هیئت مدیره خانه ایران (٢٩٣١ بهار)

مریم حسینی ، (خزانه دار)امید انتظامی ،(منشی)، اکرم اربابی (معاون)بیژن ابهری

رییس )مهنوش سنت کلر ( هنر)، علی خلیلی پناه (کتابخانه)، مینو خلیلی (بانوان)

، خشایار فرهی (هموندی)سیوشانسی ، میترا (جوایز)، آتیسا سیوشانسی (سابق

، محمود معلمیان (سخنرانی)، حسن الهوتی (شب ایران)، حسین کیان (منشی)

، (خزانه دار سابق)مهرداد نازجو ،(مدرسه)، فریبا نازجو (سابق رییس)

، (رییس سابق)فرخ نصیرپور ،(و سردبیر فصلنامه ارتباطات)سهیال نبی

. ،(برنامه)همایونفرخ رخ، گل(موسیقی)، مهری واقعی (کاتتدار)اکبر واقعی

حق ویرایش و یا چاپ قسمتی از مقاالت چاپ خانه ایران فصل نامههییت تحریریه

و ارجاعات، رفرانس ها .محفوظ می دارد بدون تغییر محتوا برای خود شده را

بت می در نسخه الکترونیکی ث به دلیل محدودیت صفحات مقاالت پانوشت های

.شود

نوروز مبارک

هجری شمسی ٢٩٣١لحظه تحویل سال

مارس :١ چهارشنبه روز صبح ٧::٢::٦: میشیگانMichigan time: Wednesday, March 20, 2013, 7:01:56 A.M.

ایران جشن نوروز خانه

Saturday, 3/23/13

سخن نخستین

سالم هم وطنان عزیز

! نوروز خجسته بر همه شما مبارک

اعضای خانه ایران سالی سرشار از شادمانی، دل خوشی و سالمتی

سالی که دل های ما به هم . برای شما و تمام ایرانیان آرزو می کنند

. سالی که هموطن و هم نوع خود را از یاد نبریم. نزدیک تر شود

بر آن ما سر بلند باشد و سایه امنیت و صلح از ما یرانسالی که ا

.برقرار باشد

در شب ایران مثنوی

از بلخ تا "در کنفرانس موالنا پژوهی این مقاله برای سخنرانیتنظیم شده است و به ،تهران برگزار شد که سال گذاشته در" قونیه

به چاپ خواهد قسمت در سه فصل نامه علت محدودیت صفحات

.رسید

1بارکس و تحریف غزل های مولوی )قسمت اول (

از Coleman Bryan Barks (-- 7391 )س کالمن براین بارک

Chattanooga in Tennesseeمردم شهر چاتانوگای ایالت تنسی

به دریافت 7391آمریکاست که عالقه اش به ادبیات او را در سال

درجه دکتری در رشته زبان انگلیسی، از دانشگاه کارولینای شمالی

University of North Carolina کس چهل و بار. موفق داشت

سه سال پیش، رساله دکتری خود را در باره قصه های کوتاه نویسنده

Joseph پر آوازه و لهستانی االصل انگلیسی، ژوزف کنراد

Conrad(7181-7391) نوشت، و پس از آن، آموزگاری پیشه ،

، با 7331کرد، به تدریس پرداخت و چهارده سال پیش، در سال

واقع در University of Georgiaا درجه استادی از دانشگاه جرجی

، ایالت جورجیا، باز نشسته شد و اکنون در همین Athensشهر آتنز

" رومی،"شهر زندگی می کند و به کار سرودن و انتشار شعر های

فروش آنها به صورت کتاب و سی دی و پول در آوردن از مجالس

ادبیات او از نوجوانی به . رومی خوانی موزیکال خود سرگرم است

عالقه مند بود و شعر متوسطی هم به سبک شاعران نوسرای امریکا

می سرود، اما روحش از شعر فارسی خبر نداشت، به خواب شبش

هم نمی دید که از راه شعر به مال و مکنتی در خور رسد و روزی

اردیبهشت ماه سال 91)چون آن صبح دل انگیز بهاری

فت درجه دکتری افتخاری از ، کارش تا مرتبه دریا(7918خورشیدی

کالمن بارکس، امروز، در حوزه رومی . دانشگاه تهران باال بگیرد

گران امریکا، بخش عام پسندان، از همه نامورتر، و بازار فروش

هایش از همه گرم تر است چنان که نه از دانشگاه یادش می " رومی"

آموخته در واقع، آنچه عمری در مدرسه : آید و نه از ژروف کنراد

واقعیت آن است که . بفروخت" رومی"بود، همه را به یکی عشوه

1در " موالنا در امریکا،"این مقاله بخشی از مقاله ای ست مفصل که با عنوان

تیر ماه 72و 72دائره المعارف بزرگ اسالمی، : تهران) کنفرانس بلخ تا قونیه

فصلنامه خانه ایران چاپ در غییرات برایبرخی تارائه شد و اکنون با ( 1931

.آماده شده است

.گذ رد خانه ی آنها می ز آنچه که درآگاهی ا و ر ایرانیان مقیم میشیگانپیوند هر چه بیشت نشریه ای برای

فصل نامه

www.persiahousemi.org 248-302-1447

ایران خانه

Persia House of Michigan

1999

٢٩٣١، بهار ٢، شماره ٢٩سال

Persia House of Michigan Quarterly Newsletter

Year 13 No. 1, spring 2013

خانه ایران بهار ٢٩٣١

2

کالمن بارکس، با آن که مانند دوست و آخرین استاد دلسوزش آقای

، زبان فارسی نمی داند و اسالم نمی Robert Blyرابرت بالی

در میان عامه --گرچه شهروا ست --شناسد، امروزه، سکه اش

فراوان دارد و نامش در حوزه مولوی مردم امریکا، خریدار غافل

اما خواهش می کنم –ست " رومی"شناسان این دیار، مترادف با

آمریکایی شده منبع شهرت و در آمد آقای " رومی "دقت فرمایید که

کالمن بارکس را با موالنا جالل الدین محمد شاعر و عارف خراسانی

اید فراموش کنیم که عامه نب. مقیم آناطولی روم شرقی، اشتباه نگیرید

آمریکائیان کالمن دوست با جهان تحقیقات مولوی شناسی بیگانه اند و

بیش از نامی و شاید خالصه ای آمیخته به افسانه از زندگی جالل

الدین محمد و دوستی او با شمس تبریزی به صورتی که بارکس در

مقدمه برخی از کتاب های شعرش می نویسد،، خبر دیگری از

در نظر آنان نامی ست بر " رومی: "و اندیشه هایش ندارند" رومی"

به راستی، می توان گفت که کالمن . پشت جلد کتاب های بارکس

بارکس نماینده تمام عیار رومی گران بازار عام پسندان امریکاست و

مشت –بدین سبب به نقد و تحلیل یکی از رومی هایش می پردازیم

.نمونه خروار

، 7319سالگی رسید، روزی در ماه ژوئن 93وقتی به سن بارکس

را " رومی"نام " ترجمه ثانوی شعر،"رابرت بالی شاعر ورزیده در

بیخ گوشش خواند؛ نسخه ای از ترجمه های عالمانه اما منثور آربری

Arthur J. Arberry ( 7391) اشعار عارفانه موالنارا که به نام

تش داد و سفارشش کرد که آنها را از قفس انتشار یافته بود، به دس

.آزاد کند 2

پنج سال بعد، استاد . شیوه کار را نیز خود به او آموخت

کاردیده و شاگرد باهوش شعرهایی را که با کمک یکدیگر و به تعبیر

بالی، از قفس ترجمه های محققانه آربری رها ساخته بودند، در قالب

ار صفحه، منتشر کردند و عنوان شعر آزاد امریکایی، در چهل و چه

3شب و خوابعوام دوست را بر آن نهادند تا نشان دهند که

محتویات جزوه دست بافت آنان بی گمان خواب آور است، و به

عبارت دیگر، در شمار کتاب های سرگرم کننده و چشم گرم کن

به این ترتیب، بارکس از همان آغاز آموخت که . امریکا قرار دارد

به زبان عوام و موافق پسند عوام سخن گوید تا یخش بگیرد و باید

به بعد، 7311هشت سال بعد، در اواسط دهه . نانش غرق روغن شود

بارکس توانست تقریبا هر سال یک مجلد صد صفحه ای از شعرهای

آزادی را که بر اساس ترجمه های انگلیسی منثور دیگران سروده

چند مجلد از آنها نام جان --کند روانه بازار" رومی"بود، به نام

ایرانی را بر پشت جلد خود دارد و بیانگر John A. Moyneموین

2چه در کتاب هایش، چه --این داستان را بارکس مکرر در مکرر نقل کرده است

رومی و (0202)کتاب قرمز بزرگ :از جمله بن. در مصاحبه هایش

:، که مشخصات کتابشناسی آنها به شرح زیر است(0222)اصل

Coleman Barks, Rumi, The Big Red Book, The Great Masterpiece celebrating Mystical Love & Friendship, Odes and Quatrains from the Shams, The Collected Translations Coleman Barks,

Based on the work of John Moyne, Nevit Ergin, A.J. Arberry, and Reynold Nicholson, Harper Collins Publishers. 2010,

introduction, p. 8; also, 479-480; Coleman Barks, Tr. The Essential Rumi, New Expanded Edition, (New York: Harper

Collins Publisher, 2004), p. 363. 3 :مشخصات کتابشناسی این جزوه چنین است

Jalalu – Din Rumi, Coleman Barks, Robert Bly, Night and Sleep, Illustrated by Shumaker (Cambridge, MA: Yellow Moon, 1981)

–دورانی ست که موین ترجمه های مثنور خود از اشعار موالنا را

.برای آزاد شدن از قفس، نزد بارکس می فرستاد –چنان که گذشت 4

در آنها که گفتنی آن که، بارکس در همه رومی هایش، از جمله

رومی، بگو من تو نامشان در این مقاله آمده، نیز، دست کم در کتاب 5هستم،

رینولد الین نیکلسون و جان آرتور آربری را نیز همکار خود

علت . می خواند، اما سهم و نحوه همکاری آنان را مشخص نمی کند

اصلی تمسک او به ترجمه های دیگران را خود بارها به روشنی بیان

:اشته استد

من نه فارسی می توانم سخن بگویم و نه فارسی

. ... من دانشمند و محقق نیستم. می توانم بخوانم

برای رومی گری متکی بر دانشمندانی هستم که

زبان فارسی می دانند تا ترجمه های واژه به واژه

خود را در اختیارم بگذارند و من بر اساس آنها

بسیار سپاسگزار از هرجهت مدیون و . کار کنم

وقتی رابرت بالی، . همه آنانم، باالخص جان موین

در آغاز، نسخه ای از ترجمه های آربری را به

این شعرها را باید از قفسشان : "دستم داد، گفت

وظیفه من آن بود و هست که آنها را ." آزاد ساخت

به به عباراتی دیگر، به صورت اشعاری ارزشمندمن فارسی نمی دانم، از ... در آورم زبان انگلیسی

این روی، نمی توانم بفهمم که عبارات پردازی

اما افرادی که . های فارسی چه حال و هوایی دارد

می دانند به من گفته اند که زبان [ زبان فارسی]

از بی آالیشی، دانش نیاکان و لحن [ موالنا]رومی

.ساده و خودمانی و محاوره ای او مزه می گیرد6

هاست که بارکس از سخن های عارفانه و غزل های بدین سبب

عاشقانه موالنا موافق ذائقه خود، بوی شهوت جویی و کامروایی

جنسی می شنود و مصادیق آن ها را در زندگانی جسمانی امریکایی

4 :مشخصات کتابش شناسی آنها چنین است

Coleman Barks and John Moyne, Open Secret, Versions of Rumi (Brattleboro, VT: Threshold Books, 1984; Unseen Rain, Quatrains of Rumi, Translated by John Moyne and Coleman Barks

(Threshold, 1986); Rumi. Say I am you, Poetry Interspersed with Stories of Rumi and Shams, Translated by John Moyne and Shams (Athens, GA:Maypop, 1994).

5 :مشخصات کتاب شناسی آن چنین است

Rumi. Say I’m you, Poetry Interspersed with Stories of Rumi and Shams, Translated by John Moyne and Coleman Barks (Athens, GA, Maypop, 1989)

6مصاحبه های : نیز، بن؛ 5، ش 924-923، 2، پیشین، کتاب قرمز بزرگ: بن

سپیده جدیدی و دیگر خبرنگاران خبرگزاری میراث فرهنگی، میراث خبر، کتاب،

به بعد، نیز،سخنرانی های بارکس به 227ئیس، ص ؛ لو5831/ 7/ 72روز

هنگام نمایش های شعر خوانی او، و مصاحبه های مختلفی که از او در مطبوعات و

او در تهران، . رسانه های امریکا وجود دارد و از طریق اینترنت دست یافتنی ست

لوي امروز شعر مو" ضمن گفت و گوی با خبرنگاران، بر ایرانیان منت گذاشت که

در دبیرستان ها، سمینارهاي دانشگاهي و حتي در مراسم عقد و ازدواج و هر نوع

او، در همین ." احتماع چند فرهنگي، در آمریکا، مورد استفاده قرار مي گیرد

اشتباهاتی را که در ترجمه کلمات موالنا مصاحبه ها، از آنان خواسته است تا

. شده است ببخشند مرتکب

خانه ایران بهار ٢٩٣١

3

خود می جوید؛ راه یافتن نام مبارک موالنا به کتاب های خاص اشعار

.از این جاست شهوت انگیز نیز 7

)ادامه دارد (

حسن الهوتی

!کتاب! کتاب

من چه گویم وصف آن عالی جناب نیست پیغمبر ولی دارد کتاب

مثنوی معنوی مولوی هست قرآن در زبان پارسی

"جامی"

: کتاب تخصصی فصل

شرکت انتشارات علمی و : تهران)مولوی شرح مثنوی معنوی

اثر دانشمند و مولوی پژوه نامی (وره شش جلدی، د۸۷۳۱فرهنگی،

، تفسیر، تصحیح و (٢۱۸۱ -٢٣۹۱)انگلیسی، رینولد الین نیکلسون

ترجمه ای بسیار دقیق و جامع از مثنوی معنوی موالنا جالل الدین

بلخی است به زبانی ساده، شیوا و جذاب تا همگان از سخنان عارفانه

ش موالنا در مثنوی گرچه شیرین اشعار دلک. مولوی آگاهی پیدا کنند

و بلیغ، اما دارای مفاهیمی عارفانه و پر رمز و راز در بطن خود

نیکلسون که زبانهای فارسی و . است که نیاز به رمزگشایی دارد

عربی را چیره بود، تالشی بیست ساله را صرف نگارش این شرح

خه خطی و کرد و با نگرشی موشکافانه و مقابله متن مثنوی با ده نس

استفاده از صد و هشتاد منبع معتبر فارسی، عربی و اروپایی، گوی

سبقت از دیگر شارحان مثنوی ربود و نام خود را به عنوان

بزرگترین مثنوی شناس دنیای غرب بر جریده ادبیات جهان به ثبت

بزرگان ادبیات فارسی نیز به ستایش شاهکار جاودانی این . رسانید

بی گمان " استاد فروزانفر آن را. اس پرداخته انددانشمند شرق شن

می داند و استاد " دقیق ترین شرح مثنوی بر اصول صحیح انتقادی

حسن الهوتی .می نامد" بهترین متن مثنوی"شفیعی کدکنی آن را

مترجم برجسته و موالنا پژوه نامی ایران برگردان و تعلیق این

بر دوش کشیده است و تحقیقی را در شش دفتر –شاهکار عرفانی

هفت سال را صرف این ترجمه محققانه ، دقیق و دشوار کرده

الهوتی با دقتی کم نظیر و دیده ای باریک بین برای تمامی .است

اصطالحات عرفانی و فلسفی، مناسب ترین معادل فارسی را یافته

است؛ اما آنچنان که روش ترجمه اوست، به آن بسنده نکرده و با

همکاری بزرگان فلسفه و ادب چون سید جالل استفاده از

بر اعتبار ( ویراستار) و بهاالدین خرمشاهی ( پیشگفتار)آشتیانی

مستقیم یریبه کار گبا همچنین الهوتی .تحقیق خود افزوده است

، کار تحقیقی مضاعفی را در تمامی منابع مورد استفاده نویسنده

ن موالنا و استفاده او از راستای ترجمه انجام داده است تا کنه سخ

آیات قرانی و احادیث ، عاری از هر کاستی و یا پیرایش در مقابل

به همین منظور بخش سخن . دیدگان خواننده این شاه کتاب قرار گیرد

مترجم و فهرست ماخذ فارسی ، عربی و اروپایی را به تفصیل و با

ق دایرة مهارت ترتیب داده و با گردآوری چنان مجموعه ای، به ح

المعارفی را براین شرح افزوده است و به این وسیله خواننده را از

ارجاعات پی در پی برای یافتن مطالب بی نیازساخته و کتاب

. مرجعی برای موالنا دوستان و مثنوی خوانان فراهم آورده است

7-77روح شهوت انگیز، ر غزل از این نمونه را می توان در کتاب دست کم چها

:دید که مشخصات کتاب شناسی آن چنین است 38

The Erotic Spirit, An Anthology of the Poems of Sensuality, Love, and Longing, edited by Sam Hamill (Boston & London: Shambhala, 1999)

کتاب برگزیده تالیف رینولد نیکلسون مولوی شرح مثنوی معنوی

کتاب سال ایران، که عنوان بهترین ترجمه را برای دوره چهاردهم

مترجم دانشمند و سخت کوش به ارمغان آورده است، تا این زمان به

این دوره شش جلدی نفیس به آسانی از . چاپ چهارم رسیده است

.قابل سفارش است book.comشرکت کتاب سایت

:کتابی برای همه

:نشر مرکز، چاپ نخست: تهران) یوز پلنگ هایی که با من دویده اندتنها اثر زنده یاد بیژن نجدی است ( ٣١٣٣ :، چاپ دوازدهم ٣١٣١

که در زمان حیات او منتشر شد و چندین جایزه ادبی از جمله جایزه

گردون عباس معروفی، منتقدان و نویسندگان مطبوعات و باالخره

عه ای از ده این کتاب مجمو. جایزه قلم زرین را به خود اختصاص داد

داستان واقع گرایانه و فرا واقع گرایانه است که همه آنها در شمال

نجدی در داستان های خود فضاهایی نو و دست . ایران اتفاق می افتند

اول واقعی و یا تخیلی ایجاد می کند، سپس به طرح موضوعاتی کم

را نظیر و بکر در آن ها می پردازد و با نثری شعر گونه داستان ها

این ویژگی ها داستان هایش را در ادبیات معاصر . بازگو می کند

مگر آدم می تواند چشم هایش را ". جایگاهی ویژه و متفاوت می بخشد

ته آب چطور می شود فهمید که امروز ...ته رودخانه باز کند؟

زیر سقفی با گچ بری های آب، در اتاق هایی با ... شنبه است؟ چند

کس نمی تواند بفهمد که دیگری دارد گریه می دیوارهای آب، هیچ

تا کنون دوازده بار تجدید یوز پلنگ هایی که با من دویده اند" .کند

سایت آدینه . چاپ شده است و به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است

.، این کتاب را به فروش می رساند Adinebook.comبوک

:کتابکی برای کودکان

پروین علی : مترجم ،۸۷٣١نشر قطره، :هرانت)آرزو های گمشده

نوشته کارن هس، قصه خانواده ای فقیری است که در مبارزه ( پور

با تنگدستی همگی با هم تالش می کنند و اجازه نمی دهند که غم،

. بیماری و فقر آنها را لحظه ای از عشق به یکدیگر باز دارد

تاده اش هنی و مارگارت کوچک خود را در مقابل خواهر عقب اف

برادر کوچک خود مسئول می داند و هر گونه از خود گذشتگی را

رازدار او یک اسب تک شاخ عروسکی است که او . دریغ نمی دارد

او آرزو های خود . را با خود به سرزمین زیبای رویا و خیال می برد

آیا آرزوهایش بر . را به امید برآورده شدن به تک شاخ می گوید

در Wish on a unicorn با نام آرزوهای گمشدهی شود؟ آورده م

.بازار کتاب آمریکا موجود است

شاید اگر به دنبال برآورده شدن آرزوهایمان مانند یورپلنگان بدویم به

شاید اگر بر سر هفت سین و لحظه تحویل سال نو برای . آنها برسیم

شده ای برآورده شدن آرزوهای یکدیگر دعا کنیم، دیگر آرزوی گم

. نباشد

.کهنه خود برسیمنو و در سال نو به آرزوهای امیدوارم

تا فصلی دیگر و کتاب هایی دیگر،

سهیال نبی، دوست یارتان

خانه ایران بهار ٢٩٣١

4

نخبگان معاصر در شب ایران

فریدون توللی

فریدون توللی از شعرا و نویسندگان معاصر است که زادگاهش

خورشیدی 7931وی متولد سال . شهر ادب پرور شیراز است

او تحصیالت متوسطه . خانواده اش از رفاه برخورداربودند. است

را در شیراز و در دبیرستان نمازی گذراند که ریاست آنرا

شادروان بهاء الدین حسام زاده پازارگاد بعهده داشت که صاحب

روزنامه خورشید ایران و مجله پازارگاد بود، و اثر فوق العاده ای

توللی از نوجوانی به شعر و ادبیات . ی داشتدر تربیت هنری تولل

عالقه داشت و روزنامه های دیواری مدرسه زیرنظر او تهیه

وی همچنین . میشد و در چشم همکالسیهایش ارج و قربی داشت

. انجمن های فوق برنامه بر پا میکرد و آنها را رهبری میکرد

برخی از نامهای آشنائی که در این انجمن ها شرکت داشتند

عبارت بودند از مهدی حمیدی، جعفر ابطهی، رسول پرویزی،

.محمد باهری، مهدی پرهام، و سادات شریفی8این نشست های

بد نیست حسب و . ادبی در شکوفائی فریدون نقشی اساسی داشت

: حال کودکی فریدون را از زبان همسرش مهین فربود بشنویم

ریدون شش ساله ف. پدر فریدون از خانواده های اصیل شیراز بود"

مرگ زود هنگام مادر روی . بود که مادرش را از دست داد

فریدون اثر عمیقی گذاشته بود و حتی تا آخرین روزهای عمر به

مادر فریدون شعر میگفت، بخصوص شعر . مادرش می اندیشید

."های مذهبی که فریدون همه آن شعر ها را نگهداری کرد9

محمد . خاطره های خوب دارندهمکالسی های فریدون نیز از او

دوران : بهمن بیگی که از دوستان دبیرستانی وی بوده نوشته است که

در عوض . قدرت رضاشاهی بود و ورود در سیاست اکیدأ ممنوع بود

چاپ کتابهای . عشق و عاشقی در میان جوانان رونق بسیار داشت

عشقی سیاسی و بودار میسر نبود لیکن تا بخواهی انتشار کتا ب های

... حیسنقلی مستعان ترجمه ترانه های عاشقانه. معمول ومتداول بود

ینه آلمانی و بایرون انگلیسی، نویسندگان و المارتین فرانسوی، ها

کسانی از قبیل وحشی بافقی هم مشتری . شعرای باب دل جوانان بود

. کار عشق و عاشقی ما خیلی سهل و آسان می گذشت...فراوان داشتند

ازرسوا یی وبی حیایی پرهیز داشتیم، . رو پاکبازی بودیمعشاق بردبا

دنبال وصال نبودیم، از رنج فراق ... از غم و غصه خوشمان می آمد

غزل های شورانگیز می سرودیم وبعضی از رفقای ... لذت می بردیم

لباس ... برخالف عاشق های قدیمی. ناز کدل را به گریه می اند اختیم

... راوات های خوش رنگ می بستیمک... های شیک می پوشیدیم

و بیش از هر چیز به چین وشکن زلف ها می ... پاپیون می زدیم

روغن بریانتین می زدیم، خودمان را در آ یینه می نگریستیم . رسیدیم

لیکن از بد حادثه یک روز اعالن پرطمطراقی به ... و حظ می بردیم

گشت به دهان در ودیوار دبیرستان چسباندند و همه را حیران و ان

دستور وزارتی رسیده بود که همه شاگر دان موهای خود را . کردند

. دستور بی رحمانه ای بود. حداکثر با ماشین شماره دو کوتاه کنند

طاقت تحمل چنین ظلم فاحشی ... خشم وتأثرعشاق حد و حصر نداشت

مشورت کر دیم و تصمیم گرفتیم که تا پای جان بایستیم ... را نداشتیم

فریدون در ... خطابه های آتشین ایراد کردیم. یر بار زور نرویمو ز

روز موعود فرا رسید و ... بوداتخاذ این تصمیم رهبر و پیشوای ما

8. 219، ص 1939اسفند –، سال یازدهم، بهمن 11-17ه حسن امداد، آینده شمار

9. 34-22، چاپ اول، صص7مهین توللی، پشت دریچه ها، جلد

همه ما در کمال شادی و شهامت، با همان زلف های پرپیچ وتاب

هیاهوی بزرگی ... روحیه فتح و ظفر را داشتیم. وارد مدرسه شد یم

مهلت ها و ... جز تعطیل دبیرستان نمانده بود چاره ای. درگرفته بود

توپ ها و تشرها . پندها و اندرزها ثمری نبخشید. مداراها سودی نداد

شعر و ادبیات کار خودش ... انقالب کوچکی رخ داده بود. اثری نکرد

دبیرستان چند ین روز تعطیل . ماجرا به طول انجا مید. را کرده بود

ه جریان امر را به رئیس معارف چاره ای جز آن نماندک... گشت

در آن ایام اداره آموزش و پرورش را اداره معارف و )گزارش دهند

یکی از ژنرال ... رئیس معا رف(. اوقاف صنایع مستظرفه می گفتند

. های بازنشسته ارتش بود و با مقامات انتظامی ارتباط نزد یک داشت

یطان پیاده کند و او نیز چند روز تقال کرد بلکه بچه ها را از خر ش

همه کارها . دوره رضاشاهی بود. چون موفق نشد کار به نظمیه کشید

و رؤسای شهر بانی ... درچنگ نیرومند ومخوف شهر بانی بود

افسران پلیس به مدرسه . تصمیم گر فتندکه عاشق ها را ادب کنند

. بازجو یی ها آغاز گشت. آ گاهی و تأمینات وارد میدان شد. ریختند

سرانجام به بن بست رسید یم و پس ... و مادرها مرعوب شدندپدرها

از چند ین نشست و برخاست پراضطراب تسلیم مقامات انتظامی و

معارفی شدیم و پذیرفتیم که زلف های خم اندر خم و نازنین را ماشین

همه . باز روز موعود فرا رسید. کنیم و مثل بچه آدم به مدرسه برویم

فقط . موهای کوتاه وکچل واردکالس شدیم... دهما با قد و قواره خمی

یک نفر از ما بودکه به نحوی بدیع نافرمانی کرده بود و او فریدون

فریدون موی سر را با تیغ تیز از ته تراشیده، ریش و سبیل را . بود

فریدون هر روز صبح با سرو صورتی سپید و سیاه، ... رها کرده بود

همه . و پر پشت وارد کالس می شد کله ای سپید و براق و ریشی سیاه

اولیای مدرسه از حضور غوغا بر انگیز ... نگاه ها بسوی او بود

فریدون در مدرسه و کالس ناراحت بودند ولی هنگامی که خبر

عزیمت وزیر آموزش و پرورش به شیراز را شنیدند ناراحت تر

د باز... می ترسیدند که سر وکله فریدون اسباب زحمتشان شود. شدند

وزیرهای آن روز شوخی بردار . ید وزیر از مدرسه حتمی بود

مدیر مدرسه ء فریدون را احضار ... ا.خیلی وزیر بودند. نبودند

. سودی نداشت. فریادکشید، تشر زد. تهدیدش کرد. اندرزش داد... کرد

. کار خالفی صورت نداده بود. فریدون در تصمیم خود راسخ بود

! و نتراشیدن سر نرسیده بود دستوری برای تراشیدن صورت

محال ! دست راست، نیمکت دوم. جایش درکالس جای مناسبی بود

فریدون . بود کسی وارد کالس بشود و با فریدون روبه رو نگردد

سرانجام وزیر دانشمند آموزش و پرورش با د یدار . پنهان کردنی نبود

چند تن ... خویش مفتخر مان ساخت و به کالس ما نزول اجالل فرمود

از رجال قوم و مدیر وحشت زده و رنگ باخته مدرسه در التزام

وزیر دست دبیرمان را . کف زدیم... به پا خوا ستیم و... رکابش بودند

به گرمی فشرد و با نگاهی مهربان و کلماتی محبت آمیز شاگردان را

مورد مرحمت و تفقد قرار داد و همین که چشمش به فریدون افتاد

: لب آورد و پرسیدلبخندی بر

" آقا از شاگردان معقول و منقول هستند؟"

نشان داد که با د ... کار با خنده به خیر و مسرت گذشت و فریدون

شجاع است، مبتکر است، زیر بار زور نمی رود و . یگران فرق دارد

.و همان بود و شد که د یدیم و شناختیم... از حادثه نمی هراسد10

10

. 29-22، صص 1924، تیرماه 13محمد بهمن بیگی، کلک، شماره

خانه ایران بهار ٢٩٣١

5

دوران دبیرستان در رشته ادبی، رهسپار تهران فریدون پس از پایان

. شد و در دانشکده ادبیات در رشته باستان شناسی به تحصیل پرداخت

به شیراز برگشت و در اداره فرهنگ فارس در امور 7991وی در

توللی در همین سال با همسر خود مهین . باستان شناسی بکار پرداخت

7998وی در . ازدواج کرد "سنجاق مروارید"فربود، نویسنده کتاب

به تهران منتقل در اداره کل باستانشناسی مامور نظارت بر کاوش

در آن روزگار پروفسور گریشمن فرانسوی در راس . های شوش شد

. حرفه او در شعرش بی اثر نیست. هیئتی در شوش مشغول بکار بود

در شوش سروده 7998شعری است که وی در " باستان شناس"

: است

ژرفنای خاک سیه، باستان شناسدر

در جستجوی مشعل تاریک مردگان

در آرزوی اخگر گرمی به گور سرد

خاکستر قرون کهن را دهد به باد

تا از شکسته های یکی جام

یا گوشواره های یکی گوش

یا از دو چشم جمجمه ای مات و بی گناه

گیرد سراغ راه

بیرون کشد ز یاد فراموشی سیاه

گذشت جهان گذشته را افسانه

وز مردگان به زنده کند داستان غم

بی اعتنا به تربت گلچهرگان خاک

بر استخوان پیر و جوان می زند کلنگ

تا در رسوب چشمه خشکیده حیات

یابد نشان قطره ی وهمی بگور تنگ

ناگاه، خیره کژدمی از گوشه مغاک

از دنگ دنگ تیشه هراسان و خشمناک

جمجمه ای شوم و دلگزای سر می کشد ز

. می تازدش به هستی و می دوزدش بجای

لختی دگر، به دخمه تاریک و پر هراس

(71/77/98شوش ) . کفتار می خورد ز تن باستان شناس

در مورد شعر توللی شاعران و نویسندگان زمانش هرکدام از ظن

و زبان واژگان فنی"دکتر غالمحسین یوسفی وی را در . خود گفته اند

سکوت، ... کلمات "میداند و میگوید توللی " شعری توانا و آفریننده

به وفور ... ]بوم، مرگ، مرده، تابوت، گور، گورکن، غار، دخمه و

بی گمان این خصیصه تا حدودی حاصل کاوش در آثار [ بکار میبرد

شگفت آنکه صاحب همین طبع و اندیشه، وقتی به ... باستانی است

غنائی و سرشار از زیبائی های زندگی و لذت و گناه سرودن اشعار

می پردازد چنان داد سخن میدهد و چنان شعر هائی پر تنش و گرم و

شورانگیز می آفریند که گوئی هرگز جز به برخورداری از جمال و

."عشق و کام و مستی به چیزی دیگر نیندیشیده است11

ند که براه خود ادامه نیما یوشیج وی را دلداری میدهد و تشویقش میک

فروغ فرخ زاد وی را استاد خود میخواند، دکتر محمود عنایت . دهد

11

1924، انتشارات علمی، چاپ سوم، تهران (دیداری با شاعران)چشمه روشن

. 342-3صص

یأس در شعر وی را حاصل زندگی اش میشمارد و وی را تحسین

یدهللا رویائی، . عبدلعلی دستغیب او را رمانتیک می شمارد. میکند

رضا براهنی، و هوشنگ ایرانی نظر مساعدی با وی ندارند و از

! همه اینها هوشنگ ایرانی وی را نشخوار کننده آثار کهن مینامدمیان

بسیاری دیگر از جمله پرهام، اسماعیل خوئی، پرویز خائفی، غالم

حسین متین، عبدالحمید آیتی، حمید مصدق و عده دیگر در باره شعر

این "توللی اظهار نظر کرده اند که برای مشروح آن میتوانید به کتاب از علی 997-989صص ندگی و شعر فریدون توللیز: بانگ دالویز

." باباچاهی مراجعه فرمائید

نثر توللی

توللی عالوه بر شعر در نثر نیز از توانائی هایی برخوردار است او

در زمینه باستان شناسی نقد و نظر دارد، داستان کوتاه نوشته است و

. در زمینه طنز اجتماعی و سیاسی صاحب سبک است

در برگیرنده قطعات طنز آمیز وی " کاروان"و " التفاصیل" کتابهای

در سن بیست و شش سالگی 7991توللی التفاصیل را در . است

قطعه طنز آمیز است و به سبک گلستان 18منتشر کرد که متشکل از

سعدی نوشته شده و مرکب از نثر و شعر است که به موضوعات

.سیاسی اجتماعی می پردازد

: را از نوشتن و انتشار التفاصیل این گونه بیان میکند توللی هدف خود

. مبارزه با هیأت حاکم و مزدوران استعمار .7

بیدار کردن زحمتکشان و شناساندن نیروی آنها و بر .9

انگیختن آنان، به گرفتن حق خود، وقیام علیه دستگاه زور و

.فساد

و آنچه از او بر خاسته [ سید ضیاء]مبارزه با سید خائن .9

. از قبیل احزاب وطن و اراده ملی است

. مبارزه با مالیان ریاکار و عوام فریب .1

دست انداختن تذکره نویسان کوته فکر و شعرای چاپلوس و .8

انتقاد ضمنی از برنامه های خراب فرهنگی به ویژه تاریخ،

. تاریخ شعرا، و ادبیات

...مبارزه با درویشی و دریوزگی و مفت خوری .912

1.

. ردن قطعه ای از التفاصیل به این مقال پایان میدهمدر اینچا با آو

.عنوان این قطعه دارکوب است

دارکوب

در زمان نگارش این قطعه، آرزوی همگی آزادگان و روشنفکران این

بود که دست همتی، از جهت پایان دادن به آن همه پلیدی و فساد، از

ئنان را، آستین قدرت به در شود و پیکر ستمگران و جاسوسان و خا

اشارات این قطعه متوجه . در هر گوشه و کنار به دار مجازات آویزد

.این هدف است

ودیگر از جمله طیور گوشتخوار دارکوب است که شرح آن به ...

تفصیل در کتب متقدمین مضبوط آمده و آن خود مرغکی است به جثه

ان قمری بل اندکی از قمری نحیف تر که با منقار طویل، اصول و افن

12

-2فاصیل، چاپ دوم، به نقل از دیباچه ای بر رهبری، صص فریدون توللی، الت 953

خانه ایران بهار ٢٩٣١

6

اشجار بکاود و ذرات خشب از حوا لی مقصود بر گیرد واز ممر

ثقبات و حضرات حادثه، آن جانور که مغز درختان همی خورد بیابد

و طعمه خویش سازد و گاه باشد که آن حفرات از جهت مأوا وسیع

. دارد و در آن النه گیرد و بیضه نهد و جوجگان بپروراند یر به دارکوب، جمهور علمای عالم را عقیدت و در وجه تسمیه این طا

بر این است که دارکوب ترکیبی است ازکلمات دار وکوب و دار در

لغت شجر را گویند چنانکه شجره تبریز را سپید دار نیز گفته اند و اما

کوب لفظی است عجمی از مصدر کوبیدن و چنین گویند که چون این

ه اشجار همی کوبد دارکوبش مرغ، منقار به ضربات متوالیه بر اصل

: نامیده اند و در این مقام صاحب التفاصیل چنین فرماید

شعر

ر زمان شباب دچنین خوانده ام

یباچه ای این سخن بارها به د

ارکوب ر باغ و بستان همی د دکه

بکوبد به منقار خود دارها

بسی حفره ژرف آرد پدید

به خرم درختان کهسار ها

که آهنگری چیره دست تو گوئی

بر آن چوب، کوبید مسمار ها

وز آن حفره بس کرم بیرون کشد

بصورت، به مانند زنار ها

به مانند افسون گری کهنه کار

ز سوراخ ها بر کشد مار ها

وطن، چون درخت است و من دارکوب

در آن خفته بس زشت پندار ها

چو کرمی که اشجار فاسد کند

گشته غالب تبهکار ها بر آن

ز سویی وکیالن بی عقل و رای

همه گرم بیهوده گفتار ها

زسویی وزیران چرکین ضمیر

ز بیداد و غارت، طرفدار ها

بر این کشور ناتوان گشته جمع

چو بر الشه ی مرده کفتار ها

من آن دارکوبم که با نوک عقل

کنم دفع اندوه و آزار ها

ه بار آورم درخت سعادت ب

بپیرایم از دامنش خار ها

و در مجاز، اطالق دارکوب بر آن کس کنند که چون دوران ظلم و

ار قصاص، ستم سپری شود و غلبه حق بر باطل به ظهور پیوندد و د

در میدان مکآفات برافرازد و چوبه آن محکم و استوار بر زمین کوبد

لت ربوده اند به طناب و حلقوم آن کسان که به سالیان دراز قوت م

عدل بر بندد و فراز دارکشد و چنین کس را نیز بد ین سبب که چوبه

دار همی کوبد، دارکوب گفته اند چنانکه موالنا اعظم الملک جالد

: طبسی فرما ید

قطعه

ر دل میدان ارکوب و د همتی ای د

ار جزا را از سر غیرت بکوب، د

ز گردن خائن به بند عدل بیاوی

خاطر ما را شاد و طربناک دار،

کار وکیالن به افتضاح کشیده است

خدمت شایسته باید این وکال را

هان نکنی کاندرین میان ز سر سهو

یاد بری رشوه خواری وزرا را

دولت بی مایه، حفظ حق نتواند

چوب دو سر کن در آستین، زعما را

و همچون ستاره ی ذوذنب در خالل و گویند که دارکوب هرگز نمیرد

سالیان دراز ظاهر شود و داد خلق از بیداد گران بستاند و عالمات

پیدایش وی را سختی معیشت خلق و فزونی قدرت خود سران دانسته

صاحب التفاصیل را عقیدت بر آن است که تا پیدایش وی زمانی . اند

. بیش نمانده است

. وهللا اعلم با لصواب

لمیانمود معمح

(دلکش) موسیقی اصیل ایرانیسیری در

هرکسی نغمه ی خود خواند زندگی صحنه ی یکتای هنر مندی ماست

نغمه که مردم آن خرم . صحنه پیوسته بجاست و از صحنه رود

بسپارند بیاد

هفتمین برنامه ی سیری در موسیقی اصیل ایرانی را با یاد استاد و

که ما او را با عصمت باقر پور .ردمآغاز ک دلکشبانوی آواز ایران

در بابل متولد ۸۷١۷می شناسیم درهفتم اسفند ماه دلکشبا نام هنری

کشف شد و فعالیت عبدالعلی وزیری استعداد او اولین بار توسط .شد

در رشته ی خوانندگی و با ترانه ی ۸۷٣١هنری اش را در سال

را وزیری برای لکشددر رادیو ایران آغاز کرد نام هنری رعنا جان

نام دلکش . او برگزید نامی که از هر جهت برازنده ی این هنرمند بود

عشق و عالقه . است ماهورگوشه ی بسیار دل انگیزی در دستگاه

خانه ایران بهار ٢٩٣١

7

فقط عشق :" به موسیقی به قدری زیاد بود که خودش می گوید دلکش

و شوق ساعات درس سرود مرا به مدرسه می کشاند و بس، نه

پرویز خطیبی ." موسیقی و بازهم موسیقی.انشا و نه حساب دیکته، نه

: نویسنده و طنز نویس معروف در آنزمان در باره ی دلکش می نویسد

دلکش در دوران شکوفایی کارش با آهنگ های خالدی، آهنگساز "

او هرگز اشعار سست و بی مایه نمی . معروف در دل ها جای گرفت

حاصل بردی از یادم ترانه ی. خواند و خودش ذوق آهنگسازی داشت

دلکش البته باید این را بگویم که گر چه " .و من است دلکشهمکاری این آهنگ را بسیار زیبا اجرا کرده است ولی من شخصأ بر این باورم

آواز ویگن، سلطان که اجرای دو صدایی این آهنگ توسط دلکش و

مسلم می تواند پاپ در ایران و تلفیق و هماهنگی این دو صدا باهم قدر

یکی از شاهکارهای هنری موسیقی این سرزمین باشد که من هر دو

سالگی رادیو و اجرای دو ۷۳اجرای دلکش در جشن )اجرا را

.را برای مقایسه به اجرا گذاردم( صدایی آن

سال دبستان درس نخوانده بود، در ١دلکش با وجود آنکه بیش از

مات را زیبا و استادانه اجرا می اجرای آوازها و تصنیف ها بقدری کل

او به درستی می دانست که روی . کرد که عمیقا بر دلها می نشست

چه کلماتی بیشتر تکیه کند و لغات را چگونه ادا نماید تا آهنگ دلنشین

را که جانم ز سفر باز آمد امیدبدین مناسبت آهنگ زیبای . تر شود

و دردستگاه مانشاهی معینی کرو شاعر آن علی تجویدی آهنگساز آن

است گذاردم تا تماشاچیان به زیبایی کلمات ادا شده بیات اصفهان

آهنگ های تند و به دلکش با آنکه در دوران. توسط وی توجه نمایند

اصطالح پاپ باب روز نبود ولی او در واقع سنت شکنی کرد و

آهنگ های شادش نیزمانند آهنگ های سنگینش مورد توجه قرار

عاشق ریتم و حرکت بود و این دلکشواقع باید گفت که در. گرفت

نمونه ی آن . آهنگ ها را هم بسیار زیبا و ماهرانه اجرا می کرد

. که کامأل شاد و فرح انگیز است لرزون لرزون آهنگی است به نام

دلکش در اجرای آهنگ های محلی .این ویدیو نیز به تماشا گذاشته شد

چون آن ها را از کودکی آموخته بود مازندرانی تبحر خاصی داشت و

از آن نمونه می . بنابراین آن ها را بسیار شیرین و زیبا اجرا می کرد

چون اکثر این . اشاره کردربابه جان و رعنا جان توان به آثاری چون

مردم . آهنگ ها بکر و بدیع بودند، مورد توجه جامعه قرار می گرفتند

در آثار او به راحتی رنگ و بوی روستا و طراوت جنگل و مرغزار

و پاکی هیجانات و عشق های جوانی را حس می کردند و در هر

این دو آهنگ دلکش. موقعیتی تصنیف های او را زمزمه می کردند

بسیار زیبا و ونکوور کانادا، زیبا را درآخرین کنسرت خود در

باید گفت که دلکش بانوی افتخار آفرین شهر بابل ، . ماهرانه اجرا کرد

با حنجره ی طالیی خود بی شک یکی از بزرگترین هنرمندان و

کلمه ی بانو . چهره های ماندگار در تاریخ آواز ایران بشمار می رود

در واژه ی فارسی لقب خورشید ( بانو)گویم که را از این جهت می

به درستی این هنرمند چون خورشید . را هم به خود جای داده است

صدای او ودرخشان موسیقی ایران و همانند آفتاب تابناک، طنین انداز

محدوده ی صدای او . بود برگرفته از نسیم صبحگاهی و خلوت شب

در باره ی . زیبا و متنوع بودوسیع، با حال، توانا و دارای تحریرهای

یکی از زیبا . اوهرچه نوشته شود کم است و هرچه به زبان آید اندک

ترین و جاودانه ترین آهنگ های دلکش که هرگز از خاطره ها

مهدی این آهنگ از به کنارم بنشین است نخواهد رفت آهنگ زیبای تان است با دوس همایونو در دستگاه رهی معیری ، شعرآن ازخالدی

درچند فیلم فارسی هم ظاهر شد که دلکش .این اجرا راهم گوش کردیم

او در اغلب فیلم های . بودافسونگر و مادر از همه ی آن ها معروفتر

خود خواننده ای بود که گر چه با فرم های جامعه ی سنتی سازگاری

چندانی نداشت اما وجه اخالقی شخصیت خود را همراه با گذشت و

در یک کلیپ ویدیویی کوتاه دو نمونه از فیلم . می کرد فداکاری حفظ

برای تماشاچیان نمایش گذاشته شد فردا روشن است و افسونگرهای

هم ویگن، فردین و ویدا قهرمانی است بافردا روشن در فیلم دلکش

بخوانند ولی دلکش دلکش سعی کردند مانند بسیاری .بازی شده بود

بر این میان خوانندگان زن من شخصأ از . جایگاه خودش را داشت

. دارددلکش شباهت را به صدای بیشترین فائزهصدای باورم که

تا دعوت کرد فائزهدر آخرین کنسرت خود در ونکور کانادا از دلکش

او را دراجرای بعضی آهنگ ها همراهی نماید دراین مورد دو کلیپ

هستند ی که در ایراناما از میان خوانندگان. ویدیو به نمایش گذارده شد

و آهنگ های این بانو را بسیار زیبا و ارزنده اجرا کرده اند من

" یاد استاده ب" را می توانم نام ببرم که در آلبوم علیرضا افتخاری

آنشب یکی ازآهنگ . جا آورده استه وظیفه ی شاگردی را واقعآ ب

ر آن ، شاععلی تجویدیکه آهنگساز آن ( سفرکرده)های زیبای دلکش

است توسط افتخاری به اجرا چهارگاهمعینی کرمانشاهی و دردستگاه

خوانند ی معروف که ایرج، پسر احسان خواجه امیری. گذاشته شد

در موزیک پاپ فعالیت دارد و در کارهایش بیشتر تازگی و نو آوری

عاشقم به چشم می خورد یکی دیگر از آهنگ های زیبای دلکش را که زیبایی باز سازی کرده است که این اجرا هم به نمایش نام دارد بهمن

پس از انقالب اسالمی و ممنوع شدن فعالیت خوانندگی . گذاشته شد

او برای امرار معاش در بعضی از . خانه نشین شددلکش بانوان،

اما وقتی . مهمانی های خصوصی به اجرای بر نامه می پرداخت

وشی اجباری به اجرای نازنین پس از سالیان دراز خام دلکش

کنسرت در نقاط مختلف دنیا پرداخت با دوستان خود این طور شروع

. اول سالم عرض می کنم به تمام هموطنانم. "به سخن گفتن کرد

شبی که با آهنگ های من تجدید خاطره . امشب شب خاطرات است

من با شما جوان بودم و با شما پیرشدم و افتخار می کنم که . می کنید

دلکش همیشه عاشق کارش بود به همین ." ب در جمع شما هستمامش

. جهت وقتی همسر اول او با خوانندگی وی مخالفت کرد از او جدا شد

توسط وی به دلکشکارگردان بود که شاپور یاسمی همسر دوم وی

مایه داریوش فزون همسر سوم وی جوانی به نام. عالم سینما راه یافت

در دلکش زندگی. گردید سهیلبنام بود که از او صاحب پسری

. در بیمارستان مهر تهران به پایان رسید۸۷۱۷یازدهم شهریورماه

از تدفین او در قطعه ی هنرمندان بهشت زهرا جلوگیری .روحش شاد

.شد و به درخواست فرزندش درامامزاده طاهر کرج بخاک سپرده شد

مترجم نویسنده ، سیروس آرین پور در ضمن با خبرشدم که دکتر

ازاو است ،روز بارون بارونهو شادومادتوانا که ترانه های معروف

این دو ترانه توسط ویگن . در فرانسه در گذشت ۸۷٣۸دهم دی ماه

شاعری با ذوق و ترانه سرایی سیروس آرین پور. اجراشده است

زیرا که وی . زبردست بود اما کمتر به این عنوان شناخته می شد

شتر تفننی انجام می داد به همین جهت نام او برای ترانه سرایی را بی

در پایان . بسیاری از دوستداران موسیقی ایرانی نا شناخته مانده است

از برادرزاده های نازنینم رکسانا و آریانا که در تهیه این برنامه

.یاورم بودند سپاسگزاری نمایم

مهری واقعی شما، با درود بر همه ی

خانه ایران بهار ٢٩٣١

8

) قسمت سوم (پیرامون داستان رستم و اسفندیار

داستان رستم و اسفندیار، سخن برخورد و ستیز میان مهر آیینی و

.دین بهی است

رستم و خانواده ی او در زابلستان مهر آیین و دین زردشتی را که

.بودند تازه رواج یافته بود نپذیرفته

ندن رستم به دین نو، بهدینی به زابلستان می رود اسفندیار برای خوا

و برخورد او با رستم ستیز و جنگ بر سر مهر آیینی یزدان پرست

.برای دین بهی و شمشیر می زند

چو اسفندیا ر که از بهر دین به مردی بر آهیخت شمشیر دین

.وددر شاهنامه نشانه های فراوانی از این جنگ دو دین دیده می ش

اسفندیار هنگام فرستادن پیام به رستم به بهمن می گوید ده موبد همراه

.خود ببر

شاهنامه) ببر پنج باالی زرین ستام سرافراز ده موبد نیکنام

رستم سنگی سهمگین را با پاشنه خود با خونسردی کنار یا آنگاه که

:بهمن شگفت زده به موبد همراه خود می گوید. می زند

بگفت آن شگفتی به موبد که دید وزان راه آسان سر اندر کشید

یا پس از شنیدن پاسخ های رستم را بهمن می شنود به موبد همراه

:خود می گوید

ز رستم چو بشنید بهمن سخن روان گشت با موبد پاک تن

که از پیکار با رستم یا آنگاه که پشوتن اسفندیار را اندرز می دهد

پوشی کنند ؛ اسفندیارچشم

:به پشوتن می گوید

چنین گفت کز مردم پاک دین همنا نزیبد که گوید چنین

:و می افزاید دو گیتی را به رستم نخواهم فروخت

دو گیتی به رستم نخواهم فروخت کسی چشم دین را به سوزن

ندوخت

:جنگ با رستم باز می داری ای پشوتن دریغ از تو که مرا از

همه رنج و تیمار ما باد گشت همان دین زردشت بیداد گشت

مرا چند گویی که گنه کار شو ز گفتار گشتاسب بیزار شو

افزون بر مهر آیینی و نپذیرفتن دین نو، رستم دین را جدا سر از

رو پادشاهی از این . شاه می داند و از پیوند این دو با هم خرسند نیست

را سزاوار افسر و تاج شاهنشهی ایران گشتاسب را ندیده گرفته او

نمی داند و بر تخت نشستن اورا شاد باش نگفته ،دین نورا نپذیرفته

.نوگرایی را نمی پسندد و برای ایرانیان زیان بار می داند. است

:اسفندیار به بهمن می گوید به رستم بگو

سوی آن بارگاه سب شاه نکردی گذرچه مایه جهان داشت لهرا

چو او شهر ایران به گشتاسب داد نیامد تراهیچ از آن تخت یاد

از آرایش بندگی گشته ای سوی اویکی نا ننوشته ای

:رستم اسفندیار را نو آیین می خواند

بدو گفت رستم که ای پهلوان نو آیین و نوشاخ و فرخ جوان

این داستان پیرامون برخورد دین نو یا دین بهی و دین های کهن

نشانه های فراوانی به مهر آیینی رهنمون می .پیش ا ز زردشت است

چون زایش زال و پرستاری زال از سوی سیمرغ در بلند نای . شوند

سیمرغ نماد مهر آیینی دانایی چاره گشایی است و باز .البرز کوه

در اوستا نام سیمرغ مرغوسیه .گداشت خورشید یا مهر استنمای بزر

.آمده است13

در اوستا این مرغ بر درخت ویسپوبیشدر میان دریای

.فراخرت آشیان دارد14

راهنمایی زال و رستم از سوی سیمرغ یا

پیر بینش ور در هنگام سختی و دشواری و گذر از هفت خوان برای

چکیده آنکه نشانه های فراوان . است... رسیدن به جایگاه بزرگی ،و

به هر که مهر آیینی در داستانهای زندگانی رستم به چشم می خورد

.پرداخته خواهد شد یک از آنها

. سخن از برخورد دین بهی و مهر آیینی است گفته شد که همچنان

دین . برای نخستین بار در شاهنامه این دو دین در برابر هم هستند

خواه و نیک اندیش و خرد گرا بهی نیک

که جان را به دانش خرد نگهدار خرد باش و آن خرد

پرورد

در برابر مهرآیینی مهر پرور و مهر دوست همراه با دیدگاهای

.است. زروانی

که این ز اسمان بودنی کار بدو گفت رستم کزاین غم چه سود

)7979شاهنامه (بود

(نه رستم نه سیمرغ و تیر و کم پدر بد زمان بهانه تو بودی

)7197شاهنامه

نخستین پادشاه زردشتی که از آیین مهری روی برگرداند گشتاسب

به گفته ی فردوسی پس از ناپدید شدن کی خسرو در برف، . است

لهراسب بر تخت می نشیند او در اغاز مهر آیین است و در پایان

ه دین زردشت گرایش می یابد و به گفته ی شاهنامه زردشتی زندگی ب

.و لی نام او نشانی از آیین مهری او دارد. می شو د

:دقیقی اورا هنوز مهر آیین می داند و می سراید

نیایش همی کرد خورشید را چنان بوده راه جمشید را

و بی فردوسی گرایش اورا به دین زردشتی سبب روی گردانی اما

برخی از بزرگان ایران و رستم به پادشاهی مهری زال پدر رستم و

اسفندیار به او .رستم به دربار گشتاسب نمی رود. لهراسب می داند

تو به دربار پدرم گشتاسب نیامدی و شاه از تو رنجیده :" می گوید

.است

ناز آن گفتم این با تو پهلوان که او از تو آزرده دارد روا

نرفتی بدان نامور بارگاه نکردی بدان نامداران نگاه

کرانی گرفتی اند ر جهان که داری همی خویشتن را نهان

نه تنها . رستم اسفندیار را نو آیین و اسفندیار رستم را بد آیین می گوید

ابزارهای جنگی چون. نام و آیین رستم نشانگر آیین مهر آیین اوست

13

.تمهر اسمرغو باشد همان مرغ و سینه در معنی خورشید است و سیمرغ نماد .14

خانه ایران بهار ٢٩٣١

9

که از فریدون به او رسیده است خود نماد مهر آیینی ،گرز گاو سر

فردوسی .از رخشیدن گرفته شده است نام اسب او رخش نیز. است

:فرماید

نشست ازبر رخش چون پیل مست یکی گرز ه ی گاو پیکر

بدست

.و چند بار از رخش و رخشیدن سخن رفته است

همان رخش رخشان سوی خانه شد

ازمهر آیینی در دوران اسالمی به گستردگی سخن نرفته چرا

است؟

پژوهش گران ما به پژوهش ها و کار در زمینه ی مهر آیین روی

خوش نشان نمی دهند و زیرا ازاین دین در ادب گذشته ایران به هنگام

ساسانیان و به ویژه دوران اسالمی در کتاب ها و نوشته ها کم یاد

. شده است

ال :" از ابراهیم خلیل پسر آذر یاد شده است که گفت در قران مجید

" احب االفلین

از صابئین آمده صحبت در قران و نوشته های دوران اسالمی

دوا و ها ان الذین امنو و الذین" :99سوره ی بقره آیه .است

نباید اندوهناک یعنی مسیحیان و صابئین... " و الصابئین النصاری

سوره ی مائده آیه و" شوند و مزدشان نزد پروردگارشان است

کهاین آیه ها به روشنی از صابئان 71و سوره ی حج آیه :" 69

. مردمانی با ایمان هستند سخن رفته است

یاد (عبده ی کواکب") بندگان ستارگان" چون در نوشته ها از صابئین

. ان را نیایش می کردندزیرا آنان ماه و خورشید و ستارگ .شده است

تا هنگامی که یکی از پیامبران بنی اسراییل به نام سمی و زردشت

دین خویش را بیاوردند و این به سال سی ام پادشاهی زردشت بود15.

این . مسعودی در کتاب التنبیه از ملوک نصارای روم سخن می گوید

می . یرفتندو دین مسیح را پذ امپراتوران دین صابئی را رها کردند

قستنطین دوم، دو دوم از ملوک نصارای روم، قستنطین پسر:"نویسد

دین صابئی وی به دوران عمو و پسر عموی خود. پادشاهی کرد سال

را نهان می داشت و چون به پادشاهی رسید آن را عیان کرد و از دین

را ویران کرد و پرستش پیکره هایی را نصارا چشم پوشید و کلیسا ها

دو میان صائبیان نماد های گوهرها و ستارگان آسمانی می دانستندکه

و بسیار کس از نصارا را بکشت و . به ویژه ماه و باره برپا ساخت

.کیفر کسانی را که به دین حنیفی باز نمی گشتند کشتن قرار داد

هنوز هم در کنار رودخانه ی دجله و فرات و کارون هستند صابئین

آب رودخانه فرو می روند و در برابر خورشید به بامداد تا کمر در

را مغتسله نیز می نامند آنان. زبان ویژه ی خود نیایش می کنند 16.

شاهان پیش از گشتاسب بر :" ثعالبی در تاریخ غرالسیر می نویسد

میان ماه و خورشید آیین ستاره پرستی بودند و ستارگان و از آن

به روشنی بررسی ادب و کارنامه . وناهید و اورمزد را می پرستیدند

ی ادبی ایران نشان می دهد که کارنامه نویسان و سرایندگان و

نویسندگان ادب ایران پس از یورش تازیان کمتر از مهر آیینی سخن

15

،ص 71937تاریخ طبری بر گردان ازابوالقاسم پاینده، انتشارات اساطیر، ج

921 16

برگردان شده به بنگرید به کتاب گنوسیس از کورت رودلف تاریخ گنسیسیم

انگلیسی از سوی رابرت مک ویلسن

گفته و نوشته اند و و گاهی هم مهر آیینی را با ستاره پرستی آمیخته

.اند

و روشن بینی و در شاهنامه فردوسی با بررسی کارنامه گذشته ایران

سخن می از مهر آیینی و نیایش خورشید چون نماد روشنایی و پاکی

برای نمونه اسفندیار بهدین هم در خوان یکم پس ازکشتن .گوید

:گرگ به خورشید نیایش می کند

پس آژنک رخ سوی خورشی کرد دلی پر زدرد و سری پر ز گرد

هوش و زور و تو دادی مرا همی گفت کای داور دادگر

هنر

یکی از ویژگی های فرهنگ ایران زمین باور به دادگری خداوند

شیعه است در همه ی دین های ایرانیان چه مهر آیینی، بهدینی،

و هللا، داد گری و دین های دیگر بزرگترین ویژگی مهر، اهورا

کیوان نجم آبادی (پایان). است

. نامه در سه قسمت به چاپ رسید مقاله باال برای استفاده درفصل

اگر تمایل دارید نسخه ای ازمقاله باال به صورت کامل را مطالعه

. گیرید تا مقاله به شما ایمیل شودفرمایید، با تلفن خانه ایران تماس

نگاهی به آنچه گذشت

خانه ایران بسیار مفتخر است که پذیرای ایرانیان میشیگان در

در کنار دوستان، با شام خوشمزه دست . بلندترین شب سال بوده است

پخت دکتر واقعی مهربان ، آجیل و انار و موسیقی ایرانی ، سنت

به امید دیدار شما در مراسم . اس داشتیم دیرباز ایرانیان را در غرب پ

.های گوناگون نوروزی و ایرانی

سهیال نبی

خانه ایران بهار ٢٩٣١

10

FARNAZ ABHARI,MD.

Internal Medicine- Board Certified

فرناز ابهریدکتر متخصص داخلی

.افتتاح مطب جدید خود را اعالم می نماید

4085 Pontiac Trail Orchard Lake, MI 48323

248-977- 4628

از هموطنان عزیز بدون وقت قبلی نیز پذیرایی می شود

مهدی اخوان ثالث

عید آمد و ما خانه ي خود را نتكاندیم

گردي نستردیم و غباري نستاندیم

ده نوروزدیدیم كه در كسوت بخت آم

از بیدلي آن را زدر خانه براندیم

هر جا، گذري غلغله ي شادي و شور است

ما آتش اندوه به آبي ننشاندیم

آفاق پر از پیك و پیام است، ولي ما

پیكي ندواندیم و پیامي نرساندیم

احباب كهن را نه یكي نامه بدادیم

و اصحاب جوان را نه یكي بوسه ستاندیم

غمگین دلت، اي خسته كبوترمن دانم و

سالي سپري گشت و ترا ما نپراندیم

صد قافله رفتند و به مقصود رسیدند

ما این خرك لنگ زجویي نجهاندیم

مانند افسون زدگان، ره به حقیقت

بستیم و جز افسانه ي بیهوده نخواندیم

از نه خم گردون بگذشتند حریفان

دیممسكین من و دل در خم یك زاویه مان

كه صد بار" امید"طوفان بتكاند مگر

عید آمد و ما خانه خود را نتكاندیم

ارغنون دفتر: برگرفته از

_________________________________________

هموطنان عزیز

راندر فصل نامه خانه ایبا درج آگهی

ایرانیان جنوب میشیگان را از تجارت، حرفه و تخصص

تا از وجود همدیگر استفاده و یکدیگر خود آگاه سازید،

.را حمایت کنیمPHOM

P O Box 251002

West Bloomfield, MI 48325

248-302-1447

persiahouseofmichigan@yahoo.com

:خانه ایران عرضه می کند

Farsi – English Translation ترجمه

و از انگلیسی به فارسی از فارسی به انگلیسیقیمت مناسب اب

(.رسمیت شناخته می شود به از طرف تمام موسسات)

با ما تماس بگیرید

248-302-1447

خانه ایران بهار ٢٩٣١

11

چهارشنبه سوری جشن مارس 12ه شنبه س

"مدرسه خانه ایران"شب در 10بعداز ظهر تا 6:30از

کمتر -دالر 52سال 12تا 4کودکان -دالر 03غیر اعضا –دالر 52اعضا .سال مجانی 4از

روز برنامه بلیت فروخته نخواهد شد

قاشق زنی،: برنامه پریدن از روی آتش،

موزیک و رقص و آجیل تر واقعی تهیه می شودبوسیله آقای دک شام

Persia House of مارس در وجه 5های خود را قبل از لطفا چکMichigan بلیت ها در محل . به آدرس خانه ایران ارسال فرمایید

برنامه توزیع خواهد شد

Chahar Shanbeh Suri Celebration

Tuesday, March 12, 2013 – 6:30-10 PM – Persian School

Place: Persian School

Purchasing Tickets for Nowruz Events

.برای خرید بلیت از این فرم استفاده کنید You can also buy your tickets by going to www.persiahousemi.org

First Name: ............................................. Date: ……….

Last Name: ....................................................................

Address: ........................................................................

Apt. #: ...........................................

City: ...............................................................................

State: ........ Zip Code: ...................................................

Phone: .................................. Fax: .............................

E-mail: ..........................................................................

How many members in this address: …………………..

NOWRUZ CELEBRATION

How Many Members & (13-18) - $40.00 X .......... = $ ................... Students - $40.00 X .......... = $ ................... Children 4-12 - $30.00 X .......... = $ ................... Non Members - $50.00 X .......... = $ ................... Children Under 4 without an assigned seat

- FREE X .......... TOTAL $ ......................

CHAHAR SHANBEH SURI

How Many Members & (13-18) - $25.00 X .......... = $ .................. Students: - $25.00 X .......... = $ .................. Non Members - $30.00 X .......... = $ .................. Children 4-12 - $15.00 X .......... = $ .................. Children Under 4 - FREE X .......... TOTAL $ ....................

SIZDAH BEDAR PICNIC FREE TO PARTICIPATE

No food to purchase this year. Tea will be served.

GRAND TOTAL

Please add all your totals for 3 events

$ …………… - Check No. ………… Please write First & Last Name of all Members besides yourself that you are buying tickets for: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Please cut and mail this section with your check to: PHOM, P O Box 251002, W. Bloomfield, MI 48325

" بازار نوروزی"

عید و شیرینی ،ت سینوسایل مورد نیاز سفره هف

.از این بازار تهیه فرماییدها را دیگر عیدانه

فروشی دیگری م ا قال اگر صنایع دستی ایران و یا

.دارید با ما تماس بگیرید برای ارائه در بازار

Sunday, March 17, 2013 3:00 PM – 5:00 PM at Persian School

هم فال و هم تماشا

خانه ایران بهار ٢٩٣١

12

روزی با حاجی فیروز نیم

An Afternoon with

Haji Firuz

Sunday, March 10, 2013 3:30 PM – 5:30 PM At Pesian School

Tickets per child:

Non-Members $7.00 Members & PS $5.00

Pizza, Pop, Activities, Prizes, Games

پیک نیک سیزده بدر بعد از ظهر 7تا 2از آوریل 7یکشنبه

!موزیک، چای و هوای خوب مجانی -درسالن گرم و هوای آزاد

Sizdah Bedar Picnic April 7 , 2013, 2:00-7:00 PM

at Persian School

No food for sale

Please bring your own food

برنامه غذا فروخته نخواهد شد در این

A reminder: Persia House of Michigan is exempt from Federal income tax under section 501 (C) (3) of the Internal Revenue Code effective August 3,

1999. Contributions to Persia House (A Public Charity) are deductible under section 170 of the Code.

همراه با . نوروز را در خانه خود جشن بگیریدرد عالقه شما با ها و هنر مندان مو بهترین آهنگ

اجرای خوب و کیفیت بی نظیر برای رقص و درآمد این برنامه برای مخارج خانه .پایکوبی شما

برگزار کنندگان موسسات . شود شما مصرف میغیر انتفاعی بر خالف موسسات انتفاعی نفعی از

شرکت شما در . درآمد های حاصله نخواهند داشت .نفع خود شماسته این برنامه صرفا ب

.به امید دیدار دربرنامه خانه ایران

خانه ایران بهار ٢٩٣١

13

ماه آینده چندماهانه و برنامه های Monthly & Upcoming Programs

Program Day Hour

Haji Firuz Sun. 3/10 3:00 pm

4 Shanbeh Suri Tue. 3/12 6:30 pm

Bazar Nowruzi Sun. 3/17 3:00 pm

Nowruz Sat. 3/23 7:00 pm

Music w Mehri Fri. 3/29 7:00 pm

13 Bedar Sun. 4/7 2:00 pm

Board Meeting 1st

Fridays 6:30 pm

Rumi at PHOM 3rd

Fridays 7:00 pm

Iran Night 3rd

Fridays 8:00 pm

Persian School Every Sunday 1:00 pm

آگهی

PHOM Volleyball team has started the indoor

season

Sundays

From 11:00am to 1:00pm

Farmington Activity Center (COSTICK Center) 28600 Eleven Mile Rd (Middlebelt and 11 Mile Rd) Farmington Hills, Michigan 248-473-1800 For more information please call PHOM 248-302-1447.

آگهی

ن ازایرا اصیل سیری در موسیقی" مهری واقعیبا "کنونتا دیر باز

.آگهی جداگانه ای فرستاده نخواهد شدبخاطر بودجه محدود، برای برنامه هائیکه در فصلنامه اعالم میشوند

.لطفا این فصلنامه را به اطالع تمام افراد خانواده و آشنایان رسانده و تا رسیدن شماره بعدی آنرا نگهدارید

Persia House of Michigan(با برخورداری از لطف شب شعر اناربر و گلشن پارسی: )انه ایران تقدیم می کندخ

Presents:چهاردهمین سال با شما، برای شما، در خانه شما

5015جشن نوروزNowruz Celebration

Ta’amullat Dance Group& دی جی محبوب شیکاگو "سر گیس"با هنر نمایی بامداد 5بعدازظهر تا 7مارس از ساعت 50شنبه

8ساعت شام از رستوران رضا شیکاگوhttp://www.rezasrestaurant.com

Saturday, March 23, 2013, 7:00 PM – 1:00 AM Burton Manor, 27777 Schoolcraft Rd, Livonia, MI 48150

,P O Box 251002 )به آدرس خانه ایران Persia House of Michigan های خود را قبل از اول مارس در وجه چک لطفا

W Bloomfield, MI 48325 )لطفا برای کمک . مارس ارسال خواهد شد 53که چک فرستاده اند تا روز بلیت کسانی. ارسال فرماییدتعداد و نوع بلیت درخواستی را همراه . ارسال دارید، های خود را هر چه زودتر ک، چبرگزاری شایسته تر جشن نوروز و به ما

صندلی مستقل و شام کامل هسال ٤اگر مایلید بچه های کمتر از. اعالم فرمایید (نامه با استفاده از فرم موجود در فصل) اسامی اعضا . ا ده روز قبل از برنامه فرصت داریدبرای پس دادن بلیت ت. داشته باشند برای آنها بلیت تهیه فرمایید

. متشکریم. در روز برنامه بلیت فروخته نخواهد شد. 548-035-5447تلفن خانه ایران TICKET AT THE DOOR) (No Advance Reservations & NO

Direction: From Points East: I-96 West to Inkster exit. Follow service drive west past Inkster Road (Schoolcraft) to Cardwell, turn left. Our parking lot is straight ahead across the bridge. From Points West I-96 East to Middlebelt exit. Follow the service drive (Schoolcraft) east. Burton Manor will be on the right, just east of Middlebelt Road.

Ticket: Members & Students $40.00 Non Members $23.00 Children 4-12 $00.00 Children under 4 with no seat are FREE

Please Use the form in this Newsletter for your tickets.

شام:کشگ بادمجان، باقالی ماست و خیار، ،ساالدکباب جوجه کباب، مه سبزی با چلو،ورپلو، قرینی، شیگوشت و مرغ، کوبیده، کباب چنجه

چای، میوه

Cash Bar is Available