4734 sayili kamu İhale kanunu İle 2886 sayili...

4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU İLE 2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU ARASINDAKİ TEMEL

FARKLILIKLAR

Av. Evrim ÜNAL9 Ocak 2020

• Kamu ihalelerinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uygulanmaktayken 01.01.2003tarihinden itibaren ihale hukukuna 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılıKamu İhale Sözleşmeleri Kanunu dahil edilmiştir.

• 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, sınırlıayni hak tesisi ve taşıma işlerini kapsamakla birlikte; alım, hizmet, yapım, kiralamave taşıma işleri kamu harcaması yapılmasına yönelik işler olduğundan bu işlerinihaleleri, yürürlüğe girmesi ile birlikte, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri kapsamında gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

• Buna karşılık satım, kiraya verme, trampa, sınırlı ayni hak tesisi işleri kamuya gelirsağlanmasına yönelik olduğundan söz konusu işlere ilişkin ihalelerde 2886 sayılıDevlet İhale Kanunu uygulanmaktadır.

• Bu açıdan, temel ihale kavramlarına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun ve 2886 sayılıKanun karşılaştırılmaktadır:

2

KAPSAMDAKİ İDARELER

3

4734 sayılı Kanun 2886 sayılı Kanun

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, ilözel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayelikuruluşlar, birlikler (meslekî kuruluş şeklinde faaliyet gösterenlerile bunların üst kuruluşları hariç), tüzel kişiler

Genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idareler

Kamu iktisadi kuruluşları ile iktisadi devlet teşekküllerinden oluşankamu iktisadi teşebbüsleri

Özel idareler

Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla veyaCumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle kurulmuş ve kendilerine kamugörevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (meslekî kuruluşlar vevakıf yüksek öğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçelikuruluşlar

Belediyeler

Yukarıda sayılan idarelerin belirtilenlerin doğrudan veya dolaylıolarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasınasahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme veşirketler.

4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ile bu bankalarındoğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesininyarısından fazlasına sahip bulundukları şirketlerin yapım ihaleleri

KAPSAMDAKİ İŞLER

4


Her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmetalımları ile yapım işlerinin ihaleleri

Alım (4734 sayılı Kanun kapsamına girmeyen), satım,hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni haktesisi ve taşıma işleri

TEMEL İLKELER


İdareler; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanındakarşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaklasorumludur.

İhtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasıile İhalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı,hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez.

Başka başka istekliler tarafından karşılanması mutat olan muhtelif işlerbir eksiltmede toplanamaz.

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ileyapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanun’da yazılı hallerden yararlanmak amacıyla ihale konusunuoluşturan işler kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli isteklilerarasında ihale usulü temel usullerdir.

İhaleler kesin zaruret olmadıkça işin mahiyetine göre en uygun fiyatlatemini mümkün olan mevsimlerde yapılır.

Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz. Arsası temin edilmemiş, mülkiyet ve kamulaştırma işlemleritamamlanmamış olan ve gerekli olduğu halde imar durumu, tipyapılarda tatbikat, diğerlerinde avan projeleri ve bunlara dayalıkeşifleri bulunmayan yapım işlerinde ihaleye çıkılamaz.

İlgili mevzuatı gereğince Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporugerekli olan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için ÇED olumlu belgesininalınmış olması zorunludur. Ancak, doğal afetlere bağlı olarak acilenihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmaz.

5

İHALE YETKİLİSİ – İTA AMİRİ


İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki vesorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüneuygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri ihaleyetkilisi sıfatını haizdir.

Kanun’da belirtilen işleri yaptırmaya ve ihaleye,idarelerin ita amirleri yetkilidir.

6

İHALE KOMİSYONU


İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihalekonusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idarepersonelinden en az dört kişinin ve muhasebe veyamalî işlerden sorumlu bir personelin katılımıylakurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihalekomisyonunu, yedek üyeler de dâhil olmak üzeregörevlendirir.

İta amirleri, ilgili idarenin memurlarından birininbaşkanlığında idareden, yapım işlerinde işin ehli veyauzmanı olmak şartıyla, en az bir kişi ve maliyememurunun katılmasıyla kurulacak komisyonlarıgörevlendirirler.

7

İHALEYE KATILIMDA İSTENECEK BELGELER


İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malîyeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerininbelirlenmesine ilişkin istenecek bilgi ve belgeler

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelere katılabilmek içinkanuni ikametgah sahibi olmak, gerekli nitelik veyeterliği haiz bulunmak, istenilen teminat ve belgelerivermek zorunludur.

İsteklilerde belirli mali ve teknik yeterlik ve nitelikleraranabilir. Bunları tespite yarayan belgelerin nelerolduğu, şartnamelerde gösterilir.

Yapım işleriyle her türlü etüt, proje, kontrollük vemüşavirlik hizmetlerine ait ihalelerde, isteklilerdearanacak niteliklerin ve istenecek belgelerin nelerolacağı, ne yolda ve kimlerce verileceği ve müteahhitsicillerinin ne biçimde tutulacağı Cumhurbaşkanıncaçıkarılan yönetmelikle gösterilir.

8

EŞİK DEĞER – YAKLAŞIK MALİYET – TAHMİN EDİLEN DEĞER


4734 sayılı Kanun’un 13 ve 63 üncü maddelerinin

uygulanmasında yaklaşık maliyet dikkate alınarak

kullanılacak eşik değerler 8 inci maddede düzenlenmiştir.

Tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir.Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği birhesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır.

Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesiyapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırmasıyapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşıkmaliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesapcetvelinde gösterilir.

Ancak, yapım işlerinde bu işler için kanunların verdiği

yetkiye dayanılarak ilgili dairelerce tespit edilmiş birim

fiyatlar varsa, bunlar uygulanır.

Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yerverilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisiolmayan diğer kişilere açıklanmaz.

Sınai ve teknolojik zorunlulukların gerektirdiği durumlarda ilgili

bakanın onayı alınmak suretiyle, bedel tahmini yapılmadan

kapalı teklif usulüyle ihale yapılabilir.

Varsa tahmin edilen bedel ilânlarda belirtilir.

9

İHALE – ALIM USULLERİ


Açık ihale usulü Açık ihale usulü

Belli istekliler arasında ihale usulü Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü

Pazarlık usulü Pazarlık usulü

Doğrudan temin Kapalı teklif usulü

Yarışma usulü

Emanet usulü

10

GEÇİCİ TEMİNAT


İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden azolmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutardageçici teminat alınır.

İsteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilenbedelinin % 3'ü oranında geçici teminat alınır.

İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlıkhizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunludeğildir.

Pazarlık usulü ile yapılacak ihalelerde, geçici teminatalıp almamakta idareler serbesttir.

11

KESİN TEMİNAT


Taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygunolarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşmeninyapılmasından önce ihale üzerinde kalan istekliden ihalebedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesinteminat alınır.

Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarakyerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşmeyapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeliüzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminatalınır.

Danışmanlık hizmet ihalelerinde ihale dokümanındabelirtilmesi kaydıyla, kesin teminat sözleşme yapılmadanönce alınmayabilir. Bu durumda, düzenlenecek herhakedişten % 6 oranında yapılacak kesintiler teminat olarakalıkonulur.

Tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespitedilecek tutarı aşan etüt, proje, kontrollük ve müşavirlikhizmetleri ile yapım işlerinde alınmış bulunan geçici teminat,kesin teminata çevrilir; kesin teminatın geri kalanımüteahhidin hak edişlerine karşı verilecek paralardan % 10alıkonularak kesin teminat tutarına çıkarılır.

21 inci maddenin b), (c) ve (f) bendi kapsamında yapılan malalımlarında, malın sözleşme yapma süresi içinde teslimedilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde,sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.

57 nci maddede yazılı süre içinde taahhüdün şartnamehükümlerine göre yerine getirilmesi ve bunun idarece uygunbulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminatalınması zorunlu değildir.

12

TEMİNAT OLARAK KABUL EDİLECEK DEĞERLER


Tedavüldeki Türk Parası Tedavüldeki Türk Parası

Teminat mektupları Bankalar ve özel finans kurumlarının vereceklerisüresiz teminat mektupları

Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İçBorçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenenbelgeler

Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet içborçlanma senetleri veya bu senetler yerinedüzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhiledilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparayatekabül eden satış değerleri esas alınır).

13

AŞIRI DÜŞÜK TEKLİF – EKONOMİK AÇIDAN EN AVANTAJLI TEKLİF – UYGUN BEDEL


İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra,diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyetegöre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu tekliflerireddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerindenteklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgiliayrıntıları yazılı olarak ister.

Artırmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aşağıolmamak üzere teklif edilen bedellerin en yükseğidir.

İhale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklininüzerinde bırakılır.

Eksiltmelerde uygun bedel; tahmin edilen bedeli geçmemekşartı ile, teklif edilen bedellerin tercihe layık görülenidir.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göreveya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyetetkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındakiunsurlar da dikkate alınarak belirlenir.

Kapalı teklif usulüyle yapılan ihalelerde; bedel tahminiyapılmışsa uygun bedel, teklif edilen bedellerden tahminedilen bedeli geçmemek şartıyla tercihe layık görüleni; bedeltahmini yapılmamışsa uygun bedel, teklif edilen bedellerintercihe layık görülenidir.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlarda dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihaledokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispiağırlıkları belirlenir.

Milli firmalar lehine hangi orana kadar ayırım yapılabileceğiCumhurbaşkanınca tespit edilir.

14

İHALENİN İPTALİ


İdarenin gerekli gördüğü veya ihale dokümanında yer alanbelgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesimümkün bulunmayan hususların bulunduğunun tespitedildiği hallerde ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir.

Komisyonlar, gerekçesini belirtmek suretiyle ihaleyi yapıpyapmamakta serbesttir. Komisyonların ihaleyi yapmamakararı kesindir.

İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütünteklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhaleniniptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhalbildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyleherhangi bir yükümlülük altına girmez.

İhale komisyonları tarafından alınan ihale kararları, itaamirlerince karar tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içindeonaylanır veya iptal edilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içindeihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmeksuretiyle iptal eder.

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler,ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan enavantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktanyasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyiihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklıçıkması durumunda ihale iptal edilir

15

ŞİKAYET – İTİRAZEN ŞİKAYET


İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemlernedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veyazarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenaday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanun’dabelirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıylaşikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

2886 sayılı Kanun’da bu türden bir zorunlu idaribaşvuru yolu öngörülmemiştir.

16

• Yer verilen farklılıklar temel farklılıklar olup, bunların dışında da yasakfiil ve davranışlar, yasaklama, tekliflerin değerlendirilmesi gibi konularbaşta olmak üzere 2886 sayılı Kanunla oluşturulan sisteminingeliştirilmesine yönelik olarak çok sayıda düzenlemenin 4734 sayılıKanunla getirildiği görülmektedir.

17

Teşekkürler.

18

HUKUK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

4734 sayili kamu İhale kanunu İle 2886 sayili...

Documents