ldquoनया प ताल अ ज प ताका लख रचना पढनrdquo

Photo Gavin Gaugh Instagram

International Nepali Literary Society (INLS) June 2017 Vol2 Issue 3अ तराि य नपाल सा ह य समाज ज ठ २०७४ वष २ अ क ३ पणा क ३

छोर को ज म हारको कम

गजल

एउटा कथा ह द-धम र नार भावनाको सयोग - अलका आ य

अ नल थापा िजत म ल शभ स या सता याकरल नलहर आचाय शारदा पाठक दगा रमाल

क वता जब रात उदाउछ - न दश रातो मज ो र मर आमा - स तश पाठ वा टम क वता - डा मध माधय नपाल भ को भटान - म नराम शमा धमाल

व याम साद शमाटा प रचय

टा सवाद कथाकार राज पराजल

अनसास

यस अ कमा

स पादक कसम वाल स तश पाठ अ नल थापा र व रजाल क ण कसमपदम गौतम भरत पौडल शव ला मछान

यव थापक गोवधन पजास लाहकार पदम व वकमा डा याम काक डा खग साद लइटल वमल नपाल

स पक wwwINLSorg darpaninlsgmailcom

लख अनसास स थापक अ य होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत helliphellip २ कथा

छोर को ज म हारको कम (अलका आ य) helliphellip ८ बहलाह (ईशा साह) hellip १८ सकार (महश पौडल) hellip १४

लघकथा मनसाय (भगवती ब नत) helliphellip २७

प तक समी ा तो ोचान helliphellip ३४

प तक प रचय सगरमाथाको ग हराई helliphellip २२ म लजल helliphellip २२

टा प रचय याम साद शमा helliphellip २५

टा सवाद राज पराजल helliphellip ११

सा हि यक स था प रचय helliphellip ३५

अनसास डायर helliphellip २८

म तक उषा शरचन helliphellip २४ न बन या ी helliphellip २४

हाईक क दन कमार प त का ५ हाईक helliphellip २६

क वता जब रात उदाउछ (न दश) helliphellip १७ नपाल भ भटान (म नराम शमा धमाल) helliphellip २१ रातो मज ो र मर आमा (स तश पाठ ) hellip १३ वा टम क वता (डा मध माधय) helliphellip २३

गजल अ नल थापा helliphelliphellip २१ शारदा पाठक helliphelliphellip ३५ नलहर आचाय helliphelliphellip १० शभ स या helliphelliphellip २० सता याकरल helliphelliphellip २६ िजत म ल helliphelliphellip १७ दगा रमाल helliphelliphellip ७

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स पादक य

रा ो सा ह यको बजार छन सा ह यको ला ग रा यल कह गरन कताब ब दन सा ह यका ग भीर पाठक छनन ा त ठान र व रा ो नत व भएन सा ह य वकासका ला ग आ द इ या द

यी नपाल सा ह यका ला ग स नन आम गनासाह हन एका तर बजारमा गनासाह छन भन अक तफ नपाल सा ह य वगतमा भ दा धर ल खन र काशन ग रन ग रएको छ सामािजक स जाल लगह र वबसाइटमा नपाल सा ह यको जन बाढ दखा परको छ यो प हल क हल थएन भ न स क छ रा ा चीजल य त असी मत अवसरको योग गरर बजार नमाण गन स न अवसर बनको छ वा तवमा बजार भ न करा ब तल नमाण गन हो उ पादन गन ब क कह प न चीज ब कहा दन यसलाई सम चत णाल योग गरर ब नपछ सा ह यकार डजाइनर मा हो काशक उ पादक हो वतरक अक हन स छ यसल बजारका नयम सीमा त पधा सब कराको आधारमा ब र पाठकको नमाण ह छ

क त सा ह यकारल पा ड ल पलाई क त प ट प रमाजन गछन क त प ट पाठकको औपचा रकअनौपचा रक तकया लएर आ नो रचनाको पनम या कन गछन पनलखन गछन पाठक क तो चाह छन भनर क तल सव ण गरका छन क तल स भा वत बजारको बारमा स भा यता अ ययन गरका छन यी वतमानका म य सवाल हन सा ह यको व वतरण स ब धमा पाठक भनका दास त होइनन जसल ज लख प न ल ल प ढ दन पाठकलाई अ हल ज त धर छनोटको स वधा छ य तन धर स भावनाह व धल लखकलाई प न दान गरको छ अनलाइनमा नःश क पमा मत-सव ण गन एि लकसन उपल ध छन यसल घरमा बसर ससार भर का नपाल सा ह यका पाठक सम मत-सव ण गन स भव छ आ ना रचनालाई अनलाइनम ब नका लागी थ इ टरनट-पसल उपल ध छन हामील सा ह यको वधनका लागी थोर योगदान गन पन बला भएको छ गण तर नभएका साम ी जबरज ती ब न चलन छोडर यसलाई त पधा मक बजारमा ब नका लागी तयार का साथ अगाडी जान र ब न साहस नगन हो भन रोइकराइ गरर मा कह हन छन सा ह यलाई नर ह र दयाको पा को पमा लजान हदन लौन यो क न दन परो भनर साथीभाइइ ट म लाई प रब धमा पारर कताब ब न नर ह मान सकताल नपाल सा ह य उ नत हदन क न दनल प न गण तर नभएका रचना र प तकलाई नपाल सा ह यका नाममा सहयोग ग र दन हदन वना साधना र रा र महनत नगर हतारमा अस य कमी कमजोर स हत का शत रचनाको वधनल नपाल सा ह य ब छ भाषा सा ह य वगान हदन यस कताब बा न अक रोग छ नपाल

सा ह यमा म य नभएको चीजको मह व हदन चार गन व ापन गन मह व र म य नमाण गन अ न ब गन प न मन भएकोल क न स दन कसल भन करा अक हो

सा ह य नर ह हनहदन कसम वाल

3

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रक नपाल डाय पोरा सा ह यको प ठभ म काल(२०४७१९९० पव) ( थम चरण नवचतना र योग)

अम रकामा सन १९८६ द ख ए न ट का ला ग ती ा ग ररहको दमनमा गि सएका लाख अ वासीका ला ग ‛ए न ट बलrsquo पास गरर अम रक का सल स पण अ डकम टड वकरह लाई अम रकामा रथान भई ब न वधा नकता दान गरको थयो यह सरोफरोमा नपालमा प चायत वरोधी शि त च कद गयो यन राि य र अ तराि य दमन नषध र वक पको वरण गन नपाल पा को प रवश उजागर गन ममा यी तलका उप यास ल खएको द ख छ

ग या यान उप यास र वअ हलस म पाइएअनसार प टभ म कालमा अम रकामा बसर लखी का शत ग रएका उप यासह यी हन -१ याउल ndash वस२०४३१९८६ २ र नाndash वस२०४३१९८६३ नजरndash वस२०४४१९८६४ म तndash वस२०४४१९८७५ वीणाndash वस२०४५१९८८ यी सब उप यास होमनाथ सवद वारा अम रकामा ई१९८१ द ख ई१९८८ को अव धमा ल खएका हन

होमनाथ सवद

होमनाथ सवद को ज म अ टोबर ५ १९४७ मा धौला ग र अ चलको या द िज लाअ तगत ताकम वडा नबर मा भएको हो उनी सन १९८१ द ख अम रकामा रहका छन एम एcedilबी एड तहको औपचा रक श ा परा गरका सवद को सा ह य सजनामा प हलो पाइलो हो अ ववक कथा (भ ट (स पा) २०२५६८) हो उनको थम प तकाकार स पा दत का शत क त रचनास ह २०२६ (शमा २०५६ २४) हो नपाल सा ह यलाई डाय पोरामा व तार गन अ भयानका स आतकता सवद अ तराि य नपाल सा ह य समाजको स थापनक अ य हन उनी अम रको भिज नयाि थत वड जमा थायी बसोवास गछन अम रका आएर नपाल सा ह यका व वध वधामा का य सजना र अ अनकन क त स पादन गरका उनी अम रका आउदा न नपाल सा ह यको नवचतना र योगको बीज सत आएका थए

२०४७१९९० पवको यगीन प ठभ ममा थ उ लख गरझ अम रकामा भएको lsquoअनडकम टड वकसह का ला ग ए न ट rsquo को आ दोलनल अवध भएर गि सएर बसका व भ न डाय पोराका मि तका ला ग सघषका वरह उनीह को सा ह यमा अ भलख भइरहका थए यो मानक नपाल मा प न लाग भएको छ नपालबाट प न जनमत स हबाट हार खाएकाह लाई डाय पोरा आ म नवा सत भएर ब न ल प न यवसाय गन र आ मा भ यि तको ला ग प न एउटा उवर थलो ब यो lsquo लगलrsquo वा lsquoइि लगलrsquo जनजसक त रकाल प न अम रका ब न चाहनह लाई २०४३१९८६ मा अम रकन सरकारल दएको lsquoएमन ट rsquo बाट मा उनीह अम रकन स टजन बराबर मानव बनर ब न अ धकार पाए प चायतको पलाइबाट उनीह अ य भा न खोजका बलामा अम रकाल उनीह लाई शरण दयो तर ज त गर प न आ नो दशज तो अकाको दश कहा ह यो र सीमा तीकत भएर द बएर बसको बलामा दमनको नषध अ न वक पको खोजमा उनीह सघषरत रह डाय पोराको यो पीडा न यस समयको सा ह यमा त बि बत छ

सा हि यक वकास म

२०४७१९९० पवको डाय पोरा सा ह यको ाथ मक काल न प ठभ म हो यो खास गर नपालमा प चायतको जनमत स ह २०३६ सालप छ जात को पनबहाल २०४७ स मलाई उ र अम रकाल नपाल सा ह यको पवपी ठकाको पमा लनपदछ य य प यो प न नपाल सा ह यको स पणतामा ना दा नवचतना र योगको यग न हो नया अथपरक डाय पोराको सा ह यको वकासका स दभमा यो १९९० पवपी ठका हो प ठभ म हो नपालबाट अम रका नवा सत भएका टाह को सजना न प चायतकालमा डाय पोरामा सिजत भ मगत सा ह य हो

अनसास स थापक अ य

होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत

4

लख

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रका आएप छ २०३८१९८१ द ख २०४७१९९० को नपालको अव था-

जनमत स हमा बहदलवाद को हार र यता अम रकामा नपाल ह को व तार भइनसकको प रि थ तलाई आ म नवासनका पमा लएर उनल वत ता जात र यसका फाइदा तथा बफाइदामा नम न भई एकल लखनलाई नर तरता दए यो अव धमा उनका ५ वटा उप यास सजना काशन भए प छ उनको lsquoयो समाज rsquo महाका य अनलाइनमा स करणका पमा नपाल पो टडटकम र डीसीनपालडटकमबाट पोि टङ भयो अनलाइन स करणम मा lsquoअ तदाहrsquo उप यास र lsquoवलकम ट अम रकाlsquo उप यास डसी नपालडटकममा धारावा हक पमा का शत भएका छन यी सब उप यास अम रकामा बसर लखको भए प न उप यासकारल नपाल र नपाल समाजको आलोचना मक या या गद यसलाई व व अनाम मानवस म पयाउन य न गरका छन नपाल भ र वासमा यो नया चतनाको योगका योगा मक क तह ल खनका साथ अि त व र वत ताका जीवन ि टमा कि त भएका द ख छन

अम रकामा यो समयमा कन सा हि यक स था थएन ताप न ई १९७९ मा खलको अम रका नपाल सोसाइट र ई १९८३ मा

खो लएको एएनएमा होमनाथ सवद डाअमर गर डा व ण पौडलका फटकर क वता यदाकदा प ढ थ स थागत पमा सा ह य सजना र काशनको पर परा स भएको थएन यो समसाम यक आ वासी नपाल सा ह यमा परावतनका ला ग स थागत वकासको चरणम

प रप व भइरहको थयो यसअ घका नवासन योग ग त र नवचतनाका साथमा सवद ल यी पाचवटा उप यास लखर का शत गर

याउलयो उप यास वस२०४३१९८६ मा ल खएको हो यो नपाल समाजको पर परागत ब द प रवशमा थ नएक एक नवा सत तर

ग त गन चाहन सघषशील नार को कथा हो

र नायो उप यास प न वस२०४३१९८६ म ल खएको हो आ नो रा बाट नवा सत गराउन कण सनसर को फ दामा परर कत य न ठ

सघषशील र नाको बवा ता गछ अ तमा सनसर बाट धोका खाएर ऊ र नाको शरण पछ आत क यीबाट मि तको कामना राखcedil वासमा मा कह छन यसल दश र ना त तब ध नभएस म सख र शाि त कत नपाइन न कषमा नायक कण बलायतमा भए प न यसलाई लात हानर दश फक छ अ न मा आ म नवा सत भएको कणल शाि तको सास फछcedil अ यथा उसको सास जादन

यस उप यासमा उप यासलखनका थ व धह को योग ग रएको छ साथ क तीमा नातक भएकाल मा ब न स न भाषा योग ग रएको छ अम रकामा कणज ता व याथ लाई ीनकाड नभएको बला ीनकाड लन सनसर ज ता ीनकाड भएका नार सत

ग रएको ववाहल सिजलो पदछ यह करो लखकल ल डनमा योग गरको छ सनसर को हार लनका ला ग सनसर लाई म गरको भ न यो हार न अम रकाको ीनकाड हो बलायतको पआर हो यो ीनकाडको प छ लागर कसल परानी ीमती नछो न वा खाल ीनकाडको लोभल मा ववाह नगन भ न स दश प न हो कमार कटो वा कमार क या भएमा छ ट करा हो य तो ववाह वा य तो नया यि तको नया पाट वश छ ट करा हो यसमा थ प न यो उप यासल दखाएको क य यो डाय पोराको स दभमा हो

यौटा पाट मा तव ध भएर बस सनसर ज तो धनी पाट ल लोभ दखाए भनर दलबदल नबन भ न अक अथ हो यसबाहक यो सम समाजमा ३ वटा कराको खतरा छ र यसबाट ब न आव यक छ भ न उप यासको साधारणीकरण छ ती करा भनका यी हन १ पजीगत आत क २ वयि तक भलह ३ अ त सामािजक करणको खतरा lsquoमrsquo वयम भ रा छ रा भ प न यो सम या छ मरो रा यी आत क यीबाट आ ा त छ उप यासमा कण कवल स स हो अ त सामािजक करणक त न ध सौता खतरा हो स दर पजीगत आत क हो कण हो वयि तक भल सनसर अ त सामािजक करणको खतरा हो यी सब मलर lsquoमrsquo lsquoरा rsquo क तीक lsquoर नाrsquo मा थ बम बसाएका छन तर lsquoर नाrsquo आ नो स धा त र वचारमा तव ध छ र टकर ब छ अ तमा अ परा त ह छन कण lsquoर नाrsquo जठ ीमतीक शरणमा पछ र यी आत क यी पजीगत आत क वयि तक भल र अ त सामािजक करणको खतराबाट ब न स क प गदछ

नजरयो उप यास २०४३१९८६ मा ल खएको हो यो उप यास अ को बशमा परत भएर ब नभ दा वत भएर मि त खो दछ

एका तवास र स घष गरर मा प न मि त म दन ब आ नो मानव प रवश सत लडर यह नारक य समाज भ न वत ता र मि त खो नपछ भ न मौन स दश यसल दएको छ यसमा नार पा को ब ह कार ग रएको छ यो तप वी हो नार लाई lsquo गनी पगrsquo बनाएर अगा ड सान वा हरएक कथा र उप यासमा नार लाई मा खलौना बनाएर रचना गन पर पराको व ध प न यो वनानार पा को उप यास ल खएको छ

5

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

यस अ कमा

स पादक कसम वाल स तश पाठ अ नल थापा र व रजाल क ण कसमपदम गौतम भरत पौडल शव ला मछान

यव थापक गोवधन पजास लाहकार पदम व वकमा डा याम काक डा खग साद लइटल वमल नपाल

स पक wwwINLSorg darpaninlsgmailcom

लख अनसास स थापक अ य होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत helliphellip २ कथा

छोर को ज म हारको कम (अलका आ य) helliphellip ८ बहलाह (ईशा साह) hellip १८ सकार (महश पौडल) hellip १४

लघकथा मनसाय (भगवती ब नत) helliphellip २७

प तक समी ा तो ोचान helliphellip ३४

प तक प रचय सगरमाथाको ग हराई helliphellip २२ म लजल helliphellip २२

टा प रचय याम साद शमा helliphellip २५

टा सवाद राज पराजल helliphellip ११

सा हि यक स था प रचय helliphellip ३५

अनसास डायर helliphellip २८

म तक उषा शरचन helliphellip २४ न बन या ी helliphellip २४

हाईक क दन कमार प त का ५ हाईक helliphellip २६

क वता जब रात उदाउछ (न दश) helliphellip १७ नपाल भ भटान (म नराम शमा धमाल) helliphellip २१ रातो मज ो र मर आमा (स तश पाठ ) hellip १३ वा टम क वता (डा मध माधय) helliphellip २३

गजल अ नल थापा helliphelliphellip २१ शारदा पाठक helliphelliphellip ३५ नलहर आचाय helliphelliphellip १० शभ स या helliphelliphellip २० सता याकरल helliphelliphellip २६ िजत म ल helliphelliphellip १७ दगा रमाल helliphelliphellip ७

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स पादक य

रा ो सा ह यको बजार छन सा ह यको ला ग रा यल कह गरन कताब ब दन सा ह यका ग भीर पाठक छनन ा त ठान र व रा ो नत व भएन सा ह य वकासका ला ग आ द इ या द

यी नपाल सा ह यका ला ग स नन आम गनासाह हन एका तर बजारमा गनासाह छन भन अक तफ नपाल सा ह य वगतमा भ दा धर ल खन र काशन ग रन ग रएको छ सामािजक स जाल लगह र वबसाइटमा नपाल सा ह यको जन बाढ दखा परको छ यो प हल क हल थएन भ न स क छ रा ा चीजल य त असी मत अवसरको योग गरर बजार नमाण गन स न अवसर बनको छ वा तवमा बजार भ न करा ब तल नमाण गन हो उ पादन गन ब क कह प न चीज ब कहा दन यसलाई सम चत णाल योग गरर ब नपछ सा ह यकार डजाइनर मा हो काशक उ पादक हो वतरक अक हन स छ यसल बजारका नयम सीमा त पधा सब कराको आधारमा ब र पाठकको नमाण ह छ

क त सा ह यकारल पा ड ल पलाई क त प ट प रमाजन गछन क त प ट पाठकको औपचा रकअनौपचा रक तकया लएर आ नो रचनाको पनम या कन गछन पनलखन गछन पाठक क तो चाह छन भनर क तल सव ण गरका छन क तल स भा वत बजारको बारमा स भा यता अ ययन गरका छन यी वतमानका म य सवाल हन सा ह यको व वतरण स ब धमा पाठक भनका दास त होइनन जसल ज लख प न ल ल प ढ दन पाठकलाई अ हल ज त धर छनोटको स वधा छ य तन धर स भावनाह व धल लखकलाई प न दान गरको छ अनलाइनमा नःश क पमा मत-सव ण गन एि लकसन उपल ध छन यसल घरमा बसर ससार भर का नपाल सा ह यका पाठक सम मत-सव ण गन स भव छ आ ना रचनालाई अनलाइनम ब नका लागी थ इ टरनट-पसल उपल ध छन हामील सा ह यको वधनका लागी थोर योगदान गन पन बला भएको छ गण तर नभएका साम ी जबरज ती ब न चलन छोडर यसलाई त पधा मक बजारमा ब नका लागी तयार का साथ अगाडी जान र ब न साहस नगन हो भन रोइकराइ गरर मा कह हन छन सा ह यलाई नर ह र दयाको पा को पमा लजान हदन लौन यो क न दन परो भनर साथीभाइइ ट म लाई प रब धमा पारर कताब ब न नर ह मान सकताल नपाल सा ह य उ नत हदन क न दनल प न गण तर नभएका रचना र प तकलाई नपाल सा ह यका नाममा सहयोग ग र दन हदन वना साधना र रा र महनत नगर हतारमा अस य कमी कमजोर स हत का शत रचनाको वधनल नपाल सा ह य ब छ भाषा सा ह य वगान हदन यस कताब बा न अक रोग छ नपाल

सा ह यमा म य नभएको चीजको मह व हदन चार गन व ापन गन मह व र म य नमाण गन अ न ब गन प न मन भएकोल क न स दन कसल भन करा अक हो

सा ह य नर ह हनहदन कसम वाल

3

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रक नपाल डाय पोरा सा ह यको प ठभ म काल(२०४७१९९० पव) ( थम चरण नवचतना र योग)

अम रकामा सन १९८६ द ख ए न ट का ला ग ती ा ग ररहको दमनमा गि सएका लाख अ वासीका ला ग ‛ए न ट बलrsquo पास गरर अम रक का सल स पण अ डकम टड वकरह लाई अम रकामा रथान भई ब न वधा नकता दान गरको थयो यह सरोफरोमा नपालमा प चायत वरोधी शि त च कद गयो यन राि य र अ तराि य दमन नषध र वक पको वरण गन नपाल पा को प रवश उजागर गन ममा यी तलका उप यास ल खएको द ख छ

ग या यान उप यास र वअ हलस म पाइएअनसार प टभ म कालमा अम रकामा बसर लखी का शत ग रएका उप यासह यी हन -१ याउल ndash वस२०४३१९८६ २ र नाndash वस२०४३१९८६३ नजरndash वस२०४४१९८६४ म तndash वस२०४४१९८७५ वीणाndash वस२०४५१९८८ यी सब उप यास होमनाथ सवद वारा अम रकामा ई१९८१ द ख ई१९८८ को अव धमा ल खएका हन

होमनाथ सवद

होमनाथ सवद को ज म अ टोबर ५ १९४७ मा धौला ग र अ चलको या द िज लाअ तगत ताकम वडा नबर मा भएको हो उनी सन १९८१ द ख अम रकामा रहका छन एम एcedilबी एड तहको औपचा रक श ा परा गरका सवद को सा ह य सजनामा प हलो पाइलो हो अ ववक कथा (भ ट (स पा) २०२५६८) हो उनको थम प तकाकार स पा दत का शत क त रचनास ह २०२६ (शमा २०५६ २४) हो नपाल सा ह यलाई डाय पोरामा व तार गन अ भयानका स आतकता सवद अ तराि य नपाल सा ह य समाजको स थापनक अ य हन उनी अम रको भिज नयाि थत वड जमा थायी बसोवास गछन अम रका आएर नपाल सा ह यका व वध वधामा का य सजना र अ अनकन क त स पादन गरका उनी अम रका आउदा न नपाल सा ह यको नवचतना र योगको बीज सत आएका थए

२०४७१९९० पवको यगीन प ठभ ममा थ उ लख गरझ अम रकामा भएको lsquoअनडकम टड वकसह का ला ग ए न ट rsquo को आ दोलनल अवध भएर गि सएर बसका व भ न डाय पोराका मि तका ला ग सघषका वरह उनीह को सा ह यमा अ भलख भइरहका थए यो मानक नपाल मा प न लाग भएको छ नपालबाट प न जनमत स हबाट हार खाएकाह लाई डाय पोरा आ म नवा सत भएर ब न ल प न यवसाय गन र आ मा भ यि तको ला ग प न एउटा उवर थलो ब यो lsquo लगलrsquo वा lsquoइि लगलrsquo जनजसक त रकाल प न अम रका ब न चाहनह लाई २०४३१९८६ मा अम रकन सरकारल दएको lsquoएमन ट rsquo बाट मा उनीह अम रकन स टजन बराबर मानव बनर ब न अ धकार पाए प चायतको पलाइबाट उनीह अ य भा न खोजका बलामा अम रकाल उनीह लाई शरण दयो तर ज त गर प न आ नो दशज तो अकाको दश कहा ह यो र सीमा तीकत भएर द बएर बसको बलामा दमनको नषध अ न वक पको खोजमा उनीह सघषरत रह डाय पोराको यो पीडा न यस समयको सा ह यमा त बि बत छ

सा हि यक वकास म

२०४७१९९० पवको डाय पोरा सा ह यको ाथ मक काल न प ठभ म हो यो खास गर नपालमा प चायतको जनमत स ह २०३६ सालप छ जात को पनबहाल २०४७ स मलाई उ र अम रकाल नपाल सा ह यको पवपी ठकाको पमा लनपदछ य य प यो प न नपाल सा ह यको स पणतामा ना दा नवचतना र योगको यग न हो नया अथपरक डाय पोराको सा ह यको वकासका स दभमा यो १९९० पवपी ठका हो प ठभ म हो नपालबाट अम रका नवा सत भएका टाह को सजना न प चायतकालमा डाय पोरामा सिजत भ मगत सा ह य हो

अनसास स थापक अ य

होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत

4

लख

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रका आएप छ २०३८१९८१ द ख २०४७१९९० को नपालको अव था-

जनमत स हमा बहदलवाद को हार र यता अम रकामा नपाल ह को व तार भइनसकको प रि थ तलाई आ म नवासनका पमा लएर उनल वत ता जात र यसका फाइदा तथा बफाइदामा नम न भई एकल लखनलाई नर तरता दए यो अव धमा उनका ५ वटा उप यास सजना काशन भए प छ उनको lsquoयो समाज rsquo महाका य अनलाइनमा स करणका पमा नपाल पो टडटकम र डीसीनपालडटकमबाट पोि टङ भयो अनलाइन स करणम मा lsquoअ तदाहrsquo उप यास र lsquoवलकम ट अम रकाlsquo उप यास डसी नपालडटकममा धारावा हक पमा का शत भएका छन यी सब उप यास अम रकामा बसर लखको भए प न उप यासकारल नपाल र नपाल समाजको आलोचना मक या या गद यसलाई व व अनाम मानवस म पयाउन य न गरका छन नपाल भ र वासमा यो नया चतनाको योगका योगा मक क तह ल खनका साथ अि त व र वत ताका जीवन ि टमा कि त भएका द ख छन

अम रकामा यो समयमा कन सा हि यक स था थएन ताप न ई १९७९ मा खलको अम रका नपाल सोसाइट र ई १९८३ मा

खो लएको एएनएमा होमनाथ सवद डाअमर गर डा व ण पौडलका फटकर क वता यदाकदा प ढ थ स थागत पमा सा ह य सजना र काशनको पर परा स भएको थएन यो समसाम यक आ वासी नपाल सा ह यमा परावतनका ला ग स थागत वकासको चरणम

प रप व भइरहको थयो यसअ घका नवासन योग ग त र नवचतनाका साथमा सवद ल यी पाचवटा उप यास लखर का शत गर

याउलयो उप यास वस२०४३१९८६ मा ल खएको हो यो नपाल समाजको पर परागत ब द प रवशमा थ नएक एक नवा सत तर

ग त गन चाहन सघषशील नार को कथा हो

र नायो उप यास प न वस२०४३१९८६ म ल खएको हो आ नो रा बाट नवा सत गराउन कण सनसर को फ दामा परर कत य न ठ

सघषशील र नाको बवा ता गछ अ तमा सनसर बाट धोका खाएर ऊ र नाको शरण पछ आत क यीबाट मि तको कामना राखcedil वासमा मा कह छन यसल दश र ना त तब ध नभएस म सख र शाि त कत नपाइन न कषमा नायक कण बलायतमा भए प न यसलाई लात हानर दश फक छ अ न मा आ म नवा सत भएको कणल शाि तको सास फछcedil अ यथा उसको सास जादन

यस उप यासमा उप यासलखनका थ व धह को योग ग रएको छ साथ क तीमा नातक भएकाल मा ब न स न भाषा योग ग रएको छ अम रकामा कणज ता व याथ लाई ीनकाड नभएको बला ीनकाड लन सनसर ज ता ीनकाड भएका नार सत

ग रएको ववाहल सिजलो पदछ यह करो लखकल ल डनमा योग गरको छ सनसर को हार लनका ला ग सनसर लाई म गरको भ न यो हार न अम रकाको ीनकाड हो बलायतको पआर हो यो ीनकाडको प छ लागर कसल परानी ीमती नछो न वा खाल ीनकाडको लोभल मा ववाह नगन भ न स दश प न हो कमार कटो वा कमार क या भएमा छ ट करा हो य तो ववाह वा य तो नया यि तको नया पाट वश छ ट करा हो यसमा थ प न यो उप यासल दखाएको क य यो डाय पोराको स दभमा हो

यौटा पाट मा तव ध भएर बस सनसर ज तो धनी पाट ल लोभ दखाए भनर दलबदल नबन भ न अक अथ हो यसबाहक यो सम समाजमा ३ वटा कराको खतरा छ र यसबाट ब न आव यक छ भ न उप यासको साधारणीकरण छ ती करा भनका यी हन १ पजीगत आत क २ वयि तक भलह ३ अ त सामािजक करणको खतरा lsquoमrsquo वयम भ रा छ रा भ प न यो सम या छ मरो रा यी आत क यीबाट आ ा त छ उप यासमा कण कवल स स हो अ त सामािजक करणक त न ध सौता खतरा हो स दर पजीगत आत क हो कण हो वयि तक भल सनसर अ त सामािजक करणको खतरा हो यी सब मलर lsquoमrsquo lsquoरा rsquo क तीक lsquoर नाrsquo मा थ बम बसाएका छन तर lsquoर नाrsquo आ नो स धा त र वचारमा तव ध छ र टकर ब छ अ तमा अ परा त ह छन कण lsquoर नाrsquo जठ ीमतीक शरणमा पछ र यी आत क यी पजीगत आत क वयि तक भल र अ त सामािजक करणको खतराबाट ब न स क प गदछ

नजरयो उप यास २०४३१९८६ मा ल खएको हो यो उप यास अ को बशमा परत भएर ब नभ दा वत भएर मि त खो दछ

एका तवास र स घष गरर मा प न मि त म दन ब आ नो मानव प रवश सत लडर यह नारक य समाज भ न वत ता र मि त खो नपछ भ न मौन स दश यसल दएको छ यसमा नार पा को ब ह कार ग रएको छ यो तप वी हो नार लाई lsquo गनी पगrsquo बनाएर अगा ड सान वा हरएक कथा र उप यासमा नार लाई मा खलौना बनाएर रचना गन पर पराको व ध प न यो वनानार पा को उप यास ल खएको छ

5

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स पादक य

रा ो सा ह यको बजार छन सा ह यको ला ग रा यल कह गरन कताब ब दन सा ह यका ग भीर पाठक छनन ा त ठान र व रा ो नत व भएन सा ह य वकासका ला ग आ द इ या द

यी नपाल सा ह यका ला ग स नन आम गनासाह हन एका तर बजारमा गनासाह छन भन अक तफ नपाल सा ह य वगतमा भ दा धर ल खन र काशन ग रन ग रएको छ सामािजक स जाल लगह र वबसाइटमा नपाल सा ह यको जन बाढ दखा परको छ यो प हल क हल थएन भ न स क छ रा ा चीजल य त असी मत अवसरको योग गरर बजार नमाण गन स न अवसर बनको छ वा तवमा बजार भ न करा ब तल नमाण गन हो उ पादन गन ब क कह प न चीज ब कहा दन यसलाई सम चत णाल योग गरर ब नपछ सा ह यकार डजाइनर मा हो काशक उ पादक हो वतरक अक हन स छ यसल बजारका नयम सीमा त पधा सब कराको आधारमा ब र पाठकको नमाण ह छ

क त सा ह यकारल पा ड ल पलाई क त प ट प रमाजन गछन क त प ट पाठकको औपचा रकअनौपचा रक तकया लएर आ नो रचनाको पनम या कन गछन पनलखन गछन पाठक क तो चाह छन भनर क तल सव ण गरका छन क तल स भा वत बजारको बारमा स भा यता अ ययन गरका छन यी वतमानका म य सवाल हन सा ह यको व वतरण स ब धमा पाठक भनका दास त होइनन जसल ज लख प न ल ल प ढ दन पाठकलाई अ हल ज त धर छनोटको स वधा छ य तन धर स भावनाह व धल लखकलाई प न दान गरको छ अनलाइनमा नःश क पमा मत-सव ण गन एि लकसन उपल ध छन यसल घरमा बसर ससार भर का नपाल सा ह यका पाठक सम मत-सव ण गन स भव छ आ ना रचनालाई अनलाइनम ब नका लागी थ इ टरनट-पसल उपल ध छन हामील सा ह यको वधनका लागी थोर योगदान गन पन बला भएको छ गण तर नभएका साम ी जबरज ती ब न चलन छोडर यसलाई त पधा मक बजारमा ब नका लागी तयार का साथ अगाडी जान र ब न साहस नगन हो भन रोइकराइ गरर मा कह हन छन सा ह यलाई नर ह र दयाको पा को पमा लजान हदन लौन यो क न दन परो भनर साथीभाइइ ट म लाई प रब धमा पारर कताब ब न नर ह मान सकताल नपाल सा ह य उ नत हदन क न दनल प न गण तर नभएका रचना र प तकलाई नपाल सा ह यका नाममा सहयोग ग र दन हदन वना साधना र रा र महनत नगर हतारमा अस य कमी कमजोर स हत का शत रचनाको वधनल नपाल सा ह य ब छ भाषा सा ह य वगान हदन यस कताब बा न अक रोग छ नपाल

सा ह यमा म य नभएको चीजको मह व हदन चार गन व ापन गन मह व र म य नमाण गन अ न ब गन प न मन भएकोल क न स दन कसल भन करा अक हो

सा ह य नर ह हनहदन कसम वाल

3

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रक नपाल डाय पोरा सा ह यको प ठभ म काल(२०४७१९९० पव) ( थम चरण नवचतना र योग)

अम रकामा सन १९८६ द ख ए न ट का ला ग ती ा ग ररहको दमनमा गि सएका लाख अ वासीका ला ग ‛ए न ट बलrsquo पास गरर अम रक का सल स पण अ डकम टड वकरह लाई अम रकामा रथान भई ब न वधा नकता दान गरको थयो यह सरोफरोमा नपालमा प चायत वरोधी शि त च कद गयो यन राि य र अ तराि य दमन नषध र वक पको वरण गन नपाल पा को प रवश उजागर गन ममा यी तलका उप यास ल खएको द ख छ

ग या यान उप यास र वअ हलस म पाइएअनसार प टभ म कालमा अम रकामा बसर लखी का शत ग रएका उप यासह यी हन -१ याउल ndash वस२०४३१९८६ २ र नाndash वस२०४३१९८६३ नजरndash वस२०४४१९८६४ म तndash वस२०४४१९८७५ वीणाndash वस२०४५१९८८ यी सब उप यास होमनाथ सवद वारा अम रकामा ई१९८१ द ख ई१९८८ को अव धमा ल खएका हन

होमनाथ सवद

होमनाथ सवद को ज म अ टोबर ५ १९४७ मा धौला ग र अ चलको या द िज लाअ तगत ताकम वडा नबर मा भएको हो उनी सन १९८१ द ख अम रकामा रहका छन एम एcedilबी एड तहको औपचा रक श ा परा गरका सवद को सा ह य सजनामा प हलो पाइलो हो अ ववक कथा (भ ट (स पा) २०२५६८) हो उनको थम प तकाकार स पा दत का शत क त रचनास ह २०२६ (शमा २०५६ २४) हो नपाल सा ह यलाई डाय पोरामा व तार गन अ भयानका स आतकता सवद अ तराि य नपाल सा ह य समाजको स थापनक अ य हन उनी अम रको भिज नयाि थत वड जमा थायी बसोवास गछन अम रका आएर नपाल सा ह यका व वध वधामा का य सजना र अ अनकन क त स पादन गरका उनी अम रका आउदा न नपाल सा ह यको नवचतना र योगको बीज सत आएका थए

२०४७१९९० पवको यगीन प ठभ ममा थ उ लख गरझ अम रकामा भएको lsquoअनडकम टड वकसह का ला ग ए न ट rsquo को आ दोलनल अवध भएर गि सएर बसका व भ न डाय पोराका मि तका ला ग सघषका वरह उनीह को सा ह यमा अ भलख भइरहका थए यो मानक नपाल मा प न लाग भएको छ नपालबाट प न जनमत स हबाट हार खाएकाह लाई डाय पोरा आ म नवा सत भएर ब न ल प न यवसाय गन र आ मा भ यि तको ला ग प न एउटा उवर थलो ब यो lsquo लगलrsquo वा lsquoइि लगलrsquo जनजसक त रकाल प न अम रका ब न चाहनह लाई २०४३१९८६ मा अम रकन सरकारल दएको lsquoएमन ट rsquo बाट मा उनीह अम रकन स टजन बराबर मानव बनर ब न अ धकार पाए प चायतको पलाइबाट उनीह अ य भा न खोजका बलामा अम रकाल उनीह लाई शरण दयो तर ज त गर प न आ नो दशज तो अकाको दश कहा ह यो र सीमा तीकत भएर द बएर बसको बलामा दमनको नषध अ न वक पको खोजमा उनीह सघषरत रह डाय पोराको यो पीडा न यस समयको सा ह यमा त बि बत छ

सा हि यक वकास म

२०४७१९९० पवको डाय पोरा सा ह यको ाथ मक काल न प ठभ म हो यो खास गर नपालमा प चायतको जनमत स ह २०३६ सालप छ जात को पनबहाल २०४७ स मलाई उ र अम रकाल नपाल सा ह यको पवपी ठकाको पमा लनपदछ य य प यो प न नपाल सा ह यको स पणतामा ना दा नवचतना र योगको यग न हो नया अथपरक डाय पोराको सा ह यको वकासका स दभमा यो १९९० पवपी ठका हो प ठभ म हो नपालबाट अम रका नवा सत भएका टाह को सजना न प चायतकालमा डाय पोरामा सिजत भ मगत सा ह य हो

अनसास स थापक अ य

होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत

4

लख

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रका आएप छ २०३८१९८१ द ख २०४७१९९० को नपालको अव था-

जनमत स हमा बहदलवाद को हार र यता अम रकामा नपाल ह को व तार भइनसकको प रि थ तलाई आ म नवासनका पमा लएर उनल वत ता जात र यसका फाइदा तथा बफाइदामा नम न भई एकल लखनलाई नर तरता दए यो अव धमा उनका ५ वटा उप यास सजना काशन भए प छ उनको lsquoयो समाज rsquo महाका य अनलाइनमा स करणका पमा नपाल पो टडटकम र डीसीनपालडटकमबाट पोि टङ भयो अनलाइन स करणम मा lsquoअ तदाहrsquo उप यास र lsquoवलकम ट अम रकाlsquo उप यास डसी नपालडटकममा धारावा हक पमा का शत भएका छन यी सब उप यास अम रकामा बसर लखको भए प न उप यासकारल नपाल र नपाल समाजको आलोचना मक या या गद यसलाई व व अनाम मानवस म पयाउन य न गरका छन नपाल भ र वासमा यो नया चतनाको योगका योगा मक क तह ल खनका साथ अि त व र वत ताका जीवन ि टमा कि त भएका द ख छन

अम रकामा यो समयमा कन सा हि यक स था थएन ताप न ई १९७९ मा खलको अम रका नपाल सोसाइट र ई १९८३ मा

खो लएको एएनएमा होमनाथ सवद डाअमर गर डा व ण पौडलका फटकर क वता यदाकदा प ढ थ स थागत पमा सा ह य सजना र काशनको पर परा स भएको थएन यो समसाम यक आ वासी नपाल सा ह यमा परावतनका ला ग स थागत वकासको चरणम

प रप व भइरहको थयो यसअ घका नवासन योग ग त र नवचतनाका साथमा सवद ल यी पाचवटा उप यास लखर का शत गर

याउलयो उप यास वस२०४३१९८६ मा ल खएको हो यो नपाल समाजको पर परागत ब द प रवशमा थ नएक एक नवा सत तर

ग त गन चाहन सघषशील नार को कथा हो

र नायो उप यास प न वस२०४३१९८६ म ल खएको हो आ नो रा बाट नवा सत गराउन कण सनसर को फ दामा परर कत य न ठ

सघषशील र नाको बवा ता गछ अ तमा सनसर बाट धोका खाएर ऊ र नाको शरण पछ आत क यीबाट मि तको कामना राखcedil वासमा मा कह छन यसल दश र ना त तब ध नभएस म सख र शाि त कत नपाइन न कषमा नायक कण बलायतमा भए प न यसलाई लात हानर दश फक छ अ न मा आ म नवा सत भएको कणल शाि तको सास फछcedil अ यथा उसको सास जादन

यस उप यासमा उप यासलखनका थ व धह को योग ग रएको छ साथ क तीमा नातक भएकाल मा ब न स न भाषा योग ग रएको छ अम रकामा कणज ता व याथ लाई ीनकाड नभएको बला ीनकाड लन सनसर ज ता ीनकाड भएका नार सत

ग रएको ववाहल सिजलो पदछ यह करो लखकल ल डनमा योग गरको छ सनसर को हार लनका ला ग सनसर लाई म गरको भ न यो हार न अम रकाको ीनकाड हो बलायतको पआर हो यो ीनकाडको प छ लागर कसल परानी ीमती नछो न वा खाल ीनकाडको लोभल मा ववाह नगन भ न स दश प न हो कमार कटो वा कमार क या भएमा छ ट करा हो य तो ववाह वा य तो नया यि तको नया पाट वश छ ट करा हो यसमा थ प न यो उप यासल दखाएको क य यो डाय पोराको स दभमा हो

यौटा पाट मा तव ध भएर बस सनसर ज तो धनी पाट ल लोभ दखाए भनर दलबदल नबन भ न अक अथ हो यसबाहक यो सम समाजमा ३ वटा कराको खतरा छ र यसबाट ब न आव यक छ भ न उप यासको साधारणीकरण छ ती करा भनका यी हन १ पजीगत आत क २ वयि तक भलह ३ अ त सामािजक करणको खतरा lsquoमrsquo वयम भ रा छ रा भ प न यो सम या छ मरो रा यी आत क यीबाट आ ा त छ उप यासमा कण कवल स स हो अ त सामािजक करणक त न ध सौता खतरा हो स दर पजीगत आत क हो कण हो वयि तक भल सनसर अ त सामािजक करणको खतरा हो यी सब मलर lsquoमrsquo lsquoरा rsquo क तीक lsquoर नाrsquo मा थ बम बसाएका छन तर lsquoर नाrsquo आ नो स धा त र वचारमा तव ध छ र टकर ब छ अ तमा अ परा त ह छन कण lsquoर नाrsquo जठ ीमतीक शरणमा पछ र यी आत क यी पजीगत आत क वयि तक भल र अ त सामािजक करणको खतराबाट ब न स क प गदछ

नजरयो उप यास २०४३१९८६ मा ल खएको हो यो उप यास अ को बशमा परत भएर ब नभ दा वत भएर मि त खो दछ

एका तवास र स घष गरर मा प न मि त म दन ब आ नो मानव प रवश सत लडर यह नारक य समाज भ न वत ता र मि त खो नपछ भ न मौन स दश यसल दएको छ यसमा नार पा को ब ह कार ग रएको छ यो तप वी हो नार लाई lsquo गनी पगrsquo बनाएर अगा ड सान वा हरएक कथा र उप यासमा नार लाई मा खलौना बनाएर रचना गन पर पराको व ध प न यो वनानार पा को उप यास ल खएको छ

5

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रक नपाल डाय पोरा सा ह यको प ठभ म काल(२०४७१९९० पव) ( थम चरण नवचतना र योग)

अम रकामा सन १९८६ द ख ए न ट का ला ग ती ा ग ररहको दमनमा गि सएका लाख अ वासीका ला ग ‛ए न ट बलrsquo पास गरर अम रक का सल स पण अ डकम टड वकरह लाई अम रकामा रथान भई ब न वधा नकता दान गरको थयो यह सरोफरोमा नपालमा प चायत वरोधी शि त च कद गयो यन राि य र अ तराि य दमन नषध र वक पको वरण गन नपाल पा को प रवश उजागर गन ममा यी तलका उप यास ल खएको द ख छ

ग या यान उप यास र वअ हलस म पाइएअनसार प टभ म कालमा अम रकामा बसर लखी का शत ग रएका उप यासह यी हन -१ याउल ndash वस२०४३१९८६ २ र नाndash वस२०४३१९८६३ नजरndash वस२०४४१९८६४ म तndash वस२०४४१९८७५ वीणाndash वस२०४५१९८८ यी सब उप यास होमनाथ सवद वारा अम रकामा ई१९८१ द ख ई१९८८ को अव धमा ल खएका हन

होमनाथ सवद

होमनाथ सवद को ज म अ टोबर ५ १९४७ मा धौला ग र अ चलको या द िज लाअ तगत ताकम वडा नबर मा भएको हो उनी सन १९८१ द ख अम रकामा रहका छन एम एcedilबी एड तहको औपचा रक श ा परा गरका सवद को सा ह य सजनामा प हलो पाइलो हो अ ववक कथा (भ ट (स पा) २०२५६८) हो उनको थम प तकाकार स पा दत का शत क त रचनास ह २०२६ (शमा २०५६ २४) हो नपाल सा ह यलाई डाय पोरामा व तार गन अ भयानका स आतकता सवद अ तराि य नपाल सा ह य समाजको स थापनक अ य हन उनी अम रको भिज नयाि थत वड जमा थायी बसोवास गछन अम रका आएर नपाल सा ह यका व वध वधामा का य सजना र अ अनकन क त स पादन गरका उनी अम रका आउदा न नपाल सा ह यको नवचतना र योगको बीज सत आएका थए

२०४७१९९० पवको यगीन प ठभ ममा थ उ लख गरझ अम रकामा भएको lsquoअनडकम टड वकसह का ला ग ए न ट rsquo को आ दोलनल अवध भएर गि सएर बसका व भ न डाय पोराका मि तका ला ग सघषका वरह उनीह को सा ह यमा अ भलख भइरहका थए यो मानक नपाल मा प न लाग भएको छ नपालबाट प न जनमत स हबाट हार खाएकाह लाई डाय पोरा आ म नवा सत भएर ब न ल प न यवसाय गन र आ मा भ यि तको ला ग प न एउटा उवर थलो ब यो lsquo लगलrsquo वा lsquoइि लगलrsquo जनजसक त रकाल प न अम रका ब न चाहनह लाई २०४३१९८६ मा अम रकन सरकारल दएको lsquoएमन ट rsquo बाट मा उनीह अम रकन स टजन बराबर मानव बनर ब न अ धकार पाए प चायतको पलाइबाट उनीह अ य भा न खोजका बलामा अम रकाल उनीह लाई शरण दयो तर ज त गर प न आ नो दशज तो अकाको दश कहा ह यो र सीमा तीकत भएर द बएर बसको बलामा दमनको नषध अ न वक पको खोजमा उनीह सघषरत रह डाय पोराको यो पीडा न यस समयको सा ह यमा त बि बत छ

सा हि यक वकास म

२०४७१९९० पवको डाय पोरा सा ह यको ाथ मक काल न प ठभ म हो यो खास गर नपालमा प चायतको जनमत स ह २०३६ सालप छ जात को पनबहाल २०४७ स मलाई उ र अम रकाल नपाल सा ह यको पवपी ठकाको पमा लनपदछ य य प यो प न नपाल सा ह यको स पणतामा ना दा नवचतना र योगको यग न हो नया अथपरक डाय पोराको सा ह यको वकासका स दभमा यो १९९० पवपी ठका हो प ठभ म हो नपालबाट अम रका नवा सत भएका टाह को सजना न प चायतकालमा डाय पोरामा सिजत भ मगत सा ह य हो

अनसास स थापक अ य

होमनाथ सवद य सग

ग रएको कराकानीमा आधा रत

4

लख

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रका आएप छ २०३८१९८१ द ख २०४७१९९० को नपालको अव था-

जनमत स हमा बहदलवाद को हार र यता अम रकामा नपाल ह को व तार भइनसकको प रि थ तलाई आ म नवासनका पमा लएर उनल वत ता जात र यसका फाइदा तथा बफाइदामा नम न भई एकल लखनलाई नर तरता दए यो अव धमा उनका ५ वटा उप यास सजना काशन भए प छ उनको lsquoयो समाज rsquo महाका य अनलाइनमा स करणका पमा नपाल पो टडटकम र डीसीनपालडटकमबाट पोि टङ भयो अनलाइन स करणम मा lsquoअ तदाहrsquo उप यास र lsquoवलकम ट अम रकाlsquo उप यास डसी नपालडटकममा धारावा हक पमा का शत भएका छन यी सब उप यास अम रकामा बसर लखको भए प न उप यासकारल नपाल र नपाल समाजको आलोचना मक या या गद यसलाई व व अनाम मानवस म पयाउन य न गरका छन नपाल भ र वासमा यो नया चतनाको योगका योगा मक क तह ल खनका साथ अि त व र वत ताका जीवन ि टमा कि त भएका द ख छन

अम रकामा यो समयमा कन सा हि यक स था थएन ताप न ई १९७९ मा खलको अम रका नपाल सोसाइट र ई १९८३ मा

खो लएको एएनएमा होमनाथ सवद डाअमर गर डा व ण पौडलका फटकर क वता यदाकदा प ढ थ स थागत पमा सा ह य सजना र काशनको पर परा स भएको थएन यो समसाम यक आ वासी नपाल सा ह यमा परावतनका ला ग स थागत वकासको चरणम

प रप व भइरहको थयो यसअ घका नवासन योग ग त र नवचतनाका साथमा सवद ल यी पाचवटा उप यास लखर का शत गर

याउलयो उप यास वस२०४३१९८६ मा ल खएको हो यो नपाल समाजको पर परागत ब द प रवशमा थ नएक एक नवा सत तर

ग त गन चाहन सघषशील नार को कथा हो

र नायो उप यास प न वस२०४३१९८६ म ल खएको हो आ नो रा बाट नवा सत गराउन कण सनसर को फ दामा परर कत य न ठ

सघषशील र नाको बवा ता गछ अ तमा सनसर बाट धोका खाएर ऊ र नाको शरण पछ आत क यीबाट मि तको कामना राखcedil वासमा मा कह छन यसल दश र ना त तब ध नभएस म सख र शाि त कत नपाइन न कषमा नायक कण बलायतमा भए प न यसलाई लात हानर दश फक छ अ न मा आ म नवा सत भएको कणल शाि तको सास फछcedil अ यथा उसको सास जादन

यस उप यासमा उप यासलखनका थ व धह को योग ग रएको छ साथ क तीमा नातक भएकाल मा ब न स न भाषा योग ग रएको छ अम रकामा कणज ता व याथ लाई ीनकाड नभएको बला ीनकाड लन सनसर ज ता ीनकाड भएका नार सत

ग रएको ववाहल सिजलो पदछ यह करो लखकल ल डनमा योग गरको छ सनसर को हार लनका ला ग सनसर लाई म गरको भ न यो हार न अम रकाको ीनकाड हो बलायतको पआर हो यो ीनकाडको प छ लागर कसल परानी ीमती नछो न वा खाल ीनकाडको लोभल मा ववाह नगन भ न स दश प न हो कमार कटो वा कमार क या भएमा छ ट करा हो य तो ववाह वा य तो नया यि तको नया पाट वश छ ट करा हो यसमा थ प न यो उप यासल दखाएको क य यो डाय पोराको स दभमा हो

यौटा पाट मा तव ध भएर बस सनसर ज तो धनी पाट ल लोभ दखाए भनर दलबदल नबन भ न अक अथ हो यसबाहक यो सम समाजमा ३ वटा कराको खतरा छ र यसबाट ब न आव यक छ भ न उप यासको साधारणीकरण छ ती करा भनका यी हन १ पजीगत आत क २ वयि तक भलह ३ अ त सामािजक करणको खतरा lsquoमrsquo वयम भ रा छ रा भ प न यो सम या छ मरो रा यी आत क यीबाट आ ा त छ उप यासमा कण कवल स स हो अ त सामािजक करणक त न ध सौता खतरा हो स दर पजीगत आत क हो कण हो वयि तक भल सनसर अ त सामािजक करणको खतरा हो यी सब मलर lsquoमrsquo lsquoरा rsquo क तीक lsquoर नाrsquo मा थ बम बसाएका छन तर lsquoर नाrsquo आ नो स धा त र वचारमा तव ध छ र टकर ब छ अ तमा अ परा त ह छन कण lsquoर नाrsquo जठ ीमतीक शरणमा पछ र यी आत क यी पजीगत आत क वयि तक भल र अ त सामािजक करणको खतराबाट ब न स क प गदछ

नजरयो उप यास २०४३१९८६ मा ल खएको हो यो उप यास अ को बशमा परत भएर ब नभ दा वत भएर मि त खो दछ

एका तवास र स घष गरर मा प न मि त म दन ब आ नो मानव प रवश सत लडर यह नारक य समाज भ न वत ता र मि त खो नपछ भ न मौन स दश यसल दएको छ यसमा नार पा को ब ह कार ग रएको छ यो तप वी हो नार लाई lsquo गनी पगrsquo बनाएर अगा ड सान वा हरएक कथा र उप यासमा नार लाई मा खलौना बनाएर रचना गन पर पराको व ध प न यो वनानार पा को उप यास ल खएको छ

5

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अम रका आएप छ २०३८१९८१ द ख २०४७१९९० को नपालको अव था-

जनमत स हमा बहदलवाद को हार र यता अम रकामा नपाल ह को व तार भइनसकको प रि थ तलाई आ म नवासनका पमा लएर उनल वत ता जात र यसका फाइदा तथा बफाइदामा नम न भई एकल लखनलाई नर तरता दए यो अव धमा उनका ५ वटा उप यास सजना काशन भए प छ उनको lsquoयो समाज rsquo महाका य अनलाइनमा स करणका पमा नपाल पो टडटकम र डीसीनपालडटकमबाट पोि टङ भयो अनलाइन स करणम मा lsquoअ तदाहrsquo उप यास र lsquoवलकम ट अम रकाlsquo उप यास डसी नपालडटकममा धारावा हक पमा का शत भएका छन यी सब उप यास अम रकामा बसर लखको भए प न उप यासकारल नपाल र नपाल समाजको आलोचना मक या या गद यसलाई व व अनाम मानवस म पयाउन य न गरका छन नपाल भ र वासमा यो नया चतनाको योगका योगा मक क तह ल खनका साथ अि त व र वत ताका जीवन ि टमा कि त भएका द ख छन

अम रकामा यो समयमा कन सा हि यक स था थएन ताप न ई १९७९ मा खलको अम रका नपाल सोसाइट र ई १९८३ मा

खो लएको एएनएमा होमनाथ सवद डाअमर गर डा व ण पौडलका फटकर क वता यदाकदा प ढ थ स थागत पमा सा ह य सजना र काशनको पर परा स भएको थएन यो समसाम यक आ वासी नपाल सा ह यमा परावतनका ला ग स थागत वकासको चरणम

प रप व भइरहको थयो यसअ घका नवासन योग ग त र नवचतनाका साथमा सवद ल यी पाचवटा उप यास लखर का शत गर

याउलयो उप यास वस२०४३१९८६ मा ल खएको हो यो नपाल समाजको पर परागत ब द प रवशमा थ नएक एक नवा सत तर

ग त गन चाहन सघषशील नार को कथा हो

र नायो उप यास प न वस२०४३१९८६ म ल खएको हो आ नो रा बाट नवा सत गराउन कण सनसर को फ दामा परर कत य न ठ

सघषशील र नाको बवा ता गछ अ तमा सनसर बाट धोका खाएर ऊ र नाको शरण पछ आत क यीबाट मि तको कामना राखcedil वासमा मा कह छन यसल दश र ना त तब ध नभएस म सख र शाि त कत नपाइन न कषमा नायक कण बलायतमा भए प न यसलाई लात हानर दश फक छ अ न मा आ म नवा सत भएको कणल शाि तको सास फछcedil अ यथा उसको सास जादन

यस उप यासमा उप यासलखनका थ व धह को योग ग रएको छ साथ क तीमा नातक भएकाल मा ब न स न भाषा योग ग रएको छ अम रकामा कणज ता व याथ लाई ीनकाड नभएको बला ीनकाड लन सनसर ज ता ीनकाड भएका नार सत

ग रएको ववाहल सिजलो पदछ यह करो लखकल ल डनमा योग गरको छ सनसर को हार लनका ला ग सनसर लाई म गरको भ न यो हार न अम रकाको ीनकाड हो बलायतको पआर हो यो ीनकाडको प छ लागर कसल परानी ीमती नछो न वा खाल ीनकाडको लोभल मा ववाह नगन भ न स दश प न हो कमार कटो वा कमार क या भएमा छ ट करा हो य तो ववाह वा य तो नया यि तको नया पाट वश छ ट करा हो यसमा थ प न यो उप यासल दखाएको क य यो डाय पोराको स दभमा हो

यौटा पाट मा तव ध भएर बस सनसर ज तो धनी पाट ल लोभ दखाए भनर दलबदल नबन भ न अक अथ हो यसबाहक यो सम समाजमा ३ वटा कराको खतरा छ र यसबाट ब न आव यक छ भ न उप यासको साधारणीकरण छ ती करा भनका यी हन १ पजीगत आत क २ वयि तक भलह ३ अ त सामािजक करणको खतरा lsquoमrsquo वयम भ रा छ रा भ प न यो सम या छ मरो रा यी आत क यीबाट आ ा त छ उप यासमा कण कवल स स हो अ त सामािजक करणक त न ध सौता खतरा हो स दर पजीगत आत क हो कण हो वयि तक भल सनसर अ त सामािजक करणको खतरा हो यी सब मलर lsquoमrsquo lsquoरा rsquo क तीक lsquoर नाrsquo मा थ बम बसाएका छन तर lsquoर नाrsquo आ नो स धा त र वचारमा तव ध छ र टकर ब छ अ तमा अ परा त ह छन कण lsquoर नाrsquo जठ ीमतीक शरणमा पछ र यी आत क यी पजीगत आत क वयि तक भल र अ त सामािजक करणको खतराबाट ब न स क प गदछ

नजरयो उप यास २०४३१९८६ मा ल खएको हो यो उप यास अ को बशमा परत भएर ब नभ दा वत भएर मि त खो दछ

एका तवास र स घष गरर मा प न मि त म दन ब आ नो मानव प रवश सत लडर यह नारक य समाज भ न वत ता र मि त खो नपछ भ न मौन स दश यसल दएको छ यसमा नार पा को ब ह कार ग रएको छ यो तप वी हो नार लाई lsquo गनी पगrsquo बनाएर अगा ड सान वा हरएक कथा र उप यासमा नार लाई मा खलौना बनाएर रचना गन पर पराको व ध प न यो वनानार पा को उप यास ल खएको छ

5

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

पा खास उह एक अनाम व व मानव lsquoमrsquo हो ऊ नपालमा कन सधार नहन दखर जनमत स हप छ बरा गएर मानव समाज न छोडर बनवास लाएको व वान मा नस हो तर यसर लकर प न उसल झन ऊ अपराधी भएको पाउछ ऊ समाज र नपाल न फ कएर श सत लडर स घष गरर बा दा न जीवनको अथ भ टन र वत ताको अनभ त आफ तक बीचमा आफलाई सह मा णत गरर मा हन न कषमा प दछ यो प न वनवास अम रकामा डाय पोरा हन हो भन फता हन पन क फसनचा ह नपाल फकनपछ वा नपाल सत तादा य कायम रा पछ भ न न हो डाय पोराभ दा मा थ मानवीय वत ता र अि त वका न यसमा व तजगतको आ मा न हो

यस उप यासमा दएको थल काल र पा यह नपालमा भ न दएको मा हो तर ती अम रका र नपाल बीचका च र हन र तनका मनोगत अव थाको वव त प न हन यसमा बढ जनमतस हको हारको या गओभर र जात को पनवहाल को ला ग क फसन न हो क पना सत आ यानलाई इ तहास ज तो गर अ भधयाथ मा प ढयो भन यो पठन र बोधाथ गलत हन जा छ त काल न यि त प रवार समाजगत प रवश राि य तथा अ तराि य घटनाह सत र शा ीय व त र व ध सत प न जोडर उप यासको कथाको वरक पना ग रएको छ यनको भद खो न ती सबमा पाठकल आखा लगाएमा उप यास बोधग य छन पारदश क पना छन अ यथा

अवोधग य र अपारदश द ख छन व ध सचतनाको अ धकतम सीमास मको योग भएकोल पाठकलाई श त अ यास गराउन खालका द ख छन म त

वस२०४४१९८७ अम रकामा सन १९८६ को ए न ट न पाएस म लाख डाय पोराको सटल नभई lsquoइि लगलrsquo ब नपरको थयो यो याटसबाट मि त पाउन अम रकामा अक ववाह गन सक प न ती नया ीमतीको नाताल ीनकाड पाउन स थ र वधा नक नाग रक बनर यो दशमा ब न स थ यो प रवशमा क ताक ता नार भए नपालक नार र अम रकाक नार को बीच सम वय हन स छ र त काल न अवमानवको जीवनल इि लगल याटसबाट मि त पाएर नाग रक जीवन िजउन स छ भ न तम नामा धर यवाको अ यारा रात र दन ब थ यो वगका यवाको मान सक अव थालाई लखकल क पना यौन दशन मनो व ान र मा सवाद तथा पर पराको नषध गन सामािजक वघटनव लाई यजन गरर नया अ धआ यानको नमाण गरका छन

यो उप यासकाल न नपाल ह जो अम रकामा सटल हन वष द ख सघष ग ररहका थए तनीह को त न ध पा गोपाल यौट ीमती नपालमा अक ीनकाड लन हतल अम रकामा ववाह गरको थयो तर यी नाताल निजक पन भएर ममा फस र बस मपवक यो

यौटा अ धक पना थयो जब यो करा थाहा भयो क तनीह रगतल नातदार हन यो नातोमा ववाह न ष ध छ समाजल ब ह कार गय भन अक तर तनीह को ववाहलाई अम रकाको कोटल प न नषध गरकाल अ वीक त भयो र अलग न भए काननी र सामािजक दव तरबाट प न स कट भएकाल उनीह को म सझौता झन स कटमा पछ तर पर प न उनीह नपाल समाज र अम रक काननबाट इि लगल भएर प न यो सब कानन ब ह कार गर लकर कन प र चत यि तल न द ठाउमा गएर मपवक तनजना बसर सखद दा प य जीवन बताउछन उनीह ल कानन तथा समाजको डरल म जन रगतल प न यौट पन गएको छ र यवहार प हचान र स क तल प न तनलाई जो डनपन प रव द परको छ यसलाई वीकार गर लकर न दशनको मा पगी सख र शाि तल मपवक िजउछन उनीह छ टनभ दा यह नवा सत भएर समाजबाट अल ग ब न मन पाछन उनीह लाई वत म अि त व कायम गरर ब न मनपछ यो सामािजक र डाय पोराल याएका सम याल य तो भएको भए प न यो उप यास पराक पना समाजभ दा पर वरक पनामा नमाण ग रएको दशनको को उप यास हो

यो नपालको समाजभ दा मा थ अम रकाज त सदर पि चम एका त थानमा भागर बसका मानव ाणीको कथा हो ठ हट असन

आ द नाम न म मा हन यो सामािजक डाय पो रक उप यास हो कथालाई अ वधामा हनcedil य जनामा अथ लगाउन स नपछ अ यथा यो उ म सा ह य न भएर इ तहास मा ह छ य तो म त हन ज होcedil यो या यय छ डाय पोराबाट ल खएको डाय पोराको परापीडामा सास फन परका नपाल मा हन मानव मा लाई यो यथाथ द ख छ वीणा

वस२०४५१९८८ वीणामा धर प षबाट प र य ता नार वीणाल अम रकन प ष नाग रकको क ह य मख न हन ती ा गरर बसक छ तर यो ककर सत ममा फ छ अमर म कट ह छ यहा वीणाको ला ग यो ककर ाइभर भएको छ भा स भएको छ घरको रखालो भएको छ यो नार को दखदद पीरमकामा महलम लगाउन सग खान ब न र अवचतनबाट न स सयल डजायर प न परा ग र दन दास ज भन प न मा न उनको ला ग मन प न तयार भएको य तो वफादार नो कर भएको छ यो क हो ककर न हो हो अ वधामा तर य जनामा व तमा यो एक lsquoइि लगलrsquo कामदार हो उसल नाग रकल भ दा बढ सवा द छ म मानवता र इमा दा रता द छ वीणाज तो समाजबाट नवासन भावनाल ण भसकक नार लाई मभावमा उतारर मान सक रोगको नदान गछ तर यो क हो मा छ मा नदन अम रकामा ककर मा न छ ककर बनर उसल दन का छ यो यौटा अम रकामा ब न इि लगल डाय पोरा हो उप यासकारल समाजशा र इ तहास न लखर तीका मक उप यासको प रक पना गर अम रकामा इि लगल मानवको अव थाको च ण गन यहा ककरलाई अगा ड सारका छन

सतह प रवश काठमाड छ यो सब अ भधामा द खन मा हो वा त वकता यो lsquoइि लगलrsquo ककर मानवको अनाग रक डाय पो रक जीवनको अम रकन त ब ब हो अम रकन लानटको ए लयनको कथा हो यसमा नार वाद वर कह आउछ यो व व यापी करा हो यो भ दा यसमा अम रकामा अवध बसर ककरको जीवन बा चरहका नपाल मा हन अनक डाय पोराको यह यो यौट कथा र यथा हो सबल भो नपरको ककरको जीवन हो यो जीवनबाट सन १९८६ को ए न ट ल कह मि त दएको हो यसल १९९० द ख न स थागत पमा अनक डाय पोरा आआ नो प हचानलाई दगो र जीव त बनाउन अ सर भए तप न हा ो प न एनआरएनए र यसका माग छन

6

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा ह यल अ तमनबाट हामीलाई अ धकार ाि तको ला ग रत गरको छ तप न डाय पोराका पीडा न यता न उता हनका पीडा अझ धर छन अझ प न अम रकामा दो ो दजाको नाग रकमा ब नपछ ककरबाट वनमा छस म कह भए कह को सम या अझ उ त छ हो कोह भौ तक उ न त गरर म त भएको द ख छ होला तर यो आफ ज मको धत बाट मर बराबर भएर पराइको दशमा ब नपदा कन चा ह उ यमी र ह मतवाला मा छको दय वद ण ह न र यो उप यासको थान नपाल छ घटना सब अम रकाको हो य त ती नपाल धनप त न भए प न प छ मन बलामा थल अम रका ह छ तर मन त नपालम हो यसमा पा यन छन व ध स चतना णाल हो अझ वा पचतना हो यसमा कथा छन नको धवाको म लो हो जन वना अ याय टपर प तकको पमा रा खएको छ स य भाषामा उप य त ग रएको छ गहन करा हनाल प क भाषा प न य जनापण र गहन अन धकार पाठकलाई दव ध प न होला र अ धकार पाठकल दो ो पटक प दा ग रएको मभ गलाई यवि थत गर यसको ल क भ टाउन स नछन

उप यासकार सवद का यी उप यास नवचतना र योग कालका उप यास हन अझ यनमा त अम रकाबाट सश त योग गन खोिजएको हदा उ रवत लचकता यसमा छन यी पण मनोव ा नक यौट मनो वकत म हलाल यौटा ककर सत म स छ lsquoल न ग बाइ कि डस न गrsquoको या लोको दशन प न गन पाउछ पाठकल दशनद ख मानव यवहारस म पाठकका मताअनसार अनक अथमा यव त हन स न उप यास हो यो भ न द ख छ

औप या सक व सम मा प ठभ म चरणका व ह लाई न नानसार रा स क छ - पा नपालका नपालम पाठ ख न लगाउन नव योगndashअ यायह न मह न स वादह न भ मकाह न ख डह न व तमा वासी वर अम रकाका सम यालाई बलायत तथा नपालमा न ोज सन गरर दखाउन वत ता अि त वको नवचतना दमनको नषध वक पको वरणको खोज प ठभ मका भ मगत लखन र यि तगत लखनमा खला स थागत वत ताको ला ग व ोहको व उप यासह मा स चतना व धमा मो छद व धको सचत योग र मभ गतालाई यो व धमा वध र व वसनीय मा न व मभ गतामा मख घटना प हल र अ प छ आउन मनोव ा नक त य यो व धको गण न हो दोष हन भ न मा यताको योग उप यास लखनमा सचत पमा अ याय (ख ड) हटाएर व तलाई सम पमा तत गन वा पचतना प ध त वारा सम तामा

अ भ यि त दन व मा छको आ मा मन मनो व ान स चतनाको स दभमा आ मा र चत य पदाथक उपज मा छक उपज ज वक व ध र मानव

स यता र स क तको वकासका प रणाम हन भ न धारणालाई मानव वत ता र मि त सत गासर अ तरावलोकन गन व आ मा तको या याको इमा दा रता र व तजगतमा मानवीय अि त व र वत ताको सीमाको अ ययन लखकको यौटा आ नो

यो जगत र जीवन तको प ट द दशन दन व

7

जीवनमा य तो प न सकट आइ दयोनकालर दश बा हर ता चा लगाइ दयो

य त करा हामील ट ब न स न पछनद षलाइ छमक ल पागल बनाइ दयो

आमाको काखमा स तान नअटर हन पछसमयल शरणाथ को ब ला भराइ दयो क गा को भ मबाट द नयालाइ एउटा नकसल दयो आ य कसल खदाइ दयो झपडीद ख याहास म बसाई सनको कारणआ न बाबल स तानको घर भ काइ दयो

गजल

दगा रमालअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

छोर को ज म हारको कम

क त धर बहातन थयो पहाडमा आम लो न परदशी छ ट मा आएर गएको दनद ख क हल दई बस ब ला भनर औला भा न था न प य आफलाई ल प न नआउन अ लाई चठ लखाउन प न लाज ला यो दनभ र कामको चटारोल बसर न त क स झन प न फसद हदन यो क पधराबाट पानी लएर क त घास याउला लएर फकदा य त म हना भयो अब य त बाक छ भनर मना गनर ब नप य घरमा अनहार प न काल मन प न काल भएक सास थइन छोरो आउदा माया गर ज तो गन ठ क पान छोरो नहदा तलाई काम गन याको त हो न म बढ ल न छोरा कन पाउथ भनर दि थन जान ठाऊ प न कत थएन आमा-बाबा सानमा मरर गए दाइ-भाउ यल बहा गरर दएको म तद ख फ र बोलाएनन

अ मलो स झनाल गगामायाको पट कट क बटाय उनल खइइइय गद को ट फ रन आमा-बा भएको भए त क त माया गथ होला अ दउरानीह र गाउका अ बहार ह झ माइती जान पाइ यो होला द दार लागको बला आमा-बासग मनका बह पोखर न पाइ यो होला मर काल सास ८० बसको उमरस म तीज ा ध जन-पन हरक चाड-बाड बहा-बतमनमा माइत गहा न घरमा क कसो छ कह वा ता नगन आ नो त जान ठाऊ प न कत छन अ हल त सास मरर गस कन मरका मा छको क करा का न तर सा नजाती मर सास दया माया त पट क नभएक आ नो भन अ हल स म चाडमा कत जान ठाउ छन बहार ह माइत क दहा छन बहान उठ लो नका मोटरसाइकल पछा ड बस हड सध हराभरा हन घर चाडबाड आउदा सनसान ह छ म प न जान ठाऊ भए त जा थ होला क गन अब त मरप छ मा भट ह छ होला बा-आमासग प न अब भट भयो भन त म क ह य छ टन छन माइतीम ब सरा छ य ता न ठर ह सग कन ब थ मरो त सध भगवानसग यह ाथना छ ह परम वर मलाई मरप छ मर आमा भएको ठाऊमा ल गदऊ ह

अब ब तार गगामायालाई आखा खो न मन ला यो आ क त स न िजऊ दख प न उठर यसो नहाई-धवाई पजा-पाठ गछ उनल यसो हात पसारर छऊमा सतको बढोलाई छा न को शश ग रन आखा च लर हात ल काइन लौ छनन त क हल का ह त बढा बहान उठर आ नो हलसग म न वाक गन पो गस छन त आज प न गएछन यार अ ल पर कनामा पग क हात ल काएर छा न खोिजन भ टनन गगामायाल ब तार आखा उघा रन आखा खो नासाथ उनको सातो गयो उनको मट ढ क फ यो लौ न यो त उनको आ नो घरको ओ यान होइन रा त आ न ओ यानमा सतक थइन अ हल कसर यहा आइप गन

क होला य तो म कहा आए यी लहर सतका को हन यो अ पताल प न होइन कहा हो यो लौ न म ह न प न सि दन गगामायाको सातो गयो मनमा क-क तकना आए उ त बला माओवाद ल अपहरण गरर ला थ भनर सनको त हो गाउका क तलाई लगका प न थए तर अ हल त य तो हन छाडको धर भएको थयो यी सतका सब लाश हन क िजउदा हन ला मलाई प न माछन होला

य कमा रा ी त नी खाता लएर आइपगी अ पतालक नस ज ती प न छ गगामायालाई ढ क भयो अब यसलाई सो छ उनल लामो सास ता नन नानी यो कहा हो यी सब सतका को हन म कसर यहा आए

गगामायाको कानलाई कता-कता मा नसह गनगनाएको ज तो चराच गी च बराएज तो खोला कल कल गद बगको ज तो आभास भयो य प न उनका आखा अझ खो लन तयार थएनन शर र थाकर फत क गलको ज तो भएको छ मान कोस को या ा प छ ग त यमा पगर सतको रातप छ को बहानी हो तर गगामायाको बढो शर रमा यसर ह न तागत कहा उनल मनमन सि झन म न हडक त कहा ह र उ हल बढा टश आम मा प सन पकाएर फकप छ मधस तर बसाइ सन भन हतार हतार पोको

प तरो कसर एक दनमा ग मीबाट बटोल झरको प न यह िजऊ हो नाइ काखको जठोलाई ढाडमा र अक मा हलोलाई पाच म हनाको पटम बोकर सपाह लो न र भ रया घ तह को हडाइको तालमा एक दनमा दई दनको बाटो ह दा बलका पडला फफर बाउ डएका थए मधसमा एउटा कटरो बनाएर बसप छ फ र बसनीका कटाकट प हल पो बढा जा गरम थए दई बसमा एक पटक घर आउथ र अ ल पातला कटाकट भए यसप छ त बसनी जि महाल न य तमा हो र गाई गोठ खती भात-भा सा सब गन याएक थए प छ सातवटा पाउदा-पाउदा हरान भएप छ आठ को पटकमा उनलाई फकाएर गाउमा प रवार नयोजनको टोल आएको बला ब द गन लाए अ न ब ल ढ क भयो उ हल शर रमा तागत थयो अ हल पो बढसकाल ला यो गगामाया आखा ब द गरर आ नो जीवनको जोड घटाउ गद गइन

कथा

अलका आ य चडाल

8

अलका आ य चडालअि या

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

यो स दर त नी मस क हासी क त रा ी सल क परको िजऊ लर क लकको कपाल मलका दात म प न त नी हदा रा ी थए मरा ससराल सध मर उ याल बहार भ न ह यो अ हल पो चाउर पर य त भ नरहदा गगामायाका ह कला आ न अनहार छा न पग उनलाई आ नो चाउर परको अनहार प न अ हल छा दा त पो टलो च लो ज तो ला यो होइन होला व वास लागन उनल फ र छा मन सध चाउर परको छालामा अ कन ह कला त सल चि लयो आ ना चाउर परका हात तर आखा गए गगामायाका लौ ह कला प न अक छन रा ा स कला तर उनी झसग भइन आ नो स कलो ह कला दखर खशी हनको साटो सध लाउन गरको पचर न औठ नदखर फ र उनको सातो गयो औठ लाउदा बसको डाम मा छ औठ छन कान छा मन मारवाडी प न छनन घाट मा स प न छन लौ न नार का म सना सनका चरा प न छनन काचका प न छनन एक ह ता अ घ मा फरका क त रा ा चरा थए प क यनीह ल लए होला मरा सब गहना अ न उनल अ ल कडा भएर भ नन होइन नानी क गरको य तो मलाई कहा लएर आएको मरा गहना खोई म त प लसलाई भि द छ ह मरो बढा प न रटायर आम हो क भ ठानको छ य तो गन त पाइदन न क गरको य तो गगामायाको बोल झन चक भयो आ एर उनको सास ब यो उनल ब ल आ नो शर र हन याइन ल हर उनी त ना ग पो र ह छन सतो कपडाल ब रएक मा उनका लगा खोइ सार चोलो प टकोट म ो

क गरको नानी य तो बजोग लाज शरम छन तपा लाई म बाथ ममा नहाउदा प न लगा नखो न मा छलाई तपा ह ल क गरको यो मरो लगा गहना लएर आउनस छटो मरो ख टा प न खो ल दनस म घर जा छ गगामायाल य त भ नरहदा प न ती स दर हा सर हन उनी हासीरहको दखर गगामाया अलम ल प रन र स डर ास सब ए का स था मयो एक छन यहा शाि त छायो

डरल आ एक गगामाया शा त भएर ती स दर लाई ह रर हन उनलाई झ ट ला यो यो उनको गाउक ब हर ज त हो यार कान नस न गगामाया अब भन हातका इशाराल उनलाई सब करा स झाउन था लन नाक कान घाट र नार दखाएर गहना अ न ओढाएको सतो कपडा दखाएर मरा लगा खोई भनर सो धन

ब ल स दर को वा य फ यो

तपा अब धरतीमा हनह न

क र

तपा त म रस नभयो

गगामायालाई व वास लागन भ भ त उनी डराइन तर बा हर भन अ ल क कर बो लन नचा हन करा ज पायो यह भ न

ल तपा का हात ख टा यन हन त नप याए हनस त

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

हो त गगामायाल एकपटक फ र आ ना हात ह रन यसो कपडा उचालर िजऊ ह रन ब चा पाउदा-पाउदा त कर चाउ रएको पट र ल का छा त त षोडशीका ज ता प ट छन पाखराह कला र गोडा प न उ त स कला म त साि चन मर क या हो गगामाया ग भीर भइन मलाई मन क त डर ला यो तर कह नहन रहछ

जीवनभ र गगामायाको एउट इ छा थयो मरप छ बाबा-आमासग भ न माइती नभएर ग याएका सब रहर परा गन त व मरको भए त उनका बाबा-आमा यहा हनपन जीवनभर बा-आमाको माया नपाएको माइती नगएको सब धोको मरप छ पयाउन उनको क ो रहर थयो तर यहा त सब न चनका मा नस मा छन उनक उ सक भएर ती स दर लाई फ र सो धन

9

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नानी मरा बाबा-आमा कहा हनह छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न मरप छ त मरा बाबा आमासग भट ह छ भ ठानक थए उहाह म सान हदा ब नभएको अब म बाबा-आमासग ब छ अब म माइतम ब छ मलाई उहाह नर ल ग दनहोस न ब ती अनायास गगामायाका हात जो डए र आखाबाट ब ल धारा आस बग

ती स दर फ र हा सन उनल भ नन तपा ह द धम मा नह छ बहा प छ तपा को गो फ रयो तपा का माइतील तपा लाई सदाका ला ग दान ग रसक अब तपा माइती जान पाउनह न मरप छ प न पाउनह न लौ क तो बड बना गगामाया छ क प रन मरप छ प न मरो माइती नहन भयो उनको गह भ रयो घाट मा गाठो पय छा त भार भएर आयो ब तार भ ननम कहा जा छ त नानी तपा मरको १३ दन भयो ऊ तल हनस त तपा का छोराह तपा को ा ध गदछन अ हल स प डीकरण हन बला भयो तपा ल मा न धम अनसार तपा लाई तपा का छोराह ल तपा का सास बढ सास र िजज बढ साससग मलाइ द छन अ न तपा उनीह भएको ठाउमा प नह छ स प डीकरण प छ मा होश आउनपन तर तपा लाई अ घन होश आएछ

गगामाया अलम ल प रन क हो यो स प डीकरण भनको उनलाई ब न दरकार परन तर फ र तन कठोर साससग ब न पछ र यो सनर उनको िजऊ स र ग भयो बढ सास र अक क ी सासलाई त उनल फोटोमा प न दखक छनन कसर ब न तनीह सग नाई म ता बा-आमा दाज- दद ह सग ब छ य त नणय ग रसाकप छ गगामायाल तल ह रन छोराह लहर सतो लगा लगाएर ा ध गदछन बहार ह टपर गा द छन छोर ह पराल ओ याएर घाम तापर गफ गद बसका छन लौ सब छोर ह ल उनका सार र गहना लगाएका पो रहछन कसल चोरको रहनछ यो दखर उनलाई अ ल ढ क भयो ध न बहार ह ल उ याएनछन ीमान कता क गद छन कि न मलाई स झ छन क स झदनन उनी आखा दौडाउद थइन य कमा जठो छोरोल दव हातमा आधा-आधा प ड उठायो र मा थ लगर या प जो ड दयो गगामाया ए का स ह एर अक अनजान ठाउमा आइप गन र एउट ध मरधस काल आइमाईसग ठोि कन प गन

झ ड टाउको फटन यसो अनहार हरको त उनक सास पो र ह छन य कमा फ र अक पटक प न जठाल यस गय गगामाया अक न चनक बढ सग ठोि कइन यस पटक जठाल ब तार गरछ यार अ घको ज तो टाउको दखन ती बढ सास हो लन त ो पटक गगामाया अक म हलासग ठोि कन प गन िजज हजर आमासाससग

तीनजना बढ ह खशी द ख थ सास खशील ग ग हद भ नन ब ल मर जाग रल बहार आई अब मलाई ढ क हन भयो अब मल भात भा साबाट पालो पाउन भए छोरा पाउनाल िजउदा मा होइन मरप छ प न बहार को सवा खान पाइन रहछ

बचर गगामाया अलम ल प रन मरप छ बाबा आमासग जान उनको एउट मा सपना प न परा भएन उ हल दाज-भाउ यल दान गरर सासको सवा गन पठाएका थए अ हल आफल ज माएको छोरोल फ र यह फता पठाइ दयो क ो धोको थयो गगामायाको मरका बा-आमा दाज- दद ह सग आफ प न मरप छ फ र भ न रमाइलो गन तर य तो कह नहन रहछ गगामायालाई आज भन परा व वास भयो छोर को ज म हारको कम

(कथाकार अलका आ य चडालका अ य कथा httpalakasblogblogspotcom मा प न उपल ध छन )

10

थ न दन पाए द ख याद आउन बाटाहबि झदन थए होलान पराना ती खाटाह

सपनीक महलमा आखा खला भइ दएह थनन क य त उजाड िज दगीका पाटाह

फलाएर डाल जब ढकम क फल फ योभ द थए थामका छ जरा हा ल माटाह

अब स लान क भ यो फ र उह ताल सधकल चत नफकन य त हन ती लाटाह

फ कएनन सा न कल दल लएर जानहमा दन सौदा गर क त खान घाटाह

नलहर आचायट सास अम रका

गजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तीसको पवा ध दशकद ख न आ यान लखनको या ा स गरका कथाकार राज पराजल न बनतम कथास ह श राज शा ीको च माrsquoका कारण चचामा छन प का रतामा स य पराजल का lsquo वक प या ाrsquo lsquoजाडोमा भोकrsquo र lsquoसपनामा मा सrsquo अ य कथाक त हन यसका साथ उनका lsquoअना यकाrsquo उप यास र lsquo ट सवदनाrsquo क वताक त प न का शत छन सामािजक ब थ त राजनी तक वसग त र ट च र ह लाइ कथाका वषय बनाउन सपाल पराजल सग नया प तक काशनको स दभ कथा लखन र काशनको अव थालगायत वषयमा कि त रह दपणका ला ग क ण कसमल गरको कराकानी

१ तपा क वता कथा उप यास लखन तथा प का रतामा स य हनह छ तर आफल आफलाइ चनाउन पदा चा ह क भनर चनाउन चाउनह छ

प का रता मरो आजी वकाको मा यम हो क वता स मा रहरमा लख २०५६ सालमा lsquo ट सवदनाrsquo क वतास ह न कप छ यो १८ वषको अव धमा १०ndash१२ वटा क वता लखको छ प छ ला क वता थोर छन तर िज मवार ढगमा महनत गरर लखको छ सम मा क वता मरो रोजाइको दो ो वधा हो मलतः आ यान लखनम रमाइरहको छ

२ प तक लखन तर कस र आक षत हन भयो आ नो लखनका स वाती दनह का बार अ लक त बताइ दनस न

स का दनमा नाम छा न लोभल सा ह यमा लागको ह २०४०ndash४२ सालद ख थोर न भए प न नय मत ल खरहको छ ती का शत भइरहका छन अथात मरो नाम छा पइरहको छ तर नाम छा न लोभल ता नएको सा ह य अब मरा नि त िज मवार काय भएको छ म अ हल सा ह य आफसग त पधा गद ल खरहको छ एउटा घम ड म गन स छndash म धर महनत गरर मा आ ना रचना सावज नक गन चाउछ

३ अ हल उप यास र आ मकथाको बजार रा ो भ नएको बला rsquoश राज शा ीको च मा rsquo कथा स ह लएर आउन भएको छ क तो त या पाउन भा छ

अव य प न य तखरको प तकबजारमा उप यास र आ मकथाल ह त प ग ररहको द ख छ यसको अथ सा ह यका अ य वधाको मह व न छन वा कथा क वतालगायतका पाठक नन भ न होइन रा ो ल स दा जनसक वधा प न पाठकल वागत गछन झर छ भन क उप यास क आ मकथा पाठकल म काइ द छन काशकह प छ लो समय उप यास र आ मकथा छा न तछाडमछाड ग ररहका हनाल यी दई वधाको बजार बढको द खएको छ

राज पराजल सग क ण कसमको सा हि यक भलाकसार

11

टा सवाद

lsquoश राज शा ीको च माrsquo कथास हल पाएको चचाल म नक हौ सएको छ यो स हमा थ दशका व भ न मा बहस प न आयोजना भए यसल मलाई दरदराजका आदरणीय पाठकस म प न म दत गरको छ चचामा होइन ब का हसाबल प न यो कथास ह रा ो र यो

४ लामो समयद ख क वता लखनमा लागका टाह समत उप यास लखनमा आएका छन यहा त प हल द ख न कथा उप यास वधाम स य यि त अब उप यास प न छ ट आउला न हन

क वह ल उप यास ल पछ न हा ा क वह प न आ यानमा आएकोमा मलाई त खसी लागको छ मल ज माज मी एउटा उप यास लखको हndash अना यका उ त उप यास २०६३ सालमा साझा काशनल छापको हो यसबखत प न यसको त या औसतभ दा मा थ न पाएको ह यसप छ मलाई उप यास ल हटहट नजागको होइन २०६८ सालम एउटा उप यास ल खसकको थए

Photo Dinesh Gole

कथाकार राज पराजल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

तर यो आफलाई मन परन यस उप यासमा थ मल धर महनत गर पटकपटक पनलखन प न गर कह म तथा अ जह लाई पा ड ल प प न दएndash क तपयल ग जब छ छाप प न भ न भयो तर मलाई पट क मन परन र २०७२ सालमा यसको अ य ग र दए यसप छ अक उप यासमा नलागको होइन २० हजार श दज त लखप छ पट क मन परन यसल यो प न ब द ग र दए मलाई उप यास ल नक गा ो ला छ अचल कथा ल खरहको छ कह काशकल कत नछा पएका कथास ह दनोस हामी छा छ भ नरहका छन यह काममा ला गरहको छ

५ नपाल सा ह यमा चरम गटबि ध छ आ नो गटकाल ज तो लख प न वाह वाह ग दन स म क र समालोचकका कारण तर य सा ह य ओझलमा छ र ह काफ का चटपट लखनल बजार तातको छ भ न आरोप ला न गरको छ यस बार यहाको धरणा क छ

गटब द को आरोप नपाल सा ह यमा नया करो होइन हजो प न थयो आज प न छ र भो ल प न यो रहनछ लखकलाई बचाउन गटल होइन तरल हो गटल ग र दन चार णजीवी ह छ नपाल सा ह यमा समालोचक त छद छनन भ दा प न ह छ छन त कवल प तक प रचय लखक वगतमा एकndashदई जना समालोचक द खएका थए ती प न यस थाक कन बला वा त वक समालोचक प न ज मलान तनल अव य प न तर य सा ह यको मा चचा गन छन नरा ोलाई नरा ो भ न छन

६ अ हल लखकह गि भर बषय भ दा प न बजार र काशकको च अनसार लखनमा लागका छन भ न आरोप छ य तो बकाउका प छ लागर ल खन सा ह यल नपाल सा ह यको भ व य क तो द ह छ

बजा लखन प न सा ह य न हो यसल प न पाठकव ध गन म दत गछ जहास म ग भीर सा ह य र बकाउसा ह य भनर जन चचाप रचचा च लरहको छ यसमा ग भीर सा ह य लखकल दःखी हनपन कन कारण छन बजा वा काशकल ब को याउ नमा लागर ल लगाएको भ नएको चज सा ह य होइनन ती कवल कताब हन कताब ल र सा ह य ल पथक करा हन अक करा बजा र ग भीर सा ह य भनर क ाकाट गन य प न त कह छन य ता कराबाट लखक दःखी हन होइन रा ो ल य नमा ला गपन हो

७ आफल आफलाई म याकन गनपदा समका लन लखकह का बचमा आफलाई कहा पाउन ह छ

थाहा छन आजभ दा चार वषज त अगा ड काि तपर द नकमा आ न बारमा एउटा क फसनज तो लख लखको थए lsquoम एउटा औसत लखकrsquo शीषक थयो यसको अ हल म आफलाई यो औसतताबाट मा थ उका न महनत ग ररहको छ

८ यहालाई क ता प तकल आक षत गछन आफलाई सा मन परका प तक र लखकका बार बताइ दनस न

मलाई सामािजक यथाथवाद न मन पछ यह आधारमा ल खएका प तकबाट बढ छोइ छ यसको अथ मल यािजकल रया लजम ि प र यअल रया लजम वा स रया लजममा आधा रत प तक नपढको भन होइन भखर बन ओकर को lsquo द फ म ड रोडrsquo भारतीय प कार त ण ज तजपालको lsquo द अ कमी अफ डजायरrsquo पढ अ हल प न मरो हातमा पल बट को lsquoसलआउटrsquo छ तर मलाई कह वषअ घ पढका तह मना दरानी करतलऐन हदरका आ यानल मलाई झकत बनाइरहका छन धर वषअ घ पढको द ण अ क कथा नमल वमाका कथाndashउप यास मच द तथा सआदत हसन म टोका सामािजक रचनाह अ हल प न भलको छन कह नपाल लखकका क त प न मन पछन

९ नया प ताका लखकका प तक क को प न ह छ लखनका स ब धमा नया लखकलाइ क ह सझाव छन क

म सध नयाप तासग छ तनका रचना वचार सोचबाट म टाढा छन तनल अ ज प ताका लखकका रचना पढन भ न आ ह गछ

12

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

रातो रगको हन पछयो मज ोजसल मरो स ग भा रलाईत ो था लोमा सा र द योम त ो आङमा लप क पथत शर रको अग झ गरश ग य त ा न य कमहक हल ब न क हल उ न गरक क -क क ग र रह यउमलाइ प गको मजा यसमा आउ यो होलात ो शर रबाट आउन ब ल ग धतमील गाइरहन एउट गीतमलाई सताउन पया त ह यो होलार त मलाई यसप छ को कन स झनाह न छन

यस प छ प न तमी उस गरग र र यउ होला मलापातग र र यउ होला गाम बशी उस गरम त झर त ो आ गबाटतर झरन मझ ो त ो था लो बाटम झर प छ यो मज ोमामर ब हनी चढम अ घ मर दद र दाइ चढ होलानत मलाइ त हा म भा र क ह य भएनध न यो मज ोक त पटक उ यो होलाक त पटक काडा ल उ ध यो होलाघाम पा न ल झायो होलातर त ल त ो साथ क ह य छोडन

हा म चार भाइ ब ह न झर प छ प नयो आ ग बाटकल घास को भा रक हल दाउराको मठोचढ र यो त ो आ ग मा पाल पालो

हा म त झरउ त ो बइ बाटतर झरन हा ो भा र त ो प ठउ बाटकल नया लगा बनरकल कल को फश बनरअ झी र य त ो मज ो मान त क हल त ो मज ो फ रयोन त त ो भा र नफरक फरक व प गररचढ र यो त ो पठय मा

अवीर दलर आउदा कलबाट हामीकसल नद गर प यौ आखाको डलयह मज ोलज त दन आओस ख स होस या दखसाथ भर यो त ो यो मज ोतमी र मज ो मलर हकाएका हामीहआज तमी ल पठाएकोकोशल खादछ बसर म लानमापठाएक र हछौ त ो अन य साथीयह मज ोल बरर

त ो मज ो आउदा तमी न आए स र भोघर भ र तमी बसायौत ो प यमा ब दा आउन यह मठो ग धघर भ र भो फर एक पटकर तमीलाई सि झए फ र एक पटकआश झान पालो मरो थयो सायद यसपटकधक नमानी बगाए आशर पछ त रातो मज ो ल

रातो मज ो र मर आमा

स तश पाठअम रका

13

क वता

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

चारधाम जान स लाह हदगदा सा व ील भ नन ldquoजाओस न त स धाथ प न घ छ द छ यहा प न कहा रा र आ क त पो ब हा ला त को पढाइ खास रा ो पढाइ प न होइन यार जाओस rdquoप षो म अ घद ख स धाथलाई नलान प मा वकालत गद आएका थए उनको तक थयो यसको पढाइ ब छ स धाथसग पढाइ बगान अ धकार थएन उनी भ थ ldquoयसको पढाइ ब यो भन सब ड छ छोरो भ न यह छ छोर त गहा छन आndashआ ना घर य ो यापार छ घरज गाको कारोबार छ चा चन दमागल धा दन अह स धाथ जादन rdquo

ldquoहन प ह दनमा क त ब छ भ या उसको पढाइ पोहोर काम या जादा उसक दद प न गएक थई त आएर जाच ददा पास भ यार फल भइन rdquoldquo यो दद को करा हो यो भाइको हदन स धाथ जादन rdquoप षो मल हजार तक तyen याए कह नलागप छ भन ldquoकदारनाथबाट हामी ब णोदवी प न जान हो ह नपछ उकालो बाटो स धाथ ह न स दन तमी बो छऊrdquoअ न सा ब ीको बो ती ब द भयो उनीह चारधाम या ाको तयार मा थए छोर काठमाड मा थइन बा मती न सङ कलजको हो टलमा स धाथ सान थयो क ा चारको व याथ बाबआमा तीथाटनमा न कदा स धाथ बाधाको पमा खडा भइरहको थयो उसलाई कत यव थापन नगर जान

स न उनीह को स भावना थएन ldquoउसो भए हजरबाघर राख न त हजरबा भनप छ ह क ह छ हजरबाल प न नको मा नह छ काकाndashकाक ल रा गलान प दनको करो त हो न ब अ लक त दालचामल प न कि दउला न rdquo

ldquoपदन हा मल घर हो यो एउटा ना तको य त अ धकार हदन ठ क छ स धाथ यह ब छ भो ल गएर कराकानी गर rdquoर स धाथ हजरबाndashहजरआमासग ब न भयो काकाndashकाक प न खसी न भए उनीह क सानी छोर कल ख न साथी पाई स धाथका हजरबा शाह सनाका सवा नव लाहर उनलाई घम फर ग ररहनपन मौजम ती प न नक गनपन श नवारndashआइतवार पारर सकार ख न प न जान पन एउटा परानो भ वा ब दक प न थयो उनीसग यह बोकर जा छ ज गल साझ सबलाई भला पारर उ हल सनामा हदाका अनभव सनाउथ शाि त सनामा वा ता लमका मका वदश जादा छ ट का दन खलको सकारको कथा बढो मह वका साथ रा थ अ कामा एउटा भाल हा ी तथा ब गालमा एउटा सतो भाल बाघ मारको दावी पटकndashपटक ग रह थ अ यमा भ न भ दनथ ldquoभाल हा ी भाल बाघ पोथीको सकार प न कोह गछ एकप ट एउट बढ ब घनी मारछ एउटा ज दारल तसलाई त साहबल स प ड ग र दए नामद rdquo

सकार

14

कथा

महश पौडल

स धाथका बाबआमा तीथ गन भारत पसको एक ह ताप छ हजरबाndashहजरआमा काका काक र कस हत स धाथ द णकाल पजाका ला ग गयो यहा मि दरमा सबल पजा अचना गर स धाथलाई मि दरबा हर ग रएको पशव ल र यहा ब गरहको रगत द दा आङ स र ग भएर आयो

हजरबाल उसका पाखरा समातर भन ldquoहर ती पश प न सब भाल हन माताल पोथीको बल ल नन rdquoकह दनपछा ड घरको प छि तर ख द गरको बला स धाथ र कल करा गरको स नयो

ldquoम त कट भएर ठ क भो सरादndashपजा आउदा टको लार पसा प न द छन दशमा प न छोर लाई त पसा द छन छोरालाई ददनन rdquo

ldquoअ हो ला छोर लाई त नानी पाउन सारो पछ rdquoldquoपदन पन भा य ा व ध मा छ जि म थ हर त मा छ न मा छ सिजलो ह छ कटालाई त का छन द ण काल मा दखनौrdquoस धाथ नक उदास द खयो ऊ कसग ख न छोडर घर अ घि तर आइप यो मा थ आकाशमा कसको च गा उ डरहको थयो ऊ यसमा भ लयो दई दनप छ कलमा खोप काय म रहकोल छ ट भयो चया खान बला गाउको मा थ लो भगबाग छ बलाल ट लि कए र हजरबालाई भन ldquoकसाप कह बोका खसी पन थयो आज फसद म ला कrdquoम द ग तमा चया पइरहको हजरबाको अनहारमा ए का स फ त आयो उनल कह प न नसोची भन ldquoक तओटा छनrdquoldquoछndashसातवटा छन कसापrdquoldquoछवटा क सातवटाrdquoldquoछवटा कसाप rdquoldquoसात भएको भए बस ह थयो धर भएको रा ो हनस मरा यी हात भनको उ हल फौजम हदा भाल हा ी र भाल न बाघ मारका हात हन rdquo

महश पौडलकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoहो न कसाप अ ल प छ आउनह छ क अ हल न जानrdquoldquoकको अ ल प छ अ हल न जान ए ना त ना त स धाथ यहा आ rdquoस धाथ दौडद आयो हजरबाल आदश दए ldquoज ा लगा बोका खसी पान जान त र म छटो rdquoज ा सकवाम थए स धाथल ह प लगायो हजरबाल एकाध हातndashह तयार प न बोक उनीह छ वलालको प छ लाग छ वलालका घर प दा अ प न कह मा छह भला भएका रहछन हजरबालाई आगनमा द ासाथ उनीह हतारहतार आndashआ ना टा ना तर लाग र आआ ना बा ा घसाद आगन तर याए हजरबाल छ वलालक ीमतील दएको एक कप चया सकाए र भन ldquoसातवटा त एक घ टा प न ला दन यी हात भनका फौजमा हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारका हात पो हन त rdquoहजरबाल हातndashह तयार नकाल एउटा च न सनासो ज तो कह र अक समाउन च टाज तो र स धाथलाई भन ldquoआइज हर त प न rdquoअ न स भयो खसी पान काम हजरबालाई यो ख टाका न काटज तो मा भएको भान ह यो तर जोजो ती बोकाका मा लक थए ती यहाबाट नक पर हटर मा थ कराघा र तर ह ररहका थए क त ldquo सrdquo गद छातीमा हात राखर िज ो टो करहका थए हजरबाल यस गर अ बोकालाई खसी पार सात लाई खसी पारप छ पो उनल स धाथलाई हर स धाथ भमा मछा परको थयो हजरबा दःखी भ दा प न आ ो शत द खए उनल हातको च वा र सनासो भमा फा द भन ldquoनामद नाक का साला rdquoगाउलल स धाथलाई उठाएर भ लग ओ यानमा सताए र पानी छ क कह ल प खाल ह क हजरबाल भन उसलाई पखनन आ ना झनाझा टा बोक र लाग ओरालो घर तर प छ स धाथ होसमा आएप छ गाउलल बोकर परयाइ दए कह दन हजरबाndashना तको बोलचाल न ब द भयो स धाथ कल प न गएन ऊ दनभर यालबाट बा हर ह ररह यो र आकाशमा उ डरहका चरा पानीक राह सग मौनndashस वाद ग रह यो कह दन बतप छ हजरबालाई कह ख नताको बोध भयो उनल स धाथलाई छउमा बोलाउन खोज तर ऊ आएन अ न उनल पछा डबाट मौका पारर या प समात काधमा राख वाई खाए र भन ldquoना त त मरो ना त होस न म प न त माया गछ तलाई आइज मसग आज त र म ज गल जान जङगलमा त क त थर जनावर र चराह द पाइ छ rdquoस मा झि कएको स धाथ कह फि लयो हजरबाल प न माया गन स छन भ न भानल हो क अ ल निजक आयो र ज गल जान करामा वीक त दयो हजरबाल आ नो भ वा ब दक नकाल स धाथ प छप छ ला यो

अ ल पर पगप छ स धाथल सो यो ldquoहजरबा यो ब दकचा ह कन लानrdquoldquo सकार गन लाटा rdquo ldquoमल ब दक हा न हो हजरबारrdquoldquoहा नस त मलाल ब दक तर काम भनको मगको बाटो छ न ब झस भा न आटको मगलाई ब दकको नाल तर याउन काम तरो अ न या ङ पारर ब दक हा न काम मरो हा ी र बाघ मारका हात पो हन त यी rdquo

अ गअ ग हजरबा भ वा ब दर काधमा भरका प छप छ स धाथ हजरबाल टकक ठाउमा ट द टकर टकर अ घ ब ढरहको स लाफाटाको ज गल नक घना थयो वष पराना खह बो ा पटपट उि कएका द ख थ भमा जतातत झाडी सालकल दलो खनर छरको माटो ट द हजरबाndashना त अगा ड ब ढरह कत पाकका ऐसल खाद कत प पर का पात टपर बजाउद स धाथ प न आ नो प हलो ज गल या ा अ व मरणीय बनाउन हजरबाका प छ प छ ह डर यो धर पर प दास म प न कन मग फला परन हजरबाल स धाथलाई भन ldquoपह ल प हल बगाल आउथ मग क त हो क त बराट र थार प न भ ट यो प छ लो समय यहाको नाका खोलद ख सीमा वा र र पा रका सकार को बि बगील मग मा सए rdquoस धाथलाई ख न ला यो उसल कताबमा मा दखको थयो मग उसलाई उनीह का सग र आखा सार मन प यो धरपटक उसल मगको च प न बनाएको थयो कापीमा ज गलको बीचबाट एउटा सानो खो सो ब यो एक ठाउमा उभो तर नक ठलो अ कर च टान थयो र यसको फदमा नद घमर एउटा दहज तो बनको थयो यस ठाउमा मगह पानी खान आउथ सकार ह ल दई तरबाट घरा हाल भन यस ठाउमा मगह मान स थ एका तर ठलो च टान भएकोल मगह सजल फ थ हजरबाल स धाथलाई यह दह भए तर लग उसलाई ह ला नगन र चपचाप ह न प न भन दहमा प न ला दा उनीह ल परबाट हर यहा एउटा मगल साि चक पानी खाइरहको थयो ldquoहजरबा उः उः मग छ मग हो यो सई सई rdquo ए का स स धाथ च याउन था यो हजरबाल हर हो एउटा मग दखा परक हो उनल स धाथलाई द ण तरबाट घरा हा न अ ाए र आफ पि चम तरबाट घरा हा न पग वा तवमा यो एउटा शश मग थयो उनीह ल यसलाई सिजल घराब द मा पर हजरबाल ब दक तर याए rdquoस धाथल आखा चि लयो हात छातीमा रा यो आकाश तर हरयो हजरबल ब दक हाननन ldquo या यो त पोथी मग छो द rdquo हजरबाल भन स धाथल मगलाई बाटो छो यो उ द क द यो मग क टसघार तर गएको हदा स धाथका आखा नक अनौठा द खएको हजरबाल अनभव गर

15

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

ldquoक भयो कन न याउरो पारको अनहार अक आउछ अ हल भाल ह रण यो पो मानपछ त पख एक छन rdquoहजरबाल स धाथलाई दहबाट प छ ह न भन र आफ तर बोलाए उनीह दहबाट कह पर गए र एउटा खको सयालमा चपचाप बस कराकानी गरनन स धाथ नक आत कत द ख यो उसका कान राता भएर आए र आखा ओ सला प सनाल उसको क ललो नधार छप क भजको थयो उसल हजरबालाई पल क हरयो आज प हलोप ट उसलाई ख कन हो आफलाई माया गन हजरबा प न मन परन खब रस उठर आयो हजरबाको अनहार उसल टभीमा हनगरको रामायणको रावणको ज तो ला यो छउमा प न ब न मन लागन ऊ अ ल पर ह यो र झारपातको तण च द पचाउद थ द गन था यो हजरबाल भन एकोहोरो दह तर ह ररह ldquoकसाप गम त खब छ पानी सानी याएनौ क या हो तमीलrdquo कसल भनको स नयो हजरबा झि कए बनपाल पो रहछ ldquoतमी प न यत तर आज त या म आया होइनन हरनी एउट आथी पोथी rdquo हजरबाल भन ldquoभाल त सब स कस याछन अब पोथी न खा या दन आएrdquo बनपालल भ यो स धाथल अच म मानर हरयो उसको समा य ानल भ यो यस बनपालल मगह को र ा पो गन पन उसल हरका चल च का फोर ट गाडल वनज तको सकार गनलाई समाएका ह थ यहा कथा अक थयो ldquoदई म हनामा आया ह एउटो त मा न पलाrdquo हजरबो भन बनपाल ङ च दा ा दखाएर हा यो ती जघा द दा स धाथलाई झन रस उठर आयो ldquoए ल आहौrdquoldquoछ एउटा ना त प ठो कट ज तो मग द दा डरल भा यो पसाप फद उः उता ल या होला rdquoयो करा स धाथल स यो तर सयालबाट उठन त या प न जनाएन उसलाई रसमा उठर आयो बढाह सयालम बस र स त खाए हजरबाल फौजम हदा भाल हा ी र भाल बाघ मारको करा भ न बसनन बनपालल प न प हल हर सवामा रहको र कणल मा गोह मारको करा सनायो ldquoमल मारको गोह दरबार ल या ह दरबारमा अझ होलाrdquo यसल भ यो स धाथल ldquoभाल गोह rdquo भनको चा ह ट स यो बढाह ल धवा उडाएर स त खाए बनपालल थरमसबाट नकालर हजरबालाई एक गलास जाड प न दयो हजरबाल त तनी पए जाड यसप छ पालल ब टाइका अ डा नका यो र भ यो ldquoयो लऊ कसाप ब टाइको अ डा खब ताकत द छ rdquo हजरबाल अ डा हातमा लए दई वटा ताछर आए र स धाथलाई बोलाए स धाथ अक क टसको सयाल तर भा यो ldquoय तो छ प ठो यसक आमाल बगारको घरमा प न एउट ना तनी कट छ यससग ख छ यसक बानी टपको छ काजीको नाक का न भो साइला rdquoldquoआ बई यसो चा ह नभन ह कसप बालख छ न त प ठो rdquoldquoक को बालख आठ वषको भयो मल सात वषको हदा या त बोको खसी पारको rdquoldquo यो म प याउ दन rdquoldquoमान बाउलाई सघाको अ न सघाउदा सघाउदा म गाउको नामद खसी पान मा छ भएको थए फौजमा प न यो कामचा ह मर िज मा थयो तर मरो ना त नि कयो कातर rdquoस धाथल कह परबाट भएप न यो करा स नरहको थयो ऊ झि कयो

ldquo ठक छ कसाब आज कटाह छनन ज गलमा म ए ल छ म यसो डलर आउछ उभो तर तमी आ न काम गर राजखानीचा ह मरा भाग यो भ नरहन नपला rdquoबनपाल आ नो बाटो ला यो स धाथल हजरबालाई सो यो ldquoहजरबा यो राजखानी भनको क होrdquoldquoचप भर मग मारप छ द लास जा त त ऊ यो खम न बस मग पानी खान आयो भन उताबाट छ न म यहा ह छ rdquoस धाथ हजरबाल दखाए तर गयो र झाडीमा लकर ब यो धर बरप छ प न कन मग आएको स कत भएन स धाथल भको अ ल गलो माटो उठायो र ससाना म त बनायो स मा उसल कटो र कट का म त बनायो अ न फ र कटाको म तलाई प न प रवतन गरर कट क बनायो एक छनमा उसका अगा ड म हला म तह को ल कर खडा भयो या स गरर एउटा माटोको ड लो स धाथको अगा ड ख यो ऊ झस ग भएर टाउको उठायो हजरबाल पो रहछ दहमा नक लामा स

भएको एउटा मग पानी खाद गरको द खयो स धाथल पि चम तरबाट छ यो हजरबाल द णबाट दई तर त च टान थयो मग फ दामा परयो हजरबाल सस ताकर ब दक हान मग पानीम ढ यो गोल लागको ठाउबाट बगको रगत दहभ र फ लयो हजरबाल ढालको मग बा हर तान कोटको ख तीबाट कद नकाल र राजखानी काट र हातमा झ डाउद स धाथलाई भन ldquoयो हो राजखानी द खसrdquoस धाथल ज मनमा भएको माटोको एउटा ड लो ट यो र हजरबाका नधारमा ला न गर ब स र हकायो र क यो हजरबाल पछा गर तर अ ल पर पगप छ स धाथ हरायो उनल हावामा एक राउ ड गोल प काए गोल को आवाज सनर परबाट बनपाल कराएको स नयो ldquoक हो कसाप मारयौ क यो हो मग राजखानीचा हrdquo

16

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

जब रात उदाउछचहानमा कोह गनगनाउछम यको गीत

आ न अि त वको अ यौल भ प ताराल गछ आ मह या धत को एउटा कनामाकन lsquoसतानrsquoको अ य कामनामाहन था छ मि दर मि जद र चचबा हरई वरह को म य

ता डत ह छन फलहबतासको चसो सशगबाटधत ल सापट मा छ फलसगकह थोपा आशर भजाउछ आ नो गभ

रात डरला दो ह छल कब छ नानीह को सरानीम ननवतमान हजरबाल लखकोभतको आ मकथा

जब रात उदाउछ

न दशअम रका

17

क वता

रात ह क ह छघरको खोपा खोपाबाटजवज ती छन था छ प ष ग धचथोन था छ कशोर रहर

रात कठोर ह छब झन था छ गभको घाउऐठन पछ आमाको काख

रात अ धो ह छय तबल व नमय ह छन यवा चाहानाहम भ म बताससग

रातमा त समय प न नदाउछदनभरको थकानबाटर द छअ यारो सपनातरजब जब रात उदाउछचहानबाट बौ र छ एउटा क वल काछ ए ल अ यारो द नयालाईर गाउन था छ उ यालोको गीत

हरक साझ जब बा सग कटो आउछ कोदालो आउछ आमाको महारसग भा छा कोठामा उ यालो आउछ

त ा ती सकोमल हातह मा लगाम लगाऊ याथाह ह न कन बला च कन कन बला अगालो आउछ

आज फ र उसलाई मा छ भएकोमा पछतो ला योकसल भ यो एक दन त ककरको न पालो आउछ

वष द ख यो मटलाइ प थर बनाएर हडको छ

यौट डर छ कन दन यहा ठलो भइचालो आउछ

मसाह को यादती स हदछ उ हलद ख

यह आशमा क कन दन प क बरालो आउछ

गजल

िजत म लअ लया

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नकराउन हामी हा ो सम या आफ समाधान गछ हजर जानहोस म तकाल हात जो द भनी बढ उपचार गन बहानामा शहर लएर गएर भ द ऊ ह यो ऊ गएप छ उसका आसपास प न ब तार बाटो लाग सब गईसकप छ म तका ब तार म तर सर म तका मल उसको कपाल मसाद भन हजर भ द उसल मलाई हर त अझ प न बहलाह न होस त मल सोध अब अ ल भनप छ त होला न

तलाई न थाहा होला न

बहलाए प छ सिजलो हदो रहछ काजी क र क र

हो क

अब त होईन भनर मा णत प न त गन पय न

कसर गन मलाई त तपा ल बहलाह भनको मन पछ भ नहोस न सध ज तो बहलाह भनर तल मलाई प न बहलाहा पान भईस बहलाह को सगत जो छ अ हल द छ एक मल हात उजाउद भन उ क क पर म तका तरो यो नाम कसल राखको

खोई मलाई थाहा छन र मल गनर राखको थए अ हलस म हजरल सतासी चोट सो न भयो जा नस अ न सतासी त कन नजा न

घर जा हजरको क

बहलाह भ द म उठ म उठको दखर ऊ प न उठ

बहलाह ( भाग १ )

18

कथा

ईशा साहश द सि कएको थयो क त झगडा गन म चप लाग समाजमा श त कह लएको म अनपढ गवारह सग मखमख लागर क सा य मल सोच सो न वभा वक थयोभन काजी अब यो बहलाह लाई क गछ म तकाको काकाल मलाई सोध यह त अब म बहलाह लाई क गन ह छ काजी म तकाल मलाई हद सोधी मल मरा व रपर का मा छलाई हर अ न म तकालाई हद भन समरर ब न स न भए जाउ घर तमीलाई थाहा थयो म बबा हत ह भ न करा अ दोष मरो मा हो न

कसल तमीलाई मा दोष लगायो गलत म प न ह तर क तर

कह होईन

लौ ह काजी अब यो र मता द नपरोस बहलाह भनर जा नसकप छ भ द गाउको एउटा ब क बाटो ला यो यह त बहलाह लाई प न बाक नरा लएर जान भए ला गहाल न मल जानकोछ म तकाको काकाल भन क जा न भएकोछ मल सोध

ईशा साहकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

त कता घर जा भ न भएको होईन त माल न तर ब यल हजर भहा न ह छ न नकरा न ह जा त अ हल तर घर जा मल म तकालाई भन ऊ ख त त हा द बाटो लागी

ऊ गएप छ म फ र अ घक ठाउमा बस र सो न थाल सन अनसार यो बला यो नौ क ामा प द थई एकाएक हराई बाब नभएक टहर आमा उसको परल म रन कह दन प छ बजोग अव थामा ऊ गाउमा आईपगी आमा मरको पडाल उसमा ए कासी प रवतन दि खयो उसको हाउभाउ र द नक दनचयामा सामा य मा छका भ दा फरक द खयो कह दन झा ो फजर बसी र अ न गाउका गरा गरा कद र कोकोहोलो म चाएर द गाउ भर का मा छलाई सकको सरापको करा गाउल अझ बताउद छन य त मा होईन क हल ह तयार बोकर बाटो ह नको प छप छ दगरर अ याउथी क हल क गथ क हल क गथ सब उसलाई दखर थकमान भएर उसको घरको बाटो ह न छोडको करा धरल अझ बताउद छन तर म मलाई यो बाटो घर जानको ला ग निजक प य यसल अ सर यह बाटो योग गथ म बसाई सरर प रवार स हत याहा पगको थए म याहा प दा ऊ कह हदस म शा त भई सकक थई यसल उसल दखाएको र मता हन पाईन न उसग प रचय न भयो तर काम सकर घर फ कदा चोर आखाल क हलकाह उसको आगन तर हथ यसर हदा अ सर ऊ ढगामा ह तयार उदाई राखक ह थी म डरल थ हद बाटो ला थ उसको यो पारा दखप छ उसलाई हन िज काउन कसको आट उसको तर चयाउनस म न आट गदन थए एक दन म यह बाटो फ कद थए णको णम भयकर असीना पानी पय मल घर कसको मतलब नगर ओत ला न दगर रोि कन नाम नसान थएन यसल उ भई रह

कह बरमा लाल टन हातमा बोकर घर भ बाट छाता स हत एउट यवती नि कई साझ पद थयो कत मलाई द हो क भ न डर ला यो डर लाग प न पानी अझ द कद थयो यसल चप लागर जहाको तह उ भई रह तगारो ब द गरर घर भ प न ला दा उसल मलाई दखी को हो उसल मलाई सोधी म अर व द मा थ घि त नरको घर मरो हो पानी परर एक छन ओत ला न बसको आउन होस भ भ त बहलाह म न हो बहलाह एक छन अ घ ठक भए भ द ऊ घर भ पसी म प न उसको प छप छ डराउद घर भ पस स न सफा पारर रा खएको घर म यताउता हद थए चया बनाउ बनाउन सामान त छ कन नहन पानी परको छ काल भए प न म रच हालर चनी पराएर बनाएको चया त मठो पो ह छ त भ द उसल टोरमा चया बसाल भनप छ तमी म बहलाह शायद आज यहा नआईपगको भए म न यह भ ठा थ मल ब द सोध त ो नाम क हो म म तका क तो नाम हो यो रा ो नाम हो भनप छ आ नो नाम मन परको छ छ मलाई त ो बारमा अ लक त भन न ldquoमरो बारमा मलाई भ दा धर हजरह लाई थाहा छ थाहा नपाएका करा भन न त चया पउद करा गर ह लौ चया तयार भयो पउन होस खाना खायौ खाए अब ए ललाई धामा ग ररहन परन यसो कह बनायो खायो अ न ए ल कन बसको त बहलाह जो पर नबसर कसौ गर त चया त सि कन ला यो पानी रोि कन छाट छन बकार यता ओत लागको म

19

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

बकार न लागको भए अब जादा ह छ अब त कर करामा बरालर उस पठाउन बचार छ क क हो ए यसबला म नौ क ामा प द थए म सरमा प पगर सो लागक मरो अव था बार हजरलाई भ नरहन नपला पर ा सि कएप छ म साथीह सग घ न जान करा भयो आमालाई मनाएर हामी साथी साथी मलर काठमा डौ ह य वय भ गय चडीयाखाना हय धरहरा च य पशप त र द णकाल दशन गय र अब फ कन तयार मा थय एउट साथीको चनको आफ त भट भयो कराकानी प छ उसल भो लप ट बहानको खाना उसको घरमा खान बोलायो हामी गय खाना मठो थयो हामील थ पथपी खाय खाना खाईसकपछ हामीलाई न ा ला यो ब न स न ठाउ नभएकोल गाडी चढर जादा बाटोमा नदाउदा ह छ भनर हामीलाई उसल गाडीमा चढाएर लएर गयो अधबहोस अव थाका हामी यसप छको अव थामा भ टदा एउटा घरमा बि द थय कह दन बसीसकप छ मलाई घर र आमा स झर गा ो भयो ए ल आमालाई क हल नछोडको मा छ म य ो दन घर नजादा आमाको हालत क भएको होला पीर ला यो पीर गदा गद गा ो भयो यो घर क पाउ डबाट नि कन सभव थएन न व रपर कन घर न ट लफोन एकाध चोट नि लन को शश गर तर स कन हामीलाई खाना बनाएर खवाउन एउटा यि त थयो उसलाई अनरोध गर तर उसल मरो करा स द सनन

भरा ब ध हामीलाई याहा याएर रा ह बाट योग हन भ दा अगाडी कह गर भ न बचार मरो मनमा आयो र घरको एउटा कनामा म टतल छ कएर आगो स काए

बउ झदा म ए ल हि पटलको बडमा थए साथीह को को कता गए कि न ठक हन मलाई एक म हना ज त ला यो जनरल बड हि पटलको खाना प लसको सोधपछ मल मरो आ नो घर बाहक अ बताउन स न अव था थएन म मरो घर र साथीह को नाम बताउदा बताउदा थाक तर प लसह सोधर थाकनन

20

क हल बाढ क हल प हरो यो हरानी पठाएछहर बतास अ सना स ग पानी पठाएछ भइचालोल घर ढा यो पालको बास भाछआकाशल च याङ फ र जानी जानी पठाएछ तमी भए च छ घरबार आकाशक छानो म नभ यो हजो ज ल आज आनाकानी पठाएछ यो सरकारल आज मरो यो यताको बदलामारोजगार खो न जा भनर राहदानी पठाएछ सोझा जनता उ याएर कठघरामा सरकारलअ याय र अ याचार मनोमानी पठाएछ

गजल

शभ स यादोहा कतार

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

नपाल भएउटा सानो भटान छनप याए पव नपाल जाऔ-यहा छ ट प रवश छस-साना छा ाह ल नपाल भ को भटान सिजएको छ

यहाअधरो र अपरो जीवन छआसआसको सास जी वत छमन प न क ठन छ-बा न प न क ठन छतर वव ता भो न पछ मरर प न बा न पछबाचर प न मन पछ नपाल भ को भटान य त छ नपाल य ध त छ एकतामा अनकता जि मएको छभाइभाइको य धल थकमान छ

नपाल भ को भटानम नराम शमा धमालट सास अम रका

21

क वता

म ब लयो क त ब लयो भनर धत को एउटा ह द रा लाई क घोषणा ग रएको छ य धको प रणाम भयावह छ दस भ अस य शरणाथ जि मएको छ

य तखर म नपाल भ को भटान रभटान भ को नपालबाटबा ह रएको छ भगोलको एक कनाबाट एउटा दि दग तको कथाकथा भ मानव मटह का भयावह ति बरह ति बर भ भटान र भटानीह को कथा दस र माटोको कथा अ न भगोल भ का भटानीह को जीवनकथा ल द छ

य तखर मअक प रवशमा सिजएको छ मानव भीड भ ए ल उ भएको छ सव व गमाएर आफ हारको छवगत र वतमान दवलाई ध कारको छ अ न भगोलको कनाबाट च ा कत मानव पीडाह क वताका हरफह मा ख द छ अ न नपाल भ को भटान रभटान भ को नपाललाई सदव सगरमाथाझ आ नो अि त वमा उ भरह भ न चाह छ

गजल

(बहर ndash मजार स ndash SSI SIS SSS ISI SS )

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

जा द छ चाह आधी ब द छ आट खोलाउ साहको ब यो यानो रास छा त भ

नौलो छ र त नौलो हो ीत यो छ नौलोच दा मठो मठो हावा खास छा त भ

आ नो थयो न कोह आफ न थ कसकोद छौ भनर माग हो बास छा त भ

आयौ तमी र पो ध यो सास छा त भजा द गयो नया नौलो आस छा त भ

अ नल थापायानडा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

प तक प रचय

सगरमाथा को ग हराई

नया प ताका एक सश त ह ता र क व नवराज पराजल आ ना क बताह को स ह सगरमाथा को ग हराई लएर बजारमा आएका छन िजबनका हरक प का भाबह लाई सहज का या मक भाब दएर भाबह मा पाठकलाई सहज उचा न पछान डबाउन उतान खि पस

क बल सो ह क तका थ को शशह लाई यस स ह माफत पाठक

माझ प कका छन अनसास प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

ldquo म लजल rdquoसा ह य मा फटकर क बता तथा लख ह

ल द आएक ल डन नवासी शाि त ल ब ल

आ नो प हलो क त ldquo म लजल rdquo माफत आ यान

लखन मा हात हालक छन पशा ल क यटर इि ज नयर ल ब ल यस उप यास माफत बशषत

परदश मा रहका ल ब समदाय भ को सामािजक च र लाई च त गन को शश गरक

छन वदशको रहन सहनल कस र आ नो स क त र सामािजक यबहारमा फरक पाद

लागको छ र यस को समाज मा र यि तगत

िजबन मा क क ता सकारा मक र नकारा मक

असर पाद लागको छ भ न करा लाइ सस त ढगल

उजागर गन ल खका सफल भएक छन अनसास

प रवार उ त स ह को सफलताको शभकामना य त गदछ

22

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 23

क वता

डा मध माधयम को र सया

एक झो का हौड़ हावाको पशल

कानमाक क साउती गरर जा छम बि दनअ वरल कलकल व नतामाकोशीको भाषा प न उ त अमत-

म सव क ठ मा छनस वदनाको एउटा अबोध ाणी झप वीको एउटा व दमाउ भएको छ

आखा साम न -भइचालोल जोखकोएक थ ो प हरो बाक छयसको तल ख कट खोला छअब मरो गाउमाजन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छनदउराल र चौतार को ठगाना छनम उ भएको धरातलमाआ न अि त व भा सएको हराएकोज तोअनभव ग ररहको छ चसो हमाल सरटो छकरपहाडल माया गरको पा रलो मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नसहरज तो थएनहामी आकाशग गा हरर रमाउ यक पना गद मा डको अक कनाराको प यटल पल ताराह लाई प न आखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल अढस लाउन बढो पीपल ख छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह झदब गरहछ स करहछ

मलाई खलाउन हकाउन गाउको भ नावशष टकर स झ छक टको ज गलज तो कहाल ला दो टठला दो स य घो षत शहरमा घरल छ कएर कताबाट घाम आउछजा छ थाह छन कताबाट जन छछ छदन थाह छन हजार सपना बोकका प वीका मा नसह को ब कन छताछ ल पो खएका छन सहरमा उनीह क प सनाल उठका भवनहउनीह लाई न न च दाको सरम छो न मा थमा थ बादलको घ टो भ टाउको लकाउन ववश छनhellipउचाइबाट सहरल-माटो ग कन गाउको सौ दय द दनमा नस भ को िजजी वषा र ज गल रहरको क त ब दन यहा- मा छ रोबोटझ घडीको सईसग घमर जीवनलाई य- पा तर गछन र बस छन जीवनको ग त य र म हमा मानवीय स ब ध फ स म कानको औपचा रक ोटोकल ज तो आ-आ नो वाथको ग वाकषणल ठो कएर कि चएको भा चएको घाइत वा भमानल मा छको अनहार म टएको छ न च नन गर

यक सपनाको माटो रयामा जलर र म झ या स यझ छअ न पाउछ आफलाई पव गाउको छउमा

असर त गाउबाट असर त शहरमा सर ा खो द व-अवम यनको च यह भ घ द गदा

म बाट व था पत भागको झरको क णामय चतनाको वर सन पाश वक शल म रमाएर मानव-चल उ लन नसकको त नस गक उपि थ तमा दवता हौ म दउता दउता म क गाउका यक मा नस दउता म कराए उ रमाए क दराको कन त व न त या आएन सनखानीको पहरा र क दराह प न गाउसग बलाइसकका रहछन सायद यह गाउको गोरटोल साधलाई पयाउ यो होला सा लाअब त यो गाउसग परम आन दको राजधानी सा ला प न हरायोमल दश लकाउन खोजको गाउको त वीर-छाती भ बाक र यो- मल ससारलाई बा न खोजको गाउको एक वा टम माया-मट भ बाक र यो गाउको अ ल खत कथा बाक र यो लखर नस कन गाउको क वता बाक र यो एक थ ो प हरो बाक छ यसको तल ख कट खोला छ अब मरो गाउमा जन उदाउन डाडो छन हजार सपनाह को गाउ छन दउराल र चौतार को ठगाना छन म उ भएको धरातलमा आ न अि त व भा सएको हराएको अनभव ग ररहको छ

चसो हावा छकरपहाडल माया गरको मरो गाउ -तारा वह न आकाश ओ नशहरज तो थएनहामी- आकाशग गा हरर रमाउ य

मा डको अक कनाराको क पना ग य

टल पल ताराह लाई प नआखा झ याएर िज काउ यअब ताराको प यौर ओ न मरो गाउ छनअ ताउदा घामल आराम गन पीपल ख प न छन म- गाउ हराएको मा छछमक ह गमाएको मा छस पण गाउको त वीर बोकरतपतप आसका थोपाह मा झदब गरहछ स करहछ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

म तक

24

१ अथ

मल िजत तल हा रस भनर घम ड गनको अथ क

धन मान त ठा कमाउदमा घम ड गनको अथ क

जब जीवनका रगम चमा अि तम पदा ख छ तब

यावत करा सब स क छ अ न घम ड गनको अथ क

२ अन दत

दश बचाउनमा भ दा डवाउनम त सको द छ नताहदश र जनताको सम या परपर सारको द छ नताहसासद सब कनबच र जोडघटाउमा लागका द दा भनमा छभ दा अकगणीतमा अन दत भएको द छ नताह

३ मनभवा भ दा प न हलको ह छ यो मन क हल

खवा भ दा प न ग लयो ह छ यो मन क हलछन छनमा बद लन मनको भर नहन हजरकवा भ दा प न ग हरो ह छ यो मन क हल

१

टा ढएर बा न पला सो द सो चएनदल ट ला आस झला सो द सो चएनआफ भ दा धर त ो ब वास गरकोथआ नाल न घात गला सो द सो चएन

२

बा आमालाई सध च ता ओखतीका ला गछोराछोर ल छन कठ स पतीका ला गबढसकालमा बदाआ म ब न पछ भनकन द छौ दलो यान स ततीका ला ग

३

दलमा चोट आखामा सनामी थयोउ न थइन र त िज दगी दामी थयोउता हासो यता आस फरक य त होत ो घरमा ज ती मरो मलामी थयो

उषा शरचनकाठमा डौ

न बन या ीकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अ ज प कार भरव रसालका श दमा नपाल इ तहासका एउटा गौरवशाल कोश याम साद शमाको पा थव शर र अब हामी माझ रहन अ जाइमरबाट पी डत ८८ वष य शमाको २०७४ वशाख २४ गत नधन भयो राजनी त सा ह य र प का रता तीनवट प मा स म ग तशील लखक सघका स थापक अ य शमाका lsquoब हनीलाई चठ rsquo (२००८) र (२०१२) lsquoत तमी तपा हजरrsquo (२०१४) lsquoमरो आमाrsquo

(२०२३) lsquoथनवाको डायर rsquo (२०३८) लगायत क त का शत छन आइमाइ साथी ज तो च चत नब धका लखक शमाको ज म व स १९८६ मा भएको थयो

मकवानपर िज ला अ तगत अ हलको म थल गा वस (त काल न ल लतपर) मा पन सोल थम गाउमा वस १९८६ साल असार ६ गत बधबार उहाको ज म भएको थयो ५ वषको उमरमा आमा र १३ वषमा बबा गमाएका ए ला स तान शमाको हर वचार जठ आमाल गनभयो आ नो जी वका चलाउन उहाल सान उमरमा वीरग जमा lsquoसवा सदनrsquo नाउको प तक पसल चलाउन भएको थयो

बा यकालम १९९७ सालको शह द का डका बारमा मनमोहन अ धकार का पताजीबाट जानकार पाएप छ र गणशमानलाई प र सरकारसम बझाउनलाई पर कार दन सचना पढप छ राजनी तमा चासो बढाएका शमा २००४ सालको राणाशाह वरोधी स या ह आ दोलनमा सहभागी भएको अ ययता तथा सा ह यकार नरनाथ लइटलल एक लखमा उ लख गनभएको छ समकाल न सा ह य अनलाइनमा का शत उ त लख अनसार यस लग प ाउ पर वीरग ज जलमा थ नएका बला ब द अव थामा रहका य ध साद म सगको स गतल उहामा काशन तफको अ भ च ब यो यह अ भ चका कारण उहा उप यका बा हर मोफसलबाट प हलो प का स पादन र काशन गन प कार ब नभयो २००९ सालमा ग तशील लखक स घको थापना उहाक सद घ सोचको प रणाम थयो २०१८ सालमा ४१ जना प कारह भला भई lsquoनपाल प कार स घrsquo गठन हदा प न उहाको स यता उ लखनीय द ख छ

शमाको यि त वका तीन आयाम छन राजनी त याम साद प कार याम साद र सा ह यकार याम साद लइटलको अ ययन अनसार राणाशाह कालद ख शाहकाल न प चायती नर कशतास मको सम कालख डभ र जनता पण पल वत र म त हनपछ न नवग य जनताको जीवन नफ रएस म यो रा सम ध हदन भ न द ो व वास न याम सादको राजनी तक आ थाको मल धरातल हो

य त याम सादल न ख जलमा ब द भएको बला नका नभएको लट प का र प छ वस २००५ मा नका लएको ह त ल खत lsquoअ कलrsquo ज ता समाचारप नपाल प का रताको इ तहासमा उ ल य छन उहाल व भ न प प का का शत गनभयो वस २०१९ सालमा म कोमा भएको नर ीकरण र व वशाि त महा धवशनमा भाग लन प हलो नपाल प कार उहा न हो

य त हदाहद प न याम सादको सवा धक च चत र लोक य यि त व चा ह सा ह यकार यि त व न भएको लइटलको ठहर छ उहाको प हलो का शत पि तका lsquoगाउको सफाइrsquo वस २००१ तर जोरगणश सबाट छा पएको थयो य य प उहाको सा हि यक या ा भन क वताबाट भएको द ख छ १०११ वषक उमरमा पताजीलाई लखको क वतामा चठ उहाको प हलो ल खत क वता भए ताप न वस २००२ मा lsquoउदयrsquo मा सकमा छा पएको lsquoस दशrsquo शीषकको क वता न उहाको प हलो का शत क वता हो यसो त वीरग जको छा जीवनम ल खएका द नक अशह समत उहाको का शत डायर मा परको भ ट छ उहाका सम रचना र क तह को एकस ीय उ द य रहको छ जनसवा

याम साद शमा

25

टा प रचय

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

उहाको lsquoत तमी तपाइ हजरrsquo मा स क लत नब धह माफत तत भएको ि टकोण एवम वचारल नपाल ग तवाद धारालाई अ हलस म मागदशन

ग ररहको समकाल न सा ह यमा का शत लइटलको एक लखमा उ लख छ

य त २०७० सालमा lsquo सजना र ि टकोणrsquo प तका ला ग सय सवद सगको एक अ तवाताका ममा महाक व ल मी साद दवकोटाल वीरग जको एउटा समारोहमा भनको करा उहाल मरण गनभएको छ- lsquoल ह यहा हामी होस गरर बोल याम सादजी यहा बो द हनह छ उहाल हामीलाई समा नह छ हामी होस गरर बोल rsquo उ त अ तवातामा उहाल भ नभएको छ- ल मी साद दवकोटाको क तो बानी भन िज मवार नभए ज तो सहज खालको वभाव थयो वीरग जमा एकचो ट परोपकार भ न स थाल सभा आयोजना गरको थयो उहाल एउटा क वता ल भएको थयो यो क वता भ दाख र उहाल यसको अथ भ न स नभएन उहाल यो क वता प ढसकप छ ोताह म यका कह यवाह यसको अथ सो न म सम आए ल मी सादजी यह हनह छ उहाबाट यसको अथ सन भनर मल तनीह लाई दवकोटा सम तत गर तर उहाल यो क वताको अथ भ न स न भएन अथ मलन प छ मल उहालाई यसको अथ बताएको प न थए यस हनाल उहाल lsquoयहा याम सादजी बो द हनह छ उहाल समाउनह छ हो सयार होऊrsquo भनर भ नभएको हो

१बो ध ब मादमाको काश

महा नवाण

२ब दको आखाआसल भ रएछउदास मन

३ बस त आयो

खसीसाथ उघानमनको ढोका

४ घर ब यो

अ को कारणलअ नो भो नाश

५उ यो लहर

सहर ब ती ढा दबबल भयो

क दन कमार प त का हाईक

26

मा छ यो हो जो द नयालाई माया म स भावको खानी द छअ न अजर अमर बनर इ तहासलाई एउटा नया कहानी द छ

साम न भएकाह लाई सध खराब द छ यो द नयालजसलाई क ह य दखक ह न उसलाई भगवान मा न द छ

तमासा हो सबथोक यो म य स कार का ो भ न या मलामी भ नमा छ त यह दन मरको ह छ जब आ नाल न पराई ठा न द छ

िज दगी काडकाडाको या ा हो बनको बाटोमा त ह छन सबजो बाटो बनाउद या ा गछ इ तहासल उसलाई छा न द छ

म मट द छ रगत द छ मरा बा न आधार सारा द छजो मलाई प व माया द छ यानो हातको सरानी द छ

सीता याकरल

नलक ठ नपा १

सीउडीबार धा दङ९८०३७२८०२८ ९८६०६८२१८१pyakurelsita2051gmailcom

गजल

क दन कमार प तकाठमा डौ

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

मनसाय

27

लघकथा

भगवती ब नत

यो उदासी त नया सि ट झ ला यो छाती भ अझ चत यको अवशष बाक छ टसाउन स न जीवनव बाक भएर श य हनबाट वासमा प न आफलाई जोगाएझ ला छ यक मा नस एकक र तता लएर बा चरहको ह छ कोलाहलल भ रएको शहरमा ए लो छ जसर लाख लाख ताराह का बीचमा भएर प न च मा ए लो छ एका तमा ए ल ब छ- क पनाल परो छ रातमा नदाउन खो छ उ ह यादल त पाउछ बहानीको यानो करणमा अ य मायाको आभास गद आ हा लत ह छ ए ल बबराउछ अ ल पागल भ लान क भ न डर ला छ म व छ भावनाबाट सजना हन मीठो अनभ त हो र वा त वक म प न यह हो जन प हलोपटक ह छ य ह प हलो मको अज बर कोसल छातीभ र बोकर तजपा रको बरानो ठाउमा मि लरहको छ

मल मा प न त घर यवहार च न रहनछ घर यवहार चलाउन

एकअकाबाट टाढा हनको कन वक प थएन ससारमा ज त प न ाणी छन ती सबलाई एक आपसमा बा न कडी म न हो ममा

आ माल आ मालाई न द पछ आ माको आवाज स नपछ र मनन गनपछ मलाई ला छ- म गनल मको अि त व वीकार गन पछ ला छ हामी दईजनाल प न एकअकालाई रा र बझका छ आ नो यसगको य भट हन नसक अ न डिजटल भलाकसार ल मन बझाउन बा य छ

भट हन अता लद आखा भ अ धकारमा प न दयमा बलको म द पल मरो जीवन उ यालो भएको महसस गद दन कटाएको छ मरो अनभव म र सकारा मक सोचल जीवन अ धकारतफ होइन उ यालोतफ डोयाउछ िज दगी सघषको अक नाम हो िज दगीका पानाभ र सघषसघष लकको ह छ सघषमा प न जीवन फ छ रमाउछ

आज मा छह माया र मलाई स नता फ लता पसामा खो छन यसको वपर त मल आ नो मायाको छ ट मायाको ससार बनाएर बाचको छ सग मन सग िजउन कसम खाए प न व वध प रि थ तववशता बा यताल टाढा हन परको छ कलकलाउदो जवानीका यासह अनग ती रहरका खातह र ग तानको म भ ममा बलाएको छ एकअकाबाट टाढा भएर प न बष ब तसकछ मनमा अनभ त र मका य त अन त श खलाह उचा लइरहका थए ए लोपनल सताइरहको थयो अ य त नराश भएर बसको थए भाइबरमा या ग यासज आएको आवाज सन हतार हतार कल गर

करा स भो आराम बरामका समाचार औपचा रक पमा आए

राजा मलाई यहा ब न मन छन अब त म घर आउछ न rdquo मल भन

कन यार यसर आ एक म प न त तमीज त त पएको छ तमील धर दख गय अब फक दःख सख ज छ यसमा रमाऔलाrdquo भ नहोला भ न सोचर म ख पद थए

मरो प व चोखो मल वहाको वशाल दयलाई पगा छ भ नमा पण व वास थयो मनसाय ब न आतर थए धरबरको मौनताप छ जवाफ आयो ldquoदशको ि थ त ठक छन कन तमी अ हल फक छौ र अझ धर यवहार मलाउन बाक छ म छ भन यतबाट यरोप तर जान नrsquorsquo

भगव त ब नतईजरायल

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

अनसास डायर१ अनसासको पाचौ अ तराि य नपाल सा ह य स मलन पथ अ लयामा हन

यक दई वषमा आयोजना हन अ तराि य नपाल सा ह य स मलन अ लयाको पथ सट मा स ट बरको ०९-१० २०१७ मा आयोजना हन भएको छ पाचौ पटक हन लागको उ त सा हि यक स मलन अ लयामा भन प हलो पटक हन लागको हो अ तराि य नपाल सा ह य समाज (पथ-ड ल ए) शाखाको आयोजनामा हन लागको यस काय ममा नपालका साथ व वभ रबाट सा ह यकार तथा लखकह को सहभा गता हन आयोजकल जानकार दएको छ काय म तयार र आव यक यब थापनका ला ग क य अ य पदम व वकमाको अ य तामा स थाका ब र ट उपा य राध याम लकाल ओ सयाना उपा य भीमसन सापकोटा र स चव गणश घ मर स हतको उ च तर य स म त नमाण भएर काम भइरहको छ

२ सफल भयो थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) ल को रयामा आयोजना गरको गत ६-७ म २०१७ मा थम ए सयाल नपाल सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ व भ न काय म गर ५ बद सौल घोषणाप स हत स प न भएको छ अनसासका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा स प न स मलनको उ घाटन अनसासका स लाहकार ा डा खग साद लइटलल गन भएको थयो

३ अनसास ए सया स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल ए सया स म त गठन गरको छ स म तमा अ य काश पौडल जापान उपा य उ नती बोहरा शीला ( नपाल) स चव ब ण साद घ मर (जापान) सहस चव कस बाब गलमल (को रया) कोषा य डा प प शमा ( सि कम भारत) रहका छन भन सद यह मा भगवती ब नत (इजरायल) ल तका जोशी ( स गढ ) तीथ सङगम राई (भारत) मनोज मनसन (कतार) क पल अ धकार (अरब) कमल पौडल (ताईवान) भप अ धकार (हङकङ) नव सापकोटा (असम भारत) रहका छन |

४ थम अनसास या टर स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा अम रकाको लसए जलस मा ldquo थम अनसास या टर स मलनrdquo स प न भएको छ | अनसासको २५ बष इ तहासमा थम पटक २० म श बारद ख २२ आइतबारस म चलको स मलनमा अम रकाको ब भ न रा यमा रहका अनसास या टरका त न धह को साथ व वका ब भ न दशमा रहका या टरका त न धह को सहभा गता रहको थयो |

५ अनसासको स लाहकार मनोनयन

अ तरा य नपाल सा ह यसमाजको स लाहकारमा सात जनाको नाम चयन ग रएको छ | अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त चयन गरको हो | जसअनसार डा खग साद लइटल (नपाल) गीता ख ी (अम रका) गगाराम ला मटार (भटानी नपाल सा ह यकार-अम रका) भबन भ ट (जापान) माया ठकर (नपाल) मोहन सटौला (अम रका) र व या स बा (भारत) रहका छन | स लाहकार स म तको कायाव ध दईवष रहन छ |

६ चौथो अ तराि य सा ह य स मलन जापानमा

अ तराि य नपाल सा ह य समाज जापानको आयोजनामा स भएको स मलनमा भाग लन व वभरका सा ह यकार जापानमा ज मा भएका छन यसअ घ अम रका बलायत अम रका हद चौथो स मलन जापानमा प हलो पटक भएको हो

७ अनसास म हला स म तमा भारती गौतम

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको म हला स म तको अ य मा सा ह यकार भारती गौतमलाई चयन ग रएको छ| अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल सो नणय गरको हो | स म तल आगामी त ो अ तराि य म हला स मलन सि कममा गन छ भन म हला सजकको सजना सकलन गरर क त काशन गन छ | थम अ तराि य नपाल सा ह य स मलन २००९ क सयोजक - सा ह यकार गौतमका क वता स मरण लगायतका वधामा क त का शत छन |

28

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

८ अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको इ तहास काशन काय परा भइ धरको हातमा पगको छ स थाको रजतजय ती २०१६ का अबसरमा का शत सो प तक नपाल सा ह यमा एक मह वपण र ग रमामय ब न व वास लईएको छ सो इ तहास अ तराि य नपाल सा ह यमा

िज ासा रा नपाल सा ह यमा अ भ ची रा डाय पो रक अ ययन गन चाहन र यसका सद यह सबको ला ग एक बशष क तको पमा रहन जनाइएको छ

अनसासका स थापक होमनाथ सबद धान स पादक रहन भएको सो क तमा पव अ य ह डा दबस ी मोहन सटौला गीता ख ी ट का अ य डा याम काक महास चब गोबधन पजा क य कायस म तका पव उपा य राम ख ी सा ह यकार एब क य

कायस म तका सद य स या पहाडी र अनसास डलावर या टरका अ य गणराज लइटल स पादक म डल रहको काशन स म तल सो क त काशन कायमा मह वपण भ मका नवाह गरको छ १०७५ पज रहको सो प तकमा अनसासको उ थानकाल डाय पोराकाल अनसास बोड अफ ट ज अनसास सब क ट प तक पर कार अनसासको ब ध वधानमा सशोधन अनसासको काशनको इ तहास अनक डाय पोरामा अनसास यरोपल नपाल डाय पोरामा अनसास ए शयाल नपाल डाय पोरामा अनसास ओस नयाल डाय पोरामा अनसास सम टएको छ

९ स नीमा अ तराि य म हला सा ह य स मलन स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा स नी अ लयामा माच ४ ५ र ६ २०१६ मा दो ो अ तराि य नपाल म हला सा ह य स मलन तथा व व का य गो ठ स प न भएको छ स मलनको अबसरमा स मलन आयोजक अ तराि य नपाल सा ह य समाज स नी या टरलाई स थाका अ य पदम व वकमाल सशाप दान गन भएको थयो भन सान घ मरलाई स थापक अ य होमनाथ सबद ल

अनसास उ क ठ प तक पर कार दान गन भएको थयो यस गर डा क वता लामा (भारत) रमा शमा (नपाल) भागीरथी ठ (नपाल) प मावती सह (नपाल) क ता शमा (नपाल) भ कमार घल (नपाल) तोया ग ङ (नपाल) उषा शरचन (नपाल) ल क दबी स दास (भारत) डा उषा ठाकर (भारत) लाई अनसास व श ट स मान र नशा अयाल (इजरायल) जानका ढकाल (अ लया) बमला नरौला (अम रका) रजनी ठ (अम रका) आचाय भा (अम रका) म ज नरौला (अम रका) द पा एवाई राई (हगकग) जया राई (बलायत) स च ा ख नया (इजरायल) र म ज ी थापा ( यानडा) लाई अनसास डाय पोरा स मान दान ग रएको थयो सोह अवसरमा दश स बा वारा ल खत Philosophy of Fearism भीमसन सापकोटाको नमा इ वर ल तका जोशीको भट भट राध याम लकाल को समयका घोडाह अ मत ठको The Fault उषा शमाको अ ात या ा प तक वमोचन ग रएको थयो यस गर नपाल सरकारबाट गत बष स प न भान वणपदक

राजदत कमार नपालल वतरण गन भएको थयो

१० अनसास नवर न म हला तथा डाय पोरा बालपर कार समपण समारोह स प न

नपाल भाषासा ह य कला स क त तथा अ य व भ न मा व श ट योगदान परयाउन हन म हलाह लाई अ तराि य नपाल सा ह य समाज म हला स म तबाट प हलो पटक नौवटा अनसास नवर न तथा सातवटा डाय पोरा बाल तभा पर कार समपण समारोह अ ल २ २०१६ का दन ययोकको या सन हाइटसमा सस प न भयो उ त समारोहमा पर कत हनहन नार र नह मा व र ठ हा य अ भन ी बस धरा भसाल (नपाल) न य मा प हलो व यावा र ध ा त गन व र ठ ना य नदशक बट ब ाचाय (नपाल) व र ठ आ यानकार व या स वा (भारत) समाजसवी डा व णमाया प रयार सा ह यकार यो त पौडल ( ययोक) व र ठ समालोचक ल ला लइटल (नपाल) गा यका प वता प रयार ( ययोक) यवसा य सय महजन ( ययोक) गा यका कलाकार यशोदा खा लङ राई ( ययोक) हनह छ

यसग र सातवटा अनसास बाल तभा पर कार ा त गन हनह मा क वndashकलाकार ववचना नरौला (भिज नया) कलाकार वभषा व ट ( ययोक) कलाकार टल थापा ( ययोक) गा यका म ल ठ ( ययोक) ल खकाndashक व या सवद (म र या ड) कलाकार श लना ठ र कलाकार जारा साई हनह छ

११ ldquoअ त ि टrdquo को धान सपादकमा छ वरमण सलवाल

अ तरा य नपाल सा ह य समाजको मा सक प का ldquoअ त ि टrdquo को धान स पादकमा छ वरमण सलवाल नय त भएका छन अनसास क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको कायस म तको बठकल उ त नणय गरको हो| नपाल भाषा र सा ह यको वकासमा अढाई दशकद ख सम पत अनसासको उ त काशनमा सा हि यक सजनाका अ त र त भाषा सा हि यकका खोजमलक लखह समावश गन ग र छ सलवाल तीन दशकद ख सा हि यक सजनाका साथ सा हि यक प का रतामा सम पत छनसलवालको कायाव ध दईवषको रहन छ

29

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१२ डसीमा अनसास सव क ट प तक पर कार स हत दवकोटा जयि त सम घाटन

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास)ल हरक दई वषमा दान गन अनसास सब क ट प तक २०१५ का बजताह लाई पर कार वतरण रा खएको काय मको अवसरमा १०६ औ दवकोटा जयि त मनाउनको साथ सम घाटन काय म भ यताको साथ स प न भएको छ l काय म चार चरणमा अ वभािजत ग रएको काय ममा नपाल राजदताबासका मख अ त थ तथा काय बाहक राजदत ऋ ष राम घ मर तथा सा ह यकार उप यासकार बशष अ त थल तारा नाथ शमा ( ब या वा र ध ) ल पानसमा ब बा नको साथ दवकोटाको ति बरमा मा यापण ग र दवकोटा जयि तको सम घाटन गन भएको थयो l काय ममा वागत म त य सा ह यकार काश नपालल गन भएको थयो भन शव ला मछानल दवकोटालाई सम पत गद एक क वता प न वाचन गन भएको थयो l

प च क या बा लकाल नपाल राि य गान गाएका थए भन आ था ठल अ जी राि य गान गाएक थइन l अनसासका पव अ य तथा सा ह यकार बस त ठल दवकोटाल सब वगलाई सम न ग र ल कराको बार जोड दद अगाडी भन दवकोटाल अ तरराि य मा पयाएको योगदानल नपाल सा ह य अ हल स म यो अव था पगको चचा गरका थए l यस ग र अनसासका स थापक होम नाथ सबद ल दवकोटा तथा डा तारा नाथ शमाको बारमा क ह करा राखका थए l नपाल बाट पर कार था न आउन भएका पोखरा व व ब यालयका ा यापक कशमाकार नउपान आफल आफन खचल अनस धान गरको भ द अनसासल दो ो पटक पर कार गरकोमा अनसासालाई ध यबाद दएका थए l

बशष अ त थ डा तारा नाथ शमाल दवकोटालाई दवता मा छ भ न भयो l आफ भारतको खसा गमा प दा दाज लग आएर दवकोटालाई भटको कहानी सनाउन भएको थयो l नपाल राजदताबासका कायबाहक राजदत तथा मख अ त थ ऋ ष राम घ मरल अनसासलाई ध यबाद दद दवकोटा त धा समन य त गन भयो l यस ग र नपाल कला स क त तथा भाषा जगना गन अहम भ मका नवाह गरकोमा सराहना गन भएको थयो l

१३ एटला टामा बशष सा हि यक काय म स प न

गत जलाई १ द ख ३ स म एएनए स मलनको अबसरमा एटला टामा आयोिजत अ तराि य नपाल सा ह य समाजको आयोजनामा बशष सा हि यक काय म स प न भयो l स थाका अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा आयोिजत सो काय ममा मख अ त थ डा अजन काक ल पानसमा ब बालर उ घाटन गन भएको थयो काय मका अबसरमा मख अ त थ डा काक माननीय सासद र ब अ धकार सा ह यकार क ण धराबासी स लाहकार बमल नपाल समाज सबी राजा घल एएनए अ य रोजर अ धकार काय म स लाहकार सि जब सापकोटा अनसास जिजया या टरका अ य चतनाथ घ मर राज कसी आ दल सा ह यकारह को त वीरमा मा यापण गन भएको थयो

काय मका अबसरमा मख अ त थ सभाप त व श ट अ त थह ल सय त पमा म तकार तथराज अ धकार वारा ल खत म तक स ह ldquo ब रम फलrdquo को बमोचन ग रएको थयो काय ममा आयोिजत तयो ग मक क वता बाचन काय ममा तयोगी र अ तयोगी क वह ल आआफना रचना बाचन गरका थए तयो गतामा राज भ डार थम नारायण अ धकार वतीय र धम भ टराई ततीय हनभएको थयो पर कत क वह लाई मश ब व ह द महासघ अम रकाका सयोजक करण ठ समाज सबी तथा नासाका पब अध राजा घल र सि जब सापकोटाल पर कार रकम योजन गनभएको थयो यवाह दनाकर बा नया तथा नक घ मरल मश भानभ त र महाक व दवकोटाको बारमा जानकार तत गरका थए अनसासका स चब काश नपालल क वताका मा यमबाट ध यवाद कट गनभएको थयो भन सभाप तल म त यका साथमा काय म बसजन गन भएको थयो काय मको बीआर ट नपाल र ईनपा लज डटकमबाट य सारण ग रएको थयो

१४ अनसास वधान सशोधन सझाव स म त र कथा स ह स पादन स म त गठन

अ तराि य नपाल सा ह य समाजल डा तारा नरौलाको सयोजक वमा पाच सद यीय अनसास वधान सशोधन सझाव स म त गठन गरको छ उ त स म तमा अनसास ट सद य डा वजयराज शमा पब उपा य राम ख ी पब बधान सशोधन सझाब स म तका सद य ध नराम सापकोटा र सा ह यकार तथा अनसास इजरायल या टरक महास चब नशा अयाल रहका छन स म तल आजीवन तथा ट सद यह सा ह यकारह या टरका पदा धकार ह र अनसासलाई माया गन महानभाबह को सझाब सकलन गर वतमान वधानलाई समय साप बनाउन आव यक पन सझावह क य कायस म तमा पश गन छ

यस गर अ तराि य नपाल सा ह य समाजबाट नपाल सा ह यका उ क ट छोटा कथाह सकलन अनबाद तथा काशन गन उ द यल पाच सद यीय स पादन स म त गठन गरको छ सो स म तमा समालोचक लला लइटल अनसासका अ य ी पदम व वकमा ब र ठ उपा य राध याम लकाल महास चब गोबधन पजा र भवन ब व ब यालयका ा यापक महश पौ याल रहका छन क य कायस म तका अ य पदम व वकमाको अ य तामा हाल बसको बठकल उ त नणयह गरको हो

30

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१५ अनसास २०३ औ भानजय ती काय म स प न

अ तराि य नपाल सा ह य समाज क य कायस म तल अनसास ययोक या टरको सहयोगमा म त जलाई २४ २०१६ का दन ययोकि थत या शन हाइटसमा २०३ औ भान जय ती काय म भ य पमा आयोजना गyenयो अनसास क य अ य पदम व वकमाको सभाप त वमा काय म सस प न भएको थयो काय मको मख अ त थमा सय त रा सघका ला ग नपालको थायी नयोगका थायी त न ध महाम हम ी दगा साद भ टटाईको उपि थत थयो भन व श ट अ त थह मा अनसास वओट सहअ य तथा पव क य अ य गीता ख ी महावा ण यदत प पराज भ टराई बा ण यदत सा ह यकार कस ी उपबा ण यदत वन भ टराईको उपि थ त थयो अनसास क य उपा य राम ख ी तथा अनसास क य स लाहकार कमला साईको प न उपि थ त थयो मख अ त थ लगायत अ य उपि थत व श ट अ त थह लाई अनसास ययोक या टरक सद य वजय स खडाल फलका ग छा दान गद वागत गन भएको थयो

काय मको उ घाटन थायी त न ध तथा क य अ य बाट पानसमा ब ी बा द आ दक व भानभ तको त वीरमा मा यापणबाट ग रएको थयो नपाल तथा अम रक राि य गीत गाएर काय मलाई अगा ड बढाइएको थयो भन आग तक पाहनह लाई ययोक या टरका अ य राज ठल वागत गन भएको थयो आ दक व भानभ त आचायको स त प रचय राजन थप लयाल दन भयो व श ट पाहनाह लगायत मख अ त थल वासमा रहर नपाल भाषासा ह यलाई उवरा गराउनमा अनसासको ठलो योगदान रहको भ द शभकामाना य त गन भएको थयो

काय ममा लोक दोहर का स ध गायक बमल डागीको स र बष य आमा पधनी डागी लाई दोस ला ओढाइ स मान ग रएको थयो काय ममा तयो गता मक बालक वता बाचन ग रएको थयो उ त तयो गतामा म ल ठ थम क वन शाह दो ा र रायन ठ त ा भएका थए यसप छ बय क क वता बाचनको काय म स प न भएको थयो पचास भ दा बढ क वह ल व भ न वषयमा आआ नो क वता गजल तथा हाइक बाचन गन भएको थयो काय मको अ यमा काय मका सभाप त पदम व वकमाल अनसासल वगत एक बषमा स प न गरको कायह को जानकार दद सभाको वसजन गन भएको थयो

१६ म र या डमा अनसासको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती नव नवा चतल लए सपथ

अ तराि य नपाल सा ह य समाजको वा षक साधारण सभा तथा दवकोटा जय ती भ यताका साथ स प न भएको छ | अम रकाको म र या ड रा यको बाि टमोरमा आइतवार आयोिजत उ त काय ममा हाल स प न अनसासको नवाचनबाट सन २०१६- २०१८ का ला ग नबा चत अ य पदम व वकमालाई मख नवाचन आय त तीथराज पा डल सपथ हण गराउन भएको थयो | अ य व वकमाल सपथ हण प चात काय ममा उपि थत अम रकाका ला ग उपा य काश नपाल र महास चव गोवधन पजालाई सपथ हण गराउन भएको थयो

अनसास बोड अफ ट का अ य डा याम काक ल नव नवा चत पदा धकार लाई बधाई तथा शभकामना दद अनसासको अ य पदम व वकमाको कायशल को शसा गन भयो | उहाल अ घ लो कायकालमा उ ल य काय गन सफल अ य व वकमास हत कायस म तका सब पदा धकार को सहयोग र स भावबाट अनसासको आगामी कायकाल प न सफल हन व वास य त गन भयो | उहाल ldquoछोर को बबाहका ला ग समत वाइको घर छ क छन हन हा ो चलन छrdquo भ नहद अनसासको आ नो घर नमाण आव यक रहको बताउद आफल उ त कायका ला ग पाच हजार डलर सहयोग गन घोषणा गन भयो | काय ममा सा ह यकार क ण धरावासील अनसासल अनवाद सा ह यलाई जोड दनपन स लाह दद आगामी दनमा अनसास वशष काय मका साथ तत होस भ न भयो | काय ममा अनसासका स थापक अ य होमनाथ सवद ल अनसासको बारमा चचा गद महाक व ल मी साद दवकोटाका बारमा काश पान भयो | नव नवा चत कायस म तल आगामी दनमा रा ा कायको नर तरता र अनसासको छ व उ च पान काम गरोस भ द उहाल अनसासको भवन नमाणका ला ग आफल प न पाच हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो | सा ह यकार गो व द गर रणाल नव नवा चत पदा धकार ह को पण सफलताको कामना गद महाक व दवकोटाको क वताक रताका बारमा बो न भयो | काय ममा अ य व वकमाल आगामी कायकालमा कह रा ो काम गरर अनसासको स दर इ तहास बनाउन ला ग पन बताउद अनसासको भवन नमाणका ला ग स मा आफल प न दई हजार डलर सहयोग गन बताउन भयो

सा ह यकार एच बी भ डार ल अनसासल गरका कामह र गनपन कामको चचा गद नवा चत पदा धकार को कायकाल सफलताको कामना गन भयो | अनसासलाई सहयोग गन ब भ न प प का तथा यि त व लाई शसा प दान ग रएको उ त काय ममा महास चव गोवधन पजा वारा तत ग रएको अनसासको वा षक तवदन तथा स चव काश नपालल तत गन भएको आ थक तवदनलाई सभाल अनमोदन गरको थयो

अनसास म र या ड या टरको सयोजनमा या टरका अ य भरत बराइल को अ य तामा स प न काय ममा भीम क टल वण भ डार मधकर अ धकार शव ला मछान लल ग ङ ततपाती पारसम ण ठ गणराज लइटल भवन वर ब जाड सजन ता ाकार कमला ओल लगायतल प न म त य तथा क वता वाचन गन भएको थयो

31

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

१७ य टनमा ldquoब ध जय तीrdquo तथा ldquoयग-क व स धीचरण ठ ज म-जय तीrdquo

अनसास य टन या टरल म २१ २०१७ का दन आयोजना गरको ब ध जय ती तथा यग-क व स धीचरण ठ ज म-जय ती भ यतासाथ स प न भएको छ सभाप त तथा अ य शष शमा तथा काय म सयोजक (उपा य ) मना पौडलल ब धको तमामा फल-ब ी चढाई काय मको उ घाटन गन भएको थयो सभाप त शमाल यगक व ठको त वीरमा मा यापण गरर यगक व बार छोटो चचा समत गनभएको थयो मना पौडलल ब धको जीवनीबार काश पान भएको सो काय ममा साधना शमा मोदनाथ सादा भा नरौला वदर दवाडीउषा प थी स मर प थी लगायतका क वता म तक र गीतह प न तत ग रएका थए

१८ अनसास नवाचन स म तको स ब ि त

स ब ि त

अ तराि य नपाल सा ह य समाज (अनसास) नवाचन स म त २०१६ ल अनसास वधानको धारा ६ को उपधारा १ बमोिजम क य कायकार स म त (२०१६ndash२०१८) को नवाचन सफलता पवक स प न गरको छ यस नवाचनमा अनसास अ य पदको को ला ग मा मतदान भएको छ भन अ सब पदह न वरोध नवा चत भएका छन यो नवाचनमा ज मा मददाताको स या ६९९ रहको थयो र स पण मतदाताह को नामावल नवाचन भ दा १ ह ता अगाव अनसासको आ धका रक वबसाईट मा का शत ग रएको थयो उ त मतदाता स याम य ५७० जनाको मत नवाचनमा खसको छ

चनाव प रणाम यस कार छ (१) अ य ndash पदम व वकमा ndash ा त मत ndash २९२ ( वजयी) कमला साई ndash ा त मत ndash २७८(२) व र ठ उपा य - राध याम लकाल नपाल(३) ीय उपा य ह ndash

(क) काश नपाल अम रका ndash उ र अम रका तथा या टन अम रका(ख) काश पौडल (माइला) जापान ndash ए सया(ग) डा पक ठ बलायत ndash यरोप(घ) भीमसन सापकोटा अ लया ndash अ लया तथा ओ स नया

(४) महास चव ndash गोबधन पजा अम रका(५) स चव ndash गणश घ मर अ लया(६) कोषा य ndash शाि तराम ढकाल अम रका(७) सद यह ndash

(क) स या पहाडी नपाल(ख) राज सटौला अम रका(ग) वकास ब ट अम रका

अ यमा हामीलाई यो नवाचन स प न गन उ साहपवक सहभागी जनाउन हन मतदाता उम वार बोड अफ ि ट अनसास क य कायकार स म त तथा मतदाता माणीकरणमा सहयोग गन हन स पण वयसवक साथीह लाई हा दक ध यवाद कट गदछ

नोटःndash मतदान गरका ५७० जना मददाताह को सची हन चाहमा दव जना उमदवार त न ध उपि थ त गराई नबाचन स म त र बओ ट को रोहबरमा हन स कनछ

ध यवाद

मख नवाचन आय त नवाचन आय त नवाचन आय त तीथराज पा डय भम काक बण भ डार

32

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 33

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

स ध जापानी कलाकार त चको करोयानागी को बा यकाल अझ यसमा प न ाथ मक तह अ ययनताकाको मरणलाई समटर तयार पा रएको प तक lsquoतो ो-चानrsquo जापानलगायतका कह दशका पाठकल तीन दशक भ दा अ घ न प ढसकका हन ल खका करोयानागील यो प तकमा आफलाई मख पा बनाएर त काल न जापानी समाज र व यालय तरको श ण प ध तलाई प कन यास गरको द ख छ यह प तक डा सरोज धतालल नपाल मा अनवाद गर ान व ान श क सहकार स था ल ल नपाल पाठक साम याएको छ

प तकको मख पा तोतोndashचानल कलमा सकका करा र द नक याकलापको ब ल ब तार लगाउदा लगाउद प तक स कएको छ तर

प तक स कस दा प न पाठकलाई कह कत कन कमी वा अपग ज तो महसस हदन प तकको अ धकाश अश तो ोndashचान अ ययन गन व यालय तोमोएगाकन र सो व यालयका ा यापक कोबायाशील ओगटका छन उनीह कह कत प न असा द भक ज तो ला दनन यस प तकको वषयब त एउटा सामा य ाथ मक व याययमा भइरहन नय मत क तका घटनाह न भए प न लखकको भावशाल

त तका कारण प दा कन लोक कथा उप यास ज तो ला छ जापानी समाजको त काल न समयको सो यथाथलाई अनवादक डा सरोज धतालल कह कत मन दएका छनन

तो ोndashचान प तक एउट बा लकाको ाथ मक तह अ ययनताकाको सामा य अनभवको त त मा हो ल खका करोयानागील प न यथाथलाई प तकमा वीकारक छन तर लखकल ज भन प न यो प तकल ाथ मक तहमा अ यापन गराउन श क श का र ाथ मक तहमा बालबा लका अ यन गद गरका अ भभावकह का ला ग ग म क पमा काम गन द ख छ मख पा तो ोndashचानको बालसलभतालाई ब न नस न व यालयल तो ोndashचानलाई न कासन गरको अस प दा हा ो समाजमा व याथ लाई श कल कानको जाल फ न गर कटको समाचार सजाय ददा अ पताल परयाइएका घटनाह को याद दलाउछ य त प तकमा भएको सम खाना र जमीनको खाना शीषकको मरणल बालबा लकामा स त लत आहारको मह व दसाउछ य त

प तकमा सम टएका ६८ उप शषकल क तीमा ६८ ओटा न तक श ा द छन यस बाहक प तक प दा क तखर आखामा आस र ओठमा म कान आउछ प ो न हदन अझ भारतका बाल श ासवी ाअर व द ग ताल त यो प तक प न हरक यि त ध य हनछ भनका छन

यो प तकको प हलो स करण सन १९८१ मा काशन भएको थयो दो ो व वय ध स हन ला दाको जापानी समाज र श ा प धती बार लए को यस प तकल काशनको प हलो वष म जापानमा ४५ लाख त ब गरको उ लख छ

स दश र ानको भ डार तो ो-चान

जनकराज थप लयाकाठमा डौ

34

प तक समी ा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ

सा हि यक स था प रचय

हरक अकमा एक सा हि यक स ठाको प रचय दन योजना अ तगत यो थ भमा यस पटक हामील

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo लाइ छनौट गरका छ

ldquoअ तराि य नपाल गजल म चrdquo एक प रचय

नपाल गजलको वकास ब तार र प र कारका ला ग दश वदशमा रहर नपाल सा ह य साधनामा सकय कह जझा टाह वारा सन

२०१२ मा थापना ग रएको अ तराि य नपाल गजल म च ल व वका डढ दजन मलकमा शाखा ब तार गर नपाल गजलको वकासमा काय गद आएको छ स थाका स थापक अ य गोव धन पजा र वतमान अ य घन ओझा हन यस म चल

थापनाकालदखी न दश वदशमा नपाल गजलको वकासका ला ग व भ न काय म गद आएको छ व स २०७१ मा अ तराि य

नपाल गजल महो सव व स २०७२ मा राि य गजल उ सव लगायत काय म स प न ग रसकको छ भन व भ न टाका क त

काशन प न गरको छ सो ह ममा यस स थाल नपाल गजलको वकासमा योगदान गन अ ज टालाई स मान प न गरको छ यस स थाल हालस मक गजलमा ठलो रा शको गजल तयो गता प न स प न गरको छ सो तयो गताको पर कार रासी कल ३००

२०० र १०० अम रक डलर रहको थयो व भ न अ तरालमा र व भ न थानमा म चल गजलस ब धी अ तकया र बहसको प न

आयोजना गद आएको छ

35

स तानको िज द धर थोर आमाको रहर मलमदा मलामी पाइदन वद शनको लहर मल

सग ब थ मना मदन चखवा र चखवी झपरद शन पाखरालाई खयाउन शहर मल

अ यारोको सा ा यमा ल टएक मातभ मराको बाि छन मखबाट नयनह को नहर मल

घाम पानीको बलसीमा ऐया आ थ गर प नपलाउछन पातह पीर तको हर मल

रङ च गी फल फ छन सजनाको बगचामा कवल ख छ जगतसग सगीत भन बहर मल

गजल

शारदा पाठकट सास अम रका

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा

अनसास दपण अ क ३ २०७३ य ठ 36

सहज पमा सब पाठक साम पयाउन उ द य राखर अनसास ल

काशन गद आइरहको अनलाइन स करणको यस दपण प काको ला ग आ नो रचना तथा लख सामा ी उपल ध गराउन हन सब सजकह मा स पादक समह आभार कट गदछ आगामी दनह मा प न यहाह को य त साथ र सहयोग जार रहन आशा गरका छ

साथ य द तपा पाठकह को आ नो लख रचना तथा त याह छन

भन हामीलाई हा ो ईमल ठगाना darpaninlsgmailcom मा उपल ध गराई भाषा स क त बधनमा टवा पयाउन सबमा अ पल

गदछ

- दपण टम

helliphellip अ यमा