algemeen

20 8-2011 > zorg & financiering

Waar bezuinigingen het politieke debat domi-neren en eigen bijdragen in de zorg worden ver-hoogd, liggen binnen de geestelijke gezond-heidzorg (ggz) kostenbesparingen van tien totvijftien procent voor het oprapen. De Neder-landse politiek kent de besparingsmogelijk-heden binnen de geestelijke gezondheidzorg(ggz) niet. Dit stelt Eddy van Doorn, algemeendirecteur van HSK Groep.

De ophanden zijnde besparingen van ministerSchippers op de ggz concentreren zich volgensVan Doorn ten onrechte slechts op het terug-dringen van het aantal vergoede zittingen en hetverhogen van het eigen risico. De overheid zouvolgens hem al aanzienlijk kunnen besparenwanneer ze alleen al op de hoogte zou zijn vande onnodige verliezen binnen de ggz-instellin-gen. De ggz moddert al jaren aan met wacht-lijsten, inefficiënte beleidsprocessen, manage-mentobesitas en niet-transparante en nooit be-wezen behandelmethoden. Van Doorn: ‘Over-heidsgelden lekken weg doordat elke patiënt

een op maat gemaakt behandeltraject door-loopt. De patiënt betaalt hiervoor uiteindelijk derekening.’Van Doorn roept het nieuwe kabinet op om hettij te keren en om een visie te ontwikkelen voorde geestelijke gezondheidzorg. De overheidmoet een nieuw beleid voor de komende vijf jaarbepalen. Zo moeten er volgens Van Doorn richt-lijnen komen voor wachtlijsten. Verder zou deoverheid moeten toetsen welke instellingen vol-gens vaste protocollen en bewezen wetenschap-pelijke therapieën werken. ‘Door transparantiete eisen kan de overheid ook hier de marktwer-king in de zorg stimuleren. Verder moet de over-heid eisen stellen aan behandeltrajecten die er-voor zorgen dat de kwaliteit van de ggz nietonder de bezuinigingen lijdt. Pas wanneer ggz-instellingen worden gedwongen om te bezuini-gen op hun processen en behandelmethoden,komt er tien tot vijftien procent budget vrij enverbetert de kwaliteit van de geestelijke gezond-heidzorg,’ aldus Van Doorn.Bron: Skipr, 17 augustus 2011<

1044 ‘kabinet en ggz laten kostenbesparingen liggen’

In 2010 hebben zestienhonderd inwoners vanNederland een einde aan hun leven gemaakt.Hiermee steeg het aantal zelfdodingen voor hetderde achtereenvolgende jaar. Onder veertig-tot vijfenzestigjarigen is de stijging van suïcidehet grootst. Voor de groep vijftien- tot dertig-jarigen is zelfdoding de belangrijkste doods-oorzaak.

Voor het derde achtereenvolgende jaar is hetaantal zelfdodingen gestegen. Deskundigenhebben de afgelopen jaren gepleit voor meerpreventie, door betere hulpvormen en goede af-stemming van behandelingen. HoogleraarSuïcidepreventie aan de Vrije Universiteit, AdKerkhof, heeft er al eerder voor gepleit ggz-

hulpverleners (geestelijke gezondheidszorg)meer outreachend in te zetten. Zij moeten naarjongerengroepen toe om depressie en suïcide tebespreken en op te sporen. Jan Mokkenstorm,psychiater en oprichter van de hulplijn 113 on-line, pleit voor investeren in preventie en voor-lichting: ‘We moeten meer open zijn over zelf-doding en de hulp laagdrempelig maken. Zodatmensen in nood hulp zoeken bij instanties,maar ook bij naasten.’In drie jaar is het percentage zelfdodingen ge-stegen met zeventien procent. In totaal hebbenzestienhonderd mensen in 2010 zelfmoord ge-pleegd. Dat blijkt uit cijfers van het CentraalBureau voor de Statistiek. Zeven van de tienslachtoffers zijn man. De meest toegepaste vor-

1045 aantal zelfdodingen stijgt opnieuw

algemeen

21zorg & financiering > 8-2011

men van zelfdoding zijn ophanging, wurging enverstikking. Het aantal mannen dat zich vooreen trein wierp, daalde van 143 naar 129. Bij devrouwen steeg dit echter, van 45 naar 54. Bijnaeen kwart van alle sterfgevallen van vijftien- totdertigjarigen betrof zelfdoding (197 van de 840).Daarmee is de sterfte door zelfdoding in dezecategorie hoger dan de sterfte door verkeerson-gevallen (146 overledenen) en kanker (131 over-ledenen). Bij zowel mannen als vrouwen is bijnazestig procent van de slachtoffers tussen deveertig en vijfenzestig jaar. In deze leeftijdsgroepis de toename van het zelfdodingen sinds 2007het grootst.

Economische crisis

Psychiater Jan Mokkenstorm wijst erop dat deeconomische crisis een belangrijke factor is:‘Geldgebrek en faillissementen vreten aan debandbreedte die mensen hebben om moeilijk-

heden op te lossen. Ineens kan de wereld instor-ten.’ Ggz-instelling ParnassiaBavo Groep heeftonlangs in een advertentie minister Schippersvan VWS gewaarschuwd dat invoering van deeigen bijdrage in de ggz een stijging van hetaantal zelfdodingen tot gevolg zal hebben: ‘Watmoet je als zorgaanbieder doen als een patiëntmet suïcideneigingen de eigen bijdrage niet wilbetalen?’ Mensen worden hierdoor te laat be-handeld. Het bestuur van ParnassiaBavo riep depolitiek op de kosten per patiënt omlaag tebrengen door meer mensen ambulant te behan-delen en de bureaucratie, door de politiek opge-legd, te beperken.Begin dit jaar zei minister Schippers een streef-getal voor het terugdringen van het aantal suïci-des los te laten. De bewindsvrouw noemde hetstreefcijfer toen te ambitieus en niet realistisch,aangezien in 2009 en 2008 het aantal met zesprocent toenam.Bron: Zorgvisie, 23 augustus 2011<

Vergrijzing is niet de belangrijkste oorzaak vande stijging van de zorguitgaven in Nederland.Dat schrijven managing consultants Wine teMeerman en Marrit van Baalen (arts) vanBerenschot op de opiniepagina van HetFinancieele Dagblad.

Tussen 2000 en 2010 stegen de collectieve uit-gaven aan zorg (exclusief welzijn) volgens hetCentraal Bureau voor de Statistiek (CBS) van26,5 naar 68 miljard euro. Na inflatiecorrectie isdat ruim een verdubbeling van de uitgaven. Indeze periode bedroeg de bevolkingstoename vijfprocent en nam het aantal vijfenzestigplusserstoe met twee procent. De vergrijzing kan deenorme stijging van de zorguitgaven tussen2000 en 2010 dus onmogelijk verklaren, stelt hettweetal in de krant.De belangrijkste oorzaak voor de stijging van deuitgaven zit volgens Te Meerman en Van Baalen

in het loslaten van de budgetfinanciering en deintroductie van het ‘boter-bij-de-vis’-beleid doorvoormalig minister Borst in 2000: ziekenhuizendie meer ingrepen uitvoeren ontvangen meergeld. Hierdoor is een onstuimige groei ontstaanvan het volume en een navenante toename vande zorguitgaven, aldus de twee managing con-sultants zorg & welzijn. ‘De zorgconsumptiestijgt namelijk veel sneller dan dat de kosten perbehandeling dalen. De afgelopen tien jaar kwa-men er allerlei nieuwe (vormen van) behandelin-gen (lees: aanbod) bij. En omdat professionalsin de zorg opgeleid zijn om “state of the art”-zorg te verlenen en patiënten deze zorg willenontvangen, wordt duurdere zorg geleverd. Erzit, afgezien van een beperkt verplicht eigen risi-co en een bescheiden eigen bijdragen, geen remmeer op de consumptie van zorg,’ stellen TeMeerman en Van Baalen.Het tweetal pleit ervoor dat de collectief gefinan-

1046 ‘wijt stijging zorguitgaven niet aan vergrijzing’