10.sinif biyoloji · deneyde fasulyenin çimlendikten sonraki boy uzatma faslı, tüm bitki ve...

“Sana özel, senin yanında”

Sorulardan önce Bilgi Köşesi

Seçenekli sorular (seviye 1)Seçenekli sorular (seviye 2)Seçenekli sorular (genel)

Farklı farklı sorular

Yazılı için sorular

Çözümlü sorular

sorular kitabi

10.SINIF

BIYOLOJI

Merhaba Dostum,

İzin verirsen önce kendimi tanıtayım: Ben ArKi. Kirpigillerdenim. Sana, bu kitabı çalışmayı istediğin süre boyunca arkadaşlık etme niyetindeyim. Elbette sen de istersen.

Niye böyle bir yola çıktığımı merak ediyorsundur belki. Dur, anlatayım. Gerçi, başlamadan bir parantez açmam gerekiyor. Aslında ben bu yola geçen yıl çıkmıştım yani sen 9. sınıftayken. Belki seninle arkadaşlığımız da geçen yıl başlamıştır, kim bilir? Ama geçen sene tanış-a-mamış olsak da bu yıl seninle iyi bir ikili olacağımıza eminim.

Sebebe geri dönelim çok dağılmadan. Benim senin gibi 10. sınıfa giden bir kuzenim var ve bu yıl artık liseli olmanın tadını çıkarmak istiyor. Geçen sene, hem ortaokulu geride bırakıp yeni bir okula başlamış olmasından hem bir anda ona yakın dersle muhatap olmasından bir bocalama dönemi oldu ve çok anlayamadı bu liseli olmayı. İşte bundan sebep biraz uzak durmak istiyor derslerden ve çalışmaktan. Ama çevresindeki herkes özellikle annesi (saygılar teyzecimm) kuzenimle farklı düşünceye sahipler. Bense iki düşünceye de tamam diyemiyorum. Bana kalırsa ne hepten bırakma ne de tamamen “ders çalışma”ya gömülme doğru. Bu yüzden de “Evet, haklısın.” dedim kuzenime, “Liselisin ve bunu bir kere yaşayacaksın. Tadını çıkarmak en doğal hakkın ama eğer iyi bir kariyer hedefin varsa boşa geçireceğin bir yılın olmamalı. Üstelik, hem çok güzel bir sene geçi-rip hayatın boyunca hatırlayacağın güzel anılar biriktirebilir hem de hedeflerine yatırım yapabilirsin.” Kuzenim beni dikkate alır çünkü ona sadece “çalışmazsan şöyle olur, test çözmezsen yanarsın” bıdı bıdısı yapmam. Birlikte çok güzel vakit geçirip çok baba muhabbetler de yaparız. İşte bundan dolayı söylediklerime önem verir. Ona; ders çalışmayı eğlenceli hale getire-bileceğinden, derslerdeki konuların yanı sıra değişik bilgi ve beceriler de öğrenmesinin hayatına katkısı olacağından (mesela ben lisede öğrendiğim masa tenisini çok severek oynarım hala) ve en önemlisi ara ara nefes alacak vakitler oluşturmasının öneminden bahsettim. Tabi ki bu önerilerimi lafta bırakmadım.

Kuzenim ve senin gibi arkadaşlarıma ders çalışmayı nasıl eğlenceli hâle getirebileceğini ve diğer söylediklerimi nasıl gerçek-leştirebileceğini bu kitapla göstermeyi ve elimden geldiğince ders çalışırken yanlarında hissedeceği bir arkadaş olmayı kafama koydum. Sen de bu kitabı aldığına göre sana arkadaşlık yapmama izin veriyor ve “Arki’nin kankileri” tayfasına katılıyorsun demektir. Eyvallah :) Bu güveni boşa çıkarmamak ve 10. sınıf olarak güzel bir yıl geçirmen için elimden geleni yapacağım.

Sevgilerimle,

Not: Beni instagram hesabımdan takip etmeyi unutma :)

İmza: ArKi

ürün adı 10. Sınıf Biyoloji Sorular Kitabı

ürün no OL00-10.02SKT08

isbn 978-605-2000-53-3

yazar Burcu Bostancı

katkıda bulunanlar Etem Yüksek - Nurdan Aktaş

dizgi-mizanpaj ve grafik Test Okul Dizgi ve Grafik Servisi

yayın editörü Özge Burhan

yayın yönetmeni Nilgün Aydoğan

baskı Aykut MatbaasıFiruzköy Mah. Mezarlık Üstü Cad. No. 24/26 A Blok Avcılar/İstanbul

tlf: 0 212 428 52 74 - 428 54 26

iletişim www.testokul.com - [email protected]ülbahar Mah. Cemal Sururi Sk. No: 15/E Halim Meriç İş Merkezi

Kat: 9 Mecidiyeköy/İST. tlf: 0 212 275 00 35

Copyright © Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre her hakkı Eksen Yayıncılık ve Eğitim Malz. San. Tic. AŞ’ye aittir. Eksen Yayıncılık’ın

yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması, basım ve yayımı hâlinde

gerekli yasal mevzuat uygulanır.

KİTABIMIZ HAKKINDA

ArKi Der ki, #arkiderki

KİTABIMIZI TANIYALIM

BİLGİ KÖŞESİTestlere başlamadan

yani sorulardan önce,

kısa bir konu özetiyle hatırlama yapalım.

Üni

teni

n ka

zanı

mla

rı

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİMKonuların anlaşılması için çözümlü sorular burada..

Ünitenin kavramları

Ünitenin numarası

ve adı

FARKLI FARKLI SORULARKonuları tam kavramak

için farklı farklı sorular da çözmelisin.

Sana bir de ünite sonların-da tekrar (genel) sorularıhazırladık. Bu bölümdeki

sorularla öğrediklerini üni-te geneli test etme imkanı

bulabilirsin.

Fen lisesi için hazırladığımız testler

dikkatini çekecek.

SEÇENEKLİ SORULARKolaydan zora dizilmiş

seçenekli sorular (seviye 1)ile konuyu kavramaya

hazırsın.

Bir de bunun seçenekli sorular (seviye 2)

olanı var. Mor renkli bu sayfalarda biraz

zorlanabilirsin, haberin olsun.

ArKi’nin tavsiyelerine bir göz at derim.

Bir de burada cevaplarını işaretleyebileceğin optik alan var. Bunu süs diye koyma-dık merak etme. Yaptığın işaretlemeler “Bulut Okuma” uygulamasında cevapla-

rını takip edebilmen, çözemediklerinin videosunu izleyebilmen için veri sağlıyor.

KİTABIMIZIN İÇİNDEKİLER

HÜCRE BÖLÜNMELERİBİLGİ KÖŞESİ-1 HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ ............................................................. 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ...................................................................................................................................................... 11

FARKLI FARKLI SORULAR ............................................................................................................................................ 12

SEÇENEKLİ SORULAR ................................................................................................................................................... 14

BİLGİ KÖŞESİ-2 MİTOTİK EVRE ....................................................................................................................................... 20

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 21



BİLGİ KÖŞESİ-3 HÜCRE DÖNGÜSÜNÜN KONTROLÜ ................................................................................................... 34

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 35


BİLGİ KÖŞESİ-4 EŞEYSİZ ÜREME .................................................................................................................................... 40

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 41



BİLGİ KÖŞESİ-5 MAYOZ BÖLÜNME ............................................................................................................................... 52

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 53



BİLGİ KÖŞESİ-6 MİTOZ VE MAYOZ BÖLÜNMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI ................................................................. 64

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 65



BİLGİ KÖŞESİ-7 EŞEYLİ ÜREME ....................................................................................................................................... 72

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 73



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 96

1.ÜNİTE

ArKi’nin tavsiyelerine bir göz at derim.

KALITIMIN GENEL İLKELERİBİLGİ KÖŞESİ-1 KALITIMIN TARİHÇESİ - KALITIMLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE HESAPLAMALAR ..................... 100

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ...................................................................................................................................................... 101



BİLGİ KÖŞESİ-2 MENDEL GENETİĞİ ............................................................................................................................... 110

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 111



BİLGİ KÖŞESİ-3 SOYAĞACI ANALİZİ .............................................................................................................................. 122

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 122


BİLGİ KÖŞESİ-4 EŞ BASKINLIK - ÇOK ALELLİLİK - KAN GRUPLARI ............................................................................... 128

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 129



BİLGİ KÖŞESİ-5 EŞEYE BAĞLI KALITIM ......................................................................................................................... 142

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 143



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 170

2.ÜNİTE

EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARIBİLGİ KÖŞESİ-1 EKOLOJİDEKİ TEMEL KAVRAMLAR-ABİYOTİK VE BİYOTİK FAKTÖRLER ............................................. 174

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ...................................................................................................................................................... 175



BİLGİ KÖŞESİ-2 EKOSİSTEMDE MADDE VE ENERJİ AKIŞI .............................................................................................. 184

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 185



BİLGİ KÖŞESİ-3 MADDE DÖNGÜLERİ ............................................................................................................................ 196

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 197



BİLGİ KÖŞESİ-4 GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI VE İNSAN .............................................................................................. 206

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 207



BİLGİ KÖŞESİ-5 DOĞAL KAYNAKLAR VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI ........................................................ 216

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 217


YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 246

3.ÜNİTE

CEVAP ANAHTARI

CEVAP ANAHTARLARI ........................................................................................................................................... 249

8

İlk ünitemizden merhaba dostum,İlkokulda pamuk içinde fasulye tohumu çimlendirmiş miydin sen de? Biz yapmıştık. Çay tabağına biraz pamuk, üzerine bir-iki fasulye, sonra tekrar pamuk ve pamuğu sürekli nemli tutacak kadar sulama. Basit bir deney. Ama 4. sınıfa giden bir çocuk için o değişim inanılmaz güzeldi. Her gün okul dönüşü merakla deneyin başına gidip çimlenme var mı, sonra da boyu ne kadar uzamış, diye bakmak... İşte o deneyde fasulyenin çimlendikten sonraki boy uzatma faslı, tüm bitki ve hayvanlarda (e tabi insanlarda da) ortak olarak gerçekleşen "büyüme" olayının bir örneği. Yeni doğmuş bir bebeğin, bahçedeki kiraz ağacının ya da varsa evcil hayvanının da zamanla ilk hâline göre boy ve kütle artışını yani büyümesini gözlemleyebilirsin. İşte bu büyüme olayının (hatta başka olayların da) temelinde hücre bölünmeleri yatıyor. Bu ünitede ayrıntılarını görebileceğin hücre bölünmeleriyle; canlılar ne gibi kazanımlar ediniyorlar, neden hücrelerin bölünmesi gerekli (kocaman tek bir hücre olamaz mıydık acaba?), bu olayın farklı şekilleri var mı, yanlış bölününce "ctrl+z (geri al)" mekanizması çalışıyor mu, insanlar fasulye çimlen-direbildiği gibi başka bitkilerden neler üretebilir... vb. birçok soruya cevap bulabileceksin. E, o zaman başlayalım artık. :)

İmza: ArKi

HÜCRE BÖLÜNMELERİ

1.ÜNİTE

9

Ünitenin Kavramları

Ünitenin Kazanımları

hücre bölünmesi

eşeysiz üreme

interfaz

kanser

mitoz

diploit

döllenme

eşeyli üreme

haploit

krossing over

mayoz

sinapsis

tetrat

10.1.1. MitozveEşeysizÜreme10.1.1.1. Canlılarda hücre bölünmesinin gerekliliğini açıklar.

a. Hücre bölünmesinin canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ile ilişkilendirilerek açıklanması sağlanır.

b. Bölünmenin hücresel gerekçeleri üzerinde durulur.

10.1.1.2. Mitozu açıklar. a. İnterfaz temel düzeyde işlenir. b. Mitozun evreleri temel düzeyde işlenir. c. Mitozun evrelerini gözlemleyebileceği deneyler yapması sağlanır. (*) d. Hücre bölünmesinin kontrolü ve bunun canlılar için önemi üzerinde durulur. Hücre bölün- mesini kontrol eden moleküllerin isimleri verilmez. e. Hücre bölünmesinin kanserle ilişkisi kurulur.

10.1.1.3. Eşeysiz üremeyi örneklerle açıklar.a. Eşeysiz üreme bağlamında bölünerek üreme, tomurcuklanma, sporla üreme, rejeneras-

yon, partenogenez ve bitkilerde vejetatif üreme örnekleri verilir. Sporla üremede sadece örnek verilir, döl almaşına girilmez.

b. Eşeysiz üreme tekniklerinin bahçecilik ve tarım sektörlerindeki uygulamaları (çelikle ve so-ğanla üreme şekilleri) örneklendirilir.

c. Öğrencilerin vejetatif üreme çeşitlerini gözlemleyebileceği deney yapması sağlanır. (*)ç. Eşeysiz çoğaltım yöntemi olarak bitki doku kültürü tartışılır. (*)

10.1.2. MayozveEşeyliÜreme10.1.2.1. Mayozu açıklar.

a. Mayozun evreleri temel düzeyde işlenir.

10.1.2.2. Eşeyli üremeyi örneklerle açıklar.a. Dış döllenme ve iç döllenme konusu verilmez.b. Eşeyli üremenin temelinin mayoz ve döllenme olduğu açıklanır.

(*) Bu kazanım, sadece fen lisesi programı uygulayan okullarda okutulacaktır. Diğer kazanımlar tüm liselerde ortaktır.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

Madde ve enerji etkileşimini inceleyen, doğa olaylarını araştıran bilim dalına fizik denir.

Fizik bilimi;

• sınanabilir,• doğrulanabilir,• yanlışlanabilir,• delillere dayanır.

FİZİKSEL BÜYÜKLÜKLER

Temel Büyüklükler: Kendi başına ifade edildiğinde bir anlamı olan büyüklüklerdir.

Büyüklük Sembolü Birimi Ölçüm aleti• Kütle m kilogram (kg) terazi• Uzunluk l metre (m) metre• Zaman t saniye (s) saat, kronometre• Akım şiddeti i amper (A) ampermetre• Işık şiddeti I candela (cd) fotometre• Madde miktarı n mole (mol)

Türetilmiş Büyüklükler: Hız, ivme, enerji, özkütle, hacim gibi büyüklüklerdir.

Skaler Büyüklük: Birim ve sayı ile ifade edilen büyüklüklerdir.

Vektörel Büyüklük: Birim ve sayının yanında yönü de olan büyüklüklerdir.

BİLGİ KÖŞESİ-1 SİMYADAN KİMYAYASo

rula

rdan

önc

eÇö

züm

lü S

orul

ar

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİM

10

Soru

lard

an ö

nce Hücre Bölünmeleri

Hücreler kendinden önceki hücrelerin bölünmesiyleoluşur.

Ökaryot hücreli canlılarda hücre bölünmesi, mitoz ve mayoz bölünme olmak üzere iki çeşittir.

Prokaryot hücreli canlılarda mitoz ve mayoz bölünme gözlenmez.

Hücre bölünmeleri, Ökaryot bir hücrelilerde çoğalmayı sağlar. Çok hücrelilerde;

- büyüme ve gelişme,- yaraların onarılması,- yenilenme,- eşeysiz üreme,- gamet oluşumu

gibi olayların gerçekleşmesini sağlar.

Hücre Bölünmesinin Nedenleri

Hücre büyüdükçe;

Hacim/yüzeyalanı oranı artar. Bu durum hücre yüze-yinden besin alımı, atık madde atımı ve oksijen-kar-bondioksit değişimi olaylarının yeterli düzeyde yapıla-mamasına neden olur.

Sitoplazma/çekirdekoranı artar. Bu durum çekirde-ğin hücreyi yönetmesini zorlaştırır.

Bu iki sorun hücrenin bölünmesi ile çözülür.

Hücreye bölünme emrini çekirdek verir. Bu emrin ve-rilmesinde hacim / yüzey alanı oranının artması etkili-dir.

Hücreye çekirdek tarafından bölünme emri verildikten sonra, sitoplazmanın kesilmesi ile hacim / yüzey alanı oranının azaltılması bölünmeyi durdurmaz.

Hücre Döngüsü

Bir hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücredöngüsü(hücresiklusu) denir.

Hücre döngüsü interfaz ve mitotik evrelerinden olu-şur.

Mitotik evrenin içinde ise mitoz(karyokinez) ve sito-kinezevreleri bulunur.

İnsanda deri epitel, kemik iliği, karaciğer vb. hücreler bö-lünebilirken sinir, çizgili kas, alyuvar, yumurta, sperm vb. hücreler bölünmezler.

Hücre döngüsü evrelerine geçmeden önce bazı kavramları öğrenelim.

Kromatin iplik: Çekirdek içinde bulunan DNA ve protein-den oluşan yapıdır.

Kromozom: Hücre bölünmesi sürecinde kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşarak oluşturduğu yapıdır.

Homologkromozom: Biri anneden diğeri babadan gelen, şekil ve büyüklükleri benzer olan, karşılıklı bölgelerinde aynı özelliği etkileyen alelleri bulunduran kromozomlardır.

Diploit hücre: Homolog kromozom çiftlerini bulunduran hücrelerdir ve "2n" ile gösterilir.

Haploithücre: Tek takım kromozom bulunduran hücreler-dir ve "n" ile gösterilir.

İnterfaz Evresi

Bölünmeye hazırlık evresidir.Hücre büyür ve hacim / yüzey alanı oranı artar.ATP, protein, enzim vb. moleküllerin sentezi hızlanır.Organel sayısı artar.DNA kendini eşler. Yani DNA miktarı iki katına çıkar.Metabolizma hızı yüksektir.

BİLGİ KÖŞESİ-1 HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ

Hücre Döngüsü

İnterfaz (Hazırlık evresi) Mitotik evre

Mitoz

(Karyokinez)

Profaz

Metafaz

Anafaz

Telofaz

Sitokinez

(Sitoplazma bölünmesi)

11

1. ün

iteni

n ilk

böl

ümün

den

sela

m s

ana

sevg

ili d

ostu

m. H

ücre

böl

ünm

eler

i öne

mli

bir k

onu.

Çöz

ümlü

sor

ular

ı dik

katl

ice

okum

alıs

ın. H

er b

iri s

ana

bir ş

eyle

r kat

acak

.

Çözü

mlü

Sor

ular

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİMSoru 1

Hücre bölünmesi ile;

I. bir hücrelilerde büyüme,

II. çok hücrelilerde eşeysiz üreme,

III. ökaryot bir hücrelilerde çoğalma,

IV. çok hücrelilerde yenilenme

olaylarından hangileri sağlanabilir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Çözüm 1

• Bir hücrelilerde büyüme, hücrenin hacim ve küt-le artışı ile olur. Ökaryot bir hücrelilerde çoğalma olayı ise hücre bölünmesi ile olur.

• Bazı çok hücrelilerde (denizyıldızı, kavak ağacı vb.) eşeysiz üreme hücre bölünmesi ile olur.

• Çok hücrelilerde yenilenme (rejenerasyon) hüc-re bölünmesi ile olur.

Cevap D

Soru 2

İnterfaz evresindeki bir hücrede aşağıdaki olay-lardan hangisi gerçekleşmez?

A) Organel sayısının artırılması

B) Metabolizmanın hızlanması

C) Hacim / yüzey alanı oranının azalması

D) DNA miktarının iki katına çıkması

E) Sitoplazma miktarının artırılması

Çözüm 2

- İnterfaz evresi bölünmeye hazırlık evresidir. Bu evredeki bir hücrede hacim daha fazla yüzey ise hacime oranla daha az büyür. Bu nedenle hacim / yüzey alanı oranı azalmaz. Tam tersine artar (C yanlış).

- İnterfaz evresindeki bir hücrede; DNA eşlenerek miktarını iki katına çıkarır (D), organel sayısı (A) ve sitoplazma miktarı (E) artar, metabolizma hız-lanır (B).

Cevap C

Soru 3

Aşağıda mitoz bölünebilen bir hücrenin hücre dön-güsünün evreleri şematik olarak gösterilmiştir.

MİTOTİK EVRE

YZ

Telofaz

Anafaz

Met

afaz

Pro

faz

X

Şemada X, Y ve Z ile gösterilen evrelerde ger-çekleşen olaylarla ilgili,

I. X'de DNA polimeraz enzimi aktivite gösterir.

II. Y'de özdeş kalıtsal yapıda iki çekirdek oluşur.

III. Z'de sitoplazmanın bölünmesi ile iki yavru hüc-re oluşur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm 3

- X evresi interfazdır. İnterfaz evresinde DNA'nın eşlenmesi gerçekleştiği için DNA polimeraz en-zimi aktiftir (I doğru).

- Y evresi karyokinezdir. Karyokinezde yavru hüc-relere aktarılmak üzere özdeş kalıtsal yapıda iki çekirdek oluşur (II doğru).

- Z evresi sitokinezdir. Bu evrede sitoplazma bölü-nür ve iki yavru hücre oluşur (III doğru).

Cevap E

12

Fark

lı fa

rklı

soru

lar

HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ

BOŞLUK DOLDURMA SORULARI

hacim / yüzey alanı oranı

eşeysiz üreme interfazbüyüme ve gelişme

hücre döngüsü

sitokinezçekirdek DNA

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uy-gun ifadelerle tamamlayınız.

1. Bir hücrenin bölünmeye başlamasından onu ta-kip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına .............................. denir.

2. Hücre bölünmesiyle ökaryot bir hücreli canlılar-da .............................. sağlanır.

3. Hücre bölünmesiyle omurgalı hayvanlarda .............................. sağlanır.

4. Büyüyen bir hücrede ............................... artar.

5. Hücreye bölünme emrini veren hücresel yapı .............................. dir.

6. Hücre döngüsünün bölünmeye hazırlık evresi ............................. dır.

7. İnterfaz evresinde ............................. miktarı iki katına çıkar.

8. Hücre döngüsünün son evresi ........................... dir.

SIRALAMA SORULARI

Hücre döngüsünde gözlenen evreler aşağıda karı-şık olarak verilmiştir.

Bu evreleri gerçekleşme sırasına göre diziniz.

1 - Profaz

4 - Sitokinez

2 - Metafaz

5 - Anafaz

3 - İnterfaz

6 - Telofaz

Gerçekleşme sırası:

DOĞRU-YANLIŞ SORULARI

Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına "D", yanlış olanların yanına "Y" harfi yazınız.

1. Bir hücreli canlıların tümünde çekirdekbölünmesi gözlenir.

2. İnterfaz evresinde hücrenin metabolizma hızı yavaştır.

3. Büyüyen bir hücrede sitoplazma/çekirdek oranı artar.

4. Büyüyen bir hücrede, hücre zarından be-sin alımı, artık atımı ve gaz değişimi olay-ları yeterli seviyede yapılamaz.

5. Çekirdek tarafından bölünme emri veril-miş bir hücrenin sitoplazmasının bir kıs-mının kesilmesi bölünmeyi durdurur.

6. Hücrenin bölünmesi için hacim/yüzey ala- nı oranının artması tek başına yeterlidir.

7. Hücre döngüsünde interfaz ve mitotik ol-mak üzere iki evre bulunur.

8. Mitotik evrede çekirdek ve sitoplazma bö-lünmesi gözlenir.

DENEY SORULARI

Aşağıda amiplerle yapılan deneyler verilmiştir.

II. Deney

Kesilmiş kısım ölür.

Bölünme olgunluğuna

erişmiş amipleyapılan deney

Sitoplazmanın bir kısmı kesilir.

Çekirdekli kısım

bölünmeyi tamamlar.

Çekirdekli kısım kendini

tamir eder.

Sitoplazmanınbir kısmı kesilir.

I. Deney

Kesilmiş kısım ölür.

Bölünme olgunluğunaerişmemiş

amipleyapılan deney

Bu deneylerden çıkarılabilecek sonuçlar neler-dir?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13

Fark

lı fa

rklı

soru

lar b

iraz

düşü

ndür

ücü

deği

l mi?

Tak

ıldığ

ın y

erde

kita

bın

sonu

ndak

i cev

ap a

naht

arın

a ba

kabi

lirsi

n. K

onuy

u ka

vram

ak iç

in b

unu

ihm

al e

tme!

ŞEKİL TAMAMLAMA SORULARI

Aşağıdaki şekilde bir kromozomun yapısı gösteril-miştir.

Şekildeki yapıların adlarını verilen boşluklara yazınız.

AÇIK UÇLU SORULAR

1. Büyüyen bir hücrede ortaya çıkan sorunları kısaca açıklayınız.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Hücre döngüsünün evrelerini yazınız.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. İnsan vücudunda bölünebilen ve bölünme-yen hücrelere üçer tane örnek veriniz.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. İnterfaz evresinde gerçekleşen olayları yazı-nız?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

EŞLEŞTİRME SORULARI

Aşağıda karışık olarak verilmiş kavram ve ta-nımları eşleştiriniz.

Kavram Tanım

a. Kromozom 1- Homolog kromozomları bulun-duran hücrelere denir.

b. Homolog kromozom

2- İğ ipliklerinin kromozoma bağ-landığı proteinden oluşmuş ya-pıya denir.

c. Kinetokor 3. Kromatin ipliğin kısalıp kalılaşa-rak oluşturduğu yapıya denir.

d. Diploit hücre(2n)

4. Biri anneden diğeri babadan ge-len, karşılıklı bölgelerinde aynı özelliğe etki eden alelleri bulun-duran kromozomlara denir.

e. Sentromer 5. Kardeş kromatitleri bir arada tu-tan bölgeye denir.

a b c d e

TANIM SORULARI

1. Hücre döngüsünde hücrenin büyüdüğü, or-ganel sayısını artırdığı ve DNA'sını eşlediği evrenin adı nedir?

2. Ökaryot hücrelerde çekirdeğin içinde bulu-nan, DNA ve proteinden oluşan, kalıtsal bil-giyi bulunduran yapının adı nedir?

3. Homolog kromozom çiftlerini bulunduran hücreye verilen ad nedir?

4. Tek kromozom takımı bulunduran hücreye verilen ad nedir?

14

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1)01

1. Ökaryot bir hücreli canlılarda hücre bölünmesi;

I. büyüme,

II. eşeysiz üreme,

III. yenileme

olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesini sağlar?

A) Yalnız II B) Yalnız II I C) I ve II


2. Büyüyen hücrelerde;

- hacim / yüzey alanı oranı,

- sitoplazma / çekirdek oranı

artar.

Bu duruma bağlı olarak hücrede;

I. çekirdeğin hücreyi yönetmesi,

II. dış ortamdan gerekli moleküllerin alınması,

III. oluşan metabolizma atıkların dış ortama atıl-ması

olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde aksaklıklar yaşanır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


3. Aşağıda şemada hücre döngüsü evreleri gösteril-miştir.

Profaz

1-2 saat

22 s

aat Metafaz

AnafazTelofaz

Sitokinez

İNT

ER

FAZ

Buna göre,

I. Hücre döngüsünün en uzun evresi interfazdır.

II. Hücre döngüsü sürecinde önce sitoplazma sonra çekirdek bölünmesi gerçekleşir.

III. Sitokinez evresini bitiren bir hücre tekrar inter-faz evresine girebilir.

yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

4. Özdeş amiplerle yapılan bir deney aşağıda özetlen-miştir.

Çekirdek

Büyüme Bölünme

Yavru amipler

Amip

Amip Amip İki çekirdekli

amip

Büyüme

Sitoplazma miktarının yaklaşık iki

katına çıktığı amip

Çekirdek nakli

Kontrol grubu

Deney grubu

Bu deneyden;

I. hücreye bölünme emrinin çekirdek tarafından verildiği,

II. hücre bölünmesinde sitoplazma / çekirdek ora-nının etkili olduğu,

III. hücre bölünmesinde hacim / yüzey alanı oranı-nın etkili olduğu

sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?



5. Ökaryot bir hücrenin bölünmesi için;

I. oksijenli solunumla ATP sentezleme,

II. çekirdekteki DNA'sını hatasız eşleme,

III. tüm organik besinlerini kendi sentezleme

olaylarından hangilerini gerçekleştirmesi zorun-ludur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II


HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ - 1

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108526

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

15

Dos

tum

; kaş

ımız

, göz

ümüz

, bur

num

uz g

ibi t

üm ö

zelli

kler

imiz

i DN

A'm

ızda

ki g

enle

r bel

irliy

or. 6

. sor

uda

gene

tik b

ilgim

izin

bul

undu

ğu y

apı v

erilm

iş.

Gel

ber

aber

ince

leye

lim.

6. Bir hücredeki genetik bilgiyi bulunduran yapı aşağı-da gösterilmiştir.

Hücre

ÇekirdekKromozom

Sentromer

DNA

GenKardeşkromatitler

Kromozom ile ilgili aşağdakilerden hangisi yan-lıştır?

A) DNA ve proteinden oluşur.

B) Yapısı ve sayısı canlı türüne özgüdür.

C) Hücre bölünmesinin metafaz evresinde net şe-kilde gözlenir.

D) Üzerinde genleri bulundurur.

E) Bulunma sayısı canlının gelişmişlik derecesi ile doğru orantılıdır.

7. İnterfaz evresinde bulunan bir hücrenin,

I. sitoplazma miktarı,

II. organel sayısı,

III. kromozom takım sayısı

niceliklerinden hangilerinde artış gözlenmez?


D) I ve III E) II ve III

8. İnsanda;

I. vücut hücresi,

II. üreme ana hücresi,

III. üreme hücresi

yapılarından diploit (2n) ve haploit (n) kromo-zomlu olanlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Diploit (2n) Haploit (n)

A) I II, III

B) II I, III

C) III I, II

D) I, II III

E) II, III I

9. Sağlıklı ergin bir insana ait aşağıdaki hücreler-den hangisi mitoz bölünme geçirebilir?

A)

C)

B)

D)

E)

Sperm hücresiYumurta hücresi

Olgun sinir hücresi

Epitel hücresi Olgun alyuvar hücresi

16

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

2) 1. Ökaryot hücreli canlılarda hücre bölünmesiyle ger-çekleşen bazı olaylar aşağıda verilmiştir.

I. Eşeysiz üreme

II. Büyüme ve gelişme

III. Dokuların yenilenmesi

IV. Yaraların iyileşmesi

Bu olaylardan hangileri ökaryot bir hücrelilerde hangileri çok hücrelilerde hücre bölünmesiyle sağlanabilir?

Ökaryot bir hücrelilerde Çok hücrelilerde sağlananlar sağlananlar

A) I II, III, IV

B) I I, II, III, IV

C) I, II II, III, IV

D) I, IV II, III, IV

E) III, IV I, II, III

2. Aşağıda özdeş amiplerle yapılan bir deney verilmiş-tir.

Mikro iğne

Mikro iğne Çekirdek ölür.

Amip büyüyüp bölünür.

Çekirdeksiz sitoplazma

bölünemez ve ölür.

Mikro iğne batırılıp çekilen

amip

Mikro iğne ile çekirdeği çıkarılan

amip

Kontrol grubu

Deney grubu

Bu deneye göre,

I. Çekirdeği çıkarılan hücre yaşamsal faaliyetleri-ni gerçekleştiremez.

II. Hücrenin bölünmesi için sitoplazma tek başına yeterlidir.

III. Hücreye mikro iğne batırılması, hücrenin bö-lünmesini hızlandırır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



3. Bir deri epitel hücresinde gerçekleşen bazı olaylar aşağıda verilmiştir.

III III

DNA mRNA

Trankripsiyon

Replikasyon

Translasyon

Protein

Şemada numaralanmış olaylardan hangisinin gerçekleşmesi ilgili hücrenin bölüneceğini gös-terir?


D) I ve II E) I, II ve III

4. Aşağıda interfaz evresindeki bir hücrenin büyüme-sine bağlı olarak yüzey alanı / hacim oranının nasıl değiştiği şematik olarak gösterilmiştir.

8

384

512

0,75

216

216

1,0

96

64

1,5

24

8

3,0

Yüzel alanı

Hacim

Yüzey alanı/Hacim oranı

64

2

Buna göre hücre büyüdükçe,

I. Hacim / yüzey alanı oranı azalır.

II. Dış ortamdan besin ve oksijen alımında aksa-malar olur.

III. Hücrede oluşan metabolizma atıklarının dış or-tama verilmesinde aksamalar olur.




5. İnterfaz evresindeki ökaryot bir hücre, mikros-kopla incelendiğinde aşağıdaki yapılardan han-gisinin gözlenmesi beklenmez?

A) Çekirdek zarı B) Kromatin iplik

C) Kromozom D) Çekirdekçik

E) Sentrozom

02 HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ - 2

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108527


17

Hey

dos

tum

, biy

oloj

i sor

ular

ında

am

iple

rle k

arşı

laşm

aya

alış

mal

ısın

. Biy

olog

lar a

mip

den

eyle

ri ya

pmay

ı çok

sev

er. 2

. sor

udak

i den

eye

dikk

at!

6. İnterfaz evresindeki ökaryot bir hücrede aşağı-daki grafiklerin hangisindeki değişim gerçekleş-mez?

A)

C)

B)

D)

E)

Sitoplazma miktarı

Yüzey alanı/ hacim oranı

Metabolizma hızı

Zaman

Zaman

Zaman

Organel çeşidi sayısı

Zaman

Deoksiriboz miktarı

Zaman

7. Embriyonik hücreler normal vücut hücrelerinden farklı olarak büyümeden hızlı şekilde bölünür.

Buna göre embriyonik hücrelerin bölünme süre-cinde normal hücrelerinkinden farklı olarak;

I. interfazda DNA'nın eşlenmesi,

II. sitoplazmanın bölünmesi,

III. interfazda hacim / yüzey alanı oranının artma-sı,

IV. karyokinezde çekirdek bölünmesi

olaylarından hangileri gerçekleşmez?

A) Yalnız I B) Yalnız II I C) I ve II

D) II ve IV E) III ve IV

8. Aşağıda bir vücut kromozomunun yapısında bulu-nanlar şematik olarak gösterilmiştir.

I

III

IV

II

Şekilde numaralanmış yapılarla ilgili aşağıdaki-lerden hangisi yanlıştır?

A) I ve II' nin yapısında bulunan DNA' ların nükleotit dizilimi aynıdır.

B) III, iğ ipliklerinin bağlandığı özel protein yapılı ki-netokordur.

C) IV, kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromer-dir.

D) I ve II' nin ayrılarak zıt kutuplara çekilmesi mitoz-da kalıtsal yapının korunmasında etkilidir.

E) IV' ün bölünmesi hayvan hücrelerinde gerçekle-şirken bitki hücrelerinden gerçekleşmez.

9. İnsanda yetişkin bir dişi bireye ait;

I. sinir,

II. retina,

III. zigot,

IV. çizgili kas

hücrelerinden hangileri bölünemez?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) I, II ve IV E) II, III ve IV

18

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

2) 1. Aşağıda amiplerle yapılan deneyler ve sonuçları ve-rilmiştir.

Bölünme olgunluğuna erişmemiş amiple

yapılan deney

Sitoplaz-manın

bir kısmı kesilir.

Çekirdeksiz kısım ölür. Çekirdeksiz

kısım ölür.

Çekirdekli kısım kendini onarır.

Çekirdekli sitoplazma

bölünür.

Bölünme olgunluğuna erişmiş amiple yapılan deney

Kontrol amibi doğal olarak

bölünür.

Bölünme olgunluğuna erişmiş amiple yapılan deney

Sitoplaz-manın

bir kısmı kesilir.

Bu deneylere göre,

I. Sitoplazmasının bir kısmı kesilen çekirdekli hücre, kendini onarabilir.

II. Hücrenin bölünmesi için bölünme olgunluğuna erişebilecek kadar büyümesi gerekir.

III. Bölünme olgunluğuna erişmiş bir hücrenin ha-cim/yüzey alanının azaltılması bölünmeyi dur-durur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



2. Bir hücrenin interfaz evresinde aşağıdaki olay-lardan hangisinin gözlenmesi, hücrenin hayvan hücresi olabileceğini düşündürür?

A) Sentriollerin eşlenmesi

B) Mitokondri sayısının artması

C) DNA'nın eşlenmesi

D) Yüzey alanı / hacim oranının azalması

E) Protein miktarının artması

3. Bir hayvan hücresinin hücre döngüsünde gerçekle-şen evreler aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

Mitoz (b)

İnterfaz

(a)

Sitokinez (c)

Buna göre ilgili hücrede;

I. boğumlanma ile iki yeni hücre oluşması,

II. DNA'nın yarı korunumlu olarak eşlenmesi,

III. kardeş kromatitlerin ayrılarak zıt kutuplara çe-kilmesi

olaylarının gerçekleştiği evreler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) a b c

B) b a c

C) b c a

D) c a b

E) c b a

4. Hücre döngüsünün evreleri aşağıda verilmiştir.

Hücre Döngüsü

İnterfaz(1)

Mitotik evre

Sitokinez (3)

Karyokinez (2)

Şemada numaralandırılmış evrelerde gerçekle-şen olaylarla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) 1 → Deoksiribonükleotit miktarının azalması

B) 1 → Protein ve enzim sentezinin artması

C) 2 → Kalıtsal yapısı özdeş iki çekirdeğin oluşması

D) 3 → İki yavru hücrenin oluşması

E) 3 → Yüzey alanı / hacim oranının azalması

03 HÜCRE NEDEN BÖLÜNÜR? - HÜCRE DÖNGÜSÜ - İNTERFAZ - 3

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108528


19

Bu te

sti d

e bi

tirdi

kten

son

ra h

ücre

nin

nede

n bö

lünd

üğün

ü an

lam

ış o

lmal

ısın

. Şim

di y

eni b

ilgile

re y

elke

n aç

may

a ne

der

sin?

5. Bir hücrede;

I. kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşarak kromoza-ma dönüşmesi,

II. sentrozomun iğ ipliklerini oluşturması,

III. deoksiribonükleotitlerin fosfodiester bağı ile bir-leşmesi

olaylarından hangileri interfaz evresinde gerçek-leşmez?



6. Aşağıda bir homolog kromozom çifti şematik olarak gösterilmiştir.

A A

C C

b b

d d

a a

c c

b b

D D

Buna göre, homolog kromozomların aşağıdaki özelliklerinden hangisi farklıdır?

A) Şekilleri B) Büyüklükleri

C) Gen sayıları D) Alel gen çeşitleri

E) Sentromer konumları

7. Prokaryot hücrelerin yaşam döngüsünde;

I. DNA eşlenmesi,

II. karyokinez,

III. sitokinez

evrelerinden hangileri gözlenmez?



8. Aşağıda DNA molekülünün eşlenmesi ve iki kroma-titli kromozomun oluşması şematize edilmiştir.

DNAreplikasyonu

DNA Kromozom

Kardeş kromatitler

Buna göre,

I. Bir hücrede DNA eşlenmesinin olması hücre-nin bölüneceğini gösterir.

II. Mitoz geçiren hücreye ait bir kromozomun ya-pısındaki kardeş kromatitlerin farklı genetik ya-pıda olması mutasyon ile açıklanır.

III. Bir kromatitin yapısında bulunan DNA molekülü tek ipliklidir.


A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III


9. Bir hücrenin çekirdeğinde aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi hücrenin interfaz ev-resinde olduğunu gösterir?

A) ATP'nin kullanılması

B) Riboz şekerinin kullanılması

C) mRNA'nın sentezlenmesi

D) Adenin bazının kullanılması

E) DNA polimeraz enziminin görev yapması

20

Soru

lard

an ö

nce Mitotik evre; çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesi (sitokinez) evrelerinden oluşur.

Çekirdek bölünmesi (Karyokinez)

İnterfaz evresini tamamlayan bir hücre karyokinez evresine geçer. Karyokinezde sırasıyla profaz, metafaz, anafaz ve telofaz evreleri gerçekleşir.

Anafaz Sentromerin bölünmesiyle kar-

deş kromatitler birbirinden ay-rılır.

İğ ipliklerinin kısalmasıyla kar-deş kromatitler zıt kutuplara çekilir.

Kutuplara çekilen kromatitler kromozom adını alır.

ProfazKromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak

kromozomları oluşturur.

Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur.

İğ iplikleri oluşur.

Hayvan hücrelerinde iğ ipliklerini sentrozom tarafından organize edilir-ken gelişmiş yapılı bitkilerde iğ iplikleri sitoplazmadaki mikrotübül organize edici bölgede oluşur.

Metafaz Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak hüc-

renin ekvator düzlemine yan yana tek sıra halinde dizilir.

Telofaz Profaz evresindeki olayların tersi bu evre-

de gerçekleşir.

Kromozomlar kromatin ipliklerine dönü-şür.

İğ iplikleri kaybolur.

Çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden olu-şur.

Sonuçta aynı kalıtsal yapıda iki çekirdek oluşur.

Sitoplazma Bölünmesi (Sitokinez)

Hayvan hücrelerinde dıştan içe doğru boğumlanma şek-linde gerçekleşir.

Bitki hücrelerinde sert hücre duvarı bulunduğundan bo-ğumlanma gerçekleşmez. Bu nedenle sitoplazma bölün-mesi içten dışa doğru ara la-mel oluşumuyla gerçekleşir.

BİLGİ KÖŞESİ-2 MİTOTİK EVRE

Mitoz Bölünmenin Özellikleri Haploit (n), diploit (2n) ve triploit (3n) kromozomlu hücrelerde gerçekleşir. Bir hücreden iki hücre oluşur. Kromozom yapısı ve sayısı değişmez. Kalıtsal çeşitlilik oluşmaz. Ökaryot bir hücrelilerde çoğalma, çok hücrelilerde büyüme ve gelişme, yenilenme, yaraların onarılması, eşeysiz üre-

me (bazılarında) olaylarını sağlar.Endomitoz: Bu bölünmede karyokinezi sitokinez takip etmez. Endomitoz sonucu birden fazla çekirdeğe sahip hücre oluşur.

21

Ben

mito

tik e

vrey

i çok

sev

dim

. Hat

ta in

terf

azı d

a ek

leye

rek

mito

z ev

rele

rini ş

ifrel

edim

. Bu

şifr

eyi s

en d

e ku

llan.

"İPM

AT"

İ →

İnte

rfaz

P

→ P

rofa

z M

→ M

etaf

az

A →

Ana

faz

T →

Tel

ofaz

Çözü

mlü

Sor

ular

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİMSoru 1

Bir hücrenin mitotik evresi aşağıda şematik olarak gösterilmiştir.

Profaz Metafaz Anafaz TelofazSitokinez

Buna göre, mitotik evre sürecinde;

I. kromozomların ekvator düzlemine dizilmesi,

II. kromatin ipliklerin kromozomlara dönüşmesi,

III. çekirdek zarı ve çekirdekçiğin oluşması,

IV. kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerin bölünmesi

olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerin han-gisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I, II, IV, III B) II, I, III, IV C) II, I, IV, III

D) III, I, IV, II E) III, II, IV, I

Soru 2

Mitoz bölünmeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Diploit kromozomlu hücrelerde gerçekleşmez.

B) Farklı genetik yapıda hücrelerin oluşmasını sağ-lar.

C) Kromozom sayısının yarıya inmesini sağlar.

D) Çok hücreli canlılarda büyüme ve gelişmeyi sağ-lar.

E) Ökaryot bir hücreli canlılarda eşeyli üremeyi sağlar.

Soru 3

Mitoz bölünme geçiren bir hayvan hücresinin hayat döngüsünde aşağıdakilerden hangisi ger-çekleşmez?

A) Sentriol eşlenmesi

B) Ara lamel oluşumu

C) Sentromer bölünmesi

D) DNA eşlenmesi

E) Kardeş kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi

Çözüm 1

Soruda verilen şekilleri dikkatlice inceleyelim. Veri-len evrelerden;

- Profazda kromatin iplikler kromozomlara dönü-şür. (II)

- Metafazda kromozomlar ekvator düzlemine dizi-lir. (I)

- Anafazda sentromer bölünür ve kardeş kromatit-ler ayrılarak zıt kutuplara çekilir. (IV)

- Telofazda çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. (III)

Cevap C

Çözüm 2

- Diploit (2n) kromozomlu vücut hücrelerinde mi-toz bölünme gerçekleşir (A yanlış).

- Mitoz bölünmede genetik yapısı aynı olan hüc-reler oluşur (B yanlış).

- Mitoz bölünmede kromozom sayısı sabit kalır (C yanlış).

- Mitoz bölünme ökaryot bir hücrelilerde eşeysiz üremeyi sağlar (E yanlış).

- Mitoz bölünme çok hücrelilerde büyüme ve geliş-meyi sağlar (D doğru).

Cevap D

Çözüm 3

Mitoz bölünme geçiren bir hayvan hücresinin hayat döngüsü evrelerinden şu olaylar gözlenir:

- İnterfaz evresinde DNA ve sentriol eşlenmesi gerçekleşir. (A ve D)

- Karyokinez evresinde sentromer bölünmesi ve kardeş kromatitlerin ayrılarak zıt kutuplara çekil-mesi olayları gerçekleşir. (C ve E)

- Sitokinez evresinde ise dıştan içe doğru boğum-lanma gerçekleşir. Ara lamel oluşumu hayvan hücrelerinde değil bitki hücrelerinde gerçekleşir.

Cevap B

22

Fark

lı fa

rklı

soru

lar

MİTOTİK EVRE

BOŞLUK DOLDURMA SORULARI

interfaz

anafaz

profaz

telofaz

metafaz

sitokinez

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uy-gun ifadelerle tamamlayınız.

1. Kromatin ipliklerin kısalıp kalınlaşarak kromo-zomları oluşturduğu evre ............................ dır.

2. Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin oluştuğu evre .............................. dır.

3. Kromozomların hücrenin ekvator düzlemine di-zildiği evre .............................. dır.

4. Kardeş kromatitlerin ayrıldığı evre ................. ................ dır.

5. DNA miktarının iki katına çıktığı evre ................ ................ dır.

6. İki yavru hücrenin oluştuğu evre .................... dir.

DOĞRU-YANLIŞ SORULARI

Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına "D", yanlış olanlara yanına "Y" harfi yazınız.

1. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin bütün özellikleri aynıdır.

2. Hayvan hücrelerinde iğ ipliklerinin organi-ze edilmesini sentrozom sağlar.

3. Bitki hücrelerinde sitoplazma bölünmesi dıştan içe doğru gerçekleşir.

4. Ökaryot hücrelerin interfaz evresindeki hücrede kromozom yapısı gözlenir.

5. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrele-rin DNA'ları tek ipliklidir.

6. Kromozomların en net görüldügü karyo-kinez evresi metafazdır.

7. Bitki hücrelerinde sentromer bulunmaz.

8. Profazda oluşan iğ ipliklerinin bir kısmı kromozomlara bağlanmaz.

9. Kromozomların kromatin ipliklerine dö-nüştükleri evre telofazdır.

10. Hayvan hücrelerinin sitokinez evresinde ara lamel oluşumu gözlenir.

SIRALAMA SORULARI

Mitoz bölünme geçiren 2n = 8 kromozomlu bir hüc-renin hayat döngüsü evrelerinden bazıları aşağıda karışık olarak verilmiştir.

1 2

54

3

.................... .................... ....................

........................................

Bu evrelerin adlarını altındaki boşluklara yazı-nız ve evreleri gerçekleşme sırasına göre dizi-niz.

Gerçekleşme sırası:

TANIM SORULARI

1. Kardeş kromatitleri bir arada tutan sentro-merin bölündüğü evrenin adı nedir?

2. Bölünme sürecinde karyokinezi sitokinezin takip etmediği bölünme şekli nedir?

3. Hücre döngüsünde hacim / yüzey alanı ora-nının azaldığı evrenin adı nedir?

4. Profaz evresinin tersi olayların gerçekleştiği evrenin adı nedir?

5. Profaz evresinde iğ ipliklerinin kromozomla-ra bağlandığı yerin adı nedir?

23

Bu b

ölüm

deki

açı

k uç

lu s

orul

arı c

evap

lam

aya

sakı

n üş

enm

e! O

kuld

aki b

aşar

ının

art

mas

ında

san

a ço

k ya

rdım

cı o

laca

k. S

en n

ered

en b

iliyo

rsun

de

me.

Kita

bı y

azan

hoc

adan

duy

dum

.

AÇIK UÇLU SORULAR

1. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin ka-lıtsal yapılarının aynı olma nedenini açıklayı-nız.

2. Karyokinezde gerçekleşen evreleri sırası ile yazınız.

3. Gelişmiş yapılı bitki ve hayvan hücrelerinin mitoz bölünmelerinde gözlenen farklılıkları açıklayınız.

4. Endomitoz bölünmenin nasıl gerçekleştiğini açıklayınız.

5. 2n = 48 kromozomlu bir hücre art arda dört kez mitoz bölünme geçirmiştir.

a. Sonuçta kaç hücre oluşur? Hesaplayınız.

b. Oluşan yavru hücrenin kromozom sayısı kaçtır?

EŞLEŞTİRME SORULARI

Aşağıda mitoz bölünme geçiren bir hücrenin hayat döngüsünde gözlenen bazı evreler ve bu evrelerde gerçekleşen olaylar karışık verilmiştir.

Bu evreleri ve evrelerde gerçekleşen olayları eşleştiriniz.

Evreler Olaylar

1- Sentromer bölünmesi

2- Kromozomların ekva-tor düzleminde dizil-mesi

3- Kromozomların kro-matin ipliklerine dö-nüşmesi

5- Çekirdek zarının eri-yerek kaybolması

4- Özdeş iki DNA oluş-ması

a- İnterfaz

b- Profaz

c- Metafaz

d- Anafaz

e- Telofaz

ŞEKİL TAMAMLAMA SORULARI

2n = 4 kromozomlu bir hücrenin mitotik evresi-ne ait aşağıdaki evreleri çiziniz.

Profaz

AnafazTelofaz

Metafaz

24

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1) 1. Mitoz bölünme geçiren bir hücrede gözlenen evreler aşağıda karışık olarak verilmiştir.

I II

III IV

Bu evrelerin ilk gerçekleşenden son gerçekle-şene doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) I, II, III, IV B) I, III, IV, II C) I, IV, II, III

D) IV, I, II, III E) IV, II, III, I

2. Bir hücrede;

• kromozomların kromatin ipliğe dönüşmesi,

• çekirdek zarının yeniden oluşması,

• çekirdekçiğin görünür hale gelmesi

olaylarının gerçekleştiği hücre döngüsü evresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Profaz B) Metafaz C) İnterfaz

D) Anafaz E) Telofaz

3. Mitoz bölünme sonucu oluşan iki hücrenin kalıt-sal yapısının aynı olmasında;

I. DNA'nın hatasız olarak eşlenmesi,

II. sitoplazmanın eşit şekilde paylaşılması,

III. kardeş kromatitlerin tam ve eşit paylaşılması

olaylarından hangileri etkili olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

4. Kromozom sayısının normal olmadığı düşünülen bir fetüsten alınan hücrelerin karyotip analizi yapılarak kromozom haritası çıkarılacaktır.

Buna göre, karyotip analizi için hücrelerin aşa-ğıdaki evrelerden hangisinde incelenmesi en uy-gundur?

A) Anafaz B) Telofaz C) Profaz

D) Metafaz E) İnterfaz

5. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin;

I. gen çeşidi,

II. kromozom sayısı,

III. sitoplazma miktarı,

IV. organel çeşidi

özelliklerinden hangileri farklı olabilir?(Mutasyon olmadığı kabul edilecektir.)

A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve III

D) II ve IV E) III ve IV

6. Bir bitkiden alınan kesit mikroskopta incelenmiş ve hücre bölünmesine ait bir evre X ile gösterilmiştir.

X

Buna göre, X evresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnterfaz B) Profaz C) Metafaz

D) Anafaz E) Telofaz

MİTOTİK EVRE - 104

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108529


25

Dos

tum

, şek

illi s

orul

ar ç

ok ö

nem

li. 6

. sor

uda

gerç

ek b

ir m

ikro

skop

gör

üntü

sü k

ulla

nılm

ış. O

kuld

a m

ikro

skop

var

sa ö

ğret

men

inde

n b

itki h

ücre

lerin

de

mito

z ev

rele

rini i

ncel

emey

i tal

ep e

debi

lirsi

n.

7. Hücre döngüsünde gözlenen aşağıdaki evreler-den hangisi en son gerçekleşir?

A) Hücreye bölünme sinyalinin verilmesi

B) DNA helikaz ve DNA polimeraz enziminin görev yapması

C) Kalıtsal yapıları özdeş iki çekirdeğin oluşması

D) Sentromerin bölünmesi ile kardeş kromatitlerin ayrılması

E) Sitoplazma bölünmesiyle hacim / yüzey alanı oranının azaltılması

8. Aşağıdakilerin hangisinde mitoz bölünme geçi-ren 2n = 4 kromozomlu bir hayvan hücresinin metafaz evresindeki durumu gösterilmiştir?

A) B)

C) D)

E)

9. Bir bitki hücresinin yaşam döngüsünde;

I. DNA ve sitoplazma miktarının arttığı,

II. kardeş kromatitlerin ayrılarak zıt kutuplara çe-kildiği

III. golgi cisimciğinden ayrılan keseciklerin yardı-mıyla ara lamelin oluştuğu

evreler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) İnterfaz Sitokinez Karyokinez

B) İnterfaz Karyokinez Sitokinez

C) Karyokinez Sitokinez İnterfaz

D) Karyokinez İnterfaz Sitokinez

E) Sitokinez İnterfaz Mitoz

10. Mitoz bölünme hızı;

I. canlının yaşı,

II. canlının metabolizma hızı,

III. hücrenin bulunduğu doku çeşidi

faktörlerinden hangilerine bağlı olarak değişir?



11. Mitoz bölünmenin anafaz evresinde kardeş kroma-titler ayrılarak iğ ipliklerinin kısalmasıyla zıt kutupla-ra doğru hareket eder.

Bir hayvan hücresinde iğ ipliklerini organize eden yapı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kinetokor

B) Sentromer

C) Mikrofilament

D) Sentrozom

E) Endoplazmik retikulum

26

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1)05 MİTOTİK EVRE - 2

1. Aşağıda mitoz geçiren bir hücrenin karyokinezine ait üç evre verilmiştir.

I II III

Buna göre, numaralandırılmış evrelerin adları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiş-tir?

I II III

A) Metafaz Anafaz Profaz

B) Anafaz Profaz Telofaz

C) Metafaz Profaz Telofaz

D) Profaz Anafaz Metafaz

E) Telofaz Metafaz Anafaz

2. Bir hayvan hücresinin hayat döngüsünde DNA mik-tarı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

c

I II III

2c

DNA miktarı

Zaman

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlış-tır?

A) Hücre, I. zaman aralığında interfaz evresindedir.

B) Hücre, II. zaman aralığında karyokinez evresin-dedir.

C) Hücre, III. zaman aralığında sitokinez evresin-dedir.

D) Hücre bölünmesi sonucu oluşan yavru hücrenin DNA miktarı, ana hücrenin başlangıçtaki DNA miktarına eşittir.

E) Hücrede III. zaman aralığında ara lamel oluşu-mu gözlenir.

3. Aşağıdaki tabloda gelişmiş yapılı bitki ve hayvan hücrelerinde mitoz bölünmenin bazı özellikleri kar-şılaştırılmıştır.

No Özellik Bitki hücresi Hayvan

hücresi

ISentriol

eşlenmesiOlmaz. Olur.

IIİğ ipliklerinin

oluşumu

Sitoplazmadakimikrotübül

organize edici bölge oluşturur.

Sentrozomorganize

eder.

III SitokinezDıştan içe doğru boğumlanma ile

olur.

İçten dışa doğru ara

lamel oluşmu ile olur.

Buna göre, tabloda numaralandırılmış karşılaş-tırmalardan hangileri doğrudur?


D) I ve III E) I, II ve III

4. Mitoz bölünme geçiren hayvan ve gelişmiş yapı-lı bitki hücresinde aşağıdaki olaylardan hangisi ortak değildir?

A) İğ ipliklerinin oluşması

B) Sentromerin bölünmesi

C) Sentrozomun eşlenmesi

D) Kromozomların ekvator düzlemine dizilmesi

E) Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin oluşması

5. Bazı ökaryot bir hücrelilerin bölünmesinde karyoki-neze ait profaz, metafaz, anafaz ve telofaz evreleri gerçekleşmez.

Buna göre, ilgili hücrede aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşir?

A) DNA miktarının yarıya inmesi

B) İğ ipliklerinin kinetokorlara bağlanması

C) Kardeş kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi

D) Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin eriyerek kaybol-ması

E) Kromozomların ekvator düzlemine yanyana di-zilmesi

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108530


27

Sana

bir

soru

sor

abili

r miy

im?

10. s

ınıf

biyo

lojin

in il

k ün

itesi

ni s

evdi

n m

i? Ç

özdü

kçe

çöze

sin

geliy

or d

eğil

mi?

Ben

çok

sev

dim

, hız

ımı a

lam

ıyor

um .J

6. Gelişmiş yapılı bir bitki hücresinde sitoplazma bö-lünmesinin şekildeki gibi olduğu belirlenmiştir.

Sitoplazma bölünmesinin şekildeki gibi gerçek-leşmesi bitki hücresinin;

I. sentrozom bulundurmama,

II. hücre duvarı bulundurma,

III. nişasta depolama

özelliklerinden hangilerine sahip olmasından kaynaklanır?



7. Erkek arının n = 16 kromozomlu bir vücut hücresi art arda 3 defa mitoz bölünme geçiriyor.

Buna göre,

I. Bölünmeler sonucunda toplam kaç hücre olu-şur?

II. Bölünmeler sonunda oluşan bir hücrenin kro-mozom sayısı kaçtır?

sorularının doğru cevabı aşağıdakilerin hangi-sinde verilmiştir?

I II

A) 6 16

B) 8 16

C) 8 32

D) 12 8

E) 16 32

8. İnsana ait deri epitel hücresinin mitoz bölünmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bölünmenin metafaz evresinde 46 kromozom gözlenir.

B) Bölünmenin anafaz evresinde bir kutba giden 46 kromatitin her biri kromozom adını alır.

C) Bölünmenin telofaz evresinde oluşan iki çekir-dekteki genetik bilgi özdeştir.

D) Bölünmenin sitokinez evresinde golgi cisimci-ğinden ayrılan keseler hücrenin ortasında birikir.

E) Bölünme sırasında iğ ipliklerini sentrozom orga-neli organize eder.

9. Mitoz geçiren bir hücrenin hücre döngüsü evrelerin-den biri aşağıda şematik olarak görserilmiştir.

Kasılga halka

Çekirdek

Hücrezarı

Yeni hücreler

Buna göre, şekildeki evre ve hücrelerle ilgili aşa-ğıdaki ifadelerden hangisinin doğruluğu kesin değildir?

A) Sitokinez evresidir.

B) Ökaryot bir hücredir.

C) Oluşan yeni hücrelerin çekirdeklerindeki DNA miktarı eşittir.

D) Sitoplazma dıştan içe doğru bölünür.

E) Oluşan hücrelerin sitoplazmalarındaki organel sayısı eşittir.

28

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1) 1. İnsanda;

I. sperm,

II. yumurta,

III. olgun sinir

hücrelerinin mitoz bölünme geçiremediği belirlen-miştir.

Bu hücrelerden hangilerinin mitoz geçirememe nedeni sentrozoma sahip olmamasıdır?



2. Bir bitki hücresinin mitoz bölünmesi sırasında aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?

A) Homolog kromozomların ayrılarak zıt kutuplara çekilmesi

B) İğ ipliklerinin kardeş kromatitleri kutuplara çek-mesi

C) Ara lamel oluşumu ile sitoplazmanın ikiye bölün-mesi

D) Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin eriyerek kaybol-ması

E) Kromozomların ekvator düzlemine tek sıra ha-linde dizilmesi

3. Mitoz bölünme geçiren bir hücrenin hayat dön-güsünde;

I. DNA miktarının iki katına çıktığı,

II. DNA miktarının yarıya indiği evreler

aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiş-tir?

I II

A) İnterfaz Anafaz

B) İnterfaz Sitokinez

C) Profaz Telofaz

D) Profaz Sitokinez

E) Metafaz Telofaz

4. 2n = 6 kromozomlu bir hücrenin mitoz bölünme-si sırasında aşağıdaki evrelerden hangisi dör-düncü sırada gerçekleşir?

A) B)

C) D)

E)

5. Aşağıdaki şekilde ökaryot bir hücrenin normal mitoz bölünmesi sonucu oluşan A ve B hücreleri gösteril-miştir.

A

B

Buna göre, A ve B hücrelerinin aşağıdaki özellik-lerinden hangisi kesinlikle aynıdır?

A) Sitoplazma miktarı

B) Organel sayısı

C) Hacim / yüzey alanı oranı

D) Metabolizma hızı

E) Gen sayısı

MİTOTİK EVRE - 306

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108531


29

Haz

ır ol

, bu

test

biti

nce

sevi

ye 2

test

lerin

e ge

çece

ksin

. Yap

amad

ığın

sor

ular

ın v

ideo

çöz

ümle

rini i

zley

ip e

ksik

lerin

i gid

erdi

ysen

hiç

zor

lanm

ayac

ağın

a em

inim

dos

tum

.

6. Ökaryot bir hücrede;

I. DNA,

II. çekirdekçik,

III. çekirdek zarı,

IV. hücre zarı

yapılarından hangileri hücre bölünmesi sırasın-da eriyerek kaybolup sonra tekrar oluşur?

A) Yalnız III B) I ve IV C) II ve III

D) III ve IV E) II, III ve IV

7. Aşağıdaki şekilde mitoz geçiren bir bitki hücresinde gerçekleşen sitokinez olayı gösterilmiştir.

Bitkilerde sitokinez ile ilgili,

I. Golgi cisimciğinden ayrılan kesecikler hücrenin ekvator düzleminde birikerek ara lameli oluştu-rur.

II. Ara lamel oluşumu hücrenin ortasından başla-yarak zara değinceye kadar devam eder.

III. Sitoplazma paylaşımı her zaman iki hücreye eşit miktarda olacak şekilde yapılır.




8. Mitoz bölünme geçiren bir hücrenin hayat dön-güsüne ait aşağıdaki evrelerin hangisinde kar-deş kromatitleri bir arada tutan sentromer yapı-sının bölünmesi gerçekleşir?

A) B)

C) D)

E)

9. Mitoz bölünme geçiren bir hücrede kimyasal madde ile iğ ipliklerinin oluşumu durdurulmuştur.

Bu durum hücrede aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesini engeller?

A) DNA'nın yarı korunumlu eşlenmesini

B) Hücrenin hacim / yüzey alanı oranının artmasını

C) Kromatin ipliklerin kısalıp kalınlaşarak kromozo-ma dönüşmesini

D) Çekirdek zarı ve çekirdekçiğin eriyerek kaybol-masını

E) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılarak zıt ku-tuplara çekilmesini

30

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

2)MİTOTİK EVRE - 407

1. Bir bitki hücresinin karyokinez evrelerinden biri aşa-ğıdaki şekilde X ile gösterilmiştir.

X

Buna göre X evresinde;

I. iğ ipliklerinin kısalması,

II. sentriollerin kutuplara yerleşmesi,

III. sentromerin bölünmesi,

IV. kardeş kromatitlerin zıt kutuplara doğru hareket etmesi

olaylarından hangileri gerçekleşir?

A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve IV

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

2. Çok hücreli canlılarda, mitoz bölünme ile aşağı-daki olaylardan hangisi kesinlikle sağlanmaz?

A) Kertenkelede kopan kuyruğun yeniden yapılma-sı

B) İnsanda zigottan embriyo oluşması

C) Denizyıldızında rejenerasyonla eşeysiz üreme yapılması

D) Erkek arıda sperm üretilmesi

E) Bitkide polen oluşurken kromozom sayısının ya-rıya indirilmesi

3. Prokaryot ve ökaryot bir hücreli canlıların bölün-mesinde;

I. DNA miktarının iki katına çıkması,

II. hacim / yüzey alanı oranının azaltılması,

III. çekirdek zarı ve çekirdekçiğin eriyerek kaybol-ması

olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?



4. Aşağıda endomitoz olayı şematik olarak gösteril-miştir.

Çekirdek

Buna göre,

I. Endomitozda sitokinez evresi gözlenmez.

II. Endomitoz sonucu oluşan hücrede çekirdek sayısı birden fazladır.

III. Endomitoz olayı sadece bir hücreli canlılarda gözlenir.

IV. Endomitoz sonucu oluşan hücredeki çekirdek-ler farklı kalıtsal yapıdadır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız III B) I ve IV C) II ve III

D) III ve IV E) I, II ve IV

5. Aşağıdaki şekilde bir hücrenin mitoz bölünmesine ait bazı evreler verilmiştir.

1 2

54

3

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Hücrede sekiz kromozom bulunur.

B) Bu evrelerin gerçekleşme sırası 2-3-4-1-5 şek-lindedir.

C) Hücrede iğ ipliklerinin organize edilmesini sent-rozom organeli sağlar.

D) 5. evrede sekiz tane sentromer bölünür.

E) 4. evreden sonra sitokinez ile iki yavru hücre oluşur.

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

108532


31

Bitk

i ve

hayv

an h

ücre

lerin

in fa

rklı

yapı

da o

lduğ

unu

9. s

ınıft

a öğ

renm

iştik

. Bu

hücr

eler

in b

ölün

mel

eri d

e fa

rklıy

mış

. 10.

sor

u bu

nunl

a ilg

ili. B

en

yapt

ım, s

ıra s

ende

.

6. Mitoz bölünme sonucu oluşan iki hücrenin farklı kalıtsal yapıda olmasının nedenleri arasında;

I. mutasyon,

II. sitoplazmanın eşit paylaşılmaması,

III. homolog kromozomların rastgele dağılması

olaylarından hangileri yer alır?



7. Aşağıda ökaryot bir hücreli bir canlının bölünmesi şematik olarak gösterilmiştir.

Çekirdek

Hücre zarı

Bu canlıyla ilgili,

I. Çekirdek zarı erimeden karyokinez gerçekleşir.

II. Sitoplazma dışta içe doğru bölünür.

III. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücre-ninkinin iki katı kadardır.




8. Bir hücrenin hayat döngüsüne ait,

I. interfaz,

II. profaz,

III. metafaz,

IV. anafaz

evrelerinin hangilerinde kromozom yapısı göz-lenir?

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III

D) III ve IV E) II, III ve IV

9. Bir hücrenin mitoz bölünmesine ait bir evre aşağıda şematik olarak gösterilmiştir.

Şekildeki evrede olan hücreyle ilgili aşağıdaki-lerden hangisi yanlıştır?

A) Kromozomların en net görüldüğü ve sayılarak karyotip analizinin yapıldığı evrededir.

B) Bölünme tamamlandığında kromozom sayısı 3 olan iki hücre oluşur.

C) 2n = 6 veya n = 6 kromozomlu bir hücredir.

C) Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak hücrenin ekvator düzlemine dizilmiştir.

E) Bu evreden sonra kardeş kromatitlerin ayrılarak zıt kutuplara çekilmesi gerçekleşir.

10. Gelişmiş yapılı bitki ve hayvan hücrelerinin ha-yat döngüsünde;

I. golgi cisimciği tarafından üretilen keselerin kay-naşarak sitoplazmayı bölmesi,

II. sentriollerin hücrenin zıt kutuplarına yerleşme-si,

III. sentromer bölünmesi ile kardeş kromatitlerin ayrılması,

IV. mikrofilamentlerin etkinliği ile sitoplazmanın bo-ğumlanması

olaylarından gerçekleşenler aşağıdakilerin han-gisinde doğru olarak verilmiştir?

Bitki hücresinde Hayvan hücresinde

A) I II, III, IV

B) I, II III, IV

C) I, III II, III, IV

D) III, IV I, II, III

E) I, II, III II, III, IV

10.sinif biyoloji · deneyde fasulyenin çimlendikten sonraki boy uzatma faslı, tüm bitki ve...

Documents