00 yapı malzemesi bilgiler

1
ktunot.com Piyasada mevcut alçının yaklaşık %75’i alçıtaşının kızdırılarak suyun ¾’ü buharlaştırılarak elde edilen alçıdır. Alçı, tavan ve iç panel duvarların sıvanmasında veya bunların prefabrik olarak imalatında kullanılır. Toplam sıva kalınlığı 1.5 ila 2.5 cm arasında değişir. Sıva yaklaşık %70-75’i kum, %15-25’i alçı ve bazı katkı maddelerinden oluşur. Ses yalıtımı sağlamak ve bina yükünü azaltmak için bazen kum yerine perlit ya da vermikulit gibi hafif agrega kullanılabilir. Kireçtaşı ağırlıkça %56 oranında CaO, %44 oranında CO 2 içerir. Kalsiyum karbonat ve magnezyum karbonat içeren kireçtaşı dolomit olarak bilinir. Yapılarda daha çok hava kireçleri kullanılır. Gaz-beton ülkemizde ytong olarak bilinmektedir. Portland çimentosu, Dünya çimento üretiminin %75’ini oluşturur. Portland çimentosu, kalkerli ve killi maddelerin uygun oranlarda karıştırılması ve yaklaşık 1400 ila 1500C sıcaklıkta pişirilmesi sonucu, katı parçacıklar halinde elde edilen klinkerin az miktarda (%3-6) alçıtaşı ile birlikte öğütülmesiyle elde edilir. Klinkere alçıtaşı ilave etmenin nedeni, çimentonun su ile reaksiyonunu yavaşlatmak, ani katılaşmayı engellemek ve priz sürecini kontrol altına almaktır. Yüksek sıcaklıkta kalker, kalsiyum okside ; kil, silisyum dioksit, alüminyum oksit ve demir okside ayrışır. C 3 S betonun erken mukavemet kazanmasından sorumlu bileşendir. Kütle betonlarında C 3 S ve C 3 A içeriği düşük, kışın beton dökümünde C 3 S ve C 3 A içeriği yüksek çimentoların kullanımı daha uygundur. C 2 S ve C 3 S in hidratasyonu sonucu tebermorit ve portlandit oluşur. Portland çimentosunun hidratasyon ısısı yaklaşık olarak 85-100 cal/g dır. Çimentoların kimyasal özellikleri : Kimyasal bileşim, oksit analiz, ana bileşen miktarı vb. Çimentoların fiziksel özellikleri : İncelik, özgül ağırlık, normal kıvam, priz süreleri ve hacim sabitliği . Çimentoların mekanik özellikleri : Standart eğilme ve basınç dayanımları . Çimento inceliği arttıkça, - Çimento ortam neminden çabuk etkilenir ve bozulur - Priz süreleri kısalır - Erken yaşlarda dayanım artar - Reaktif silis içeren agregalarla reaksiyonlar hızlanır - Rötre hızlanır ve çatlama artar - Su kusma azalır - Çimentonun su ihtiyacı artar Çimento taneleri yaklaşık 1-100 μ çapındadır. Özgül yüzeyi belirlemede Blaine Aparatı kullanılır. Özgül ağırlık Le Chatelier Balonu yardımıyla ölçülür. Çimentoların kıvamı ve priz süresi Vicat Aparatı ile belirlenir. Portland çimentolarının özgül ağırlığı 3-3.15 g/cm 3 dolayındadır. Normal kıvam için gerekli su miktarı, çimento ağırlığının yaklaşık %25-33’ü mertebesindedir. 1 mm 2 kesitindeki iğnenin taze çimento hamuruna batma miktarı dipten 3-5 mm’ye eriştiği zaman priz başlamış kabul edilir. Yalancı priz açığa ısı çıkmaksızın gerçekleşen katılaşmadır. Yalancı prizin ani prizden farkı, katılaşmanın açığa ısı çıkmaksızın gerçekleşmesi ve su katmaksızın plastik hale getirildiği için dayanım kaybının olmamasıdır. Agregalar hacimce betonun %70-80’ini oluştururlar. Agregaların çekme dayanımı 2 ila 16 MPa arasında değişim gösterirken, basınç dayanımları 70-275 MPa arasında değişir. Agrega için aşınmayı belirlemede kullanılan en yaygın deney Los Angeles deneyidir. Porozite arttıkça, agreganın yoğunluğu , dayanımı , elastiklik modülü ve aşınma direnci azalır. Tane biçimini tanımlamak için tane indeksi veya şekil indeksi denen bir büyüklük kullanılır. İki göz açıklığının granülometrik değerleri arasındaki fark, bu elekler arasında kalan malzeme oranını verir. Granülometri eğrisi üst kenara ne kadar yakınsa agregada o oranda fazla ince malzeme var demektir. Ortalama agrega tane büyüklüğü 2ila 4 mm arasındadır. En büyük agrega büyüklüğü; en dar kesitli kalıp genişliğinin 1/5’inden, iki donatı arasındaki en küçük mesafenin ¾’ünden, döşeme derinliğinin 1/3’ünden, toprak ve atmosfer etkilerine maruz durumlar için pas payının 2/3’ünden, klor etkisine maruz durumlar için pas payının ½’sinden küçük veya eşit olmalıdır. Çimento hidratasyonu için gerekli su miktarı, çimento ağırlığının yaklaşık %25’i kadardır. Normal su indirgeyiciler %5 ila %11 oranında su keserler. Bunlar plastikleştirici veya akışkanlaştırıcı olarak bilinirler. Yüksek oranda su indirgeyiciler en az %12 oranında su azaltırlar. Bunlar süper plastikleştiriciler veya süper akışkanlaştırıcılar olarak da bilinirler. Su indirgeyici kullanmanın amaçları; - Betonun işlenebilirliğini artırmak, betonun yerleşmesini kolaylaştırmak. - Su/Çimento oranını düşürmek, daha yüksek dayanım elde etmek. - Su ve Çimento miktarını azaltmak, dolayısıyla teknik ve ekonomik yarar sağlamak. Mineral katkı maddelerinin olumlu etkileri; - İşlenebilirlik artar. - Yüksek dayanım elde edilir. - Su kusma ve ayrışma azalır. - Hidratasyon ısısı azalır. - Geçirimlilik azalır. - Sülfat dayanıklılığı artar. - Alkali-silika reaksiyonu azalır. - Ekonomi sağlanır. Mineral katkı maddelerinin potansiyel zararlı etkileri; - Erken yaşlarda dayanım kazanma hızı azalır. - Daha dikkatli ve uzun süreli kür gerektirir. - Plastik rötre çatlakları artar. - Prizde gecikme olabilir, soğuk havalarda sorun yaşanabilir. - Daha fazla karışım suyuna gereksinim duyulur. Bu doküman www.ktunot.com tarafından hazırlanmıştır. İzinsiz paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Upload: dogan-oezdemir

Post on 17-Jan-2016

30 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 00 Yapı Malzemesi Bilgiler

ktunot.com

• Piyasada mevcut alçının yaklaşık %75’i alçıtaşının kızdırılarak suyun ¾’ü buharlaştırılarak elde edilen alçıdır. • Alçı, tavan ve iç panel duvarların sıvanmasında veya bunların prefabrik olarak imalatında kullanılır. • Toplam sıva kalınlığı 1.5 ila 2.5 cm arasında değişir. Sıva yaklaşık %70-75’i kum, %15-25’i alçı ve bazı katkı maddelerinden

oluşur. • Ses yalıtımı sağlamak ve bina yükünü azaltmak için bazen kum yerine perlit ya da vermikulit gibi hafif agrega kullanılabilir. • Kireçtaşı ağırlıkça %56 oranında CaO, %44 oranında CO2 içerir. • Kalsiyum karbonat ve magnezyum karbonat içeren kireçtaşı dolomit olarak bilinir. • Yapılarda daha çok hava kireçleri kullanılır. • Gaz-beton ülkemizde ytong olarak bilinmektedir. • Portland çimentosu, Dünya çimento üretiminin %75’ini oluşturur. • Portland çimentosu, kalkerli ve killi maddelerin uygun oranlarda karıştırılması ve yaklaşık 1400 ila 1500ᵒC sıcaklıkta pişirilmesi

sonucu, katı parçacıklar halinde elde edilen klinkerin az miktarda (%3-6) alçıtaşı ile birlikte öğütülmesiyle elde edilir. • Klinkere alçıtaşı ilave etmenin nedeni, çimentonun su ile reaksiyonunu yavaşlatmak, ani katılaşmayı engellemek ve priz

sürecini kontrol altına almaktır. • Yüksek sıcaklıkta kalker, kalsiyum okside ; kil, silisyum dioksit, alüminyum oksit ve demir okside ayrışır. • C3S betonun erken mukavemet kazanmasından sorumlu bileşendir. • Kütle betonlarında C3S ve C3A içeriği düşük, kışın beton dökümünde C3S ve C3A içeriği yüksek çimentoların kullanımı daha

uygundur. • C2S ve C3S in hidratasyonu sonucu tebermorit ve portlandit oluşur. • Portland çimentosunun hidratasyon ısısı yaklaşık olarak 85-100 cal/g dır. • Çimentoların kimyasal özellikleri : Kimyasal bileşim, oksit analiz, ana bileşen miktarı vb. • Çimentoların fiziksel özellikleri : İncelik, özgül ağırlık, normal kıvam, priz süreleri ve hacim sabitliği. • Çimentoların mekanik özellikleri : Standart eğilme ve basınç dayanımları. • Çimento inceliği arttıkça,

- Çimento ortam neminden çabuk etkilenir ve bozulur - Priz süreleri kısalır - Erken yaşlarda dayanım artar - Reaktif silis içeren agregalarla reaksiyonlar hızlanır - Rötre hızlanır ve çatlama artar - Su kusma azalır - Çimentonun su ihtiyacı artar

• Çimento taneleri yaklaşık 1-100 μ çapındadır. • Özgül yüzeyi belirlemede Blaine Aparatı kullanılır. • Özgül ağırlık Le Chatelier Balonu yardımıyla ölçülür. • Çimentoların kıvamı ve priz süresi Vicat Aparatı ile belirlenir. • Portland çimentolarının özgül ağırlığı 3-3.15 g/cm3 dolayındadır. • Normal kıvam için gerekli su miktarı, çimento ağırlığının yaklaşık %25-33’ü mertebesindedir. • 1 mm2 kesitindeki iğnenin taze çimento hamuruna batma miktarı dipten 3-5 mm’ye eriştiği zaman priz başlamış kabul edilir. • Yalancı priz açığa ısı çıkmaksızın gerçekleşen katılaşmadır. • Yalancı prizin ani prizden farkı, katılaşmanın açığa ısı çıkmaksızın gerçekleşmesi ve su katmaksızın plastik hale getirildiği için

dayanım kaybının olmamasıdır. • Agregalar hacimce betonun %70-80’ini oluştururlar. • Agregaların çekme dayanımı 2 ila 16 MPa arasında değişim gösterirken, basınç dayanımları 70-275 MPa arasında değişir. • Agrega için aşınmayı belirlemede kullanılan en yaygın deney Los Angeles deneyidir. • Porozite arttıkça, agreganın yoğunluğu, dayanımı, elastiklik modülü ve aşınma direnci azalır. • Tane biçimini tanımlamak için tane indeksi veya şekil indeksi denen bir büyüklük kullanılır. • İki göz açıklığının granülometrik değerleri arasındaki fark, bu elekler arasında kalan malzeme oranını verir. • Granülometri eğrisi üst kenara ne kadar yakınsa agregada o oranda fazla ince malzeme var demektir. • Ortalama agrega tane büyüklüğü 2ila 4 mm arasındadır. • En büyük agrega büyüklüğü; en dar kesitli kalıp genişliğinin 1/5’inden, iki donatı arasındaki en küçük mesafenin ¾’ünden,

döşeme derinliğinin 1/3’ünden, toprak ve atmosfer etkilerine maruz durumlar için pas payının 2/3’ünden, klor etkisine maruz durumlar için pas payının ½’sinden küçük veya eşit olmalıdır.

• Çimento hidratasyonu için gerekli su miktarı, çimento ağırlığının yaklaşık %25’i kadardır. • Normal su indirgeyiciler %5 ila %11 oranında su keserler. Bunlar plastikleştirici veya akışkanlaştırıcı olarak bilinirler. • Yüksek oranda su indirgeyiciler en az %12 oranında su azaltırlar. Bunlar süper plastikleştiriciler veya süper akışkanlaştırıcılar

olarak da bilinirler. • Su indirgeyici kullanmanın amaçları;

- Betonun işlenebilirliğini artırmak, betonun yerleşmesini kolaylaştırmak. - Su/Çimento oranını düşürmek, daha yüksek dayanım elde etmek. - Su ve Çimento miktarını azaltmak, dolayısıyla teknik ve ekonomik yarar sağlamak.

• Mineral katkı maddelerinin olumlu etkileri; - İşlenebilirlik artar. - Yüksek dayanım elde edilir. - Su kusma ve ayrışma azalır. - Hidratasyon ısısı azalır. - Geçirimlilik azalır. - Sülfat dayanıklılığı artar. - Alkali-silika reaksiyonu azalır. - Ekonomi sağlanır.

• Mineral katkı maddelerinin potansiyel zararlı etkileri; - Erken yaşlarda dayanım kazanma hızı azalır. - Daha dikkatli ve uzun süreli kür gerektirir. - Plastik rötre çatlakları artar. - Prizde gecikme olabilir, soğuk havalarda sorun yaşanabilir. - Daha fazla karışım suyuna gereksinim duyulur.

Bu doküman www.ktunot.com tarafından hazırlanmıştır. İzinsiz paylaşılması kesinlikle yasaktır.