34. toerisme 2016 (opdateer sep 2015)

34/1

IEB Copyright © 2014 – 2016 NASIONALE SENIORSERTIFIKAAT HANDBOEK: IMPLEMENTERINGSDATUM: GRAAD 12, 2016

TOERISME (Opdateer September 2015)

Hierdie dokument moet tesame met die IEB-Handleiding vir die Moderering van Skoolgebaseerde Assessering (opdateer September 2015), gelees word. A. WYSE VAN ASSESSERING

Eksamen 3 uur [200] Praktiese Assesseringstaak (PAT) [100] Skoolgebaseerde Assessering (SGA) [100]

400 punte

B. VEREISTES

1. Eksamen

Die 3 uur-geskrewe eksamen bestaan uit 200 punte. Die lengte van die vraestel laat genoeg tyd toe vir leerders om die tekste waarop die vrae gebaseer is te lees en te verstaan. 60% van die punte sal toegewys word aan vrae van die laerorde denkvlakke (kennis, begrip, toepassing) en 40% aan vrae van die hoërorde denkvlakke (analise, sintese, evaluering). Alle Onderwerpnommers (hoewel nie noodwendig alle sub-onderwerpe nie) in Graad 12 sal gedek word in die eksamen behalwe die Toerplan. (Sien 6. Onderwerpe hieronder.)

Die vraestel bestaan uit 'n stel geïntegreerde vrae wat elk die volgende insluit: kort vrae en lang vrae.

Die gewigwaardes vir die denkvlakke vir die hele stel geïntegreerde vrae is:

Denkvlakke % Gewig

Laerorde (kennis, begrip en toepassing) 60%

Hoërorde (analise, sintese, evaluering) 40%

2. Praktiese Assesseringstaak (PAT)

Dit bestaan uit 'n geïntegreerde praktiese projek wat minstens 4 Graad 12 Onderwerpe assesseer op 'n geïntegreerde wyse. Dit word intern opgestel en ekstern gemodereer. Dit moet oor twee termyne in twee gelykwaardige fases gedoen word.

34/2


3. Skoolgebaseerde Assessering

Dit bestaan uit 6 assesserings wat intern opgestel en geassesseer word. Hierdie assesserings sal intern op skoolvlak gemodereer word en ekstern op nasionale vlak.

KOMPONENTE: TYD PUNT

A. 2 gekontroleerde toetse 1 uur elk 70 elk

B. 1 Voorbereidende/Rekord-

eksamen

3 uur 200

C. 14-Dag-Toerplan – 150

D. Bedryfsverwante Taak – 100

E. Visuele Mondelinge

Aanbieding

– 50

640 punte

verwerk tot 100

C. INTERPRETASIE VAN DIE VEREISTES

1. Die Assesseringsillabus Die doel van hierdie Assesseringsillabus is om die IEB-onderwysers te help om 'n gemeenskaplike begrip van die reikwydte van die Onderwerpe soos in die kurrikulum beskryf te verkry. Sodoende word skole ondersteun om hul Assesseringsprogram deurlopend te beplan. Terselfdertyd word die IEB-eksamen en Skoolgebaseerde Assesseringsvereistes op Graad 12-vlak daardeur duidelik gemaak vir onderwysers, assessore en moderators om 'n eenheid van begrip te bereik.

Die Assesseringsillabus is nie veronderstel om 'n onderrigsillabus te wees nie. Individuele onderwysers en skole word nie beperk tot die inhoud of volgorde van die Assesseringsillabus nie. Dit staan hulle vry om hierop uit te brei vir hul eie hantering van die kurrikulum. Die onderrig- en leerprogram behoort ryk, stimulerend en uitdagend te wees, terwyl die assessering fokus op die vereistes van die kwalifikasie. 'n Voorgestelde Assesseringsillabus vir Grade 10 en 11 word in hierdie dokument ingesluit. Onderwysers moet verseker dat deur hul ontwikkeling van die Graad 10- en 11- leerprogramme, die leerders voorbereid is op Graad 12. Onderwysers moet hul eie Graad 10- en 11- assesserings so beplan dat leerders daardeur voorberei word vir die Graad 12-vereistes. Byvoorbeeld, Graad 10 en 11-assesseringsplan moet die Graad 12-assesseringsplan weerspieël. 'n Praktiese assesseringstaak moet in Graad 10 en 11 opgestel word om leerders voor te berei vir Graad 12. Die Assesseringsillabus volg die SGA- en PAT-vereistes.

34/3


2. Praktiese assesseringstaak (PAT)

Die PAT moet beantwoord aan die volgende kriteria: (a) Dit word duidelik uit die titel dat hierdie 'n praktiese assesseringstaak is. 'n

Taak wat slegs navorsing agter 'n lessenaar vereis, sal nie genoegsaam wees om aan die vereistes te voldoen nie.

(b) Die PAT moet minstens 4 Graad 12-Onderwerpe op 'n geïntegreerde wyse dek.

(c) Die PAT moet twee fases van 100 punte elk beslaan wat strek oor twee

termyne.

(d) Die PAT stel die leerders in staat om leer binne die bedryf te demonstreer. Dit moet 'n reeks toerisme-sektore en verwante bedrywe dek.

(e) Daar word van die leerders vereis om primêre waarneming en persoon-tot-

persoon navorsing te doen. Bestaande besighede of franchises/logo's mag nooit in die PAT gebruik word nie. Leerders mag nie 'n bestaande franchise, praktykkode en bemarkingstrategie van die internet gebruik nie. Indien dit gedoen word, is dit plagiaat.

(f) Daar moet 'n redelike balans wees tussen ligging- en literatuurnavorsing. Die

literatuurnavorsing moet die praktiese navorsing ter plaatse ondersteun. Die insamel van inligting/pamflette en brosjures kan slegs gebruik word vir die verkryging van inligting en navorsing en mag NIE assesseer word of deel van die assessering uitmaak nie.

(g) Dit moet evaluerings en voorstelle ter verbetering bevat. (h) Die PAT moet elk van die volgende Kritiese Uitkomste aanroer en die

leerders die geleentheid gee om: 1. hulself en hul aktiwiteite verantwoordelik en effektief te organiseer en

te bestuur; 2. inligting te versamel, analiseer, organiseer en krities te evalueer; 3. probleme te identifiseer en op te los met gebruik van kritiese en

kreatiewe denke; 4. effektief te kommunikeer met gebruik van visuele, simboliese en/of

taalvaardighede op verskeie maniere; 5. wetenskap en tegnologie effektief en krities te gebruik ten opsigte van

verantwoordelikheid teenoor die omgewing en die welstand van ander;

6. insig in die wêreld as 'n stel verwante sisteme te toon deur te besef dat probleemoplossingskontekste nie in isolasie bestaan nie;

7. entrepreneursgeleenthede te ondersoek; 8. as verantwoordelike burgers deel te neem in die lewe van plaaslike,

nasionale en globale gemeenskappe

(i) Die Ontledingsmatriks op die dekblad van die Onderwyser se PAT-lêer (1.6 hieronder) moet voltooi word en moet ooreenkoms met (a) en (g) hierbo toon.

34/4


(j) Die PAT moet in 'n sagte, plat lêer geplaas word, bv. 'n sekretariële lêer en agter in die leerder se SGA-lêer geplaas word. Plastiese koeverthouers mag glad nie gebruik word nie.

(k) Onderwysers moet die vereistes van 'n Kode 7-prestasie versigtig oorweeg en

verwysing hierna in hul assesseringsinstrument(e) insluit. Sien bladsy 66.

(l) Die 14-Dag-Toerplan mag nie as die PAT aangebied word nie.

(m) Die aktiwiteite wat in die bedryfsverwante-taak voorgestel word, mag nie in die PAT aangebied word nie.

Dit word sterk aanbeveel dat 'n PAT in Graad 10 en 11 gedoen word in voorbereiding vir Graad 12.

3. Skoolgebaseerde Assessering (SGA)

Voorbereidingseksamen (Rekordeksamen) Dié eksamen moet die finale eksamen presies volg ten opsigte van struktuur, puntetoekenning, moeilikheidsgraad en dekking van al die onderwerpe vir Graad 12.

Gekontroleerde toetse Verseker dat elke toets uitdagend genoeg is, ongeag die inhoud, om die

denkvlakke te weerspieël in gewigwaardes: Die twee toetse moet 'n 60/40 denkvlak-gewigwaarde toon

o Laerorde denkvlakke (kennis, begrip en toepassing) = 60% o Hoërorde denkvlakke (analise, sintese, evaluering) = 40%

Elke 1 uur-toets moet uit 70 punte tel. Take Hierdie take laat toe dat die leerders op maniere geassesseer word wat nie in die eksamen en toetse moontlik is nie, en gee dus 'n ander insig in die leerder se bevoegdheidsvlak. Die standaarde wat vereis word moet net so uitdagend wees as dit wat vereis word in die eindeksamen. As assesseringstake dun en bloot meganies is, sal leerders nie genoegsaam voorberei word vir die eindeksamen nie. Hierdie take word spesifiek so gekies om veelvoudige intelligensies te assesseer en dus sal leerders nie ewe goed in almal presteer nie.

Om dit te bereik moet die take substansie bevat:

– hulle moet vereis dat leerders betrokke raak in kontekste wat ouderdomsverwant is, die werklikheid weerspieël en relevant is vir die Graad 12 Toerisme Onderwerpe.

– Hulle moet 'n groep geïntegreerde Graad 12 Toerisme Onderwerpe aanspreek. – Hulle moet vereis dat leerders kennis, vaardighede, houdings en waardes

mettertyd aanleer. – Hulle behoort leerders toe te laat om betrokke te raak in

vreemde/ongeoefende kontekste. – 60% van die punte vir die taak moet die laerorde denkvlakke aanspreek, 40%

34/5


die hoërorde denkvlakke. – Assessering van die proses sowel as die produk moet plaasvind. 'n Belangrike

en groot projek wat heelwat onderrigtyd in beslag neem, mag in verskillende komponente geassesseer word.

– Die take behoort meta-kognisie van die leerders te vereis (Sien Kode 7 Prestasie-Aanwysers aan die einde van hierdie dokument)

14-Dag-Toerplan

Leerders moet inligting vanuit 'n verskeidenheid bronne insamel, analiseer, organiseer en krities evalueer soos bv. vanuit die Internet, persone in die bedryf, reispamflette, boekverwysings, tydskrifte, publikasies, GSA, ens. Die Toerplan moet aangebied word in 'n toepaslik geskrewe formaat wat beide die assessering van die proses en die produk insluit. Hierdie taak moet die volgende insluit: – die toer moet vir SA-burgers wees wat na een SA-provinsie reis en na

twee SAOG-lande. Dit is dus hoofsaaklik binnelandse en buitelandse toerisme.

– Die toer moet geassesseer word volgens die nasieninstrument in afdeling D van hierdie dokument.

– Die begroting moet bepaal word deur die toeriste-profiele en die leerders moet die nuwe begrotingsformaat gebruik wat deur die SGA-voorsien is. Die toer kan nie slegs voltooi word en dan word 'n begroting veronderstel nie.

– Die profiele van die toeriste moet verskillend wees. – Die roete moet getrek word op 'n SAOG-landkaart waarop die

vervoermetodes en internasionale poorte aangewys is. Tesame hiermee moet 'n gedetailleerde, duidelike kaart vir elk van die drie bestemmingskaarte waarop die attraksies en akkommodasie aangetoon word, ingesluit word.

– Onderwysers moet die vereistes van 'n Kode 7-prestasie versigtig oorweeg en verwysing hierna in hul assesseringsinstrument(e) insluit. Sien bladsy 66.

Visuele Mondelinge Taak

Dit moet 'n Toerisme-verwante produk wees wat hoofsaaklik die inligting op visuele en mondelinge wyse weergee. Die visuele komponent kan 'n model, brosjureboekie, DVD, Kaart, plakkaat, ens. wees. Die Mondelinge komponent is dan 'n verduideliking van die Visuele produk. Die doel van hierdie taak is om leerders se vermoë te ontwikkel om: – 'n begrip van die wêreld as 'n stel verwante sisteme te toon, deur te

besef dat probleemoplossingkontekste nie in isolasie bestaan nie; – probleme te identifiseer en op te los – besluite te neem d.m.v. kritiese en kreatiewe denke.

Bewys in die vorm van 'n voltooide leerderrubriek moet ingesluit word. Hierdie taak moet uitdagend en ryk wees. Let op dat watter assesseringsinstrument ook gebruik word, die produk geassesseer moet word en dat die inhoud steeds belangriker is as die aantreklikheid daarvan.

34/6


Onderwysers moet die vereistes van 'n Kode 7-prestasie versigtig oorweeg en verwysing hierna in hul assesseringsinstrument(e) insluit. Sien bladsy 66.

Bedryfsverwante Uitvoering/Prestasie (IVP) Dit is 'n taak waarmee die leerders hul vermoë om in die bedryf en/of 'n goeie weergawe van die toerismebedryf te werk. Hulle sal hul vermoë demonstreer

om doeltreffend met ander lede in 'n groep, span, organisasie en gemeenskap verwant aan die toerismebedryf te kan werk, en ook om kultureel en esteties oor 'n reeks sosiale kontekste in die bedryf te kan optree. Van hulle word verwag om deel te neem as verantwoordelike burgers in die lewe van plaaslike/ nasionale/ globale gemeenskappe verwant aan die bedryf. Beide onderwysers en leerders moet begryp dat hierdie prestasie nie akkuraat tydens 'n een-dag ervaring assesseer kan word nie. Doeltreffende spanwerk kan slegs oor 'n tydperk assesseer word. Al die voorbeelde wat hieronder gegee word, moet die bogenoemde in ag neem en daarvolgens assesseer word. Aktiwiteite wat deur die onderwyser aangevoor word sluit in die beplanning, organisering en uitvoer van 'n toerisme-verwante skoolfunksie.

'n Kultuurdag – uitstekende diens, spanwerk en kennis van erfenistoerisme kan gedek word.

'n Inligtingsaand soos 'n Red-die-Renoster-fondsinsameling en inligtingsaand – spanwerk, uitstekende diens en kennis van verantwoordelike en volhoubare toerisme kan gedek word.

Die aktiwiteit sal self-gegenereer moet wees en direk met die bedryf skakel

voor 'n leerder 'n Kode 7 kan behaal (vergelyk kolpunte 2 en 3 in die laaste afdeling van hierdie dokument – bladsy 66). Voorbeelde van sulke bedryfsverwante spanprestasies oor tyd sluit in:

Werk as 'n kelner in die bedryf (of 'n redelike simulasie van die

dienstebedryf soos 'n skool se snoepwinkel. Werk in 'n Bed-en-Ontbyt of ander instansie wat akkommodasie

verskaf of doen werkskadu in so 'n instansie (of 'n redelike simulasie van kliëntesorg en –diens soos by die ontvangstoonbank van die skool).

Werk as vrywilliger in 'n organisasie wat verwant is aan die toerismebedryf soos die World Wildlife Fund, die ACT Rhino Fund; Animal Rights Africa, Birding Africa, Endangered Wildlife Trust; Mvula Trust, Soapkidz, Biowatch–South Africa; ander bewaringsorganisasies.

Deelname aan organisasies wat betrokke is by goeie omgewingspraktyke soos vullisbeheer, bewaring van energie, water en ander skaars bronne (of 'n skoolorganisasie wat volhoubare gebruike voorstaan).

Dit moet nie die onderwyser se verantwoordelikheid wees om hierdie

bedryfsverwante prestasies te organiseer nie; daar word van leerders verwag

34/7


om eerder inisiatief te openbaar en dit te organiseer. Dit kan oorvleuel met ander vakke soos Gasvryheidstudies waar diens as kelner in 'n skoolrestaurant tot gevolg kan hê dat 'n leerder in twee vakke tegelykertyd assesseer kan word. Onderwysers sal 'n assesseringskontrolelys opstel wat soortgelyke kriteria dek soos vereis word deur die spanwerkaktiwiteit wat die onderwyser inisieer. Die assesseringskontrolelys sal deur 'n opsiener in die bedryf voltooi word deur direkte waarneming van die leerder. Die assesseringsinstrument van hierdie taak moet prosesassessering insluit wat die leerder se vermoë om oor tyd in 'n span te kan werk. Self- en maatassessering moet hiervoor uitgevoer word. Die punt wat dus deur die leerder vir hierdie taak behaal word, bestaan uit 'n punt vir die inhoud van 'n leerderverslag en 'n gekombineerde punt vir spanwerk (insluitend 'n bedryfstoesighouer se assessering waar toepaslik). Die finale punt wat deur die onderwyser toegeken word, sal gebaseer word op die menings van die leerder, maats en die werkplek/bedryfsverwante omgewing (waar toepaslik). Voltooide assesseringsinstrumente moet ingesluit word.

4. Moderering van SGA Die verwagting is dat moderering van die assesseringsproses op skoolvlak plaasgevind het om te verseker dat die assessering regverdig, geldig en betroubaar is. Dit sluit in assesserings voor hulle gedoen word deur die leerders, moderering van die nasienproses van take en kontrolering van berekenings van leerders se resultate deur die onderwyser/assessor. Bewyse van hierdie proses moet in beide die Onderwyser en die leerders se lêers ingesluit word. Skoolmoderering moet met 'n pers pen gedoen word. As daar slegs een Toerisme-onderwyser by 'n skool is, moet die onderwyser met 'n ander onderwyser by 'n ander skool in aanraking kom vir moderering, fisies of deur die internet.

5. Verwysing

Dit is essensieel dat alle take enige geraadpleegde werke volgens die korrekte metodes aantoon. Verwys na bl. 34/64 hieronder vir die korrekte verwysingsmetodes.

6. Onderwerpe

Die tabel hieronder dui die hoofonderwerpe in die Toerisme-kurrikulum aan. Die Assesseringsillabusse hieronder volg hierdie genommerde sisteem:

Nommer Onderwerp 1 Toerisme-sektore 2 Kaartwerk en toerplanne 3 Toerisme-aantreklikhede/attraksies 4 Volhoubare en verantwoordelike toerisme 5 Binnelandse, streeks- en internasionale toerisme

(binne en buite Suid-Afrika) 6 Kultuur- en erfenistoerisme 7 Wisselkoers 8 Kommunikasie en kliëntediens 9 Bemarking


ASSESSERINGSILLABUS GRAAD 12

Leerders moet die kennis verwerf soos in die uitbreiding van die Onderwerpe aangedui, in onbekende en nie-voorafgeleerde kontekste kan toepas en probleme oor al die Onderwerpe in Graad 12 heen, kan oplos. Die Onderwerpe is numeries gerangskik. Onderwysers moet hul eie diskresie gebruik om te besluit in watter volgorde hul dit wil onderrig en assesseer.

Onderwerp Uitbreiding

12.1.1 1. Toerisme-sektore Beskryf professionele beeld in die toerismebedryf, deur te verduidelik hoe die volgende faktore bydra tot 'n professionele beeld in die toerismebedryf:

Die beeld van die firma soos die naam, embleem/logo, slagspreuk, webblad, skryfbehoeftes, bemarkingsmateriaal, produkverpakking, fisiese voorkoms van die besigheid, omgewingsbeleide, kliëntediensbeleid

Die beeld van die personeel soos professionele voorkoms, uniforms, kleredragkode (as geen uniforms gedra word nie) persoonlike higiëne, netheid, interaksie met kliënte, kommunikasievaardighede;

Tipes strategieë gebruik deur firmas/organisasies om kwaliteit diens te verrig en in stand te hou, soos bestuurbeheer, uitvoering van gehaltebeheerkontrole, kliënte-mening, menings deur die span en kollegas, indiens-opleiding

Hoe dienste gelewer in een sektor 'n impak het op dienste gelewer in 'n ander sektor

(skakel met Onderwerp 8)

12.1.2 1. Toerisme-sektore

Ondersoek loopbaangeleenthede, loopbaanroetes en geleenthede vir verdere ontwikkeling binne die toerismebedryf. Ondersoek werksomstandighede in een sektor of sub-sektor van die toerismebedryf: werksure, uniformtoelae, reisvoordele, verlof, kernpligte, bykomende voordele, besoldiging en aftrekkings, beëindiging

van dienstyd, professionele verantwoordelikheid en aanspreeklikheid, diensetiek, konflikhantering, griefprosedures, kulture. Verwys na die Departement van Arbeid: Basiese voorwaardes van die Arbeidswet (<www.labour.gov.za>);

die doel en waarde van 'n Gedragskode vir werknemers en werkgewers:

doel verduidelik die verwagte gedrag van personeel by die uitvoering van hul pligte, en riglyne vir personeellede wat met etiese kwessies gekonfronteer word;

Waarde skep 'n samewerkende, koöperatiewe atmosfeer en bevorder integriteit in die werkplek.

Onderwerpe vir navorsing kan die volgende insluit: vervoer, gasvryheid (verblyf en kos), toerisme- aantreklikhede ( dobbelary en loterye, vryetydsbesteding, bewaring, sport en ontspanning), funksies en konferensies, toerismedienste, reis-en handelsektore.

Bronne: Departement van Arbeid: Basiese voorwaardes van die Indiensneming Wet (www.labour.gov.za);voorwaardes van indiensneming en Gedragskodes van onderskeie toerismebesighede.



12.2.1 2. Kaartwerk en toerbeplanning

Verduidelik die wêreld-tydsones: verduidelik hoe die 24-uur tydaanwyser werk; verduidelik die konsepte 'tydsones': UK, Greenwich, standaardtyd, plaaslike tyd, die internasionale datumlyn,

breedtegraad lengtegraad, halfronde, ewenaar en seisoene; gebruik 'n sakrekenaar en die wêreldtydsone-kaart om die verskille in tyd oor verskillende tydsones heen te bereken; verduidelik hoekom dit in ag geneem moet word wanneer daar gereis word tussen lande van verskillende tydsones; verduidelik die konsep van 'daglig-besparingtyd' (DBT) en die redes vir die toepassing van hierdie praktyk, beide vir die

winter en die somer soos toepaslik in verskillende lande; verduidelik die impak van tydsones en daglig-besparingtyd op reisbeplanning en toere.

12.2.2 2. Kaartwerk en toerbeplanning Bereken aankoms- en vertrektye met en sonder DBT en vlugtyd met behulp van 'n tydsonekaart (Leerders hoef nie te weet watter lande DBT toepas nie - hierdie inligting moet verskaf word vir die berekenings)

Verduidelik die konsepte vlugflouheid en -moegheid.

Beskryf die simptome van vlugflouheid.

Beskryf hoe om die simptome van vlugflouheid te verminder en te verlig.


Ontwikkel 'n toerplan (algemene reisplan) wat: 14 dae lank is vir twee toeriste wat saam toer, maar van verskillende persoonlikheidsprofiele; die verskillende toeristeprofiele in ag neem (geïdentifiseer deur die leerder); een provinsie in Suid-Afrika en TWEE SAOG-lande insluit, 'n duidelike roete bevat; voorsiening maak vir die volgende:

o die toeriste se beskikbare fondse en tyd; o die koste van die toer (om die toeriste se profiele en begroting te pas); o interessante plekke (besienswaardighede) en aktiwiteite in die area; o beskikbare vervoer- en akkommodasie-middele om die toeriste se behoeftes en voorkeure te pas; o dag-vir-dag program, insluitend tye (beskrywing van aktiwiteite, insluitend stilhou vir maaltye inkopies, vrye tyd) o relevante inligting vir die toeriste, bv. gesondheid en veiligheid, paspoort- en visumvereistes, doeane- regulasies,

weer en kleding, reisversekering, wisselkoerse en die gebruik van reisigerstjeks. Verwys na 12.2.5 Versinde inligting is ontoelaatbaar. Bewys van die bron van inligting moet telkens verskaf word. Sien verwysingstegnieke op. bl. 34/64

(Agtergrondkennis van Graad 10 en 11 is noodsaaklik. Verwys terug na toepaslike gedeeltes van die kurrikulum in daardie grade)

Die hooffokus moet op die logiese verspreiding, verskeidenheid en gepastheid van aktiwiteite gerig word.



12.2.4 2. Kaartwerk en toerbeplanning Stel 'n begroting op vir die toer, met inagneming van die volgende:

faktore wat die opstel van die begroting beïnvloed;

kostes vir vervoer, akkommodasie, maaltye, besoek aan toeriste-aantreklikhede, inkopies en fooitjies.

(sien bl.. 34/63)

12.2.5 2. Kaartwerk en beplanning

Ondersoek gesondheid- en veiligheid-vereistes en adviseer toeriste wat enige SAOG- land besoek oor: gesondheid:

o voorsorgmaatreëls wat geneem moet word wanneer na 'n bestemming gereis word om malaria, bilharzia, geelkoors en cholera te verhoed;

o inentings wat benodig word om hoë risiko gebiede binne te gaan of te verlaat: geelkoors, hepatitis en cholera; o TB en MIV/VIGS risiko's vir inkomende toeriste; o Die gelisensieerde outoriteite wat inentings verskaf, wat sertifikate bekragtig deur die

Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) besit; o aanbevole gesondheid-voorsorgmaatreëls vir toeriste wat gesondheid-risiko-areas besoek, bv. gebottelde water,

son- brandbeskerming, voorkomende medisynes veiligheid:

o advies moet aan toeriste gegee word wat hoë risiko-areas besoek; o algemene veiligheidsmaatreëls vir toeriste in 'n motor, in openbare areas, in 'n straat, 'n hotelkamer, by die

lughawe, na donker; o veilige en verantwoordelike gedrag vir toeriste wat die plaaslike area besoek – om die toeris, hul geldelike bronne

en die beeld van die area/land te beskerm. Verduidelik toegangsdokumente en -regulasies vir alle SAOG-lande: geldige paspoort, visum en gesondheidsertifikaat (cholera en geelkoors);

die prosedures wat gevolg moet word wanneer aansoek doen vir 'n paspoort en/of visum; hoe om 'n internasionale bestuurslisensie te verkry; geldigheid van dokumente, bv. sekere lande vereis dat die paspoort drie maande lank geldig moet wees na terugkeer na

land van herkoms; verstaan die konsep: doeanevrye goedere, verbode goedere, groen en rooi kanaal, om te verklaar, reistoelae; doeane-regulasies wanneer SA verlaat of binnekom. Toegang tot en interpretasie van doeane-inligting. Verduidelik doeanevereiste vir die SAOG-lande: kennis van die regulasies wanneer vertrek uit of binnekoms in 'n land.

Bronne: Die GSA Travel Agents’ Sales Guide; die internet


12.3.1 3. Toerisme-aantreklikhede/ Beskryf die faktore wat bydra tot die sukses van 'n toeriste-aantreklikheid, deur:


besienswaardighede/

attraksies die kenmerke van 'n suksesvolle aantreklikheid te beskryf, bv.

o die aantal besoekers wat die verwagte getal oorskry;

o herhaalde besoeke;

o die inkomste verkry wat die verwagte syfers oorskry;

o die positiewe impak op die plaaslike gemeenskap en die omgewing

die faktore wat bydra tot sukses, te beskryf, bv..:

o uitstekende bemarking van toerisme-produkte, plaaslik en internasionaal;

o volhoubare en verantwoordelike bestuursplanne;

o doeltreffendheid en etiese gedrag van personeelbestuur;

o positiewe belewenis van besoekers;

o veiligheid en misdaadvoorkoming;

o algemeen: voorkoms en onderhoud van die aantreklikhede;

o inagneming van die behoeftes van mense met gebreke;

o universele toegang

Skakel dit met Onderwerp 8: Kommunikasie en kliëntediens en Onderwerp 9: Bemarking

12.4.1 4. Volhoubare en Verantwoordelike toerisme

Evalueer die impak op volhoubare en verantwoordelike toerisme-ontwikkeling deur te verwys na die drie pilare van Volhoubare Toerisme:

Verduidelik die konsep en agtergrond van die drievoudige basis;

Omgewingsfaktore (Planeet) Goeie omgewingspraktyke, bv. bronnebestuur (energie en water, afvalbestuur, (verminder,

hergebruik, herwin), vullisbeheer, besoedelingsbeheer, omgewingsvriendelike boupraktyke, bevordering van inheemse plante en dierelewe en beheer van vreemde indringerplante op gronde en in tuine;

Sosiale faktore (Mense) Inagneming van die positiewe en negatiewe effekte van toerisme op plaaslike gemeenskappe,

kultuur en erfenis. Korporatiewe Sosiale Investering (KSI) in toerisme, bv. finansiële of niefinansiële ondersteuning deur toerisme- maatskappye aan gesondheid-/sport-/jeugprojekte;

Ekonomiese faktore (Wins/Profyt) Die rol van die sakesektor. die verantwoordelike houding van 'n toerismebesigheid

t.o.v. die mense en omgewing waar dit betrokke is. Maniere om dit uit te voer: eienaarskap, werkverskaffing, verskaffing van plaaslike goedere, dienste, ens.;

Beskryf die rol van die plaaslike regering in al die bogenoemde.


12.4.1 4. Volhoubare en Ondersoek volhoubare toerismegebruike deur gevallestudies van maatskappye wat die drievoudige basiese faktore toepas:


(vervolg) Verantwoordelike Toerisme

(vervolg)

Gedragkodes vir die optrede van toeriste (sosiaal, ekonomies en omgewing); Hoe 'n toerismebestemming omgewingsbewuste toeriste kan lok (mense, planeet, profyt) ; Die bydrae van FTTSA (Fair Trade in Tourism South Africa) t.o.v. die bevordering van verantwoordelike en volhoubare

gebruike. Beskryf die tipes bronne wat inherent is tot verantwoordelike en volhoubare toerisme.

Bronne: voorbeelde van maatskappye vanaf die internet en gedrukte media, bv. The Responsible Tourism Handbook, FTTSA webwerf, Gauteng Responsible Tourism Handbook,

12.5.2 5. Binnelandse, streeks- en internasionale toerisme

Ondersoek die impak en/of potensiële impak van sake van die dag of onlangse politieke gebeure op toerisme, deur:

minstens twee sake van die dag /onlangse politieke gebeure op 'n globale skaal te ondersoek een 'n positiewe en een 'n

negatiewe effek;

die impak en/of potensiële impak van huidige of onlangse politieke situasies op toerisme te evalueer met verwysing na:

o sake van die dag wat 'n korttermyn of langtermyn impak kan hê, 'n direkte of indirekte impak op, bv. weerrampe, soos vloede wat watertekort kan veroorsaak, of die uitbreek van siektes (cholera) of die infrastrukture kan beskadig en toerisme verhoed;

o politieke onrus wat tot gevolg kan hê dat toeristekansellasies kan plaasvind wat 'n verlies van biljoene in buitelandse inkomste kan beteken, voorsieners (hotelle, lugdienste, ens.) wat besigheid verloor en in die ergste geval, die bedryf wat tot stilstand kom in 'n land wat ineenstort.

o 'n politieke gebeurtenis bv. die inlywing van 'n president wat tot gevolg kan hê dat vele hoëvlak-besoekers wat

hoëvlakverblyf, vervoer en spyseniering benodig, wat lei tot 'n versterking in buitelandse inkomste.


Onderwerpc Uitbreiding

12.7.1 7. Buitelandse valuta

Buitelandse valuta en wisselkoerse: Die wisseling van die belangrikste geldeenhede ( ($, £, €, ¥, Australiese $, Chinese Yuan, Botswana Pula) na die Suid-

Afrikaanse Rand (ZAR) en verander die Suid-Afrikaanse Rand na een van hierdie geldeenhede. Sakrekenaars mag gebruik word. Rond af tot twee desimale plekke, bv. rou antwoord , bv. R12.1789 afgerond tot R12.18.

Verstaan die verskillende wisselkoerse wat toegepas word op verskillende transaksies: Bankverkope-koers (BSR/BVK) word gebruik wanneer mense buitelandse geld koop by 'n bank of 'n handelaar in buitelandse geld, en Bank-koopkoers (BBR/BKK) word gebruik wanneer die toeris sy buitelandse geld verruil vir Suid-Afrikaanse Rand;

Verduidelik die effek van wisselkoerse op internasionale toerisme wat beide inkomende en uitgaande toerisme affekteer, en hoe dit SA-reispatrone van toeriste beïnvloed wat na ontwikkelde lande sowel as ontwikkelende lande reis;

Identifiseer en verduidelik die verskillende betaalmetodes wanneer reis en verduidelik die voor-en nadele van elk: o Elektroniese Fondsoorplasing (EFT/EFO) o Telegrafiese Oorplasings (SWIFT) o Bankonttrekkings o Internetbetalings o Buitelandse Banknote (Kontant) o Kredietkaarte (Visa, MasterCard, American Express, Diners Club) o Reisigerstjeks o Voorafgelaaide buitelandse debietkaarte, soos Cash Passport Card / Travel Wallet / Internal Travel Card.

12.7.2 7. Buitelandse valuta Verduidelik die verband tussen buitelandse valuta-inkomste en die ekonomie, deur: die “bruto binnelandse produk ” (GDP/BBP) en sy voordele vir die SA-ekonomie te verduidelik; Te verduidelik hoe die vermenigvuldiger-effek werk en verbind dit met die GDP/BBP; Te verduidelik wat die konsepte “sterk en swak Rand” beteken; Die skommeling in wisselkoerse te beskryf en verduidelik; Die relatiewe sterkpunte en swakpunte van 'n geldeenheid op 'n spesifieke tydstip te beskryf; 'n wisselkoerskaart verduidelik.

12.8.1 8. Kommunikasie en kliëntediens

Evalueer die impak van kliënte-dienslewering in die toerismebedryf op ekonomiese groei en gemeenskapsontwikkeling deur: die konsep 'diens' te verduidelik, m.b.t. :

o die produk/diens; o die prosedure of wyse waarop die produk/diens aangebied word; en o die samewerking ontvang deur die diensverskaffer/handelaar;

die konsepte 'ekonomiese groei en 'gemeenskapsontwikkeling' te verduidelik; die impak van diensvoortreflikheid op ekonomiese groei en gemeenskapsontwikkeling in die land te verduidelik;

(verbind met die vermenigvuldiger-effek op die BBP in 12.7.2 hierbo) die onderlinge verhouding tussen al die bogenoemde te beskryf en te evalueer ; aanbevelings ter verbetering te maak; te verduidelik hoe gelewerde dienste in een sektor 'n impak het op dié in 'n ander sektor.




Beskryf hoe kliënteterugvoering en inligting oor kliëntetevredenheid verkry word, deur: die verskillende verwagtings van verskillende kliënte te beskryf; metodes wat kliëntetevredenheid bepaal te beskryf en om kliënteterugvoer te verkry (opnames, vraelyste, opvolgoproepe,

terugvoerkaarte, SMS- boodskappe, webgebaseerde response, verborge ('spook') kliënte ); te beskryf wanneer en hoe hierdie metodes ten beste gebruik kan word; metodes te ontwikkel en beskryf, wat bevindings van kliënt tot kliënt analiseer en so die mate van kliëntetevredenheid te

bepaal;

op 'n plan van aksie te besluit;

die bemiddelingsproses te begin.

12.8.3

8. Kommunikasie en kliëntediens Funksies as 'n lid van 'n span om spanoogmerke te bereik, deur: redes te gee vir goeie spanwerk; stadia in groepgedrag te beskryf; 'n konstruktiewe rol in 'n span te vervul, deur:

o die reëls en prosedures vir suksesvolle groepwerk vas te stel en vol te hou o deelname aan 'n span krities te evalueer en voorstelle te maak ter verbetering.

12.8.4 8. Kommunikasie en kliëntediens Analiseer eie bydrae tot diensuitnemendheid, deur: die maniere waarop eie optrede bydra tot diensuitnemendheid in 'n bedryfsverwante omgewing te beskryf

Evalueer die doeltreffendheid van eie deelname in spanwerk, deur: eie sterkpunte en swakpunte in spanwerk te identifiseer;

maniere waarop die gebruik van eie sterkpunte in 'n spanomgewing die bereiking van mikpunte en kwaliteitdiens bevorder, te beskryf;

te beskryf hoe eie bydrae of gebrek daaraan 'n span, besigheid en winsmoontlikhede kan beïnvloed.

12.9.1 9. Bemarking

Beskryf die verskillende promosie-/advertensie-tegnieke wat in die toerismebedryf gebruik word, deur:

voorbeelde van media reklame met gebruik van geskrewe en visuele/luister (above-the-line) promosie-tegnieke aan te bied, bv.

o konvensionele mediagebruike soos die verkryging van ruimte op televisie, in koerante, tydskrifte, op plakkate en oor die radio:

o gedrukte materiaal bv. brosjures, strooibiljette, pamflette, advertensieborde, slingerkaarte (meander maps);

o elektroniese advertensies, bv. video-kanttekste, oudio-visuele aanbiedings, digitale vertonings, selfoonadvertensies, webgebaseerde advertensies;

aanbiedings van onregstreekse reklame met gebruik van persoonlike optredes ( below-the-line) in promosietegnieke, bv. persoonlike verkope, verkoopspromosies, winkelafslag, promosie-borgskappe, uitstallings, skoue, en ekspo's, die tipe advertering te pas by die potensiële kliënt.



12.9.2 9. Bemarking

Verduidelik die koste wat verband hou met bemarking deur die bemarkingsbegroting, te analiseer. Verwys na:

marknavorsing;

kommunikasiekoste (drukwerk, tele-kommunikasie, faks, internet);

reiskoste (plaaslike en oorsese reise, voertuig- en vlugkoste );

personeelkoste.

12.9.3 9. Bemarking

Ondersoek die bemarking van plaaslike toerisme-produkte deur: die veld binne te gaan en beskikbare en moontlike plaaslike produkte te ondersoek wat die potensiaal toon om te

ontwikkel in 'n unieke toerisme-onderneming; 'n SSGB-analise (SWOT = Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats) van die bogenoemde te doen.

Ontwikkel 'n basiese bemarkingsplan vir: o 'n produk (vervaardigde item) soos bv.: handwerk, speelgoed, juweliersware, kralewerk en klere, of o 'n diens, bv.: vervoer, wasgoed, en toeriste-gidsdienste;

Verwys na koöperatiewe advertering en promosie: o die saamvoeging van bronne met gevestigde besighede (idees, finansies, menslike kapitaal) toerisme-inisiatiewe te

ondersteun en bevorder; Neem in ag die belang van 'n sensitiewe en bekostigbare prysstruktuur wanneer 'n bemarkingstrategie ontwikkel word; Voorsien maniere om die effektiwiteit van promosie-uitgawes te bepaal om te besluit of die belegging gemaak op grond van die sterkte van hierdie bemarkingsplan, 'n wins ingebring het.

12.9.4 9. Bemarking Beskryf hoe Suid-Afrika bemark word as 'n toerisme-bestemming, deur:

die belang daarvan te verduidelik om Suid-Afrika internasionaal te bemark as 'n reisbestemming, deur aankoms-statistiek te ontleed om die vermeerdering van buitelandse aankomste in Suid-Afrika te toon;

die rol van SA-toerisme te verduidelik :

o in die bemarking van Suid-Afrika internasionaal as 'n toerisme-bestemming van keuse;

o in die handhawing en verhoging van die standaard van die fasiliteite en dienste vir toeriste;

o in koördinering van die bemarkingsaktiwiteite van rolspelers in die bedryf;

geleenthede te gebruik om Suid-Afrika internasionaal te bemark , soos ITB (Berlin), World Travel Market (Londen);

fondse te voorsien vir SA-Toerisme se internasionale bemarkingsinisiatiewe: hoe die Tourism Marketing Levy South Africa (TOMSA) toegepas word;

Suid-Afrika se handelsmerk te adverteer;

plaaslike geleenthede te gebruik om Suid-Afrika te bemark in die Suider-Afrikaanse area en die wêreld, soos die Toerisme Indaba en die Wegbreek (Getaway) Tentoonstelling

VOORGESTELDE ASSESSERINGSILLABUS GRAAD 11


Die Onderwerpe word gerangskik in numeriese volgorde. Onderwysers moet hul oordeel gebruik om te besluit in watter volgorde hul dit wil onderrig en assesseer – selfs watter meer gepas is vir Graad 10 en Graad 11:


11.1.1 1. Toerisme- sektore Analiseer die interafhanklikheid en onderlinge verhoudings tussen die sektore, sub-sektore en rolspelers in die toerisme-bedryf, en die impak van dienslewering; deur: die verskille tussen goeie en swak diens te identifiseer; te verduidelik hoe dienste gelewer in een sektor die dienste gelewer in 'n ander beïnvloed; die gevolge te analiseer van:

o uitstekende dienslewering; o 'n gebrek aan diens;

swak dienslewering; die impak van dienslewering te analiseer op besigheid, in die toerisme-bedryf en op Suid-Afrika in die geheel.

11.1.2 1. Toerisme- sektore Identifiseer Suid-Afrika se poorte, deur: die betekenis van die term, 'poort' of 'ingang' te verduidelik; hulle aan te dui op 'n landkaart.

Beskryf die vervoermiddels wat funksioneer tussen SA-stede en poorte: Lughawens, Lugdienste en Lughaweprosesse: Konsepte: inkomend, uitgaande, binnelandse/plaaslike vlugte, streeksvlugte, interkontinentale vlugte, transkontinentale vlugte,

trans-Atlantiese vlugte, langafstandvervoervlugte, kortafstandvervoervlugte, huurvlugte, internasionale lughawens, nasionale lughawens, privaatbesit-lughawens en privaatlandingstroke in 'n toerismekonteks.

Suid-Afrika se Internasionale en Nasionale Lughawens: Ligging op kaart. Internasionale status van lughawe (slegs vrag of passasiers en vrag). Lughawens bestuur deur die Lughawens Maatskappy van Suid-Afrika (ACSA). Lugdienste wat in SA (en jou land van verblyf) funksioneer: SA se nasionale lugdiens, sakpas lugdienste, internasionale lugdienste

wat in Suider-Afrika funksioneer.



11.1.2

(vervolg)

1. Toerisme sektore

Vliegtuig- en Lughaweterminologie en -prosedures: Sitplekplan in 'n vliegtuig: besigheidsklas, eersteklas, ekonomiese klas. Vind jou sitplek in 'n vliegtuig: Gangsitplekke en

venstersitplekke en nooduitgangsitplekke. Skedule, lughawe-eindpunt (ingang/uitgang), lughawehek, instapkaart, vertrektoonbank, sekuriteitsbeheerpunte, aan boord gaan

(instap), bagasie-voerband, bagasie-ophaalarea, paadjie/gang, kombuisarea, stuurkajuit, oorhoofse bagasieruimte, skinkbordtafeltjies.

aan-boord-gaan-prosedures, sekuriteitsbeheerpunte, aan-boord-gaan-prosedures. Vrye bagasie en gekontroleerde bagasie. Toegelate bagasiereëls (binnelandse vlugte). Veiligheidsmaatreëls voor opstyg.

Interpretasie van lugdienstydroosters.

Tegnologie in gebruik by lughawens: Om reis te vergemaklik, soos spoedaanmeld-kiosks, bagasietoedraai-toerusting, X-strale-sekuriteitsapparaat, biometriese

skandeerders, liggaamshitte-skandeerders, metaalverklikkers, inligtingsvertoonborde, raakskerm-inligtingstelsels, die gebruik van Persoonlike Digitale Hulpmiddele (soos handrekenaars) en selfone/slimfone vir lugreise ("iTravel"), elektroniese inligting (bv. reisdokumente, kaartjies, identifikasie, en instapkaarte).

Die toerisme-busindustrie: Verskillende soorte busse: minibus, toerbusse, megabusse, busse met slaapstoele, aangewese busse soos oopdekbusse vir

besigtigingstoere. Interpretasie van busroosters

Die toerisme-treinindustrie en terminologie: Verskil tussen pendeltreine (Metrospoor) toeristetreine soos Shosholoza Meyl. Tydroosters, waens, koepee, kompartement, sitkamer, toeristeklas, ekonomiese klas, beddegoedkaartjies, eetwa. Toeristetreine vir natuurbesigtiging, soos die Apple Express en die Umgeni Stoomspoorweg Luukse treine soos die Bloutrein, Rovos Rail, Shongologo Express, Premier Classe.

Bronne: <http://premier-class.co.za> Interpretasie van treinroosters.

Die Gautrein Interessante kenmerke soos voorkoms buite en binne, sekuriteit en spoed. Kaartjie-prosedures, elektroniese instap-prosedures, elektroniese aankoms- en vertrekaankondigings. Roetes, parkeerfasiliteite en busdienste wat aan die Gautrein gekoppel is. Voordele vir die toerismebedryf. Interpretasie van skedules.



11.1.2 (vervolg)

1. Toerisme- sektore Die luukse passasierskepe industrie: Konsepte: hawe, passasierskip-terminaal, onthaallokale , kajuite, suites, dekke. Fasiliteite en vermaak aan boord. Interpretasie van luukse passasierskip-pakkette.

Bronne: <www.crystalcruises.com>

Motorhuur: Inleiding tot die motorhuurbedryf in SA (gebruik belangrikste motorhuurmaatskappye). Voorwaardes vir die huur van 'n voertuig (ouderdom, rybewys, kredietwaardigheid, ondertekening van kontrak). verskillende verhuringspakkette/opsies. Versekering: PAI (Personal Accident Insurance), CDW (Collision Damage Waiver), TLW (Theft Loss Waiver) vs. SCDW (Super

Collision Damage Waiver) en STLW (Super Theft Loss Waiver). Addisionele kostes en bedrae: toerisme-heffing, brandstof-deposito's en -kostes, lughawe-bybetalings, addisionele

bestuurderskoste, kontrakgelde, aflewering- en gaanhaal-koste, oorgrensgelde, opsionele toerusting soos 'n babasitplek of 'n GPS. Onvoorsiene uitgawes: administrasiegeld vir ongelukke, verkeersboetes. Betalingsopsies Berekenings (vir kwotasies). Vergelykende berekenings gebaseer op verskillende verhuringsopsies. Gee redes hoekom sommige vervoermiddele duurder is as ander . Verduidelik hoekom tye en pryse gereeld verander, bv. hoogseisoene vir toeriste.



11.3.1 3. Toeriste aantreklikhede (attraksies)

Verduidelik die belang van wêreldbekende ikone, deur: die betekenis van die term 'wêreldbekende ikone' te verduidelik deur spesifiek te verwys na toeriste-attraksies wat sinoniem is met

die land of stad waar dit geleë is (Sien ADDENDUM A vir die lys); redes te verskaf hoekom hierdie attraksies en/of fisiese kenmerke beskou word as ikone en wêreldbekend geword het; hul ligging op 'n kaart te identifiseer (land, stad / area); die aard van elkeen te beskryf . (natuurlik / mensgemaak); erkenning te gee aan hierdie beroemde ikone en hulle ook te herken.

11.3.2 3. Toeriste-attraksies Gee redes hoekom elke SA-provinsie besoek word , deur: statistiek oor die duur van verblyf en provinsiale verspreiding van toeriste te bestudeer; die gemiddelde uitgawes per toeris vanaf verskillende bestemmings te bereken; 'n indiepte-studie van elke provinsie en die elemente wat toeriste daarheen lok, te doen, die populêrste toeristegebiede, toeriste-aantreklikhede en Nasionale Erfenisterreine in die provinsie te bepaal. (Sluit in feeste,

roetes en wandelpaaie); klassifiseer die inligting oor elke provinsie soos volg:

o ligging – identifiseer op 'n kaart; o die aard van die attraksies in die provinsie; o kostes betrokke by besoeke aan die attraksies van die provinsie; o toeganklikheid m.b.t. vervoer; o tipe toeriste wat waarskynlik die attraksies sal besoek; o identifiseer toeriste-aktiwiteite in elke provinsie.

11.3.3

3. Toeriste-attraksies

Beplan 'n basiese drie- tot vyfdag-reisplan, insluitend: toeriste-profiele logiese reisplan; faktore om in ag te neem wanneer 'n reisplan saamgestel word soos begrotingsperke, maaltye wat ingesluit word, profiel van

toeriste, roete, tyd, seisoen, aantal en soorte aktiwiteite wat per dag gedoen word, ens.

Gebruik onderstaande tabel as riglyn

Dag Tye* Vervoer Akkommodasie Attraksies Aktiwiteite Begroting

(* tye mag ingesluit word om tyd en afstand te verstaan. Die hooffokus moet egter op die logiese verspreiding, verskeidenheid en toepaslikheid van die aktiwiteite en attraksies geplaas word)



11.4.1 4. Volhoubare en verantwoordelike toerisme

Evalueer die toerismepotensiaal in die plaaslike gemeenskap, deur: die omgewingskomponente wat in die plaaslike gemeenskap te vind is en wat toerisme -potensiaal toon na te vors, deur die

volgende te ondersoek volgens die gegewe waardepotensiaal van: o aantreklikhede in die plaaslike gemeenskap (plekke, geboue, gebiede); o gemeenskapsaktiwiteite wat daar plaasvind; o kulture teenwoordig in die gemeenskap; o reeds bestaande besighede en liggings/terreine in die gemeenskap en die omgewing;

onderneem veldwerktoere na toeristegebiede en bestaande toeristebesighede in die gemeenskap en elders om die potensiaal in lewensegte kontekste te bepaal;

voer onderhoude met belanghebbendes in die gemeenskap;

Vanuit die voorafgaande studie, besluit op kriteria om die waardes van toerismepotensiaal te gradeer.

Evalueer die verskillende gemeenskappe vanaf die graderingskaal wat so opgetrek is.


Trek 'n implementeringsplan op om 'n terrein in die plaaslike omgewing op te gradeer en te onderhou, deur: skaars en sensitiewe bronne in die gemeenskap te identifiseer;

te bepaal hoe hierdie bronne beskerm, opgegradeer en onderhou kan word; hulle te gradeer vir toeristepotensiaal, bv. wat kan gedoen word met 'n ou kerk, ou huis, ens.; 'n implementerings plan op te trek om die plaaslike omgewing op te gradeer en te onderhou. Dit sluit in:

o redes om te beskerm en op te gradeer o implikasies vir belanghebbendes (identifiseer en kry belanghebbendes betrokke); o 'n SSGB-analise (Sterkpunte, Swakpunte, Geleenthede en Bedreigings ) van terrein ; o aanbevelings vir verbetering –aksieplan; o aanbevelings vir die onderhoud van die terrein op 'n volhoubare en verantwoordelike wyse.

Ontwikkel , organiseer en motiveer 'n plan volgens 'n strukturele benadering.


Onderwerpe Uitbreiding

11.5.1 5. Plaaslike, streeks- en internasionale toerisme

Beskryf hoe om plaaslike toerisme te bevorder, deur: te beskryf wat plaaslike toerisme is; te verwys na die voordele van toerisme vir die ekonomie, die mense en die omgewing (in breë trekke; redes te gee vir fokus op die plaaslike mark; plaaslike reismarksegmente te beskryf die Plaaslike Toerisme Groeistrategie te beskryf (DTGS/PTGS) (2012 - 2020) met 'n duidelike verstaan van :

o Doelwitte vir die bevordering van plaaslike toerisme: die groei en ontwikkeling van ' volhoubare toerismebedryf, toerisme sektor-transformasie, die bemagtiging van mense en werkskepping.. Maniere om doelwitte te bereik soos om besteding te verhoog (meer reise, verhoog tyd van verblyf, verhoog gemiddelde reisuitgawes), verminder seisoenaliteit (verbeter reise dwarsdeur die jaar, meer reise buite die skoolvakansies, die verbetering van die geografiese verspreiding van toerisme, ( meer reise na minder gewilde provinsies), toename in volumes ( meer Suid-Afrikaners moet reis, die benutting van gebeure deur die jaar om reise aan te moedig, die verbetering van veiligheid en die vermindering van misdaad..

Bronne: <http://www.tourism.gov.za/AboutNDT/Branches1/domestic/Documents/Domestic%20Tourism%20Growth%20Strategy%202012-%202020.pdf>

beskrywing van die vyf plaaslike marksegmente volgens die PTGS o konsepte soos: segmente, segmentprofiele, gevestigde segmente, opkomende segmente, en onontginde segmente (markte); o die redes vir segmentering van plaaslike toeriste; o die vyf segmente: Spontane Bekostigbare Soekers, Jong Opkomende Gesinne, Welgestelde Gesinne, Ervare Ontspanningsoekers,

Welaf Mzanzi-families (fokus op die profiel van die segment en die tipe vakansie/reis wat hulle verkies) o Segmentstatistiek: grootte van die segment, wanneer hulle reis, duur van verblyf, saam met wie reis hulle, vervoer wat hulle

gebruik; o Pas die segmente by die sewe produkte: stadswegbreke, berg-ontvlugtings, kuswegbreke, boservarings, plattelandse kronkelroetes,

kulturele ontdekkings, gebeurtenisse. Bronne: <www.wowinteractive.co.za/Portals/0/docs/Tourism%20Market%20Reports/Dom

estic%20TGS%202003%20revised.pdf (pp. 131 – 137)>

Verduidelik die voordele van plaaslike toerisme vir die land, deur te: verwys na die White Paper on the Development of Tourism in South Africa, the Domestic Tourism Growth Strategy (2012 - 2020) en ander publikasies wat deur SAToerisme en plaaslike toerisme-outoriteite uitgegee word.



11.5.2

5. Plaaslike, streeks- en internasionale toerisme

Beskryf die positiewe en negatiewe impak van globale gebeurtenisse wat 'n betekenisvolle en internasionale effek het op die ekonomie van die gasheerland, deur, te verwys na voordele en nadele in die toerisme-konteks onder die volgende opskrifte: werkskepping; ontwikkeling in infra-strukturele dienste; die vermenigvuldiger-effek ( die impak van toerisme is groter as die aanvanklike besteding deur besoekers); belegging; opheffing van gemeenskappe; buitelandse valutaverdienste welwillendheid benutting van bronne; effek op plaaslike omgewing.

Globale gebeurtenisse sluit in sportgebeurtenisse (FIFA Sokkerwêreldbeker, Wimbledon Tenniskampioenskap, Comrades Marathon, Tour de France Fietstoer, Olimpiese Spele ) en ander gebeurtenisse (G8-Spitsberaad, Spitsberade oor klimaatverandering, BRICS-spitsberaad). Hierdie moet as voorbeelde dien – moenie die gebeurtenisse self bestudeer nie.


Evalueer alle Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskappe (SAOG) en relevante konsepte deur te verwys na: Geldeenhede, ligging en hoofstede op 'n kaart (Gebruik die nuutste lidmaatskap-inligting beskikbaar). Die toeganklikheid van elke land vanaf Suid-Afrika (per pad, lug of water) en die belangrikste lughawe, hawe en grenspos van die

land (toerisme-konteks.) die rol van die Streekstoerisme Organisasie van Suidelike Afrika (RETOSA). Voordele van streekstoerisme vir Suid-Afrika en die SAOG-lidlande.

Bronne: <www.sadc.int> Identifiseer hooftoeriste-attraksies in die SAOG-lande (ligging op kaart en basiese beskrywing): Angola: Kissama Nasionale Park, Namibwoestyn; Botswana: Okavango Delta, Chobe Nasionale Park, Tsodilo Heuwels*; Demokratiese Republiek van die Kongo (DRK): Kahuzi-Biega Nasionale Park*

Virunga Nasionale Park*, Salonga Nasionale Park*; Lesotho: Lesotho Hooglande, uKhlahlamba-Drakensberg Park*, Maluti-berge, Basotho Ponieroetes; Katse Dam en Lesotho-

Hooglandwaterprojek, Sani-pas; Madagaskar: Tsingy de Bemaraha Strict Natuurreservaat*, Koninklike Heuwels van Ambohimanga*; Mauritius: Port Louis, Grand Baie, Chamarel Waterval en die gekleurde sand van Chamarel, Tamarin Bay; Mosambiek: Cahora Bassa Dam, Niassa-meer, Bazaruto Eilandgroep, Eiland van Mosambiek*; Namibië: Visrivier Canyon, Etosha Nasionale Park, Namib- en Kalahariwoestyne, Skedelkus; Malawi: Malawi-meer, Liwonde Nasionale Park; Seychelles: Strande en ontspanningsaktiwiteite op die eilande;

* =Wêrelderfenis-terreine



11.5.3 (vervolg)

5. Plaaslike, streeks- en internasionale toerisme

(vervolg)

Swaziland: Hlane Royal Nasionale Park, Royal Swazi Sun Hotel, Mkhaya Wildreservaat; Tanzanië: Berg Kilimanjaro*, Serengeti Nasionale Park, Stone Town van Zanzibar*, Ngorongoro Bewaringsarea*; Zambië: Victoria-waterval en Zambezi-rivier, Livingstone, Kariba-meer, Kafue Nasionale Park; Zimbabwe: Victoria-waterval en Zambezi-rivier, Hwange Nasionale Park, Kariba-meer, die Groot Zimbabwe Ruïnes*, Matopo

Heuwels*, Mana Pools Nasionale Park*;

Adviseer toeriste wat elk van hierdie lande besoek oor: klimaat en klere benodig; Moontlike gesondheidsrisiko's wat mag voorkom

11.7.1

7. Buitelandse valuta Analiseer die koopkrag van die Suid-Afrikaanse Rand m.b.t. ander geldeenhede, deur: die konsepte "valuta", 'buitelandse valuta' en 'fluktuasie' te verduidelik; die redes vir fluktuasies in wisselkoerse en die effek daarvan te verduidelik; die effek van fluktuasies van wisselkoerse op internasionale toerisme te verduidelik, wat beide inkomende en uitgaande toeriste

affekteer. 11.8.1 8. Kommunikasie en

kliënte diens Bewys doeltreffende interaksie in verskillende omgewings om kliënt-bevrediging te verseker , deur kulturele en ander verskille te definieer (insluitend taal, gelowe, godsdiens, gebruike, kennis, waardes, gedrag, tradisie ) die invloed van diversiteit op die toerisme-bedryf te beskryf (respek vir ander plaaslike en internasionale tradisies, gebruike en

gewoontes, en gedrag/optrede); te beskryf hoe buitelanders behandel en bygestaan moet word sodat hulle hul verblyf in SA geniet; maniere te toon waarop effektief met besoekers van diverse kulturele agtergronde gekommunikeer kan word; maniere te toon om te verseker dat effektiewe interaksie tussen kulture plaasvind; te bewys dat aanvaarbare optrede in 'n diverse sake-omgewing plaasvind; te verduidelik hoe die toerismebedryf in SA sal baat by uitstekende kliëntediens.

Beskryf die korrekte prosedures wat gevolg moet word wanneer kliënte se klagtes hanteer word, deur: die belang van die onmiddellike opvolg en hantering van klagtes te verduidelik; die doeltreffendste wyse om verskillende soorte klagtes te hanteer te verduidelik ('n opmerking wat ontevredenheid uitdruk,

mondelinge kritiek/aanval en 'n formele, geskrewe klagte); te verduidelik hoe om kritiek op 'n volwasse manier te hanteer, sodat 'n klagte beskou word as 'n geleentheid om 'n situasie te

verbeter.

Die ses stappe wat gevolg word vir die hantering van mondelinge kliënte-klagtes: Luister aandagtig na dit wat die kliënt te sê het, en laat hul klaar praat; Vra vrae op 'n besorgde manier; Bied verskoning aan sonder om te blameer; Los die probleem onmiddellik op, indien moontlik; Bied die kliënt ander moontlikhede, bv. opgradering, 'n gratis produk, ekstra afslag, volle terugbetaling, ens.; Bedank die kliënt dat hulle jou ingelig het oor die probleem.




Betoon 'n professionele beeld in verskillende toerisme-kontekste, deur: die faktore te beskryf wat die beeld wat 'n maatskappy uitdra (uniform, logo's, skryfbehoeftes, beleid en prosedures); strategieë te verskaf om 'n professionele beeld in 'n verskeidenheid van kontekste te verseker:

o strewe na stiptelikheid; o netjiese kleredrag; o goeie higiëne toe te pas; o effektiewe kommunikasie te praktiseer;

verwys na: o selfbeeld; o die beeld van die maatskappy; o die beeld van werknemers en kollegas.


Ondersoek suksesvolle funksionering in die toerismebedryf, deur: die kennis, vaardighede, waardes en houdings te beskryf wat vereis word vir suksesvolle funksionering in die verskillende sektore

en sub-sektore in die toerisme-bedryf; die leerder se persoonlike rol in die bedryf te identifiseer, deur die leerder se sterkpunte te bepaal en leemtes te identifiseer en hoe

om dan die leemtes reg te stel; die kennis, vaardighede waardes en houdings wat in die sektore en sub-sektore vereis word te assesseer, deur persoonlike besoeke en navorsing teenoor 'n stel kriteria wat opgestel is deur die klas, te meet;

die uitvoerbaarheid van 'n toerisme-onderneming in die leerder se eie gemeenskap te bepaal; entrepreneurs-aktiwiteite in die leerder se eie omgewing te identifiseer.




Selekteer die mees gepaste metode van kommunikasie in 'n verskeidenheid van kontekste, in: mondelinge kontekste:

o korrekte taalgebruik; o vermoë om duidelik uit te spreek; o stemtoon/-toonhoogte/-tempo; o mikrofoontegnieke; o professionele gebruik van die telefoon, insluitend gespreksoproepe, en video-gesprekke .

nie-verbale kontekste: o liggaamstaal; o oogkontak; o illustrasies/afbeeldings; o gedragskode.

geskrewe kommunikasie: o noteer van telefoonboodskappe; o skryf van sakebriewe; o skryf van memorandums, fakse, verslae.

Verduidelik die belang daarvan om die korrekte toon en register te gebruik wanneer kommunikeer (formeel vir 'n sakebrief of boodskap, informeel en ontspanne wanneer direk of met selfoon gekommunikeer word )

11.8.5

8. Kommunikasie en kliënte diens

Differensieer tussen GDS (GVS, Globale verspreidingsisteem) en CRS (SBS, Sentrale besprekingsisteem. Definieer 'n Globale verspreidingsisteem en benoem name die mees algemene sisteme, soos Amadeus, Galileo, Sabre, Worldspan en

Abacus. Definieer 'n Sentrale besprekingsisteem en benoem die mees algemene sisteme in SA, soos Micros Opera en Micros-Fidelio. Verduidelik die gebruik van GVS en SBS.


Addendum A

Internasionale Ikone

LAND IKOON

Australië Groot-Barrière-rif Sydney Operahuis Ayers Rock terreine

Brasilië Standbeeld van Jesus die Redder Suikerbrood (Berg) (Corcovado)

Kanada Niagara-waterval China Groot Muur van China* Egipte Die Piramides en Sfinks*

Frankryk Eiffeltoring Franse Riviera

Duitsland Berlynse Muur Swartwoud

Griekeland Parthenon (Athene) Indië Taj Mahal* (Agra)

Israel Die Dome van die Rock Die Huilmuur

Italië

Colosseum* (Rome) Die Leunende Toring van Pisa* Venesië* Vatikaanstad

Japan Berg Fuji Jordanië Petra* Mexiko Chichen Itza (Yucatan)* Nepal Berg Everest Nederland Windmeule

Peru Titicaca-meer Machu Picchu* (Cuzco)

Pole Auschwitz* Portugal Die Algarve

Rusland Kremlin* Rooi Plein* (Moskou)

Saudi Arabië Mecca Spanje Alcázar van Segovia Switserland Switserse Alpe (Jungfrau-Aletsch)* Thailand Drywende markte Turkye Blou Moskee (Istanbul)

Verenigde Koninkryk

Big Ben* (Paleis van Westminster*) Buckingham Paleis Londentoring* Londenbrug

VSA Grand Canyon* (Arizona) Statue of Liberty* (New York)

* Wêrelderfenis -


VOORGESTELDE ASSESSERINGSILLABUS GRAAD 10

Die Onderwerpe word in numeriese volgorde aangedui. Onderwysers moet hul eie diskresie gebruik om te besluit in watter volgorde hulle dit wil onderrig en assesseer – of watter meer gepas is vir hul Graad 10's en watter vir Graad 11':


10.1.1 1. Toerisme-sektore Beskryf wat toerisme is, deur: die verskil tussen inkomende en uitgaande toerisme te beskryf; die konsepte plaaslike toerisme, streekstoerisme en internasionale toerisme te verduidelik; te verduidelik wat 'n toeris is; redes te gee waarom mense reis en reisigers se behoeftes, voorkeure en verwagtinge te beskryf

10.1.2 1. Toerisme-sektore Beskryf die verskillende tipes toeriste en toeriste-profiele: besoek vriende en familie (VFR) (BVF); vergaderings, aansporingbonusse, kongresse, en uitstallings (MICE) (VAKU); tydverdryf; avontuur; besigheid; inkopies; gesondheid; eko; kultureel; godsdiens / geestelik; sport en ontspanning; onderwys; spesifieke belangstellings toeriste; (SIT) (SBT); rugsakreis/jeugreis; oorbruggingsjaar.

Samestelling van 'n toeristeprofiel.



10.1.3 1. Toerismesektore Beskryf die verskillende soorte vervoer met paslike voorbeelde:

Pad: motor, bus, toerbus, pendelbus, metertaxi's, , minibus-taxi's, motorfietse; Lug: vliegtuie, helikopters, mikroligte vliegtuie; Spoor: treine, trems; Water: luukse passasierskepe, gehuurde bote, seiljagte; buitengewone soorte vervoer: kamele, donkiekarre, warmlugballonne, fietse.

Vergelyk die soorte vervoer (pad, lug, spoor, water) in terme van geriefkoste, veiligheid, kapasiteit, spoed, betroubaarheid

Evalueer die voordele en nadele van die verskillende soorte vervoer

10.1.4 1. Toerisme-sektore Beskryf die verskillende soorte akkommodasie en die fasiliteite en dienste deur elke soort aangebied: Formele diens akkommodasie: hotelle, vakansie- en wild/safari/jaghutte (lodges en wild-lodges); Gaste-akkommodasie: landelike gastehuise, gastehuise, bed-en-ontbyt (B&B's); Selfsorgakkommodasie: chalets, huise, kothuise, woonstelle; Karavaanparke en kampering; Akkommodasie en hostelle vir rugsakreisigers (backpackers). Fasiliteite: waarvan die toeris gebruik kan maak, bv. 'n swembad, gimnasium, geskenkwinkel Dienste : wat die onderneming aan die toeris kan bied, soos wasgoed-diens, begeleide staptogte, pendeldiens, 24 uur-sekuriteit Verduidelik die SA-graderingstelsel vir akkommodasie, deur: Die stergraderingstelsel in Suid-Afrika te beskryf (presiese vereistes vir elke tipe onderneming word nie vereis nie); Die rol van die Toerisme Graderingsraad van SA (TGCSA) te beskryf; Die voordele vir toeriste deur die gradering van akkommodasieplekke te evalueer; Die prosedure wat gevolg word om gradeer te word te beskryf

Die logo's wat vertoon mag word ná gradering te verduidelik.



10.1.5 1. Toerismesektore Verduidelik die konsepte en terminologie wat in Akkommodasie-ondernemings gebruik word: Konsepte: dubbelkamer, dubbelkamer met twee beddens, familiekamer, suite, dakwoning, per persoon, per persoon wat deel, en suite, ten volle inklusief, enkel-toeslag, kontinentale ontbyt, Engelse ontbyt, buffet, a la carte, kamerdiens Afkortings: pp, ppd, pppn, pppd Tegnologie wat in kamers aangetref word: Tegnologie vir vermaak: flieks/video's/DVD's op aanvraag, Internet, speletjies, musiek, betaal Satelliet TV- kanale; Tegnologie vir inligting: interaktiewe TV vir inligting oor hotelfasiliteite, spyskaarte, nabygeleë attraksies, weervoorspellings,

lees boodskappe en hotelrekening, wakkermaakoproepe; Tegnologie vir veiligheid: elektroniese kluis, elektroniese deurslotte, elektroniese sleutelkaarte; Tegnologie vir gerief: teenwoordigheidsensors om vooraf-ingestelde beligting en kamertemperatuur te beheer, elektroniese

toilette, mini-kroeg met elektroniese sensors om verbruik te monitor, verhitte handdoekrelings, badkamer-uitsuigwaaiers, afstandbeheerde TV/DSTV/lugreëling/gordyne;

Tegnologie vir werk: interaktiewe TV vir toegang tot Internet en e-pos, internasionale multi-kragpunt/prop, HSIA (hoë-spoed Internet-toegang), warmkol Internet-toegang en Wi-Fi, telefoon;

Tegnologie vir omgewingsverantwoordelikheid: aktiveer elektrisiteit met gebruik van elektroniese sleutelkaarte, digitale temperatuur-beheerde storte, energie-besparende nagligte in badkamers, teenwoordigheidsensors om ligte af te skakel.

10.1.6 1. Toerismesektore Verduidelik die konsepte en terminologie wat in voedsel- en drankondernemings gebruik word; Konsepte: volle-diens restaurante (fynproewer- restaurante en familie restaurante wat voedsel en alkohol bedien), koffiewinkels,

kitskos/sneldiens- ondernemings (deurry), kroeë/sportkroeë, nagereg-/roomyswinkels, tavernes/sjebeens, straatstalletjies/straat- markte.

10.1.7 1. Toerismesektore Verduidelik die konsepte en terminologie wat in die attraksie-sektor gebruik word: Konsepte: attraksies, attraksie- subsektore soos dobbel en loterye, ontspanning, bewaring, sport en tydverdryf, gebeurtenisse en

konferensies; Tipes toeriste-attraksies (konsepte: mensgemaakte en natuurlike); Primêre en sekondêre toeriste-attraksies. (Voorbeeld: die primêre attraksie was die FIFA Wêreldbeker, maar sekondêre attraksies

was besoeke aan wildtuine, museums, ens.); Aktiwiteite wat aangebied word by toeriste-attraksies. (Voorbeeld: Die Drakensberg is 'n natuurlike attraksie, maar die aktiwiteite

vir toeriste is voetslaan, voëlkyk, ens.); koppel tipes attraksies aan die aantrekkingskrag wat dit sal hê vir sekere tipes toeriste.



10.1.8

1. Toerismesektore

Beskryf die struktuur van die SA-toerismebedryf (basiese kennis) "Toerisme is 'n vennootskap tussen die openbare sektor, privaatsektor en die gemeenskappe wat woon in die gebiede waar toerisme plaasvind." Die openbare sektor (regering): Die openbare sektor sluit in die regering op nasionale, provinsiale , distriks- en plaaslike vlakke. Nasionale Departement van Toerisme (NDT) Provinsiale toerisme departemente; Provinsiale toerisme-owerhede ; Streeksbestemming bemarkingorganisasies (DMOs/SBO's); Streeksmunisipaliteite/Metro/Munisipale (SMO's); Plaaslike toerisme-organisasies (PTO's). Ander regeringsdepartemente Departement van Binnelandse Sake (vir paspoortaansoeke); Internasionale Betrekkinge en Samewerking (visumaansoeke en noodbystand in die buiteland by konsulate en ambassades ); Statistiek SA (vir statistiese inligting ); Departement van Handel en Nywerheid, Departement van Ekonomiese Ontwikkeling (KMMO ontwikkeling); Departement van Sport en Ontspanning (gebeurtenisse); Departement van Vervoer (Passasier Spoor Agentskap van SA ).

Beskryf die struktuur van die SA-Toerismebedryf: (vervolg)

Ondernemings in staatsbesit (semi-staatsinstellings): SA-Lugdiens; SA Express Lugdiens

Agentskappe wat gedeeltelik in staatbesit is: Tourism Enterprise Partnership (TEP)

Openbare entiteite ("agentskappe"), bv. SAToerisme, SANParke, Kultuur, Kunste, Toerisme, Gasvryheid en Sport Onderwys en Opleidingsowerheid (CATHSSETA), Nasionale Dobbelraad, Airports Company South Africa (ACSA), SA Heritage Resources Agency (SAHRA) (skakel met 10.6.3)

Die privaatsektor (basiese kennis): Toerisme produkeienaars soos toeroperateurs, reisagente, konferensie- organiseerders, reispublikasies,

reisversekeringsmaatskappye, soewenierwinkels, restaurante of enige ander besigheid wat 'n wins maak uit toerisme. Plaaslike gemeenskappe: deel in werkskepping, ontwikkeling, beter paaie en skole. Suid-Afrikaanse nie-regeringsorganisasies (NRO's), gemeenskapgebaseerde organisasies (GBO's), toerisme-besighede en

professionele verenigings :



10.1.8 (vervolg)

1. Toerismesektore (vervolg)

TBCSA: Toerisme Besigheidsraad van SA; TGCSA: Toerisme Graderingsraad van SA; FTTSA: Billike Handel in Toerisme SA; SATSA: SA-Toerisme Dienste Vereniging; FEDHASA: Federale Gasvryheidvereniging van SA; ASATA: Vereniging van Suider-Afrikaanse Reisagente; SAACI: Die Suider-Afrikaanse Vereniging vir die Konferensie-industrie; SAVRALA: Die Suider-Afrikaanse Voertuigverhuring en -bruikhuur Vereniging; SAYTC: SA Jeugreis-konfederasie. (Die logo, hooffunksie en belangrikste diens wat deur elk gebied word)

Die Internasionale Gemeenskap, bv.. WTO, WTTC, SADC, WWF

10.2.1 2. Kaartwerk en toerbeplanning

Verduidelik en gebruik kaartterminologie en kaartsimbole:

Konsepte soos skaal, rigting, afstandsaanwysers, byskrifte (sleutels), kaartruitverwysings, ewenaar, halfronde, noordpool, suidpool, breedtegraad, lengtegraad, tydsones, Universele Tyd Koördinaat (UTK), Internasionale Datumlyn (IDL).

Bronne: Verskillende tipes kleurkaarte, soos benodig vir alle afdelings oor kaartwerk en toerbeplanning


Verduidelik en gebruik verskillende soorte kaarte in 'n toerismekonteks: Gee 'n voorbeeld en verduideliking van die soort kaart en die gebruik en waarde daarvan in toerisme. 'n Verskeidenheid kaarte wat gebruik word in die toerisme-konteks: pad- en straatkaarte, politieke kaarte, fisiese kaarte,

gespesialiseerde kaarte (wat klimaat, lughawens, spoorlyne, ens. aandui.), toeriste inligtingskaarte (Nasionale Parke, Wêrelderfenis-terreine , toeriste-attraksies in spesifieke areas, voetslaanroetes, kronkelroetes en meanders);

Elektroniese kaarte: globale posisioneringstelsels (GPS), Google straatkaarte, Google Earth en ander ICT- bronne: Rekenaars of slimfone kan gebruik word om toegang te verkry tot elektroniese kaarte.


Ligging van die volgende op 'n kleurkaart van Suid-Afrika: SA se grense, provinsies, hoofstede, internasionale lughawens, hawens, nasionale snelweë, poorte, belangrikste bergreekse, riviere

en damme.




Ligging van die volgende op 'n kleurkaart van die wêreld: Suid-Afrika en die SAOG-lande ; Sewe kontinente: Asië, Afrika, Europa, Noord- Amerika, Suid-Amerika, Australië, Antarktika; Drie oseane: Indiese; Atlantiese, Stille; Eilandgroepe: Mediterreense, Karibiese, Indiese Oseaan; Toerisme-streke:

Verre Ooste, Midde-Ooste, Suid-Oos Asië en die Stille Oseaan ; Rusland; Verenigde Koninkryk; Wes- Europa, Oos-Europa, Sentraal-Europa, Noord- Europa (Skandinawië en Nordiese lande); Amerikas: Suid-Amerika (Brasilië, Argentinië, Honduras, Chile), Noord-Amerika (Meksiko, VSA, Kanada, Alaska); Australasië: Australië, Nieu Seeland, die eiland van Nieu Guinee, naburige eilande in die Stille Oseaan.

10.2.5 2. Kaartwerk en toerbeplanning

Gebruik afstandaanwysers en -tabelle, deur: te verduidelik hoe hierdie aanwysers en tabelle gebruik word om reisafstande te bepaal; afstandtabelle te gebruik om afstande te bepaal tussen:

die dorpe en stede in jou provinsie; die hoofstede in SA.

te verduidelik wat die verband is tussen die afstand en die TYD gespandeer aan die reis. (Ry ongeveer 100 km per uur.)

10.3.1 3. Toerisme-attraksies Beskryf elk van die nege provinsies as 'n toerisme-attraksie deur die volgende inligting te verskaf oor: klimaat; Reënval; Hoofstad; Belangrikste tale wat gepraat word; Poorte; Lughawens; Hawens



10.3.2

3. Toerisme- attraksies

Beskryf die toeriste-attraksies in elke provinsie van SA, deur: hul ligging te verskaf (afstand aan die naaste stad of dorp); 'n kort beskrywing te gee (hooffokus van hierdie attraksie en 'n paar interessante feite). Oos-Kaap, Vrystaat en Gauteng: Oos-Kaap-attraksies: Addo Olifant Nasionale Park, Nasionale Kunstefees van Grahamstad, Groot-Visrivier (roei), die wêreld se hoogste reksprong by Bloukrans. Vrystaat-attraksies: Vredefortkoepel*, Golden Gate Hoogland Nasionale Park. Gauteng-attraksies: Wieg van die mensdom*, Apartheid Museum, Gold Reef City, Soweto (erfenis).

KwaZulu-Natal en Limpopo: KZNattraksies: iSimangaliso (Groter St Lucia) Vleilandpark *, Ukahlamba-Drakensbergpark*, Durban Strandfront (die Goue Myl/ Marine Parade), uShaka Marinewêreld, Comrades Marathon, sardientjieloop. Limpopo-attraksies: Mapungubwe Kulturele Landskap*, Kruger Nasionale Park, Afrika Ivoorroete.

Mpumalanga, Noord-Kaap, Noordwes-Provinsie: Mpumalanga-attraksies: die Panorama Roete (Pelgrimsrus, Blyde Rivier Canyon, God's Window, Bourke's Luck Kolkgate). Noord-Kaap-attraksies: Groot Gat van Kimberley en Mynmuseum, Brulsand van Witsand-natuurreservaat, Namakwaland se blommeprag, Suid-Afrikaanse Groot Teleskoop (SALT) in Sutherland. Noordwes-attraksies: Sun City en Lost City, Lesedi kultuurdorpie, Pilanesberg Wildreservaat, Aardklop Kunstefees.

Wes-Kaap Wes-Kaap-attraksies: Tafelberg, Victoria en Alfred (V&A) Waterfront, Robbeneiland*, Tuinroete , Wynroetes, Kango-grotte en volstruisplase, Cape Argus Fietstoer, Klein-Karoo Nasionale Kunstefees

* Wêrelderfenis-plekke



10.3.3

3. Toerisme attraksies

(vervolg)

Suid-Afrikaanse fauna en flora as toeriste-attraksies: Verduidelik die konsepte: biodiversiteit, omgewing (natuurlike, fisiese, kulturele, mensgemaakte), ekosisteem, spesies, fauna en flora, wild- en veldlewe, habitat, bedreigde, rooi-datalys, uitgesterf, inheems, vreemdeling, bedreig, uitdunning, stroping, wettige jag, massa- toerisme, oor-verbruik in 'n toerisme-konteks. Suid-Afrikaanse Nasionale Parke (SANParke): Verduidelik wat 'n Nasionale Park is. Verduidelik waarom toeriste nasionale parke besoek. Gebruik die Kruger Nasionale Park (SANPark vlagskip) as 'n gevallestudie om: die konsepte te verduidelik van:

ruskampe (verwys veral na Skukuza as administratiewe hoofkwartier en die grootste kamp); bosveldkampe; oornagskuilings; safari-hutte; luukse jaghutte/lodges.

noem hoofaktiwiteite wat deur die park aangebied word.

Ligging van die volgende nasionale parke op 'n kaart en beskryf die hoofbewaringsfokus van elk:

Addo-Olifant, Augrabies, Bontebok, Golden Gate, tuinroete (Tsitsikamma, Knysna, Wildernis), Bergkwagga, Namakwa, Tafelberg , Weskus.



10.3.3

(vervolg)

3. Toerisme attraksies

(vervolg)

Suid-Afrikaanse Nasionale Parke (SANParke) (vervolg): Oorgrensparke: Verduidelik wat 'n oorgrenspark is. Ligging van die volgende oorgrensparke op 'n kaart en beskryf die hoofbewaringsfokus van elk: Ai-Ais/Richtersveld, Kgalagadi, Groter Limpopo. Oorgrensbewaringsareas: Verduidelik wat 'n oorgrensbewaringsarea is. Ligging van die volgende oorgrensbewaringsareas op 'n kaart en beskryf die hoofbewaringsfokus van elk: Limpopo-Shashe (SA, Zimbabwe en Botswana) Maluti-Drakensberg (Lesotho en SA).

Luukse privaat wildreservate Verduidelik wat 'n luukse privaat wildreservaat is. Beskryf die tipe toeris wat hierdie tipe attraksie sal besoek . Lys die eksklusiewe dienste en ervarings wat deur die volgende aangebied word: Shamwari, Madikwe, Phinda, Sabi Sabi

Nasionale botaniese tuine: Verduidelik wat 'n botaniese tuin is. Verduidelik waarom toeriste botaniese tuine besoek. Lys die fasiliteite en aktiwiteite wat by Kirstenbosch Botaniese tuine aangebied word (vlagskip). Benoem en vind die ligging op 'n kaart van al die ander botaniese tuine in Suid-Afrika.



10.4.1 4. volhoubare en verantwoordelike toerisme

Verduidelik die konsep Volhoubare Toerisme: Beskryf volhoubare praktyke in toerisme-besighede; Verduidelik die noodsaaklikheid vir volhoubare praktyke in toerisme-besighede; Beskryf die drie pilare van volhoubare toerisme (planeet, persone, profyt) en hul impak:

Omgewing: impak van toerisme-besighede op die natuurlike omgewing; Maatskaplik: impak van toerisme-besighede op plaaslike gemeenskappe; Ekonomies: impak van toerisme-besighede op plaaslike gemeenskappe.

Bronne: gevallestudies van volhoubare praktyke in toerisme-besighede <www.tourism.gov.za>:8001/Pg/Documents.aspx?SiteMapNodeId=14&UID=45>


Verduidelik die konsep van Verantwoordelike toerisme, deur: verantwoordelike toerismegedrag teenoor die omgewing te beskryf ; die negatiewe impak van toerisme op die omgewing en die gasheergemeenskap te beskryf die reëls te gee vir die gedrag van toeriste in die natuurlike omgewing; Goeie omgewingspraktyke te beskryf soos rommelbeheer, bewaring van energie, water en ander skaars bronne; die voordele te beskryf van goeie omgewingspraktyke vir die toerismebedryf Bronne: gevallestudies van positiewe of negatiewe toeristegedrag teenoor die natuurlike omgewing


Verduidelik die verbande tussen aardverwarming en die toerismebedryf, deur: die konsepte te beskryf van aardverwarming en koolstofvoetspoor; die oorsake te gee van aardverwarming (styging in temperatuur van die aarde); die gevolge te verduidelik van klimaatsverandering op die toerismebedryf; te beskryf hoe akkommodasie-ondernemings hul koolstofvoetspoor kan beperk deur volhoubare en verantwoordelike praktyke; te beskryf hoe toeriste hul koolstofvoetspoor kan beperk. Bronne: <www.tourism.gov.za>:8001/PublicDocuments/2010_08_29/ESAVE.pdf


Onderwerpe Uitbreiding


Beskryf die tegnologie wat gebruik word vir betaling in SA:

Betalingsmetodes: Internetbetalings; OTM-betalings ; Selfoonbetalings; Spoedpuntmasjiene (vaste en draagbare); Kredietkaarte (Visa, MasterCard, American Express, Diners Club); Debietreiskaarte (SA Travel Card); tjeks Identifiseer die mees gepaste betalingsmetode, gebaseer op die situasie.

Evalueer die voordele en nadele van elke betalingsmetode.


Beskryf die konsep van plaaslike toerisme , deur: te verduidelik wat dit is; te beskryf wat die voordele daarvan is vir SA, deur te fokus op die ekonomie, mense en die omgewing; die Sho't Left-veldtog om plaaslike toerisme in SA te bevorder te verduidelik Bronne: <www.southafrica.net/shotleft> of SAToerisme oproepkantoor: 083 123 6789


Interpreteer toerisme-statistiek: Verstaan die konsepte: statistiek, intra-provinsiale reis teenoor inter-provinsiale reis. Interpreteer statistieke soos die doel van reise, provinsies wat die meeste besoek is, duur van besoek in elke provinsie,

gemiddelde besteding van elke toeris, seisoenaliteit, aktiwiteite wat onderneem is. Bronne: <www.southafrica.net/sat/content/en/za/research-home> of <www.statssa.gov.za>

10.6.1 6. Kultuur- en erfenistoerisme

Verduidelik die konsepte kultuur, erfenis, kulturele diversiteit deur te verwys na Elemente van kultuur, soos argitektuur, interieur, kuns en kunsvlyt, kookkuns, musiek en dans; die belang en waarde van erfenisbewaring vir die nageslag.


Uitbreiding Uitbreiding


Beskryf die erfenisterreine in SA: Kulturele erfenisterreine, soos monumente, museums, historiese geboue, begraafplase, paleontologiese voorwerpe. Natuurlike erfenisterreine, soos berge, watervalle, grotte. Verduidelik die verskil tussen plaaslike, provinsiale en internasionale erfenisterreine. gee voorbeelde van erfenisterreine in jou eie provinsie. Teken en verduidelik die erfenis-gedenkplaat wat terreine wat as erfenisterreine verklaar is, identifiseer.. Bronne: Plaaslike inligtingsbronne by toerismesentrums.


Beskryf die SA-erfenisliggame en hul funksies: South African Heritage Resource Agency (SAHRA): logo en funksies; Provinsiale erfenisagentskappe.

Verduidelik die toekenning van spesiale erfenispermitte en-uitvaardiging van beskermingsregulasies (strukture ouer as 60 jaar, argeologiese en paleontologiese terreine en materiale, meteoriete, skeepswrakke, begraafplase, grafte). Bronne: <www.sahra.org.za>


Verduidelik hoe diversiteit en erfenis in SA gebruik word om inkomende en uitgaande toerisme te bevorder, deur: diversiteit te definieer; te verduidelik hoe diversiteit in SA gevier en gebruik word om inkomende en uitgaande toerisme te bevorder; die kulturele uniekheid en erfenisse wat in SA gevind word te beskryf

o die toerisme belangrikheid van die kulture in jou provinsie/land wat toeriste na Suider-Afrika lok, folklore, drag en kookkuns van verskillende kulturele groepe, praktyke soos gumbootdanse (mynkultuur), township kwaito, kuns, sangomas, tradisionele medisyne en heling, kleinkapteinsgebiede met tradisionele hoofmanne/leiers, Ndebele kuns, Zulu- danse in tradisionele kleredrag, rickshaws, San-rotskuns en -graverings, kunstefeeste.



10.8.1 8. kommunikasie en kliëntediens

kommunikasie-tegnologie: Beskryf die verskillende tipes toerusting en tegnologie wat vir kommunikasie gebruik word in 'n toerismebedryfsomgewing: landlyn-telefone selfone; faksmasjiene; fotostaatmasjiene; drukkers en rekenaars (insluitend e-pos, video-konferensies en tele-konferensies).

Verduidelik die funksie van elk. Beskryf die voordele en nadele van elk.

10.8.2

8. Kommunikasie en kliëntediens

Geskrewe en mondelinge kommunikasie in die toerismebedryf : Beskryf en gee voorbeelde van geskrewe kommunikasie , insluitend : e-pos en e-pos-netiket'; webtuistes; SMS-boodskappe; sosiale netwerke soos Facebook en Twitter vir bemarkingsdoeleindes; fakse; memo's; opnames; vraelyste.

Beskryf en gee voorbeelde van mondelinge kommunikasie, insluitend: van aangesig tot aangesig; telefonies: landlyne; selfone.

Demonstreer besigheidskommunikasie-etiket in verskillende situasies . Beskryf en gee voorbeelde van toerisme pad- en inligtingstekens as 'n manier om te kommunikeer.




Beskryf wat diensvoortreflikheid is, deur:: Die konsepte te verduidelik van: voortreflike diens; te verduidelik wat die belang en waarde is daarvan om voortreflike diens te voorsien, vir 'n toerisme-besigheid; die voordele van voortreflike diens te lys, vir

'n besigheid; 'n toeris;

die gevolge van swak diens te noem; aanbevelings te maak vir die verbetering van swak dienslewering; 'n Gedragskode te skryf vir voortreflike diens in 'n toerisme-onderneming. Bronne: gevallestudies wat verband hou met dienslewering

10.9.1 9. Bemarking Verduidelik hoe toerismeprodukte, -dienste, en -terreine bemark word, deur: die volgende konsepte te beskryf: bemarking, marknavorsing, teikenmarkte, markaandeel, mededingende voordeel, kern- en

nismarkte.

Die doel te beskryf van die bemarking van toerisme-produkte en -dienste.

te beskryf wat marknavorsing is, deur: die proses te beskryf van marknavorsing, insluitend faktore soos :

die potensiële kliënt; breër teikenmark; kompetisie; verspreiding van produkte; finansiering; bemarkingsamestelling (die VYF "P's" van bemarkingsamestelling: produk, promosie, prys, plek, persone).

te beskryf watter bronne benodig word vir marknavorsing (begroting vir die uitkontraktering aan navorsingspesialiste, samewerkende navorsingsgroepe, individuele navorsing ).

te verduidelik hoe marknavorsing bestuur word (stel tydraamwerke, teikendatums, implementeringsdatums vas).


D. ADMINISTRATIEWE EN BYSTAND-DOKUMENTASIE Administratiewe Dokumentasie vir die onderwyser se SGA-lêer

1.1 Dekblad vir Onderwyser se SGA-lêer

1.2 Ontledingsmatriks vir Toetse en Eksamens

1.3 Sigblad met SGA-punte

1.4 Rangordelys vir SGA

1.5 Finale Modereringsinstrument vir SGA

1.6 Terugvoeringsvorm aan IEB vir SGA

Administratiewe Dokumentasie vir die Leerder se SGA-lêer

2.1 Dekblad vir Leerder se SGA-lêer

2.2 Verklaring van Geloofwaardigheid

2.3 Verklaring van Weglatings

Administratiewe Dokumentasie vir die Onderwyser se PAT-lêer

3.1 Dekblad vir die Onderwyser se PAT-lêer

3.2 Sigblad met PAT- punte

3.3 Rangordelys vir PAT-punte

3.3 Finale Modereringsinstrument vir PAT

3.4 Terugvoeringsvorm aan IEB vir PAT

Administratiewe Dokumentasie vir Leerder se PAT-lêer

4.1 Dekblad vir Leerder se PAT-lêer

4.2 Verklaring van geloofwaardigheid

Bronne

5.1 Verpligte 14-Dag-Toerplan Nasienrubriek

5.2 Vorm vir Toerbegroting

5.3 Verwysingstegnieke

5.4 Vlak 7 Prestasie-aanwysers

IEB Copyright © 201

1.1 DE

Sentrumnom

Gekontroleer(Toets, Ontle

Gekontroleer

(Toets, Ontle

Voorbereiden

(Toets, Ontle 14-Dag Toer(Aktiwiteitsb

Visuele mon

(Aktiwiteitsb

Bedryfsverw

(Aktiwiteitsb

Geteken d

Geteken d

14 – 2016

EKBLAD VIR

mmer

SGA-Komp

rde toets 1 edingsmatriks

rde toets 2

edingsmatriks

nde/Rekordek

edingsmatriks

rplan blad en Nasien

ndelingtaak

blad en Nasien

wante prestasie

blad en Nasien

deur Opvoe

deur Moder

R ONDERWY

Merk asb.

ponent

en Nasienrigl

en Nasienrigl

ksamen

en Nasienrigl

nriglyne)

nriglyne)

e

nriglyne)

TOTAA

SGA-TOT

eder: _____

rator: ____

YSER SE LÊE

NAS

ON

die toepaslik

1

lyne)

lyne)

lyne)

AL:

TAAL:

__________

__________

ER

SIONALE

T

NDERWYS

Naa

ke Onderwe

2 3

__________

__________

SENIORSE

TOERISME

ER SE SG

am van skool:

erp (Sien lys

Onder

4 5

__________

__________

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

A-DEKBL

s op bl. 34/6)

rwerp

6 7

__Datum: _

__Datum: _

NALE SENIORSERTIFIEMENTERINGSDATU

AAT

LAD

).

8 9

__________

__________

FIKAAT HANDBOEK:UM: GRAAD 12, 2016

Maks

9

70

70

200

150

50

100

640

100

_____

_____

IEB Cop

1.2

Asse

V PuntOnde

pyright © 2014 – 2016

ONTLEDINGSMA

ssering:

Vraagnommer

etotaal per erwerp:

ATRIKS VIR TOE

Vul in p[Le

1 2

TSE EN EKSAME

ONTLEDIN

puntetoekenning pet op: Daar is geen

3 4

ENS

NASIONALE

NGSMATRIKS

Bl

per Onderwerp (Sin Onderwerp 6 in G4 5

E SENIORSER

TOERISME

S VIR GRAAD

loom se Denkvlakk

ien lys op bl. 34/6):Graad 12 nie]

7 8

RTIFIKAAT

12 TOETSE EK

ke (vul in puntetoe

9 Punteto

per Vla Verwag Werkli

KSAMENS

Datum:

ekenning)

Bloom se Denkv 1

otaal ak:

gte %: ike %:

NASIONALIMPLEM

vlakke (vul in punt

2 3

60%

3

LE SENIORSERTIFIKAAT HANMENTERINGSDATUM: GRAAD

tetoekenning) 4 5

40%

4/43

NDBOEK: D 12, 2016

6


1.3 SIGBLA

NAAM VAN

Ek verklaa __________Geteken de

_________Datum

14 – 2016

AD VAN SGA

N KANDIDA

Punt

ar dat hierd

____________eur Onderw

__________

A-PUNTE

AAT

TO

ET

S1

70

die punte 'n a

______ wyser

_____ ____

NAS

TO

ET

S 1

TO

ET

S 2

70

akkurate we

__________ Da

SIONALE

T

SIGBLAD

RE

KO

RD

- E

KSA

ME

N

200

eergawe van

___ Ge

_________atum

SENIORSE

TOERISME

D VAN SGA

14-D

AG

TO

ER

PL

AN

150 50

n die kandid

____________eteken deur

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

A-PUNTE

VIS

UE

LE

MO

ND

-TA

AK

BE

DR

YF

SVE

RW

AN

TE

P

RE

ST

AS

IE

0 100

daat se werk

___________ r Prinsipaal

NALE SENIORSERTIFLEMENTERINGSDATU

AAT

PR

ES

TA

SIE

640

rk is.

_ l

34/44


FIN

AL

E P

UN

T

100


1.4 SGA-RA

SENTRUM

KANDIDA

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Na my we _________Onderwys

14 – 2016

ANGORDELY

M No:

ATE GELY

EKSAM

ete is hierdi

__________er

YS

YS IN RAN

MENNOMME

ie punte ko

__________

NAS

NGORDE V

ER

orrek en ak

_____

SIONALE

T

SGA-R

VAN PUNT

kkuraat.

SENIORSE

TOERISME

RANGORD

TE (HOOG

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

DELYS

GSTE TOT

_________Datum


AAT

T LAAGST

__________

34/45


TE)

PUNT – 100

____

0


1.5 FIN

Sentrumno

1. Gepast

2. Voorbl

naam v3. Onderw

4.1 IEB Fi

toepasl4.2 Korrek

Moder5. Sigblad

ingeslu6. Rangor

7. Geteke

punteb8.

Toetsedeur ka

1.1 Twee g

1.2 Bronne

op datu1.3 Onderw

gestel o2.1 Nasien

ingeslu2.2 Nasien

feitelik3. Bewys

ingeslu4. 'n Akk

ingeslu5. Gekon

verdeli

1.1 Die Vo

Graad noodw

1.2 Bronnop datu

14 – 2016

NALE MODE

ommer: ___

ADKr

te, plat lêer is

lad toon duidevan skool & owyserslêer het

inale Modererlik) is ingeslukte leerderlêerreringslys (as td van punte inuit. rdelys (1.4) is

ende rekenaar-blad en rangore/Take is in voarton lêerverd

Krgekontroleerd

e soos data-blum. werpe en sub-op toetse

nriglyne vir geuit nriglyne is gedk korrek. se van skoolmuit. kuraat voltooiduit ntroleerde toeting.

Kroorbereidende12-Onderwer

wendig alle subne soos datablaum

ERERINGSIN

__________

DMINISTriterium gebruik.

elik sentrumnoonderwyser. t 'n Inhoudbla

ringslys van kait.

rs is voorgelê toepaslik). n alfabetiese o

s ingesluit.

-gegenereerdedelys is inges

olgorde geplaadelers.

GEriterium de toetse is ing

aaie, rangtabe

-onderwerpe i

ekontroleerde

detailleerd, rel

moderering van

de ontledingsm

se het 'n 60/40

riterium e eksamen assrpe (hoewel nib-onderwerpeaaie, rangtabe

NSTRUMEN

NAS

FINALE

_______

TRASIE V

ommer,

ad.

andidate (as

volgens

orde (1.3) is

e IEB-luit.

as en geskei

EKONTR

gesluit.

elle, ens. is

s duidelik

toetse is

levant en

n toetse is

matriks is

0 denkvlak-

REKO

sesseer alle ie

e nie). lle, ens. is

NT VIR SGA

SIONALE

T

E MODERE

VAN ONDJa Nee

ROLEERDJa Nee

ORDEKSAJa Nee

SENIORSE

TOERISME

ERINGSIN

DERWYS

DE TOET

AMEN

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

NSTRUME

Datum: __

SERSLÊEOpm

TSE Opm

Opm


AAT

ENT SGA

__________

ER merking

merking

merking

34/46


_____

34/47


1.3 Onderwerpe en sub-onderwerpe word duidelik gestel op die eksamen of die nasienriglyne en in die ontledingsmatriks.

2.1 Nasienriglyne is ingesluit. 2.2 Nasienriglyne is gedetailleerd, relevant en

feitelik korrek

3. Bewyse van skoolmoderering van die eksamen is ingesluit

4. 'n Akkuraat voltooide ontledingsmatriks is ingesluit.

5. Die eksamen het 'n 60/40 denkvlakverdeling 6. Die voorbereidende Eksamen is 'n akkurate

beeld van die Finale Eksamen m.b.t. struktuur en moeilikheidsgraad.

7. Hierdie eksamen is NIE 'n vorige IEB- of DOO-vraestel nie.

TAKE Kriterium Ja Nee Opmerking 1.1 Taakblad vir 14-Dag -Toerplan is ingesluit.

1.2 Verpligte nasieninstrument is gebruik om die toerplan te assesseer.

2.1 Taakblad vir Visuele mondelingtaak is ingesluit

2.2 Visuele Taak vereis dat leerders 'n probleem oplos.

2.3 Nasienriglyne vir Taak is ingesluit. 3.1 Taakblad vir Bedryfsverwante Prestasietaak

is ingesluit.

3.2 Hierdie taak het 'n groepwerk-komponent. 3.3 Die Bedryfsverwante Taak is verwant aand

die toerismebedryf

3.4 Nasienriglyne vir die Taak is ingesluit 4.1 Take sluit 'n groep Onderwerpe in 4.2 Onderwerpe en sub-onderwerpe word

duidelik getoon op elke taak.

5. Aktiwiteite is toepaslik vir die vlak van die leerders.

6.1 Nasienriglyne neem assessering van proses en produk in ag.

6.2 Nasienriglyne is gepas vir die aard van die take.

LEERDERLÊERS Kriterium Ja Nee Opmerking 1. Gepaste lêers is gebruik

2. Elke leerder se lêer bevat getekende verklaring van geloofwaardigheid.

3. 'n Weglatingsbrief is ingesluit waar nodig. 4. Toetse/take is geskei deur karton

lêerverdelers

5. Alle take se verwysings is korrek gedoen.

6. Plagiaat/spore van plagiaat kom voor in die leerders se werk.

34/48


Verdere kommentaar:

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

SGA-Moderator se handtekening: ________________________ Datum: _________________


1.6 TER

Eksamens

Die kandid

Kommentaa

AanbevelingSGA-punte m Voorgestelde

Wysiging wa

__________SGA-Mod

14 – 2016

RUGVOERV

sentrumnom

date wie se

ar:

gs: moet aanvaar

e wysiging de

at geïmplemen

____________derator se H

VORM AAN

mmer: ___

Leerderlêe

Eksam

word sonder w

eur Moderator

nteer moet wo

____________andtekening

IEB OOR SG

NAS

TERU

__________

rs vir mode

mennommer

wysiging

r:

ord:

__ g

GA

SIONALE

T

UGVOERV

______ Datu

erering voor

Skool

(%

SENIORSE

TOERISME

VORM AAN

um: ______

rgelê moet

lpunt %)

GemPu

_______

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

N IEB OOR

______

word (name

modereerde unt (%)

___________Datum


AAT

R SGA

e verskaf de

JA

__

34/49


deur IEB)

A NEE


2.1 DE

Sentrumn

14 – 2016

EKBLAD VIR

nommer:

Gek

Gek

Voo

14-D

Visu

Bed

TO

SGA

R LEERDER

K

kontroleerde

kontroleerde

orbereidend

Dag-Toerpl

uele Monde

dryfsverwan

TAAL

A-TOTAA

R SE SGA-LÊ

NAS

DEKB

Komponen

e toets 1

e Toets 2

de eksamen

lan

elinge taak

nte prestasie

AL

ÊER

SIONALE

T

BLAD VIR

Naasko

nt

e

SENIORSE

TOERISME

LEERDER

am van ool:

Mak

70

70

200

150

50

100

640

100

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

R SE SGA-

ks Beha

0

0

0

0

0

0

0

0


AAT

-LÊER

aal

34/50



2.2 VE

Die brief

VERKLA

Hiermee vgebruik ge _________NAAM VA Ek stem inbedrog, m.sal prysgee _________LEERDER

14 – 2016

RKLARING

f met die V

ARING DEU

verklaar ek demaak het v

__________AN LEERD

n dat as dit b.b.t. die inhe.

__________RLÊER

G VAN GELO

erklaring m

UR DIE KA

dat alle bewvan enige br

__________DER DA

bevind wordoud van hie

__________

OOFWAARD

NASIONA

VERKLA

moet in elklêer ne

ANDIDAA

wysstukke inonne dit as

______ ___ATUM

d deur die berdie Lêer, e

________

Sk

DIGHEID

ALE SENIO

T

ARING VA

ke SGA-Leeet na die De

AT

n hierdie Lêsodanig aan

__________

betrokke outek alle punt

kool Brie

ORSERTIF

TOERISME

AN GELOO

erderlêer geekblad.

êer my eie ongedui is.

_________

toriteite dat e wat ek ve

efhoof

NASIONIMPLE

FIKAAT-E

E

OFWAARD

eplaas wor

orspronklik

ek skuldig rkry het vir

___DA


EKSAMEN

DIGHEID

rd asook in

ke werk is e

is aan eniger hierdie ass

__________ATUM

34/51


die PAT-

n indien ek

e vorm van sessering

__________

_


2.3 VE

Naam van SGA-kom Die leerde

Die leerder _________TOERISM _________LEERDER _________OUER / V

14 – 2016

RKLARING

Moet i

n Leerder:

mponent: __

r het nie die

Siekte. Doktersbrief is Die voltooide k Afwesigheid Hiermee erkenToerismetaak/P Nie die kompoHiermee erkenontvang weens Ander:

sal die volge

__________ME ONDER

__________R

__________VOOG DAT

G VAN WEGL

in die plek

_________

__________

e opgestelde

s aangeheg .

komponent is v

n ek dat ek nie oPat-fase nie. Di

onent ingehandin ek dat ek nie 'ns my eie nalatig

ende assesse

__________RWYSER

__________

__________TUM

Sko

LATINGS

NASIONA

VER

van die ver

SGA-

__________

__________

e SGA-taak

verlore, maar die

opgedaag het opit beteken dat e

g nie n Toerisme-kom

gheid

ering toon op

__________

__________

__________

ool Brief

ALE SENIO

T

RKLARIN

rmiste SGA

-WEGLAT

__________

__________

k/PAT-fase

e punt is aanget

p die alternatiewek 0% vir hierdi

mponent ingeha

p die puntesta

____

_

____ _____

fhoof

ORSERTIF

TOERISME

NG VAN W

A-Kompon

TINGS

_________

__________

ingesluit ni

teken.

we datum wat gie komponent sa

andig het nie. D

aat vir die ko

__________

NASIONIMPLE

FIKAAT-E

E

WEGLATIN

nent geplaas

Gra

__________

e om die vo

gereël is vir dieal ontvang ween

it beteken dat e

omponent: __

____


EKSAMEN

NGS

s word

aad: ______

_________

olgende rede

e voltooiing vanns my eie nalat

ek 0% vir die ko

_____

_________DATUM

_________DATUM

34/52


__________

e:

n my tigheid.

omponent sal

__________

__________

_

_

_


3.1. DEKBL

Sentrumn

Vul in

onderwer

(e.g. 12.3

Punt

14 – 2016

LAD VIR DIE

nommer:

rpnommer:

3.6)

g

t:

E ONDERW

PR

Fase 1

Fase 2

TOTAA

PAT-TO

[Let W

1

.1 g.2

YSER SE PA

NA

DEKBL

RAKTIESE

Besk

AL

OTAAL

ONTLED

Onderwer

Wel: daar is g

2

KRITIESE U

g.3

AT-LÊER

ASIONALE

LAD VIR O

N

E ASSESSE

krywing

DINGSM

rpe (Sien lys

geen Onderwe

3

UITKOMST

g.4

E SENIOR

TOERISM

ONDERW

Naam van sk

ERINGS-TA

MATRIKS

s op bl. 34/6)

erp 6 in Graa

4 5

TE (Sien lys o

g.5

NASIONIMPLE

SERTIFIK

ME

WYSERS-PA

kool:

AAK

Maks

100

100

200

100

SE

ad 12 nie]

7

op bl. 34/3)

g.6 g


KAAT

AT-LÊER

8

g.7 g.8

34/53


9

8


3.2 SIGBLA

Ek verkla __________

Geteken d

________Geteken d

14 – 2016

AD VIR PAT

NA

ar dat hier

____________

deur onder

_________deur Prinsip

-PUNTE

AAM VAN K

rdie punte

____________

rwyser

__________ipaal

NASIONA

KANDIDAAT

'n akkurate

_____

___ _____

ALE SENIO

T

SIGBLAD

T

e weergaw

__________

ORSERTIF

TOERISME

D VIR PAT

FA

SE

1

100 10

e is van die

_______

Datum

_____ Datum

NASIONIMPLE

FIKAAT-E

E

T-PUNTE

FA

SE

2

00 200

e kandidate

___________

m

m


EKSAMEN

FIN

AL

E P

UN

T

100

te se werk.

________

34/54



3.3. PA

SENT

KANDIDA

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

Na my we _________Onderwys

14 – 2016

T- RANGOR

TRUM-No

ATE GELY

EKSAM

ete is hierdi

__________er

RDELYS

o:

YS IN RAN

MENNOMME

ie punte ko

__________

NAS

NGORDE V

ER PUNT – 1

orrek en ak

_____

SIONALE T

PAT-R

VAN PUNT

100

kkuraat.

SENIORSETOERISMERANGORD

TE (HOOG

NASIONIMPLE

ERTIFIKAE DELYS

GSTE TOT

_________Datum


AAT

T LAAGST

__________

34/55


TE)

____


3.4 PA

Sentrumno_________

Die PAT isDie PAT bDaar is 'n v Opmerkings

__________

__________

Die PAT inDie PAT foWaarneminDaar is 'n bDie PAT ven dan aanDie PAT isDie PAT bDie PAT dDie PAT inalle leerderDie PAT mPlagiaat is Opmerkings

__________

__________

Die assesseDie assesseDie assessekriteria (sieVoltooide O Kommentaar

__________

__________

14 – 2016

T-MODERE

ommer: __________

s in 'n aparteevat verdele

voltooide pu

:

____________

____________

nkorporeer lokus op versng en van-aabalans tussenvereis dat leenbevelings kas omvattend estaan uit tw

dek minstensnkorporeer vrs.

maak voorsiegevind/word

:

____________

____________

eringsriglyneringsriglyneringsriglyn en bl. 66). Ontledingsm

r:

____________

____________

ERINGSINST

__________

e, sagte plat ers (bv. gekluntestaat en r

____________

____________

leer wat binnskeie sektoreangesig- tot-n terrein- enerders 'n situan maak omgenoeg om

wee fases, ees vier Onderwverskeie den

ening vir Kod vermoed i

____________

____________

De gebruik vie gebruik vi/ instrumen

matriks (3.1)

____________

____________

TRUMENT

NAS

PAT

_______

Algelêer geplaas

leurde papierrangordelys

____________

____________

Die Taane die bedrye/subsektore- aangesig (P

n literatuurnauasie/plek/term dit te verbe

oor twee teren per termywerpe op 'n

nkvlakke om

ode 7-leerderin leerder se

____________

____________

Die Assesseir Fase 1 is tir Fase 2 is tnt maak voor

) is ingesluit

____________

____________

SIONALE

T

T-MODER

emeen s. r) om Fase 1vir PAT-pu

___________

___________

ak/Take yf plaasvind.e. Primêre) navavorsing. rrein/toerismeter. rmyne te str

yn. geïntegreer

m voorsiening

rs (sien bl. 6 werk. (Sien

___________

___________

eringsriglyntoepaslik virtoepaslik virrsiening vir

t, in ooreens

___________

___________

SENIORSE

TOERISME

RERINGSIN

1 & 2 te skeunte in die on

____________

____________

vorsing is ge

mepotensiaa

rek.

rde wyse. g te maak vi

66). n opmerking

____________

____________

ne r die taak. r die taak. Kode 7 leer

stemming me

____________

____________

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

NSTRUME

Da

i. nderwyser s

____________

____________

edoen.

l krities moe

ir die vermo

g hieronder)

____________

____________

ders d.m.v.

et die VAR'

____________

____________


AAT

ENT

atum:

se PAT-lêer.

___________

____________

et evalueer

oëns van

___________

____________

spesifieke

e.

___________

____________

34/56


Ja N

__________

Ja Ne

__________

Ja Ne

__________

Nee

ee

ee

34/57


Die Assessering Ja Nee Die leerder se portefeulje bevat voltooide assesseringsinstrumente vir die PAT. Die assesseringsinstrumente is konsekwent gebruik deur albei fases. Kommentaar:

_____________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

Moderator se handtekening: __________________________________ Datum: ___________________________


3.5 TER

Eksamens

Die kandid

Kommentaa

AanbevelingPAT-punte m Wysigings so

Wysiging wa

__________PAT-Modera

14 – 2016

RUGVOERV

sentrumnom

date wie se

ar:

gs: moet sonder w

oos aanbeveel

at geïmplemen

____________ator se handte

VORM AAN

mmer: ___

PAT vir mo

Eksam

wysiging aanva

l deur modera

nteer moet wo

____________ekening

IEB VIR PA

NAS

TERU

__________

oderering v

mennommer

aar word

ator:

ord

__

AT

SIONALE

T

UGVOERV

______

voorgelê mo

Skool(%

SENIORSE

TOERISME

VORM AAN

oet word (na

lpunt %)

Gempu

_______Datum

NASIONIMPLE

ERTIFIKA

E

N IEB VIR

ame verskaf

modereerde unt (%)

___________


AAT

R PAT

Datum: __

af deur IEB)

JA

__

34/58


__________

B)

A NEE

_


6.1. DEK

Naam van Leerder:

14 – 2016

KBLAD VIR L

Fas

Fas

TO

PAT

LEERDER S

PR

B

e 1

e 2

TAAL

T-TOTAA

E PAT-LÊER

D

RAKTIESE

Beskrywin

L

R

NASIONAL

DEKBLAD VI

ASSESSE

ng

LE SENIORS

TOERISM

IR LEERDE

Eksame

ERINGSTA

Mak

100

100

200

100

NASIONIMPLE

SERTIFIKAA

ME

R SE PAT-L

n-No.

AAK

ks Beha

0

0

0

0


AT

LÊER

aal

34/59


34/60


BYSTAND-DOKUMENTASIE 5.1. VERPLIGTE 14-DAG-TOER NASIENRIGLYNE

NASIEN-PUNTESTAAT EN RUBRIEK VIR 14-DAG-TOER

AANBIEDING VAN TOERPLAN: [60]

KRITERIA Moontlike

punt Leerder se punt

1 Voorblad met naam, graad, onderwerp en projektitel

5

2 Inhoudblad met akkurate bladsynommers

5

3 Toer is besonder goed gepas vir die profiel van die toeriste gekies deur die leerder

5

4 Duidelike kaart van die SAOG-streek Al drie bestemmings is aangedui op kaart.

5

5 Duidelike kaart van 1ste bestemming wat akkommodasie en attraksies aandui wat besoek gaan word

5

6 Duidelike kaart van 2de bestemming wat akkommodasie en attraksies aandui wat besoek gaan word

5

7 Duidelike kaart van derde bestemming wat akkommodasie en attraksies aandui wat besoek gaan word

5

8 GESONDHEID: voorsorgmaatreëls om Malaria, Bilharzia, Cholera en geelkoors te verhoed

4

9 VEILIGHEID: Beveel voorsorgmaatreëls aan wat toeriste moet tref terwyl hulle met vakansie is

5

10 Veilige en verantwoordelike gedrag en optrede wanneer kommunikeer met die plaaslike gemeenskapen omgewing

4

11

REISDOKUMENTE: Paspoortvorms ingehandig, visum-aansoeke ingehandig, geldigheid van reisdokumente beklemtoon, gesondheidsertifikaat genoem.

4

12 DOEANE: doeanevereistes vir S.A. en beide SAOG-landeis duidelik vir aankoms en vertrek.

3

13

KORREKTE VERWYSING soos volgens gids op bl. 65. (uit 'n moontlike totaal van 5, trek 1 punt af vir elke fout tot 'n minimum van 0 punte)

5

TOTAAL:

60


BEPLANNING EN NAVORSING: [25] Kriteria

0 1

2

3 – 4

5

6

7

Punt toegeken

Die leerder het profiele vir 2 verskillende toeriste voltooi

Geen bewys Nie genoeg detail nie of onvolledig of net een profiel is ingesluit

Twee voltooide profiele is ingehandig, maar hulle is nie verskillend nie

Twee goedgeformuleerde en voltooide profiele is ingehandig

/4

Die leerder het navorsing gedoen oor die 3 bestemmings

Geen bewys Geen of oppervlakkige navorsing

Sekere navorsing is gedoen, maar dek nie al die areas nie

Navorsing is gedoen, maar daar kom verfyning kort en 'n mate van irrelevante inligting kom voor

Uitstekende navorsing, verfynd, feitelike korrek en met relevante inligting

/5

Die leerder kan sy/haar keuse regverdig m.b.t. provinsie en SAOG-lande

Geen bewys Die leerder kan nie die keuse regverdig nie

Die leerder kan of die provinsie of een van die SAOG-lande regverdig

Die leerder se keuse kan werk, maar daar kan dalk beter opsies wees

'n Goeie seleksie/ keuse

'n Uitstekende keuse/seleksie , wat die toeriste-profiele perfek pas.

/6

Die leerder toon begrip van toegang en poorte tot die gekose bestemmings

Geen bewys Die leerder is onseker oor die toegang of poorte tot die bestemmings

Die leerder kan albei beskryf

Die leerder ken albei en is goed ingelig

/4

Akkommodasie, attraksies en aktiwiteite word genoem

Geen bewys Geen inligting nie of net een van die drie is aangeroer

Inligting is baie basies of net twee van die drie is aangeroer

Basiese inligting oor al drie is beskikbaar

Konkrete , bruikbare inligting is vir al drie beskikbaar

Gedetailleerde, relevante inligting is duidelik weergegee

/6

Die toer in die geheel: [8]


Kriteria 0

1

2

3 – 4

5

6

7

Punt toegeken

Hierdie toer in die geheel is vir 2 mense met verskillende profiele vir 14 dae

geen bewys Twee/al die volgende aspekte is nie korrek nie: ▪ die toer is nie vir 2 mense nie ▪ die toer is nie

14 dae lank nie ▪ die profiele van

die toeriste verskil nie

Die toer is nie vir 2 mense nie

of is nie 14 dae lank nie

of die profiele van die toeriste verskil nie

Die toer is suksesvol beplan vir twee mens met verskillende profiele vir 14 dae

/4

Die toer vind plaas in een SA- provinsie en twee SAOG-lande

Geen bewys Die toer kort twee/meer van die volgende: ▪ een SA-

provinsie ▪ 2 SAOG-lande

Die toer vind plaas in een SA- provinsie en twee SAOG- lande

Die toer vind plaas in een SA- provinsie en twee SAOG-lande en daar is 'n balans in die tyd spandeer tussen die bestemmings

/4


DIE 14 DAE: [22]

Kriteria 0

1

2

3 – 4

5

6

7

8 – 10

Punt toegeken

Elke dag begin op 'n nuwe bladsy met 'n duidelike opskrif, beginnende met die dagnommer en die roete vir die dag. Geen datums nie

geen bewys Uitleg is lukraak en kort die struktuur soos uiteengesit onder kriteria

Die uitleg is soms korrek, maar dit pas nie die kriteria heeltemal nie

Die uitleg is uitstekend en dit vervul die kriteria heeltemal.

/4

Elke dag bevat 'n beskrywing van aktiwiteite, insluitend oorstaan vir maaltye, inkopies en vrye tyd

Geen bewys nie

Alle/die meeste dae se beskrywings is vaag en kort detail

Die meeste dae se beskrywing sluit basiese detail in oor aktiwiteite, stilhou, maaltye, inkopies en vrye tyd.

Elke dag se beskrywing sluit detail in rakende aktiwiteite, stilhoutye, maaltye, inkopies en vrye tyd

/4

Aan die einde van elke dag dui die leerder duidelik aan waar die toeriste sal oornag en watter maaltye by die prys ingesluit is

Geen bewys Geen einde-van -die-dag opsommings ingesluit nie

of hulle is nie konsekwent nie of is verkeerd

Die meeste van die dag eind-opsommings is ingesluit en korrek

Die dag eind-opsommings van elke dag is omvattend en korrek

/4

Die toerplan is in die geheel samehangend en logies

Geen bewys Die toerplan toon geen samehang nie en maak geen sin nie

Die toerplan kort samehang, maar daar is tog logika merkbaar in die roete of omgekeerd

'n Redelike balans tussen samehang en logika.

Goeie samehang en die roete is sinvol

Beide samehang en logika is baie goed. Een probleem lei tot 'n V6 en nie 'n V7 vir die taak nie

Uitstekende samehang en logika. Dae volg logies op mekaar en die roete is uiters uitvoerbaar

/10


VEREISTE ASPEKTE: KOSTEBEREKENING EN BEGROTING: [10] Kriteria

0 1

2

3 – 4

5

6

7

8 – 10

Punt toegeken

Kosteberekening van toer is binne die begroting van die toeriste

Geen begroting is ingesluit nie

of dis onrealisties

of die tariewe is bloot uit die duim gesuig

Baie, baie skraal. Slegs enkele belangrike kostes is gelys, of die begroting is korrek bereken, maar val nie binne die prysveld soos aangedui deur die toeriste op hul profiele nie.

Slegs 'n paar kostes genoem en die begroting pas byna binne die korrekte prysveld,

'n Goeie basiese begroting, baie van die vereiste aspekte is korrek ingesluit. Berekenings is meesal korrek maar enkele weglatings kom voor.

'n Goeie begroting. Die meeste van die vereiste aspekte is korrek ingesluit. Die berekenings is meesal korrek, maar enkele weglatings kom voor..

Die koste soos in die begroting aangedui stem ooreen met die wat deur die toeriste bepaal is. Een berekening is egter foutief of een tarief is weggelaat.

Die koste soos aangedui is korrek en stem ooreen met die wat deur die toeriste bepaal is. Die berekenings is korrek en alle kostes is aangedui.

/10

/125 = %

KOMMENTAAR:

Geassesseer deur: __________________________ Datum:___________________________

34/65


5.2 VORM VIR TOERBEGROTING (AANGEPAS VANUIT DBO PAT-RIGLYNE 2009)

Wenk: Bereken eers die individuele koste van die sub-afdelings voor die finale begroting bereken word. neem kennis dat alles in hierdie dokument beskou sal word as 'inklusief' tot die toeriste en dus sal enigiets wat nie hier genoem word nie, impliseer dat dit vir die toeriste se eie uitgawes is.

Akkommodasie-begroting (per nag spandeer)

Akkommodasie Basis

(bv. B&O / FB) Berekenings Totaal

Akkommodasie 1

Akkommodasie 2

Akkommodasie 3

Totaal:

Vervoer-begroting (sluit in alle vervoer gebruik tydens die toer)

Metode Berekenings Totaal

Vlugte

Motorhuur

Brandstofkoste

Totaal:

Ander

TOTAAL Item Totaal

Akkommodasie

Vervoer

Ander

TOTAAL

Item Berekenings Totaal

Maaltye / Kos / Drank nie ingesluit in die

akkommodasie

Toegangsgelde

Bykomstighede

Vermaak

Inkopies en geskenke

Totaal:

34/66


5.3 VERWYSINGSTEGNIEKE: KORTER HARVARD-METODE (AANGEPAS VANUIT IEB -VAR: VISUELE KUNSTE ADDENDUM H)

1. Wat is verwysing en waarom moet ons dit doen? Om krediet te neem vir werk wat nie jou eie is nie, word plagiaat genoem Om hierdie 'diefstal' van intellektuele eiendom te gebruik moet ons ons bronne lys wanneer ons navorsing doen vir 'n taak of projek.

Verwysing is 'n gestandaardiseerde metode waarmee erkenning gegee word aan inligtingsbronne en idees wat gebruik is. Direkte aanhalings, feite en syfers, sowel as idees en teorieë, van beide gepubliseerde en ongepubliseerde werke en alle internetbronne moet ook aangegee word as sodanig. Hiervoor gebruik ons 'n sisteem genoem die Verkorte Harvardmetode. 'n Bibliografie lys al die werke/webblaaie wat ons oplees, of ons daaruit aanhaal of nie. Dit word aan die einde van 'n taak geplaas. 'n Bronnelys lys al die werke/webblaaie van waar ons direk aanhaal en dit verskyn aan die einde van die taak in alfabetiese orde van die Outeurs se vanne. 'n Aanhaling of in-teks-aanhaling ondersteun 'n stelling in die teks. Dit gee die skrywer se naam en die datum van publikasie tussen hakies in die teks direk na 'n aanhaling wat ondersteuning benodig, bv. "Visse word lewendig gebore." (Buchanan, 1998). Vir aanhalings kan ons bloot aanhalingstekens en 'n voetnota gebruik wat aan die onderkant van die bladsy verskyn.

Hierdie word albei vergesel van 'n volledige bronnelys.

2. Hoe om na boeke of internetwebblaaie te verwys: Verwysing na 'n boek: Teken die volledige bibliografiese detail aan insluitend die bladsynommers waaruit die inligting verkry is. Jy moet dit in 'n spesifieke volgorde neerskryf en let op leestekenreëls en wat in hoofletters geskryf word en wat in skuinsdruk geskryf moet word:

SKRYWER SE NAAM IN HOOFLETTERS, VOORLETTER. datum. Titel in hoofletters of onderstreep indien handgeskrewe. Plek van publikasie: Uitgewer se naam.

Bv. LELAND, K en BAILEY, K. 2006. Customer service for Dummies, derde uitgawe. Hoboken, NJ: Wiley Publishing, Inc.

Vir publikasies saamgestel deur 'n samesteller, gebruik die naam van die samesteller:

Bv. WALTHER, I. F. (samest.), 2005. Art of the 20th Century. Köln: Taschen. Verwys na 'n internet webblad: Om 'n dokument van 'n webblad aan te gee, moet jy die outeur, datum, ens. formaat hierbo volg. Slegs 'n soekenjin soos "Google "of 'n URL " http: quotes.com " is nie aanvaarbaar nie.

Bv.. BECKLEHEIMER, J., 1994. How do you cite URLs in a bibliography? [Aanlyn], Beskikbaar: http://www.nrlssc.navy.mil/meta/bibliography.html. [Toegang verkry op 12 Augustus 2007].

Voorbeeld van aanlyn beeldmateriaal Fig 13. SALVADOR DALI, The Persistence of Memory. (1931). Oil on canvas, 24 x 33 cm. Museum of Modern Art, New York. (Bron: www.virtualdali.com/assets/paintings/31Persis ...) [Toegang verkry op 10 Januarie 2008].

Wêreldwyeweb -bladsy met geen publikasiedatum: Prizker, T. J. n. d., An early fragment from central Nepal//. [Online] Available: **http://library.regencystudent.com/referencing.html**. [Toegang verkry op: 12 Augustus 2007].

34/67


5.4 VLAK 7 PRESTASIE-AANWYSERS In die portefeulje van bewysstukke en die finale eksterne eksamen in Graad 12, sal Kode 7 prestasie aangedui word deur die leerder se vermoë om: die toerismebedryf te konseptualiseer op 'n uitgebreide, abstrakte vlak: die leerder kan

verbande trek nie net binne die toerismebedryf nie, maar ook verder as dit; kan veralgemeen en beginsels en idees oordra wat 'n spesifieke geval onderlê; verstaan verhoudings, werk met abstrakte idees, sien die groter prentjie, sien alternatiewe en gebruik kennis buite die konteks;

reaksie te baseer op persoonlike betrokkenheid by die toerismebedryf, deur te verwys na

werklike deelname in een of meer sub-sektore (vanaf Graad 10 tot Graad 12); reaksie te baseer op eie bydrae tot verantwoordelike en volhoubare toerisme in SA (van

Graad 10 tot Graad 12);

bykomende inligting te bekom oor omgewingskomponente, toerisme-ontwikkeling en regeringsbeleidsdokumente (meer as die hierbo);

haar/sy eie, relevante en praktiese toerismeproduk te ontwikkel en bemark; aktief deel te neem in die toerismebedryf in 'n span en op 'n besinnende wyse te verduidelik

hoe hy/sy probeer het om kommunikasie en ander struikelblokke wat voorkom die hoof te bied;

kreatiewe data-insameling, analise en evalueringsvaardighede te toon; werk wat logies en goedgeorganiseer is te lewer; toewyding te toon aan die sukses van toerisme as 'n bedryf in SA Alle assesseringstake moet dus vrae/afdelings/vereistes bevat wat die kode 7-leerders in staat stel om uitgebreide kennis, vaardighede, houdings en waardes te toon. As 'n leerder nie kode 7 bereik in hierdie pogings nie, sal hy/sy op kode 6 of 5 beoordeel word, afhangend van die gehalte van die poging.