138 (3195) 2014-12-04

138 4

-18°.. -16°-13°.. -11°

ASTANA.KZ

6-7 12

–

–

Келісім аясында Астана әкімдігі мен Ұлттық палата отандық бизнестің бәсекеге қабілеттілігін арттыру бой-ынша жүйелі шараларды қабылдап, кәсіпкерлік саласының өте өзекті мәселелерін бірлесе қарастырып, шешетін болады.

– Бизнестің дамуы – экономиканың табысты болуының кепілі екендігі баршамызға белгілі. Мемлекет басшы-сы өзінің «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауында еліміздегі шағын және орта бизнесті дамыту мәселесінің маңыздылығын ерекше атап өтті. Кәсіпкерлік – ел экономикасының тұрақты дамып келе жатқан салаларының бірі. Халықтың әлеуметтік жағдайының артуы, жұмыссыздық деңгейінің төмендеуі, тиісінше әлеуметтік ахуалдың жақсаруы кәсіпкерліктің қарқынды дамуына тікелей байланысты, – деді елорда басшысы.

(Жалғысы 2-бетте)

/////////////////////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

2www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Франция инженерлері желдің көмегімен электр энергиясын генерациялауға қабілетті жасанды ағаш жасады. Дыбыссыз жұмыс істейтін бұл құрал энергияны желдің екпіні аз болған жағдайда да өндіре алады. Әрі желдің күшін электр энергиясына айнал-дыратын «бұралған жапырақтар» түріндегі шағын пластиналардан тұрады.

Англияның бұрынғы премьер-министрі Гордон Браун парламенттен кетуді қалап отыр. Шотландияда партия белсенділерімен кездесуінде елде он жылдай қазынашылық канцлері, үш жыл премьер-министр болған Браун саясаткер ретінде мемлекеттік қызметтен қол үзгісі келетінін айтты.

Мысыр соты 2011 жылы көтеріліске шыққандарды өлтірді деп кінәланған елдің бұрынғы президенті Хосни Мубарактан аталған іс бойынша тағылған айыпты алып тас-тады. Сексен алты жастағы Мубарак өзіне тағылған айыпты үзілді-кесілді мойындамаған еді. Сонымен қатар, сот бұрынғы ішкі істер министрі Хабиб Әл-Адлиді және оның алты көмекшісін де ақтап шықты.

Қытайдың Шыңжаң-Ұйғыр автономиясында орын алған лаңкестіктер салда-рынан кемі 15 адам қаза тауып, тағы 14-і түрлі жарақаттармен ауруханаға жеткізілді. Кейінгі кезде Шыңжаңда жергілікті ұйғырлар мен қытайлықтар арасындағы жағдай ушығып барады. Биылдың өзінде мұнда ұйғыр сепаратистерінің қатысуымен бірнеше лаңкестік оқиға тіркеліп, ондаған адам қаза тапты.

Биыл елордада бейнетіркеу жүйесі арқылы жол ережесін бұзған 920 жүргізуші тіркелген.

Бейбітшілік және келісім сарайында Австрияның Қазақстан-дығы мәдени күндері аясындағы гала-концерті өтті.

Қ.Қуанышбаев атындағы мемлекеттік академиялық Қазақ музыкалық дра-ма театрында С.Балғабаевтың «Махаббат сиқыры» коме-диясы қойылады. Басталуы: 18.30.

Қазақ Ұлттық Өнер университетінің Орган залында «Солистер академиясы» мемлекеттік камералық оркестрінің «Барокко музыка кеші» атты концерті өтеді. Басталуы: 19.00.

Бұл ұсынысты құрамына ҚР Парламентінің және қалалық мәслихаттың депутаттары, қалалық басқар-малардың басшылары, қоғамдық ұйымдардың, ардагерлер

(Басы1-бетте)

Бүгінгі таңда Астана халқының саны 845 мыңнан асты. Соның ішінде экономикалық белсенді аза-маттар саны 453 мың болса, оның жартысына жуығы шағын және орта бизнес саласында еңбек етуде (49% немесе 212 мың адам).

2010-2014 жылдарға арналған Үдемелі индустриялық-иннова-циялық даму мемлекеттік бағдарла-масын іске асыру аясында Астанада жалпы сомасы 445,6 млрд теңгені

құрайтын 26 жоба іске қосылды. Тоғыз мыңға жуық жаңа жұмыс орындары ашылды.

– Өкінішке қарай, бүгінгі таңда бизнес пен биліктің арасында қол жеткізген оң нәтижелерге қа рамастан, проблемалар да жоқ емес. Соларды шешу үшін біз осы құжатқа қол қойдық. Бізге бизнес ахуалды жақсарту мәселесінде бір-лесіп жұмыс істеу қажет. Астана әкімдігі мен Ұлттық кәсіпкерлер палатасы арасындағы бүгінгі келісім көптеген проблемалар-

ды шешуде, әріптестік қарым-қатынастарды нығайтуда, сонымен қатар, ортақ жобаларды іске асы-руда пәрменді құралға айналады деп санаймын, – деп атап өтті Әділбек Жақсыбеков.

Тараптар бүгінгі келісімнің Аста-нада шағын және орта бизнес-ке арналған көпфункционалды өндіріс кешенін, өңірлік сауда орталығын құруға, жер учаскелерін бөлуге, жалпы бизнесті дамыту картасын әзірлеуге негіз бола алады деп атап өтті.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////

кеңесінің, қаланың жоғары оқу орындары мен ҚР Ұлттық мұрағатының өкілдері кіретін зиялы қауым бірауыздан қолдады. Енді соңғы шешім республикалық деңгейде қабылданады.

Биыл елорданың жасыл белдеу аумағында 271,9 гектар жерге 398 434 екпе көшет отырғызылды.

Бүгінгі таңда елорданың айналасындағы жасыл бел-деудің жалпы ауданы 15 гектар шамасында. Екпе ағаштар 11 502,2 гектар жерді алып жатыр. Онда 9,6 млн астам ағаш пен 1,8 млн бұта өсірілуде. Жасыл бел деу дегі жапырақты ағаш түрінің үлесі – 98,2%, қылқан жапырақтылар –

1,8 пайыз. Соның ішінде 13 826 гектар жерге 12-18 жылдық көшеттер отыр ғы зылды. Қала аумағында орналасқан жасыл белдеу аймағы елорданың коммуналдық меншігі болып табылады. Белдеу аумағына өткен жылы 1629 қырғауыл жіберілді.

Табиғи ресурстар және табиғат пайдала-нуды реттеу басқармасының мәліметінше, келер жылы мұнда тағы да 400 мыңға жуық ағаш отырғызу көзделген.

Таңатар ТӨЛЕУҒАЛИЕВ


Бетт

і дай

ынд

аған

: Таң

атар

ТӨ

ЛЕУҒ

АЛИ

ЕВ. Д

ерек

көзд

ері:

www.

asta

na.k

z, ww

w.in

form

.kz

Мемлекеттік тілдің абыройын арт-тыруды, қолданыс аясын кеңейтуді және жастарды көшбасшылыққа бау-луды мақсат еткен шараға елордалық пікірсайысшылармен қатар Қарағанды, Көкшетау қалаларынан келген қонақ-тар қатысты.

Турнирдің алғашқы күні – 1 жел-тоқсанда қатысушылар Қазақ техно-логия және бизнес университетінің ғимаратында іріктеу, І, ІІ, ІІІ кезеңдер және жартылай, ширек финал сайыс-тарында сөз жарыстырды. Ал, ақтық сайыс пен марапаттау рәсімі «Думан» қонақүй кешенінің «Парламент» залында өтті.

Жас тіл шеберлері турнир бары-сында Қазақ хандығының 550 жыл-дығы, «Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы, ішкі көші-қон саясаты, «Нұрлы көш» бағдарламасы, оно-мастика мәселелері мен тіл саясаты тақырыптары бо йынша пікір тала-стырып, тың идеялар ұсына білді.

Астана қаласы Тілдерді дамыту бас-қармасының басшысы Ербол Тілешов осындай шаралар жастарды ана тілінде

шешен сөйлеуге баулитынын және бастысы мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеретінін атап өтті.

Қуатты ойларымен, жүйелі сөз-дерімен финалға жеткендер – «Тілім менің – тірегім» Қарағанды құрамасы және «Туған елім – Қазағым» Алматы мен Қарағанды құрамасы. Жақтаушы және даттаушы болып екі тарапқа бөлінген қос топ «Қазақ хандығының 550 жылдығын атап өтудің тиімді

жолдарын ұсыну» тақырыбында ой қозғады.

Сонымен, сайыста «Туған елім – Қазағым» тобы жеңіске жетті. Ал Еркебұлан Қуанбай мен Айтуған Ноғайбаева үздік спикерлер атанды. Барлық жеңімпаздарға Астана қаласы әкімдігі атынан бағалы сыйлықтар мен дипломдар табысталды.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ

Аталмыш шараны Астана қаласының Жастар саясаты мәселелері басқармасының тапсырысымен «Ұлағат» мәдениет және даму қоры ұйымдастырды. Білім және ғылым министрлігі, ҚР Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академия-сынан ғалымдар мен білікті мамандар дәріс оқып, жастарға қатысты мемлекеттік бағдарламалар жөнінде түсінік берді және тәжірибелік мәселелерді талқылады.

Сондай-ақ, биыл 11 қарашада жарияланған Мемлекет бас-шысы Н.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты халыққа Жолдауындағы межелерге жету үшін жастар белсенділігін арттыру семинар қатысушыларының арасында қызу пікіраталасқа ұласты. Өйткені, бәсекеге қабілетті жаңа Қазақстанның қалыптасуын жалғастыратын ендігі буын – жастар. Сондықтан мемлекеттік жастар саясатының аясында берілген мүмкіндіктерді мейлінше пайдаланып, жетістікке ұмтылмаса, өскелең ұрпақтың өздеріне сын. Әлбетте, семинарға қатысқандардың дені жас мемлекеттік қызметкерлер мен алғыр да белсенді студенттер болғандықтан, олардың көзіндегі ойнаған отқа сүйсінбеске әддің жоқ. Тіпті, біразы пікірталасқа қызу ара-ласып, жастар саясатына қатысты қызықты ұсыныстарын ортаға салды. Сәтімен жүзеге асқан семинар-тренинг нәтижесінде барлық қатысушыларға арнаулы сертификаттар берілді.

Арман ОРАЛҰЛЫ

– Конкурстың мақсат-мүддесін атап өтсеңіз.

– Бас ты идеясы – музыка сала сын-дағы дарынды балаларды анықтау, талантты жастардың орындаушылық шеберлігін арттыру және шығар-машылық әлеуетін дамыту. Сонымен қатар, байқау ұлттық музыка өнерін насихаттауға бағытталған.

Тағы айта кету керек, конкурс жеңімпаздарының Қазақстанның музыкалық жоғары оқу орындарына түсу кезінде білім беру гранттарына ие болуға мүмкіндігі артады.

– Ұйымдастырылу барысына тоқталсаңыз...

– Бұл байқауды Білім және ғылым м и н и с т р л і г і н і ң қ о л д а у ы м е н « Д а р ы н » р е с п у б л и к а л ы қ ғылыми-практи калық орталығы мен Қазақ ұлттық өнер уни вер-ситеті бірлесіп ұ йым дас т ы рып отыр. Конку рсқа 10-16 жас ара-л ы ғ ы н д а ғ ы о қ у ш ы л а р « А ғ а ш үрле мелі аспаптары» және «Мыс ү рле мелі және соқ палы аспапта-ры » номи нация л а ры бойынша қа тысады.

Қазақ ұлттық өнер университетінің Орган залында конкурстың салта-натты ашылуы 8 желтоқсанда, ал, лауреаттарды марапаттау және гала-концерт 12 желтоқсан күні өтеді.

– Жеңімпаздарды кімдер анық-та йды?

– Қазылар алқасының құрамына мәдениет және өнер саласына еңбек сіңірген қайраткерлер, сондай-ақ, шетелден музыка саласындағы атақты білікті мамандар шақыртылды.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ

Тұңғыш Президент күніне арналған өнер додасында еліміздің түкпір-түкпірінен келген үміткерлер бақ сы-насты. Қазылар алқасының шешімімен бас жүлдені қос-танайлық Әйгерім Бала бекова иеленсе, Оңтүстік Қазақстан облысынан келген Сымбат Танагөзова бірінші орынды қанжығалады. Астана қа ла-сының намысын қорғаған жерлесіміз Мәдина Қапанова екінші орыннан көрінді. Со-нымен қатар, петропавлдық Виктория Ильина, Хантөре Төреханова, Несіпбай Нұрлан сынды өнерпаздар арнаулы сыйлықтармен марапатталды.

Жеңімпаздардың диплом-дарын тапсыруға арналған салтанатты рәсімде «Нұр Отан» партиясы Ардагерлер және әскери-патриоттық бір-лестіктері қоғамдық кеңесінің хатшысы, Ауғанстан соғысы ардагерлері республикалық одағының төрағасы Шәріп-бай Өтегенов сөз сөйлеп, «Бұл шараның келешек буын ға берері мол. Пат-риот тық әндері неғұр лым көп насихаттасақ, Ота нын сү йетін, жерін, елін ардақ-тай тын, ұлтын мақ таныш тұ татын ұл-қызда рымыз да кө бейе береді» деп атап өтті.

Асхат РАЙҚҰЛ

Кеш шымылдығын «Көк түріктер» этно-фольклорлық ансамблі «Көк түріктер» композициясымен ашып, «Түркі әлемі дәстүрлі киім» аталы-мына қатысушы сән үйлері өз топ-тамаларын ұсынды. ХVІ ғасырдағы Сұлтан Сүлейман мен Хюррем Сұлтанның және сол ғасырдағы

қазақ ханы Қасым хан мен Бибі ханым ның киім үлгілері көрерменді бей жай қалдырған жоқ. Шара қазақ хан дығының 500 жыл дығын қолдау мақ сатында ұйым дастырылды.

Қазылар алқасының ұйғарымымен бірінші орынға «Нәзік» сән үйі топ-тамасы ие болса, екінші орынға жас

дизайнер Дариға Тайшықова, үшінші орынға «Сылқым» сән үйі лайық деп танылды. Жүлдегерлерге арнайы сер-тификаттар табысталып, Түркияда өтетін «Дефиле» қойылымына жолдама берілді.

Жақсы СӘТҰЛЫ



Президентіміз жариялаған «Нұр-лы жол» жаңа экономикалық саясаты бағдарламасында Қазақстан дамуының 2050 жылға дейінгі және дәл қазіргі кездегі әлемдік және ел ішіндегі мәселелерге бай ланысты қабылданатын шара лар жан-жақты баяндалды. Әсіресе, Еуропада бо-лып жатқан экономикалық қай шылықтар, оларға қарсы жасалып жатқан санкциялар бізге де әсер етпей қоймайтынын ашық айтты. Кейбір елдерде кәсіпорындар тоқтап, адамдар жұмыссыздыққа ұшырап жатса, Қазақстан, кері сінше, үдемелі индустриялық өн ді ріс ті дамыту үшін үлкен шараларды қолға алуға кіріскенін түсінікті етіп жеткізді.

Жолдауда көп көңіл бөлінген мә-селелердің бірі – шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту. Оған ай тарлықтай қомақты қаржы бө лі ніп отыр. Мемлекет басшы сы осы Жолдауда қадау-қадау мәсе лелерді көтерді. Келесі жылы Қазақ хандығының 550 жылдығын, Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 70 жыл дығын, Конституциямыздың 20 жылдығы мен Қазақстан халқы ассамблеясының 20

жылдығын атап өтпекпіз. Елбасының кез келген Жолдауы –

қазақ стандықтардың әл-ауқатын жақ-сартуға, экономикамызды дамытуға бағытталатыны белгілі. Осы жолы да елімізді өркендету, әр отбасының әлеуметтік тұрмысын жақсарту, бей-бітшілік пен бірлікті нығайту мә селелері айтылып, нақтылы тапсырмалар берілді.

Бүгінгі таңда жұртшылықтың бас ты мәселесі – баспана. Мемлекет тарапы-нан жасалып жатқан қолдаулар арқылы көптеген отбасы көптен күткен пәтеріне қол жеткізіп жатыр. Мемлекет басшысы: «Мемлекет әлеу меттік жалдамалы баспа-наны са лып, оны тұрғындарға сатып алу құқығын бере отырып, ұзақ мерзімді жалға ұсынады. Баспананы тікелей, делдалсыз және несиеге барынша төмен пайызбен ұсыну, оны сатып алу құнын арзандатуға мүмкіндік береді. Бастапқы жарнаманың болмауы мен ипотека үшін төмен пай-ыздар баспананы қазақстандықтардың көптеген жіктері үшін қолжетімді ете түседі...» дейді. Кепілсіз, ал ғаш қы жарна-масыз үй алу – үлкен жеңілдік, жастардың

Жолдауда айтылған мақ сат тарға Ұлттық қордың қар жысы Мемлекет басшының қатаң қадағалауымен жұм салатыны әрі оның түбі қайыр беретін қайтарымы мол салаларды сауық тыруға бөлінетіні көкейге сенім ұялатады.

Өйткені, ол салалардың бар лығы еліміздің дамуында стратегиялық мәні зор, әлеумет мұқтажын ақтайды.

Мысалы, Еуразия құр лы ғының бел орта-сында ор наласқан трансконтинентальды ел ретінде біз үшін шарбыдай жалғасып жататын сан тарапты жолдың рөлі ерекше.

Айталық, көлік инфрақұрылымына бөлінетін жыл сайынғы қаржы орнымен іске асса, тасымал мен логистикадан түсетін пайда экономиканың еселенуіне әсер етеді.

Қолжетімді жалдамалы тұрғын үй бағ-дарламасына айрықша тоқ талғым келеді. Қанша жерден жетілдіргенмен, қазіргі қол даныстағы бағдарламамен баспана лы болуға жастардың жағдайы жете бер мейтінін тәжірибе көр сетті. Өйткені, банктің үкітіп беретін өсімақысы үй алғысы келетіндер үшін кәдімгідей кедергі. Ал, Жолдауда айтылғандай төмен пайызбен несие алу қамтамасыз етілсе, барлығы бірдей болмаса

да, орта тұрмысты отбасыларға армандаған құжыраларына қол жеткізуге мүмкіндік туар еді.

Жоғары оқу орнының өкілі ретінде өз саламызды өркендету жолында жасалатын шараларға қатты қуандым. Өйткені, бар-жоғы 17 миллион халқы бар елімізде 140 ЖОО бар. Экономикасы дамыған, саны жағынан бізді он орап алатын мемлекеттерде оқу орындарының саны отыз-қырықтан аспайтынын ескерсек, біз расында «алысқа кетіп қалған екенбіз».

Әлемдегі Топ-500 универ ситеттің қата-рында екі оқу орнымыз – Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ мен Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ғана көрінуі біздің жоғары білім беру саласы әлдеқайда артта қалып қойғанын көрсетеді. Сол себепті атал-мыш бағытта мемлекеттік саясатты түбегейлі өзгертпей өрге баспайтынымызды Елбасы Жолдау барысында айтты.

Енді мемлекет жаңа буын ма манда рын даяр- лай алатын 10 ЖОО-ны қар жыландырып,

материалдық, ұйым дас тыру жағы нан қолдау білдіреді. «Ал сонда қалған оқу орындарының жайы не болмақ?» деген орынды сұрақ туады. Менің пайымым былай. Бүгінде аймақтардағы мемлекеттік жоғары оқу орындары бюджеттен тыс кіріс, яғни, ақылы оқуға жастарды көбірек тарту есебінен күн көріп отыр. Сондықтан, енді таза бәсекелестік ортада тек жаңа, за-манауи білім беру формасын ұсына алған, профессорлық-оқытушылық құрамы мықты білім ошақтары ғана қалады.

Ал, таңдап алынған 10 оқу орнына автоно-мия, яғни, білім беру бағдарламасын, қандай және қанша маман даярлау керектігін өз бетінше анықтауға құқық берілуі – өз кезегінде экономиканың түрлі саласының жандануына серпін беретіні сөзсіз.

Жұмабек БҰСЫРМАНОВ, Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық

университетінің профессоры, экономика ғылымының докторы

әлеуметтік мүмкіндіктерін, келешегін қолдау, демографиялық жағдайымызды жақсарту болып табылады.

«Жалпы ойға алған істерді тия нақты орындау үшін бізге бірлік керек, ынтымақ керек. Мен мұны қалың бұқараның мүддесін көздеген халықтық бағдарлама дер едім» дейді Елбасы.

«Нұрлы жол» бағдарламасы елге жария етілісімен Қазақстанның бар лық халқы та-нысып, қызу талқылап, оны іске асыру үшін

өз үлестерін қосуға құлшыныс білдіруде. Астана қаласындағы Есіл ауданы Ардагер-лер ұйымының мүшелері еңбектен қол үзсе де, қоғамдық жұмыстардан қалыс қалмай, елімізде болып жатқан барлық жағдаймен таныс. Оны күн делікті біліп, жүзеге асуына атсалысып, өз үлестерін қосуда.

Б.ШАХМАНОВ, Есіл ауданы Ардагерлер кеңесінің

төралқа мүшесі


а й ғ а м б а р ы м ы з д ы ң (с.ғ.с.) мұғжизаларының ең үлкені – бұл, әлбетте, қасиетті Құран Кәрім.

Әр дәуірдің ғалымдары, әдебиет, шығармашылық саласындағы шебер-лердің баршасы Аллаһтың кәләміне, ондағы сүре, аяттардың жүйелілігіне, ғылыммен егіз аққан, адамзатқа түскен Хақтың заңы екендігіне иман келтіріп, барлығы да бұл ешбір жаратылыстың емес, Жарат ушының сөзі деп мойынсұнып келген.

Біз өмір сүріп отырған ғасыр ғалымдарының да өз кезегінде ғылым жолындағы тірелген тұсы осы қасиетті Құран, Аллаһтың сөзі болды. Бұл, әлбетте, осылай болады және болашақта да, қияметке дейін де жалғаса береді. Себебі, қасиетті Құранда айтылғандай, «Аллаһтың қасында шынайы дін – Ислам» («Әли Ғимран» сүресі, 19-аят), оның осы сөздерін жеткізген соңғы пайғамбар әрі елші – Аллаһтың өзі таңдаған құлы Мұхаммед (с.ғ.с.) ақиқаттың соңғы белгісі болып қала береді.

Құран Кәрімнің бірде-бір аятына ұқсайтын нәрсені бұл күнге дейін ешбір ғалым да, ғұлама да жаза ал-маған. Сүрелердегі шешендік ерек-шелік, жазылу тәсілі ешбір жара-тылыс сөзіне ұқсамайды. Оның бір сөзі алынып тасталса немесе бөтен бір сөз қосылса, мағынасындағы үйлесімдік бұзылады. Құран аятта-ры ның реті де, тәртібі де араб ақын-жыршыларының форматына мүлде келмейді. Өткен және келешекте болатын көптеген нәрселер туралы ха бар беретін Құранды оқығандар мен тыңдағандар жалықпайды, шаршамай-ды. Ақиқатында, Құран аяттары – әр жанның дертіне шипа. Бұл жайында Аллаһ тағала Қасиетті Құранда: «Әй

Дін істері басқармасы басшысы Жорабек Дәуренов семинардың ашылу барысында мәлімдегеніндей, бүгінде дін мәселесі ел бірлігі мен ұлттар татулығы тақырыбымен бай-ланысты болып отыр.

Ел іргесі бекіп, тәуелсіздік туы көтерілген уақытта дін атын жамылған жат ағымдар өз пиғылдарын іске асыруға тырысып бақты. Дүдәмәл топтардың құрығына ілігіп, жаңсақ басқан жастарымыз да болғаны жа-сырын емес.

Әлбетте, зайырлы қоғамда әркімнің сенім бостандығы сақталатыны рас. Алайда, батыр ата Бауыржан Момышұлы айтып кеткендей, «Тәр-тіпке бағынған құл болмайды». Бұл орайда Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев өз сөзінде «Біздің Конс-титуция сенім бостандығына кепілдік береді, бұл – факт. Бірақ, өздеріңіз білетіндей, шексіз ер-кіндік деген болмайды. Ол дегеніміз – хаос. Барлығы да Конституция мен заңдар аясында болуға тиіс» деп, бостандықтың бағасы мен ел болудың негізгі факторын атап айтты. Яғни, мемлекет бекіткен заң а ясында дәст ү рлі д ініңд і ұстанып, көсегесін көгерт уіңе ешбір тосқауыл жоқ. Ал, сенімге селкеу түсіріп, күмәнді ойларға жетелейтін, бірлікке сызат түсіріп, қоғамға бүлік салатын жат ағыммен

адамдар! Сендерге Раббыларың тарапынан бір үгіт, жүректегілерге бір шипа, сенушілер үшін тура жол және рахмет түрінде Құран түсті» («Жүніс» сүресі, 57-аят) деп момын мұсылмандарға ашық баяндаған.

Қасиетті Құранды тыңдаған және оған бойұсынған жанның ықыласы артып, ізгі амалдары көбейеді. Бізге Ислам тарихынан мәлім, ислам дінінің дұшпаны болған адамдар Құран Кәрімді тыңдаған кезде жүректері жұмсарып, иман келтірген.

Ал, пайғамбарлар тарапынан болатын мұғзижалар – кәпірлерді жөнге салу, мүмін жандардың ықы ласын арттыру үшін болған Аллаһ тағаланың таңғажайып құбы-

лыстары. Бұл ерекше құбылыс тек Алланың өзі таңдаған Пайғам бар-ларына ғана тән. Мұндай қасиетке ешқандай ғалым ие бола алмайды. Әрі бұл мұғзижаларды жаратылыс шеңберіндегі физика, химия, био-логия сынды ғылым дәлелдерімен мәніне жетіп, түйінін таба алмаймыз. Себебі, бұл дүниенің ғылымына, жаратылыс ұғымына сыймайтын Жа ратушының тарапынан елші-леріне берілген құбылыс. Яғни, жа-ратылыс заңдылықтары емес, иләһи заң дылықтарға ғана тән.

Елді аузына қаратқан таңғажайып мұғжизалар қатарында ардақты Пай-ғамбарымыз (с.ғ.с.) арқылы бір уыс тамақтың берекеті асып, мың адамға

азық болғаны, шөлде қалған кезде саусақтарының арасынан атқылап аққан судан үш жүздей сахабаның сусындағаны әрі дәрет алғаны жайлы деректерді келтіруге болады.

Ал Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) мүшріктердің төбесіндегі айды екіге жарғаны – адамзат бала-сын қайран қалдырған уақиға еді. Бұл уақиға былай басталады:

Бір күні Әбу Жәһил мен Уәлид ибн Мұғира бастаған бір топ мүшрік Пайғамбарымызға келіп: «Егер сен, шын пайғамбар болсаң, бізге аспандағы айды екіге бөліп көрсет. Айдың бір жар-тысы Әбу Құбайыс тауының, екінші бөлігі Құайқан жотасының үстінен көрінсін» деген талап қояды.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оларға: «Осы тілектеріңді орындасам, иман келтіресіңдер ме?» деп сұрады. Олар: «Иә, иман келтіреміз» деп жауап берді.

Осы кезде Айдың дөңгеленіп толған сәті еді, яғни, он төртінші түні. Алла Елшісі (с.ғ.с.) Аллаһ тағаланың бұйрығымен айға қарай қолын созып, сұқ саусағымен орта-сынан бөлгендей ишарат жасады. Пайғамбардың осы әрекетін күтіп тұрғандай-ақ, Ай дәл ортасынан екіге бөлініп, мүшріктердің сұрағанындай, жартысы Әбу Құбайыстың, жартысы Құайқанның төбесінен көрінді.

Ардақты Пайғамбарымыз айна-ласындағыларға: «Куә болыңыздар! Куә болыңыздар! Әнекей, төбе-леріңізге қараңыздар!» деп да-уыстады. Мұндай ғажайып құбы-лысты күтпеген мүшріктер пайғам-барымыздың (с.ғ.с.) бұл айқын мұғжизасына сиқыр деп қарсы шығады. Ауыл сыртынан келген адам дардан «Айдың екіге бө лін-генін көр діңдер ме?» деп сұраған

уақытта олардың «көрдік» деген өз нәпсілеріне жақпайтын жауапта-рына тап болып, амалсыз «Мұның сиқыры айға да әсер етіпті» деп тот басқан жүректері міз бақпастан, теріс айналды.

Иә, Аллаһ жүректеріне қара құлып салып қойған пенделер ешқашан да ол құрсаудан босана алмайды. Себебі, ниетіне қарай қалауын беретін де, өзіне жүзін бұрып қадам басқан жанға қарыштап жақындайтын да, тіптен, жер бетіне түскен әрбір жапырақтың өзін Өзінің қалауымен түсіретін Жа-ратушы Жаббар иеміз.

Осы себепті, мұғжиза дегеніміз кез келген адамның қалаған уақытында көре алатын, істей алатын дүниесі емес, бәлкім, бұл – Аллаһтың өзі таңдап, пайғамбарлық жүгі мін дет-телген құлдарына ғана тән құ бы-лыс. Және де мұғжизаны жаратып отырған әлемді жаратушы Аллаһ екенін қаперде ұстар болсақ, сәл де болса ақылға салып, «бұл мүмкін емес» деген күмәнға әсте бармау-ымыз керек. Себебі, мүмкін емес нәрсе – бүкіл Құдіретті игеруші Аллаһ тағала үшін ешнәрсе емес. Бүкіл әлем Оның иелігінде. Суретшінің иелігінде – қаламы мен бояуы, қалай салса да өз еркі, ұстаның қолындағы сайманы да ұстаның қалауына сәйкес мүсін жасар болса, бүкіл әлемді жа-ратушы Алланың иелігінде осының барлығы да бар. Біз де Оған тәнбіз және оған қайтарыламыз. Сол себепті де сөз соңын хакім Абай атамыздың кестелі ойымен түйіндер болсақ, «шектеулімен шексізді ойлау» мүмкін емес.

Асхат СӘЛИМОВ,«Нұр Астана» орталық

мешітінің наиб имамы

күрес жүргізу – не мемлекеттің, не дін қызметкерінің жеке шаруасы емес. Мемлекет дегеніміз – сіз бен біз. Яғни, баршамыздың бірігіп, жұмыла атқаратын шаруамыз. Қала әкімдігінің қолдауымен өтіп отырған бұл семинар-тренингтің діттеген мақсаты да осы.

Семинардың алғашқы дәрісін ис-ламтанушы, теолог Ерсін Әміре «Ма-туруди ақидасының діни мәтіндік негіздері және қайшы көзқарастар»

тақырыбында жүргізді. Сан ғасырлар қалыптасып, тарих сүрлеуінде өзінің сара жолын қалдырған Матуруди ақидасы жайында жалған сөз айтып, сырт елдің шейхтарына сенім артып, атажұртының ғалымдарына күмәнмен қарайтын ағым өкілдерінің пәтуасыз пікірлері мен дәлел-дәйектерін жіпке тізгендей тізбектеп берген Ерсін қари олардың көксегені бірлік емес, тарты-сты қалаған бос тірлік деді. «Өкінішке қарай, өзі өсіп-өнген атамекенін

қорғаған кешегі батыр бабасы ұстанған сенімге сенімсіздік танытып, ақиданы алыстан із деген жастарға жаным ашиды. Өздері не айтып отырғанын өз сана-түйсіктеріне салып түсінсе, бұлай етпес еді. Ислам діні – анық және онда ешбір күмән жоқ. Ал, дінімізде ақида – ең маңызды мәселенің бірі. Онсыз сен күнсіз жарық іздегенмен тең боласың» деп, ақида төңірегіндегі ілгері-кейінгі өткен ғалым, ғұламалардың пайым-тұжырымдарына кеңінен тоқталып өтті. Теолог талқылаған ақида тақы-рыбында елорда имамдары да өз ой ларын ортаға салып, пікір алмасты.

Семинардың екінші бөлігі исламта-нушы Арман Қуанышбаевтың «Маз-хабтар арасындағы діни көзқарастық айырмашылықтар және олардың пәтуалық негіздері» дәрісіне арналып, мазхаб мәселесі жөнінде әңгіме өрбіді. Сөзінің бісмілләсін білімнен бастаған Арман Қуанышбаев имамдарға күрес тек қана біліммен, өзіңді, өз жолыңды, мазхабыңды танумен ғана жемісті болатынын жеткізді.

Мазхабтар тарихы, ондағы тарау, ұғым-түсініктер, фиқх мәселелерін қамтыған дінтанушы дәрісінен соң, сұрақ-жауапқа уақыт берілді. Онда мазхаб мәселесімен бірге, фиқхтағы таласты тақырыптар, отбасы, неке, сауда жасау, т.б. турасында көптеген шариғи сұрақтар қозғалды.

Жайық НАҒЫМАШ



||||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||||||

Биыл белгілі ғалым, ұлттық архе-ология мектебiнiң негiзiн қалаушы, филология ғылымының докторы, Қазақстан Ғылым академиясының а к а д е м и г і , ә д е б и е т т а н у ш ы , ө н е р т а н у ш ы , ш ы ғ ы с т а н у ш ы Әлкей Хақанұлы Марғұланның туғанына 110 жыл толды. Оның асыл мұралары жас ғалымдар мен зерттеушілердің еңбектері үшін баға жетпес дерек көзі болса, музей мамандары үшін көздің қарашығындай сақтап жүрген құнды жәдігерлер қатарында.

Ж а л п ы , Ә . М а р ғ ұ л а н н ы ң тарихымызға қатысты деректерді жан-жақты жинақтау жұмыстары арнаулы экспедицияларға қатысу кезінде басталған. Сондай экспедициялардың б і р і 1 9 2 6 - 1 9 2 7 ж ы л -д а р ы К С Р О Ғ ы л ы м академиясының академигі А . Ф е р с м а н н ы ң , п р о -ф е с с о р С . Р у д е н к о н ы ң басшылығымен Қазақстан мен Алтай жерлеріне археологиялық және этнографиялық бағытта ұйымдастырылған еді. Осы экс-педиция жұмысына қатысқан Әлкей Хақанұлы Ә.Бөкейхановпен тығыз қарым-қатынас орнатып, бiрлесе қызмет атқарады. 1928 жылдан қазақ халқына қатысты әдеби, мұрағаттық материалдар жинақтаумен шұғылданды.

1929 жылы Абай шығармалары

т у р а л ы д и п л о м д ы қ ж ұ м ы с қорғап‚ Орыс география қоғамы мұрағатындағы Абай қолжазбалары туралы нақты тарихи деректер негiзiнде дәйектi тұжырымдар жазды. Ол кісінің басшылығымен Шоқан Уәлиханов шығармаларының 5 томдық толық академиялық жинағы жарық көргені, әрине, баршаға мәлім. Сонымен қатар, педагогика саласындағы фоль-клор бойынша зерттеулерінің де маңызы зор. Тұңғыш рет халық педагогикасының қайталанбас үлгі-нұсқалары шоғырланған қазақ халқының аңыздарын, ертегілерін, жырларын іргелі зерттеді.

Оның ғылыми ізденіс аумағы Орталық Қазақстанмен, оның і ш і н д е Ұ л ы т а у - Ж е з қ а з ғ а н ө ң і р м е н т ы ғ ы с б а й л а н ы -сты болды. Жезқазған тарихи-археологиялық музейінде Әлкей Марғұланға байланысты бірнеше құнды жәдігерлер сақталған. Атап айтқанда, ғалымның жеке заттары – шапаны мен желегі, шабаданы мен лупасы, жазу құралдары мен

құжаттары, экспедиция жұмысы туралы есептердің көшірмелері, кітаптары, хаттары, сонымен қатар, Әлекеңнің өз қолымен музей-ге тарту еткен Ұлытау жерінен табылған тас мүсін, тастағы таңба мен құлпытас бар. Отыз жылға жуық жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары нәтижесінде табылған заттай айғақтар көздің қарашығындай сақтаулы.

Академиктің Ұлытау-Жезқазған ө ң і р і н е с а п а р л а р ы т у р а л ы естеліктер 1943 жылғы шыққан «За медь» газетінен табылды.

О н ы ң Ұ л ы т а у - Ж е з қ а з ғ а н өңіріне алғашқы сапары 1943

жылы қыркүйек айында КСРО Ғылым Академиясының Қазақ филиалы ұйымдастырған 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс б а с ш ы с ы А . И м а н о в т у р а -лы материал жинауға шыққан экспедицияның оңтүстік бөлімінің басшысы ретінде басталды. Экс-педиция мүшелері Байқоңырда, Қ а р а ж а р ұ р ы с ы б о л ғ а н ж е р –«Талап» колхозы аумағында,

Ұлытауда болып, ұлт азаттығы көтерілісіне қатысушылармен кездесіп, осы уақиғаға қатысты өлең-жыр, естеліктер мен қару-жарақ үлгілерін жинап қайтты. Осы сапар барысында Әлкей Марғұлан Ұлытау жерінде алғашқы археологиялық барлау жұмыстарын жүргізіп, Ұлытау тауының ең биік шыңы – Ақмешіт Әулиеден ескі қорған табады. «Ескерткіш жа-нында бақсылық діни-нанымның белгілері байланған ақтық және ат құйрығының үзіктерінің табылуына қарағанда, бұл оба Дешті-Қыпшақ даласына ислам дінінің таралу кезеңінде, яғни, б.з. Х ғасырында дүниеге келуі мүмкін» деп жазады Ә.Марғұлан.

1946 жылдан бастап Орталық Қ а з а қ с т а н а р х е о л о г и я л ы қ экспедицияның басшысы ретінде ғалымның зерттеу жұмыстары көне мәдени ескерткіштерге бай бола тұра, әлі жете зерттелмеген осы өңір тарихымен тікелей байланы-

сты болды.Бұл өлкедегі кең көлемде

ж ү р г і з і л г е н а л ғ а ш қ ы археологиялық зерттеулер Сарысу өзені бойынан бас-талды. Құрып кетуге сәл қалған көшпелі-отырықшы мәдениет ескерткіштері – ескі қалалардың қираған

орындары, қыстақтар сілемі , қорғандар, суару жүйелері, сәулет өнерінің үлгілері Сарысу өзенінің Кеңгір және Жезді сағаларында мол шоғырланған болып шықты.

Ғалымның жүргізген зерттеу жұмыстары кезінде көне су-ару жүйесі –Қайып тоғанында шығырдың орны мен ұзындығы – 4-5 км, тереңдігі 2-2,5 м арық табылды. Бұл арық Дешті-Қыпшақ

д а л а с ы н д а б . з . Х I ғ а с ы р д а н белгілі болған «қонақ тарыны» егу кезінде қолданылуы мүмкін. Қыпшақтардың жер өңдеу кәсібі ту-ралы ХI-XIV ғасырдағы орыс жыл-намалары мен араб дереккөздерінде атап көрсетілген. Ежелгі суа-ру жүйелері Кеңгір мен Жезді өзендерінің шұрайлы жерлерінде, Жошы, Келінтам, Аяққамыр ма-зарлары маңында да анықталды. Аталған экспедиция барысында Ұлытау өңірінде көптеген ескі қала жұртының орындары табылды. Бұл ескерткіштердің сипаттамалары XVIII-XIX ғасыр аралығындағы орыс зерттеушілерінің жазбала-рында кездеседі.

1776 жылы капитан Николай Рычков Ұлытауда болып, Сарысу мен Болған ана атты қала орындары туралы жазған. «Өкінішке орай – деп жазады Әлкей Хақанұлы, – Жұбан ананың орнын іздестіру еш нәтиже бермеді. Бұл жерден тек үш бекініс қалдықтары та-былды. Біз осы аттас мазарды Кеңгір өзені емес, Сарысу өзенінің о р т а с а ғ а с ы н д а , Ж е з қ а з ғ а н теміржолының №89 разъезіне жақын жерден кездестірдік. Қала орны атымен жоқ, тек бірнеше суару жүйелерінің орындары мен тас қорғандар табылды».

Ә.Марғұланның 1947 жылғы үшінші сапары кезінде Ұлытау және Арғанаты таулары беткейлерінде көне тас мүсіндер жіті зерттелді. «Бес оба», «Үш оба», «Мұртты оба»деп аталатын ескерткіштер Ұлытау өңірінде көптеп кездеседі. Зерттеу кезінде «мұртты обалар-да» көмірдің, ағаштың күлдері табылды, яғни, бұл орындар «құрбандыққа шалу» ғұрпын жасау үшін қолданылған деп пайымдайды

7www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

||||||||||||||

Әлкей Хақанұлы. Қаракеңгір өзенінің жоғарғы

сағасында орналасқан қорғаннан қыш ыдыстар және қарт адамның қисайтып жерленген бас сүйегі табылды. «Бұл бас сүйектің табы-луы сирек кездесетін құбылыс. Атақты ар-хеологтар Гейкель мен Бернштамның Талас ө з е н і б о й ы н д а ғ ы Кеңкөл қорымынан т а п қ а н б а с с ү й е к секілді, бұл жәдігер ғұн заманына сәйкес келуі мүмкін» деп б о л ж а м ж а с а й д ы Ә.Марғұлан.

А р х е о л о г и я л ы қ зерттеу барысында Ұлытау маңынан сол жылы онға жуық тас мүсін табыла-ды. Бұл мүсіндердің төртеуі – сұр граниттен, ал қалғандары қызыл құмдауыттан қашап жасалған. Ака-демик Қаныш Сәтбаевтың болжамы бойынша, қызғылт құмдауыт Ұлытау

тауларында кездеспейді, яғни, басқа жақтан әкелінуі мүмкін. Граниттен жасалған мүсіндердің бет-бейнесі анық емес. Керісінше, құмдауыттан қашалған мүсіндер сапалы шыққан. Демек, ертедегі мүсіншілер тасты

қолдану тәсілдерін жетік меңгерген.

Ғ а л ы м о с ы з е р т т е у л е р і н д е Ұлытау-Кеңгір тас мүсіндерінің ара-с ы н д а а д а м н ы ң ғана емес, бүркіт құстың да бейнесі кездесетінін айта-ды. Домбауыл маза-ры мен Қаракеңгір және Сарыкеңгір ө з е н д е р і н і ң қ ұ й ы л ы с ы н д а ғ ы

шоқылардағы 60-80 см болатын екі гранит тасқа бүркіттің тұрпаты мен табиғи қимыл-қарекеті шынайы бейне-ленген. Жалпы, Қазақстанда «бүркіт» тастар сирек кездеседі. Бұл Орталық Қазақстанды мекендеген көшпелі

тайпалардың тотемдік сенімінің айғағы болып табылады.

Экспедиция аясында Орталық Қазақстан ескерткіштерінің та-рихи маңыздылығын айғақтайтын тас бетіне салынған суреттер – петроглифтер алғаш рет ғылыми айналысқа түсті . Осы жылда-ры жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстарының арқасында көне Сарыарқа тарихының көптеген беттері жаңадан жазылды. Бұл беттер ежелгі қазақ жерінің елеулі мәдениет орталығы болғандығын, онда ондаған қалалар орнап, мыңдаған өнер иелерінің өмір сүріп, еңбек еткендігін, олардың а д а м з а т м ә д е н и е т і н е ұ я л м а й ұсынарлық аса бағалы материалдық және рухани байлықтар жасағанын баяндайды.

Қарқынды зерттеулер Әлкей М а р ғ ұ л а н н ы ң 1 9 7 2 ж ы л ы Ұлытау-Жезқазған өңіріне соңғы сапары кезінде барынша іске асты. Ұлытаудың Едіге тауының беткейіндегі Амангелді атындағы кеңшардан оңтүстікке қарай 18 км қашықтықта орналасқан Айбас-Да-расы кешенінде қола заманның төрт қорғаны табылды. Қорғандардан қырыққа жуық қыш ыдыс, қолдан жасалған бұйымдар, жануарлар сүйектері табылды. Ең құнды жәдігер – салмағы 200 грамм алтын білезік. Бет жағы әшекейленген бұл білезік құрамында 86% алтын, 13% күміс, 1% мыс бар еді.

Айбас-Дарасы кешені Ұлытау д а л а с ы н д а қ о л а з а м а н н н ы ң соңғы кезеңі–Беғазы-Дәндібай мәдениетінің таралу аймағының ба-тыс шекарасына дәлме-дәл келеді.

Ғұлама ғалымның ауқымды д а н ә т и ж е л і і з д е н і с т е р і Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ескерткіштерін зерттеумен бай-ланысты болды. Бұл – әйгілі ан-дрон және қарасуық мәдениетінен оқшау емес, солармен сабақтас, тағдырлас, сақтар мәдениетінің арасында дәнекерлік рөл атқарған м ә д е н и е т . Б е ғ а з ы - Д ә н д і б а й іспеттес қола дәуірінің бай мәдени мұрасының Орталық Қазақстаннан табылуының дүниежүзілік ғылымда үлкен маңызы болды. Өйткені, бұған дейін әлемдік археология өркениетін тек Жерорта теңізі маңынан ғана іздеп, жер шарының басқа құрлықтарының мәдени салауаттары жерортатеңіздік м ә д е н и е т т і ң қ и ы р ш е т і д е -ген түсінік қалыптасқан еді. Ал, Әлкей Марғұлан мыс пен жез-ге негізделген өркениет кенді аймақтарға шоғырланғанын және бұл аудандар қола мәдениетінің п р о в и н ц и я с ы е м е с , к і н д і г і , о р т а л ы ғ ы е к е н і н а й ғ а қ т а д ы . Ғалымның 1979 жылы баспадан шыққан «Орталық Қазақстанның Беғазы-Дәндібай мәдениеті» атты еңбегінде кеңінен сипаттаған. Бұл іргелі еңбекте қола дәуірінен этно-мәдени турасында дәлел келтіріп, тұтастықтарының даму процестері е г ж е й - т е г ж е й л і т а л д а н ғ а н . Ұлытау-Жезқазған жерінің Ай-бас-Дарасы кешенімен қатар

Милықұдық, Сорқұдық, Айнакөл, Кресто-Центр, Златоуст, Петро қоныстарындағы ежелгі кен орын-дарында жүргізілген археологиялық зерттеу қорытындылары да осы кітапта мазмұндалған. Аталған еңбекте Жезқазған кен барлау экспедициясының геология-мине-ралогия музейінде сақталған және Жезқазған тарихи-археологиялық музей қорындағы қола заманның кен өндірісінде қолданылған еңбек құралдары және заттай айғақтардың суреттері көрсетілген.

Геология-минералогия музейінде академик Әлкей Марғұлан 1972 жылы 28 маусымда болған екен. Осы жылы Әлекең алғаш рет Қаныш Сәтбаев атындағы Жезқазған кен-металлургия комбинатының тарихи-өндірістік мұражайында болып, оның алғашқы директо-ры, белгілі өлкетанушы Сүтемген Бүкіровпен танысады. Жыл өте келе бұл таныстық академиктің өмірінің соңғы уақытына дейін созылған ұзақ шығармашылық байланысқа ұштасты. Облыстық тарихи-өлкетану мұражайының о с ы м у з е й г е ғ а л ы м а ғ а м ы з Ұлытаудың Арғанаты тауынан табылған «адам» тас мүсінін, құланның бейнесі бар тастағы таңбаны және құлпытасты құнды жәдігер ретінде тарту еткені мәлім.

Әлекеңе байланысты Жезқазған мұражайына жинақталған құнды жәдігерлердің бірі – ол кісінің Сүтемген Бүкіровке 1972-1976 жылдары жазған хаттары.

Ж о ғ а р ы д а а т а п ө т і л г е н «Беғазы-Дәндібай мәдениеті» атты монографиялық еңбекті жазу үстінде Ә.Марғұлан С.Бүкіровтен кітапқа қажетті мәліметтерді алып отырған.

Оған 1974 жылы 30 қыркүйекте жазған хатында Әлкей Хақанұлы кішкене мүсін тастың негативін б е р і п ж і б е р у і н ө т і н е к е л е : «Ұлытаудың Едіге шыңының ба-сында тұрған Едіге обасын қазып көрсек жақсы болар еді. Онда Самарқандағы Темірдің жазула-ры сияқты көп жазулар жату ке-рек. Әзірше күш-қуат бар кезінде істелсе дұрыс болар еді» дейді.

Қазіргі таңда зерттеуші маман-дар академик Әлкей Марғұланның салып кеткен сара да дара жолымен тылсым тарихымыздың жұмбақ сырларын шешуге ат салысуда. Еліміздің ертеңі үшін аянбай тер төккен әрбір тұлға мадақтауға, дәріптеуге лайық. Мұны елін сүйген патриот, халқының біртуар адал ұлдарының бірі Ә.Марғұланға деген шынайы сүйіспеншіліктің белгісі деп түсіну керек.

Ғалия АҚПАНБЕКОВА, ҚР Ұлттық музейінің ғылыми

қызметкері, Шолпан ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ,

Жезқазған тарихи-археологиялық музейінің

әдіскері

Монеталардың сырт жағында (реверсінде) орталық бөлікте шығыс күнтізбесі бойынша 2015 жылдың символы – қой бейнеленген және Қазақстан теңге сарайының тауар белгісі орналасқан. Монетаны айналдыра жалпақ күңгірт жиек жүргізілген, оның үстіне монетаның соғылған жылын білдіретін «2015» ойып жазылған қаусырма бар, мемлекеттік тілде «ШЫҒЫС КҮНТІЗБЕСІ», орыс тілінде «ВОСТОЧНЫЙ КАЛЕНДАРЬ» және



Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Орталық филиалы (Астана қаласы) 2014 жылғы 21 қарашадан бастап «proof» сапа-сымен номиналы 500 теңгелік «Шығыс күнтізбесі» монеталар сериясынан «Қой жылы» ескерткіш алтын және күміс монета-ларын айналысқа шығару туралы хабарлайды.

«Қой жылы» алтын және күміс монетала-ры он екі қырлы нысанда жасалған. Күмістен және алтыннан жасалған екі монетаның бет және сырт жағындағы бейнелері бірдей.

Монеталардың бет жағында (аверсінде) орталық бөлігінде аспан әлеміндегі жұлдыздар картасында жұлдыздар шоғырының мифологиялық символдары бейнеленген және монета дайындалған металды, оның сы-намы мен массасын (күмістен жасалған мо-нетада – «Ag 925 31,1 g», алтыннан жасалған монетада – «Au 999 7,78 g») білдіретін жазу бейнеленген. Монетаны айналдыра жалпақ күңгірт жиек жүргізілген, оның үстінде монетаның номиналын білдіретін «500 ТЕҢГЕ» деген ойып жазылған қаусырма бар, мемлекеттік тілде «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ», ағылшын тілінде «REPUBLIC OF KAZAKHSTAN» деген жазу және күннің стильдендірілген бейнесі.

ағылшын тілінде «ORIENTAL CALENDAR» деген сөздер ойып жазылған. Күңгірт жиектің ішкі жағына шығыс күнтізбесінің қалған он бір символы орналасқан.

Монеталардың бет және сырт жағындағы бейнелер мен жазулар бедерлі.

Қыры (гурты) тегіс, бедерсіз және жазусыз.Монеталар:1) 925 сынамды күмістен жасалған, массасы

– 31,1 грамм, сипатталған шеңберінің диаметрі – 38,61 мм, дайындау сапасы – «proof», тара-лымы – 3 мың дана;

2) 999 сынамды алтыннан жасалған, массасы – 7,78 грамм, сипатталған шеңберінің диаметрі – 21,87 мм, дайындау сапасы – «proof», тара-лымы – 1 мың дана.

Номиналы 500 теңгелік ескерткіш монеталар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында көрсетілген құнымен төлемнің барлық түрлері бойынша, сондай-ақ шоттарға, салымдарға, аккредитивтерге есептеу үшін және аударым жасау үшін қабылдануға міндетті, Қазақстан Республикасының барлық банктерінде шектеусіз ұсақталады және айырбасталады.

«Қой жылы» ескерткіш күміс және алтын монеталары – «Шығыс күнтізбесі» монеталар сериясын жалғастыратын бесінші монеталар жұбы. 2015 жылғы 19 ақпанда шығыс күнтізбесі бойынша қой жылы кіреді.

Монеталардың дизайны Қазақстан Рес-публикасы Президентінің 2003 жылғы 25 қыркүйектегі № 1193 Жарлығымен бекітілген Ұлттық валюта – Қазақстан теңгесі банкноттары мен монеталары дизайнының тұжырымдамасына сәйкес әзірленген.

Ескерткіш монеталарды «Қазақстан Рес-публикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан теңге сарайы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны дайындаған және коллекциялық құны бо-йынша сатуға арналған. Монета кәдесыйлық ораумен шығарылады және Қазақстан Респу-бликасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдеріндегі нөмірлік сапа сертификатымен жабдықталған.

Монеталарды Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі, 21-үй мекенжайы бойынша орна лас-қан Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Орталық филиалында сатып алуға болады.

Онымен бірге, монеталардың бар-жоғы жөніндегі ақпаратты мына телефондар арқылы: 70-33-54, 70-33-78 немесе интернет-ресурста WWW.nationalbank.kz «Ұлттық валюта» парақшасынан алуға болады.

ҚРҰБ Орталық филиалы (Астана қаласы)

Қазақстанның экономикалық саясатының басты мақсатының бірі – бәсекеге қабілетті эко-номиканы құру болып табылады, бұл қазақстандық бизнестің бірігуін қажет етеді. Бизнесте, әсіресе, халықаралық деңгейде серіктестерге тәуелді болу басымырақ болып келеді, контрагент жағынан міндеттемелердің орындалмауы кәсіпкерді экономикалық шығындармен қоса әкімшілік-құқықтық салдарға әкеп соғуы мүмкін. Осы сияқты тәуекелге бармау үшін СЭҚ қатысушы кәсіпкерлер валютаны репатриациялауға қатысты бірқатар заңнамалардың талаптарын білуі тиіс.

Валютаны репатриациялау – шетелге жібе-рілген, жұмсалған капиталды және тауарларды, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сатудан түскен шетел валютасын қайтару.

СЭҚ қатысушыларының ұлттық және шетел валютасын репатриациялау жөніндегі міндеті «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Заңның 12-бабында бекітілген. Осы бапта резидент шартта көзделген мерзім ішінде уәкілетті банктердегі банк шоттарына: 1) тауарлар (жұмыстар, қызметтер көрсету) экспортынан ұлттық және шетел валютасындағы түсімдерді; 2) резидент емес міндеттемелерін орындамаған немесе толық орындамаған жағдайда, резиденттің тауарлар (жұмыстар, қызметтер көрсету) импор-ты бойынша есеп айырысуларды жүзеге асыру үшін резидент еместің пайдасына аударған ұлттық және шетел валютасын есепке алуы қажет делінген. Репатриациялау мерзімі тараптардың валюталық шарт бойынша міндеттемелерін орындау талап-тары негізінде және Қазақстан Республикасы

Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен резидент есептейтін уақыт кезеңі болып табылады.

Экспорттық-импорттық валюталық бақылауды реттейтін осындай құжат Қазақстан Респу-бликасы Ұлттық Банк Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы №42 Қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында экспорттық-импорттық валюталық бақылауды жүзеге асыру және резиденттердің экспорт және импорт бо-йынша келісімшарттардың есептік нөмірлерін алу қағидасы (бұдан әрі – № 42 Қағида) табылады.

№ 42 Қағидаға сәйкес репатриациялаудың ең аз мерзімі 180 күн болады, егер сыртқы сау-да шарттарында бұдан ұзақ мерзім көзделген болса, репатриациялау мерзімі келісімшарттың талаптарының есебінен есептеледі. Репатри-ациялау мерзімін есептеудің мысалдары № 42 Қағиданың 2-қосымшасында келтірілген. Сонымен бірге, репатриациялау мерзімі № 42 Қағиданың 5-тармағында көрсетілген негіздеме болғанда, оның ішінде келісімшартқа өзгерістер және (немесе) толықтырулар; соттың немесе өзге мемлекеттік органның, төрелік соттың шешімі; келісімшарт бойынша тараптардың міндеттемелерін орындау мерзімдерін және талаптарын өзгертуге әсер ететін дүлей күш жағдайларының туындауына байланыс-ты өзгертілуі мүмкін.

Репатриациялау талабының орындалуына бақылауды СЭҚ қатысушы – резиденттерге қызмет көрсететін екінші деңгейдегі банктер және Ұлттық Банктің филиалдары жүргізеді. Бақылау елу мың АҚШ доллары баламасынан асатын сомаға жасалған келісімшарттар бойынша жүргізіледі.

Резидент елу мың АҚШ доллары баламасы-нан асатын сомаға сыртқы сауда келісімшартын жасағаннан кейін, келісімшартын валюталық бақылауға қою үшін оған қызмет көрсететін банкке

жүгінеді, №42 Қағидада көзделген жағдайларда келісімшартқа тіркеу нөмірі (КЕН) беріледі. Резидент № 42 Қағиданың 2-қосымшасын ескере отырып, келісімшарт бойынша репатриациялау мерзімін өз бетінше белгілейді және осы мерзім ішінде ұлттық және (немесе) шетел валютасын репатриациялау жөніндегі талаптарды орындауды міндетіне алады. Егер де резидент уақытша шектеу шеңберінен шықпай әрекет етсе, екінші деңгейдегі банк Ұлттық Банктің аумақтық филиалына тиісті мәліметтер жібереді.

Ұлттық Банктің филиалы резиденттің ұлттық және шетел валютасын репатриациялау та-лаптарын орындағанын растайтын құжаттары болмаса, Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің (бұдан әрі – ҚРӘҚБтК) 187-бабы бойынша әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама толтырады, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 213-бабы бойынша қылмыстың жазаланатын әрекет белгілері болған жағдайларда құқық қорғау органдарына мәлімет жібереді. ҚРӘҚБтК-нің 187-бабы бойынша әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау сот құзыретіне жатады. ҚРӘҚБтК-нің 187-бабының санкциясы, айтарлықтай, қатаң: есепке жатқызылмаған ұлттық және шетел валю-тасы сомасының айыппұл мөлшері – 20%, алайда, екі мың айлық есептiк көрсеткіштен аспайтын мөлшерде болады.

Көбінесе, валютаны репатриациялау жөніндегі талаптардың орындалмауы резиденттің кінәсінен емес, керісінше шетелдік серіктестің кінәсінен болады. Себебі, бөгде біреудің бұзушылықтары үшін жаза алу айтарлықтай болуы мүмкін, СЭҚ қатысушы – резиденттер шетелдік серіктесті таңдау кезінен бастап келісімшарт бойынша міндеттемелердің толығымен орындалуына дейін жағымсыз салдарды болдырмауға бағытталған

уақтылы бірқатар шаралар қабылдау қажет. Мысалы, резидент келісімшарт жасалғанға дейін сауда-өнеркәсіп палатасы, сауда өкілділігі, шетелдік серіктестіктің мемлекетінің рес-ми органдары немесе басқа тәсілдер арқылы шетелдік серіктестіктің сенімділігі мен іскерлік беделін анықтау; келісімшарт жасаған уақытта келісімшартта міндеттердің орындалуын қамтамасыз ететін тәсілдерді (банктік кепіл, тұрақсыздық төлемі, кепілгерлік, кепілзат, кепілақы) көздеу, контрагенттің өз міндеттерін орындамау қаупін болдырмайтын есеп айырысу нысанын көздеу, бұзылған құқықты сотқа дейінгі қорғаудың нақты мерзімін көрсете отырып мүмкін болатын келіспеушілікті шешу механизмін және пайда болған дауды қарайтын сот органын анықтау, коммерциялық тәуекелді сақтандыруды қолдану мүмкіндігін көздеу. Егер, дегенмен де, контрагент келісімшартта көзделген мерзімдерде міндеттерді орындамаған болса, толық орындама-са немесе тиісінше орындамаған болса, резидент талап ету-арыз жұмысын дереу бастау қажет: контрагентпен келісімшарт міндеттерін орын-дамау фактісі бойынша хат жазысу, наразылық білдіру, наразылыққа жауап алғаннан кейін немесе ол мерзім өткен соң сот органдарына контрагент-тен тиесілі соманы қайтарып алу туралы талап арызын беру.

Ұсынылып отырған шаралар шетелдік серіктестің шарт бойынша міндеттемелерін орындамау тәуекелін айтарлықтай азайтады не-месе оны болдырмайды.

Балжан КУСАИНОВА,Ұлттық валюталық операцияларды

бақылау бөлімінің жетекші маман-заң кеңесшісі


02.12.2014

Қазақстан Республикасының 2003 жыл ғы 20 маусымдағы Жер кодексіне, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Қазақстан Респу-бликасы астанасының мәртебесі туралы» 2007 жылғы 21 шілдедегі, «Мемлекеттік мүлік туралы» 2011 жылғы 1 наурыздағы заңдарына сәйкес, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 15 тамыздағы № 1064 қаулысымен бекітілген Астана қаласының бас жоспарын іске асыру мақсатында Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. «Мемлекеттік қажеттілік үшін жер учаскесін мәжбүрлеп иеліктен шығару (сатып алу) туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2012

жылғы 26 сәуірдегі № 197-479 қаулысына мынадай өзгерістер енгізілсін:

жоғарыда көрсетілген қаулының 1-тар-мағындағы «2012 жылғы 7 тамызда» деген сандар мен сөздер «2015 жылғы 4 қарашада» деген сандармен және сөздермен ауысты-рылсын.

2. «Астана қаласының Ішкі саясат бас-қармасы» мемлекеттік мекемесі осы қаулы қабылданған сәттен бастап үш жұмыс күні ішінде оны бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Аста на қаласы әкімінің бірінші орынбасары С.М. Хорошунға жүктелсін.

Әкiм Ә. Жақсыбеков

2014 жылғы 21 қарашадан бастап қызметтің же-келеген түрлерін жүзеге асыру үшін хабарлама жасау тәртібімен байланысты «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 16 мамырдағы № 202-V Заңының (бұдан әрі – Заң) ережелері күшіне енеді.

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту саласындағы қызмет хабарлама жасау тәртібінде іске асырылады. Басқаша айтқанда, өтініш беруші уәкілетті органға сәйкесінше хабарландыруды жолдағаннан кейін мек-тепке дейінгі тәрбие мен оқытуды бастауға немесе тоқтатуға құқығы бар.

Занның 17-бабының 3-тармағына сәйкес рұқсатсыз бұрын мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бойынша қызметті іске асырған жеке және заңды тұлғалар осы қызметті әрі қарай жалғастыру үшін мемлекеттік органға тиісті хабарлама жіберуге міндетті екендігіне назарларыңызды саламыз.

Осы жағдайда уәкілетті орган Қазақстан Респу-бликасы Білім және ғылым министрлігінің Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті болып табылады. Өтініштерді тікелей қабылдау мен қарауды Комитеттің аумақтық департаменттері жүзеге асырады.

Хабарлама беру Үкіметтің электронды порталы арқылы «Е-лицензиялау» жүйесінде жүргізіледі. Хабарламадағы және қоса берілетін құжаттардағы мәліметтердің дұрыстығына өтініш беруші жауап береді.

Электронды түрде өтінішті беру процесімен дәлірек

«Е-лицензиялау» веб-порталында мына мекенжай арқылы таныса аласыздар: htt ps://elicense.kz, сонымен бірге «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ-ның Call-орталығының телефоны: 8-8000-80-7777 немесе 1414 (қоңырау шалу тегін) және www.control.edu.gov.kz сайты.

Заңның толық нұсқасымен мына жерден таныса аласыздар.

АНЫҚТАМА: Заңмен қарастырылған өзгерістер рұқсат беру рәсімін

оңтайландыруға және реттеуге, кәсіпкерліктің дамуы мен бизнесті белсендіру үшін әкімшілік тосқауылдарды қысқартуға, сонымен қатар мемлекеттің, кәсіпкерлердің және тұтынушылардың мүдделерінде тепе-теңдікті сақтай отырып мемлекеттік реттеудің тиімділігін арттыруға бағытталған.

Рұқсаттар және хабарламалар саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі қағидаттары мыналар болып табылады:

1) тұтынушылар, кәсіпкерлер және мемлекет мүдделерінің теңгерімі;

2) рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібін енгізудің негізділігі және тиімділігі;

3) мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы және ақпаратқа қолжетімділік;

4) өзара жауаптылық;5) сыбайлас жемқорлықтан азат болу.

2014 жылдың 24 қарашасында Аста-нада «Қазіргі гуманитарлық әріптестік аспектілеріндегі халықтық диплома-тияны дамыту» тақырыбы бойынша Орталық Азия аймағы ғалымдары мен қоғам қайраткерлерінің халықаралық форумы өткізілді

Халықаралық форумның ұйымдас ты-рушылары – Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігімен бірлесе отырып «Ғалымдар Орталық Азиядағы бейбітшілікті қолдайды» қоғамдық бірлестігі.

Форумның жұмысына Қазақстан Рес-публикасы Парламентінің депутаттары, шетелдік қонақтар: Уильям Фирман – Индиандық Университеттің профессо-ры (АҚШ), Майтдинова Гузель – РТСУ геосаяси зерттеулер орталығының директоры (Тәжікстан), Муртазаева Р.Х. – Мирзо Улуг-бек атындағы Ұлттық университетінің про-фессоры (Өзбекстан) және басқа да ғалымдар мен қоғам қайраткерлері, Қазақстанның мемлекеттік құрылымдарының, ғылымның, БАҚ және үкіметтік емес бірлестіктерінің өкілдері қатысты.

Қазіргі ғаламдық процестер жүйесінде халықтық дипломатия стратегиясы аса маңыз дылық пен өзектілікке ие. Жаңа ақпа рат және коммуникациялық техноло-гиялар ағымдарының тарау жағдайларында гуманитарлық ынтымақтастық нысанында халықтық дипломатияның мәні социум үшін де және Орталық Азия аймағы мемлекеттерінің өзара әрекеттесуі үшін де жаңа, аса елеулі дәрежеге көтерілді. Халықтық дипломатия азаматтық қоғамды дамыту үшін қажет және демократиялық процестердің бөлігі болып табылады. Сапалы түрлендіру халықтық ди-пломатия үшін қосымша мүмкіндіктер ашады, сонымен қоса оған жаңа талаптар қояды.

Халықтық дипломатияны дамыту өзіне кең қоғам тыңдаушыларының барлық алуан түрлі қызметін кірістіреді, бұл Орталық Азия аймағында өзара әрекеттесуді және ынты-мақтастықты, тұрақтылықты және қауіпсіздікті нығайту үшін өзекті және маңызды болып табылады.

Халықтық дипломатия түсінігі түрлі елдер мен аймақтардың азаматтық қоғамымен және тыңдаушыларымен өзара әрекеттесу бойынша барлық алуан түрлі қызметтерді – мәдени, ғылыми, білім беру бағдарламаларын (деле-гациялармен алмасу, көркемөнер көрмелері, ән-күй фестивалі, өнер мейрамдары және т.б.) жүзеге асыру арқылы өзіне халықаралық байланыстар мен түйісулерді кірістіреді.

Халықтық дипломатия азаматтық қоғам-

ды дамыту үшін қажет және ол елдегі демократиялық механизмнің бөлігі болып табылады.

Халықтық дипломатияның даму деңгейі, сөз жоқ, жалпылай қоғамның саяси жүйесі демократизмінің көрсеткіші болып табыла-ды. Оны тиімді жүзеге асыру халықаралық қатынастарды гуманизациялауға бағытталған. Халықтық дипломатия өзіне қоғамдық ұйымдар және бірлестіктер, туыстас қалалар деңгейіндегі байланыстар, қоғамдық-саяси ак-циялар, халықаралық үкіметтік емес ұйымдар сияқты элементтерді кірістіреді.

Қазіргі халықаралық қатынастардың аса маңызды белгісі көпшілікті, жұртшылықты, олардың ұйымдарын бітімгерлік қызметке тар-ту, жаппай қауіпсіздікті нығайту, адамзаттың өміршеңдігі болып табылады. Бірқатар ел дипломатиясының ресми қолдауын алған, әлемдік қауымдастық мақұлдаған бағалы бейбітшіл ниеттерді білдірудегі зор қызмет жұртшылыққа тиесілі. «Халықтық диплома-тия» түсінігі күнделікті тұрмысқа кіріп кең қолданыла бастады, ол әлемдік саясаттың маңызды факторы ретінде бағаланады.

Халықтық дипломатия түрлі мемлекеттердің арасындағы экономикалық және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамыту қажеттілігіне аса маңызды мән береді. Мемле-кеттер мен ұлттар арасындағы гуманитарлық байланыстар объективті қажет және өзара тиімді, бейбіт қатар өмір сүру және қатар даму қағидаларының орнығуына, сенімнің нығаюына қызмет ететіндігі туралы талассыз ақиқатты әлемдік жұртшылық біршама түсіне бастады.

Халықтық дипломатия қызметінде гуманитарлық қиыншылықтар көлемі де арта түсті. Жаңа саяси ойлау халықаралық қатынастарға гуманизм, жалпы адамзаттық адамгершілік нормалары қағидаларын қатыстыруды жобалайды.

Қазіргі таң шынайылығы халықтық дипло-матиядан адам құқығы, әлеуметтік әділеттік және демократия, адамзаттың мәдени және рухани байлықтарының жалпылығы сияқты гуманитарлық мәселелерді халықаралық шең берде өзара байланысына жаңа тұрғыдан қарауды талап етеді.

Орталық Азия аймағы ғалымдарының және қоғам қайраткерлерінің халықаралық форумы қоғамдық ой алмасу үшін диа-логтық алаңды кеңейтуге, серіктестік қаты-настарды гуманизациялауға, өзара сенімге, өзара түсіністікке және гуманитарлық ынты мақтастыққа шынайы жол ретінде халықтық дипломатия дамуын жандандыруға бағытталған.

2014 жылдың тоғыз айлық көрсеткіші бойынша қала прокуратурасы сыбайлас жемқорлыққа қатысты үш қылмыстық істі қозғады. Олардың қатарында бір іс бойынша кінәлі адамға бас бостандығынан айыру жаза-сы кесілді, бір іс сотқа жіберілді, бір іс тергелу үстінде.

Атап айтсақ, «Қалалық жылжымайтын мүлік» КМК-да жер телімдері тәркіленген азаматтарға өтемақы ретінде берілетін қаржы қымқырылғаны анықталды. Мекеменің бас есепшісі А.Шуматованың бірнеше эпизодтан құралған қылмыстық әрекеттерінен мемлекетке жалпы 36 млн теңгеден астам залал келтірілген.

Аталған факт бойынша Астана қаласының про-куратурасында ағымдағы жылдың 31 наурызында Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 176-бабының 3-тармағы бойынша қылмыстық іс қозғалды.

8 шілде күні Астана қаласы №2 Сарыарқа аудандық сотының үкімімен А.Шуматоваға қатысты Кодекстің 176-бабының 3-тармағының «б» тармақшасы бойын-ша мүлігін тәркілеу және 5 жылға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.

Сондай-ақ, қалалық прокуратура мемлекеттік қыз-меткерлер арасында сыбайлас жемқорлық фактілерін әшкерелеу бойынша жедел-іздестіру шараларының өткізілуіне бастамашылық танытты.

Биылғы 5 шілдеде қаржы полициясы Астана қаласының Қаржылық бақылау инспекциясының ма-маны Ж.Нүркеевті ол «Астана Тазалық» ЖШС-нің қызметкерлерінен 1 850 000 теңге көлемінде пара алу кезінде ұстады. Оған қатысты Кодекстің 311-бабының 5-тармағы бойынша қылмыстық іс қозғалды.

25 шілде күні Астана қаласы Қылмыстық істер бо-йынша мамандандырылған ауданаралық соты үкімімен Ж.Нүркеевке қатысты мүлікті тәркілеу және 10 жылға бас бостандығынан айыру жазасы кесілді. Астана қаласы Қылмыстық істер жөніндегі аппеляциялық сот алқасының 23 қыркүйектегі қаулысымен аталған үкім өзгеріссіз қалдырылды.

Қазақстан Республикасы «Сыбайлас жемқорлыққа

қарсы күрес туралы» заңына сәйкес, прокурорлық қадағалау актілердің негізінде лауазымды адамдарды тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы талдауы жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар, еңбек инспекциясы басқармаларында, қаржы бақылау инспекциясы мен Аймақтық жер инспекциясында, Алматы ауданы салық басқармасында, №53, №57 орта мектептерде сыбайлас жемқорлықпен байланысы бар құқықбұзушылықтар жасалғаны анықталып, 10 лауазымды адам жауапкершілікке тартылды.

Бірінші басшылар арасында құқықбұзушылықтарды анықтау төңірегінде жұмыс жасалды. Оның қоры-тындысы бойынша Қазақстан Республикасы «Әкім-шілік құқық бұзушылық туралы» Кодекстің 537-бабына сәйкес Астана қаласы Аймақтық жер инспекциясының басшысы Е.Ахметов өзіне бағынышты тұлғаға қатысты жемқорлықпен күресте қарекетсіз қалғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

Жалпы алғанда, сыбайлас жемқорлыққа қатысты құқықбұзушылықтарды анықтау барысында 216 шара өткізілді: оның ішінде 142 дәріс, 10 дөңгелек үстел, 7 семинар және түрлі БАҚ-та 57 мақала жарияланды.

Соңғыларының бірін атап өтсек, 25 қыркүйек күні Астана қаласы прокурорының төрағалығымен жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру жөнінде дөңгелек үстел өтті. Онда Қазақстан Республикасында 2011-2015 жылдарға арналған Жемқорлыққа қарсы күрес салалық бағдарламасын жүзеге асыру мәселелері талқыланды.

«Дөңгелек үстелге» Астана қаласы әкімдігінің, Астана қаласы бойынша мемлекеттік қызмет істері жөніндегі агенттік департаментінің, құқық қорғау органдарының, «Нұр Отан» партиясы Астана қаласы филиалының және «Жаңару» жалпыұлттық жемқорлыққа қарсы күрес қозғалысының Астана қалалық филиалының басшылары мен өкілдері қатысты.

Әділ ОСПАНОВ, Астана қаласы прокуратурасының

1-ші басқарма басшысы



13215 06.11.2013

13216 07.11.2013

13217 07.11.2013

13218 07.11.2013

13219 08.11.2013

13220 08.11.2013

13221 08.11.201313222 08.11.2013

13223 08.11.2013

13224 08.11.2013

13225 09.11.2013

13226 09.11.2013

13227 09.11.2013

13228 09.11.2013

13229 09.11.2013

13230 11.11.2013

13231 11.11.2013

13232 11.11.2013

13233 11.11.2013

13234 11.11.2013

13235 12.11.2013

13236 12.11.2013

13237 12.11.2013

13238 12.11.2013

13239 12.11.2013

13240 12.11.2013

13241 13.11.2013

13242 13.11.2013

13243 13.11.2013

13244 13.11.2013

13245 13.11.2013

13246 14.11.2013

13247 14.11.2013

13248 14.11.2013

13249 14.11.2013

13250 14.11.2013

13251 14.11.2013

13252 14.11.2013

13253 14.11.2013

13254 14.11.2013

13255 15.11.2013

13256 15.11.2013

13257 15.11.2013

13258 15.11.2013

13259 15.11.2013

13260 15.11.2013

13261 15.11.2013

13262 15.11.2013

13263 15.11.2013

13264 15.11.2013

13265 16.11.2013

13266 16.11.2013

13267 16.11.2013

13268 16.11.2013

13269 16.11.2013

13270 16.11.2013

13271 16.11.2013

13272 18.11.2013

13273 18.11.2013

(Жалғасы. Басы газетіміздің №137 (3194) санында) 13274 18.11.2013

13275 18.11.2013

13276 19.11.2013

13277 19.11.2013

13278 19.11.2013

13279 19.11.2013

13280 19.11.2013

13281 19.11.2013

13282 20.11.2013

13283 20.11.2013

13284 20.11.2013

13285 20.11.2013

13286 20.11.2013

13287 20.11.2013

13288 20.11.2013

13289 21.11.2013

13290 21.11.2013

13291 21.11.2013

13292 21.11.2013

13293 21.11.2013

13294 21.11.2013

13295 21.11.2013

13296 21.11.2013

13297 21.11.2013

13298 22.11.2013

13299 22.11.2013

13300 22.11.2013

13301 22.11.2013

13302 22.11.2013

13303 22.11.2013

13304 22.11.2013

13305 22.11.2013

13306 23.11.2013

13307 23.11.2013

13308 23.11.2013

13309 23.11.2013

13310 23.11.2013

13311 23.11.2013

13312 23.11.2013

13313 25.11.2013

13314 25.11.2013

13315 25.11.2013

13316 25.11.2013

13317 25.11.2013

13318 25.11.2013

13319 26.11.2013

13320 26.11.2013

13321 26.11.2013

13322 26.11.2013

13323 26.11.2013

13324 26.11.2013

13325 27.11.2013

13326 27.11.2013

13327 27.11.2013

13328 27.11.2013

13329 27.11.2013

13330 27.11.2013

13331 27.11.2013

13332 27.11.2013

13333 27.11.2013

13334 27.11.2013

13335 28.11.2013

13336 28.11.2013

13337 28.11.2013

13338 28.11.2013

13339 28.11.2013

13340 28.11.2013

13341 28.11.2013

13342 28.11.2013

13343 29.11.2013

13344 29.11.2013

13345 29.11.2013

13346 29.11.2013

13347 29.11.2013

13348 29.11.2013

13349 29.11.2013

13350 29.11.2013

13351 29.11.2013

13352 30.11.2013

13353 30.11.2013

13354 30.11.2013

13355 30.11.2013

13356 30.11.2013

13357 30.11.2013

13358 03.12.2013

13359 03.12.2013

13360 03.12.2013

13361 03.12.2013

13362 04.12.2013

13363 04.12.2013

13364 04.12.2013

13365 04.12.2013

13366 04.12.2013

13367 04.12.2013

13368 04.12.2013

13369 04.12.2013

13370 04.12.2013

13371 04.12.2013

13372 04.12.2013

13373 05.12.2013

13374 05.12.2013

13375 05.12.2013

13376 06.12.2013

13377 06.12.2013

13378 06.12.2013

13379 06.12.2013

13380 06.12.2013

13381 06.12.2013

13382 06.12.2013

13383 07.12.2013

13384 07.12.2013

13385 07.12.2013

13386 07.12.2013

13387 09.12.2013

13388 09.12.2013

13389 09.12.2013

13390 09.12.2013

13391 09.12.2013

13392 09.12.2013

13393 10.12.2013

13394 10.12.2013

13395 10.12.2013

13396 10.12.2013

13397 10.12.2013

13398 10.12.2013

13399 10.12.2013

13400 10.12.2013

13401 10.12.2013

13402 10.12.2013

13403 10.12.2013

13404 10.12.2013

13405 11.12.2013

13406 11.12.2013

13407 11.12.2013

13408 11.12.2013

13409 11.12.2013

13410 11.12.2013

13411 11.12.2013

13412 11.12.2013

13413 11.12.2013

13414 12.12.2013

13415 12.12.2013

13416 12.12.2013

13417 12.12.2013

13418 12.12.2013

13419 12.12.2013

13420 12.12.2013

13421 12.12.2013

13422 12.12.2013

13423 12.12.2013

13424 13.12.2013

13425 13.12.2013

13426 13.12.2013

13427 13.12.2013

13428 13.12.2013

13429 13.12.2013

13430 13.12.2013

13431 13.12.2013

13432 13.12.2013

13433 13.12.2013

13434 13.12.2013

13435 13.12.2013

13436 13.12.2013

13437 14.12.2013

13438 14.12.2013

13439 14.12.2013

13440 18.12.2013

13441 18.12.2013

13442 18.12.2013

13443 18.12.2013

13444 19.12.2013

13445 19.12.2013

13446 19.12.2013

13447 19.12.2013

13448 19.12.2013

13449 19.12.2013

13450 20.12.2013

13451 20.12.2013

13452 20.12.2013

13453 20.12.2013

13454 20.12.2013

13455 20.12.2013

13456 21.12.2013

13457 21.12.2013

13458 21.12.2013

13459 21.12.2013

13460 21.12.2013

13461 21.12.2013

13462 21.12.2013

13463 23.12.2013


15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ

Ò

—

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

II.

IV

V.

: www.mcppz.kz E-mail: [email protected]

« » – 1953 , .

13464 23.12.2013

13465 23.12.2013

13466 23.12.2013

13467 24.12.2013

13468 24.12.2013

13469 24.12.2013

13470 24.12.2013

13471 24.12.2013

13472 24.12.2013

13473 24.12.2013

13474 24.12.2013

13475 24.12.2013

13476 25.12.2013

13477 25.12.2013

13478 25.12.2013

13479 25.12.2013

13480 25.12.2013

13481 25.12.2013

13482 26.12.2013

13483 26.12.2013

13484 26.12.2013

13485 26.12.2013

13486 26.12.2013

13487 26.12.2013

13488 26.12.2013

13489 26.12.2013

13490 26.12.2013

13491 26.12.2013

13492 26.12.2013

13493 26.12.2013

13494 26.12.2013

13495 26.12.2013

13496 26.12.2013

13497 26.12.2013

13498 26.12.2013

13499 26.12.2013

13500 26.12.2013

13501 27.12.2013

13502 27.12.2013

13503 27.12.2013

13504 27.12.2013

13505 27.12.2013

13506 27.12.2013

13507 27.12.2013

13508 27.12.2013

13509 27.12.2013

13510 27.12.2013

13511 27.12.2013

13512 27.12.2013

13513 27.12.2013

13514 27.12.2013

13515 27.12.2013

13516 27.12.2013

13517 27.12.2013

13518 28.12.2013

13519 28.12.2013

13520 28.12.2013

13521 28.12.2013

13522 28.12.2013

13523 28.12.2013

13524 28.12.2013

13525 28.12.2013

13526 28.12.2013

13527 28.12.2013

13528 28.12.2013

13529 28.12.2013

13530 28.12.2013

13531 28.12.2013

13532 28.12.2013

13533 28.12.2013

13534 28.12.2013

13535 28.12.2013

13536 28.12.2013

13537 30.12.2013

13538 30.12.2013

13539 30.12.2013

13540 30.12.2013

13541 30.12.2013

13542 30.12.2013

13543 30.12.2013

13544 30.12.2013

13545 30.12.2013

13546 30.12.2013

13547 30.12.2013

13548 30.12.2013

13549 30.12.2013

Бүгінгі таңда мемлекеттің айрықша мәртебесі, барлық кезеңдегі ел дамуының белестері көшбасшының тұлғасымен бірге қаралады. Елбасы Н.Ә.Назарбаев жаңадан қалыптасып келе жатқан Қазақ елінің демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет ретiнде даму-ына үлес қосып, мемлекетті әлемге паш етті. Ел ертеңі жастар деп үнемі айтып жүретін Елбасы мемлекетіміздің одан әрі дамуына үлес қосатын жастарға ерекше құрмет көрсетіп келеді. Мемлекетіміздің жастарға жасап жатқан қамқорлығы – бөлек әңгіме арқауы. Осы тұрғыдан айта-рымыз қоғамдық ұйымдарда, кәсіпкерлік салада, мемлекеттік қызметте жүрген жастарға Президентіміздің ұстанымы, қажыр-қайраты өнеге болып қалуға тиіс.

Елімізде жүргізіліп жатқан жастар сая саты, қоғамдағы жастардың сенім жігерін одан әрі жани түсіп, болашағына жауапкершілікпен қарауға міндеттейді. Бұл да болса жас өркендердің салауатты өмірге құштарлығын арттыра бермек.

Соның бір жарқын мысалы ретінде Аста-на қаласы Әділет департаментінің құқықты түсіндіру және халыққа заңгерлік көмек

көрсету бөлімінің қызметкерлері отыз жасқа дейінгі жастардан тұратынын алға тартқымыз келеді. Жалындап тұрған жастар Елбасының саясатын қолдап, оны дамытуға бар күш-жігерлерін салып жатыр. Олар Елбасы саясатына қызмет етуді азаматтық борыштары ретінде көретіндерін айтып, көкіректерін мақтаныш сезімдері кернеп тұрғанын аңғартты. Осы орайда, аталмыш департаменттегі жастардың Елбасына де-ген алғыстары шексіз. Елбасының жүргізіп отырған саясаты – ел болашағының кепілі, ел дамуының жемісі. Соның айқын көрінісі, біз желтоқсанның бірінші жұлдызында жаңа мемлекеттік мерекені – «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің күнін» атап өтеміз.

Қарап отырсақ, ұлт көшбасшысының сөздері «Мен жастарға сенемін» деген алаш ақыны Мағжан Жұмабаевпен рухта сып, үндесіп жатыр. Содан да болар, тал ға мы биік жастардың жүрегіне жол тауып жатқаны.

Астана қаласы Әділет департаментінің

Құқықтық түсіндіру және халыққа заңгерлік көмек көрсету бөлімі

ТҮЗЕТУ20.11.2014 ж. «Астана ақшамы» газетінің №132 (3189) санында шыққан «Ел байлығы

– әр шаңырақта» мақаласында: «Сіз сатып ала алатын акциялардың ең кем мөлшері – 1 акция, ең көп – 14 000 дана» болып оқылсын.

«051 Қызметі» мемлекеттік мекемесі бос қызмет орнына қабылдау жүргізетінін хабар-лайды: Эксперт (G-7 санаттағы 1 орын).

Лауазымның негізгі талабы: жоғары білім. Ақпарат үшін телефондар: 57-41-26, 8-701-335-23-46.



5 1

1 307,46 1 502,46

+7 /7172/ 703-212, 703-213www.astana-akshamy.kz

4.12 1830

5.12 1830

6.12 1830

7.12 1830

10-11.12 1830

16.12 1830

21-31.12 1000 1230 1500 1700

Қатысушылардың өтінімдері 1 желтоқсан – Тұңғыш Президент күні қабылдана бастады. Байқаудың ақтық сыны келесі жылы 24 сәуір мен 2 ма-мыр аралығында ұйымдастырылмақ. Шараның арнайы сайтында байқауға қатысудың талаптары мен шартта-ры толықтай көрсетілген, ережелері жарияланған. Мұнда бір айта кетерлігі, шараның өткізілуіне айтарлықтай өзгерістер енгізілмеген, тек жарты-лай финалы мен финалдың өту күні өзгертілген.

Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған дәстүрлі Жолдауында: «...Барша қазақстандық мәдениеттің дамуына жаңа серпін беру керек» дегені есімізде. Классикалық фестиваль әрбір қазақстандық үшін фортепианолық өнердің әлемдік ж ұ л д ы з д а р ы н ы ң к о н ц е р т т е р і н тамашалауға мүмкіндік береді. Аталған жас пианистер байқауы Қазақстанның дарындарын тәрбиелеп өсіреді және жа-старды музыкамен айналысуға тартады. «Astana Piano Passion» ІІІ халықаралық

жас пианистердің фестиваль-байқауын ұйымдастырудың да мақсаты осыған с а я д ы . С о н ы м е н қ а т а р , ұ л т т ы қ фортепианолық мектепті нығайтуға, шетелдік орындаушылармен тәжірибе алмасуға септеседі.

Өсіп келе жатқан жас ұрпақты р у х а н и т ә р б и е л е у б а ғ ы т ы н д а классикалық фортепианолық музы-каны насихаттау да, Қазақстанның дарынды жас музыканттарының шығармашылық жолының алғашқы аяққа тұру кезеңіне қолдау көрсету де ұйымдастырушылардың басты наза-рында.

Қатысушылардың өнерін халықаралық қазылар алқасы құрамына кіретін, әлемдік атаққа ие беделді пианистер, айтулы халықаралық байқаулардың музыкалық продюсерлері бағалайтын болады. Үміткерлер он сегіз жастан аспауы тиіс. Шараға қатысу тегін, бұған қоса, ұйымдастыру комитеті қатысушы мен оны алып жүруші бір адамның жолақысы мен Астана қаласында тұру ақысын төлейді.

Ж а с о р ы н д а у ш ы л а р д ы А с т а -на қаласының әкімі атынан екі ар-найы сыйлық, байқаудың көркемдік жетекшісі атынан – «Crescendo», «Annecy Classic» (Франция, Анси қаласы), «Звезды на Байкале» (Иркутск қаласы, Ресей) арнайы сыйлықтары, халықаралық фестивальдарға қатысу, Суздаль қаласындағы жазғы лагерьге бару жолдамалары, қазақстандық к о м п о з и т о р ш ы ғ а р м а с ы н ү з д і к орындаушыға арналған арнайы сыйлық күтіп тұр. Сондай-ақ, байқаудың лау-реаттары атанған қатысушылардың м ұ ғ а л і м д е р і н е д е с ы й - с и я п а т тағайындалған.

Іріктеу туры арнайы комиссияның қатысуымен 2015 жылдың 1-20 наурыз аралығында өтеді. Байқауға қатысушылар іріктеу турының қорытындысы бой-ынша анықталады. Жартылай финалға отыз шақты жас музыкант жіберіледі. Байқауға қатысуға өтінім беру, шараға қатысты басқа да жаңалықтар www.astana-app.kz сайтында жарияланады.

Асхат РАЙҚҰЛ

ПИАНИСТЕР ДОДАСЫ БАСТАЛМАК

138 (3195) 2014-12-04

Documents