0' * $ !+)& .4+$ )&(&/ -. 0$ &/- .4+ · 2019-09-02 · g inapakita sa...

ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bol yum L I hap 8

Abri l 2 1 , 2 01 9

www. phi l i ppi nerevol uti on. i nfo

Ginapakita sa mga panghitabo niining nangaging mga semana angmakaluluoy nga kawalay kagawasan sa Pilipinas ug ang kapangina-hanglan nga makigbisog alang sa nasudnong soberanya. Nahimong

dulaanan ang nasud alang sa dagku ug gamhanang mga siga aron ipanghi-nambog ang ilang kusog militar ug ekonomiya, samtang nagpaka-ulipon uginutil ang rehimeng US-Duterte sa pagpanalipod sa nasudnong patrimonyaug soberanya sa Pilipinas.

Sa usa ka bahin, gipusisyon saChina palibot sa Spratly Islands anggatusan ka barkong alang sapanagat nga gituohang adunay kar-ga nga mga armado. Daw gisakop ni-la ang pangisdaan ug uban pang re-kurso nga langkob sa teritor-yong-dagat sa Pilipinas. Dugang pa,padayon ang pagguba sa mga kagaa-ngan (reef) sa ilang mga operasyongreklamasyon aron magtukod og mgapasilidad pangmilitar ug palig-unon

ang ilang presensyang militar.Sa pikas bahin, sa mas dayag ug

aroganteng pagpakita og superyornga kusog-militar, hambog nga mi-sulod sa nasud ang 3,500 ka tro-pang Amerikano nga malipayonggisugat sa ilang mga suluguon saAFP. Giparada nila ang ilang mgaarmas sama sa mga barkong de-nukleyar, fighter jet ug sakyanangpang-atake gikan sa dagat lambigitsa mga pagbansay sa Balikatan

Batukan ang dominasyongmilitar sa US uginterbensyon sa China

EDITORYAL 31 sundalo, kaswalti

sa mga atake sa

BHB sa Abril

"31...," sundi sa panid 4"Batukan..," sundi sa panid 2

NAPATAY ANG 24 ka sundalo sadihang giambus sa Bagong Huk-bong Bayan (BHB)-Negros ang62nd IB niadtong Abril 1 sa Ba-rangay Quintin Remo, Moises Pa-dilla, Negros Occidental. Niad-tong Abril 9 usab, gipabusikaransa BHB ang parehong yunit sakaaway sa Sityo Asaran, Bara-ngay Buenavista, Himalayan City.Pito ka sundalo ang nasamdan.

Compostela Valley. Giambussa BHB ang tropa sa 71st IB saSityo Bagong Silang, BarangayTeresa, Maco niadtong Abril 3,alas 6:45 sa buntag. Upat ang na-kumpirmang patay sa sundalo.Lakip sa samaron ang kumandersa yunit nga si 1Lt. Serwin E. Ma-tas. Ayha niini, tulo ka sundalo sa66th IB ang napatay niadtongMarso 30, alas 9:30 sa buntag, saSityo Dasuran, Barangay Golden

Edi syong Bi saya

Abril 21 , 2019 ANG BAYAN2

Ang Ang Bayan gi namantal a duha ka hugna matag bul an

sa Komi te Sentral sa Parti do Komuni sta ng Pi l i pi nas

Bol yum L I hap 8 | Abri l 2 1 , 2 01 9

Unod

Ang Ang Bayan gi napagawas sa

pi nul ongang Pi l i pi no, Bi saya, I l oco,

H i l i gaynon, Waray ug I ngl es.

N agadawat ang Ang Bayan og mga

kontri busyon sa porma sa mga

arti kul o ug bal i ta. Gi naawhag usab

ang mga ti gbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpal ambo sa atong mantal aan.

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

fb.com/groups/prwcnewsroomv2

[email protected]

Editoryal: Batukan ang dominasyongmilitar sa US ug interbensyon sa China 131 ka sundalo, kaswalti sa AFP sa Abril 1Ribalan sa kadagatan sa Pilipinas 4US ug China, layas! 4Pagsukol sa Kaigorotan 5Proyektong Chico dam 5Ubos nga pagpalit sa gulay 6Kalbaryo sa katawhan 6Brownout sa Metro Manila 6Pasistang propaganda 7Kadaut sa estado 7Lider Manobo, gipatay 8Mga pekeng engkwentro sa AFP 9Misengkwentro sa AFP 9Nagkadakung bahandi ug pagpahimulos 10Hakog nga burukrata 11Sindikato sa droga sa burukrasya 11Hustisya alang sa Negros 12Pagpanangtang sa FoxConn 12

niadtong Abril 1-12. Sa takuban samga pagbansay, gigamit sa US angnasud isip lunsaranan alang sa pag-lawig sa USS Wasp ug pagpalupadsa mga F-35B sa Panatag Shoal nganaghatag og kahadlok sa mga Pilipi-nong mangingisda. Tumong samaong pagpakita-og-kusog ang la-baw pang pagpahugot sa kontrol saUS sa nasud, ug iduso ang gahum saSouth China Sea ug sa tibuokPacific.

Kumpara sa China, mas daghanug mas dagku ang agresibo ug ope-rasyong interbensyong militar ngagilunsad sa US sa takuban sa giilang“freedom of navigation operation”ug mga kasabutang militar sa Pilipi-nas.

Tungod sa ingon niining pagpa-sikat sa dagkung gahum, nagkadakuang hulga sa gyera sa Pacific ug gi-nayatakan ang nasudnong soberan-ya sa Pilipinas. Kabahin kini sanagkagrabeng bangiay alang sa su-peryoridad sa militar ug ekonomiyatali sa mga dagkung gahum. Intere-sado lang sila sa pagpaasdang sa

ilang mga magkasukwahing tumongnga kontrolon ang mga ruta sa pa-matigayon, tinubdan sa hilaw ngamateryales, barato nga kusog-pa-muo, lugar sa pamuhunan, merkadosa mga eksport, ug mga kampongmilitar.

Nagapaulipon ug nagaluhod saduha ka siga ang hakugan nga siDuterte. Ginaluiban niya ang patri-monya ug soberanya sa nasud aronlabaw pang mapalapad ang iyangburukrata-kapitalista ug pasistanginteres.

Gisurender ni Duterte sa Chinaang teritoryong-dagat sa nasud ngaginaila bisan sa UN Convention onthe Law of the Seas. Nisulod usabsiya sa dugang palas-anon nga ka-sabutan sa pautang ug mgakontrata sa gubyerno kung asa gi-himong kolateral ang patrimonya sanasud, bugti sa mga dagkung kikbakalang kaniya ug sa iyang mga kroni.

Sa pikas bahin, kakunsabo siDuterte ug ang AFP, labaw ngamigrabe ang pagkaylap sa militar saUS dinhi sa nasud. Miuyon siyanggamiton sa US ang Pilipinas isip ba-

se sa Operation Pacific Eagle-Phi-lippines. Mitugot siya nga magtukodog mga sikretong pasilidad ug mag-pondo og armas ang US sulod samga kampo sa AFP, maglunsad ognagkadaghang mga pagbansay sagyera, magtukod og mga radar ugmaniktik gamit ang mga drone,maglawig sa kadagatan sa mgabarkong panggyera ug gamiton angmga pantalan, ug bansayon ugkontrolon ang mga operasyon samga yunit sa AFP. Nagapabilingnahikot ang Pilipinas sa dili-patasnga mga kasabutang militar. Bugtiniini, naghatag ang US og ayudangmilitar alang sa todo gyera ni Du-terte ug ginasuplayan kini og mgariple, kanyon, ginamit na nga mgahelikopter, drone ug uban pang ka-himanan.

Higala ug alyado kuno sa maongmga gamhanang siga ang kataw-hang Pilipino. Sa kamatuoran, kau-galingong mga estratehikong inte-res lamang ang ilang ginaduso.Ginagamit kuno sa China ang iyanggahum sa ekonomiya aron molamboang ubang nasud. Ang tinuod,hinay-hinay ginakawkaw sa mgamonopolyo-kapitalistang Chineseang rekursong mineral sa nasudaron gamiton alang sa ilang mgaindustriya. Nagapautang kini ogdagkung kantidad aron mahaw-asang iyang sobra nga kapital ug ma-baligya sa ubang nasud ang iyangsobra nga puthaw.

Deklarasyon usab sa US ang“putos-sa-puthaw nga komitmentnga panalipdan ang Pilipinas” batoksa “pagpanakop sa China.” Ang ti-nuod, ang US ang dugay na nga na-gailog sa Pilipinas. Padayon angpaghari militar sa US aron panalip-dan ang kaugalingon niining ultra-nasyunal nga interes, ug dili angsoberanya sa Pilipinas.

Kaaway, dili higala, ang imper-yalismong US. Dugay na niining gi-lupigan ang nasud sa usa ka siglonga kolonyalismo ug neokolonyalis-mo gamit ang armadong pagpanu-long ug pagpanglupig. Nagpaham-tang kini og mga kasabutan sa pa-matigayon ug balaod sa ekonomiya

"Batukan..," gikan sa panid 1

ANG BAYAN Abril 21 , 2019 3

aron pugos kitang magsalig sa mgaimport, pautang ug langyawng pa-muhunan. Gikawkaw ug gihurot samga dagkung korporasyong Ameri-kano ang mga kalasangan ug natu-ral nga rekurso sa nasud, giilog angmga lapad nga yutang agrikultural,ginapahimuslan ang baratong pa-muo ug gisuyop ang daku kaayongtubo. Gipugngan niini sa pag-uswagang ekonomiya sa Pilipinas, gipug-ngan ang industriyalisasyon ug gi-hikot sa pagtugyan og hilaw ngamateryales ug semi-manupaktura.

Kung itandi sa imperyalismongUS, nga dugay nang mikawkaw ugmiguba sa Pilipinas, ulahi na nganiabot ang China nga nagakutkut sanahabiling bahandi sa nasud.

Nagpabilin ang nasud ilalum saimperyalistang dominasyon sa US.Ang nagaharing estado sa Pilipinasusa ka estadong-suki sa US, ug nag-silbing pinakalig-on nga haligi niiniang AFP nga gibansay ug gidoktrina-

han sa US. Si Duterte ang kasamta-ngang pangulo niini. Naarmasan samga hinagibang gihatag sa US, giga-mit ug gipunting sa pasistang rehimenang kabangisan sa estado batok sakatawhang Pilipino ug tanang pwer-sang patriyotiko ug demokratiko.

Kini nga mga pwersa, lakip angPartido Komunista sa Pilipinas, lig-on ug militanteng nagabarog alangsa nasudnon ug katilingbanong pag-lingkawas. Nag-una nilang ginadusonga tapuson ang imperyalistang do-minasyon sa US ug kundenahon angpagpaka-itoy sa gubyerno sa Pilipi-nas. Ginasinggit nila ang pagbasurasa mga kasabutang militar sa US-RPug pagpanggilabot militar sa US ugnakigbisog aron malingkawas angnasud gikan sa pang-ekonomiya ugpang-pulitika nga mga kadena.

Isip mga makinasudnon, gina-kundena usab nila ang pagpangbra-so sa China, presensyang militar ugokupasyon niini sa teritoryong-da-

gat sa Pilipinas sa South China Seaug pagkawkaw sa mga rekursongdagat ug ginabatikos ang kainutil sarehimeng Duterte nga magpahiga-yon og mga gikinahanglang diplo-matiko ug pangpulitikang lakangaron iduso ang mga katungod sanasud. Ginabatukan usab nila angdugang palas-anon nga pautang ugdili-patas nga mga kontratangpang-imprastruktura sa China.

Samtang ginapuna ang pag-panggilabot ug pang-ekonomiyangpagpangdaug-daug sa China, walanila gikalimtan ang mas dakungkaaway ug ginapunting ang masgrabeng pagkundena sa imperyalis-mong US, nga padayong nagagunitsa Pilipinas gamit ang pwersangmilitar, nagakontrol ug naga-armassa neokolonyal nga estado sa Pilipi-nas ug nagabarug isip pinakada-kung babag sa pangandoy sa ka-tawhang Pilipino alang sa nasudnonug katilingbanong paglingkawas.

RIBALAN SA SOBERANONG KADAGATAN SA PILIPINAS

CHINA: Gikan Enero hangtud Marso, nataho angpaggawas-sulod sa 275 ka barkong pangisdang Chinesenga gisuspetsahang mga barkong pangsarbeylans saChinese Coast Guard nga duol sa isla sa Pag-asa (inter-nasyunal nga pangalan: Thitu Island). Matud sa ilang ta-ho, sakay sa maong mga barko ang mga paramilitar ngaChinese nga ginganlang “Little Blue Men.”

Ang isla sa Pag-asa ang pinakadaku sa grupo sa mgaisla sa Spratlys nga makit-an sa 285 nautical mile (ka-tugbang sa 528 kilometro) gikan sa baybay sa Palawan.

US: Tulo ka higayon nga nataho ang presensya samga sakyanang panggubat sa US sa isla sa Panatag(Scarborough) sa susamang panahon. Niadtong Enero,nagpahigayon og kunohay freedom of navigation opera-tions ang USS Hopper duol niini. Niadtong Abril, nag-patrolya usab ang US Air Force A-10 Warthog. Pinaka-dakung presensya sa USS Wasp nga adunay sakay nga10 F-35B nga giilang pinakaabanteng eroplanong pang-gubat sa US, upat nga Osprey ug duha ka pang-atakenghelikopter. Ginapadagan kini sa 1,000 nga sundalo ugmay sakay nga 1,600 Marines para sa sakay niiningmga sakyanang amphibious (pwede sa dagat ug yuta).Ayha nasakpan sa mga mangingisdang Pilipino niadtongAbril 9, sikreto nga nagpahigayon og pagpalupad ugpagpalanding sa mga eroplano ug helikopter duol sa

Panatag Shoal.Kabahin ang USS Wasp sa ika-35 Balikatan nga gi-

lunsad sa lain-laing lugar sa Luzon niadtong Abril 1-12.(Alang sa dugang detalye, basahon ang kasumpay ngaartikulo sa Ang Bayan, Abril 7, 2019.)

Ang Panatag Shoal (Scarborough Shoal) o Bajo deMasinloc makit-an sa 35-40 nautical mile (o 74 kilo-metro) gikan sa baybay sa Masinloc, Zambales.


Niadtong Marso 10, giambus saBHB ang mga sundalo sa 33rd IBnga naga-operasyon sa kabukiransa Daguma. Sakay sa trak ang mgasundalo sa dihang gipabusikaransila sa Barangay Titulok, Bagumba-yan, Sultan Kudarat. Samaron niiniang 23 ka elemento sa AFP.

Kini nga ambus kabahin sa ser-ye sa mga taktikal nga opensiba ngagilunsad sa BHB-Sultan Kudarataron batokan ang kampanya sa kaa-way sa kabukiran sa Daguma. AngMBLT-2 ug 33rd IB ang nagsilbinggwardiya sa DM Consunji Incorpo-rated nga nagapang-ilog sa yutangkabilin sa mga Lumad aron himuongmga plantasyon ug minahan.

Gisugdan sa BHB ang serye samga opensiba niadtong Enero 22pinaagi sa operasyong haras sa de-tatsment sa Marines sa komunidadsa Maat, Barangay Sangay, Kala-mansig kung asa duha ka sundaloang nasamdan. Sunod niini ang

ambus niadtong Enero 24 sa duhaka trak sa Marines sa haywey saSityo Kabukbukan, Barangay Kipu-ngot, Palimbang. Gipabusikaranang komboy sa kaaway nga nagre-sulta sa pagkaguba sa usa ka trak.Nahulog usab sa pangpang ang usapa ka trak human mawad-an sakontrol ang drayber niini. Dili mou-bos sa 20 ka sundalo ang patay,walay labot sa pila pa ka mga sa-maron.

Pagkaugma, usa pa ka ambusang gipahigayon sa kasikbit ngaBarangay Paril sa parehong lung-sod. Duha ka sundalo ang patay ugduha ang samaron dihang gipabu-sikaran sa BHB ang trak nga gisak-yan sa mga pasistang tropa.

Niadtong Pebrero 3, giambussa BHB ang usa ka kolum sa kaa-way sa komunidad sa Kiblis sa Ba-rangay Hinalaan sa Kalamansigkung asa lima ka sundalo ang na-samdan.

"31...," gikan sa panid 1

Valley sa Mabini.Human ang maong mga sangka,

subli-subli nga nanganyon ug naghu-log og bomba ang mga yunit sa AFP.

Masbate. Duha ka pulis ang gi-silutan sa magkabulag nga opera-syong partisano sa BHB sa Bara-ngay TR Yangco, Dimasalang ugBarangay Bugang, Pio V. Corpuz.Matud sa BHB-Masbate, aktibo samga operasyong “kontra-insurhen-sya” ug kontra-katawhan ang duhaka pulis. Nakuha gikan kanila angmga pistolang kalibre .45 ug 9mm.

Samar. Duha ka sundalo angpatay human pabuthan sa BHB ang543rd Engineering ConstructionBatallion sa haywey sa kalsadangnagadugtong sa mga barangay saSan Antonio, Aguinaldo ug SanIsidro sa Las Navas, Northern Sa-mar. Gipahigayon ang opensiba

niadtong Abril 15, alas 11:20 sabuntag samtang naga-inspeksyonang mga sundalo sa ilang proyek-tong kalsada ilalum sa PAMANA.

SA ORIENTAL MINDORO, giarestosa BHB silang Peter Delos Santos,Rocky Bueta ug Remando Malupa saBarangay Malu, Bansud niadtongAbril 5. Gamit ang ilang mga posi-syon sa barangay, arbitraryong gi-nadakop sa tulo ang mga sibilyangginatuohang adunay kalambigitansa rebolusyonaryong kalihukan.Nagasubaybay usab sila sa lihok saBHB sa lugar. Nakumpiska gikankanila ang usa ka pistola, mga balaug duha ka radyo.

Gibuhian silang Delos Santos ugBueta samtang nagpabilin sa kus-todiya sa BHB si Malupa isip bihag-sa-gubat.

US ug China, layas!

DILI MOUBOS SA 54 ka sundalo sa Marine Batallion Landing Team (MBLT)-2 ug 33rd IB ang nabalita nga kaswalti sa lima ka opensiba sa Bagong Huk-bong Bayan (BHB)-Sultan Kudarat gikan Enero 22-Marso 10. Sa Negros,moabot sa 24 ang kaswalti sa AFP sa usa ka ambus sa BHB.

54, kaswalti sa AFP sa Sultan Kudarat

NAGTIGOM ANG KAPIN 500 ka re-sidente sa Batangas atubangan sakapitolyo sa prubinsya niadtongMarso 29 aron babagan ug kunde-nahon ang Balikatan 2019 nga na-takda niadtong gilunsad sa ilanglugar. Kapin 7,500 ka tropang Pili-pino ug Amerikano ang nisalmot saBalikatan 2019 nga gilunsad sa lainlaing bahin sa Luzon.

Perwisyo ug paglapas sa katu-ngod-tawo ang hatud sa maongpagbansay. Gitaho sa mga residentesa Barangay San Diego, Lian ngamatag karon ug unya nagapalupadog helikopter nga nagabulabog sailang komunidad. Gireklamo usab samga residente sa Barangay Sto.Dominggo, Batangas City ang pag-operasyon sa mga tropa sa US ugAFP sa ilang komunidad.

Gipagrabe usab ang mga opera-syong militar ug paniktik (sa takubansa pagsensus) sa gitipon nga pwersasa PNP Ug 1st IB sa lungsod sa Na-sugbu, San Juan ug Rosario. Gigamitusab sa mga sundalong gideploy salima ka barangay sa daplin-dagat salungsod sa Lian ang mga barangayhall isip kampuhan ug detatsment.

Samtang, nagdasuk usab anggatusan ka raliyista atubangan saChinese Embassy sa Makati Cityniadtong Abril 9, Araw ng Kagiti-ngan, aron kundenahon ang pag-panghilabot sa China sa nasud ugpagpahamtang niini og dili patasnga mga kasabutan.

Gipangunahan sa PilipinongNagkakaisa para sa Soberanya(P1NAS) ang protesta nga gibatikossa China sa pagpatuman niini sareklamasyon ug pagpanukod og mgaimprastruktura sa West PhilippineSea.

Gibatikos usab sa grupo angpagsulod sa reaksyunaryong gubyer-no sa dili patas nga mga kasabutangpautang sa China kalambigit sa pro-yektong Chico River Pump IrrigationProject ug Laiban Kaliwa-Kanan Dam.

Naglunsad usab og mga pagli-hok sa Cebu, Davao ug Iloilo City sasusamang adlaw.


Rebolusyonaryong pakigbisogsa Kaigorotan

Kung dili tungod sa lig-on ug madasigon ngapagsukol sa nasudnong minorya sa tabang

sa hukbong bayan aron panalipdan ang yutangkabilin, dugay na untang nawala ang Cordillera.

Kini ang pamahayag ni SimonNaogsan (Ka Filiw), tigpamaba saCordillera People’s DemocraticFront (CPDF) sa dili-malimud ngapapel sa Bagong Hukbong Bayan(BHB) sa pakigbisog sa katawhangIgorot alang sa kaugalingong pag-hukom ug demokrasya, ug alang sapagpalingkawas sa nasud.

Sa iyang pamahayag niadtongMarso 21, giila ni Ka Filiw ang pag-kamadasigon sa BHB sa gimbuha-tong masa, katilingbanong pakisusiug pagtuon sa partikular nga kahim-tang sa lain-laing tribu sa Cordille-ra. Pag-abot sa ulahing bahin sa de-kada 1970, nakagamut na ang rebo-lusyonaryong kalihukan sa unom kaprubinsya sa Cordillera. Namantalaang mga dokumentong nagpaila sanasudnong pagpangdaug-daug saCordillera nga maoy nagpartikularsa ilang pakigbisog.

Lakip ang mga pagsukol saChico Dam ug Cellophil sa mgaunang nagbuak sa tiranya sa dikta-duryang Marcos. Gipalig-on samaong pagsukol, ug sa nisunod panga mga pagsukol sa masa nga nia-bot sa utlanan sa Ilocos Sur, angdeterminasyon sa mga Igorot ngapanalipdan ang ilang yutang kabilinug bahanding rekurso. Kasagaran samga masang pakigbisog mao angpagbatok sa mga mina, alang sapagbawi sa yutang kabilin, batok sapagguba sa sistemang sosyo-puliti-kal sa katawhang Igorot.

Nipungkay ang rebolusyonaryongarmadong pakigbisog sa katawhangIgorot sa pagkatukod sa CPDF niad-tong 1989. ang CPDF ang kongkre-tong dagway sa rebolusyonaryongpakigbisog sa mga Igorot. Kini angalyansa sa tanang mga demokrati-

kong hut-ong ug sektor sa rehiyon,ug nagabarog isip rebolusyonaryongnagkahiusang prente o NDF sa Cor-dillera. Nahimong yawe ang CPDF sapagtukod og unang mga organo sapulitikanhong gahum sa mga pwer-sang kabahin sa Cordillera. Sa pag-katukod sa mga konseho sa mga Li-der sa mga komunidad hangtud saang-ang munisipyo, nabutang saunang higayon sa kamot sa kataw-hang Igorot ang tinuod nga demok-ratikong gahum pangpulitika. Gitug-bangan kini og grabeng kabangis sareaksyunaryong estado nga supor-tado sa mga imperyalistang nasudnga adunay dakung interes sa minasa kabukiran sa rehiyon.

Hagit karon sa katawhang Igorotang padayon nga batukan ang mgamagun-ubong mina ug proyektongdam ug enerhiya sa Cordillera. Ka-dungan niini ang grabeng militarisa-syon ug saywar aron supilon angpagsukol sa mga komunidad ugbungkagon ang ilang panaghiusa.Ginatulisok ang mga mag-uuma ugkabatan-onang Igorot nga mahimongsundalo ug paramilitar, ug ginahu-gaw-hugawan ang katutubong mgasistemang sosyo-pulitikal sama samga dap-ay ug bodong aron gamitonsa “kontra-insurhensya.”

Hagit usab sa ginaduso sa mgapulitiko sa Cordillera ang mini ngaawtonomiya sa rehiyon. Samtang,nagpabilin ang pagkaatrasado saagrikultura nga gipagrabe sa kawalaypagpakabana sa gubyerno. Ginahimousab nga komersyalisado ang katu-tubong kultura ug tradisyon, ug gi-napakaylap ang dunot nga kulturasamtang ginatabunan ang militan-teng tradisyon sa katawhan sa Cor-dillera.

Proyektong Chico dam,

lapas sa soberanya

NAGKALAPAD ANG OPOSISYONsa proyektong dam nga ChicoRiver Pump Irrigation Project saKalinga human mahukasan anggrabeng paglapas niini sa sobe-ranya ug patrimonya sa nasud.

Bugti sa kapin $62 milyongpautang gikan sa China alang samaong proyekto, gisurender sarehimeng Duterte ang bahandisa nasud isip kolateral. Ipasakaug desisyunan dili sa mga kortesa Pilipinas kundili sa usa kakorte nga gitukod sa China alangsa mga langyawng proyekto niinisa unsamang bingkil nga mahi-tabo.

Gawas niini, taas kaayo anggipahamtang sa China nga 2%interes matag tuig kumpara sakasagarang 0.25%-0.75% lang samga pautang sa ubang nasud.Adunay mga dugang balayrunonsama sa $186,260 na “manage-ment fee” ug tinuig nga 0.3%“commitment fee.” Ginapaningilkini aron siguruhon ang kita saChina gikan sa konstruksyon samga panahong nadelatar o tem-poraryong nahunong ang pro-yekto, nga kasagarang gakahi-tabo sa mga proyekto nga mgadagkung dam.

Nagpautang usab ang Chinaog $211 milyon alang sa KaliwaDam sa Quezon, nga adunay ha-los susama nga mga kondisyon.

Gitarget nga tukuron angdam sa yutang kabilin sa Kaigo-rotan sa Pinukpuk, Kalinga. Na-kurat ang mga residente sa lugarsa pagsulod sa mga heavy equip-ment ug tawo sa kontraktor saChina CAMC Engineering Co.Ltd.. nagtukod og istrukturaalang sa mga mamumuong Chi-nese ug nagsugod og pagkalotang kontraktor bisan wala paypagtugot gikan sa mga komuni-dad sa Igorot. Lapas kini sa ilangkatungod sa kaugalingong pag-hukom.


Metro Manila, makasinati

og rotational brownout

Kalbaryo sa Katawhan

SA PAGPANGUNA SA Kalipunan ng Damayang Mahihirap (KADAMAY) ug Ki-lusang Mayo Uno (KMU), nagrali ang gatusan ka progresibong grupo sa Liwa-sang Bonifacio sa Manila niadtong Abril 12. Gitawag nga “Kalbaryo sa Ka-tawhan,” gihulagway sa protesta ang kalisud nga nahiaguman sa katawhangPilipino ilalum sa rehimeng US-Duterte.

Gihulagway sa paglihok ang panawagang hustisya alang sa Negros 14,pagbasura sa balaod nga TRAIN ug pagsukol sa katawhan sa pangandoy niDuterte nga magpabarog og pasistang diktadurya. Susamang protesta anggilunsad sa Iloilo City ug Kabankalan City niadtong Abril 11. Gitawag kini nga“Kalbaryo sang Pumuluyong Pilipino 2019.”

Niadtong Abril 17, naglunsad og piket ang mga myembro sa Anakpawisatubangan sa Camp Crame sa Quezon City. Gikumpara niini ang krus sa kaylapnga pagpamatay ug pagpalisud sa balaod nga TRAIN nga ginapas-an karon ugnagapaantos sa mga kabus.

Sa Bukidnon, pila ka gatus nga Lumad ug mag-uuma ang naglunsad og“Kampuhan sa Kabus batok sa Balaod Militar” niadtong Abril 9 sa ValenciaCity. Target nila nga moadto sa Cagayan de Oro City kung asa nakakampo anguban pang mga Lumad ug mag-uumang napalayas sa mga komunidad resultasa militarisasyon. Giharang sila sa mga sundalo sa tsekpoynt sa Manolo For-tich ug gipugngang modiretso.

Mga gardener sa Cordillera, ginabarat

NIINING UNANG KWARTO sa 2019, walay hunong ang pag-hagba sa presyosa utan sa bisan-asang trading post sa Cordillera. Nihagba hangtud piso angmatag kilo (P1/kilo) na lang ang pagpalit sa wombok ug karots sa negosyantengadto sa mga mag-uuma tungod daw sa sobra-sobrang suplay.

Gansi na kaayo ug lubong na sautang ang mga mag-uuma sa utan(ginatawag nga gardener sa Cordille-ra) nga kanhi nang nabiktima sa bag-yong Ompong ug Rosita.

Atubangan niini, padayon angpagsaka sa presyo sa maong utan samga pangpublikong merkado. Moabotsa P65/kilo ang abereyds nga presyoniini sa mga dagkung syudad sama saManila. Kini tungod kay kontrolado sadagkung trader (negosyante) sa utanug mga kasosyo nilang komersyante,nga nagsilbing “middleman” o tigpa-tunga sa merkado, ang presyo sa gu-lay. Ginapalit sa mga trader sa uboskaayo nga presyo ang utan sa mgamag-uuma, ug kakunsabo ang ubangtrader, sobra-sobra nga ginapatunganang presyo. Tungod niini, mahal nakaayo ang utan pag-abot sa merkado.

Ang sulbad sa gubyerno sa ingonniining krisis mao ang pagtanyag ogcrop insurance o garantiya sa pana-nom nga pagabayran sa mga mag-uu-ma. Ang mga walay insurance mama-

himo kuno nga moutang og P25,000aron makasugakod sa ilang pang-inadlaw-adlaw nga panginahanglan.Apan matud sa mga mag-uuma, dilimoabot ang maong kantidad ug bisanpa sa ginatanyag sa Department ofAgriculture nga P35,000 nga pautangsa 1/4 sa kinatibuk-ang kapital ngakinahanglan alang sa pagtanom sausa ka ektaryang utan.

Wala usab niini ginaresolba angisyu sa sobrang suplay nga resulta sasobra nga importasyon. Midaus-uspag-ayo ang presyo sa utan tungodsa pagdagsa sa mga langyawng pro-dukto nga nakigkompetensyahanaysa lokal nga produkto sa mga mag-uuma sa utan. Pinaagi sa todo-libe-ralisasyon sa agrikultura sa rehimengDuterte, nagalugak ang nasud uggawasnong nagasulod ang produktosa dagkung langyawng kapitalistanga walay taripa. Kakunsabo ang lo-kal nga dagkung trader, makapama-ligya kini sila og gulay subay sa gi-takda nilang presyo.

BISAN OG WALA pa nasulbadang problema sa suplay sa tu-big, nag-atubang na pud angmga residente sa Metro Manilaog rotational brownout o nais-kedyul nga pagkawala sa kur-yente panahon sa ting-init. Re-sulta kini sa dungan-dungannga pagsira sa 20 ka planta nganagasuplay og kuryente saLuzon.

Ang dungan-dungan nga pag-sira matag ting-init ang pamaagisa mga pribadong kumpanya nganagaprodyus og enerhiya aronipiton ang suplay ug patas-an angpresyo sa kuryente. Kakunsaboang mga kumpanya sa distribu-syon sama sa Meralco, ginapatu-man ang dugang balayrunon samga konsyumer. Ang maong pa-malaod hinungdan sa deregula-syon sa sektor sa enerhiya kungasa ginatugyan sa mga pribadongkumpanya ang produksyon ugpagpresyo sa kuryente.

Ginapahimuslan sa Meralcoug kakunsabo niining mga kum-panya nga nagaprodyus og kur-yente ang nakaiskedyul na ngabrownout aron itukmod angplanong magtukod og dugangnga mga plantang pang-enerhi-ya. Nagpasidaan si Manuel Pa-ngilinan, pangulong upisyal saMeralco, nga mas sagunson paang mga brownout kung dili kiniipadayon. Sa minimum, gakina-hanglan og $30 bilyon aronmagtukod og bag-ong planta samosunod nga mga tuig. Sama sanangagi, pagapas-anon sa ka-tawhan ang gasto sa pagtukodog mga pribadong planta sadagway sa taas kaayo nga ba-layrunon sa kuryente.

Gawas sa Metro Manila,makasinati usab og rotationalbrownout ang mga residente saubang bahin sa Laguna ugRizal.


Pasistang propaganda, sangkap sa todo-gyera

Ginagamit sa rehimen ang pa-sistang propaganda aron iandam ugumulon ang opinyong publiko aronhataga’g rason ang pagpanumponiini sa lehitimong mga pakibisog samasang anakpawis. Partikular ngakinaiya sa maong kampanya angpagdeklara nga “teroristang orga-nisasyon” ang PKP-BHB ug “walay-hinungdan” ang rebolusyonaryongpakigbisog. Dayagan usab nga gina-nganlan ang dayag ug ligal nga mgaprogresibong institusyon ug organi-sasyong masa isip “mga prentengkomunista.”

Nag-una sa pananglitan niiniang pagpakaylap og mga pekengbalita sa engkwentro aron tabunan

ang kaylap nga mga kaso sa pagpa-tay sa mga aktibistang mag-uuma;pagngalan sa mga eskwelahang Lu-mad isip mga “eskwelahan alang sapagbansay sa BHB;” pagpakita samga sibilyan isip mga “nagsuren-der” nga myembro o tigsuporta saBHB; pagpugos sa mga lokal ngagubyerno nga magpagawas og mgadeklarasyong “persona non grata”(mga tawong dili pagadawaton) angBHB; ug uban pa.

Direktang ginapailalum sa AFPang mga lokal nga gubyerno gikansa ang-ang proubinsya hangtudbarangay sa pagsulay nga ipalayosa rebolusyonaryong kalihukanang baseng masa. Halos kada-ad-

law, kanunay’ng mogawas sa babani Duterte ug mga tigpamaba niiniang mga bakak ug pagpangdaot saPKP, BHB ug tibuok rebolusyo-naryong kalihukan. Gigamit saAFP pareho ang tradisyunal ugsocial media aron ipaagi ang ilangpropaganda, samtang ginakontrolang agianan sa impormasyon gi-kan sa mga lugar nga ginaatake sailang mga tropa. Ginahulga ug gi-naipit niini ang mga medya nganagapangahas nga magbutyag samga abuso ug krimen sa militar ugpulis.

Ginagamit usab sa AFP ang mgasustenidong operasyong peace anddevelopment (PDT o COPD) aronmagpakaylap og disimpormasyon ughadlukon ang katawhan aron tabu-nan ang ilang pagsukol ug himuonsilang pasibo.

KADUNGAN SA GRABENG pagpangatake sa katawhan ug rebolusyonaryongkalihukan, ginapagrabe sa rehimeng US-Duterte ang pasistang propagandabatok sa Partido Komunista sa Pilipinas (PKP), Bagong Hukbong Bayan (BHB),tanang rebolusyonaryong pwersa, ug sa mga pwersang ligal ug demokratiko.

Kadaut sa terorismo sa estado sa unangkwarto sa tuigAng maong taho gikutlo sa mga gibalita sa Ang Bayan ngamga kaso sa paglapas sa katungod-tawo nga binuhatan saArmed Forces of the Philippines, Philippine National Police uguban pang mga armadong ahente sa reaksyunaryong rehi-meng US-Duterte sa tibuok nasud niining unang kwarto satuig 2019.

Sa inisyal nga taho sa Ang Bayan, mokabat na sa772 (o siyam matag adlaw) ang nahimong bikti-

ma sa lain-laing tipo sa paglapas gikan Enero 1hangtud Marso 31. Wala pa’y labot niini ang liboanka nagbakwit sa lain-laing bahin sa nasud nga re-sulta sa sustenidong mga operasyon ug kampanyangmilitar sa tagsa-tagsa nila nga mga komunidad.

Sa abereyds, matag tulo ka adlaw adunay usanga ginapatay ug duha ang iligal nga ginaaresto.Matag adlaw usab adunay pito nga nahimong bik-tima sa pagpanghulga, pagpamig-ot ug intimida-syon. Ang grabeng unang kwartong opensiba ba-tok sa katawhan ang direktang resulta sa maluk-panong pagpatuman sa National Internal SecurityProgram (NISP) ug Oplan Kapayapaan sa rehi-men.

Pagpamatay, pakyas nga pagpamatay ugtortyur. Sulod lang sa tulo ka bulan, moabot na sa 32ang mga sibilyang biktima sa pangpulitikang pagpa-matay sa tibuok nasud. Siyam (28%) ang gipatay sa

Luzon, 16 (50%) sa Visayas ug pito (38%) usab sa Minda-nao. Samtang, nakarekord usab ang Ang Bayan sa tag-limaka kasong pakyas nga pagpatay ug pagtortyur.

Bisan katugbang sa kinatibuk-ang ihap sa gipataykaron sa unang kwarto sa 2019 ang ikaupat nga kinati-buk-ang ihap sa mga biktima (106) niadtong 2018, ma-

"Kadaut...," sundi sa panid 8


GIPATAY SI DATU Kaylo Bontulan, lider Manobo ug upisyal sa Pasakaug Salugpungan, sa mga elemento sa 3rd IB nga walay-klarong paghu-

log og mga bomba ug namusil sa Barangay Kapilas, Ki-taotao, Bukidnon niadtong Abril 7. Nagbisita niadto siDatu Kaylo sa lugar aron hibal-on ang kahimtang sa

mga nagbakwit didto nga mgaManobo gikan sa Talaingod.Naila siya isip usa sa mga lidersa Talaingod nga dugay na nganakigbisog aron panalipdan ang

ilang yutang kabilin.Samtang, pito ka

sibilyan ang iligal ngagiaresto sa mga pwer-

sa sa estado niadtong Abril sa Iloilo, Bulacan ug Cagayan Valley.Sa Iloilo, giaresto sa mga elemento sa 61st IB si Remy Diaz,

myembro sa Tumanduk Panay, sa Barangay Masaroy, Calinog niadtongAbril 16, alas-12 sa tungang gabii. Gipaila ang biktima nga myembro saBHB. Gipabuthan sa mga sundalo ang mga upisyal sa barangay nganagsulay’ng tabangan ang biktima.

Sa Bulacan, gikidnap sa mga elemento sa 48th IB silang JohnGriefen Arlegui ug Reynaldo Remias, mga organisador sa Kadamay saPandi, niadtong kaudtuhon sa Abril 13 samtang nagapamilit og mgaposter sa Bayan Muna ug ni Neri Colmenares sa Angat-Pandi Road.Pagkaugma nakit-an ang mga biktima sa presohan sa CIDG Malolos.Gipasakahan sila og hinimu-himong kasong illegal possesion of fire-arms.

Sa Cagayan, giaresto sa mga pulis silang Ariel Madriaga, Felix Mad-riaga, Jovito Madriaga ug Adrian Panturgo sa Barangay Dafunganay,Amulung niadtong Abril 15, sa may alas-5 sa buntag. Ayha niini, sa mayalas-3, gipalibutan sa mga armadong lalaki nga nakatabon ang nawongang mga balay sa mga biktima. Human niini gisulod, iligal nga gihalug-hog ug gitamnan sa mga suspek og ebidensyang mga pusil, bala ugbomba ang mga balay.

Samtang, giharang sa mga sundalo sa usa ka tsekpoynt ang gruposa Bayan Muna nga magpilit unta og mga poster sa Abatan, Bauko, Mt.Province niadtong Abril 4. walay pagtugot nga gikuhaan og litarato angsakyanan ug mga myembro sa grupo. Gihalughog usab ang ilang sakya-nan ug gipasanginlan silang nagatago og mga armas.

Lider Manobo, gipatayhinungdanon nga hatagan ug pag-tagad ang gidaghanon sa mga bik-tima sa Negros Island. Nagpabilingpinakataas ang ihap sa narekordnga kaso sa pagpatay sa rehiyon.Sa Negros Oriental pa lang, 15 naka mga mag-uuma ang gipatay ila-lum sa SEMPO (SynchronizedEnhanced Managing of Police Ope-rations) o Oplan Sauron, ang na-gatunhay nga kampanya sa pag-panumpo sa isla.

Iligal nga pagpangaresto ugarbitraryong detensyon. Mokabatna sa 65 ang nahimong biktima sailigal nga pagpangaresto ug arbit-raryong detensyon sa nangagingtulo ka bulan. Baynte dos (34%)ang giaresto sa Luzon, 18 (28%) saVisayas ug 25 (38%) sa Mindanao.

Ang nakataho sa pinakadaghannga kaso sa iligal ngapagpangaresto ang Northern Min-danao Region o NMR (14 biktima)nga gisundan usab sa NegrosIsland (11) ug sa Davao Region (8).nag-una nga kaso ang iligal ngapagpangaresto sa mga elemento sa65th IB ug PNP-CIDG sa duha kabata, usa ka menor-de-edad ugupat nga myembro sa MisamisOriental Farmers’ Associationniadtong Enero 13.

Pagpamomba, istraping ugmilitarisasyon. Dili moubos saunom ka kaso sa istraping ug pag-pamomba ang gibalita sa Ang Bayansa susamang panahon. Dugang din-hi ang 42 ka insidente sa okupasyonug pagpangatake militar sa mgakomunidad kung asa usa ang naba-lita sa Luzon, 23 (55%) sa Visayasug 18 (43%) sa Mindanao.

Pinakadaghan ang nabalitanga kaso sa militarisasyon saNegros (13 insidente), NMR (12)ug Eastern Visayas (9). Resultaang bangis nga mga operasyongmilitar sa Negros ug Eastern Vi-sayas sa de facto nga balaod mi-litar nga nagtunhay sa gisangpitnga mga rehiyon sa katumanan saMemorandum Order 32 ni Dutertenga direktang nagbubo og dugangnga mga batalyon.

Pagbakwit. Nagresulta angwalay hunong nga mga opera-syong militar sa pagpangbakwitsa 19,936 ka tawo gikan sa lainlaing komunidad sa tibuok nasud.Pinakadaghan ang nagbakwit saAutonomous Region in MuslimMindanao (16,300 bakwit) tungodsa walay kahumanang pagpamom-ba ug pag-istraping sa militar samga komunidad sa Maguindanao

ug Sulu. Dili usab moubos sa1,614 ang nagbakwit gikan saEastern Visayas, 900 sa NMR ug831 sa Caraga.

Pagpanghulga, pagpamig-otug intimidasyon. Lakip sa mga bik-tima ang 646 ka indibidwal nga na-pailalum sa pagpanghulga, pagpa-mig-ot ug intimidasyon. Kadaghanansa mga biktima gikan sa Negros(452) ug Davao Region (153).

"Kadaut...," gikan sa panid 7


Pekeng engkwentro, takuban sa krimen sa AFP

Sa pagsulay nga tabunan ang nagkadaghang krimen sa katawhan, walayhunong ang pagmugna og mga istorya sa AFP aron ipagawas nga mga

myembro sa Bagong Hukbong Bayan ang gipangpatay ug gipangdakop niiningmga sibilyan.

Sa Masbate, gipagawas sa AFPnga adunay nahitabong gyera tali saBHB ug mga elemento sa 2nd IB, 9thIB ug PNP sa Barangay Buri, Man-daon, Masbate niadtong Abril 8. Kiniaron itago ang ilang pagpatay sailang mga aset nga gipanguluhan sausa ka Rolando Bajera Epil. Si Epil ugang iyang grupo usa ka kanhing mgaPulang manggugubat nga dugaynang nagsurender sa AFP.

Matud sa BHB-Masbate, walayyunit sa BHB sa nasangpit nga erya samaong panahon. Ang tinuod, naa salugar ang 2nd IB ug PNP RMG, uban siEpil ug unom pa niya nga kagrupo. Samaong pekeng engkwentro, gipatay saAFP si Epil ug tulo pa niya ka kauban.

Si Epil ug ang iyang grupo dugayna nga ginakupkop sa 2nd IB ug mgaelemento sa pribadong armadonggrupo nga gipanguluhan sa notoryusnga upisyal paniktik sa AFP nga siSgt. Rico Amaro. Lambigit ang gruposa dili maihap na nga krimen sa ka-tawhan, lakip na ang pagpatay kangRandy Masamoc niadtong Disyembre2018.

Pekeng engkwentro usab anggiimbento sa 31st ug Sorsogon PoliceProvincial Office sa nahitabo sa Bara-ngay Lajong, Juban, Sorsogon niad-tong Abril 1 aron tabunan ang pag-salbeyds sa mga sundalo ug pulis kangMichael Ismer, usa ka sibilyang gipa-sanginlan nga myembro sa BHB.

Matud pa sa pamahayag sa BHB-Sorsogon, walay yunit sa BHB samaong lugar sa nasangpit nga petsa.Sa kamatuoran, nananghid si Ismerniadtong Marso 29 nga aduna siya’yatimanon sa gawas sa Magallaneskung asa siya nagpuyo. NiadtongAbril 1, nakita siya nga ninaog sa usaka puti nga sakyanan nga adunaysunod nga sakyanan sa pulis sa Ba-rangay Lajong. Pagkanaog ni Ismer,deretso siya nga gipusil hangtud samapatay sa mga lalaki nga gikan sa

puti nga sakyanan. Human niini, gi-kuha sa mga pulis ang iyang pa-tay’ng lawas og gideklara nga siyausa ka Pulang manggugubat nganapatay sa usa ka engkwentro.

Gipakaylap usab sa mga pulis saSan Remigio, Antique ang kabaka-kan nga gipakyas nila ang pag-ata-ke sa BHB-Panay sa ilang istasyonniadtong Marso 31. Gikundena kinisa mga Pulang manggugubat tu-ngod, ingon nila, gigamit kining ra-son sa pulis aron mas dugang panga imilitarisa ang mga komunidadug ipagawas nga nihinay ang BHB.

Sa wala pa kini, niadtong Marso17, gipamalita sa AFP ug PNP angpekeng gyera sa Barangay Mula-ngan, Igbaras, Iloilo. Walay hunongnga nagpabuto ang 61st IB sa ko-munidad. Human niini, tulo ka mag-uuma ang giaresto ug gipresentangmga myembro sa BHB. Ingon nianiusab ang gipagawas sa 61st IB hu-man gidakop niini sa Barangay Ma-saroy, Calinog niadtong Abril 16ang usa ka Tumanduk.

Hugot usab nga gipanghimakak

sa BHB-Camarines Norte ang gipa-gawas sa AFP nga gyera tali sa PNPug Pulang manggugubat sa BarangayTuaca, Basud niadtong Marso. Ma-tud sa BHB-Camarines Norte, diliengkwentro tali sa BHB ug PNP angnahitabo kundili bakbakan tali samga pulis ug armadong sindikato ngagunit sa militar ug lambigit sa mgakaso sa pagpangilkil sa mga lungsodsa Mercedes, San Vicente, San Lo-renzo, Daet ug Basud. Napatay samaong sangka si Jonathan Brondia,myembro sa sindikato. Dugay na nganagagawas-sulod si Brondia sa kam-po sa 22nd IB sa Barangay Guinatu-ngan, San Lorenzo. Matud sa imbes-tigasyon sa BHB, gituyo nga gipataysi Brondia aron tabunan ang konek-syon sa iyang grupo sa militar. Dugayna nga gireklamo sa mga residenteang presensya sa maong sindikatonga nagagamit sa pangalan sa BHBsa ilang mga kriminal ug anti-sosyalnga aktibidad.

Sa wala pa kini, pekengengkwentro usab ang gimugna sa mgaelemento sa AFP ug PNP-MIMAROPAsa pagkamatay sa mag-uuma nga siRoland Sibulan sa Bongabong, Orien-tal Mindoro niadtong Marso 1. (Ba-sahon ang kalambigit nga balita sa

Mga misengkwentro sa AFP

DUHA KA MISENGKWENTRO tali sa mga tropa sa Armed Forces of thePhilippines (AFP) samtang nangransak ang ilang mga yunit sa mga ko-munidad sa mag-uuma ang nabalita sa dili pa dugay.

Niadtong Abril 10, alas-3 sa kadlawon, nagkaengkwentro ang duhaka grupo sa Bravo Coy sa 85th IB sa Sityo Labrahan, Barangay Buta-nguiad sa San Francisco, Quezon. Ang usa ka grupo sa maong yunitmaoy nagsinibilyan ug nagpakaaron-ingnong mga Pulang manggugubatsamtang naka-unipormeng sundalo usab ang usa ka grupo. Usa ka sun-dalo ang napatay sa engkwentro samtang dili maihap ang samaron.

Aron tabunan ang ilang pagkapalpak, gibalita sa 85th IB nga adu-nay nahitabong gyera tali sa ilang tropa ug sa BHB. Gipagawas usab samga sundalo nga Pulang manggugubat ang sundalong napatay, bisantaliwala sa pagkailhi sa iyang patay’ng lawas human gidala sa punerar-ya sa San Francisco.

Samtang, dili momenus sa 20 ka elemento sa Marine Batallion Lan-ding Team-2 ang naigo sa ilang kaugalingong bomba samtang nagmani-obra human mahitabo ang engkwentro tali kanila ug sa BHB niadtongPebrero 5 sa Kapuyan Blag, Barangay Datu Wasay, Kalamansig, SultanKudarat.


Nagkadaku nga bahandi,nagkagrabeng pagpahimulos

Lumobo ang yaman ng pinakamalalaking burgesyang kumprador ng Pi-lipinas nitong nakaraang mga taon. Sa taong 2018, umabot sa $55.3 bilyonang pinagsamang yaman ng sampung pinakamayayamang indibidwal sa Pi-lipinas. Ang lalong paglaki ng yaman ay natamo sa pamamagitan ng pinaig-ting na mga kalakarang kontra-manggagawa at brutal na pagsupil sa kani-lang mga paglaban, gayundin ng higit na pagpapataas ng mga presyo ngkanilang mga produkto at singil sa serbisyo na bunsod ng makadayuhan atmakakapitalistang mga patakaran na ipinagpapatuloy ng rehimeng US-Du-terte.

Sa nangaging 11 ka tuig, giila siHenry Sy, Sr. isip pinakadakungburgesyang kumprador nga adunaybahandi nga $18.3 bilyon. Taliwalalamang sa 2016 ug 2017, midakuang bahandi sa iyang pamilya og31%—gikan $13.7 bilyon ngadto sa$18 bilyon. Sa pagkamatay ni Sy,mipuli karong 2019 si Manuel Vil-lar, nga may bahanding $5.5 bilyon,isip pinakaadunahang Pilipino. Bi-san pa man, kung pagatipunon angkantidad sa mga tigpanunod ngaanak ni Sy, moabot pa gihapon sa$6.5 bilyon ang ilang bahandi, mastaas pa gihapon kang Villar.

Sunod ni Sy ug Villar, giila usabisip pinakaadunahan silang JohnGokongwei, Jaime Zobel de Ayala,Lucio Tan, Tony Tan Caktiong, Ra-mon Ang, Andrew Tan, EduardoCojuangco, Enrique Razon ug IsidroConsunji. Wala sa listahan sa puloka pinakaadunahan si Manuel Pa-ngilinan apan nahilakip sa pinaka-dagkung negosyong kumprador anggipanguluhan niya nga mga kum-panya.

Nagkahugot nga dugtong salangyawng kapital

Samtang nagkadaku ang ba-handi ug nahakop nga kapital sadagkung burgesyang kumprador,nagkahugot usab ang dugtong sailang kumpanya sa langyaw’ngbangko ug negosyo.

Usa ka pananglitan niini angJollibee Foods Corporation (JFC),pagpanag-iya sa pamilyang TanCaktiong, nga sa nangaging mgatuig nibuylo sa pagpalit og mga

kan-anan ug pabrika sa pagkaon saSouth East Asia, China, US ugMexico. Gamit ang puhunan gikansa mga bangkong langyaw ug ne-gosyante, gipalit sa JFC angSmashburger sa US, Tortas Fron-tera sa Mexico ug Superfoods saVietnam. Ingonman, gipalit sa JFCang Yonghe King (pansitan) ugHong Zhuang Yuan (lugawan) gikansa mga kasosyo niining Chinese.

Sama sa JFC, lapad usab anglangkob sa mga negosyo sa SMMalls ug sa mga kumpanya sa realestate ni Lucio Tan sa China.

Samtang, ang PLDT nga gina-padagan ni Manuel Pangilinan ni-palit sa langyaw nga mga kumpan-ya sa internet ug telekomunika-syon. Pipila lamang niini angPhunware sa US ug Paywhere ugAppcard sa Singapore. Kanhi nanga hugot nga nakadugtong ang

uban pang mga serbisyong internetniini sa dagkung kumpanya sa USsama sa WhatsApp, Viber, Netflixug Google TV.

Sa dili pa dugay, adunay balitanga gipalit sa pamilyang Ayala angC-Con Group, usa ka kumpanyangGerman nga nagahimo og pyesa sasakyanan.

Mas adunahan, mas hakog ugbrutal ang pamalaod

Nagaapas sa daku kaayo ngabahandi ang maong mga kumpradorpinaagi sa nag-una mao ang pag-hikaw sa ilang mga mamumuo ug/opagpangilog sa mga rekurso gikansa mga kabus ug mag-uuma. Nailaang ilang mga kumpanya isip pina-kamangtas nga tig-empleyo sa na-sud.

Sa kaso sa pamilyang Sy, na-gagikan nag-una sa SM Malls angilang bilyun-bilyong kinitaan. Halostanan sa mga mamumuo sa maongmga mall mga kontraktwal, ubosnga suhol ug dili ginabayran angobertaym ug sweldong panggabii.Ginapatrabaho sila deretso walo kaoras, ug dili man lang ginatugutangmolingkod o mopahulay. Timaan sagrabeng pagkagahaman sa mga Sy,


Nagpakabusog nga burukrata

SUBLING MITATAW ANG dili maisplekar nga bahandi sa pamilyang Dutertehuman ipagawas ang usa ka balita nga nagtuki sa ilang gideklara nga State-ment of Assets, Liabilities, and Net Worth gikan sa pagserbisyo nila isip mgaupisyal sa lokal nga gubyerno. Matud sa maong balita, midaku ngadto saP28.5 milyon ang bahandi ni Rodrigo Duterte gikan 1998 hangtud sa 2017.Anaa sa P44.8 milyon usab ang gidaku sa bahandi ni Sara Duterte ug P22.7milyon kang Paolo Duterte gikan 2007 hangtud 2017.

Samtang, miangat sa pinakaunang posisyon si Manuel Villar isip pina-kaadunahang Pilipino karong tuiga. Kini human midaku ang iyang bahandigikan $1.6 ngadto sa $5.5 bilyon resulta kuno sa 1,300% nga pagsaka sa kitasa Golden Bria, usa ka negosyong punerarya, sa unang kwarto sa tuig. Ka-dungan niini, giila usab ang iyang asawa nga si Senator Cynthia Villar isippinakaadunahang senador. Nagserbisyo usab isip kalihim sa Department ofPublic Works and Highways ang iyang anak nga si Mark Villar. Ang pamilyangVillar usa sa dinastiyang pulitikal sa Las Piñas City ug giilang tag-iya sa pi-nakadakung kumpanya sa pabalay.

Sindakato sa droga sulod sa burukrasya

USA KA RETIRADONG Koronel nga binayran pareho sa sindikato sa droga ugsindikato sa pagpanikas sa eleksyon ang gilatid ni Rodrigo Duterte ngaexecutive director sa National Task Force to End Local Communist ArmedConflict niadtong Marso 25.

Naila si Ret. Col. Allen Arat Capuyan sa iyang papel sa ismagling sa sha-bu sa nagkantidad nga P6.4 bilyon sa Bureau of Customs (BoC) niadtong2017. Nagserbisyo siya niadto isip nangulong upisyal pangseguridad sa Ma-nila International Airport Authority. Gitudlo siya ni Mark Taguba, usa samga nagapalusot og shabu sa BoC, isip kabahin sa pinakagamhanang gruposa mga taga-Davao nga ginabayran sa mga druglord aron ilihis ang ilang mgakargamento sa inspeksyon. Lakip sa maong grupo ang anak ni Duterte nga siPaolo ug ang iyang bayaw nga si Manases Carpio.

Niadtong 2011, nilutaw na ang pangalan ni Capuyan isip pangulo sa Intel-ligence Service of the Armed Forces of the Philippines nga nidawat ug nagsu-nog sa mga tape sa kontrobersyang “Hello Garci” sa eleksyong 2004. ang sulodsa maong mga tape ang pakig-areglo ni Gloria Macapagal-Arroyo, sa dihangmidagan siya pagka-presidente, kang Virgilio Garcillano, komisyuner sa Com-mision on Elections, aron dugangan og usa ka milyon ang iyang mga boto.

Niadtong Marso usab, nabutyag ang pagkalambigit ni Michael Yang, usaka negosyanteng Chinese ug suod nga tigtambag ni Duterte sa mga panag-hisgot sa China, sa dinagkung produksyon ug pagbaligya og shabu sa Minda-nao ug Luzon.

Sa gipagawas nga balita sa kanhi PSSupt. Eduardo Acierto, direktang gina-sumpay si Yang ug mga kasosyo niya nga silang Johnson Chua ug Allan Lim saismagling ug pagpamaligya og droga nag-una sa Mindanao. Matud sa imbestiga-syon sa grupo ni Acierto, si Yang ug Lim ang nagadumala sa distribusyon sa sha-bu sulod ug kasikbit nga mga nasud gamit ang mga kontak nila sa BoC samtang siChua usab ang nagasiguro sa ilang laboratoryo. Matud ni Acierto, dili moubos saP50,000 matag kilo sa kargamento sa shabu ang singil ni Lim ug Yang. Gigamit samaong sindikato ang ilang mga lehitimong negosyo aron itago ug ilusot ang ilangmga kontrabando ug iligal nga transaksyon.

Silang Capuyan ug Yang ang pipila lang sa mga personalidad nga naka-palibot kang Duterte nga adunay direktang kalambigitan sa mga sindikato sadroga. Ginahatagan sila og kagawasan ni Duterte nga mangawkaw ugmangguba sa nasud, bugti sa ilang pondo, kamatinud-anon ug suporta saiyang ginaambisyong diktadurya.

ginapabayran pa sa mga mamu-muo ang ginasuot nilang uni-porme.

Dili lamang pinakaubos ngamagpasuhol kundili pinakama-panupilon usab nga mga tig-empleyo ang mga kumpanya sadagkung burgesyang kumprador.Niadtong nangaging tuig, gipa-pahawa sa JFC ang 400 kakontraktwal nga mamumuo saJollibee human nilang giduso angpagregularisa kanila.

Niadtong 2017, nabantogang San Miguel Corporation(SMC) nga gipanguluhan ni Ra-mon Ang ug pagpanag-iya niEduardo Cojuangco, sa pagpa-pahawa sa gatusan ka kabus ngalungsuranon sa Manggahan Flo-odway sa Pasig City. Kini aronhatagag-dalan ang proyektongpang-imprastruktura niini saPasig River. Nakatakda usab ngamapahawa ang mga mangingisdasa Bulacan nga anaa sa baybaysa Manila Bay aron hatagag-da-lan ang proyektong paluparan saSMC.

Nabantog usab sa kamangtasang mga kumpanya sa pamilyangConsunji nga naggamit og mgasundalo ug paramilitar aron ata-kehon ug palayason ang Lumadug mag-uuma sa mga bukid saDaguma sa Far South Mindanao.Human upawon sa pagpangtrosoang mga bukid sa Daguma, gustousab karon sa mga Consunji ngagamiton ang yuta alang sa plan-tasyon ug minahon ang karbonnga anaa sa lugar.

Ang mga kumpanya nga gi-napadagan ni Manuel V. Pangi-linan nahilakip sa pinakadaku,ug sa ingon, lakip sa pinakaha-kog ug mapanupilon sa nasud.Niadtong 2018, gipapahawa saPLDT, pinakadakung kumpanyasa telekomunikasyon sa nasud,ang 8,000 ka kontraktwal ngamamumuo human nilang idusonga himuon silang regular. Angmaong pagnangtang ang usa sapinakadakung dinaghang pagsi-sante sa nangaging mga tuig.


Hustisya alang sa Negros 14!GIKUNDENA SA LAIN-LAING organisasyon ang pagmasaker sa mga pwer-sa sa estado sa 14 ka mag-uuma sa Negros Oriental niadtong Marso 30.Gilunsad nila ang mga programa ug protesta sulod ug gawas sa nasud aronmanawagan sa hustisya.

Gipangunahan sa Kilusang Mag-bubukid ng Pilipinas (KMP), MalayaMovement ug International Coaliti-on for Human Rights in the Philippi-nes (ICHRP) ang PangkalibutangAdlaw sa Protesta niadtong Abril 10.Gatusan ka mag-uuma, tigpanalipodsa katungod-tawo ug tigsuporta angnagmartsa gikan Morayta ngadto saMendiola sa Manila aron papanuba-gon ang rehimeng US-Duterte samalukpanong pagpamatay niini samga mag-uuma.

Naglunsad usab ang ICHRP ogsusamang mga paglihok sa mgasentrong syudad sa 18 ka nasud.Lakip niini ang mga protesta sa US,Canada, Australia, Britain, Belgi-um, The Netherlands, Japan, Ko-rea, Singapore, Saudi Arabia,Hongkong, Senegal ug Sri Lanka.

Sa wala pa kini, nagprotestaang mga mag-uuma ug myembrosa Bayan atubangan sa Camp Cra-me, Quezon City, ug ang sektor sakabatan-onan-estudyante sa UPDiliman, General Santos ug ManilaCity niadtong Abril 2. Sa mga mi-sunod nga adlaw, naglunsad usabog mga protesta sa Davao, Iloilo

ug Cebu City.Gitukod usab sa Cebu City ang

alayansang “Stop the Attacks!Defend Life and Rights!” niadtongAbril 10. nahimong tigpamaba saprograma si Most Rev. GerardoAlminaza, D.D., obispo sa diyosesissa San Carlos City sa Negros Occi-dental.

Samtang, gilunsad ang “FightSauron,” usa ka konsyerto sa pa-kighiusa ug pagsukol, sa pagpa-nguna sa Sama-samang Artista pa-ra sa Kilusang Agraryo (SAKA) ugConcerned Artists of the Philippi-nes niadtong Abril 12 sa Kamu-ning, Quezon City.

PANALO LABAN SA SUMIFRU.Napadaog sa mga mamumuo saNAMASUFA-NAFLU-KMU ang kasoaron ibalik sa trabaho ang 665 kamamumuo nga iligal nga gitantangsa iligal nga gitangtang sa SumifruPhilippines sa Compostela, Compos-tela Valley. Bisan pormal na nga gi-pagawas sa National Labor RelationsCommission ang desisyon niadtongMarso 25, wala kini giila ug gipatu-man sa kumpanya hangtud sa ka-samtangan.

Aron iduso ang desisyon, nagpi-ket ang mga mamumuo atubangan saupisina sa Sumifru niadtong Abril 12.

PROTESTA SA MGA MAMUMUOSA NEXPERIA. Nagprotesta angmga mamumuo sa Procter & Gambleug myembro sa WALR-Nexperia-LIGA atubangan sa Light Industryand Science Park Gate 1 sa Calam-ba City, Laguna niadtong Abril 2.Ginapanawagan nila ang pagpatu-man sa gipagawas nga desisyon saDepartment of Labor and Employ-ment nga iregularisa ang 182 kamamumuo sa Nexperia Philippinessubay sa una na nga nasabutan saLIGA ug maneydsment.

PROTESTA SA MGA DRAYBER.Naglunsad og piket ang mga dray-ber ug opereytor sa dyip sa pagpa-nguna sa PISTON aron kundenahonang padayon nga pagsutoy sa pre-syo sa lana ug uban pang mga pa-laliton sa Cubao niadtong Abril 8.

RALI SA MGA PILIPINO SA US. SaWashington DC, gipangunahan saMalaya Movement ang die-in protestsulod sa US Senate sa kapin 300 kaindibidwal aron kundenahon angpagpamatay sa rehimeng Duterte ugnanawagan nga ihunong ang pagha-tag sa US og ayudang militar sareaksyunaryong gubyerno sa Pilipi-nas.

Mikabat na sa $184.5 milyonayudang militar ang nadawat sa re-himeng Duterte niadtong 2018. Ka-rong tuiga nakatakda kini nga mo-dawat og dugang nga $108 milyon.

100,000 mamumuo sa FoxConn, pagatangtangon

GINAPLANO SA FoxConn Technology, usa sa pinakadakung kumpanya sapagmanupaktura sa tibuok kalibutan, nga tangtangon ang 100,000 ka ma-mumuo niini sa China ug sa lain-laing nasud. Sa nangaging tuig lang, naku-haan na og 30,000 ang mga mamumuo niini sa usa ka pabrika saZhengzhou.

ng FoxConn ang usa sa pinakadakung kontraktor nga nagahimo og mgasmartphone nga Iphone alang sa kumpanyang Apple. Atubangan sa kumpe-tisyon, gianunsyo sa Apple nga, sa pinakaunang higayon sa duha ka deka-da, nagahagba ang kita niini sa China. Kapin 20% sa halin sa Iphone gikansa China.

Halos katunga usab sa kita sa FoxConn gikan sa produksyon sa Iphone.Tungod sa paghinay sa pagbaligya sa Apple, gibalita sa FoxConn ang pla-nong kuhaan og $2.9 bilyon nga gasto niini sa produksyon. Niining nanga-ging mga tuig, wala nadayon ang plano sa FoxConn nga mamuhunan ugmagtukod og dagkung planta sa Brazil, sa Maharashtra sa India ug saPennsylvania ug Wisconsin sa US.

0' * *$ !+)&* .4+*$ )&(&/ -. 0$ &*/- *.4+* · 2019-09-02 · g inapakita sa...

Documents

0' * $ !+)& .4+$ )&(&/ -. 0$ &/- .4+ · 2019-09-02 · g inapakita sa...