213 gim064

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

GRAFİK VE FOTOĞRAF

MİMARİ FOTOĞRAF

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılıKararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındakademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilir.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................31. MİMARİ FOTOĞRAF.........................................................................................................3

1.1. Tanımı ........................................................................................................................... 31.2. Önemi............................................................................................................................ 41.3. Amacı ............................................................................................................................ 4

1.3.1. Yapının Çevresi ile Olan İlişkisini Anlatan Fotoğraflar ........................................51.3.2. Yapının Aşamalarını Belgeleyen Fotoğraflar ........................................................ 61.3.3. Proje Öncesinde Veri Toplamak için Çekilen Fotoğraflar ....................................61.3.4. Renöve için Yapılan Çekimler...............................................................................71.3.5. Şehirciliği Belgeleyen Fotoğraflar.........................................................................71.3.6. Arkeolojik Yapıları ve Kazıları Belgelemek için Yapılan Çekimler..................... 71.3.7. Doğal Afetlerden Sonra Şehri Belgelemek için Yapılan Çekimler ....................... 71.3.8. Tanıtım Amacıyla ve Yapımcı Firma için Yapılan Çekimler................................ 81.3.9. Mimari Amaçla Çıkan Kitap, Dergi için Fotoğraflar.............................................91.3.10. Mimari ile ilgili Görsel Etkinlikler için Yapılan Çekimler..................................91.3.11. Yapının işlevini Anlatmak için Yapılan Çekimler ............................................101.3.12. Resmi Evrakta Kullanmak için Yapılan Çekimler ............................................10

1.4. Mimari Fotoğrafta Kullanılan Fotoğraf Makineleri .................................................... 111.4.1. Fotoğraf Makinelerinin Özellikleri......................................................................111.4.2. Fotoğraf Makinelerinin Çeşitleri .........................................................................111.4.3. Teknik Kamerayı Oluşturan Parçalar ..................................................................131.4.4. Teknik Kamera Hareketlerinin Tanımı................................................................ 14

1.5. Mimari Fotoğrafçılıkta Kullanılan Objektifler............................................................ 241.6. Mimari Fotoğrafçılıkta Kullanılan Ekipman ve Aksesuarlar......................................26

1.6.1. Pozometre ............................................................................................................261.6.2. Thermocolorimetre .............................................................................................. 271.6.3. Flaşmetre .............................................................................................................271.6.4. Tripod (Üç Ayak) ................................................................................................ 281.6.5. Polaroid Film ve Film Tutucusu ..........................................................................281.6.6. Filtre..................................................................................................................... 29

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 30ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 31

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................332.MİMARİ FOTOĞRAF ÇEKİMİ ........................................................................................ 33

2.1. Mimari Fotoğrafta Perspektif Kontrolü ......................................................................332.1.1. Teknik Kameralarda Perspektif Kontrolü............................................................ 332.1.2. Orta ve Küçük Format Fotoğraf Makinelerinde Perspektif Kontrolü.................. 35

2.2. Mimari Çekimde Konuya Yaklaşım ...........................................................................392.2.1. Yorumlu Yaklaşım............................................................................................... 392.2.2. Yorumsuz Yaklaşım ............................................................................................ 39

2.3. Mimari Fotoğraf Örneklerinin İncelenmesi ................................................................ 402.3.1. Mimari Fotoğrafçının Nitelikleri .........................................................................41

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 42

İÇİNDEKİLER

ii

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 43ÖĞRENME FAALİYETİ–3 ..................................................................................................453.ÇEKİM SONRASI İŞLEMLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR......45

3.1. Manuel Fotoğraf Makinelerinde ................................................................................. 453.1.1. Filmin Çıkartılarak Baskıya Verilmesi ................................................................ 453.1.2. Baskı Sonrası Fotoğrafların Kontrolü..................................................................47

3.2. MİMARİ FOTOĞRAFLARDA BASKIDA PERSPEKTİF DÜZELTME ................493.2.1. Dijital Fotoğraf Makinelerinde ............................................................................51

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 52ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 53

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 55CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................57KAYNAKLAR....................................................................................................................... 58

iii

AÇIKLAMALAR

KOD 213GIM064

ALAN Grafik ve Fotoğraf

DAL/MESLEK Fotoğraf Çekim Elemanı

MODÜLÜN ADI Mimari Fotoğraf

MODÜLÜN TANIMIMimari fotoğraf çekim tekniğinin anlatıldığı öğrenimmateryalidir.

SÜRE 40/24

ÖNKOŞUL Bu modülün önkoşulu yoktur.

YETERLİK Mimari Fotoğraflarını tekniğine uygun çekebilecektir.

MODÜLÜN AMACI

Genel AmaçUygun ortam sağlandığında tekniğine uygun mimarifotoğraf çekebileceksiniz.

Amaçlar

1. Mimari fotoğraf çekimi öncesi hazırlıkları eksiksiztamamlayabileceksiniz.

2. Mimari fotoğrafı hatasız çekebileceksiniz..

3. Çekim sonrasında yapılması gereken işlemleri hatasızyapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Donanım: Fotoğraf makinesi, film, konuya göre çeşitliçekim ekipmanlarıOrtam: Modülün işleneceği ortamda, fotoğraf makinesi,gerekiyorsa hareketli araç bulunmalıdır. Öğrencilere dışmekânda çeşitli mimari yapıların fotoğrafını çekme olanağısağlanması, modülde beklenen yeterliklerin kazanılmasıaçısından önemlidir.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan, her faaliyetten sonra verilenölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendikendinizi değerlendireceksiniz.Öğretmen, modülün sonunda, size ölçme aracı ( test, çoktanseçmeli, doğru-yanlış, v.b ) kullanarak modül uygulamalarıile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerekdeğerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Her konuda olduğu gibi mimari konuların fotoğraflanmasında da düzenli çalışmakgerekir. Mimari fotoğrafta malzeme ve planlama yapılmadığı taktirde isteğe uygun fotoğrafçekilemez. Mimari fotoğraf çekim hazırlıkları, yapının plastik öğelerinin ve fonksiyonlarınınincelenmesiyle başlar. Bununla birlikte doğru bakış açısı, doğru ışıklandırma, doğru fotoğrafmakinesi ve uygun odak uzaklıklı objektif seçimi ve yardımcı malzemeler gereklidir.

Bu modülde; mimari fotoğraf çekerken bu işleme nasıl başlayacağınızı, hangimalzemeleri hangi durumlarda nasıl kullanmanız gerektiği ve karşılaşabileceğiniz olağanüstüdurumlara karşı, hangi malzemelerle nasıl hareket edeceğinizi ve hangi tekniklerikullanacağınızı öğreneceksiniz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Mimari fotoğraf çekimi öncesi hazırlıkları eksiksiz tamamlayabileceksiniz.

Mimari fotoğraf çekimlerini kaynak kitap, dergi ve internet sitelerindeninceleyiniz.

Konuyla ilgili dosya oluşturarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. MİMARİ FOTOĞRAF

1.1. Tanımı

Mimarlık, işlev, estetik ve teknik olarak 3 ana başlıkta değerlendirilebilir. Mimarlık,insanın en basit gündelik ihtiyaçlarından başlayarak, daha üst düzey ihtiyaçlarına yönelik birçalışmadır. Görsel estetiğe ve diğer taraftan kusursuzluğa yöneliktir; bu yüzden, mimari hembir sanat hem de bir bilim dalıdır. Mimari, insanın çeşitli gereksinimler için gereken mekânlarınbelirli ölçü ve kurallarda yapılmasını sağlar ve ihtiyaçların çeşitliliğine bağlı olarak da değişimgösterir.

Fotoğraf 1.1: Klasik tarzda inşa edilmiş bir yapı

ARAŞTIRMA


AMAÇ

4

1.2. Önemi

Mimarlık, bir yapı yapma eylemidir. İnsanoğlunun doğal bir gereksinmesi olan,korunma içgüdüsüne yanıt olarak başlamıştır. Sığınmak, örtülü bir yere girmek, saklanmakve yuva yapmak temel ve evrensel bir olgudur. Canlı varlığı korunma içgüdüsünün onuyönelttiği üretim, temelde canlıyı çevreden ayırma işlemidir. Belirli bir gereksinme,gereksinmeye uygun bir biçim tasarımı, bu biçimi ayakta tutacak strüktür, yapıyıgerçekleştirecek uygun malzeme ve tekniklerin seçilmesi, mimari eylemin safhalarıdır.Bununla birlikte, insanoğlunun hayatını kolaylaştırmak için kendi yaşadığı mekânın dışında başkaihtiyaçları da söz konusu olmuştur. Akarsuları aşmak için köprüler, ibadet etmek için çeşitli yapılar (cami,kilise, tapınak, sunak) depolar ve su kanalları gibi yapılar yapmışlardır. Özetle mimari eylem, insanın içindekendisini güven içinde hissedeceği mekânlarıveya ihtiyaçlarınıkarşılayacak yapılarıyaratmaktır.

Fotoğraf 1.2 :Modern tarzda inşa edilmiş bir yapı

1.3. Amacı

Mimari fotoğrafın amacı, yapıları değişik amaç ve yaklaşımlar doğrultusunda belliestetik değerlere göre fotoğraf karesine aktarmaktır. Mimari fotoğrafın birçok amacı olabilir.Bu amaç da, yapının niçin fotoğraflanacağına bağlı olarak değişim gösterir. Bir yapı, birçoknedenle fotoğraflanabilir; çünkü bir yapıyı anlatmak için yapılan çekim ile onun işlevlerinianlatmak için yapılan çekimler birbirinden farklıdır. Dolayısıyla, fotoğrafçının ilk yapacağıçalışma, yapıyı fotoğraflamadan önce konuya nasıl yaklaşacağını saptamasıdır; çünkümimari fotoğrafta çeşitli yaklaşımlar vardır ve titiz bir fotoğrafçı her çekim için uygun olanıbulmalıdır.

Anlamlı bir mimari fotoğraf, sadece mimariyi ilginç bir şekilde göstermeklekalmamalı, aynı zamanda mimarinin içerdiği bakış açısını da bir anlamda yansıtmalıdır. Heryapı, yer ve düzen açısından belli bir çözümleme gerektirir. Her mimar, bu sorunu değişikşekilde çözümler; dolayısıyla, mimari fotoğrafın esas amacı da bu mimari anlatımınardındaki belirli sebepleri, fotografik anlamda ifade etmektir.

Fotoğrafçı, bir mimarın yapı yoluyla ifade bulan sebep ve bakış açılarını dikkatleinceleyerek belirli işler için gerekli olan şartları analiz edebilir. Böylece fotoğrafçı, bugereklilikleri önceden tespit ederek müşterisinin ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilir.

5

Bir yapı, görünen yönü ile biçimsel bir kompozisyondur ve bu yapıyı oluşturanhacimler, kitleler, kitlesel ayrıntılar, pencereler, saçaklar, çıkmalar, bacalar gibi mimaridetayları ve bu detayların yapı ile ilişkisini fotoğrafa aktarmak gerekebilir. Aynı zamanda,yapının çevresi de yapıyı değerlendirmede önemli rol oynar. Yapı, değişik coğrafi veyatopografik bir ortamda olabilir. Bu durumda, yapıların tiplerinde değişiklikler olur.

Örneğin, karlı bölgelerdeki evlerin çatılarının, kar tutmaması için dik yapılması, azyağış alan yerlerde, yapı damlarının düz yapılması tamamıyla iklimsel koşulların getirdiğibir sonuçtur. Bununla birlikte, ülkemizde sert esen rüzgarlar genellikle kuzeyden geldiğiiçin, bu cepheler hep kapalı tutulmaya, güney yönü ise ışık almak için açık tutulmayaçalışılır.

Bunları, uygun perspektifler ile çekerek çok açık bir şekilde fotoğrafa aktarmakgerekebilir. Yapının hemen hemen bütün özelliklerini aktardığımız böyle bir fotoğrafabakanlar, yapıyı üç boyutlu olarak görmedikleri halde yapı, hakkında bilgi sahibi olurlar.

Genel olarak yapılar, aşağıdaki amaçlar doğrultusunda fotoğraflanır:

1.3.1. Yapının Çevresi ile Olan İlişkisini Anlatan Fotoğraflar

Bazı özel durumlarda fotoğraf, yapıyı oturduğu topografya veya çevresi ile birliktetanımlamakta etkin bir rol oynar. Bazen, bir ağaç, bir tarihi eser ya da başka bir yapınınbulunduğu ortam, yapı hakkında bilgi verir ve yapıyı tanımlamada yardımcı olur. Böyledurumlarda, fotoğrafçının görevi sadece yapıyı değil, çevresini de iyi etüt ederek birliktefotoğrafa aktarmaktır.

Fotoğraf 1.3:Yapının çerçevesiyle ilişkisini anlatan bir fotoğraf

Çoğu tarihi bölgelerde yerel yönetimler, yeni yapıların o bölgedeki tarihi yapıkarakteristiğine uygun yapılmasını şart koşarlar. Dolayısıyla bu amaçla çekilen fotoğraflarınçevre hakkında yeterli bilgi vermesi gerekir. Örnek olarak Zeyrek’teki Sosyal SigortalarKurumu, İstanbul Bölge Müdürlüğü kompleksini gösterebiliriz. AĞA HAN MİMARİÖDÜLÜ’ ne layık görülen, mimarlığını Sedat Hakkı ELDEM’in yaptığı bu yapı, etrafındakitarihi dokuya çok iyi uyum sağlamış ve bir mimari bütünlük oluşturmuştur. Böyle bir yapıyıfotoğraflarken, onu etrafındaki tarihi yapılarla birlikte fotoğrafa aktarmak yapının özelliğiniiyi anladığımızı gösterir.

6

1.3.2. Yapının Aşamalarını Belgeleyen Fotoğraflar

Bu çalışma, yapının tüm oluşum sürecini belgelemek için yapılır. Çoğunlukla, inşaatfirmalarının, yapının aşamasına göre aldıkları hak edişler için çekilir; çünkü işveren, inşaatınhangi aşamada olduğu konusunda bilgi sahibi olmak ister ve ona göre ödemede bulunur.

Bu usul, devlet tarafından yaptırılan yapılarda uygulanır. Yüklenici firma ile kamukurumu arasındaki bilgi akışını güçlendirir. Bazen de, fotoğrafçılardan önemli yapıların tümaşamalarının daha sonra görülmesi amacıyla fotoğrafa aktarılması istenebilir ya da yapınınönemli detaylarının fotoğrafa aktarılması istenebilir. Böyle durumlarda, yapıyı tümoluşumlarıyla birlikte, dört cephesinden ve de yorumsuz olarak belgelemek gerekir. Böylece,geriye dönüp bakıldığında, elimizde o yapıyla ilgili aşamalar ve detaylar, fotoğraf arşiviolarak oluşmuş olur. Bununla birlikte, yapıyı aşamaları ile birlikte inşa halinde fotoğrafaaktarmanın diğer önemli bir görevi de, yapıdaki olası problemlerin, zamanından önce ortayaçıkmasında yardımcı olmasıdır. Bu tür çekimlerde dikkat edilmesi gereken en önemli husus,yapının ilerlemesinin daha rahat izlenebilmesi için, belli bir çekim için saptanan bakışnoktasının, sonraki çekimlerde de aynen kullanılmasına mümkün olduğu kadar dikkatetmektir.

Fotoğraf 1.4: Yapının aşamalarını anlatan bir fotoğraf

Bir yapının, düzenli aralıklarla tekrarlanan aşama çekimleri, mümkünse hep aynı odakuzaklığına sahip objektif ile yapılmalıdır. Çekim noktasının seçimi, önceden dikkatlicedüşünülmelidir. İnşa edilecek olan yapının hem ölçülendirilmesi hem de hassas bir şekildekonumlandırılabilmesi için mimar ile bilgi alışverişi yapılmalıdır. Genellikle, şantiyeyi iyigören yerlerde oldukları ve projenin tamamlanmasına kadar orada kalacakları için, şantiyebarakalarından birisinin çatısı, bazen çok iyi bir görüntü alma noktası olabilmektedir. Ayrıca,daha sonra kullanım için tripot ayaklarının kondukları yerleri boya ile işaretlemek de,mümkündür. Bu işlemi yaparken, tripot’un da durumu muhakkak suretle not edilmelidir.

1.3.3. Proje Öncesinde Veri Toplamak için Çekilen Fotoğraflar

Bazen nadir de olsa bir yerden diğer bir yere taşınacak veya restorasyonu yapılacak biryapının, aslına uygun olarak monte edilmesi ya da restorasyonu için de fotoğraf çekimiyapılır. Bu amaçla yapılan çekimlerde, daha sonraki montaj aşamasında yardımcı olmasıamacıyla yapının sökülen her parçası ve söküldüğü yer numaralandırarak fotoğraflanır.

7

1.3.4. Renöve için Yapılan Çekimler

Bazen, nadir de olsa bir yerden diğer bir yere taşınacak veya restorasyonu yapılacakbir yapının, aslına uygun olarak monte edilmesi ya da restorasyonu için de fotoğraf çekimiyapılır. Bu amaçla yapılan çekimlerde, daha sonraki montaj aşamasında yardımcı olmasıamacıyla yapının sökülen her parçası ve söküldüğü yer numaralandırılarak fotoğraflanır.

1.3.5. Şehirciliği Belgeleyen Fotoğraflar

Çoğunlukla imar planı hazırlanmadan önce, çalışmaya kılavuzluk yapması için, şehrinya da imar planı yapılacak bölgenin her noktası fotoğrafa aktarılır. Bazen bu fotoğrafçekimlerinin amacı, şehrin doğal veya tarihsel çevreyle birlikte uyumunu ya dauyumsuzluğunu belgelemek, bununla birlikte şehirdeki yapıların olumlu ve olumsuzyönlerini ortaya çıkararak, yerel yönetimlerin tedbir almasını sağlamaktır. Bu yolla şehringelişimini incelediği gibi, olumsuzluklara karşı yeni planlamalar da vakit geçirilmedenyapılabilir.

Fotoğraf 1. 5: Şehirciliği belgeleyen bir fotoğraf

1.3.6. Arkeolojik Yapıları ve Kazıları Belgelemek için Yapılan Çekimler

İnsanlık tarihi boyunca yapılan yapı ve diğer eserleri, daha sonraki kuşaklara aktarmakiçin, belgelemek gerekir. Çoğunlukla bir arkeolojik sit’ in tümünü ve ayrıntılarını veyasadece belli bir yapıyı belgelemek için fotoğrafları çekilir. Bazen de, bir arkeolojik kazınınaşamalarını ve bu aşamalarda hangi tarihi eserlerin hangi derinlikte ve hangi noktada ortayaçıkarıldığını, tespit etmekte kullanılır. Böylece, bu fotoğraflar geriye dönük incelemelerdearkeologa ışık tutar.

1.3.7. Doğal Afetlerden Sonra Şehri Belgelemek için Yapılan Çekimler

Deprem, sel, fırtına gibi doğal afetlerden sonra meydana gelen zararı belgelemek içinyapılan çekimlerdir. Özellikle, ülkemizde alt yapının tam olarak oluşmamasından dolayı,büyük zararlarla atlatılan bu oluşumlar sonrası, yapılması gereken çekimlerdir. Bu çekimler,doğa olaylarından sonra, şehirdeki yardım çalışmalarının ve şehrin yeniden inşasının sağlıklıolarak sürdürülebilmesi için de gereklidir. Aynı zamanda yerbilimcilere de bilimselbağlamda bilgi toplanmış olur.

8

Fotoğraf 1.6: Bir arkeolojik yapıyı belgelemek için çekilmiş bir fotoğraf

1.3.8. Tanıtım Amacıyla ve Yapımcı Firma için Yapılan Çekimler

Genellikle, turizm ve tanıtma amacıyla yapılan bu çekimler, yapının hedef kitletarafından algılanması amacıyla yapılır. Bu çekimlerde yapı, gerek dışarıdan gerekseiçeriden, işverenin isteğine uygun olarak fotoğraflanarak yapının tüm yönleri ile tanıtılmasıamaçlanır. Eğer yapı bir tatil köyü ise, hedef kitleye dönük olarak tatil köyündekiaktivitelerin yapıldığı mekânlar ve alanlar, spor tesisleri, yüzme havuzları, bar ve diskotekgibi mekânlar hedef kitle için mutlaka fotoğraflanması gereken mekânlardır.

Fotoğraf 1.7: Yapıyı tanıtmak amacıyla yapılan bir çekim

Bazen yapımcı firmalar ya da yapının mimarı, bizden yaptıkları yapıların tanıtım içinfotoğraflanmasını isteyebilir. Bu çekimler, bir mimari fotoğrafçı için en zor çekimlerdenbiridir; çünkü en yetkin ve en detaylı çalışmayı yapan mimar ya da yapımcı firma için çekimyapılacaktır. Mimarın çok uzun uğraşlar vererek ortaya çıkardığı yapıtı, onun için enerji vezaman açısından çok değerlidir. Gelecekteki müşterilerine göstermek için, bizlerden oyapının tüm işlev ve görevlerini anlatan fotoğraflar isteyebilir; bu nedenle, fotoğrafçının yapıhakkında mümkün olduğu kadar bilgi toplaması gerekir. Mimar ya da şantiye şefi ile irtibatkurarak, yapının planı üzerinde konuşmak yapıyı fotoğraflarken fayda sağlayacaktır.

9

Fotoğraf 1.8: Yapının içini tanıtmak amacıyla çekilmiş fotoğraf

1.3.9. Mimari Amaçla Çıkan Kitap, Dergi için Fotoğraflar

Mimari amaçla çıkan kitap, dergi ansiklopedi için gerekli olan uygun fotoğrafları eldeetmek için kullanılır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, fotoğrafla birlikteyayınlanacak olan yazının çekimden önce fotoğrafçı tarafından okunması, fotoğrafçınınmetin hakkında bilgi sahibi olmasıdır. Bununla birlikte, yazıya eklenecek illüstrasyon varsabu da fotoğrafçı tarafından görülmelidir. Tamamlanmış metin, fotoğrafçı için bir çekim planıgörevi görür ve bu yazı, dergi ya da o yayının fotografik tavrını ortaya koyabilir. İyi birfotoğrafçı ile iyi bir dergi editörü, bir derginin uzun ömürlü olmasında kilit isimlerdir.Dolayısıyla, bu iki kişinin ortak çalışması, yani bilgilerini birleştirmesi, ortaya iyi fotoğraf vedolayısıyla iyi bir dergi çıkaracaktır.

1.3.10. Mimari ile ilgili Görsel Etkinlikler için Yapılan Çekimler

Mimari ile ya da şehircilikle ilgili yapılacak bir sempozyum, forum veya panel için,bir mültivizyon veya dia gösterisi istenebilir. Bu tür çekimleri gerçekleştirirken çekilecekolan dialardan bir senaryo oluşturulması, başka bir deyişle bir fotoğraf cümlesi kurulmasıunutulmamalıdır. Bu çekimlerden önce, bir senaryo ya da çekim planı yaparak çekimehazırlıklı başlamak, gösterinin başarısını mutlaka artıracaktır. Dolayısıyla, bu amaçlakullanılacak fotoğraflardan bir bütün oluşturulmuş olur.

Fotoğraf 1.9: Mimari amaçtan çıkan dergi için çekilmiş fotoğraf

10

1.3.11. Yapının işlevini Anlatmak için Yapılan Çekimler

Bazı özel durumlarda, yapının işlevini fotoğraf diliyle anlatmak gerekebilir. Özelyapıların, (su kemeri, köprü, tünel, demiryolu geçidi vb.) işlevlerini anlatmak içinfotoğraftan yararlanılabilir. Yapının neden yapıldığını, hangi işlevlerinin olduğufotoğraflanabilir. Örneğin, açılıp kapanan bir köprünün bu durumu, seri fotoğraflarlasaptanarak köprünün işlevi tespit edilebilir. Bu tür çekimlerde de işlevi daha iyi anlatmakiçin hep aynı açıyı kullanmakta büyük yarar vardır.

Fotoğraf 1.10: Yapının işlevini anlatan bir fotoğraf

1.3.12. Resmi Evrakta Kullanmak için Yapılan Çekimler

Fotoğrafçıdan bir yapının tadilatı öncesi fotoğraflanması istenebilir. Gerek yapı sahibi,gerekse işi yapacak mimar tarafından, tadilat öncesi ve sonrası yapıyı kontrol etmek veözelliklerinin bozulmaması için fotoğraflanması istenebilir. Bu gibi çekimlerde fotoğrafçı,varsa yapının planının isteyerek, bir metot dâhilinde yapıyı fotoğraflamalı, eğer yapının planıyok ise, en ince ayrıntılarına kadar yapıyı fotoğrafa aktarmalıdır. Belediyeler ve tapumüdürlükleri yaptıkları işlem sırasında yapının durumunu fotoğraflayıp arşivler. Örneğin,iskân izni ve kat mülkiyeti için işlem yapılırken, mutlaka yapının dış fotoğrafları istenir.

Fotoğraf 1.11: Resmi evrakta kullanmak için çekilmiş bir mimari fotoğraf

11

1.4. Mimari Fotoğrafta Kullanılan Fotoğraf Makineleri

1.4.1. Fotoğraf Makinelerinin Özellikleri

Başlangıçta, fotoğrafçı için konuya uygun fotoğraf makinesi seçmek zordur. Çünkükullanılan fotoğraf makinesi birçok ihtiyaca cevap vermelidir. Mimari fotoğraf çekecek olanfotoğrafçının, fotoğraf makinesi seçerken dikkat etmesi gereken ilk konu seçeceği fotoğrafmakinesinin perspektif kontrolündeki esnekliğidir. Mimari fotoğraf çekecek olan fotoğrafçı, şukuralı unutmamalıdır; sadece teknik kamera, mimari fotoğraftaki karşılaşılacak tüm problemleriçözecek kapasitededir. Ancak, bu kamerayla mimari fotoğrafa başlamak da o kadar zordur.Eğer fotoğrafçı, işe sabit gövdeli bir fotoğraf makinesi ile başlarsa, bu fotoğraf makinesininmimari çekimlerdeki eksikliğini görerek, ihtiyacının bir teknik kamera ya da en azından sabitgövdeli fotoğraf makinesi önüne takılacak bir P.C. objektif olduğunu anlayacaktır. Yanifotoğrafçı, teknik kameranın mimari fotoğraftaki gücünü, ancak ilk önce sabit gövdeli birfotoğraf makinesi kullanarak tespit edebilecektir.

1.4.2. Fotoğraf Makinelerinin Çeşitleri

TeknikKamera

Teknik Kameranın (view Camera, Field Camera, Large Formad Camera, StandCamera) mimari fotoğrafta önemli bir yeri vardır. Zaman içersinde çeşitli teknik eklemelerlegelişme gösteren bu kameralar ikiye ayrılır:

Monorail Kamera (TekRaylıKamera) DüzlemYataklıKamera (Kızaklıkamera)

Fotoğraf 1.12: Sabit gövdeli fotoğraf makinesi

MonorailKamera(TekRaylıKamera)

Tek ray üzerinde hareket eden monorail kamera, her iki çerçevenin (ön ve arka)hareketliliğinden dolayı, düzlem yataklı kameralardan deha fazla düzeltme olanağı sağlar.Bu kameralar, arka buzlu cam (ground glass), objektif levhası (lens panel), ön çerçeve (frontframe), film taşıyıcı (film holder, plate holder), körük, ray ve bazı özel aksesuarlardan oluşan FTTeknik kamerada, kamera hareketlerini düzenleyen iki ana parça vardır. Bunlar, filmdüzlemi ve objektif düzlemidir. Teknik kameradaki bu iki ana parça dikeyde, Rise(yükseltme, yukarı kaydırma), Drop (aşağı kaydırma), yatayda, Swing (döndürme, çevirme),Shift (yana kaydırma), Tilt (eğme), hareketlerini kolaylıkla yapar.

12

Fotoğraf 1.13: Monarail kamera

DüzlemYataklıKamera

Düzlem yataklı kameraların, sadece ön çerçevelerinin hareketli olmasından dolayı, tekraylı kameraya göre olanakları daha azdır. Bu kameranın en büyük avantajı, katlandığında küçükbir kutuya sığabilmesi ve büyük format çekimleri daha profesyonel şekilde yapabilmesidir. Bukameranın ön kapağını açtığımızda, objektif paneliyle birlikte arkasındaki körük de hareketederek kameranın tam olarak açılmasını sağlar. Bu aşamada, kapak görevini gören tabla,kameranın taşıyıcısı durumuna gelir yani kızak görevini görür.

Bazı eski modellerde, basit tel vizör yeni modellerinde ise, paralaks hatası yapmayanelektronik vizör vardır. Film magazinleri 4" X 5",13 X 18 cm ve bazı eski modellerinde 18 X24 cm’ye kadar film alabilir. Düzlem yataklı kameralar, monorail kameralara göre dahakısıtlı kamera hareketleri imkânı verir. Bu, film çerçevesinin bazı modellerde ya hiç hareketetme olanağının olmamasından ya da bazı modellerde kısıtlı hareket etme olanağınınolmasındandır (Rise ve Drop hareketlerini yapamaz.).Ancak şu da unutulmamalıdır ki düzlemyataklı kameralar, bir yerde monorail kameraların üretilmesine ilham kaynağı olmuşlardır.

Fotoğraf 1.14 : Düzlem yataklı kamera

13

1.4.3. Teknik Kamerayı Oluşturan Parçalar

Fotoğraf 1. 15: Ön çerçeve Fotoğraf 1.16: Arka çerçeve Fotoğraf 1. 17: Buzlu cam

Fotoğraf 1.18: Ray

Fotoğraf 1.19 Körük Fotoğraf 1.20 Film magazini (Film Tutucusu)

Fotoğraf 1.21: Objektif

14

Teknik Kamerada İşlem Sırası

1. TeknikKamerasehpayabağlanır.

2. Tümayarlar"0"agetirilir.

3. Teraziyealınır.

4. Objektif açılır.

5. Yaklaşıp kadraj ve netleme yapılır.

6. Gerekirse objektif değiştirilir.

7. İnce netlik ve kadraj ayarları ve kamera hareketleri yapılır.

8. Objektif kapatılır.

9. Obtüratör kurulur.

10. Filmşasesiyerinekonur.

11. Poz ölçülür.

12. Gerekiyorsapozdüzeltilir.

13. Dark slide çekilir.

14. Diyaframve enstantane son kezkontrol edilir 15-Deklanşöre basılır.

15. Darkslideyerinekonur.

16. Film şasesi çıkarılır.

17. Filmbanyo edilir.

1.4.4. Teknik Kamera Hareketlerinin Tanımı

Teknik kameralar, özelikle monorail olanlar, arka ve ön çerçevenin çeşitle yönleredoğru hareket etmesinden dolayı Rise (Yükseltme), Shift (Yana kaydırma), Drop (Aşağı indirme),Swing (Döndürme, Çevirme), Tilt (Eğme) gibi hareketleri yaparak, özelikle mimari çekimlerdefotoğrafçıya büyük kolaylıklar sağlar. Objektif düzlemi, kaydırma hareketleri sırasında kendi aksına paralelakslar oluşturacak şekilde kayar.

15

Şekil 1.1: Teknik kamera hareketleri

Döndürme sırasında ise, objektif düzlemi belli bir eksen etrafında çeşitli yönlere doğrudönerek, levhanın kamera aksıyla yaptığı açıyı değiştirir. Objektif düzleminin kayma hareketleri,aksının kamera aksına paralel tutulduğu hareketlerdir ve bunlar konunun çerçeve içindehareket etmesine yol açar.

Objektifin dönme hareketlerinde, yani aksının kamera ile belli açıyı yapan hareketler,döndürüldükleri yöne doğru net alan düzlemini değiştirir. Objektifdüzlemi ileyapılanbuhareketler,objektifin net görüntü dairesi ile sınırlıdır. Buna karşılık, ikinci ana parça olan film düzlemi objektifdüzlemin yaptığı bu hareketleri yapabildiği gibi, sadece kendine has bir özellik olan, perspektifi vealan derinliğini de kontrol eder. Objektif düzleminin ise, perspektif üzerinde hiç bir etkisi yoktur.

Shift (Yana Kaydırma)

Teknik kameradaki bu hareket genellikle çekilecek olan yapının önündeki engeldendolayı çekilemediği durumlarda uygulanır.

Yapının ortasında durulamadığı durumlarda yani yapının bir tarafında durulmakzorunda kalındığı takdirde çekilecek herhangi bir cephesinin görüntüsünün alınmasındakullanılır. Kamera, tripod üzerinde yapıya doğru döndürülmek yerine, ön cepheye paraleltutulur, ön çerçeve, yapı eksenine doğru kaydırılarak perspektif deformasyon yapmadan veyapının yatay çizgilerinin yataylığı korunarak fotoğrafa, yapının tam ortasından çekilmişizlenimi verilmiş olur.

Şekil 1.2: Ön ve arka çerçeve sağa ve sola kaydırma hareketleri

16

Kamera, duruma göre yapı ekseninin sola tarafına yerleştirildiği takdirde, ön çerçeve sağa yada arka çerçeve sola kaydırılır. Bunun tam tersi olarak kamera yapının sağ tarafına yerleştirildiğitakdirde, bu kez ön çerçeve) sola ya da arka çerçeve sağa kaydırılır. Böylece, teknik kameraobjektiflerinin bir özelliği olan, net görüntü dairesinin büyüklüğünden yararlanılarak yapınınçekiminin, engele rağmen yapılması sağlanır.

Teknik kamerada bu gibi yatay kaydırmalar, uygun panoramalar almak için dekullanılır. Teknik kameraya, kaydırma hareketi uygulanarak sağdan ve soldan ayrı ayrıçekilmiş fotoğraflar birleştirildiği takdirde, panorama fotoğraf makinesi ile elde edilmişfotoğraflardaki, yatay deformasyonlarında önüne geçilmiş olur.

Şekil 1.3: Shift hareketinin öncesi ve uygulanması ile elde edilen görüntüler

Şekil 1.5: Teknik kameraya yatay hareketlerin uygulanması ile elde edilmiş bir panorama

Şekil 1.4 : Döner objektifli panoramik fotoğraf makinesi ile elde edilmiş bir panorama

17

Tilt (Eğme)

Teknik kamera ile iç çekim yapıldığında, sıkça kullanılan bir kamera hareketidir.Çoğunlukla çekim kuş bakışı görünümü için yapılan çekimlerde, mobilya, banyo ve maketçekimlerinde yolların, araçların, kaplamanın ya da halının fotoğraf karesine girdiğidurumlarda, yani yatay bir düzleme eğik bakarken alan derinliğini artırmak için kullanılır.

rŞekil 1.6: Ön ve arka çerçevenin öne ve arkaya eğilme hareketleri

Bunun için kameranın ön çerçevesi, belli bir açıda öne, arka çerçevesi ise belli açıdaarkaya eğilir; çünkü alan derinliğini diyafram kısarak sağlamaya çalıştığımızda, konununkameraya en yakın noktası ile kameraya en uzak noktası arasındaki netlikte belirgin bir kalitefarkı olacaktır. Bu sorunu, diyaframı ne kadar kısarsak kısalım halletme imkânımız olmayacaktır;ancak, Alman fizikçi Scheimplug'un bulduğu bir kural olan ve kendi adı ile anılan "Scheimplug"hareketini kameraya uyguladığımızda, diyaframa bakılmaksızın konunun her noktasını aynıkalitede net olur. Tabi ki, bu hareket sonucunda, alan derinliği sadece yatay düzlemdesağlanmış olur. Eğer yukarıda saydığımız net olması istenen yüzeylere dik olarak yerleşmişbulunan yapı, mobilya, dolap ve bu gibi nesnelerinde net olarak fotoğrafa aktarılmasıisteniyorsa, o takdirde alan derinliğini dikeyde de sağlamak İçin diyaframı kısmak zorundaoluşumuz unutulmamalıdır.

Scheımplug Kuralı: Konu düzlemi, objektif düzlemi ve film düzlemi| aynı ara kesitte (aynınoktada) birleştiği takdirde, konunun her tarafı diyaframa bakılmaksızın nettir.

18

Şekil 1.7 : 1- Scheimplug hareketi ve herhangi bir kamera hareketi uygulamadan yapılan düzbir çekim

2- Tilt hareketi uygulanarak Scheimplug hareketinin düz bir yüzey için uygulanışı

Bu çekimde çekilen halı, yer karosu ya da buna benzer herhangi bir düz bir yüzeyolduğundan alan derinliği almak için diyaframı kısmak gerekmez; çünkü Scheimpflugyöntemine göre böyle bir durumda diyaframın etkisi söz konusu değildir.

Şekil 1.8 : Tilt hareketi nin uygulanması ile Scheimplug hareketinin gerçekleşmesi sonucundaçekilen bir maket fotoğrafı

Bu çekimde ise, tilt hareketini yaparak elde edilen scheimpflug hareketi sonucunda,sadece orta bölgede netlik diyaframa bakılmaksızın elde edilmiştir; ancak, netliğin alta ve üstkısımda da elde edilebilmesi için diyaframı kısmak zorunluluğu ve konu düzleminin birazyukarıda tutulması unutulmamalıdır.

19

Bu tür mimari çekimlerde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, konu düzleminin neresiolması gerektiğidir. Alan derinliğinden daha fazla yararlanmak için Scheimplug'u yaparkendüzlem olarak maketin orta noktasının seçilmesinin önemi büyüktür; çünkü, bu tür çekimlerde,maket tabanı baz alındığında alan derinliğinin bir kısmı istenmeden kullanılmamış olacaktır.

Tilt hareketinin mimari çekimlerdeki ikinci uygulama alanı ise, formların görüntüdeabartılmasıdır. Özellikle, yapı cephesinin bir bölgesinin abartılması istenen hallerde,kameranın arka çerçevesine eğme hareketi yaptırılarak o bölgenin abartılması sağlanır.Kamera'nın arka çerçevesi, öne doğru eğildiğinde, yapının üst tarafı, film yüzeyinde alt taraftandaha fazla yer alır. Bunun tam tersi yapıldığında, yani arka çerçeve arkaya doğru eğildiğinde busefer yapının alt bölgesi, üst bölgesine göre, filmde daha fazla yer alır.

Şekil 1.9 : Tilt hareketinin ön ve arka çerçevelere uygulanması ile birlikte görüntüde oluşandeğişiklikler

Tilt hareketinin mimaride üçüncü uygulama alanı ise yapıyı üstten çekerken oluşanperspektif bozulmalarının önlenmesidir. Bu eğme hareketleri genellikle, kameranın düztutulmadığı ve yapıyı doğru eğik tutulduğu durumlarda oluşan düşeylerin ve yataylarınperspektif bozulmalarını önlemek için yapılır.

20

Şekil 1.10: Yapıda oluşan perspektif bozulmalarının ön ve arka çerçevenin eğme hareketleri iledüzeltilmesi

Swing (Döndürme)

Bu hareket yapının bazı bölümlerinin abartılması gerektiğinde, arka çerçeveninyatayda döndürülmesi ile ya da yapının perspektifinden çekim yapıldığında yataydaScheimplug hareketinin gerektiği durumlarda ön ve arka çerçevenin ayrı ayrı ya da herikisinin birden, yatayda döndürülmesinde kullanılır. Bu hareket ön çerçevenin sağa ve solaçevrilmesi ile aynı harekettir.

Şekil 1.11: Ön ve arka çerçeve sağa ve sola çevirme hareketleri

21

Yapının, bazı bölümlerinin abartılması gereken durumlarda, arka çerçeve abartılacakolan bölüme doğru döndürülür.

Bu hareket yapıldığında unutulmaması gereken en önemli husus, ön çerçeveninperspektif üzerinde hiçbir etkisinin olmadığı, sadece yapının, film düzlemi üzerindekiyerinin değişmesinde rol oynadığıdır; bu yüzden, her türlü perspektif abartma için, arkaçerçevenin kullanılması zorunludur. Tabii ki bu hareket objektifin net görüntü dairesi çapı ilesiniridir.

Böylece, abartılacak bölümün, filmde daha geniş yer alması sağlanmış olur. Yapınınperspektifinden yapılan çekimlerde ise, alan derinliği her zaman problem olur. Diyaframsonuna kadar kısılsa da, alan derinliği yeterince elde edilemez; bu yüzden ön ve arkaçerçeveye uygulanan döndürme hareketi, alan derinliğini sağlamak için yapılması gerekliolan Scheimplug hareketinde kullanılır.

Şekil 1.12: Normal çekim(1. Şekil)Ön çerçeve sola döndürülerek yapılan çekim(2. Şekil)

Arka çerçeve sola döndürülerek yapılan çekim(3. Şekil)

Döndürme hareketinde, ön çerçevenin döndürülmesinde sadece konunun film karesiüzerindeki yeri değişir, perspektif ise hiç değişmez; ancak, arka çerçevenin döndürülmesi ileperspektif her zaman değişir.

Bu hareket, yapıların bir yüzünün perspektiften çekileceği durumlarda uygulanır.Normal bir çekimde, yani döndürme ve dolayısıyla Scheimplug hareketinin uygulanmadığıbir çekimde, diyafram kısarak elde edilen alan derinliği sınırlıdır; çünkü diyafram kısarakelde edilen alan derinliğinin her iki ucundaki keskinlik kalitesi, birbirinden farklıdır.

22

Şekil 1.13: Yatayda Scheimplug hareketi yapılmadan yapıları düz bir mimari çekim

Şekil 1.14: Ön ve arka çerçevenin Scheimplug kuralına uygun olarak döndürülmesiyle yapılanbir mimari çekim

Rise (Yükseltme - YukarıKaydırma)

Dikey eksende yukarı kaydırma ya da yükseltme hareketi, mimari fotoğrafçının dışçekimlerde tepe noktasında birbirine yaklaşan düşey çizgileri kontrol etmesi için gereklidir.Objektif düzlemi (ön çerçeve) ve film düzlemi (arka çerçeve) birbirine paralel durur ve ön çerçeve esaspozisyonundan yukarı doğru kaydırılarak kadraj kontrol edilir. Buzlu camdan izlenen bu durum, yapınındüşeylerinin film kenarlarına paralel hale gelmesine kadar sürdürülür. Bir mimari fotoğrafçı için, gerekliolan en önemli kamera hareketlerinden biridir.

23

Şekil 1.15: 1-Ön ve arka çerçeve yükseltme2- Teknik kamera hareketleri yapmadan çekilen bir mimari fotoğraf

Bu çekimde, teknik kamera normal sabit gövdeli bir fotoğraf makinesi gibikullanıldığı için, düşeyler üst tarafta birbirine yaklaşmıştır.

Şekil 1.16: 1-Teknik kamera‘ya herhangi bir hareket yaptırmadan yapılan çekim2- Teknik kameranın ön çerçevesine yükseltme (Rise) hareketi uygulanarak yapılan bir çekim

Drop (Aşağı kaydırma)

Özellikle ön çerçevenin aşağı kaydırılması, iç mekânlarda ön ve alt planların, tavanplanından daha fazla yer almasının istendiği durumlarda, uygulanan bir harekettir. Örneğin,bir iç mekâna yukarıdan bakıldığı halde hem düşeyleri bozmamak hem de döşemenin dahafazla yer kaplamasını sağlamak için film düzlemi düşeyde tutularak, ön çerçeve aşağıyakaydırılır. Dolayısıyla, doğal olmayan aşağıdan fotoğraflamak sorununu ortadan kalkar.

Bununla birlikte, ön çerçevenin en büyük görevlerinden biri de, yapıyı üstten çekerkendüşeylerin formunu korumaktır.

Arka çerçevenin yukarı kaydırılması ise, ön çerçevenin aşağıya kaydırılması ileeşdeğerdir ve ön çerçevenin aşağıya kaydırılma şansı olmayan durumlarda kullanılır.

24

Şekil 1.17: 1-Ön ve arka çerçeve aşağı kaydırma2- Ön çerçevenin normal pozisyonunda yapılan bir çekim3- Ön çerçevenin aşağı kaydırılmasıyla yapılan bir çekim

Karma Hareketler

Bu hareketler, genellikle her iki çerçevenin hareket ettirilmesi gereken durumlardayapılır.

Şekil 1.18: Ön çerçevenin yukarı ve arka çerçevenin sola kaydırılması (1. Şekil)Ön çerçevenin öne eğilmesi ve arka çerçevenin yukarı kaydırılması(2. Şekil)

1.5. Mimari Fotoğrafçılıkta Kullanılan Objektifler

Teknik Kamera Objektifleri

Sadece bu kameralar için üretilmekte olan teknik kamera objektifinin başlıca üç temelözelliği vardır:

25

Kapsama Gücü (Net Görüntü Dairesi Çapı)

Teknik kamera için objektif seçimindeki en önemli faktör, belki de kapsama gücüdür.Hemen hemen bütün objektifler (teknik kamera objektifleri hariç) film formatını içine alançapta net görüntü dairesine sahiptir. Bundan dolayı, sabit kameralarda normal objektif odakuzaklığı format diyagonali kadardır. Fakat teknik kamerada kullanılan objektiflerin netgörüntü dairesi çapları, format diyagonalinden daha büyüktür yani odak uzaklığı formatdiyagonali kadar olduğu halde, net görüntü dairesi çapı daha geniştir Bunun sebebi ise, gerekön çerçevenin gerekse arka çerçeven/n hareketleriyle, objenin görüntüsünün film düzlemiüzerinde hareket etmesine olanak vermektir.Teknik kamera'da kullanılan bazı objektiflerinnet görüntü dairesi çaplan daha geniş, bazıları daha az geniştir. Bunların en büyük avantajı,özellikle mimari çekimlerde konunun, film formatı içinde rahat hareket etmesi, dolayısıylaperspektif düzeltmelerine yardımcı olmasıdır. Bazı teknik kamera objektiflerinin içinde,kapsama gücü format diyagonali kadar olanları da vardır. Bunlar, özellikle kamerahareketlerin gerekli olmadığı ışıklılığın önemli olduğu yerlerde kullanılır; çünkü kapsamagücü bir objektifte ne kadar geniş tutulursa, o kadar fazla mercek kullanmak gerekir. Bu dabir yerde ışıklılıktan ödün vermektir. Dolayısıyla, teknik kamera objektifi seçerken ne tipçekimler yapılacak ise, ona uygun objektif seçmekte yarar vardır. Teknik kameraobjektiflerinde, odak uzunluğunu göre en yüksek kapsama gücüne sahip objektif grubu genişaçılardır. Geniş açıdan kastedilen odak uzaklığı kullanılan film formatının diyagonalindenbüyük olan objektiflerdir. Kapsama gücünü etkileyen en önemli iki faktör, diyafram açıklığıve konuya olan uzaklıktır. Dolayısıyla, fotoğrafçının kullandığı objektifin kapsama gücündenazami şekilde faydalanabilmesi için bu faktörleri göz önünde bulundurması gerekmektedir.

Şekil 1.19: Teknik kamera objektiflerinin net görüntü dairesi çapları

Odak Uzaklığı

Mimari çekimlerde değişik perspektifleri elde etmek için gerekli olan en önemli nokta,bakış noktasının seçimidir. Objektif odak uzaklığı ise, o bakış noktasından istenen kadrajısağlamaya yarar; bu nedenle teknik kamera objektiflerinin odak uzaklığı, mimari çekimlerdedaha da büyük, önem taşır. Mimari çekimlerde, bakış uzaklığı belli bir perspektif için gerekliolduğundan, cismin belli bir bölümü fotoğrafa aktarılacaksa uygun odak uzaklığına sahip birobjektif kullanmamız gerekir yani bir yapıyı uygun bir perspektiften çekmek için, X yere kamerayıyerleştirdiğimizde, bizim için en önemli şey, istediğimiz kadrajı kapsayan uygun odak uzaklığınasahip objektifi kameraya takmaktır. Eğer bu objektif 280 mm odak uzaklığına sahip bir objektif ise,aynı yapıyı 28 mm ile çekmek konunun film düzlemi üzerindeki boyutunu küçültecektir.

26

Fotoğraf 1.22 : X yerden 28mm odak uzaklğına sahip bir objektif ile yapılan çekim

Fotoğraf 1.23 : Aynı yerden odak uzaklığı 280 mm.olan bir objektif ile yapılan çekim

Objektif Işıklılığı

Fotoğrafla uğraşan birçok kişi, objektifininin diyafram açıklılığıyla her zaman övünür.Objektif açıklılığı, yani ışıklılığı özellikle aydınlık seviyesinin az olduğu çekimlerde,fotoğrafçıya büyük kolaylıklar sağlar. Mevcut ışıkla makine elde tutularak yapılan, örneğinröportaj çekimlerinde ışıklılığın önemi büyüktür; ancak, sehpa üzerinde ve çoğunlukladurağan objelerin çekildiği mimari fotoğraflarda ışıklılığın önemi ikinci derecededir. Dahaönemli olan, net görüntü dairesi çapıdır; bu yüzden net görüntü dairesi geniş ancak ışıklılığıaz olan objektif mimari fotoğraf çekmek için uygundur. Dolayısıyla net görüntü çapı darolan ancak yüksek ışıklıklı objektifler çoğunlukla mimari fotoğrafçılar tarafından tercihedilmez.

1.6. Mimari Fotoğrafçılıkta Kullanılan Ekipman ve Aksesuarlar

1.6.1. Pozometre

Işık kaynağı olarak, gün ışığının veya sürekli yapay ışık kaynaklarının kullanıldığıortamdaki ışığın yoğunluğunu ölçmek İçin kullanılan bir alettir. Özellikle, teknik kameranın ve bazıorta format fotoğraf makinelerinin bünyesinde bir ışıkölçer olmadığı için bu kameralar ile yapılançekimlerde kullanılması zorunludur. Çalışması ise; yapısında bulunan silikon hücreleri üzerinegelen ışığın, elektrik enerjisi olarak açığa çıkıp, pozometrenin üzerinde bulunan ibreyi hareket ettirmesişeklindedir. Skala etrafında bulunan diyafram ve estantane değerleri, fotoğrafçıya hangi diyafram-estantane kombinasyonunun kullanılacağı konusunda fikir verir.

27

Fotoğraf 1.24 : Pozometre Fotoğraf 1.25 : Thermocolorimetre

1.6.2. Thermocolorimetre

Renkli filmler, fotoğrafta özel bir etki istenmediği takdirde mutlaka, üretilmişoldukları renk sıcaklığında kullanılmalıdır; çünkü çekim ortamındaki renk sıcaklığı,kullanılan filmin renk sıcaklığına uymadığı takdirde istenmeyen renk sapmaları meydanagelir; bu nedenle, gerek dış mekân çekimlerinde değişen renk sıcaklığı, gerekse ışıkkarışımlarının sıklıkla yaşandığı iç mekân çekimlerindeki ortam renk sıcaklığını ölçmek için,bir yardımcı malzemeye ihtiyaç vardır.

Bu da mavi-yeşil-kırmızı renk ağırlığında ölçüm yapan thermocolorimetre’dir. Buyardımcı malzeme ile birlikte çalışan fotoğrafçı, hem ortamdaki renk sıcaklığının durumunuöğrenir hem de tespit ettiği renk sıcaklığına göre uygun film ve gerekiyorsa düzelticifiltreleri kullanabilir.

Özellikle, iç mekân çekimlerinde fotoğrafçıyı zorlayan dışarıdan gelen doğal ışığınrenk sıcaklığını kontrol ederek fotoğrafçının doğru filtreyi kullanmasına yardımcı olur.Böylece film, üretildiği renk sıcaklığında kullanılarak istenmeyen renk sapmaları önlenmişolur.

1.6.3. Flaşmetre

İç mekân çekimlerinde, doğal ışığın yetersiz kaldığı durumlarda kullanılan flaş ışığıaltında yapılan çekimlerde, kullanılması zorunlu olan bir yardımcı malzemedir. Özellikle,flaş ışığının dolgu ışığı olarak kullanılmasında, doğal ışığı ölçen pozometre ile birlikte içmekândaki ışık yarışımının yoğunluğunu ölçer, üzerine gelen flaş ışığının şiddetine göre,ibreyle ya da dijital olarak hangi diyaframın kullanılması gerektiğini gösterir. Bu yardımcımalzemeyi kullanırken, alet üzerinde bulunan fonksiyonların yerinde kullanılması fotoğrafçıya büyük avantajsağlar. Gelişmiş tipleri İle özellikle üst üste çekimlerde poz hesabı yapılırken, yapılan hataları sıfıra indirilir.Dolayısıyla, bir seçim söz konusu olduğunda tereddütsüz olarak dijital olanları seçilmelidir; çünkü, dijitalgöstergeli olanların1stoparası10eşitparçayabölünerekfotoğrafçıyaçokhassasçekimpozunu vermekte, bu dafotoğrafçının o kare için uygun olan film yıkama süresini sağlıklı olarak hesaplamasınısağlamaktadır.

28

1.6.4. Tripod (Üç Ayak)

Mimari çekimlerde, fotoğrafçının fotoğraf makinesini dolayısıyla perspektifi kontroletmek için, makineyi sağlam bir malzemenin üzerine monte etmesi gereklidir. Bu uygulama,fotoğrafçının konuyu daha rahat kontrol etmesini sağlar. Teknik kamera ile yapılançekimlerde ise, bu bir zorunluluk olur. Kamera hareketlerinin rahatça yapılabilmesi ve buhareketlerin sonucunun buzlu camda doğru olarak izlenebilmesi, teknik kameranınsabitleştirilmesi ile mümkündür. Bu sabitleştirme ise tripod (üçayak) olarak adlandırılanyardımcı malzeme ile gerçekleştirilir; bu nedenle, fotoğrafçının mimari çekim için alacağı yada kullanacağı tripod'da araması gereken bazı özellikler olmalıdır. Bu özelliklerden enönemlisi, tripod kolonuna ve başlığına monte edilmiş olması gereken su terazisidir. Buteraziler, kameranın yatayda ve dikeyde terazide durmasını sağlar.

Bu paralellikler sağlanmadığı takdirde, daha sonra kamera hareketleri sonucundayapılacak düzeltmeler sağlıklı olarak gerçekleştirilemez; çünkü, mimari çekimlerde çekiminhatasız tamamlanabilmesi için tripod kolonunun ve tripod başlığının terazide olması gerekir.Eğer, tripod kolonu ve tripod başlığı terazide ise, çekimin hatasız olarak tamamlanmasımümkündür. Eğer, bunlardan bir tanesi dahi terazide değilse, o takdirde fotoğraf makinesiterazide olsa bile, özellikle panorama çekimlerinde sağa ve sola çevirmelerde düşeylerbozulacaktır. Fotoğrafçının bir tripod'da arayacağı ikinci önemli ozellik ise, tripod'unsağlamlığıdır; çünkü teknik kameranın kasası, onun üzerine monte edilen objektif ve diğeryardımcı aksesuarlar, doğal olarak trıpod üzerinde belli bir ağırlık oluşturacaktır.Dolayısıyla, kullanılacak tripod’un bu ağırlığı taşıyacak özellikte olması gereklidir.Tripod'da aranacak diğer bir özellik ise, tripod başlığının esnekliktir. Bu esneklik ne kadarfazla, olursa kameranın hareketeri de o kadar kolay yapılabilir.

Fotoğraf 1.26 : Terazili tripot başlığı Fotoğraf 1.27: Bir polaroid filmi ve film tutucusu

1.6.5. Polaroid Film ve Film Tutucusu

İlk kez, 1947 yılında Edvvin LAND tarafından üretilen ve özel olarak imal edilmişbanyosu ile görüntüyü hem geliştirip hem de sabitleştiren polaroid sistem, her türlüprofesyonel çekimde olduğu gibi mimari fotoğraf çekiminde, özellikle teknik kamera ile yapılançekimlerde, çekimi riske etmemek için bir ön izleme malzemesi olarak kullanılır. Gerekli pozdeğerinin bulunmasından sonra, kameranın arkasına polaroid back yerleştirilir ve film pozlandırılır.1,5-2 dakika sonra sonuç görüntü alınır ve eğer var ise gerek kompozisyondaki, gereksepozlandırmadaki hatalar düzeltilir.

29

1.6.6. Filtre

Filtre; mimari fotoğraf çekimlerinde, fotoğrafçının etkili fotoğraf elde etmesinisağlayan malzemelerin en başında gelir; çünkü atmosferdeki bazı olumsuzluklar, fotoğrafçının filmirandımanlı olarak kullanmasına müsaade etmez; ancak, siyah-beyaz filmlerin, görünür spektrumunbütün renklerini, her rengin yoğunluğuyla orantılı olarak beyazdan siyaha kadar grinintonlarıyla vermeleri istenir. Bu verim, film emülsiyonların renk duyarlılıklarına göre değişmekte verenkler arasında büyük farklar meydana gelmektedir. Öte yandan, renkli filmler de hazırlandıkları renksıcaklığından, başka bir renk sıcaklığında kullanıldıklarında, renk tonları değişmekte bu nedenlede hiç hoşa gitmeyen sonuçlarla karşılaşılmaktadır, işte siyah-beyaz filmlerde bu renk tonufarklılıklarını ortadan kaldırmak, kontrastı değiştirmek, renkli filmlerde ise bu değişik renksıcaklığında kullanmak üzere ve tüm filmlerde kimi özel etkileri elde etmek için, kullanılan çeşitlirenkteki jelâtin, camdan ya da plastikten yapılmış bu amaçlar için kullanılan malzemeye filtre denir.Filtreler, yoğunluklarıyla orantılı olarak, kendi rengindeki ışıkların geçmesini sağlamakta, buna karşılıkspektrumdaki tam karşısındaki rengin ışıklarının geçmesine engel olmaktadır. Diğer bir deyimle,rengine göre filtre fotoğraf makinesine giren ışığın kimi renklerine emer, diğerlerini geçirir. Yani,spektrumun renk çarkının ayıklayıcısı görevini görür. Filtrenin rengi ne kadar koyu ise, istenmeyenrenginemme gücüo kadar fazladır.

30

UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda mimari fotoğraf çekimi öncesi hazırlık yapmışolacaksınız.

Kullanılacak Malzemeler

Makine, ışık ve yardımcı ekipmanlar

İşlem Basamakları Öneriler

Çekilecek mimari yapının özelliklerihakkında bilgi alınız.

Çekim öncesi mimari yapıyı kontrolediniz.

Mimari yapıyı belirlerken dikkatliolmalısınız.

Mimari yapıyı fotoğraf çekimkoşullarına hazırlayınız.

Mimari yapıyı çekime estetik bakışaçısına sahip olmalısınız.

Kullanılacak makine, ışık ve yardımcıekipmanları belirleyiniz.

Çekim zamanını ve sürecinibelirleyiniz.

Çekim noktalarını ve planlarınıbelirleyiniz.

Mimari yapının mevcut aydınlatmasınıkontrol ediniz.

Çekim için yaratıcı olmalısınız.

Mimari yapının aydınlık/karanlıkbölümlerini tespit edin ve yardımcı ışıklarlaaydınlatmayı destekleyiniz.

Mevcut aydınlatmanın (ortam ışığı)renk ısısını (Kelvin) kontrol ediniz.

Kullanılacak yardımcı ışıkların renk veısısını mevcut ışığın (ortam ışığı) renk ısısıile dengeleyiniz.


31

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altıboş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.

1. Mimari hem bir ………….hem de bir ……….dalıdır.

2. Mimari fotoğraf çekecek olan fotoğrafçının, fotoğraf makinesi seçerken dikkat etmesi

gereken ilk konu, seçeceği fotoğraf makinesinin ……………………………………..

3. Tek ray üzerinde hareket eden ………….kamera, her iki çerçevenin (ön ve arka)

hareketliliğinden dolayı, düzlem yataklı kameralardan deha fazla düzeltme olanağı sağlar.

4. ………………………………en büyük avantajı, katlandığında küçük bir kutuya

sığabilmesi ve buna rağmen büyük format çekimleri daha profesyonel şekilde yapabilmesidir.

5. Teknik kamerayı oluşturan parçalar;

…………………………………………………………………

6. Yapının ortasında durulamadığı durumlarda, yani yapının bir tarafında durulmak

zorunda kalındığı takdirde çekilecek herhangi bir cephesinin görüntüsünün alınmasında

…………………………... hareketi kullanılır.

7. ………………………………hareketi yapının bazı bölümlerinin abartılması

gerektiğinde, arka çerçevenin yatayda döndürülmesi ile ya da yapının perspektifinden çekim

yapıldığında yatayda Scheimplug hareketinin gerektiği durumlarda ön ve arka çerçevenin

ayrı ayrı ya da her ikisinin birden, yatayda döndürülmesinde kullanılır.

8. Dikey eksende yukarı kaydırma ya da yükseltme hareketi, mimari fotoğrafçının dış çekimlerde tepe

noktasındabirbirine…………………………………..kontrol etmesi için gereklidir.

9. Mimari çekimlerde değişik perspektifleri elde etmek için gerekli olan en önemli nokta,

……………………………..seçimidir.

10. ……………………………..ile birlikte çalışan fotoğrafçı, hem ortamdaki renk sıcaklığının

durumunu öğrenir hem de tespit ettiği renk sıcaklığına göre uygun film ve gerekiyorsa düzeltici

filtreleri kullanabilir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerinitekrarlayınız.


32

UYGULAMALI TEST

Mimari fotoğraf çekimi öncesi hazırlık yaparak, bu çalışmanızı aşağıdakideğerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz.

Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri Evet veHayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. Çekilecek mimari yapının özellikleri hakkında bilgi aldınız mı?

2. Çekim öncesi mimari yapıyı kontrol ettiniz mi?

3. Mimari yapıyı fotoğraf çekim koşullarına hazırladınız mı?

4. Kullanılacak makine, ışık ve yardımcı ekipmanları belirlediniz

mi?

5. Çekim zamanını ve sürecini belirlediniz mi?

6. Çekim noktalarını ve planlarını belirlediniz mi?

7. Mimari yapının mevcut aydınlatmasını kontrol ettiniz mi?

8. Mimari yapının aydınlık/karanlık bölümlerini tespit etmek ve

yardımcı ışıklarla aydınlatmayı desteklediniz mi?

9. Mevcut aydınlatmanın (ortam ışığı) renk ısısını (Kelvin) kontrol

ettiniz mi?

10. Kullanılacak yardımcı ışıkların renk ve ısısını mevcut ışığın

(ortam ışığı) renk ısısı ile dengelediniz mi?

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor. “Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.Tamamı Evet ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz

33


Mimari fotoğrafı hatasız çekebileceksiniz.

2. MİMARİ FOTOĞRAF ÇEKİMİ

2.1. Mimari Fotoğrafta Perspektif Kontrolü

2.1.1. Teknik Kameralarda Perspektif Kontrolü

Mimari fotoğrafta en çok dikkat edilmesi gereken hususların başında gelen perspektifkontrolü, çekim aşamasında teknik kamera ile ya da P.C-objektifler ile gerçekleştirilebilir.

Tek Boyutlu Kontrol

Teknik kamera ile en çok yapılan ve en kolay yöntemdir. Teknik kameranın önçerçevesinin yukarı aşağı kaydırılması ile yapının dik elemanlarının filmin dikey kenarlarına,yapının yatay elamanlarının ise filmin yatay kenarına paralel olmasını sağlayarak çekimingerçekleştirilmesidir

Şekil 2.1: 1-Teknik kamera yapıya alttan eğik durumda bakarken, ön çerçeveyi öne eğmehareketi yaptırılarak yapıya paralel hale getirilmesi ile elde edilen tek boyutlu görüntü

2- Teknik kamerayı yapıya paralel hale getirip, daha sonra ön çerçeveyi yukarı kaydırarak eldeedilen tek boyutlu kontrol(2.Şekil)


AMAÇ

34

İki Boyutlu Kontrol

Yapının sadece bir yüzü değil, iki yüzü birden istendiğinde uygulanan bir yöntemdir.Genellikle, yapının ön yüzüyle birlikte yan yüzü, ya da yapının ön yüzüyle birlikte üst yüzü deistenir. Teknik kamera hareketleriyle yapının dikey ve yatay elemanlarının filmin kenarlarınaparalel gelmesini sağlayarak çekimi gerçekleştiririz. Bunu gerçekleştirmek için ilk önce kamerayıyapıya paralel olacak şekilde yerleştiririz. Daha sonra birinci aşamada on çerçeve yukarıkaydırılarak, buzlu camda, yapının tamamının görüntüye girmesini sağlarız. Daha sonrakamerayı, yapının görülmesi istenen yüzünü görecek şekilde yapının ön yüzüne olan paralelliğinikoruyarak sola kaydırırız. Bu sırada, yapının görülmesi istenen yüzünü görüntü alanı içine almakiçin de arka çerçeveyi, yeterince sola kaydırırız.

Şekil 2.2: 1-Teknik kameranın ön çerçevesinin yukarı kaydırılması ile elde edilen tek boyutlukontrol

2- Teknik kameranın ön çerçevesinin yukarı kaydırılmasından sonra arka çerçevenin solakaydırılmasıyla elde edilen iki boyutlu kontrol

Üç Boyutlu Kontrol

Yapının üç yüzünün de istendiği hallerde uygulanır. Teknik ayarlanırken hem yapınınüç yüzü verilir hem de kenarların film kenarına paralel olması sağlanır. Bunugerçekleştirmek için, ilk önce kamerayı yapıya paralel olarak, ön ve üst yüzlerini görecekşekilde yerleştiririz. Daha sonra birinci aşamada ön çerçeveyi aşağı kaydırarak buzlu camdayapının tamamının görüntüye girmesini sağlarız. Daha sonra kamerayı, yapının görülmesiistenen yüzünü görecek şekilde yapının ön yüzüne olan paralelliğini koruyarak solakaydırırız. Bu sırada yapının görülmesi istenen yüzünü görüntü alanı içine almak için de arkaçerçeveyi yeterince sola kaydırırız.

Gerek iki boyutlu gerekse üç boyutlu kontrolü anlatırken, kameranın öncelikle bircephe eksenine paralel yerleştirilerek düşeylerin düzeltilmesi gerektiğini sonra da istenenyan cepheyi görecek şekilde kameranın yana kaydırılması gerektiğini belirtmiştim; ancak, busadece analitik bir anlatımı gerçekleştirmek için kurgulanmıştır. Yoksa pratikte kamera ikiboyutlu kontrol için, görülmesi istenen iki cepheyi ya da üç boyutlu kontrol için, görülmesiistenen üç cepheyi görecek şekilde yerleştirildikten sonra, yukarıda anılan kamera hareketleripeş peşe gerçekleştirilir.

35

Şekil 2.3: 1-Teknik kameranın ön çerçevesinin aşağı kaydırılması ile elde edilen iki boyutlukontrol

2- Teknik kameranın ön çerçevesinin aşağı kaydırılmasından sonra arka çerçevenin solakaydırılmasıyla elde edilen üç boyutlu kontrol

2.1.2. Orta ve Küçük Format Fotoğraf Makinelerinde Perspektif Kontrolü

Sabit Gövdeli Fotoğraf Makineleri

Kamera hareketlerine olanak vermeyen sabit gövdeli küçük ve orta format fotoğrafmakineleri de mimarı çekimler için kullanılabilir eğer var ise, bunlar için yapılmışP.C.(Perspektive Controller) ve T.S (Tilt- Shitt) objektifler ile bazı sınırlı düzeltmeleryapmak mümkündür. Mimari fotoğrafa yeni başlayanlar için de uygun bir fotoğraf makinesiolan sabit gövdeli fotoğraf makineleri, doğal olarak fotoğrafçıya monorail teknik kamera yada düzlem yataklı teknik kamera kadar esneklik sağlayamaz. Bu fotoğraf makineleriningelişmiş tiplerlerinden biri olan SLR (Single Lens Refleks) ile P.C. objektif kullanmadançekim yapılmak istendiğinde, çekilecek yapının tam merkezine çıkmadıkça düşeyler veyataylar film kenarına paralel yapılamaz; ancak çekilecek yapıya göre, uygun odakuzaklığına sahip bir P.C.objektifle, kısıtlıda olsa SLR tip fotoğraf makineleri ile birliktekullanıldıklarında, sağlıklı mimari fotoğraflar çekilebilir.

Sabit Gövdeli Fotoğraf Makineleri ile Perspektif Kontrolü

Birçok sabit gövdeli tip fotoğraf makinesinde, film ve objektif düzlemleri birbirineparaleldir. Film objektife paralel yerleştirilir ve objektif ekseni özerine ortalanır. Eğer biryapının bütün yüksekliği birlikte çekilmek isteniyorsa, sabit gövdeli fotoğraf makinesi doğal olarakyukarı doğru tutulmak zorunda kalınır. Bu da yapının ön yüzünü temsil eden düzleme paralel filmdüzleminin geriye eğilmesi sonucu, obje görüntüsünün film üzerine düşen ölçeğinde değişikliklermeydana getirir. Başka bir tanımla, görüntüdeki dikeyler yukarı doğru yakınlaşmaya başlar. Buda yapının insan beyinde arkaya doğru düşüyormuş gibi algılamasına neden olur. Diğer izlenen olayise, doğal olarak yapının dikeylerinin filmin kenarlarına paralelliğini kaybetmesidir. Yapınıngörüntüsündeki dikeylerin paralelliğin bozulmaması için, film düzlemi kesinlikle dik tutulmalıdır. Biryapının tüm yüksekliğini tamamen alabilmek için 3 adet alternatif yöntem vardır:

36

Yapının Ortasına Yükselmek

Fotoğraf makinesi, çekilecek olan yapının tam orta noktasına getirilir. Bu yapınınkarşısındaki başka bir yapıya çıkarak bir itfaiye aracının merdivenlerini kullanarak ya da bir vinçkiralayarak yapılabilir. Bu hareket uygulandığında yani optik eksen yapının yatayda ve dikeyde tamorta noktasına getirildiğinde, yapının alt, üst ve yan kenarları filmin alt, üst ve yan kenarlarına paralelolur.

Şekil 2.4 :1-Yapının altından sabit gövdeli bir fotoğraf makinesi ile yapılan çekim2- Yapının ortasına yükselerek, sabit gövdeli bir fotoğraf makinesi ile yapılan çekim

Fotoğraf Makinesini Yapıya Paralel Tutmak

İkinci yol ise, fotoğraf makinesini yapıya paralel tutmaktır fakat uygun odakuzaklığına sahip bir geniş açı objektifimiz yok ise, yapının sadece alt tarafını alarak çekimiuygun şekilde gerçekleştiremeyiz. Dolayısıyla, uygun bir geniş açı objektif ile çekimi tamamlarız. Buçekimdeki en büyük zaaf ise, geniş açı objektifin, ön kısmı yani zemini fotoğraf karesi içme almasıdır.Bu yüzden ön tarafın baskı aşamasında istenmediği takdirde atılmalıdır.

Şekil 2.5 : Bir basit gövdeli fotoğraf makinesi ve geniş açı objektif kullanarak yapılan çekim

37

P.C. Objektif ile Perspektif Kontrolü Yapmak

Mimari çekimlerde, teknik kameranın olmadığı durumlarda uygun odak uzaklığınasahip, P.C. objektiflerle, sınırlı da olsa perspektif kontrolü yapılır. Bu objektiflerin bazılarıile perspektif düzeltmelerini, bazıları ile hem perspektif düzeltmelerini hem de Scheimplughareketlerini yapabiliriz. Bazı sabit gövdeli fotoğraf makinelerinin bu tip objektifleri vardır.P.C. objektiflerin en önemli özelliği, net görüntü dairesi çapının format diyagonalindenbüyük olması ve merkezden kaydırma hareketini yapabilmesidir. Gerek 35 mm gerekse ortaformat fotoğraf makinelerinin sabit objektiflerinin net görüntü dairesi çaplarının formatdiyagonalinden daha fazla olması gerekmez; çünkü bu fotoğraf marinalarında hem ön ele-man, yani objektif düzlemi hem de arka eleman, yani film düzlemi sabittir yerindenoynamaz. Ancak P.C. objektifler merkezden kaydırma yaptığı için, net görüntü çapları aynıodak uzaklığına sahip sabit objektiflerin net görüntü dairesinden daha fazla olmakzorundadır.

Böylece, standart bir objektif kullanarak düzeltemeyeceğimiz perspektifbozukluklarını düzeltme şansımız doğacaktır. P.C. objektifler, özel olarak daha geniş netgörüntü dairesine göre tasarlandıklarından, optik eksene göre örneğin, 11 milimetrelik birkaymaya imkân verir. Bu kayma, özellikle bir yapıyı çekerken düşeylerin üstte birbirineyaklaşmasını önleyecek şekilde fotoğraflamaya imkân verir.

Yukarı doğru bu daralma, film düzleminin obje düzlemine paralel olmadığızamanlarda belirgindir. Bu objektifler, küçük ve dar alanlarda fotoğrafçıya rahat çalışmaimkânı verir. PC objektif kullanırken dikkat edeceğimiz önemli husus, yapıdan uzaklaştıkça

Perspektifi kontrol etme şansımızın çoğalmasıdır. Yaklaşıkça düzeltme şansımızazalır. Aynı miktarda merkezden kaydırma olanağına sahip objektifler arasında, odakuzaklığı en kışa olanının düzeltme şansı, diğerlerine göre en azdır; çünkü en geniş açılı olanile yapıya daha fazla yaklaşma olanağı olacağından, eşit miktardaki kaydırma bu objektifiçin yetersiz kalır; hâlbuki dar açıyla zorunlu olarak yapıdan uzaklaşılacağı için perspektifkontrolü daha kolaylaşacaktır.

Şekil 2.6: P.C. ile perspektif kontrolü

38

Panorama Fotoğraf Makineleri

Bazen fotoğrafçıdan bir yapının dışında çok geniş bir alanın ya da çok geniş bir yapıkompleksinin (Liman, baraj gibi) fotoğraflanması istenebilir. Bu konulan 1 X1 ya da 1 X 1,5oranlarındaki klasik film formatlarına aktardığımızda, konu film karesinin ortasında kalır vebüyültülmesi gerekir. Böyle durumlar, keskinlik probleminin yaşanmasına sebebiyet verebilir.Çoğunlukla, bu formatlara çekilen geniş alan fotoğraflarında gökyüzü ve ön plan gereksiz yere lazımolmadığı halde çok fazla yer kaplar. Bu gibi durumlarda kullanılabilecek en iyi makine, dahageniş görüş ve yatay görüntü imkânı veren, panorama fotoğraf makinesidir. Şu an dünyadakullanılmakta olan 24 mm X54 mm, 24 mm X 56 mm, 6X8 cm, 6 X 9 cm, 6X12 cm, 6 X 17cm boyutlarında film ile çalışan panorama fotoğraf makineleri vardır. Bu panorama fotoğrafmakineleri iki tür imal edilir. Bunlardan ilki döner optik ile çalışan panorama fotoğraf makineleri,diğeri ise geniş açılı bir fotoğraf makinesinin daraltılması ile elde edilen panorama fotoğrafmakinesidir. İhtiyaca ya da eldeki imkânlara göre bu tip özel konularla karşılaşıldığında, bufotoğraf makineleri rahatlıkla kullanılabilir. Bu suretle, standart şekilde elde ettiğimiz fotoğraflarda,pek işimize yaramayan gökyüzü ve ön plan bu makinelerde elimine edilmiş olur.

Fotoğraf 2.1: Panorama fotoğraf makinesi

39

2.2. Mimari Çekimde Konuya Yaklaşım

2.2.1. Yorumlu Yaklaşım

Fotoğrafçı burada kadrajın içine, sadece yapıyı değil kendi yorumunu da katar. Kendiyorumunu verirken de insan, bulut, ağaç, gökyüzü, ışık perspektif gibi bazı öğeleri kendiyorumuna yardımcı olarak kullanabilir. Bu öğeleri kullanarak, yapıyı sıradan bir izlenimeoranla olduğundan daha değişik atmosferde gösterebilir. Böylece sıradan olmayan etkili veişlerliği olan fotoğraflar elde edilir.

Fotoğraf 2.2: Yorumlu yaklaşımla çekilmiş bir fotoğraf

2.2.2. Yorumsuz Yaklaşım

Yapının her cephesinin tam karşıdan yapılan çekimleri de, yatay ve düşeylerinin, filmkaresinin kenarlarına paralel gelecek şekilde fotoğrafa aktarılması ile gerçekleştirilir. Buçekimlerde, ya teknik kamera ya da sabit gövdeli bir fotoğraf makinesi ile perspektifdüzeltici P.C. objektif birlikte kullanılarak perspektifi düzeltme yoluna gidilir. Eğer buimkânlarımız yoksa çekeceğimiz her cephenin yatayının ve dikeyinin tam ortasında yeralacak şekilde uygun yüksekliğe çıkılıp bu bakış noktasından çekim yapılır ya da yapıbunların dışında uygun bir perspektiften, 3 boyutlu izlenimi ortaya çıkacak şekildefotoğraflanır.

Fotoğraf 2.3: Yorumsuz yaklaşımla çekilmiş bir fotoğraf

40

2.3. Mimari Fotoğraf Örneklerinin İncelenmesi

Fotoğraf 2.4: Özer Kanburoğlu’nun mimariler sergisinden fotoğraflar

41

2.3.1. Mimari Fotoğrafçının Nitelikleri

2.3.1.1. Mesleki Nitelikleri

Sanatçının kişisel fotoğraf sergisinde, mimarideki farklı üsluplarla bu üsluplara aitsoyut detay fotoğrafları görülebilir. Mimariyi bir kabuk olarak nitelendiren Kanburoğlu,sergileriyle mimari yapılara farklı bir bakış açısı getiriyor. Günümüzde artık akademideeğitim almış uzmanlar tarafından yürütülen mimarlık mesleği, daha rasyonel daha kullanımauygun yapıların yapılmasına olanak sağladı. Bu süreçte gelişen üsluplar, uzun vadede mimariakımların da ortaya çıkmasını sağladı.

Sergileriyle, çoğunlukla klasik, modern ve post modern yapıların mimariçekimlerinden oluşmaktadır. Bu serginin amacı sadece bir serginin bellekte uzun sürekalması değil, aynı zamanda doğru mimari fotoğraflarla bu mesleğe katkıda bulunmaktadır.

Fotoğraf 2.5: Özer Kanburoğlu’nun mimariler sergisinden fotoğraf

2.3.1.2. Kişisel Özellikleri

1964 İstanbul doğumlu Özer Kanburoğlu, MSÜ GSF Fotoğraf bölümünden mezunoldu, 1995'te Marmara Üniversitesinde öğretim üyeliği yapmaya başladı. Fotoğrafçı dahasonra "Mimari Fotoğraf" üzerine master yaptı ve zaten en bilinen sergilerinden birisi de"Mimariler" idi, bunun yanı sıra "Sepetçiler" vardır. Bu iki sergisinin albümü mevcuttur veöğretim üyesi olmasından da ileri gelen bir birikimle beş adet kitabı vardır. Ayrıca kendisiAFIAP unvanına sahiptir.

42


Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda mimari fotoğraf çekebileceksiniz.


Teknik kamera, orta ve küçük format fotoğraf makinesi Tripot Mimari fotoğraf örnekleri


Planlanan çekim noktalarına makineyitripoda bağlayarak yerleştiriniz.

Tripotun ve tripod kafasının suterazilerini kontrol ederek akademikperspektife getiriniz.

Mimari fotoğrafta perspektif kontrolüyapmalısınız.

Makine üstündeki su terazisini(mevcutsa) /makineye takılabilen haricisu terazisini kontrol edip akademikperspektife getiriniz.

Teknik kamera için ayrı perspektifkontrolü yapmalısınız.

Mimari perspektif kontrolü yaparakayarlayınız.

Orta ve küçük format fotoğrafmakineleri için ayrı perspektif kontrolüyapmalısınız.

Teknik kameralarda, buzlu camdanbakarak makinenin ön-arka çerçeveyardımı ile mimari perspektif kontrolüyaparak ayarlayınız.

Orta ve küçük format makinelerde-Shift/tilt objektifler yardımıyla mimariperspektif kontrolü yaparak ayarlayınız.

Mimari çekimde konuya yaklaşımı gözönünde bulundurunuz.

Mimari fotoğraf örnekleri inceleyiniz.

Mimari fotoğraf örneklerininincelenmesinde mimari fotoğrafçısınımesleki nitelikleri ve kişisel özellikleriaçısından incelemelisiniz.

Fotoğrafı çekiniz.


43


Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarakölçünüz.


1. ……………………………teknik kameranın, ön çerçevesinin yukarı, aşağı kaydırılması

ile yapının dik elemanlarının filmin dikey kenarlarına, yapının yatay elamanlarının ise

filmin yatay kenarına paralel olmasını sağlayarak çekimin gerçekleştirilmesidir

2. Üç boyutlu kontrolde teknik ayarlanırken hem yapının üç yüzü verilir, hem de kenarların film

kenarına …………………….sağlanır.

3. Mimari çekimlerde, teknik kameranın olmadığı durumlarda uygun odak uzaklığına sahip,

………………….., sınırlı da olsa perspektif kontrolü yapılır.

4. …………………fotoğrafçı burada kadrajın içine, sadece yapıyı değil kendi yorumunu

da katar

5. Yorumsuz yaklaşım, yapının her cephesinin tam karşıdan yapılan çekimleri de, yatay

ve düşeylerinin, film karesinin kenarlarına ………………gelecek şekilde fotoğrafa

aktarılması ile gerçekleştirilir

Not: Cevap anahtarınız modülün sonundadır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerinitekrarlayınız.


44

UYGULAMALI TESTLER

Dergi veya katalogda kullanım amaçlı Mimari fotoğraf çekiniz. Bu çalışmanızıaşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz.



1. Dergi ya da katalogda yer alacak mimari yapıyı belirlediniz mi?

2. Planlanan çekim noktalarına makineyi tripota bağlayarakyerleştirdiniz mi?

3. Tripodun ve tripod kafasının su terazilerini kontrol ederekakademik perspektife getirdiniz mi?

4. Makine üstündeki su terazisini (mevcutsa) /makineye takılabilenharici su terazisini kontrol ederek akademik perspektife getirdiniz mi?

5. Mimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınız mı?

6. Teknik kameralarda-Buzlu camdan bakarak makinenin ön-arkaçerçeve yardımı ile mimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınızmı?

7. Orta ve küçük format makinelerde - Shift/tilt objektifler yardımıylamimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınız mı?

8. Mimari fotoğraf örnekleri incelediniz mi?

9. Fotoğrafı çektiniz mi?

10. İncelediğiniz örneklerde belirlediğiniz çekim özelliklerini(kompozisyon, ışık, kadraj vb.) çektiğiniz fotoğraflarda uyguladınızmı?

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor. “Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınızTamamı Evet ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz

45


Çekim sonrasında yapılması gereken işlemleri hatasız yapabilecektir.

3.ÇEKİM SONRASI İŞLEMLERDE DİKKATEDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

3.1. Manuel Fotoğraf Makinelerinde

3.1.1. Filmin Çıkartılarak Baskıya Verilmesi

Siyah-beyaz negatiften baskı en az çekimde olduğu kadar özen ister. Bunungerçekleşmesi için de bizim genel kurallara uymamız gerekir. Bunlar da banyo ısısı, karanlıkodanın tamamıyla ışık sızdırmayacak şekilde olması, banyoların taze olması gibi kurallardır.Karanlık odada negatiften baskı iki şekilde yapılır:

Kontak Baskı

Kontak baskı, negatif film ile baskı materyalinin emülsiyonlarının üst üsteçakıştırılması ile negatif boyutunda görüntü elde edilmesi işlemidir. Bu tip baskı,agrandisman baskısından çok daha kolaydır. Esas ilkeler, hem kontak baskıda hem deagrandisman da aynı olduğundan kontak baskı agrandisman baskısına başlangıç için iyi biralışkanlık kazanma devresidir.

Fotoğrafçının, gerek kontak baskıda, gerekse büyültmede karanlık oda tozlarındankâğıdı ve filmi izole etmesi şarttır. Bu yapılmadığı takdirde tozlar film ve baskı üzerindeistenmeyen noktacıkların ve lekelerin oluşmasını sağlayacaktır; bu yüzden, karanlık odatozdan arındırmalıdır. Bununla birlikte kontak baskının en az büyültme kadar kaliteli olmasıgerekir. İdeal olan tonların bu baskıda da gözükmesi gerçeği aranmamalıdır.Unutulmamalıdır ki, kontak baskı büyültmeye giden yolun başlangıcı ve yol göstericisidir.

Kontak baskı genellikle iki şekilde yapılır:

Kontak Şasi Pres ( Baskı)

Şasi presler genellikle metalden ya da plastiktendir. Bir şasi pres, çerçeve, cam vekapak kısımları olmak üzere üç kısımdan oluşur. Çerçeve kısmı çeşitli boylardadır. Bununüzerinde, kapağı bastıracak bir yay düzeni vardır. Kusursuz temizlikteki bir cam bu çerçeveyeyerleştirilmiştir.


AMAÇ

46

Şekil 3.1 : Kontak baskı şasisi

Baskının kenarlarında, ince şerit halinde beyazlık isteniyorsa, kullanılan baskı kağıdı venegatif boyuttan göz önüne alınarak siyah kağıttan kesilmiş bir kenar kağıdı ki buna kaş denir, camüzerine konabilir. Çok basit anlamda bir kontak şasisini kendi imkânlarımızla da yapabiliriz. Aynıboyutlarda çok temiz ve lekesiz bir pencere camı ile kalın bir mukavva alıp bunları bir kenarlarındanbant ile yapıştırarak kontak şasisi elde edilebilir.

Kontak Baskı Kutusu

Şasi preslerin, daha seri işlerde kullanılmak üzere ışık kaynağı ile birleştirilmişşekilleridir. Hazır satılan birçok şekli olduğu gibi amatörler tarafından da çok kolaylıklayapılabilir. Kontak baskı kutusunun en basit şekli, içi beyaza boyanmış dört köşe bir sandık olarakdüşünülebilir. En önemli kısmı üst kısmıdır ve bu kısım sandık boyutunda bir şasi prestir. Hazırsatılan kontak baskı şasilerinin bazılarında kenar beyazlığı için özel olarak yapılmış çeşitlimalzemelerden yapılmış sürgüler vardır.

Şekil 3.2 : Kontak baskı kutusu

Agrandizör Baskısı (Büyültme)

Kontak baskı yoluyla, ancak negatif boyutunda baskılar elde edilmesine karşılık,agrandisman baskıda negatif boyutlarından çok daha büyük baskılar elde edilebilir.Agrandisman baskı, bir nevi projeksiyon baskısıdır. Yani, optik yollardan duyarlı materyalüzerine negatif görüntünün yansıtılmasıyöntemiyleyapılanbirbaskıdır.Dolayısıyla,buprojeksiyondanegatifgörüntü istenilenbüyüklüğeayarlanabilir veböylecenegatifboyutlarındançokdahabüyükbaskılaryapabilmeolanağıdoğar.

47

Bir Agrandizörün Yapısı

Şekil 3.3 : Agrandizörün Yapısı

A- IşıkkaynağıB- IsıemiciC- RenkdüzeltmefiltrehaznesiD- KondansörE- NegatiftaşıyıcıF- ObjektifG- Filtretutucu

3.1.2. Baskı Sonrası Fotoğrafların Kontrolü

Fotoğraf Kâğıtları

Fotoğraf kâğıtlarında da, filmlerde olduğu gibi ışığa karşı duyarlı kimyasallardanoluşmuş bir emülsiyon kat vardır. Bu kimyasal malzeme karışımları, kâğıt çeşidine göre çokdeğişiktir. Bunlar, genellikle gümüş bromürlü ya da gümüşklorürlü kâğıtlardır. Bazıdurumlarda azda olsagümüş iyodür kullanılır; bu nedenle, fotoğraf kâğıtları başlangıçta bu kimyasal maddelerin miktarınagöre üç gruba ayrılır:

Klorürlü kâğıtlar Bromürlükâğıtlar Kloro-Bromürlükâğıtlar

Fotoğraf kâğıtlarında, artan ışığa karsı pozlandırıldıklarında, artan bir yoğunlukmeydana gelir. Fotoğraf kâğıtlarında, siyahtan beyaza kadar tam bir ton ölçüsü meydanagetirmek için değişik değerde poz süresi gerekir.

48

Poz süresi, en açık ton için gerekli olan poz ile tam siyah tonu arasındaki oran farkıdır.1'den 20’ye ölçekli bir fotoğraf kağıdı, normal kontrast bir negatifin bütün tonları verir ki enince kısım ışığı en koyu kısımdan 20 kere daha fazla geçirir. Poz ölçüsünü ifade etmek için,genellikle logaritmik ifadeler kullanılır.

Bir aritmetik ölçüde 1 'den 20’ye kadar olan ölçü logaritmik olarak 1.20'dir ve budeğerler, ayarlanıp standart hale getirilmiş, 0-1-2-3-4-5 gibi numaralar ile gösterilmiştir.Baskı kağıtları genellikle kullanılacağı işin tipine göre derecelendirilmiştir.

Bu farklı derecelendirmeler, fotoğrafçının çok düşük kontrasttan çok yüksek kontrastakadar her türlü negatif filmden mümkün olan en doğru baskıyı elde etmesini sağlar.Kâğıtların kontrastlıklarına göre sınıflandırılması ise, şöyledir:

0-Ekstra soft (Çok yumuşak)1-Soft (Yumuşak)2-Normal3-Hard (Kontrast)4-Ekstra Hard (ÇokKontrast)5-Ultra Kontrast(Çok fazla Kontrast)

Yukarıda anlattığımız kâğıtlardan başka, Variable Contrast "Değişken KontrastlıKâğıtlar” olarak adlandırılan fotoğraf kağıtları da vardır. Normal fotoğraf kâğıtları, maviye duyarlıiken bu kâğıtlar spektrumun ortalarına yani yeşile duyarlı yapılmışlardır. Ilford multigrade veKodak policontrast buna örnek verilebilir. Bu kağıtlar, agrandisör ışığının önüne bir filtre koyarak,ışığın değiştirtmesi, dolayısıyla çok değişik kontrast derecelendirmeleri vermekte ve böylece her kontrastlıktanegatifiçinkullanılabilmektedir.Bu kâğıdın çalışma prensibi ise şöyledir:

Fotoğraf kağıdının en üstüce yeşil bir tabaka monte edilmiştir. Böylece agrandisör ışığı önüne konanmagente yoğunluktaki filtreler ile ışığın kontrasta hükmetmesi sağlanmış olur. Kâğıtlar, sadece kontrastlıkderecelerinegöredeğil kâğıt tabanınagöre de sınıflandırılırlar.

Parlakyüzeylikağıtlar Yarımatyüzeylikağıtlar Matyüzeylikağıtlar Grenlenmşyüzeylikağıtlar İpeksiyüzeydokulukağıtlar Değişikdokulukağıtlar(Kanaviçevs.)

Baskıda Kontrast Kontrolü

Herhangi bir sebepten dolayı, hatalı (yüksek ya da düşük kontrastlı) elde edilmiş negatiflerden debaskıda önlemler alarak temiz sonuçlar elde edebiliriz. Böyle bir negatifimiz varsa, aşağıdaki tedbirleruygulanarak baskıda kontrast kontrolü sağlanır.

49

KontrastDüşürme

o Kağıtgradasyonudüşürülüro Geliştiricinin aktivitesi düşürülüro Kondansörlü agrandisör yerine difüzörlü agrandisör kullanılır.o Düşük kontrastlı geliştirici kullanılıro Ön pozlama yapılıro Su banyosu kullanılıro Maskeleme yapılıro Agrandisör ışığının önüne buzlu cam konuro İkili banyo kullanılır

KontrastYükseltmeo Kağıtgradasyonuyükseltilir.o Geliştiricininaktivitesiyükseltilir.o Difüzörlüagrandizöryerinekondansörlüagrandizörkullanılır.o Kondansörlüagrandizörehalojenampulmonteedilir.o Yüksekkontrastlıgeliştiricikullanılır.o İkilibanyokullanılır.o Bölgeselbanyokullanılır.o Konsantrebanyokullanılır.o Agrandizörcamınınönündekibuzlucamkaldırılır.o Tirefilmeaktararakaranegatifalınır.

3.2. Mimari Fotoğraflarda Baskıda Perspektif Düzeltme

Mimari çekimlerde, bazı olanaksızlıklardan dolayı perspektif düzeltmesi yapılamamışolabilir. Bu gibi durumlarda, agrandizör yardımıyla bir ölçüde perspektif düzeltmesiyapılabilir. Bu baskıda kullanılacak agrandizörde aranacak bazı özellikler vardır. Bunlardagerek film şasesinin, gerekse objektif düzleminin ayarlanabilmesi dolayısıyla, Scheimpflughareketine müsait olmasıdır.

Şekil 3.4 : Agrandizör tablasında oluşan perspektifi düzeltilmemiş görüntü

50

Şekil 3.5 : Bu baskı için agrandizörün pozisyonu

Burada, iki kademeli kontrol yapılmalıdır. Birincisi, tablada trapez şeklinde olan yapıcephesi, dikdörtgen oluncaya kadar agrandizörün başını düşeyden çevirmektir. Bu aşamada,görüntünün orta noktası netlendiği halde üstü ve altı netsiz olacaktır. İkinci kontrol ise, netsizolan her iki kenarında orta nokta gibi net olmasını sağlayacak şekilde objektif levhasınışekildeki gibi eğmektir. Böylece film düzlemi, objektif düzlemi ve fotoğraf kâğıdı düzlemiaynı ara kesitte birleşir.

Sonuçta, hem perspektif düzeltilmiş olur hem de görüntünün tümünde eşit netliksağlanmış olur. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus vardır; bu da agrandizörtablasındaki (A) ve (B) noktalarına düşen pozlandırma şiddetinin birbirinden farklıolmasıdır.

Şekil 3.6: Perspektifi düzeltilmiş bir görüntü

51

Şekil 3.7 : Bu baskı için agrandisörün pozisyonu

Dolayısıyla, fotoğrafçı (B) bölgesine (A) bölgesine verilen pozdan daha fazla pozvermek zorundadır. Fotoğrafçı bu ekstra poz süresini, bir poz testi ile bulmak ve uygulamakzorundadır. Böylece, iki bölge arasındaki pozlandırma farkı ortadan kalkar. Bu ekstrapozlandırmayı yaparken siyah bir maske kullanarak geçişleri degrade olacak şekilde yapmak,fotoğrafın natürelliğini sağlayacaktır. Bir diğer önemli husus ise, yapıdaki boyutdeğişikliğidir. Perspektifi düzeltilmiş baskıdaki yapının boyu, her zaman için aynı yapınınnormal basılmış halinden daha yüksek çıkacaktır.

3.2.1. Dijital Fotoğraf Makinelerinde

3.2.1.1. Bellek Kartındaki Görüntülerin Bilgisayara Aktarılması

Bilindiği gibi dijital makineler, çekilen resimleri bellek kartlarında saklar. Kartınüzerindeki resimlerin bir şekilde bilgisayara aktarılması gerekir. Genellikle dijitalmakinelerin tamamında USB bağlantısı bulunur. Burada önemli olan makinenin özellikle deyeni model makinelerin USB 2,0 bağlantıyı desteklemesi gerektiğidir. Bu versiyonu öncekiversiyon olan USB 1.1'e göre çok hızlıdır ve bu hız gereklidir; çünkü bellek kartlarınınkapasitesi, makinelerin çözünürlüğü, videoların boyutu artmaktadır. Bu kadar artan bilgiyiPC'ye transfer etmek için bağlantının hızlı olması elbette ki avantaj sağlayacaktır.

3.2.1.2. Görüntülerin Kontrol Edilmesi

Bilgisayara aktardığınız resimleri düzeltme yapabileceğiniz bir programda kontroledebilirsiniz.

52


Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda mimari fotoğrafın çekim sonrası işlemleriniyapmış olacaksınız.


Işık düzenleri Fotoğraf makinesi Bilgisayar Bellek CD, DVD, harici hard disk vb.


Konunun son pozunu çektikten sonra ışıkdüzenini kapatınız.

Filmi/ bellek kartını makinedençıkartınız..( bellek kartı çıkartırkenmakineyi kapatılmalısınız.)

Manuel fotoğraf makinelerinde filmçıkartılarak baskısı yapılmalıdır.

Filmi banyo servisine bilgilendiriciaçıklama ile göndermelisiniz. (film tipi,çekim ISO değeri, istenen banyo işlemivb.)

Baskı sonrası fotoğrafların kontrolüyapılmalıdır.

Bellek kartını kart okuyucu aparatı veyamakinenin yardımıyla bilgisayarın harddiskine aktarmalısınız. (gerekirse captureyazılımı kullanmalısınız.)

Dijital fotoğraf makinelerinde bellekkartındaki görüntülerin bilgisayaraaktarılmalıdır. Görüntüler kontroledilmelidir.

Bilgisayarın hard diskine aktarılan çekimdosyasının görsellerini görüntülemeprogramı ile kontrol etmelisiniz.

Filmlerin banyosunda olsun bellekkartını aktarılması olsun dikkatliçalışmalıdır.

Çekim dosyasını yedekleyerekarşivlemelisiniz. (CD, DVD, harici harddisk vb.)

Banyo servisinden gelen filmi ışıklı masaaltında kontrol edip film saklamapoşetlerinde korumalısınız.

Çekilen kareleri bilgisayar ortamındaarşivlemek için tarayıcı ile taramalısınız.

Tekrarlanması gereken kareler olmamasıhalinde stüdyo düzenini toparlamalısınız.


53


Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarakölçünüz.


1. Siyah-beyaz negatiften baskı yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar;………………………………………………………..gibi kurallardır.

2. ……………………….., negatif film ile baskı materyalinin emülsiyonlarının üst üsteçakıştırılması ile negatif boyutunda görüntü elde edilmesi işlemidir.

3. …………………………., optik yollardan duyarlı materyal üzerine negatif görüntününyansıtılmasıyöntemiyleyapılanbirbaskıdır.

4. Kontrast …………………için; kağıt gradasyonu düşürülür, Geliştiricinin aktivitesi düşürülür,ön Kondansörlü agrandizör yerine difüzörlü agrandisör kullanılır, Düşük kontrastlı geliştiricikullanılır, Ön pozlama yapılır, Su banyosu kullanılır, Maskeleme yapılır, Agrandizör ışığınınönüne buzlu cam konur, İkili banyo kullanılır.

5. Mimari çekimlerde, bazı olanaksızlıklardan dolayı perspektif düzeltmesi yapılamamışolabilir. Bu gibi durumlarda, ……………….yardımıyla bir ölçüde perspektif düzeltmesiyapılabilir.

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor.”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınızTamamı EVET ise modül değerlendirme faaliyetine geçiniz.


54

UYGULAMALI TEST

Mimari çekim sonrası işlemleri yaparak, bu çalışmanızı aşağıdaki değerlendirmeölçütlerine göre değerlendiriniz.

Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET veHAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.


1. Konunun son pozunu çektikten sonra ışık düzenini kapatınız mı?

2. Filmi/ bellek kartını makineden çıkardınız mı? ( bellek kartı

çıkartılırken makine kapatınız mı?)

3. Filmi banyo servisine bilgilendirici açıklama ile gönderdiniz mi?

(film tipi, çekim ISO değeri, istenen banyo işlemi vb.)

4. Bellek kartını kart okuyucu aparatı veya makinenin yardımıyla

bilgisayarın hard diskine aktardınız mı? (gerekirse capture

yazılımı kullandınız mı?)

5. Bilgisayarın hard diskine aktarılan çekim dosyasının görsellerini

görüntüleme programı ile kontrol ettiniz mi?

6. Çekim dosyasını yedekleyerek arşivlediniz mi? (CD, DVD, harici

hard disk vb.)

7. Banyo servisinden gelen filmi ışıklı masa altında kontrol ederek

film saklama poşetlerinde korudunuz mu?

8. Çekilen kareleri bilgisayar ortamında arşivlemek için tarayıcı ile

taradınız mı?

9. Stüdyo düzenini topladınız mı? (Tekrarlanması gereken kareler

olmaması halinde)

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor.”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınızTamamı EVET ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz

55

MODÜL DEĞERLENDİRME

Modül sonunda kazandığınız yeterliği aşağıdaki uygulamayı yaparak değerlendiriniz

Performans Değerlendirme: Tanıtım amacıyla mimari dergilerde kullanılmak içinmimari fotoğraf çekerek, çekim sonrası işlemleri yapınız.


Teknik kamera, orta ve küçük format fotoğraf makinesi Tripod Mimari fotoğraf örnekleri Işık düzenleri Fotoğraf makinesi Bilgisayar Bellek kartları, CD, DVD, harici hard disk vb.



1. Dergi ya da katalogda yer alacak mimari yapıyı belirlediniz mi?

2. Planlanan çekim noktalarına makineyi tripota bağlayarakyerleştirdiniz mi?3. Tripodun ve tripod kafasının su terazilerini kontrol ederekakademik perspektife getirdiniz mi?4. Makine üstündeki su terazisini (mevcutsa) /makineye takılabilenharici su terazisini kontrol ederek akademik perspektife getirdiniz mi?

5. Mimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınız mı?

6. Teknik kameralarda-buzlu camdan bakarak makinenin ön-arkaçerçeve yardımı ile mimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınızmı?

7. Orta ve küçük format makinelerde - Shift/tilt objektifler yardımıylamimari perspektif kontrolü yaparak ayarladınız mı?

8. Mimari fotoğraf örneklerini incelediniz mi?

9. Fotoğrafı çektiniz mi?

10. İncelediğiniz örneklerde belirlediğiniz çekim özelliklerini(kompozisyon, ışık, kadraj vb.) çektiğiniz fotoğraflarda uyguladınızmı?

11. Konunun son pozunu çektikten sonra ışık düzenini kapatınız mı?

MODÜL DEĞERLENDİRME

56

12. Filmi/ bellek kartını makineden çıkardınız mı? (Bellek kartıçıkartılırken makine kapatınız mı?)13. Filmi banyo servisine bilgilendirici açıklama ile gönderdiniz mi?(film tipi, çekim ISO değeri, istenen banyo işlemi vb.)14. Bellek kartını kart okuyucu aparatı veya makinenin yardımıylabilgisayarın hard diskine aktardınız mı? (Gerekirse capture yazılımıkullandınız mı?)15. Bilgisayarın hard diskine aktarılan çekim dosyasının görsellerinigörüntüleme programı ile kontrol ettiniz mi?16. Çekim dosyasını yedekleyerek arşivlediniz mi? (CD, DVD, haricihard disk vb.)17. Banyo servisinden gelen filmi ışıklı masa altında kontrol ederekfilm saklama poşetlerinde korudunuz mu?18. Çekilen kareleri bilgisayar ortamında arşivlemek için tarayıcı iletaradınız mı?19. Stüdyo düzenini topladınız mı? (Tekrarlanması gereken karelerolmaması halinde)

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” lerkazandığınız becerileri ortaya koyuyor.”Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.

Tamamı Evet ise diğer modüle geçebilirsiniz

57

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI

1 Sanat, bilim

2Perspektif kontrolündekiesnekliğidir.

3 Monorail4 Düzlem yataklı kameraların

5Ön çerçeve, arka çerçeve, buzlucam, ray, körük, film magazini,ve objektiftir.

6 Shift (yana kaydırma)7 Swing (döndürme)8 Yaklaşandüşeyçizgileri9 bakış noktasının10 Thermocolorimetre

ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI

1 Tek boyutlu kontrol2 paralel olması3 P.C. objektiflerle4 Yorumlu yaklaşımda5 paralel

ÖĞRENME FAALİYETİ-3’ÜN CEVAP ANAHTARI

1 Banyo ısısı, karanlık odanıntamamıyla ışık sızdırmayacakşekilde olması, banyoların tazeolması

2 Kontak baskı3 Agrandisman baskı4 düşürmek5 agrandizör

CEVAP ANAHTARLARI

58

KAYNAKLAR

KAMBUROĞLU Özer, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü FotoğrafAna Sanat Dalı Mimari Fotoğraf Yüksek Lisans Tezi

http://www.fotografya.gen.tr/issue-11/mimari_fotograf.html http://www.fotografya.gen.tr/issue-12/mimari_fotograf.html http://www.netfotograf.com/haber/newsDetail.asp?id=598 http://www.fotografya.gen.tr/issue-14/mimarifotograf_4_index.htm http://www.ozerkanburoglu.com/ http://www.forumta.com/archive/index.php?t-70373.html http://www.3ayak.org/etiket/mimari

KAYNAKÇA

213 gim064

Education