GRY I ZABAWY W ŚWIETLICY

Opracował

Wiesław Kaźmierczak

Zapraszamy do lektury i wykorzystania w praktyce kolejnego naszego wydawnictwa. Tym razem proponujemy zestaw zabaw i gier świetlicowych, które mamy nadzieję, posłużą instruktorom organizującym ferie w placówkach kultury. Materiał powstał w oparciu o sprawdzone i opublikowane doświadczenia, jak też o nasze pomysły, z powodzeniem stosowane podczas zajęć z naszymi feryjnymi podopiecznymi. Bilard, tenis stołowy, piłkarze, gry planszowe, szachy, warcaby polskie, występ artystyczny, dyskoteka, bal przebierańców, pidżama party, fitness, układy taneczne, turniej młodych talentów… to sprawdzone zabawy. PlayStation, Xbox, gry w telefonach… to już problem. Powinniśmy od czasu do czasu wprowadzić do zajęć inne formy zabaw; odgonić choć na chwilę dzieciarnię od ekranów, zachęcić do myślenia, zmusić do ruchu.

Życzymy powodzenia w pracy z dziećmi. Prosimy o opinie na temat proponowanych zajęć i zapraszamy do współpracy. Będzie nam miło, gdy podzielicie się z nami Waszymi pomysłami.

I. POZNAJEMY SIĘ.

Obrazy imion.Każde dziecko wymyśla historyjkę kojarzącą się z jego imieniem i ją opowiada.Każdy uczestnik rysuje obrazek swojego imienia - z czym mi się kojarzy - i komentuje.

Dłoń i imię.Na kartce papieru każdy uczestnik odrysowuje swoją dłoń i wpisuje w nią swoje imię. Młodszym dzieciom pomagają starsze. Potem ten arkusz zawieszamy w widocznym miejscu.

Iskierka przyjaźni. Dzieci stoją w kręgu trzymając się za ręce. Prowadzący mówi „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech radosna powróci do mych rąk” i lekko ściska dłoń stojącego po prawej stronie dziecka. Dziecko przekazuje iskierkę dalej. Można połączyć z podawaniem swojego imienia przez dziecko przejmujące „iskierkę”.

Śpiewanie imion. Dzieci siedzą w kręgu. Instruktor rozpoczyna zabawę śpiewając swoje imię i wygrywając rytm na „instrumencie perkusyjnym” wykreowanym przez każde dziecko. Wszyscy śpiewają głośno imię i wyklaskują lub wytupują usłyszany rytm. Kolejne dziecko „gra” na swoim instrumencie i zabawa rozpoczyna się na nowo.

Wiem kim jesteś.Uczestnicy zabawy, nucąc jakąś melodię (najlepiej zaproponowaną przez dzieci), poruszają się dookoła dziecka, które stoi w środku z przewiązanymi oczyma. W pewnym momencie osoba w środku mówi: np. „Zaczarowana dorożka” (każde dziecko wymyśla swoje hasło), co stanowi sygnał do zamilknięcia i znieruchomienia dla osób z kręgu. Osoba z przewiązanymi oczami podchodzi do kogoś stojącego w kręgu. Dotykając jego twarzy (wyłącznie) usiłuje odgadnąć, kto to jest. Próbuje aż do skutku, po czym dzieci zamieniają się rolami.

Wizytówki.Każde dziecko tworzy na kartce papieru swoją wizytówkę. Nie używa jednak do niej wyrazów. Rysuje na niej swoje cechy charakteru, zainteresowania, hobby czy ulubione rzeczy.Gdy każdy przygotuje już swoją wizytówkę, przedstawia się innym. Dzieci pokazują swoje wizytówki i opowiadają co się na nich znajduje i dlaczego. Po krótkiej prezentacji następuje wymiana wizytówek i ruszamy dalej. Tym razem opowiadać będziemy nie o sobie, ale o osobie, której wizytówkę mamy w ręku. Wizytówki powinny zmienić swoich właścicieli kilkukrotnie.

2

Motto grupy.Prosimy by każdy uczestnik wymyślił motto, które symbolizuje przebywanie razem w grupie. Następnie uczestnicy dobierają się w pary i ze swoich tworzą nowe motto. Pary łączą się w czwórki, ósemki i tak dalej, aż powstanie jedno, wspólne motto całej grupy np. hasło na ferie.

Co lubię? Dzieci ustawiają się w koło. Jedno trzyma małą piłkę i mówi: mam na imię Kasia , lubię … następnie rzuca piłkę do innego dziecka w kole, a potem to powtarza: Kasia lubi …, moje imię … lubię … Każdy powtarza tylko imię poprzednika i co lubi, nie wszystkich. Nikt nie wygrywa. Gra kończy się, gdy piłka obejdzie wszystkich, ale można ją powtórzyć drugi raz.

Listonosz. Dzieci siadają na krzesłach w kole. Jedno jest listonoszem, stoi w środku i mówi: Wysyłam paczkę od Zosi do Janka. Wymienione dzieci mają zamienić się miejscami, a to, które jest w środku, stara się zająć jedno z miejsc. Kto zostaje bez miejsca, ten jest teraz listonoszem. Dzieci mogą też przyjąć nazwy miast. Wtedy dziecko w środku mówi np. wysyłam paczkę z Warszawy do Paryża.

Kim jestem.Każdy wypełnia ankietę. Zdania, oczywiście, można wymyślić inne.

Kiedy rano wstaję, jestem najczęściej.........Zanim zasnę, myślę często ............Lubię szczególnie .............Nie lubię ludzi, którzy ...............Ufam ludziom, którzy ...............Jestem zadowolony gdy ............Chciałbym aby moi rodzice wiedzieli, że .............Boję się kiedy .............Jestem smutny gdy ..........Jestem wesoły gdy ...........

Wymieniamy się kartkami i opowiadamy o sobie. Jak się czujecie? Które pytanie jest ważne? Które jest trudne? Kto zna mnie najlepiej? Co sprawiło mi radość? Pajęczynki - nić przyjaźni. Dzieci siedzą w kręgu. Instruktor przedstawia się i rzuca do jakiegoś dziecka kłębek wełny, trzymając jednak jego koniec. Dziecko przedstawia się i rzuca kłębek do innego dziecka, trzymając jednocześnie nitkę przy sobie. Między dziećmi powstaje „pajęcza sieć”. Ostatnie dziecko zaczyna zwijać kłębek i kiedy dojdzie do dziecka trzymającego nitkę oddaje mu kłębek, mówiąc np: zwijaj proszę dalej wełnę (wymienia imię poznanego już dziecka).

Kto szybciej.Wszyscy siadają w kręgu z jedną osobą w środku.Osoba w środku podrzuca piłkę do góry i jednocześnie wymienia dwie osoby z kręgu, opisując jakieś ich cechy wyglądu, np: dziewczyna w czewonej spódnicy i chłopak w zielonych butach.Opisywane osoby biegną do środka i starają się złapać piłkę. Ta, która złapie, zostaje w środku, przedstawia się i kontynuuje zabawę.

3

Ogłoszenia.Potrzebne będą: ołówek i kartka papieru dla każdego dziecka. Instruktor proponuje, by każdy uczestnik napisał ogłoszenie, w którym zareklamuje się jako przyjaciel (maksimum 25 słów). Ogłoszenie winno być napisane w taki sposób, by było jasne, dlaczego właśnie tę, a nie inną osobę ktoś chciałby mieć za przyjaciela. Po włożeniu ogłoszeń do torby każdy po kolei wyciąga jedno, czyta je głośno i stara się zgadnąć, kto je napisał. Potem objaśnia, co mu pomogło odgadnąć autora.

Autografy.Każdy z uczestników zabawy otrzymuje kartę, na której znajdują się różne stwierdzenia dotyczące cech, upodobań itp. Zadanie polega na zebraniu na tej karcie, przy każdym stwierdzeniu jak największej liczby autografów osób, do których ono pasuje. Należy zwrócić uwagę, że dobór odpowiednich stwierdzeń może doskonale pomóc instruktorowi gdy np.dowie się , kto lubi śpiewać , rysować, kto gra na gitarze. Informacje można uzyskać od rodziców, opiekunów w czasie zapisywania dzieci na zajęcia.

Gra w imiona. Uczestnicy siadają w kręgu, pierwsza osoba mówi: nazywam się... Następna mówi: nazywam się...,

a to jest... i wskazuje swojego poprzednika. Przedstawianie trwa, dopóki nie obejdzie całego kręgu. Przy drugim okrążeniu do imienia dodaje się coś charakterystycznego np. jestem interesujący się np. muzyką Marcin.

Piosenka na powitanie (melodia piosenki „Panie Janie”).Witaj (imię dziecka), witaj (imię), Jak się masz, jak się masz,Wszyscy cię witamy, wszyscy cię kochamy,Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

Ile kawałków papieru? Prowadzący puszcza w obieg rolkę papieru toaletowego, a każdy z uczestników bierze tyle kawałków ile mu się podoba. Następnie prosimy aby każde dziecko opowiedziało nam tyle rzeczy o sobie ile wzięło kawałków papieru. Warto przed wypowiedziami zrobić komentarz, że ta sytuacja przypomina trochę życie. Im więcej ktoś wziął, tym więcej musi dać od siebie. Potrzebne materiały: rolka papieru toaletowego z perforowaniem.

II. PLĄSY.

Czasem trzeba czymś rozruszać znudzoną grupę podopiecznych. Ale bywa często, że nawet dorośli lubią pobawić się jak dzieci. Dobrym sposobem na to by zniwelować zdenerwowanie, ocieplić mroźną atmosferę, odprężyć się, zrelaksować i odpocząć są pląsy. Wesoło jest gdy starsze dzieci drepcą wokół starego niedźwiedzia. Wtedy to nawet to najbardziej ponure i obrażone na świat dziecko nie wiadomo z czego się cieszy. Muzykę do pląsów znajdziecie bez trudu w google.

4

KÓŁKO GRANIASTE.

Trzymamy się za ręce i posuwamy się w jednym kierunku po obwodzie koła, śpiewając:

Kółko graniaste Czworokanciaste, Kółko nam się połamało, Cztery grosze kosztowało, A my wszyscy bęęęc!

... i przewracamy się wśród śmiechu i okrzyków, ale jednocześnie staramy się nie przerwać kręgu. Im bardziej wymyślna wywrotka, tym większa radość. Po czym zabawa zaczyna się od początku, aż do zmęczenia lub znudzenia biorących w niej udział.

STARY NIEDŹWIEDŹ MOCNO ŚPI.

Uczestnicy biorą się za ręce, tworząc koło, wewnątrz którego kuca jedna osoba i zamyka (uczciwie!) oczy. Reszta chodzi ostrożnie dookoła i śpiewa:

Stary niedźwiedź mocno śpi, Stary niedźwiedź mocno śpi, My się go boimy, Więc go nie budzimy. Jak się zbudzi, to nas zje! Jak się zbudzi, to nas zje!

W tym momencie wszyscy szybko kucają, a zadaniem obudzonego niedźwiedzia jest złapanie tego, kto się zagapi i nie zdąży ukucnąć. Teraz on będzie niedźwiedziem; bawimy się dalej.

CHODZI LISEK KOŁO DROGI.

Uczestnicy stoją w kręgu twarzami do środka koła. Ręce trzymają z tyłu. Nie wolno się oglądać! Jedna osoba (lisek) trzyma w ręku chusteczkę i bardzo cicho chodzi za plecami grupy. Wszyscy śpiewają:

Chodzi lisek koło drogi Cichuteńko stawia nogi, Cichuteńko się zakrada, Nic nikomu nie powiada.

Albo tak: Chodzi lisek koło drogi, Nie ma ręki ani nogi, Kogo kitą przyodzieje, Ten się nawet nie spodzieje.

Lis w dowolnym momencie wkłada komuś chusteczkę w ręce (lub ją rzuca za kimś na podłogę) i ucieka za plecami pozostałych, a ten, któremu podrzucono chusteczkę, musi ją podnieść i goni lisa. Lis stara się szybko dotrzeć do zwolnionego miejsca i tam stanąć. Jeśli mu się to uda, osoba z chusteczką zostaje lisem. Jeśli zaś goniący złapał lisa, wraca do kręgu, a lis dalej chodzi z chusteczką.

5

MAM CHUSTECZKĘ.

Stojąc w kręgu, trzymając się za ręce, posuwamy się w jedną stronę, a jeden z uczestników w środku koła z chusteczką w ręce przesuwa się w przeciwnym kierunku. Wszyscy śpiewają:

Mam chusteczkę haftowaną, co ma cztery rogi. Kogo kocham, kogo lubię, rzucę mu pod nogi. Tego kocham (osoba ze środka macha chusteczką w kierunku jednego z uczestników w kręgu), Tego lubię (jw.), Tego pocałuję (jw.). A chusteczkę haftowaną Tobie podaruję.

Jest także wariant na „nie”: Tej nie kocham, Tej nie lubię, Tej nie pocałuję...

Chusteczka dostaje się wybranej osobie i nowy posiadacz chusteczki wchodzi do środka kręgu. Śpiewamy i bawimy się od początku.

STOI RÓŻYCZKA.

Jest to odmiana poprzedniej zabawy z chusteczką. Trzymając się za ręce w kręgu i chodząc wokół jednej osoby, wszyscy śpiewają:

Stoi Różyczka w czerwonym wieńcu, My się kłaniamy jako książęciu.

teraz stają i klaszcząc, śpiewają dalej:

Ty, Różyczko, dobrze wiesz, dobrze wiesz, dobrze wiesz, Kogo kochasz, tego bierz, tego bierz!

Różyczka wybiera jedną osobę i zakręciwszy się z nią w kółko, wraca na miejsce, a zabawa jest kontynuowana z nową Różyczką.

GĄSKI , GĄSKI , DO DOMU.

Jedna zostaje mamą gęsią, druga wilkiem, pozostałe to gąski. Gąski i mama gęś stają naprzeciwko siebie pod przeciwległymi ścianami, z boku - wilk.

Mama woła: Gąski, gąski, do domu! Gąski odpowiadają: Boimy się! Mama: Czego? Gąski: Wilka złego. Mama: A gdzie on jest? Gąski: Za górami, za lasami. Mama: A co on je? Gąski: Kości. Mama: A co pije? Gąski: Pomyje. Mama: Gąski, gąski, do domu!

6

Gąski biegną do mamy, a wilk je łapie. Złapane odchodzą na bok. Ostatnia upolowana gąska w następnej turze zostaje wilkiem.

OLE OLE JANKO.

Potrzebna jest duża piłka gumowa. Stajemy w kole, jeden od drugiego w odległości kroku. Prowadzący stoi w środku z piłką i w rytmie tytułowego wierszyka rzuca ją dość szybko do różnych osób. Jeśli ktoś nie złapie, musi klęknąć na jedno kolano. Jeśli powtórnie nie złapie rzuconej piłki, klęka na drugie kolano. Jeśli za trzecim razem ją złapie, może wstać. Jeżeli i trzeci raz mu się n ie uda, na klęczkach wychodzi z koła. Musi dać fant, który po zakończeniu zabawy wykupuje, wykonującjakieś ćwiczenie z piłką.

Ole ole Janko klęknij na kolanko Obejmij swe boczki, złap się za warkoczki Umyj się, ubierz się i wybieraj kogo chcesz

Wersja 2 Moja Ulijanko, klęknij na kolanko Ujmij się pod boczki, złap się za warkoczki

Umyj się, uczesz się i wybieraj kogo chcesz

ŚPIEWANA GIMNASTYKA.

Głowa, ramiona, kolana, palce, biodra, pięty, kolana, palce, kolana, palce, biodra, pięty. Głowa, ramiona, kolana, palce, biodra, pięty, oczy , uszy, usta, nos.

Stajemy w kręgu, śpiewamy i pokazujemy rękoma ruszając się dynamicznie i z życiem części ciała, o których właśnie jest mowa w pląsie. Z każdą rundą zwiększamy tempo śpiewu. Chcąc ułatwić pokazywanie oczu, uszu, ust i nosa, prowadzący może zaznaczyć, że zamiast tego bawiący mogą pokazać dwa kółka na głowie, pokazując „zbiorowo” te części ciała, o których właśnie śpiewają.

W DALEKIEJ AFRYCE.

W dalekiej Afryce gdzie płynie rzeka Nil, tam mały krokodyl ze swym ojcem żył i razem pływali i razem hasali I o tym śpiewam Wam: że....

W dalekiej Afryce gdzie płynie rzeka Nil, tam mały Murzynek ze swym ojcem żył i razem pływali i razem polowali I o tym śpiewam Wam: że....

Pierwszy wers - pokazujemy ręką coś daleko przed sobą a także pokazujemy rękoma fale. Drugi wers - wyciągamy przed siebie dłonie i kłapiemy nimi jak szczękami a później wyciągamy całe ręce przed siebie i kłapiemy nimi jak wielkim dziobem. Pływali i hasali - pokazujemy ruch pływania i skakania rękoma.

7

Pływali i polowali - j.w. i pokazujemy unosząc pięść prawej ręki nad głowę i nią potrząsamy. Wam - rozkładamy ręce do przodu pokazując na innych uczestników zabawy.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu, lub też zamieniamy słowo krokodyl na: hipopotam, nosorożec; słowo ojciec na: matka, wnuczek, dziadek, babcia itp.

ŚLIMAK.

W trawie, w czasie deszczu, chrapie ślimak zły. Ślimaku, pokaż rogi, dam ci sera na pierogi. Nie pokażę rogów, bo nakapie mi, Na lewy róg i prawy, Nie, nie wyjdę z mojej trawy.

Bawiący się stoją w kole i wykonują ruchy zgodne ze słowami piosenki.

W trawie - pokazujemy rękoma trawę (przebieramy palcami dłoni przed sobą), w czasie deszczu - opuszczamy ręce z wysokości głowy w dół (przebieramy palcami pokazując kropelki deszczu), chrapie ślimak - przykładamy ręce do twarzy i składamy je jak do snu, zły - wykonujemy klasyczny grymas twarzy (można przyłożyć dłonie zaciśnięte w pięści do policzków), pokaż rogi - przykładamy ręce do głowy i pokazujemy rogi (kilka razy zginamy i prostujemy palce wskazujące), dam ci sera na pierogi - klaszcząc, energicznie pocieramy dłoń o dłoń (lub wyciągamy palce wskazujące przed siebie i wykonujemy ruch jak przy graniu na bębenku), nie pokażę - wykonujemy głową gest zaprzeczenia (kręcimy głową na boki), rogów - pokazujemy rogi, bo nakapie mi - pokazujemy kropelki deszczu (patrz wyżej), na lewy róg - pokazujemy lewy róg, i prawy - pokazujemy prawy róg, nie, nie wyjdę - wykonujemy głową gest zaprzeczenia (kręcimy głową na boki), z mojej trawy - pokazujemy rękoma trawy,

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

TALAREK.

Jak to miło i wesoło gdy talarek krąży w koło Talar tu, talar tam, talareczek tu i tam. Gdzie jest talar! - 3x

lub

Jak to miło i wesoło kiedy grosik krąży wkoło grosik tu, grosik tam, grosik krąży, tu i tam. Gdzie jest grosik! - 3x

Stoimy w kole, prawej dłoni robimy „dziubek" z lewej dłoni „łódeczkę". Zaczynamy śpiewać, rytmicznie przenosimy prawą dłoń - „dziubek" z własnej dłoni - „łódeczki" do „łódeczki" sąsiada

8

z prawej strony. W tym czasie osoby podają sobie dyskretnie przez cały czas „talarek" - „grosik", który przenoszony jest z „łódeczki" do „ łódeczki". Na słowa: „Gdzie jest talar!" lub „Gdzie jest grosik!" - wszyscy wyciągają ręce do środka koła z dłońmi zaciśniętymi w pięści i potrząsając nimi rytmicznie na wyprostowanych rękach. Jedna osoba stojąca w środku, bez podglądania musi szukać talarka lub grosika. Jeśli go nie znajdzie zostaje dalej w kole.

Oczywiście do tej zabawy musimy mieć „rekwizyt" czyli najlepiej plastikowy żeton, jakąś monetę lub kamyk. Osoba stojąca w środku przez cały czas trwania zabawy szuka grosika. Jeśli wskaże na kogoś palcem ta osoba natychmiast pokazuje co ma w dłoniach.

STONOGA.

Idzie sobie stonoga, stonoga, stonoga. Idzie sobie stonoga, stonoga, stonoga bęc. Głowa, pierwsza noga, druga noga...... ogon!

Ustawiamy się w kole jak do „pociągu" i idziemy powoli rzędem śpiewając, na słowo „bęc" zatrzymujemy stonogę pierwsza osoba krzyczy „głowa", druga osoba podnosi prawą nogę krzyczy „pierwsza noga" i tak dalej trzecia, czwarta...., ostatnia osoba krzyczy „ogon!" biegnie na początek i prowadzi dalej stonogę.

Alternatywa: możemy liczyć prawe nogi, później lewe nogi, a następnie zaczynać zabawę od początku.

PADA DESZCZYK.

Pada deszczyk, pada deszczyk, kapu kap, kapu kap. A niech sobie pada, a niech sobie pada, kapu kap, kapu kap.

Bawiący się stają w kole chwytając się za ramiona, śpiewają, poruszają się po obwodzie koła, w równym tempie: dwa kroki dostawne w prawo i jeden krok dostawny w lewo. Ważna jest synchronizacja kroków dostawnych. Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

KAŻDE ZWIERZĘ, CO MA PIERZE.

Dzieci siadają po turecku w półokręgu przed prowadzącym, tak by mogły go obserwować. Prowadzący podnosi co chwilę ręce do góry, mówiąc przy tym np. skowronek fruwa, sowa fruwa. Wszyscy powtarzają jego ruchy, o ile wymienia rzeczywiście nazwę ptaka. Gdy jednak wymieni np. nazwę gada, ssaka czy płaza, też podnosząc ręce, dzieci nie poruszają się. Kto nie uważa i w takim momencie podniesie ręce, daje fant lub odpada z gry.

OJCIEC WIRGINIUSZ, lub jak kto woli, Wergiliusz.

Wszyscy stoją w szeregu, a prowadzący zabawę - naprzeciwko. Śpiewamy:

Ojciec Wirginiusz uczył dzieci swoje, A miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje. Hejże dzieci, hejże ha, hejże ha, hejże ha! Róbcie wszystko, co i ja, co i ja!

9

Teraz prowadzący wykonuje wymyślone przez siebie ruchy lub przyjmuje jakąś postawę, którą wszyscy mają powtórzyć. Wybiera najlepiej wykonującego zadanie do przeprowadzenia następnej rundy zabawy, a sam wraca do szeregu.

BUDUJEMY MOSTY.

Dwie wyższe osoby tworzą „bramę” przez trzymanie podniesionych rąk. Pozostali stoją parami przed bramą. Pochód przechodzi przez bramę, a wszyscy śpiewają:

Jawor, jawor, jaworowi ludzie, Co wy tu robicie?

Budujemy mosty dla pana starosty. Tysiąc koni przepuszczamy, A jednego zatrzymamy!

Brama opada przed parą, która nie zdążyła przejść, ale dobrotliwie zostaje otwarta. Pary dalej przechodzą przez otwartą bramę i śpiewają:

Pierwsze przepustne! (brama opada i znów się otwiera) Drugie kapustne! (brama opada i znów się otwiera) Trzecie darowane! (brama opada i znów się otwiera) Czwarte zatrzymane!

Para, która nie zdołała przejść, odpada z zabawy. Pozostałe od początku zgodnie ze śpiewanym tekstem przechodzą pod bramą. Zabawa trwa, aż na placu budowy zostanie jedna zwycięska para.

NIEDŹWIADEK.

Uczestnicy zabawy śpiewają lub recytują:

Jedna łapka (pokazują jedną rączkę) Druga łapka (pokazują drugą rączkę) Ja jestem niedźwiadek (wskazują na siebie) Jedna nóżka (podnoszą jedną nogę, opuszczają) Druga nóżka (podnoszą drugą nogę, opuszczają) A to jest mój zadek (klepią się po pośladkach) Lubię miodzik (masują brzuszek) Kocham miodzik (jw.) Podkradam go pszczółkom (machają rączkami, pokazując jak pszczółki latają) Jedną łapką (pokazują jedną rączkę) Drugą łapką (pokazują drugą rączkę) Albo wciągam rurką (dotykają buzi).

TAŃCZYMY LABADA.

Tańczymy labada labada, labada, Tańczymy labada, małego walczyka. Tańczą go starszaki, starszaki, starszaki, Tańczą go starszaki i małe dzieci też.

10

Poruszamy się po obwodzie koła, krokiem dostawnym trzymając się za ręce. Mówimy tekst: Rączki były? (pokazujemy) Były! (pokazujemy) Włoski były? (pokazujemy) Nie! (itd.)

ROLNIK SAM W DOLINIE.

Na początku zabawy dzieci powinny nauczyć się śpiewać piosenkę.

Rolnik sam w dolinie, rolnik sam w dolinie, Hejże dzieci, hejże ha, rolnik sam w dolinie. Rolnik bierze żonę, rolnik bierze żonę, Hejże dzieci, hejże ha, rolnik bierze żonę. Żona bierze dziecko, żona bierze dziecko, Hejże dzieci, hejże ha, żona bierze dziecko. Dziecko bierze kotka, dziecko bierze kotka, Hejże dzieci, hejże ha, dziecko bierze kotka. Kotek bierze myszkę, kotek bierze myszkę, Hejże dzieci hejże ha, kotek bierze myszkę. Myszka bierze serek, myszka bierze serek, Hejże dzieci hejże ha, myszka bierze serek Ser zostaje w kole, bo nie umiał w szkole Tabliczki mnożenia, ani podzielenia.

Piosenkę już znamy. No to się pobawimy. Dzieci trzymając się za ręce tańczą w kółku. W środku koła chodzi jedno dziecko - rolnik.Rolnik sam w dolinie, rolnik sam w dolinie, hejże dzieci hejże ha rolnik sam w dolinie.Rolnik bierze żonę, rolnik bierze żonę, hejże dzieci hejże ha rolnik bierze żonę.Rolnik wybiera jedno dziecko z kółka i tańczą we dwójkę w środku.Żona bierze dziecko, żona bierze dziecko, hejże dzieci hejże ha żona bierze dziecko.

Żona podchodzi do kółka i wybiera następne dziecko itd. Reszta dzieci nadal tańczy w kółkuDziecko bierze kotka, dziecko bierze kotka, hejże dzieci hejże ha, dziecko bierze kotka.Kotek bierze myszkę, kotek bierze myszkę, hejże dzieci hejże ha, kotek bierze myszkę.Myszka bierze serek, myszka bierze serek hejże dzieci hejże ha, myszka bierze serek.

Dziecko - ser zostaje w kółku samo. Reszta dzieci wraca do dużego koła i śpiewają dalej klaszcząc w dłonie:Ser zostaje w kole, bo nie umiał w szkole tabliczki mnożenia, ani podzielenia.

Ser zostaje w kole - teraz jest rolnikiem i zabawa zaczyna się od początku.

11

POSZŁO DZIEWCZE PO ZIELE.

Poszło dziewczę po ziele, po ziele, po ziele Nazbierało niewiele, niewiele, hej! Przyszedł do niej braciszek Połamał jej koszyczek. Oj ty, ty, oj, ty, ty Za koszyczek zapłać mi. Oj ty, ty, oj, ty, ty Za koszyczek zapłać mi.

PANIE JANIE.

Panie Janie, panie Janie pora wstać, pora wstać. wszystkie dzwony biją, wszystkie dzwony biją, bim, bam, bom bim, bam, bom KARUZELA.

Dzieci stoją w kręgu, śpiewają i tańczą coraz szybciej, na końcu starsze dzieci chwytają młodsze do góry i dzieci odrywają się od ziemi, robią karuzelę.

Chłopcy, dziewczęta, dalej spieszmy się! Karuzela czeka, wzywa nas z daleka. Starsze już poszły, a młodsze jeszcze nie. Hejże ha! Hejże ha! Śpieszcie się. Hej, hopsasa, jak ona szybko mknie, Hej, dalej, dalej do zabawy śpieszmy się! Hej, hopsasa, jak ona szybko mknie, Hej, dalej, dalej do zabawy śpieszmy się! Hej, hopsasa, jak ona szybko mknie, Hej, dalej, dalej do zabawy śpieszmy się! Hej, hopsasa, jak ona szybko mknie, Hej, dalej, dalej do zabawy śpieszmy się! JEDZIE POCIĄG Z DALEKA. Jedzie pociąg z daleka, Ani chwili nie czeka, Konduktorze łaskawy, Zabierz nas do Warszawy!

Konduktorze łaskawy, Zabierz nas do Warszawy! Trudno, trudno to będzie, Dużo osób jest wszędzie.

12

Pięknie pana prosimy, Jeszcze miejsca widzimy. A więc prędko wsiadajcie, Do Warszawy ruszajcie.

CZTERY SŁONIE.

Do zabawy (kostium, taniec) znakomicie inspiruje tekst piosenki. Były raz sobie cztery słonie, Małe, wesołe, zielone słonie, Każdy z kokardką na ogonie Hej - cztery słonie. I poszły sobie w daleki świat, Daleką drogę, w wesoły świat, Hej świeci słońce, wieje wiatr, A one idą w świat.

Ref. Hej! Cztery słonie, zielone słonie Każdy kokardkę ma na ogonie, Ten pyzaty, ten smarkaty, Kochają się jak wariaty!

Płyną przez morza cztery słonie, Małe, wesołe, zielone słonie, Oj! Gwałtu! Rety! - Jeden tonie, Smarkaty tonie. Na pomoc biegną mu wszystkie wnet, Za trąbę ciągną go i za grzbiet, I wyciągnęły z wody go, Więc strasznie rade są.

Ref. Hej! Cztery słonie, zielone słonie…

Idą przez góry cztery słonie Małe, wesołe, zielone słonie Wtem jeden w przepaść straszną leci Patrzcie ten trzeci Na pomoc biegną mu wszystkie wnet Za uszy ciągną go i za grzbiet I wyciągnęły wreszcie go Więc strasznie rade są!

Ref. Hej! Cztery słonie, zielone słonie

13

A gdy obeszły już świat cały To podskoczyły i się zaśmiały Trąby podniosły swe do góry i trąbią w chmury Hej łatwo obejść ten cały świat Gdy obok brata wędruje brat Cóż im uczynić może kto Gdy zawsze razem są

Ref. Hej! Cztery słonie, zielone słonie…

SIAŁA BABA MAK.

Skrzyżujcie ręce i chwyćcie się za dłonie. Ciągnijcie delikatnie raz jedną, raz drugą rękę, naśladując piłowanie deski. Idąc i poruszając złączonymi rękami recytujcie rytmicznie tekst piosenki. Możesz też spróbować klaskać do taktu lub śpiewać tekst na ulubioną melodię. Na słowo tak robimy zwrot.

WERSJA 1: Siała baba mak, Nie wiedziała jak, A dziad wiedział, Nie powiedział, A to było tak…

Siała baba mak. Nie wiedziała jak. Dziadek wiedział, Nie powiedział, A to było tak…

Siała baba mak, Nie wiedziała jak, A dziad wiedział, Nie powiedział I za karę w kuble siedział. Nie wiedziała jak, A dziad wiedział, Nie powiedział I za karę W kuble siedział PINGWIN.

O jak przyjemnie i jak wesoło, w pingwinka bawić się, się, się. Raz nóżka lewa, raz nóżka prawa, do przodu, do tyłu i raz, dwa, trzy.

Uczestnicy stoją w kole, klaszczą w ręce i jednocześnie śpiewają. Wybrana osoba wchodzi do koła i naśladując „pingwina" krąży, tańczy „z figurami”. Gdy kończy się piosenka podchodzi do jakiejś osoby stojącej w kręgu mówiąc „kwik". Osoba z kręgu mu odpowiada „kwik" staje za „pingwinem” i zabawa rozpoczyna się od nowa. „Pingwin” i osoba z nim, (DWA PINGWINY) podchodzą do trzeciej

14

osoby postępuje tak samo jak poprzednio. Osoba z kręgu mu odpowiada a pierwszy prowadzący tym razem odpowiada „kwik" osobie stojącej za nią (obraca się o 180 stopni) czyli uprzedniej drugiej osobie. Druga odpowiada „kwik" obraca się o 180 stopni i zaczyna prowadzić dalej (TRZY PINGWINY). Zabawę kontynuujemy do momentu, aż wszyscy staną się pingwinami.

Opis jednej z wersji tańca „z figurami”:

O jak przyjemnie i jak wesoło, w pingwinka bawić - wykonujemy wyrzuty naprzemienne nóg w bok, się, się, się - trzy skoki obunóż (żabką) w przód, raz nóżka lewa - wyrzucamy lewą nogę w bok, raz nóżka w prawa - wyrzucamy prawą nogę w bok, do przodu - jeden skok żabką w przód, do tyłu - jeden skok żabką w tył, i raz, dwa, trzy - trzy skoki żabką w przód.

PINGWIN JASKINIOWY.

Wszystko odbywa się tak jak w zwykłym pingwinie tylko zamiast „kwi” krzyczymy „łaaaaaa” i będzie fajna zabawa. Można wprowadzić zasadę wyboru kolejnych uczestników: „chłopak - dziewczyna - chłopak", a przy dużej liczbie uczestników wprowadzić więcej osób prowadzących.

Adżiga bonga bonga bonga Adżiga bonga bonga beee...

Adżiga bonga bonga bonga Adżiga bonga bonga beee...

PLĄSY Z DZIWNYMI TEKSTAMI.

A ram sam sam.

Poćwiczmy ciało a przy okazji i aparat mowy. Nie działa on dobrze u większości, niestety.

A ram sam sam, a ram sam sam guli guli guli guli ram sam sam A ram sam sam, a ram sam sam a guli guli guli guli ram sam sam arafi arafi guli guli guli guli am sam sam arafi arafi guli guli guli guli ram sam sam

a ram sam sam - siedzimy w pozycji klęczącej i uderzamy na zmianę do rytmu w kolana: swoje, partnera po lewej stronie następnie znów swoje, partnera po prawej stronie, znów swoje i po lewej. Czyli: swoje, lewo, swoje, prawo i znów swoje, lewo, swoje, prawo itd.

a guli guli - wyciągamy przed siebie ręce i naśladujemy tzw. „wkręcanie żarówek",

arafi arafi - robimy pokłon ku ziemi.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

15

Alea goł, goł.

Alea goł, goł, goł alea lea goł, goł alea lea goł, goł alea lea goł

Stajemy parami na obwodzie koła. Pary odwracają się twarzami w swoją stronę (najlepiej naprzemiennie chłopak - dziewczyna).

- alea, goł, goł, goł - 3 razy uderzamy w dłonie naszego partnera, - alea, lea goł, goł - 2 razy uderzamy w dłonie osoby stojącej za nami, obraca się w naszą stronę, - alea lea goł, goł - 2 razy uderzamy w dłonie naszego partnera, - alea lea, goł - 1 raz uderzamy w dłonie osoby stojącej za nami a następnie chwytamy się jej ręce i przesuwamy się na jej miejsce (zmieniamy partnera).

Liczba uczestników zabawy musi być parzysta. W miarę opanowania pląsu możemy zwiększać tempo śpiewu.

Allach.

Kumela kumela kumela avista o noł noł a vista seluminium aluminium umba umba aluminium o noł noł noł avista.

Dzieci siedzą w kole prowadzący śpiewa wersy reszta uczestników zabawy powtarza. Przy tym przez cały czas do rytmu uderzamy dłońmi raz w kolana a raz klaszczemy i tak przez cały czas. Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu. Na początku zabawy prowadzący przygotowuje się do „połączenia" z dalekim wschodem czyli wydaje z siebie różne dziwne okrzyki. Na koniec zabawy oczywiście trzeba przeprowadzić „rozłączenie”.

Republika of Bananas.

Pik banana, pik pik banana Pik banana, pik pik banana Pik banana, pik pik banana Pik banana, pik pik banana

Skii banana, skii skii banana Skii banana, skii skii banana Skii banana,skii skii banana Skii banana,skii skii banana

Goł banana, goł goł banana Goł banana, goł goł banana Goł banana, goł goł banana Goł banana, goł goł banana

16

Szejk banana, szejk szejk banana Szejk banana, szejk szejk banana Szejk banana, szejk szejk banana Szejk banana, szejk szejk banana

„Republika of Bananas” - „Junajtis”

Śpiewając, wykonujemy ruchy: Pik banana - naśladujemy „wyrywanie włosów". Skii banana - „szusujemy na nartach" . Goł banana - wyciągamy prawą rękę do góry z dłonią zaciśniętą w pięść i podskakując w lekkim rozkroku energicznie nią potrząsamy . Szejk banana - nogi lekko uginamy w kolanach i „szusujemy" na stopach. Prowadzący mówi - „Republika of Bananas” - wszyscy potwierdzają - „Junajtis" stając z rękami wyciągniętymi nad głową i złożonymi dłońmi w daszek.

Bieszczadzka polka.

Taniec to nie trudna sprawa, gdy się zdrowe nogi ma, za parkiet służy trawa, tańczmy polkę raz i dwa.

Raz, dwa, trzy. Zatańcz z nami polkę, tę bieszczadzką polkę, nie odmawiaj, nie mów nie, gdy do tańca proszę cię. Raz, dwa, trzy.

1,2,3,4 wers - uczestnicy tańczą w parach, po obwodzie koła (ze skrzyżowanymi rękoma) Raz, dwa, trzy - trzy klaśnięcia w dłonie,

5,6,7,8 wers - po klaśnięciu trzy razy w dłonie, pary zatrzymują się, stając twarzą w twarz (dziewczęta tworzą koło zewnętrzne, chłopcy natomiast wewnętrzne).Oba koła tańczą teraz, w przeciwnym kierunku, tańcząc zaś, uczestnicy zahaczają się wzajemnie rękoma, zgiętymi w łokciach (raz ręką prawą, raz ręką lewą). Raz, dwa, trzy - trzy klaśnięcia w dłonie. Zabawę zaczynamy ponownie, z dzieckiem, naprzeciw którego teraz stoimy. Staramy się aby tańczyły pary mieszane.

Brahmaputra.

Brahmaputra w Himalajach cing, cung, cing cung caj. Brahmaputra w Himalajach cing, cung, cing cung caj. Stantrawersa umtaradaj cing, cung, cing cung caj. Stantrawersa umtaradaj cing, cung, cing cung caj. Tonkin Pekin, Tonkin Pekin cing, cung, cing cung caj.

17

Uczestnicy siedzą w kole. Brahmaputra w Himalajach - lewą rękę uginamy w łokciu i trzymamy pionowo przed sobą, prawą ręką wzdłuż lewego przedramienia wykonujemy pionowe fale, cing - dotykamy oczu, cung - dotykamy klatki piersiowej, caj - kończymy wers skłonem głowy do ziemi. Przy drugim wersie „Brahmaputra ..." zmieniamy ręce; prawa pionowo - lewa fale. cing - dotykamy uszu, cung - dotykamy bioder, caj - kończymy wers skłonem głowy do ziemi, Stamtarawersa umtaradaj - pokazujemy rękami wielkie koło, jakbyśmy pokazywali kulę ziemską. cing - dotykamy oczu, cung - dotykamy klatki piersiowej, caj - kończymy wers skłonem głowy do ziemi.

Tonkin Pekin - robimy rękami przed sobą młynek do przodu, na drugie Tonkin Pekin - robimy rękami przed sobą młynek do tyłu, cing, cung... - składamy jak do modlitwy i kiwamy głową do przodu i do tyłu.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu. Pląsać możemy także na stojąco i zamiast skłaniać głowę do ziemi kłaniamy się głęboko w pasie… Jest dużo odmian tego pląsu, spróbujcie je odkryć.

Brussa.

Brussa, brussa, że mela brussa Że mela brussa jage ti sawa jage ti jage ta jage bam bam bam

Stajemy w kręgu blisko siebie i poczynając od prawej strony zaczynamy się spokojnie kiwać. Na „jage ti" kiwamy się coraz mocniej, a na „bam, bam..." obijamy się biodrami o osoby stojące obok. Po każdym zaśpiewaniu piosenki, robimy jeden malutki kroczek do przodu i zaczynamy od początku, aż do skupienia się w gromadkę.

Cyje.

Cyje, cyje ,cyje, cyje, cyje - bum Cyje, cyje ,cyje, cyje - bum Cyje, cyje ,cyje - bum Cyje, cyje ,cyje - bum Aa - aa - cyje , cyje - bum

Stojąc w kręgu, łapiemy się za ramiona. Zaczynamy od ruchu bioder w prawo Cyje i zaraz w lewo cyje itd. Na każde bum robimy głęboki skłon w przód (nie puszczamy ramion partnerów). Znowu od początku Cyje - cyje czyli kiwanie biodrami na boki. Na - Aa - aa - Głęboki skłon w przód i tak dalej.

18

Zwiększamy tempo śpiewu i oczywiście ruszamy się coraz szybciej.

Czterech małych Murzynków.

Czterech małych Murzynków poszło do lasu po mech Jednego zjadły wilki zostało tylko trzech.

Trzech małych Murzynków kopało wielki rów Jednego zasypał piasek zostało tylko dwóch.

Dwóch małych Murzynków kąpało się w rzece Eden Jednego zjadł krokodyl i został tylko jeden.

Jeden mały Murzynek ożenił się z panną Mery I znów po czterech latach było Murzynków czterech.

Jeden, dwa trzy, cztery - przy wyliczaniu pokazujemy odpowiednią ilość palców prawej dłoni przed sobą. Murzynki - pokazujemy „smarowanie policzków", 1 wers - maszerujemy, 2 wers - pokazujemy dłońmi przed sobą kłapanie szczęk wilka, 3 wers - naśladujemy kopanie rowu, 4 wers - kucamy nakrywając ciało i głowę rękoma, 5 wers - pływamy na sucho kraulem, 6 wers - wyciągamy przed siebie ręce i kłapiemy nim jak wielkim dziobem, 7 wers - ruszamy biodrami lekko uginając kolana, 8 wers - pokazujemy czterech Murzynków i zaczynamy od nowa.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

Do przodu prawą rękę daj. (bugi, bugi).

Do przodu prawą rękę daj, do tyłu prawą rękę daj do przodu prawą rękę daj i potrząśnij ją. Bo przy bugi bugi bugi trzeba ładnie kręcić się no i w dłonie klaskać też, raz dwa trzy. Bugi bugi - ole,(ahoj) bugi bugi - ole (ahoj) i od nowa zaczynamy taniec ten

pierwszy i drugi wers - wystawiamy rękę odpowiednio według słów do przodu, do tyłu, do przodu i lekko nią potrząsamy, bo przy bugi bugi bugi - uginamy stopniowo kolana schodzimy coraz niżej do pozycji półprzysiadu, trzeba ładnie kręcić się - robimy jeden obrót wokół własnej osi(lub tylko odchylając się na boki balansując całym ciałem), no i w dłonie klaskać też, raz dwa trzy - wykonujemy 3 klaśnięcia dłońmi, za każdym razem klaszczemy coraz niżej opuszczając dłonie, bugi bugi - robimy koło chwytając się za ręce i zbliżamy się wszyscy do środka koła a na ole (ahoj)

19

unosimy prawą nogę do góry. Następnie powtarzając te same słowa co przed chwilą wracamy ze środka na swoje miejsce i zaczynamy od początku podając do przodu inną część ciała np. nogę.

W czasie zabawy podajemy różne części ciała do przodu np. prawą i lewą nogę, lewą rękę lub tylko głowę, (do przodu głowę daj, do tyłu głowę daj itd.)

Idzie zuch.

Przygotował zuch dwie nogi, do dalekiej długiej drogi. Noga lewa, noga prawa, dla nas zuchów to wyprawa. I, idzie zuch, a wicher dmucha i do tyłu ciągnie zucha, ale zuch się nie przejmuje, dalej raźno maszeruje.

Przygotował zuch dwie ręce, tylko dwie, bo nie miał więcej. Ręka lewa, ręka prawa, to dla zucha jest zabawa. I, idzie zuch, a wicher dmucha i do tyłu ciągnie zucha, ale zuch się nie przejmuje, dalej raźno maszeruje.

Przygotował zuch dwa oka, takie wielkie, jak u smoka Oko lewe, oko prawe, to dla zucha jest ciekawe. I, idzie zuch, a wicher dmucha i do tyłu ciągnie zucha, ale zuch się nie przejmuje, dalej raźno maszeruje.

Chciał pojechać zuch koleją, lecz koleje nie tanieją. A, że nie miał zuch pieniędzy, (mówi) pójdę pieszo, będzie prędzej. I, idzie zuch, a wicher dmucha i do tyłu ciągnie zucha, ale zuch się nie przejmuje, dalej raźno maszeruje.

Dzieci stają w kole i na zwrotkach pokazują odpowiednio lewą i prawą nogę, lewą i prawą rękę następnie lewe i prawe oko dalej pokazujemy „lokomotywkę" i pocieramy kciukami o resztę palców „naśladujemy trzymane w rękach pieniądze" później maszerujemy w miejscu. Wszystkie gesty wykonujemy we właściwych momentach.

I, idzie zuch - wszyscy obracają się w prawo i chodzą jeden za drugim, po obwodzie koła, a wicher dmucha - unosimy ręce do góry i pokazujemy nimi wiatr, i do tyłu ciągnie zucha - każdy chwyta za pas osobę stojącą przed nim i ciągnie ją do tyłu, ale zuch się nie przejmuje, dalej raźno maszeruje - puszczamy osobę stojącą przed nami i maszerujemy do przodu.

Jajo kurze.

A co, a jak, a to było tak: małe, duże jajo kurze, jajo kurze, jajo kurze, duże, małe, ogniotrwałe, ogniotrwałe, bęc.

1 wers - wyciągamy przed siebie rękę; każdy palec ma przypisany wyraz, a co - kciuk, a jak - palec wskazujący, a to - palec środkowy,

20

było - palec serdeczny, tak - mały palec, 2,3 wers - pokazujemy to o czym mówią słowa pląsu, małe - pokazujemy przed sobą rękami znak umowny (rozstaw rąk wąski), duże - pokazujemy przed sobą rękami znak umowny (rozstaw rąk jak najszerszy), jajo - pokazujemy rękami przed sobą „coś" okrągłego, ogniotrwałe - zarzucamy obie ręce do tyłu (aby nastąpiło zgięcie w łokciach), bęc - klaśnięcie w dłonie.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

Laurencja.

Laurencjo moja, Laurencjo ma, a jakiż to dzień na spotkanie masz, Laurencjo ma? A może by tak poniedziałek był, to ja bym ze swoją Laurencją był, Laurencjo ma.

Chodzimy w wkoło trzymając się za ręce. Na słowie Laurencja i dniu tygodnia robimy przysiad. Za każdym razem dodajemy do poprzedniego następny dzień tygodnia czyli... „a może by tak poniedziałek, wtorek” itd. Wszyscy powinni poznać piękną Laurencję i rozruszać się z jej pomocą.

Łana.

Łana - łana O łana - o łana Łana łana du du ła du ła - łana łana du du ła du ła Łan uno łan dos łan tres banana - łan uno łan dos łan tres banana Łana łana du du ła du ła - łana łana du du ła du ła

Stajemy wszyscy osobno w kółku. Jedna osoba śpiewa pląs a reszta powtarza. Przy słowie „łana" schylamy się w przód (reszta powtarza). Przy słowie „o łana" przechylamy się w tył (wszyscy powtarzają). Potem „łana łana du du ła du ła" kręcimy biodrami (reszta powtarza). Później „łan uno łan dos łan tres banana" idziemy do przodu pojedynczymi kroczkami. Na „banana" ruszamy biodrami (wszyscy powtarzają). Na „łana łana du du ła duła" wracamy pojedynczymi krokami.

Zabawę zaczyna jedna osoba, później pary i coraz większe grupy.

My są żabki.

My są żabki, wy są żabki, my nie mamy nic takiego. Jeno szłapki, jeno szłapki, skrzydełka żadnego. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła.

Ja jest ufok, tyś jest ufok, my nie mamy nic takiego.

21

Jeno czułki, jeno czułki, i coś zielonego. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła.

Ja jest wariat, tyś jest wariat, my nie mamy nic takiego. Jeno szajba, jeno szajba, rozumu żadnego. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła. Uła kła kła, uła kła kła, uła uła kła kła.

my są żabki - pokazujemy rękoma na siebie, my nie mamy nic takiego - wykonujemy prawą, ręką gest zaprzeczenia (z wyciągniętym palcem wskazującym) a także kręcimy głową na boki, jeno szłapki - kłapiemy dłońmi przed sobą wykonując tzw. „kaczuszki", skrzydełka żadnego - zginając ręce w łokciach, wykonujemy ruch machania skrzydełkami.

Powtarzając pląs, za każdym razem zmieniamy na zaimek np. na: wyście są, tyś jest, on jest, i odpowiednio do tego zmieniamy ruchy, lub przyspieszamy tempo śpiewu.

Pies Dingo.

Zbyt wielki pies pod bramą stał a on się Dingo zwał - zwrot o 180 o Zbyt wielki pies pod bramą stał a on się Dingo zwał - zwrot o 180 o Di - aj - en -dżi - o, Di - aj - en -dżi - o - zwrot o 180 o Di - aj - en -dżi - o, a on się Dingo zwał. - zwrot o 180 o Dii ajj enn dżii oooo....

Bawiący się stają w dwóch współśrodkowych kręgach (najlepiej dziewczyny zewnętrzne koło, chłopcy koło wewnętrzne) chwytają się krzyżując ręce, śpiewają i poruszają się po obwodzie koła ciałami zwróceni w kierunku obwodu koła.

Pierwszy wers - poruszamy się w kierunku wskazówek zegara. W drugim - odwracamy się o 180 stopni i poruszamy się przeciwną stronę przez cały czas trzymamy partnera za ręce. Przy trzecim i czwartym - odwracamy się znów o 180 stopni. Przy piątym wersie Dii ...- stajemy twarzami do swoich partnerów i zaczynamy się przesuwać co słowo to krok dostawny w przeciwnych kierunkach (czyli my w swoje prawo a oni swoje prawo!!!), uderzając w dłonie partnerów na wysokości piersi: Dii - krok w bok i klaśnięcie, ajj - krok w bok i klaśnięcie, enn - krok w bok i klaśnięcie, dżii - krok w bok i klaśnięcie, oooo....przytulamy się na chwilę do partnera (na tzw. misia) i z nim zaczynamy pląsać od nowa.

Ważna jest to, by była parzysta liczba uczestników tego pląsu.

22

Płyną statki z bananami.

Płyną statki z bananami w siną dal, łabudi daj daj, łabudi daj. A każdy ładowacz śpiewa tak, łabudi daj daj, łabudi daj. Podaj, podaj, podaj-mi podaj, bananów kosz. Podaj, podaj, podaj-mi podaj, bananów kosz.

Siedzimy w pozycji klęczącej i uderzamy na zmianę do rytmu w swoje kolana partnera po prawej stronie następnie znów swoje, partnera po lewej stronie, znów swoje i po prawej, czyli swoje, prawo, swoje, lewo, swoje, prawo itd.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

Wersja 2.

Wszyscy ustawiają się w okręgu i łapią się za biodra. Kiwają się według zasady: w lewo, w prawo, w przód i w tył.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

Szare szarawary.

Mam szare szarawary i zielony kaftan Turbany wyszywane lazurowym haftem Och Allach ! ja za te pieniądze Och Allach! nie kupie dziś nic.

Pokazujemy na siebie obydwiema dłońmi. Następnie pochylając się „pokazujemy" całych siebie aż do stóp na słowie „turbany" wykonujemy wymach prawej ręki sprzed lewego barku do przodu na całą jej długość wykonujemy okrężne ruchy nadgarstkiem tak jak byśmy wyszywali coś na okrętkę. Na słowie „och” podnosimy obie ręce do góry a następnie wykonujemy głęboki skłon jak w błagalnym pokłonie pocieramy w charakterystyczny sposób palcem wskazującym o kciuk (pieniądze...) jak poprzednio wykonujemy gest zaprzeczenia przez poziome wymachiwanie rękami przed sobą (krzyżując je).

Pląs powtarzamy i zwiększamy tempo śpiewu.

Wróbelek Walerek.

Wróbelek Walerek, miał mały werbelek. Werbelek Walerka,miał mały felerek. Felerek werbelka naprawił Walerek, Wróbelek Walerek na werbelku swym grał. (Werbelek Walerka już nie ma felerka)

Uczestnicy stają w kole i wykonują ruchy zgodne ze słowami pląsu: Wróbelek - zginając ręce w łokciach, pokazujemy skrzydełka, Walerek - chwytamy za niby daszek czapki i ściągamy ją z głowy zamaszystym ruchem w dół, mały - dłońmi pokazujemy mały obszar przed sobą,

23

felerek - wykonujemy wymach prawą ręką, od pasa ruchem wahadłowym w dół do przód, Wróbelek (werbelek) - naśladujemy grę pałeczkami na bębenku- palcami wskazującymi obu rąk.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

Zorro.

Zorro, Zorro, Zorro, emocji będzie sporo, sporo, sporo, bo w czarnej masce Zorro, Zorro, Zorro, po nocach mi się śni.

Na konia wsiada, wsiada, wsiada, a w ręku błyszczy szpada, szpada, szpada, pojawia się i znika, znika, znika, bo taki jego los.

Sierżant Garsija, sija, sija, od Zorra dostał z kija, z kija, z kija... a teraz leży w łóżku, łóżku, łóżku i klepie się po brzuszku.

Wykonujemy ruchy zgodne ze słowami pląsu: Zorro - zakreślamy w powietrzu literę Z, sporo - wyrzucamy ręce przed siebie jak najszerzej, masce - pokazujemy maskę na oczach (kciuki i wskazujące złączone razem, reszta palców, wyprostowana ręce obracamy o 180 stopni tak aby łokcie były skierowane ku górze, dłonie przykładamy do twarzy), śni - składamy ręce jak do snu i przykładamy do głowy, wsiada - podnosimy prawą nogę, jak przy wsiadaniu na konia, szpada - wykonujemy energiczny wymach prawej ręki w bok, pojawia się i znika - obracamy się kilka razy dokoła własnej osi, bo taki jego los - stajemy wyprostowani, ręce wyrzucamy przed siebie na wysokości pasa, sierżant Garsija - pokazujemy duży brzuch, z kija - wykonujemy gest jakbyśmy trzymali w ręce kij i nim uderzali na wysokości pasa ruchem od siebie, w łóżku - składamy dłonie jak do snu i przykładamy do głowy, i klepie się po brzuszku - klepiemy się po brzuszku.

Za każdym razem zwiększamy tempo śpiewu.

III. WYLICZANKI - RYMOWANKI.

Często mamy problem by rozpocząć zabawę. Kto ma ja zacząć? Pomogą nam w tym wyliczanki.

24

ENE DUE RABE.

Ene due rabe, połknął bocian żabę, A później Chińczyka, co z tego wynika? Jabłko, gruszka czy pietruszka?

Ene due rabe, Chińczyk goni żabę, A żaba Chińczyka, co z tego wynika? Z szafy muszka czy spod łóżka?

Ene due rabe, połknął Chińczyk żabę, A żaba Chińczyka, co z tego wynika? Jajko puszka czy wydmuszka?

Ene due rabe, złapał Chińczyk żabę, A żaba Chińczyka, co z tego wynika? Raz dwa trzy wychodź ty!

MISIA BELA.

Triumf, triumf misia bela, Misia, Kasia konfacela. Misia a, Misia be, Misia, Kasia konface

NALEŚNIKI.

Onse madonse flore, Omade omade omadeo deo riki tiki, sprzedajemy naleśniki, naleśniki są gorące i kosztują trzy tysiące raz dwa trzy…

BABA.

Siedzi baba na cmentarzu, trzyma nogi w kałamarzu. Przyszedł duch babę buch! Baba fik a duch znikł.

PIES.

Jeden, dwa, jeden, dwa, pewna pani miała psa. Trzy i cztery, trzy i cztery,

25

ten pies dziwne miał maniery. Pięć i sześć, pięć i sześć ten pies miodu nie chciał jeść. Siedem, osiem, siedem, osiem, wciąż o kości tylko prosił. Dziewięć, dziesięć, dziewięć, dziesięć, kto te kości mu przyniesie?

ANIOŁ.

Siedzi anioł koło krzaka i się gapi na ślimaka Raz dwa trzy zaczynasz ty (kryjesz ty)

BOMBA.

Wpadła bomba do piwnicy, napisała na tablicy. SOS czarny pies, tu go nie ma a tam jest

ENE DUE.

Ene due rike fake, torba, borba, ósme smake. Eus deus kosmateus I morele baks

PCHŁA.

Szły pchły przez przeszkody pchła pchłę pchła do wody a ta pchła płakała, że ją pchła wepchała

SOBIESKI.

Pan Sobieski miał trzy pieski, żółty czerwony niebieski Pan Witkowski miał trzy kotki, czarny bury biały i w kropki Pan Kałuski miał trzy papużki, zielona czerwona i w smużki

DRZEWO.

Na wysokiej górze rosło drzewo duże nazywało ono się

26

aplipaplibliteblau kto tej nazwy nie wymówi ten nie będzie z nami grał

ANIOŁEK, PAŁKA .

Aniołek fiołek róża bez,konwalia balia wściekły pies.

Pałka, zapałka, dwa kije, kto się nie schowa ten kryje

Dobrym pomocnikiem w zabawie w wyliczanki jest ta oto książka.

Pan Pierdziołka spadł ze stołka, Złamał nogę o podłogę. Olaboga - moja noga! Kupcie trumnę, bo ja umrę! Jeszcze trumna nie kupiona, A już noga wygojona.

Pan Pierdziołka pamięta również o dzieciach, które lubią być czasem niegrzeczne, podpowiada jak zawstydzić skarżypytę, beksa-lalę i kogoś kto się gniewa.

Kto się gniewa, niech się gniewa, Niech se przypnie nos do drzewa. Niech to drzewo dotąd nosi, Aż się z nami nie przeprosi!

IV. ZABAWY SŁOWEM.

LIST DO DZIECKA W INNYM KRAJU.Piszecie list do osoby, której nie znacie. Podajcie imię i nazwisko i wybierzcie sobie kraj, do którego napiszecie.

27

Drogi/Droga ....................z............................ Nazywam się ....................................................... i mam ......... lat. Mam ..................... oczy i ....................... włosy. Najbardziej lubię kolor ................................... Moje ulubione zwierzę to .............................. Jestem smutny gdy………………………………………………………………………………………………………………………. …….................................................................................................................................................... Cieszę się gdy .................................................................................................................................. Najchętniej jem ...............................................................................................................................

Moim najpiękniejszym przeżyciem było .........................................................................................

......................................................................................................................................................... Chciałbym aby mój tato .................................................................................................................. Chciałbym aby moja mama ............................................................................................................. Boję się kiedy w szkole .................................................................................................................... Kiedy dorosnę chciałbym być .......................................................................................................... Często jestem .................................................................................................................................. Najchętniej bawię się ...................................................................................................................... Moim najlepszym przyjacielem jest ................................................................................................ Mam nadzieję, że ............................................................................................................................ Chcę ci jeszcze napisać, że ..............................................................................................................

Co sprawiło wam przyjemność? Czy z kimś korespondujecie? Które zdanie było najtrudniejsze? Kogo wybraliście na adresata?

GORĄCE KRZESŁO. Siedząc w okręgu odliczamy kolejno, następnie wyznaczamy konkretny numer. Osoba , która ma podany numer siada na krzesło (przydzielamy jej określoną rolę np. piłkarza) i odpowiada na pytania zadane przez pozostałych. Może 3 razy odmówić odpowiedzi.

UKŁADANIE ZDAŃ.Prowadzący wypisuje w widocznym miejscu cztery różne litery. Gracze podzieleni na zespoły mają za zadanie wg tych liter ułożyć jak największą liczbę w miarę logicznych i sensownie brzmiących zdań. Przykład: Litery: GKPW. Zdania: Grzyb Krzysia Przewrócił Wannę, Gołoledź Kasowała Połowę Warszawy, Gęsi Krzyczały Płynąc Wisłą, Gniecie Kota Pulchna Wata itd. Uwaga: Wyrazy w zdaniach nie mogą się powtarzać.

KREATYWNA INTEGRACJA.

Tworzymy z uczestników dwa zespoły. Każdy otrzymuje kartkę i coś do pisania. Pierwsza grupa ma za zadanie napisać 15 pytań zaczynających się na słowo „dlaczego”. Druga grupa musi stworzyć 15 zdań zaczynających się od „bo”. Grupy nie mogą wiedzieć o zadaniach drugiej ekipy.Po skończeniu zadania. Pierwsza grupa czyta po kolei swoje zdania, druga próbuje dopasować swoją odpowiedź, do zadanego pytania. Wyjdą z tego naprawdę śmieszne rzeczy.Przykład:Dlaczego wieje wiatr, bo konie nie śpią na drzewach.Dlaczego niebo jest niebieskie, do ktoś chrapie w nocy.

28

Sens, mało tu znaczy. Liczy się dobra zabawa. I integracja…

KREATYWNA INTEGRACJA II.

Wymyślamy niecodzienne historyjki lub scenki.Przygotowujemy je wcześniej, bądź (to lepsze) wymyślamy wspólnie z uczestnikami różnego rodzaju „zadania”. Będą to zdania typu:- Jakich sytuacji, zdarzeń nie życzymy sobie podczas ferii?;- Które słowa możesz skierować do swojego kolegi, ale nie możesz do rodziców, opiekunów?;- Co w tym momencie myśli sobie prowadzący zajęcia?; - Gdyby zwierzęta potrafiły mówić, to (przecież mówią w wieczór wigilijny);- Gdyby Ziemia była plaska, to;- Gdyby babcia miała wąsy, to;- Gdyby drzewa mogły chodzić, to; - Gdyby gwiazdy pokazywały się raz na sto lat, to; - Gdyby świnie umiały fruwać, to; - Gdyby ludzie nie kłamali, to;- Gdyby musiało się dotrzymywać wszystkich obietnic, to; - Gdyby barwy naszej skóry zmieniały się zależnie od naszych emocji, to; - Gdyby za pomocą naszego telewizyjnego pilota można było kierować ludźmi, to;- Gdyby czas był kasetą magnetowidową, to; - Gdyby hipopotamy mieszkały na najwyższym piętrze w domu bez windy, to;- Gdyby Święty Mikołaj rzeczywiście przynosił prezenty gwiazdkowe, to; - Gdyby mój nos wydłużał się gdy kłamię jak u Pinokia, to; - Gdyby ludzie umieli latać, to;- gdyby Ziemię odwiedzili goście z kosmosu, to;- gdyby wyschły wszystkie oceany, to;Zadaniem uczestników jest odpowiedzieć na pytanie, bądź dopowiedzieć kwestię. Na jedną historyjkę lub „scenkę” może oczywiście przypadać wiele odpowiedzi. Prosimy odpowiadających o pojedyncze zdania. Zabawę można rozgrywać indywidualnie lub jako rywalizację dwóch grup, czy jako przerywnik.

KONKURS NA PREZENTERA.

Wybrani uczestnicy otrzymują ten sam tekst, np. fragment książki, artykułu z gazety, i mają go odczytać z zaproponowaną przez prowadzącego interpretacją: - jak ksiądz wygłaszający kazanie,- jak sprawozdawca sportowy komentujący mecz, - jak nauczyciel prowadzący lekcję, - jak prokurator wygłaszający mowę oskarżycielską, - jak babcia tłumacząca wnuczkowi, - jak policjant w czasie kontroli drogowej.

Pomysłów może być bez liku.

SŁOWNA SZTAFETA.

29

Jest to gra, którą można przeprowadzić grupami. Dzieci siadają w rzędach, jedno za drugim, każde z długopisem lub ołówkiem w ręku. Pierwsza osoba otrzymuje kartkę papieru. Na sygnał prowadzącego pisze na niej jakiś wyraz i na następny sygnał podaje kartkę do osoby siedzącej z tyłu, która stara się jak najszybciej dopisać swój wyraz, aby powstało logiczne zdanie. Tak, aż do momentu, gdy ostatnia osoba wpisze swój wyraz. Zwycięża ten zespól, którego zdanie będzie mądrzejsze.

Najlepiej, aby prowadzący dawał sygnał gwiżdżąc. Odstępy pomiędzy kolejnymi sygnałami należy dopasować do wieku grających.

GDYBYM BYŁ…

Każdy uczestnik wg. wybranej kolejności kończy zdanie np. „Gdybym był jabłkiem, to byłbym…”, a następnie uzasadnia swój wybór.Istnieje wiele modyfikacji wedle potrzeb, zamiast owoców mogą być zwierzęta, kwiaty, marki samochodów itd. wszystko zależy od kreatywności i fantazji.

OPOWIEŚCI W KRĘGU.

Tą zabawę, w trochę innej formie, znamy już z zajęć teatralnych. Nie zaszkodzi poznać nową odmianę tej zabawy. Siadamy w kole i kolejno wypowiadamy się na zadany przez prowadzącego temat. Może to być np. „Najśmieszniejsza przygoda, jaką przeżyłem”, „Najgorsza rzecz, jaka mi się przytrafiła”, „Spotkanie z duchami”, „Najgłupiej spędzony czas nad wodą”. Nie wolno nikogo zmuszać do zwierzeń, wypowiedzi nie należy komentować chyba, że wygłupiamy się wszyscy, a komentarze mają na celu rozśmieszenie towarzystwa.

PRZYSŁOWIA.

Zabawa polega na sprawdzeniu znajomości przysłów. Dzieci, w zależności od liczby dzielimy na dwie lub trzy grupy i prowadzący po kolei czyta im początki przysłów, zadaniem dzieci jest jak najszybsze dokończenie ich. Wygrywa ta drużyna, której uda się odgadnąć jak najwięcej przysłów.

Propozycje przysłów:

- Apetyt rośnie w miarę jedzenia. - Bez pracy nie ma kołaczy. - Biednemu zawsze wiatr w oczy. - Być kulą u nogi. - Być pracowitym jak pszczoła.- Cel uświęca środki.- Cisza jak makiem zasiał.- Co cię nie zabije, to cię wzmocni.- Co dwie głowy, to nie jedna.- Co kraj, to obyczaj.- Co ma wisieć, nie utonie.- Co ma piernik do wiatraka?- Co się odwlecze to nie uciecze.- Co z oczu, to z serca- Co za dużo to niezdrowo- Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.- Czuć się jak ryba w wodzie.- Czym chata bogata tym gościom rada.

30

- Darowanemu koniowi w zęby się nie zagląda.- Dla chcącego nic trudnego.- Do wesela się zagoi.- Drzeć z kimś koty.- Dzieci i ryby głosu nie mają.- Gdy kota nie ma, myszy harcują.- Gdy się człowiek spieszy, to się diabeł cieszy. - Gdzie diabeł nie może tam babę pośle.- Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść. - Gdzie się dwóch bije tam trzeci korzysta.- Głupi ma zawsze szczęście.- Gość w dom – Bóg w dom.- Grosz do grosza, a będzie kokosza.- Hulaj dusza, piekła nie ma.- Idzie luty podkuj buty.- Jajko mądrzejsze od kury.- Jaka praca, taka płaca.- Jak cię widzą, tak cię piszą.- Jak kamień w wodę.- Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.- Jak pies je, to nie szczeka bo mu miska ucieka.- Jak się nie ma co się lubi, to się lubi co się ma.- Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz.- Jak trwoga, to do Boga.- Jedna jaskółka wiosny nie czyni.- Każdy jest kowalem swego losu.- Kląć jak szewc.- Kłamstwo ma krótkie nogi.- Kogut myślał o niedzieli, a w sobotę łeb ucięli.- Komu w drogę, temu czas.- Kto pierwszy ten lepszy.- Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.- Kto pyta, nie błądzi.- Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.- Kto się czubi, ten się lubi.- Kto śpi ten nie grzeszy.- Kuj żelazo póki gorące.- Kwiecień – plecień, co przeplata, trochę zimy, trochę lata.- Leje jak z cebra.- Lepiej nosić, jak się prosić.- Lepsza byle jaka prawda, niż dobre kłamstwo.- Lepszy rydz niż nic.- Licho nie śpi.- Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.- Ładnemu we wszystkim ładnie.- Łatwo przyszło – łatwo poszło.- Małe dzieci – mały kłopot, duże dzieci – duży kłopot.- Masz babo placek.- Miłego złe początki.- Mądry Polak po szkodzie.- Mowa jest srebrem, a milczenie złotem.- Mówił dziad do obrazu, a ten do niego ani razu. - Na złodzieju czapka gore

31

- Nadzieja – matką głupich- Ni prośbą, ni groźbą.- Ni z gruszki, ni z pietruszki.- Nie bądź w gorącej wodzie kąpany.- Nie chce góra przyjść do Mahometa, musi Mahomet przyjść do góry.- Nie chwal dnia przed zachodem słońca.- Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy.- Nie dziel skóry na niedźwiedziu.- Nie dolewaj oliwy do ognia.- Nie kupuj kota w worku.- Nie ma dymu bez ognia.- Nie ma to, jak we własnym domu.- Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło.- Nie mów hop, póki nie przeskoczysz.- Nie mów drugiemu, co tobie nie miłe.- Nieszczęścia chodzą parami.- Nie płacz nad rozlanym mlekiem.- Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki. Panta rhei.- Nie wszystko złoto, co się świeci.- Nie wywołuj wilka z lasu.- Nudy na pudy.- Od przybytku głowa nie boli.- Paluszek i główka to szkolna wymówka.- Pasuje jak wół do karety.- Pieniądze szczęścia nie dają.- Pierwsze koty za płoty.- Pod latarnią najciemniej.- Prawda w oczy kole.- Przyszła koza do woza.- Przyszła kryska na Matyska.- Raz na wozie, raz pod wozem. - Rozebrał się jak do rosołu.- Stara miłość nie rdzewieje.- Starość nie radość, młodość nie wieczność.- Stary, ale jary- Strach ma wielkie oczy.- Strzeżonego Pan Bóg strzeże.- Szewc bez butów chodzi.- Szukajcie, a znajdziecie.- Szukać igły w stogu siana.- Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni.- Trafiła kosa na kamień.- Trafić z deszczu pod rynnę.- W marcu jak w garncu.- Wszystko, co dobre, szybko się kończy.- Wybiera się, jak sójka za morze.- Wystroił się jak stróż w Boże ciało.- Wyszło szydło z worka.- W zdrowym ciele zdrowy duch.- Zapomniał wół, jak cielęciem był.- Zgoda buduje, niezgoda rujnuje- Złego diabli nie biorą.

32

- Z pustego i Salomon nie naleje.- Żeby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała.

DZIESIĘĆ ZABAWNYCH FAKTÓW.

Przygotowujemy tyle kartek z niżej prezentowanym tekstem ilu jest podopiecznych i… bawimy się.

1. Nie możesz umyć oczu mydłem.2. Nie możesz policzyć swoich włosów.3. Nie możesz oddychać przez nos z wyciągniętym jednocześnie językiem.4. Właśnie sprawdzasz punkt 3.6. Kiedy wykonałeś punkt trzeci, zdałeś sobie sprawę, że to możliwe tylko, że… wyglądałeś jak pies.7. Uśmiechasz się teraz bo dałeś się oszukać.8. Pominąłeś punkt 5.9. Właśnie sprawdziłeś, że punktu piątego nie było.

GŁUCHY TELEFON.

Wszyscy siadają w kręgu, na podłodze lub na krzesłach. Zaczynający zabawę wymyśla długie słowo albo zdanie i szeptem przekazuje sąsiadowi na ucho. Ostatnia osoba, do której dotrze przekaz, mówi głośno, co usłyszała. Im więcej osób i im dłuższe słowo lub zdanie, tym większe prawdopodobieństwo, że ktoś nie dosłyszy i przekręci. Wtedy jest dużo śmiechu.

BAŁWAN.

Pozycja dowolna. Prowadzący z pełnym namaszczeniem ogłasza: „Cisza na morzu, za chwilę odezwie się BAŁWAN, a tym bałwanem będzieeee...” - i tu zawiesza głos. Wszyscy milczą, bo nikt nie chce zostać bałwanem. Kto przerwie ciszę słowem lub śmiechem, daje fant. Najczęściej fanty dają śmieszki, które nie wytrzymują długiego napięcia w bezruchu i ciszy.

ANAGRAMY.

Prowadzący podaje wszystkim jednocześnie wyraz-matkę, z którego liter tworzone będą inne wyrazy. Tworzone wyrazy (rzeczowniki), muszą być w mianowniku liczby pojedynczej. Mogą to być nazwy własne, ale nie liczy się skrótów np. PKP, PKS, SKOK, UMK, WSZW, PKO itp. Litery użyte w wyrazach nowo utworzono muszą, być użyte w liczbie mniejszej niż w wyrazie - matce lub równej. Dla ułatwienia zadania możemy dopuścić do użycia podwójnej liczby samogłosek. Ocena: wersja skrócona: 1 wyraz -1 punkt. W tym wypadku wygrywa ten, kto ma najwięcej wyrazów, wersja dłuższa: poprzez czytanie eliminuje się wyrazy powtarzające się u co najmniej dwóch osób. Wygrywa osoba, która ma najwięcej wyrazów nie powtarzających się. Czym dłuższe słowo-matka tym łatwiej konstruować wyrazy. Przykładowe słowa: -pterodaktyl: lektorat, protetyka, lektorat, leopard, dyktator, protetyk, plotkara, terakota, torpeda, koperta, kadryl, ploter, trotyl, daktyl, katedra, kotlet, lektor, parytet, polder, polerka; -mandarynka: rynna, rak, mak, kara, mara, arka, dar, marka, dym...

DOBIERZ RYM.

33

Prowadzący zajmuje miejsce w środku kręgu i wskazuje któregoś z uczestników. Podaje jakiś wyraz, do którego natychmiast trzeba podać wyraz rymujący się z nim, na przykład:ciepło - piekło, klapa - atrapa, kaczka - dziwaczka… Wskazany uczestnik musi szybko wstać i natychmiast dać odpowiedź. Jeśli mu się nie uda, stoi tak długo, aż prowadzący da mu szansę poprawienia się. Zawodnik, który trzykrotnie nie będzie umiał podać rymującego się wyrazu, odpada z gry lub daje fant.

ŁAŃCUCH ZE SŁÓW.

Wszyscy uczestnicy mają kartki i przybory do pisania. Pierwsza osoba podaje dowolny rzeczownik. Wszyscy starają się w określonym czasie ułożyć jak najdłuższy łańcuch z rzeczowników, które zaczynają się na tę samą literę, na którą kończy się poprzedni. Wygrywa ten, kto ułoży najdłuższyłańcuch.P r z y k ł a d: dom – most – trop – pudło – obraz – zegar – rakieta – atom – materac – cegła...Po kilku powtórkach takiego konkursu, gdy gracze nabiorą wprawy, można wprowadzić utrudnienie: według zasady-układamy łańcuchy imion albo nazw roślin czy miejscowości.Łańcuchy można także układać bez zapisywania. Pierwszy uczestnik mówi głośno wymyślone przez siebie słowo, a następni, jeden po drugim, podają rzeczowniki rozpoczynające się na ostatnią literę poprzedniego. Wyrazy nie mogą się powtarzać.Odpada z gry ten, kto nie potrafi szybko podać właściwego rzeczownika. Kto dotrwa do końca, nie popełniając żadnego błędu, wygrywa.

KTO ZNA WIĘCEJ NAZWISK.

Znanych ludzi (pisarzy, naukowców, królów, wodzów, artystów, aktorów, piosenkarzy itp.) znamy bez liku. Ale czy na pewno? Jeden z graczy wymienia jakąś literę. Pozostali na kartkach wypisują jak najwięcej znanych osób, których nazwiska zaczynają się na tę literę. Mają na to określony czas. Po tym czasie jeden z grających głośno odczytuje nazwiska, które zapisał na kartce. Każdy, kto ma na swojej kartce wyczytywane nazwisko, skreśla je. Wygrywa ten, kto ma najwięcej niewyczytanych nazwisk.

SMS.

Wymyślamy długi wyraz, np. Konstantynopol. Każdy uczestnik zapisuje go na kartce. Teraz mamy trzy minuty na napisanie SMS-a złożonego ze słów zaczynających się na kolejne litery wymyślonego wyrazu. SMS może zawierać imię, nazwisko i adres. W naszym przykładzie: „Konie otrzymały nowe, stajnie. To absolutna niespodzianka. Teraz Yankes, nasz ogier, pomieszka oblizując lejce”.Po trzech minutach odczytujemy na głos SMS-y. Kto napisał najśmieszniejszy, najzgrabniejszy, najciekawszy?

KILOMETROWY LIST.

Zaopatrujemy się w rekwizyty: arkusz papieru pakowego i pisak. Dzieci piszą po jednym zdaniu listu. Zdania muszą być: sensowne, prawdziwe, powiązane z poprzednimi.Jeśli ktoś nie potrafi wymyślić następnego zdania, odpada z zabawy. Kto został na „placu boju”, ma obowiązek zakończyć list zabawnym zdaniem i przysługuje mu prawo do zdecydowania, komu ten długi list wyślemy.

ŁAMAŃCE JĘZYKOWE.

Ta zabawa przysparza wielu trudności ale i doskonale poprawia humor. Kto potrafi w szybkim tempie wyrecytować?

34

Suchą szosą szedł Sasza do suszarni suszyć śliwki.

W czasie suszy szosa sucha.Czy tata czyta cytaty Tacyta?

Ząb - zupa zębowa, dąb - zupa dębowa. (niebezpieczne)

Poczmistrz z Tczewa, rotmistrz z Czchowa.

Nie pieprz, Pietrze, wieprza pieprzem, bo przepieprzysz wieprza, Pietrze!

Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie.

Stół z powyłamywanymi nogami? I cóż, że ze Swarzędza.

Czy trzy cytrzystki grają na cytrze? Czy jedna płacze, a druga łzy trze?

Czarna krowa w kropki bordo gryzła trawę, kręcąc mordą.

Czarny dzięcioł z chęcią pień ciął.

Czy rak trzyma w szczypcach strzęp szczawiu, czy trzy części trzciny?

Cesarz czesał włosy cesarzowej, cesarzowa czesała włosy cesarza.

Gdy Pomorze nie pomoże, to pomoże może morze, a gdy morze nie pomoże, to pomoże może Gdańsk.Spadł bąk na strąk, a strąk na pąk. Pękł pąk, pękł strąk, a bak się zląkł.

W trzęsawisku trzeszczą trzciny, trzmiel trze w Trzciance trzy trzemieliny a trzy byczki znad Trzebyczki z trzaskiem wiążą trzy trzewiczki.

Bzyczy Bzyk znad Bzury zbzikowane, czyste bzdury. Bzdurstwa bzdurzy i nad Bzurą w bzach bajdurzy. Bzdurnie bzyczy bo zbzikował i ma bzika.

Trzynastego w Szczebrzeszynie chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie. Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie: cóż ma znaczyć to tarzanie? Wezwać trzeba by lekarza, zamiast brzmieć ten, chrząszcz się tarza. Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie, że w nim zawsze chrząszcz brzmi w trzcinie.A chrząszcz odrzekł nie zmieszany: przyszedł wreszcie czas na zmiany. Drzewiej chrząszcze w trzcinie brzmiały, teraz będą się tarzały.

Trzódka piegż drży na wietrze. Chrzęszczą w zbożu skrzydła chrząszczy. Wrzeszczy w deszczu cietrzew w swetrze drepcząc w kółko pośród gąszczy.

Czesał czyżyk czarny koczek, czyszcząc w koczku każdy loczek, po czym przykrył loczek toczkiem, lecz część loczków wyszła boczkiem.

Czarny dzięcioł z chęcią pień ciął.

35

Turlał goryl po Urlach kolorowe korale. Rudy góral kartofle tarł na tarce wytrwale. Gdy się spotkali w Urlach, góral tarł, a goryl turlał chociaż sensu w tym nie było wcale.

Hasał Huczek z tłuczkiem wnuczka i niechcący huknął żuczka. Ale heca wnuczek mrukną i z hurkotem w hełm się puknął. Leży żuczek, leży wnuczek, a pomiędzy nimi tłuczek. Stąd dla Huczka jest nauczka by nie hasać z tłuczkiem wnuczka.

W grząskich trzcinach i szuwarach kroczy jamnik w szarawarach. Szarpie kłącza oczeretu i przytwierdza do beretu. Ważkom pęki skrzypu wręcza, ptaszkom suchych trzcin naręcza, traszki chrustem wciąż zamęcza. A gdy zmierzchać się zaczyna z jaszczurkami sprzeczkę wszczyna. Po czym znika w oczerecie w szarawarach i w berecie.

BYLI ŻYLI TRI JAPOŃCY.

Ta wyliczanka jest bezosobowa, neutralna - nikogo nie wskazuje.Pamięta czasy wojny rosyjsko - japońskiej 1905 r. Należy ją recytować „zacjągając” z rosyjska:

Byli żyli tri Japońcy:Jachcy, Jachcy drachcy, Jachcy drachcy-droń.I tak ani żenilis: Jachcy na Cipci, Jachcy drachcy na Cipciripci,Jachcy drachcy-droń na Cipciripci-rampampoń.I taki mieli dzjetiej:Jachcy, Cipci-Szach, Jachcydrachcy, Cipciripci-SachszarachJachcydrachcy-droń, Cipciripci-rampampoń-zachszarach-szachszaroń.

Inna wersja:

Byli żyli tri Japońcy:Jakcy,Jakcy-drakcy, Jakcy-drakcy-drak.Ani żenilis: Jakcy na Cy-poncy,Jakcy-drakcy na Cy-woncyJakcy-drakcy-drak na Cy-droncy.I taki imieli dzjetiej: Jakcy, Cy-poncy-Szach, Jkcy-drakcy Cy-woncy-Szach Jakcy-drakcy-drak Cy-droncy Szachszarach-szachszaroń.

Dalsze losy Japońców zginęły w mrokach niepamięci.

SPRYTNE SYLABY.

Ta gra pozwoli w zabawny sposób na połączenie się w dowolne grupy. Wystarczy, że wcześniej prowadzący zajęcia przygotuje wyrazy, zawierające taką liczbę sylab jak liczne mają być zespoły. Na każdej kartce wypisuje jedną sylabę, a następnie rozdaje je losowo uczestnikom.Zadaniem uczestników jest dobrać się w grupy tak, by każda stworzyła jeden wyraz.Ciekawe jest to, że im większa grupa, tym większe szanse, że uczestnicy stworzą wyrazy, które nie zostały przygotowane. Warunek - wyrazy muszą być prawdziwe.

ŁAŃCUCH WYRAZÓW.

Uczestnicy zabawy siedzą swobodnie w kręgu. Pierwsza osoba mówi dowolny wyraz. Kolejna powtarza go i dodaje kolejny wyraz. Kolejne słowo musi się zaczynać na literę, na którą skończył się

36

poprzedni wyraz. Jeśli pierwsze słowo to „SKRAWEK”, to kolejna osoba musi wybrać słowo na literę „k”. Gra wydaje się prosta, ale łańcuch wyrazów robi się coraz dłuższy i odtworzyć je trzeba według kolejności. Gdy ktoś się pomyli może albo odpaść albo zostawić fant. Celem gry nie jest rywalizacja ale ćwiczenie umysłu i dobra zabawa.

DŻUNGLA.

Rozdajemy uczestnikom karteczki na nazwami zwierząt. Każde zwierzę powinno się powtórzyć dwa razy. Na sygnał prowadzącego wszyscy zaczynają naśladować głosy swoich zwierząt, szukając w tym czasie tego samego zwierzęcia.

Potrzebne materiały: karteczki z nazwami zwierząt wydających słyszalne odgłosy, (pająk albo pchła nie byłyby efektowne ale bardzo zabawne).

V. ZABAWY Z REKWIZYTAMI.

GRA W KAPSLE.

Gra wykorzystuje kapsle od butelek. Istnieje wiele jej rodzajów, których cechą wspólną są właśnie kapsle, wprawiane w ruch po płaskiej powierzchni za pomocą pstrykania ich palcami. Do gry najczęściej wykorzystuje się kapsle zalane woskiem, plasteliną, gipsem bardzo często ozdobione w wymyślny sposób.

Warianty gry w kapsle:

Rzut - gracze rzucają kolejno kapsle w stronę ściany. Czyj kapsel będzie bliżej ściany, ten wygrywa i zabiera innym graczom po kapslu. Zbijak - polega na trafianiu kapsli przeciwnika swoimi lub wybijaniu z ustalonego obszaru gry. Piłka nożna - Grają dwie drużyny. Wyznacza się jednego kapsla jako piłkę. Zawodnicy pstrykają w piłkę by ta trafiła do bramki przeciwnika. Nie ma bramkarzy

Wyścig (zwany dawniej również wyścigiem pokoju) - zawodnicy pstrykają na zmianę swoje kapsle, wygrywa ten, kto pierwszy swoimi kapslami pokona tor przeszkód lub wyznaczoną trasę. Wypadnięcie kapsla poza wyznaczoną trasę jest karane cofnięciem ruchu. Z tego powodu przewagę mają kapsle dodatkowo obciążone, trudniej wpadające w niekontrolowane toczenie. Rozgrywki w formie wyścigów po ustalonej trasie prowadzone były za pomocą kapsli zawierających w wewnętrznej stronie flagi państw biorących udział w emitowanym w TV Wyścigu Pokoju. Obecnie

37

możemy pobawić się w Tour de Pologne. Dawniej flagi, dziś logo teamów możemy podkleić do kapsli plasteliną.

ŁOWIENIE RYBEK.

Rybki możemy kupić, ale fajniej będzie gdy zrobimy je sami. Łowimy na czas.

SSAK, RYBA, PTAK.

Dzieci tworzą koło. W środku staje jedno dziecko, trzymając piłkę mówi: ssaak, rybaa, ptaak. SSAK! I rzuca piłkę do jednego z dzieci w kole, równocześnie licząc głośno (dość wolno) do 5. Dziecko, które złapało piłkę, powinno wymienić nazwę jakiegoś ssaka. Jeżeli nie zdąży lub powie złą nazwę, odchodzi. Gdy poda prawdziwą odpowiedź wchodzi do środka koła i trzymając piłkę znów woła: ssaak, rybaa, ptaak. RYBA! I rzuca piłkę do kogoś innego, kto ma wymienić nazwę ryby. Jeśli na końcu będzie słowo: ptak, to oczywiście trzeba powiedzieć nazwę ptaka.

38

Nazwy zwierząt nie mogą się powtarzać.

ZAPAMIĘTUJEMY DOTYKIEM.

Uczestnicy zabawy stają w kole, twarzami na zewnątrz. Można też zasłonić im oczy. Prowadzący podaje po kolei, wcześniej przygotowane, przedmioty pierwszej osobie. Ta po ich „obejrzeniu” rękoma podaje je dalej. Gdy wszystkie rekwizyty wrócą do prowadzącego - ten daje znak i uczestnicy rozchodzą się. Ich zadaniem jest zrobić listę rzeczy jakie mieli w rękach.Za pamiętanie jednego przedmiotu we właściwej kolejności - 2 pkt.Za pamiętanie jednego przedmiotu w niewłaściwej kolejności - 1 pkt.

DO CZEGO TO MOŻE SŁUŻYĆ ?

Wymyśl jak najwięcej zastosowań do dziwnych rekwizytów. Zabawa jest prosta. Dwóm (lub więcej) zespołom dajemy różne, najlepiej dziwne, rekwizyty. Zespoły

na przemian muszą wymyślać ich zastosowanie odgrywając scenkę; ogrywając te przedmioty. W zabawie chodzi o rozbudzenie kreatywności, a nie współzawodnictwo.

PUDEŁKO ZAPAŁEK.

= Rekwizyty: pełne pudełko zapałek, kartka papieru, pisak. Pudełko zapałek, do połowy wysunięte poza blat stołu czy stołka, służy do tego, by... energicznie

w nie pstrykać. Po pstryknięciu pudełko spada naklejką do góry (2 punkty), staje na najmniejszym boku (10 punktów) lub na boku z draską (5 punktów). Pstrykamy, licząc punkty do momentu, kiedy nie chcemy ryzykować dalej i oddajemy następnemu graczowi pudełko, zapisując uzyskane punkty. Bo jeżeli skusimy - czyli pudełko wyląduje naklejką do dołu - nie liczą się „upstrykane” w tej kolejce punkty. Pstryknięcie pudełka poza obręb stołu powoduje utratę wszystkich uzbieranych punktów. Pstryka się tak długo, póki jeden z graczy nie osiągnie uzgodnionej liczby punktów.

= Dwa pudełka kładziemy na grzbietach dłoni. Przysiadamy, kładziemy się na brzuchu, na plecach. Wstajemy. Spadnięcie pudełka eliminuje z gry. Liczy się czas wykonania zadania.

= Dwa pudełka kładziemy na barkach. Wykonujemy 10 przysiadów. Spadnięcie pudełka eliminuje

z gry. = Pudełko ułożyć na palcach stopy. Podrzucić i złapać w dłonie. Wygrywa ten kto podrzuci najwięcej razy.

= Pudełko ułożyć na palcach stopy. Odrzucić je jak najdalej. Liczy się odległość.

SERSO I INNE RZUTY. To rzut kółkami do kijka trzymanego w ręku (konkurencja w parach) lub przywiązanego do krzesła (konkurencja indywidualna), lub po prostu do nóg odwróconego krzesła (każda noga oznaczona liczbą punktów możliwych do zdobycia). O wykonanie kół możemy poprosić dzieci. Możemy rzucać do celu (kosza, patyka, koła itp.) różnymi przedmiotami (piłka, woreczek z grochem).

TAŃCE.

39

W parach. Taniec z piłeczkami pingpongowymi - piłeczki między czołami. Taniec z balonami - balony między brzuszkami. Taniec z kartką papieru pomiędzy barkami. Indywidualnie. Taniec z płytą CD między kolanami. Taniec z pudełkiem zapałek,woreczkiem na głowie itd. Muzyka towarzysząca zabawie powinna być coraz szybsza. Wygrywa… wiadomo kto.

HULA HOP. Wersja klasyczna. Kto zrobi najwięcej obrotów kołem na brzuchu. II wersja. Kładziemy koła hula hop na podłodze w kręgu. Kół jest o jedno mniej niż liczba uczestników zabawy. Dzieci krążą wokół leżących kół w rytm muzyki. Gdy ta gwałtownie się urywa, wskakują szybko do środka hula hopów i podciągają koła na wysokość brzuchów. Kto nie zdąży… odpada. Zabieramy jedno koło i zabawa toczy się dalej, aż zastanie jedno koło i dwójka dzieci. Jedno z nich to zwycięzca.

POSZEDŁ MAREK NA JARMAREK.

Poszedł Marek na jarmarek

Kupił sobie oś.

Postawił ją za stodołą,

Zabrał mu ją ktoś.

Więc sąsiady wnet do rady,

Aż mu rzeknie ktoś:

– Idźże, Marek, na jarmarek,

Kupże nową oś.

Poszedł Marek na jarmarek,

Kupił sobie oś.

Postawił ją za stodołą,

Zabrał mu ją ktoś!

Do zabawy potrzebny jest gruby kij. Wszyscy stają w kole. Prowadzący podchodzi do jednej osoby, mówiąc: „Poszedł Marek na jarmarek, kupił sobie oś” i wręcza jej kij. Uczestnik powtarza to zdanie i dodaje coś od siebie, na przykład „i rower”.Z chwilą wypowiedzenia ostatniego słowa przekazuje kij któremuś z uczestników. Każdy następny powtarza zdanie poprzednika i dorzuca nazwę kolejnego przedmiotu kupionego przez Marka na jarmarku, po czym podaje kij dalej. Kto się pomyli przy wyliczaniu przedmiotów odpada z gry.

CIEPŁO - ZIMNO.

40

Jedna osoba wychodzi za drzwi, a pozostałe ukrywają dowolny niewielki przedmiot. Szukający wraca i korzysta z podpowiedzi uczestników zabawy. Grupa mówi: „ciepło, cieplej, gorąco”, kiedy szukający zbliża się do ukrytego przedmiotu, i „zimno, zimniej, lodowato”, kiedy się od niego oddala. Runda zabawy kończy się z chwilą odnalezienia ukrytego przedmiotu. Wychodzi następna osoba i wszystko się powtarza, aż uczestnicy się znudzą.

DO CZEGO MOŻNA UŻYĆ ?

Materiały: tyle kartek i pisaków, ile dzieci bierze udział w grze. Osoba prowadząca pokazuje lub wymienia jakiś przedmiot (linijkę, kamień, piłkę, garnuszek, pisak, gałąź itp.) i pyta: „Do czego można tego użyć?”. Uczestnicy wysilają intelekt i w ciągu kilku minut wypisują wszystkie możliwe, ich zdaniem, pożytki wynikające z posiadania np. linijki (do rysowania prostych kresek, do mierzenia, do cięcia papieru, do krojenia szczypiorku, do smarowania masła...). Wygrywa osoba, która wymieniła najwięcej czynności dających się wykonać za pomocą linijki. Na specjalną nagrodę zasłuży ten, kto wymyślił najbardziej odlotową czynność, byle rzeczywiście możliwą do wykonania (np. zastąpienie linijkami rakietek do ping ponga).Uwaga! Jeśli jakaś czynność budzi wątpliwości (np. jedzenie kisielu linijką), to można poprosić autora pomysłu o demonstrację lub też przegłosować, czy istnieje prawdopodobieństwo jej wykonania.

TRZYMAJ - PUŚĆ.

Uczestnicy ustawiają się w kręgu, trzymając w rękach długi sznur, opasujący okrąg. Prowadzący podchodzi do poszczególnych osób i wydaje polecenie: „trzymaj” lub „puść”. Polecenie to jednak zawodnik musi wykonać odwrotnie, to znaczy, jeżeli usłyszał: „puść”, powinien dalej trzymać sznur, a jeśli: „trzymaj”, natychmiast puszcza sznur. Kto się pomyli, odpada z dalszej gry. Efektów dźwiękowych doświadczymy używając zamiast sznura np. piłeczek pingpongowych.

ŻYWIOŁY.

Wszyscy siedzą w kole lub stoją w szeregu. Jedna osoba rzuca do innych kolejno piłkę i mówi: „ziemia”, „woda”, „powietrze”. Każdy, kto złapie piłkę, musi szybko wymienić zwierzę żyjące w danym środowisku i odrzucić piłkę. Zabawę możemy urozmaicić, dodając „ogień”. Na to hasło nie należy łapać piłki. Kto się pomyli, daje fant lub odpada z gry. Gra jest tym atrakcyjniejsza, im szybciej się toczy. O wygranej decyduje refleks.

PRZEBIERAŃCY.

To zabawa najlepsza dla dużej grupy. Każdy z uczestników wkłada do worka kilka przyniesionych rzeczy (stroje, chustki, szaliki, kapelusze). Wybieramy trójkę sędziów, którzy ocenią przebierańców. Na hasło „start” każdy kolejno podbiega do worka i wyciąga po jednej rzeczy, aż do ostatniego elementu. W ciągu dwóch minut (sędziowie mierzą czas) trzeba się ubrać w wyciągnięte ubrania. A teraz pora na pokaz mody! Sędziowie przyznają punkty od 0 do 10.Kto dostanie najwięcej, ten zostanie królową lub królem przebierańców.

WSZYSCY, KTÓRZY.

Wszyscy uczestnicy siadają na krzesłach wokół zaczynającego grę. Liczba uczestników jest o jeden większa niż krzeseł. Uczestnik bez krzesła wypowiada szereg stwierdzeń, np. niech wstaną wszyscy, którzy noszą buty! Następnie, ci którzy noszą swetry muszą wstać i poszukać sobie nowego krzesła. Zaczynający grę też oczywiście szuka miejsca. Ten uczestnik, który został bez swojego miejsca wypowiada kolejne stwierdzenie, itd.

41

Przykłady stwierdzeń - niech wstaną wszyscy, którzy: -jedli dzisiaj owoce, -lubią gry komputerowe, -są blondynami -grają na gitarze, -nie myli dzisiaj zębów, itd.

FANTAZYJNY KAPELUSZ.

Każdy z uczestników otrzymuje duże gazety lub kartę z tablicy papierowej (flipchart). Zadanie polega na wykonaniu kapelusza o dowolnym kształcie i wielkości. Po wykonaniu uczestnicy proszeni są o komentarz i wyjaśnienie własnego projektu kapelusza.

Potrzebne materiały: papier, klej w sztyfcie, spinacze, plaster przezroczysty. Zamiast papieru można (nawet z lepszym skutkiem) użyć podobnej wielkości płótna lub innego materiału.

ZŁAP I POWIEDZ.Uczestnicy zabawy ustawiają się w kole. Jedna osoba staje w środku i po kolei rzuca piłkę do każdego, mówiąc np. „kolor na N", „miasto na W", „zwierzę na P". Trzeba złapać piłkę i szybko odpowiedzieć np. „niebieski", „Warszawa", „pies". Jeżeli to się komuś nie uda, prowadzący rzuca piłkę wysoko w górę i ten, kto ja złapie, wchodzi do kółka i zaczyna kierować zabawą.

VI. ZAGADKI.

Wszyscy uwielbiają zagadki, można się w nie bawić zawsze, w każdym miejscu. Odgadnięcie trudniejszych zagadek to dopiero powód do dumy.

CZYJA TO RĘKA?Dwie osoby trzymają rozciągnięty parawan za którym stoi pięcioro dzieci. Każde z nich trzyma wyciągniętą do góry dłoń, która jest widoczna nad linia materiału. Zadaniem pozostałej części grupy jest zgadnąć czyja to ręka.

JAKA TO BAJKA, FILM?

Prowadzący przygotowuje nagrania piosenek lub melodii charakterystycznych dla znanych dobranocek, bajek i filmów dla dzieci. Odtwarza je, a uczestnicy zgadują tytuły.

PODCHWYTLIWE ZDANIA.

Uczestnik po usłyszeniu zdania odpowiada: prawda lub fałsz.

1.Krówka leśna to zwierzę mleczne.2.Sosna ma liście.3.Syreny pływają.4. Wiewiórki jedzą grzyby.5.Biedronka zjada liście.6.Pierwotniak ma 10 komórek.7.Woda wrze w temp. 95 C.8.Lód topi się w temp -1C.

42

9.Samice wieloryba karmią swoje młode mlekiem.10.Ośmiornica ma 5 długich i 3 krótkie odnóża.11.Paw ładnie śpiewa tylko w maju.12.Pingwiny latają po skończeniu 10 lat.13.Ryby latają.14.Krokodyle składają jaja15.Dzięcioły chorują na wstrząs mózgu.16.Wrony siwieją na starość.17.Motyl żyje 10 lat.18.Kret nosi okulary.19.Pszczoły zbierają miód do słoików.20.Mrówki mają w sobie kwas.21.Słoń umie malować.22.Wielbłąd jest garbaty bo ma złamany kręgosłup.23.Orki umieją orać ziemię.24.Dżdżownica zjada ziemię.25.Koń śpi na stojąco.26.Para wodna jest widoczna.27.Szkło robi się z piasku.28.Cukier robi się z trzciny.29.Depresja to teren powyżej poziomu morza.30.Dym z pociągu elektrycznego w czasie jazdy wylatuje do tyłu.31.Delfin to ryba.32.Wieloryb je ryby.33.Zebra ma czarne paski.34.Pilot telewizyjny lata.35.Lód tonie w wodzie.36. Żyrafy mają 4, a nawet 5 rogów.37. Szybowiec ma silnik na benzynę.38. Gniazdo bociana waży 500 kg.39. Bosak nazywa się tak gdyż nie ma butów.40. Zakonnica to siostra konnicy.41. Wiewiórce zęby rosną przez całe życie.42. Węgorz przewodzi prąd elektryczny.43. Karaluch może żyć po odcięciu głowy 7 dni.44. Ze starych opon robi się drogi.45. W Morzu Martwym pływają ryby.46. Miś koala je pędy bambusa.47. Primadonna tańczy w balecie.48. Miś panda żyje na drzewach eukaliptusa.49. Primabalerina śpiewa w operze.50. Kukułka wysiaduje swoje jajka.51. Rekinowi rosną nowe zęby przez całe życie.52. Strusie fruwają wysoko.53. Słoń zjada choinki.54. Słoniowi rosną nowe zęby trzonowe.55. Kameleon może fruwać.56. Kret przeżuwa ziemię.57. Kot umie pływać.58. Wiewiórki amerykańskie przegryzają kable pod napięciem.59. Żaba ma skrzela.60. Jeż ma pchły.

43

61. Bociany są czarne.62. Struś umie latać.63. Kret ma oczy.64. Słoń je choinki.65. Pająk ma kilka par oczu.GŁUCHY TELEFON II.

Inna wersja zabawy w głuchy telefon. Tym razem będziemy rysować palcami po plecach innych.Dzieci siedzą na podłodze jeden za drugim. Ostatnia osoba na kartce zapisuje jakiś rzeczownik, następnie rysuje go palcem na plecach osoby przed nim. Przedostatnia osoba rysuje na plecach osoby przed nią, to co narysowała osoba za nią, aż do pierwszej osoby, która musi zgadnąć co ostatnia osoba zapisała na kartce.

KTO TO POWIEDZIAŁ ?

Wszyscy siedzą, jedna osoba staje tyłem do reszty. Siedzący wybierają spomiędzy siebie kogoś, kto ma się odezwać. Ten ktoś wypowiada jakieś krótkie zdanie, np. fragment wiersza lub przysłowie. Zgadujący odwraca się i wskazuje osobę, która się odezwała. Kiedy trafi, zamienia się miejscami z tym, kto mówił. Teraz on będzie zgadywać.

ZGADNIJ.

Jedna osoba wychodzi, pozostałe uzgadniają tytuł filmu, książki, gry komputerowej oraz przydzielają sobie słowa z tego tytułu. Zadaniem osoby po powrocie jest odgadnięcie tytułu, poprzez zadawanie pytań wielu osobom. Pytane osoby odpowiadają w ten sposób, aby „ich” słowo znalazło się w odpowiedzi. Przykład: tytuł filmu „Epoka lodowcowa”. Pytanie - gdzie mieszkasz? Odpowiedź - tam gdzie nie można jeździć na łyżwach.

ZGADNIJ, O KOGO CHODZI.

Jedna osoba wychodzi za drzwi, a pozostali ustalają, kogo z grupy będą opisywać. Zgadujący wraca i wtedy ktoś (lub cała grupa) opisuje wybranego uczestnika. Ważne jest, żeby opis dawał pozytywny obraz tej osoby (jej cech). W ciągu określonego czasu zgadujący musi powiedzieć, o kogo chodzi. Kiedy zgadnie, wybiera następną osobę, która wychodzi za drzwi.

MÓJ PRZEDMIOT.

Ktoś z grupy wybiera sobie jakąś rzecz w pokoju, następnie mówi głośno: „Mój przedmiot zaczyna się na literę...”. Inni zgadują, o jaki przedmiot chodzi. Jeśli nie zgadną w ciągu ustalonego czasu, trzeba podać drugą literę tego słowa. Kiedy zostanie odgadnięte, zaczyna kolejna osoba.

Wersja II

Rozglądamy się i mówimy: „To, co widzę, jest (okrągłe, drewniane, ciężkie...) i służy do...”. Ten, komu zadajemy zagadkę, zgaduje. Możemy się tak bawić w większym gronie lub tylko we dwójkę.

KIM JESTEM.

Potrzebne: kartki, długopisy, agrafka, pojemnik na kartki. Każdy z uczestników dostaje kartkę i wypisuje na niej imię i nazwisko znanej osoby, np. bohatera literackiego lub postaci historycznej

44

albo kogoś charakterystycznego i znanego wszystkim uczestnikom. Ktoś wybrany zbiera karteczki do pojemnika i losuje jedną z zamkniętymi oczami. Prowadzący przypina kartkę na jego plecach. Teraz ta osoba musi odgadnąć, co to za postać, oczywiście poprzez zadawanie pytań, na które pozostali odpowiadają „tak” lub „nie”.

P r z y k ł a d:

Na kartce na plecach jest napisane: „Ania z Zielonego Wzgórza”. Zagadujący pyta: Czy jestem osobą rzeczywistą? („nie”). Jestem człowiekiem? („tak”). Kobietą? („tak”). Polką? („nie”).Warto się umówić, że wolno zadać tylko dwadzieścia pytań albo wyznaczyć limit czasu. Wygrywa ten, kto zada najmniej pytań i najszybciej odgadnie, kim jest. Jeśli nie poradzi sobie z zadaniem, daje fant.

K I M.

Prowadzący kładzie na stole lub podłodze 20 do 30 małych przedmiotów, np. dwa lub trzy różne rodzaje guzików, ołówków, szmatek, orzechów, kamieni, scyzoryków, sznurków, fotografii, w ogóle cokolwiek, co znajdzie pod ręką. Uczestnicy na nie patrzą i starają się jak najwięcej zapamiętać. Terazprzedmioty należy zasłonić. Uczestnicy spisują na karteczkach, co zapamiętali.Zwycięża ten, kto spisał najwięcej przedmiotów.

Uwaga! Istnieje możliwość różnych modyfikacji „KIM-a”. Na przykład grupa obserwuje przedmioty, potem odwraca się i w tym czasie prowadzący zmienia ich ułożenie. Uczestnicy zapisują, które przedmioty zostały przesunięte. Zwycięża ten, kto zanotuje najwięcej zmian.

ZAGADKI TRUDNE NA POZÓR.

1.Gdy wypowiesz moje imię zniknę - CISZA. 2.Mam dziury na dole, u góry, z lewej i prawej strony a mimo to trzymam wodę - GĄBKA 3. Im jestem większa tym mniej mnie widzisz - CIEMNOŚĆ. 4. Rano na czterech, w południe na dwóch, wieczorem na trzech (zagadka Sfinksa) - CZŁOWIEK. 5. Wypełniam za dnia wszystko, możesz mnie zobaczyć ale mnie nie schwytasz - ŚWIATŁO. 6. Staje się mokry, kiedy ty wysychasz - RĘCZNIK. 7. To było tak: bociana dziobał szpak, potem była zmiana i szpak dziobał bociana potem były jeszcze trzy zmiany... ile razy był szpak dziobany - ANI RAZU. 8.Wędrowiec doszedł do rozstaju dróg. Wie, że na jednym rozwidleniu jest smok, który go pożre. Nie wie tylko, na którym. Na rozstaju dróg mieszkają dwaj bracia. Jeden z nich zawsze kłamie, a drugi zawsze mówi prawdę. Obaj wiedzą, na której drodze czai się smok. Jakie pytanie powinien zadać wędrowiec braciom by pójść bezpieczną drogą? - KTÓRĄ DROGĘ WSKAŻE MI TWÓJ BRAT?. 9.Nad wyraz dumna królewna oświadczyła dwóm królewiczom, że poślubi tego, którego koń jako drugi przybiegnie na metę wyścigu dookoła zamku… Co zrobił stary król, ojciec dumnej królewny by pozbyć się nieznośnej córki i wydać ją za mąż.- KAZAŁ KRÓLEWICZOM ZAMIENIĆ SIĘ KOŃMI. INNA WERSJA: Pewien bogaty Arab martwił się bardzo chciwością swych dwóch synów. Postanowił więc im spłatać figla w testamencie. Obaj synowie mieli mianowicie odbyć wyścig na koniach - oczywiście śmigłych arabach - z Mekki do Medyny i z powrotem, ale z jednym małym zastrzeżeniem. Ten z synów, którego koń przybędzie drugi z powrotem, miał odziedziczyć całą fortunę ojcowską. Po śmierci ojca obaj synowie, posłuszni bezwzględnie jego nakazom, ruszyli w drogę. Była to dziwna droga - obaj jechali stępa. Wreszcie po kilku godzinach podróży ujrzeli mury świętego miasta. Tam

45

zsiedli z koni i udali się do oazy. Żaden z nich nie kwapił się do ruszenia w powrotną drogę. Wtem jednemu z nich zaświtał w głowie pewien pomysł. Zbliżył się do brata i coś mu szepnął do ucha. Potem obaj wskoczyli na siodła i pognali jak wicher w drogę powrotną. Pytanie: Co powiedział brat bratu? - ZAMIEŃMY SIĘ KOŃMI. 10.Bumerang po niecelnym rzucie wraca. A czy piłka rzucona powróci do rąk nie odbijając np. od ściany? - RZUCAMY PIŁKĘ DO GÓRY. 11.Cegła waży kilogram i pół cegły. Ile waży cegła? - 2 KG. 12. Co nie pozwala siedzieć jeźdźcowi na koniu? - SIODŁO. 13. Dlaczego białe owce jedzą więcej trawy niż czarne - BO JEST ICH WIĘCEJ. 14. Co ma się u prawej ręki gdy wjeżdża się do Zakopanego? - PIĘĆ PALCÓW. 15. Jaki klucz nie otwiera żadnego zamka - KLUCZ WIOLINOWY. 16. Gdzie najlepiej uczyć się pływać? - W WODZIE. 17. Kierowca Fiata ma brata, lecz brat kierowcy Fiata nie ma brata. Kim kierowca Fiata jest dla brata? - SIOSTRĄ. 18. Ile zwierząt zabrał Mojżesz na Arkę? - NIE MOJŻESZ TYLKO NOE. 19. Gdzie odbyła się bitwa pod Grunwaldem? - POD GRUNWALDEM. 20. Czy można płakać pod wodą? -TAK, W ŁODZI PODWODNEJ, W MASCE NURKA.21. Zebra jest czarna w białe paski czy biała w czarne paski? - BIAŁA W CZARNE.22. Ośmiornica ma sześć nóg czy rąk? - 8 OSIEM MACEK/ODNÓŻY.23. Jeśli człowiek przez cały dzień nic nie robi to skąd wiadomo kiedy skończy? - JAK ZACZNIE COŚ ROBIĆ.24. Jeżeli teflon do niczego nie przywiera to jak trzyma się patelni? - ODPOWIEDŹ NIE ZNANA.25. Jeśli przekopiesz się przez całą kulę ziemską to na drugą stronę wyjdziesz głową czy nogami do góry? - SPALISZ SIĘ W ŚRODKU.26. Czy krowy piją mleko? - OCZYWIŚCIE.27. Dlaczego szampon ma różne kolory, a zawsze pieni się na biało? - CHEMIA TAK DZIAŁA, (nie wiedzieliście o tym… umyjcie wreszcie włosy).28. Dlaczego śnieg jest biały, a lód przezroczysty? - ŚNIEG TEŻ JEST PRZEZROCZYSTY.29. Jedziemy z prędkością światła i chcemy włączyć światła. Co się stanie? - NIC.30. Winda spada. Czy jak podskoczymy w ostatniej chwili to przeżyjemy? - SPRAWDŹ. ALE RACZEJ TAK GDY ZADZIAŁAJĄ HAMULCE.31. W telewizji mówili, że jest 0 stopni Celsjusza, a jutro będzie dwa razy zimniej. Ile będzie jutro stopni? - POGODYNKA POPEŁNIŁA LAPSUS JĘZYKOWY.32. Jak tabliczka z napisem "Nie deptać trawy" znalazła się na trawniku? - POSTAWIONO JA TAM PRZED ZASIANIEM TRAWY.33. Dlaczego nigdy nie widzimy małych, białych gołębi? - PONIEWAŻ GDY SĄ MAŁE, SIEDZĄ W GNIAZDACH I… SĄ ŻÓŁTE.34. Skąd bierze się nasiona bezpestkowych winogron? - ODPOWIEDŹ NIE ZNANA. Myślę, że z laboratorium.35. Czy w każdym pokoju panuje temperatura pokojowa? - OCZYWIŚCIE, ŻE NIE.36. Czy łysi ludzie myją głowę szamponem, czy mydłem? - MYDŁEM, SZAMPONEM, PŁYNEM DO KĄPIELI.37. Gdyby w słowniku były błędy ortograficzne, to skąd byś o nich wiedział? - Z INNEGO SŁOWNIKA.38. Co byśmy zdziałali bez retorycznych pytań? - SĄDZĘ, ŻE NIC.39. Czy można jednocześnie oddychać ustami i nosem? - TAK ODDYCHAJĄ AKTORZY, LEKTORZY,

46

SPIKERZY I KOMENTATORZY - CI NAJLEPSI. 40. Jak poznać, że skończył nam się sympatyczny (niewidzialny) atrament? - PATRZYSZ CZY COŚ JEST NAPISANE. JEŚLI TAK, TO SIĘ SKOŃCZYŁ. 41. Gdyby ktoś Ci powiedział, że jest notorycznym kłamcą, uwierzyłbyś mu? - KONIECZNIE TAK.42. Jeśli coś rozumie się bez słów, to po co o tym mówić? - MÓWIMY WTEDY DO TZW. CIĘŻKICH PRZYPADKÓW.43. Co jest przeciwieństwem przeciwieństwa? - TO SAMO.44. Jeżeli pływanie odchudza to dlaczego wieloryby są tłuste? - BO PŁYWAJĄC BEZ PRZERWY, BEZ PRZERWY JEDZĄ.45. Jak jeden synchroniczny pływak zacznie tonąć, to reszta zrobi to samo? - NO NIE. BĘDĄ Z PEWNOŚCIĄ GO RATOWAĆ.46. Jak się nazywają te małe rzeczy na końcu sznurowadeł? - AGLETY, Z FRANCUSKIEGO; agiulette.47. Jeżeli ktoś nie widzi znaczy to, że jest ślepy, jeżeli ktoś nie słyszy to znaczy, że jest głuchy. A jak się nazywa ten kto nie ma powonienia? - PRZEDE WSZYSTKIM nie ślepy tylko niewidomy, nie głuchy tylko niesłyszący… PO PROSTU CZŁOWIEK BEZ POWONIENIA. ALE CZY TAKI JEST?

ZAGADKA Z TEKSTEM.

Zebrały się raz zwierzaczki i zaczęły rozmawiać o technice. Twierdziły, że gdyby nie one, człowiek nie dokonałby żadnych odkryć. Chwaliły się przy tym ogromnie. Budując pojazd w kształcie mojego ciała - mówił jeden - człowiek stworzył łódź podwodną. Co tam - przerwał z pogardą inny - łódź podwodna to niedawne czasy. Według budowy mojego ciała człowiek już przed tysiącami lat wykonał zbroję, rycerską, aby chronić swoje wątłe ciało przed urazami. Ale tylko dzięki moim kształtom człowiek pokonał przestrzeń, budując szybowiec - zauważył zarozumiale trzeci. Lecz produkcję włókien sztucznych człowiek zawdzięcza wyłącznie mnie - rzekł czwarty - bo podpatrzył budowę mojego ciała. Jednak największe osiągnięcie techniczne człowieka, to zbudowanie rakiety kosmicznej - wykrzyknął piąty. A czyja to zasługa? Moja! Człowiek zobaczył, że poruszam się na zasadzie odrzutu i zrobił odrzutowy silnik do napędu rakiety. Do coraz gorętszej dyskusji włączyły się i inne zwierzęta. My jednak poprzestaniemy na dotychczasowych wypowiedziach i zabawiając się w detektywów spróbujemy odgadnąć, jakie zwierzęta zabierały kolejno głos.

delfin - (łódź podwodna) rak - (zbroja) bocian - (szybowiec) pająk - (włókna) ośmiornica - (silnik odrzutowy)

ZAGADKI CHIŃSKIE.

Jeśli patrzysz z dala - altanka, z bliska zaś - laska, Na wierzchu woda ciecze, a dołem człowiek idzie. (parasol)

Owsem się nie odżywia, batem się go nie pogania Bardzo silny, jak powiadają. Kto to?. (traktor)

Kiedy z niej korzystają - rzucają ją, Kiedy zaś nie korzystają - noszą na plecach. (sieć na ryby)

47

W kącie pokoju stoi krowa, Codziennie żre słomę ryżową, a nie cieli się. (piec)

Słyszysz go, a nie widzisz, spotkasz - a nie schwytasz,Jedni mówią, że on dobry - inni zaś, że zły. (wiatr)

Za dnia brzuch pełen włosów, a nocą próżny. (czapka)

Chodzi głową w dół, ludzkiego pożywienia nie przyjmuje,a każde słowo może powiedzieć. (pędzel, długopis…do pisania)

Patrzysz - wydaje Ci się, że go nie ma, dotkniesz je - poczujesz że jest. Podobne do lodu, lecz nie taje. Podobne do wody, lecz nie ciecze. (szkło)

Takie duże, że zajmuje cały świat; takie małe, że wniknie w najmniejszą szczelinkę. (powietrze)

Woda go nie zmoczy, ogień nie spali, uderzenia pięścią nie odczuje, podepczesz - nie zwróci żadnej uwagi, a i 100 olbrzymów go nie podniesie. (cień)

ZAGADKI ŚMIESZNE.

1.Jak stolarze czytają książki i gazety? - (Od deski do deski) 2. Jakich kamieni jest najwięcej w morzu? - (Mokrych)3.Jak się nazywa wokalistka rockowa na drzewie? - (Kora)4. Co to jest: ma cztery nogi i śpiewa? - (Duet)5.Co to jest: wisi na ścianie i brzydko pachnie? - (Zegar ze zdechłą kukułką)6.Co to jest: mieszka nam nami i robi klip, klap? - (Sąsiad, który klepie biedę)7.A co to jest: lata po piwnicy i robi klap, klap, klap? - (Szczur w klapkach, japonkach)8. Jak nazywa się rapujący muzułmanin? - (A-rap)9.Co mają wspólnego: kornik i pani od matematyki? - (Kornik wierci dziurę w drzewie, pani od matematyki w… do wyboru)10. Kij ma dwa końce. A co ma trzy? - (Proca)11.Co robi policjant przed wypiciem szklanki kawy? - (Otwiera usta)12. Jak z rzymskiej cyfry IX zrobić szóstkę? - (SIX)13. Co robi ciągnik u fryzjera? - (Warkocze)14.A po czym poznać szkockie kosze na śmieci? - (Przy pokrywach mają kłódki)15.Co to jest: kto o nią dba - ten jej nie ma, a kto o nią nie dba - ten ją ma? - (Pajęczyna)16.Co się dzieje po tym, gdy ściskają się dwie stonogi? - (Powstaje zamek błyskawiczny)17. Jak się nazywa czwarta lub piąta litera k? - (czwartek lub piątek)18. Jak nazywa się kot złomiarza? - (Puszek)19. Co to jest za czynność: Mężczyzna robi to stojąc, kobieta siedząc a pies na 3 łapach? - (Podaje dłoń, łapę)20. Co powstanie z krzyżówki słonia z kangurem? - (Duże dziury w ziemi)21.A co to jest krzyżówka krowy z żółwiem? - (Ciele w kasku)22. Co mówi wędkarz wchodząc do stajni? - ( Okoń!)

48

23.Co to jest: zielone, czerwone, niebieski a jak podskoczy białe? - (Nie wiesz? Ja też nie, ale fajnie zmienia kolory...)24. Co powstanie z krzyżówki węża z jeżem? - (Drut kolczasty)25.A wiesz, co to jest: lata po pokoju i robi yzb, yzb, yzb... - (Mucha na wstecznym biegu)26.A z czego się składa przeddzidzie dzidy krótkiej bojowej ogólnowojskowej? - (Z przeddzidzia przeddzidzia, sróddzidzia przeddzidzia, i zadzidzia przeddzidzia)27.Co ma dziesięć tysięcy kalorii? - (Pięć tysięcy Tic-taców)28.Jak w prosty sposób zostać miliarderem w ciągu roku? - (Trzeba co miesiąc wpłacać na książeczkę po 85 milionów złotych)29.Co Miś Uszatek je na kolację? - (Pora na dobranoc...)30.Co mówi dżem jak się go otwiera? - (Dżem dobry)31.Łazi po ścianie i szeleści - (Mucha w płaszczu przeciwdeszczowym)32.Co powstanie z połączenia 2 stonóg dobrych z matmy? - (Suwak logarytmiczny)33. Samochód skręca w lewo. Które koło się nie kręci? - (Zapasowe)34.Czemu na świecie są białe koty? - ( Żeby murzyn też mógł mieć pecha)35.Jak nazywa się żona św. Mikołaja? - ( Merry Christmas)36.Jakie jest marzenie ślimaka? - ( Dostać mandat za przekroczenie prędkości)37.Ile końców ma sznurek? - (Jeden, bo drugi to początek)38.Po co w morzu jest woda? - ( Po to, żeby statki przy hamowaniu nie kurzyły)39.Jak nazywają się prezenty od Patrycji? - (Od Patki)40.Jak nazywa się krzyk który słychać, gdy małemu rakowi zabierze się zabawkę? - (Wycieraczka)41.Jakie jest ulubione ciastko hydraulika? - (Rurki)42. Gdzie mieszkają łosie? - (Na łosiedlu)43.Jakie jest skrzyżowanie kota z węglem? - (Miał)44.Jak się nazywa rozmowa wędkarzy? - (Pogawędka)45.Na polu siedziały trzy lisy. Myśliwy zastrzelił jednego. Ile zostało? - (Ten jeden tylko, bo pozostałe uciekły)46.Jakie trzysylabowe słowo zawiera wszystkie litery? - (Alfabet)47. Dlaczego nie można trąbić na moście? - (Bo trąbi się na trąbce)48.Jak nazywają się dzieci z Kataru? - (Smarkacze) 49.Popielniczka po francusku? - (Pety tuu leżą) 50.Urodził się mały murzynek. Ma czarną skórę, czarne rączki i czarne nóżki. Jakie ma zęby? - (Nie ma wcale) 51.Który miesiąc ma 28 dni? - (Każdy) 52.Co powstanie w wyniku skrzyżowana psa i dinozaura? - (Tyranozaur Rex) 53.Jak się nazywa syn mumii? - (Muminek) 54.Jakie jest miasto na dwie litery? - (Uć) 55.Co to jest para wodna? - ( Dwie rybki) 56.Do czego służy kość piszczelowa? - (Do wyszukiwania mebli w ciemnym pomieszczeniu) 57.Koniowi na łące dokuczały muchy. Nagle usiadło mu na grzbiecie aż 18 much końskich. Koń zamachał solidnie ogonem i jednym ruchem zabił 10 much. Ile pozostało mu na grzbiecie? - (10, bo pozostałe odleciały) 58.Jak się nazywa syn optyka? - (Synoptyk) 59.Którą ręką miesza się kawę...? - (Kawę miesza się łyżeczką a nie ręką) 60.Które miejsce zajmiesz , jeżeli wyprzedzisz ostatniego? - (Nie można wyprzedzić ostatniego) 61.Jak jest w skrócie wpadła śliwka w kompot? - (Plum)

49

62.Co to jest śruba i okręt? - (Przecież to śrubokręt) 63.Na granicy Polsko-Francuskiej kura zniosła jajo, do kogo ono należy: do Polski czy do Francji?- (Do nikogo Polska nie graniczy z Francją) 64.Samolotem osobowym lecą trzy osoby. Zepsuł się silnik. Pierwsza osoba wyskoczyła ze spadochronem druga z krzesełkiem a trzecia została w samolocie. Kto był pierwszy na ziemi?- (Adam i Ewa) 65.W którym miesiącu kosi się siano? - (Siana się nie kosi) 66.Wstajesz o godzinie 9.00, a kładziesz się spać o godz.8.00. Ile godzin śpisz? - (Jedną godzinę) 67.Dlaczego sułtan nosi zielone szelki? - (Żeby mu spodnie nie spadały) 68.Pod jakim drzewem śpi zając, gdy pada deszcz? - (Pod mokrym) 69.Jak nazywa się czworonożny przyjaciel człowieka? - (Łóżko) 70.WARIANT II. Cegła waży 2 cegły i pół cegły. Ile waży cegła? - ( 4 kg) 71.Jaki jest ulubiony zespół owiec? - (Wilki) 72.Wyobraź sobie, że jesteś pilotem samolotu. W Warszawie wsiadło 17 osób, w Krakowie 23 , a wysiadło 13. W Poznaniu doszło jeszcze 9. Ile lat ma pilot? - (Tyle co ty) 73.Lekarz zapisał pacjentowi 3 tabletki od zaraz co pół godziny. Ile czasu zajmie mu ich zużycie? - (1 godz.) 74.Parys miał 3 jabłka w koszu, które rozdał 3 boginiom tak, ze każda z nich dostała jedno a jedno jabłko zostało w koszu? Jak to zrobił? - (Jedno jabłko dał z koszem) 75.Co to za rzeka, która czytana od tyłu daje nazwę ryby? - (Nil - lin) 76.Papież tego nie używa, a mąż daje żonie, chociaż ona nie zawsze to przyjmuje? - (Nazwisko) 77.Kto mówi wszystkimi językami świata? - (Echo) 78.Jak się nazywa przesolona firanka? - (Zasłona) 79.Jak się nazywa potomek krowy? - (Pokrowiec) 80.Co to jest… rozbity a cały? - (Namiot) 81.Jak nazywa się dziecko kurzu i wiatru? - (Tuman - jak nie wiecie) 82.Co to jest: ma drabinę, 4 koła, węże i jeździ? - (Wóz strażacki) 83.Jak się nazywa wyspa na jedną literę? - (Samoa) 84.Co to znaczy jak ktoś znajdzie 4 podkowy? - (To znaczy, że gdzieś w pobliżu koń biega boso) 85.Jakie chipsy je hydraulik? - (Cran chips) 86.Dlaczego mleko jest tłuste? - (Żeby krowa nie skrzypiała) 87.Co to jest? Od dołu niebieskie a od góry zielone? - (Żaba w dżinsach) 88.Jaki jest najlepszy środek na łysienie? - (Środek głowy) 89.Dlaczego Ala ma kota? - (Bo sierotka Marysia) 90.Co ma łyżka wspólnego z jesienią? - (Je się nią) 91.Jaki lekarz nie może poślubić swojej pacjentki? - (Weterynarz) 92.Jaka jest różnica między walcem angielskim a walcem wiedeńskim? - (Walec angielski jeździ lewą stroną) 93. Po co wymyślono białą czekoladę? - (Aby murzyńskie dzieci miały się czym brudzić) 94.Co może być gorszego od żyrafy chorującej na gardło? - (Stonoga z odmrożonymi nogami) 95.Jak się nazywa mucha bez ucha? - (M....) 96.Co się stanie z białymi spodniami, kiedy się je wrzuci do Morza Czarnego? - (Będą mokre) 97.W Warszawie są Warszawianki, w Łodzi są Łodzianki, w Bydgoszczy Bydgoszczanki, a w Kole? - (Szprychy)98.Leży pod łóżkiem i nazywa się na P? - (Papeć). A leży pod łóżkiem i nazywa się na D? -

50

(Drugi papeć) 99.Co to jest - wchodzisz jednym otworem, wychodzisz dwoma i jesteś w środku? - (Spodnie) 100. Jak witają się papieże? - (Papież jest tylko jeden) 101.Ile jajek zjesz na czczo? - (Jedno) 102. Co jest cięższe kilogram kamieni czy 1kilogram pierza? - (Ta sama waga) 103.Dlaczego Napoleon schodził po schodach? - (BoNaParte-r) 104.Jakie miasto żegna się z ryżem? - (Paryż) 105. Co mówi Japończyk kiedy widzi okno? - (Toshiba) 106. Jak nazywa się głupi żart Arka? - (SuchArek) 107.Bezlitośnie zjada: ptaka, drzewo, kwiat i gada. W pył żelazo zmieni, zrobi piach z kamieni. - (Czas) 108.Jakie imiona noszą synowie mieszkańców Helu? - (Helsinki) 109. Dwóch ojców i dwóch synów było na grzybach. Każdy z nich znalazł po jednym grzybie. Razem znaleźli trzy grzyby. Jak to możliwe? - (Na grzybach były 3 osoby: wnuczek, syn i dziadek. Dwóch ojców i dwóch synów; syn jest jednocześnie ojcem i synem) 110. W jakim mieście jest najwięcej magnetowidów? - (Montevideo) 111. Jakie imię noszą synowie mieszkańców Helu? - (Helsinki) 112. Gdzie rosło kiedyś najwięcej szklanych drzew? - (W szklarskiej Porębie) 113. Jak nazywa się miasto, którego mieszkańcy nie cierpią ryżu? - (Paryż) 114. Gdzie sądy wymierzają najsurowsze kary?- (Ankara, Karaiby) 115. W, którym mieście obowiązuje przymusowe leżenie? - (to miasto Leszno)

CZYJE TO ŚLADY?

Każdy uczestnik otrzymuję kartkę, na której są ślady zwierząt. Na podstawie śladów łap uczestnicy odgadują, jak nazywa się zwierzę, które zostawiło dany ślad, i jaki tryb życia prowadzi. Można przygotować planszę z tropami zwierząt. Rozdajemy dzieciom zdjęcia zwierząt i prosimy o dopasowanie wizerunków do tropów. W końcu, zimą możemy zaproponować wycieczkę do lasu, na pola i zamienić się w małych tropicieli. Polecamy też jedną z wielu książek dotyczącą tej tematyki. http://www.multicobooks.pl/przyroda/flora-i-fauna/flora-i-fauna-lasow--slady-i-tropy-zwierzat_8817.html

51

Może okażą się pomocne zamieszczone na kolejnych stronach rysunki.

52

53

54

55

56

57

Zgadnij czyje to ślady.

Następna porcja tropów zwierzęcych.

58

Kolejne ślady zwierząt.

59

60

61

KALAMBURY.

To znana z telewizji zabawa, którą prowadził swego czasu znany aktor Piotr Gąsowski. Polecam ją dzieciom i dorosłym. Dla przypomnienia; zabawa ta polega na pokazywaniu gestami, ruchem ciała lub rysowaniu wskazówek prowadzących do odgadnięcia hasła w uzgodnionym czasie. Można grać pojedynczo i drużynowo.

VII. ZABAWY PLASTYCZNE.

RYSOWANIE PO CIEMKU.

Jednemu dziecku daje się arkusz papieru oraz kredkę i zawiązuje mu się oczy. Inne dzieci podają 3 propozycje, co ma narysować. Dziecko wybiera jedno i rysuje po ciemku. Po skończeniu odsłania mu się oczy wszyscy oglądają obrazek. Następnie rysuje te z zawiązanymi oczami drugie dziecko (inny temat). Można zawiązywać oczy dwojgu dzieciom naraz. Nikt nie wygrywa. Gra wywołuje wiele wesołości.

Kolejna wersja tej zabawy:

W pudełku bez tylnej ściany wyciąć z przodu twory tak, aby mieściły się w nich ręce. Pod pudełko włożyć czysty papier i mazaki. Jedno dziecko wkłada ręce w pudełko, a inne podają mu dwa tematy do rysowania. Wybiera z nich jeden i rysuje. Po kolei rysują wszystkie dzieci, potem wiesza się obrazki. Dzieci wybierają najoryginalniejszą pracę a jej autor może dostać nagrodę.

62

MASKI.

Do wykonania masek potrzebne będą: arkusze kolorowego grubszego papieru, stare gazety, nożyczki,flamastry lub kredki, wata, wstążeczki, włóczka, wełna, dziurkacz, zszywacz, klej.Złożyć arkusz A-4 w poprzek na pół, wyciąć otwory na oczy, nos, usta. Sprawdzić, czy pasuje na twarz, ewentualnie na nowym arkuszu poprawić wielkość i rozstawienie otworów. Pomalować maskę. Może to być: Indianin, klown, miss piękności, potwór albo zwierzak, warzywo, liść itp. Dokleić np. uszy, rogi, włosy (robimy je z całej strony gazety złożonej i pociętej nie do końca na wąskie paski; podobnie robimy wąsy czy kurzy grzebień). Przeciągnąć wstążeczkę tak, aby dało się przywiązać maskę na głowie. Można jeszcze dorobić koronę, pióropusz, okulary, czapkę, kapelusz a także przypiąć do ubrania zakręcony ogon, wycięty spiralnie z papieru. Mogą takie maski posłużyć do odegrania ról w scenkach ilustrujących bajki, zdarzenia z życia, wymyślone historyjki. Mogą zatańczyć na balu maskowym, czy pląsać w korowodzie karnawałowym.

ZWIERZĄTKO Z GAZETY.

Każde dziecko dostaje jedną kartkę z gazety (stronę) i ma za zadanie, odrywając kawałki, „wyrwać” z gazety kształt jakiegoś zwierzaka. Potem każdy po kolei pokazuje swoje zwierzątko, a inni zgadują, co to jest. Jeśli nie mogą zgadnąć, autor objaśnia, jakie zwierzątko wydarł.

POCZTÓWKI.

Pisanie klasycznych listów zanika? Wysyłanie pocztówek jest obciachem? E-maile, SMS-y, MMS-y, Facebook… Być może. Spróbujemy temu zaprzeczyć. Wykonajmy własnoręcznie pocztówkę, napiszmy kilka słów do babci, dziadka, mamy, taty, rodzeństwa, kolegów i wyślijmy im pozdrowienia z ferii. I co?Rekwizyty: karton przycięty do formatu pocztówek, farby, kredki i co tam uznamy za odpowiedni materiał do produkcji kart pocztowych.Nie musicie być utalentowani plastycznie - wystarczy odrobina fantazji i odwagi! Ozdabiając list, laurkę czy pocztówkę, warto wykorzystać niekonwencjonalne techniki plastyczne. Na przykład można z ziemniaka wyciąć serduszko (lub inną, byle mało skomplikowaną formę) i odbić na pocztówce parę razy, w jednym lub kilku kolorach. Pracochłonne, lecz efektowne będą wyklejanki ze słomy. Można stworzyć ciekawą kompozycję ze skrawków tkanin czy zdjęć naklejonych na tekturkę. Bardzo ciekawym materiałem może też być... piasek: na kartonie rysujemy klejem co nam do głowy przyjdzie i natychmiast posypujemy rysunek piaskiem. Po wyschnięciu kleju nadmiar piasku strzepujemy. Efekt ponoć bajeczny.

AUTOPORTRETY.Przygotujmy duże arkusze papieru pakowego, na których obrysujemy mazakiem każdego uczestnika zabawy; dzieci obrysowują się nawzajem. Zadaniem dzieci będzie dokończenie własnych konturów, przez domalowanie szczegółów.

PLAKAT.Czasem trzeba wywiesić ogłoszenie by przypomnieć o planowanej w ramach ferii wycieczce czy ognisku. Wtedy niezbędny jest afisz. Jak go zrobić? Oto kilka sugestii:- Niezależnie od tego, co mamy zamiar napisać, musimy zwrócić uwagę patrzącego, żeby w ogóle zechciał przeczytać nasz komunikat czy ogłoszenie. Nie osiągniemy tego nadmiarem ozdób i zakrętasami przy literach. Bardziej przyciąga wzrok jeden duży element graficzny niż wiele drobnych.- Informacja, którą przekazujemy, musi być zwięzła! Bardziej rzuci się w oczy pięć słów napisanych wielkimi i grubymi literami niż cała strona maczku. Zapamiętajmy: zawsze minimum słów - maksimum treści.

63

- Zanim zaczniemy pisać, malować, przyklejać itp., zróbmy parę wstępnych szkiców, zwracając uwagę na wielkość i proporcje liter oraz czytelne rozmieszczenie tekstu na arkuszu papieru.- Żeby słowa nie ulatywały w górę albo nie zjeżdżały, poliniujmy starannie arkusz (po wpisaniu tekstu linie pomocnicze zetrzemy).- Papier, nawet pakowy, jest nietrwały! Nieaktualne, podarte, rozmyte przez deszcz afisze wyglądają koszmarnie. Zawsze więc usuwajmy niepotrzebne już ogłoszenia i plakaty.

WĄŻ Z GAZETY.

Każde dziecko dostaje podwójny papier gazetowy (dwie strony gazety) i ma z niego zrobić jak najdłuższego węża, obrywając papier ruchem kołowym od zewnątrz ku środkowi. Następnie dzieci porównują swoje węże i wygrywa ten, kto wykonał najdłuższego.

WSPÓLNE RYSOWANIE.

Przygotowanie: kartki formatu A-4 w liczbie odpowiadającej połowie dzieci oraz kredki.

Dzieci dobierają się parami. Każda para dostaje jedną kartkę i jedną kredkę. Trzymając wspólnie kredkę, mają bez żadnego porozumiewania się narysować razem: dom, drzewo i psa. Po skończeniu wszyscy pokazują kolejno swoje rysunki, mogą też powiedzieć, jak się przy tym czuli, czy ktoś z nich dominował.

SPACER Z RYSOWANIEM.

Dzieci stoją dokoła stołu, każde ma przed sobą leżący na stole arkusz papieru, a w ręce mazak, kredkę dowolnego koloru. Na sygnał osoby prowadzącej wszyscy zaczynają coś rysować (temat dowolny). Po ok. 30 sekundach ponowny sygnał - dzieci przesuwają się w jedną stronę do kartki kolegi i rysują dalej zaczęty przez niego obrazek według własnej fantazji. Po ok. 30 sek. ponowny sygnał - znowu wszyscy się przesuwają do następnego obrazka itd., aż rysunki będą ukończone (ocenia osoba prowadząca zabawę). Teraz wszyscy oglądają obrazki i wybierają najciekawszy.

AUTOGRAF.

Dzielimy uczestników na grupy (do 8 osób). Każda z nich wymyśla sobie osobę, której autograf chciałaby zdobyć - King Konga, Sana Solo itp. Każda grupa wybiera trzy osoby, które będą miały zawiązane oczy. Dwie z nich trzymają pionowo duży, sztywny arkusz papieru, a trzecia osoba stojąca naprzeciwko nich trzyma nieruchomo flamaster. Reszta grupy musi umiejętnie wydawać polecenia typu (w górę, w dół, w bok itp.) do osób trzymających arkusz, tak aby powstał podpis. Która grupa zrobi to szybciej lub ładniej wygrywa.

WĘDRUJĄCE OBRAZKI.

Kolorowa zabawa, w której wyobraźnia ma wielkie pole do popisu.Uczestnicy siedzą dookoła stołu (max. 8 osób). Każdy ma kartkę i kredkę. Na sygnał prowadzącego wszyscy zaczynają coś malować (temat dowolny). Po 30 sek. wszyscy podają kartki osobom z prawej strony. Te rysują dalej zaczęty przez poprzednika rysunek wg własnej fantazji. Po kolejnych 30 sek. kartki znów zostają przekazane dalej, aż obrazki będą dokończone. Na koniec obrazki wracają do osób, które je zaczęły. Każdy może powiedzieć co chciał narysować, a co w rezultacie wyszło.Podczas rysowania nie wolno się komunikować.

64

PRZYPNIJ ŚWINCE OGONEK.

Rysujemy świnkę. Dzieci podchodzą pojedynczo i z zawiązanymi oczami starają się dopasować ogonek śwince narysowanej na tablicy; (rysujemy ołówkiem).

RYSOWANIE POD DYKTANDO.

Uczestnicy siedzą przy stole, a przed nimi leżą kartki i ołówki. Wszyscy (oprócz prowadzącego zabawę) mają zawiązane oczy. Zadaniem uczestników jest narysować np. zebrę, ale w kolejności podawanej przez prowadzącego. Następnie prowadzący czyta instrukcję, czekając po każdym poleceniu aż uczestnicy je wykonają.Polecenia: najpierw narysujcie ogon, teraz głowę, przednią łapę, korpus, tylną nogę, oczy, drugą tylną nogę, drugą przednią łapę; uszy.Na koniec wszyscy zdejmują opaski i sprawdzają jak wygląda ich dzieło!

NARYSUJ SWOJEGO BOHATERA.

Prowadzący zachęca dzieci do narysowania plakatu na temat swojego bohatera, wzoru postępowania. Na koniec każde dziecko opowie o swoim bohaterze , w czym chciałoby go naśladować.

NARYSUJ SŁONIA.

Potrzebne są mazaki, szary papier i kostki do gry.Uczestników dzielimy na dwie równe grupy i ustawiamy po jednej stronie sali. Każda z nich ma jedną kostkę do gry, a po drugiej stronie sali wisi szary papier i mazak. Zadaniem grup jest jak najszybsze narysowanie słonia. Pierwsza osoba rzuca kostką, kiedy wypadnie jakaś liczba oczek uczestnik biegnie do szarego papieru i rysuje jedną część ciała. Liczba oczek na kostce odpowiada części ciała słonia, którą ta osoba ma narysować: 1 oczko - głowa 2 oczka - uszy 3 oczka - korpus 4 oczka - noga 5 oczek - ogon 6 oczek - trąbaWygrywa drużyna, która szybciej będzie mieć pełnego słonia.(może wyjść tak, że słoń będzie miał 5 trąb i 7 nóg; później można porównywać, która drużyna ma ciekawszego potwora).

NARYSUJ PIOSENKĘ. Grupę dzielimy na dwie części. Po krótkim przygotowaniu reprezentant jednej grupy rysuje na tablicy coś co występuje w ustalonej prze jego grupę piosence np. płot w piosence „Wlazł kotek na płotek” lub „Kasia, wysokie płoty”. Druga grupa nie czekając na ukończenie rysunku odgaduje tytuł i śpiewa piosenkę.

65

KONKURS ZNAKÓW.

Kto poda najwięcej przykładów współczesnego zastosowania pisma obrazkowego? Każdy powinien w zasadzie wykonać odpowiednie rysunki, w ostateczności można podać ich treść opisowo (znaki drogowe, wysokie napięcie, trucizna, znaki cechowe, niektóre formy reklamy, znaki handlowe, znaki produktów; samochody, telewizory itp.).

PASKUDA.

Warto ofiarować coś poznanym na feriach kolegom, ale... Do sklepu daleko, a nawet gdyby był pod bokiem, nic by się nie zmieniło, bo portmonetka puściuteńka. Wydaliśmy wszystkie pieniądze na chipsy i słodycze. Nie ma rady? Ależ jest! Feryjna Paskuda. Robimy dla kolegów Paskudy.Przepis na Paskudę jest prosty. Bierzemy to, co mamy pod ręką, dodajemy odrobinę fantazji, mieszamy z poczuciem humoru i - gotowe! Paskudę naprawdę można zrobić ze wszystkiego.Ze skrawków materiału, tekturki, kartonu, pojemników po jogurcie, korków, patyków, guzików. Zamiast kleju można używać igły z nitką, zamiast szyć, można wykorzystać drucik. Paskuda nie powinna przypominać lalki Barbie. Ma być śmieszna. Oczywiście każda Paskuda musi mieć swoje imię.

KUBY.

Rysujemy na wielkim pudle kartonowym zewnątrz i na zewnątrz, lub rysujemy na mniejszych pudłach kartonowych, a następnie układamy z nich konstrukcję (dom, most, piramidę itp.)

TRANSFORMACJA.

Uczestnicy rysują na kartce 12 prostokątów. W pierwszym rysują… psa, a na górze piszą co ma powstać w ostatnim prostokącie. Następuje wymiana kartek zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zadanie polega na tym aby każde kolejne dziecko wypełniło prostokąty rysunkami, które bez popadania w abstrakcję stopniowo przekształcą kota w obiekt docelowy, określony na górze kartki.

SYMBOLIKA KOLORÓW.

Każdy uczestnik wybiera sobie pięć kolorów i wypisuje skojarzenia do nich (uczucia, zdarzenia, znaczenia, osoby, wspomnienia itp.). Następnie podopieczni dobierają się w dwójki i rozmawiają z wszystkimi o swoich pomysłach. Gdy już wszyscy się wypowiedzą, każda para ma za zadanie zaprojektować flagę dla wybranego przez siebie państwa. Uczestnicy dobierając barwy powinni się kierować swoimi skojarzeniami z danym państwem i swoimi przemyśleniami na temat barw. Konfrontujemy projekt z rzeczywistym wyglądem flagi.

ZAKRYTE OBRAZY.

Uczestnicy zostają podzieleni na cztery grupy. Każda z nich dostaje ilustrację, (obraz) bez jej pewnej części (w każdej grupie brakuje innej części). Grupy dyskutują co może być na ilustracji, obrazie. Następnie dzielą się swoimi przemyśleniami z innymi grupami. Prowadzący na koniec uświadamia wszystkich, że to była ta sama ilustracja i pokazuje ją w całości.

66

VIII. RUCH TO ZDROWIE.

GRY RUCHOWE.

Muzyka w grach ruchowych, które możemy zaproponować podopiecznym na tzw. dobry początek jest niezbędna; stanowi tło zabawy i naturalnie zachęca do ruchu. Oto kilka propozycji gier ruchowych: 1.Uczestnicy poruszają się swobodnie w takt muzyki wykonując określone ruchy przypominające sposoby poruszania się człowieka proponowane przez prowadzącego (człowiek guma - ruch swobodny i sprężysty, człowiek robot - ruch sztywny i urywany, człowiek zmęczony, człowiek radosny itp.). 2. Odmiana berka - „słup soli”. Osoba „łapacz” goni innych. Po dotknięciu osoba złapana zamienia się w „słup soli”, stojąc w bezruchu z szeroko rozstawionymi nogami, czekając na uwolnienie. Następuje ono, gdy inny uczestnik gry przejdzie mu pod nogami. 3. „Od dziadka do dziecka”. Uczestnicy naśladują ruchy osoby: 85-letniej, 50-letniej, 30-letniej - (pewni siebie), 16-latka - (bardzo pewni siebie), 8-latka - (rozrabiaki), 2-latka - (ciekawscy), 3 miesięcznego niemowlaka - (propozycje uczestników). 4. „Naśladowanie mimiki”. Uczestnicy dobierają się w pary i stają naprzeciwko siebie. Jeden robi miny, a drugi stara się je naśladować. 5. „Idący cień”. Jedna osoba idzie do przodu. Cień podąża za nim, naśladując jego ruchy. 6. „Niewidomy rzeźbiarz”. W zabawie uczestniczą pary. Jedna osoba zamyka oczy - w tym czasie druga osoba tworzy z siebie figurę. Następnie „niewidomy” partner próbuje dotykiem ustalić kształt figury i ustawić się w tej samej pozycji co jego wzorzec. 7. „Garncarze”. Grupę dzielimy na dwie części: glinę i garncarzy. Kawałki gliny leżą na ziemi, a garncarze formują ją. Potem uczestnicy zmieniają się rolami. Kawałki gliny stają się garncarzami. 8. „Wystawa”. Pojedyncze osoby tworzą z małych podgrup wystawy poświęcone różnym tematom (obrazy, rośliny, rzeźby, przedmioty).

ZABAWY W KRĘGU.

Gdzie jest maskotka?

Uczestnicy siadają w kręgu na podłodze, jedna osoba wychodzi za drzwi. Gdy jest na zewnątrz, siedzący w kręgu podają sobie nawzajem maskotkę. Kiedy osoba chce wrócić, musi zapukać trzy razy i wejść możliwie najszybciej po trzecim zapukaniu. Ten, kto jest w danym momencie w posiadaniu maskotki, musi ją natychmiast schować u siebie lub w pobliżu. Celem osoby, która weszła, jest zgadnąć, kto ma maskotkę i gdzie ją ukrył.Do zabawy potrzebna jest mały pluszak.

Kto ma piłeczkę ?

Uczestnicy stają w kręgu, twarzami zwróceni do środka i stoją bardzo blisko siebie. Jedna osoba stoi w środku koła. Dzieci podają sobie dyskretnie piłeczkę pingpongową za swoimi plecami. W pewnym momencie prowadzący mówi „zabawa stop” i dziecko, które stoi w środku musi wskazać tego kto trzyma w tym momencie piłeczkę. Jeśli zgadnie może wejść do kręgu, jeśli nie nadal pozostaje w środku.

67

Woreczek z zadaniami.

Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący włącza muzykę. Podczas jej trwania uczestnicy podają sobie po kolei woreczek, w którym na osobnych kartkach na pisane są zadania do wykonania. Gdy muzyka nagle ucichnie to dziecko, która trzyma worek losuje zadanie, czyta je na głos i wykonuje:- Wykonaj 5 pajaców.- Wymień 5 zwierząt afrykańskich.- Podaj imiona i nazwiska pięciu znanych polskich aktorów. - Zrób 2 okrążenia wokół stołu itd.

Złap kij.

Uczestnicy stoją w kręgu, jedna osoba, prowadzący, stoi w środku i trzyma kij od miotły. Prowadzący wykrzykuje imię osoby z kręgu, puszcza kij i staje w kręgu. Osoba, której imię zostało wypowiedziane podbiega do kija i łapie go, wypowiada kolejne imię i kolejna osoba podbiega do kija itd. Jeśli ktoś nie zdąży złapać miotły odpada.Gra powinna toczyć się w bardzo szybkim tempie, a osoba w środku nie powinna się zastanawiać nad imieniem.

Pogimnastykujmy się inaczej.

Przeprowadzamy koniecznie krótką rozgrzewkę. Zabawę prowadzimy z towarzyszeniem rytmicznej muzyki instrumentalnej.Uczestnicy stoją w kręgu. Osoba prowadząca podnosi ręce do góry i kręci dłońmi młynki śpiewając „And up tyryry tyry tyry” robi skłon i przy kostkach znów kręci dłońmi śpiewając „…And down tyryry tyry tyry”, potem zgina się w prawo, kręci młynki i śpiewa „…And right tyryry tyry tyry”, potem w lewo „…And left tyryry tyry tyry”, następnie szybko prostuje się, podnosi ręce w górę, skłania się do kostek, w prawo i lewo, śpiewając „UP, DOWN, RIGHT, LEFT…AAAAAND ACTION” na „and action” prowadzący prostuje się, podskakuje i dotyka ramion osób po prawej i lewej stronie. Cała piosenka powtarza się z tymi dwiema osobami, które na koniec dotykają ramion kolejnych osób. Piosenka toczy się tak długo, aż „zarażeni” będą wszyscy uczestnicy.

W ganianego inaczej.

Wesoła zabawa w ganianego w trochę innej wersji. Potrzebna będzie chusteczka lub gałgan.Uczestnicy stoją w kręgu, trzymając ręce za plecami. Jedna osoba - lis chodzi poza kręgiem z chusteczką w ręce. Wszyscy mówią „Chodzi lisek koło drogi, nie ma ręki ani nogi, kogo kitą przyodzieje, ten się nawet nie spodzieje”. Lis wkłada jakiejś osobie chusteczkę w rękę i ucieka, a osoba ta goni go. Lis stara się szybko okrążyć koło i stanąć na zwolnionym miejscu. Jeśli mu się to uda, zostaje w kole, a osoba z chusteczką jest liskiem. Jeśli osoba goniąca złapie lisa, wraca do koła, a lis dalej chodzi z chusteczką.

W dwa ognie inaczej.

Dzielimy grupę na dwie części. Jedna jest w kole, druga, która tworzy koło, rzuca piłką, starając się trafić w nogi zawodników drużyny przeciwnej. Dzieci w kole chcąc uniknąć trafienia podskakują.

68

Ta drużyna, która w ustalonym czasie trafi piłką większą liczbę zawodników konkurenta, wygrywa. Oczywiście możemy zagrać w klasyczne dwa ognie.

KONKURSY W RZĘDACH.

Ogon smoka.Uczestnicy formują dwa „smoki" w ten sposób, że stają jeden za drugim i łapią się za ramiona. Ostatnia osoba w każdym rzędzie ma przyczepioną z tylu chusteczkę (np. wsuniętą za pasek - nie przypinać agrafką!!) - to „ogon smoka". Zadanie polega na tym, żeby urwać „ogon" innemu „smokowi" i jednocześnie ochronić własny.„Smoków" może być więcej; każdy „smok" może starać się złapać swój własny „ogon".

Czyj skok najdłuższy.

Uczestnicy dzielą się na dwa równe zespoły. Rysujemy linię startu, na której ustawiają się w rzędach oba zespoły. Na sygnał rozpoczęcia gry pierwsi zawodnicy wykonują skok z miejsca (bez rozbiegu), a prowadzący zakreśla liniami długość ich skoku. Linie te będą liniami startowymi dla kolejnych zawodników w zespołach. W ten sposób metą dla danego zespołu będzie punkt, do którego zdołał skoczyć ostatni zawodnik w zespole.Zwycięża zespół, który pokonał skokami większą odległość. Konkurencję możemy przeprowadzić indywidualnie, ustalając liczbę skoków.

Statek.

Grupa ustawia się w rzędzie na środku sali. Kiedy prowadzący krzyczy: „Na prawą burtę”, wszyscy biegną na prawo. Kiedy krzyczy: „Na lewą burtę”, wszyscy biegną na lewo. Kiedy krzyczy „Na środek”, wszyscy wracają na środek pokoju. Kiedy krzyczy „Na pokład” nikt się nie rusza. Prowadzący wydaje komendy coraz szybciej, ostatnia osoba dobiegająca do rzędu lub, która się poruszy wypada z gry. Gra toczy się tak długo, aż zostanie jeden - zwycięzca.

Walka wężów.

Uczestnicy dzielą się na dwa równe zespoły i ustawiają się w rzędach, jeden za drugim, mocno trzymając się za ramiona lub w pasie. Tak tworzą węża. Każdy wąż chce rękami pierwszego zawodnika (głowy) uchwycić i oderwać ogon (ostatniego zawodnika) drugiego węża, a zarazem chroni swój ogon przed równoczesnymi atakami przeciwnika. Wygrywa zespół, który w określonym czasie straci mniej zawodników. Gra może trwać tak długo, aż któryś z zespołów straci trzech zawodników.

Zawiąż buta.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Każdą zaopatrujemy w jeden sznurowany but (najlepiej od pary).Drużyny ustawiają się gęsiego. Pierwsze dziecko biegnie na koniec rzędu z butem w ręce i sznurówką w drugiej, siada, zasznurowuje but, wraca i wręcza zasznurowany but następnej osobie, która musi biec na koniec, rozsznurować, przebiec z powrotem, wręczyć następnej osobie itd. Wygrywa drużyna, która pierwsza skończy.

Kret.

Dzielimy uczestników na dwa równe zespoły. Każdy zespół ustawia się rzędem w rozkroku. Na sygnał rozpoczęcia gry pierwsi zawodnicy w rzędach szybko odwracają się i na czworakach przemieszczają

69

się między nogami swojego zespołu, po czym szybko ustawiają się w rozkroku na końcu rzędu. Za pierwszymi natychmiast podążają w tej samej pozycji kolejni zawodnicy. Zwycięża ten zespół, którego członkowie szybciej ukończą bieg kreta.

Stonoga.

Uczestnicy dzielą się na dwa równe zespoły i ustawiają się w rzędach na linii startu. Zawodnicy w rzędzie kładą ręce na ramionach swojego poprzednika. Na sygnał rozpoczęcia gry obie stonogi robią przysiad i w tej pozycji starają się szybko dotrzeć do wyznaczonej mety. Jeśli w czasie biegu zespół rozerwie się, wówczas stonoga musi się zatrzymać, uporządkować i połączyć rząd i dopiero wtedy może biec dalej. Zwycięża zespół, który pierwszy dobiegnie do mety.

Inna stonoga.

Wersja dla najmłodszych ale i starsi też mogą skorzystać. Dzieci idą gęsiego, każdy trzyma kolegę z przodu za biodra. Mają szeroko rozstawione nogi i w ten sposób maszerują, kołysząc się z boku na bok. Śpiewają lub rytmicznie recytują:

Idzie sobie stonoga, Stonoga, stonoga, Każda inna jej noga, Jej noga, bęc!

Po „bęc” wszyscy stają z szeroko rozstawionymi nogami, a ostatnia osoba przechodzi pod nimi (lub się przeczołguje). Zabawę zaczynamy od nowa.

Nietypowy wyścig.

Dzielimy grupę i tworzymy dwa rzędy. Wszyscy są w pozycji na czworakach. Każdy łapie kostki osoby poprzedzającej (z wyjątkiem oczywiście pierwszej osoby). Gdy wszyscy w grupach trzymają się za kostki rozpoczynamy wyścig. Ekipa, która pierwsza dotrze do mety wygrywa.Tę zabawę ruchową koniecznie przeprowadzić na bezpiecznej nawierzchni - tak by uczestnicy nie poobijali się po upadku, który jest więcej niż pewny.

Sztafeta z belką.

Kilkuosobowe drużyny stoją w rzędach na starcie. Każda ekipa otrzymuje jakiś długi przedmiot. Może to być rura PCV, rura kartonowa lub wygładzony kij. Ważne żeby rekwizyt był stosunkowo długi.Zadaniem uczestników jest przejście przez choć jednego zawodnika linii mety. Można to zrobić podając sobie kłodę do przodu rzędu. Gdy osoba z tyłu poda kłodę dalej idzie na początek rzędu i w ten sposób całość się przesuwa. Belkę można przekładać albo nad głowami albo pod nogami. Nie może ona wystawać poza obręb ciała pierwszej osoby w rzędzie. Do zakończenia zabawy wystarczy, że jedna osoba przejdzie linię mety.

Koszenie trawy.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. W każdej drużynie zabawę zaczynają dwaj „kosiarze”, którzy trzymają skakankę tuż nad podłogą biegnąc jak najszybciej j na koniec rzędu. Dzieci w rzędzie podskakują. Gdy

70

kosiarze znajdą się na końcu rzędu, podają skakankę do początku rzędu (z ręki do ręki). Następna para zaczyna koszenie… Wygrywa ten team, w którym szybciej wszyscy byli kosiarzami. Za dotknięcie skakanki punkty karne.

Wyścig kangurów.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Wyznaczamy punkt powrotu. Pierwszy zawodnik w rzędzie wkłada klocek między stopy i skacze jak kangur obunóż. Po dotarciu do punktu powrotu, chwyta klocek w dłoń i wraca przekazując go następnemu w rzędzie. Który rząd szybszy, ten lepszy.

Wyścig raków.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Wyścig polega na tym, by wyznaczoną trasę pokonać na czworakach tyłem. Musimy dokładnie sprawdzić podłoże, czy jest bezpieczne.

Gazetowa żaba.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Wyścig polega na tym, by „żaby” nie zmoczyły nóg przechodząc przez „bagno” podkładając pod nogi gazety. Które stadko przebrnie szybciej suchą stopą przez mokradła?

Sztafeta niewidomych.

To zabawa w rzędach lub indywidualna. Na podłodze rysujemy kredą „kładki”. Uczestnikom (pierwszym zawodnikom w rzędach lub singlom, zawiązujemy oczy). Zawodnicy wyruszają po kładce do mety. Za zejście z kładki doliczamy sekundę do czasu końcowego. Czas decyduje o tym kto wygrał.

Sadzenie ziemniaków.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Pierwszy z każdego rzędu wybiega niosąc w ręku 3-4 ziemniaki (woreczki), które sadzi w wyznaczonych miejscach , a gdy dobiegnie do mety obiega chorągiewkę i wraca do swego rzędu. To uprawnia do biegu następnego przez dotknięcie jego wyciągniętej dłoni, a sam staje na końcu. Następny wracając zbiera ziemniaki, wręcza je następnemu z rzędu, który z kolei sadzi je na wyznaczonych miejscach. W ten sposób następuje na zmianę sadzenie i zbieranie ziemniaków. Wygrywa rząd, który lepiej sadził i zbierał ziemniaki oraz prędzej zakończył wyścig.

Wesoły tor przeszkód.

Grupę dzielimy na dwa rzędy. Każdemu dziecku w rzędzie, przydzielamy w kolejności n/w zadanie:

- rozwiązać supełki na sznurku, - zrobić z kartki papieru samolot, który dalej poleci, - pobiec z hula hop tocząc go, - rozsznurować zasznurowany but, - podskoczyć na jednej nodze 5 x ze skakanką, - narysować ptaka siedzącego na gałęzi, - nadmuchać balon, przełożyć go przez przygotowany przymiar, - kozłować piłką biegnąc,

71

- przejść slalomem z zawiązanymi oczyma między plastikowymi butelkami, - zasznurować rozsznurowany wcześniej but, - przebiec trasę podbijając balonik

ZABAWY Z BALONAMI.

Balon nożny.

Dzielimy uczestników na równe zespoły siadają one w rzędzie, tak by każdemu uczestnikowi było wygodnie i miał trochę miejsca. Do wcześniej przygotowanych balonów nalewamy wody. Na tyle dużo by można je było przenosić, ale nie aż tyle, żeby zaraz nie pękły.Każda grupa dostaje swój balon. Zadaniem całej grupy jest przenieść balon na sam koniec rzędu zgodnie z 3 zasadami:- balon nie może dotknąć ziemi,- balon nie może pęknąć,- balon można podawać tylko nogami.Jeśli coś pójdzie nie tak, grupa musi zacząć od początku. Wygrywa oczywiście zespół, który jako pierwszy dostarczy balon do samego końca swojego rzędu.Jeśli nie możemy zrobić tej gry z obawy o uszkodzenie wodą podłogi balony wystarczy wymienić na piłki (bądź tylko nadmuchać balony) i zabawa będzie tak samo emocjonująca.

Przerzucić balon.

Dzielimy uczestników na dwie drużyny. Do zabawy potrzeba trochę przestrzeni i jednego bądź więcej balonów. Wszystko zależy od tego ilu jest uczestników i jak chcecie się bawić.Drużyny siadają naprzeciw siebie a każdy zawodnik musi się stykać stopami z zawodnikiem drużyny przeciwnej. Nie można odrywać stóp. Teraz prowadzący rzuca balon bądź balony i zaczyna się zabawa. Każda ekipa musi przerzucić balon na drugą stronę. Jeśli balon znajdzie się poza zasięgiem rąk - liczy się jako punkt. Ważne, żeby uczestnicy nie odrywali stóp od siebie.- można grać z jednym balonem, bądź z wieloma,- punkty liczymy gdy balon dotknie ziemi, lub gdy znajdzie się poza zasięgiem.

Przerzucić balon II.

Dwie drużyny próbują zdmuchnąć balon na teren tej drugiej. Dzielimy teren gry na dwie części i wrzucamy balon. Oczywiście, zadaniem uczestników jest dmuchać w ten sposób, aby balon wylądował na terenie przeciwnej drużyny.Grę można urozmaicić np. poprzez użycie piórka w miejsce balonu, bądź zawężenie terenu gry.

Zawody balonowe.

Każdy nadmuchuje swój balon a potem: - pisze na nim swoje imię, - maluje swój znak, symbol, - w rytm muzyki podrzuca go do góry, wymieniając się balonami z innymi, - muzyka urywa się nagle, każdy szuka właściciela balonu, który ma w ręku, - podbijamy balony tylko palcami, tylko nosem, tylko (wymienia się różne części ciała),

72

- w rytm muzyki turlamy balony po podłodze, - wszyscy posiadacze balonów w takim samym kolorze zbierają się w jednym kącie sali; grupy wyłonione w ten sposób mają za zadanie „przedmuchać" je po podłodze na drugą stronę lub ustalić rodzaj transportu baloników, tak żeby pomagał w nim każdy członek kolorowej grupy, - kolorowe grupy wymyślają różne zabawy i gry z balonami.

ZABAWY RÓŻNE.

Ludzie do ludzi.

Dobieramy się parami. Prowadzący daje polecenia, które wszyscy wykonują dotykając się, np: „ucho do ucha”, „stopa do kolana”, „prawa dłoń do pleców”, „policzek do policzka”… Na hasło: „ludzie do ludzi”, trzeba szybko zmienić parę. Kto zostanie bez pary, prowadzi zabawę dalej.

Taneczna loteryjka.

Prowadzący ma „zaczarowane” pudełko, w którym znajdują się losy z poleceniami, np.: - tańczymy jak baletnice,- tańczymy, trzymając się za kolana,- tańczymy w kółkach w kółeczko,- robimy węża,- tańczymy w parach różne tańce (walc, rock’n roll, jive, mambo, zumba itp.)Wszyscy tańczą. W momencie, gdy prowadzący przerwie muzykę, ktoś z uczestników losuje jedno polecenie, które następnie wszyscy wykonują, aż do następnej przerwy w muzyce i nowego polecenia. Oczywisty jest, że prowadzący musi precyzyjnie przygotować muzykę.

Łapki.

Ustawiamy się parami i układamy ręce jak do gry w łapki, następnie uderzamy się kolejno otwartymi dłońmi na słowa piosenki, śpiewając/recytując:

Szły świnie po drabinie, było ich trzynaście, a jeśli nam nie wierzycie, porachować raczcie: raz, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć, jedenaście, dwanaście, trzynaście - HOP!

Na „trzynaście” trzeba schować ręce. Kto nie uważał i zostanie uderzony na „trzynaście”, odpada z gry. I tworzymy kolejne pary, (zmieniamy liczbę świń - koniecznie!) aż zostanie jedna osoba, która nie dała się złapać w łapki.

Czaty.

Wybrany przy pomocy jednej z wyliczanek (rozdział III) czatujący stoi zwrócony twarzą do ściany. Uczestniczące w zabawie dzieci podchodzą do niego. Czatujący liczy, za każdym razem zmieniając liczbę, odwraca się nagle, a podchodzące dzieci nieruchomieją. Poruszające się, zauważone i wskazane dziecko odchodzi na linię startu. Wygrywa ten kto pierwszy dotknie czatującego.

73

Bieg trójek.

Spośród uczestników kompletujemy trójki. Biegną na czas: dwie osoby zwrócone twarzą w kierunku biegu, jedna tyłem. Zmieniamy się dwa razy. Sumujemy czasy trzech biegów. Team z najlepszym czasem z 3 biegów wygrywa.

Slalom.

Na planie kwadratu 5x5m. stawiamy 5 pachołków; 4 na rogach i jeden w środku na przecięciu się przekątnych. Rysujemy kredą strzałki wskazujące kierunek biegu „po kopercie”. Kto szybszy ten lepszy.

Bieg wahadłowy.

Ustawiamy dwa pachołki w odległości 5 m. Uczestnicy biegają wahadłowo 5 rund (50 m). Wygrywa ten z najlepszym czasem.

Trening Messiego.

Ustawiamy w rzędzie 5 pachołków w odległości 1 m. Zawodnicy toczą piłkę slalomem i oddają strzał do bramki. Bramkę konstruujemy z 6 kartonów, oznaczając każdy z nich punktami 1-6. Czas i liczba zdobytych punktów wskaże zwycięzcę.

Do celu podróży.

Każdy uczestnik wybiera sobie dowolny punkt w pomieszczeniu, czy na terenie gry i informuje o tym wszystkich. Na sygnał wszyscy zaczynają chodzić po sali. Prowadzący podaje sposób w jaki uczestnicy mają dotrzeć na swoje miejsce np.:- powiedz „cześć” każdej napotkanej osobie,- idź, kręcąc się w kółko,- idź, patrząc w dół,- idź tyłem z zamkniętymi oczami,- skacz: na jednej nodze, skacz obunóż, - idź na czworakach…Po sygnale (gwizdek), każdy udaje się do wybranego przez siebie wcześniej punktu. Czy przejdziesz trasę zgodnie z poleceniem?

Kret II.

Z grupy uczestników wybieramy jedną osobę, która będzie kretem. Ustawia się on na wyznaczonej linii startu i obserwuje na rozstawienie innych uczestników, którzy stoją nieruchomo na polu gry. Następnie zasłaniamy oczy kretowi i jego zadaniem jest przejść do wcześniej wyznaczonego miejsca, bez dotykania innych uczestników. Osoba, która przejdzie bezbłędnie, bądź z najmniejszą liczbą pomyłek, wygrywa.

74

Cienie.

Łączymy uczestników w pary. Jedna osoba chodzi po sali, a druga jest jej cieniem, starając się naśladować wszystkie jej ruchy. Prowadzący może sugerować co mają zrobić osoby, które są naśladowane, ale lepiej oddać zabawę uczestnikom i ich kreatywności. Po chwili następuje zmiana ról.

Poszły konie po betonie.

Uczestnicy zamieniają się w „pędzące” konie; siedząc, odgrywają sceny z wyścigu. Osoba prowadząca opisuje jego trasę, np. mówi „most”, a grupa imituje odgłos przejazdu przez most itp. W trakcie zabawy zwiększamy tempo wykonywania poleceń.Przykładowe polecenia wydawane przez prowadzącego:- przez całą drogę klepiemy się w uda- dżokej żegna się z żoną - wysyłany jeden całus- dżokej żegna się z dziećmi - kilka całusów- koń żegna się z żoną dżokeja - odgłos parskania- koń żegna się z sianem w stajni - odgłos rżenia- jedziemy przez drewniany most - uderzanie pięściami w klatkę piersiową- koń je trawę - mówimy „szu, szu” i wykonujemy gest odgarniania trawy- jedziemy przez pokrzywy - odgłosy „aj aj aj”- jedziemy przez błoto - klepanie w policzki odgłosy „chlapu chlap”- konia osiadły muchy - odgłosy „bzzzz” i próbujemy złapać ją w dłonie albo ją odpędzić- wystraszone jazdą galopem panie - odgłosy „aaaa”- zadowoleni z jazdy kłusa panowie - odgłosy „uuuu”- chichoczące na kuligu panienki - odgłosy „chi chi chi” i dźwięki dzwonków sań „dzyń, dzyń”- przeszkoda na trasie konkursu skoków - klaśnięcie w dłonie- potrójna przeszkoda - trzy klaśnięcia w dłonie - skręt w prawo/lewo - pochylamy się w daną stronę.

Rzut kulą.

Uczestników dzielimy na dwie drużyny. Ekipy otrzymują taką samą liczbę papierowych kulek, zrobionych np. ze starych gazet. Im więcej takich kulek tym lepiej. Na dany sygnał rozpoczyna się zabawa. Gracze przerzucają kulki na teren drugiej drużyny. Gra trwa np. 3 minuty. Na koniec gry sprawdzamy, która drużyna ma mniej kulek na swojej części ta wygrywa.

Związani na dobre i złe.

Dzielimy uczestników na grupy np. 4 - 6 osobowe. Zespoły stają w szeregu tak blisko żeby stykać się ramionami. Teraz każda ekipa otrzymuje kłębek mocnej włóczki. Na sygnał prowadzącego członkowie grup muszą, bez przemieszczania się, obwiązać się włóczką. Mogą to zrobić w dowolnie przez siebie wybrany sposób. Po związaniu siebie muszą się odwiązać na sygnał prowadzącego, który ocenia prawidłowość więzów. Ważne jest aby włóczka została zwinięta w kłębek. Nie wystarczy więc wyplątać się z supła. Wygrywa ta grupa, która w najkrótszym czasie i prawidłowo zawiązała się, odwiązała się i zwinęła włóczkę w kłębek.

75

Piórko.

Dzielimy uczestników na dwuosobowe grupy. W przypadku większej liczebności grupy dzieci muszą siedzieć. Każdy zespół otrzymuje piórko. Na dany znak musi je podrzucić w powietrze. Zadaniem zespołu jest, nie dotykając piórka, utrzymać je w powietrzu dmuchając od dołu na piórko, by jak najdłużej utrzymywało się w powietrzu.Można pozwolić uczestnikom używać rekwizytów, np. wachlarzy. Wbrew pozorom mogę one momentami utrudnić zadanie.

Szymon mówi.

Inna wersja „Ojca Wirginiusza”, który należy do klasyki zabaw dla maluchów. W „Szymona” można się bawić bez obciachu w bardziej dorosłym wieku. Grupa wybiera sobie prowadzącego, zwanego „Szymonem” (znów przydatne będą wyliczanki), którego wszyscy będą naśladować. Przed każdą czynnością wybrana osoba rozpoczyna zdanie od słów „Szymon mówi wam” - np. „zagwiżdżcie waszą ulubioną melodię”. I uczestnicy wykonują zadaną czynność. Jeśli ktoś się pomyli - wypada z gry. Zabawa odbywa się coraz szybciej a jej jakość zależy od pomysłowości wybranego Wirginiusza.

Walka kogutów.

„Koguty” dzielą się na dwa równe zespoły i ustawiają się naprzeciwko siebie parami. Na sygnał rozpoczęcia gry krzyżują ręce na piersiach, podnoszą jedną nogę zgiętą w kolanie i w tej pozycji, po kolejnym sygnale, zaczynają się wzajemnie atakować. Zadaniem każdego zawodnika jest pozbawienie przeciwnika równowagi. Zawodnik, który stracił równowagę i choć na chwilę podparł się nogą, odpada z dalszej gry. Wygrywa zespół, który stracił mniejszą liczbę zawodników. W czasie gry wolnoatakować tylko skrzyżowanymi na piersiach rękami, starając się trafić w skrzyżowane ręce przeciwnika. Szarpanie, atakowanie kolanem, barkiem itp. powoduje dyskwalifikację.

Inna wersja:

„Koguty” przykucają obunóż i dłońmi atakują tylko dłonie przeciwnika. Kto się wywróci, przegrywa.

Krzesła.

Zabawa stara ale jara. Do zabawy ustawiamy krzesła w koło - o jedno mniej niż liczba uczestników. Włączamy muzykę, wszyscy chodzą wokół krzeseł w jej takt. Kiedy wyłączymy muzykę, każdy musi usiąść na najbliższym miejscu. Odpada ten, kto nie ma gdzie usiąść (zabiera ze sobą krzesło). Zabawa powtarza się dotąd, aż pozostanie dwóch graczy i jedno krzesło. Zwycięża ten, kto zajmie ostatnie krzesło! I możemy bawić się od nowa.

Skaczemy.

Dwie osoby kręcą sznurem, recytując jedną z naszych wyliczanek, szybko, coraz szybciej. Wyliczanki przydają się po raz kolejny. Osoba, która skacze, uważa, żeby nie „dostać” linką po nogach, co oznacza skuszenie. Kto skusi - idzie kręcić sznurem. Kto najdłużej nie skusi - wygrywa.

Szczur.

76

Dzieci stają obok osoby, która kręci linką po ziemi, szybko, coraz szybciej. Należy przeskakiwać nad kręconą linką, by nie oberwać nią po nogach. Kto zostaje uderzony - odchodzi. Kto wykaże się refleksem i skocznością - wygrywa.

Klasy.

To także jedna z klasycznych gier „dziewczyńskich”, polegająca na skakaniu po wyrysowanych polach, (sześciu lub pięciu). Rysujemy kredą prostokąt, dzielimy go na 6 równych pól i numerujemy części. Gra polega na rzucaniu płaskiego kamyka na kolejne pola i skakaniu po nich.

6 5 4

1 2 3

Przykład 1:Zaczynająca mówi: „Jeden” i rzuca kamyk na pole nr 1. Następnie skacze na jednej nodze przez kolejne klasy. Wracając, zatrzymuje się przy polu nr 2, zabiera kamyk z jedynki i dopiero skacze na pole 1. Jeżeli pomyli kolejność, nadepnie na linię graniczną lub nie trafi kamykiem do okienka, lub rzuci go na linię, grę przejmuje kolejna osoba. Po przejściu od 1 do 6 pola można skakać innym stylem, zależnie jak się umówimy; (prawa noga, lewa noga, obunóż, przenosimy kamyk na stopie lewej, prawej, na dwóch stopach).

5 4

1 2 3

Przykład2: Można grać w klasy przesuwając (chodząc, skacząc na lewej, prawej nodze, na dwóch nogach, z nogami skrzyżowanymi), rzucony do odpowiedniego kwadratu kamyk jedną i dwiema stopami przez pola do tzw. małpy (6 pola po lewej stronie). Z 5 pola wykopujemy kamyk do przodu, określamy głośno liczbę skoków, którymi doskoczymy do niego. Skaczemy tak by stanąć na nim stopą, (warunek

77

konieczny) podnosimy go i kontynuujemy grę. Pozostałe zasady pozostają nie zmienione. Ta wersja jest o wiele ciekawsza.

7 8Chłopek.

Rysujemy figurę pokazaną na rysunku. Każda biorąca udział w zabawie osoba kolejno rzuca kamyk, na któreś pole, a następnie skacze z pola na pole, przestrzegając kolejności (z pola 3 w bok na 4, z 4 na 5, przeskakując 6) i dalej.Na polu 7/8 w rozkroku obraca się o 180 stopni i kolejno powraca do pola, na które rzuciła kamyk; podnosi go i wraca na start. W następnej kolejce rzuca kamyk na pole z kolejnym, wyższym numerem. Jeżeli podczas skakania nadepnie na linię, któregoś pola lub nie podejmie kamyka - odpada z gry i na jej miejsce wchodzi następny zawodnik.Można skakać na jednej nodze, na dwóch nogach lub z nogami skrzyżowanymi.

Guma.

To są zawody dla minimum trzech dziewczyn. Chłopcy mogą tez się bawić. Zszytą lub związaną gumę (długości zazwyczaj 4 - 6 m) rozciąga się między dwoma uczestnikami, a trzeci staje między nimi i skacze, wykonując obowiązkowe układy. Guma musi być dobrze napięta. Skoki wykonuje się na kilku

78

kolejnych wysokościach: najpierw guma jest na wysokości kostek. Skaczemy obunóż, tak by przydeptać gumę obiema nogami, po czym robimy obrót o 180 stopni; teraz guma na wysokości łydek i obrót; teraz guma na wysokości kolan i obrót; i tak dalej: wysokość ud, pasa, a dla najambitniejszych jeszcze wyżej, tzn. pachy lub nawet szyja! Skucha - jeśli stopą nie trafi się w gumę.

Zośka.

„Zośka” była popularna od okresu międzywojennego do lat sześćdziesiątych. A teraz przeżywa renesans! Niedawno okazało się, że jest znana na całym świecie, a korzenie ma azjatyckie. Do Europy przybyła z USA w 1995 r. w postaci wyczynowej pod angielską nazwą „Footbag” (czyli nożny woreczek). Zwykłe kopanie woreczka stało się dyscypliną sportu, a nawet widowiskiem taneczno - akrobatycznym.Show polega na żonglowaniu nogami, a wszystkie triki i ewolucje wykonywane są w takt muzyki. Oczywiście rozgrywa się mistrzostwa na poziomie krajowym, europejskimi światowym. Footbag, tak jak „Zośka” rozwija zręczność i koordynację wzrokowo-ruchową. Grać może każdy i wszędzie, w kółeczku, w parach lub indywidualnie. Powstała strona internetowa tej gry: www.zoska.com.pl

W klasy i gumę grały dziewczynki, w zośkę chłopaki. Zapraszamy do zośki również dziewczynki, tak jak do gry w gumę chłopców. Zośka to coś małego do kopania: albo szmaciany woreczek wypełniony piaskiem, albo pęczek równo przyciętej kolorowej włóczki, obciążony krążkiem z dwiema dziurkami.Grupka graczy ustawia się w kółku. Najprostszym sposobem jest podbijanie zośki tak długo, jak się da. Wygrywa ten, kto podbije największą liczbę razy. Ciekawsze jest stopniowe zwiększanie liczby kopnięć. Najlepiej gra się we trzech. Gracz, który rozpoczyna, mówi „raz” i kopie zośkę do kolegi. Kolega też może kopnąć najwyżej raz, przesyłając zośkę do trzeciego, a ten ewentualnie do następnego itd... aż zośka zatoczy koło i wraca do pierwszego gracza. Ten mówił „dwa” i kopie dwa razy, przy czym drugie kopnięcie musi już być podaniem do kogoś.I tak po każdej rundzie następuje coraz wyższy liczebniki odbijamy zośkę dwa, trzy, cztery razy... dopóki nie spadnie.Kolejność graczy jest dowolna, ważne, by żaden nie przekroczył limitu kopnięć. Jeśli zośka do kogoś przypadkiem wróci, trzeba ją odbić tyle razy, ile jest zadane w tej rundzie, i podać dalej. Każdy kontakt zośki z ciałem liczy się jako odbicie.

Drugi sposób: Każdy z 2-5 graczy ma do obrony własne koło 2,5-metrowej średnicy. Zośkę podbija się tak, aby upadła w kole przeciwnika. Jeżeli do czyjegoś koła zośka wpadła np. sześć razy, gracz odpada z dalszej gry. Kopanie trwa do wyeliminowania wszystkich graczy.

Trzeci sposób: Grają dwie osoby na bramki odległe o 10-20 metrów. Każdy gracz ma zadanie umieścić zośkę w bramce przeciwnika, podbijając ją minimum 10 razy. Zośka oczywiście nie może spaść. Gra się do ustalonej liczby goli.

Sprawne ręce.

Gra podobna do bierek, tylko rekwizyty robimy sobie sami. Do miski z wodą wrzucamy kilka patyczków długości ok. 15 cm. (patyczki do szaszłyków).Uczestnik trzyma w jednej ręce widelec, a w drugiej talerzyk. Widelcem stara się wyłowić patyczki i ułożyć je na talerzyku. Prowadzący zabawę odnotowuje czas wykonania wszystkich zadań przez kolejnych uczestników i przyznaje punkty za jakość ich wykonania.

79

Woda, wiatr, ogień…

Ćwiczymy refleks i spostrzegawczość. Przed rozpoczęciem zabawy wyjaśniamy dokładnie jej zasady a gdy trzeba przeprowadzamy krótki trening. Dzieci stoją w pokoju w rozsypce. Prowadzący woła:

- woda! - dzieci wskakują na „wyspę” ułożoną na podłodze z gazet, - wiatr! - dzieci kładą się na podłodze, - ulewa - dzieci robią z rąk parasole nad głowami, - ogień! - dzieci uciekają w wyznaczony kąt, - lawina! - dzieci chowają się za krzesłami, - wielki pies - dzieci kucają, chowając głowę w dłoniach, - trzęsienie ziemi! - dzieci chowają się pod krzesła, - lawa! - dzieci wskakują na krzesła, - grad! - dzieci skupiają się w gromadkę.

Kto się pomyli, wypada z gry.

Złośliwy koc.

Rozkładamy na ziemi koc, na którym ustawiamy naszych podopiecznych. Zadaniem ich jest odwrócić koc na drugą stronę. Nie mogą jednak dotknąć ziemi. Cały czas każdy uczestnik zadania musi znajdować się na kocu. Zabawę można poprowadzić w grupach.

Złośliwe kartki.

Dzielimy uczestników na dwie lub więcej grup. Uczestnicy tej zabawy stają w szeregu blisko siebie stykając się ramionami. Muszą wykonywać wspólnie różne zadania. Między ramiona wkładamy im kartki papieru. Podstawowa zasada jest taka, że kartka nie może zostać upuszczona w czasie wykonywania zadań:- grupa robi przysiad, - grupa wykonuje 3 kroki w przód, - grupa wykonuje 3 podskoki, - grupa wykonuje 3 kroki w tył, - grupa obraca się o 360 stopni.

Tworzymy grupy.

Przygotowujemy wyrazy, zawierające taką liczbę sylab jak liczne mają być zespoły. Na każdej kartce wypisujemy jedną sylabę, a następnie rozdajemy losowo karteczki uczestnikom. Na początku proponuję wyrazy krótkie = małe grupy, a potem coraz dłuższe.Zadaniem uczestników jest tak dobrać się w grupy, aby każda stworzyła jeden wyraz. Im liczniejsza grupa, tym większe prawdopodobieństwo, że jej członkowie stworzą wyrazy, które nie zostały przygotowane. Pamiętać należy, aby te wyrazy były prawdziwe.

80

„Drewniane kloce”.

Do tego ćwiczenia potrzebne są dwa drewniane kloce o takiej średnicy, żeby można było stanąć na nich obiema nogami, nie wyższe niż 20-30 cm, (mogą być drewniane skrzynki, duże miski) oraz linka lub gruby sznur. Ustawcie kloce w odległości kilku metrów od siebie, po czym każdy bierze do ręki jeden koniec linki i wchodzi na swój kloc. Wygrywa ten zawodnik, który naciągając lub luzując linkę wytrąci swojego partnera z równowagi.

Warianty:

- w grze biorą udział trzej gracze, linka ma kształt litery Y, - w grze uczestniczy więcej osób, ponieważ sznurek się całkowicie zaplątał i każdy ciągnie, jak może (przy większej liczbie graczy wypróbujcie najprzeróżniejsze figury).

Katapulta - skok Baby Jagi.Gra przebiega w zespołach czteroosobowych. Jedna osoba kładzie się plecami na ziemi, podciągając nogi w kolanach, spody stóp tworzą siodełko, na którym siada „skoczek". Dwie pozostałe osoby chwytają „skoczka" za przedramiona zgięte w łokciu. Wszyscy kołyszą się lekko licząc do trzech - przy „trzy" leżący wypycha siedzącego mocno nogami, ten zaś, podtrzymywany przez dwóch pozostałych, wyskakuje niczym z katapulty. Skok jest daleki, a przyjemność dla uczestników duża.

81

Która para.Dzieci dobierają, się w pary i przyglądają się swoim butom, następnie jedna osoba zdejmuje buty, a druga zawiązuje sobie oczy. Zdjęte buty składamy na środku sali. Tworzą one teraz bezładny stos. Dzieci z zawiązanymi oczami starają się jak najszybciej odnaleźć buty kolegi, a następnie ubrać go w nie z powrotem.

Okręt.

Uczniowie stoją na środku sali zwróceni w jednym kierunku. Prowadzący podaje na zmianę komendy, np.

- lewa burta - dzieci biegną na lewą stronę sali, - prawa burta - dzieci biegną na prawą stronę, - rufa - dzieci biegną do tyłu sali, - dziób - dzieci biegną do przodu, - pokład - dzieci stoją w miejscu, nikt nie może się poruszyć.

Po każdej komendzie odpadają osoby, które najpóźniej ją wykonały lub pomyliły się. Duże tempo zabawy.

TEST INTELIGENCJI PRAWEJ STOPY.

Wygrałem zakład z kolegą. Założyłem się z nim, że będzie próbował powtarzać to ćwiczenie kilkunastokrotnie a i tak nie uda mu się zmienić kierunku wirowania stopy.

1. Siedzicie na krześle. Unieście prawą stopę i kręćcie nią zgodnie z ruchem wskazówek zegara.2. W trakcie robienia kółek stopą „napiszcie” w powietrzu prawą ręką cyfrę 6…3. Wasza stopa zmieni kierunek obrotu.

IX. TEATR.

Cienie na scenie.

Potrzebne będą rekwizyty: latarki lub reflektor, ekran lub biała ściana, zabawki i przedmioty, które odwzorowywać będziemy na ekranie. Lecz o wiele ciekawsze będzie tworzenie kształtów rękami. Od przeróżnych kształtów tworzonych rękami na ścianie, przez zgadywanie jaka zabawka lub przedmiot rzuca widoczny cień, aż po teatrzyk cieni na płótnie… to znakomita zabawa. Postacie z teatru cieni mają ograniczone możliwości poruszania się. Zmiana układu rąk może spowodować, że krokodyl niespodziewanie zmieni się w zająca. Ta forma może być doskonałą ilustracją wierszy i opowiadań, których bohaterami są zwierzęta.Na kolejnych stronach pokazujemy jak wyczarować z dłoni sylwetki-cieni rożnych zwierząt. Nie łatwa to sztuka, ale trening i cierpliwość czyni mistrza. Powodzenia.

82

Niedźwiedź.

Prosiaczek.

83

Ślimak.

Koza.

84

Królik.

Pies.

85

Pantera.

Ptak.

86

Pies II.

Wielbłąd.

87

Indyk.

Słoń.

88

Gęś.

Kaczka.

89

Ptak.

Wilk.

90

Wiewiórka.

Bryś.

91

Profil.

Kogut.

92

Owca.

Chart.

93

Łabędź, kaczka.

Wół.

94

Gołąb.

95

Indianin..

Krokodyl.

96

97

98

Zmęczony pies.

Podobno teatr cieni wymyślili Chińczycy 140 lat przed naszą erą. Inne źródła wskazują na III w. p.n.e. Chiński teatr cieni yingxi jest jednym z rodzajów sztuki ludowej. Znany jest również jako teatr latarnianych cieni lub pergaminowych cieni. Animowano w nim stylizowane sylwetki ludzi i zwierząt ukryte za podświetlonym, półprzezroczystym ekranem. Prezentowanym dialogom i monologom towarzyszył śpiew i muzyka. Podczas panowania dynastii Ming i Qing (od XIV do XIX wieku) chiński teatr cieni z Longdong cieszył się wielką popularnością, jego styl był bardzo wyrafinowany, a kukły wyglądały jak żywe.

Inną odmianą teatru cieni jest jawajski wayang kulit. To przede wszystkim teatr lalkowy. Wayang to po prostu cień, ale określenie to oznacza też teatr i samą lalkę. Jawajskie lalki są płaskie, wycinane precyzyjnie z bawolej skóry, silnie stylizowane i bogato zdobione. Teatr ten przywędrował do Malezji na przełomie XVI i XVII w. z Indii.

W teatrze cieni można wyczarować najrozmaitsze postaci, mając do dyspozycji kawałek jasnego materiału lub pustej ściany, źródło światła, dwie ręce, własne ciało i lalki.

Skecz z rekwizytami.

Dzielimy dzieci na kilka grup. Każda z nich otrzymuje od prowadzącego przygotowaną wcześniej torbę wypełnioną kilkoma różnymi przedmiotami, np. łyżeczka, wykałaczka, długopis, torebka herbaty, itp.

99

Zadaniem każdej grupy jest zaprezentowanie opowiadania, skeczu, scenki na dowolnie wybrany temat. Bohaterami opowiadania muszą być przedmioty znalezione w torbie. Ich udział w opowiadaniu może być dosłowny - długopis do napisania listu, jak i abstrakcyjny, np. drewniana łyżka jako narzędzie do wkręcania śrub. Po słownej prezentacji, scenki można odegrać.

Bajki.

Dzielimy dzieci na grupy. Ich zadaniem jest aby bez słów, używając tylko gestów i charakterystycznych przedmiotów, odegrać pantomimiczną scenkę, pokazując bajkę lub postać, tak by inni mogli odgadnąć, o jaką bajkę chodzi.

Mimiczne odgrywanie scen.

Dzieci dzielą się na dwie grupy, które rozchodzą się. Każda grupa obmyśla jakąś czynność lub scenkę z bajki, którą chce odegrać. Gdy grupy są gotowe, schodzą się i najpierw jedna grupa odgrywa bez słów umówioną czynność lub scenkę (na początku powinni powiedzieć, czy odgrywać będą jakąś czynność, czy scenę z bajki). Odgrywają tak długo, aż inni zgadną. Jeśli nie mogą zgadnąć, mówią: Poddajemy się - wówczas grupa mówi co odgrywała.

Przykład czynności:

- budowa domu, - mycie samochodu, - pielenie ogródka, - sprzątanie domu, - grabienie liści, - tapetowanie ścian, - przygotowanie posiłku, - wieszanie prania, - kupowanie w sklepie itp.

Teatr dłoni.

To zabawa indywidualna, dwójkowa i grupowa. Przygotowujemy specjalne farby do malowania twarzy. Każdy uczestnik zabawy maluje dłonie tak, by mogły odegrać wymyśloną przez niego postać i scenkę. Następnie kolejno prezentuje własny teatr rąk, najlepiej zza zasłony. Po obejrzeniu wszystkich spektakli publiczność wybiera (najlepiej w głosowaniu tajnym) mistrza teatru dłoni. Jeśli polubimy tę zabawę, to nasz teatr dłoni możemy wzbogacić różnymi rekwizytami, śpiewem, tańcem.

Teatrzyk kukiełkowy.

Aktorzy kierujący kukiełkami powinni być ukryci przed oczami widowni, choć nie koniecznie Kukiełkami możemy przedstawić każdą sztukę. Można inscenizować krótkie scenki, odgrywać fragmenty książek (przy okazji warto przeprowadzić konkurs, pytając widzów o autora i tytuł przedstawianej książki). Najzabawniejsze są jednak szopki, w których kukiełki recytują ułożone przez nas wierszyki, dowcipnie przedstawiając osoby z najbliższego otoczenia.Jak zrobić pacynkę, kukiełkę, którą będziemy animować. Pacynka to najprostsza, najłatwiejsza do zrobienia kukiełka. Najważniejsza jest główka, którą nasadzamy na palec wskazujący. Może być z piłeczki pingpongowej, z rozmaitych warzyw

100

i owoców, z pudełek po jogurtach, z woreczków wypchanych watą albo nawet z papieru. Kciuk i palec środkowy to ręce pacynki. Możemy też nasze kukiełki ubrać, na przykład w udrapowane kawałki materiału. Znakomicie nadają się stare wełniane rękawiczki i dziurawe skarpetki. Postarajmy się ubrać naszych aktorów kolorowo i dowcipnie. Ważne aby pacynki różniły się od siebie. Każda powinna mieć wyolbrzymiony charakterystyczny dla danej postaci rys - ogromny nochal, rude włosy z włóczki, odstające uszy itd.W mgnieniu oka możesz zrobić kukiełkę na palec z dużej chustki do nosa lub po prostu kawałka materiału. Zroluj chusteczkę. Na jednym końcu zwiniętego materiału zawiąż gruby węzeł, który będzie stanowił głowę kukiełki. Ołówkiem można narysować elementy twarzy.Nałóż kukiełkę na palec wskazujący i... gotowe.Pacynki gotowe. Piszemy teraz tekst, słowa piosenek do znanych melodii, wymyślamy efekty akustyczne, dodajemy szczyptę scenografii i… gong drewnianą łyżką w garnek, kurtyna w górę!

X. LOTERIA FANTOWA.

Niespodzianki są zawsze fajne. Dlatego warto w program ferii włączyć loterię. Naczelna zasada:w naszej loterii wszystkie losy wygrywają!Radość z wygranej należy się wszystkim uczestnikom, więc fantów powinno być tyle, ile uczestników ferii plus kilka dodatkowych, na wszelki wypadek, bo może się zdarzyć, że pojawią się niespodziewani goście.Fantem może być wszystko: od złotej myśli (ozdobnie wypisanej na małym kartoniku) do miotły (taka wygrana zdecydowanie wymaga poczucia humoru). Ważne jest, aby fanty miały zbliżoną wartość finansową i emocjonalną. Lepiej nie mieszać drogich przedmiotów z batonikami czy gumami do żucia ani też wygranych odwołujących się do poczucia humoru z rzeczami absolutnie serio. Najważniejszy jest pomysł.Ciekawie może wypaść loteria, w której wszystkie wygrane fanty zostały wykonane przez uczestników - mile widziane będą własnoręczne i własnoręcznie oprawione rysunki i malunki.Fanty można też po prostu zebrać zawczasu wśród uczestników ferii. Przyjmujemy każdy ofiarowany drobiazg, ale krytycznie go potem oceniamy; nie może być ani zniszczony, ani zużyty, chyba że jest to zabytek.Jeśli mamy zamiar kupić fanty, szukajmy rzeczy zabawnych i niedrogich. Kupujmy takie przedmiociki, które sami chcielibyśmy wygrać. To zwiększy prawdopodobieństwo zadowolenia innych uczestników. Pamiętajmy o dewizie: małe jest piękne i szukajmy np. filigranowych szklanych zwierzątek, miniaturowych pluszaków.Fanty należy owinąć bajecznie kolorowym papierem i ozdobić. Odpowiednie opakowanie podkreśli ich urodę.

Przykłady fantów.

Rękodzieło - własnoręcznie wykonane na zajęciach plastycznych: amulety, broszki, korale, breloczki, opaski na nadgarstki, opaski na włosy, portmonetki, ramki na zdjęciem idola, abażur na lampkę nocną, zakładki do książek, pojemniki na ołówki, identyfikatory itp.Zakupione: maskotki, figurki, bibelociki, małe kaktusy, notesiki, kolorowe kubki, wielokolorowe karteluszki, świece, olejki zapachowe, taśmy, książki, notesiki, cienkopisy itp.Z fantazją: dziurka do klucza (do podglądania rzeczywistości), młotek (do wybijania sobie głupich pomysłów z głowy), lejek (do wlewania oleju), igła z nitką (do zaszycia rozdartej duszy).

Uwaga… fanty z fantazją wymagają pisemnej rekomendacji! Zabawa jest podwójna - bawimy się, określając przeznaczenie rozmaitych przedmiotów, a wybuchy śmiechu po rozpakowaniu wygranych podniosą natychmiast temperaturę imprezy. Warto i do innych fantów dołączyć ozdobnie wykonane karneciki z cytatami, przysłowiami lub... wróżbami. Może się okazać, że największa frajdę sprawiły uczestnikom owe dołączone przypiski.

101

Losy.

Kiedy fanty zostały już zapakowane, organizatorzy muszą wyprodukować losy. Najprościej można to zrobić, numerując fanty i na oddzielnych karteczkach wypisując te same numerki. Karteczki zwijamy i gotowe! Osoby ambitniejsze pokuszą się o coś ciekawszego. Można zamiast numerków użyć przysłów, na przykład na losie jest napisane: „Kto się czubi”, a na wygranym fancie: „ten się lubi”. Można użyć tytułów filmów, bajek, książek, na przykład na losie napiszemy „Ania z” a na fancie „Zielonego Wzgórza”.Im więcej inwencji włożymy w przygotowanie loterii, tym większa będzie radość dla wszystkich.

Ciągnienie.

Kiedy już mamy przygotowane losy, obmyślamy sposób ich dystrybucji. Warto poświęcić trochę czasu na znalezienie nietypowego pojemnika na losy (cylinder, stary kapelusz, wiklinowy koszyk, przyozdobione wstążkami pudełko), z którego kolejno uczestnicy będą czerpali losy.Zadbajmy o efekty świetlne i akustyczne kiedy ogłaszać będziemy co kto wygrał.

Warianty loterii.

Jeśli klasyczna loteria fantowa nas nie satysfakcjonuje, jej zasady możemy dowolnie modyfikować. Na przykład skrzętnie ukrywamy fanty, a uczestnicy losują wskazówki, gdzie szukać skarbu. Stopień komplikacji poszukiwań zależy przede wszystkim od wielkości pomieszczenia, w którym odbywa się impreza.Można również loterię połączyć z wykupywaniem fantów, w myśl zasady, że szczęście nie przychodzi bez wysiłku z naszej strony.Jako fanty uczestnicy dają rzeczy osobiste. Powinny być niewielkich rozmiarów, aby można je umieścić w pudle a po wyjęciu ukryć za plecami prowadzącego, (np. klucze, długopis czy część garderoby). Prowadzący wyjmuje przedmiot z pojemnika w taki sposób, żeby go nie widzieli pozostali uczestnicy zabawy i pyta: „Co mam zrobić z tym fantem, co go trzymam w ręku?”Wszyscy chórem odpowiadają: „Osądzić!”„Jak?” - pyta prowadzący wykup.I teraz padają różne propozycje (niech zaśpiewa, powie wiersz, zatańczy, ukłoni się itp.). Wygrywa najgłośniejsza opcja, a właściciel fantu musi wykonać zadanie, po czym procedura zaczyna się od początku.

Oto przykładowe zadania dla osób, które chcą wykupić fant:- Obejść wszystkich grających i zapytać po kolei: „Gdybym był tablicą, to co byś na niej napisał?”- Powiedzieć każdemu coś bardzo miłego.- Opowiedzieć każdemu, zgodnie z prawdą, na jedno pytanie.- Pocałować własny cień (starano się, by ten cień padał na właściwą twarz).- Opisać swoją najlepszą koleżankę, swojego najlepszego kolegę.- Powiedzieć trzy rzeczy do rzeczy i trzy rzeczy od rzeczy.- Zaśpiewać piosenkę, powiedzieć wiersz.- Opowiedzieć dowcip.- Zrobić śmieszną minę… (dalej wymyślajcie sami).Jeżeli ktoś uchyla się od wykupywania, jest uznany za „psuję zabawową” i może być nawet wykluczany z dalszych zabaw.

102

Loterię możemy zorganizować jako samodzielną imprezę bądź też połączyć ja z dyskoteką, co uatrakcyjni zarówno dyskotekę jak i loterię.

XI. CHUSTA KLANZY.

http://sklep.klanza.org.pl/

Chusty, od prawie 20 lat są produkowane i popularyzowane przez Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA jako pomoc do zajęć z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Stowarzyszenie, którego założycielką jest Pani dr Zofia Zaorska kontynuuje rozpoczęty przez KLub ANimatora ZAbawy proces rozwoju osoby, grupy, w atmosferze dobrej zabawy, zrozumienia i twórczej współpracy. Możliwości zastosowania chusty są ogromne: zabawa może przybierać różne formy, odbywać się w dowolnym miejscu (w sali, na wolnym powietrzu), jest także atrakcyjna dla osób z każdej kategorii wiekowej. Chusta KLANZY, która inspiruje twórczą działalność „małych" i „dużych" jest prostą, a zarazem intrygującą pomocą dydaktyczną. Uczy dobrej i mądrej zabawy, która może przybierać różne formy dostarczając zawsze wielu wrażeń uczestnikom. Chusta KLANZY przypomina kolorowy spadochron. Powstała poprzez zszycie kilku trójkątnych kawałków mocnego materiału w różnych kolorach. Ma kształt koła, na środku może być mały otwór. Są różne wielkości chusty. Należy ją tak dobrać aby spełniała warunki jakie dyktuje przestrzeń, w której odbywać się będą zabawy.

Zasady korzystania z chusty:- dobrowolność udziału i bezpieczeństwo uczestników zabawy,- duża swobodna przestrzeń i gładkie podłoże,- nie należy nikogo na chuście podnosić ani podrzucać,- zdjąć obuwie przed wejściem na chustę.

103

Do zabawy potrzebne będą: odtwarzacz CD, nagrania muzyki relaksacyjnej i popularnej (utwory szybkie i wolne), oczywiście chusta animacyjna, piłeczki, pluszowe zabawki, emblematy lub atrapy różnych owoców, duża kostka z kolorami chusty, pachołek ze strzałką.

PROPOZYCJE ZABAW.

PLĄS POWITALNY. Dzieci stoją dookoła chusty i śpiewają na melodię piosenki „Siekiera, motyka”.

Dziś zajęcia fajna sprawa, z chustą dla nas ta zabawa, ręce w górę w przód i w bok, skłon do przodu, przysiad hop. Dziś zajęcia fajna sprawa, z chustą dla nas dziś zabawa, głowa, ramiona, kolana, pięty, każdy będzie dziś zajęty. Dziś zajęcia fajna sprawa, z chustą dla nas jest zabawa, oczy, uszy, usta, nos, każdy z nas ma piękny głos.

ZABAWY UŁATWIAJĄCE WZAJEMNE POZNANIE I INTEGRUJĄCE.

Imiona.Uczestnicy stoją w kole, trzymając chustę. Prowadzący wybiera osobę, do której chce przesłać piłeczkę. Wymienia swoje imię oraz imię osoby adresata, np. „Marek przesyła piłkę do Beaty” i poruszając odpowiednio chustą przesyła jej piłkę, która w dalszej części zabawy przesyłana jest do wszystkich. Uwaga, piłka nie może spaść na ziemię.

Kogo brakuje?Uczestnicy stają w kręgu z zamkniętymi oczami trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący wybiera osobę, lub kilka osób, które wchodzą pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i odgadują, kto jest pod chustą.

Zaspa.Kilkoro uczestników trzyma chustę, pozostali biegają swobodnie po sali. Na sygnał prowadzącego biegający przykucają i zamykają oczy. Trzymający chustę zakrywają jednego ze skulonych. Pozostali zgadują kogo nie ma - kto wpadł w zaspę.

Kolorowe wycieczki.Wszyscy siedzą na podłodze trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący wymienia nazwę koloru, a dzieci trzymające ten kolor zmieniają się miejscami.

Kolorowe imiona.Wszyscy stoją w kręgu trzymając chustę. Prowadzący wymienia kolor, a osoby trzymające chustę w tym miejscu, przechodzą pod chustą i przedstawiają się sobie podając dłonie i wymieniając imiona.

104

Kurtyna.Dwie osoby, stojąc na krzesłach, trzymają rozciągniętą chustę. Po obu stronach stoją uczestnicy zabawy. Każda grupa wybiera po jednej osobie i ustawia ją po przeciwnej stronie chusty. Na znak prowadzącego chusta opada, a osoby stojące na środku maja wymienić swoje imiona. Ten kto zrobił to jako drugi przechodzi do drużyny przeciwnej.

Wiele nas łączy.Uczestnicy stoją. Trzymając chustę za uchwyty jednocześnie podnoszą ją i opuszczają. Prowadzący wydaje polecenie: pod chustą przebiegają wszyscy, którzy; - mają siostrę,- nie mają brata,- mają blond włosy,- wszyscy łysi,- mają na sobie spodnie itd.Osoby, które spełniają warunki, przebiegają pod chustą gdy ta znajduje się w górze.

ZABAWY ĆWICZĄCE WSPÓŁDZIAŁANIE.

Bilard.Grupa wachluje chustą, na której jest piłka: - ma ona wpaść w jak najkrótszym czasie do otworu znajdującego się na środku chusty,- grupa toczy piłkę tak by nie wypadła ona ani przez otwór w środku chusty ani na zewnątrz,- podrzucamy piłkę na chuście jak najwyżej tak by nie spadła na ziemię.

Sztorm.Wachlujemy chustą. Na chustę wrzucamy lekkie przedmioty (piłeczki, pluszaki), które podczas wachlowania nie mogą spaść z chusty.

Ruchoma gwiazda.Wszyscy uczestnicy kładą się na chuście (zdejmujemy buty) - nogi skierowane do środka. Dzieci starają się w miarę równo wykonywać polecenia:- turlamy się w prawo dwa razy,- trzymamy się za ręce i podnosimy je do góry, kładziemy je za głowę i znowu podnosimy do góry,- chwytamy się za ręce, podnosimy się do pozycji siedzącej,- leżąc trzymamy się za ręce podnosimy nogi do góry, krzyżujemy stopy z sąsiadem, opuszczamy razem nogi siadamy i próbujemy wstać. (zabawę możemy przeprowadzić przy muzyce)

Spadochron.Wszyscy jednocześnie podnoszą chustę wysoko do góry. Prowadzący odlicza; raz, dwa… na trzy wszyscy przebiegają pod chustą i chwytają jej brzeg po drugiej stronie.

Młynek.Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Coraz szybciej biegają po obwodzie koła, podnosząc i opuszczając chustę, (prowadzący może wydawać polecenia: w górę, w dół).

Meduza. Początek zabawy jak w młynku. Prowadzący zaznacza głosem moment podnoszenia chusty; raz, dwa, trzy. Na trzy wszyscy puszczają chustę, która powinna wirować w górę.

Paczka.- grupa wchodzi na chustę (bez butów) i chwytając za brzegi chusty „pakuje się” do środka,

105

- na chustę wchodzą 2-4 osoby (bez butów), pozostali zamykają „paczkę”, a następnie przesuwają ją po podłodze; „zapakowani” muszą sami wydostać się ze środka.

Calineczka.

Rozkładamy chustę na podłożu. Jedna osoba siada na środku chusty z nogami pod brodą. Pozostali trzymają chustę za brzeg, zwracają się w prawą stronę i idąc powoli zawijają siedzącą osobę. Gdy ta jest już zawinięta do wysokości ramion, zatrzymują się i na trzy - cztery równocześnie i energicznie wycofują się.

Meksykańska fala.Uczestnicy trzymają chustę. Zadaniem grupy jest uzyskanie efektu meksykańskiej fali; stojący obok siebie po kolei przysiadają i wstają. Gdy nabierzemy wprawy, możemy zmieniać kierunki przemieszczania się fali.

Szklana tafla.Uczestnicy podnoszą leżącą, pozbawioną nierówności i zakładem chustę i przenoszą ją w inne miejsce tak jakby była szklaną taflą; chusta ma być cały czas naprężona.

Piłka w górę.Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Na jej środku leży piłka. Powoli, równocześnie wszyscy podnoszą chustę do góry, po czym energicznie opuszczają ją. Piłka zostaje wystrzelona w górę.

Sałatka owocowa.Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Podzieleni są na cztery, pięć rodzajów owoców. Grupa wachluje chustą. Gdy jest ona wysoko prowadzący wymienia nazwy owoców, a osoby, którym zostały one przypisane, przebiegają pod chustą zmieniając się miejscami i łapią za inne uchwyty. Na hasło „sałatka owocowa” - wszyscy zmieniają miejsce.

Namiot.Uczestnicy trzymają chustę jedną ręką, falując nią. Gdy chusta jest maksymalnie wysoko robią jeden krok do środka, ciągnąc chustę za swoimi plecami. Przykucają chowając się pod nią.

Składanie chusty.Zadaniem grupy jest złożenie chusty w określony kształt (w kostkę, trójkąt, prostokąt) lub inny sposób np. tak by był widoczny tylko jeden klin materiału lub więcej klinów w tym samym kolorze.

ZABAWY ĆWICZĄCE REFLEKS I SPOSTRZEGAWCZOŚĆ.

Rybak i rybka.Uczestnicy stają w kręgu trzymając za brzeg chusty. Prowadzący wybiera dwie osoby, które przyjmują rolę „rybaka” i „rybki”. Rybak wchodzi na chustę i stara się złapać pływająca w wodzie rybkę. Bawiący się falują chustą, utrudniając w ten sposób zadanie rybakowi. Gdy ten złapie rybkę, następuje zmiana par.

Wodnik.Uczestnicy siedzą w kręgu, trzymając chustę na wysokości barków. Są oni turystami kąpiącymi się w morzu. Pod chustą jest jedna osoba - Wodnik, który niestety wciąga turystów pod wodę po to aby

106

mu usługiwali w jego podwodnym pałacu. Wodnik stara się wciągnąć jak najwięcej osób, które będą pomagać mu we wciąganiu kolejnych turystów. Możemy wybrać ratownika lub kilku. Ratownik chodzi dookoła chusty i ochrania kąpiących się. Musi szybko reagować na krzyk wciąganych do wody.

Uciekaj do kurnika.Połowa uczestników zabawy trzyma napiętą chustę, tworząc ruchomy kurnik. Pozostali to kurczaki. Stoją w rozsypce po całej sali. Jedna osoba zostaje lisem (oznaczona czapką, szarfą). Na sygnał wszystkie kurczaki biegają swobodnie po sali. Na drugi sygnał uciekają szybko przed lisem do kurnika, który próbuje je chronić. Złapane kurczaki wykonują polecenia lisa.

Kolorowa karuzela.Uczestnicy zabawy stoją w kole, trzymają chustę. W środku chusty jest umieszczony pachołek ze strzałką. Prowadzący włącza muzykę, a grupa porusza się rytmicznie jak karuzela. Kiedy muzyka cichnie, wszyscy stają nieruchomo. Umieszczona na pachołku strzałka wskaże osobę, która ma wykonać zadanie (albo zadanie wykonują wszystkie osoby, trzymające wskazany kolor)

ZABAWY ĆWICZĄCE ZWINNOŚĆ I ZRĘCZNOŚĆ.

Pająk.Uczestnicy stoją wokół chusty. Jedna osoba dwukrotnie rzuca kostką z kolorami odpowiadającymi kolorom trójkątów chusty (lub kostką z numerami, którym przypisujemy kolory). Pierwszy rzut - wskazuje kolor pola, na którym rzucająca kostką osoba staje, drugi rzut - pole, na którym kładzie ręce.

Złap przesyłkę.Grupa trzyma chustę, na której położona jest piłka. Wyznaczona osoba znajduje się pod chustą wyciągając ręce przez jej otwór. Zadaniem bawiących się jest tak poprowadzić piłkę, aby trafiła do rąk dziecka będącego pod chustą, albo tak, by uniemożliwić mu jej złapanie.

Naleśnik.Osobę leżąca na brzegu chusty zawijamy jak naleśnik. Głowa musi pozostać poza chustą. Zawinięta osoba musi uwolnić się sama. Kto szybszy, ten lepszy.

Skoki naleśnika. Uczestnicy tworzą rząd. Pierwsza osoba w rzędzie jest zawinięta w chustę tak, że może jedynie skakać obunóż. Na sygnał prowadzącego skacze do linii mety (liczbę kroków ustalamy), a następnie uwalnia się i biegiem wraca na start, przynosząc chustę ze sobą. Grupa zawija w nią kolejną osobę.

Zbieramy woreczki.Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. W odległości dwóch kroków za każdym z nich znajduje się woreczek. Na sygnał prowadzącego każdy ciągnie chustę w swoją stronę starając się go podnieść. Wygrywa osoba, która zrobi to najszybciej.

ZABAWY OPARTE NA ZAUFANIU DO GRUPY.

Po omacku.Uczestnicy zabawy siedzą dookoła rozłożonej na podłodze chusty. Jedna osoba wchodzi na chustę. Z zamkniętymi oczyma idzie po niej. Zatrzymuje się i określa ile jeszcze chce zrobić kroków i na jaki kolor trafi. Jeśli zgadnie, zostaje w środku i prowadzi zabawę. Jeśli nie siada w kręgu a prowadzący wybiera nową osobę.

107

Na karuzeli.Jedna osoba siada na środku chusty, a reszta kręci nią, idąc coraz szybciej w jedną stronę. Osoba w środku stara się utrzymać równowagę.

Paskuda.Uczestnicy siedzą dookoła chusty trzymając ją na wysokości brody. Pod nią znajduje się jedna osoba -Paskuda. Gdy wszyscy zamkną oczy, Paskuda wciąga kogoś po chustę. Grupa otwiera oczy i zgaduje, kto zniknął. Kto zgadnie, wchodzi w rolę Paskudy.

ZABAWY ĆWICZĄCE SPRAWNOŚĆ MANUALNĄ.

Karuzela.Uczestnicy trzymają za uchwyty naprężoną chustę na wysokości pasa. Śpiewając np. „Hej ho, hej ho do pracy by się szło…” - rytmicznie przekazują sobie chustę w prawą stronę. Zaczynają od bardzo powolnego śpiewania, stopniowo zwiększając tempo. Po pewnym czasie następuje zmiana i chusta wędruje w lewą stronę.

Kołdra.Uczestnicy siedzą na podłodze dookoła chusty przykryci nią do pasa. Najpierw zwijają chustę w rękach, przesuwając się do jej środka. Następnie jak najszybciej rozwijają chustę wracając do punktu wyjścia.

ZABAWY - GRA W KOLORY.

Szukaj koloru.Uczestnicy chodzą wokół leżącej chusty. Prowadzący wydaje polecenia: stajemy na trawie (zielony), kąpiemy się w morzu (niebieski), jesteśmy na polu kwitnącego rzepaku (żółty), jesteśmy na łące pełnej maków (czerwony), zrywamy pomarańcze (pomarańczowy), chodzimy po piasku (żółty), zjadamy ogórki (zielony) zjadamy wiśnie (czerwony), zjadamy śliwki (fioletowy), zjadamy banana (żółty). Słysząc je uczestnicy staja przy kolorach, które się im kojarzą. Co jeszcze może symbolizować kolory chusty? Dzieci podają własne propozycje.

Zgadnij kolor.Uczestnicy odwróceni tyłem do leżącej chusty trzymając w dłoniach woreczki krążą wokół. Na sygnał prowadzącego zatrzymują się i rzucają woreczki za siebie tak by upadły na chustę. Każde dziecko zgaduję na jaki kolor upadł jego woreczek. Zabawę można przeprowadzić pojedynczo.

Czy masz ten kolor?Chusta rozłożona jest na podłodze. Wszyscy stają wokół niej. Dwie-cztery osoby (bez obuwia) wchodzą na chustę. Prowadzący określa kolor, na którym powinny się zatrzymać. Włącza muzykę a osoby na chuście skocznym krokiem przemieszczają się, w prawo. Gdy muzyka cichnie zajmują pole w wyznaczonym kolorze. Kto nie zdąży odpada z gry, a w jego miejsce wchodzi następne dziecko.

ZABAWY W GANIANEGO.

Deszczowa chmura.W oznaczonym kącie sali stoi 6 osób trzymających chustę -„deszczową chmurę”. Reszta grupy zajmuje miejsca po przeciwnej stronie. Na sygnał prowadzącego uciekają a osoby z „deszczową chmurą” biegną w kierunku uciekających, próbują ich nakryć. Osoby złapane powiększają „deszczową chmurę”.

108

Zabawy z numerami.Uczestnicy zabawy trzymają chustę za uchwyty. Odliczają do czterech (każdy zapamiętuje swój numer). Na sygnał prowadzącego grupa porusza się krokiem dostawnym w lewo. Następnie prowadzący wywołuje numerki: od 1 do 4. Osoby nim oznaczone puszczają chustę i obiegają idących w lewo w kierunku przeciwnym w prawo, próbując jak najszybciej stanąć na swoje miejsce. Wygrywa ten, kto zrobi to pierwszy.

Goniony w kolory.Chusta leży na podłodze. Wszyscy chodzą w koło niej odliczając np. do 8. Gdy wybrzmi liczba 8 uczestnicy siadają a prowadzący wymienia któryś z kolorów chusty. Wszystkie osoby, które siedzą przy nim biegną w tę samą stronę. Kto pierwszy wróci do koloru, z którego wystartował, prowadzi dalej zabawę.

Tarcza strzelecka.Chusta leży na podłodze. Jest ona tarczą strzelecką, na której określone kolory oznaczają daną liczbę punktów (do ustalenia). Uczestnicy stoją w odległości 10 m. od chusty i rzucają w jej kierunku. Można rzucać stojąc tyłem do chusty, wtedy zmniejszamy odległość do 5 m. Ustalamy liczbę rzutów dla każdego uczestnika i… kto zdobędzie największą liczbę punktów wygrywa.

ZABAWY PRZY MUZYCE.

Stań na kolorze.Uczestnicy tańczą w rytm muzyki wokół leżącej chusty. Gdy muzyka umilknie, stają przed kolorem podanym przez prowadzącego.

Ślimaki. Dzieci stoją tyłem do rozłożonej chusty i zarzucają ją sobie na plecy. Następnie kładą się na brzuch, głowy wystają na zewnątrz. Przy muzyce „ślimaczej" przesuwają się w prawo lub w lewo pomagając sobie łokciami i kolanami; płótno cały czas trzymając na ramionach. Głośny akord to znak. „Ślimaki chowają się do swoich „muszelek” - dzieci cofają się zakrywając chustą głowy.

Worek ze skarbami. Uczestnicy siedzą wokół chusty i rytm muzyki podają sobie worek lub pudło, w którym znajdują się różne rekwizyty o kolorach odpowiadających kolorom chusty. Gdy muzyka milknie, zadaniem osoby, która trzyma worek jest wyjęcie rekwizytu, podanie jego nazwy, koloru, do czego służy i położenie go na polu chusty o tym samym kolorze.

Tańcząca chusta.Prowadzący prezentuje różne fragmenty muzyczne (szybkie, wolne, w różnych rytmach, nagłe zatrzymanie). Uczestnicy trzymają chustę i poruszają się w takt melodii wachlując chustą, zatrzymują się, zmieniają kierunek, tempo poruszania się i wachlowania chustą.

Inne możliwości wykorzystania chusty. - Chusta zawieszona na ścianie może być wykorzystana jako rekwizyt (np. kula ziemska). - Przy pomocy chusty można wywołać podczas zajęć odpowiedni nastrój np. zimą dzieci mogą przeżyć zamieć śnieżną (duża ilość gazet podartych na kawałeczki). Dzieci rzucają kawałki gazet na chustę i ruszają nią. - Chusta może się stać dowolnym środkiem lokomocji np. balonem, spadochronem, żaglem. - Wykorzystując chustę, możemy po zajęciach uzyskać od grupy informację zwrotną. Chustę rozkładamy na podłodze. Uczestnicy tyłem rzucają woreczek, by upadł na chustę. Następnie odpowiadają na pytanie umieszczone na polu (tym, na które upadł worek).

109

- Na balu można wykorzystać ją do „tęczowego deszczu” (w chuście podwieszonej do sufitu umieszczone są balony. Na sygnał, sznurki podtrzymujące chustę zostają odcięte - na dzieci spada tęczowy deszcz). - Chusta - element scenografii (obrus, scena do występów, namiot itp.). - Wykorzystanie chusty do zabaw fabularyzowanych np. „Na morzu”, „Kopciuszek”.

XII. ZABAWY Z TUNELEM.

http://strefa-animatora.com.pl/produkty/tunel-animacyjny-6-metrow/ Ciekawszy jest tunel nie usztywniony, gdyż osoba, która jest w środku nie wie gdzie jest wyjście. Tunel jest wąski dlatego trzeba używać go pojedynczo. Zatem przechodzimy.

Przechodzenie w określony sposób:- na czworakach - przodem lub tyłem,- czołgając się - przodem lub tyłem,- opierając się na rękach,- jak krab,- popychając przed sobą piłkę ręką, - popychając przed sobą piłkę głową.Prowadzący trzyma koniec rękawa (wyjście) przesuwając się tak, by osoba w środku do końca nie wiedziała gdzie to wyjście jest.Możemy również skonstruować tunel z kartonów… to chyba najlepsza wersja. Ba, nawet labirynt.

XIII. ZABAWY Z FABUŁĄ.

110

Zabawy polegają na aktywnym „komentowaniu” przez uczestników głosem i ciałem tego co opowiada prowadzący. Możemy zastosować elementy ubioru, rekwizyty i koniecznie odpowiednią muzykę. Ot i już.

Ekspedycja do dżungli.

Prowadzący czyta powoli opowiadanie, a uczestnicy próbują wykonywać pasujące do niego ruchy. Aby przedstawienie tej ekspedycji do dżungli było jeszcze bardziej realistyczne, można w tle puścić odpowiednią muzykę, lub efekty dźwiękowe naśladujące odgłosy dżungli.

„Wyobraźcie sobie, że jesteście w ekspedycji w dżungli. Znajdujecie się pośrodku głębokiego lasu... Wszystko jest zarośnięte... Nie można rozpoznać żadnej drogi... Zwisające z drzew liany muskają wasze twarze... Jest ciemno i wilgotno... Musicie bardzo wytężać wzrok... Pocicie się... Z trudem torujecie sobie drogę... Za pomocą maczety wycinacie przejście... Nagle zauważacie, że zagradza wam drogę wielki pień drzewa... Próbujecie się przez niego przedostać... Ześlizgujecie się... Próbujecie jeszcze raz...Próbujecie przedostać się na drugą stronę za pomocą liany... Po drugiej stronie pnia lądujecie w dole z błotem... Z trudem wydostajecie się z błota... Dokuczają wam moskity... Próbujecie je przegonić... Głowy musicie chronić przed spadającymi w dół orzechami kokosowymi... Jesteście strasznie spoceni... Wachlujecie się dużymi liśćmi... Przestraszyła was papuga... Jesteście głodni i zrywacie jakieś jagody... Wkładacie je do ust... i szybko wypluwacie, ponieważ mają one gorzki smak... Strasznie chce wam się pić... Przełykacie ślinę... Droga coraz bardziej się zwęża... Trudno wam oddychać... Ze zmęczenia osuwacie się na ziemię... Pomimo, że staracie się z tym walczyć, nie możecie się podnieść... Jesteście tacy zmęczeni... Aż wreszcie zasypiacie...”.

„Budzicie się wypoczęci... Wstajecie powoli i rozcieracie odrętwiałe ciało... Przeciągacie się i rozglądacie dookoła... Odnajdujecie między liśćmi ścieżkę... Podążacie nią przed siebie... Odgarniacie na boki liany i liście... Przed sobą widzicie wypływający ze skały strumień... Szybko do niego biegniecie... Nabieracie w dłonie wodę i pijecie ją....Obmywacie wodą twarz i całe ciało... Słyszycie odgłosy bębnów... Biegniecie przed siebie... Witacie się z ludźmi, którzy was uratowali... Dziękujecie im ściskając ich dłonie...”

Indianie.

P - W pewnej indiańskiej wiosce zapanował głód.

D - Dzieci wydają okrzyk „Uuuu!” i chwytają się za głowy.

P -Dlatego też Indianin Wielkie Sokole Oko zwołał zebranie i powiada: „Posłuchajcie, Indianie. Musimy wybrać się na polowanie, ponieważ skończyły się zapasy jedzenia: Kto pojedzie ze mną?” D - Zgłaszają się, podnosząc rękę do góry, krzyczą: „ja, ja, ja”.

P - Wojownicy, pożegnajcie się ze swoimi żonami.

D - Indianie czule żegnają się z żonami (cmok, cmok - w prawy i w lewy policzek).

P - Wojownicy, pożegnajcie się ze swoimi dziećmi.

D - Indianie czule żegnają się z dziećmi (cmok, cmok - 5x).

P - Wojownicy, na koń!

D - Indianie wsiadają na konie (siup!) i jadą naśladując jazdę na koniu (językiem) i „podskakując” w siodle.

111

P - Szukajmy bizonów, powinny gdzieś tu być.

D - Rozglądają się, robiąc daszek z dłoni nad oczyma, (niestety wodzu, nie ma bizonów).

P - Jedźmy dalej. Za rzeką na pewno je znajdziemy. Przejedziemy po tym drewnianym moście.

D - Indianie galopują przez drewniany most (klepią dłońmi o uda). Rozglądają się robiąc daszek z dłoni nad oczyma, (niestety wodzu, nie ma bizonów).

P - Jedźmy dalej. Za drugą rzeką na pewno je znajdziemy. Przejedziemy po tym żelaznym moście.

D - Indianie galopują przez żelazny most (klepią stopami o podłogę). Rozglądają się robiąc daszek z dłoni nad oczyma, (niestety wodzu, nie ma bizonów).

P - Wojownicy, nie poddawajcie się. Jedźmy dalej. Za tym wielkim bagnem na pewno je znajdziemy. Przejedziemy po tym wielkim błocie.

D - Indianie przejeżdżają przez błotko: (klepią się dłońmi po policzkach, wydając jednocześnie dźwięki naśladujące rozpryskujące się błoto), wycierają się z błota (wycierają rękoma twarz). Rozglądają się robiąc daszek z dłoni nad oczyma, (niestety wodzu, nadal nie ma bizonów).

P - Widzicie tam za drzewami polanę? Jedźmy tam.

D - Indianie zajechali na polanę, rozglądają się, patrzą (wysuwają głowę do przodu, otwierając szeroko oczy - przyglądają się czemuś), a pod drzewem stoi… bizon! Mówią szeptem (wodzu, bizon, bizon ciiii). Zsiadają po cichu z koni - (siup!). Skradają się cichutko (skulone postacie poruszają się, wyciągają strzały z kołczanu - (ciach!). Napinają łuki i wypuszczają strzały - (psium!). Patrzą… niestety strzały poleciały w bok, za blisko i za wysoko. Wyciągają następne strzały - (ciach!) - napinają łuki i - (psium!) .... Patrzą - (wodzu, trafiliśmy! trafiliśmy bizona jedną strzałą!).

P - Biegiem, szybko po bizona, bo ucieknie w krzaki.

D - Wsiadają na konie - (siup!). Galopują po bizona naśladując jazdę na koniu (językiem) i „podskakując” w siodle. Wkładają bizona na konia - (aa siup !) (wyciągają ręce, pokazując wkładanie bizona na coś wysokiego) Bizon, że był ciężki, z konia - (łup !) (opuszczają ręce pokazując spadanie bizona). Wkładają znowu bizona na konia - (aa siup !), a bizon, że był ciężki, z konia - (łup !) Zezłościli się Indianie - (UUCH !). Ostatni raz bizona na konia - (aa siup !), sami na konia - (siup !) i wracają do wioski.

P - Wojownicy, za mną!

D - Przejeżdżają przez błotko, wycierają się z błota, przejeżdżają przez żelazny most, przejeżdżają przez drewniany most, rozglądają się, patrzą, a tu wioska. Wjeżdżają do wioski przy aplauzie kobiet i dzieci (uła uła, uła!). Bizona z konia - (łup !) a sami z konia - (siup !) Czule witają się z żonkami (cmok, cmok w oba policzki) i wszystkimi swoimi dziećmi (cmok 5x).

P - Zaraz rozpalimy ognisko i upieczemy bizona.

D - Rozpalają ognisko (dmuchają w żar), bizona pieką, kroją (naśladują krojenie) i zjadają (udają jedzenie - poruszają ustami, oblizują się). Teraz brzuchy mają pełne i wydają indiańskie okrzyki: „uuuu...!”, tańczą wokół ognia. Ale nadeszła pora snu - całują się z żonami (cmok w powietrzu), z dziećmi (udając całowanie w oba policzki) i kładą się spać - (chr..., chr..., chr...), (kładą głowy na złożonych dłoniach i udają chrapanie).

112

Polowanie na lwy.

Na początku wszyscy uczestnicy siedzą w kole i uczą się refrenu i zasad zabawy. W sali musi być wystarczająco dużo przestrzeni, aby mogli się swobodnie poruszać. W czasie refrenu tupią nogami o podłogę naśladując kroki, a jednocześnie uderzają dłońmi o uda. W czasie wykonywania tego ruchu prowadzący mówi:

P - Czy idziemy na polowanie na lwy? D - Tak, idziemy na polowanie na lwy! P - Stop, co to takiego? (pokazuje palcem) D - Stop, co to takiego? P - Czy to lew? D - Czy to lew? P - Nie to nie lew! (kręci głową) D - Ufff!

Te zdania i odpowiedzi stanowią refren, który powtarzamy po każdym odcinku trasy.

P -To jest brama naszego obozowiska, musimy przez nią przejść, (udaje, że otwiera skrzypiące drzwi).

Refren

P - To jest sawanna. Rośnie tu wysoka i ostra trawa, musimy przez nią przeskoczyć, (unoszą nogi do góry tak, jakby szli po wysokiej trawie).

Refren

P - To jest wiszący most z lian, musimy przez niego przejść (uderzamy pięściami w klatkę piersiową, wydając odgłos jakbyśmy szli przez drewniany most, sapiemy z wysiłku i strachu, kołyszemy się).

Refren

P - To są bagna, musimy przez nie przejść i przepłynąć (zdejmują buty, trzymają je w ręku nad głową, i a drugą ręką wykonują ruchy, jakby płynęli, idą z trudem wyciągając nogi z błota, zdejmują z ciała pijawki).

Refren

P - To jest pochyła palma, musimy przez nią przejść (udają, że wspinają się na pochyłą palmę).

Refren

P - To jest jaskinia, musimy do niej wejść (zapalają pochodnie, udają, że wchodzą do jaskini). Tym razem nie powtarzamy refrenu. Prowadzący czeka, aż zapadnie zupełna cisza. Nagle woła:

P - Stop, co to takiego? (co to takiego?) Ach, to przecież lew! (ach, to przecież lew! Uciekajmy!)

113

Teraz wszystkie odcinki wymieniane są w odwrotnej kolejności. Refren powtarzamy po każdym odcinku.

P - Czy byliśmy na polowaniu na lwy? D - Tak, byliśmy na polowaniu na lwy! P - Stop, co to takiego? (pokazuje palcem) D - Stop, co to takiego? P - Czy to lew? D - Czy to lew? P - Tak to lew! (potakuje głową). D - Ach, to przecież lew! Uciekajmy!

1.Stop, to jest jaskinia, musimy z niej wyjść.2.Stop, to jest pochyła palma, musimy przez nią przejść.3. Stop, to są bagna, musimy przez nie przejść i przepłynąć.4.Stop, to jest wiszący most z lian, musimy przez niego przejść.5.Stop, to jest sawanna. Rośnie tu wysoka i ostra trawa musimy przez nią przeskoczyć.6.Stop, to jest brama do naszego obozowiska, musimy przez nią przejść.7.Brama jest zamknięta, nic nam nie grozi. (siadają, ocierają pot z twarzy)8.Ach!”. To przecież lew!” „Uciekajmy!”

Wielka Pardubicka.

Dzieci siedzą w kręgu na krzesłach i zgodnie z narracją prowadzącego naśladują jego ruchy. Konie przygotowują się do jazdy i żegnają się z rodziną (cmokają). Powoli ruszają (równe rytmiczne uderzanie rękami o kolana). Są już w galopie (przyspieszenie tempa), pędzą przez bruczek (uderzanie piąstkami o klatkę piersiową), przeskakują przez przeszkodę z wodą (2 uderzenia o kolana), a teraz czeka skok przez płotek (podskok z okrzykiem hop!). Uwaga, zbliża się ostry zakręt w prawo ( wychylenie w prawo) i w lewo( wychylenie w lewo), a teraz na drodze ślimaczki (na wysokości twarzy rękami pokazujemy 2 ślimaki) i dalej biegniemy. Mijają łaźnię dziewczęcą (okrzyk cienkim głosem aaa!) a teraz łaźnię chłopięcą (okrzyk grubym głosem ooo!) dalej biegną i mijają szuwary (złożone ręce na wysokości twarzy i okrzyk sz!sz!sz!) Teraz zwalniają biegu, zatrzymują się i pomału zmęczone człapią do stajni i w nagrodę otrzymują cukier. Wszyscy widzowie z radością żegnają się przez podanie dłoni. Do zobaczenia na następnych wyścigach! (machanie).

XIV. RELAKSACJA.

Relaksacja wychodzi wszystkim na dobre. Proponowałem jej prowadzenie na zajęciach teatralnych. Możemy ją przeprowadzić na początku lub na końcu zajęć. Relaksacja pozwala na chwilę zamknąć oczy i pomarzyć, pomyśleć o czymś miłym, a przy tym się zrelaksować. Gorąco zachęcam do prowadzenia relaksacji. Pamiętajcie jednak, żeby nie robić jej w parach koedukacyjnych, bo to chłopcom i dziewczynkom bardzo często się nie podoba. W tle odtwarzamy muzykę spokojną bez akcentowania rytmu. Najważniejsza tu jest melodia.

1. Siedzimy wygodnie. Będziemy poruszać rękami, nogami i głową. Za chwilę będziecie się czuć dobrze. Zaczniecie lubić siebie i innych. Wasze serca będą bić mocno i równo.

2. Oddychamy spokojnie i głęboko. Oddychamy tak jak oddycha lokomotywa. Nabieramy powietrze nosem i wypuszczamy ustami. Powietrze wchodzi lekko przez nos i wychodzi buzią. Oddychamy równo, głęboko i spokojnie (kilka razy).

114

3. Unosimy ręce w górę. Trzymamy je uniesione kilka sekund. Oddychamy spokojnie. Powoli opuszczamy ręce.

4. Unosimy ręce tak wysoko, jak tylko możemy. Lekko zaciskamy dłonie, teraz mocno je zaciskamy, teraz delikatnie zamykamy oczy, a teraz mocno je zamykamy. Otwieramy oczy, rozluźniamy palce i szybko opuszczamy ręce. Uśmiechamy się.

5. Unosimy wyprostowane ręce do góry. Trzymamy tak kilka sekund. Powoli opuszczamy je i uśmiechamy się.

6. Unosimy ręce do góry. Napinamy je mocno tak, żeby drżały. Oddychamy normalnie przez lekko otwarte usta. Opuszczamy ręce. Uśmiechamy się.

7. Skręcamy głowę w prawo. A teraz w lewo. Patrzymy prosto. Pochylamy głowę. Podnosimy głowę. Uśmiechamy się.

8. Otwieramy usta tak szeroko jak tylko można. Jeszcze szerzej. Zamykamy usta. Uśmiechamy się.

9. Zaciskamy wargi. Mocno. Jeszcze mocniej. Rozluźniamy wargi. Uśmiechamy się.

10. Wargi wysuwamy do przodu. Głośno mówimy: „uuuuu...", a teraz mówimy „aaaaa..." Jeszcze raz „uuuu ", „ aaaa", a teraz łączymy „uuu-aaaa". Uśmiechamy się. Oddychamy normalnie.

11. Usta są zamknięte. Oblizujemy zęby. W lewo, w prawo… jeszcze raz. Dobrze. Uśmiechamy się.

12. Liczymy głośno do dziesięciu. Jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć. Uśmiechamy się. Oddychamy normalnie.

13. Liczymy bardzo cicho do dziesięciu. Jeden, dwa, trzy, cztery pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć. Uśmiechamy się i oddychamy normalnie. Siedzimy wygodnie.

14. Otwieramy oczy tak szeroko jak tylko to jest możliwe. Otwieramy, jeszcze szerzej. Dobrze. Uśmiechamy się. Patrzymy normalnie.

15. Marszczymy czoło tak silnie jak tylko to możliwe. Marszczymy. Dobrze. Uśmiechamy się wesoło.

16. Oddychamy spokojnie. Czujemy się wspaniale. Oddychamy bardzo spokojnie, powoli. Jest nam dobrze. Nasze ręce stają się ciężkie jak duże domy, nogi są ciężkie jak wielkie góry. Głowa staje się ciężka jak duży worek. Bardzo ciężka.

17. Nabieramy dużo powietrza i mocno napinamy brzuchy. Mocno. Jeszcze mocniej. Brzuch musi być twardy. Klepiemy się po brzuchu. Dobrze. Wypuszczamy szybko powietrze. Uśmiechamy się.

18. Kładziemy się. Jesteśmy na plaży. Zamieniamy się w leżący na piasku latawiec. Jest piękna pogoda. Nie ma ani jednej chmurki. Jest ciepło. Nagle czujemy od morza lekki podmuch. To wesoły wiaterek chce nas unieść do góry. Powoli, ciężko unosimy się, klękamy, unosimy się, rozchylamy szeroko ramiona. Unosimy się w powietrze, stajemy na dwóch nogach. Unosimy się jeszcze wyżej, stajemy na jednej nodze. Unosimy się w powietrze. Lekko szybujemy jak latawiec. Wysoko, Bardzo wysoko. Jeszcze wyżej. A teraz zaczynamy lekko opadać. Jesteśmy coraz niżej. Bardzo nisko. Już blisko jest ziemia. Lądujemy. Uśmiechamy się. Jest nam dobrze. Jest nam wesoło. Gdy relaksację prowadzimy przed zajęciami, to po jej zakończeniu prowadzący proponuje wesołą

115

zabawę, muzyka staje się bardziej dynamiczna i rytmiczna, dzieci są szczęśliwe i rozluźnione. Teraz możemy bawić się z innymi dziećmi. Teraz możemy wesoło śpiewać i tańczyć. Jest nam lekko. Jest nam dobrze.

SPIS TREŚCI

I. Poznajemy się…………………………………………………………………………………………….. 2

II. Pląsy……………………………………………………………………………………………….............. 4

III. Wyliczanki rymowanki ……………………………………………………………………………….. 24

IV. Zabawy słowem …………………………………………………………………………………………. 27

V. Zabawy z rekwizytami ………………………………………………………………………………… 35

VI. Zagadki ……………………………………………………………………………………………………… 40

VII. Zabawy plastyczne …………………………………………………………………………………….. 59

VIII. Ruch to zdrowie ………………………………………………………………………………………... 63

- Zabawy w kręgu ………………………………………………………………………………………. 64

- Konkursy w rzędach …………………………………………………………………………………. 65

- Zabawy z balonami ………………………………………………………………………………….. 69

- Zabawy różne ………………………………………………………………………………………….. 70

IX. Teatr …………………………………………………………………………………………………………. 79

X. Loteria fantowa ……………………………………………………………………………………….. 98

XI. Chusta klanzy …………………………………………………………………………………………… 100

XII. Zabawy z tunelem ……………………………………………………………………………………. 107

XIII. Zabawy z fabułą ………………………………………………………………………………………. 107

XIV. Relaksacja ……………………………………………………………………………………………….. 111

116

117