1

2015 წლის 13-14 ივნისს თბილისში სტიქიით

მიყენებული ზიანის აღმოფხვრისათვის

მობილიზებული თანხებისა და რესურსების

ხარჯვის პროცესის მონიტორინგის

ანგარიში

ანგარიში მომზადებულია ორგანიზაცია “კონსტიტუციის 42-ე მუხლის” მიერ, „ევროპის ფონდის” მხარდაჭერით პროექტის: „2015 წლის 13-14 ივნისს თბი-ლისში სტიქიით მიყენებული ზიანის აღმოფხვრისათვის მობილიზებული თან-ხებისა და რესურსების ხარჯვის პროცესის მონიტორინგის’’ ფარგლებში.

ანგარიშში გამოხატული მოსაზრებები შეიძლება არ გამოხატავდეს „ევროპის ფონდის“ შეხედულებებს.

თბილისი2016

2

ავტორები:

რუსუდან მჭედლიშვილი კონსტიტუციის 42-ე მუხლი

დიმიტრი ხაჩიძეკონსტიტუციის 42-ე მუხლი

რუსუდან მჭედლიშვილი კონსტიტუციის 42-ე მუხლი

დიმიტრი ხაჩიძეკონსტიტუციის 42-ე მუხლი

3

შესავალი .................................................................................................................................. 4მეთოდოლოგია .......................................................................................................................... 51. სამართლებრივი ანალიზი ................................................................................................... 6

1.1 კანონი “საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართ ლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარ- გებლობაში) არ სებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების აღიარე- ბის შესახებ” ....................................................................................................... 13

1.2. 2015 წლის 29 დეკემბრის თბილისის საკრებულოს #33-128 დადგენილება “ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად განადგურე- ბული და დაზიანებული სატრანსპორტო საშუალებებისთ- ვის, დაზარალებულ პირთათვის ფულადი დახმარების გა- ცემის წესის” თაობაზე ....................................................................................... 14

1.3. კანონით დასარეგულირებელი ურთიერთობები ........................................ 15

2. 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად მობილიზებული და შემოწირული თანხების

ხარჯვითი პროცესი და მიღებული ინფორმაციის მიმოხილვა ........................................... 183. პროექტი — მდინარე ვერეს კალაპოტის ცვლილება .............................................................274. დაზარალებულთა გამოკითხვის შედეგები ...........................................................................31

4.1. წყნეთი ..................................................................................................................32

4.2. ახალდაბა ............................................................................................................32

4.3. წყნეთის ხევი........................................................................................................33

4.4. სვანიძის ქუჩა .......................................................................................................33

5. გამოკვეთილი პრობლემების მიმოხილვა ............................................................................34

5.1. სარეკრიაციო ზონაში მცხოვრები 5 ოჯახი .....................................................34

5.2. სიებთან დაკავშირებული პრობლემები .........................................................36

5.3. 13-14 ივნისის დაზარალებული „ამხანაგობა“ ...............................................38

5.4. კატეგორიის განსაზღვრა ..................................................................................38

4

5.5. კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირები .....................................40

5.6. დაზარალებული 7 ოჯახი ................................................................................... 40

5.7. თ. ბ.-ის საკითხი ................................................................................................... 41

5.8. სტიქიის ზონის განსაზღვრა ............................................................................... 43

5.9. სტიქით დაზარალებული კიდევ ერთი ოჯახის პრობლემა .......................... 43

5.10. მიწა და არასაცხოვრებელი ფართი ( ავტოფარეხების მე- საკუთრე 5 ოჯახი) ................................................................................................ 43

დასკვნა .................................................................................................................................... 44რეკომენდაციები ...................................................................................................................... 45

5.5. კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირები .....................................40

5.6. დაზარალებული 7 ოჯახი ................................................................................... 40

5.7. თ. ბ.-ის საკითხი ................................................................................................... 41

5.8. სტიქიის ზონის განსაზღვრა ............................................................................... 43

5.9. სტიქით დაზარალებული კიდევ ერთი ოჯახის პრობლემა .......................... 43

5.10. მიწა და არასაცხოვრებელი ფართი ( ავტოფარეხების მე- საკუთრე 5 ოჯახი) ................................................................................................ 43

.................................................................................................................................... 44 ...................................................................................................................... 45

5

შესავალი

2015 წლის 14-13 ივნისს თბილისში მომხდარმა სტიქიამ 23 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა. სტიქიის შედეგად დაზიანდა ინფრასტრუქტურა, რის შედეგადაც 200-ზე მეტ ადამიანს საცხოვ-რებელი სახლის დატოვება მოუხდა. ამ ტრაგედიის შედეგად განადგურდა ავტომანქანები და სხვა მოძრავი ქონება.

სტიქიამ განსაკუთრებით დიდი ზიანი მიაყენა თბილისის ზოოპარკს. ცხოველების დიდი ნაწი-ლი წყალდიდობას ემსხვერპლა, გარკვეულმა ნაწილმა კი ვოლიერებს თავი დააღწია და ქა-ლაქში გაიქცა. სტიქიური უბედურება 13 ივნისს გვიან ღამით დაიწყო და 14 ივნისის დილამდე გაგრ ძელდა.

ივნისის სტიქიამ თითქმის მთელი საქართველო გააერთიანა. მოსახლეობა დაზარალებულ თა დასახმარებლად გაერთიანდა და ფიზიკური ძალებითა და ფინანსური რესურსით ცდილობ და დახმარების გაწევას. სტიქიის შედეგად დაზარალებულთა დასახმარებლად შექმნილ სპე ცი-ალურ ანგარიშზე თანხას რიცხავდნენ, როგორც საქართველოში მცხოვრები ადამიანები, ასე ვე ემიგრანტები და უცხო ქვეყნის მოქალაქეები. სოლიდარობით ანგარიშზე საკმაოდ დიდი ოდე-ნობის თანხა ჩაირიცხა. დაზარალებულთა დასახმარებლად გამოიყო თანხები სახელმწიფო ბი უ ჯეტიდან, ამასთანავე შემუშავდა სპეციალური წესი, რითაც განისაზღვრა დაზარალებული ოჯა ხების საცხოვრებლის უზრუნველსაყოფად ფულადი დახმარების გაცემის პროცედურები.

ორგანიზაცია „კონსტიტუციის 42-ე მუხლმა“ 2015 წლის 15 ოქტომბრიდან 2016 წლის 15 აგ-ვისტომდე პერიოდში განახორციელა 2015 წლის 14-13 ივნისის სტიქიით მიყენებული ზიანის აღ-მოფხვრისათვის მობილიზებული თანხებისა და რესურსების ხარჯვის პროცესის მონიტორინგი.

ორგანიზაციის მიერ ჩატარებული მონიტორინგის მიზანს წარმოადგენდა 2015 წლის 14-13 ივ ნისის სტიქიის შედეგების ლიკვიდაციის პროცესის გამჭვირვალობა და საზოგადოების ინ-ფორ მირებულობა. მონიტორინგი მიზნად ისახავდა, 2015 წლის 14-13 ივნისის სტიქიით დაზა-რალებულთათვის და ინფრასტრუქტურის აღდენით სამუშაოებზე მობილიზებული თანხებისა და რესურსების ხარჯვის მიზნობრიობაზე ეფექტური დაკვირვების განხორციელებას.

6

ნმეთოდოლოგია

მონიტორინგის პროცესი მოიცავდა, როგორც ინფორმაციის გამოთხოვასა და ანალიზს, ასე-ვე უშუალოდ სამიზნე ჯგუფებთან და ბენეფიციარებთან შეხვედრებს. დაზარალებულების გა-მოკითხვა სპეციალურად შედგენილი კითხვარით მიმდინარეობდა. პროცესის დასრულების შემდეგ განხორციელდა კითხვარების სიღრმისეული ანალიზი, რომელიც მონიტორინგის ანგა-რიშშია ასახული.

ამასთანავე, განხორციელდა იმ ნორმატიული ბაზის ანალიზი, რომელიც არეგულირებს სტიქი-ის შედეგების ლიკვიდაციის პროცესს და სახელმწიფო ბიუჯეტიდან შესაბამისი დახმარებების, კომპენსაციების გაცემას.

ასევე გამოვითხოვეთ ინფორმაცია კერძო პირებისა და დონორი ორგანიზაციების მიერ გა-ღებული შემოწირულობებისა და ხარჯვის შესახებ.

ამ სამუშაობის პარალელურად აქტიურად მიმდინარეობდა შეხვედრები და ინფორმაციის გაცვლა ქალაქ თბილისის მერიას, საკრებულოს, შესაბამის გამგეობებს, სსიპ ქონების მართვის სააგენტოს, საქართველოს მთავრობას, უწყებათაშორის კომისას, დონორ ორგანიზაციებსა და სტიქიის შედეგად დაზარალებულ მოსახლეობასთან.

მონიტორინგი მოიცავდა 2015 წლის 15 ოქტომბრიდან 2016 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდს.

1.ნნსამართლებრივინანალიზი

13-14 ივნისის სტიქიის შემდეგ, საქართველოს მთავრობამ 2015 წლის 18 ივნისს მიიღო #274 დადგენილება, რომლითაც შეიქმნა 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის სალიკვიდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუშაოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისია.1 (შემდგომში უწყებათაშორისი კომისია) აღნიშნული დადგენილების შესაბამისად კომისიის შემადგენლობაში შედიან:

1 2015 წლის 18 ივნისის №274 დადგენილება — „2015 წლის 13-14 ივნისის მომხდარი სტიქიის სალიკვ-იდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუ შა-ოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისიის შექმნის თაობაზე“.

მონიტორინგის პროცესი მოიცავდა, როგორც ინფორმაციის გამოთხოვასა და ანალიზს, ასე-ვე უშუალოდ სამიზნე ჯგუფებთან და ბენეფიციარებთან შეხვედრებს. დაზარალებულების გა-მოკითხვა სპეციალურად შედგენილი კითხვარით მიმდინარეობდა. პროცესის დასრულების შემდეგ განხორციელდა კითხვარების სიღრმისეული ანალიზი, რომელიც მონიტორინგის ანგა-რიშშია ასახული.

ამასთანავე, განხორციელდა იმ ნორმატიული ბაზის ანალიზი, რომელიც არეგულირებს სტიქი-ის შედეგების ლიკვიდაციის პროცესს და სახელმწიფო ბიუჯეტიდან შესაბამისი დახმარებების, კომპენსაციების გაცემას.

ასევე გამოვითხოვეთ ინფორმაცია კერძო პირებისა და დონორი ორგანიზაციების მიერ გა-ღებული შემოწირულობებისა და ხარჯვის შესახებ.

ამ სამუშაობის პარალელურად აქტიურად მიმდინარეობდა შეხვედრები და ინფორმაციის გაცვლა ქალაქ თბილისის მერიას, საკრებულოს, შესაბამის გამგეობებს, სსიპ ქონების მართვის სააგენტოს, საქართველოს მთავრობას, უწყებათაშორის კომისას, დონორ ორგანიზაციებსა და სტიქიის შედეგად დაზარალებულ მოსახლეობასთან.

მონიტორინგი მოიცავდა 2015 წლის 15 ოქტომბრიდან 2016 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდს.

13-14 ივნისის სტიქიის შემდეგ, საქართველოს მთავრობამ 2015 წლის 18 ივნისს მიიღო #274 დადგენილება, რომლითაც შეიქმნა 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის სალიკვიდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუშაოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისია.1 (შემდგომში უწყებათაშორისი კომისია) აღნიშნული დადგენილების შესაბამისად კომისიის შემადგენლობაში შედიან:

1 2015 წლის 18 ივნისის №274 დადგენილება — „2015 წლის 13-14 ივნისის მომხდარი სტიქიის სალიკვ-იდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუ შა-ოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისიის შექმნის თაობაზე“.

7

საქართველოს პრემიერ-მინისტრი — კომისიის თავმჯდომარე, თბილისის მუნიციპალიტეტის მერი — კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მი ნის ტრი, ენერგეტიკის მინისტრი, რეგიონული განვითარებისა და ინფ რა-სტრუქტურის მინისტ რი, ფინანსთა მინისტრი, შინაგან საქმეთა მი-ნისტრი, გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის მინისტრი, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი, სო-ფ ლის მეურნეობის მინისტრი, ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძუ ლებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლ-ვილთა მინისტრი, თბილისის მუნიციპალიტეტის მერის პირველი მოადგილე (ვიცე-მერი), პრემიერ-მინისტრის თანაშემწე სახელ მწიფო უსაფრთხოების საკი-თხებში, სახელმწიფო უსაფრთხოებისა და კრიზისების მართვის საბჭოს მდივანი, მთავრობის ადმინისტრაციის რე გიონებსა და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან ურთი-ერთობების დეპარ ტამენტის უფროსი — კომისიის წევრი.

მიუხედავად იმისა, რომ კომიის შემადგენლობა ფაქტობრივად ყველა საჭირო ორგანოს ერ-თობ ლიობით განისაზღვრა, მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ კომისიის მუშაობა არ იყო წარმართული დადგენილებით გათვალისწინებული მოთხოვნების დაცვით. ამასთან, აღ-სანიშნავია, ის გარემოება, რომ დაზარალებულთა დიდი ნაწილი აღნიშნული კომისიის მუშაობას არაეფექტურად აფასებს, ან საერთოდ არ აქვთ ინფორმაცია ასეთი კომისიის არსებობის შესახებ.

დადგენილების შესაბამისად კომისიის ვალდებულება იყო 14-13 ივნისს მომხდარი სტიქიის სალიკვიდაციო სამუშაოების, მდინარე ვერეს ხეობისა და მიმდებარე ტერიტორიის მდგო მა-რეობის შესწავლა, ასევე შემდგომი აღდგენით სამუშაოებზე დაკვირვება.

კომისიის საქმიანობის ძირითადი მიმართულებები ასე განისაზღვრა:

ა) 2015 წლის 14-13 ივნისს მომხდარი სტიქიიდან გამომდინარე, მდინარე ვერეს ხეობისა და მიმდებარე ტერიტორიის მდგომარეობის შესასწავლად დასაგეგმი ღონისძიებების ორგანიზება;

ბ) ადრეული შეტყობინებების სისტემის კვლევის და შემდგომი იმპლემენტაციის კოორ-დინაცია;

გ) საჭიროების შემთხვევაში, სტიქიური მოვლენების რისკის ზონაში მოხვედრილ

8

ადამიანთა სიცოცხლის დაცვის შესაბამისი ღონისძიებების დაგეგმვა და შემდგომში, იმპლემენტაციის კოორდინაცია;

დ) სტიქიის შედეგად დაზიანებული საგზაო და სხვა საინჟინრო ინფრასტრუქტურის აღდგენითი სამუშაოების კვლევა-პროექტირების და შემდგომში, მშენებლობის მიზნით, ერთიანი პოლიტიკის შემუშავება;

ე) სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ღონისძიებების დაგეგმვა და კო-ორდინაცია.

ზემოთ აღნიშნული დადგენილების მე-4 მუხლით ასევე განისაზღვრა კომისიის ანგარიშვალ-დებულება.2 დადგენილების შესაბამისად, კომისია ანგარიშვალდებული იყო საქართველოს მთავრობის წინაშე, რაც მას პერიოდულად (კვარტალურად და საჭიროებისამებრ ოპერატიულად) თავისი საქმიანობის ანგარიში წარედგინა.

ორგანიზაციამ 2015 წლის 2 ნოემბრის წერილით მიმართა უწყებათაშორისო კომისიას. გა-მოითხოვა ინფორმაცია მათ მიერ მთავრობისთვის წარდგენილი ანგარიშების შესახებ.

უწყებათაშორისი კომისიის ნაცვლად წერილზე პასუხი ქონების მართვის სააგენტომ გაგვცა. პასუხით გაირკვა, რომ უწყებათაშორის კომისიას საქართველოს მთავრობისთვის ანგარიში არ წარუდგენია. აღნიშნული წერილით ორგანიზაციას ეცნობა, რომ იმ დროისთვის უწყებათაშორის კომისიაში (ნოემბერი) 4 სამუშაო შეხვედრა ჩატარდა, რომლებზე მიღებული გადაწყვეტილებების შესახებ ინფორმაცია საქართველოს მთავრობაში გადაიგზავნა.

აღნიშნულ საკითხზე 17 დეკემბერს საქართველოს მთავრობას მივმართეთ. მათ განგვიმარტეს, რომ უწყებათაშორისი კომისიის ანგარიშები მთავრობაში დაცული არ იყო.

უწყებათაშორის კომისიას რეალურად არანაირი ქმედითი ღონისძიება არ გაუტარებია, არ შე-უსრულებია დადგენილებით გათვალისწინებული ვალდებულებები, მათ მიერ გაწე ულ სა მუ-შაოებისა თუ მიღებული გადაწყვეტილებების შესახებ არ არსებობს შესაბამისი დოკუ მენტ ა ცია. ეს მიუთითებს, არამარტო ამ კონკრეტული კომისიის არაეფექტურობაზე, არამედ ზოგადად, ამ ტიპის კომისიების საჭიროებაზე.

2 2015 წლის 18 ივნისის №274 დადგენილება — „2015 წლის 13-14 ივნისის მომხდარი სტიქიის სალიკ -ვიდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუშაოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისიის შექმნის თაობაზე.

ადამიანთა სიცოცხლის დაცვის შესაბამისი ღონისძიებების დაგეგმვა და შემდგომში, იმპლემენტაციის კოორდინაცია;

დ) სტიქიის შედეგად დაზიანებული საგზაო და სხვა საინჟინრო ინფრასტრუქტურის აღდგენითი სამუშაოების კვლევა-პროექტირების და შემდგომში, მშენებლობის მიზნით, ერთიანი პოლიტიკის შემუშავება;

ე) სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ღონისძიებების დაგეგმვა და კო-ორდინაცია.

ზემოთ აღნიშნული დადგენილების მე-4 მუხლით ასევე განისაზღვრა კომისიის ანგარიშვალ-დებულება.2 დადგენილების შესაბამისად, კომისია ანგარიშვალდებული იყო საქართველოს მთავრობის წინაშე, რაც მას პერიოდულად (კვარტალურად და საჭიროებისამებრ ოპერატიულად) თავისი საქმიანობის ანგარიში წარედგინა.

ორგანიზაციამ 2015 წლის 2 ნოემბრის წერილით მიმართა უწყებათაშორისო კომისიას. გა-მოითხოვა ინფორმაცია მათ მიერ მთავრობისთვის წარდგენილი ანგარიშების შესახებ.

უწყებათაშორისი კომისიის ნაცვლად წერილზე პასუხი ქონების მართვის სააგენტომ გაგვცა. პასუხით გაირკვა, რომ უწყებათაშორის კომისიას საქართველოს მთავრობისთვის ანგარიში არ წარუდგენია. აღნიშნული წერილით ორგანიზაციას ეცნობა, რომ იმ დროისთვის უწყებათაშორის კომისიაში (ნოემბერი) 4 სამუშაო შეხვედრა ჩატარდა, რომლებზე მიღებული გადაწყვეტილებების შესახებ ინფორმაცია საქართველოს მთავრობაში გადაიგზავნა.

აღნიშნულ საკითხზე 17 დეკემბერს საქართველოს მთავრობას მივმართეთ. მათ განგვიმარტეს, რომ უწყებათაშორისი კომისიის ანგარიშები მთავრობაში დაცული არ იყო.

უწყებათაშორის კომისიას რეალურად არანაირი ქმედითი ღონისძიება არ გაუტარებია, არ შე-უსრულებია დადგენილებით გათვალისწინებული ვალდებულებები, მათ მიერ გაწე ულ სა მუ-შაოებისა თუ მიღებული გადაწყვეტილებების შესახებ არ არსებობს შესაბამისი დოკუ მენტ ა ცია. ეს მიუთითებს, არამარტო ამ კონკრეტული კომისიის არაეფექტურობაზე, არამედ ზოგადად, ამ ტიპის კომისიების საჭიროებაზე.

2 2015 წლის 18 ივნისის №274 დადგენილება — „2015 წლის 13-14 ივნისის მომხდარი სტიქიის სალიკ -ვიდაციო და მდინარე ვერეს ხეობის და მისი მდგომარეობის შესწავლისა და შემდგომი აღდგენითი სამუშაოების ორგანიზების მიზნით უწყებათაშორისო კომისიის შექმნის თაობაზე.

9

ძირითადი ნორმა, რომელიც არეგულირებს სტიქიის შედეგად დაზარალებულთა ანაზღაურებასა და ფულადი კომპენსაციების გაცემას, 2015 წლის 5 ივლისს თბილისის საკრებულოს მიერ არის მიღებული N17-66 დადგენილებაში (შემდგომში საკრებულოს დადგენილება). დადგენილებით განისაზღვრა სტიქიის შედეგად დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზრუნველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესი. 3

დადგენილებით განსაზღვრული ზიანის ანაზღაურების წესის მიხედვით, დაზარალებულები ორ კატეგორიად დაიყო. პირველ კატეგორიაში შედიან ოჯახები, რომელთა საცხოვრებელი სახლებიც მთლიანად დაინგრა ან დაზიანდა, ისე რომ აღდგენას არ ექვემდებარება, ხოლო მეორე კატეგორიაში – ოჯახები, რომელთა სახლების აღდგენა შესაძლებელია.

წესი ზარალის ანაზღაურების ორ ვარიანტს ითვალისწინებს. დაზარალებულებს შესაძლებლო ბა ეძლევათ, თავად აირჩიონ, თუ რომელი შეთავაზებით სურთ ზარალის ანაზღაურება. პირვე-ლი ვარიანტის მიხედვით, დაზარალებულ ოჯახს მიეცემა სულადობის მიხედვით მისთვის გან საზღვრული ფართის ოდენობის თანხა, ხოლო მას შემდეგ, რაც დადასტურდება ოჯახის უძრავი ქონების განსახლების ზონაში მოხვედრა, თბილისის მერია მის უძრავ ქონებას სტიქიამდე არსებული საბაზრო ღირებულებით სრულად გამოისყიდის. ამ წესით სარგებლობის შემთხვევაში, დადგენილია შემდეგი კრიტერიუმები:

ერთი და ორწევრიანი ოჯახისთვის გაიცემა 45 კვ.მ-ის ფართის ადეკვატური თანხა, სამი და ოთხწევრიანი ოჯახისთვის – 65 კვ.მ ფართის ადეკვატური თან ხა, ხუთი და ექვსწევრიანი ოჯახისთვის – 90 კვ.მ. ფართის ადეკ ვა ტური თანხა, ხოლო 7 და მეტ წევრიანი ოჯახისთვის – 110 კვ.მ ფართის ადეკვატური თანხა. ზარალის ანაზ ღა უ რების წესის მეო რე ვარიანტის მიხედვით, დაზარალებულ ოჯახს შეუძლია, პირ დაპირ მიმართოს მუნიციპალიტეტსა და თბილისის მერიას, უძ რავი ქონების სა ბაზ რო ღირებულებით გამოსყიდვის შესახებ. საცხოვრებელი სახლის საბაზრო ღირებულება განისაზღვრება ლ.სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს დასკვნის საფუძველზე. მათ სტიქიის ზონაში კილომეტრნახევრიან რადიუსში არსებული საცხოვრებელი ფართის საბაზრო ღირებულებად ერთ კვადრატულ მეტრზე 1000 აშშ დოლარის ოდენობა განსაზღვრეს.

დაზარალებული პირები (ოჯახები) იყოფიან შემდეგ ჯგუფებად:

3 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დადგენილება — ,,2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზრუნველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესის შესახებ“.

10

I ჯგუფი — მესაკუთრეები;

II ჯგუფი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული მიწის ნაკვეთის მართლზომიერი მფლობელები;

III ჯგუფი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში/სარგებლობაში არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესა-ხებ“ კანონით გათვალისწინებული თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთის მოსარ-გებლეები.

ეს სამი ჯგუფი უკვე განსაზღვრავს იმ სამართლებრივ ფორმებს თუ რა ფორმით ფლობდნენ დაზარალებული პირები უძრავ ქონებას. პირველი ჯგუფი მესაკუთრეები, ხოლო მეორე და მესამე ჯგუფების განსაზღვრისათვის საკრებულოს დადგენილება მითითებას აკეთებს 2007 წლის 11 ივლისის კანონზე „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.4 სწორედ ამ კანონით გათვალისწინებული მარლთზომიერ მფლობელობაში არსებული და თვითნებურად დაკავებული ქონების მიხედვით განისაზღვრა მეორე და მესამე ჯგუფები. რო-გორც მონიტორინგის შედეგების ანალიზიდან ირკვევა სტიქიის შედეგად დაზარალებული 234 ოჯახიდან (2016 წლის იანვრის მდგომარეობა) მესაკუთრის სტატუსი გააჩნია, მხოლოდ 178 ოჯახს. დარჩენილი 56 ოჯახი დაზარალებულთა ერთიან სიაში მითითებულია, როგორც კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები. დადგენილების შესაბამისად, ეს 56 ოჯახი, უნდა მოხვდეს დადგენილებით განსაზღვრულ მეორე ან მესამე ჯუფში. მიუხედავად მცდელობისა და არაერთი გაგზავნილი წერილისა, დღემდე ჩვენი ორგანიზაციისთვის უცნობია, იმ ადამიანთა ზუსტი რაოდენობა, რომელთაც მიწის ლეგალიზაციის კომისიას დაკანონების მოთხოვნით მიმართა, ასევე გაურკვეველია რამდენი დაკმაყოფილდა და რამდენს ეთქვა უარი. ის მონა-ცემებიც კი, რაც თბილისის საკრებლოს ლეგალიზაციის კომისიიდან მივიღეთ არასრულია და ასახავს მხოლოდ სტიქიის ზონის ცალკეული უბნებიდან განცხადებების მიმართვიანობის რაო-დენობას და არა სრულ მონაცემებს.

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ დადგენილებაში არსებულმა ხარვეზებმა (არსებული სიტუაციის შეფასებისას აღმოჩნდა, რომ საკრებულოს დადგენილება ვერ არეგულირებდა ყველა იმ სამართლებრივ ურთიერთობას, რომლებიც არსებობდა სტიქიის ზონაში) წარმოშვა გარკვეული

4 2007 წლის 11 ივლისის კანონი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობა-ში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.

I ჯგუფი — მესაკუთრეები;

II ჯგუფი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული მიწის ნაკვეთის მართლზომიერი მფლობელები;

III ჯგუფი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში/სარგებლობაში არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესა-ხებ“ კანონით გათვალისწინებული თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთის მოსარ-გებლეები.

ეს სამი ჯგუფი უკვე განსაზღვრავს იმ სამართლებრივ ფორმებს თუ რა ფორმით ფლობდნენ დაზარალებული პირები უძრავ ქონებას. პირველი ჯგუფი მესაკუთრეები, ხოლო მეორე და მესამე ჯგუფების განსაზღვრისათვის საკრებულოს დადგენილება მითითებას აკეთებს 2007 წლის 11 ივლისის კანონზე „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.4 სწორედ ამ კანონით გათვალისწინებული მარლთზომიერ მფლობელობაში არსებული და თვითნებურად დაკავებული ქონების მიხედვით განისაზღვრა მეორე და მესამე ჯგუფები. რო-გორც მონიტორინგის შედეგების ანალიზიდან ირკვევა სტიქიის შედეგად დაზარალებული 234 ოჯახიდან (2016 წლის იანვრის მდგომარეობა) მესაკუთრის სტატუსი გააჩნია, მხოლოდ 178 ოჯახს. დარჩენილი 56 ოჯახი დაზარალებულთა ერთიან სიაში მითითებულია, როგორც კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები. დადგენილების შესაბამისად, ეს 56 ოჯახი, უნდა მოხვდეს დადგენილებით განსაზღვრულ მეორე ან მესამე ჯუფში. მიუხედავად მცდელობისა და არაერთი გაგზავნილი წერილისა, დღემდე ჩვენი ორგანიზაციისთვის უცნობია, იმ ადამიანთა ზუსტი რაოდენობა, რომელთაც მიწის ლეგალიზაციის კომისიას დაკანონების მოთხოვნით მიმართა, ასევე გაურკვეველია რამდენი დაკმაყოფილდა და რამდენს ეთქვა უარი. ის მონა-ცემებიც კი, რაც თბილისის საკრებლოს ლეგალიზაციის კომისიიდან მივიღეთ არასრულია და ასახავს მხოლოდ სტიქიის ზონის ცალკეული უბნებიდან განცხადებების მიმართვიანობის რაო-დენობას და არა სრულ მონაცემებს.

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ დადგენილებაში არსებულმა ხარვეზებმა (არსებული სიტუაციის შეფასებისას აღმოჩნდა, რომ საკრებულოს დადგენილება ვერ არეგულირებდა ყველა იმ სამართლებრივ ურთიერთობას, რომლებიც არსებობდა სტიქიის ზონაში) წარმოშვა გარკვეული

4 2007 წლის 11 ივლისის კანონი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობა-ში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.

11

სახის პრობლემები, როგორც თეორიულად ურთიერთობის და-რეგულირებისას, ასევე პრაქტიკული კუთხით. პირველ რიგ ში აღ -სანიშნავია ის გარემოება, რომ მესაკუთრეთა გარდა, დაზარა-ლებულთა ერთიან სიაში მითითებული ოჯახები (56 ოჯახი) რე გის ტრირებულია, როგორც კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვ რები. მიუხედავად იმისა, რომ ასეთ ფორმას საკრებულოს დად გ ენილება არ ითვალისწინებდა, ამ უკანასკნელის თანახმად ის ოჯა ხები, რომლებიც სტიქიის დროისათვის არ იყვნენ აღრიცხული რე ესტრ ში მესაკუთრედ, უნდა მოხვედრილიყვნენ საკრებულოს და დ გენი ლე ბით გათვალისწინებულ მეორე ან მესამე ჯგუფში (მართლ ზომიერი მფლობელები ან მოსარგებლეები).

2015 წლის 18 დეკემბერს საკრებულოს დადგენილებაში შევიდა ცვლილება და დადგენილებას დაემატა იმ პირთა ანაზღაურების წესი, რომლებიც დაზარალდნენ 13-14 ივნისის სტიქიის დროს, თუმცა ვერ აკმაყოფილებდნენ საკრებულოს 5 ივნისის დადგენილებით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს. ასეთი პირებისთვის 18 დეკემბრის გადაწყვეტილებით განისაზღვრა ფულადი დახმარების გაცემის შემდეგი წესი:

ა) 1-2 წევრიანი ოჯახისთვის — 30 000 ლარი;

ბ) 3-4 წევრიანი ოჯახისთვის — 45 000 ლარი;

გ) 5-6 წევრიანი ოჯახისთვის — 60 000 ლარი;

დ) 7 და მეტ წევრიანი ოჯახისთვის — 75 000 ლარი.

როგორც ზემოთ აღნიშნულიდან ჩანს, ამგვარი წესით ანაზღაუ რება არ არის დამოკიდებუ ლი დაზიანებული ქონების რეალურ ღირებულებაზე, აქ დაზარალებულების საკომპენსაციოდ გან სა ზღვრულია ფიქსირებული თანხა. ასეთი წესი შესაძლოა სამართ ლიანად ჩაითვალოს იმ პირთა მიმართ, რომელთა ქონებაც არ აღემატებოდა საკომპენსაციოდ განსაზღვრულ თა-ნხას და ასევე მათთვის, ვინც სტიქიის ზონაში 2007 წლის შემდეგ დასახლდა. თუმცა, უნდა აღი-ნიშნოს, რომ ეს წესი აშკარად უსამართლოა იმ პირთა მიმართ, რომლებიც ვერეს ხეობაში 2007 წლამდე დიდი ხნით ადრე ცხოვრობდნენ და მათგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო ვერ მოახერხეს საცხოვრებელი ფართების დაკანონება. კერძოდ: ზემოთ აღნიშნული 56 ოჯახიდან, რომელიც დაზარალებულთა ერთიან სიაში „კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრებ პირე-

12

ბად“ არიან მოხსენიებული, არის 5 ოჯახი, რომელთა საცხოვრებელი სახლი 2007 წელს აკ-მაყოფილებდა 11 ივლისის კანონის მოთხოვნებს და შეეძლოთ ფართები დაეკანონებინათ, მაგრამ დროის, ფინანსური თუ სხვა პრობლემების გამო მათ 2010 წლამდე დაკანონება ვერ მოახერხეს. 2010 წელს პრეზიდენტის ბრძანებულებით, თბილისში გარკვეულ ტერიტორიებს, მათ შორის ვერეს ხეობას, სარეკრიაციო ზონის სტატუსი მიენიჭა.5 შესაბამისად, ამ 5 ოჯახის მიწა პრეზიდენტის ბრძანებულებით, სარეკრიაციო ზონაში აღმოჩნდა. ვინაიდან 2007 წლის 11 ივლისის კანონს მიწის ლეგალიზაციის თაობაზე, თავიდანვე ჰქონდა დათქმა, რომ კანონი არ ვრცელდება სარეკრიაციო ზონებზე, დაზარალებულებმა პრეზიდენტის ბრძანებულების შემ-დეგ, ვერღარ შეძლეს ფართის დაკანონება. აღსანიშნავია ის გარემოებაც, რომ ნაწილს 2010 წლამდე მიმართული ჰქონდა ადმინისტრაციული ორგანოებისთვის ფართის დაკენონების მო-თხოვნით, მაგრამ გადაწყვეტილების მიღებამდე ძალაში შევიდა პრეზიდენტის ბრძანებულება და მოთხოვნაზე უარი ეთქვათ.

შესაბამისად, ქონების მართვის სააგენტომ სტიქიის შემდეგ დაზარალებულ აღნიშნულ 5 ოჯახს ხელშეკრულება დადგენილებით განსაზღვრული პირველადი წესის შესაბამისად არ გაუფორ მა. თბილისის მერიამ აღნიშნულ ოჯახებს ზიანის ანაზღაურება, 2015 წლის 18 დეკემბრის ცვლილე-ბის შესაბამისად შესთავაზა. თუმცა სხვაობა 18 დეკემბრის ცვლილებით გათვალისწინებული წე-სით და პირველადი წესით გასაცემ კომპენსაციას შორის, ჩვენი გამოთვლებით, მხოლოდ სულა-დობრივი წესით ზიანის ანაზღაურების შემთხვევაში, დაახლოებით, 450 000 ლარს შეადგენს.

ორგანიზაცია „კონსტიტუციის 42-ე მუხლი“ მიიჩნევს, რომ 2015 წლის 18 დეკემბრის ცვლილება ვერ უზრუნველყოფს სტიქიის შედეგად დაზარალებული 5 ოჯახის (სარეკრაციო ზონაში მოხ-ვედრილი პირები) სამართლიან დაკმაყოფილებას, ვინაიდან ამ წესით კომპენსაციის გაცემა რე ალურ ზიანზე არ არის დამოკიდებული და არ ხდება ზარალის ადეკვატური შეფასება. ორგა-ნიზაციას აღნიშნული პრობლემის მოგვარების ყველაზე სამართლიან გადაწყვეტილებად თბი-ლისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებაში ცვლილების შეტანა მიაჩ ნია. ორგანიზაციამ პროექტის სახით წარადგინა ინიციატივა, საკრებულოს No17-66 დადგე ნილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. პროექტის შინაარსი ასეთია:

დაგენილების მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტს დაემატოს „დ“ ქვეპუნქტი : „დ) IV ჯგუფი — პირები, რომლებიც დაზარალდნენ 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად და 2007 წლის 11 ივლისის კანონის „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში/სარგებლობაში

5 2010 წლის პრეზიდენტის ბრძანებულება

ბად“ არიან მოხსენიებული, არის 5 ოჯახი, რომელთა საცხოვრებელი სახლი 2007 წელს აკ-მაყოფილებდა 11 ივლისის კანონის მოთხოვნებს და შეეძლოთ ფართები დაეკანონებინათ, მაგრამ დროის, ფინანსური თუ სხვა პრობლემების გამო მათ 2010 წლამდე დაკანონება ვერ მოახერხეს. 2010 წელს პრეზიდენტის ბრძანებულებით, თბილისში გარკვეულ ტერიტორიებს, მათ შორის ვერეს ხეობას, სარეკრიაციო ზონის სტატუსი მიენიჭა.5 შესაბამისად, ამ 5 ოჯახის მიწა პრეზიდენტის ბრძანებულებით, სარეკრიაციო ზონაში აღმოჩნდა. ვინაიდან 2007 წლის 11 ივლისის კანონს მიწის ლეგალიზაციის თაობაზე, თავიდანვე ჰქონდა დათქმა, რომ კანონი არ ვრცელდება სარეკრიაციო ზონებზე, დაზარალებულებმა პრეზიდენტის ბრძანებულების შემ-დეგ, ვერღარ შეძლეს ფართის დაკანონება. აღსანიშნავია ის გარემოებაც, რომ ნაწილს 2010 წლამდე მიმართული ჰქონდა ადმინისტრაციული ორგანოებისთვის ფართის დაკენონების მო-თხოვნით, მაგრამ გადაწყვეტილების მიღებამდე ძალაში შევიდა პრეზიდენტის ბრძანებულება და მოთხოვნაზე უარი ეთქვათ.

შესაბამისად, ქონების მართვის სააგენტომ სტიქიის შემდეგ დაზარალებულ აღნიშნულ 5 ოჯახს ხელშეკრულება დადგენილებით განსაზღვრული პირველადი წესის შესაბამისად არ გაუფორ მა. თბილისის მერიამ აღნიშნულ ოჯახებს ზიანის ანაზღაურება, 2015 წლის 18 დეკემბრის ცვლილე-ბის შესაბამისად შესთავაზა. თუმცა სხვაობა 18 დეკემბრის ცვლილებით გათვალისწინებული წე-სით და პირველადი წესით გასაცემ კომპენსაციას შორის, ჩვენი გამოთვლებით, მხოლოდ სულა-დობრივი წესით ზიანის ანაზღაურების შემთხვევაში, დაახლოებით, 450 000 ლარს შეადგენს.

ორგანიზაცია „კონსტიტუციის 42-ე მუხლი“ მიიჩნევს, რომ 2015 წლის 18 დეკემბრის ცვლილება ვერ უზრუნველყოფს სტიქიის შედეგად დაზარალებული 5 ოჯახის (სარეკრაციო ზონაში მოხ-ვედრილი პირები) სამართლიან დაკმაყოფილებას, ვინაიდან ამ წესით კომპენსაციის გაცემა რე ალურ ზიანზე არ არის დამოკიდებული და არ ხდება ზარალის ადეკვატური შეფასება. ორგა-ნიზაციას აღნიშნული პრობლემის მოგვარების ყველაზე სამართლიან გადაწყვეტილებად თბი-ლისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებაში ცვლილების შეტანა მიაჩ ნია. ორგანიზაციამ პროექტის სახით წარადგინა ინიციატივა, საკრებულოს No17-66 დადგე ნილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. პროექტის შინაარსი ასეთია:

დაგენილების მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტს დაემატოს „დ“ ქვეპუნქტი : „დ) IV ჯგუფი — პირები, რომლებიც დაზარალდნენ 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად და 2007 წლის 11 ივლისის კანონის „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში/სარგებლობაში

5 2010 წლის პრეზიდენტის ბრძანებულება

13

არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ ამოქმედების დროისთვის აკმაყოფილებდნენ ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს’’.

ორანიზაცია მიიჩნევს, რომ კომპენსაციის გაცემის წესმა არ შეიძ-ლება ერთ სამართლებრივ მდგომარეობაში ჩააყენოს 2007 წლამ -დე ბევრად უფრო ადრე მცხოვრები პირები, რომ ლებსაც მი წის ლეგალიზაციის უფლება უბრალოდ ვერ გამოიყენეს (ვერ მო-ასწრეს) და ის პირები, რომლებმაც 2007 წლის შემდგომ პერი ოდ ში აიშენეს სახლები.

ორგანიზაციამ სამართლებრივი კონსულტაციები გაუწია დაზა რალებულებს, რის სა ფუძველ-ზეც მათ სასამართლოს მიმართეს. ამ ეტაპზე პროცესი მხარის მოთხოვნით 2016 წლის სექტემ-ბ რისთვის გადაიდო, ვინაიდან ამ ეტაპზე საკრებულოში მიმ დინარეობს ორგანიზაციის მიერ შეტანილი პროექტის განხილვა.

რაც შეეხება პროექტს, იგი იურიდიული და ადამიანის უფლებათა კომისიის მიერ დადე ბითად შეფასდა. ამ დროისთვის დარჩენილია ფინანსური კომისიის მიერ პროექტის განხილვა, რის შემდგომაც იგი უკვე სხდომაზე გავა. ორგანიზაცია იმედოვნებს, რომ საკ რებულო აღნიშნულ პროექტს მხარს დაუჭერს. ამ ცვლილების მიღების შემდგომ, ორ გნიზაციის ძალისხმევით დაზარალებულ 5 ოჯახს სამართლიანი ანაზღაურების მი ღების შესაძლებლობა მიეცემა.

გარდა ზემოთ აღნიშნული პრობლემისა, მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ თბი ლი-სის ქონების მართვის სააგენტოს მფლობელებთან/მოსარგებლეებთან საკუთრების უფლე-ბის აღიარების მოთხოვნის უფლების დათმობის სანაცვლო ხელშეკრულება საერთოდ არ გაუფორმებია. მიუხედავად იმისა, რომ შემუშავებული წესის მე4- მუხლში, ამის თაობაზე, პირ-დაპირი ჩანაწერი არსებობს. გარდა ამისა ხელშეკრულების სპეციალურ ფორმებში, ასევე მი-თი თებულია მოსარგებლე/მფლობელი. ჩვენთვის გაურკვეველია რა საჭირო იყო წესში სა-კითხის განსაზღვრა, როცა პრაქტიკულად აღნიშნული მეთოდი საერთოდ არ გამოყენებუ ლა. შესაბამისად, ბევრად რთული პროცედურის გავლა მოუწიათ დაზარალებული ქონების მოსარ-გებლე/მფლობელ ოჯახებს იმისთვის, რომ კომპენსაცია მიეღოთ.

14

1.1 კანონი „საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მი წის ნაკვეთზე საკუთრების აღი არების შესახებ’’

კანონი, რომლის მეშვეობითც ხდებოდა მოსარგებლე და მართ ლზომიერი მფლობელი დაზა-რალებული პირების საკითხის გ ა დაწყვეტა. კერძოდ, საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარ გებ ლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების აღიარების შე სახებ კანონი.6

მონიტორინგის პროცესში გამოიკვეთა დაზარალებულთა საკითხის განხილვისას საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიის მიერ ვადების გაჭიანურების პრობლემა, რის შესაძლებლობასაც მათ, გარკვეულ წილად, კანონი აძლევდა.

დაზარალებულების საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების აღიარების სანაცვლოდ, საჭირო იყო მიწის ლეგალიზაციის კომისიას იმ პირების საკითხზე ემსჯელა, რომ-ლებიც წარმოადგენდნენ ქონების მოსარგებლეებს ან მფლობელებს. კანონის თანახმად, და-კანონების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღება კომისიის მიერ ხდება ორი თვის ვადაში.

თუ კომისია საკუთრების უფლებისთვის არსებული მნიშვნელოვანი გარემოებების დასადგენად ჩათვლის საჭიროდ ორ თვეზე მეტ ვადას, აღნიშნული პროცესი, იმავე კანონის თანახმად, შეიძლე-ბა გაგრძელდეს კიდევ ექვსი თვით, რაც საბოლოოდ რვა თვეს შეადგენს. დაზარალებულთა უმე ტეს შემთხვევაში, სწორედ, ეს უკანასკნელი ვადა გამოიყენეს, თუმცა ზოგ შემთხვევებში საერ-თოდ დაარღვიეს.

აღნიშნულ საკითხზე, ორგანიზაციამ საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიას მიმართა. 2016 წლის 9 მარტის წერილით გვეცნობა, რომ 14-13 ივნისის სტიქიის შემდგომ მიწის ლეგალიზაციის კომისიაში შესულია, მხოლოდ 25 განცხადება, ხოლო დანარჩენი ინფორმაცია ბაზაში არ იძებნება.

6 2007 წლის 11 ივლისის კანონი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლო ბე-ლო ბაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.

1.1 კანონი „საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მი წის ნაკვეთზე საკუთრების აღი არების შესახებ’’

კანონი, რომლის მეშვეობითც ხდებოდა მოსარგებლე და მართ ლზომიერი მფლობელი დაზა-რალებული პირების საკითხის გ ა დაწყვეტა. კერძოდ, საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარ გებ ლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების აღიარების შე სახებ კანონი.6

მონიტორინგის პროცესში გამოიკვეთა დაზარალებულთა საკითხის განხილვისას საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიის მიერ ვადების გაჭიანურების პრობლემა, რის შესაძლებლობასაც მათ, გარკვეულ წილად, კანონი აძლევდა.

დაზარალებულების საცხოვრებელი ფართების, ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების აღიარების სანაცვლოდ, საჭირო იყო მიწის ლეგალიზაციის კომისიას იმ პირების საკითხზე ემსჯელა, რომ-ლებიც წარმოადგენდნენ ქონების მოსარგებლეებს ან მფლობელებს. კანონის თანახმად, და-კანონების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღება კომისიის მიერ ხდება ორი თვის ვადაში.

თუ კომისია საკუთრების უფლებისთვის არსებული მნიშვნელოვანი გარემოებების დასადგენად ჩათვლის საჭიროდ ორ თვეზე მეტ ვადას, აღნიშნული პროცესი, იმავე კანონის თანახმად, შეიძლე-ბა გაგრძელდეს კიდევ ექვსი თვით, რაც საბოლოოდ რვა თვეს შეადგენს. დაზარალებულთა უმე ტეს შემთხვევაში, სწორედ, ეს უკანასკნელი ვადა გამოიყენეს, თუმცა ზოგ შემთხვევებში საერ-თოდ დაარღვიეს.

აღნიშნულ საკითხზე, ორგანიზაციამ საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიას მიმართა. 2016 წლის 9 მარტის წერილით გვეცნობა, რომ 14-13 ივნისის სტიქიის შემდგომ მიწის ლეგალიზაციის კომისიაში შესულია, მხოლოდ 25 განცხადება, ხოლო დანარჩენი ინფორმაცია ბაზაში არ იძებნება.

6 2007 წლის 11 ივლისის კანონი — „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლო ბე-ლო ბაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“.

15

1.2. 2015 წლის 29 დეკემბრის თბილისის საკრებულოს #33-128 დად გე ნილე ბა „ქა ლაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში 2015 წლის 13-14 ივ ნისს მომხდარი სტიქიის შე დე-გად განადგურებული და დაზიანებული სატრანსპორტო საშუალებებისთვის, და-ზარალებულ პირთათვის ფუ ლადი დახმარების გაცემის წესის” თაობაზე

14-13 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად საცხოვრებელი სახლე-ბის გარდა, ძალიან ბევრ ადა მიანს გაუნადგურდა და დაუზიანდა სატ რანსპორტო საშუალებები.

2015 წლის 5 აგვისტოს #31.36.956 განკარგულებით დამტკიცდა სტი-ქიის შედეგად დაზიანებუ ლი ავტომანქანების მესაკუთრეთა სია.

მიუხედავად ზემოთ აღნიშნულისა, სახელმწიფოს მიერ 2015 წლის 13-14 ივნისიდან 2015 წლის 29 დეკემბრამდე სატრანსპორტო სა-შუალებების დაზიანებისა და განადგურებისთვის მიყენებული ზიანის ასანაზღაურებლად არანაირი მექანიზმი არ იყო დადგენილი.

2015 წლის 29 დეკემბერს თბილისის საკრებულომ #33-128 მიიღო დადგენილება „ქალაქ თბი-ლისის მუნიციპალიტეტში 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად განადგურებული და დაზიანებული სატრანსპორტო საშუალებებისთვის, დაზარალებულ პირთათვის ფულადი დახმარების გაცემის წესის” თაობაზე.

ამ დადგენილების საფუძველზე სატრანსპორტო საშუალებების მესაკუთრეებს, ავტომანქანე ბის დაზიანების და განადგურების გამო მიყენებული ზარალი აუნაზღაურდათ.7

აღნიშნული დადგენილების შესაბამისად, ფულადი დახმარების გაცემა ხდება შემფასებლის (ლ. სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ბიუროს) მიერ გაცემული დასკვნის საფუძ-ველზე. დაზარალებულებთან შეხვედრის დროს გაირკვა, რომ ავტომანქანების დაზიანებისთვის ან განადგურებისთვის წესის შემუშავება საკმაოდ გვიან მოხდა. შესაბამისად, დაზარალებული სატრანსპორტო საშუალებების მესაკუთრეების დიდმა ნაწილმა ავტომანქანა საკუთარი სახს-რებით შეაკეთა.

7 2015 წლის 29 დეკემბრის ქალაქ თბილისის საკრებულოს დაგენილება #33-128 „ქალაქ თბილისის მუ ნი -ციპალიტეტში 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად განადგურებული და დაზიანებული სა ტ რანს-პორტო საშუალებებისთვის, დაზარალებულ პირთათვის ფულადი დახმარების გაცემის წესის” თაობაზე.

16

1.3. კანონით დასარეგულირებელი ურთიერთობები

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ 13-14 ივნისის სტ იქიის გავრცელების ტერიტორიაზე, მცხოვრებ მოქალაქეებს, სა ცხოვ-რებელი სახლის გარდა მიწა და დამხმარე სათავსოები (ავ ტო -ფარეხები) გაუნადგურდათ. 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დად-გენილებით განსაზღვრულია 13-14 ივნისს მომხდარი სტი ქიის შედეგად დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზ რუნ-ველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულა-დი დახმარების გაცემის წესი. 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დად-გენილება არ მოიაზრებს იმ პირებს, რომელთაც სტიქიის შე დეგად მიწა და ავტოფარეხები გაუნადგურდათ.

აღნიშნულს ადასტურებს დაზარალებულთათვის ქონების მართვის სააგენტოს მიერ გაცემუ ლი წერილობითი პასუხებიც.

საკერბულოს 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დადგენილების მე-2 მუხლში განსაზღვრულია დაზარალებულის ცნება: „დაზარალებული პირი — (ოჯახი) — კომისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრეები, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ›› საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სუბი ექტები, რომ-ლებსაც თბილისში, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაენგრათ/დაუზიანდათ საცხოვრებელი სახლი/ბინა”. აღნიშნული განმარტების თანახმად, დაზა რალებულად მო ი-აზრებიან პირები, ვისაც დაენგრათ/დაუზიანდათ სახლი/ბინა, შესაბამისად პირები ვისაც სტიქი ის შედეგად დაუზიანდათ/დაენგრათ დამხმარე სათავსოები(ავტოფარეხები) და მიწა. თუმცა ასე თი პირები ყველანაირი ფულადი დახმარების გარეშე დარჩნენ.

ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ საკრებულოს #17-66 დადგენილაბამ დაზარალებულთა მიმართ, უთანასწორო მიდგომა რომ არ წარმოშვას, საჭიროა აღნიშნული პრობლემის მოგვარება. ორ-განიზაცია მოგვარების ერთადერთ გზად თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებაში ცვლილების შეტანას მიიჩნევს.

ორგანიზაციის მიერ აღნიშნულ საკითხზე მომზადდა რეკომენდაცია, რის მიხედვითაც ვი-თხოვთ, დადგენილებაში ცვლილების შეტანას. მას უნდა დაემატოს პუნქტი, რომლითაც განი-

1.3. კანონით დასარეგულირებელი ურთიერთობები

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ 13-14 ივნისის სტ იქიის გავრცელების ტერიტორიაზე, მცხოვრებ მოქალაქეებს, სა ცხოვ-რებელი სახლის გარდა მიწა და დამხმარე სათავსოები (ავ ტო -ფარეხები) გაუნადგურდათ. 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დად-გენილებით განსაზღვრულია 13-14 ივნისს მომხდარი სტი ქიის შედეგად დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზ რუნ-ველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულა-დი დახმარების გაცემის წესი. 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დად-გენილება არ მოიაზრებს იმ პირებს, რომელთაც სტიქიის შე დეგად მიწა და ავტოფარეხები გაუნადგურდათ.

აღნიშნულს ადასტურებს დაზარალებულთათვის ქონების მართვის სააგენტოს მიერ გაცემუ ლი წერილობითი პასუხებიც.

საკერბულოს 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დადგენილების მე-2 მუხლში განსაზღვრულია დაზარალებულის ცნება: „დაზარალებული პირი — (ოჯახი) — კომისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრეები, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ›› საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სუბი ექტები, რომ-ლებსაც თბილისში, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაენგრათ/დაუზიანდათ საცხოვრებელი სახლი/ბინა”. აღნიშნული განმარტების თანახმად, დაზა რალებულად მო ი-აზრებიან პირები, ვისაც დაენგრათ/დაუზიანდათ სახლი/ბინა, შესაბამისად პირები ვისაც სტიქი ის შედეგად დაუზიანდათ/დაენგრათ დამხმარე სათავსოები(ავტოფარეხები) და მიწა. თუმცა ასე თი პირები ყველანაირი ფულადი დახმარების გარეშე დარჩნენ.

ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ საკრებულოს #17-66 დადგენილაბამ დაზარალებულთა მიმართ, უთანასწორო მიდგომა რომ არ წარმოშვას, საჭიროა აღნიშნული პრობლემის მოგვარება. ორ-განიზაცია მოგვარების ერთადერთ გზად თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებაში ცვლილების შეტანას მიიჩნევს.

ორგანიზაციის მიერ აღნიშნულ საკითხზე მომზადდა რეკომენდაცია, რის მიხედვითაც ვი-თხოვთ, დადგენილებაში ცვლილების შეტანას. მას უნდა დაემატოს პუნქტი, რომლითაც განი-

17

საზღვრება იმ პირთა ანაზღაურების საკითხი, რომლებსაც სტიქიის დროს საკუთრებაში გა აჩნდათ არასაცხოვრებელი ფართი, მიწა ან დამხმარე ნაგებობა. რაც შეეხება ანაზღაურების ოდენობას, ის ქონების საბაზრო ღირებულების შესაბამისად უნ და განისაზღვოს. აღნიშნულ წინადადებაში არის რამდენიმე მნიშვ ნელოვანი ფაქ-ტორი, რა თქმა უნდა, ზიანის ანაზღაურების დროს პრიორი ტე-ტულია იმ პირთა დაკმაყოფილების საკითხი, რომლებსაც დაუ-ზიან დათ საცხოვრებელი ფართი. არასაცხოვრებელი ფართის დაზიანების შემთხვევაში ზიანის ანაზ ღაურების საკითხი შესაძლოა საერთოდ არც დამდგარიყო რომ არა თბილისის საკრებულოს 2015 წლის 29 დეკემბრის გადაწყვეტილება, რომლის თანახმადაც სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანი აუნაზღაურდათ იმ პირებს, რომლებსაც ავტომანქანები დაუზანდათ. აქედან გამომდინარე, ვინაიდან სახელმწიფომ მიიღო გადაწყვეტილება ამ ტიპის ზიანის ანაზღაურების შესახებ, სამართლიანი იქნება რომ ზიანი ყველას აუნაზღაურდეს. მეორე მნიშვნელოვანი გარემოება არის ის, რომ ზიანის ანაზღაურება უნდა მოხდეს მხოლოდ იმ პირთათვის, რომლებსაც 13 ივნისისათვის საკუთრებაში გააჩნდათ დაზიანებული ქონება. თუ დავუშვებთ შესაძლებლობას რომ ასეთი ანაზღაურების საკითხი დადგეს იმ პირთა მიმართ, რომლებსაც უკანონოდ გააჩნდათ ასეთი ქონება, ჯერ ერთი რომ არათანასწორი მიდგომა იქნებს და მეორეც ეს დაკავშირებულია კორუფციული გარიგების მაღალ რისკებთან.

,,მუხლი 5 (1) დაზარალებულ პირთა ავტოფარეხის/მიწის დანგრევის/დაზიანებისთვის ფულადი დახმარების გაცემის წესი.

ა) იმ პირებს, რომლებსაც დაენგრათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტოფარეხე ბი /მიწა, მიეცეთ შესაბამისი რაიონის გამგეობის მიერ მათი ქონების საბაზრო ღირე-ბულების შესაბამისი ანაზღაურება.

ბ) იმ პირებს, რომლებსაც დაუზიანდათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტო ფარე ხე-ბი/მიწა, რომელიც რეაბილიტაციას ექვემდებარება, მიეცეთ შესაბამისი რა იონის გამგეობის მიერ მათი ქონების რეაბილიტაციისთვის საჭირო ოდენობის ანაზ ღაუ-რება.

გ) ქონების დაზიანების ხარისხს და საბაზრო ღირებულებას ადგენს შემფასებე ლი სს იპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბი-ურო.“

18

მონიტორინგის შედეგად 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დადგენილების განხილვისა და დაზა-რალებულთა პრობლემების შესწავლის დროს გამოიკვეთა ერთი შემთხვევა, როდესაც სა ც-ხ ოვ რებელი ფართის მესაკუთრედ რეესტრის მონაცემებით მითითებული იყო არა ფიზი კური პირი, არამედ ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობა. ქონების მართვის სააგენტომ არასწორად გან -მარტა დადგენილება. კერძოდ, სააგენტო მიიჩნევდა, რომ 13-14 ივნისის #17-66 დად გე ნი -ლ ება არ ვრცელდება ამხანაგობაზე. ზემოთ აღნიშნული დადგენილების ტერ მინთა გან მარ -ტე ბაში დაზარალებული პირი (ოჯახი) არის კომი სიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტო რი ა ზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრე, შესა სბამისად, სამართლებრივ ფორმას არ აქვს მნიშ-ვ ნე ლობა და ამ მოტივით კომ პენსაციის გაცემაზე უარის თქმა უკანონოა. აღნიშნულ სა კი თხ-ზე თავდაპირველად ქო ნების მართვის სააგენტოს პოზიცია იყო ის, რომ დადგენილება არ ვრცელდებოდა ამხა ნაგობაზე. ქონების მართვის სააგენტოსთან, საკრებულოსთან და მე რი-ას თან ჩვე ნი შეხვედრების შემდგომ, ადმინისტრაციულმა ორგანოებმა დაგვიდასტურეს, რომ დად გენილება ვრცელდებოდა ამხანაგობაზეც. ქონების მართვის სააგენტომ არას წორი პასუხი გასცა დაზარალებულ „ამხანაგობებს“. მათი მხრიდან შიდა დავის დასრუ ლების შემდეგ გაიცემა კომპენსაცია.

2. 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად მობილიზებული და

შემოწირული თანხების ხარჯვითი პროცესი და

მიღებული ინფორმაციის მიმოხილვა

13-14 ივნისის სტიქიიდან, მალე ინტერნეტ სივრცეში არაერთი ინფორმაცია გავრცელდა სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანის ოდე ნობასთან დაკავშირებით. გავრცელეული ინფორმაციის თა-ნახმად, სტიქიის შედეგად მიყენებულმა მატერიალურმა ზარალ მა დაახლოებით 50 მილიონი ლარი შეადგინა. ორგანიზაცია მო ნიტორინგის დაწყებისთანავე შეეცადა დაედგინა აღნიშნული ზარალის ზუსტი ოდენობა და ხარჯვითი პროცესის მიზნობრიობა.

ორაგანიზაციამ 2015 წლის ოქტომბრის თვეშივე თბილისის ქო ნების მართვის საგენტოსგან ინფორმაცია გამოითხოვა დაზარა ლებულთა ერთიანი სიებისა და მათი კატეგორიების შესახებ.

მონიტორინგის შედეგად 2015 წლის 5 ივლისის #17-66 დადგენილების განხილვისა და დაზა-რალებულთა პრობლემების შესწავლის დროს გამოიკვეთა ერთი შემთხვევა, როდესაც სა ც-ხ ოვ რებელი ფართის მესაკუთრედ რეესტრის მონაცემებით მითითებული იყო არა ფიზი კური პირი, არამედ ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობა. ქონების მართვის სააგენტომ არასწორად გან -მარტა დადგენილება. კერძოდ, სააგენტო მიიჩნევდა, რომ 13-14 ივნისის #17-66 დად გე ნი -ლ ება არ ვრცელდება ამხანაგობაზე. ზემოთ აღნიშნული დადგენილების ტერ მინთა გან მარ -ტე ბაში დაზარალებული პირი (ოჯახი) არის კომი სიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტო რი ა ზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრე, შესა სბამისად, სამართლებრივ ფორმას არ აქვს მნიშ-ვ ნე ლობა და ამ მოტივით კომ პენსაციის გაცემაზე უარის თქმა უკანონოა. აღნიშნულ სა კი თხ-ზე თავდაპირველად ქო ნების მართვის სააგენტოს პოზიცია იყო ის, რომ დადგენილება არ ვრცელდებოდა ამხა ნაგობაზე. ქონების მართვის სააგენტოსთან, საკრებულოსთან და მე რი-ას თან ჩვე ნი შეხვედრების შემდგომ, ადმინისტრაციულმა ორგანოებმა დაგვიდასტურეს, რომ დად გენილება ვრცელდებოდა ამხანაგობაზეც. ქონების მართვის სააგენტომ არას წორი პასუხი გასცა დაზარალებულ „ამხანაგობებს“. მათი მხრიდან შიდა დავის დასრუ ლების შემდეგ გაიცემა კომპენსაცია.

13-14 ივნისის სტიქიიდან, მალე ინტერნეტ სივრცეში არაერთი ინფორმაცია გავრცელდა სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანის ოდე ნობასთან დაკავშირებით. გავრცელეული ინფორმაციის თა-ნახმად, სტიქიის შედეგად მიყენებულმა მატერიალურმა ზარალ მა დაახლოებით 50 მილიონი ლარი შეადგინა. ორგანიზაცია მო ნიტორინგის დაწყებისთანავე შეეცადა დაედგინა აღნიშნული ზარალის ზუსტი ოდენობა და ხარჯვითი პროცესის მიზნობრიობა.

ორაგანიზაციამ 2015 წლის ოქტომბრის თვეშივე თბილისის ქო ნების მართვის საგენტოსგან ინფორმაცია გამოითხოვა დაზარა ლებულთა ერთიანი სიებისა და მათი კატეგორიების შესახებ.

19

თბილისის ქონების მართვის საგენტომ აღნიშნულ საკითხზე სა ჯა რო ინფრომაციის მოწოდე-ბისთვის კანონით დადგენილი 10 დღიანი ვადა დაარღვია. დაზარალებულთა ერთიანი სიები ორგ ანიზაციამ, მიმართვიდან სამი თვის მერე მიიღო.

აღნშნული სიების მიხედვით დაზარალებულების რაოდენობა და კეტეგორიები 2015 წლის დე კემბრის მდგომარეობით ასე გამო იყურება:

2015 წლის 13-14 ივნისის თბილისში მომხდარი სტიქიით სულ და ზარალდა 234 ოჯახი.

● I კატეგორია — 67 ოჯახი;● II კატეგორია —167 ოჯახი;

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

I კატეგორია – 67 ოჯახი I I კატეგორია – 167 ოჯახი

20

მონიტორინგის შედეგად სიების შესწავლის და დაზარალებული მოსახლეობის გამოკითხვით გამოიკვეთა, რომ დაზარალებულთა ნაწილი ქონების მართვის სააგენტოს მიერ დადგენილ ერთიან სიაში არ იყო. ვინაიდან მონიტორინგის მიმდინარეობისას კიდევ მიმდინრეობდა სიაში დაზარალებულთა შეყვანა და სხვადასხვა ცვლილებების შეტანა, ორგანიზაციამ აღნიშნული ინფორმაცია, კიდევ ერთხელ, 2016 წლის ივნისის მდგომარეობითაც გამოითხოვა.

მიღებული ინფორმაციის მიხედვით დაზარალებულების რაოდენობა და კეტეგორიები( 2016 წლის ივნისის მდგომარეობით):

2015 წლის 13-14 ივნისს თბილისში მომხდარი სტიქიით სულ 242 ოჯახი დაზარალდა.

● I კატეგორია — 76 ოჯახი;

● II კატეგორია — 166 ოჯახი;

0

5

10

15

20

25

30

35

I კატეგორია – 76 ოჯახი

I I კატეგორია – 166 ოჯახი

მონიტორინგის შედეგად სიების შესწავლის და დაზარალებული მოსახლეობის გამოკითხვით გამოიკვეთა, რომ დაზარალებულთა ნაწილი ქონების მართვის სააგენტოს მიერ დადგენილ ერთიან სიაში არ იყო. ვინაიდან მონიტორინგის მიმდინარეობისას კიდევ მიმდინრეობდა სიაში დაზარალებულთა შეყვანა და სხვადასხვა ცვლილებების შეტანა, ორგანიზაციამ აღნიშნული ინფორმაცია, კიდევ ერთხელ, 2016 წლის ივნისის მდგომარეობითაც გამოითხოვა.

მიღებული ინფორმაციის მიხედვით დაზარალებულების რაოდენობა და კეტეგორიები( 2016 წლის ივნისის მდგომარეობით):

2015 წლის 13-14 ივნისს თბილისში მომხდარი სტიქიით სულ 242 ოჯახი დაზარალდა.

● I კატეგორია — 76 ოჯახი;

● II კატეგორია — 166 ოჯახი;

I კატეგორია – 76 ოჯახი

I I კატეგორია – 166 ოჯახი

21

2015 წლის 13-14 ივნისის დაზარალებულთათვის, ფიზიკური და იურიდიული პირების, უცხო ქვეყნის მოქალაქეებისა და საბიუჯეტო ორგანიზაციების მიერ, დაზარალებულთა დასახმარებლად გახს-ნილ სპეციალურ საბანკო ანგარიშზე საკმაოდ სოლიდური თანხა ჩარიცხვა. აღნიშნული თანხების განკარგვას თბილისის მერია ახორციელებდა. მონიტორინგის განხორციელებისას ორ გა ნი ზა-ციამ გამოითხოვა ინფორმაცია დაზარალებულთა დასა ხმა რებ-ლად შემოწირული თანხების თაობაზე.

მერიამ დაზარალებულთა დასახმარებლად შეგროვილი თან-ხების შესახებ შემდეგი ინ ფორმაცია მოგვაწოდა (2015 წლის დე-კემბრის მდგომარეობით):

● სულ დაზარალებულთა დასახმარებლად (შემოწირული) შემოსულმა თანხამ

21 283 096,44 ლარი შეადგინა.

ორაგანიზაცამ იმავე წერილით გამოითხოვა ასევე, იმ პირთა ნუსხა, ვინც დაზარალებულთა დასახმარებლად გახსნილ სპეციალურ ანგარიშზე თანხა ჩარიცხვა. მიღებული ნუსხის მიხედვით, შემო-წირული თანხების ჯამმა 21 283 096,44 ლარი შეადგენდა, ხოლო თბილისის მერიის წერილობითი პასუხის თანახმად, შემო წირუ-ლი თანხის ჯამში არ შედიოდა სიაში მითითებული 421 492,20 ლარი. აღნიშნული თანხა ფიქ-სირდებოდა, როგორც გატანილი. 2016 წლის 28 იანვრის წერილით შევეცადეთ გაგვერკვია ზემოთ აღნიშნული თანხის გატანის მიზნობრიობა. თბილისის მერიის პასუხით გვეცნობა, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ მოხდა ბიუჯეტის სახაზინო კოდებს შორის გა-დანაწილება, ეს პასუხი სრულიად გაურკვეველი იყო, რადგან მასში განმარტებული არ იყო თანხის საერთო რაოდენობა და გატანის მიზნობრიობა.

თბილისის მერიის მიერ ერთი წლის თავზე გაკეთებული ანგარიშიდან ირკვევა, რომ შემოწირული თანხების ოდენობა ჩვენთვის მოწოდებულ ინფორმაციას არ ემთხვევა და საკმად დიდი რა-ოდენობით აჭარბებს.

შემოწირული თანხები ქალაქ თბილისის მერიის მონაცემებით — სულ 26 304 801 ლარი

22

ფიზიკური პირები — 2 642 472ლარი

უცხო ქვეყნის მოქალაქეები — 4 069 740 ლარი

ქართუ ჯგუფი — 10 250 000 ლარი

კომერციული ბანკები — 1 487 575 ლარი

იურიდიული პირები — 6 657 014 ლარი

საბიუჯეტო ორგანიზაციები —1 198 000 ლარი

0

5

10

15

20

25

30

40

45

50

ფიზიკური პირები – 2 642 472 ლარიუცხო ქვეყნის მოქალაქეები – 4 069 740 ლარიბანკები – 1 487 575იურიდიული პირები – 6 657 014

ფიზიკური პირები — 2 642 472ლარი

უცხო ქვეყნის მოქალაქეები — 4 069 740 ლარი

ქართუ ჯგუფი — 10 250 000 ლარი

კომერციული ბანკები — 1 487 575 ლარი

იურიდიული პირები — 6 657 014 ლარი

საბიუჯეტო ორგანიზაციები —1 198 000 ლარი

ფიზიკური პირები – 2 642 472 ლარიუცხო ქვეყნის მოქალაქეები – 4 069 740 ლარიბანკები – 1 487 575იურიდიული პირები – 6 657 014

23

შემოწირული თანხების თაობაზე ორგანიზაციისთვის მოწოდებული ინფორმაცია და მერიის ანგარიშში მითითებული განსხვავება, სავარაუდოდ, თბილისის მერიის მიერ ინფორმაციის არასრულად მოწოდებაზე მიუთითებს, რაც ასევე მერიის მხრიდან პროცესის არაგამჭვირვალედ წარმართვაზეც მეტყველებს.

მონიტორინგის განხორციელებისას თითქმის ყველა სამინისტროდან გამოვითხოვეთ ინფო-რმაცია. კერძოდ, ვითხოვდით ინფორმაციას, 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგების ლიკ ვიდაციისთვის, სამინისტროს ბიუჯეტით გამოყოფილი თანხის რაოდენობისა და დაზა რალებული მოსახლეობის დასახმარებლად გაწეული სხვა რაიმე სახის დახმარების შესახებ.

სამინისტროებმა კანონით დაგენილი ვადების სრული დაცვით, მოგვაწოდეს ინფორმაცია, დაზა-რალებულთა დასახმარებლად ჩარიცხული თანხებისა და გაწეული სამუშაოების თაობაზე.

როგორც მიღებული ინფორმაციით ირკვევა, სამინისტროები აქტიურად იყვნენ ჩართულნი 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად დაზარალებული ტერიტორიების აღდგენასა და სარებილიტაციო სამუშაოებში. ასევე სამინისტროებმა სპეციალურ დაზარალებულთა დასახმარებლად შექმნილ საბანკო ანგარიშებზე, საკმაოდ, სოლიდური თანხები ჩარიცხეს.

მაგალითად: საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტროს თანამშ რო-მელთა სურვილით მათი ხელფასიდან შეგროვა 57 120 ლარი და გადაირიცხა სტიქიის შედეგად დაზა რალებულთა დახმარების ფონდში. (09/11/2015 წერილი).

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, გან-სახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს თანამშრომელების მიერ დაზარალებულთა დახ-მარების ფონდში გადაირიცხა 7 000 ლარი. (02/11/205 წერილი).

საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს დახმარებით ორგანიზებული საქ ველმოქმედო ღონისძიებების შედეგად შეგროვდა 1 263 300 ლარი. ამავე სამინისტროს სის ტემაში შემავალი იურიდიული პირების მიერ დაზარალებულთა დახმარების ფონდში გა-და რიცხული თანხების ოდენობამ კი 63 245 ლარი შეადგინა, აქედან თახის ნაწილი 2 145 ლარი თბილისის ზოოპარკის დახმარების ფონდში გადაირიცხა.

საგარეო საქმეთა სამინისტროს 2015 წლის 20 ნოემბრის პასუხის შესაბამისად: „საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობებისა და საკონსულო დაწესებულებების მიერ გაიხსნა ანგარიშები, რომლებზეც აკუმლირებულ იქნა 67323,88 აშშ დოლარი და 32501,01

24

ევრო.“ როგორც წერილიდან ირკვევა, აღნიშნული თანხები გადაირიცხა საქართველოს ფი-ნან სთა სამინისტროს მიერ წარდგენილ სახაზინო ანგარიშზე. როგორც ირკვევა, ამავე ან-გარიშზე ჩაირიცხა დონორი სახელმწიფოებისა და ორგანიზაციების მიერ დახმარების მიზნით გა მოყოფილი თანხები. საგარეო საქმეთა სამინისტროს ამავე პასუხით ირკვევა, რომ საგარეო დახმარების სახით გადმორიცხული თანხებისა და გაწეული ჰუმანიტარული დახმარების ჯამური საბაზრო ღირებულება 5.1 მლნ ლარი იყო.

მონიტორინგის მსვლელობისას ორგანიზაციამ 17 ბანკებიდან გამოთხოვა ინფორმაცია, მათ მიერ 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულთათვის გაწეული დახმარების თაობაზე.

ბანკებიდან მიღებული ინფორმაციით ირკვევა, რომ მათ დაზარალებულთა დასახმარებლად გახსნილ სპეციალურ ანგარიშებზე საკმაოდ დიდი თანხები ჩარიცხეს. მაგალითად „კორ სტან-დარტ ბანკმა“ მობილიზება გაუკეთა 107 506,26 ლარს, რომელიც სრულად გადარიცხა ზემოთ მითითებულ ანგარიშზე.

ბანკი „რესპუბლიკის“ პასუხიდან ირკვევა, რომ დაზარალებულთათვის შეგროვდა 150000 ლარი, რაც წითელი ჯვრის საზოგადოების ანგარიშზე ჩაირიცხა.

„ქართუ ბანკის“ მიერ სტიქიით დაზარალებულთათვის გამოყოფილი თანხა 2 250 000 ლარი, გადარიცა სახელმწიფო ხაზინის ანგარიშზე.

„პაშა ბანკი“ სტიქიით დაზარალებულებს 10 000 ლარით დაეხმარა, რომელიც მერიის სპეცია-ლურ ან გარიშზე ჩარიცხა.

მონიტორინგის პროცესში, შეხვედრების დროს დაზარალებული ოჯახების გარკვეული ნაწი-ლი, საკვები პროდუქტების დარიგების თაობაზე უკმაყოფილებას გამოთქვამდა. ამის შესახებ ინფორმაცია მედიამაც გაავრცელა. დაზარალებულთა ნაწილი ამბობდა, რომ ვაკის რაიონის გამგეობა საკვებ პროდუქტებს არ არიგებდა. აღნიშნულ საკითხზე ვაკის და საბურთალოს გამ-გეობებს მივმართეთ. გამოვითხოვეთ ინფორმაცია საკვები პროდუქტების მარაგთან და მათი გაცემის შესახებ.

გამოთხოვილი ინფორმაციის საფუძველზე საბურთალოს და ვაკის გამგეობიდან გადმოგვეცა სტიქიით დაზარალებულთა დასახმარებლად შეგროვილი პროდუქტების სია. როგორც წე-რილიდან ირკვევა, საბურთალოს გამგეობამ პროდუქტები საჭიროების მიხედვით სრულად დაარიგა. ამის დასადასტურებლად არსებობს შესაბამისი მიღება-ჩაბარების აქტები.

ევრო.“ როგორც წერილიდან ირკვევა, აღნიშნული თანხები გადაირიცხა საქართველოს ფი-ნან სთა სამინისტროს მიერ წარდგენილ სახაზინო ანგარიშზე. როგორც ირკვევა, ამავე ან-გარიშზე ჩაირიცხა დონორი სახელმწიფოებისა და ორგანიზაციების მიერ დახმარების მიზნით გა მოყოფილი თანხები. საგარეო საქმეთა სამინისტროს ამავე პასუხით ირკვევა, რომ საგარეო დახმარების სახით გადმორიცხული თანხებისა და გაწეული ჰუმანიტარული დახმარების ჯამური საბაზრო ღირებულება 5.1 მლნ ლარი იყო.

მონიტორინგის მსვლელობისას ორგანიზაციამ 17 ბანკებიდან გამოთხოვა ინფორმაცია, მათ მიერ 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულთათვის გაწეული დახმარების თაობაზე.

ბანკებიდან მიღებული ინფორმაციით ირკვევა, რომ მათ დაზარალებულთა დასახმარებლად გახსნილ სპეციალურ ანგარიშებზე საკმაოდ დიდი თანხები ჩარიცხეს. მაგალითად „კორ სტან-დარტ ბანკმა“ მობილიზება გაუკეთა 107 506,26 ლარს, რომელიც სრულად გადარიცხა ზემოთ მითითებულ ანგარიშზე.

ბანკი „რესპუბლიკის“ პასუხიდან ირკვევა, რომ დაზარალებულთათვის შეგროვდა 150000 ლარი, რაც წითელი ჯვრის საზოგადოების ანგარიშზე ჩაირიცხა.

„ქართუ ბანკის“ მიერ სტიქიით დაზარალებულთათვის გამოყოფილი თანხა 2 250 000 ლარი, გადარიცა სახელმწიფო ხაზინის ანგარიშზე.

„პაშა ბანკი“ სტიქიით დაზარალებულებს 10 000 ლარით დაეხმარა, რომელიც მერიის სპეცია-ლურ ან გარიშზე ჩარიცხა.

მონიტორინგის პროცესში, შეხვედრების დროს დაზარალებული ოჯახების გარკვეული ნაწი-ლი, საკვები პროდუქტების დარიგების თაობაზე უკმაყოფილებას გამოთქვამდა. ამის შესახებ ინფორმაცია მედიამაც გაავრცელა. დაზარალებულთა ნაწილი ამბობდა, რომ ვაკის რაიონის გამგეობა საკვებ პროდუქტებს არ არიგებდა. აღნიშნულ საკითხზე ვაკის და საბურთალოს გამ-გეობებს მივმართეთ. გამოვითხოვეთ ინფორმაცია საკვები პროდუქტების მარაგთან და მათი გაცემის შესახებ.

გამოთხოვილი ინფორმაციის საფუძველზე საბურთალოს და ვაკის გამგეობიდან გადმოგვეცა სტიქიით დაზარალებულთა დასახმარებლად შეგროვილი პროდუქტების სია. როგორც წე-რილიდან ირკვევა, საბურთალოს გამგეობამ პროდუქტები საჭიროების მიხედვით სრულად დაარიგა. ამის დასადასტურებლად არსებობს შესაბამისი მიღება-ჩაბარების აქტები.

25

რაც შეეხება ვაკის გამგეობის პასუხს, რომელიც კანონით დადგენილი 10 დღიანი ვადების და-რ ღვევით მივიღეთ, გვაცნობეს როგორც პროდუქტების მარაგის სია, ასევე დარიგების გრა-ფიკი. აღნიშნული წერილით ფაქტობრივად დაგვიდასტურდა ის ფაქტი, რომ გამგეობაში პრო-დუქტების მარაგი კვლავ არსებობდა. ეს იმ პირობებში, როცა სტიქიით დაზარალებული ოჯახების გარკვეული ნაწილი დახმარებას ნამდვილად საჭიროებდა.

მას შემდეგ, რაც ორგანიზაციამ აღნიშნული პასუხები ვაკის გამგეობიდან მიიღო, დაუკავშირდა დაზარალებულებს, რომლებმაც დაადასტურეს აღნიშნულ პერიოდში, პროდუქტების დარიგების ფაქტი.

მონიტორინგის განხორციელების ეტაპზე ორგანიზაცია, ასევე დაინტერესდა, სახელმწიფოს მი ერ 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად დაზარალებულთათვის, სალიკვიდაციო და აღდგენითი სა მუშაოებისთვის გამოყოფილი თანხებით.

ორგანიზაციის 2015 წლის 30 ოქტომბრის წერილზე, თუ რა ოდენობის თანხა იყო 13-14 ივნისის სტიქიის სალიკვიდაციოდ სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი, საქართველოს ფინანს თა სამინისტრომ #14/127743 წერილით მოთხოვნილი ინფორმაცია გვეცნობა. თუმცა რო გორც ფინანსთა სამინისტომ აღნიშნა, ამ თანხების განკარგვა თბილისის მერიის მიერ ხორციელდება.

ფინანსთა სამინისტროს პასუხის მიხედვით, სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილმა თანხამ 32 633 500 მილიონი ლარი შეადგინა.

აღნიშნული თანხების გამოყოფა საქართველოს მთავრობის განკარგულებების შესაბამისად მოხდა. მაგალითად, საქართველოს მთავობის 2015 წლის 14 ივნისის #1229 განკარგულებით 10 მილიონი ლარი გამოიყო.8 გარდა აღნიშნულისა, საქართველოს მთავრობამ 2015 წლის 14 ივნისის #1232 განკარგულებით სტიქიის შედეგად დაღუპულთა ოჯახების დასახმარებლად 250000 ლარი გამოყო, რომელიც ასევე ბიუჯეტიდან გამოყოფილ საერთო თანხაში შედის.

მოწოდებული ინფორმაციით, სტიქიის შედეგად დაღუპულთა ოჯახების დასახმარებლად გა-მოყოფილი თანხებიდან 190 000 ლარი გაიხარჯა, რომელიც 19 ოჯახზე გაიცა. თითოეულ ოჯა ხზე გაცემულმა კომპენსაცამ 10 000 ლარი შეადგინა.

ორგანიზაციის მიერ გამოთხოვილ ინფორმაციაზე, თბილისის მერიამ 2016 წლის 22 აპრილის პასუხით გვაცნობა, რომ სტიქიის შედეგად დაზარალებული 68 ოჯახის საცხოვრებელი სახლების სარებილიტაციოდ, ვაკის რაიონის გამგეობისთვის 2 017 468 ლარი გამოიყო.

8 საქართველოს მთავობის 2015 წლის 14 ივნისის #1229 განკარგულება.

26

რაც შეეხება საბურთალოს რაიონის გამგეობისთვის გამოყოფილ თანხებს, თბილისის მერიის 22 აპრილის წერილით ვიგებთ, რომ საბურთალოს ტერიტორიის გაწმენდის სამუშაოებისთვის 411 861 ლარი გაიხარჯა, მაშინ როცა საბურთალოს გამგეობამ აღნიშნული საკითხის შესახებ გა მოგიზავნილ პასუხში, რომელიც 18 აპრილით თარიღდება, აღნიშნული სამუშაოს ჩასა ტა -რებლად უფრო მეტი თანხა 413 362 ლარი მიუთითა. ცდომილება მცირეა და 1500 ლარს შე ა-დგენს, თუმცა საინტერესოა, იყო ეს ტექნიკური შეცდომა, უწყებებს შორის ინფორმაციის გაცვლის პრობლემა თუ სხვა სახის დარღვევა.

უნდა გამოვკვეთოთ ის გარემოებაც, რომ მონიტორინგის მიმდინარეობისას თბილისის მე რი -ის მიერ ინფორმაციის მოწოდება ხდებოდა, ფაქტობრივბად, არასრულად ან ისეთი ფორ -მით, რომ შეუძლებელი იყო აღნიშნული თანხების ხარჯვით პროცესსზე სრულყოფილი დაკ -ვირ ვება. თბილისის მერიამ 2015 და 2016 წლის ბიუჯეტის შესახებ ინფორმაცია მოგვაწოდა, სადაც გაწერილი იყო, თუ რა ღონისძიებისთვის რა ოდენობის თანხა იყო გამოყოფილი და დახარჯული. მოწოდებულ ინფორმაციაში ხშირი იყო შემთხვე ვა, სადაც გამოყოფილი თან ხა ბოლომდე არ იყო დახარჯული, თუ მცა ჩვენთვის დღმდე გაურკვეველი რჩება ამ თა ნხის ბე დი. ამის თაობა ზე გაგზავნილ წერილზე, თბილისის მერიამ პასუ ხად ისევ ცხრი ლის სახით ბიუჯეტი გამოგვიგზავნა, სადაც პუნქტები დაკონკრეტებუ ლი არ იყო. გარდა ამისა, ჩვენთვის ასე ვე გა-ურკვეველი დარჩა ბიუ ჯეტ ში მითითებული „სხვა ხარ ჯე ბის“ პუნქტი. ეს ნა წი ლი საყურადღე ბოა, რადგან მასში საკ მა ოდ სოლიდური თანხებია გამოყოფილი და დ ახარჯული. მო ნიტორინგის წარმართვისას აღნიშნული „სხვა ხარჯების“ ხარ ჯ ვის საფუძველი და მიზნობრიობის გარკვევა, ზემოთ მითითე ბული მიზეზის გამო, ისევ ვერ შევძელით.

მონიტორინგის შედეგად გამოთხოვილი და მიღებული ინფორმაცია მაისისს მდგომარეობით ასე გამოიყურება:

● სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხა იყო 32 633 500 ლარი;

● 2015 წლის ბიუჯეტით თბილისის მუნიციპალიტეტის სარეზერვო ფონდიდან გამოყოფილი თანხა შეადგედა 435 853, 65 ლარს;

● ინფრასტრუქტურის შეკეთება / აღდგენაზე დაიხარჯა 25 000 998,10 ლარი;

● დატბორილი ტერიტორიის გაწმენდაში დაიხარჯა 1 000 311,90 ლარი;

● ავტომობილების მფლობელებზე გაცემული კომპენსაციის რაოდენობმ შეადგინა 523,212.46 ლარი;

რაც შეეხება საბურთალოს რაიონის გამგეობისთვის გამოყოფილ თანხებს, თბილისის მერიის 22 აპრილის წერილით ვიგებთ, რომ საბურთალოს ტერიტორიის გაწმენდის სამუშაოებისთვის 411 861 ლარი გაიხარჯა, მაშინ როცა საბურთალოს გამგეობამ აღნიშნული საკითხის შესახებ გა მოგიზავნილ პასუხში, რომელიც 18 აპრილით თარიღდება, აღნიშნული სამუშაოს ჩასა ტა -რებლად უფრო მეტი თანხა 413 362 ლარი მიუთითა. ცდომილება მცირეა და 1500 ლარს შე ა-დგენს, თუმცა საინტერესოა, იყო ეს ტექნიკური შეცდომა, უწყებებს შორის ინფორმაციის გაცვლის პრობლემა თუ სხვა სახის დარღვევა.

უნდა გამოვკვეთოთ ის გარემოებაც, რომ მონიტორინგის მიმდინარეობისას თბილისის მე რი -ის მიერ ინფორმაციის მოწოდება ხდებოდა, ფაქტობრივბად, არასრულად ან ისეთი ფორ -მით, რომ შეუძლებელი იყო აღნიშნული თანხების ხარჯვით პროცესსზე სრულყოფილი დაკ -ვირ ვება. თბილისის მერიამ 2015 და 2016 წლის ბიუჯეტის შესახებ ინფორმაცია მოგვაწოდა, სადაც გაწერილი იყო, თუ რა ღონისძიებისთვის რა ოდენობის თანხა იყო გამოყოფილი და დახარჯული. მოწოდებულ ინფორმაციაში ხშირი იყო შემთხვე ვა, სადაც გამოყოფილი თან ხა ბოლომდე არ იყო დახარჯული, თუ მცა ჩვენთვის დღმდე გაურკვეველი რჩება ამ თა ნხის ბე დი. ამის თაობა ზე გაგზავნილ წერილზე, თბილისის მერიამ პასუ ხად ისევ ცხრი ლის სახით ბიუჯეტი გამოგვიგზავნა, სადაც პუნქტები დაკონკრეტებუ ლი არ იყო. გარდა ამისა, ჩვენთვის ასე ვე გა-ურკვეველი დარჩა ბიუ ჯეტ ში მითითებული „სხვა ხარ ჯე ბის“ პუნქტი. ეს ნა წი ლი საყურადღე ბოა, რადგან მასში საკ მა ოდ სოლიდური თანხებია გამოყოფილი და დ ახარჯული. მო ნიტორინგის წარმართვისას აღნიშნული „სხვა ხარჯების“ ხარ ჯ ვის საფუძველი და მიზნობრიობის გარკვევა, ზემოთ მითითე ბული მიზეზის გამო, ისევ ვერ შევძელით.

მონიტორინგის შედეგად გამოთხოვილი და მიღებული ინფორმაცია მაისისს მდგომარეობით ასე გამოიყურება:

● სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხა იყო 32 633 500 ლარი;

● 2015 წლის ბიუჯეტით თბილისის მუნიციპალიტეტის სარეზერვო ფონდიდან გამოყოფილი თანხა შეადგედა 435 853, 65 ლარს;

● ინფრასტრუქტურის შეკეთება / აღდგენაზე დაიხარჯა 25 000 998,10 ლარი;

● დატბორილი ტერიტორიის გაწმენდაში დაიხარჯა 1 000 311,90 ლარი;

● ავტომობილების მფლობელებზე გაცემული კომპენსაციის რაოდენობმ შეადგინა 523,212.46 ლარი;

27

● 2015 წელს ვაკის გამგეობის მიერ 68 ოჯახისთვის საცხო-ვრებლის რებილიტაციისთვის დახარჯული თანხა იყო 1 174 123,45 ლარი.

● 23 ოჯახის საცხოვრებლის რეაბილიტაცია დასრულდა და სულ დახარჯული თნხის რაოდენობამ 263 709 ლარი შეადგინა;

● 8 სახლის აღდგენა ამჟამად მიმდინარეობას. 14 აპრილის მდგომარეობით სულ დაიხარჯა 540 683,31 ლარი;

● 2016 წლის ბიუჯეტით სახლების რეაბილიტაციისთვის გა-მოყო 834 272,27 ლარი;

● 13 საცხოვრებელი სახლის რეაბილიტაცია დასრულდა და შეადგინა 107 486,42 ლარი;

● 24 საცხოვრებელზე ამჯამადაც მიმდინარეობს სარემონტო სამუშაოები და თანხა ამ ეტაპზე შეადგენს (14 აპრილის მდგომარეობით) 133 103, 23 ლარს;

● პირველადი ფულადი დახმარება საბურთალოს გამგე-ობამ 8 ოჯახს გაუწია და დახარჯულმა თანხამ 72 500 ლარი შეადგინა.

საინტერესოა ის გარემოება, რომ თბილისის მერიის მიერ სტიქიი დან ერთი წლის თავზე გაკე-თებული ანგარიში განსხვავებულია მათ მიერვე ჩვენთვის მოწოდებული ინფორმაციისგან. შე-უსაბამოა, როგორც ხარჯვითი პროცესი, ისე კომპენსაციის თანხების რაო დე ნობა.

მერიის მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშის მიხედვით მდგომარეობა ასეთია:

● დაზარალებული ოჯახების დახმარებისთვის სულ დაიხარჯა — 30 366 733 ლარი;

● საცხოვრისით უზრუნველყოფისთის გამოიყო — 15 665 443 ლარი;

● ფულადი დახმარებისთვის დაიხარჯა 2 472 900 ლარი;

● საცხოვრებელი სახლების რეაბილიტაციას მოხმარდა 2 915 500 ლარი;

28

● დაღუპულთა ოჯახების დახმარებისთვის გამოიყო 190 000 ლარი;

● დროებითი საცხოვრებლით უზრუნველყოფისთვის (სასტუმრო, ქირა) დაიხარჯა 1 151 600 ლარი;

● სტიქიის ზონაში არსებულ მესაკუთრეთა ქონების ანაზღაურებას მოხმარდა 7 090 999 ლარი.

● დაზიანებული ავტომანქანების ზიანის ანაზღაურებისთვის დაიხარჯა 880 291 ლარი.

დაზიანებული ინფრასტრუქტურის აღდგენისთვის გამოყოფილი თანხის რაოდენობამ სულ 40 455 977 ლარი შეადგინა.

დახარჯული თანხები მიზნობრიობის მიხედვით:

● წყალმომარაგებისა და სანიაღვრე ქსელის აღდგენა — 1 701 743 ლარი;

● გრუნტისა და სამშენებლო ნარჩენების გატანა —1 941 878 ლარი;

● გზების აღდგენა — 13 874 694 ლარი;

● საყრდენი კედლებისა და ფერდობების გამაგრება — 7 507 663 ლარი;

● სახლების დემონტაჟი — 179 200 ლარი;

● სკვერებისა და მოედნების აღდგენა — 341 500 ლარი;

● მზიურის მიმდებარე ახალი ხიდის მოწყობა — 8 455 965 ლარი;

● გვირაბების და სათავისოების რეაბილიტაცია — 5 803 381 ლარი;

● პროექტის შედგენა — 243 000 ლარი;

● სხვა ინფრასტრუქტურული ღონისძიებები — 366 954 ლარი.

● დაღუპულთა ოჯახების დახმარებისთვის გამოიყო 190 000 ლარი;

● დროებითი საცხოვრებლით უზრუნველყოფისთვის (სასტუმრო, ქირა) დაიხარჯა 1 151 600 ლარი;

● სტიქიის ზონაში არსებულ მესაკუთრეთა ქონების ანაზღაურებას მოხმარდა 7 090 999 ლარი.

● დაზიანებული ავტომანქანების ზიანის ანაზღაურებისთვის დაიხარჯა 880 291 ლარი.

დაზიანებული ინფრასტრუქტურის აღდგენისთვის გამოყოფილი თანხის რაოდენობამ სულ 40 455 977 ლარი შეადგინა.

დახარჯული თანხები მიზნობრიობის მიხედვით:

● წყალმომარაგებისა და სანიაღვრე ქსელის აღდგენა — 1 701 743 ლარი;

● გრუნტისა და სამშენებლო ნარჩენების გატანა —1 941 878 ლარი;

● გზების აღდგენა — 13 874 694 ლარი;

● საყრდენი კედლებისა და ფერდობების გამაგრება — 7 507 663 ლარი;

● სახლების დემონტაჟი — 179 200 ლარი;

● სკვერებისა და მოედნების აღდგენა — 341 500 ლარი;

● მზიურის მიმდებარე ახალი ხიდის მოწყობა — 8 455 965 ლარი;

● გვირაბების და სათავისოების რეაბილიტაცია — 5 803 381 ლარი;

● პროექტის შედგენა — 243 000 ლარი;

● სხვა ინფრასტრუქტურული ღონისძიებები — 366 954 ლარი.

29

3. პროექტი — მდინარე ვერეს კალაპოტის ცვლილება

მონიტორინგის მსვლეობისას ჩვენთვის ცნობილი გახდა, რომ თბილისის მერია მდინარე ვე-რეს კალაპოტის ცვლილებას გეგმავს. აღნიშნულ საკითხზე, ორგანიზაციამ ინფორმაცია გა მო-ითხოვა, რათა გაერკვია, თუ როგორ უნდა მომხდარიყო მდინარე ვერეს კალაპოტის ფორ-მირება და აღნიშნული პროექტისთვის რა თანხები იყო გამოყოფილი.

თბილისის მერიამ 2016 წლის 14 ივნისს მოგვაწოდა ინფორმაცია მდინარე ვერეს კალა პო-ტის ცვლილებასთან დაკავშირებით. თბილისის მერიის წერილში აღნიშნულია, რომ მერია სა და შპს „კავსტრანსპროექტს“ 2016 წლის 29 მარტს გაფორმებული სახელმწიფო შესყიდვე ბის შესახებ #02.03.01/20/83 ხელშეკრულების საფუძველზე, კომპანია ახორციელებს მდინარე ვე რეს კა ლაპოტის ფორმირების სამუშაოების საპროექტო დოკუმენტების შედგენას. ხელშეკრუ ლე-ბის ღირებულება შეადგენს 239999,00 ლარს. ამავე პასუხით გვეცნობა, რომ „მზიურის პარ კის“ მიმდებარე ტერიტორიაზე ასევე იგეგმება მდინარის ფორმირებისთვის სამუშაოების წარმო ე ბა, რომლის პროექტირებასაც იგივე კომპანია ახორციელებს. საპროექტო ღირებულება კი — 1 947 281,00 ლარს შეადგენს.

აღნიშნულ წერილს დართული აქვს პროექტის ნახაზები, თუმცა ხარჯთაღრიცხვის გრაფაში ხარ ჯი მითითებული არ არის.

თბილისის მერიის მიერ გაკეთებულ ანგარიშში მითითებულია, რომ მდინარე ვერეს კალაპო-ტის ცვლილება 12 000000 ლარი ჯდება.

აღნიშნულ საკითხზე განსხვავებული პოზიცია აქვთ სტიქიით დაზარალებულ მოსახლეობას. სვანიძის ქუჩის დაზარალებულთა კომიტეტის პოზიციით, მდინარის კალაპოტის ცვლილება, მხოლოდ იმ ნაწილში, რომ კალაპოტი სწორი მიმართულებით წავიდეს, სტიქიის განმეორების შემთხვევაში გაზრდის დატბორვის რისკს, წყლის დონის მატებაც 13 ივნისის ღამესთან შე და რებით დროის მცირე მონაკვეთში მოხდება. ამიტომ იქნება ნაკლები დრო, როგორც მო სახლეობის ევაკუაციისთვის, ასევე მათი ქონების გადარჩენისთვის. დაზარალებულები გარემოს დაცვის სამინისტროსგან კომპეტენტურ მეცნიერულ დასკვნას ითხოვენ. „ბატონო გიგლა, გთხოვთ მოგვახსენოთ, ხართ თუ არა საქმის კურსში რეალურად რა არის დაგეგმილი მდინა რე ვერეს კალაპოტთან დაკავშირებით. თუ მისი კალაპოტის შეცვლა იგეგმება, გთხოვთ, ასევე წარ -მოგვიდგინოთ თქვენი სამინისტროს მხრიდან გაცემული მეცნიერული, კომპეტენტური დასკვნა

30

თუ რას ეფუძვნება ასეთი პროექტის განხორციელება. ვფიქრობთ, მსგავსი გადაწყვეტილება საზოგადოების და, მით უმეტეს, იმ ქუჩის მოსახლეობის განსჯის საგანი უნდა გახდეს. მოვითხოვთ, ამ პროექტის დაწყებამდე, მისი ავტორები შეხვდნენ ჩვენი ქუჩის მოსახლეობას და ისინი დაარწმუნონ, რომ ამ იდეის განხორციელების შემთხვევაში, მათ საფრთხე აღარ დაემუქრებათ. ეს ის ხალხია, რომელთა სიცოცხლეც სტიქიას შემთხვევთობას წყალობით გადაურჩა და ამ ადგილას განხორციელებულ თითოეულ ნაბიჯს მათთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს.” – ნათქვამია კომიტეტის განცხადებაში.9

აღნიშნულის საპირისპიროდ, არსებობს მოსაზრება შესაბამისი დარგის სპეცილისტებისა (ჰი-დროლოგები, გეოლოგები) რომელთა მოსაზრებით მდინარის კალაპოტის ცვლილება შე-საბამისი ინფრასტრუქტურის მოწყობით, როგორებიცაა დამცავი ჯებირები, ცხაურები, შესაძ-ლებელს გახდის სტიქიის განმეორების შემთხვევაში ზარალის თავიდან აცილებას ან მინიმუმადე დაყ ვანას. თუმცა აქვე აღნიშნავენ, რომ საკითხების ერთმნიშვნელოვნად პროგნოზირება შე-უძლებელია, ეს ყველაფერი დამოკიდებულია სტიქიის მაშტაბზე. მიუხედავად იმისა რომ ვე რეს ხეობას ასეთი სახის წყალმოვარდნები გასულ საუკუნეშიც ახასიათებდა, სპეციალისტების გან-მარტებით, 2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიის მასშტაბი დაახლოებით ათას წელიწადში ერეთხელ მეორდება.

აღნიშნულ საკითხზე თბილისის მერია განმარტებებს არ აკეთებს. გაურკვეველია, არის თუ არა ამ პროექტზე გარემოს დაცვის სააგენტოს დასკვნა გაცემული. თუმცა ერთი უნდა აღინიშნოს, როდესაც ორგანიზაცია გარემოს დაცვის სააგენტოს უფროსის მოადგილეს დაუკავშირდა და პროექტის შესახებ ინფორმაცია იკითხა, მას აღნიშნულზე ინფორმაცია არ ქონდა, მიუხედავ იმისა, რომ პროექტი უკვე მომზადებული იყო. შესაბამისად, მაშინ როცა არ არსებობს გარემოს დაცვის და შესაბამისი ექსპერტების დასკვნა, მდინარის კალაპოტის ცვლილება რამდენად წარმოადგენს უსაფრთხო და მიზანშეწონილ ნაბიჯს, ამასთანავე მერიამ აღნიშნული საქმისთვის 12 000000 ლარი უნდა დახარჯოს.

მონიტორინგის შედეგად ასევე, გამოიკვეთა, რომ თბილისის მერიის მიერ, ფაქტობრივად, დარღვეული იყო სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ კანონი. მერიას ორგანიზაციამ წერილით მიმართა და გამოითხოვა ინფორმაცია 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგების ლიკვიდაციისა და

9 http://www.postalioni.com/2016/05/%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%-83%90%E1%83%A4%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%9B/;

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=628419097324775&id=504301283069891;

თუ რას ეფუძვნება ასეთი პროექტის განხორციელება. ვფიქრობთ, მსგავსი გადაწყვეტილება საზოგადოების და, მით უმეტეს, იმ ქუჩის მოსახლეობის განსჯის საგანი უნდა გახდეს. მოვითხოვთ, ამ პროექტის დაწყებამდე, მისი ავტორები შეხვდნენ ჩვენი ქუჩის მოსახლეობას და ისინი დაარწმუნონ, რომ ამ იდეის განხორციელების შემთხვევაში, მათ საფრთხე აღარ დაემუქრებათ. ეს ის ხალხია, რომელთა სიცოცხლეც სტიქიას შემთხვევთობას წყალობით გადაურჩა და ამ ადგილას განხორციელებულ თითოეულ ნაბიჯს მათთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს.” – ნათქვამია კომიტეტის განცხადებაში.9

აღნიშნულის საპირისპიროდ, არსებობს მოსაზრება შესაბამისი დარგის სპეცილისტებისა (ჰი-დროლოგები, გეოლოგები) რომელთა მოსაზრებით მდინარის კალაპოტის ცვლილება შე-საბამისი ინფრასტრუქტურის მოწყობით, როგორებიცაა დამცავი ჯებირები, ცხაურები, შესაძ-ლებელს გახდის სტიქიის განმეორების შემთხვევაში ზარალის თავიდან აცილებას ან მინიმუმადე დაყ ვანას. თუმცა აქვე აღნიშნავენ, რომ საკითხების ერთმნიშვნელოვნად პროგნოზირება შე-უძლებელია, ეს ყველაფერი დამოკიდებულია სტიქიის მაშტაბზე. მიუხედავად იმისა რომ ვე რეს ხეობას ასეთი სახის წყალმოვარდნები გასულ საუკუნეშიც ახასიათებდა, სპეციალისტების გან-მარტებით, 2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიის მასშტაბი დაახლოებით ათას წელიწადში ერეთხელ მეორდება.

აღნიშნულ საკითხზე თბილისის მერია განმარტებებს არ აკეთებს. გაურკვეველია, არის თუ არა ამ პროექტზე გარემოს დაცვის სააგენტოს დასკვნა გაცემული. თუმცა ერთი უნდა აღინიშნოს, როდესაც ორგანიზაცია გარემოს დაცვის სააგენტოს უფროსის მოადგილეს დაუკავშირდა და პროექტის შესახებ ინფორმაცია იკითხა, მას აღნიშნულზე ინფორმაცია არ ქონდა, მიუხედავ იმისა, რომ პროექტი უკვე მომზადებული იყო. შესაბამისად, მაშინ როცა არ არსებობს გარემოს დაცვის და შესაბამისი ექსპერტების დასკვნა, მდინარის კალაპოტის ცვლილება რამდენად წარმოადგენს უსაფრთხო და მიზანშეწონილ ნაბიჯს, ამასთანავე მერიამ აღნიშნული საქმისთვის 12 000000 ლარი უნდა დახარჯოს.

მონიტორინგის შედეგად ასევე, გამოიკვეთა, რომ თბილისის მერიის მიერ, ფაქტობრივად, დარღვეული იყო სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ კანონი. მერიას ორგანიზაციამ წერილით მიმართა და გამოითხოვა ინფორმაცია 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგების ლიკვიდაციისა და

9 ://www.postalioni.com/2016/05/%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%-83%90%E1%83%A4%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%9B/;

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=628419097324775&id=504301283069891;

31

აღდგენითი სამუშაოები, რომელმა კომპანიებმა შეასრულეს, ამასთანავე გამოცხადდა თუ არა თითოეულზე ტენდერი. აღნიშნულ საკითხზე მერიაში ტელეფონით განგვიმარტეს, რომ ტენ-დერები საერთოდ არ გამოცხადებულა. აღვნიშნავთ, რომ ორგანიზაცას მერიისგან წერი ლობითი პასუხი დღემდე არ მიუღია, მიუხედავად იმისა, რომ მიმართვიდან თვეზე მეტი გავიდა. აღნიშნულ საკითხზე „კონსტიტუციის 42-ე მუხლმა“ თბილისის მერიას ადმინისტრაციული საჩივრით მიმართა და საჯარო ინფორმაციის გაცემა მოითხოვა.

მონიტორინგის მსვლელობისას წამოჭრილი უზუსტობების გამო, ორგანიზაციამ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურსაც მიმართა. გამოითხოვა ინფორმაცია სტიქიის შედეგების ლიკვიდაციისა და დაზარალებულთა დასახმარებლად გაწეულ ხარჯებთან დაკავშირებით აუდიტის ჩატარების შესახებ. 2016 წლის 10 თებერვალს სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა გვაცნობა, რომ აღნიშნულ საკითხზე ცალკე აუდიტი არ ჩატარებულა.

მონიტორინგის შედეგების მიხედვით „კონსტიტუციის 42-ე მუხლი“ მიიჩნევს, რომ ინფორმაციის არასრულმა მოწოდებამ და უზუსტობებმა, ორგანიზაციას ძალიან ბევრი უპასუხოდ დარჩენილი კითხვა დაუტოვა. შესაბამისად, ორგანიზაციის მოსაზრებით, ალბათ მიზანშეწონილა აღნიშნული საკითხით სახელმწიფო აუდიტის სამსახური დაინტერესდეს. ამის საფუძველს გვაძლევ ის ფაქტიც, რომ მიუხედავად ბიუჯეტით გამოყოფილი და საკმაოდ სოლიდური შემოწირული თანხებისა, სტიქიიდან ერთი წლის თავზეც, ბევრი პრობლემური საკითხი დარჩა მოუგვარებელი.

ინფრასტუქტურის რეაბილიტაციისა და აღდგენისთვის თბილისის მერიის ანგარიშის შესა ბა-მისად გაიხარჯა 40 455 977 ლარი. თუმცა ახალდაბის გზა ისევ აღსადგენია, სვანიძის ქუჩის და ზარალებულთა კომიტეტი, 2016 წლის 20 ივლისის წერილში, კიდევ ერთხელ, მიუთითებს მე რიას, რომ აღნიშნულ ტერიტორიაზე, ანტისანიტარიაა და აუცილებელია გადაუდებელი სანი ტარული სამუშაოების ჩატარება. ამ ვითარებას ართულებს ყოფილი ხორც-პროდუქტების ქარხ ნის დაზიანებული შენობა, სადაც ქვეწარმავლები და მღრღნელები ბინადრობენ, რაც ამ ქუ ჩის მცხოვრებლებისთვის დაავადებების გავრცელების სერიოზულ რისკს ქმნიან.

13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებული მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის პრობლემა, ჯერ კიდევ გადასაჭრელია. ამ ყველაფრის ფონზე ჩნდება კითხვა, რაში დაიხარჯა ზემოთ აღნიშნული თანხები?

ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ აღნიშნული კითხვაზე პასუხის გასაცემად აუცილებელია სახელ-მწიფო აუდიტის სამსახურის ჩართულობა.

32

4. დაზარალებულთა გამოკითხვის შედეგები

ორგანიზაციამ მონიტორინგის მსვლელობისას 80 სტ იქიით დაზარალებული ოჯახი გამოკი თხა. სტი ქიის ზო ნაში მცხოვრებლებთან დაკავშირება ქონე ბის მარ თ ვის სააგენტოს მიერ მოწოდებუ -ლი სიე ბისა და ად გილ ზე გასვლების მეშვეობით მოხ და. დაზარა ლე ბულ თა მონაცემების შე-გროვე ბა ში სვანიძის ქუჩის სტი ქი ით და ზარალებულთა კომიტეტი დაგვეხმარა. და ზა რალე ბულ თა გა მოკითხვა შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით მოხ და. გასვლები განხორციელდა სვანიძის ქუ ჩაზე, წყნეთის ხევში, წყნეთსა და ახალდაბის ტერიტორიებზე.

2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულთა გამოკითხული ოჯახების რაოდენობა — 80 ოჯახი

0

20

10

40

30

60

50

80

70

წყნეთი — 9 ოჯახი

ახალდაბა — 16 ოჯახი

წყნეთისხევი — 30 ოჯახი

სვანიძის ქუჩა — 25 ოჯახი

ორგანიზაციამ მონიტორინგის მსვლელობისას 80 სტ იქიით დაზარალებული ოჯახი გამოკი თხა. სტი ქიის ზო ნაში მცხოვრებლებთან დაკავშირება ქონე ბის მარ თ ვის სააგენტოს მიერ მოწოდებუ -ლი სიე ბისა და ად გილ ზე გასვლების მეშვეობით მოხ და. დაზარა ლე ბულ თა მონაცემების შე-გროვე ბა ში სვანიძის ქუჩის სტი ქი ით და ზარალებულთა კომიტეტი დაგვეხმარა. და ზა რალე ბულ თა გა მოკითხვა შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით მოხ და. გასვლები განხორციელდა სვანიძის ქუ ჩაზე, წყნეთის ხევში, წყნეთსა და ახალდაბის ტერიტორიებზე.

2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულთა გამოკითხული ოჯახების რაოდენობა — 80 ოჯახი

წყნეთი — 9 ოჯახი

ახალდაბა — 16 ოჯახი

წყნეთისხევი — 30 ოჯახი

სვანიძის ქუჩა — 25 ოჯახი

33

დაზარალებულთა გამოკითხვა განხორციელდა სპე-ცი ალურად წინასწარ შედგენილი კითხ ვარით. გამოკი-თხ ვით ორგანიზაცია შეეცადა მიეღო პასუხები ისეთ კი-თხვებზე, როგორიცაა :

● რამდენად თანაბარ პირობებში არის ყველა დაზარალებული?

● რამდენად ობიექტურად და მიზნობრივად ხდება თანხების განაწილება?

● დაცული იყო თუ არა ვადები თქვენი განცხადების განხილვის დროს?

● რამდენად იყავით ჩართული გადაწყვეტი ლე-ბების მიღების პროცესში?

● განხორციელდა თუ არა თქვენთვის პროდუქტებით და სხვა სახის ნივთებით დახმარება?

ორგანიზაცია მაქსიმალურად შეეცადა გამოკითხვის დროს გენდერული ბალანსი დაეცვა.

4.1. წყნეთი

ორგანიზაციის მიერ წყნეთში მცხოვრები გამოკითხული 9 ოჯახიდან 5 ოჯახი დაზარალებულთა ერთიან სიაშიც შეყვანილი არ აღმოჩნდა, მიუხედავად იმისა, რომ სახლი, ეზო და დამხმარე სათავსოები დაუზიანდათ.

წყნეთში გამოკითხულ ერთ ოჯახს მინიჭებული აქვს II კატეგორია, მიუხედავად იმისა, რომ გარემოს დაცვის ეროვნული სააგენტოს დასკვნის მიხედვით, მისი სახლი საცხოვრებლად საფრ-თხის შემცველია. გამოკითხულ 2 ოჯახს გაუკეთდა ხარჯთაღრიცხვა და გამოკითხვის დროისთვის ელოდებოდნენ კომპენსაციას სახლისა და ეზოს აღსადგენად.

გამოკითხვის დროისთვის წყნეთში მცხოვრები ერთი ოჯახი (სახლს საძირკველი გამოცლილი ჰქონდა) ვერ იღებდა კომპენსაციას, ვინაიდან მასსა და მეზობელს შორის ქონებასთან დაკავ-შირებული სამართლებრივი დავა არსებობდა.

წყნეთში გამოკითხული ოჯახებიდან ყველა მათგანი მიიჩნევს, რომ დაზარალებულები არა-თანაბარ მდგომარეობაში არიან. კითხვარების შედეგებიდან გამოიკვეთა, რომ დაზარალებულთა

34

მოსაზრებით, თანხების განაწილება მიზნობრივად არ ხდება. გამოკითხულთა უმრავლესობა ფიქრობს, რომ თანხების განაწილება, კატეგორიის მინიჭება და გადაწყვეტილების მიღების პრო-ცესი არ არის გამჭვირვალე, მხოლოდ მცირე ნაწილს არ აქვს აღნიშნულ საკითხებზე პასუხი.

4.2. ახალდაბა

ორგანიზაციის მიერ გამოკითხული ახალდაბის სტიქიით დაზარალებული 16 ოჯახიდან 6 ოჯა ხი დადებითად აფასებს ზიანის ანაზღაურების სისტემას და მიაჩნია, რომ ყველა დაზარალებუ-ლის მიმართ მიზნობრივად და ობიექტურად ხდებოდა გადაწყვეტილების მიღება (კომპენსაციის გაცემა).

ახალდაბაში მცხოვრები 2 ოჯახი ინფორმირებული არ იყო თუ რა პროცედურები უნდა გაევლო, რომ კომპენსაცია მიეღო. ისინი დაზარალებულთა ერთიან სიაშიც კი არ იყვნენ შეყვანილნი.

ახალდაბაში გამოკითხული 8 ოჯახი მიიჩნევს, რომ ზიანის შეფასება არ მომხდარა ადეკვატურად და დაზარალებულთა მიმართ არათანაბარი მიდგომა არსებობდა. კითხვარებით ასევე იკვეთება, რომ დაზარალებულები სახელმწიფოს მიერ თანხების ხარჯვას არამიზნობრივად მიიჩნევენ. ახალდაბის გამოკითხული ყველა ოჯახი თვლის, რომ ყველაზე დიდი პრობლემა დაბაში მისასვლელი გზის აღდგენაა, რომელიც დღემდე მოუგვარებელია.

4.3. წყნეთის ხევი

წყნეთის ხევის 30 გამოკითხული ოჯახიდან 10-მა ოჯახმა უკვე მიიღო კომპენსაცია. გამოკითხულ-თა ნახევარი მიიჩნევს რომ, ზარალის ანაზღაურების მიუხედავად, მათი ზიანი არაადეკვატურად შეფასდა. ისინი ფიქრობენ, რომ სახელმწიფოს მხრიდან თანხების ხარჯვა არაადეკვატურად მოხდა და დაზარალებულები არათანაბარ მდგომარეობაში იყვნენ.

გამოკითხვის დროისთვის 7 დაზარალებული ოჯახი ჯერ კიდევ არ იყო დაკმაყოფილებული, შესაბამისად, ისინი მიიჩნევდნენ, რომ გადაწყვეტილებები სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან დროულად არ იყო მიღებული.

წყნეთის ხევის დაზარალებული ოჯახებიდან 4 ოჯახი კატეგორიის შეცვლას ითხოვდა (II კა-ტე გორიიდან I კატეგორიაში გადაყვანას), ვინაიდან მიუხედავდ იმისა, რომ მათი სახლები ფიზიკურად არსებობდა, მიწა, რომელზედაც ისინი იდგა, გამოცლილი იყო, ამიტომ ყოველი წვიმის დროს სახლის დანგრევის საფრთხე არსებობს.

მოსაზრებით, თანხების განაწილება მიზნობრივად არ ხდება. გამოკითხულთა უმრავლესობა ფიქრობს, რომ თანხების განაწილება, კატეგორიის მინიჭება და გადაწყვეტილების მიღების პრო-ცესი არ არის გამჭვირვალე, მხოლოდ მცირე ნაწილს არ აქვს აღნიშნულ საკითხებზე პასუხი.

4.2. ახალდაბა

ორგანიზაციის მიერ გამოკითხული ახალდაბის სტიქიით დაზარალებული 16 ოჯახიდან 6 ოჯა ხი დადებითად აფასებს ზიანის ანაზღაურების სისტემას და მიაჩნია, რომ ყველა დაზარალებუ-ლის მიმართ მიზნობრივად და ობიექტურად ხდებოდა გადაწყვეტილების მიღება (კომპენსაციის გაცემა).

ახალდაბაში მცხოვრები 2 ოჯახი ინფორმირებული არ იყო თუ რა პროცედურები უნდა გაევლო, რომ კომპენსაცია მიეღო. ისინი დაზარალებულთა ერთიან სიაშიც კი არ იყვნენ შეყვანილნი.

ახალდაბაში გამოკითხული 8 ოჯახი მიიჩნევს, რომ ზიანის შეფასება არ მომხდარა ადეკვატურად და დაზარალებულთა მიმართ არათანაბარი მიდგომა არსებობდა. კითხვარებით ასევე იკვეთება, რომ დაზარალებულები სახელმწიფოს მიერ თანხების ხარჯვას არამიზნობრივად მიიჩნევენ. ახალდაბის გამოკითხული ყველა ოჯახი თვლის, რომ ყველაზე დიდი პრობლემა დაბაში მისასვლელი გზის აღდგენაა, რომელიც დღემდე მოუგვარებელია.

4.3. წყნეთის ხევი

წყნეთის ხევის 30 გამოკითხული ოჯახიდან 10-მა ოჯახმა უკვე მიიღო კომპენსაცია. გამოკითხულ-თა ნახევარი მიიჩნევს რომ, ზარალის ანაზღაურების მიუხედავად, მათი ზიანი არაადეკვატურად შეფასდა. ისინი ფიქრობენ, რომ სახელმწიფოს მხრიდან თანხების ხარჯვა არაადეკვატურად მოხდა და დაზარალებულები არათანაბარ მდგომარეობაში იყვნენ.

გამოკითხვის დროისთვის 7 დაზარალებული ოჯახი ჯერ კიდევ არ იყო დაკმაყოფილებული, შესაბამისად, ისინი მიიჩნევდნენ, რომ გადაწყვეტილებები სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან დროულად არ იყო მიღებული.

წყნეთის ხევის დაზარალებული ოჯახებიდან 4 ოჯახი კატეგორიის შეცვლას ითხოვდა (II კა-ტე გორიიდან I კატეგორიაში გადაყვანას), ვინაიდან მიუხედავდ იმისა, რომ მათი სახლები ფიზიკურად არსებობდა, მიწა, რომელზედაც ისინი იდგა, გამოცლილი იყო, ამიტომ ყოველი წვიმის დროს სახლის დანგრევის საფრთხე არსებობს.

35

გაურკვეველი მიზეზების გამო წყნეთის ხევის 2 ოჯახი საერთოდ ამოიღეს დაზარალებულთა ერთიანი სიიდან, მიუხედავად იმისა, რომ სტიქიის შედეგად დაზარალდნენ. ისინი მიიჩნევდნენ, რომ დაზარალებულთა მიმართ თანაბარი მიდგომა არ არსებობს და არაობიექტურად ხდება კომპენსაციების გაცემა. აღნიშნულს იმით ხსნიან, რომ მათ მეზობლად ანალოგიურ მდგ ო მა-რეობაში მყოფმა დაზარალებულებმა კომპენსაცია მიიღეს, მაშინ, როცა ისინი დაზარა ლებუ-ლებად საერთოდ არ მიიჩნიეს.

წყნეთის ხევის გამოკითხული 5 ოჯახი მიიჩნევს, რომ ისინი თბილისის მერიმ უკანონოდ მიიჩნია კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრებ პირებად. მათი სახლები სარეკრაციო ზონაში მდებარეობდა, რის გამოც თავის დროზე ვერ დაიკანონეს. მათ თბილისის ქონების მართვის საგენტო არაადეკვატურ კომპენსაციას სთავაზობს, რაზედაც დაზარალებულები უარს ამბობენ.

4.4. სვანიძის ქუჩა

სვანიძის ქუჩის გამოკითული 25 ოჯახიდან 8 ოჯახმა მიუხედავად იმისა, რომ ფულადი დახმარება მიიღო, მიიჩნევს, რომ აღნიშნული პროცესი დროში გაჭიანურდა. ამ ოჯახების ნაწილი ფიქრობს, რომ ანაზღაურება არაადეკვატური იყო, ხოლო ნაწილი დადებითად აფასებს ანაზღაურების ოდენობას. გამოკითხული ოჯახებიდან ორი მინიჭებული II კატეგორიის შეცვლას ითხოვს. მათ აღნიშნულის საფუძველს გარემოს დაცვის სააგენტოს მიერ გაცემული დასკვნა აძლევთ. დოკუმენტში მითითებულია, რომ აღნიშნული ტერიტორია საცხოვრებლად საფრთხის შემ ცველია. გამოკითხული 2 ოჯახი რეგისტრირებულია დაზარალებულთა ერთიან სიაში 2 ოჯახად, მაშინ, როცა რეალურად 4 ოჯახს წარმოადგენდა. შესაბამისად, მათ სახლის შესაძენად 2 დახმარებას სთავაზობენ, რაც არასამართლიანად მიაჩნიათ. ისინი ითხოვენ ცალკე ოჯახად რე გისტრაციას და შესაბამის ფულად კომპენსაციას. 8 ოჯახს გამოკითხვის დროისთვის ჯერ მიღებული არ ჰქონდა ფულადი დახმარება და მიიჩნევდნენ, რომ გაცემა დროულად არ ხდე ბოდა. გამოიკთხული 5 ოჯახში აღდგენითი სამუშაოები მიმდინარეობდა და ისინი დადებითად აფასებენ ქონების სარებილიტაციო პროცესს.

გამოკითხული 80 ოჯახიდან თითქმის ყველა ფიქრობს, რომ გამორიცხულია დიკსრიმინაციის ელემენტები გადაწყვეტილების მიღების დროს. გამოკითხულთა მხოლოდ მცირე ნაწილს არ აქვს ამ კითხვაზე პასუხი.

36

გამოკითხვის შედეგების მიხედვით, დაზარალებულთა უმრავლესობა უარყოფითად აფასებს მათ მიმართ არსებულ მდგომარეობას და მიიჩნევს, რომ დაზარალებულები არათანაბარ მდგო-მეობაში არიან.

5. გამოკვეთილი პრობლემების მიმოხილვა

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა რამდენიმე პრობლემა/შემთხვევა, რომელიც სტიქიით დაზარალებულთა მდგომარეობის გარკვეულ სურათს ქმნის. აღნიშნულ პრობლემებს დეტალურად მონიტორინგის ანგარიშის შემდეგ თავში განვიხილავთ.

5.1. სარეკრიაციო ზონაში მცხოვრები 5 ოჯახი

აღნიშნულ პრობლემას სამართლებრივი აქტების გაანა ლი ზე ბის თავშიც შევეხეთ, თუ მ ცა ახლა უკვე ამ დეტალურად განვ იხი ლავთ. 2015 წლის 5 ივლისს საკრებულომ მ ი იღო დადგენილება სტიქიით დაზარალებულთა საცხოვრისით უზ რუნველყოფის, უძ რავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესის შესახებ. აღნიშნული დადგენილებით დაზარალებული პირები დაიყვნენ ორ, პირველ და მეორე კატეგორიად. იმისდა მიხედვით თუ რა ხარისხის იყო ზიანი (საცხოვრებელი სახლი ექვემდებარება თუ არა აღდგენას) და სამ ჯგუფად. ეს სამი ჯგუფი უკვე განსაზღვრავს იმ სამართლებრივ ფორმებს თუ რა ფორმით ფლობდნენ დაზარალებული პირები უძრავ ქონებას. პირველი ჯგუფი მესაკუთრეები, ხოლო მეორე და მესამე ჯგუფების განსაზღვრისთვის საკრებულოს დადგენილება მითითებას აკეთებს 2007 წლის 11 ივლისის კანონზე ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესა ხებ. სწორედ ამ კანონით გათვალისწინებული მარლთზომიერ მფლობელობაში ა რ სე ბული და თვითნებურად დაკავებულის მიხედვით განისაზღვრა მეორე და მესამე ჯგუ ფები. სწორედ, მეორე და მესამე ჯგუფში შემავალი დაზარალებული 5 ოჯახის საკითხი დღემდე პრობლემურია. მათი საცხოვრებელი სახლები სტიქიამ სრულიად გა ანადგურა. თბილისის საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიიდან აღ ნიშნულმა ხუთმა ოჯახმა ქონების ლეგალიზაციაზე უარი მიიღო, ვინაიდან მათი საცხოვრებელი სახლები სარეკრიაციო ზონაში მდებარეობდა. შესაბამისად,

გამოკითხვის შედეგების მიხედვით, დაზარალებულთა უმრავლესობა უარყოფითად აფასებს მათ მიმართ არსებულ მდგომარეობას და მიიჩნევს, რომ დაზარალებულები არათანაბარ მდგო-მეობაში არიან.

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა რამდენიმე პრობლემა/შემთხვევა, რომელიც სტიქიით დაზარალებულთა მდგომარეობის გარკვეულ სურათს ქმნის. აღნიშნულ პრობლემებს დეტალურად მონიტორინგის ანგარიშის შემდეგ თავში განვიხილავთ.

5.1. სარეკრიაციო ზონაში მცხოვრები 5 ოჯახი

აღნიშნულ პრობლემას სამართლებრივი აქტების გაანა ლი ზე ბის თავშიც შევეხეთ, თუ მ ცა ახლა უკვე ამ დეტალურად განვ იხი ლავთ. 2015 წლის 5 ივლისს საკრებულომ მ ი იღო დადგენილება სტიქიით დაზარალებულთა საცხოვრისით უზ რუნველყოფის, უძ რავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესის შესახებ. აღნიშნული დადგენილებით დაზარალებული პირები დაიყვნენ ორ, პირველ და მეორე კატეგორიად. იმისდა მიხედვით თუ რა ხარისხის იყო ზიანი (საცხოვრებელი სახლი ექვემდებარება თუ არა აღდგენას) და სამ ჯგუფად. ეს სამი ჯგუფი უკვე განსაზღვრავს იმ სამართლებრივ ფორმებს თუ რა ფორმით ფლობდნენ დაზარალებული პირები უძრავ ქონებას. პირველი ჯგუფი მესაკუთრეები, ხოლო მეორე და მესამე ჯგუფების განსაზღვრისთვის საკრებულოს დადგენილება მითითებას აკეთებს 2007 წლის 11 ივლისის კანონზე ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესა ხებ. სწორედ ამ კანონით გათვალისწინებული მარლთზომიერ მფლობელობაში ა რ სე ბული და თვითნებურად დაკავებულის მიხედვით განისაზღვრა მეორე და მესამე ჯგუ ფები. სწორედ, მეორე და მესამე ჯგუფში შემავალი დაზარალებული 5 ოჯახის საკითხი დღემდე პრობლემურია. მათი საცხოვრებელი სახლები სტიქიამ სრულიად გა ანადგურა. თბილისის საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიიდან აღ ნიშნულმა ხუთმა ოჯახმა ქონების ლეგალიზაციაზე უარი მიიღო, ვინაიდან მათი საცხოვრებელი სახლები სარეკრიაციო ზონაში მდებარეობდა. შესაბამისად,

37

ქონების მართვის სააგენტომ ხელ შეკრულება დადგენილებით განსაზღვრული პირველადი წესის შესაბამისად არ გაუფორმა.

აღნიშნული პრობლემის მოგვარების მიზნით, როგორც თბი ლი-სის საკრებულომ, ქო ნების მარ თვის სააგენტომ და მერიამ გან-გვი მარტა, საკრებულომ 2015 წლის 18 დეკემბერს შეიტანა ცვლ ი-ლება 5 ივლისის #17-66 დადგენილებაში, რომლის მიხედვითაც განსაზღვრულია ფულადი დახ მარების გაცემის წესი, ასევე სა-ოჯახო ნივთების შესაძენად იმ პირებისათვის, რომლებიც ამ წე-სის მიზნებიდან გამომდინარე არ ითვლებიან დაზარალებულ პირებად. თუმცა 2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიის დროს კანონიერი საფუძვლის გარეშე ცხოვრობდნენ კომისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე და დაუზიანდათ მფლობელობაში არსებული სა ხ-ლები. ამავე დადგენილების მესამე პუნქტით განისაზღვრა საკომ-პენსაციო თანხების ოდენობა, ოჯახის სუ ლადობის მიხედვით, რაც ბევრად ნაკლებია, ვიდრე მესაკუთრეების, მოსარგებლეებისა და მფლო ბელებისთვის პირველადი განსაზღვრული წესით და დ გე -ნი ლი თანხები. ორგანიზაციას მიიჩნია, რომ 2015 წლის 18 დე კემ-ბ რის ცვლილება ვერ უზრუნველყოფდა სტიქიის შედე გად და ზა -რალებული 5 ოჯახის (სარეკრიაციო ზონაში მოხ ვედ რილი პი რე ბი) სამართლიან დაკ მა ყოფილებას და 2016 წლის თებერვ ლის თვეში საკრებულოში შეიტანა პროექტი თბილისის მუ ნიციპალიტეტის საკ რებუ ლოს #17-66 და-დგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. აღ ნიშ ნული პროექტით ო რგანი ზა ციამ მი იჩნია, რომ მოხდებოდა მოსარგებლის ცნების უფრო დაზუსტება, რაც აღნიშნულ 5 ოჯახს სა მართ -ლი ანი ანაზღაურების შესაძლებლობას მისცემს. პროექტის შინაარსი ასეთია: და დ გე ნი ლების მე3- მუხლის მე2- პუნქტს დაემატოს „დ“ ქვეპუნქტი: „დ) IV ჯგუფი — პირები, რომ ლე ბიც და-ზარალდნენ 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად და 2007 წლის 11 ივლისის კანონის “ფი ზი კუ რი და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლ ობელობაში/სარგებლობაში არ სე ბულ მი წის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღი არების შესახებ” ამოქმედების დროისთვის აკმა-ყოფილებდნენ ამ კანონით დადგენილ მო თხოვნებს”.

„კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ მოსაზრებით არ შეიძლება ერთ სამართლებრივ მდგომარეობა-ში ჩააყენოს კომპენსირების წესმა 2007 წლამდე ბევრად უფრო ადრე მცხოვრები პირები,

38

რომლებსაც მიწის ლეგალიზაციის უფლება უბრალოდ ვერ გამოიყენეს (ვერ მოასწრეს) და ის პირები, რომლებმაც 2007 წლის შემდგომ პერიოდში აიშენეს სახლები და მათზე 2007 წლის კანონი მიწის ლეგალიზაციის თაობაზე ვერ გავრცელდება. გარდა ამისა, მათი განსხვავებულ მდგო მარეობაში ჩაყენება იმ პირებთან მიმართებით, (მეზობლად მცხოვრები ოჯახები) რომ-ლებმაც უბრალოდ მოასწრეს დაკანონება რეკრიაციის ზონის მინიჭებამდე ან ხაზებში არ მოხვ-დნენ, სამართლიანი არ იქნება.

გარდა პრობლემის გადაწყვეტის ამ გზისა, დაზარალებულებმა ჩვენი რეკომენდაციის სა-ფუძ ველზე სასამართლოს მიმართეს, რომელიც 2016 წლის სექტემბრისთვის გადაიდო, ვი-ნაიდან საკრებულოში მიმდინარეობს ორგანიზაციის მიერ შეტანილი პროექტის განხილვა. „კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ მიერ შეტანილი პროექტი იურიდიული და ადამიანის უფლებათა კომისიის მიერ დადებითად შეფასდა. აღნიშნული პროექტს ინიცირება გაუკეთა როგორც ოპო ზი-ციურმა, ასევე პოზიციურმა პარტიამ. 2016 წლის 2 აგვისტოს საკრებულოს სხდომაზე ოპოზიციურმა პარტიამ ინიცირება გაუკეთა ჩვენს პროექტს, რომელიც თბილისის საკრებულოს მიერ არ იქნა გაზიარებლი. ამჟამად, საკრებულოს პოზიციით, აღნიშნულ საკითხზე მიმდინარეობს მუშაობა. მომზადებულია მეორე პროექტიც, რომელიც ასევე ორგანიზაციის შეტანილია და აბსოლუტურად იდენტურია. ორგანიზაცია იმედოვნებს, რომ მმართველი პარტიის მიერ ინიცირებულ ჩვენს პროექტს საკრებულო მხარს დაუჭერს. ცვლილების შემდგომ, ორგნიზაციის ძალისხმევით, დაზარალებულ 5 ოჯახს სამართლიანი ანაზღაურების მიღების შესაძლებლობა მიეცემა.

5.2. სიებთან დაკავშირებული პრობლემები

მონიტორინგის მიმდინარეობის ეტაპზე დაზარალებულთა ერთიანი სიების შესწავლამ და სტი ქიის ზონაში მცხოვრები მოსახლეობის გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ დაზარალებულთა სი-ებ თან დაკავშირებით ბევრი სკითხი გაურკვეველი იყო. გამოიკვეთა რამდენიმე პრობლემა: იყო შემთხვევები, როცა ერთ საკადასტრო კოდზე დარეგისტრირებული იყო რამდენიმე ოჯა-ხი (მაქსიმუმია 4), ერთ პირს რომელზეც ფიქსირდება ორი კოდი გაიცა ერთი კომპენსაცია, ორი პირი სხვადასხვა საკადასტრო კოდით ორ ოჯახად იყო რეგისტრირებული, თუმცა მე-უღ ლეები, იყვნენ, ამასთანავე ორი ოჯახი, რომელზეც ერთი კოდი იყო მითითებული, ერთ ოჯა ხად დაარეგისტრირეს. ეს ყველაფერ გაურკვეველი იყო. იკვეთება არასამართლებრივი საფუძვლები, გაურკვეველია რის მიხედვით მოხდა ასეთი დაყოფა. დაზარალებულთა ერ-თი ან სიაში არ არის შეყვანილი პირები, რომლებც წარმოადგენენ 13-14 ივნისის დაზარალე-ბულთა ოჯახის წევებს (მეუღლე და შვილები).

რომლებსაც მიწის ლეგალიზაციის უფლება უბრალოდ ვერ გამოიყენეს (ვერ მოასწრეს) და ის პირები, რომლებმაც 2007 წლის შემდგომ პერიოდში აიშენეს სახლები და მათზე 2007 წლის კანონი მიწის ლეგალიზაციის თაობაზე ვერ გავრცელდება. გარდა ამისა, მათი განსხვავებულ მდგო მარეობაში ჩაყენება იმ პირებთან მიმართებით, (მეზობლად მცხოვრები ოჯახები) რომ-ლებმაც უბრალოდ მოასწრეს დაკანონება რეკრიაციის ზონის მინიჭებამდე ან ხაზებში არ მოხვ-დნენ, სამართლიანი არ იქნება.

გარდა პრობლემის გადაწყვეტის ამ გზისა, დაზარალებულებმა ჩვენი რეკომენდაციის სა-ფუძ ველზე სასამართლოს მიმართეს, რომელიც 2016 წლის სექტემბრისთვის გადაიდო, ვი-ნაიდან საკრებულოში მიმდინარეობს ორგანიზაციის მიერ შეტანილი პროექტის განხილვა. „კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ მიერ შეტანილი პროექტი იურიდიული და ადამიანის უფლებათა კომისიის მიერ დადებითად შეფასდა. აღნიშნული პროექტს ინიცირება გაუკეთა როგორც ოპო ზი-ციურმა, ასევე პოზიციურმა პარტიამ. 2016 წლის 2 აგვისტოს საკრებულოს სხდომაზე ოპოზიციურმა პარტიამ ინიცირება გაუკეთა ჩვენს პროექტს, რომელიც თბილისის საკრებულოს მიერ არ იქნა გაზიარებლი. ამჟამად, საკრებულოს პოზიციით, აღნიშნულ საკითხზე მიმდინარეობს მუშაობა. მომზადებულია მეორე პროექტიც, რომელიც ასევე ორგანიზაციის შეტანილია და აბსოლუტურად იდენტურია. ორგანიზაცია იმედოვნებს, რომ მმართველი პარტიის მიერ ინიცირებულ ჩვენს პროექტს საკრებულო მხარს დაუჭერს. ცვლილების შემდგომ, ორგნიზაციის ძალისხმევით, დაზარალებულ 5 ოჯახს სამართლიანი ანაზღაურების მიღების შესაძლებლობა მიეცემა.

5.2. სიებთან დაკავშირებული პრობლემები

მონიტორინგის მიმდინარეობის ეტაპზე დაზარალებულთა ერთიანი სიების შესწავლამ და სტი ქიის ზონაში მცხოვრები მოსახლეობის გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ დაზარალებულთა სი-ებ თან დაკავშირებით ბევრი სკითხი გაურკვეველი იყო. გამოიკვეთა რამდენიმე პრობლემა: იყო შემთხვევები, როცა ერთ საკადასტრო კოდზე დარეგისტრირებული იყო რამდენიმე ოჯა-ხი (მაქსიმუმია 4), ერთ პირს რომელზეც ფიქსირდება ორი კოდი გაიცა ერთი კომპენსაცია, ორი პირი სხვადასხვა საკადასტრო კოდით ორ ოჯახად იყო რეგისტრირებული, თუმცა მე-უღ ლეები, იყვნენ, ამასთანავე ორი ოჯახი, რომელზეც ერთი კოდი იყო მითითებული, ერთ ოჯა ხად დაარეგისტრირეს. ეს ყველაფერ გაურკვეველი იყო. იკვეთება არასამართლებრივი საფუძვლები, გაურკვეველია რის მიხედვით მოხდა ასეთი დაყოფა. დაზარალებულთა ერ-თი ან სიაში არ არის შეყვანილი პირები, რომლებც წარმოადგენენ 13-14 ივნისის დაზარალე-ბულთა ოჯახის წევებს (მეუღლე და შვილები).

39

აღნიშნულ საკითხზე, ორგანიზაციის სამართლებრივი რჩევების საფუძველზე, ერთი ოჯახის პრობლემა მოიხსნა, რადგან მოხერხდა დაზარალებულთა ერთიან სიაში მეუღლის და შვილის აღრიცხვა. თუმცა, აღნიშნული პრობლემით არიან ოჯახები, რომლებსაც დღემდე და-ზარალებულთა ერთიან სიაში ოჯახის წევრების შეყვანა ვერ შეძლეს.

დაზარალებულთა ერთიანი სიების პრობლემებიდან გამოიკვეთა ორი საქმე ვ. და ა.პ.-ის მამა გ.პ. 13-14 ივნისის სტიქიას ემსხვერპლა. დაზარალებულთა ერთიან სიაში ძმები ერთ ოჯახად შეიყვანეს, თუმცა ფაქტობრივად ეს ოჯახები ცალ-ცალკე ცხოვრობდნენ. ქონების მართვის სააგენტოსთან ერთ წლიანმა აქტიურმა მუშაობამ შედეგი გამოიღო და ვ. და ა.პ.-ს ფულადი კომპენსაცია ცალკ-ცალკე მიეცათ.

მეორე პრობლემ ნ.შ.-ს ოჯახს ეხება. იგი სტიქიამდე ასევე ცალკე ოჯახად ცხოვრობდა. და ზა-რალებულთა ერთიან სიაში იგი მიწერილი იყო მამამთილისა და მაზლის ოჯახს (12 წევრია ნი ოჯახი). მისი სახლი რეგისტრირებული არ იყო სტიქიამდე, თუმცა მას ყველანაირი საბუთები ჰქონდა იმისთვის, რომ ცალკე ოჯახად ცხოვრობა დაედასტურებინა. სტიქიიდან ერთი წლის თავზე ნ.შ.-ს საკითხი ადგილობრივი გამგეობის მიერ ნაწილობრივ გადწყდა. პრობლემის მოგვარების მიზნით, „კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ იურისტები ქონების მართვის სააგენტოსა და მერიის წარმომადგენლებს არაერთხელ შეხვედნენ. ორგანიზაცია ასევე ახორციელებდა აღნიშნული პრობლემის მოგვარების ადვოკატირებას, მათ შორის მედია საშუალებების მეშ-ვეობით.

უნდა აღინიშნოს, რომ ორგანიზაციამ ზემოთ აღნიშნული ორი ოჯახის პრობლემის მოგვარებაში, საკმაოდ დიდი წვლილი შეიტანა.

5.3. 13-14 ივნისის დაზარალებული „ამხანაგობა“

აღნიშნული საკითხი ზოგადად უკვე მიმოვიხილეთ, თუმცა პრობლემური საქმეების ქვეთავში უფრო დეტალურად განვიხილავთ. პრობლემის შესწავლისას გამოიკვეთა, რომ ქონების მართ-ვის სააგენტომ არასწორად განმარტა დადგენილება. კერძოდ, ამხანაგობას კომპენსაციაზე უარი იმ საფუძვლით ეთქვა, რომ 13-14 ივნისის #17-66 დადგენილება არ ვრცელდება „ამხანაგობაზე“. ზემოთ აღნიშნული დადგენილების ტერმინთა განმარტებაში დაზარალებული პირი(ოჯახი) არის კო მისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრე, შესაბამი სად, სამართლებრივ ფორმას არ აქვს მნიშვნელობა, ამ მოტივით კომპენსაციის გაცემაზე უარის

40

თქმა უკანონოა. თუმცა ამ „ამხანაგობას“ აქვს სხვა სახის სამართლებრივი პრობლემა, რომელიც არ არის დაკავშირებული სტიქიასთნ (დავა ამხანაგობის წევრთა შორის). დავის გამო დღეის მდგო მარეობით მათზე კომპენსაციის გაცემა არ შეიძლება, როგორც დადენილების თანახმად, ისე ობიექტურადაც. ჩვენი კონსულტაციის საფუძველზე ეს უკანასკნელი ამხანაგობის წევრებს შო რის დავას რომ გადაწყვეტს, მაშინ შეძლებს კომპენსაციის მიღებას.

5.4. კატეგორიის განსაზღვრა

თბილისის საკრებულოს დადგენილებით განისაზღვრა, 13-14 ივ ნისს მომხდარი სტიქიის შედე გად დაზარალებულ პირთა სა-ც ხოვ რისით უზრუნველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესი, რომლის შესა ბა -მისად დაზარალებულები ორ კატეგორიად დაიყო. პირველ კა-ტე გორიაში შედიან ოჯახები, რომელთა საცხოვრებელი სახ ლე-ბიც აღდგენას არ ექვემდებარება, ხოლო მეორე კატეგორიაში – ოჯახები, რომელთა სახლების აღდგენაც შესაძლებელია. ორ-გა ნიზაციის მიერ განხორციელებული მონიტორინგის შედე გად გამოიკვეთა, რომ 13 ივნისის დაზარალებულთათვის კატე გო რიის განსაზღვრისას ქონების მართვის სააგენტო მხედველობაში არ

იღებს გარემოს დაც ვის ეროვნული სააგენტოს დასკვნას, რომლითაც კონკრეტულ ტერიტორიას სააგენტო სი ცოცხ ლისთვის საშიშად მიიჩნევს. მონიტორინგის შედეგად, გამოვლინდა სტიქიის შედეგად დაზარალებული ოჯახები, რომელთაც ქონების მართვის სააგენტომ II კატეგორია მიანიჭა, რადგან სახლი სრულად არ იყო დანგრეული. ის გარემოება, რომ გარემოს დაცვის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული დასკვნა, რომ იმ ტერიტორიაზე ცხოვრება საშიშია, სამწუხაროდ, კატეგორიის განსაზღვრის დროს არ იყო მხედ ველობაში მიღებული. აღნიშნული ფაქტის გამო, დაზარალებულთა მცირე ნაწილი სადავოდ ხდის II კატეგორიის მინიჭებას და ითხოვს შეცვლას. ქონების მართვის სააგენტოს მიერ, გარემოს დაცვის სააგენტოს დასკვნის იგნორირების გამო, სტიქიით დაზარალებული ოჯახების დიდი ნაწილი, იძულებულია იცხოვროს მისი და მისი ოჯახის სიცოცხლისთვის საშიშ, რისკის შემცველ ზონაში.

თუმცა პრობლემურ საკითხად გამოიკვეთა კატეგორიის შეცვლის თობაზე უფლებამოსილი ორგანოს დადგენის საკითხიც. ქონების მართვის სააგენტო აღნიშნულ საკითხს ლაბორატორიის

თქმა უკანონოა. თუმცა ამ „ამხანაგობას“ აქვს სხვა სახის სამართლებრივი პრობლემა, რომელიც არ არის დაკავშირებული სტიქიასთნ (დავა ამხანაგობის წევრთა შორის). დავის გამო დღეის მდგო მარეობით მათზე კომპენსაციის გაცემა არ შეიძლება, როგორც დადენილების თანახმად, ისე ობიექტურადაც. ჩვენი კონსულტაციის საფუძველზე ეს უკანასკნელი ამხანაგობის წევრებს შო რის დავას რომ გადაწყვეტს, მაშინ შეძლებს კომპენსაციის მიღებას.

5.4. კატეგორიის განსაზღვრა

თბილისის საკრებულოს დადგენილებით განისაზღვრა, 13-14 ივ ნისს მომხდარი სტიქიის შედე გად დაზარალებულ პირთა სა-ც ხოვ რისით უზრუნველყოფის, უძრავი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესი, რომლის შესა ბა -მისად დაზარალებულები ორ კატეგორიად დაიყო. პირველ კა-ტე გორიაში შედიან ოჯახები, რომელთა საცხოვრებელი სახ ლე-ბიც აღდგენას არ ექვემდებარება, ხოლო მეორე კატეგორიაში – ოჯახები, რომელთა სახლების აღდგენაც შესაძლებელია. ორ-გა ნიზაციის მიერ განხორციელებული მონიტორინგის შედე გად გამოიკვეთა, რომ 13 ივნისის დაზარალებულთათვის კატე გო რიის განსაზღვრისას ქონების მართვის სააგენტო მხედველობაში არ

იღებს გარემოს დაც ვის ეროვნული სააგენტოს დასკვნას, რომლითაც კონკრეტულ ტერიტორიას სააგენტო სი ცოცხ ლისთვის საშიშად მიიჩნევს. მონიტორინგის შედეგად, გამოვლინდა სტიქიის შედეგად დაზარალებული ოჯახები, რომელთაც ქონების მართვის სააგენტომ II კატეგორია მიანიჭა, რადგან სახლი სრულად არ იყო დანგრეული. ის გარემოება, რომ გარემოს დაცვის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული დასკვნა, რომ იმ ტერიტორიაზე ცხოვრება საშიშია, სამწუხაროდ, კატეგორიის განსაზღვრის დროს არ იყო მხედ ველობაში მიღებული. აღნიშნული ფაქტის გამო, დაზარალებულთა მცირე ნაწილი სადავოდ ხდის II კატეგორიის მინიჭებას და ითხოვს შეცვლას. ქონების მართვის სააგენტოს მიერ, გარემოს დაცვის სააგენტოს დასკვნის იგნორირების გამო, სტიქიით დაზარალებული ოჯახების დიდი ნაწილი, იძულებულია იცხოვროს მისი და მისი ოჯახის სიცოცხლისთვის საშიშ, რისკის შემცველ ზონაში.

თუმცა პრობლემურ საკითხად გამოიკვეთა კატეგორიის შეცვლის თობაზე უფლებამოსილი ორგანოს დადგენის საკითხიც. ქონების მართვის სააგენტო აღნიშნულ საკითხს ლაბორატორიის

41

კომპეტენციად მიიჩნევს, ხოლო ლაბორატორია ქონების მართვის. სწორედ აღნიშნული პასუ-ხებით იშორებნდენ თავიდან ასეთი პრობლემის მქონე ოჯახებს. აღნიშნულ საკითხის გადაჭრის მიზნით, შედგა ორგანიზაციის შეხვედრები ლაბორატორიაში, ქონების მართვასა და გარემოს დაცვის საგენტოებში.

საკრებულოს #16-77 დაგენილებით განსაზღვრული წესის თანახმად, სწორედ, ქონების მართვის სააგენტო უზრუნველყოფს დაზარალებულ პირთა სიის შედგენას, რომელშიც განსაზღვრულია, როგორც დაზარალებულთა რაოდენობა, ასევე კატეგორია და ჯგუფი, სწორედ ისინი წარუდგენენ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობას დასამტკიცებლად. ბუნებრივად იგულისხმება, რომ სიაში არსებობისა თუ კატეგორიის მინიჭების საკითხი უნდა გადაწყდეს დადგენილებით გათ-ვალისწინებული დოკუმენტების მიხედვით.

აღნიშნული კუთხით რამოდენიმე საქმეს განვიხილავთ, ერთ-ერთი ნ.თ.-ს ოჯახის საკითხია, რომელიც კატეგორიის შეცვას ითხოვდა. მან ქონების მართვის საგენტოსგან დახმარება ვერ მიიღო და შემდეგ თბილისის მერიას დაეთანხმა ინვესტორის მოძიებაზე. დაზარალებულმა ინვესტორი მოიძია და სახლების შესყიდვაზეც დაითანხმა. ამის მიუხედავად, მერია დაზარალებულებს თავიდან იშორებს და ითხოვს, რომ ხელშეკრულებები ინვესტორთან გაფორმდეს, თუმცა ქონების შემსყიდველებს თვითონ არ უფორმებენ საჭირო საბუთებს.

სტიქიის შედეგად დაზარალებული სვანიძის ქუჩის #19-ში მცხოვრები ხ.ე.-ის საკითხი დღემდე გადასაწყვეტია. გარემოს დაცვის სააგენტოს დასკვნის შესაბამისად ხ.ე.-ის სახლი საშიშ ზონაში მდებარეობს და სახლში ცხოვრება საფრთხეს უქმნის მას და მისი შვილების სიცოცხლეს. გარდა იმისა, რომ სახლი სახიფათო ზონაში დგას, მისი რეაბილიტაციაც შეუძლებელია. ვაკის რაიონის გამგეობის დასკვნით, მერიის მუნიციპალიტეტის ლაბორატორიის მიერ დადგენილი სარეაბილიტაციო სამუშაოებისთვის საჭირო თანხა, ლევან სამხარაულის სახელობის სასა მარ-თლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს მიერ სახლის შეფასების ოდენობის 50%-ს აღე მა ტება. 2015 წლის 5 ივლისის #16/77 დადგენილების შესაბამისად, ასეთ შემთხვევაში დაზა რა ლებულის დაკმაყოფილება ოჯახისთვის კატეგორიის შეცვლითა და შესაბამისი კომპენსაციის ანაზ ღა უ-რებით უნდა მოხდეს.

როგორც ჩვენთვის ცნობილია, ვაკის რაიონის გამგეობამ ამა წლის 4 ივლისს მთელი დოკუ-მენტაცია თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ქონების მართვის სააგენტოს შემდგომი რეა გი-რებისთვის გადაუგზავნა.

42

ქონების მართვის სააგენტოს ხ.ე.-სთვის საკითხის გადაწყვეტასთან დაკავშირებით მისთვის პასუხი დღემდე არ გაუცია. ხ. ე.-ს საკითხზე ორაგნიზაციამ 2016 წლის 4 აგვისტოს თბილისის მერიას და ქონების მართვის სააგენტოს ამ პრობლემის მოსაგვარებლდ მიმართა.

5.5. კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირები

მონიტორინგის მიმდინარეობისას პრობლემა ჰქონდა ოთხ ოჯახს, მათ სახლები სტიქიამდე რამოდენიმე წლით ადრე ჰქონდათ აშენებული. მათი ქონება დაკანონებული არ იყო, ამასთანავე სახლები ორთოფოტოზეც არ აღმოჩნდა და მიწის ლეგალიზაციასაც, კანონის შესაბამისად, არ დაექვემდებარა. ამიტომ, მათ დადგენილებით გათვალისწინებული პირველადი წესით კომპენსაცია ვერ მიიღეს.

აღნიშნულ ოჯახებს, დადგენილებაში შესული 18 დეკემბრის ცვლილებებით, კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირებისთვის გათვალისწინებული ფულადი დახმარების სახით, ეკუთვნოდათ კომპენსაცია. აღნიშნული საკითხი ორგანიზაციის ჩართულობით გადაიჭრა და 4 ოჯახზე კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირებისთვის გათვალისწინებული თანხები გაიცა.

5.6. დაზარალებული 7 ოჯახი

პრობლემის სახით ასევე გამოიკვეთა ბ.გ-ის და ნ.ხ.-ის, ა.მ.-ის, ჯ.ხ.-ის და მცირეწლოვანი მ. ხ.-ის კანონიერი წარმომადგენლის ჯ.ხ.-ის, ვ.ფ.-ას, ხ.ჯ.ას და თ.ს.-ის პრობლემა, რომელსაც ქონების მართვის სააგენტო არ აძლევს კომპენსაციას. ბ.გ.-ძე გახლავთ დაზარალებული, რომელიც მერიამ სტიქიის შემდგომ ჩადგმული ვაგონიდან გამოასახლა. ისინი ორგანიზაციის იურისტებ მა, სწო-რედ, აღნიშნული ფაქტის შემდგომ მოინახულეს. როგორც დაზა-რალებული აღნიშნავს, მასსა და მის მდგმურებს შორის არსებობს დავა, რაც შეიძლება გახდეს კომპენსაციის გაცემაზე უარის თქმის საფუძველი. თუმცა როგორც ირკვევა, ქონების მართვის სააგენტო არა მარტო მას, არამედ ბ. გ.-ის მიერ სტიქიამდე ბევრად ადრე

გაყიდული ქონების მესაკუთრეებსაც არ აძ ლევს კომპენსაციას. როგორც გაირკა, ამ უკანასკნელს

ქონების მართვის სააგენტოს ხ.ე.-სთვის საკითხის გადაწყვეტასთან დაკავშირებით მისთვის პასუხი დღემდე არ გაუცია. ხ. ე.-ს საკითხზე ორაგნიზაციამ 2016 წლის 4 აგვისტოს თბილისის მერიას და ქონების მართვის სააგენტოს ამ პრობლემის მოსაგვარებლდ მიმართა.

5.5. კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირები

მონიტორინგის მიმდინარეობისას პრობლემა ჰქონდა ოთხ ოჯახს, მათ სახლები სტიქიამდე რამოდენიმე წლით ადრე ჰქონდათ აშენებული. მათი ქონება დაკანონებული არ იყო, ამასთანავე სახლები ორთოფოტოზეც არ აღმოჩნდა და მიწის ლეგალიზაციასაც, კანონის შესაბამისად, არ დაექვემდებარა. ამიტომ, მათ დადგენილებით გათვალისწინებული პირველადი წესით კომპენსაცია ვერ მიიღეს.

აღნიშნულ ოჯახებს, დადგენილებაში შესული 18 დეკემბრის ცვლილებებით, კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირებისთვის გათვალისწინებული ფულადი დახმარების სახით, ეკუთვნოდათ კომპენსაცია. აღნიშნული საკითხი ორგანიზაციის ჩართულობით გადაიჭრა და 4 ოჯახზე კანონიერი საფუძვლის გარეშე მცხოვრები პირებისთვის გათვალისწინებული თანხები გაიცა.

5.6. დაზარალებული 7 ოჯახი

პრობლემის სახით ასევე გამოიკვეთა ბ.გ-ის და ნ.ხ.-ის, ა.მ.-ის, ჯ.ხ.-ის და მცირეწლოვანი მ. ხ.-ის კანონიერი წარმომადგენლის ჯ.ხ.-ის, ვ.ფ.-ას, ხ.ჯ.ას და თ.ს.-ის პრობლემა, რომელსაც ქონების მართვის სააგენტო არ აძლევს კომპენსაციას. ბ.გ.-ძე გახლავთ დაზარალებული, რომელიც მერიამ სტიქიის შემდგომ ჩადგმული ვაგონიდან გამოასახლა. ისინი ორგანიზაციის იურისტებ მა, სწო-რედ, აღნიშნული ფაქტის შემდგომ მოინახულეს. როგორც დაზა-რალებული აღნიშნავს, მასსა და მის მდგმურებს შორის არსებობს დავა, რაც შეიძლება გახდეს კომპენსაციის გაცემაზე უარის თქმის საფუძველი. თუმცა როგორც ირკვევა, ქონების მართვის სააგენტო არა მარტო მას, არამედ ბ. გ.-ის მიერ სტიქიამდე ბევრად ადრე

გაყიდული ქონების მესაკუთრეებსაც არ აძ ლევს კომპენსაციას. როგორც გაირკა, ამ უკანასკნელს

43

ვისთანაც აქვს დავა, მასზე სახლი ქო ნების მართვის სააგენტოს მითითებით კომპანიამ უკვე გასცა. ამ შემთხვევაში იკვეთება არა სამართლიანი და არათანაბარი მიდგომა, ვინაიდან თუ არსებობს დავა მხარეებს შორის, მაშინ არც ერთ მათგანზე არ უნდა მოხდეს დავის დასრულებამდე დახმარების გაწევა. გარდა ამისა, გაურკვეველია ბ.გ.-ის ადრე გაყიდული ქონების მესაკუთრეებს რატომ არ აძლევს ქონების მართვის სააგენტო კომპენსაციას. აღნიშნულ საკითხზე ორგანიზაციამ ინფორმაცია ქონების მარ თვის სააგენტოდან გამოითხოვა, თუმცა პასუხი ამ დრომდე არ მიუღია.

5.7. თ. ბ.-ის საკითხი

თ.ბ. ვერეს ხეობაში, წყნეთის ქუჩის მიმდებარე ტერიტორიაზე ცხოვრობდა. მას სტიქიამდე ჰქონ-და 519 კვ.მ მიწის ნაკვეთი ხეხილითა და ყურძნის ხეივნით. აღნიშნულ მიწის ნაკვეთზე იდგა 25 კვ.მ სახლი. 13 ივნისს სტიქიამ ყველაფერი გაანადგურა. თ.ბ.-ის მიერ არაერთხელ იქნა ქონების მართვის სააგენტოში გაგზავნილი წერილები დაზარალებულთა ერთიან სიაში შეყვანისა და დახმარების მოთხოვნით, მაგრამ დადებითი პასუხი დღემდე ვერ მიიღო.

ვაკის რაიონის გამგეობის პასუხის თანახმად, თ. ბ.-მ წერიოლით ქონების მართვის საგენტოს მიმართა და კიდევ ერთხელ მოითხოვა დაზარალებულთა ერთიან სიაში შეყვანა. 20 ივნისის წერილით ქონების მართვის სააგენტომ თ.ბ.-ს უარი უთხრა დაზარალებულთა სიაში შეყვანაზე. ქონების მართვის სააგენტო განმარტავს, რომ მოპოვებული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია, საჯარო რეესტრის ამონაწერი და სხვა იურიდიული მნიშვნელობის დოკუმენტები არ წარმოადგენდა კერძო საკუთრების დამადასტურებელ საბუთებს. ასევე მათივე მოსაზრებით 25 კვ.მ საახლი არ იყო საცხოვრებელი, ხოლო მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეთა დახმარებას დადგენილი წესი არ ითვალისწინებს.

აღსანიშნავია, რომ ქონების მართვის სააგენტოს აღნიშნული პასუხი ყველანაირ საფუძველს მოკლებულია. ზემოთ აღნიშნულ ფართში დაზარალებული მამასთან ერთად წლების მან ძილ-ზე (20 წელი) ცხოვრობდა. აღნიშნული ფართის დაკანონების მოთხოვნით მან, ჯერ კიდევ, სტი ქიამდე ერთი თვით ადრე 2015 წლის 13 მაისს მიმართა. თუმცა განცხადებაზე უარი 2016 წლის 7 ივლის სთბილისის საკრებულოს ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პი-რების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღია რების კომისიისგან მიიღო. უარის საფუძვლს მიწის ნაკვეთის თვითნებურად დაკავების და ფლობის ფაქტის დაუდასტურებლობა „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პი-რების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების

44

აღია რების შესახებ” საქართველოს კანონის ამოქმედებამდე წარმოადგენდა. აღნიშნული უარი დაზა რალებულმა სასამართლოში გაასაჩივრა.

რაც შეეხება ქონების მართვის სააგენტოს პოზიციას, გვინდა აღვნიშნოთ, რომ თბილისის მუნი-ციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებით, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქი-ის შედეგად, განისაზღვრა დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზრუნველყოფის, უძ რა ვი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესი, რომელიც ითვალისწინებს ფულადი დახმარების გაცემას არა მხოლოდ ქონების მესაკუთრეებისთვის, არამედ მოსარგებლე და მფლობელებზე. ამავე წესით განისაზღვრა დაზარალებული პირის განმარტებაც. „დაზარალებული პირი — (ოჯახი) — კომისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრეები, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ’’ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სუბიექტები, რომლებსაც თბილისში, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაენგრათ/დაუზიანდათ საცხოვრებელი სახლი/ბინა.

ამავე წესის მე-4 მუხლი ადგენს საცხოვრისით უზრუნველყოფის წესს და ამ მიზნით, ფულადი თანხის გაცემის თაობაზე ხელშეკრულების გაფორმებისას. თბილისის მუნიციპალიტეტი იღებს ვალდებულებას, კომისიის მიერ სტიქური უბედურების განსაზღვრის ზონის დადგენის შემდეგ, ხსენებულ აგილას მდებარე საცხოვრებელი სახლი/ბინის მესაკუთრეებს უძრავი ქონების (მათ შორის მიწის ნაკვეთის) მუნიციპალიტეტისათვის საკუთრებაში გადაცემის სანაცვლოდ, ხოლო მფლობელებს/მოსარგებლეებს საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის უფლების დათ-მობის სანაცვლოდ, აუნაზღაუროს სტიქიამდე მათ საკუთრებაში/მფლობელობაში/სარგებ ლო-ბაში არსებული უძრავი ქონების (მათ შორის მიწის ნაკვეთის) შემფასებლის მიერ დადგენილი საბაზრო ღირებულება.

ზემოთ აღნიშნული მუხლების ანალიზი ცხადყოფს, რომ ეს პირი ნამდვილად წარმოადგენს 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულს, ვინაიდან მიწასთან ერთად მას მფლობელობაში არსებული სახლიც დაენგრა.

5.8. სტიქიის ზონის განსაზღვრა

დაზარალებულებთან შეხვედრებისას გამოკვეთა, რომ ერთ-ერთ პრობლემას, სწორედ, სტი-ქიის ზონის განსაზღვრა წარმოადგენდა. ოჯახების ნაწილი, რომლებსაც 13-14 ივნისის სტიქიის

აღია რების შესახებ” საქართველოს კანონის ამოქმედებამდე წარმოადგენდა. აღნიშნული უარი დაზა რალებულმა სასამართლოში გაასაჩივრა.

რაც შეეხება ქონების მართვის სააგენტოს პოზიციას, გვინდა აღვნიშნოთ, რომ თბილისის მუნი-ციპალიტეტის საკრებულოს #17-66 დადგენილებით, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქი-ის შედეგად, განისაზღვრა დაზარალებულ პირთა (ოჯახთა) საცხოვრისით უზრუნველყოფის, უძ რა ვი ქონების დათმობისა და სხვა სახის ფულადი დახმარების გაცემის წესი, რომელიც ითვალისწინებს ფულადი დახმარების გაცემას არა მხოლოდ ქონების მესაკუთრეებისთვის, არამედ მოსარგებლე და მფლობელებზე. ამავე წესით განისაზღვრა დაზარალებული პირის განმარტებაც. „დაზარალებული პირი — (ოჯახი) — კომისიის მიერ განსაზღვრულ ტერიტორიაზე მდებარე უძრავი ქონების მესაკუთრეები, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ’’ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სუბიექტები, რომლებსაც თბილისში, 2015 წლის 13-14 ივნისს მომხდარი სტიქიის შედეგად დაენგრათ/დაუზიანდათ საცხოვრებელი სახლი/ბინა.

ამავე წესის მე-4 მუხლი ადგენს საცხოვრისით უზრუნველყოფის წესს და ამ მიზნით, ფულადი თანხის გაცემის თაობაზე ხელშეკრულების გაფორმებისას. თბილისის მუნიციპალიტეტი იღებს ვალდებულებას, კომისიის მიერ სტიქური უბედურების განსაზღვრის ზონის დადგენის შემდეგ, ხსენებულ აგილას მდებარე საცხოვრებელი სახლი/ბინის მესაკუთრეებს უძრავი ქონების (მათ შორის მიწის ნაკვეთის) მუნიციპალიტეტისათვის საკუთრებაში გადაცემის სანაცვლოდ, ხოლო მფლობელებს/მოსარგებლეებს საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის უფლების დათ-მობის სანაცვლოდ, აუნაზღაუროს სტიქიამდე მათ საკუთრებაში/მფლობელობაში/სარგებ ლო-ბაში არსებული უძრავი ქონების (მათ შორის მიწის ნაკვეთის) შემფასებლის მიერ დადგენილი საბაზრო ღირებულება.

ზემოთ აღნიშნული მუხლების ანალიზი ცხადყოფს, რომ ეს პირი ნამდვილად წარმოადგენს 13-14 ივნისის სტიქიით დაზარალებულს, ვინაიდან მიწასთან ერთად მას მფლობელობაში არსებული სახლიც დაენგრა.

5.8. სტიქიის ზონის განსაზღვრა

დაზარალებულებთან შეხვედრებისას გამოკვეთა, რომ ერთ-ერთ პრობლემას, სწორედ, სტი-ქიის ზონის განსაზღვრა წარმოადგენდა. ოჯახების ნაწილი, რომლებსაც 13-14 ივნისის სტიქიის

45

შედეგად მიადგათ ზიანი, დაზარალებულად არ ცნეს, მხოლოდ იმ სა ფუ ძვლით, რომ არ მოხვდნენ რუკების მიხედვით განსაზღვრულ სტიქიის ზონაში.

5.9. სტიქით დაზარალებული კიდევ ერთი ოჯახის პრობლემა

დ.მ.-ის ოჯახი 13-14 ივნისის სტიქიის დროს დაზარალდა. იგი წყნე-თის გზატკეცილზე ცხოვრობდა, თუმცა მისი დაზარალებულთა ერთიანი სიიდან ამოღება გაურკვეველი მიზეზების გამო მოხ-და. სტიქიის შედეგად დაზიანდა მისი საცხოვრბელი სახლი, გან -საკუთრებით ჭერი, ღობე და ჭიშკარი, წყალმა წაიღო მის საკუთ-რებაში რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის 604 კვ.მ-დან 150 კვ.მ. ამ დრომდე არ არსებობს მის სახლამდე მისასვლელი გზა.

დ.მ.-მა არაერთხელ ითხოვა სიიდან მისი ამოღების მიზეზის და-დ გენა, თუმცა უშედეგოდ. ქონების მართვის სააგენტოს პოზი-ციით, იგი არ აკმაყოფილებს 2015 წლის 5 ივლისის #16-77 დად-გენილებით განსაზღვრულ დაზარალებულად ცნობის მოთხოვნებს, თუმცა კონკრეტულად რა ვერ დააკმაყოფილა დ.მ.-ის ოჯახმა, იმისთვის, რომ დაზარალებულის სტატუსი გაუუქმეს, გაურკვეველია.

5.10. მიწა და არასაცხოვრებელი ფართი (ავტოფარეხების მესაკუთრე 5 ოჯახი)

პრობლემურ საკითხად გამოვყოფთ იმ პირებს, რომლებსაც სტიქიის შედეგად მიწა და არა-საცხოვრებელი ფართი (ავტოფარეხები) დაუზიანდათ ან გაუნადგურდათ. აღნიშნულ საკითხზე „კონსტიტუციის 42-ე მუხლს“ დაზარალებულებმა 2016 წლის ივნისის თვეში მიმართეს. ორგა -ნიზაციამ აღნიშნული პრობლემა საკრებულოში განიხილა და შეიმუშავა რეკომენდაცია, რითაც მოითხოვა დადგენილებაში ამ მიმართულებით ცვლილებების შეტანა.

46

გადასაწყვეტი პრობლემა:

● ბ. გ. და 7 სხვა დაზარალებული;

● დაზარალებულები, რომლებიც სიაში არ მოხვდნე, თუმცა დაუზიანდათ ან დაენგრათ სტიქიის შედეგად სახლი და მიწა — დაახლოებით10 დაზარალებული;

● სარეკრიაციო ზონაში მცოვრები პირები — 5 ოჯახი (მოგვარების სტადიაზეა).

● ავტოფარეხების მესაკუთრეები — 5 ოჯახი.

● ხ. ე.ის საქმე — კატეგორიის შევლა.

დასკვნა

ორგანიზაცია „კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ მიერ 2015 წლის 15 ოქტომბრიდან 2016 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდში განხორციელებულმა „2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიით მიყენებული ზიანის აღმოფხვრისათვის მობილიზებული თანხებისა და რესურსების ხარჯვის პროცესის მონიტორინგმა“ შემდეგი დასკვნის გაკეთების შესაძლებლობა მოგვცა.

უწყებათაშორისი კომისიის მუშაობა დადგენილებით გათვალისწინებული მოთხოვნების დაცვით არ იყო წარმართული.

თბილისის საკრებულოს შემუშავებული დადგენილება, რომლითაც განისაზღვრა დაზა რალე-ბულებისთვის კომპენსაციის გაცემის წესი, არ არის სრული, არ არეგულირებს სტიქიის ზონაში არსებულ ყველა სამართლებრივ ურთიერთობას და კვლავ საჭიროებს გარკვეული სახის ცვლილებებს.

გარდა აღნიშნულისა, ასევე არ სრულდება წესში განსაზღვრული ზოგიერთი მუხლის მოთხოვ-ნე ბი და შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ფაქტობრივად, ფორმალურად არის ჩაწერილი საკრებულოს დაგენილებაში (მოთხოვნის უფლების დათმობა).

საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიისთვის დადგენილი ვადები, იძლევა საკითხის გაჭიანურების შესაძლებლობას.

გადასაწყვეტი პრობლემა:

● ბ. გ. და 7 სხვა დაზარალებული;

● დაზარალებულები, რომლებიც სიაში არ მოხვდნე, თუმცა დაუზიანდათ ან დაენგრათ სტიქიის შედეგად სახლი და მიწა — დაახლოებით10 დაზარალებული;

● სარეკრიაციო ზონაში მცოვრები პირები — 5 ოჯახი (მოგვარების სტადიაზეა).

● ავტოფარეხების მესაკუთრეები — 5 ოჯახი.

● ხ. ე.ის საქმე — კატეგორიის შევლა.

ორგანიზაცია „კონსტიტუციის 42-ე მუხლის“ მიერ 2015 წლის 15 ოქტომბრიდან 2016 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდში განხორციელებულმა „2015 წლის 13-14 ივნისის სტიქიით მიყენებული ზიანის აღმოფხვრისათვის მობილიზებული თანხებისა და რესურსების ხარჯვის პროცესის მონიტორინგმა“ შემდეგი დასკვნის გაკეთების შესაძლებლობა მოგვცა.

უწყებათაშორისი კომისიის მუშაობა დადგენილებით გათვალისწინებული მოთხოვნების დაცვით არ იყო წარმართული.

თბილისის საკრებულოს შემუშავებული დადგენილება, რომლითაც განისაზღვრა დაზა რალე-ბულებისთვის კომპენსაციის გაცემის წესი, არ არის სრული, არ არეგულირებს სტიქიის ზონაში არსებულ ყველა სამართლებრივ ურთიერთობას და კვლავ საჭიროებს გარკვეული სახის ცვლილებებს.

გარდა აღნიშნულისა, ასევე არ სრულდება წესში განსაზღვრული ზოგიერთი მუხლის მოთხოვ-ნე ბი და შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ფაქტობრივად, ფორმალურად არის ჩაწერილი საკრებულოს დაგენილებაში (მოთხოვნის უფლების დათმობა).

საკრებულოს მიწის ლეგალიზაციის კომისიისთვის დადგენილი ვადები, იძლევა საკითხის გაჭიანურების შესაძლებლობას.

47

არ არის განსაზღვრული მიწის და დამხმარე სათავსოების დაზიანებისთვის ზიანის ანაზღაურე-ბის წესი.

მონიტორინგმა გამოკვეთა, რომ თბილისის მერიის და ქონების მართვის სააგენტოს მიერ გაწეული სამუშაოების მიუხედავად, ამ ორგანოებმა დროულად და გამჭვირვალედ ინფორმაცია არ მოგვაწოდა.

დაზარალებულთა 80 ოჯახის გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ მოსახლეობის დიდი ნაწილი, დაზა-რალებულთა არათანაბარ მდგომარეობაში არსებობასა და თანხების არამიზნობრივ ხარჯვაზე საუბრობს.

დარჩენილი დაზარალებული ოჯახების პრობლემების განხილვამ ცხადყო, რომ სტიქიიდან ერთი წლის თავზე, შესაბამისი ორგანოები, კვლავ ცდილობენ გააჭიანურონ აღნიშნული სა-კითხების გადაჭრა.

რეკომენდაციები

პროექტის ჯგუფის მიერ გამოვლინდა მნიშვნელოვანი საკანონმდებლო და პრაქტიკული პრობლემები, რაზეც მონიტორინგის ანგარიშში უკვე ვისაუბრეთ. აღნიშნული პრობლემების მოგვარების მიზნით, ორგანიზაციამ შემდეგი სახის რეკომენდაციები შეიმუშავა:

● უწყებათაშორისი კომისიამ, მთავრობის დადგენილების თანახმად საქართველოს მთავრობაში წარადგინოს ანგარიში გაწეული სამუშაოების შესახებ;

● თბილისის საკრებულოს #17-66 დადგენილებაში შევიდეს ცვლილება. კერძოდ, დად-გენილების მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტს დაემატოს „დ“ ქვეპუნქტი: „დ) IV ჯგუფი — პირები, რომლებიც დაზარალდნენ 13-14 ივნისის სტიქიის შედეგად და 2007 წლის 11 ივლისის კანონის „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში/სარგებლობაში არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ ამოქმედების დროისთვის აკმაყოფილებდნენ ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს“. აღნიშნული ცვლილება უზრუნველყოფს სარეკრიაციო ზონაში მოხვედრილი 5 ოჯახის სამართლიანი ანაზღაურების მიღებას.

48

● დაზარალებულად მოიაზრებიან პირები, ვისაც დაენგრათ/დაუზიანდათ სახლი/ბინა, შესაბამისად, პირები ვისაც სტიქიის შედეგად დაუზიანდათ/დაენგრათ დამხმარე სათავ-სოები (ავტოფარეხები) და მიწა ყველანაირი ფულადი დახმარების გარეშე დარჩნენ. მათი საკითხის გადასაწყვეტად, ვითხოვთ, მოხდეს მუხლის დამატება. კერძოდ, და ზა-რალებულთათვის მიწის და ავტოფარეხის დანგრევა/ დაზიანებისთვის ფულადი დახ-მარება განისაზღვროს მუხლობრივად.

,,მუხლი 5(1) დაზარალებულ პირთა ავტოფარეხის/მიწის დანგრევის/დაზიანებისთვის ფუ-ლადი დახმარების გაცემის წესი.

ა) იმ პირებს, რომლებსაც დაენგრათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტოფარეხები/მიწა, მიეცეთ შესაბამისი რაიონის გამგეობის მიერ მათი ქონების საბაზრო ღიებულების შესაბამისი ანაზღაურება.

ბ) იმ პირებს, რომლებსაც დაუზიანდათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტოფარეხები/მიწა, რომელიც რეაბილიტაციას ექვემდებარება, მიეცეთ შესაბამისი რაიონის გამგეობის მიერ, მათი ქონების რეაბილიტაციისთვის საჭირო ოდენობის ანაზღაურება.

გ) ქონების დაზიანების ხარისხს და საბაზრო ღირებულებას ადგენს შემფასებელი სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიურო.

● მოხდეს 14-13 ივნისის სტიქიის ხარჯვითი პროცესის შესწავლა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ.

● თბილისის მერიამ და ქონების მართვის სააგენტომ მოახდინონ დარჩენილი და-ზარალებული პირების პრობლემების გადაჭრა.

● დაზარალებულად მოიაზრებიან პირები, ვისაც დაენგრათ/დაუზიანდათ სახლი/ბინა, შესაბამისად, პირები ვისაც სტიქიის შედეგად დაუზიანდათ/დაენგრათ დამხმარე სათავ-სოები (ავტოფარეხები) და მიწა ყველანაირი ფულადი დახმარების გარეშე დარჩნენ. მათი საკითხის გადასაწყვეტად, ვითხოვთ, მოხდეს მუხლის დამატება. კერძოდ, და ზა-რალებულთათვის მიწის და ავტოფარეხის დანგრევა/ დაზიანებისთვის ფულადი დახ-მარება განისაზღვროს მუხლობრივად.

,,მუხლი 5(1) დაზარალებულ პირთა ავტოფარეხის/მიწის დანგრევის/დაზიანებისთვის ფუ-ლადი დახმარების გაცემის წესი.

ა) იმ პირებს, რომლებსაც დაენგრათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტოფარეხები/მიწა, მიეცეთ შესაბამისი რაიონის გამგეობის მიერ მათი ქონების საბაზრო ღიებულების შესაბამისი ანაზღაურება.

ბ) იმ პირებს, რომლებსაც დაუზიანდათ მათ საკუთრებაში არსებული ავტოფარეხები/მიწა, რომელიც რეაბილიტაციას ექვემდებარება, მიეცეთ შესაბამისი რაიონის გამგეობის მიერ, მათი ქონების რეაბილიტაციისთვის საჭირო ოდენობის ანაზღაურება.

გ) ქონების დაზიანების ხარისხს და საბაზრო ღირებულებას ადგენს შემფასებელი სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიურო.

● მოხდეს 14-13 ივნისის სტიქიის ხარჯვითი პროცესის შესწავლა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ.

● თბილისის მერიამ და ქონების მართვის სააგენტომ მოახდინონ დარჩენილი და-ზარალებული პირების პრობლემების გადაჭრა.

38

RECOMMENDATIONS

The team of the project revealed significant legal and practical problems which have been discussed in the report. The organization elaborated the following recommendations for to solve mentioned issues:

● nter-Agency Commission, according to the decree of the government should submit a report of its occupation to the Government of Georgia;

● Article 3 of the resolution No17-66 issued by the City Assembly should be to be added to paragraph 2, “d”: “d) group IV — those who have suffered as a result of the disaster of June 13-14 and July 11, 2007 “the physical and legal persons owning the private ownership / pos-session land recognition of right to property” will be enacted to meet the requirements of this law ”. The mentioned change guarantees the fair compensation to the five families living in recreation zone.

● the victims are considered to be persons whose house / apartment collapsed / damaged, not the persons to whose shacks (garages) and land were damaged / collapsed by the disaster. However, such persons are left without any compensation. To resolve the issue, we request, to amend the article. In particular, the victims whose of land and garage demolished / break-down, articles should define cash assistance.

“Article 5 (1) the procedure of granting the financial assistance for persons who are victims of a car / land destruction / damage.

A) Persons whose owned garages / land were collapsed should be given appropriate compen-sation for the market value of their property by the district administration.

B) Persons whose owned garages / land were damaged should be given appropriate compensa-tion for repair their property by the district administration.

C) The degree of damage to property and the market value is determined by the evaluation of Levan Samkharauli National Forensics Bureau.”

● The State Audit Office should study spending the process of the resources of June 13-14 to of disaster.

● The City Hall and Property Management Agency should solve the issues of the rest of the victims.

37

● The victims, who are not on the list, but has damaged or collapsed house and land as a result of the disaster - about 10 victims;

● Persons residing in the recreation territory - 5 families (in progress).

● Owners of garages - 5 families.

● Kh. E.’s case – changing the category.

CONCLUSION

During the period from October 15, 2015 until August 15, 2016, Organization “Article 42 of the Constitu-

tion” carried out the project of monitoring of the use of funds and resources mobilized for to eliminate the damages of June 13-14, 2015 natural disaster in Tbilisi gave us possibility to conclude the following.

Interagency commission does not work with the requirements provided by the decree.

The drafted a resolution by City Assembly that is setting a rule of issuing the compensation is not com-

plete, do not to cover all legal relationships in the disaster zone and still needs amending.

In addition to the above, some of the specific requirements of the following rules are not met as well in and we can say that in fact, it is formally written in the Assembly regulation (the right to claim the concession).

The City Assembly’s Land legalization Commission terms gives the possibility of delaying the issue.

There is no compensation rule for damaging the land and auxiliary facilities.

The monitoring revealed that despite the works of the City Hall and Property Management Agency the authorities could not provide the information timely and in a transparent manner.

Interviewing 80 families of the victims showed that the majority of the population, talks about the exis-

tence of unequal conditions for victims and the misuse of funds by the authorities.

Discussing the problems of the other families affected by the disaster showed that after a year of the disaster, the authorities are still trying to delay the solution of the issues.

● The victims, who are not on the list, but has damaged or collapsed house and land as a result of the disaster - about victims;

● Persons residing in the recreation territory - families (in progress).

● Owners of garages - families.

● Kh. E.’s case – changing the category.

During the period from October 15, 2015 until August 15, 2016, Organization “Article 42 of the Constitution” carried out the project of monitoring of the use of funds and resources mobilized for to eliminate the damages of June 13-14, 2015 natural disaster in Tbilisi gave us possibility to conclude the following.

Interagency commission does not work with the requirements provided by the decree.

The drafted a resolution by City Assembly that is setting a rule of issuing the compensation is not complete, do not to cover all legal relationships in the disaster zone and still needs amending.

In addition to the above, some of the specific requirements of the following rules are not met as well in and we can say that in fact, it is formally written in the Assembly regulation (the right to claim the concession).

The City Assembly’s Land legalization Commission terms gives the possibility of delaying the issue.

There is no compensation rule for damaging the land and auxiliary facilities.

The monitoring revealed that despite the works of the City Hall and Property Management Agency the authorities could not provide the information timely and in a transparent manner.

Interviewing 80 families of the victims showed that the majority of the population, talks about the existence of unequal conditions for victims and the misuse of funds by the authorities.

Discussing the problems of the other families affected by the disaster showed that after a year of the disaster, the authorities are still trying to delay the solution of the issues.

36

Aforementioned analysis of the articles shows that this person really is the June 13-14disaster affected, because together with the land the house he/she owned was destroyed

5.8. Determination of the Disaster Zone

During the meetings with victims revealed that one of the problems was determination of the disaster zone. Some families of those whose property damage as a result of the disaster of June 13-14, were not recognized as the victim, solely on the grounds that it did not get into the mapping defined as the disaster zone.

5.9. Another Disaster Affected Family’s Issue

D.M’s family damaged during the disaster of June 13-14. He/She lived in Tskneti highway, but was removed from the list of the victims with unknown reasons. The natural disaster damaged a house, especially the ceiling, fence and gates, swept away his ownership of registered land of 150 sq.m out of 604 sq.m. So far, there is no road to the house.

D.M. was repeatedly asking for the reason of removing him/her from the list, but to no avail. of the By the position of the Property Management Agency, the cases does not meet the requirements set in the July 5, 2015 #16-77 resolution for to recognition as victims. However, which requirement was not met by the D.M.’s family, is still not clear.

5.10. The land and non-residential building (garage owner five families)

The victims of the disaster whose land and non-residential building (garages) damaged or destroyed have to be distinguished as an issue. The victims addressed to “Article 42 of the Constitution” about the in June 2016. The organization discussed the problem in the City Assembly and issued a recommendation, which demanded changes to the resolution regarding this issue.

● The problem to be solved:

● B. C. and 7 other victims;

35

5.7. The issue of T. B.

T.B. lived in Vere Gully, near Tskneti street. She/He has had 519 square meters of land with fruit trees and grape vineyard before the disaster. 25 square meter house stood on the land. June 13 disaster has destroyed everything. T.B. repeatedly sent letters to the the Property Management Agency has been asking to insert his/her name in unified victims’ list and receive the assistance, but a positive response has not been received yet.

According to the Vake district administration response, T. B. addressed with the letter to the Property Management Agency and again demanded to enter the unified victims’ list. By the letter of June 20 the Property Management Agency refused T.B., to be in the list of victims. Property Management Agency explained that the information / documentation, the public registry extract and other legal documents are not proof of identifying the private property. They also suggested there 25 square meter house could not be residence, and the rule does not provide assistance to land owners.

It should be noted that the response of Property Management Agency’s is baseless. The affected victim lived in the mentioned space with his father for many years (20 years). The victim request was to legalize the living space, a month before the natural disaster on May 13, 2015. However, the application was denied on July 7, 2016 by the City Assembly commission for Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land. The grounds for refusal of illegal occupation of land and not proving the fact of ownership according to the law on ,, Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land “ prior to the enactment. The victim appealed the refusal to the court.

As for the Property Management Agency’s position, we would like to note that the resolution of the Municipal Assembly #17-66, was issued as a results of 13-14 June 2015 disaster, identified the proce-

dure for natural disaster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance. The resolution covers not only monetary assistance to property owners, but also for possessors and users. The affected person was determined by the definition. “Affected individuals — (family) — defined by the Commission on the territory of the real estate owners, the subject of the law on,, Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land”, to which house / apartment collapsed / damaged during the June 13 -14 , 2015 disaster.

Article 4 of the regulation sets out the rules for providing the housing and for this purpose, while con-

tracting during money issuance. Tbilisi municipality undertakes obligations that after the Commission determining the zone of disaster will remunerate the house / apartment owners of real estate (including land) in exchange to transfer the property to the municipality. For the owners / users to reimburse market value of real estate (including land) in concluded by the appraiser.

34

As we know, Vake district municipality, on July 4, sent the entire documentation to the Municipal City Hall Property Management Agency for further consideration.

Property Management Agency has not yet responded to the Kh.E’s issue. Organization on August 4, 2016, addressed to the City Hall and Property Management Agency to solve the Kh. E.’s problem.

5.5. Unlawful residents

During the monitoring process, three other families had problems with their houses, which were built few years earlier before the natural disaster. Their property was not registered, and was not at ortho photo and has been subjected to legalization of land according to the law. Therefore, they could not get the primary rule compensation according to the resolution.

The mentioned families, according to the final, amended resolution of December 18, unlawful residents were subject to receive the compensation. The issue has been resolved with the involvement of the organization and the four families residing unlawfully were granted the funds.

5.6. Seven Affected Families

There were also distinguished the problems of B.G and N.Kh, A.M, J.k-Kh. and legal representative of the minor M.Kh., J.Kh., V.P., Kh.J. and T.S., which could not receive compensation from the Property Management Agency. B.G is a victim, which was embedded by the City Hall from the Wagon after the disaster. The organizations lawyers met the after this fact occurred. The victim said that there is a dispute between him and his tenants, which could become the basis for refusing to granting compen-

sation. But as it turns out, the property management agency, hold the compensation not only him, but also for B. G. who sold the property long before disaster. As it turned out, the latter with whom he has a dispute, the property management agency has already given a compensation. In

this case there is revealed an unfair and inequitable approach, because if there is a dispute between the parties, then any one of them should receive the assistance before of the dispute finishes. In addition, it is unclear why owners B.G have sold property – owners cannot receive the compensation from Prop-

erty Management Agency. The organization requested the information from the Property Management Agency, but the response has not been received yet.

5.7. The issue of T. B.

T.B. lived in Vere Gully, near Tskneti street. She/He has had 519 square meters of land with fruit trees and grape vineyard before the disaster. 25 square meter house stood on the land. June 13 disaster has destroyed everything. T.B. repeatedly sent letters to the the Property Management Agency has been asking to insert his/her name in unified victims’ list and receive the assistance, but a positive response has not been received yet.

According to the Vake district administration response, T. B. addressed with the letter to the Property Management Agency and again demanded to enter the unified victims’ list. By the letter of June 20 the Property Management Agency refused T.B., to be in the list of victims. Property Management Agency explained that the information / documentation, the public registry extract and other legal documents are not proof of identifying the private property. They also suggested there 25 square meter house could not be residence, and the rule does not provide assistance to land owners.

It should be noted that the response of Property Management Agency’s is baseless. The affected victim lived in the mentioned space with his father for many years (20 years). The victim request was to legalize the living space, a month before the natural disaster on May 13, 2015. However, the application was denied on July 7, 2016 by the City Assembly commission for Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land. The grounds for refusal of illegal occupation of land and not proving the fact of ownership according to the law on ,, Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land “ prior to the enactment. The victim appealed the refusal to the court.

As for the Property Management Agency’s position, we would like to note that the resolution of the Municipal Assembly 17-66, was issued as a results of 13-14 June 2015 disaster, identified the procedure for natural disaster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance. The resolution covers not only monetary assistance to property owners, but also for possessors and users. The affected person was determined by the definition. “Affected individuals — (family) — defined by the Commission on the territory of the real estate owners, the subject of the law on,, Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land”, to which house / apartment collapsed / damaged during the June 13 -14 , 2015 disaster.

Article 4 of the regulation sets out the rules for providing the housing and for this purpose, while contracting during money issuance. Tbilisi municipality undertakes obligations that after the Commission determining the zone of disaster will remunerate the house / apartment owners of real estate (including land) in exchange to transfer the property to the municipality. For the owners / users to reimburse market value of real estate (including land) in concluded by the appraiser.

33

ing to which the Agency considers life-threatening in certain properties. The monitoring revealed the disaster-affected families, which Property Management Agency granted Category II, because the house was not completely destroyed. The fact that the Environmental Protection Agency issued the conclusion, that the area is dangerous for life to live in, un-

fortunately, was not taken into account while determining the category. Matter of this fact a small part of the victims argue on assigning category II and requests to switch. Property Management Agency, matter of ig-

noring the conclusions of the Environmental Protection Agency a large part of the disaster-affected families, are forced to live with their family in life-threatening risk zone.

However, it was revealed that determining the competent authority for the category change is the issue. Property Management Agency considers it as a task of the laboratory and the laboratory vice-versa. The families were getting that answer and keeping away. To find a solution of the problem the organization met the laboratory, Property Development, and Environmental Protection Agencies.

according to the procedure defined by the City Assembly in the resolution #16-77, Property Management Agency provides victims of compiling list of which is defined the number of victims, as well as categories and groups, they were presented to the Municipal Government for approval. Naturally, it is meant that the existence of a list or belonging to the categories should be decided by documents provided by the resolution.

In this respect, we will discuss some of the cases, one of them is the cases of N.T family who was demand-

ing the category change. They could not receive assistance from the Agency for Property Management and afterwards agreed to the City Hall to find the investor. The affected victim found an investor and persuaded to buy the houses. However, the City Hall was sending the victims away, telling to conclude the agreements with the investor, but was not the signing the necessary documents with the purchaser itself.

Disaster-affected Kh.E case living at Svanidze str. #19 is still to be decided. According to the Environ-

mental Protection Agency report, Kh.E’s house in the danger zone and to living in the house is life threat-ening for them and their children lives. Despite the fact that the house is situation in the danger zone, its rehabilitation is impossible. Vake district municipality concluded that the Municipal Hall laboratory concluded for the rehabilitation required amount of funds, LEPL Levan Samkharauli National Forensic Bureau’s assessment the property repair money exceeds 50% of its price. According to the resolution #16/77 issued on July 5, 2015, in this case the victim’s family should change category and appropriate compensation should be paid.

32

The second problem was connected with N.Sh’s family. He/she also lived as a separate family before the natural disaster. She/He was written in the unified victims’ list with father- in-law and brother-in-law (family with 12 members). His/Her house was not registered before the natural disaster, but it had all the documents to prove the family lived separately. A year after the disaster the case of N.Sh was partly solved by the local administration. In order to solve the problem, “Article 42 of the Constitution’s” lawyers met Property Management Agency and the City Hall representatives several times. The organization also advocated the mentioned issue, including through the media.

It should be noted that the above-mentioned two family cases was solved with the big contribution of the organization.

5.3. Victim “Homeowners’ Associations” of June 14-13

The mentioned issues were discussed in the legal analyses chapter as well, however now the subject will be discussed in detailed. The study of the problem identified, that the Property Management Agency has misinterpreted the decision. In particular, the agency believed that the resolution #17-66 on 13-14 June does not apply to homeowners’ associations. According to the definition of terms in the above-men-

tioned resolution of the affected person (family) is defined by the Commission on the territory of the real estate owner, accordingly, the legal form does not matter and the grounds for refusal of compensation is illegal. However “homeowners’ associations” has other legal problems, which is not related to disaster (dispute between members of the association). Currently, they cannot receive the compensation due to the internal dispute, according to the terms provided by the resolution, as well as objectively. On the basis of our consultation when the latter to decide a dispute between members of the homeowners’ associations will then be able to obtain compensation.

5.4. Determination of the Categories

The City Assembly has determined, the procedure for June 13-14, 2015 natural disaster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance, in which the victims were divided into two categories. The first category includes families, whose houses were completely destroyed or severely damaged, so that cannot be repaired, and the second category — families whose houses can be restored. As a result of the monitoring implemented by the organization it was revealed that Property Management Agency does not take into account the findings of the Environmental Pro-

tection Agency while assigning into these categories for the June 13-14 natural disaster victims, accord-

ng to which the Agency considers life-threatening in certain properties. The monitoring revealed the disaster-affected families, which Property Management Agency granted Category II, because the house was not completely destroyed. The fact that the Environmental Protection Agency issued the conclusion, that the area is dangerous for life to live in, unfortunately, was not taken into account while determining the category. Matter of this fact a small part of the victims argue on assigning category II and requests to switch. Property Management Agency, matter of ignoring the conclusions of the Environmental Protection Agency a large part of the disaster-affected families, are forced to live with their family in life-threatening risk zone.

However, it was revealed that determining the competent authority for the category change is the issue. Property Management Agency considers it as a task of the laboratory and the laboratory vice-versa. The families were getting that answer and keeping away. To find a solution of the problem the organization met the laboratory, Property Development, and Environmental Protection Agencies.

according to the procedure defined by the City Assembly in the resolution 16-77, Property Management Agency provides victims of compiling list of which is defined the number of victims, as well as categories and groups, they were presented to the Municipal Government for approval. Naturally, it is meant that the existence of a list or belonging to the categories should be decided by documents provided by the resolution.

In this respect, we will discuss some of the cases, one of them is the cases of N.T family who was demanding the category change. They could not receive assistance from the Agency for Property Management and afterwards agreed to the City Hall to find the investor. The affected victim found an investor and persuaded to buy the houses. However, the City Hall was sending the victims away, telling to conclude the agreements with the investor, but was not the signing the necessary documents with the purchaser itself.

Disaster-affected Kh.E case living at Svanidze str. 19 is still to be decided. According to the Environmental Protection Agency report, Kh.E’s house in the danger zone and to living in the house is life threatening for them and their children lives. Despite the fact that the house is situation in the danger zone, its rehabilitation is impossible. Vake district municipality concluded that the Municipal Hall laboratory concluded for the rehabilitation required amount of funds, LEPL Levan Samkharauli National Forensic Bureau’s assessment the property repair money exceeds 50% of its price. According to the resolution

16/77 issued on July 5, 2015, in this case the victim’s family should change category and appropriate compensation should be paid.

31

different treatment with the persons (families living in the neighborhood) who just managed to legalize recreation area before granting the status or are not included in lines, will not be fair.

In addition the organization provided the legal counseling for the victims, accordingly they appealed to court. At this stage due to the request of one side the process is postpones until September 2016, since at this stage the City Assembly is discussing the draft law proposal of organization was appraised posi-tively by the judicial and Human Rights Committees. The opposition as well as positional party initiated the mentioned project. On August 2, 2016, the opposition party initiated the project, which was not supported by the City Assembly. Currently, according to the position of the City Assembly this issue is in working process. The second project is also prepared, which is also submitted by the organization and is absolutely identical. The organization hopes that the project initiated ruling party will supported by the assembly. After the changes, as a result of the efforts of the organization, five disaster affected families will be able to receive fair compensation.

5.2. Issues Concerning the Lists

During the monitoring process, the study of the unified list of the victims and interviewing the resident population of the disaster are have shown that there are many uncertain issues concerning the victims of the lists. Several problems were distinguished: there were occasions when several families were reg-

istered on one of the cadastral code (maximum of 4), a person with fixed two code was issued for one compensation, two persons wuth different Cadastral code were registered as two families, however they also were spouses, herewith two families, with one code was registered as one family. These issues were uncertain. According to which unlawful grounds are revealing. It is unclear division of the victims. Persons who are victims’ family (wife and children) are not included in the unified list of victims, which are the victims of the June 13-14.

One of the issues was solved after based on the organization’s legal consultation and victims spouse and children were registered in the unified list of the victims. However, the problem of the families who still cannot register their family members in the victims’ unified list still remains.

Two cases were distinguished regarding the unified list of the victims, father of V.P and A.P dies during the natural disaster on June13-14. The brothers were recorded as one family in unifies list of the victims, but in fact these families lived separately. One-year active operation resulted with Property Management Agency and V.P and A.P received the cash compensation separately.

30

group is property owners, and the second and third groups to determine the reference in the resolution on July 11, 2007 law on physical and legal entities owned (possessed) recognized land ownership. in this law was determined the legally owned and arbitrarily detained the second and third groups. Exactly, five families included in the second and third cate-

gories remain problematic. Their houses were destroyed by the disaster. The City Assembly Land Legalization Commission refused to legalize the property for mentioned five families, because their homes are located in the recreation area. Accordingly, the Property Management Agency do not signed the contract stipulated under the procedure.

For to solve the mentioned problem, as the City Assembly, Property Man-

agement Agency and the City Hall explained, the City Assembly amended The resolution, #17-66 issued on December 18 in 2015. July 5 which is determined the procedure of granting the cash assistance, as well as household items for those individuals who are not considered as affected persons. However, lived on the area without legal grounds and during the June 13-14, 2015 natural disaster damaged the owned houses. The third paragraph of the resolution determined the compensation amount of money, according to the amount of the family members, which is far less than initially determined compensation for the owners, the primary beneficiaries and possessors. Organization,, Article 42 of the Constitution “considers that the December 18, 2015 the amendment cannot provide

fair compensation for the disaster-affected 5 family (recreation zone residents), since calculating the compensation in this manner for actual damage is not addictive and does not assess actual damage. Organization believes that amending the resolution #17-66 of the city assembly is the best solution of the issue. The organization presented the project proposal, for the City Assembly resolution #17-66 amendments. The project is as follows: Article 3 of the resolution should be to be added to paragraph 2 “d”: “d) group IV — those who have suffered as a result of the disaster of June 13-14 and July 11, 2007” the physical and legal persons owning the private ownership / possession land recognition of right to property “will be enacted to meet the requirements of this law”.

“Article 42 of the Constitution” believes that the compensation rules cannot put the resident living after 2007 and much earlier inhabitants into the same condition, who simply could not use the land legaliza-

tion right (due to the lack of time) and the people who built houses in the period after 2007. In addition,

different treatment with the persons (families living in the neighborhood) who just managed to legalize recreation area before granting the status or are not included in lines, will not be fair.

In addition the organization provided the legal counseling for the victims, accordingly they appealed to court. At this stage due to the request of one side the process is postpones until September 2016, since at this stage the City Assembly is discussing the draft law proposal of organization was appraised positively by the judicial and Human Rights Committees. The opposition as well as positional party initiated the mentioned project. On August 2, 2016, the opposition party initiated the project, which was not supported by the City Assembly. Currently, according to the position of the City Assembly this issue is in working process. The second project is also prepared, which is also submitted by the organization and is absolutely identical. The organization hopes that the project initiated ruling party will supported by the assembly. After the changes, as a result of the efforts of the organization, five disaster affected families will be able to receive fair compensation.

5.2. Issues Concerning the Lists

During the monitoring process, the study of the unified list of the victims and interviewing the resident population of the disaster are have shown that there are many uncertain issues concerning the victims of the lists. Several problems were distinguished: there were occasions when several families were registered on one of the cadastral code (maximum of 4), a person with fixed two code was issued for one compensation, two persons wuth different Cadastral code were registered as two families, however they also were spouses, herewith two families, with one code was registered as one family. These issues were uncertain. According to which unlawful grounds are revealing. It is unclear division of the victims. Persons who are victims’ family (wife and children) are not included in the unified list of victims, which are the victims of the June 13-14.

One of the issues was solved after based on the organization’s legal consultation and victims spouse and children were registered in the unified list of the victims. However, the problem of the families who still cannot register their family members in the victims’ unified list still remains.

Two cases were distinguished regarding the unified list of the victims, father of V.P and A.P dies during the natural disaster on June13-14. The brothers were recorded as one family in unifies list of the victims, but in fact these families lived separately. One-year active operation resulted with Property Management Agency and V.P and A.P received the cash compensation separately.

29

tion was inadequate, and another part appreciates the remuneration. Interviewed two families are demands the change of the status of cate-

gory II. The basis of the demand is a report issued by the Environmental Protection Agency. The document indicates that the area is dangerous for habitation. Two interviewed families of the victims are registered as two families in the unified list of victims, when in fact they are four families. Consequently, they are offered to purchase two of assistances, which they consider is unfair. They are asking for separate registration as a family and demanding financial compensation. During the interviews, eight families had not yet taken the cash assistance and considered that the issue was not solved on time. Five interviewed families’ houses were being restored and they positively assess the process of rehabilitation of the property.

Almost all 80 families Interviewed think that discrimination during decision-making is impossible. Only a small proportion of them does not have the answer to this question.

According to the results of the interviews, the most of the families assess their current situation neg-atively and believes that the victims are subject to an unequal treatment.

5. REVIEW OF THE ISSUES REVEALED

The monitoring revealed a number of problems / cases that creates a general picture of the disaster situation. The problems are discussed in detailed in the following chapter of the report.

5.1. Five Families Living in the Recreation Area

The mentioned issues were discussed in the legal analyses chapter as well, however now the subject will be discussed in detailed. On July 5, 2015, the City Assembly made a resolution on natural disaster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance. According to this resolution of the affected individuals were divided into two groups, the first and second categories. Depending on the degree of damage (whether it was possible to restore the house or not) in three cate-

gory groups. These three groups determine the legal forms of real estate owned by the victim. The first

28

2 family of Akhaldaba were not informed of what procedures to go through, to be paid compensation. They even were not in the unified list of victims.

8 interviewed family of Akhaldaba believe that damage assessment has not been adequately and there was unequal treatment to the victims. Questionnaires also revealed that the victims considered the state spending as unreasonable. All families surveyed in Akhaladba states that the biggest problem is the restoration of the access road to the town, which is still unresolved.

4.3. Tskneti Gully

From 30 families interviewed families 10 of them have already received compensation in Tskhneti gully. Half of respondents said that, regardless of the compensation, the damage was assessed inadequately. They think that the government spending was inadequate and the victims were in unequal condition.

During the survey 7 families has not yet been compensated, therefore, they consider that the decisions of the state bodies were not taken in time.

Tskhneti gully four victim families were demanding the change of categories (category II to category I), because despite the fact that their homes are physically there, the land on which they stood, was re-

moved, so there is a big risk that the house can be destroyed during heavy rain.

For unknown reasons two families of Tskhneti gully were removed from the unified list of the victims, even though affected by the disaster. They considered that there is no equal treatment to victims of the disaster and compensation granting process is not objective. The explained that in their neighbor victims, who live in the same conditions, received compensation, when they are not even considered as victims.

Tskhneti gully five interviewed the families believes that they are illegally considered as unlawfully pos-

sessors by the City Hall. Their homes were located in the recreation zone, and therefore could not be registered in due time. Tbilisi property management agency offers inadequate compensation to them, which is refused by the victims.

4.4. Svanidze Street

8 families out of 25 respondent families of Svanidze Street, believe the compensation process is protracted, despite the fact that they received cash assistance. The part of these families believes that compensa-

tion was inadequate, and another part appreciates the remuneration. Interviewed two families are demands the change of the status of category II. The basis of the demand is a report issued by the Environmental Protection Agency. The document indicates that the area is dangerous for habitation. Two interviewed families of the victims are registered as two families in the unified list of victims, when in fact they are four families. Consequently, they are offered to purchase two of assistances, which they consider is unfair. They are asking for separate registration as a family and demanding financial compensation. During the interviews, eight families had not yet taken the cash assistance and considered that the issue was not solved on time. Five interviewed families’ houses were being restored and they positively assess the process of rehabilitation of the property.

Almost all 80 families Interviewed think that discrimination during decision-making is impossible. Only a small proportion of them does not have the answer to this question.

According to the results of the interviews, the most of the families assess their current situation neg-atively and believes that the victims are subject to an unequal treatment.

The monitoring revealed a number of problems / cases that creates a general picture of the disaster situation. The problems are discussed in detailed in the following chapter of the report.

5.1. Five Families Living in the Recreation Area

The mentioned issues were discussed in the legal analyses chapter as well, however now the subject will be discussed in detailed. On July 5, 2015, the City Assembly made a resolution on natural disaster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance. According to this resolution of the affected individuals were divided into two groups, the first and second categories. Depending on the degree of damage (whether it was possible to restore the house or not) in three category groups. These three groups determine the legal forms of real estate owned by the victim. The first

27

● How impartial and reasonable is the process of allocation of funds?

● Whether the term for consideration of the application is pro-tected?

● How much were you involved in the decision-making process?

● Whether food and other assistance were provided for to help?

The organization tried maintain the gender balance during the poll.

4.1. Tskhneti

The organization representatives interviewed nine households in Tskneti, among them five families were not in the unified victim list, despite the fact that the house, the yard and ancillary facilities have been damaged.

One of the interviewed families in Tskneti has been granted status of Category II, despite the fact that according to the conclusion of the Environmental Protection Agency that house is dangerous to live in. Two interviewed family had already received the draft estimate expenditure and by the time waiting of interview were waiting for compensation to restore the house and yard.

One of the interviewed families in Tskneti (the house had collapsed foundation) could not receive com-

pensation, since there was a legal dispute between him and a neighbor estate owner.

Out of all the interviewed households in Tskneti considers that the victims are in unequal conditions. The results of the questionnaire revealed that the victims believe that the distribution of funds is not targeted. The majority of respondents believe that the distribution of funds, and the decision-making process of granting the status is not transparent, there is only a small part them does not have the an-

swers to these issues.

4.2. Akhaldaba

The organization interviewed 16 families affected by the disaster in Akhaldaba, six family appreciates the damage compensation system and believes that all of the victims were targeted and objective decision making (compensation).

26

4. THE RESULTS OF THE INTERVIEWING OF THE VICTIMS

The organization interviewed 80 disaster-affected families during the monitoring. Disaster area residents were contacted based on the lists provided by the Property Management Agency and through on-site field trips. Svanidze street victim’s committee helped us to collect the data of disaster-affected persons. Interviewing the victims was conducted randomly. Trips were conducted at Svanidze Street, Tskneti gully, Tskneti and Akhaldaba territories.

Interviewed victim families of June 2015 ,14-13 natural disaster 80- housholds

0

20

10

40

30

60

50

80

70

Tskhneti - 9 families

Akhaldaba -16 family

Tskhneti gully - 30 families

Svanidze Street - 25 families

The interviews of the victims were carried out with specifically created questionnaire. Through surveys, the organization tried to get answers to questions such as:

● If all affected victims, are in the same conditions?

● How impartial and reasonable is the process of allocation of funds?

● Whether the term for consideration of the application is pro-tected?

● How much were you involved in the decision-making process?

● Whether food and other assistance were provided for to help?

The organization tried maintain the gender balance during the poll.

4.1. Tskhneti

The organization representatives interviewed nine households in Tskneti, among them five families were not in the unified victim list, despite the fact that the house, the yard and ancillary facilities have been damaged.

One of the interviewed families in Tskneti has been granted status of Category II, despite the fact that according to the conclusion of the Environmental Protection Agency that house is dangerous to live in. Two interviewed family had already received the draft estimate expenditure and by the time waiting of interview were waiting for compensation to restore the house and yard.

One of the interviewed families in Tskneti (the house had collapsed foundation) could not receive compensation, since there was a legal dispute between him and a neighbor estate owner.

Out of all the interviewed households in Tskneti considers that the victims are in unequal conditions. The results of the questionnaire revealed that the victims believe that the distribution of funds is not targeted. The majority of respondents believe that the distribution of funds, and the decision-making process of granting the status is not transparent, there is only a small part them does not have the answers to these issues.

4.2. Akhaldaba

The organization interviewed 16 families affected by the disaster in Akhaldaba, six family appreciates the damage compensation system and believes that all of the victims were targeted and objective decision making (compensation).

25

information about the project, he had no information on the matter, despite the fact that the project was being prepared. Accordingly, while there is no environmental protection and appropriate expert conclusion, how is the riverbed change the safe and reasonable step is obscure, also the City Hall is going to spend 12 000000 GEL for this purpose.

The monitoring also revealed that the City Hall, in fact, violated the public procurement law. The organi-zation sent a letter to the mayor’s office and requested the information companies that performed the work for June 13-14 elimination of damages of disaster consequences and restoration work, at the same time the information about the announced tenders. About the issued in the City Hall gave phone call explained that the tenders were not announced at all. It should be noted that the organization had not yet received a written response from the City Hall, although the request was made more than a month ago. On the mentioned issue, “Article 42 of the Constitution” appealed to the City Hall administration and requested public information.

Due to the inaccuracies arising during the monitoring, the organization also addressed to the State Audit Office. Requested information on consequences liquidation of the natural disaster and expenses incurred in connection with the audit of. On February 10, 2016 the State Audit Office reported that a separate audit was conducted on the issue.

According to the results of monitoring “Article 42 of the Constitution” assumes that providing the in-

formation in incomplete and uncertain manner, causes remaining many unanswered question for the organization. Accordingly, due to the organization’s point of view, it probably will be appropriate for the Audit Office to be interested in this issue. The basis for the conclusion is that in spite of the budget allo-

cated and donated quite a large amount of funds, after a year since the natural disaster occurred, there are many issues remained unresolved.

The City Hall spent 40 455 977 GEL for infrastructure rehabilitation and restoration according to the report. However Akhaldaba road still needs to be restored, Svanidze street Victims’ Committee, by July 20, 2016 letter, once again indicates to the mayor’s office that in the area is unsanitary conditions and in in needs of urgent sanitary measures. The former meat factory damaged building, where rodents and reptiles reside, creates a serious risk of spreading diseases for the street population, which worsens this situation.

Some of the problems of the victims of June 13-14 disaster is still unsolved. Accordingly, the question arises, where is spent the funds allocated?

The organization believes that the state audit should engagement to answer the question.

24

out project drafting works for the formation of the riverbed of the river Vere. The cost of the agreement is 239999.00 GEL. The same letter informed us about also planned formation works of the river in “Mziuri Park”, the project designing is carried out by the same company. The project costs 1 947 281,00 GEL.

The letter has attached to the project drawings; however, it does not include the estimate costs in the graph.

In the report presented by the Tbilisi City Hall, indicates that the change in the riverbed of the river Vere costs 12 000000 GEL.

The disaster-affected population has different position on the issue. According the Svanidze street victims committee’s position, changes in the riverbed, only in part where the river flows in the right direction, incases the repetition of the disaster the risk of flooding will be increased, water levels rise compared with the night of June 13 will occur in the shorter period of time. Therefore, there will be less time, for the evacuation of civilians, as well as the survival of the property. The Victims are demanding compe-

tent scientific conclusions from Ministry of Environment and Natural Resources of Georgia. “Mr. GiGla, please tell us, are you aware of what is actually planned with regard to the riverbed of Vere. If the riv-

erbed change is planned, please also submit a scientific conclusion based on what you are basing the implementation of the project. We believe that such a decision should be the subject of the societal discussing. We demand that before the project starts to meeting with the authors of the project with our street residents and convince them if this idea is implemented, they will not be under risk. We are the people who survived the natural disaster by chance and every change implemented in this place is vital for them.” — said in the statement.9

On the contrary, there is an opinion of the relevant field experts (hydrologists, geologists) according to which preparing the relevant infrastructure for riverbed change, such as fences, grille, in case of repetition a natural disaster prevents it or makes the minimum damage. However, it should be noted that predicting the subject fully is impossible; it all depends on the scale of the disaster. Despite the fact that the Vere valley was characterized with these kinds of floods in the last century, According to the specialists, the scale of the disaster June 13-14, 2015, may be repeated in about once in a thousand years.

City Hall does not make comments on this issue. It is not clear whether the conclusion of Environmental Protection Agency is issued for this draft project. However, one circumstance must be note, when the deputy head of the Environmental Protection Agency was contacted by the organization and asked for

9 Available at: http://www.postalioni.com/2016/05/%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1% E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83-%A3%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%9B/;

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=628419097324775&id=504301283069891;

information about the project, he had no information on the matter, despite the fact that the project was being prepared. Accordingly, while there is no environmental protection and appropriate expert conclusion, how is the riverbed change the safe and reasonable step is obscure, also the City Hall is going to spend 12 000000 GEL for this purpose.

The monitoring also revealed that the City Hall, in fact, violated the public procurement law. The organization sent a letter to the mayor’s office and requested the information companies that performed the work for June 13-14 elimination of damages of disaster consequences and restoration work, at the same time the information about the announced tenders. About the issued in the City Hall gave phone call explained that the tenders were not announced at all. It should be noted that the organization had not yet received a written response from the City Hall, although the request was made more than a month ago. On the mentioned issue, “Article 42 of the Constitution” appealed to the City Hall administration and requested public information.

Due to the inaccuracies arising during the monitoring, the organization also addressed to the State Audit Office. Requested information on consequences liquidation of the natural disaster and expenses incurred in connection with the audit of. On February 10, 2016 the State Audit Office reported that a separate audit was conducted on the issue.

According to the results of monitoring “Article 42 of the Constitution” assumes that providing the information in incomplete and uncertain manner, causes remaining many unanswered question for the organization. Accordingly, due to the organization’s point of view, it probably will be appropriate for the Audit Office to be interested in this issue. The basis for the conclusion is that in spite of the budget allocated and donated quite a large amount of funds, after a year since the natural disaster occurred, there are many issues remained unresolved.

The City Hall spent 40 455 977 GEL for infrastructure rehabilitation and restoration according to the report. However Akhaldaba road still needs to be restored, Svanidze street Victims’ Committee, by July 20, 2016 letter, once again indicates to the mayor’s office that in the area is unsanitary conditions and in in needs of urgent sanitary measures. The former meat factory damaged building, where rodents and reptiles reside, creates a serious risk of spreading diseases for the street population, which worsens this situation.

Some of the problems of the victims of June 13-14 disaster is still unsolved. Accordingly, the question arises, where is spent the funds allocated?

The organization believes that the state audit should engagement to answer the question.

23

● Reconstruction of the roads — 13 874 694 GEL;

● Retaining walls and slope reinforcement — 7 507 663 GEL;

● Deconstruction of the houses — 179 200 GEL;

● Restoration of squares and playground — 341 500 GEL;

● Construction of the new bridge in Mziuri surrounding — 8 455 965 GEL;

● Rehabilitation of tunnels and its storage — 5 803 381 GEL;

● Drafting of the project — 243 000;

● Other infrastructure events — 366 954 GEL.

3. PROJECT - THE CHANGE OF RIVERBED OF RIVER VERE

During the monitoring, we discovered that the City Hall plans to change the riverbed of the river Vere. The organization requested the information on this matter to determine how was it planned to implement and what the funds were allocated the Vere river riverbed formation.

The Tbilisi City Hall provided us information on June 14, 2016 regarding the riverbed change of the river Vere. the City Hall letter states that the City Hall and the company “Kavstransproekt” on March 29, 2016 signed the Public Procurement #02.03.01 / 20/83 on the basis of the contract, the company is carrying

22

● Infrastructure repair / restoration took 25 000 998,10 GEL;

● Flooded area cleaning costed 1 000 311,90 GEL;

● Granted compensation for owners of vehicles up to 523,212.46 GEL;

● In 2015 Vale District municipality spend 1 174 123,45 GEL was 68 families’ housing rehabilitation;

● 23 family housing rehabilitation is completed and the total amount spent was 263 709 GEL;

● 8 houses are currently being restored. As a situation of April 14 total spending was 540 683,31 GEL;

● In budget of 2016 for the rehabilitation of houses is allocated 834 272,27 GEL;

● 13 residential building rehabilitation is finished and costed 107 486,42 GEL;

● 24 residential buildings are under construction and currently the amount (by April 14) is 23 133,103 GEL;

● The Saburtalo district municipality granted primary cash assistance to 8 families and spent 72 500 GEL;

The fact that the City Hall’s annual report on the natural disaster revealed different data from the infor-mation provided to us. The spending process, as well as the amount of compensation is inconsistent.

According to a report published by the Tbilisi City Hall, the data is allocated as follows:

● In total for assistance of the victims’ families is spent — 30 366 733 GEL;

● For providing housing was allocated — 15 665 443 GEL;

● For money assistance was spent 2 472 900 GEL;

● For rehabilitation of houses 2 915 500 GEL;

● For to support the families of the dead have been allocated 190 000 GEL;

● For temporary housing (hotel, rent) was spent 1 151 600 GEL;

● For the compensation of property owners in the disaster zone was spent 7 090 999 GEL;

● For remuneration of the damaged vehicles were spent 880 291 GEL.

Funds allocated for repairing the damaged infrastructure consisted 40 455 977 GEL.

The funds spent according to objectives:

● Restoration of the water supply and drainage system — 1 701 743 GEL;

● Soil and construction waste disposal — 1 941 878 GEL;

● Reconstruction of the roads — 13 874 694 GEL;

● Retaining walls and slope reinforcement — 7 507 663 GEL;

● Deconstruction of the houses — 179 200 GEL;

● Restoration of squares and playground — 341 500 GEL;

● Construction of the new bridge in Mziuri surrounding — 8 455 965 GEL;

● Rehabilitation of tunnels and its storage — 5 803 381 GEL;

● Drafting of the project — 243 000;

● Other infrastructure events — 366 954 GEL.

During the monitoring, we discovered that the City Hall plans to change the riverbed of the river Vere. The organization requested the information on this matter to determine how was it planned to implement and what the funds were allocated the Vere river riverbed formation.

The Tbilisi City Hall provided us information on June 14, 2016 regarding the riverbed change of the river Vere. the City Hall letter states that the City Hall and the company “Kavstransproekt” on March 29, 2016 signed the Public Procurement 02.03.01 / 20/83 on the basis of the contract, the company is carrying

21

According to the information of the Ministry of Finance, the state budget allocated amounted was 32 633 500 million GEL.

The mentioned funds were transferred in accordance with the decrees of the government of Georgia. For example, by resolution #1229 issued on June 14, 2015 by the government of Georgia has been allocated 10 million GEL.8 In addition, by the decree #1232 issued on June 14, 2015, the government allocated funds for the families who lost the family member during the natural disaster-with an amount of 250000 GEL, which also includes the total amount from the budget.

According to the received information, the funds spent allocated for compensating the households who lost family member during the natural disaster was 190 000 GEL, which were granted to 19 families. Each was family given a compensation of 10 000 GEL.

The City Hall notified the organization by the letter of April 22, 2016 that 68 houses of families’ affected by the disaster were repaired, Vake district municipality allocated 2 017 468 GEL for it.

As for funds allocated by the Saburtalo district municipality, according to the City Hall letter of April 22 that on the territory of Saburtalo district 411 861 GEL was spent for cleaning, while according the letter received on April 18 by the Saburtalo municipality, it indicated that they spent 413 362 GEL for the mentioned task. The margin of error is small and is 1500 GEL, however it is interesting, if it was a technical error, the problem of the exchange of information between the agencies and other violation.

It should be notes that during the monitoring process, the City Hall was providing the information in-

completely or in a manner that it was impossible of the overall observation on expenditures. The City Hall provided the information on the budget of 2015 and 2016, where was set out the events and the amount of funds allocated for it. According to the provided information, there were often occasion when the allocate funds were not spend fully, however, currently for us the fate of the money is still unclear. As a response on this issue, the City Hall has sent budget in the form of the table, where the points were not specified. In addition, the “other costs” item is also uncertain in the budget set. This part is notably interesting, because it allocated and spent a large sum of money. We could not monitor the conduct of the “other cost” and its purpose of spending due to the above reasons.

Requested and received monitoring information by May is as follows:

● The state budget allocated 32 633 500 GEL;● According to the budget of 2015 the allocated sum from the Reserve Fund of the municipality

was 435 853, 65 GEL;

8 The decree #1229 of Government of Georgia issued on June 14, 2015.

20

and transferred a quite large sums to it. For example, “Kor Standard Bank” has mobilized 107 506,26 GEL, which is fully transferred to the account specified above.

“Bank Republic” response tha they collected 150000 GEL, which was transferred to the the Red Cross account.

“Cartu Bank” allocated 2 250 000 GEL for the victims and transferred to state treasury account.

“PASHA Bank” helped victims of the disaster with 10, 000 GEl, which was transferred in a special bank account of the City Hall.

During the monitoring group of 17 banks to request information, their assistance to the victims of the

During the meetings with victim families in the monitoring process, some of them were complaining about the food distribution. The information was released to the media as well. The part of the victims said that the Vake district municipality have not been handing out food. The issue was appealed to the govern-

ments of Vake and Saburtalo by us. We requested information about the foodstuffs and their issuance.

Based on the information requested, the district administration of Vake and Saburtalo obtained the collected list of products to assist victims of disaster. As it becomes clear from the letter, municipality of saburtalo distributed the products according to the needs. Herewith, the relevant acts of acceptance exist regarding the matter.

As for the answer from the Vake municipality, which obtained by breach of 10-day terms, we were informed about the list of products in stock, as well as the distribution schedule. According to the mentioned letter, they confirmed the fact that there still were products in stock of the municipality. In the situation when some of the families affected by the disaster were in urgent need of assistance.

Since the organization received the responses from the Vake district municipality, contacted the victims, who confirmed the distribution of products during the above-mentioned period.

During the implementation of the monitoring, the organization was also concerned about the allocated funds for June 13-14 disaster victims’ rehabilitation and reconstruction by the state.

As a respond to the letter of October 30, 2015, regarding the amount of state budget allocated funds for June 13-14 the disaster damage elimination, the Ministry of Finance of Georgia provided the requested information by the #14/127743 letter. However, the Ministry of Finance of Georgia said, that the City Hall governed these funds.

According to the information of the Ministry of Finance, the state budget allocated amounted was 32 633 500 million GEL.

The mentioned funds were transferred in accordance with the decrees of the government of Georgia. For example, by resolution 1229 issued on June 14, 2015 by the government of Georgia has been allocated 10 million GEL.8 In addition, by the decree 1232 issued on June 14, 2015, the government allocated funds for the families who lost the family member during the natural disaster-with an amount of 250000 GEL, which also includes the total amount from the budget.

According to the received information, the funds spent allocated for compensating the households who lost family member during the natural disaster was 190 000 GEL, which were granted to 19 families. Each was family given a compensation of 10 000 GEL.

The City Hall notified the organization by the letter of April 22, 2016 that 68 houses of families’ affected by the disaster were repaired, Vake district municipality allocated 2 017 468 GEL for it.

As for funds allocated by the Saburtalo district municipality, according to the City Hall letter of April 22 that on the territory of Saburtalo district 411 861 GEL was spent for cleaning, while according the letter received on April 18 by the Saburtalo municipality, it indicated that they spent 413 362 GEL for the mentioned task. The margin of error is small and is 1500 GEL, however it is interesting, if it was a technical error, the problem of the exchange of information between the agencies and other violation.

It should be notes that during the monitoring process, the City Hall was providing the information incompletely or in a manner that it was impossible of the overall observation on expenditures. The City Hall provided the information on the budget of 2015 and 2016, where was set out the events and the amount of funds allocated for it. According to the provided information, there were often occasion when the allocate funds were not spend fully, however, currently for us the fate of the money is still unclear. As a response on this issue, the City Hall has sent budget in the form of the table, where the points were not specified. In addition, the “other costs” item is also uncertain in the budget set. This part is notably interesting, because it allocated and spent a large sum of money. We could not monitor the conduct of the “other cost” and its purpose of spending due to the above reasons.

Requested and received monitoring information by May is as follows:

● The state budget allocated 32 633 500 GEL;● According to the budget of 2015 the allocated sum from the Reserve Fund of the municipality

was 435 853, 65 GEL;

8 The decree 1229 of Government of Georgia issued on June 14, 2015.

19

The difference between the data that City Hall provided for us and the latter published one indicated that the City hall did not provided us with the full information, that reveals that the processes are not let transparently.

During the implementation of the monitoring, the information was requested almost from all the min-

istries. In particular, we asked for the information regarding the elimination of consequences of June 13-14 natural disaster, about the number and amount of the allocated funds to assist the population affected and any other types of aid.

The ministries provided information in compliance with the law terms, regarding the assistance for the victims, the transferred funds and performed measures.

According the information, the ministries were actively involved in the June 13-14 disaster-affected areas of restoration and rehabilitation works. Herewith, the ministries also transferred the rather considerable sums to the special bank account to help the victims.

For example: According the will of the Ministry of Corrections’ employees, they collected their salaries and transferred 57 120 GEL for the disaster victims’ assistance fund. (09/11/2015 letter).

From employees of the Ministry of the Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Ac-

commodation and Refugees of Georgia was transferred to 7 000 GEL. (02/11/205 letter).

The Ministry of Culture and Monument Protection of Georgia have collected 1 263 300 GEL during the charitable activities. The legal entities of same the Ministry transferred funds worth 63 245 GEL, out of which 2 145 GEL was transferred to the zoo fund.

According to the response of the Ministry of Foreign Affairs on 20 November, 2015: “the diplomatic missions and consular offices have opened the bank accounts, which were collected 67323.88 USD and 32501.01 euros.” As it becomes clear from the letter, the funds were transferred to the Ministry of Finance submitted Treasury account. As it turns out, the same account received the funds from the donor states and organizations to support the victims. According to the response of the Foreign Affairs Ministry, foreign aid in the form of transfer payments and provided humanitarian aid’s market value in total was 5.1 million GEL.

During the monitoring the organization requested the information from 17 banks located in Georgia regarding assistance for the June 13-14 disaster victims.

Information obtained from the banks, revealed that they opened a special account to help the victims

18

was totally vague, because it did not included the total amount of money and the purpose of removal.

After publishing an annual report by the Tbilisi City Hall, it reveals that the amount of money donated is not the as we were informed before and exceed largely the amount we were informed.

Donated Funds according to the Data of Tbilisi City Hall – Total Amount of 26 304 801 GEL

Individuals - 2 642 472 GEL Foreign citizens - 4 069 740 GEL

Kartu Group - 10 250 000 GEL Commercial banks - 1 487 575 lari

Legal Entities - 6 657 014 GEL Governmental organizations -1 198 000

Banks – 1 487 575 Gel

Legal Entities - 6 657 014 Gel

Individuals -2 642 472 Gel

Foreign citizens - 4 069 740 Gel

0

5

10

15

20

25

30

40

45

50

The difference between the data that City Hall provided for us and the latter published one indicated that the City hall did not provided us with the full information, that reveals that the processes are not let transparently.

During the implementation of the monitoring, the information was requested almost from all the ministries. In particular, we asked for the information regarding the elimination of consequences of June 13-14 natural disaster, about the number and amount of the allocated funds to assist the population affected and any other types of aid.

The ministries provided information in compliance with the law terms, regarding the assistance for the victims, the transferred funds and performed measures.

According the information, the ministries were actively involved in the June 13-14 disaster-affected areas of restoration and rehabilitation works. Herewith, the ministries also transferred the rather considerable sums to the special bank account to help the victims.

For example: According the will of the Ministry of Corrections’ employees, they collected their salaries and transferred 57 120 GEL for the disaster victims’ assistance fund. (09/11/2015 letter).

From employees of the Ministry of the Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Accommodation and Refugees of Georgia was transferred to 7 000 GEL. (02/11/205 letter).

The Ministry of Culture and Monument Protection of Georgia have collected 1 263 300 GEL during the charitable activities. The legal entities of same the Ministry transferred funds worth 63 245 GEL, out of which 2 145 GEL was transferred to the zoo fund.

According to the response of the Ministry of Foreign Affairs on 20 November, 2015: “the diplomatic missions and consular offices have opened the bank accounts, which were collected 67323.88 USD and 32501.01 euros.” As it becomes clear from the letter, the funds were transferred to the Ministry of Finance submitted Treasury account. As it turns out, the same account received the funds from the donor states and organizations to support the victims. According to the response of the Foreign Affairs Ministry, foreign aid in the form of transfer payments and provided humanitarian aid’s market value in total was 5.1 million GEL.

During the monitoring the organization requested the information from 17 banks located in Georgia regarding assistance for the June 13-14 disaster victims.

Information obtained from the banks, revealed that they opened a special account to help the victims

17

● I category — 76 families;

● II category — 166 families;

0

5

10

15

20

25

30

35

I Category – 76 II Category – 166

June 13-14, 2015, for the victims, individuals and legal entities, foreign citizens and public organizations, to assist the victims opened a special bank account and transferred a significant amount of funds. The City Hall provided the disposal of funds. During the monitoring, the organization requested information on the donated funds for the purpose of assisting the victims.

The Tbilisi City Hall has provided following information regarding the collected funds to help the victims of the disaster (by the December 2015):

● In overall amount of the funds (donations) for disaster-affected persons was 21 283.096,44 GEL.

The organization with the same letter also requested a list of persons who transferred the funds for the victims’ special bank account. According to the received list, the total amount of funds donated was 21 283. 096,44 GEL, while according to the written reply of the City Hall in the list a total amount donated funds was not included the amount of 421 492,20 GEL. This amount was recorded as withdrawal. By the January 28, 2016 letter, we tried to find out the purpose of the above-mentioned withdrawal. The City Hall informed us that the Ministry of Finance does allocation between the budget source codes, the response

16

According to the lists the number affected persons and categories for the situation of December 2015 are as follows:

As a result of June 13-14, 2015, natural disaster in the total 234 families were affected.

● I Category — 67 families;● II Category — 167 family;

As a result of the study and monitoring the lists and interviewing the population affected showed that, the part of affected people were not in the unified list of the Property Management Agency. Matter of the fact that during the monitoring process elaboration of the list of victims continues and various changes are introduced, the organization requested the information, once again, by the situation in June 2016.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

I Category – 67 Familis II Category – 167 Familis

According to this information, the number of affected peopled and the categories (by the June 2016):As a result of June 13-14, 2015, natural disaster in the total 242 families were affected.

● I category — 76 families;

● II category — 166 families;

June 13-14, 2015, for the victims, individuals and legal entities, foreign citizens and public organizations, to assist the victims opened a special bank account and transferred a significant amount of funds. The City Hall provided the disposal of funds. During the monitoring, the organization requested information on the donated funds for the purpose of assisting the victims.

The Tbilisi City Hall has provided following information regarding the collected funds to help the victims of the disaster (by the December 2015):

● In overall amount of the funds (donations) for disaster-affected persons was 21 283.096,44 GEL.

The organization with the same letter also requested a list of persons who transferred the funds for the victims’ special bank account. According to the received list, the total amount of funds donated was 21 283. 096,44 GEL, while according to the written reply of the City Hall in the list a total amount donated funds was not included the amount of 421 492,20 GEL. This amount was recorded as withdrawal. By the January 28, 2016 letter, we tried to find out the purpose of the above-mentioned withdrawal. The City Hall informed us that the Ministry of Finance does allocation between the budget source codes, the response

15

B) Persons whose owned garages / land were damaged should be given appropriate com-pensation for repair their property by the district administration.

C) The degree of damage to property and the market value is determined by the evaluation of Levan Samkharauli National Forensics Bureau.”

As a result of t monitoring of the July 5, 2015 during the studding and discussing #17-66 resolution the problems of the victims were identified, when the living space of the owner was not specified in the registry, not as the individual, but as a homeowners’ associations. Property Management Agency has misinterpreted the decision. In particular, the agency believed that the resolution No 17-66 on 13-14 June does not apply to homeowners’ associations. According to the definition of terms in the above-mentioned resolution of the affected person (family) is defined by the Commission on the territory of the real estate owner, accordingly, the legal form does not matter and the grounds for refusal of compensation is illegal. At first the position of the Property Management Agency was that the resolution did not apply to the homeowners’ associations. After our subsequent meetings with Property Management Agency, the City Assembly and City Hall the administrative authorities confirmed that the decision should be extended to the homeowners’ associations as well. Property Management Agency issued the wrong answer to the affected “homeowners’ associations”. They will issue the completion after the internal dispute.

2. THE SPENDING PROCESS AND REVIEW OF THE INFORMATION RE-

CEIVED ON THE MOBILIZED AND DONATED FUNDS FOR THE JUNE 13-14

DISASTER

Right after the June 13-14 natural disaster, a number of information was spread on the Internet on the extent of the consequences of the disaster. According to the spread information, the disaster caused the material loss of about 50 million GEL. The organization tried to determine the exact amount of the loss is the beginning of the monitoring process and the purpose of the expenditure.

On October 2015, the organization requested the information from the Property Management Agency on the lists of victims and their categories.

The Property Management Agency violated the statutory 10-day time limits for providing public infor-mation. The organization received the Unified Lists of victims, after the three months.

14

The Article 2 of the decree №17-66 of the Tbilisi City Assembly defines the concept of the victim. The affected person — “(households) — the Commission defined the owners of real estate in the area, subjects of the law of Georgia on “Recognizing the Property Rights of the Residen-

tial Spaces, Land Ownership (Possession) for Physical and Legal Bodies” whose house / apartment were destroyed / damaged as a result of the natural disaster on June 13-14 , 2015”. According to the mentioned defi-

nition, victims are considered of those whose house / apartment were destroyed / damaged as a result of the natural disaster, not the persons to whose shacks (garages) and land were damaged / collapsed by the disaster. However, such persons are left without any compensation.

The organization believes that the No17-66 decree might establish un-

equal approach for the victims and the mentioned issue should be solved. The only way of resolving the issue is to introduce new amendments to the decree of the City Assembly #17-66.

The organization prepared a r ecommendation on the issue, accord-

ing to which we demand, introduction of amendments. Clause which determines the compensation of persons who had possession of the property at the time of the disaster, land or auxiliary facilities should be added to the legislative act. As for the amount of the compensation, it should be defined according to the market price of the property. The proposal includes an im p ortant factor, of course, is a priority for to compensate for damaged a residential areas at first. In case of damage

of non-residential compensation may not even occur if not the City Assembly issued on December 29, 2015, in which the consequences of the disaster were paid to persons whose vehicles were damaged. Therefore, since the government took a decision to compensate this type of damage, it will be fair to compensate everyone. The second important factor is that compensation for damages should be restricted to those persons who had damaged property owned by June 13. If we assume the possibility that such compensation should be to persons who illegally possess such property, that will be unequal approach and secondly it is connected with a high risk of corruption

“Article 5 (1) the procedure of granting the financial assistance for persons who are victims of a car / land destruction / damage.

A) Persons whose owned garages / land were collapsed should be given appropriate com-pensation for the market value of their property by the district administration.

B) Persons whose owned garages / land were damaged should be given appropriate com-pensation for repair their property by the district administration.

C) The degree of damage to property and the market value is determined by the evaluation of Levan Samkharauli National Forensics Bureau.”

As a result of t monitoring of the July 5, 2015 during the studding and discussing 17-66 resolution the problems of the victims were identified, when the living space of the owner was not specified in the registry, not as the individual, but as a homeowners’ associations. Property Management Agency has misinterpreted the decision. In particular, the agency believed that the resolution No 17-66 on 13-14 June does not apply to homeowners’ associations. According to the definition of terms in the above-mentioned resolution of the affected person (family) is defined by the Commission on the territory of the real estate owner, accordingly, the legal form does not matter and the grounds for refusal of compensation is illegal. At first the position of the Property Management Agency was that the resolution did not apply to the homeowners’ associations. After our subsequent meetings with Property Management Agency, the City Assembly and City Hall the administrative authorities confirmed that the decision should be extended to the homeowners’ associations as well. Property Management Agency issued the wrong answer to the affected “homeowners’ associations”. They will issue the completion after the internal dispute.

Right after the June 13-14 natural disaster, a number of information was spread on the Internet on the extent of the consequences of the disaster. According to the spread information, the disaster caused the material loss of about 50 million GEL. The organization tried to determine the exact amount of the loss is the beginning of the monitoring process and the purpose of the expenditure.

On October 2015, the organization requested the information from the Property Management Agency on the lists of victims and their categories.

The Property Management Agency violated the statutory 10-day time limits for providing public information. The organization received the Unified Lists of victims, after the three months.

13

1.2. The City Assembly Resolution #33-128 issued on December 2015 ,29 on “ the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged Vehicles during the Natural Disaster on June 2015 ,14-13 in the Tbilisi Municipality”

As a result of natural disaster on14-13 June other than the houses, a lot of people’s vehicles were destroyed and damaged.

The list of owners of vehicles damaged was approved by the disaster by the decree N31.36.946 issued on August 5, 2015. (Appendix 2)

Despite the above-mentioned, from June 13-14, 2015 to December 29, 2015 there was no established mechanism for the compensation for damaged and destructed vehicles.

The City Assembly approved Resolution #33-128 issued on December 29, 2015 on “the financial assistance rules for the disaster destroyed or damaged vehicles during the disaster on July 13-14, 2015 in the Tbilisi municipality”

Based on the mentioned resolution, the owners of vehicles, which was damaged and destructed were compensated. 7

According to the resolution, the allowances are granted based on the appraiser (by Agency of “Levan Samkharauli National Forensics Bureau”) conclusion. During the meetings with victims revealed that, the rule for the damaged or destructed vehicle was developed too late. Consequently, the vast majority of affected owners repaired the vehicles by their own expense.

1.3. The Relations That Should be Regulated by the Law

The monitoring revealed that the during the June 13-14 natural disaster, besides the residents’ residential building, in addition the land and ancillary facilities (garages) were destroyed. The Tbilisi City Assembly issued the decree №17-66 on July 5, 2015 “In Tbilisi municipality for the victims (families) of disaster of June 13-14, 2015 adopting the regulating provision on providing the accommodation, transferring the real estate and issuing other types of financial aid”. The decree №17-66 on July 5, 2015 does not cover those who have lost the land and destroyed garages during the natural disaster.

This is corroborated by written answers of the Property Management Agency issued for the victims.

7 The City Assembly Resolution #33-128 issued on December 29, 2015 on “ the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged Vehicles during the Natural Disaster on June 13-14, 2015 in the Tbilisi municipality”

12

In addition to the above-mentioned problems, the monitoring results indicate that the property man-

agement agency has not even signed the contracts with the owners / possessors property rights. Despite the fact that the procedure developed in Article 4, clearly requires it. In addition to the special forms of the contracts, it is also referred as possessor / owner. It is vague why it was necessary to define the rules for the issue, when in fact this method has not been used at all in practice. Consequently, the natural disaster affected families has to go through much more complicated procedure of the property possessor / owner families to receive compensation.

1.1. The Law on “Recognizing the Property Rights of the Residential Spaces, Land Ownership (Possession) for Physical and Legal Bodies”

The law defines the legality of ownership for the possessor or victim lawful owner of the property. In particular, recognizing the property rights of the residential spaces, land ownership (possession) for physical and legal bodies.6

The monitoring revealed that the City Assembly Land Legalization Commission was delaying the term when discussing the matters of the victims; the law gave the possibility of the delay in a certain extent.

In exchange of recognizing the property rights of the residential spaces, land ownership (possession) for physical and legal bodies, the Land Legalization Commission should discuss the issue of the property owners or land possessors. According to the law, the Commission within two

months makes decisions regarding the legalization.

If the Commission considers necessary to determine the circumstances of the property rights for the term of more than two months, the process according to the same law, can be extended by another six months, resulting in eight months. In most cases of the victims, the latter term was used; however, in some cases even this eight month term was violated either.

On this issue, the Organization addressed to the Chairman of Land Legalization Commission of the Citi Assembly. The letter of March 2016 ,9 stated that after the natural disaster on June 14-13, the of the land legalization commission had received only 25 applications, while the rest of the information in the database cannot be found.

6 The Law issued on July 11, 2007 on,, Physical and Legal Entities’ Land Ownership (Possession) Rec-

ognition”

1.2. The City Assembly Resolution 33-128 issued n December 2015 ,29 on “ the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged Vehicles during the Natural Disaster on June 2015 ,14 in the Tbilisi Municipality”

As a result of natural disaster on14 June other than the houses, a lot of people’s vehicles were destroyed and damaged.

The list of owners of vehicles damaged was approved by the disaster by the decree N31.36.946 issued on August 5, 2015. (Appendix 2)

Despite the above-mentioned, from June 13-14, 2015 to December 29, 2015 there was no established mechanism for the compensation for damaged and destructed vehicles.

The City Assembly approved Resolution 33-128 issued on December 29, 2015 on “the financial assistance rules for the disaster destroyed or damaged vehicles during the disaster on July 13-14, 2015 in the Tbilisi municipality”

Based on the mentioned resolution, the owners of vehicles, which was damaged and destructed were compensated. 7

According to the resolution, the allowances are granted based on the appraiser (by Agency of “Levan Samkharauli National Forensics Bureau”) conclusion. During the meetings with victims revealed that, the rule for the damaged or destructed vehicle was developed too late. Consequently, the vast majority of affected owners repaired the vehicles by their own expense.

1.3. The Relations That Should be Regulated by the Law

The monitoring revealed that the during the June 13-14 natural disaster, besides the residents’ residential building, in addition the land and ancillary facilities (garages) were destroyed. The Tbilisi City Assembly issued the decree №17-66 on July 5, 2015 “In Tbilisi municipality for the victims (families) of disaster of June 13-14, 2015 adopting the regulating provision on providing the accommodation, transferring the real estate and issuing other types of financial aid”. The decree №17-66 on July 5, 2015 does not cover those who have lost the land and destroyed garages during the natural disaster.

This is corroborated by written answers of the Property Management Agency issued for the victims.

7 The City Assembly Resolution 33-128 issued on December 29, 2015 on “ the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged Vehicles during the Natural Disaster on June 13-14, 2015 in the Tbilisi municipality”

11

registration of the ownership from the administrative bodies until 2010; however, the presidential decree entry into force and their demand was declined.

Accordingly, the Property Management Agency did not sign the contract with this 5 affected families according the defined procedure after the natural disaster. The City Hall of Tbilisi proposed remuneration to the mentioned the families for damage remuneration according to the December 18, 2015 amend-

ment. However, the difference after the change in rules, between compensation by the initial rule and by the rule issued on December 18, according to our calculations, only in case of the rule of number of individuals in the family, is approximately 450 000 GEL.

Organization “Article 42 of the Constitution” considers that the December 18, 2015 amendment cannot provide fair compensation for the disaster-affected 5 family (recreation zone residents), since calculating the compensation in this manner for actual damage is not addictive and does not assess actual damage. Organization believes that amending the resolution #17-66 of the city assembly is the best solution of the issue. The organization presented the project proposal, for the City Assembly resolution No17-66 amendments. The project is as follows:

Article 3 of the resolution should be added to paragraph 2 “d”: “d) group IV — those who have suffered as a result of the disaster of June 13-14 and July 11, 2007” the physical and legal persons owning the private ownership / possession land recognition of right to property “will be enacted to meet the requirements of this law”.

The organization believes that the compensation rules cannot put the resident living after 2007 and much earlier inhabitants into the same condition, who simply could not use the land legalization right (due to the lack of time) and the people who built houses in the period after 2007.

The organization provided the legal counseling for the victims, accordingly they appealed to court. At this stage due to the request of one side the process is postpones until September 2016, since at this stage the City Assembly is discussing the draft law proposal of organization.

As for the proposal, it was evaluated positively by the Legal and Human Rights Commissions. By this time, the Financial Commission’s remains to consider the proposal, after that it will initiated to the sitting. The organization hopes that the City Assembly will support this proposal. After making this change, due to the efforts of the organization, 5 natural disaster affected families will be able to receive fair compensation.

10

as living without legal grounds. Despite the fact that this form was not included in the resolution of the City Assembly. According to the lastly mentioned, the families who were not register as the owner at the registry at the time of the disaster, should has to be assigned in to the second or third groups (lawful owners or possessors) by the resolution of the City Assembly.

On December 2015 ,18, the resolution of the City Assembly was amended and added the remuneration procedures for the persons, which are affected by the natural disaster occured on the June 14-13, however failed to meet the requirements set in the City Assembly’s resolution issued on June 5. By the decision of December 18 cash assistance were defined for such entities, according to the following rule:

A) 1-2-member family — 30 000;

B) 3-4 member family — 45 000;

C) 5-6 member family — 60 000;

D) 7 and more members of the family — 75 000 GEL.

As it is clear from the above mentioned, according to the rules of such compensation does not depend on the real value of the damaged proper-ty, compensation for the victims here are defined as a fixed amount. Such a rule might reasonably be considered fair to persons whose property had value no more than a specified amount money in compensation and also for those who moved to live to the disaster area after 2007. Howev-

er, it should be noted that this rule is clearly unfair to the persons who lived long before 2007in the Vere river valley and could not register the ownership due to various reasons. In particular: the above-mentioned 56 families, which are disaster affected in the united victim’s list are re-

ferred as “illegally residing persons”. There are 5 families, whose houses meet the 11 July law criteria in 2007 and had access to the premises to legalize, but due to the amount of time, financial and other problems for them failed to prevail until 2010. In 2010, by presidential decree, in certain areas, including Vere valley was assigned as recreation zone status.5 Accordingly, the property of these five families was included in the recreation zone, according the decree of the President. Since the law issued on July 11, 2007 on legalization of the land, from the very beginning had a reservation that the law does not apply to recreation areas, victims according to the presidential decree, no longer were able to register the ownership. It should be noted that part of residents in the area requested the

5 President’s Decree issued in 2010

registration of the ownership from the administrative bodies until 2010; however, the presidential decree entry into force and their demand was declined.

Accordingly, the Property Management Agency did not sign the contract with this 5 affected families according the defined procedure after the natural disaster. The City Hall of Tbilisi proposed remuneration to the mentioned the families for damage remuneration according to the December 18, 2015 amendment. However, the difference after the change in rules, between compensation by the initial rule and by the rule issued on December 18, according to our calculations, only in case of the rule of number of individuals in the family, is approximately 450 000 GEL.

Organization “Article 42 of the Constitution” considers that the December 18, 2015 amendment cannot provide fair compensation for the disaster-affected 5 family (recreation zone residents), since calculating the compensation in this manner for actual damage is not addictive and does not assess actual damage. Organization believes that amending the resolution 17-66 of the city assembly is the best solution of the issue. The organization presented the project proposal, for the City Assembly resolution No17-66 amendments. The project is as follows:

Article 3 of the resolution should be added to paragraph 2 “d”: “d) group IV — those who have suffered as a result of the disaster of June 13-14 and July 11, 2007” the physical and legal persons owning the private ownership / possession land recognition of right to property “will be enacted to meet the requirements of this law”.

The organization believes that the compensation rules cannot put the resident living after 2007 and much earlier inhabitants into the same condition, who simply could not use the land legalization right (due to the lack of time) and the people who built houses in the period after 2007.

The organization provided the legal counseling for the victims, accordingly they appealed to court. At this stage due to the request of one side the process is postpones until September 2016, since at this stage the City Assembly is discussing the draft law proposal of organization.

As for the proposal, it was evaluated positively by the Legal and Human Rights Commissions. By this time, the Financial Commission’s remains to consider the proposal, after that it will initiated to the sitting. The organization hopes that the City Assembly will support this proposal. After making this change, due to the efforts of the organization, 5 natural disaster affected families will be able to receive fair compensation.

9

or more members will get the adequate amount of space for 110 square meter. According to the second rule of the damage remuneration, the affected families can apply directly to the municipality and the City Hall for the ransom of the real estate market value. The market value of a house is determined by conclusion of the LEPL Levan Samkharauli National Forensic Bureau. They defined the market price of residential around one square meter around a kilometer and half radius from the natural disaster zone, as amount of 1000 USD.

Affected persons (families) are divided into the following groups:

Group I – the owners;

Group II – “the recognized ownership (possession) of transferred real estate to the physical and legal entities” legitimate possessor of the real estate;

Group III – “the reorganized ownership (possession) of transferred real estate to the physical and legal entities” arbitrary possession the real estate considered by the legislation.

These three groups have been determines the legal form of real estate owned by the victim. The first group included property owners, and the second and third groups determine the reference in the resolution issued on July 2007 ,11 the law on “Physical and Legal Entities’ Land Ownership (Possession) Recognition”.4

The second and third groups were defined under the procedure defined by this law on the arbitrary possession the real estate considered by the legislation. The analysis revealed that as a result of the monitoring, from 234 disaster-affected families (by the data of January 2016) the owner’s status has only 178 families. The remaining 56 families are indicated as living without legal grounds in the property in the united victims’ list. According to the resolution, these 56 families has to be assigned in to the second or third groups. Despite the efforts and sent a number of letters, up to now our organization is unaware of the exact number of people who applied for to legalize the land to the legalization Commission, the numbers of applications accepted and denied is also unclear. Even the data that was received from the legalization Commission of City Assembly is incomplete and reflects only the number of appeals and applications from some parts of the disaster zone, not all the data.

The monitoring showed that the gaps of the resolution (after assessing the situation, it turned out that the resolution was not regulated all the legal relationships that existed in the disaster zone) caused some problems, as regulation of relations theoretically, as well as in practical terms. First of all, it should be noted that in addition to the owners, in the united victims’ list the families (56 families) are registered

4 The resolution issued on July 11, 2007 on the law “ Physical and Legal Entities Ownership (posses-

sion) Recognition of the Land”

8

The Property Management Agency responded to the letter instead of the Inter-agency commission. The results became clear that the inter-agency commission never presented a report to the Government of Georgia. The mentioned letter notified the organization that by the time of the Inter-agency Commission (November) held four meeting, the government of Georgia was informed about the results of these meeting.

We address the mentioned issue to the Government of Georgia on December 17. They explained that the inter-agency commission reports were not presented to the government.

The inter-agency commission actually did not take any effective measure, it has not fulfilled its obligations under the resolution, and there is no document on the activities pf decision taken by the commission. This indicates, not only in this particular inefficiency of the commission, but also in general, on the need for this type of commissions.

The main legislative norm, which regulates the remuneration and payment of compensation to the victims of the natural disaster was issued on July 5, 2015 by a resolution #17-66 adopted by the City Assembly (hereinafter referred to as the City Assembly resolution). The resolution determined the procedure for di-saster-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance.3

The rules damage remuneration determined by resolution-divided victims into two categories. The first category includes families, whose houses were completely destroyed or severely damaged, so that cannot be repaired, and the second category — families whose houses can be restored.

The rule provides two types of indemnities. The victims are given the opportunity to choose the ways of the damage compensation for them. According to the first option, affected families will be given defined amount of money according to the number of family members, and after a proven that the real estate of the family was in the accommodation zone, the City Hall of Tbilisi would redeem the real estate value according to the market prices. In case of using this rule, the criteria is as follows:

The households consisted with one and two members will be issued with an adequate amount of money for 45 square meters space, three and four family member households — adequate amount of the space of 65 square meters, five and six family members — 90 square meters. Accordingly, the families with 7

3 The City Assembly resolution N17-66 issued on July 5, 2015 on “the procedure for June 13-14, 2015 natural disas-

ter-affected persons (families) housing, real estate transferring and other types of financial assistance”.

or more members will get the adequate amount of space for 110 square meter. According to the second rule of the damage remuneration, the affected families can apply directly to the municipality and the City Hall for the ransom of the real estate market value. The market value of a house is determined by conclusion of the LEPL Levan Samkharauli National Forensic Bureau. They defined the market price of residential around one square meter around a kilometer and half radius from the natural disaster zone, as amount of 1000 USD.

Affected persons (families) are divided into the following groups:

Group I – the owners;

Group II – “the recognized ownership (possession) of transferred real estate to the physical and legal entities” legitimate possessor of the real estate;

Group III – “the reorganized ownership (possession) of transferred real estate to the physical and legal entities” arbitrary possession the real estate considered by the legislation.

These three groups have been determines the legal form of real estate owned by the victim. The first group included property owners, and the second and third groups determine the reference in the resolution issued on July 2007 , the law on “Physical and Legal Entities’ Land Ownership (Possession) Recognition”.4

The second and third groups were defined under the procedure defined by this law on the arbitrary possession the real estate considered by the legislation. The analysis revealed that as a result of the monitoring, from 234 disaster-affected families (by the data of January 2016) the owner’s status has only 178 families. The remaining 56 families are indicated as living without legal grounds in the property in the united victims’ list. According to the resolution, these 56 families has to be assigned in to the second or third groups. Despite the efforts and sent a number of letters, up to now our organization is unaware of the exact number of people who applied for to legalize the land to the legalization Commission, the numbers of applications accepted and denied is also unclear. Even the data that was received from the legalization Commission of City Assembly is incomplete and reflects only the number of appeals and applications from some parts of the disaster zone, not all the data.

The monitoring showed that the gaps of the resolution (after assessing the situation, it turned out that the resolution was not regulated all the legal relationships that existed in the disaster zone) caused some problems, as regulation of relations theoretically, as well as in practical terms. First of all, it should be noted that in addition to the owners, in the united victims’ list the families (56 families) are registered

4 The resolution issued on July 11, 2007 on the law “ Physical and Legal Entities Ownership (possession) Recognition of the Land”

7

Accommodation and Refugees of Georgia, the first Deputy Mayor of Tbilisi municipality (Vice Mayor), the assistant of the Prime Minister for national security affairs, the Secretary of the State Security and Crisis Management Council, the Head of the Department for Relations with Regions and Local Self-governing Bodies of the Government Administration — Member of the Commission.

Despite the fact that the commission consisted with all the necessary authority, monitoring revealed that the work was not conducted in compliance with the resolution provided. Herewith, it should be noted, that a large part of the victims assessed the work of the Commission as ineffective, or they did not have information about the existence of such a commission.

According to the resolution, the Commission was required to study damage elimination work of the nat-ural disaster of June 13-14, the Vere River Valley and the surrounding area, as well as on the monitoring of the reconstruction.

The main tasks of the commissions were defined as follows:

A) Organizing the planned activities for to study damage elimination work of the natural disaster of June 13-14, the Vere River Valley and the surrounding area;

B) Coordination of the research and afterwards, the implementation of the early warning system;

C) In case of necessary, planning the necessary events for protecting the life of those who live in the zone of risk of natural disasters and afterwards coordination of its implementation;

D) Elaboration of a unified policy for the research and design of rehabilitation of the damaged roads and other infrastructure restoration work;

E) Planning and coordination of compensation measures for the damages caused by the natural disaster.

Article 4 of the above resolution also defined the matter of accountability of the Commission.2 According to the resolution, the Commission is accountable to the Government of Georgia, which requires the periodical (quarterly and, if necessary, promptly) report presentations.

November 2, 2015, the organization sent a letter to the inter-agency commission. Requested the information on the reports submitted to the Government of Georgia by the commission.

2 The resolution №274 of Government of Georgia issued June 18, 2015 on “Establishment of an inter-agency commission for further study and afterwards for organizational work of restoration of June 13-14, 2015, natural disaster damages and the condition of river Vere Valley”.

6

Herewith, the analysis of the legislative framework, which regulates the process of elimination of the disaster damage and the assigning the assistance, compensations from the state budget was carried out.

In addition, the information regarding the donations made by the individuals and donor organization and its spending process was requested.

Along with the work implemented, the frequent meetings and exchange of information with the City Hall, the City Council, and the appropriate local administrations, the Property Management Agency, the Government of Georgia, the Inter-Agency Commission, donor organizations and disaster-

affected populations were conducted.

Monitoring included the period from October 2015 ,15 until August 2016 ,15.

1. LEGAL ANALYSIS

After the natural disaster of June 13-14, 2015, on June 18, the government of Georgia adopted a resolution #274, which established an inter-agency commission for further study and afterwards for organizational work of restoration of June 13-14, 2015, natural disaster damages and the condition of river Vere Val-ley.1 (Hereinafter referred to as the Inter-Agency Commission) in accordance with the above-mentioned resolution, the Commission consists of:

The Chairman of the Commission — Prime Minister of Georgia, the deputy of the chairman — the mayor of the municipality of Tbilisi, the Minister of Economy and Sustainable Development of Georgia Minister, the Minister of Energy of Georgia, the Minister of Regional Development and Infrastructure of Georgia, the Minister of Finance of Georgia, Minister of Internal Affairs of Georgia, the Minister of Environment and Natural Resources Protection of Georgia, the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia , Minister of Agriculture of Georgia, Minister of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories,

1 The resolution №274 of Government of Georgia issued June 18, 2015 on “Establishment of an inter-agency commission for further study and afterwards for organizational work of restoration of June 13-14, 2015, natural disaster damages and the condition of river Vere Valley”.

Accommodation and Refugees of Georgia, the first Deputy Mayor of Tbilisi municipality (Vice Mayor), the assistant of the Prime Minister for national security affairs, the Secretary of the State Security and Crisis Management Council, the Head of the Department for Relations with Regions and Local Self-governing Bodies of the Government Administration — Member of the Commission.

Despite the fact that the commission consisted with all the necessary authority, monitoring revealed that the work was not conducted in compliance with the resolution provided. Herewith, it should be noted, that a large part of the victims assessed the work of the Commission as ineffective, or they did not have information about the existence of such a commission.

According to the resolution, the Commission was required to study damage elimination work of the natural disaster of June 13-14, the Vere River Valley and the surrounding area, as well as on the monitoring of the reconstruction.

The main tasks of the commissions were defined as follows:

A) Organizing the planned activities for to study damage elimination work of the natural disaster of June 13-14, the Vere River Valley and the surrounding area;

B) Coordination of the research and afterwards, the implementation of the early warning system;

C) In case of necessary, planning the necessary events for protecting the life of those who live in the zone of risk of natural disasters and afterwards coordination of its implementation;

D) Elaboration of a unified policy for the research and design of rehabilitation of the damaged roads and other infrastructure restoration work;

E) Planning and coordination of compensation measures for the damages caused by the natural disaster.

Article 4 of the above resolution also defined the matter of accountability of the Commission.2 According to the resolution, the Commission is accountable to the Government of Georgia, which requires the periodical (quarterly and, if necessary, promptly) report presentations.

November 2, 2015, the organization sent a letter to the inter-agency commission. Requested the information on the reports submitted to the Government of Georgia by the commission.

2 The resolution №274 of Government of Georgia issued June 18, 2015 on “Establishment of an inter-agency commission for further study and afterwards for organizational work of restoration of June 13-14, 2015, natural disaster damages and the condition of river Vere Valley”.

5

INTRODUCTION

Twenty-three persons died during the Natural Disaster in June 2015 ,14-13 in Tbilisi. The natural damaged the infrastructure, which resulting in coercing to leave the house for more than 200 people. As a result of this tragedy, vehicles and other movable property were destructed.

The natural disaster has caused serious damage to the Tbilisi Zoo. A large number of the animals were killed in the flood, a certain part of them escaped from the cages and run to the city. A natural disaster started during the night of June 13 and lasted until the morning of June 14.

The natural disaster of June has united the whole Georgia. The residents were united for to help the victims and were trying to assist them with physically and financially. People living in Georgia, as well as immigrants and foreign nationals were transferring the funds to the special account created for to help the disaster victims. For the sake of solidarity, a large amount of money was transferred to the account. The funds for victim assistance was allocated from the state budget, at the same time developed a special procedure, which determines the assigning the housing allowances to the natural disaster affected families.

During the period from October 2015 ,15 until August 2016 ,15, Organization “Article 42 of the Constitution” carried out period the monitoring of the use of funds and resources mobilized for to eliminate the damages of June 2015 ,14-13 natural disaster in Tbilisi

The purpose of the monitoring carried out by the organization, was to ensure process transparency and public informing on the 14-13 June, 2015 elimination of the resulted damages of the natural disaster. The monitoring aimed to conduct effectively monitor of the use of funds and resources mobilized for the victims of the disaster and for restoring the infrastructure damaged during the June 2015 ,14-13

natural disaster in Tbilisi.

METHODOLOGY

The monitoring process included, along with the requesting the information and its analysis, as well as meetings with the target groups and beneficiaries. The survey questionnaire was drawn up specifically for interviewing the victims. After the process is carried out in-depth analysis of the questionnaires were conducted, which is reflected in the report.

4

5.9. Another Disaster Affected Family’s Issue .........................................................................37

5.10. The land and non-residential building (garage owner five families) ................................37

CONCLUSION ...................................................................................................................................... 38

RECOMMENDATIONS..........................................................................................................................39

Twenty-three persons died during the Natural Disaster in June 2015 ,14 in Tbilisi. The natural damaged the infrastructure, which resulting in coercing to leave the house for more than 200 people. As a result of this tragedy, vehicles and other movable property were destructed.

The natural disaster has caused serious damage to the Tbilisi Zoo. A large number of the animals were killed in the flood, a certain part of them escaped from the cages and run to the city. A natural disaster started during the night of June and lasted until the morning of June 14.

The natural disaster of June has united the whole Georgia. The residents were united for to help the victims and were trying to assist them with physically and financially. People living in Georgia, as well as immigrants and foreign nationals were transferring the funds to the special account created for to help the disaster victims. For the sake of solidarity, a large amount of money was transferred to the account. The funds for victim assistance was allocated from the state budget, at the same time developed a special procedure, which determines the assigning the housing allowances to the natural disaster affected families.

During the period from October 2015 ,15 until August 2016 ,15, Organization “Article 42 of the Constitution” carried out period the monitoring of the use of funds and resources mobilized for to eliminate the damages of June 2015 ,14 natural disaster in Tbilisi

The purpose of the monitoring carried out by the organization, was to ensure process transparency and public informing on the 14 June, 2015 elimination of the resulted damages of the natural disaster. The monitoring aimed to conduct effectively monitor of the use of funds and resources mobilized for the victims of the disaster and for restoring the infrastructure damaged during the June 2015 ,14natural disaster in Tbilisi.

The monitoring process included, along with the requesting the information and its analysis, as well as meetings with the target groups and beneficiaries. The survey questionnaire was drawn up specifically for interviewing the victims. After the process is carried out in-depth analysis of the questionnaires were conducted, which is reflected in the report.

3

INTRODUCTION ......................................................................................................................................4

METHODOLOGY ......................................................................................................................................4

1. LEGAL ANALYSIS ...........................................................................................................................5

1.1. The Law on “Recognizing the Property Rights of the Residential Spaces, Land Ownership (Possession) for Physical and Legal Bodies” ..........................................11

1.2. The City Assembly Resolution #33-128 issued on December 29, 2015 on

“the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged Vehicles during the Natural Disaster on June 13-14, 2015 in the Tbilisi Municipality” ...................................................................................................................12

1.3. The Relations That Should be Regulated by the Law .......................................................13

2. THE SPENDING PROCESS AND REVIEW OF THE INFORMATION RECEIVED ON

THE MOBILIZED AND DONATED FUNDS FOR THE JUNE 13-14 DISASTER ..................................15

3. PROJECT - THE CHANGE OF RIVERBED OF RIVER VERE.............................................................25

4. THE RESULTS OF THE INTERVIEWING OF THE VICTIMS ..............................................................27

4.1. Tskhneti ............................................................................................................................ 28

4.2. Akhaldaba ........................................................................................................................ 29

4.3. Tskneti Gully .....................................................................................................................29

4.4. Svanidze Street .................................................................................................................30

5. REVIEW OF THE ISSUED REVEALED ..............................................................................................30

5.1. Five Families Living in the Recreation Area ......................................................................30

5.2. Issues Concerning the Lists ..............................................................................................32

5.3. Victim “Homeowners’ Associations” of June 13-14 ........................................................33

5.4. Determination of the Categories .....................................................................................33

5.5. Unlawful residents ...........................................................................................................35

5.6. Seven Affected Families ...................................................................................................35

5.7. The issue of T. B. ...............................................................................................................36

5.8. Determination of the Disaster Zone .................................................................................37

2

AUTHOR:

Rusudan Mchedlishvili Article 42 of the Constitution

Dimitri Khachidze Article 42 of the Constitution

...........................................................................................................................5

Law on “Recognizing the Property Rights of the Residential Spaces, Land Ownership (Possession) for Physical and Legal Bodies” ..........................................

The City Assembly Resolution 33-128 issued on December 29, 2015 “the Financial Assistance Rules for the Disaster Destroyed or Damaged

Vehicles during the Natural Disaster on June 13-14, 2015 in the Tbilisi Municipality” ...................................................................................................................12

The Relations That Should be Regulated by the Law .......................................................

..................................15

.............................................................25

..............................................................27

Tskhneti ............................................................................................................................ 28

Akhaldaba ........................................................................................................................ 29

Tskneti Gully .....................................................................................................................29

Svanidze Street .................................................................................................................30

..............................................................................................30

. Five Families Living in the Recreation Area ......................................................................30

Issues Concerning the Lists ..............................................................................................32

Victim “Homeowners’ Associations” of June 13-14 ........................................................

. Determination of the Categories .....................................................................................

Unlawful residents ...........................................................................................................35

Seven Affected Families ...................................................................................................35

The issue of T. B. ...............................................................................................................

Determination of the Disaster Zone .................................................................................37

1

MONITORING REPORT OF THE USE OF FUNDS AND

RESOURCES MOBILIZED FOR TO ELIMINATE THE

DAMAGES OF JUNE 13-14, 2015 NATURAL DISASTER

IN TBILISI

The report is prepared by the organization “Article 42 of the constitution”, with the support of “Europe Foundation” within the framework of the project: ,, Monitoring of the Use of Funds and Resources Mobilized for to Eliminate the Damages of June 13-14, 2015 Natural Disaster in Tbilisi ‘’.

The opinions stated in the report may not express the views of the “Europe Foundation”.

Tbilisi

2016