ผังเมืองรวมกรุงเทพ

ก

โครงการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

สารบญ

หนา

1 บทนา 1

1.1 หลกการและเหตผล 1

1.2 วตถประสงค 1

1.3 ขอบเขตพ นท โครงการ 1

1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน 2

2 การรวบรวม ประมวล และวเคราะหขอมล 4

2.1 ประชากร 4

2.1.1 สภาพการเปล ยนแปลงจานวนประชากร 4

2.1.2 การคาดประมาณจานวนประชากร 6

2.2 เศรษฐกจ 7

2.2.1 สภาพการเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจและการจางงาน 7

2.2.2 การคาดประมาณการเตบโตทางเศรษฐกจและการจางงาน 11

2.3 การใชประโยชนท ดน 15

2.3.1 สภาพการเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดน 15

2.3.2 การคาดประมาณความตองการการใชประโยชนท ดน 21

2.4 การคมนาคมและขนสง 24

2.4.1 โครงขายการคมนาคมและขนสง 24

2.4.2 การคาดประมาณความตองการดานการคมนาคมและขนสง 30

2.5 สาธารณปโภค 39

2.5.1 สภาพการใหบรการดานสาธารณปโภค 39

2.5.2 การคาดประมาณความตองการดานสาธารณปโภค 41

ข


สารบญ (ตอ)

หนา

2.6 สาธารณปการ 44

2.6.1 สภาพการใหบรการดานสาธารณปการ 44

2.6.2 การคาดประมาณความตองการดานสาธารณปการ 47

3 นโยบายและแผนการพฒนาท เก ยวของ 49

3.1 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 49

3.2 ผงประเทศไทย พ.ศ.2600 50

3.3 ผงภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600 52

4 การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร 58

4.1 วสยทศน วตถประสงค และเปาหมายการพฒนากรงเทพมหานคร 58

4.2 ผงโครงสรางการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล 63

4.3 ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) 66

4.4 การกาหนดลาดบการพฒนา 78

5 การจดทารางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวม 79

5.1 แผนผงและขอกาหนดของผงเมองรวม 79

5.2 นโยบาย มาตรการ และวธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของ ผงเมองรวม 81

ค


สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 จานวนและอตราการเปล ยนแปลงประชากรของกรงเทพมหานคร ปรมณฑล 4

และประเทศไทย พ.ศ.2503-2543

ตารางท 2 จานวนและอตราการเปล ยนแปลงประชากรของกรงเทพมหานคร ปรมณฑล 5

และประเทศไทย พ.ศ.2503-2553

ตารางท 3 การคาดประมาณประชากรของกรงเทพมหานครและปรมณฑล พ.ศ.2553, 2558, 6

2563, 2568 และ 2573

ตารางท 4 ผลตภณฑจงหวดรายสาขาการผลตตามราคาประจาปของกรงเทพมหานคร 8

พ.ศ. 2543, 2548 และ 2552

ตารางท 5 ผลตภณฑจงหวดรายสาขาการผลตตามราคาป 2531 ของกรงเทพมหานคร 9

พ.ศ. 2543, 2548 และ 2552

ตารางท 6 จานวนผ มงานทาจาแนกตามสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2523, 10

2533 และ 2543

ตารางท 7 จานวนผ มงานทาจาแนกตามสาขาการผลตของปรมณฑล พ.ศ.2523, 2533 10

และ 2543

ตารางท 8 การคาดการณการเตบโตทางเศรษฐกจรายสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร 11

พ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573

ตารางท 9 การคาดการณการเตบโตทางเศรษฐกจรายสาขาการผลตของปรมณฑล 12

พ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573

ตารางท 10 การคาดการณจานวนการจางงานรายสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร 13

พ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573

ตารางท 11 การคาดการณจานวนการจางงานรายสาขาการผลตของปรมณฑล พ.ศ.2553, 14

2558, 2563, 2568 และ 2573

ตารางท 12 การเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2543-2552 18

ง


สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท 13 การใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2552 20

ตารางท 14 เกณฑมาตรฐานความหนาแนนของประชากรจาแนกตามยานการใชประโยชนท ดน 22

ของกรงเทพมหานคร

ตารางท 15 การกระจายตวของประชากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2568 23

และ 2575

ตารางท 16 การคาดประมาณความตองการพ นท ยานการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร 23

พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570 และ 2575

ตารางท 17 การคาดการณความตองการเดนทางในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 30

ตารางท 18 การคาดการณความตองการขนสงสนคาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 32

ตารางท 19 ผลการคาดการณปรมาณผโดยสารตามแผนแมบทฯ พ.ศ.2572 37

ตารางท 20 ปรมาณผโดยสารบนระบบสงสดและผ โดยสารตอกโลเมตร 38

ตารางท 21 สรปรางขอกาหนดการใชประโยชนท ดน ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร 73

(ปรบปรงคร งท 3)

จ


สารบญรป

หนา

รปท 1 เสนแสดงความตองการเดนทาง พ.ศ. 2575 31

รปท 2 เสนแสดงความตองการขนสงสนคา พ.ศ.2575 33

รปท 3 ปรมาณจราจรขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวนเชา ขาเขาเมอง 35

รปท 4 ปรมาณจราจรตอความจ (v/c) ขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวน เชาขาเขาเมอง 35

รปท 5 ปรมาณจราจรบนโครงขายสายหลกขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชา 36

ในแนวทศเหนอ ทศตะวนออก และทศตะวนตก

รปท 6 ปรมาณจราจรตอความจ (v/c) บนโครงขายสายหลกขาเขากรงเทพมหานคร 36

ในช วโมงเรงดวนเชา ในแนวทศเหนอ ทศตะวนออก และทศตะวนตก

รปท 7 ผงนโยบายการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600 55

ฉ


สารบญแผนท

หนา

แผนท 1 การเปล ยนแปลงพ นท พฒนาเมอง (Built-up Area) ของกรงเทพมหานคร 17

แผนท 2 การใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2552 19

แผนท 3 โครงขายถนนและทางพเศษของกรงเทพมหานคร 25

แผนท 4 โครงสรางการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานครและปรมณฑล 65

แผนท 5 แผนผงกาหนดการใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท 72

แผนท 6 แผนผงแสดงท โลง 75

แผนท 7 แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง 76

แผนท 8 แผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภค 77

1


1 บทนา

1.1 หลกการและเหตผล

กรงเทพมหานครโดยสานกผงเมองไดดาเนนการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

(ปรบปรงคร งท 2) ซ งประกาศใชบงคบโดยกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร พ.ศ.2549

เม อวนท 16 พฤษภาคม พ.ศ.2549 และตามมาตรา 26 แหงพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 กาหนดวา

กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมใหใชบงคบไดไมเกนหาป และภายในหน งปกอนระยะเวลาการใชบงคบ

ส นสดลงใหกรมโยธาธการและผงเมองหรอเจาพนกงานทองถ นสารวจวาสภาพการณและส งแวดลอม

มการเปล ยนแปลงไปหรอไม กรณท เหนวามการเปล ยนแปลงในสาระสาคญใหกรมโยธาธการและผงเมอง

หรอเจาพนกงานทองถ นดาเนนการแกไขปรบปรงผงเมองรวมเสยใหมใหเหมาะสมกได

สานกผงเมอง กรงเทพมหานครในฐานะเจาพนกงานทองถ นไดประเมนผลการใชบงคบผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร พ.ศ.2549 แลวเหนวาสถานการณทางดานเศรษฐกจและการลงทนมการเปล ยนแปลงไป

โดยเฉพาะการพฒนาโครงสรางพ นฐานท ลงทนโดยภาครฐ ประกอบกบกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร พ.ศ.2549 ไดกาหนดประเภทและขอกาหนดการใชประโยชนท ดนท มรายละเอยดเพ มข น

สงผลใหเกดความไมชดเจนในทางปฏบตบางประการโดยเฉพาะสวนท คาบเก ยวกบกฎหมายอ น สานกผงเมอง

กรงเทพมหานครจงไดดาเนนการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) เพ อใหม

ผงเมองรวมท สอดคลองกบสภาพการณและส งแวดลอมของเมองท เปล ยนแปลงไป และสามารถใชเปน

กรอบการพฒนาเมองไดอยางมประสทธภาพ

1.2 วตถประสงค

เพ อวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ใหมผลใชบงคบตอเน องจาก

กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร พ.ศ.2549

1.3 ขอบเขตพ นท โครงการ

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ใหดาเนนการครอบคลมพ นท

เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร โดยมขอบเขตดงน

ทศเหนอ จดแนวเขตจงหวดนนทบร และจงหวดปทมธาน

ทศตะวนออก จดแนวเขตจงหวดฉะเชงเทรา

ทศใต จดแนวเขตจงหวดสมทรปราการ และอาวไทย

ทศตะวนตก จดแนวเขตจงหวดสมทรสาคร และจงหวดนครปฐม

2


ท งน การศกษา รวบรวม และวเคราะหขอมลเพ อประกอบการวางและจดทาผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) อาจครอบคลมพ นท ตอเน องในจงหวดนครปฐม ตามความจาเปนของ

การศกษาวเคราะหในแตละดาน

1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน

การจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) มขอบเขตการดาเนนงาน ดงน

1) การเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล

การเกบรวบรวมและประมวลผลขอมลทตยภมทางดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคมและประชากร

ในระยะเวลาประมาณ 10-20 ปจากปจจบนของกรงเทพมหานครและพ นท ตอเน องซ งไดแกจงหวดปรมณฑล

ตามความจาเปนตอการศกษาวเคราะหสภาพและองคประกอบของการเปล ยนแปลง แนวโนมและการคาดประมาณ

จานวนและการกระจายตวของประชากรในระยะเวลาไมนอยกวา 20 ปในอนาคต ประกอบกบ

การคาดการณการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ สภาพการเปล ยนแปลงทางสงคม การใชประโยชนท ดน

การคมนาคมขนสง สาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดจนผลกระทบท มตอส งแวดลอมและปญหา

ตางๆ ของกรงเทพมหานคร ท งน การเกบรวบรวมขอมลและการศกษาวเคราะหจะเปนการประยกตใช

เทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตรเพ อการนาเสนอผลโดยความเช อมโยงระหวางประเภทขอมลและความเช อมโยง

กบสภาพพ นท ในแตละบรเวณ

2) การกาหนดวสยทศน วตถประสงคและเปาหมาย

การกาหนดวสยทศนของการพฒนากรงเทพมหานคร และการกาหนดวตถประสงคและเปาหมาย

ในการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะประกอบดวยการประมวลแผนและ

นโยบายการพฒนาในระดบประเทศและระดบภาคซ งไดแก แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผงประเทศและผงภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล แผนพฒนากรงเทพมหานคร โครงการขนาดใหญ

(Mega-project) ท มความสาคญท งของภาครฐและภาคเอกชน ตลอดจนการประมวลขอคดเหนและ

ความตองการของประชาชนในทองถ น ประกอบกบการทบทวนวสยทศน วตถประสงค และเปาหมายตามท

ไดระบในผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 2) การศกษาวเคราะหสภาพการเปล ยนแปลงและ

แนวโนมทางดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม และประชากร ในระยะเวลาการใชบงคบผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 2) เพ อการปรบปรงใหมความเหมาะสมตอการกาหนดเปนวสยทศน

วตถประสงค และเปาหมายของการพฒนากรงเทพมหานครในระยะตอไป

3


3) การวางและจดทาผงเมองรวม

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะประกอบดวย

การประมาณการณความตองการการใชประโยชนท ดน การคมนาคมขนสง สาธารณปโภคและสาธารณปการ

ท สนองตอบตอวสยทศน วตถประสงค และเปาหมายการพฒนากรงเทพมหานครตามท ไดกาหนด โดยเกณฑ

มาตรฐานการพฒนาอนเปนการประมวลและการศกษาวเคราะหความเหมาะสมตอสภาพทางเศรษฐกจและ

สงคมของกรงเทพมหานคร ประกอบกบการศกษาวเคราะหศกยภาพการใชประโยชนท ดน จะกาหนดเปน

แผนผงการใชประโยชนท ดน แผนผงการคมนาคมขนสง ตลอดจนแผนผงสาธารณปโภค และสาธารณปการ

ท มความสาคญตางๆ รวมท งการกาหนดลาดบการพฒนาและโครงการดาเนนการพฒนาพ นท เฉพาะแหงใน

กรงเทพมหานคร

4) การจดทารางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวม

การจดทารางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะ

ประกอบดวยการจดทารางแผนผงและขอกาหนด ตลอดจนรายการประกอบแผนผงการใชประโยชนท ดน

แผนผงแสดงท โล ง แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง และแผนผงแสดงโครงการกจการ

สาธารณปโภคตางๆ ตามความเหมาะสม อยางไรกตามรางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมจะระบถง

นโยบาย มาตรการ และวธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของผงเมองรวม และดวยการประเมนผล

ในทางปฏบตของการใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 2) ในระยะเวลาท ผานมา

รางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะมงเนนการแกไขปญหาตางๆ

เพ อใหการใชบงคบผงเมองรวมเปนไปอยางมประสทธภาพ

5) การดาเนนการตามข นตอนการวางและจดทาผงเมองรวม

การดาเนนการตามข นตอนการวางและจดทาผงเมองรวมตามท กาหนดในมาตรา 17-25

แหงพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 จะประกอบดวยการจดประชมคณะท ปรกษาผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร การจดประชมเพ อรบฟงขอคดเหนของประชาชน การเสนอรางผงเมองรวมตอ

กรมโยธาธการและผงเมองเพ อพจารณาใหความเหน การเสนอรางผงเมองรวมตอคณะกรรมการ

ผงเมองเพ อพจารณาใหความเหนชอบ การปดประกาศเพ อใหผมส วนไดเสยย นรองขอใหแกไข

เปล ยนแปลง หรอยกเลกขอกาหนดเก ยวกบการใชประโยชนท ดนของผงเมองรวม การเสนอคารองตอ

คณะกรรมการผงเมองเพ อพจารณา และการเสนอรางผงเมองรวมตอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

เพ อดาเนนการออกกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมตามลาดบ

4


2 การรวบรวม ประมวล และวเคราะหขอมล

2.1 ประชากร

2.1.1 สภาพการเปล ยนแปลงจานวนประชากร

ประชากรของกรงเทพมหานครมจานวนเพ มข นอยางตอเน อง จากขอมลสถตตามท ปรากฏ

ในสามะโนประชากร พ.ศ.2503 กรงเทพมหานครมจานวนประชากรเทากบ 2,136,435 คน และไดเพ มข น

เปน 3,077,336 คน 4,697,071 คน 5,882,411 คน และ 6,355,144 คน ในปพ.ศ.2513, 2523, 2533 และ 2543

ตามลาดบ นอกจากน ประชากรในจงหวดปรมณฑลไดมจานวนท เพ มข นเชนเดยวกบประชากร

กรงเทพมหานคร ดงจะเหนไดจากประชากรในจงหวดปรมณฑลในปพ.ศ.2503 ซ งมจานวน 1,156,891 คน

ไดเพ มข นเปน 1,425,111 คน 1,947,354 คน 2,707,463 คน และ 3,804,067 คน ในปพ.ศ.2513, 2523,

2533 และ 2543 ตามลาดบ ท งน การเพ มข นของจานวนประชากรกรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลม

ความสอดคลองกบการเพ มข นของจานวนประชากรของประเทศไทยซ งเพ มข นจาก 26,527,916 คนในป

พ.ศ.2503 เปน 34,937,374 คนในปพ.ศ.2513 และไดเพ มข นเปน 44,824,540 คน และ 54,548,530 คน

ในปพ.ศ.2523 และ 2533 ตามลาดบ จนกระท งในปพ.ศ.2543 ประเทศไทยมจานวนประชากรท งส นเทากบ

60,916,441 คน

ตารางท 1 จานวนและอตราการเปล ยนแปลงประชากรของกรงเทพมหานคร ปรมณฑล และประเทศไทย พ.ศ.2503-2543

พ.ศ.

กรงเทพมหานคร ปรมณฑล ประเทศไทย

จานวน อตราการเปล ยนแปลง จานวน อตราการเปล ยนแปลง จานวน อตราการเปล ยนแปลง

(คน) (%ตอป) (คน) (%ตอป) (คน) (%ตอป)

2503 2,136,435 - 1,156,891 - 26,527,916 -

2513 3,077,336 3.72 1,425,111 2.30 34,937,374 2.74

2523 4,697,071 4.32 1,947,354 2.98 44,824,540 2.68

2533 5,882,411 2.28 2,707,463 3.35 54,548,530 1.98

2543 6,355,144 0.78 3,804,067 3.34 60,916,441 1.11

ท มา : สามะโนประชากรและเคหะ, สานกงานสถตแหงชาต

อยางไรกตาม ในขณะท ประเทศไทยมอตราการเพ มของประชากรท ลดลงอยางตอเน องจาก

รอยละ 2.74 ตอปในระหวางปพ.ศ.2503-2513 เปนรอยละ 2.68, 1.98 และ 1.11 ตอปในระหวางป

พ.ศ.2513-2523 พ.ศ.2523-2533 และพ.ศ.2533-2543 ตามลาดบน น กรงเทพมหานครมอตราการเพ ม

5


ของประชากรในระหวางปพ.ศ.2503-2513 เทากบรอยละ 3.72 ตอป และเพ มข นมากท สดเทากบ

รอยละ 4.32 ตอปในระหวางปพ.ศ.2513-2523 จากน นจงลดต าลงเปนรอยละ 2.28 และ 0.78 ตอป

ในระหวางปพ.ศ.2523-2533 และพ.ศ.2533-2543 ตามลาดบ ในขณะท การเพ มข นของประชากรใน

จงหวดปรมณฑลมอตราการเพ มของประชากรเทากบรอยละ 2.30 ตอปในระหวางปพ.ศ.2503-2513 และ

เพ มข นเปนรอยละ 2.98 ตอปในระหวางปพ.ศ.2513-2523 จากน นจงไดเพ มข นเปนรอยละ 3.35 และ

3.34 ตอปในระหวางปพ.ศ.2523-2533 และพ.ศ.2533-2543 ตามลาดบ

ท งน จานวนประชากรของกรงเทพมหานคร จงหวดปรมณฑล และประเทศไทย ตามท

ปรากฏในทะเบยนราษฎรระหวางปพ.ศ.2503-2553 แสดงจานวนและอตราการเพ มของประชากรท แสดง

สภาพการเปล ยนแปลงเชนเดยวกบขอมลตามท ปรากฏในสามะโนประชากรกลาวคอ จานวนประชากรของ

กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลมจานวนเพ มข นจาก 2,168,657 คน และ 1,175,300 คนในป

พ.ศ.2503 เปน 5,701,394 คน และ 4,624,699 คน ในปพ.ศ.2553 คดเปนอตราการเพ มของประชากร

เทากบรอยละ 1.93 และ 2.47 ตอปตามลาดบ สวนจานวนประชากรของประเทศไทยมจานวนเพ มข นจาก

25,756,078 คน ในปพ.ศ.2503 เปน 63,878,267 คน ในปพ.ศ.2553 คดเปนอตราการเพ มของประชากร

เทากบรอยละ 1.82 ตอป

ตารางท 2 จานวนและอตราการเปล ยนแปลงประชากรของกรงเทพมหานคร ปรมณฑล และประเทศไทย พ.ศ.2503-2553

พ.ศ.

กรงเทพมหานคร ปรมณฑล ประเทศไทย

จานวน อตราการเปล ยนแปลง จานวน อตราการเปล ยนแปลง จานวน อตราการเปล ยนแปลง

(คน) (%ตอป) (คน) (%ตอป) (คน) (%ตอป)

2503 2,168,657 - 1,175,300 - 25,756,078 -

2513 3,516,829 4.83 1,531,819 2.65 35,550,105 3.22

2523 5,153,902 3.82 2,073,877 3.03 46,961,338 2.78

2533 5,546,937 0.73 2,519,009 1.94 56,303,273 1.81

2543 5,680,380 0.24 3,720,098 3.90 61,878,746 0.94

2553 5,701,394 0.04 4,624,699 2.18 63,878,267 0.32

ท มา : ทะเบยนราษฎร, กรมการปกครอง

6


2.1.2 การคาดประมาณจานวนประชากร

การคาดประมาณประชากรของกรงเทพมหานครและปรมณฑลเพ อการวางและจดทาผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ไดอาศยกรอบการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2573

ซ งไดดาเนนการโดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ท งน วธการคาดประมาณ

ประชากรระดบประเทศ พ.ศ.2543-2573 ไดใชเทคนควธการทางประชากรศาสตรดวยวธองคประกอบ

(Component Method) ซ งแยกองคประกอบเปนการเกด การตาย และการยายถ น โดยประชากรฐาน (Base

Population) ใชจานวนประชากรจาแนกตามกลมอายและเพศจากสามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ.2543

การคาดประมาณประชากรระดบภาค พ.ศ.2543-2568 ซ งจาแนกเปนกรงเทพมหานคร ปรมณฑล และภาค

ตางๆ ของประเทศน นไดใชวธองคประกอบ โดยใชอตราเจรญพนธ เฉพาะอายและอตราเจรญพนธรวมยอด

รายภาค สวนการคาดประมาณประชากรรายจงหวด พ.ศ.2543-2563 ใชวธอตราสวน (Ratio Method) โดย

อาศยสดสวนของประชากรแตละจงหวดตอประชากรรวมของภาคน นๆ

ผลจากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทยแสดงจานวนประชากรท เพ มข น

อยางตอเน องระหวางปพ.ศ.2553-2568 จากน นจานวนประชากรของประเทศไทยจะเร มมจานวนลดลง

หากแตประชากรของกรงเทพมหานครจะมจานวนท ลดลงอยางตอเน องต งแตปพ.ศ.2553-2558 ในขณะท

ประชากรในปรมณฑลจะมจานวนท เพ มข นอยางตอเน องตลอดชวงระยะเวลาดงกลาว ซ งยอมหมายถง

การท กรงเทพมหานครจะขยายพ นท เมองตอเน องกบพ นท เมองในปรมณฑลและรวมกนเปนอภมหานคร

ตอไปในอนาคต สาหรบการคาดประมาณประชากรของกรงเทพมหานครและปรมณฑลระหวางป

พ.ศ.2568-2573 จะใชวธองคประกอบสาหรบกรงเทพมหานครและปรมณฑล และวธอตราสวนสาหรบ

แตละจงหวดในปรมณฑลตอเน องจากการคาดประมาณประชากรของสานกงานคณะกรรมการพฒนา

การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ปรากฏผลการคาดประมาณดงน

ตารางท 3 การคาดประมาณประชากรของกรงเทพมหานครและปรมณฑล พ.ศ.2553, 2558,2563, 2568 และ 2573

พ.ศ.จานวนประชากร (คน)

กทม. นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ สมทรสาคร นครปฐม

2553 6,876,687 977,943 832,781 1,319,764 578,864 976,177

2558 6,818,394 1,010,732 869,103 1,391,058 606,615 1,017,448

2563 6,619,165 1,028,848 892,145 1,437,602 623,674 1,045,989

2568 6,421,433 1,065,014 905,194 1,459,270 633,230 1,061,461

2573 6,226,093 1,104,757 913,982 1,473,439 639,379 1,071,778

ท มา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และจากการคานวณ

7


2.2 เศรษฐกจ

2.2.1 สภาพการเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจและการจางงาน

กรงเทพมหานครในปพ.ศ.2552 มผลตภณฑจงหวด (Gross Provincial Product หรอ

GPP) รวม 2,352,180 ลานบาท จาแนกเปนสาขาเกษตรกรรม 5,640 ลานบาท สาขาอตสาหกรรม

604,549 ลานบาท และสาขาการคาและบรการ 1,741,991 ลานบาท เทากบรอยละ 0.24, 25.70 และ

74.06 ของผลตภณฑจงหวดตามลาดบ ท งน กรงเทพมหานครมสวนแบงทางเศรษฐกจเทากบรอยละ

56.00 ของผลตภณฑรวมของกรงเทพมหานครและปรมณฑล (Gross Regional Product หรอ GRP)

และรอยละ 27.00 ของผลตภณฑรวมของประเทศ (Gross Domestic Product หรอ GDP)

ท งน กรงเทพมหานครในปพ.ศ.2552 มสวนแบงการผลตในสาขาการขายสงและขายปลก

สงท สดเทากบรอยละ 24.00 ของผลตภณฑจงหวด รองลงมาไดแก การผลตทางอตสาหกรรม การขนสงฯ

และโรงแรมฯ คดเปนรอยละ 20.00, 12.00 และ 11.00 นอกจากน ยงมสาขาท มความสาคญอ นๆ ไดแก

การเปนตวกลางทางการเงน และการบรหารราชการฯ คดเปนรอยละ 8.00 และ 6.00 ตามลาดบ แต

หากพจารณาอตราการเตบโตของสาขาการผลตดงกลาวขางตนจะเหนไดวาในระหวางปพ.ศ.2543-2552

สาขาตวกลางทางการเงนจะมอตราการเตบโตสงท สดเทากบรอยละ 12.77 ตอป รองลงมาไดแกสาขา

การบรการชมชนฯ สาขาโรงแรมฯ และสาขางานดานสขภาพฯ ซ งมอตราการเตบโตเทากบรอยละ 9.00,

4.00 และ 2.00 ตอปตามลาดบ

8


ตารางท 4 ผลตภณฑจงหวดรายสาขาการผลตตามราคาประจาปของกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2543, 2548 และ 2552

หนวย : ลานบาท

สาขาการผลต พ.ศ.2543 พ.ศ.2548 พ.ศ.2552

เกษตรกรรม การลาสตว และการปาไม 1,378 2,314 5,172

การประมง 289 353 468

การทาเหมองแร และเหมองหน - - -

การผลตอตสาหกรรม 354,578 412,091 488,268

การไฟฟา กาซ และการประปา 34,593 38,999 39,453

การกอสราง 47,354 65,735 76,828

การขายสง การขายปลก การซอมแซมยานยนต รถจกรยานยนต

ของใชสวนบคคล และของใชในครวเรอน

402,720 473,319 569,494

โรงแรม และภตตาคาร 178,285 215,065 269,035

การขนสง สถานท เกบสนคา และการคมนาคม 250,147 320,149 292,964

การเปนตวกลางทางการเงน 76,929 154,938 209,972

กจกรรมดานอสงหารมทรพย การใหเชา และกจกรรมทางธรกจ 56,907 72,031 77,111

การบรหารราชการ และการปองกนประเทศ รวมท งการ

ประกนสงคมภาคบงคบ

76,549 119,567 156,361

การศกษา 33,639 39,499 49,335

งานดานสขภาพ และงานสงคมสงเคราะห 22,426 32,215 35,254

กจกรรมดานบรการชมชน สงคม และการบรการสวนบคคลอ นๆ 42,248 77,067 76,764

ลกจางในครวเรอนสวนบคคล 4,007 4,833 5,702

ผลตภณฑมวลรวม 1,582,048 2,028,172 2,352,180

ท มา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

9


ตารางท 5 ผลตภณฑจงหวดรายสาขาการผลตตามราคาป 2531 ของกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2543, 2548 และ 2552


สาขาการผลต พ.ศ.2543 พ.ศ.2548 พ.ศ.2552

เกษตรกรรม การลาสตว และการปาไม 873 920 1,160

การประมง 179 222 229

การทาเหมองแร และเหมองหน - - -

การผลตอตสาหกรรม 207,618 224,762 227,413

การไฟฟา กาซ และการประปา 21,813 23,165 25,216

การกอสราง 23,859 28,746 30,078

การขายสง การขายปลก การซอมแซมยานยนต

รถจกรยานยนต ของใชสวนบคคล และของใชในครวเรอน

224,156 247,816 260,413

โรงแรม และภตตาคาร 70,971 82,594 96,855


การเปนตวกลางทางการเงน 44,313 79,747 95,335

กจกรรมดานอสงหารมทรพย การใหเชา และกจกรรมทางธรกจ 38,675 48,430 51,997

การบรหารราชการ และการปองกนประเทศ รวมท งการ

ประกนสงคมภาคบงคบ

34,562 42,637 46,316

การศกษา 13,241 13,161 13,663

งานดานสขภาพ และงานสงคมสงเคราะห 9,231 11,439 10,975

กจกรรมดานบรการชมชน สงคม และการบรการสวนบคคลอ นๆ 39,074 60,437 60,646

ลกจางในครวเรอนสวนบคคล 1,919 2,086 2,156

ผลตภณฑมวลรวม 900,293 1,075,643 1,071,242

ท มา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

จานวนผ มงานทาจาแนกตามสาขาการผลตของกรงเทพมหานครตามการแจงนบในสามะโน

ประชากรและเคหะ พ.ศ.2523-2543 แสดงการเพ มข นของจานวนผ มงานทาในสาขาพาณชยกรรมท เพ มข น

จาก 448,864 คนในปพ.ศ.2523 เปน 966,327 คนในปพ.ศ.2543 คดเปนการเพ มข นเทากบรอยละ 5.75

ตอป ในขณะท จงหวดปรมณฑลมจานวนผ มงานทาในสาขาอตสาหกรรมฯเพ มข นจาก 2,975,988 คนในป

พ.ศ.2523 เปน 5,167,665 คนในปพ.ศ.2543 คดเปนการเพ มข นเทากบรอยละ 3.68 ตอป ท งน จานวนผ ม

งานทาในสาขาเกษตรกรรมฯ ของกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดมจานวนลดลงอยางตอเน องจาก

611,179 คนในปพ.ศ.2523 เปน 387,215 คนในปพ.ศ.2543 คดเปนการลดลงเทากบรอยละ 1.83 ตอป

10


ตารางท 6 จานวนผมงานทาจาแนกตามสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2523, 2533และ 2543

สาขาการผลต พ.ศ. 2523 พ.ศ. 2533 พ.ศ. 2543

เกษตรกรรม การปาไม การลาสตว และการประมง 102,689 75,442 41,951

การขดแรโลหะและอโลหะ 2,563 2,151 1,895

อตสาหกรรมและหตถกรรม 431,805 765,026 578,655

การกอสราง ซอม และร อถอนทาลาย 107,680 203,504 116,864

การไฟฟา กาซ ประปา และการบรการสขาภบาล 23,778 30,242 14,371

พาณชยกรรม 448,864 795,562 966,327


บรการ 562,840 723,272 830,703

การธนาคาร สถาบนการเงนอ นๆ และการประกนภย 68,464 118,709 108,913

อตสาหกรรมท ระบไมชดเจน หรอไมทราบ 125,878 52,777 331,159

รวม 2,017,549 2,967,136 3,225,657


ตารางท 7 จานวนผมงานทาจาแนกตามสาขาการผลตของปรมณฑล พ.ศ.2523, 2533 และ 2543

สาขาการผลต พ.ศ. 2523 พ.ศ. 2533 พ.ศ. 2543

เกษตรกรรม การปาไม การลาสตว และการประมง 508,490 477,680 345,264

การขดแรโลหะและอโลหะ 8,024 6,678 4,082

อตสาหกรรมและหตถกรรม 624,976 1,196,908 1,137,573

การกอสราง ซอม และร อถอนทาลาย 139,718 264,007 184,370

การไฟฟา กาซ ประปา และการบรการสขาภบาล 32,146 46,372 30,803

พาณชยกรรม 547,675 1,006,440 1,379,605


บรการ 680,359 973,382 1,175,549

การธนาคาร สถาบนการเงนอ นๆ และการประกนภย 75,548 137,769 138,283

อตสาหกรรมท ระบไมชดเจน หรอไมทราบ 180,444 78,193 434,978

รวม 2,975,988 4,450,558 5,167,665


11


2.2.2 การคาดประมาณการเตบโตทางเศรษฐกจและการจางงาน

การคาดการณการเตบโตทางเศรษฐกจในการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

(ปรบปรงคร งท 3) จะใชแบบจาลอง Autoregressive Integrated Moving Average Model (ARIMA) ใน

การคาดการณอตราการเตบโตทางเศรษฐกจไปในอนาคตในปพ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573

ซ งเปนการคาดการณภายใตสมมตฐานท วา มลคาผลตภณฑมวลรวมของแตละพ นท จะเพ มข นภายใต

แนวโนมและสถานการณท เปนอยในปจจบนโดยไมมการเปล ยนแปลง

ตารางท 8 การคาดการณการเตบโตทางเศรษฐกจรายสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573


สาขาการผลต พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2558 พ.ศ. 2563 พ.ศ. 2568 พ.ศ. 2573

เกษตรกรรม การลาสตว และการปาไม 3,946 4,724 5,501 6,278 7,056

การประมง 417 471 526 580 634

การทาเหมองแร และเหมองหน - - - - -

การผลตอตสาหกรรม 505,521 583,917 662,309 740,701 819,093

การไฟฟา กาซ และการประปา 41,873 43,919 45,238 46,088 46,636

การกอสราง 76,029 85,261 100,502 122,978 154,031

การขายสง การขายปลก การซอมแซม

ยานยนต รถจกรยานยนต ของใชสวนบคคล

และของใชใน ครวเรอน

595,340 717,565 839,680 961,786 1,083,899

โรงแรม และภตตาคาร 284,276 331,977 379,495 426,922 474,306

การขนสง สถานท เกบสนคา

และการคมนาคม

326,379 362,869 399,377 435,884 472,391

การเปนตวกลางทางการเงน 244,886 262,515 280,144 297,773 315,402

กจกรรมดานอสงหารมทรพย การใหเชา และ

กจกรรมทางธรกจ

81,966 92,984 104,004 115,023 126,042

การบรหารราชการ และการปองกนประเทศ

รวมท งการประกนสงคมภาคบงคบ

165,928 209,248 252,554 295,859 339,163

การศกษา 57,129 69,959 82,789 95,619 108,448

งานดานสขภาพ และงานสงคมสงเคราะห 40,355 48,728 57,101 65,474 73,847

กจกรรมดานบรการชมชน สงคม

และการบรการสวนบคคลอ นๆ

84,524 107,377 130,229 153,082 175,935

ลกจางในครวเรอนสวนบคคล 5,712 6,480 7,249 8,019 8,789

ผลตภณฑมวลรวม 2,514,281 2,927,993 3,346,698 3,772,068 4,205,674

ท มา : จากการคานวณ

12


ตารางท 9 การคาดการณการเตบโตทางเศรษฐกจรายสาขาการผลตของปรมณฑลพ.ศ.2553, 2558, 2563, 2568 และ 2573




การประมง 17,784 22,153 24,403 26,562 28,735

การทาเหมองแร และเหมองหน 1,917 2,245 2,682 3,121 3,561

การผลตอตสาหกรรม 1,120,573 1,319,808 1,533,894 1,751,846 1,970,213


การกอสราง 33,209 36,017 39,067 42,612 46,214



และของใชในครวเรอน

83,551 101,341 118,716 136,097 153,480


การขนสง สถานท เกบสนคา และ

การคมนาคม 128,856 152,248 193,349 236,321 278,519


กจกรรมดานอสงหารมทรพย การใหเชา

และกจกรรมทางธรกจ 20,479 21,796 23,128 24,447 25,745


รวมท งการประกนสงคมภาคบงคบ 17,398 21,911 26,442 30,961 35,474

การศกษา 21,258 26,584 32,096 37,615 43,136


กจกรรมดานบรการชมชน สงคม และ

การบรการสวนบคคลอ นๆ 13,099 15,445 17,961 20,556 23,177

ลกจางในครวเรอนสวนบคคล 703 741 793 844 893

ผลตภณฑมวลรวม 1,595,008 1,886,349 2,206,247 2,532,325 2,858,126


จากการคาดการณเศรษฐกจของกรงเทพมหานครพบวาในชวง 20 ปขางหนาจานวน

แรงงานในกรงเทพมหานครจะเพ มข นกวา 120,000 คน ซ งในจานวนน จะเปนแรงงานท อยในสาขา

การคาสง-คาปลกกวา 32,000 คน และเปนแรงงานท อยในสาขาอตสาหกรรมกวา 25,000 คน ตามดวย

แรงงานในสาขาโรงแรม-ภตตาคาร และสาขาการขนสง-คมนาคม อกอยางละ 10,000 คน ในสวนของ

ภาคเกษตรกรรมท ยกเวนการประมง จะมจานวนแรงงานลดลงเลกนอยคอประมาณ 1,500 คน ในสวนของ

จงหวดปรมณฑลพบวาในชวง 20 ปขางหนาจะมจานวนแรงงานเพ มข นกวา 250,000 คน โดยเปนแรงงาน

13


ท อยในสาขาอตสาหกรรมกวา 140,000 คน รองลงมาคอภาคเกษตรกรรม และการคาสง-คาปลก ท จะม

แรงงานเพ มข นในแตละสาขาประมาณ 35,000 คน ตามดวยสาขาการขนสง-คมนาคมท จะมจานวน

แรงงานเพ มข นกวา 9,000 คน

ตารางท 10 การคาดการณจานวนการจางงานรายสาขาการผลตของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2553,2558, 2563, 2568 และ 2573

หนวย : คน



การประมง 4,424 4,437 4,456 4,547 4,594




การกอสราง 128,584 128,964 129,515 132,142 133,531




826,544 828,987 832,531 849,416 858,343



การคมนาคม

258,368 259,132 260,239 265,517 268,308



และกจกรรมทางธรกจ

135,477 135,877 136,458 139,226 140,689



306,774 307,681 308,996 315,263 318,576

การศกษา 128,150 128,529 129,078 131,696 133,080




183,419 183,961 184,747 188,494 190,475


รวม 3,185,567 3,194,406 3,207,024 3,271,038 3,304,850


14


ตารางท 11 การคาดการณจานวนการจางงานรายสาขาการผลตของปรมณฑล พ.ศ.2553, 2558,2563, 2568 และ 2573




การประมง 61,004 65,036 68,657 72,091 75,459




การกอสราง 87,263 88,387 90,285 91,666 93,029




449,896 457,433 468,219 476,058 483,559



การคมนาคม

134,698 136,428 139,534 141,899 144,343



และกจกรรมทางธรกจ

42,191 42,121 42,599 42,795 43,017



129,705 130,567 130,956 131,339 132,497

การศกษา 78,713 78,827 79,780 80,180 80,521




147,542 147,872 150,100 151,020 151,770


รวม 2,538,446 2,602,042 2,675,773 2,733,933 2,790,659


การเพ มข นของจานวนแรงงานในทกสาขา ท งในสวนของกรงเทพมหานครและปรมณฑล แสดงให

เหนถงความตองการใชพ นท ท เพ มข นในกรงเทพมหานคร โดยเฉพาะอยางย งพ นท ท ใชประกอบธรกจการคา ใน

สวนของจงหวดปรมณฑลจะมความตองการในการใชพ นท ขนาดใหญเพ อรองรบการขยายตวของการจางงานใน

สาขาอตสาหกรรม ท งน นอกจากความตองการในการใชพ นท เพ อประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจท จะเพ มข นแลว

การเพ มข นของจานวนประชากรยอมแสดงใหเหนถงความตองการพ นท เพ อการอยอาศยท เพ มข นเชนกน

15


2.3 การใชประโยชนท ดน

2.3.1 สภาพการเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดน

กรงเทพมหานครมการขยายตวของพ นท เมอง (Built-up Area) อยางรวดเรว

ตามสภาวการณการเตบโตของเศรษฐกจโดยเพ มข นจาก 585.54 ตารางกโลเมตรในปพ.ศ.2538 เปน

672.32 ตารางกโลเมตรในปพ.ศ.2543 ถงแมวาภายหลงการประกาศใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

พ.ศ.2549 ซ งมนโยบายควบคมการพฒนาเมองใหอยในบรเวณท มศกยภาพจากบรการสาธารณปโภค

ภายในแนวถนนวงแหวนรอบนอก และสงวนรกษาบรเวณชานเมองใหเปนพ นท ชนบทและเกษตรกรรม

เพ อการอนรกษสภาพแวดลอมและทรพยากรทางธรรมชาตกตาม แตการเตบโตของเมองยงคงขยายออกไปใน

พ นท รอบนอกของกรงเทพมหานคร และพ นท ตอเน องในเขตจงหวดนนทบรและจงหวดปทมธานทางดานเหนอ

และในเขตจงหวดสมทรปราการทางดานใต โดยอาศยการเช อมโยงโครงขายถนนสายหลกเปนปจจยสาคญ

ของการขยายพ นท พฒนาเมอง ในปพ.ศ.2552 พ นท พฒนาเมองขยายตวเพ มข นเปน 834.37 ตารางกโลเมตร

หรอประมาณรอยละ 53.22 ของพ นท กรงเทพมหานคร คดเปนการขยายตวของพ นท เมองในระหวางป

พ.ศ.2543-2552 เทากบรอยละ 2.41 ตอป

อยางไรกตาม ทศทางการขยายตวของพ นท เมองทางฝ งตะวนออกของแมน าเจาพระยา

ยงคงมากกวาทางฝ งตะวนตก โดยมพ นท 610.52 และ 223.85 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 73.17

และ 26.85 ของพ นท พฒนาเมองของกรงเทพมหานครตามลาดบ การพฒนาพ นท เมองยงคงมการขยายตว

ออกไปตามแนวถนนสายหลกทางดานเหนอ ดานตะวนออก และดานตะวนตกเฉยงใต เน องจากความสะดวก

ในการคมนาคมขนสงจากถนนโครงการสายตางๆ ท มการกอสรางมาโดยตลอด ประกอบกบการมพ นท วาง

และพ นท เกษตรกรรมจานวนมากท พรอมจะเปล ยนแปลงเพ อรองรบการพฒนาเพ อเปนท อยอาศย ท งน

บ ร เวณท มการ เพ มของพ น ท พฒนา เ มองมากท สดจะอย ใน พ น ท ชานเ มองท ง ฝ งตะวนออก

และฝ งตะวนตก โดยเขตท มการขยายตวของพ นท พฒนาเมองสงสดทางฝ งตะวนออกไดแก เขตคลองสามวา

เขตประเวศ เขตมนบร และเขตหนองจอก ซ งมพ นท เพ มข นในแตละเขตมากกวา 7,000 ไร โดยเฉพาะ

เขตมนบรและเขตคลองสามวา มการเพ มข นคดเปนอตรารอยละ 7.33 และ 6.09 ตอปตามลาดบ เขตท ม

อตราการเพ มรองลงมาไดแกเขตประเวศ เขตหนองจอก เขตสายไหม เขตลาดกระบง และเขตลาดพราว

ซ งมอตราการเพ มมากกวารอยละ 3.00 ตอป

สาหรบพ นท ทางฝ งตะวนตกมการขยายตวของพ นท พฒนาเมองในบรเวณท ตอเน องกบ

ศนยกลางเมองและพ นท ดานเหนอในเขตภาษเจรญและเขตตล งชน แตดวยปจจยความสะดวกของ

16


โครงขายคมนาคมขนสงโดยเฉพาะการเช อมตอถนนกาญจนาภเษก (ถนนวงแหวนรอบนอก) ดานใต ทาให

เกดการขยายตวของท อยอาศย บรเวณท มการขยายตวของพ นท พฒนาเมองมากท สดไดแก เขตบางบอน

เขตบางขนเทยน และเขตหนองแขม โดยมพ นท เพ มข น 4,709, 4,628, และ 3,767 ไรตามลาดบ

เม อพจารณาการเปล ยนแปลงของพ นท พฒนาเมองในภาพรวม จะเหนไดชดเจนวาจานวน

และอตราการขยายตวของพ นท เมองเปล ยนแปลงเพ มมากท สดในเขตชานเมองโดยรอบ เน องจากการพฒนา

โครงการท อยอาศยซ งขยายไปในพ นท เกษตรกรรม มเพยงเขตลาดพราวซ งอยใกลบรเวณศนยกลางเมองท ม

อตราการขยายตวเพ มคอนขางสงในอตรารอยละ 3.70 ตอป เน องจากเดมเปนบรเวณท มพ นท วางขนาดใหญ

ท ยงขาดความสะดวกในการเขาถง แตภายหลงจากกอสรางถนนประดษฐมนธรรมท เช อมโยงการเดนทางจาก

บรเวณท อยอาศยดานเหนอเขาสบรเวณศนยกลางเมอง ทาใหเกดการพฒนาข นในบรเวณพ นท ดงกลาว

สวนบรเวณพ นท ศนยกลางเมองจะมการเพ มของพ นท พฒนาเมองนอย เน องจากปจจยดานท ดนซ งม

การพฒนาเกอบเตมพ นท แลว การเปล ยนแปลงสวนใหญจงเปนการเปล ยนแปลงในรปแบบของกจกรรม

การใชประโยชนท ดน และการกอสรางอาคารท มความหนาแนนเพ มข น

17


(แทรกแผนท )

แผนท 1 การเปล ยนแปลงพ นท พฒนาเมอง (Built-up Area) ของกรงเทพมหานคร

1

18


ท งน จากการศกษาการเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนระหวางปพ.ศ.2543-2552

กรงเทพมหานครมการขยายตวของการใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยและพาณชยกรรมอยางตอเน อง

ในอตราท สง โดยเพ มในอตรารอยละ 3.66 และ 2.77 ตอปตามลาดบ ซ งเปนผลจากการขยายตว

ทางเศรษฐกจและการเพ มข นของจานวนประชากร สาหรบพ นท อตสาหกรรมซ งเปนกจกรรมทางเศรษฐกจ

ท ทาใหเกดการจางงานและกจกรรมการคาและบรการตอเน องอ นๆ ยงคงมการขยายตวเพ มข นในอตรา

รอยละ 1.88 ตอป จากการเพ มข นของโรงงานอตสาหกรรมในเขตชานเมอง ซ งสงผลใหเกดการเพ มข นของ

การใชประโยชนท ดนประเภทคลงสนคาเพ มข นในอตรารอยละ 1.66 ตอป

สวนการใชประโยชนท ดนท มจานวนพ นท ลดลงไดแกพ นท ว างและพ นท เกษตรกรรม

ซ งลดลงคดเปนอตรารอยละ 4.66 และ 0.66 ตอปตามลาดบ เปนผลจากการพฒนาโครงขาย

การคมนาคมขนสงในบรเวณพ นท เกษตรกรรมชานเมอง ซ งกอใหเกดการกระจายตวของการพฒนา

ดานท อยอาศยและพาณชยกรรมเขาไปในบรเวณพ นท ดงกลาว สวนการใชประโยชนท ดนประเภทสถาบนราชการ

สถาบนศาสนา และสถาบนการศกษา ยงคงมการเปล ยนแปลงไมมากนก ยกเวนการใชประโยชนท ดนเพ อ

นนทนาการ พบวามการขยายตวเพ มข นโดยคดเปนรอยละ 1.55 ตอป ซ งสวนใหญเปนผลจากนโยบาย

การพฒนาและสงเสรมพ นท นนทนาการท เพ มข นในกรงเทพมหานครตลอดระยะเวลาท ผานมา

ตารางท 12 การเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2543-2552

ประเภทการใชประโยชนท ดนพ นท (ไร) การเปล ยนแปลง

พ.ศ.2543 พ.ศ.2552 พ นท (ไร) รอยละ/ป

1.ท อยอาศย 239,086 319,015 79,929 3.66

2.พาณชยกรรม 35,971 45,177 9,206 2.77

3.อตสาหกรรม 17,092 20,056 2,964 1.88

4.คลงสนคา 7,255 8,377 1,122 1.66

5.สถาบนราชการ 22,932 23,924 992 0.44

6.สถาบนการศกษา 11,393 12,134 741 0.66

7.สถาบนศาสนา 5,377 5,622 245 0.44

8.นนทนาการ 12,176 13,896 1,720 1.55

9.ถนน 68,921 73,283 4,362 0.66

10.เกษตรกรรม 304,198 283,181 -21,017 -0.66

11.ท วาง 204,988 117,809 -87,179 -4.66

12.แหลงน า 51,071 57,986 6,915 1.44

รวม 980,460 980,460 - -

ท มา : ขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS)

19



แผนท 2 การใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2552

2

20


ในปพ.ศ.2552 กรงเทพมหานครยงคงมรปแบบการพฒนาและการใชประโยชนท ดน

ใกลเคยงกบปพ.ศ.2543 กลาวคอ พ นท บรเวณศนยกลางเมองและพ นท ตอเน องซ งเปนยานธรกจและแหลงงาน

สาคญยงคงเปนศนยกลางของกจกรรมพาณชยกรรม การคาและการบรการ ท ต งของสถาบนและองคกร

ขนาดใหญ ซ งเปนการพฒนาเพ มข นโดยเฉพาะอยางย งบรเวณแนวรถไฟฟาขนสงมวลชน ในขณะท

การพฒนาดานท อยอาศยมการเปล ยนแปลงรปแบบท มความหนาแนนข นบรเวณศนยกลางเมอง และ

ขยายตวออกสพ นท ตอเน องและชานเมอง เปนผลใหการใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยมมากท สดถง

319,015 ไร คดเปนรอยละ 32.54 ของพ นท กรงเทพมหานคร โดยพ นท เกษตรกรรมซ งเปนประเภท

การใชประโยชนท ดนท มพ นท มากท สดในปพ.ศ.2543 และการใชประโยชนท ดนประเภทท วางมพ นท ลดลง

เหลอ 283,181 และ 117,809 ไร หรอคดเปนรอยละ 28.88 และ 12.02 ของพ นท กรงเทพมหานคร

ตามลาดบ

ตารางท 13 การใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2552

ประเภทการใชประโยชนท ดนพ นท

พ นท (ไร) รอยละ

1.ท อยอาศย 319,015 32.54

2.พาณชยกรรม 45,177 4.61

3.อตสาหกรรม 20,056 2.05

4.คลงสนคา 8,377 0.85

5.สถาบนราชการ 23,924 2.44

6.สถาบนการศกษา 12,134 1.24

7.สถาบนศาสนา 5,622 0.57

8.นนทนาการ 13,896 1.42

9.ถนน 73,283 7.47

10.เกษตรกรรม 283,181 28.88

11.ท วาง 117,809 12.02

12.แหลงน า 57,986 5.91

รวม 980,460 100.00

ท มา : ขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS)

21


2.3.2 การคาดประมาณความตองการการใชประโยชนท ดน

ท งน การวางแผนการใชประโยชนท ดนสาหรบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

ไดกาหนดเปาหมายการพฒนาในระยะ 20 ป คอปพ.ศ.2575 โดยมการใชประโยชนท ดนประเภทหลกท ได

ศกษาวเคราะหและคาดประมาณความตองการ ไดแก

(1) พ นท อยอาศย แบงเปนท อยอาศยหนาแนนนอย ท อยอาศยหนาแนนปานกลาง

และท อยอาศยหนาแนนมาก

(2) พ นท พาณชยกรรม

(3) พ นท อตสาหกรรมและคลงสนคา

(4) พ นท เกษตรกรรม

ในการคาดประมาณความตองการพ นท สาหรบการใชประโยชนตามกจกรรมดงกลาวไดใช

จานวนประชากร สภาพและการเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนอนเน องมาจากศกยภาพและแนวโนม

ในการพฒนาของเมอง ประกอบกบขอมลจากการคาดประมาณจานวนประชากรของกรงเทพมหานคร

ซ งในภาพรวมมแนวโนมท ลดลง เน องจากการโยกยายไปอยในบรเวณพ นท ปรมณฑลซ งมความสะดวก

ในการเดนทางเพ มมากข น และปจจยดานอสงหารมทรพยในกรงเทพมหานครท มราคาสง ในขณะท

การจางงานในกรงเทพมหานครยงคงเพ มข นจากการเตบโตทางเศรษฐกจ ซ งกรงเทพมหานครยงคงเปน

ศนยกลางและมอตราการเตบโตท สงอยเชนเดม

ดวยสภาพการเปล ยนแปลงประชากรและลกษณะการขยายตวทางเศรษฐกจ ประกอบกบ

สภาพและแนวโนมการพฒนาเมองซ งมปจจยท สงเสรมใหเกดการพฒนาท มความหนาแนนเพ มข น

ไดแก โครงการระบบขนสงมวลชนทางรางบรเวณศนยกลางเมอง และการกระจกตวของกจกรรม

ทางเศรษฐกจในพ นท ซ งมประชาชนอยอาศยหนาแนน ในขณะท ปจจยผลกดนใหเกดการขยายตวของพ นท เมอง

ไดแก ความสะดวกในดานการเดนทางและการพฒนาท อยอาศยในพ นท ชานเมอง โครงการกอสรางถนนซ ง

เปนการสรางความสะดวกในการเขาถงสวนใหญจะอยในพ นท รอบนอกของเมอง ลวนเปนส งดงดดการพฒนา

ใหมการขยายตวของเมองมากย งข น

จากสภาพการเปล ยนแปลงประชากรและลกษณะการพฒนาเมอง สงผลใหกจกรรม

การใชประโยชนท ดนในกรงเทพมหานครมการพฒนาในลกษณะของการเพ มความหนาแนนของกจกรรม

ในบรเวณท ไดรบความสะดวกจากการเดนทางและมการเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนใหเหมาะสมกบ

ศกยภาพของท ดนและมลคาทางเศรษฐกจไดแก การเปล ยนแปลงการใชประโยชนท ดนประเภทท พกอาศย

ท มความหนาแนนเพ มข น และการเปล ยนประเภทการใชประโยชนท ดนจากท พกอาศยเปนพาณชยกรรม

ท งในบรเวณศนยกลางเมองและบรเวณศนยชมชนในพ นท ตางๆ ซ งมฐานของการพฒนาเดม หรอม

ศกยภาพจากโครงการดานคมนาคมขนสงและโครงการพฒนาตางๆ ของภาครฐและภาคเอกชน

22


การเปล ยนแปลงพ นท ท อยอาศยเบาบางซ งเพ มข นในบรเวณท พ นท เกษตรกรรมในเมอง และในบรเวณพ นท วาง

ท รอการพฒนา ท งน การกระจายความหนาแนนของประชากรและกาหนดสดสวนการใชประโยชนท ดนน

เปนการประมาณในเบ องตนเพ อเปนแนวทางในการวางและจดทาแผนผงกาหนดการใชประโยชนท ดนของ

ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ตอไป

ตารางท 14 เกณฑมาตรฐานความหนาแนนของประชากรจาแนกตามยานการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานคร

หนวย:คนตอไร

ยานการใชประโยชนท ดนความหนาแนนสทธ

(Net Density)ความหนาแนนเฉล ย

(Gross Density)ความหนาแนนชมชน(Community Density)

ท อยอาศยหนาแนนนอย 6-20 4-16 3.2-12

ท อยอาศยหนาแนนปานกลาง 24-32 20-28 16-24

ท อยอาศยหนาแนนมาก 48-80 40-46 32-48

พาณชยกรรม 30-180 24-144 20-96

อตสาหกรรมและคลงสนคา 0.8-8 0.4-6 0.4-6

เกษตรกรรม 0.2-12 0.18-8 0.18-6

ท มา : โครงการจดทามาตรฐานดานผงเมองของกรงเทพมหานคร, สานกผงเมอง กรงเทพมหานคร

คาความหนาแนนท ใชในการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

จะอางองจากผลการสารวจตามมาตรฐานดานผงเมองของกรงเทพมหานคร โดยมความหนาแนนสทธ

(Net Density) เปนคาความหนาแนนเฉพาะแปลงท ดน สวนความหนาแนนเฉล ย (Gross Density) จะเปนคา

ความหนาแนนบนแปลงท ดนรวมกบพ นท การเขาถง (Accessibility) ในขณะท ความหนาแนนชมชน

(Community Density) จะเปนคาความหนาแนนบนแปลงท ดนรวมกบพ นท การเขาถงและพ นท สาธารณปโภค

และสาธารณปการท ใหการบรการในระดบชมชนเชน โรงเรยน โรงพยาบาล สวนสาธารณะ เปนตน

จากตวเลขการคาดประมาณจานวนประชากรของกรงเทพมหานครจะกระจายตวไปในพ นท

ตางๆ โดยมปจจยสาคญท กาหนดการกระจายตวคอระดบรายไดเฉล ยของครวเรอน ในท น ใชสดสวนจาก

การสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนในกรงเทพมหานครซ งทาการสารวจโดยสานกงานสถตแหงชาต

คอประมาณรอยละ 20 เปนครวเรอนท มรายไดสงสามารถอยอาศยในพ นท ท มความหนาแนนนอย สวน

ครวเรอนท มรายไดระดบปานกลางประมาณรอยละ 40 จะสามารถอยอาศยในพ นท ท มความหนาแนนปานกลาง

และครวเรอนท มรายไดนอยประมาณรอยละ 30 จะอยในพ นท ท มความหนาแนนสง นอกจากน นยงม

ประชากรอกรอยละ 10 ท ยงอาศยอยในพ นท เกษตรกรรมและพ นท พาณชยกรรม โดยจากขอมลแรงงานพบวา

มครวเรอนเกษตรประมาณรอยละ 5 เม อนาจานวนประชากรตามการคาดประมาณมาหารดวยคา

ความหนาแนนชมชน (Neighborhood Density) จะไดพ นท จาแนกตามการใชประโยชนท ดนประเภทหลกใน

อนาคต

23


ตารางท 15 การกระจายตวของประชากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2568 และ 2575


ยานการใชประโยชนท ดนการกระจายตวของประชากร

พ.ศ.2555 พ.ศ.2560 พ.ศ.2565 พ.ศ.2570 พ.ศ.2575

ท อยอาศยหนาแนนนอย 1,367,971 1,346,753 1,314,210 1,274,456 1,234,570

ท อยอาศยหนาแนนปานกลาง 2,735,942 2,693,506 2,628,420 2,548,912 2,469,140

ท อยอาศยหนาแนนมาก 2,051,957 2,020,130 1,971,315 1,911,684 1,851,855

พาณชยกรรม 341,993 336,688 328,553 318,614 308,643

อตสาหกรรมและคลงสนคา - - - - -

เกษตรกรรม 341,993 336,688 328,553 318,614 308,643


ท งน ดวยจานวนประชากรและจานวนการจางงานตามการคาดประมาณในปพ.ศ.2555-2575

ยอมทาใหเกดความตองการการใชประโยชนท ดนท เพ มข น ท งการใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศย

หนาแนนนอย ท อยอาศยหนาแนนปานกลาง และท อยอาศยหนาแนนมาก รวมท งการเพ มข นของ

การใชประโยชนท ดนประเภทพาณชยกรรม โดยท การใชประโยชนท ดนประเภทอตสาหกรรมและคลงสนคา

จะไมมพ นท เพ มข นเน องจากการควบคมการประกอบกจกรรมประเภทดงกลาวในเขตกรงเทพมหานคร

สงผลใหการใชประโยชนท ดนประเภทเกษตรกรรมมพ นท ลดลงโดยการทดแทนดวยการใชประโยชนท ดน

ประเภทท อยอาศยและพาณชยกรรมท เพ มข นในอนาคต

ตารางท 16 การคาดป ระมาณความ ตองก ารพ นท ย านการ ใ ช ประ โยช นท ด นของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570 และ 2575

หนวย : ไร

ยานการใชประโยชนท ดน พ.ศ.2555 พ.ศ.2560 พ.ศ.2565 พ.ศ.2570 พ.ศ.2575

ท อยอาศยหนาแนนนอย 293,781 294,457 295,134 295,813 296,493

ท อยอาศยหนาแนนปานกลาง 118,461 118,733 119,007 119,280 119,554

ท อยอาศยหนาแนนมาก 72,994 73,175 73,394 73,525 73,656

พาณชยกรรม 35,488 36,256 37,019 37,888 38,681

อตสาหกรรมและคลงสนคา 11,238 11,238 11,238 11,238 11,238

เกษตรกรรม 383,179 381,282 379,349 377,397 375,519

รวม 915,141 915,141 915,141 915,141 915,141


24


2.4 การคมนาคมและขนสง

2.4.1 โครงขายการคมนาคมและขนสง

1) การคมนาคมและขนสงทางบก

ระบบคมนาคมขนสงของกรง เทพมหานครเปนระบบท ใ ชทางบกเปนหลก

การเจรญเตบโตของเมองไดขยายออกไปอยางรวดเรว โดยสวนใหญชมชนขยายไปตามเสนทางถนน

นอกจากน ระบบขนสงมวลชนแบบรางไดมบทบาทมากข นในปจจบน ซ งเหนไดจากการท บรเวณซ งไดรบ

บรการจากรถไฟฟาขนสงมวลชนไดแก รถไฟฟายกระดบ (BTS) รถไฟฟาใตดน (MRT) ตางกมการพฒนาท

หนาแนนและมจานวนผ โดยสารเพ มข นอยางตอเน อง

(ก) โครงขายถนน

โครงขายถนนในกรงเทพมหานครประกอบดวยถนนสายประธาน (Principal

Arterial) ถนนสายหลก (Minor Arterial) ถนนสายรอง (Collector Street) และถนนสายยอย (Local

Street) ถนนท อยในความรบผดชอบของกรงเทพมหานครมความยาวถนนรวมท งส น 4,076.13 กโลเมตร

คดเปนพ นท ถนนเทากบ 58.46 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 3.76 ของพ นท กรงเทพมหานคร และ

เม อรวมกบพ นท ถนนในสวนท รบผดชอบโดยกรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท และการทางพเศษ

แหงประเทศไทย กรงเทพมหานครจะมพ นท ถนนเทากบ 117.25 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 7.47

ของพ นท กรงเทพมหานคร

(ข) ระบบโครงขายทางพเศษ

ปจจบนการทางพเศษแหงประเทศไทย (กทพ.) ไดดาเนนการกอสรางและเปด

ใหบรการทางพเศษรวมระยะทาง 207.9 กโลเมตรประกอบดวย ทางพเศษเฉลมมหานคร (ทางดวนข นท 1)

ทางพเศษศรรช (ทางดวนข นท 2) ทางพเศษฉลองรช (ทางดวนรามอนทรา-อาจณรงค) ทางพเศษบรพาวถ

(ทางดวนบางนา-บางพล-บางปะกง) ทางพเศษอดรรถยา (ทางดวนข นท 2 สวนตอขยาย) ทางพเศษสาย S1

(สายบางนา-อาจณรงค) หรอทางดวนข นท 3 สายใต ตอน S1 ทางพเศษสายบางพล-สขสวสด หรอ

ถนนวงแหวนรอบนอกใต ทางพเศษสายรามอนทรา-วงแหวนรอบนอกกรงเทพมหานคร และทางยกระดบ

ดานทศใตสนามบนสวรรณภม

25


(แทรกแผนท อยากใหทาข นใหมจากขอมล GIS)

แผนท 3 โครงขายคมนาคมและขนสงของกรงเทพมหานคร

26


(ค) สะพานขามแมน าเจาพระยา

เน องจากพ นท กรงเทพมหานครมแมน าเจาพระยาแบงระหวางพ นท เขตฝ งพระนคร

และฝ งธนบร จงไดมการกอสรางสะพานขามแมน าหลายแหงเปนระยะตลอดความยาวแมน าเจาพระยา โดย

ทางดานเหนอในเขตจงหวดปทมธานลงมาทางดานใตในเขตจงหวดสมทรปราการมจานวนท งส น 18 สะพาน

ไดแก สะพานปทมธาน สะพานนนทบร (สะพานนวลฉว) สะพานพระราม 4 สะพานพระน งเกลา สะพาน

พระราม 5 สะพานพระราม 7 สะพานกรงธน หรอสะพานซงฮ สะพานพระราม 8 สะพานสมเดจพระป นเกลา

สะพานพระพทธยอดฟา สะพานพระปกเกลา สะพานสมเดจพระเจาตากสน สะพานกรงเทพ สะพาน

พระราม 3 สะพานพระราม 9 สะพานภมพล 1 สะพานภมพล 2 และสะพานกาญจนาภเษก

(ง) ระบบทางเดนเทา

กรงเทพมหานครมพ นท ถนนรวม 58.45 ตารางกโลเมตร แบงเปนพ นท ผวจราจร

สาหรบการสญจรของรถยนตประเภทตางๆ 38.71 ลานตารางเมตร สวนท เหลอเปนพ นท ทางเทาและไหลทาง

รวมถงเกาะกลางถนน 19.74 ลานตารางเมตร ความกวางเฉล ยของทางเทาและไหลทางในแตละเขตม

ความแตกตางกนเปนอยางมากโดยมความกวางเฉล ยสงสด 8.55 เมตร และต าสด 0.22 เมตร

(จ) ทางจกรยาน

เสนทางจกรยานในกรงเทพมหานครดาเนนการโดยสานกการจราจรและขนสง

กรงเทพมหานคร ในปจจบนมจานวน 28 เสนทาง คดเปนระยะทางรวม 210 กโลเมตร มท งเปนเสนทางท

อยบนทางเทาและอยบนผวจราจรตามสภาพท อานวยในเขตทางถนนสายตางๆ ทางจกรยานท ได

ดาเนนการแลวแบงเปน 4 ประเภทไดแก ทางจกรยานเฉพาะ มระยะทางคดเปนรอยละ 15.71 ของ

ทางจกรยานในกรงเทพมหานคร ทางจกรยานรวมบนทางเทา มระยะทางคดเปนรอยละ 76.65 ของ

ทางจกรยานในกรงเทพมหานคร ทางจกรยานบนผวจราจร มระยะทางคดเปน รอยละ 6.73 ของ

ทางจกรยานในกรงเทพมหานคร และทางจกรยานบนทางเทารวมกบผวจราจร มอยเพยง 1 เสนทาง ม

ระยะทางคดเปนรอยละ 1.65 ของทางจกรยานในกรงเทพมหานคร

(ฉ) โครงขายระบบขนสงมวลชน

กรงเทพมหานครมการบรการระบบขนสงมวลชนทางบก 2 ประเภทหลกไดแก

รถยนตโดยสารประจาทาง และระบบขนสงมวลชนทางราง

27


(1) รถยนตโดยสารประจาทาง

- รถโดยสารประจาทาง

รถโดยสารประจาทางในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลจดใหบรการ

ประชนชนโดยองคการขนสงมวลชนกรงเทพ (ขสมก.) ปจจบนรถโดยสารประจาทางมเสนทางการใหบรการ

452 เสนทาง และมจานวนรถโดยสาร 17,585 คน โดยแบงเปนรถขององคการขนสงมวลชนกรงเทพ และรถ

ของบรษทเอกชนท รวมบรการ ท ต งอจอดรถจะมการกระจายตวอยท วพ นท กรงเทพมหานคร สาหรบอจอดรถ

ขององคการขนสงมวลชนกรงเทพ ประกอบการเดนรถจากอจอดรถท งหมด 23 อ โดยมพ นท ท งหมด

419,558 ตารางเมตร สามารถใชเปนท เกบรถ 4,509 คน และจานวนรถประจาการ 3,605 คน

- รถโดยสารประจาทางดวนพเศษ

รถโดยสารประจาทางดวนพเศษ (Bus Rapid Transit หรอ BRT) เปน

โครงการของกรงเทพมหานคร ปจจบนโครงการรถโดยสารประจาทางดวนพเศษมการใหบรการมเพยง

สายเดยวคอ สายนนทรย-ราชพฤกษ ซ งเปนการใหบรการระหวางยานท อยอาศยทางฝ งธนบรเพ อเขามายง

บรเวณศนยกลางยานพาณชยกรรมฝ งพระนคร

(2) ระบบขนสงมวลชนทางราง

กรงเทพมหานครมระบบคมนาคมขนสงทางราง 2 รปแบบคอ รถไฟท

เช อมตอการเดนทางระหวางกรงเทพมหานครและจงหวดตางๆ ท วประเทศ และรถไฟฟาท เช อมตอการเดนทาง

ภายในเมองโดยมรายละเอยดดงตอไปน

- รถไฟ

ประเภทของรถไฟในปจจบนม 2 ชนดคอ ขบวนรถท ใชน ามนดเซลแบบรางและ

แบบลากจง ซ งใชรางท มขนาดความกวาง 1.435 เมตร ผ โดยสารรถไฟชานเมองมจานวนประมาณ 5 ลานคนตอป

สวนใหญจะเปนการเดนทางในเสนทางสายเหนอ และสายตะวนออก มจานวนสายละ 1.8 ลานคนตอป

- รถไฟฟาขนสงมวลชนกรงเทพ (BTS)

ระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนกรงเทพ หรอรถไฟฟาบทเอส (BTS) ในปจจบนม

เสนทาง 2 เสนทาง และมสถานจานวน 25 สถาน ประกอบดวยสายสขมวทจากสถานหมอชตถงสถานออนนช ม

ระยะทาง 16.8 กโลเมตร และมสถานท งหมด 17 สถาน และสายสลมจากสถานสนามกฬาแหงชาตถงสถาน

วงเวยนใหญ มระยะทาง 8.5 กโลเมตร และมสถานท งหมด 9 สถาน จานวนผ ใชบรการรถไฟฟาเพ มจาก

280,401 คนตอวนในปพ.ศ.2546 เปน 386,203 คนตอวนในปพ.ศ.2552 ซ งคดเปนการเพ มในอตรารอยละ 6.29 ตอป

28


- รถไฟฟาขนสงมวลชนใตดน (MRT)

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) ปจจบนไดดาเนน

โครงการรถไฟฟามหานครสายเฉลมรชมงคล (Metropolitan Rapid Transit Chaloem Ratchamongkhon

Line) หรอ รถไฟฟามหานคร สายสน าเงน (MRT Blue Line) มระยะทางรวม 21 กโลเมตร เสนทางเร มตน

จากสถานหวลาโพงถงสถานบางซ อ มจานวนสถาน 18 สถาน จานวนผใชบรการรถไฟฟามหานครมจานวน

เพ มข นโดยตลอด โดยมผ ใชบรการเฉล ยตอวน 148,397 คนในปพ.ศ.2547 และเพ มเปน 174,594 คนในป

พ.ศ.2552 คดเปนอตราเพ มข นรอยละ 3.53 ตอป

- รถไฟฟาเช อมทาอากาศยานสวรรณภม (ARL)

ระบบขนสงทางรถไฟเช อมทาอากาศยานสวรรณภมและสถานขนสงผ โดยสาร

อากาศยานในเมอง (Suvarnabhumi Airport Rail Link and City Air Terminal) มวตถประสงคเพ อใหบรการรบ-สง

ผ โดยสารภายในเมองท จะเดนทางไปยงทาอากาศยานไดสะดวก รวดเรว และคลองตว ระบบรถไฟฟาน

ใหบรการดวยความเรว 160 กโลเมตร/ช วโมง ว งบนทางยกระดบ เลยบทางรถไฟสายตะวนออก ระยะทาง

ประมาณ 28 กโลเมตร และรองรบผ โดยสารไดจานวน 14,000-50,000 คนตอทศทางตอวน โดยมระบบการเดนรถ

2 ระบบ คอ ระบบรถไฟฟาดวนทาอากาศยานสวรรณภม (SA Express : Suvarnabhumi Airport Express)

และระบบรถไฟทาอากาศยานสวรรณภม (SA City Line : Suvarnabhumi Airport City Line)

2) การคมนาคมขนสงทางน า

(ก) โครงขายคมนาคมและขนสงทางน า

การเดนเรอโดยสารในกรงเทพมหานครม 4 ประเภทท สาคญไดแก การเดนเรอ

โดยสารประจาทางในแมน าเจาพระยา การเดนเรอยนตขามฟากแมน าเจาพระยา การเดนเรอโดยสาร

ประจาทางในคลอง และการเดนเรอยนตเพลาใบจกรยาว

(1) เรอยนตโดยสารขามฟากแมน าเจาพระยา

เรอโดยสารขามฟากแมน าเจาพระยาในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

มจานวนทาเรอขามฟากในแมน าเจาพระยาระหวางจงหวดนนทบรถงจงหวดสมทรปราการมจานวน 32 ทา

จากสถตจานวนผ โดยสารท ใชบรการเรอดวนเจาพระยาในปพ.ศ.2552 พบวา มจานวนผ โดยสารใชบรการ

ท งส น 25,906,788 คน หรอเฉล ยวนละ 71,172 คน

29


(2) การเดนเรอโดยสารประจาทางในคลอง

การเดนเรอในคลองเปนรปแบบการขนสงอกรปแบบหน งท มใหบรการ

ในปจจบน โดยมการเปดเสนทางเดนเรอใน 2 เสนทางคอ เสนทางคลองแสนแสบ และเสนทางคลองพระโขนง

โดยมรายละเอยดมดงตอไปน

- การเดนเรอโดยสารประจาทางในคลองแสนแสบ

เรอโดยสารคลองแสนแสบ เปนบรการเรอดวนในคลองแสนแสบและ

คลองมหานาคมเสนทางระหวางทาน าวดศรบญเรองในเขตบางกะป จนถงทาสะพานผานฟาลลาศใน

เขตปอมปราบศตรพาย โดยมจดตอเรอท ทาประตน า มจานวนทารวม 27 ทาเรอ มระยะทางประมาณ

18 กโลเมตร จากสถตจานวนผ โดยสารท ใชบรการเรอโดยสารในคลองแสนแสบในปพ.ศ.2552 พบวา ม

จานวนผ โดยสารใชบรการท งส น 41,901,168 คน หรอเฉล ยวนละ 115,114

- การเดนเรอโดยสารประจาทางในคลองพระโขนง

การเดนเรอโดยสารประจาทางในคลองพระโขนง เสนทางเร มจากพระโขนง

ถงตลาดย งเจรญ มจานวน 13 ทา ระยะทางประมาณ 9 กโลเมตร จากสถตจานวนผ โดยสารท ใชบรการ

เรอโดยสารในคลองโขนงในปพ.ศ.2552 พบวา มจานวนผ โดยสารใชบรการท งส น 542,892 คน หรอเฉล ยวน

ละ 1,442 คน สวนผ โดยสารในคลองพระโขนงในปพ.ศ.2543-2552 มจานวนคอนขางคงท คอ จานวน

ผ โดยสารเฉล ยตอวนประมาณ 700-900 คน

- การเดนเรอยนตเพลาใบจกรยาว

การเดนเรอยนตเพลาใบจกรยาวเพ อเสรมเสนทางเดนเรอโดยสารใน

แมน าเจาพระยา (สายหลก) เช อมตามคลองตางๆ บรเวณจงหวดนนทบรถงกรงเทพมหานครจานวน

15 เสนทาง โดยมจานวนผ โดยสารใชบรการท งส น 1,051,517 คน หรอเฉล ยวนละ 2,889

(3) การขนสงสนคาทางเรอ

ทาเทยบเรอกรงเทพเปนทาเรอในแมน าเจาพระยามขอจากดในการใหบรการ

คอขนาดของเรอท สามารถรบไดตองมความยาวไมเกน 172 เมตร มน าหนกบรรทกไมเกน 12,000 เดทเวทตน

และกนน าลกไมเกน 8.2 เมตร ในปจจบน นโยบายของรฐใหลดบทบาททาเรอกรงเทพ โดยจากดปรมาณ

ตสนคาผานทาเรอไมเกน 1.34 ลานทอยตอป พรอมท งสงเสรมใหมการใชทาเรอแหลมฉบงมากข น อยางไร

กตาม จากสถตปรมาณสนคาผานทาเรอกรงเทพมการเพ มข นโดยตลอด จากจานวน 13.96 ลานตนในป

พ.ศ.2545 เพ มเปน 17.03 ลานตนในปพ.ศ.2549 และจากขอมลการขนสงสนคาผานทาเรอกรงเทพ

ระหวางเดอนตลาคม 2552-สงหาคม 2553 พบวา มปรมาณเรอผานทาเรอท งส น 2,460 เท ยว โดยมสนคา

จานวน 16.507 ลานตน โดยเปนตสนคาจานวน 1.24 ลานทอย

30


3) การคมนาคมและขนสงทางอากาศ

กรงเทพมหานครและปรมณฑลมสนามบนนานาชาตท สาคญ 2 แหง คอสนามบนดอนเมอง

และสนามบนสวรรณภม โดยสนามบนดอนเมองเปดดาเนนการคร งแรกเม อวนท 27 มนาคม 2457 และปดตว

ลงในวนท 28 กนยายน 2549 วนเดยวกบท ทาอากาศยานสวรรณภมเปดใชงาน โดยสนามบนดอนเมอง

ถกเปล ยนเปนสถานท ซอมเคร องบน ฝกบน และสาหรบจอดเคร องบนสวนตว

2.4.2 การคาดประมาณความตองการดานการคมนาคมและขนสง

1) การคาดการณความตองการเดนทางในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

การคาดการณความตองการเดนทางของประชากรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ในอนาคตพบวาความตองการเดนทางขยายตวเพ มมากข นทกป จากปพ.ศ.2553 ท มความตองการเดนทาง

18.92 ลานคน-เท ยว/วน เพ มข นโดยลาดบเปน 19.95, 22.62, 26.02, 30.10 และ 35.78 ลานคน-เท ยว/วนในป

พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570 และ 2575 ตามลาดบ โดยมอตราการขยายตวโดยเฉล ยรอยละ 2.94 ตอป

ตารางท 17 การคาดการณความตองการเดนทางในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

พ.ศ.ปรมาณความตองการเดนทาง

(ลานคน-เท ยว/วน)

2553 18.92

2555 19.95

2560 22.62

2565 26.02

2570 30.10

2575 35.78

ท มา : จากการวเคราะห

ลกษณะการกระจายการเดนทางในปท มการวเคราะห ไดมการแบงกลมพ นท เปน

23 กลมประกอบดวยกลมพ นท ในกรงเทพมหานครตามกลมเขตการวางผง 6 กลม และกลมพ นท ตอเน องใน

เขตปรมณฑลและพ นท ใกลเคยงในเขตตดตอพ นท กรงเทพมหานครอก 17 กลม ซ งการศกษาความตองการ

การเดนทางในปพ.ศ.2553 พบวา มการเดนทางภายในพ นท กรงเทพมหานครจานวน 10.89 ลานคน-เท ยว/วน

คดเปนรอยละ 57.5 ของปรมาณการเดนทางท งหมด เปนการเดนทางเขา-ออกพ นท กรงเทพมหานครจานวน

31


4.29 ลานคน-เท ยว/วน คดเปนรอยละ 22.7 ในขณะท ปพ.ศ.2575 มการเดนทางภายในพ นท กรงเทพมหานคร

จานวน 16.92 ลานคน-เท ยว/วน คดเปนรอยละ 47.3 ของปรมาณการเดนทางท งหมด และมการเดนทางเขา-ออก

พ นท กรงเทพมหานครจานวน 10.3 ลานคน-เท ยว/วน คดเปนรอยละ 28.8 จะเหนวาสดสวนการเดนทาง

ภายในกรงเทพมหานครลดลงแตสดสวนการเดนทางเขา-ออกเพ มมากข น ท งน เน องจากในอนาคตคาดการณ

วาประชาชนจะพกอาศยในพ นท โดยรอบกรงเทพมหานครมากข น แลวเดนทางเขา-ออกเพ อทางานใน

กรงเทพมหานคร เน องจากการเพ มข นของแหลงจางงานในเขตพ นท ช นในและการขยายเสนทางรถไฟฟา

รปท 1 เสนแสดงความตองการเดนทาง พ.ศ. 2575


32


2) การคาดการณความตองการขนสงสนคาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

การคาดการณความตองการขนสงสนคาในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ในอนาคตพบวาความตองการขนสงสนคาขยายตวเพ มมากข นทกป จากปพ.ศ.2553 ท มความตองการ

ขนสงสนคา 4,888,725 pcu/วน เพ มข นเปน 5,138,325, 5,762,035, 6,201,579, 6,538,793 และ

7,602,959 pcu/วน ในปพ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570 และ 2575 ตามลาดบ โดยมอตราการขยายตวโดย

เฉล ยรอยละ 2.03 ตอป

ตารางท 18 การคาดการณความตองการขนสงสนคาในกรงเทพมหานคร

และปรมณฑล

พ.ศ.ปรมาณความตองการขนสงสนคา

(pcu /วน)

2553 4,888,725

2555 5,138,325

2560 5,762,035

2565 6,201,579

2570 6,538,793

2575 7,602,959


ในปพ.ศ.2553 การขนสงสนคาประกอบดวยการขนสงสนคาภายในพ นท

กรงเทพมหานครจานวน 2,060,101 pcu/วน คดเปนรอยละ 42.1 ของปรมาณการขนสงท งหมด และเปน

การขนสงสนคาเขา-ออกพ นท กรงเทพมหานครจานวน 1,441,400 pcu/วน คดเปนรอยละ 29.5 ในขณะท ป

พ.ศ. 2575 มการขนสงสนคาภายในพ นท กรงเทพมหานครจานวน 2,827,483 ลานคน-เท ยว/วน คดเปน

รอยละ 37.2 ของปรมาณการขนสงท งหมด และมการขนสงเขา-ออกพ นท กรงเทพมหานครจานวน

2,461,902 pcu/วน คดเปนรอยละ 32.4 จะเหนวาสดสวนการขนสงภายในกรงเทพมหานครลดลง

ในขณะท สดสวนการขนสงเขา-ออกกรงเทพมหานครเพ มมากข น ท งน เน องจากในอนาคตคาดการณวาจะม

การขยายโรงงานการผลตรวมถงคลงสนคาไปยงพ นท รอบนอกมากข น

33


รปท 2 เสนแสดงความตองการขนสงสนคา พ.ศ.2575


3) การคาดการณปรมาณจราจรขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวนเชา

จากการคาดการณปรมาณจราจรขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวนเชาขาเขาเมองใน

เขตกรงเทพมหานครพบวา ในปพ.ศ.2553 มปรมาณเทากบ 53,696 pcu/ช วโมง และเพ มข นเปน 57,120, 63,228,

65,165, 67,727, และ 71,071 pcu/ช วโมงในปพ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570, และ 2575 ตามลาดบ เม อ

เปรยบเทยบปรมาณจราจรรวมบนโครงขายกบความสามารถในการรองรบปรมาณจราจรพบวาในปพ.ศ.2553 ม

คา v/c เทากบ 1.70 ซ งแสดงใหเหนถงสภาพจราจรท ตดขดมาก อยในระดบการใหบรการ F อยางไรกตาม

ในขณะท ปรมาณความตองการเดนทางขามแมน าเจาพระยาเพ มสงข นในอนาคต แตกลบพบวาคา v/c มคา

ลดลงน น ท งน เน องจากอยในสมมตฐานท มโครงการของหนวยงานท เก ยวของไดเปดใหบรการ อาท สะพานขาม

แมน าเกยกกาย โครงการทางพเศษศรรช-วงแหวนรอบนอก โครงการทางพเศษศรรช-ดาวคะนอง เปนตน ทาให

ความสามารถในการรองรบการเดนทางเพ มสงข น ถงแมกระน นในปพ.ศ.2575 คา v/c กยงเกน 1.00 ซ งสะทอน

ใหเหนถงความตองการโครงขายคมนาคมในการรองรบการเดนทางในอนาคตท เพ มมากข นดวย

34


4) การคาดการณปรมาณจราจรขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชาบนโครงขายสายหลกในแนวทศเหนอ ทศตะวนออก และทศตะวนตก

จากการคาดการณปรมาณจราจรทศเหนอขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชา

บนโครงขายสายหลกท สาคญไดแก ทางดวนข นท 2 ถนนวภาวดรงสต ถนนพหลโยธน ดอนเมองโทลเวย

พบวามปรมาณจราจรรวมในปพ.ศ.2553 เทากบ 18,133 pcu/ช วโมง และเพ มข นเปน 19,806, 20,124,

22,786, 25,292, และ 29,183 pcu/ช วโมงในปพ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570, และ 2575 ตามลาดบ เม อ

เปรยบเทยบปรมาณจราจรรวมบนโครงขายกบความสามารถในการรองรบปรมาณจราจรพบวา ในป

พ.ศ.2553 มคา v/c เทากบ 0.92 และเพ มข นเปน 1.01, 1.02, 1.16, 1.29, และ1.49 ในปวเคราะห

ตามลาดบ ซ งแสดงใหเหนวาความตองการเดนทางมมากกวาความสามารถรองรบปรมาณจราจรของ

โครงขายคมนาคมท มอย สะทอนใหเหนถงความตองการโครงขายคมนาคมในการรองรบการเดนทางใน

อนาคตท เพ มมากข นดวย

ในสวนปรมาณจราจรทศตะวนออกขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชาบนโครงขาย

สายหลกท สาคญไดแก ทางดวนข นท 1 ถนนพระราม 9 ถนนสขมวท พบวามปรมาณจราจรรวมในปพ.ศ.2553

เทากบ 12,285 pcu/ช วโมง และเพ มข นเปน 12,740, 13,879, 14,896, 15,351 และ 16,203 pcu/ช วโมง ในป

พ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570, และ 2575 ตามลาดบ เม อเปรยบเทยบปรมาณจราจรรวมบนโครงขายกบ

ความสามารถในการรองรบปรมาณจราจรพบวา ในปพ.ศ.2553 มคา v/c เทากบ 0.85 และเพ มข นเปน

0.88, 0.96, 1.03, 1.07 และ1.13 ในปวเคราะหตามลาดบ ซ งแสดงใหเหนวาความตองการเดนทางม

มากกวาความสามารถรองรบปรมาณจราจรของโครงขายคมนาคมท มอย สะทอนใหเหนถงความตองการ

โครงขายคมนาคมในการรองรบการเดนทางในอนาคตท เพ มมากข นดวย

ปรมาณจราจรทศตะวนตกขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชาบนโครงขายสายหลก

ท สาคญไดแก ถนนพระรามท 2 ถนนบรมราชชนน ถนนเพชรเกษม มปรมาณจราจรรวมในปพ.ศ.2553

เทากบ 16,063 pcu/ช วโมง และเพ มข นเปน 16,708, 18,538, 19,224, 19,868 และ 20,443 pcu/ช วโมง

ในปพ.ศ.2555, 2560, 2565, 2570 และ 2575 ตามลาดบ เม อเปรยบเทยบปรมาณจราจรรวมบนโครงขาย

กบความสามารถในการรองรบปรมาณจราจรพบวา ในปพ.ศ.2553 มคา v/c เทากบ 0.83 และเพ มข นเปน

0.87, 0.96, 1.00, 1.03 และ1.06 ในปวเคราะหตามลาดบ ซ งแสดงใหเหนวาความตองการเดนทางม

มากกวาความสามารถรองรบปรมาณจราจรของโครงขายคมนาคมท มอย สะทอนใหเหนถงความตองการ

โครงขายคมนาคมในการรองรบการเดนทางในอนาคตท เพ มมากข นดวย

35


รปท 3 ปรมาณจราจรขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวนเชา ขาเขาเมอง


รปท 4 ปรมาณจราจรตอความจ (v/c) ขามแมน าเจาพระยาในช วโมงเรงดวน

เชาขาเขาเมอง


หมายเหต : * พ.ศ. 2517 โครงการทางพเศษสายศรรช-วงแหวนรอบนอก สะพานขามแมน าเจาพระยานนทบร 1 สะพานขามแมน าเกยกกาย เปดใหบรการ

** พ.ศ. 2570 มโครงการทางพเศษศรรช-ดาวคะนองเปดใหบรการ

36


รปท 5 ปรมาณจราจรบนโครงขายสายหลกขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชาในแนวทศเหนอ ทศตะวนออก และทศตะวนตก


รปท 6 ปรมาณจราจรตอความจ (v/c) บนโครงขายสายหลกขาเขากรงเทพมหานครในช วโมงเรงดวนเชา ในแนวทศเหนอ ทศตะวนออก และทศตะวนตก


37


5) การคาดการณปรมาณผโดยสารท ใชบรการระบบขนสงมวลชนทางรางในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลตามแผนแมบทระยะ 20 ป

โครงการศกษาปรบแผนแมบทระบบขนสงมวลชนทางรางในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล ของสานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) ไดคดกรองและจดลาดบความสาคญ

โครงขายระบบขนสงมวลชนทางรางประกอบดวยแผนโครงการเรงรดตามมตคณะรฐมนตรดาเนนการภายในป

พ.ศ.2557 ระยะทางรวม 183.3 กโลเมตร ในปพ.ศ.2559 ระยะทางรวม 236 กโลเมตร รวมท งแผนงานในระยะ

10 ป พ.ศ.2562 ซ งจะมโครงขายในระยะทางรวม 391 กโลเมตร และแผนงานโครงขายเพ มเตมในระยะ

20 ป พ.ศ.2572 ซ งจะมโครงขายระยะทางรวม 509 กโลเมตร ไดมการคาดการณปรมาณผ โดยสารตาม

แผนงานระยะตางๆ โดยผลการคาดการณพบวา ปรมาณผ โดยสารโดยรวมในปพ.ศ.2557 มประมาณ

1,840,000 คน-เท ยว/วน เพ มเปน 4,384,000 คน-เท ยว/วน ในปพ.ศ.2562 และ 7,680,000 คน-เท ยว/วน

ในปพ.ศ.2572 และคดเปนอตราการเพ มเฉล ยรอยละ 8.22 ตอป โดยมรายละเอยดดงน

ตารางท 19 ผลการคาดการณปรมาณผโดยสารตามแผนแมบทฯ พ.ศ.2572

สาย

ปรมาณผโดยสาร (คน-เท ยว/วน)

แผน 5 ป พ.ศ.2557 แผน 10 ป พ.ศ.2562 แผน 20 ป พ.ศ.2572

Boarding Transfer รวม Boarding Transfer รวม Boarding Transfer รวม

สายสแดงเขม 110,000 12,000 122,000 357,000 119,000 476,000 518,000 204,000 722,000

สายสแดงออน 38,000 12,000 50,000 145,000 83,000 228,000 253,000 218,000 471,000

ARL 119,000 9,000 128,000 144,000 33,000 177,000 161,000 59,000 220,000

สายสเขยวเขม 600,000 55,000 655,000 721,000 165,000 886,000 1,038,000 410,000 1,448,000

สายสเขยวออน 376,000 40,000 416,000 246,000 132,000 378,000 272,000 168,000 440,000

สายสน าเงน 254,000 119,000 373,000 673,000 301,000 974,000 974,000 562,000 1,536,000

สวยสมวง 69,000 27,000 96,000 372,000 132,000 504,000 490,000 225,000 715,000

สายสสม - - - 377,000 165,000 542,000 521,000 291,000 812,000

สายสชมพ - - - 166,000 53,000 219,000 233,000 121,000 354,000

สายสเหลอง - - - - - - 175,000 139,000 314,000

สายสเทา - - - - - - 206,000 136,000 342,000

สายสฟา - - - 0 - - 162,000 144,000 306,000

รวมท งส น 1,566,000 274,000 1,840,000 3,201,000 1,183,000 4,384,000 5,003,000 2,677,000 7,680,000

ท มา : โครงการศกษาปรบแผนแมบทระบบขนสงมวลชนทางรางในเขตกรงเทพและปรมณฑล

สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2552

38


ตารางท 20 ปรมาณผโดยสารบนระบบสงสดและผโดยสารตอกโลเมตร

ระบบขนสงมวลชน

เสนทาง

ปรมาณผโดยสารบนระบบสงสด(คน/ช วโมง)

ปรมาณผโดยสารตอระยะทาง(คน-เท ยว/กม)

พ.ศ.2557 พ.ศ.2562 พ.ศ.2572 พ.ศ.2557 พ.ศ.2562 พ.ศ.2572

สายหลก

สายสแดงเขม 6,100 16,200 23,000 3,400 6,000 6,600

สายสแดงออน 4,000 6,500 14,900 3,300 4,800 9,800

ARL 5,700 4,500 5,000 4,500 3,600 4,500

สายสเขยวเขม 50,400 25,800 35,700 14,200 16,700 21,900

สายสเขยวออน 29,300 16,400 18,000 28,700 24,400 28,400

สายสน าเงน 12,600 17,400 25,900 19,900 20,700 27,900

สวยสมวง 3,600 14,600 19,000 3,100 11,800 16,700

สายสสม - 15,400 24,600 - 14,500 21,700

สายรอง

สายสชมพ - 6,900 10,800 - 6,600 10,600

สายสเหลอง - - 6,800 - - 10,300

สายสเทา - - 11,800 - - 13,200

สายสฟา - - 14,900 - - 32,200

ท มา : โครงการศกษาปรบแผนแมบทระบบขนสงมวลชนทางรางในเขตกรงเทพและปรมณฑล

สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2553

จากผลการวเคราะหสภาพการจราจรประกอบกบการวเคราะหแผนพฒนาโครงขาย

ดานการคมนาคมและขนสงท เสนอโดยหนวยงานตางๆ พบวา ปรมาณความตองการเดนทางในพ นท

กรงเทพมหานครมปรมาณเพ มข นอยางมาก ดงน นการดาเนนโครงการพฒนาโครงขายการคมนาคมและ

ขนสง จงตองดาเนนการพฒนาในลกษณะหลายรปแบบ (Multimodal) โดยมงเนนการพฒนาระบบ

โครงขายขนสงมวลชนใหเปนแกนกลางของการขนสงในทกพ นท ของกรงเทพมหานคร นอกจากน ระบบทางดวน

จาเปนตองไดรบการพฒนาเชนเดยวกน ท งน เน องจากถงแมระบบการขนสงมวลชนจะไดรบการพฒนา

อยางมากรปแบบการเดนทางโดยใชรถยนตสวนตวกยงคงเปนรปแบบท มปรมาณการเดนทางสง

เชนเดยวกน การพฒนาระบบโครงขายทางดวนจะชวยยกระดบคณภาพการเดนทางของประชาชนและชวย

ลดการตดขดของระบบโครงขายถนนพ นราบ นอกจากน การพฒนาระบบโครงขายถนนเพ อรองกบ

การเดนทางท เพ มข นในอนาคตกมความจาเปนดวยเชนกน

39


2.5 สาธารณปโภค

2.5.1 สภาพการใหบรการดานสาธารณปโภค

1) การไฟฟา

การบรการกระแสไฟฟาในพ นท กรงเทพมหานครอยภายใตการดาเนนการของการไฟฟา

นครหลวง (กฟน.) โดยมขอบเขตการใหบรการในพ นท กรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร และจงหวด

สมทรปราการ ครอบคลมพ นท ประมาณ 3,192 ตารางกโลเมตร และแบงพ นท รบผดชอบเปน 18 เขต โดยในป

พ.ศ.2552 มผ ไดรบบรการไฟฟาจานวน 2.92 ลานราย และใชกระแสไฟฟา 41,733 ลานหนวย ผ ใชไฟฟา

สวนใหญประมาณรอยละ 80 เปนบานอยอาศย แตหากพจารณาจานวนหนวยไฟฟาท ใชจะพบวาเปนการใช

ไฟฟาของผประกอบกจการตางๆ ถงประมาณรอยละ 70 ของหนวยไฟฟาท ใชท งหมด

2) การประปา

การบรการน าประปาในพ นท กรงเทพมหานครดาเนนการโดยการประปานครหลวง

(กปน.) มขอบเขตการใหบรการแกประชาชนในกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร และจงหวดสมทรปราการ

รวมเปนพ นท ท งส น 3,192 ตารางกโลเมตร ในปพ.ศ.2552 สามารถใหบรการน าประปาในพ นท

2,329 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 72 โดยมปรมาณการผลตและจาหนายน าประปา 1,736.4 และ

1,250.3 ลานลกบาศกเมตรตามลาดบ ซ งมอตราน าสญเสยประมาณรอยละ 28

3) การส อสารโทรคมนาคม

บรษท ทศท คอรปอเรช น จากด (มหาชน) เปนหนวยงานหลกในการใหบรการ

ดานโทรศพทแกประชาชน โดยแบงพ นท การใหบรการเปนเขตนครหลวงและภมภาค ในพ นท เขตนครหลวง

ครอบคลมพ นท กรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน และจงหวดสมทรปราการ นอกจากน

ยงใหสมปทาน บรษท ทรคอรปอเรช น จากด (มหาชน) ท งน สถตจากบรษท ทศท คอรปอเรช น จากด

(มหาชน) ในปพ.ศ.2552 มการใชโทรศพทประจาจานวน 1,558,914 โทรศพทสาธารณะจานวน

70,967 เลขหมาย และโทรศพทเคล อนท จานวน 3,935,127 เลขหมาย

40


4) การปองกนน าทวมและการระบายน า

กรงเทพมหานครไดดาเนนการกอสรางแนวปองกนน าทวมเพ อปดลอมพ นท

กรงเทพมหานครประกอบดวย คนปองกนน าทวมดานตะวนออกของกรงเทพมหานคร (คนก นน าตาม

พระราชดาร) พาดผานพ นท เขตคลองสามวา มนบร และลาดกระบง และแนวปองกนน าทวมรมแมน า

เจาพระยา คลองบางกอกนอย และคลองมหาสวสด ยาวประมาณ 86 กโลเมตร มความสงระหวาง +2.50 ถง

+3.00 เมตร สามารถปองกนน าทวมไดท ระดบ +2.40 เมตร เหนอระดบน าทะเลปานกลาง

ในดานการระบายน า กรงเทพมหานครไดดาเนนการกอสรางอโมงคระบายน าแลวเสรจ

จานวน 7 แหง ไดแก อโมงคระบายน าซอยสขมวท 26 อโมงคระบายน าถนนประชาราษฎร 2 อโมงคระบายน า

พ นท เขตพญาไท อโมงคระบายน าซอยสขมวท 36 อโมงคระบายน าซอยสขมวท 42 อโมงคระบายน า

บงมกกะสน และอโมงคระบายน าคลองแสนแสบและคลองลาดพราว นอกจากน กรงเทพมหานครยงไดจดหา

พ นท รองรบและเกบกกน า (แกมลง) ไวไดแลวจานวน 21 แหง เกบกกน าไดประมาณ 12.7 ลานลกบาศกเมตร

โดยฝ งพระนครเกบกกไดประมาณ 6.7 ลานลกบาศกเมตร ฝ งธนบรเกบกกไดประมาณ 6.0 ลานลกบาศกเมตร

5) การรวบรวมและบาบดน าเสย

ปจจบนกรงเทพมหานครมปรมาณน าเสยท ระบายสทางระบายน าสาธารณะมประมาณ

2,172,610 ลกบาศกเมตรตอวน โดยแยกเปนปรมาณน าเสยจากท อยอาศย 1,624,520 ลกบาศกเมตรตอวน

จากพาณชยกรรม 142,660 ลกบาศกเมตรตอวน และจากภาคอตสาหกรรม 405,430 ลกบาศกเมตรตอวน

ซ งเม อคานวณเปนภาระบรรทก BOD รวม 318,120 กโลกรมตอวน เปนภาระบรรทก BOD จากท อยอาศย

ถงรอยละ 71.75 และจากภาคอตสาหกรรมรอยละ 16.50 ท ผานมากรงเทพมหานครไดดาเนนการกอสราง

ระบบบาบดน าเสยรวมจานวน 7 พ นท 6 โครงการ ครอบคลมพ นท รวม 191.7 ตารางกโลเมตร สามารถ

บาบดน าเสยโดยรวมไดท งส นประมาณ 992,000 ลกบาศกเมตรตอวน ซ งสามารถรองรบน าเสยไดเพยง

ประมาณรอยละ 45 ของน าเสยท งหมดในกรงเทพมหานคร

ท งน เพ อเปนการดาเนนการกอสรางระบบบาบดน าเสยภายใตขอจากดทางดาน

งบประมาณ และเรงแกไขปญหาน าเสยเฉพาะจดในระยะเวลาอนส น กรงเทพมหานครจงไดมการกอสราง

โรงควบคมคณภาพน าขนาดเลกจานวน 4 แหง ไดแก โรงควบคมคณภาพน าออนนช สามารถบาบดน าเสย

2,400 ลกบาศกเมตรตอวน โรงควบคมคณภาพน าบงพระราม 9 สามารถบาบดน าเสย 288,000 ลกบาศกเมตร

ตอวน โรงควบคมคณภาพน ามกกะสนสามารถบาบดน าเสย 260,000 ลกบาศกเมตรตอวน และโรงควบคม

คณภาพน าพทธมณฑลสาย 2 สามารถบาบดน าเสย 27,000 ลกบาศกเมตรตอวน นอกจากน ยงมโรงงาน

ปรบปรงคณภาพน าขนาดเลกท ไดรบโอนจากการเคหะแหงชาตอกจานวน 12 แหง

41


6) การจดเกบและกาจดขยะ

จากสถตปรมาณขยะมลฝอยท เกบขนไดของกรงเทพมหานครต งแตปงบประมาณ

2529-2551 พบวาสามารถจดเกบมลฝอยไดเพ มข นทกป โดยในปงบประมาณ 2529 สามารถจดเกบได

ประมาณ 1.38 ลานตน (3,782.64 ตนตอวน) จนเพ มข นเปน 3.21 ลานตน (8,804.61 ตนตอวน) ใน

ปงบประมาณ 2551 ท งน กรงเทพมหานครมศนยกาจดมลฝอย 3 แหงไดแก ศนยกาจดมลฝอยออนนช

ซ งมวธกาจด 2 วธ โดยการขนถายไปฝงกลบอยางถกสขลกษณะท อาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา

สามารถรบมลฝอยไดไมนอยกวา 1,800 ตนตอวน และการหมกทาป ย (Composting) ไดผลผลตเปน

ป ยอนทรยและเช อเพลงแขง สามารถรบมลฝอยวนละไมเกน 1,200 ตนตอวน ศนยกาจดมลฝอยหนองแขม

ซ งมวธกาจดโดยการขนถายไปฝงกลบอยางถกสขลกษณะท อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สามารถ

รบมลฝอยไมนอยกวา 2,000 ตนตอวน และศนยกาจดมลฝอยสายไหม (ทาแรง) ซ งมวธกาจดโดย

การขนถายไปฝงกลบอยางถกสขลกษณะท อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม สามารถรบมลฝอย

ไมนอยกวา 2,000 ตนตอวน

อยางไรกตาม กรงเทพมหานครไดกาหนดเปาหมายท จะดาเนนการลดปรมาณขยะมลฝอย

ในพ นท ใหไดตามเปาหมายรอยละ 20 ของปรมาณมลฝอยท งหมดภายในปพ.ศ.2563 โดยการกาหนด

แผนการลดปรมาณมลฝอยในแตละป ถาการดาเนนการเปนไปตามแผนท กาหนดไว ปรมาณขยะมลฝอย

ในพ นท กรงเทพมหานครจะลดลงเทากบ 0.213-1.176 ลานตนตอป

2.5.2 การคาดประมาณความตองการดานสาธารณปโภค

1) การไฟฟา

โดยผลจากการคาดประมาณจานวนประชากรของกรงเทพมหานครซ งจะมจานวน

เทากบ 6,149,631 คน และจงหวดปรมณฑลซ งจะมจานวนเทากบ 5,235,343 คน ประกอบกบการคาด

ประมาณจานวนการจางงานของกรงเทพมหานครซ งจะมจานวนเทากบ 3,318,472 คน และจงหวดปรมณฑล

ซ งจะมจานวนเทากบ 2,813,150 คน ในปพ.ศ.2575 น น โดยมาตรฐานการใหบรการไฟฟาซ งการไฟฟานครหลวง

กาหนดไวท 0.40-0.44 kwตอคน หรอ 4.1-7.0 kwhตอคนตอวน ประกอบกบการท กรงเทพมหานครและ

ปรมณฑลเปนศนยกลางทางเศรษฐกจโดยเฉพาะอยางย งการผลตทางอตสาหกรรม จงเปนผลให

กรงเทพมหานครและปรมณฑลมความตองการพลงงานไฟฟาเฉล ยสงถง 9.7 kwhตอคนตอวน ดงน น ในป

พ.ศ.2575 กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลจะตองการพลงงานไฟฟาท งส นเทากบ 170,000 ลานหนวย

การใหบรการพลงงานไฟฟาท จะเพ มข นในอนาคตดงกลาว ยอมจาเปนท ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

(ปรบปรงคร งท 3) จะกาหนดท ต งของสถานไฟฟา (Power Plant) สถานจายไฟฟา (Terminal Station) และ

สถานยอย (Substation) ตลอดจนการกาหนดแนวสายสงไฟฟาแรงสง เพ อใหบรการพลงงานไฟฟาสาหรบ

การใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภทไดอยางมประสทธภาพ

42


2) การประปา



ประมาณจานวนการจางงานของกรงเทพมหานครซ งจะมจานวนเทากบ 3,318,472 คน และจงหวด

ปรมณฑลซ งจะมจานวนเทากบ 2,813,678 คน ในปพ.ศ.2575 น น โดยมาตรฐานการใหบรการประปาของ

การประปานครหลวงท กาหนดไวท 250 ลตรตอคนตอวน จงเปนผลใหกรงเทพมหานครและจงหวด

ปรมณฑลตองการน าประปาเปนปรมาณท งส น 4.38 ลานลกบาศกเมตรตอวน อยางไรกตาม เน องจาก

การใหบรการประปายงคงมปรมาณน าสญเสยในเกณฑมาตรฐานอยประมาณรอยละ 22 การประปานครหลวง

จงจาเปนตองผลตน าประปาเปนจานวนท งส นเทากบ 5.34 ลานลกบาศกเมตรตอวน การใหบรการประปาท

จะเพ มข นในอนาคตดงกลาว ยอมจาเปนท ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะกาหนดท ต ง

ของเสนทางการลาเลยงน าดบ โรงกรองน า และสถานจายน า เพ อใหบรการประปาสาหรบการใชประโยชนท ดน

ตามท ไดจาแนกประเภทไดอยางมประสทธภาพ

3) การส อสารโทรคมนาคม



ประมาณจานวนการจางงานของกรงเทพมหานครซ งจะมจานวนเทากบ 3,318,472 คน และจงหวด

ปรมณฑลซ งจะมจานวนเทากบ 2,813,678 คน ในปพ.ศ.2575 น น ถงแมวาการกาหนดท ต งของระบบ

การส อสารโทรคมนาคมเพ อรองรบความตองการท เพ มข นในอนาคตจะปราศจากเง อนไขท ตายตว แต

ดวยบทบาททางเศรษฐกจท เพ มข นของกรงเทพมหานครยอมจาเปนท การวางและจดทาผงเมองรวม

กรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะกาหนดบรเวณพ นท การใหบรการส อสารโทรคมนาคมเปนพเศษ

เชน ยานพาณชยกรรมศนยกลางเมอง เปนตน

4) การรวบรวมและบาบดน าเสย

ปรมาณน าเสยท จะเกดข นในกรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลในปพ.ศ.2575

อาจพจารณาไดจากปรมาณน าประปาของกรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑล ซ งหากปรมาณน าเสย

ท เขาสระบบเทากบรอยละ 80 ของปรมาณน าประปาแลว กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑล

จะมปรมาณน าเสยเทากบ 3.50 ลานลกบาศกเมตรตอวน ดงน น นอกเหนอจากแผนการกอสรางระบบ

รวบรวมและบาบดน าเสยของกรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลในปจจบน การวางและจดทาผงเมองรวม

43


กรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะกาหนดท ต งและพ นท การใหบรการของโรงบาบดน าเสยท จะเพ มข น

ตอไปในอนาคต อยางไรกตาม เน องจากระบบรวบรวมน าเสยของกรงเทพมหานครในปจจบนเปนทอรวม

ซ งใชท งการรวบรวมน าเสยและการระบายน าฝน จงเปนผลใหเกดความส นเปลองและผลกระทบตอ

ส งแวดลอม ดงน น การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จงควรกาหนดบรเวณ

พ นท ใหมการแยกทอรวบรวมน าเสยและทอระบายน าฝน โดยเฉพาะอยางย งบรเวณพ นท ท มบทบาท

ความสาคญทางเศรษฐกจและสงคมเชน ยานพาณชยกรรมศนยกลางเมอง ยานอนรกษประวตศาสตร และ

ยานสถาบนการบรหารปกครอง เปนตน นอกจากน ยงสมควรตอการกาหนดบรเวณพ นท ท มความหนาแนน

ของประชากรเบาบางเชน ยานท อยอาศยหนาแนนนอย และยานชนบทและเกษตรกรรม โดยใหมการตดต ง

ระบบบาบดน าเสยในพ นท (On-site) เพ อใหเกดประสทธภาพในการลงทนของระบบบาบดน าเสยรวมของ

กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลอกดวย

5) การจดเกบและกาจดขยะมลฝอย


เทากบ 6,149,631 คน และจงหวดปรมณฑลซ งจะมจานวนเทากบ 5,235,343 คน ประกอบกบการคาดประมาณ

จานวนการจางงานของกรงเทพมหานครซ งจะมจานวนเทากบ 3,318,472 คน และจงหวดปรมณฑลซ งจะม

จานวนเทากบ 2,813,678 คน ในปพ.ศ.2575 น น การคานวณปรมาณขยะจะพจารณาจากการเกดขยะ

เฉล ย 1.0 กโลกรมตอคนตอวน กรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลจะมปรมาณขยะในปพ.ศ.2575

ท งส นประมาณ 17,500 ตนตอวน ดงน น การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

จงควรกาหนดบรเวณพ นท จดขนถายขยะ และบรเวณพ นท หรอโรงกาจดขยะดวยวธการท มความเหมาะสม

และมประสทธภาพ

44


2.6 สาธารณปการ

2.6.1 สภาพการใหบรการดานสาธารณปการ

1) สถานศกษา

สถานศกษาในกรงเทพมหานครและปรมณฑลในปพ.ศ.2551 มจานวนท งส น 2,465 แหง

แบงเปนสถานศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจานวน 2,242 แหง และระดบอาชวศกษาและ

อดมศกษาจานวน 223 แหง เฉพาะในเขตกรงเทพมหานครมสถานศกษาจานวน 1,542 แหง เปนสถานศกษา

ระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจานวน 1,369 แหง และระดบอาชวศกษาและอดมศกษาจานวน

173 แหง จงหวดนครปฐมมสถานศกษามากรองลงมาจานวน 291 แหง สวนใหญเปนสถานศกษาระดบ

ประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจานวน 281 แหง และจงหวดสมทรสาครมสถานศกษานอยท สดจานวน

120 แหง โดยเปนสถานศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจานวน 115 แหง

จานวนนกเรยนและนกศกษามรวมท งส น 2,915,615 คน ประกอบดวยนกเรยนระดบ

ประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจานวน 1,542,025 คน และนกศกษาระดบอาชวศกษาและอดมศกษา

จานวน 1,373,590 คน เปนนกเรยนและนกศกษาในกรงเทพมหานครจานวน 2,227,144 คน หรอประมาณ

รอยละ 76.39 ของจานวนนกเรยนและนกศกษาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จงแสดงถงบทบาท

การเปนศนยกลางทางการศกษาของกรงเทพมหานครอยางเดนชด สวนจานวนนกเรยนและนกศกษาของ

จงหวดในปรมณฑลมการกระจายตวแตกตางไปจากการกระจายตวของสถานศกษา เม อพจารณาจานวน

นกเรยนเปรยบเทยบกบจานวนประชากรแลวพบวากรงเทพมหานครมนกเรยน 186 คนตอประชากร 1,000 คน

ในขณะท จงหวดอ นๆ มนกเรยน 100 คนตอประชากร 1,000 คน แสดงใหเหนถงบทบาทในการใหบรการ

ดานการศกษาในระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาของกรงเทพมหานครอยางชดเจน

2) สถานพยาบาล

การใหบรการสาธารณสขในระดบทตยภมซ งไดแกโรงพยาบาลท มเตยงสาหรบผ ปวยน น

ในปพ.ศ.2552 กรงเทพมหานครและปรมณฑลมโรงพยาบาลจานวน 225 แหง เปนโรงพยาบาลรฐ 89 แหง

และโรงพยาบาลเอกชน 136 แหง มจานวนเตยงรวม 41,285 เตยง เปนโรงพยาบาลรฐ 23,395 เตยง และ

โรงพยาบาลเอกชน 17,890 เตยง คดเปนอตราสวนจานวน 1 เตยงตอประชากร 248 คน

45


ดานการกระจายตวของการใ หบ รการ โ รงพยาบาลสวนใหญจะต งอย ใน

กรงเทพมหานครมากท สด โดยมจานวน 140 แหง เปนโรงพยาบาลรฐ 42 แหง และโรงพยาบาลเอกชน 98 แหง

มจานวนเตยงรวม 29,402 เตยงเปนโรงพยาบาลรฐ 16,438 เตยง และโรงพยาบาลเอกชน 12,964 เตยง

คดเปนอตราสวนจานวน 1 เตยงตอประชากร 194 คน จงหวดนนทบรและจงหวดสมทรปราการม

การใหบรการรองลงมา คอมจานวนโรงพยาบาล 17 และ 26 แหง และมจานวนเตยง 3,536 และ 3,095 เตยง

ตามลาดบ โดยจงหวดนนทบรมโรงพยาบาลรฐใหบรการเปนสวนใหญ โดยมโรงพยาบาลรฐ 11 แหง

จานวนเตยง 2,723 เตยง ในขณะท จงหวดสมทรปราการมโรงพยาบาลของเอกชนใหบรการเปนสวนใหญ

โดยมโรงพยาบาลเอกชน 15 แหง จานวนเตยง 2,010 เตยง สวนจงหวดนครปฐมมอตราสวนจานวน 1 เตยง

ตอประชากร 479 คน เปนอตราสวนนอยท สด และต ากวาคาเฉล ยของภมภาคน เกอบเทาตว

3) สถานนนทนาการ

ก) สวนสาธารณะ

สวนสาธารณะในก รง เทพมหานครตามขอมลของ สานกส งแวดลอม

กรงเทพมหานครในปพ.ศ.2552 มพ นท รวม 12,863 ไร 74.81 ตารางวา แบงออกเปน 7 ประเภทไดแก

- สวนสาธารณะขนาดพ นท นอยกวา 125 ตารางวา

- สวนหยอมขนาดเลกยานชมชน หรอสวนใกลบาน (Pocket Park หรอ Mini Tot Park)

เปนสวนสาธารณะขนาดพ นท มากกวา 125 ตารางวา ถง 2 ไร รศมบรการ

ประมาณ 1 กโลเมตร

- สวนหมบาน สวนละแวกบาน (Neighborhood Park) เปนสวนสาธารณะ

ขนาดพ นท มากกวา 2-20ไร รศมบรการประมาณ 1-3 กโลเมตร

- สวนชมชน (Community Park) เปนสวนสาธารณะขนาดพ นท มากกวา 20-100 ไร

รศมบรการประมาณ 3-8 กโลเมตร

- สวนสาธารณะขนาดกลาง สวนระดบเขตหรอยาน (District Park) เปน

สวนสาธารณะขนาดพ นท มากกวา 100-500 ไร รศมบรการมากกวา 8 กโลเมตร

รวมถงสวนสาธารณะขนาดใหญ (Metro Park) หรอสวนสาธารณะระดบเมอง

(City Park) มขนาดพ นท มากกวา 500 ไร

- สวนถนน ความกวางของพ นท ไมนอยกวา 3 เมตร ความยาวไมจากด แบงเปน

3 ประเภทคอ สวนไหลทาง สวนเกาะกลางถนน และสวนทางแยก ถอเปนสวน

46


ท มลกษณะเฉพาะของกรงเทพมหานคร

- สวนเฉพาะทาง หรอสวนเอนกประสงค (Special Purpose Park) ไมจากดขนาด

พ นท เชน สวนประวตศาสตร สวนวฒนธรรม สวนสนามกฬา สวนดาดฟา เปนตน

สวนสาธารณะประเภทท มพ นท มากท สดไดแก สวนถนน มพ นท รวม 4,075 ไร 1 งาน

และสวนสาธารณะขนาดกลางหรอสวนระดบยาน (District Park) สวนสาธารณะขนาดใหญท มพ นท มากกวา

100 ไรข นไป มพ นท รวม 3,399 ไร 2 งาน 26.30 ตารางวา โดยสวนถนนจะมการกระจายอยางคอนขาง

สม าเสมอในทกพ นท เขต สวนสวนสาธารณะระดบยานจะมการกระจายตวอยในบางพ นท ไดแก เขตจตจกร

เขตประเวศ เขตหลกส และเขตปทมวน สวนสวนสาธารณะท มการกระจายอยในทกพ นท ไดแกสวนสาธารณะ

ขนาดเลก มขนาดพ นท เลกกวา 125 ตารางวา มจานวน 995 แหง แตมพ นท รวม 111 ไร 2 งาน 16.17 ตารางวา

และสวนหยอมขนาดเลกในยานชมชน (Pocket Park) มจานวน 672 แหง มพ นท รวม 513 ไร 2 งาน 86.26 ตารางวา

โดยสวนใหญสวนสาธารณะท ง 2 ประเภทน จะอยในพ นท ของเอกชนหรอหนวยงานราชการ

ข) กจกรรมนนทนาการ

(1) หองสมดสงกดกรงเทพมหานคร

หองสมดประชาชนท อยในความดแลของกรงเทพมหานครมจานวน 147 แหง

แบงเปนหองสมดเพ อการเรยนรกรงเทพมหานครจานวน 33 แหง และบานหนงสอซ งเปนหองสมดขนาดเลก

จานวน 116 แหง

(2) ศนยเยาวชน ศนยกฬา และลานกฬา

ศนยเยาวชน คอสถานท ท สรางเสรมประสบการณนนทนาการใหแกเยาวชน

หรอสถาบนท จดใหเยาวชนทองถ นไดมโอกาสพบปะสงสรรค ใชเวลาวางหลงจากการศกษาใหไดประโยชน ม

จานวน 36 แหง

ศนยกฬา คอสถานท ท มกจกรรมการออกกาลงกายประเภทกฬา และเคร อง

อานวยความสะดวก (Association Facilities) ท งของผใหญและเยาวชน มจานวน 9 แหง

ลานกฬา คอสถานท ท มกจกรรมการออกกาลงกายประเภทกฬาเปนหลก ซ งอาจ

มลกษณะเปนลานคอนกรตท สามารถใชประโยชนไดหลากหลายท งประเภทกฬา หรอเปนท สาหรบใชประกอบ

กจกรรมตางๆ โดยเนนใหบรการในระดบชมชนละแวกบาน ลานกฬาในกรงเทพมหานครมจานวน 1,266 แหง

47


4) ศาสนสถาน

กรงเทพมหานครมศาสนสถานของศาสนาพทธ อสลาม และครสต รวมท งส น 708 แหง

โดยศาสนสถานในศาสนาพทธไดแกวด มจานวนมากท สด 447 แหง คดเปนรอยละ 63.14 รองลงมาไดแก

มสยด มจานวน 177 แหง คดเปนรอยละ 25.0 และศาสนสถานในศาสนาครสตไดแกโบสถและครสตจกรม

จานวน 54 แหง คดเปนรอยละ 7.63 ของศาสนสถานท งหมดในกรงเทพมหานคร นอกเหนอจากศาสนสถาน

ดงกลาวขางตน กรงเทพมหานครยงมศาลเจาและมลนธ กระจายอยท วไปตามเขตตางๆ โดยศาลเจาม

จานวน 127 แหง และมลนธตางๆ มจานวนถง 3,425 แหง

5) บรการชมชน

ก) สานกงานเขต

ปจจบนกรงเทพมหานครไดแบงพ นท เขตการปกครองออกเปน 50 เขต โดยแตละ

พ นท เขตการปกครองจะมสานกงานเขต 1 แหง

ข) สถานตารวจนครบาล

สถานตารวจนครบาลในกรงเทพมหานคร อยในความรบผดชอบของสานกงาน

ตารวจแหงชาต มผ บญชาการตารวจแหงชาตเปนผ บงคบบญชาและรบผดชอบปฏบตราชการ โดย

กองบญชาการตารวจนครบาลเปนหนวยงานหน งของสานกงานตารวจแหงชาต มหนาท รบผดชอบ

กองบงคบการตารวจนครบาล มท งหมด 9 แหง โดยมสถานตารวจนครบาลรวมท งส น 88 สถาน สถาน

ตารวจนครบาลแตละสถานจะมเขตพ นท รบผดชอบแตกตางกนข นอยกบสภาพพ นท สภาพอาชญากรรม

ลกษณะชมชนและความหนาแนนของประชากร

ค) สถานดบเพลง

สถานดบเพลงอยในความรบผดชอบของสานกปองกนและบรรเทาสาธารณภย

กรงเทพมหานคร ในปจจบนมจานวนสถานดบเพลงท งหมด 35 แหง โดยมกองปฏบตการดบเพลง จานวน

4 แหง มหนาท รบผดชอบสถานดบเพลงซ งแตละแหงจะมสถานดบเพลงอยในความรบผดชอบเปนจานวน

ไมเทากน โดยกองปฏบตการดบเพลง 4 มสถานดบเพลงท อยนอกเขตกรงเทพมหานคร 1 สถาน คอสถาน

ดบเพลงตล งชน การแบงเขตพ นท ความรบผดชอบของสถานดบเพลงจะแตกตางจากการแบง

เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร โดยสถานดบเพลง 1 แหงอาจรบผดชอบพ นท ท งเขตหลายเขต หรอ

เพยงบางสวน ตลอดจนบางสถานดบเพลงอาจรบผดชอบรวมกบอกสถาน หรอมสถานท ต งสถานดบเพลง

อยนอกเขตความรบผดชอบดวย

48


2.6.2 การคาดประมาณความตองการดานสาธารณปการ

1) สถานศกษา

การคาดประมาณความตองการการบรการดานการศกษาในอนาคตจะมความสมพนธกบ

การเปล ยนแปลงจานวนและโครงสรางประชากร จากการคาดประมาณประชากรพบวากรงเทพมหานครจะม

จานวนประชากรเทากบ 6,149,631 คนในปพ.ศ. 2575 การคาดประมาณความตองการสถานศกษาจะ

แบงเปน 2 ระดบไดแก ระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา โดยพจารณาจากจานวนประชากรจาแนก

ตามกลมอาย ประกอบกบนโยบายดานการศกษาภาคบงคบท กาหนดใหประชาชนทกคนมการศกษาถงระดบ

มธยมศกษา ดงน นในการคาดประมาณความตองการสถานศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาจงใช

จานวนประชากรท อยในวยของการศกษาดงกลาว ท มจานวนนกเรยนระดบประถมศกษา 185,036 คน และ

ระดบมธยมศกษา 285,878 คน กระจายอยในพ นท กลมเขตตางๆ โดยเปนสดสวนกบจานวนประชากรในพ นท

น นๆ ท งน จากเกณฑมาตรฐานของจานวนนกเรยนและรศมการใหบรการตามมาตรฐานดานผงเมองของ

กรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครจะตองมโรงเรยนประถมศกษาจานวน 559 แหง และมโรงเรยนมธยมศกษา

จานวน 195 แหง เพ อรองรบจานวนนกเรยนตามการคาดประมาณในอนาคต

จานวนโรงเรยนตามการคาดประมาณดงกลาว พบวามจานวนต ากวาจานวนโรงเรยน

ในปจจบน เน องจากการลดลงของจานวนประชากรในอนาคตโดยเฉพาะอยางย งจานวนประชากรในชวง

อาย 0-14 ป ประกอบกบการท มจานวนนกเรยนสวนหน งมถ นพานกอยในจงหวดปรมณฑลแตเดนทางเขา

มาศกษาในสถานศกษาท ต งอยในกรงเทพมหานคร อยางไรกตาม ในการวเคราะหความตองการโรงเรยน

จะตองพจารณาจากรศมการใหบรการของโรงเรยนในแตละระดบ หากจานวนนกเรยนในอนาคตเพ มข นไม

มากแตตองการใหนกเรยนเดนทางในรศมการเดนทางท เหมาะสม อาจตองมการปรบใหโรงเรยนแตละแหง

รองรบจานวนนกเรยนนอยลง พรอมท งปรบใหมการกระจายตวของโรงเรยนในพ นท เขตเมองและเขตชานเมอง

ท เหมาะสมมากข น

2) สถานพยาบาล

ในการวเคราะหความตองการจานวนสถานพยาบาลของกรงเทพมหานครในอนาคตได

พจารณาจากมาตรฐานดานผงเมองของกรงเทพมหานคร ประกอบดวยการคาดประมาณจานวนประชากร

ของกรงเทพมหานครในปพ.ศ.2575 โดยแบงตามประเภทของสถานบรการสาธารณสข สามารถแบงเปน

2 ระดบตามการใหบรการไดแกศนยบรการสาธารณสขและโรงพยาบาล โดยศนยบรการสาธารณสขจะม

49


จานวนท งส น 138 แหง และโรงพยาบาลจะมความตองการเตยงผ ปวยท เพ มข นประมาณ 13,000 เตยง

หรอคดเปนโรงพยาบาลขนาด 150 เตยงท จะกระจายตวอยในชมชนโดยท วไปจานวน 87 แหง

3) สถานนนทนาการ

จากการศกษามาตรฐานการบรการดานสวนสาธารณะของกรงเทพมหานครในเบ องตน

ไดพจารณาใหมการกาหนดขนาดพ นท การกระจายตว และรศมบรการของสวนสาธารณะระดบยานและ

ระดบเมอง เพ อรองรบความตองการตามการคาดประมาณประชากรของกรงเทพมหานครในปพ.ศ.2575

ท งน จากการประเมนความตองการพ นท โลงเพ อนนทนาการ ไดเสนอใหมพ นท สวนสาธารณะระดบตางๆ

ในกรงเทพมหานครในปพ.ศ.2575 รวมกนจานวน 25,700 ไร หรอคดเปนการใหบรการโดยมพ นท 4 ไร

ตอประชากร 1,000 คน และเม อพจารณาจานวนสวนสาธารณะในกรงเทพมหานครในปจจบน จะม

ความตองการพ นท สวนสาธารณะเพ มข น 16,913 ไร โดยเปนการเพ มของสวนประเภทตางๆ ดงน

- สวนสาธารณะระดบชมชน ปจจบนมพ นท 6,182 ไร ตองการพ นท เพ มข นในอนาคต

7,218 ไร รวมเปนพ นท สวนประเภทน ท ตองการท งหมด 13,400 ไร

- สวนสาธารณะระดบยาน ปจจบนมพ นท 538 ไร ตองการพ นท เพ มข นในอนาคต


- สวนสาธารณะระดบเมอง ปจจบนมพ นท 2,067 ไร ตองการพ นท เพ มข นในอนาคต


50


3 นโยบายและแผนการพฒนาท เก ยวของ

นโยบายและแผนการพฒนาท เก ยวของกบการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

จะประกอบดวยแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนผงการพฒนาเชงพ นท (Spatial Development

Plan) ซ งไดแก ผงประเทศและผงภาค ตลอดจนแผนพฒนาทองถ น มรายละเอยดสรปไดดงน

3.1 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดจดทาทศทางแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) โดยไดกาหนดยทธศาสตรการสรางเศรษฐกจ

ฐานความรและสรางปจจยแวดลอม ซ งนอกเหนอจากการกาหนดแนวทางสาคญในการพฒนาการผลต

ภาคเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร ตลอดจนการพฒนาภาคอตสาหกรรมแลว ยทธศาสตรการสราง

เศรษฐกจฐานความรและสรางปจจยแวดลอมยงไดกาหนดแนวทางสาคญในการพฒนาภาคบรการ

การพฒนาภาคการคาและการลงทน การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม การพฒนา

โครงสรางพ นฐานและระบบโลจสตกส และการปฏรปกฎหมายเศรษฐกจ และกฎ ระเบยบตางๆ ให

เอ อประโยชนตอการประกอบธรกจอยางเปนธรรม

ท งน ในสวนของยทธศาสตรการสรางความเช อมโยงกบเศรษฐกจในภมภาคยงไดกาหนดแนวทาง

สาคญในการสรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยยกระดบการใหบรการดานสขภาพและ

บรการดานสาธารณสข ท งบคลากรและมาตรฐานการใหบรการเพ อกาวสการเปนศนยกลางการใหบรการ

สขภาพของภมภาค (Medical Hub) รวมท งเสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษาท งของภาครฐและ

เอกชนใหมมาตรฐานเปนท ยอมรบในระดบสากล การขยายความรวมมอภายใตกรอบความรวมมอตางๆ

และความเปนหนสวนกบประเทศคคาของไทยในภมภาคตางๆ การปรบปรงและเสรมสรางความเขมแขง

ของภาคการพฒนา การสนบสนนการเปดการคาเสรและวางแนวทางปองกนผลเสยท จะเกดข น การสราง

ความเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย การเคล อนยายแรงงานและ

การสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ การเสรมสรางความรวมมอท ดระหวางประเทศในการสนบสนน

การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมจรยธรรมไมสงผลกระทบตอส งแวดลอม และการปองกนภยจาก

การกอการรายและอาชญากรรม ยาเสพตด ภยพบตและเช อโรค

นอกจากน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ยงไดกาหนดยทธศาสตรการจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมอยางย งยนไดกาหนดแนวทางสาคญในการอนรกษ ฟ นฟ และสราง

ความม นคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม การปรบปรงกระบวนทศนการพฒนาและ

พฤตกรรมการบรโภคสสงคมท เปนมตรกบส งแวดลอม การเพ มประสทธภาพการใชทรพยากรของภาคการผลต

51


และบรการเพ อนาไปสสงคมท เปนมตรกบส งแวดลอม การจดการส งแวดลอมและโครงสรางพ นฐาน

การยกระดบขดความสามารถในการปรบตวรบมอกบการเปล ยนแปลงภมอากาศเพ อใหสงคมม

ความยดหยนและภมคมกน และการพฒนาการบรหารจดการทรพยากรใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรม

3.2 ผงประเทศไทย พ.ศ.2600

กรมโยธาธการและผงเมองไดจดทาผงประเทศไทย พ.ศ.2600 เพ อใชเปนกรอบในการพฒนา

เชงพ นท ของประเทศ โดยไดกาหนดวสยทศนและแนวคด ผงนโยบายการพฒนาพ นท ประเทศไทย

พ.ศ.2600 ผงนโยบายรายสาขา ผงกลยทธเพ อการพฒนาพ นท ระยะ 5 ป (พ.ศ.2555) ระยะ 10 ป

(พ.ศ.2560) และระยะ 15 ป (พ.ศ.2565) ตลอดจนแนวทางการนาผงไปสการปฏบตและการบรหารจดการ

โดยไดกาหนดกรอบนโยบายการพฒนาภาคตางๆ ของประเทศ เพ อพฒนาภาคตางๆ ใหใชศกยภาพของ

ภาคอยางเตมท มทศทางท เก อกลสอดคลองกนกบภาคอ นๆ และสามารถนาผงประเทศสการปฏบต

อยางถกตองตรงตามบทบาทหนาท ในอนท จะทาใหบรรลเปาหมายของผงประเทศตามท ไดกาหนดไว

ในสวนของภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผงประเทศไทย พ.ศ.2600 ไดกาหนดกรอบแนวคด

ในการพฒนาภาคกรงเทพมหานครและประมณฑลเพ อใหมบทบาทเปนภาคนครหลวงของประเทศ

ทาหนาท เปนศนยกลางของประเทศและคงความเปนเมองระดบโลก (Global City) โดยใหเนนความสาคญ

ของการเปนศนยกลางคมนาคมทางอากาศของโลกท อยในภมภาคเอเชย และกระจายการคมนาคมขนสง

ทกลกษณะออกไปยง พ นท อ นๆ ของเอเ ชยตะวนออกเ ฉยงใต และพรอมกนน จะตองพฒนา

ใหกรงเทพมหานครเปนเมองท นาอยของประชาชนและผ เย ยมเยอน โดยใหขนาดของเมองมความกระชบ

ไมขยายตวอยางไรทศทางออกไปทาลายพ นท เกษตรกรรม และในขณะเดยวกนกมความโปรงภายใน

เพ อรกษาคณภาพส งแวดลอมใหเกดการพฒนาคณภาพชวตของประชาชน

ท งน กรอบแนวคดการพฒนาภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑลตามท กาหนดในผงประเทศไทย

พ.ศ.2600 ประกอบดวย

1) จดใหกรงเทพมหานครและเมองปรมณฑลมบทบาทหนาท รวมกนอยางเปนระบบใหเปน

กลมเมองมหานครท เปนนครหลวงของชาต เปนศนยกลางของอาเซยนและเอเชยทางดานการคมนาคม

ขนสง เปนศนยกลางของประเทศทางดานการบรหาร การพาณชยและบรการ การทองเท ยว การบรการ

ดานสขภาพ และการศกษาวจย

2) ใหลดบทบาทความสาคญของกรงเทพมหานครบางดานลง เชนดานอตสาหกรรมโดยกระจาย

ออกไปยงเมองในปรมณฑลและเมองในภาคอ นๆ และใหกรงเทพมหานคร มประชากรเพ มไดอกเพยงเลกนอย

52


จากปจจบน และกาหนดบทบาทของความเปนมหานครของโลกโดยเฉพาะใหชดเจนข นไดแก การเปน

ศนยกลางทางดานการบรหาร การคา การเงน และการบรการอ นๆ ในระดบประเทศ เปนศนยกลางการศกษา

การบรการดานการแพทยและสขภาพ และการทองเท ยวในระดบภมภาคเอเชย และจดใหเปนเมองท ม

ความนาอยลาดบตนๆ ของโลก ลดปญหาการจราจรคบค ง ลดปญหาส งแวดลอมทางอากาศและน า

ลดอณหภมภายในเมองลง เพ มและจดการพ นท สวนสาธารณะใหเปนระบบและมความตอเน องแทรกอยท ง

เมอง ท งขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก และสงเสรมแนวตนไมตามแนวถนนสายประธานและถนนสายหลก

ของเมอง รวมท งใหความสาคญอยางย งกบการอนรกษพ นท สาคญทางประวตศาสตรและโบราณคด

3) เพ มบทบาทเมองตางๆ ในปรมณฑล โดยใหแตละเมองมบทบาทของตนเองท ชดเจน ดงน

- นนทบ ร เ ปนเมองศนยกลางการบรหารราชการท ตอเน องกบศนยกลางหลกใน

กรงเทพมหานคร และเปนเมองเพ อการอยอาศยรองรบประชากรท มแหลงงานใน

กรงเทพมหานครและนนทบร

- ปทมธาน เปนเมองการศกษา ศนยกลางการวจย วทยาศาสตร เทคโนโลยสารสนเทศ

(IT City) รองรบอตสาหกรรมท เก ยวเน องกบเทคโนโลย รวมท งเปนเมองท อยอาศยรองรบ

ประชากรทางดานเหนอของกรงเทพมหานคร

- สมทรปราการ ตอเน องกบกรงเทพมหานครดานตะวนออกเปนศนยกลางทางดานการคมนาคม

ทางอากาศของเอเชย และเช อมตอกบภาคอ นๆ ของประเทศและประเทศในภมภาคอาเซยน

ท งทางบกและทางทะเล เพ อการทองเท ยว และการบรการอ นๆ รวมท งเปนศนยกลาง

ระบบโลจสตกสของภมภาคอาเซยน และเปนเมองอตสาหกรรมเพ อการสงออกทางอากาศ

- สมทรสาคร เปนเมองศนยกลางการประมงและสนคาท ตอเน องจากการประมง เปนแหลง

อตสาหกรรมรองรบอตสาหกรรมการบรการชมชนเมองและอตสาหกรรมในประเทศท ยาย

จากกรงเทพมหานคร

- นครปฐม เปนเมองอยอาศยและการวจยทางดานการเกษตรและอาหารปลอดภย รวมท ง

เทคโนโลยทางดานการแปรรปและผลผลตตอเน องจากการเกษตร

4) สงเสรมการเช อมโยงการตดตอและการคมนาคมขนสงระหวางกรงเทพมหานคร กบเมองใน

ปรมณฑลท ประหยดพลงงานและมขดความสามารถสงและคลองตว เชน ระบบเคเบ ลใยแกว ระบบ

โทรคมนาคม การขนสงระบบราง เปนตน ท งน ใหมการลดการใชรถยนตลงอยางชดเจนโดยเฉพาะการใช

รถสวนตวและใหใชระบบรางเปนการเดนทางหลกของประชาชน และสงเสรมใหประชาชนมท อยอาศยและ

แหลงงานอยในเมองเดยวกน

53


5) เมองตางๆ ในปรมณฑล ใหมการสงเสรมการบรการสาธารณะและเครอขายการบรการท มเขตการ

บรการอยางเหมาะสมกบจานวนและลกษณะของประชากรผ รบบรการอยางท วถงและมคณภาพสงเทยบเทา

บรการของกรงเทพมหานคร เชน การศกษา สาธารณสข ประปา การกาจดขยะ การบาบดน าเสย เปนตน

6) จดการพฒนาเมองทกแหงใหมความนาอย มการบรการอยางพรอมเพรยงและเหมาะสม

รวมท งการดแลแกไขปญหาคนจนในเมองใหมท อยอาศยท เหมาะสม มสขลกษณะ ใกลแหลงงาน และ

เขาถงการบรการสาธารณะและสวสดการสงคมอยางท วถง

3.3 ผงภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600

กรมโยธาธการและผงเมองไดจดทาผงภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600 โดยได

กาหนดวสยทศนในการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑลให “เปนเมองท มการพฒนาท สมดลและ

ย งยน นาอยอาศย และมศลปวฒนธรรมท เปนเอกลกษณ พรอมท งมความสะดวกในการคมนาคมขนสง

เพ อสงเสรมบทบาทการเปนมหานครช นนาระดบโลกดานการคมนาคมขนสง การคาและบรการ การบรการ

ดานสาธารณสข และการทองเท ยวเชงวฒนธรรมและเอกลกษณของประเทศ”

ผงภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ .ศ .2600 ได กาหนดยทธศาสตรการพฒนา

ภาคกรงเทพมหานครและปรมณฑลประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 การควบคมการขยายตวและกระจายความเจรญออกสภายนอกภาค เพ อลด

ความเหล อมล าเชงพ นท และสรางความสมดลของการพฒนา รวมกบการควบคมการขยายตวของเมองและ

การฟ นฟสภาพแวดลอม โดยนามาตรการควบคมทางผงเมองท งการพฒนาเมอง (Urban Development)

และการฟ นฟและการพฒนาสวนเมอง (urban Renewal) โดยการอนรกษ (Conservation) การแกไข

ปรบปรง (Rehabilitation) และการพฒนาข นใหม (Redevelopment) รวมท งนามาตรการการจดสรรท ดน

(Land Subdivision) การใชกฎหมายควบคมอาคาร (Building Regulation) การจดยานการใชประโยชนท ดน

(Zoning) ฯลฯ มาปรบใชกบแตละพ นท อยางเหมาะสม รวมถงการมงเนนมตดานการจดการพ นท เมอง

(Urban Management) โดยคานงถงการใชพ นท อยางเตมประสทธภาพใหเกดประโยชนสงสด

เพ อนาไปสการเปนภาคท นาอยอาศย สงเสรมใหเกดความอดมสมบรณของทรพยากร และมเศรษฐกจท

สามารถเอ อตอการพฒนาภาคและประเทศไดอยางเหมาะสม

ยทธศาสตรท 2 การสรางความสมดลของการพฒนาเพ อนาไปสการพฒนาภาคท ย งยน การพฒนาภาค

ท อยบนฐานของความสมดล ท งความสมดลระหวางประชากรกบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

ความสมดลระหวางการเตบโตทางเศรษฐกจกบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ความสมดลระหวาง

54


ท อยอาศยและแหลงงาน รวมท งความสมดลระหวางเมองและชนบท จะสามารถนาไปสเปาหมายการพฒนา

ภาคท งดานเศรษฐกจ สงคม และสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบแนวนโยบายของบทบาทและวสยทศนของ

ภาค สรางการพฒนาท ตอเน องและย งยน (Sustainable Urban Form) สามารถใชประโยชนจากทรพยากรได

อยางยาวนาน โดยไมกอใหเกดความขาดแคลนและความเส อมโทรม รวมถงสามารถแกไขปญหาเมอง

ส นเปลองซ งจะสนบสนนตอการพฒนาเชงรกของภาคได

ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการเมองและเครอขายการพฒนา การบรหารจดการพ นท จะเนน

การสรางความสมดลของการพฒนาระหวางพ นท เมองและพ นท ชนบทท สามารถเก อกลกนได

อยางเหมาะสมและสามารถสงเสรมบทบาทซ งกนและกนไดตามศกยภาพ โดยมการเช อมโยงระหวางเมอง

และระหวางภาคท สะดวกและประหยด การสรางเมองมขนาด ความหนาแนน การใชท ดน และการเช อมโยง

(Urban Linkage) เปนสดสวนท เหมาะสม (well-proportioned) มมตดานการจดการพ นท เมอง (Urban

Management) อยางมประสทธภาพและเอ อตอการพฒนาชนบท รวมท งสนบสนนชมชนเมองและชมชน

ชนบทใหมการพฒนาบทบาทตามศกยภาพของพ นท สรางความเขมแขงเพ อการขบเคล อนทางเศรษฐกจ

และตอบสนองความตองการในพ นท ได

ยทธศาสตรท 4 การสรางองคความรและวทยาการสการจดการเชงพ นท โดยเนนการพฒนาเมองให

เตบโตจากการนาเทคโนโลยท ทนสมยมาปรบใชใหเหมาะสม เพ อสามารถสรางจดแขงของภาคใหพฒนาได

อยางรวดเรวและย งยน เปนการอานวยความสะดวกแกประชาชนในชวตประจาวน สงเสรมการพฒนาตนเอง

รวมท งสนบสนนตอการประกอบอาชพ ฯลฯ นอกจากน การนาแนวนวตกรรมทางผงเมองท ครบวงจรและเปน

รปธรรม ท งทางดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม ส งแวดลอม และการบรหารจดการ มาปรบใชในการพฒนาพ นท

อยางเหมาะสม และการสนบสนนกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในทกภาคสวน เพ อสามารถพฒนา

ทองถ นของตนได อนจะนาไปสการบรรลเปาหมายแทจรงของการพฒนาท ตรงตอความตองการของประชาชน

ยทธศาสตรท 5 การพฒนาภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยใหมการพฒนาในระดบครวเรอนและ

ชมชนอยางย งยน เหมาะสมตอฐานทรพยากรธรรมชาตและไมสงผลกระทบตอส งแวดลอมในพ นท

การพฒนาภาคทกดานมความย งยนบนฐานของเศรษฐกจพอเพยง ท เนนการเตบโตพรอมกนในทกดานอยาง

สมดลและสอดคลองกน บนฐานทรพยากรธรรมชาตในพ นท และการดาเนนชวตของประชาชนท ไมส นเปลอง

โดยตองสนบสนนตอวสยทศนและบทบาทของภาคอยางเหมาะสมเพ อท ประชาชนในภาคจะมการพฒนาท ง

สขภาพกายและใจ วฒนธรรม ศลธรรม อยางสมดลเพ อสงเสรมการพ งตนเอง และเสรมสรางการพฒนาชมชน

เขมแขง ภายใตบรบทการเปล ยนแปลงในกระแสโลกาภวตนท ปรบเปล ยนเรวและสลบซบซอน

55

โครงการวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

(ปรบปรงคร งท 3)

ท มา : กรมโยธาธการและผงเมอง

รปท 7 ผงนโยบายการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600

56


3.4 แผนพฒนากรงเทพมหานคร ระยะ 12 ป พ.ศ.2552-2563

กรงเทพมหานครไดจดทาแผนพฒนากรงเทพมหานคร ระยะ 12 ป (พ.ศ.2552-2563) โดยไดกาหนด

วสยทศ นการพฒนาก รง เทพมหานครใ หก รง เทพมหานคร เ ปนมหานครน าอย อย างย ง ยน

(Sustainable Metropolis) โดยมงใหกรงเทพมหานคร เปนศนยกลางของภมภาค เจรญกาวหนาทดเทยม

เมองช นนา มส งแวดลอมท ด และเปนมหานครนาอยอยางย งยน

จากวสยทศน “มหานครนาอยอยางย งยน ” ไดถกถายทอดออกเปนแนวทางการพฒนา

3 แนวทางไดแก Gateway, Green และ Good Life โดยไดแยกวสยทศนออกเปน 3 มตการพฒนาซ งเช อมโยง

กบการพฒนาในระดบพ นท ไดแก มหานคร (Gateway) ซ งเปนแนวทางการพฒนาในระดบมหานคร ย งยน

(Green) ซ งเปนแนวทางการพฒนาในระดบเมอง และนาอย (Good Life) ซ งเปนแนวทางการพฒนาในระดบ

ชมชน โดยมเปาหมายท จะบรณาการแนวทางการพฒนาท งสามระดบพ นท อยางสมดล เหมาะสมกบ

ศกยภาพทางท ต งและตาแหนงทางความเช อมโยงระหวางกรงเทพมหานคร กบพ นท สาคญอ นๆ ของโลก

ประสานอยางกลมกลนกบความเปนศนยกลางทางวฒนธรรม ประวตศาสตร การเมองการปกครองของ

ประเทศ และการมบรการพ นฐานอยางท วถงและเทาเทยมกน ความประสานกนอยางสมดลดงกลาว

จะชวยเพ มขดความสามารถในการแขงขนเชงเศรษฐกจใหกบประเทศไทยและเปนตวนาแหงความเทาเทยมกน

ของประชาชนตอเน องไปยงระดบประเทศอกดวย

แผนพฒนากรงเทพมหานคร ระยะ 12 ป (พ.ศ.2552-2563) ไดกาหนดยทธศาสตรหลกสาหรบ

การดาเนนการประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 พฒนาโครงสรางพ นฐานแบบบรณาการเพ อมงสการเปนศนยกลางภมภาค

(Strengthening Infrastructure for Regional Mega-City) เปนยทธศาสตรท มงตอบสนองวสยทศนแหงความเปน

มหานครระดบโลก (Gateway) ในมตดานโครงสรางพ นฐาน ท มงเปน “ศนยกลางของภมภาคดานการขนสง

และการส อสาร” ดวยการพฒนาโครงสรางพ นฐานเพ อใหกรงเทพมหานคร เปนศนยกลางของภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต โดยทาหนาท เปนจดเช อมโยงเพ อรวบรวมและกระจายวตถดบ สนคา กระแสการเงน

บคลากร และองคความรระหวางเมองสาคญตางๆ ในโลกกบเมองตางๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

โดยผานกรงเทพมหานคร ท มโครงสรางพ นฐานท มประสทธภาพ เหมาะสมตอการเปนศนยกลางของ

การขนสงและการส อสาร

ยทธศาสตรท 2 พฒนาศกยภาพเมองเพ อกาวทนการแขงขนทางเศรษฐกจและเปนมหานคร

แหงการเรยนร (Developing Strong Economy and Knowledge-based Society) เปนยทธศาสตร

ท มงตอบสนองวสยทศนแหงการเปนมหานครระดบโลก (Gateway) ในมตดานสงคม วฒนธรรม

57


และดานเศรษฐกจ โดยเปนศนยกลางดานเศรษฐกจวทยาการ ธรกจการเงน การทองเท ยว และการบรการ

ท เปนแหลงการคนควาและวจยเพ อสรางองคความรท สอดคลองกบบรบทในการพฒนา และการใช

ทรพยากรทองถ นมาเปนฐานในการสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจเพ อใหเกด

การพฒนาอยางย งยนตอไป

ยทธศาสตรท 3 พฒนากรงเทพมหานคร ใหเปนมหานครแหงส งแวดลอม (Striving for Green

Bangkok) เปนยทธศาสตรท มงตอบสนองวสยทศนแหงการเปนเมองท มการพฒนาอยางย งยน (Green)

ในการเปนเมองแหงส งแวดลอม และวสยทศนแหงการเปนเมองนาอย (Good Life) ในการเปนเมอง

สวยงาม มชวตชวา และสะดวก ท มการพฒนาโครงสรางพ นฐานของความเปนอยท ดของประชาชน

ใหบรการพ นฐานตางๆ ท ไดมาตรฐานและเหมาะสมกบระดบรายไดของแตละกลมบคคล โดยม

การกระจายบรการพ นฐานอยางท วถงและเปนธรรม ท งในแงของการกระจายตวในเชงพ นท และประเภท

ของการใหบรการ

ยทธศาสตรท 4 พฒนากรงเทพมหานคร ใหเปนมหานครแหงคณภาพชวตท ดและมเอกลกษณ

ทางวฒนธรรม (Providing Good Quality of Life in Cultural Mega-City) เปนยทธศาสตรท มงตอบสนอง

วสยทศนแหงการเปนเมองท มการพฒนาอยางย งยน (Green) ในการเปนเมองแหงเอกลกษณ

ทางวฒนธรรม การเปนเมองท มวถชวตพอเพยง และวสยทศนแหงการเปนชมชนนาอย (Good Life) ในการเปน

เมองท ครอบครวและชมชนอยดมสข ปลอดภย และการเปนเมองท ประชาชนมโอกาสทางเศรษฐกจดวย

การพฒนาในแนวทางท จะสงเสรมเอกลกษณทองถ น ท งในบรบทระดบชมชน ยาน เมอง ภาค และประเทศ

เพ อเปนจดสรางภาพลกษณท ดของประเทศ และเปนตนแบบแหงการพฒนามหานครในรปแบบนาอยอยางย งยน

ยทธศาสตรท 5 พฒนาระบบบรหารจดการเพ อเปนตนแบบดานการบรหารมหานคร (Mastering

Best Service and Mega-City Management) เปนยทธศาสตรท มงตอบสนองมตดานการบรการใน

วสยทศนดาน Gateway ใหเปนศนยกลางของบรการมหานครเพ อประชาชนและการจดการมหานคร

ดาน Green ใหเปนเมองแหงการบรหารจดการท ด และดาน Good Life ใหเปนเมองท มการพฒนาท ม

พ นฐานอยบนการมสวนรวมของทกภาคสวน ซ งเปนภารกจหลกของกรงเทพมหานครในฐานะ

องคกรปกครองสวนทองถ นท ทาหนาท บรหารจดการกรงเทพมหานคร ใหพฒนาไปในทศทางท เหมาะสม

และสอดคลองกบกระแสการพฒนาของโลก

58


4 การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

4.1 วสยทศน วตถประสงค และเปาหมายการพฒนากรงเทพมหานคร

จากการทบทวนนโยบายและแผนการพฒนาในระดบตางๆ ประกอบกบการศกษาขอมล

ดานประชากรและสภาพทางสงคม เศรษฐกจและการจางงาน การใชประโยชนท ดน และการใหบรการ

ดานการคมนาคมขนสง สาธารณปโภค และสาธารณปการ ตลอดจนการวเคราะหเพ อทราบศกยภาพ

เง อนไข และขอจากดในการพฒนา สามารถกาหนดวสยทศน วตถประสงค และเปาหมายในการวางและ

จดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ไดดงน

1) วสยทศน

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) ซ งใชเปนแนวทาง

ในการพฒนาและการดารงรกษาเมองและบรเวณท เก ยวของหรอชนบทของกรงเทพมหานคร ครอบคลม

พ นท 1,568.73 ตารางกโลเมตร ในดานการใชประโยชนในทรพยสน การคมนาคมขนสง การสาธารณปโภค

บรการสาธารณะ และสภาพแวดลอม เพ อใหกรงเทพมหานครเปนเมองนาอย ตามขอบเขตการบรหาร

ราชการของกรงเทพมหานคร ซ งไดกาหนดวสยทศน นโยบาย เปาหมาย และมาตรการตางๆ ดงน

วสยทศนท 1 มหานครท มความโดดเดนในดานศลปวฒนธรรมอนมเอกลกษณ

นโยบาย ดารงรกษาและบรณะสถานท ท มคณคาทางศลปกรรม สถาปตยกรรม ประวตศาสตร

และโบราณคด เพ อสงเสรมความเปนเอกลกษณของกรงเทพมหานครและของชาต

มาตรการ (1) อนรกษ บรณะ และปฏสงขรณโบราณสถานและโบราณวตถท มคณคาศลปกรรม

สถาปตยกรรม ประวตศาสตร และโบราณคด

(2) ปรบปรงฟ นฟชมชนด งเดมท มเอกลกษณในดานประเพณ วฒนธรรม วถชวต และ

ชมชนบรเวณท อยในเขตโบราณสถาน

(3) พฒนาและปรบปรงสภาพภมทศนของยานประวตศาสตรและบรเวณชมชนด งเดม

(4) กาหนดมาตรการควบคมการใชประโยชนท ดนและการควบคมรปแบบ

ทางสถาปตยกรรมของอาคารโดยรอบโบราณสถานและศาสนสถาน

(5) สงเสรมกจกรรมทางเศรษฐกจและส งอานวยความสะดวกดานการทองเท ยว

ทางวฒนธรรม

59


(6) สรางแรงจงใจทางเศรษฐกจเพ อสงเสรมใหเกดการอนรกษอาคารของภาคเอกชน

วสยทศนท 2 มหานครท มความสะดวก คลองตว มสภาพแวดลอมท ดและมโครงขาย

คมนาคมขนสงท เปนระบบสมบรณ

นโยบาย ยกระดบคณภาพชวตโดยใหมระบบสาธารณปโภค สาธารณปการท ไดมาตรฐาน และ

สงเสรมการเดนทางโดยระบบขนสงมวลชน

มาตรการ (1) กระจายการใหบรการสงคมและแหลงงานใหเพยงพอตอความตองการของผอยอาศย

ในเขตชานเมอง

(2) พฒนาโครงขายการเช อมโยงระหวางระบบขนสงมวลชนกบการคมนาคม

ทางรถยนต ทางจกรยาน ทางเดนเทา และระบบขนสงสาธารณะอ นๆ

(3) สรางความสะดวกในการใชทางเทาและทางจกรยานโดยควบคมปรมาณ

การจราจรทางรถยนตในยานพาณชยกรรมศนยกลางเมองและยานอนรกษ

ประวตศาสตร

(4) กาหนดมาตรการควบคมการพฒนาเมองใหมความสมพนธกบแผนงานขยาย

โครงขายการใหบรการทางดานสาธารณปโภคและสาธารณปการ

(5) พฒนาสาธารณปโภค สาธารณปการใหมปรมาณท เพยงพอตามความตองการ

และมคณภาพไดมาตรฐาน

วสยทศนท 3 มหานครท เปนศนยกลางทางเศรษฐกจวทยาการของประเทศและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

นโยบาย พฒนายานธรกจพาณชยกรรมท มความพรอมของส งอานวยความสะดวกในระดบท

สามารถแขงขนไดกบมหานครอ นๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

มาตรการ (1) กาหนดมาตรการช นาการใชประโยชนท ดนเพ อสงเสรมกจการพาณชยและธรกจ

(2) สรางเสรมประสทธภาพการใหบรการสาธารณปโภคและส งอานวยความสะดวก

ในยานพาณชยกรรมใหเพยงพอ

(3) จดทาขอกาหนดการออกแบบสถาปตยกรรมและภมสถาปตยกรรมใน

ยานพาณชยกรรมบรเวณศนยคมนาคมและยานพาณชยกรรมศนยชมชน

ชานเมอง

60


(4) พฒนาและปรบปรงสภาพภมทศ นของพ นท สาธารณะและสราง เส รม

ลกษณะเฉพาะของยานพาณชยกรรมแตละแหง

(5) กาหนดมาตรการปรบปรงและฟ นฟอาคารรางหรอหยดการกอสรางและท ดนท ม

การใชไมสมประโยชนในยานพาณชยกรรม

วสยทศนท 4 มหานครท เปนศนยกลางการบรหาร สถาบนทางสงคมท สาคญและองคกร

ระหวางประเทศ

นโยบาย สรางเสรมความสงางามบรเวณยานสถาบนทางสงคมและการบรหารปกครองของ

ประเทศและกรงเทพมหานคร

มาตรการ (1) พฒนาและปรบปรงอาคารและสภาพภมทศนบรเวณสถาบนราชการ ศนยราชการ

และยานรฐสภาแหงใหม

(2) ควบคมการใชประโยชนท ดนและรปแบบทางสถาปตยกรรมของอาคารโดยรอบ

และภายในยานสถาบนราชการ

(3) ปรบปรงสภาพภมทศนและปรบปรงฟ นฟยานชมชนในบรเวณสถาบนราชการ

วสยทศนท 5 มหานครท สงเสรมการรกษาสภาพแวดลอมธรรมชาต

นโยบาย ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนโดยการเพ มพ นท โลง พ นท สเขยว และการลดภาวะ

เส ยงตอการเปล ยนแปลงสภาพอากาศของโลก

มาตรการ (1) รกษาและปรบปรงฟ นฟท โลงตามแนวถนนและพ นท สาธารณะใหเปนพ นท สเขยว

ใหมสภาพแวดลอมท ด

(2) ปรบปรงฟ นฟแมน า ค คลอง พ นท เกษตรกรรม และชายฝ งทะเลใหคงไวซ งความ

อดมสมบรณและสภาพทางธรรมชาต

(3) กาหนดมาตรการควบคมการใชประโยชนท ดนในพ นท เกษตรกรรม พ นท ออนไหว

ทางธรรมชาตและนเวศวทยา เพ อปองกนและแกไขปญหาผลกระทบส งแวดลอม

การเกดอบตภย และภาวะโลกรอน

(4) สงเสรมการใชระบบทางสญจรท เปนมตรกบส งแวดลอม

(5) สรางแรงจงใจใหมการรกษาหรอเพ มพ นท โลงและพ นท สเขยวดวยระบบโบนส

61


2) วตถประสงค

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) เพ อใหเปนไปตามวสยทศน

ดงกลาวขางตนจะประดวยวตถประสงคดงน

(1) สงเสรมมาตรฐานการดารงชวตของประชาชนโดยการพฒนาบรการทางสงคม

สาธารณปโภคและสาธารณปการใหเพยงพอและไดมาตรฐาน

(2) สงเสรมการเปนศนยกลางดานธรกจและพาณชยกรรมของประเทศและภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต โดยการพฒนาใหมความพรอมของส งอานวยความสะดวกในระดบท สามารถแขงขนได

กบมหานครอ น

(3) สงเสรมการเปนศนยกลางดานการทองเท ยว และบทบาทการเปนทางผานเขาออกของ

ประเทศและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยการพฒนาแหลงทองเท ยวและการบรการ

(4) สงเสรมการเปนศนยกลางการบรหารการปกครอง และเปนท ต งของสถาบนท สาคญของ

ประเทศและนานาประเทศ โดยการพฒนายานสถาบนราชการและองคกรระหวางประเทศท แสดง

ภาพลกษณท มความสงางาม

(5) สงเสรมใหมความสะดวก รวดเรว และปลอดภยในการเดนทาง โดยการพฒนาระบบขนสง

มวลชน และการเช อมโยงโครงขายระบบคมนาคมขนสงใหสมบรณและมประสทธภาพ

(6) สรางเสรมความสมดลระหวางท อยอาศยและแหลงงานเพ อลดความจาเปนใน

การเดนทาง โดยการพฒนา ปรบปรง และฟ นฟยานท อยอาศย และศนยชมชนชานเมอง

(7) ปรบปรงคณภาพส งแวดลอม โดยการสงเสรมอตสาหกรรมการผลตท ตองใชทกษะ

แรงงานฝมอ และเทคโนโลยช นสงท ไมมความเส ยงตออบตภยและปราศจากมลพษ

(8) ดารงรกษาพ นท เกษตรกรรมท มความอดมสมบรณ โดยการจดการการเตบโตเพ อใหเกด

การพฒนาเมองแบบกระชบ

(9) สงเสรมความเปนเอกลกษณของกรงเทพมหานครและของชาต โดยการอนรกษและฟ นฟ

ศลปวฒนธรรมและส งแวดลอมท มคณคาทางศลปกรรม สถาปตยกรรม ประวตศาสตร และโบราณคด

(10) สงวนรกษาส งแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต โดยการอนรกษทรพยากรธรรมชาตท คง

คณคาความงดงาม และการบารงรกษาและฟ นฟคณภาพส งแวดลอม

(11) สรางเสรมความปลอดภยในชวตและทรพยสน โดยการปองกนและบรรเทาปญหาจาก

ภยธรรมชาต และภยท เกดจากการกระทาของมนษย

(12) สงเสรมการแกไขปญหาภาวะโลกรอน โดยการเพ มพ นท สเขยวเพ อชวยลดกาซเรอนกระจก

62


3) เปาหมาย

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) เพ อใหเปนไปตาม

วตถประสงคดงกลาวขางตน จะมเปาหมายการดาเนนการดงน

(1) สงเสรมความเปนศนยกลางดานธรกจในระดบภมภาค โดยใหมยานพาณชยกรรม

ศนยกลางเมอง (Central Business District) บรเวณถนนสลม สาทร และสขมวท ตอเน องจนถงถนนอโศก

และกาหนดศนยพาณชยกรรมรองท มพ นท ตอเน องอก 2 แหงไดแก บรเวณมกกะสน โดยมโครงการพฒนา

ศนยคมนาคมมกกะสนของการรถไฟแหงประเทศไทย ซ งเปนสถานเช อมโยงการเดนทางจากศนยกลางเมอง

ไปยงสนามบนสวรรณภม และบรเวณทาเรอคลองเตยซ งมโครงการ Modern Port City ของการทาเรอ

แหงประเทศไทย ซ งจะพฒนาเปนยานพาณชยกรรมขนาดใหญท มพ นท เช อมตอกบโครงการพฒนาสถานแมน า

ของการรถไฟแหงประเทศไทย นอกจากน ยงกาหนดศนยกลางพาณชยกรรมรองซ งเปนผลจากการพฒนา

โครงขายการขนสงมวลชนระบบรางข นอก 2 แหงคอ ศนยคมนาคมพหลโยธน และศนยคมนาคมตากสน (ใหม)

บรเวณวงเวยนใหญ ซ งเปนบรเวณจดเช อมตอของเสนทางรถไฟฟาสงผลใหมศกยภาพตอการพฒนาเปน

ศนยพาณชยกรรมท สาคญในพ นท ฝ งตะวนตกของกรงเทพมหานคร ในขณะเดยวกนกลดบทบาท

ในการเปนศนยพาณชยกรรมในพ นท 2 บรเวณลงเน องจากการเปล ยนแปลงศกยภาพไดแก พ นท ตาม

โครงการศนยคมนาคมกรงเทพฯดานใต(เดม) และศนยธรกจพาณชยกรรมบรเวณถนนพระรามท 3

(2) สงเสรมความเปนศนยกลางดานการบรหารและการปกครอง โดยตอบรบการพฒนา

โครงการกอสรางอาคารรฐสภาแหงใหมบรเวณเกยกกาย และโครงการศนยราชการเฉลมพระเกยรตฯ

(ถนนแจงวฒนะ) ดวยการพฒนาโครงขายคมนาคมเพ อรองรบ และใหมการใชประโยชนท ดนท มระดบ

ความหนาแนนท เหมาะสมในบรเวณโดยรอบ

(3) กาหนดการพฒนาบรเวณท อยอาศยท มความหนาแนนระดบตางๆ ท มความสอดคลองกบ

ศกยภาพการพฒนา โดยพ นท ภายในแนวถนนรชดาภเษก ซ งมความพรอมในดานสาธารณปโภค

สาธารณปการ และการเดนทางโดยเฉพาะจากระบบขนสงมวลชนทางราง เปนพ นท อยอาศยท ม

ความหนาแนนสง พ นท ตอเน องซ งมความสะดวกดานการเดนทางเขาสบรเวณศนยกลางเมองและบรเวณ

ซ งมศกยภาพการพฒนาเน องจากระบบขนสงมวลชนทางราง จะเปนพ นท ท กาหนดใหมการใชประโยชนท ดน

ท มความหนาแนนปานกลาง สวนพ นท ชานเมองจะกาหนดใหมระดบการพฒนาท เบาบางเชนท อยอาศย

ความหนาแนนนอย ท งน เพ อสรางความสมดลของการพฒนาใหมความสอดคลองกบโครงการระบบขนสง

มวลชนทางราง ไดกาหนดบรเวณยานพาณชยกรรมท ใหบรการในระดบตางๆ ในพ นท ตอเน องกบบรเวณ

ศนยกลางเมอง บรเวณท อยอาศยและบรเวณชานเมองไดแก ศนยชมชนชานเมองมนบร ลาดกระบง

บางนา ตล งชน และพระราม2 บรเวณจดตดของถนนสายหลกกบโครงขายระบบขนสงมวลชนทางราง

63


(4) สงเสรมการอนรกษบรเวณท มความสาคญทางดานประวตศาสตรและวฒนธรรม ในพ นท

ช นในของเมองไดแก บรเวณกรงรตนโกสนทร กรงธนบร และพ นท ตอเน องโดยการกาหนดเง อนไขและ

มาตรการเพ อควบคมการพฒนาท สงผลตอสภาพแวดลอมของพ นท อนรกษ

(5) สงวนรกษาสภาพแวดลอมของเมอง โดยยงคงกาหนดพ นท ยานชนบทและเกษตรกรรมใน

บรเวณชานเมองท งฝ งตะวนออกและฝ งตะวนตกของกรงเทพมหานคร รวมถงพ นท ชายฝ งทะเลบางขนเทยน

กาหนดและจดหาพ นท โลงท สามารถเช อมตอถงกนไดอยางเปนระบบ นอกจากน ยงควบคมกจกรรม

ดานอตสาหกรรมใหอยในบรเวณท กาหนดไดแก นคมอตสาหกรรม และยานอตสาหกรรมบรเวณถนนเอกชย

และถนนบางขนเทยน ซ งมฐานการพฒนาท หนาแนนอยเดม

4.2 ผงโครงสรางการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล

แผนผงโครงสรางการพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑลจะเปนการประมวลปจจยและประเดน

ทางดานการพฒนาเมองเพ อกาหนดแนวคดและนโยบายการพฒนาเชงพ นท อยางบรณาการ ซ งจากนโยบาย

การพฒนาในอดตไดมการกาหนดใหกรงเทพมหานครและปรมณฑลมการเจรญเตบโตแบบเมองหลาย

ศนยกลาง (Polycentric) โดยมศนยกลางชมชนในระดบตางๆ ซ งเช อมโยงดวยโครงขายคมนาคมขนสง และ

ระบบขนสงมวลชนทางราง แนวคดแผนผงโครงสรางการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑลในคร งน จงมพ นฐานจากนโยบายท มมาแตเดม โดยเพ มประเดนการพฒนาตามผงภาค

กรงเทพมหานครและปรมณฑล ป พ.ศ.2600 ในดานการพฒนาเมองในแบบท มความกระชบ (Compact

City) เพ อความประหยดในการใชทรพยากรตางๆ และการเปนเมองท มสภาพแวดลอมท ด (Green City) โดย

ใหความสาคญในการอนรกษสภาพแวดลอมของเมอง และการสงวนรกษาพ นท เกษตรกรรมและพ นท ชายฝ งทะเล

สามารถสรปประเดนในการพฒนาได ดงน

1) เพ มประสทธภาพการใชประโยชนท ดนใหเหมาะสมกบระบบสาธารณปโภค และสาธารณปการ

ของภาครฐ และสรางสมดลระหวางท พกอาศยและแหลงงาน (Job and Housing Balance) ในบรเวณชานเมอง

ดวยการกาหนดขนาดและความหนาแนนชมชนท มความเหมาะสมกบบทบาทและศกยภาพของเมองและ

ศนยชมชน

2) พฒนาศนยกลางชมชนขนาดกลางและขนาดเลกในพ นท ใหม หรอพฒนาเมองท มอยเดมให

เปนชมชนรองรบการขยายตวของกรงเทพมหานครดานท อยอาศยและแหลงงาน ท งน โครงขายคมนาคม

ขนสงซ งประกอบดวยระบบถนนรศมและถนนวงแหวน ทางพเศษ และการพฒนาระบบขนสงมวลชนทางราง

ซ งเนนการเช อมโยงการเดนทางระหวางบรเวณศนยกลางเมองกบพ นท ชานเมองและศนยชมชนใน

ปรมณฑล สงผลตอแนวทางการพฒนาศนยชมชนบรเวณจดตดของแนวเสนทางคมนาคมดงกลาว

64


3) การพฒนากรงเทพมหานครยงคงเนนความสาคญของเศรษฐกจภายในบรเวณศนยกลางเมอง

เพ อตอบรบกบการลงทนระบบขนสงมวลชนทางราง และศกยภาพในการพฒนาเปนแหลงทองเท ยว

ดานศลปวฒนธรรมของพ นท กรงรตนโกสนทรและกรงธนบร และการมงสความเปนศนยกลางธรกจการคา

และการบรการของกรงเทพมหานคร ในขณะท ประเดนทางดานส งแวดลอมและภยพบตทางธรรมชาตท ม

ความชดเจนข น จงจาเปนตอการสงเสรมใหเกดพ นท โลงเพ อนนทนาการและการรกษาคณภาพส งแวดลอม

ภายในเมอง และการสงวนรกษาพ นท ชนบทและเกษตรกรรมบรเวณชานเมอง และการอนรกษฟ นฟพ นท

ชายฝ งทะเลใหยงคงดารงอยตอไป

ท งน การพฒนาเมองในเขตถนนวงแหวนรชดาภเษกยงคงสงเสรมใหมความหนาแนนของ

การเปนยานท อยอาศยและกจกรรมทางเศรษฐกจนอกเหนอจากการอนรกษและฟ นฟบรเวณอนรกษ

กรงรตนโกสนทรและกรงธนบร นอกจากน ยงไดมโครงการพฒนาตางๆ ท สมพนธกบการกอสรางระบบขนสง

มวลชนและศนยคมนาคมการพฒนาในเขตถนนวงแหวนรชดาภเษกน โดยเฉพาะในบรเวณท ไดรบบรการ

ระบบขนสงมวลชนทางรางจะเปนบรเวณท มศกยภาพในการพฒนาสงสด และจะเปนบรเวณท ม

ความตอเน องกบยานพาณชยกรรมศนยกลางเมองในปจจบน และการเช อมโยงดวยระบบขนสงมวลชน

ทางรางกบสนามบนสวรรณภม

65



แผนท 4 โครงสรางการใชประโยชนท ดนของกรงเทพมหานครและปรมณฑล

4

66


4.3 ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

การวางและจดทาผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3) จะประกอบดวยแผนผงตางๆ

ไดแก แผนผงการใชประโยชนท ดน แผนผงการคมนาคมและขนสง แผนผงสาธารณปโภค และแผนผง

สาธารณปการ ซ งจะใชในการวางและจดทาแผนผงและขอกาหนดตางๆ ตามท ไดระบไวในมาตรา 17(3)

แหงพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 ไดแก

1) แผนผงการใชประโยชนท ดน

แผนผงการใชประโยชนท ดนของผงเมองรวมกรงเทพมหานคร เปนแผนผงแสดงกจกรรม

การใชประโยชนท ดนในบรเวณพ นท ตางๆ ภายใตกรอบแนวทางของผงโครงสรางการพฒนากรงเทพมหานคร

โดยท ผงโครงสรางการพฒนาจะเปนลกษณะวสยทศนท แสดงถงสภาพของเมองท จะใหเปนไปตามวสยทศน

ในอนาคต ในขณะท แผนผงการใชประโยชนท ดนจะเปนแผนผงท มการกาหนดรายละเอยดบรเวณท ม

กจกรรมการใชประโยชนท ดนในพ นท ตางๆ เปนไปในทศทางตามท กาหนดไวในผงโครงสรางของเมอง

และจะตองมความสมพนธกบการกระจายตวของประชากรและการจางงานในปจจบนและอนาคต มความ

สอดคลองกบแผนงานโครงการตางๆ และการพฒนาโครงขายระบบคมนาคมขนสง บรการสาธารณปโภค

และสาธารณปการ

จากสภาพปจจบนของการใชประโยชนท ดนและสภาพเศรษฐกจท มความแตกตางกนในแตละ

พ นท ประกอบกบเง อนไขขอจากดการพฒนาทางกายภาพของพ นท สามารถกาหนดประเภท

และการกระจายตวของการใชประโยชนท ดนในกรงเทพมหานครไดเปน 4 ประเภทท สาคญ ไดแก

(1) ประเภทท อยอาศย

(2) ประเภทพาณชยกรรม

(3) ประเภทอตสาหกรรมและคลงสนคา

(4) ประเภทชนบทและเกษตรกรรม

ท งน ไดมการแบงแยกยอยตามความหนาแนนหรอความเขมขนของกจกรรมการใชประโยชนท ดน

และยงมประเภทการใชประโยชนท ดนอ นๆ อก 3 ประเภท ไดแก

(1) ประเภทสถาบนราชการ สาธารณปโภค และสาธารณปการ

(2) ประเภทอนรกษเพ อสงเสรมศลปวฒนธรรมไทย

(3) เขตพระราชฐานและพ นท ท ไดใชหรอสงวนไวเพ อประโยชนในราชการทหาร ซ งไดรบ

การยกเวนจากการใชบงคบโดยกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวม

67


ท งน การใชประโยชนท ดนประเภทตางๆ จะมความหมายสงเขปดงน

(1) การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศย แบงเปน 4 ประเภทตามความหนาแนน ไดแก

(ก) การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยเชงนเวศ เปนการใชประโยชนท ดน

เพ อการอยอาศยท มการอนรกษสภาพแวดลอมใหยงคงสภาพท ด โดยไดปรบเปล ยนจากบรเวณท ไดม

การควบคมแตเดมใหเปนการใชประโยชนท ดนประเภทอนรกษชนบทและเกษตรกรรมในพ นท ฝ งตะวนตก

ของกรงเทพมหานคร ดวยเหตผลความจาเปนในการรองรบการขยายตวของท อยอาศยยานชานเมอง

ในบรเวณพ นท ดงกลาว

(ข) การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยหนาแนนนอย เปนการใชประโยชนท ดน

เพ อการอยอาศยท มสภาพแวดลอมท ดเปนสวนใหญ โดยมรปแบบการพฒนาและการใชประโยชนท ดนท เบาบาง

มจานวนประชากรนอย และกจกรรมการใชประโยชนท ดนประเภทอ นนอย อยบรเวณรอบนอกของพ นท

ตอเมองและพ นท ชานเมองในบรเวณท มระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการครอบคลมถงระดบ

ความหนาแนนของการพฒนาและประชากรยงไมสงมาก

(ค) การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยหนาแนนปานกลาง เปนการใชประโยชนท ดน

เพ อการอยอาศยเปนสวนใหญ โดยมรปแบบและการพฒนาท มความหนาแนนปานกลาง อยบรเวณท ม

ความสะดวกในการเดนทางจากโครงขายคมนาคมขนสง มความสะดวกจากสาธารณปโภคและ

สาธารณปการ และมสภาพทางเศรษฐกจของพ นท อยในระดบคอนขางสง

(ง) การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยหนาแนนมาก เปนการใชประโยชนท ดนเพ อ

การอยอาศยเปนสวนใหญ โดยมรปแบบการพฒนาและกจกรรมการใชประโยชนท ดนท มความหนาแนน

จานวนผอยอาศยมาก มสภาพเศรษฐกจและมลคาท ดนสง โดยเปนบรเวณซ งมศกยภาพตอการรองรบ

การพฒนาท มความหนาแนน เน องจากการมโครงขายขนสงมวลชน และความพรอมของสาธารณปโภค

และสาธารณปการ

(2) การใชประโยชนท ดนประเภทพาณชกรรม เปนการใชประโยชนท ดนเพ อกจกรรม

ทางเศรษฐกจเปนสวนใหญไดแก การคา การบรการ และธรกจสานกงาน โดยมลาดบความสาคญ

ตามรปแบบการพฒนาและสภาพทางเศรษฐกจ คอ

(ก) ศนยพาณชยกรรมชมชน ไดแกบรเวณพ นท พาณชยกรรมซ งใหบรการการคาแกชมชน

โดยรอบ โดยมบทบาทใหบรการในระดบทองถ น บรเวณพาณชยกรรมชมชนควรมการกระจายตวเพ อให

สมพนธกบการขยายตวของยานพกอาศยและระบบโครงขายการต งถ นฐานของชมชน

68


(ข) ศนยพาณชยกรรมชานเมอง ไดแกพ นท พาณชยกรรมในยานชานเมองเพ อใหบรการ

แกชมชนและพ นท โดยรอบ การกาหนดบรเวณศนยชมชนชานเมองพจารณาจากปจจยหลายประการ

อนไดแก สภาพปจจบนท มศกยภาพอนเน องจากความเปนศนยรวมของกจกรรมทางการคาในพ นท

ยานท พกอาศยชานเมองท ขยายตวออกไปตามเสนทางถนนใหมๆ ในทศทางตางๆ การเร มมการกระจกตว

ของการคาและบรการในบรเวณ และพจารณาศกยภาพของบรเวณในอนาคต ซ งนาจะมการเปล ยนแปลง

ลกษณะการเดนทางในอนาคตจากการอาศยรถยนตเปนหลกเพยงอยางเดยว มาเปนการผสมผสาน

ระหวางการใชรถยนตและระบบขนสงมวลชนประกอบกนมากข นในอนาคต

(ค) พาณชยกรรมเมอง เปนยานพาณชยกรรมในเมองท มบทบาทการใหบรการ

ในดานการคาต งแตอดตจนถงปจจบน ไดแกพ นท ในเขตเมองช นใน และบรเวณยานพาณชยกรรมท เปน

จดเปล ยนถายการเดนทางระบบขนสงสาธารณะ

(ง) พาณชกรรมศนยกลางรอง เปนการพฒนาในบรเวณท มศกยภาพตอการเปน

ยานธรกจแหงใหม ซ งจะมความสะดวกในการคมนาคมดวยระบบขนสงมวลชนจะชวยลดปรมาณ

การเดนทางและความแออดจากการพฒนาในบรเวณศนยกลางเมอง

(จ) พาณชยกรรมหลก เปนยานพาณชยกรรมศนยกลางเมองในปจจบนท มกจกรรม

และมลคาทางเศรษฐกจสงสด ซ งไดแกบรเวณพ นท ของเขตบางรก เขตสาทร และเขตปทมวน และบรเวณ

ถนนเพลนจตตอเน องไปตามถนนสขมวทจนถงถนนอโศก และยงมแนวโนมท จะขยายตวไปตามแนว

ดงกลาวอยางตอเน อง บรเวณดงกลาวเปนพ นท ท มศกยภาพจากสภาพการพฒนาในปจจบน ท งจาก

กจกรรมทางเศรษฐกจท มความหนาแนนสง (High Density) และระบบขนสงมวลชน เปนบรเวณท ม

ความสาคญเพ อการสนองนโยบายสงเสรมเศรษฐกจของประเทศ ดานการคา ธรกจ และการทองเท ยว

(3) การใชประโยชนท ดนประเภทอตสาหกรรมและคลงสนคา เปนการใชประโยชนท ดน

เพ อการอตสาหกรรมเปนสวนใหญ เพ อรองรบกจกรรมอตสาหกรรมการผลต ท งน เพ อความสะดวก

ในการกาหนดมาตรการในการควบคมและปองกนตามเกณฑและมาตรฐานของหนวยงานหรอองคกรท ม

หนาท รบผดชอบ การใชประโยชนท ดนประเภทอตสาหกรรมควรอยบรเวณพ นท ชานเมองตามนโยบาย

การควบคมและขยายอตสาหกรรมการผลตใหออกสชานเมองและพ นท ในเขตปรมณฑล

(4) การใชประโยชนท ดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม คอการใชประโยชนท ดนประเภท

เกษตรกรรมเปนสวนใหญ ซ งจะอยบรเวณพ นท ชานเมอง เพ อเปนการควบคมการขยายตวของเมอง

และเปนการสงวนรกษาพ นท ธรรมชาตและอนรกษคณภาพส งแวดลอมของกรงเทพมหานคร

69


(5) การใชประโยชนท ดนประเภทสถาบนราชการ สาธารณปโภค และสาธารณปการ

เปนบรเวณท มกจกรรมการใชประโยชนท ดนเพ อกจการของรฐเก ยวกบการสาธารณปโภคและ

สาธารณปการ หรอสาธารณประโยชน โดยจาแนกตามประเภทไดดงน

(ก) สถาบนการบรหารการปกครอง

(ข) สถาบนการศกษา

(ค) ศาสนสถาน สสาน ฌาปนสถาน

(ง) สวนสาธารณะ สนามกฬา สถานท นนทนาการ

(จ) กจการสาธารณปโภค ไดแก สนามบน ทาเรอ สถานขนสง สถานรถไฟ ฯลฯ

(6) การใชประโยชนท ดนประเภทอนรกษเพ อสงเสรมศลปวฒนธรรมไทย ไดแก

(ก) บรเวณอนรกษกรงรตนโกสนทร

(ข) บรเวณอนรกษกรงธนบร

2) แผนผงท โลง

จากแผนผงแสดงท โลงในผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 2) ไดมการวางและ

จดทาโดยมวตถประสงคเพ อสงวนรกษาท โลงวางท มคณคาในบรเวณตางๆ กากบดแลการใชประโยชนท ดน

ในกรณท จะมการเปล ยนแปลงไปใชประโยชนอยางอ น เน องจากการจดหาท ดนเพ อการนนทนาการ

ในปจจบนยงไมเพยงพอตอจานวนประชากรท เพ มข น นอกจากน การเพ มพ นท สเขยวเพ อเปนปอดของเมอง

หรอสรางสภาพแวดลอมท ดในพ นท เมองผสมผสานกบท อยอาศย อาคารพาณชย สถานท ราชการและอ นๆ

ลวนมสวนชวยใหกรงเทพมหานครเปนเมองนาอยและมท พกผอนหยอนใจสาหรบประชาชน แผนผงแสดงท โลง

มองคประกอบหลกท สาคญ 3 ประการคอ

(1) ท โลงเพ อนนทนาการและการรกษาคณภาพส งแวดลอม ไดกาหนดไวในบรเวณท เปน

สวนสาธารณะ สวนสตว สนามกฬา ศนยเยาวชนขนาดใหญ สนามมา สนามกอลฟ พ นท ชายทะเลบางขนเทยน

ท โลงขนาดใหญในสถานท ราชการ จานวนรวม 46 บรเวณ โดยมขอกาหนด “ใหใชประโยชนเพ อนนทนาการ

หรอเก ยวของกบนนทนาการ การรกษาคณภาพส งแวดลอม สถานท ราชการหรอสาธารณประโยชนเทาน น

การใชประโยชนท โลงประเภทน เพ อวตถประสงคอ นใหเปนไปตามท คณะกรรมการผงเมองพจารณาให

ความเหนชอบตามขอเสนอกรงเทพมหานครและกรมโยธาธการและผงเมอง

(2) ท โลงพกน าเพ อปองกนน าทวม กาหนดไวในแผนผงแสดงท โลงจานวน 11 บรเวณ เปน

พ นท บงพกน า (แกมลง) ซ งดาเนนการโดยจดทาเปนแผนหลกระบบระบายน าและระบบปองกนน าทวมของ

70


สานกการระบายน า ขอกาหนดของท โลงประเภทน “ใหใชประโยชนเพ อการปองกนน าทวม สถานท ราชการ

การสาธารณปโภคท เก ยวของกบการปองกนน าทวมหรอสวนสาธารณะเทาน น ท โลงประเภทน ใหมการถม

ดนไดไมเกนรอยละ 35 ในแตละบรเวณ”

(3) ท โลงเพ อสงเสรมคณภาพส งแวดลอมรมถนนสายหลก วตถประสงคของการกาหนดพ นท

สเขยวรมถนนท งสองฟากใหรมเงา และใชประโยชนเปนพ นท สเขยวกนชนระหวางถนนและอาคาร

ส งกอสรางชวยกรองฝ นละอองและควนพษจากทอไอเสยรถยนต ท โลงประเภทน ไดกาหนดไวในถนน

ท มขอบญญตกรงเทพมหานครควบคมพ นท รมถนนในระยะ 15 เมตร จานวน 26 สาย ซ งมขอกาหนด

“ใหมพ นท วางหางจากแนวเขตทางไมนอยกวา 2 เมตร เพ อปลกตนไม เวนแตเปนการกอสรางร ว กาแพง

ปอมยาม ปายช ออาคารหรอสถานประกอบการ ทางเขา-ออกของอาคาร หรอทางเขา-ออกของรถ”

3) แผนผงการคมนาคมและขนสง

แผนผงการคมนาคมและขนสงของกรงเทพมหานครจะแสดงโครงขายการคมนาคมและขนสง

ท มความเช อมโยงระหวางการคมนาคมและขนสงท งท เช อมโยงระหวางพ นท ตางๆ ภายในกรงเทพมหานคร

และการเช อมโยงระหวางกรงเทพมหานครกบภมภาคอ น จาแนกเปนการคมนาคมและขนสงทางบก

การคมนาคมขนสงทางน า และการคมนาคและขนสงทางอากาศ ซ งมความเช อมโยงซ งกนและกน ดงน

(1) การคมนาคมและขนสงทางบก จาแนกเปน

(ก) ถนน ประกอบดวยโครงขายทางหลวงและทางพเศษ ซ งดาเนนการโดยกรมทางหลวง

กรมทางหลวงชนบท และการทางพเศษแหงประเทศไทย และถนนสายหลกและถนนสายรองซ งดาเนนการ

โดยสานกการโยธา กรงเทพมหานคร

(ข) ระบบราง ประกอบดวยโครงขายระบบขนสงมวลชนทางรางจาแนกเปนรถไฟ

ระยะไกลและรถไฟชานเมองซ งดาเนนการโดยการรถไฟแหงประเทศไทย และรถไฟฟาขนสงมวลชน

ท ดาเนนการโดยการรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย และกรงเทพมหานคร

(2) การคมนาคมและขนสงทางน า จาแนกเปนการคมนาคมและขนสงทางน าในแมน า

เจาพระยาและคลองสายหลก ซ งดาเนนการโดยการทาเรอแหงประเทศไทย และภาคเอกชนภายใต

การควบคมของกรมเจาทา และกรงเทพมหานคร

(3) การคมนาคมและขนสงทางอากาศ ไดแกการคมนาคมและขนสงทางอากาศท

ทาอากาศยานสวรรณภม และทาอากาศยานดอนเมอง ซ งดาเนนการโดยการทาอากาศยานแหงประเทศไทย

71


แผนผงการคมนาคมและขนสงจะแสดงความเช อมโยงระหวางการคมนาคมและขนสงทางบก

ทางน า และทางอากาศ ประกอบดวยการกาหนดจดเปล ยนถายการสญจรและการเช อมโยงกบโครงขาย

การขนสงสาธารณะและทางจกยานซ งดาเนนการโดยองคการขนสงมวลชนกรงเทพมหานคร และ

สานกการจราจรและขนสง กรงเทพมหานคร

4) แผนผงสาธารณปโภค

แผนผงสาธารณปโภคแสดงตาแหนงท ต งและขอบเขตพ นท ของสาธารณปโภคซ งไดแก

การไฟฟา การประปา การส อสารโทรคมนาคม การปองกนน าทวมและการระบายน า การรวบรวมและ

บาบดน าเสย และการจดเกบและกาจดขยะมลฝอยและส งปฏกล ซ งดาเนนการโดยหนวยงานท เก ยวของ

ไดแก การไฟฟานครหลวง การประปานครหลวง บรษท ทโอท คอรปอเรช น จากดมหาชน สานกการระบาย

น า และสานกส งแวดลอมกรงเทพมหานคร ตามลาดบ ท งน ปรมาณความตองการสาธารณปโภคแตละ

ประเภทจะพจารณาใหมความสอดคลองกบประเภทการใชประโยชนท ดนและความหนาแนนของประชากร

ตามแผนผงการใชประโยชนท ดน และการกาหนดโครงขายสาธารณปโภคใหมความสอดคลองกบโครงขาย

ถนนตามแผนผงการคมนาคมและขนสง อยางไรกตาม การใชประโยชนท ดนประเภทท มความหนาแนนของ

ประชากรในระดบต าไดแก การใชประโยชนท ดนประเภทท อยอาศยหนาแนนนอย และการใชประโยชนท ดน

ประเภทยานชนบทและเกษตรกรรมอาจกาหนดใหตดต งสาธารณปโภคในพ นท (On-Site) เพ อลดคา

การลงทนดานสาธารณปโภคใหอยในระดบท เหมาะสม

5) แผนผงสาธารณปการ

แผนผงสาธารณปการแสดงตาแหนงท ต งโดยสงเขปของสาธารณปการตางๆ ไดแก สถานศกษา

สถานพยาบาล สถานนนทนาการ ศาสนสถาน และบรการชมชน โดยการจาแนกเปนระดบตางๆ ซ งจะม

ความแตกตางของรศมการใหบรการของสาธารณปการแตละประเภท ท งน แผนผงสาธารณปการจะเปน

แผนผงเสนอแนะเพ อใหกรงเทพมหานครและหนวยราชการตางๆ ท เก ยวของสามารถใชเปนแนว

ในการดาเนนการดานสาธารณปการใหมความเหมาะสมสอดคลองตอความตองการในแตละประเภท

การใชประโยชนท ดนและระดบความหนาแนนของประชากร

แผนท 5 แผนผงกาหนดการใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท

ตารางท 21 สรปรางขอกาหนดการใชประโยชนท ดน ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

การใชประโยชนท ดนประเภท ย.1 ย.2 ย.3 ย.4 ย.5 ย.6 ย.7 ย.8 ย.9 ย.10 พ.1 พ.2 พ.3 พ.4 พ.5 อ.1 อ.2 อ.3 ก.1 ก.2 ก.3 ก.4 ศ.1 ศ.2ท อยอาศยประเภทบานเด ยว

ท อยอาศยประเภทบานแฝด x x x x

ท อยอาศยประเภทบานแถว x 1 x x x

ท อยอาศยประเภทอาคารอยอาศยรวมพ นท ไมเกน 1,000 ตร.ม. x 2 x x x 4

ท อยอาศยประเภทอาคารอยอาศยรวมพ นท ไมเกน 2,000 ตร.ม. x x 2 x x x x x x x

ท อยอาศยประเภทอาคารอยอาศยรวมพ นท ไมเกน 5,000 ตร.ม. x x x 2 x x x x x x x x x

ท อยอาศยประเภทอาคารอยอาศยรวมพ นท ไมเกน 10,000 ตร.ม. x x x x 2 2 x 2 2 x x x x x x x x x

ท อยอาศยประเภทอาคารอยอาศยรวมพ นท เกน 10,000 ตร.ม. x x x x x 3 3 2 2 2 x 3 3 2 2 x x x x x x x x x

การประกอบการคาหรอบรการประเภทหองแถว ตกแถว x 2 1

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 100 ตร.ม.

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 300 ตร.ม. 2 2 2 2 2

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 500 ตร.ม. x 3 2 2 x x x x 3 2

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 1,000 ตร.ม. x x 3 3 x x x x x 3

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 2,000 ตร.ม. x x x 2 x x x x x x x x 2

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 5,000 ตร.ม. x x x x 2 x x x x x x x x x

การประกอบการคาหรอบรการพ นท ไมเกน 10,000 ตร.ม. x x x x 3 3 2 2 1 1 2 2 1 x x x x x x x x x

การประกอบการคาหรอบรการพ นท เกน 10,000 ตร.ม. x x x x x x 3 3 2 2 x 3 3 2 2 x x x x x x x x x

สานกงานประเภทหองแถว ตกแถว x 2 1 x x x

สานกงานพ นท ไมเกน 100 ตร.ม.

สานกงานพ นท ไมเกน 300 ตร.ม. 2 2 x x x 1

สานกงานพ นท ไมเกน 500 ตร.ม. x x 2 1 1 x x x x x

สานกงานพ นท ไมเกน 1,000 ตร.ม. x x x 2 1 x x x x x x x

สานกงานพ นท ไมเกน 2,000 ตร.ม. x x x x x 2 2 1 x x x x x x x x

สานกงานพ นท ไมเกน 5,000 ตร.ม. x x x x x 3 2 2 x x x x x x x x

สานกงานพ นท ไมเกน 10,000 ตร.ม. x x x x x x 2 3 2 2 2 x x x x x x x x 2

สานกงานพ นท เกน 10,000 ตร.ม. x x x x x x x x 2 1 x 3 3 2 1 x x x x x x x x x

โรงแรมไมเกน 50 หอง x x 3 2 x x x x x x x

โรงแรมไมเกน 80 หอง x x x 3 2 2 2 2 x x x x x x x x

โรงแรมเกน 80 หอง x x x x 3 3 2 2 1 1 2 2 2 2 1 x x x x x x x x x

ตลาดพ นท ไมเกน 1,000 ตร.ม. 2 2 2 2 1 1 1 1 x x x 2 2 2 2 1 1

ตลาดพ นท ไมเกน 3,000 ตร.ม. x x 3 3 2 2 2 2 1 1 2 2 1 1 1 x x x x x 3 2 x x

ตลาดพ นท ไมเกน 5,000 ตร.ม. x x 3 3 3 3 3 x x x 3 3 3 x x x x x x x 3 3 x x

ตลาดพ นท เกน 5,000 ตร.ม. x x 3 3 x x x x x x x x x x x x x x x x 3 3 x x

คลงน ามนเช อเพลง/สถานท เกบน ามนเช อเพลงเพ อจาหนาย x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 3 x x x

สถานบรการน ามนเช อเพลง 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 x x

สถานท บรรจกาซ/สถานท เกบกาซ/หองบรรจกาซ 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11

สถานบรการกาซปโตรเลยมเหลว x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 3 x x x

สถานบรการกาซธรรมชาต 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 x 1 1 1 1 1 x x

ศนยประชม/อาคารแสดงสนคา/นทรรศการ x x 3 3 3 3 3 3 2 2 3 2 3 2 2 x x x x x x x x x

สถานบรการ x x x x x x x x x x x x x x x x x

โรงมหรสพ x x x 3 3 3 3 3 x x x x x x x 2 2

สวนสนก x x 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 x x x x x 3 3 x x

สวนสตว x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 3 x x x

โรงงานประเภทหองแถว ตกแถว x x 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 x x 9 9 9 x x x 9 x x

โรงงานพ นท ไมเกน 100 ตร.ม. x 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 x x

โรงงานพ นท ไมเกน 300 ตร.ม. x x 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 x x 5 5 x x

โรงงานพ นท ไมเกน 500 ตร.ม. x x x x 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 x x 5 5 x x

โรงงานพ นท เกน 500 ตร.ม. x x x x x x x x x x x x x x x 9 9 x x x x x x x

หนวยงานคอนกรตผสมเสรจ (ช วคราว) x x 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 x 10 10 x x

โรงฆาสตว/โรงพกสตว x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

การเล ยงสตวเพ อการคา x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

การเพาะเล ยงสตวน าเคม/น ากรอย x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 4 x x x

สถานท เกบ/สถานรบสง/กจการรบสงสนคา x x x x 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 x x 2 2 x x

การซ อขาย/เกบช นสวนเคร องจกรกลเกา x x x 2 2 2 2 x x x 2 2 x x x x x x x x

การซ อขาย/เกบเศษวสดพ นท เกน 100 ตร.ม.(เปนอาคารปด) x 2 2 2 2 2 2 x x x x x x x x x 2 2 2 2 x x

การกาจดส งปฏกลและมลฝอย x 6 6 6 x x x x x x x x x x x 6 6 6 x x 6 6 x x

การกาจดวตถอนตราย x x x x x x x x x x x x x x x 5 5 5 5 x 5 x x x

สสาน/ฌาปนสถาน 5 5 5 5 5 5 5 7 7 7 7 7 7 7 7 5 5 5 5 5 7 7

สถานศกษาระดบต ากวาอดม/อาชวศกษา 8 x x

สถานศกษาระดบอดม/อาชวศกษา x x x x 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 x x x x x x x 2 2

สถานพยาบาล 8

สถานสงเคราะหหรอรบเล ยงเดก x x x

สถานสงเคราะหหรอรบเล ยงคนชรา x x x

ปายโฆษณา x 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 x x

ท พกอาศยช วคราวสาหรบคนงาน 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

0

อตราสวนพ นท อาคารรวมตอพ นท ดน - FAR (ตอ 1) 1 1.5 2.5 3 4 4.5 5 6 7 8 5 6 7 8 10 2 1.5 1 1 1 1 2 3 4

อตราสวนพ นท วางตอพ นท อาคารรวม - OSR (รอยละ) 40 20 12.5 10 7.5 6.5 6 5 4.5 4 6 5 4.5 4 3 15 20 40 40 40 40 15 10 7.5

ท วางดานหนาอาคาร (ม.) 2 2 2 2 2 2

ท วางดานขางอาคาร (ม.) 2 1 1 1 1 1

ท วางดานหลงอาคาร (ม.) 2 2 2 2 2 2

ขนาดแปลงท ดนต าสด (ตร.วา) 100 50 1,000 1,000 100

ความสงสงสด (ม.) 12 12 12 12 12 12

เง อนไข X = ไมอนญาต 6 = เง อนไขภายใตการควบคม/อนญาต กทม.1 = เง อนไขต งอยรมถนนท มเขตทางไมนอยกวา 10 ม./หรออยในระยะ 500 ม. จากสถานรถไฟฟาขนสงมวลชน 7 = เง อนไขทดแทนของเดม2 = เง อนไขต งอยรมถนนท มเขตทางไมนอยกวา 16 ม./หรออยในระยะ 500 ม. จากสถานรถไฟฟาขนสงมวลชน 8 = เง อนไขเร องขนาด/ระดบการบรการ3 = เง อนไขต งอยรมถนนท มเขตทางไมนอยกวา 30 ม./หรออยในระยะ 500 ม. จากสถานรถไฟฟาขนสงมวลชน 9 = เง อนไขตามบญชทายกฎกระทรวงฯ4 = เง อนไขเร องท ต ง 10 = เง อนไขต งช วคราวในหนวยสถานท กอสรางหรอบรเวณใกลเคยง5 = เง อนไขความเก ยวเน องของกจกรรม 11 = เง อนไขเวนกจการบางประเภทท ระบไวในกฎกระทวงฯ

แผนท 6แผนผงแสดงท โลง รางแผนผงท โลงทายกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

แผนท 7แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง

แผนท 8แผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภครางแผนผงโครงการกจการสาธารณปโภคทายกฎกระทรวง

ใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร

แผนท 9แผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปการ (เสนอแนะ)

78


4.4 การกาหนดลาดบการพฒนา

ตามท มาตรา 26 วรรค 1 และวรรค 2 แหงพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 ไดกาหนดให

การใชบงคบผงเมองรวมใหกระทาโดยกฎกระทรวง และใหมระยะเวลาในการใชบงคบไมเกน 5 ป แตเน องดวย

การวางและจดทาผงเมองรวมเปนการวางแผนระยะยาวซ งมระยะเวลา 20-30 ป การดาเนนการใหเปนไป

ตามผงเมองรวมโดยการใชบงคบใหเปนไปตามแผนผงและขอกาหนดตามมาตรา 17(3) ตลอดจน

การจดทาแผนงานและโครงการดาเนนการดานการคมนาคมและขนสง สาธารณปโภค และสาธารณปการ

โดยหนวยงานท เก ยวของตางๆ ยอมจาเปนตอการกาหนดลาดบการพฒนา (Development Phasing) ภายใน

ระยะเวลา 5 ปของการใชบงคบผงเมองรวม เพ อใหเกดผลตอการจดการการเตบโต (Growth Management)

ของกรงเทพมหานคร โดยการประสานการดาเนนการระหวางภาครฐและภาคเอกชนไดอยางมประสทธภาพ

ท งน การกาหนดลาดบการพฒนาดานการคมนาคมและขนสง สาธารณปโภค และสาธารณปการ นอกจาก

จะพจารณาใหมความสมพนธกบลาดบการพฒนาดานการใชประโยชนท ดนแลว ยงจาเปนตอการกาหนด

ใหมความสอดคลองกบแผนการดาเนนการดานการคมนาคมและขนสงท เปนโครงขายหลกไดแก ถนนสายหลก

ทางพเศษ และรถไฟฟาขนสงมวลชน ซ งสงผลโดยตรงตอทศทางการขยายตวของเมอง ท งน การกาหนด

ลาดบการพฒนาภายในระยะเวลา 5 ปของการใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร (ปรบปรงคร งท 3)

อาจกาหนดระหวางป พ.ศ.2555-2559 เพ อใหสอดคลองกบระยะของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 11

แผนผงการใชประโยชนท ดน แผนผงสาธารณปการโดยเฉพาะในสวนของการกาหนดท โลง แผนผง

การคมนาคมและขนสง และแผนผงสาธารณปโภคท แสดงถงลาดบการพฒนาภายในระยะเวลา 5 ปของ

การใชบงคบผงเมองรวม จะใชในการจดทาแผนผงและขอกาหนดตามมาตรา 17(3) ซ งไดแกแผนผง

การใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท แผนผงแสดงท โลง แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง

และแผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภค เพ อผลตอการควบคมการพฒนาของภาคเอกชน

และใชในการจดทาแผนงานและโครงการดาเนนการดานสาธารณปการโดยเฉพาะในสวนท เก ยวของกบท โลง

การคมนาคมและขนสง และสาธารณปโภค ของหนวยงานตางๆ ท เก ยวของตอไป

79


5 การจดทารางกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวม

5.1 แผนผงและขอกาหนดของผงเมองรวม

1) แผนผงกาหนดการใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท

แผนผงการใชประโยชนท ดนในอนาคต (Future Land Use Plan) พ.ศ.2575 ของ

กรงเทพมหานครจะแสดงภาพรวมของพ นท การใชประโยชนท ดนท พอเพยงตอการรองรบการเปล ยนแปลง

ตามเปาหมายการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมของเมองในระยะยาว (20 ป) และมตาแหนงท ต งท

เหมาะสมและสอดคลองกบสภาพภมประเทศในแตละบรเวณ โครงขายการคมนาคมและขนสง

สาธารณปโภคและสาธารณปการท งท มอยในปจจบนและท จะพฒนาข นในอนาคต ในขณะท แผนผงและ

ขอกาหนดการใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท (Zoning Map and Ordinance) จะเปนแผนผง

ท จดทาข นจากแผนผงการใชประโยชนท ดนในอนาคต (Future Land Use Plan) เพ อใหมรปแบบเปน

แผนผงเชงกฎหมาย โดยจะมงเนนรายละเอยดการควบคมการใชประโยชนท ดนของภาคเอกชนซ งจาแนกเปน

ยานท อยอาศย ยานพาณชยกรรม ยานอตสาหกรรม และยานเกษตรกรรม นอกจากน อาจกาหนดพ นท

การควบคมเฉพาะเชนยานอนรกษประวตศาสตรเพ มข นจากการควบคมการใชประโยชนท ดนประเภทท วไป

อยางไรกตามแผนผงขอกาหนดการใชประโยชนท ดนเน องดวยวตถประสงคท จะใชอานาจตามกฎหมาย

เพ อควบคมการพฒนาของภาคเอกชน จงไมครอบคลมการใชประโยชนท ดนอนเปนกจการของภาครฐ ท งน

แผนผงขอกาหนดการใชประโยชนท ดน (Zoning Map) จะกาหนดใหเปนไปตามลาดบการพฒนา

ในอนาคตของเมอง (Development Phasing) ซ งระบตาแหนงท ต งและประเภทของโครงสรางพ นฐาน

ท จะพฒนาไปพรอมกบการใชประโยชนท ดนในแตละชวงเวลาของการใชบงคบผงเมองรวม (5 ป)

ขอกาหนดเก ยวกบการใชประโยชนท ดนตามท ไดจาแนกประเภท จะประกอบดวยเกณฑ

การควบคมในประเดนท สาคญ ไดแก

(1) การควบคมการใชประโยชนท ดน (Land Use Control) จะประกอบดวยรายการของ

กจกรรมท อนญาต ไมอนญาต หรออนญาตโดยมเง อนไข ซ งจะกาหนดข นโดยพจารณาถงผลกระทบ

ท กจกรรมน น ๆ จะมตอยานการใชประโยชนท ดนแตละประเภท ท งน ชนดของกจกรรมจะมงเนนเฉพาะ

การพฒนาของภาคเอกชน ไดแก กจกรรมในดานเกษตรกรรม ท อยอาศย พาณชยกรรม และอตสาหกรรม

นอกจากน ยงครอบคลมถงสาธารณปการท เอกชนอาจเขามามบทบาทดาเนนการ เชน สถานศกษา

สถานพยาบาล ฯลฯ

80


(2) การควบคมความหนาแนนประชากร (Density หรอ Bulk Control) เพ อใหปรมาณ

ความตองการสอดคลองกบขดความสามารถทางดานสาธารณปโภคและสาธารณปการของยาน

การใชประโยชนท ดนน น ๆ จะกระทาไดดวยการแปลคาความหนาแนนสทธ (Net Density) ใหเปนเกณฑ

การกาหนดทางดานกายภาพ ไดแก อตราสวนพ นท อาคารรวมตอพ นท ดนอนเปนท ต งของอาคารน นๆ

หรอตามท เ รยกกนโดยท วไปวา Floor Area Ratio หรอ FAR นอกจากน ยงอาจมการควบคมทาง

ดานกายภาพอ น ๆ เ พ อผลทางดานคณภาพส งแวดลอมของยานการใชประโยชนท ดนน น ๆ

เชน การกาหนดขนาดและสดสวนของแปลงท ดน (Lot Size หรอ Plot Ratio) อตราสวนพ นท วางตอ

พ นท อาคารรวม (Open Space Ratio หรอ OSR) หรออตราสวนพ นท ปกคลมอาคาร (Building Coverage

Ratio หรอ BCR) ระยะถอยรนอาคาร (Set Back) และการกาหนดความสง หรอจานวนช นของอาคาร

(Building Height) ฯลฯ ท งน เพ อใหเกดผลตอการเพ มพ นท สเขยวในกรงเทพมหานคร ขอกาหนด

การใชประโยชนท ดนอาจกาหนดใหมพ นท สเขยวในอตราสวนพ นท วางตอพ นท อาคารรวมใหเปนไป

ตามเกณฑท ไดกาหนด

2) แผนผงแสดงท โลง

แผนผงแสดงท โลงอาจจาแนกเปนท โลงเพ อนนทนาการและรกษาคณภาพส งแวดลอม และท โลง

เพ อการปองกนน าทวม ท งน แผนผงแสดงท โลงจะกาหนดขอบเขตของพ นท โลงแตละบรเวณอยางชดเจน

ท งท โลงเพ อนนทนาการและรกษาคณภาพส งแวดลอม และท โลงเพ อการปองกนน าทวมท มอยในปจจบน

และการควบคมใหเปนตามขอกาหนดเพ อการสงวนรกษาบรเวณพ นท อ นๆ เพ อใหมท โลงเพ มข นตาม

เหตผลความจาเปนและความตองการในอนาคต การดาเนนการในการใหไดมาซ งท ดนซ งกาหนดใหเปนท

โลงในกรณท เปนกรรมสทธ ของประชาชน หนวยงานท เก ยวของโดยเฉพาะอยางย งองคกรปกครองสวน

ทองถ นควรดาเนนการเวนคนอสงหารมทรพยเพ อใหท ดนดงกลาวตกเปนของรฐ หรออาจจายคาชดเชย

หรอลดหยอนหรอยกเวนการจดเกบภาษทรพยสนแกเจาของท ดนตามความเปนธรรม

3) แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง

แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสงท ไดดาเนนการจากอดตจนถงปจจบน ไดกอใหเกด

เปนปญหาความขดแยงระหวางการใชอานาจตามกฎหมายของหนวยงานของรฐ ซ งเปนผวางและจดทา

ผงเมองรวม กบหนวยงานของรฐท มบทบาทหนาท ดาเนนการใหเปนไปตามผงเมองรวม นอกจากน การท

แผนผงดงกลาวยงขาดขอกาหนดและรายละเอยดท สามารถระบถงแนวเขตทางของถนนโครงการและ

กรรมสทธ ในท ดนของประชาชนอยางชดเจน ไดกอใหเกดเปนผลเสยหายแกประชาชนท ไมสามารถทราบได

แนชดถงแนวเขตทางของถนนโครงการท กาหนดในผงเมองรวม

81


การจดทาแผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสงเพ อใหเกดผลตอการดาเนนการอยาง

ถกตองน น จาเปนตอการจดทาแผนผงและขอกาหนดในลกษณะของ Mapped Street Ordinance ซ งยอม

หมายถงความจาเปนท เจาพนกงานทองถ นซ งไดแกกรงเทพมหานครซ งเปนผ วางและจดทาผงเมองรวม จะ

ประสานงานกบหนวยงานท มบทบาทหนาท กอสรางถนนไดแก กรมทางหลวงกรมทางหลวงชนบท การทางพเศษ

แหงประเทศไทย ฯลฯ ในการดาเนนการสารวจรงวดและกาหนดแนวเขตทางของถนนโครงการลงในแผนผง

ท แสดงกรรมสทธ ท ดน ประกอบกบการจดทาขอกาหนดเพ อสงวนการใชประโยชนท ดนในแนวเขตทางให

สามารถกอสรางเฉพาะอาคารช วคราว กอนการดาเนนการเวนคนอสงหารมทรพยเพ อการกอสรางถนน

โครงการดงกลาวตอไป

4) แผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภค

การจดทาแผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภคตองระบตาแหนงท ต งและขอบเขต

ของพ นท โครงการกจการสาธารณปโภคตางๆ อยางชดเจน ควรจดทาในลกษณะของ Official Map เพ อให

มผลใชบงคบตามกฎหมาย ท งน ขอกาหนดเก ยวกบการใชประโยชนท ดนของแผนผงแสดงโครงการกจการ

สาธารณปโภคจะควบคมการใชประโยชนท ดนของพ นท ท อยภายในขอบเขตตามท กาหนดใหสามารถ

ใชประโยชนท ดนไดเฉพาะแตกรณท ไมมการกอสรางอาคารถาวร เพ อใหการเวนคนอสงหารมทรพยท จะ

ดาเนนการในข นตอนตอไปสามารถกระทาไดโดยไมกอใหเกดผลเสยหายตอประชาชน และชวยใหภาครฐ

สามารถประหยดงบประมาณ เพ อการเวนคนอสงหารมทรพยโดยไมมความจาเปน แตภายในระยะเวลาท ม

การจากดสทธการใชประโยชนท ดนกอนการดาเนนการเวนคนอสงหารมทรพยตอไป ท งน หนวยงานท

เก ยวของท งในการดาเนนการใหเปนไปตามแผนผงแสดงท โลง แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง

และแผนผงแสดงโครงการกจการสาธารณปโภค ควรพจารณาใหมการจายเงนทดแทนแกเจาของท ดนท ถก

กาหนดใหเปนท โลง แนวเขตทางของถนนโครงการ หรอท ต งของกจการสาธารณปโภคน น ๆ อยางเปนธรรม

5.2 นโยบาย มาตรการ และว ธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของผงเมองรวม

นโยบาย มาตรการ และวธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของผงเมองรวมนอกจากการหาม

บคคลใดใชประโยชนท ดนผดไปจากท ไดกาหนดไวในผงเมองรวม ท งในแผนผงกาหนดการใชประโยชนท ดน

ตามท ไดจาแนกประเภท แผนผงแสดงท โลง แผนผงแสดงโครงการคมนาคมและขนสง และแผนผงแสดง

โครงการกจการสาธารณปโภคแลว ยงอาจกาหนดใหผประกอบการไดรบอตราสวนพ นท อาคารรวมตอ

พ นท ดนท เพ มข น (FAR Bonus) ไมเกนรอยละ 20 จากอตราสวนพ นท อาคารรวมตอพ นท ดนตามขอกาหนด

82


การใชประโยชนท ดนแตละประเภท ท งน โดยผประกอบการดงกลาวไดจดใหมพ นท วางเพ อการใชประโยชน

สาธารณะ จดใหมท จอดรถยนตบรเวณสถานรถไฟฟา จดใหมท กกเกบน าฝน (แกมลง) กอสรางอาคาร

ประหยดพลงงาน หรอจดใหมท อยอาศยสาหรบผ มรายไดนอยหรอผ ท อยอาศยเดมในพ นท โครงการ เปนตน

นอกจากน นโยบาย มาตรการ และวธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของผงเมองรวมอาจกาหนดใหม

การถายโอนสทธในการพฒนา (Transfer of Development Right หรอ TDR) โดยใหมการถายโอน

อตราสวนพ นท อาคารรวมตอพ นท ดนระหวางแปลงท ดนในบรเวณการใชประโยชนท ดนประเภทน นๆ หรอ

การถายโอนระหวางบรเวณการใชประโยชนท ดนไดแก การถายโอนสทธการพฒนาจากแปลงท ดนท เปน

ท ต งของโบราณสถานท ไดรบการข นทะเบยน หรอจากแปลงท ดนอนรกษชนบทและเกษตรกรรม ไปยงแปลงท ดน

ในบรเวณท ไดรบการสงเสรมใหมการพฒนาเชน บรเวณในระยะรศม 500 เมตรโดยรอบสถานรถไฟฟา

ขนสงมวลชน เปนตน

ท งน นโยบาย มาตรการ และวธดาเนนการเพ อปฏบตตามวตถประสงคของผงเมองรวมควรระบให

หนวยงานท เก ยวของตองดาเนนการดานท โลง การคมนาคมและขนสง และสาธารณปโภคใหเปนไปตามท

ไดกาหนดไวในผงเมองรวม

ผังเมืองรวมกรุงเทพ

Documents