61.19.194.20061.19.194.200/is61/file/is_9.docx · web viewบทท 1 บทนำ ท...
TRANSCRIPT
บทท1
บทนำ�
ทม�และคว�มสำ�คญของปญห�
ในปจจบนยคของไทยแลนด 4.0 ประเทศไทยรวมถงทกมมโลกมการพฒนาทางดานตางๆ ทงดานการปกครอง การศกษา วทยาศาสตร และเทคโนโลยกพฒนาจากเดมเปนอยางมาก ในขณะททางดานการพยากรณ สภาพอากาศในปจจบนกมความพฒนาจากเดมเปนอยางมากเชนเดยวกน เนองจากในปนจบนมMeteorology หรอกรมอตนยมวทยาซงเปนหนวยงานททำาหนาทในการพยากรณอากาศ รายงานปรากฏการณธรรมชาตตางๆและสภาพอากาศประจำาวนรวมถงเตอนภยตางๆ มความทนสมยและมเปอรเซนตความถกแมนยำาตองคอนขางสง แตหากมองยอนกลบไปในอดตเมอครงยงไมมกรมอตนยมวทยา โลกของเรานนไมไดมความกาวหนาทางดานตางๆเหมอนอยางทเปนในปจจบนน โดยวทยาศาสตรและเทคโนโลยนนยงไมมความเจรญมากนก สมยโบราณนนชมชนในชนบทสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม แตกมความสามารถทำานายสภาพอากาศไดโดยนำาปจจยตางๆรวบตวมาเปนสงสงเกตในการทำานาย อาทเชน 1.สงเกตจากพฤตกรรมของมนษย 2.สงเกตพฤตกรรมของพชและสตว 3.สงเกตจากการหารงกนนำาทางทศตะวนตก 4.สงเกตทองฟาและเมฆ
จากเหตนคณะผจดทำาจงมความสนใจในการพยากรณสภาพอากาศจากการสำารวจเมฆตามอยางคนโบราณโดยใชความรทางดานวทยาศาสตร ดานดาราศาสตรในปจจบนและเทคโนโลยสมยใหมศกษาขอมลและขอเทจจรง
จงไดดำาเนนการจดทำาโครงงาน เรองการสำารวจเมฆเพอทนายสภาพอาการตามความสนใจศกษาขอมลและขอเทจจรงเพอเปนประโยชนแกคนรอบขางรวมไปถงบคคลทวไป
วตถประสงคของก�ร�คนคว�
โครงงานการสำารวจในครงนมวตถประสงค คอ
1.เพอศกษาหรอสำารวจการพยากรณสภาพอากาศจากเมฆ
2.เพอเปนแนวทางการสำารวจสภาพอากาศจากเมฆใหแกผทไมสามารถเขาถงกรมอตวทยา
สมมตฐ�นในก�รศกษ�คนคว�
การศกษาคนควาสำารวจเมฆเพอทำานายสภาพอากาศ ตงสมมตฐานไวดงน
การพยากรณของคณะผจดทำามความแมนยำาและมเปอรเซนตความถกตองคอยขางมประสทธภาพ
4.ขอบเขตของก�รศกษ�คนคว�
การศกษาคนควาสำารวจเมฆเพอทำานายสภาพอากาศ กำาหนดขอบเขตไวดงน
กลมตวอย�ง
ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนประชากรทอาศยอยตำาบล ตลาดใหม อำาเภอ วเศษชยชาญ จงหวด อางทอง
ตวแปล
ตวแปลตน : การกอตวของเมฆในแตละวน
ตวแปลต�รม : สภาพอากาศในวนถดไป
ตวแปรควบคม : สภาพอากาศในวนทสำารวจ
ระยะเวล� ระยะเวลาทใชในการศกษาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561
ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ
การศกษาคนควาสำารวจเมฆเพอทำานายสภาพอากาศครงน คาดวาจะไดประโยชน ดงน
1.โครงงานการสำารวจนจะมประโยชนแกบคคลทไมสามารถเขาถงกรมอตนยมวทยานำาไปเปนขอมลความรในการใชชวตประจำาวน
2.นำาความรทไดศกษามาตอยอดและพฒนาปรบปรง
3.สามารถคาดการสภาพอากาศไดโดยไมตองใชเทคโนโลย
บทท2
เอกส�รทเกยวของ
การสำารวจการกอตวของเมฆเพอทำานายสภาพอากาศมวตถประสงคเพอศกษาการพยากรสภาพอากาศจากการกอตวของเมฆในตอละวน ผศกษาจงไดทำาการคนควาขอมลทเกยวของ ดงมขอตอไปน
ในสมยทวทยาศาสตรไมไดกาวหนาเหมอนทกวนน มนษยรจกใชการสงเกตและจดจำารปแบบเหตการณทเกดขนซำาๆ เพอหาความนาจะเปน
‘การทำานายสภาพอากาศ ’ กเปนอกศาสตรทมผลพวงมาจากกระบวนการน
แมคนเฒาคนแกจะใหคำาตอบไมไดวา ทำาไมสงทพวกเขาทำานายจงถกตอง แตแนนอนวาเบองหลงความแมนยำานน มเหตผลทางวทยาศาสตรซอนอย
และเรากสามารถทจะคาดการณสภาพอากาศดวยตาเปลาไดเชนกน ถารจกสงเกตทศทางลม และกอนเมฆ
เมฆนมโบสเตรตส (Nimbostratus) ซงเปนสญญาณวาจะมฝนตก ลอยเหนอตกสงยานพระราม 4
‘เมฆ ’ ททำ�ใหเกดฝน
เมฆในธรรมชาตมรปราง 2 แบบ คอ เมฆกอน และ เมฆแผน
เราเรยกเมฆกอนวา “เมฆควมลส ” (Cumulus) และเรยกเมฆแผนวา “เมฆสเตรตส ” (Stratus)
หากเมฆกอนและเมฆแผนลอยชดตดกน เรานำาชอทงสองมารวมกน และเรยกวา “เมฆสเตรโตควมลส ” (Stratocumulus)
เมฆสเตรตส (Stratus) (photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
เมฆควมลส (Stratus) (photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
เมฆสเตรโตควมลส (Stratocumulus)(photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
เมฆซรรส (Cirrus) หรอเมฆรว มกเกดขนในวนทมอากาศด ทองฟาเปนสฟาเขม
(photo: Wikimedia Commons)สวนในกรณทเปน เมฆฝน จะเพมคำาวา “นมโบ ” (Nimbo) หรอ “นมบส”
(Nimbus) ซงแปลวา “ฝน ” เขาไป เชน เมฆแผนทมฝนตกเรยกวา “เมฆนมโบสเตรตส ” (Nimbostratus) และเมฆกอนทมฝนตกเรยกวา “เมฆควมโลนม
บส ” (Cumulonimbus)
เมฆควมโลนมบส (Cumulonimbus)
กลมเมฆตางๆ (photo: www.thaiglider.com)
กรณทแบงตามระดบความสง เราสามารถแบงเมฆได 3 ประเภทใหญ ไดแก
เมฆชนสง (เตมคำาวา Cirro- ทแปลวา “ชนสง ” ไวขางหนาคำาเรยกชนดกอนเมฆ) ยกเวนเมฆรวทอยสงสด จะเรยกวาเมฆ “ซรรส ” (Cirrus)
เมฆชนกลาง (เตมคำาวา Alto- ทแปลวา “ชนกลาง ” ไวขางหนาคำาเรยกชนดกอนเมฆ)
เมฆชนตำา (เรยกชอตามชนดของกอนเมฆ เชน ควมลส-เมฆกอน สเตรตส-เมฆแผน)
ซงเมฆทอยใน กลมเมฆชนตำา เปนเมฆททำาใหเกดฝน หมะ ลกเหบ และอนๆ (เรยกโดยรวมวา ‘หยาดนำาฟา’) ไดแก เมฆสเตรตส (Stratus): เมฆแผนบาง ลอยสง
เหนอพนไมมากนก เชน ลอยปกคลมยอดเขามกเกดขนตอนเชา ทำาใหเกดฝนแบบ ‘drizzle’ หรอสายฝนทพรางพรมแบบเบาๆ คลายไอนำา หรอทำาใหเกด
หมอก
เมฆสเตรตส (Stratus)(photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
เมฆนมโบสเตรตส (Nimbostratus): เมฆแผนสเทา ทำาใหเกดฝนตกแบบทวไป
เมฆนมโบสเตรตส (Nimbostratus)(photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
เมฆควมโลนมบส (Cumulonimbus): เมฆกอตวในแนวตง พฒนามาจากเมฆควมลส กอนจะกอตวในแนวดง มขนาดใหญมาก ทำาใหเกดพายฝนฟาคะนอง หรอแมกระทงพายหมน ถาเหนเมฆชนดน แนะนำาวาควรรบหาทกำาบงดวน!
เมฆควมโลนมบส (Cumulonimbus)(photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
ถงตรงน หากสงเกตเหนวามเมฆลอยตำา กใหสนนษฐานไดวา ฝนนาจะตกในไมชา
กลมเมฆชนตำา คอ เมฆททำาใหเกดฝน(photo: WEATHER A Golden Nature Guide)
ด ‘ลม ’ ใหเหนฝน
‘ลม ’ เกดจากหยอมความกดอากาศ 2 แหงทไมเทากน โดยจะพดจากหยอมความกดอากาศสงไปตำาเสมอ
สำาหรบเรา (คนไทย) ทอาศยอยบนซกโลกเหนอ เมอยนหนหลงใหกบกระแสลมแลว หยอมความกดอากาศสงจะอยทางขวามอ สวนหยอมความกดอากาศตำาจะอยซายมอ (สวนคนทอยซกโลกใตจะกลบกน)
กรณหนหลงใหกระแสลม หยอมความกดอากาศสงจะอยทางขวา สวนหยอมความกดอากาศตำาจะอยทางซาย(photo: WEATHER A Golden Nature Guide) ฉะนน หากสมผสไดวามกระแสลมพดผานจากทางตะวนตก (หรอตะวนตกเฉยงเหนอ) นนกหมายความวา ณ ขณะนน สภาพอากาศเปนปกตนนเองแตถามลมพดแรงจากทศใต และกลมเมฆเคลอนตวจากทางทศตะวนตก กขอใหรวา ไมแนฝนกำาลงจะมา และจงเตรยมรมใหพรอม!
ทศทางลมมรสมประเทศไทย (photo: กรมอตนยมวทยา)
*หมายเหต: ประเทศไทยอยภายใตอทธพลลมมรสม 2 ชนด คอ ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ซงลมททำาใหฝนตก คอ ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ทนำามวลอากาศชนจากมหาสมทรอนเดยมาสประเทศไทย ทำาใหมเมฆมากและฝนชกทวไป โดยพดปกคลมประเทศไทยระหวาง กลางเดอนพฤษภาคม-กลางเดอนตลาคม
วธสงเกต…วนนจะอากาศดหรอมฝน?
มขอสงเกตมากมายบนทกวา หากเจอเหตการณลกษณะตอไปน อาจทำานายไดวา…
วนน…อากาศจะด
– มลมพดพดออนๆ จากทางทศตะวนตก หรอ ทศตะวนตกเฉยงเหนอ
– กลมเมฆลอยสง
– มเมฆควมลส (Cumulus) กระจายตวอยบนทองฟายามบาย ในฤดรอน
เมฆควมลส (Cumulus) ในวนอากาศด (photo: pixabay.com)
วนน…อาจจะมฝนตก
– เมฆ ซรรส (Cirrus) หรอเมฆรว มรปรางคลายขนนก เปนเมฆอยชนสงสด รวมตวเปนกลมหนาและมเมฆลอยตำาอยดานลาง
– เมฆควมลส (Cumulus) ทเดมเปนกอนปกปยเรมรวมตวกนในแนวดง
– มลมพดแรงจากทศใต และกลมเมฆเคลอนตวจากทางทศตะวนตก
– มวงแหวนปรากฏขนรอบดวงจนทร
เมฆซรรส (Cirrus) หรอเมฆรว มกเกดขนในวนทมอากาศด ทองฟาเปนสฟาเขม
(photo: Wikimedia Commons)เหนพระจนทรทรงกลด ระวงพาย!?สาเหตททำาใหเกดวงแหวนรอบดวงจนทร เปนเพราะแสงสะทอนจากดวงจนทรสองไปกระทบกบเมฆซรรส เมฆชนสงซงประกอบขนจากเกลดนำาแขงขนาดเลกจวจำานวนมหาศาล
แมเมฆชนสงจะไมไดกอใหเกดพายหรอหยาดนำาฟาตางๆ แตการปรากฏตวของ เมฆซรโรควมลส หรอทนกเดนเรอฝรงเรยกวา Mackerel Sky (ทองฟาลายเกลดปลาแมคเคอเรล) แสดงใหถงความแปรปรวนของแนวปะทะอากาศ
สงผลใหเกดไดตงแตฝนพรำาๆ ไปจนถงฝนตกหนก หรอแมแตกระทงฝนฟาคะนอง
เมฆซรโรควมลส (Cirrocumulus) หรอ Mackerel Sky(photo: www.flickr.com, Wikipedia)ภมปญญาโบราณกบการพยากรณอากาศ
ชาวนา ชาวเรอ นายพราน รวมไปถงชนพนเมอง ลวนมสงทเรยกวา “Weather Lore” คำาทำานายสภาพอากาศทสงสมจากประสบการณจากรนสรน
และคำาทำานายหลายอยางกมความแมนยำาจนนาประหลาดใจ
ป ค.ศ. 1950 เปนปทสหรฐอเมรกาและแคนาดาบางสวนถกพายหมะพดถลมสงถง 145 เซนตเมตร คราชวตผคนไปถง 350 ชวต นบวาเปนวาตภยทรายแรงทสดเปนอนดบท 3 ในประวตศาสตรของสหรฐอเมรกา
ภายหลงในป ค.ศ. 2010 งานวจยฉบบหนงจากคณะภมศาสตร มหาวทยาลยโอคลาบามา เรอง “Old Indian Ways’’ of Predicting the Weather: Senator Robert S. Kerr and the Winter Predictions of 1950–51 and 1951–52 ไดใหขอมลทนาสนใจวา
ในป 1950 นนเอง Robert S. Kerr สมาชกวฒสภาพรรคเดโมแครตแหงสหรฐอเมรกา ไดมการสงจดหมายถงหวหนาชนเผาอเมรกนพนเมอง (หรอทรจกในนาม ชนเผาอนเดยนแดง) เพอสอบถามวา ฤดหนาวจะมากอนกำาหนดและอเมรกาจะเผชญหนากบฤดหนาวทโหดรายหรอไม?
แมจะมรายงานวา ทานสมาชกวฒสภาไดรบการยนยนจากกรมอตนยมวทยาแลววาอเมรกาจะประสบภยหนาวครงใหญแลวกตามท
ผลปรากฏวา หลายคำาตอบทถกสงกลบมาจากหวหนาชนเผาตางๆ ตางพดไปในทศทางเดยวกนวา “อเมรกาจะประสบกบภยหนาวททารณ และจะมหมะมากผดปกต”
โดยรายละเอยดเพมเตมเกยวกบคำาพยากรณมดงน:
เอกสารการตอบกลบถงทานสมาชกวฒสภา Robert S. Kerr
“บรรพชนกลาวไววา เมอสงเกตเหนใยแมงมมจำานวนมากปรากฏขนในอากาศ และตนไมมลกษณะอยางทเราเหนเชน ณ ขณะน รวมไปถงเปลอกขาวโพดหนา
และหนกขนผดปกตอยางทปรากฏ นนเปนสญญาณของฤดหนาวทโหดราย”—หวหนาชนเผามสคก, โอคลาบามา
“พวกเขา [ชนพนเมอง] ตางรบรไดวา ฤดหนาวทยากลำาบากกำาลงจะมาเยอน เพยงแตพวกเขาไมไดอธบายตอวาจะหนกหนาเพยงใด เพยงแครวามนจะเปนเชนนน
–ในปน ทองฟาเกดความแปรปรวนดวยเหตผลบางประการ
และเมอใดกตามทความแหงแลงปรากฏ ฤดหนาวทเยอกเยนผดปกตยอมตามมา”—สภาชนเผาพนเมองอลบเคอรค, นวเมกซโก
“เมอตวมสคแรตและบเวอรสรางโพรงทสงและใหญผดปกต หรอหากพวกสตวปาตวอวนพกวาทเคย เปลอกไมหนาผดสงเกต รวมไปถงเปลอกขาวโพด นนหมายความวาฤดหนาวนนจะทารณ”—ชนเผา Chippewa, มนนโซตา
อยางไรกตาม การพยากรณอากาศไมวาจะดวยวธไหน กอาจมความคลาดเคลอนไดขนอยกบปจจยทเขามาเปนตวแปร ทงทศทางลม หยอมความกดอากาศ ตลอดจนความแปรปรวนทไมทราบสาเหต ฯลฯ
“ตงแตมการทดลองปรมาณ สารเคมอาจเขาไปรบกวนกระแสอากาศและกอนเมฆ กลมเมฆทเคยเหนไดสญหายไปจากทองฟา ฉะนน เราจงไมสามารถใหคำาทำานายทดไดเลย”
คำาพดของผเฒาทานหนงแหงชนเผาพนเมองในเขตมชแกนไดรบการระบไวในเอกสารฉบบดงกลาว
เครองวทยหยงอากาศ หรอ ‘Radiosonde’ เปนเครองมอทประกอบดวยเครองสงวทยทตดไปกบบอลลน และเครองรบสญญาณวทย เพอบอกขอมลอณหภมความชนของบรรยากาศในระดบตางๆ(photo: www.flickr.com)
วชาการคาดการณดนฟาอากาศของชนพนเมอง แทจรงแลวกคอการสงเกตและจดจำารปแบบเหตการณซำาๆ เพอหาจดรวมและสรางขอสรป โดยองกบสภาพแวดลอมทมลกษณะ ‘เปนไปตามธรรมชาต ’ ตอเนองมายาวนาน
แตเมอธรรมชาตถกรกรานดวยวถชวตใหมๆ ของมนษย รปแบบคำาทำานายทเคยใชไดผลกอาจเรมคลาดเคลอนไปทละเลกละนอย
คงเหลอแตหวใจสำาคญทวา การสงเกตและจดบนทกเทานน ทสรางชดคำาพยากรณทแมนยำาไดอกครง.
อางอง:
RANDY A. PEPPLER. ‘‘Old Indian Ways’’ of Predicting the Weather: Senator Robert S. Kerr and the Winter Predictions of 1950–51 and 1951–52. https://journals.ametsoc.org/doi/pdf/10.1175/2010WCAS1055.1RANDY A. PEPPLER. “OLD INDIAN WAYS” OF KNOWING THE WEATHER: WEATHER PREDICTIONS FOR THE WINTERS OF 1950-51 AND 1951-52. https://ams.confex.com/ams/pdfpapers/143684.pdfPaul L., R. Will B. and Herbert Z. 1957. Weather: A guide to Phenomena and Forecasts. New York : Simon and Schuster, Inc.KATE KERSHNER. Does a Ring Around the Moon Mean Rain is Coming Soon?https://bit.ly/2QwYVPvThaiglider Club. เมฆชนดตางๆ. http://www.thaiglider.com/th/story/29-cloud.htmlhttps://becommon.co/world/forecast-weather-cloud/
บทท 3
วธดำ�เนนก�ร
ในการศกษาครงน ผศกษาไดทำาการศกษาการสำารวจเมฆเพอทำานายสภาพอากาศ ซงมวธการดงน
ระเบยบวธทใชในก�รศกษ�
ในการศกษาใชรปแบบการสำารวจ สบคนขอมลจากอนเตอรเนต ลงพนทสำารวจ วเคราะหขอมล
ประช�กรทใชในก�รศกษ�
1. ประช�กร ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนประชากรทอาศยอยตำาบล ตลาดใหม อำาเภอ วเศษชยชาญ จงหวด อางทอง
2. กลมตวอย�ง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนไดแก กลมตวแทนประชากรทอาศยอย
ตำาบลตลาดใหม อำาเภอวเศษชยชาญ จงหวดอางทอง จำานวน 10 ครวเรอน เปนประชากรทงสน 27 คน ไดมาโดยคดเลอกบคคลทอยอาศยบรเวณใกลบรเวณแหลงสำารวจมากทสดตามลำาดบ เพอผลรบการประเมนทเมนยำา
3. ระยะเวล�ทใชในก�รศกษ� ระยะเวลาทใชในการศกษาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561
วธดำ�เนนก�รศกษ� ผศกษาไดดำาเนนการตามขนตามขนตอนดงน (ตรวจสอบการฉกคำาดวย)
1. กำาหนดเรองทจะศกษา โดยสมาชกทง 4 คน ประชมรวมกน และรวมกนคดวเคราะหและ วางแผน วาจะศกษาเรองการทำานายสภาพอากาศจากเมฆ
2. สำารวจจากปญหาทพบใกลตวซงมปญหาหลายดาน อาทเชน ดานความสะอาดสขอนามยของ ชมชน ดานจตสาธารณะ ดานสาธารณปโภคของชมชน และการรกษาสงแวดลอม ฯลฯ
3. เลอกเรองทจะศกษาจากการรบฟงความคดเหนและขอเสนอของสมาชกคณะจดทำาทกคนโดย ตดสนใจเลอกเรองทสมาชกคณะจดทำาสนใจมากทสด
4. ศกษาแนวคดในการแกปญหา 5. ตงชอเรอง6. สมาชกคณะจดทำาทง 4 คน ไดพบคณครผสอนเพอปรกษาและขอคำา
แนะนำา การวางแผนและ รบฟงความคดเหนตางๆแลวนำามาปรบปรงแกไขเปนแนวทางพฒนากระบวนการวจย
7. เขยนความสำาคญความเปนมาของปญหา วตถประสงค สมมตฐาน ขอบเขตการวจยและ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ โดยศกษาขอมลจากหนงสอสบคนขอมลจากอนเตอรเนต
8. สรางเครองมอ ทเปนแบบสอบถาม จำานวน 6 ขอ 9. นำาเครองมอทปรบปรงแกไขเรยบรอยแลวไปใชกบกลมตวอยาง 10. รวบรวมขอ
11. วเคราะหขอมล 12. สรปการศกษาคนควา