÷ ò fiÜÜ ßcoastal.fisheries.go.th/v2/research/files/full/f152554.pdfสารบาญ...

เอกสารวชาการฉบบท ๑๕/๒๕๕๔

Technical Paper No. 15/2011

ความสมพนธระหวางปรมาณจลนทรยไนตรไฟองแบคทเรยตอคณภาพนาและ

ผลผลตของปลากะรงดอกแดง (Epinephelus coioides Hamilton,1822) ในระบบนาหมนเวยน

Relationship of Nitrifying Bacteria with Water Quality and Production of

Brown Spotted Grouper (Epinephelus coioides Hamilton,1822) in the Recirculation Aquaculture System

อรญญา อศวอารย Aranya Assava-aree วลรตน มสกะสงข Waleerat Musikasung

ยงยทธ ปรดาลมพะบตร Youngyut Predalumpaburt

สานกวจยและพฒนาประมงชายฝง Coastal Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries กระทรวงเกษตรและสหกรณ Ministry of Agriculture and Cooperatives

สานก

วจยและพฒ

นาประมงชายฝง

เอกสารวชาการฉบบท ๑๕/๒๕๕๔

Technical Paper No. 15/2011




Brown Spotted Grouper (Epinephelus coioides Hamilton,1822) in the Recirculation Aquaculture System

อรญญา อศวอารย Aranya Assava-aree วลรตน มสกะสงข Waleerat Musikasung

ยงยทธ ปรดาลมพะบตร Youngyut Predalumpaburt

สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวนาชายฝง Coastal Aquaculture Research Institute สานกวจยและพฒนาประมงชายฝง Coastal Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries

๒๕๕๔ 2011

รหสทะเบยนวจย 50-0303-50059-002

สานก



สารบาญ

หนา

บทคดยอ 1 Abstract 2 คานา 3 วตถประสงค 4 วธดาเนนการ 4 1. อปกรณและวธการศกษา 4 2. การเกบขอมล 5 3. การวเคราะหคณภาพนา 6 4. การวเคราะหขอมล 7 ผลการศกษา 7 1. ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย 7 2. คณภาพนา 8 3. การเจรญเตบโตและผลผลตปลากะรงดอกแดง 9 4. ความสมพนธระหวางปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพนา และอตราการเจรญเตบโต 10 วจารณผลการศกษา 11 คาขอบคณ 12 เอกสารอางอง 12

สานก



สารบาญตาราง ตารางท หนา 1 อตราการเจรญเตบโต ผลผลต อตราการรอดตายของปลากะรงดอกแดง 10 ในระบบนาหมนเวยน 2 คาเฉลย ( x ±SD) ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพนา และอตรา 10 การเจรญเตบโตของปลากะรงดอกแดงในแตละเดอน 3 ความสมพนธของปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย กลม Ammonia-Oxidizing Bacteria 11 (AOB) คณภาพนา และอตราการเจรญเตบโตของปลากะรงดอกแดงในระบบ นาหมนเวยน

สานก



สารบาญภาพ ภาพท หนา 1 แสดงชดการเลยงปลากะรงดอกแดงในระบบนาหมนเวยน 1 ชด 5 ประกอบดวย บอเลยง (A) ชด บาบด (B) และตาแหนงจดเกบตวอยาง 2 ตาแหนงหลมของ Microplate ทใชในการใสอาหารและนาตวอยาง 6 3 ทดสอบการเกดปฏกรยาไนตรฟเคชนของแบคทเรย 6 กลม Ammonia-oxidizing bacteria 4 แสดงปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) 7 ในระบบนาหมนเวยน 5 แสดงปรมาณแอมโมเนยในระบบการเลยงนาหมนเวยน 8 6 แสดงปรมาณไนไตรท ในระบบการเลยงนาหมนเวยน 8 7 แสดงปรมาณไนเตรท ในระบบการเลยงนาหมนเวยน 9

สานก





อรญญา อศวอารย* วลรตน มสกะสงข และยงยทธ ปรดาลมพะบตร

สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

บทคดยอ

จากการศกษา ความสมพนธระหวางปรมาณจลนทรยไนตรไฟองแบคทเรย ตอคณภาพน า และผลผลตปลากะรงดอกแดงในระบบน าหมนเวยนขนาด 5 ลกบาศกเมตร จานวน 3 ชด ทน าหนกปลาเรมตนเฉลย 925.5±338.8 กรมตอตว ความหนาแนน 6 ตวตอลกบาศกเมตรหรอ 30 ตวตอบอ ใหอาหารปลาสดวนละมอ กนจนอมเปนระยะเวลา 5 เดอน พบวา ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonium oxidizing bacteria (AOB) เทากบ 2.096-60.320 MPNตอมลลลตร ในขณะทไมสามารถวเคราะหปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite oxidizing bacteria (NOB) ไดในระบบการเลยงตลอดการทดลอง คณภาพน าระหวางการเลยง ไดแก ปรมาณแอมโมเนยรวม คาพสยระหวาง 0.061-1.179 มลลกรมตอลตร ในขณะทไนไตรท -ไนโตรเจน และไนเตรท-ไนโตรเจนมพสยอยระหวาง 0.013-1.532 และ 5.220-88.975 มลลกรมตอลตรตามลาดบ เ ม อสนสดการทดลอง พบวา ปลากะรงดอกแดง อตราการเจรญเตบโตเฉลย 6.2±2.7 กรมตอวนตอตว อตราการเปลยนอาหารเปนเนอ เทากบ 4.1 ผลผลต 11.1 กโลกรมตอลกบาศกเมตร และอตรารอดตาย 100 เปอรเซนต

ความสมพนธของปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) พบวามความสมพนธเชงบวก กบแอมโมเนย และอตราการเจรญเตบโต โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ 0.731 และ 0.503 ตามลาดบ อยางไรกตาม ปรมาณ AOB มความสมพนธเชงลบ กบไนไตรท และไนเตรท โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ -0.067 และ -0.831 ตามลาดบ คาสาคญ : ไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพนา ผลผลต ปลากะรงดอกแดง ระบบนาหมนเวยน *ผรบผดชอบ : ถ. เกาแสน ซ.๑ ต.เขารปชาง อ.เมอง จ.สงขลา ๙๐๐๐๐ โทร. ๐ ๗๔๓๑ ๑๘๙๕ E-mail : [email protected]

สานก




Spotted Grouper (Epinephelus coioides Hamilton,1822) in the Recirculation Aquaculture System

Aranya Assava-aree* Waleerat Musikasung and Youngyut Predalumpaburt Coastal Aquaculture Research Institute

Abstract

The study on relationship of nitrifying bacteria with water quality and production of spotted

grouper was conducted in three sets of 5 m3 Recirculating Aquaculture System (RAS). Grouper of initial average body weight 925.5±338.8 g/inds was stocked at density of 6 inds/m3 or 30 inds/pond and grew with fresh feed for a period of 5 months. Results showed that Ammonium oxidizing bacteria (AOB) was found in the range of 2.096-60.320 MPN/l while Nitrite oxidizing bacteria (NOB) were not determined through out the study period. Water quality was found that ammonia was in range of 0.061-1.179 mg/l while nitrite and nitrate were in ranges of 0.013-1.532 and 5.220-88.975 mg/l, in respectively. At the end of the study average growth rate of grouper was about 6.2±2.7 g/inds/day while food conversion rates (FCR), production and survival rate were 4.1, 11.1 kg/m3and 100 %, respectively.

A number of Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) was found in positive relationship with ammonia and fish production at the correlation coefficient values of 0.731 and 0.503, in respectively. However, the relationship was negative with nitrate and nitrite at the correlation coefficient values of -0.067 and -0.83, in respectively.

Key words : nitrifying bacteria, water quality, production, grouper, recirculating aquaculture system *Corresponding author : Kaosan Rd. Soi.1 T.Khaorupchang Muang Songkhla 90000 Tel. 0 7431 1895 E-mail : [email protected]

สานก



คานา

ในอดตการเพาะเลยงสตวน าใชแนวทางในการแกปญหาคณภาพน าทเกดขนในบอเลยงโดยการเปลยนถายน า มการใชสารเคมตางๆ เพอปรบปรงคณภาพน าโดยไมคานงถงผลกระทบทจะตามมาภายหลง และการตกคางในสตวน า โดยเฉพาะการใชยาปฎชวนะเพอฆาเชอโรคในบอเลยงสตวน าทจะสงผลเสยและอนตรายตอผบรโภค (Shariff et al., 2001) ปจจบนการเพาะเลยงสตวน าไดใหความสาคญของการบาบดน าทางชวภาพซงเปนการทางานของจลนทรยหลายชนดโดยเฉพาะแบคทเรย เปนปจจยหนงทชวยสนบสนนและควบคมสารอาหาร คณภาพน า โรค และผลกระทบตอสงแวดลอม (Moriarty, 1997) และมแบคทเรยมากมายหลายชนดทชวยในขบวนการยอยสลายสารตางๆ เพอใหมการหมนเวยนของสารอาหารประเภทตางๆ ซงแบคทเรยทพบในน ามทงชนดและจานวนแตกตางกนไปขนอยกบสภาพแวดลอมตางๆ และสารทละลายปะปนอยในนา

การจดการเพาะเลยงสตวน าอยางมประสทธภาพและยงยน ตองมระบบการบาบดน า ทมประสทธภาพ เชน ระบบบาบดนาทงแบบผสมผสาน (Integrated treatment system) ระบบบาบดนาทงโดยใชถงกรองชวภาพ (Biological treatment system) (กรมควบคมมลพษ, 2544) เปนตน จลนทรยบางชนด มบทบาทสาคญในการลดความเปนพษตางๆ ใหมปรมาณทไมเปนอนตรายตอสตวน าและกระทบตอสภาพแวดลอม แบคทเรยบางชนดจะเกยวของกบการบาบดสารอาหาร โดยจะมลกษณะความตองการสารอาหารและสภาพการเจรญเตบโตแตกตางกน เชน การทางานของจลนทรยในกลม Heterotroph ตองการสารอนทรย สวนจลนทรยในกลม Nitrifying bacteria หรอ Denitrifying bacteria ตองการอนนทรยไนโตรเจน เปนตน

แบคทเรย ทพบในนามทงชนดและจานวนแตกตางกนไปขนกบสภาพแวดลอมตางๆ และสารอาหารทละลายอยในน า แบคทเรยไนตรไฟองมกระบวนการ แบงออกเปน 2 กลมใหญๆ ดวยกนคอ กลมทออกซไดซแอมโมเนยใหกลายเปนไนไตรท เรยกกลมนวา Ammonia oxidizing bacteria (AOB) และกลมทออกซไดซไนไตรทใหกลายเปนไนเตรท เรยกกลมนวา Nitrite oxidizing bacteria (NOB) (Focth and Verstraete, 1997)

ในการเพาะเลยงสตวน าดวยระบบน าหมนเวยนบาบดทางชวภาพ ตองการบาบดคณภาพน าพวกสารอาหาร (Nutrient) เชนกน โดยเฉพาะอยางยง แอมโมเนย ทมาจากการขบถายของปลาและอาหารทเหลออยในระบบ จากการทดลองของ Kim et al. (2000) พบวาในระบบบาบดน าแบบหมนเวยนทม hydrolic retention time 0.3 ชวโมง สามารถดงแอมโมเนยออกจากระบบไดถง 82 g NH4-N/m3 ตอวน อยางไรกตามยงมการสะสมอยของสารอาหารเหลออยในระบบ ซงถกจลนทรยในน าสามารถดงไปใชได ทาใหเกดการเปลยนแปลงคณภาพน าภายในระบบน าหมนเวยน โดยเฉพาะปรมาณจลนทรย แตทงนขนอยกบปจจยตางๆ เชน ปรมาณความตองการออกซเจนเพอการออกซไดซแอมโมเนยเปนไนเตรท มความตองการโดยเฉลยประมาณ 4.33 มลลกรมออกซเจนตอมลลกรมแอมโมเนย เพอใชสาหรบการออกซไดซแอมโมเนยเปนไน

สานก



ไตรท 3.22 มลลกรมและสาหรบการออกซไดซไนไตรทเปนไนเตรท 1.11 มลลกรมออกซเจนตอมลลกรมไนไตรท (ธระ, 2539) โดยปรมาณออกซเจนทตองการนจะทาใหปรมาณแบคทเรยไนตรไฟองเพมขน 0.13 มลลกรม (เกรยงศกด, 2543)

งานวจยครงนเปนการศกษาถงความสมพนธของปรมาณจลนทรยไนตรไฟองแบคทเรย ตอคณภาพน าและผลผลตจากการเลยงปลากะรงดอกแดงในระบบน าหมนเวยน ทมการบาบดทางชวภาพ ซงผลการศกษาครงนนาไปสการหาแนวทางในการประยกตใชสาหรบการจดการการเลยงสตวน าในระบบน าหมนเวยน หรอพฒนาระบบการเลยงใหมผลผลตสง หรอปรบปรงพฒนาจลนทรยทมความสามารถในการบาบดนาเสย

วตถประสงค

1. ศกษาความสมพนธระหวางปรมาณจลนทรยไนตรไฟองแบคทเรยตอคณภาพนา 2. ศกษาความสมพนธระหวางปรมาณจลนทรยไนตรไฟองแบคทเรยตออตราการเจรญเตบโตของปลา

กะรงดอกแดง

วธดาเนนการ 1. อปกรณ และวธการศกษา

1.1 ระบบน าหมนเวยนในการเลยงปลากะรงดอกแดงใชบอเลยงเปนบอคอนกรต ขนาด 5

ลกบาศกเมตร พรอมชดบาบดปรมาตรบอละ 7 ลกบาศกเมตร จานวน 3 ชด คดเปน 140 เปอรเซนตของบอเลยง การจดการบอทดลองในชดระบบน าหมนเวยน ในแตละบอทดลอง ใชปมดดน าจากบอเลยงเพอไปยงบอบาบด และบอพก อตราการหมนเวยนของน า 800 เปอรเซนตตอวนตอปรมาตรน าในบอเลยง 5 ตน ซงในระบบบาบดไดนาอวนมาใชเปนทยดเกาะของแบคทเรยเพอการบาบดคณภาพน า มพนทผวแตละชดบาบดหรอแตละบอ จานวน 2,000 ตารางเมตร

1.2 ทดสอบระบบบาบดน า โดยใหระบบบาบดหมนเวยนน ากอนการทดลอง 1 สปดาห ตรวจเชคปรมาณ จลนทรยไนตรไฟองแบคทเรยเรมตนและคณภาพน าใหเหมาะสมกอนนาปลาลงเลยง และเตรยมพนธปลากะรงดอกแดง ฝกการกนอาหารและปรบสภาพกบสงแวดลอม

1.3 ทาการชงวดปลาเพอนาลงเลยงทดลอง ในบอคอนกรตจานวน 30 ตวตอบอหรอ 6 ตวตอลกบาศกเมตร ขนาดนาหนกเรมตนเฉลย 925.5±338.8 กรมตอตว ใหอาหารเมดสาเรจรป วนละมอกนจนอม

สานก



ภาพท 1 แสดงชดการเลยงปลากะรงดอกแดงในระบบนาหมนเวยน 1 ชดประกอบดวย บอเลยง (A) ชด บาบด (B) และตาแหนงจดเกบตวอยาง 2. การเกบขอมล

2.1 เกบตวอยางนาในแตละบอ ๆ โดยเกบในบอเลยง 1 จดบอบาบด 1 จดและบอพกน า 1 จดทระดบ

ความลก 50 เซนตเมตรจากผวน า (ดงแสดงในภาพท 1) ทก 2 สปดาห วดคณภาพน าทวไปในระบบ โดยวดความเคมดวยเครองวดความเคม (Salinity Refractometer; NOW 508) วดอณหภมและออกซเจน ดวยเครองวดออกซเจน (YSI model 57) วด pH วดดวยเครองวด pH (WTW)

2.2 วดปรมาณสารประกอบอนนทรยไนโตรเจนในตวอยางน าทผานการกรองดวย กระดาษกรอง GF/C และเกบแชแขงไวทอณหภม -20 องศาเซลเซยส จนกวาจะนาตวอยางมาวเคราะห ซงวเคราะหหาปรมาณแอมโมเนยรวมดวยวธ modified indophenol (Sasaki and Sawada, 1980) วเคราะหไนไตรท โดยใชวธ Diazotization (Bendschneider and Robinson, 1952) และวเคราะหไนเตรทโดยนาตวอยางน าผาน cadmium reduction column (APHA. 1985)

2.3 ศกษาปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) และไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite-Oxidizing Bacteria (NOB) ในระบบแตละบอทศกษา ทก 2 สปดาห คานวณปรมาณแบคทเรยดวยวธ Most - Probable - Number (MPN) (Alexander and Clark, 1965) โดยเกบตวอยางน าเพอ วเคราะหหาปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย ในน าโดยวธคานวณปรมาณ Ammonia-oxidizing bacteria โดยใชอาหารเลยงเชอ Watson,s medium นาไปบมทอณหภม 28 องศาเซลเซยส เปนเวลา 21 วน จากนนนามาทดสอบการเกดปฏกรยาไนตรฟเคชน ของ Ammonia-oxidizing bacteria ดวย 0.2 เปอรเซนตของ Diphenylamine ในกรดซลฟรกเขมขน และหาปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite-oxidizing bacteria โดยใชอาหารเลยงเชอ Nitrite oxidizing bacteria นาไปบมทอณหภม 28 องศาเซลเซยส เปนเวลา 21 วน

A บอเลยง B ชดบาบดนา

จดเกบตวอยางนา จดท 3 นาออกหลงการบาบดจดเกบตวอยางนา จด

ท 1 นาในบอเลยง

จดเกบตวอยางนา จดท 2 นาเขากอนการบาบด

สานก



จากนนนามาทดสอบการเกดปฏกรยาไนตรฟเคชน ของ Nitrite-oxidizing bacteria โดยหยด Griess-Ilosvay regent สงเกตการเกดปฏกรยา แลวบนทกผล นาคาไปเทยบกบตารางเพอคานวณหาปรมาณแบคทเรย

ภาพท 2 ตาแหนงหลมของ Microplate ทใชในการใสอาหารและนาตวอยาง

ภาพท 3 ทดสอบการเกดปฏกรยาไนตรฟเคชนของแบคทเรยกลม Ammonia-oxidizing bacteria 2.4 ทาการชงวดปลาทกตว เดอนละครง ตลอดระยะเวลาการทดลองทงสน 5 เดอน นาขอมลทไดหา

คาอตราการเจรญเตบโต อตรารอด อตราการแลกเนอ และผลผลตสดทายเมอสนสดการทดลอง 3. การวเคราะหคณภาพนา

3.1 แอมโมเนยรวมวเคราะหดวยวธ Modified indophenol blue (Sasaki and Sawada, 1980) 3.2 ไนไตรทและไนเตรท วเคราะหดวยวธ Diazotization (Strickland and Parsons, 1972)

สานก



3.3 ไนโตรเจนรวม (Total Nitrogen; TN) และฟอสฟอรสรวม (Total Phosphorus : TP) ดวยวธเปอรซลเฟตออกซเดชน (Grasshoft et al.,1983) 4. การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลหาความสมพนธระหวางปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพน า และการ

เจรญเตบโตของปลากะรงดอกแดง แบบ Pearson Correlation Coefficient โดยใชโปรแกรม SPSS version 10

ผลการศกษา 1. ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย

จากการศกษา พบวา ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย ในระบบการเลยงน าหมนเวยน มการเปลยนแปลงโดยระยะแรกของการเลยงปลากะรงดอกแดง โดยปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) มการเจรญเตบโตเพมจานวนตงแตสปดาหท 2 และมการเปลยนแปลงขนลงสลบกนจนถงสปดาหท 12 ของการศกษา และลดจานวนลงในสปดาหท 13 จนสนสดการทดลอง ซงชวงคาพสยของปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) เทากบ 2.749 – 20.435

MPN/ml สวนไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite-Oxidizing Bacteria (NOB) ไมสามารถวเคราะหปรมาณ ไดในระบบการเลยงตลอดการทดลอง ดงภาพท 4

ภาพท 4 แสดงปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) ในระบบนา หมนเวยน

สานก



2. คณภาพนา

2.1 แอมโมเนย ผลจากการตรวจวดคณภาพน าระหวางการศกษา พบวา ปรมาณแอมโมเนย มชวงของคาพสยเฉลย เทากบ 0.097 – 0.461 มลลกรมตอลตร ในบอเลยงจะมปรมาณแอมโมเนยสงกวาในระบบบาบดและบอพก การเปลยนแปลงปรมาณแอมโมเนย พบวาในชวงเรมตนของการเลยงจะตา และหลงจากนนจะคอยๆ เพมขนบางชวงโดยเฉพาะในบอเลยง สวนบอบาบดและบอพกน าปรมาณแอมโมเนยมแนวโนมคอยๆ ลดลง ดงภาพท 5

ภาพท 5 แสดงปรมาณแอมโมเนยในระบบการเลยงนาหมนเวยน 2.2 ไนไตรท ผลจากการวเคราะหคณภาพน าตลอดระยะการศกษา พบวา มชวงของคาพสยเฉลย เทากบ 0.016 – 0.140 มลลกรมตอลตร ปรมาณไนไตรททงในบอเลยงและระบบบาบดมการเปลยนแปลงโดยในระยะเรมการทดลองจะมคาตาจนถงสปดาหท 18 แลวเพมขนเมอสปดาหท 20โดยมคาเทากบ 0.764 มลลกรมตอลตร หลงจากนนกลดลง ดงภาพท 6

ภาพท 6 แสดงปรมาณไนไตรท ในระบบการเลยงนาหมนเวยน

สานก



2.3 ไนเตรท ผลจากการวเคราะหคณภาพน าตลอดการศกษา พบวา มชวงของคาพสยเฉลย เทากบ 13.82 – 78.84 มลลกรมตอลตร ปรมาณไนเตรททงในบอเลยงและระบบบาบด มแนวโนมเพมขน และจะสงเมอชวงสดทายของการศกษา ดงภาพท 7

ภาพท 7 แสดงปรมาณไนเตรท ในระบบการเลยงนาหมนเวยน

3. การเจรญเตบโต และผลผลตปลากะรงดอกแดง

จากการศกษา พบวา อตราการเจรญเตบโตเฉลยของปลากะรงดอกแดงทเลยงในระบบน าหมนเวยน ท ง 3 บอ ตลอดระยะเวลา 5 เดอน เทากบ 5.9-6.6 กรมตอวนตอตว เฉลย 6.2 ± 2.7 กรมตอวนตอตว เปอรเซนตน าหนกเพม เทากบ 91.39 – 107.65 เปอรเซนต เฉลย 100.46 ± 8.3 เปอรเซนต อตราการแลกเนอ เทากบ 4.07- 4.17 เฉลย 4.11±0.1 อตราการรอดตาย เทากบ 100 เปอรเซนต ผลผลตเทากบ 10.3-11.8 กโลกรมตอลกบาศกเมตร เฉลย 11.1 ± 0.8 กโลกรมตอลกบาศกเมตร (ตารางท 1)

สานก



ตารางท 1 อตราการเจรญเตบโต ผลผลต อตราการรอดตายของปลากะรงดอกแดงในระบบนาหมนเวยน

คาเฉลยการเจรญเตบโต บอ

1 2 3 เฉลย นาหนกปลาเรมตน (กรมตอตว) 968.2±321.0 980.0±430.0 828.3±226.4 925.5±338.8 นาหนกปลาสดทาย (กรมตอตว) 1959.0±544.1 1875.6±755.3 1720.0±508.0 1851.5±615.1ผลผลต (กโลกรมตอลกบาศกเมตร) 11.8 11.3 10.3 11.1±0.8 อตราการเจรญเตบโต (กรมตอตวตอวน) 6.6±2.0 6.0±2.1 5.9±4.4 6.2±2.7 เปอรเซนตน าหนกเพม (%) 102.33 91.39 107.65 100.46±8.3 อตราการแลกเนอ (FCR) 4.07 4.17 4.08 4.11±0.1 อตราการรอดตาย (เปอรเซนต) 100 100 100 100

ตารางท 2 คาเฉลย ( x ±SD) ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพน า และอตราการเจรญเตบโตของปลา

กะรงดอกแดงในแตละเดอน

ระยะเวลา เดอน 1 เดอน 2 เดอน 3 เดอน 4 เดอน 5

ไนตรไฟองแบคทเรย (AOB) 14.876 ± 9.832 19.841 ±27.480 18.966 ± 21.070 6.777 ± 5.432 3.566 ± 1.550

แอมโมเนย (มลลกรมตอลตร) 0.436 ± 0.053 0.349 ± 0.194 0.509 ± 0.375 0.105 ± 0.039 0.274 ± 0.188

ไนไตรท (มลลกรมตอลตร) 0.106 ± 0.530 0.038 ± 0.031 0.076 ± 0.132 0.015 ± 0.007 0.102 ± 0.134

ไนเตรท (มลลกรมตอลตร) 15.65 ± 3.17 20.91 ± 7.40 22.21 ± 9.81 31.30 ± 10.46 57.53 ± 20.14

ฟอสเฟต (มลลกรมตอลตร) 3.932± 1.238 4.286 ± 1.528 5.633 ± 2.301 5.189 ± 1.551 8.748 ± 2.082

ไนโตรเจนรวม (มลลกรมตอลตร) 20.489 ± 2.156 21.568 ± 8.664 26.959 ± 10.675 31.516 ± 8.945 65.061 ± 15.387

ฟอสฟอรสรวม (มลลกรมตอลตร) 4.64 ± 1.34 4.67 ± 1.71 6.39 ± 2.53 6.16 ± 1.60 12.22 ± 2.49

อตราการเจรญเตบโต (%) 12.09 ±1.47 15.25 ± 3.02 24.63 ± 7.00 7.73 ± 5.16 15.80 ± 4.09

4. ความสมพนธระหวางปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย คณภาพนา และอตราการเจรญเตบโต

4.1 ความสมพนธระหวางไนตรไฟองแบคทเรยกบคณภาพน า พบวา ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) มความสมพนธในเชงบวกกบแอมโมเนย โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ 0.731 และมความสมพนธในเชงลบกบไนไตรท ไนเตรท ฟอสฟอรสรวม และไนโตรเจนรวม โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ -0.067,-0.831,-0.701,-0.746 และ -0.801 ตามลาดบ

สานก



สวนปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite-Oxidizing Bacteria (NOB) ไมสามารถตรวจหาปรมาณไดในระหวางการเลยงตลอดการทดลอง (ตารางท 3) 4.2 ความสมพนธระหวางไนตรไฟองแบคทเรยกบอตราการเจรญเตบโต พบวา ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) (ตารางท 3) มความสมพนธในเชงบวกกบอตราการเจรญเตบโต โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ 0.503 ทงนเนองมาจากไนตรไฟองแบคทเรยสามารถควบคมคณภาพน าในระหวางการเลยงใหอยในเกณฑด จงมผลตออตราการเจรญเตบโต ของปลากะรงดอกแดง ดตามไปดวย ซงเปนกลไกความสมพนธทางออมทเกยวเนองกน

ตารางท 3 ความสมพนธของปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย กลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) คณภาพนา และอตราการเจรญเตบโตของปลากะรงดอกแดงในระบบนาหมนเวยน

คาความสมพนธ AOB

(MPN/ml) NH4

(mg/l) NO2

(mg/l) NO3

(mg/l) PO4

(mg/l) TN

(mg/l) TP

(mg/l) Growth rate (%)

AOB (MPN/ml) 1

NH4(mg/l) 0.731 1

NO2 (mg/l) -0.067 0.599 1

NO3 (mg/l) -0.831 -0.473 0.200 1

PO4 (mg/l) -0.701 -0.234 0.344 0.957 1

TN (mg/l) -0.801 -0.356 0.337 0.989 0.977 1

TP (mg/l) -0.746 -0.258 0.394 0.970 0.993 0.993 1

Growth rate (%) 0.503 0.775 0.374 -0.055 0.218 0.026 0.139 1

วจารณผลการศกษา

จากการศกษาความสมพนธ ของปรมาณไนตรไฟองแบคทเรย พบวา ปรมาณไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) มความสมพนธในเชงบวกกบแอมโมเนย และอตราการเจรญเตบโต กลาวคอ ในบอเลยงมสารอาหารและมการขบถายของเสยเพอการเจรญเตบโตของปลากะรงดอกแดงทาใหเกดแอมโมเนยขนในบอเลยง และ Boyd (1985) พบวา สตวน าจะนาอนทรยคารบอนในอาหารไปใชเพยง 30-50% ทเหลอจะสะสมอยในบอ และชวงนทาใหเกดขบวนการไนตรฟเคชนโดยไนตรไฟองแบคทเรยในกลม AOB เพอออกซไดซแอมโมเนยเปนไนไตรทตอไป สวนไนตรไฟองแบคทเรยกลม NOB ไมสามารถตรวจพบไดในระหวางการทดลอง อาจเนองมาจากในน ามปรมาณออกซเจนไมเพยงพอ หรอ

สานก



ปรมาณไนไตรททนอยเกนไป จงทาใหแบคทเรยกลมนมการเจรญเตบโตชา หรอไมมทยดเกาะ เพราะไนตรไฟองแบคทเรยกลม Nitrite-Oxidizing Bacteria (NOB) จะอยในน าไดนอยกวาไนตรไฟองแบคทเรยกลม Ammonia-Oxidizing Bacteria (AOB) แตจะพบไดมากทพนผววสดกรอง ซงสอดคลองกบการศกษาของ ณฐพร (2545) พบวา การเตบโตของแบคทเรยชนด NOB มการเตบโตชา เนองมาจาก ปรมาณไนไตรททนอยเกนไป ไมเพยงพอในการเจรญเตบโต หรออาจมสาเหตมาจากสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมตอการเตบโต ทงนอาจจะตองมการเพมเชอจลนทรย หรอควรมการจดปจจยตางๆ ใหเหมาะสมกบการเจรญของจลนทรย เชน การใหอากาศทเพยงพอ ยงใหอากาศมากการยอยสลายของเสยยงเกดไดด นอกจากนการปรบคาความเปนกรด-ดาง (pH) ของน าใหเหมาะสม โดยทวไปจลนทรยทางานไดดในชวง pH 7.0 - 8.2 จงมการปรบสภาพน าดวยวสดปนตางๆ เพอให pH อยในชวงดงกลาว (Shariff et al., 2001) และการเพมพนทผวในการบาบด และความเหมาะสมของอตราการหมนเวยนน า จากการศกษาของอรณวรรณและคณะ (2545) พบวาผลของอตราการหมนเวยนของนาตอการเรงการกาจดแอมโมเนย และไนไตรท

ดงนนจงตองทาการศกษาเพมเตมถงปรมาณแบคทเรยทอยตามพนผววสดกรองดวย หรออาจจะมการเพมเชอจลนทรยลงในระบบการทดลอง เพอปรบใหระบบมประสทธภาพมากขน

คาขอบคณ

คณะผวจยขอขอบพระคณผอานวยการสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง (ผอ.นพดล ภวพานช และ ผอ. คมน ศลปาจารย) ทชแนะแนวทางและใหการสนบสนนการดาเนนงานทดลองเปนอยางดยง ขอบคณเจาหนาทกลมงานวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝงทกทานทมสวนรวมใน การศกษาทดลอง จนเสรจสน และขอขอบคณทานคณะกรรมการวชาการของสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝงและคณะกรรมการวชาการสานกวจยและพฒนาประมงชายฝงทกทาน ทใหความกรณาตรวจแกไข และใหคาแนะนาอนเปนประโยชน จนทาใหเอกสารวชาการฉบบนสมบรณยงขน

เอกสารอางอง

กรมควบคมมลพษ. 2544. การจดการและแกไขปญหาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง. ฝายมลพษทางทะเล กอง

จดการคณภาพนา กรมควบคมมลพษ. เกรยงศกด อดมสนโรจน. 2543. วศวกรรมการกาจดน าเสย เลม 4. มหาวทยาลยรงสต. กรงเทพมหานคร.

645 หนา. ณฐพร ซายเกลา. 2545. การศกษาประชากรของแบคทเรยไนตรไฟองดวยไมโครเทคนคสาหรบการหาเอมพ

เอนในการบาบดสารประกอบไนโตรเจนในนาทงจากการเพาะเลยงกงทะเลในระบบไบโอฟลเตอร. ปญหาพเศษทางชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. 40 หนา.

สานก



ธระ เกรอต. 2539. วศวกรรมน าเสย : การบาบดทางชวภาพ. สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กรงเทพมหานคร. 605 หนา. สมรกษ รอดเจรญ. 2549. การบาบดน าเสยจากการเลยงปลาตโดยวธทางชวภาพ. รายงานการประชม

วชาการประจาป 2549 กรมประมง. วนท 25 - 27 กรกฎาคม 2549. ณ หองประชมกรมประมง. กรงเทพมหานคร. หนา 378 - 394. อรณวรรณ หวงกอบเกยรต, กรรณกา ศรปญญา, ศรวฒน คเจรญไพบลย และธระ เลกชลยทธ. 2545. การ

กาจดสารประกอบไนโตรเจนดวยกระบวนการไนตรฟเคชนและดไนตรฟเดชนโดยระบบตรงเซลลในบออนบาลกงและตเลยงสตวน า. รายงานการวจยฉบบสมบรณ. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพ. 319 หนา.

Alexander, M. and Clark, F. 1965. Nitrifying bacteria. In Methods of soil analysis Madison, Wisconsin,1477 p.

APHA. 1985. Standard method for the examination of water and wastewater. 15th edition. New York: American Public Health Publishers. 1134 pp.

Boyd C.E. 1985. Water Quality in Ponds for Aquaculture Auburn University, Alabama. 482 pp. Focth, D.D. and Verstraete, W. 1997. Biochemical ecology of nitrification and denitrification. Adv.

Microbial Eco. 1:136-214. Grasshoff, K., K. Kremling and M. Ehrhardt. 1983. Methods of seawater analysis. In Editor: 3rd. WILEY- VCH Verlag GmbH: NewYork. 407-419. Kim, S.C., I. Kong. , B. Lee. , L. kang , M. Lee and K. H. Suh. 2000. Removal of ammonium nitrogen-N

from a recirculation aquaculture system using a immobilized nitrifies. Aquaculture Engineering 21 (2000) 139-150.

Moriaty, D.J.W. 1997. The role of microorganism in aquaculture ponds. Aquaculture. 155 : 333-349. Sasaki, K. and Y. Sawada. 1980. Determination of ammonia in estuary. Bulletin of Japanese Society of Science and Fisheries, 46: 319-321. Strickland, J.D.H. and T. Parsons. 1972. A practical handbook of seawater analysis. Fish. Res. Bd.

Canada, 167 (2ndEd.). Ottawa. 284 pp.

Shariff, M., Yusoff, F.M. and Sinivasa Rao, P.S. 2001. The effectiveness of a commercial microbial product in poorly prepared tiger shrimp, Penaeus monodon (fabricius) pond. Aqua. Res. 32 : 181- 187.

สานก



÷ ò fiÜÜ ßcoastal.fisheries.go.th/v2/research/files/full/f152554.pdfสารบาญ...

Documents