ปรญญานพนธ 

เรอง 

ภาพตวแทนของไทยในเรอง 『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 

 

 

 

โดย 

นางสาวตาณตา เตยงทอง 

500110443

คณะมนษยศาสตร ภาควชาภาษาตะวนออก สาขาวชาภาษาญปน

ประจาปการศกษา 2553

มหาวทยาลยเชยงใหม

สารบญ บทท 1 บทนา 1.1 ทมาและความสาคญ 1 1.2 วตถประสงค 1 1.3 ขอบเขตของการศกษา 1

1.4 คาถามของงานวจย 2 1.5 วธการเกบขอมล 2 บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมและทฤษฎทเกยวของ 2.1 ทฤษฎภาพตวแทน 3

2.2 ทฤษฏขยายตวในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (南進論) 5 2.3 เรองยอ『チェンマイの首』 8

บทท 3 ผลการเกบขอมลและวเคราะหขอมล 3.1 ขอความทเกยวกบเมองไทยจากเรองチェンマイの首 และวเคราะหขอมล 10 บทท 4 บทสรปและขอเสนอแนะ 23 บรรณานกรม 26

คานา

ปรญญานพนธ เรอง ภาพตวแทนของไทยในงานวรรณกรรมเรอง 『チェンマイの首』ของ 中村

敦夫 ฉบบนเปนสวนหนงของกระบวนวชาสดทายทมงเนนใหนกศกษานาความรทไดเลาเรยนมา มา

ประยกตใช ของสาขาวชาภาษาญปน คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม จดทาขนโดย นางสาวตาณตา

เตยงทอง รหสนกศกษา 500110443

เนองดวยตวศกษาเรยนในสายวรรณคด จงไดทาการศกษาในเรองงานวรรณกรรมดงกลาว และ

เพอใหสอดคลองกบสงคม จงนาทฤษฏทางสงคมอยางนนชนรงมาใช ผสนใจสามารถหาอานไดในตว

รายงาน แตเนองดวยผศกษาเปนคนไทย อาจมขอบกพรองยามแปลจากภาษาญปนมาเปนภาษาไทย กขอให

ระมดระวงในการอาน

และขอขอบคณอาจารยพนดา และอาจารยโอตะ ผเปนอาจารยทปรกษาชวยใหขอเสนอแนะทาให

รายงานเลมนคลอดออกมาและหวงเปนอยางยงวารายงานเลมนจะเปนตวอยางใหแกผอนไมมากกนอยตอไป

ตาณตา เตยงทอง

500110443

บทท 1 บทนา 1.1. ทมาและความสาคญ ไทยและญปนตดตอคาขายกนมานานกวา 600 ป และเรมความสมพนธทางการทตอยางเปนทางการไดกวา 120 ปแลว ทญปนนนมงานวจยจานวนมากเกยวกบเมองไทย ในขณะทไทยมงานวจยเกยวกบญปนคอนขางนอย และยงในดานวรรณกรรม วรรณกรรมของไทยทมชอเสยงและเขยนเกยวกบญปนมนอยยงกวา ในขณะทญปนนนมนกเขยนมชอเสยงหลายทานทเขยนงานวรรณกรรมเกยวกบเมองไทยอยางตอเนอง อยางงานในชวงกอนสงครามโลกครงทสองของ三島由紀夫 เรอง『豊饒の海』 ซงมสภาคและภาคทเขยนเกยวกบเมองไทยคอภาค 3 ชอภาควา『暁の寺』 เนอเรองโดยยอคอ ตวเอกชายชาวญปนพบรกกบเจาหญงไทยทไดรบการยนยนแลววาเปนคนญปนกลบชาตมาเกด เจาหญงมาเรยนทญปนและถกงกดตาย นอกจากนนยงมงานของ遠藤周作 เรอง 『国王への道―山田長政―』 เปนเนอเรองเกยวกบนายยามาดะ นางามาสะชาวญปนทไดรบพระราชทานตาแหนงในประเทศไทยเปนออกญาเสนาภมข และงานวรรณกรรมในชวงหลงสงครามโลกครงทสองกมงานของ 宮本輝 เรอง 『愉楽の園』 เนอเรองเกยวกบความรกของเจาหญงรชทายาททตองขนครองราชยเปนรชกาลท 10 และงานของ 辻仁斎 เรอง 『サヨナライツカ』 เปนเรองราวรกสามเสาของชายชาวญปนคนหนงทมคหมนอยแลว แตตกหลมรกหญงสาวชาวไทย เขากลบไปแตงงานกบคหมน และกลบมาพบกบหญงทเขาตกหลมรกอกครงหลงเวลาผานไป 25 ป ทงสเรองของนกเขยนทงสทานทยกมานตางเปนงานวรรณกรรมในกระแสหลกทมคนรจกกนอยางกวางขวาง ผลงานวรรณกรรมชนอนในกระแสรองทเขยนเกยวกบเมองไทยยงมอกมาก เชนเรองทผศกษานามาวจยในครงน คอเรอง 『チェンマイの首』 ของ中村敦夫 นกเขยนทานนกอนมาจบงานเขยนเขาเปนนกขาวมากอนและปจจบนเขากเปนนกการเมอง งานชนนเปนผลงานการเขยนครงแรกของเขา ในความคดของผศกษา การไดรบรภาพของตนเองวาเปนอยางไรในสายตาของคนอน โดยเฉพาะอยางยงญปนนนเปนสงจาเปน อยางทเกรนไวไทยและญปนนนมความสมพนธกนมาชานานและจะมตอไปอกนานในภายภาคหนา การรบรวาญปนคดอยางไรกบไทยนนจะยอนกลบมาชวยไทยในการพฒนาและสรางภาพใหดยงขนตอไป 1.2. วตถประสงค เพอศกษาภาพตวแทนของไทยทถกนาเสนอผานงานวรรณกรรมเรอง『チェンマイの首』

1.3. ขอบเขตการศกษา ศกษาเนอความในงานวรรณกรรมเรอง『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 เฉพาะทเขยนเกยวกบประเทศไทย

1.4. คาถามงานวจย 1.『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 เขยนถงไทยไวอยางไรบาง 2.『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 ใหภาพของไทยทเหมอนหรอตางจาก南進論 อยางไร

1.5. วธการเกบขอมล

1. อานงานวรรณกรรมเรอง 『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 2. คดลอกขอความทกลาวถงประเทศไทย 3. อานหนงสอทเขยนถง “ทฤษฎการขยายตวสเอเชยตะวนออกเฉยงใต” หรอ “南進論” เพอเขาใจ

มมมองของญปนทมตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงไทยกเปนหนงในประเทศแถบน 4. วเคราะหวาขอความเหลานนในงานวรรณกรรมเรอง 『チェンマイの首』ของ 中村敦夫 ใหภาพ

ของไทยทเหมอนหรอแตกตางไปจาก南進論 หรอไมและอยางไร

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมและทฤษฎทเกยวของ

การศกษาเรอง “ภาพ” ในวรรณกรรม เดมเชอวา ภาพของสงตางๆในวรรณกรรมเปน “ภาพสะทอน (reflection)” หรอเปนภาพทเกดจาก “การเลยนแบบโลกทเปนจรง” หรอกคอเชอวาภาพในวรรณกรรมเปนเชนไร สงทอยในโลกความเปนจรงกเปนเชนนน แตในเวลาตอมา นกวชาการสานกปรากฏการณนยมไดใหคาอธบายใหมวา ภาพในวรรณกรรมหรอสอตางๆแทจรงแลวเปนสงทถกผลตหรอสรางขนจากบางสวนของความเปนจรง เปนเพยง “ภาพ” ททาหนาทเปน “ตวแทน” ของความจรง ภาพดงกลาวสามารถสอความหมายอนแสดงใหเหนถงทศนคต ความคดความเชอ คานยมหรออดมคตของสงคมทภาพนนถกผลตขนได แนวคดนถกเรยกวา “ภาพตวแทน (representation)” (กษรน วงศกตตชวลต และ ศรพร ภกดผาสก, 2552, น. 3) 2.1. ทฤษฎภาพตวแทน ธเนศ วงศยานนาวา (2538, น. 16-18) อธบายวา “ภาพตวแทน (representation)” คอ การนาเสนอใหม (re-presentation) ไมไดเอาสรรพสงทงหลายทมอยในความเปนจรงมานาเสนอใหประจกษ เพราะใชวาทกคนจะสามารถมประสบการณโดยตรงกบสงตางๆได ดงนนความรบางอยางทเรารบรกเปนเพยงแคการนาเสนอผานสอบางอยาง และรวมถงผทสรางภาพตวแทนใหเรารบรนนกไมไดอยตรงหนาเราจรงๆ เราจะไมสามารถรไดเลยวาสงทกาลงรบรอยนนตรงกบสงทผสรางภาพตวแทนเขาใจอยหรอไม ภาพตวแทนไมสามารถบอกความเปนจรงของสรรพสงทงหลายไดถกตองทกอยาง เพราะผสรางภาพตวแทนและเวลาในการสรางภาพนนแตกตางกน เพราะฉะนนตอใหสรางภาพตวแทนออกมาหลายครง ภาพตวแทนเหลานนกถอเปนภาพตวแทนอนใหมเสมอ และการทมนษยสรางภาพตวแทนขนมานนกเหมอนกบการสรางโลกใหมเขาไปในตว

วลาสน พพธกล (2544 อางถงใน อฏว คอทอง, 2552, น. 12) กลาววา ภาพตวแทน เปนผลผลตของความหมายในกระบวนการคด ความเชอ ความรสก อดมการณของเราผานการสอสาร โดยเปนการเชอมโยงความคดเขากบโลกแหงความเปนจรงหรอโลกแหงจนตนาการ การรวมวฒนธรรมเดยวกนทาใหเรารบรความหมายจากภาพตวแทนเหมอนกน ภาพตวแทนนนจะทาการคดเลอกเพยงบางลกษณะของความเปนจรงออกมาดดแปลง และตบแตงใหโดดเดนขน การทาเชนนเองททาใหเกดการสรางความหมายใหมขน

Stuart Hall (2003) อธบายวา “ภาพตวแทน” คอ ภาพทเกดจากการใหความหมายแกสงตางๆในโลกแหงความเปนจรงไมวาจะเปนสงทเปนรปธรรมหรอนามธรรมโดยใชภาษา ซงภาษาทใหความหมายและภาพของสงตางๆนนไมไดเกดขนเองตามธรรมชาต แตเปนขอตกลงของสงคมและวฒนธรรม สมาชกในสงคมและวฒนธรรมเดยวกนมกจะมภาพของสรรพสงรวมกนอยางไมรตว (น. 1-11)

ภาพตวแทนประกอบดวยกระบวนการสาคญ 2 กระบวนการคอ 1. ภาพตวแทนในสานก (mental representations) คอ การทเรามภาพของสรรพสงตางๆอยในมโน

สานกของเราอยแลว และถาปราศจากมน เราจะไมสามารถตความหรอเขาใจสงใดๆในโลกไดเลย อยางไรกตาม เราสามารถเขาใจสงเปนรปธรรมไดงายๆ เชน เมอพดวาโตะหรอเกาอ เราสามารถเขาใจและนกภาพได

วาสงใดคอโตะหรอเกาอ เปนตน แตในทางตรงกนขาม สงทเราไมสามารถเหนหรอสมผสไดอยางสงทเปนนามธรรม การจะเขาใจสงนนๆได เราตองมภาพทเกยวกบสงนอยางชดเจนกอน เชน แนวคดเกยวกบพระเจา เทวดา นรก สวรรค ความรก มตรภาพ เปนตน (น. 15-17)

2. สญลกษณ (signs) คอ การทเรานาเสนอภาพตวแทนหรอแลกเปลยนความหมายและแนวคดโดยการเขาถงและเขาใจภาษาซงเปนตวกลางในการตดตอสอสารระหวางกน เปนการทแนวคดตางๆ ถกแปลงมาเปนภาษา หรอหมายถงการเขยนเปนลายลกษณอกษร คาพดหรอรปภาพ ซงทาหนาทเชอมโยงระหวาง สรรพสง (things) แนวคด (concepts) และสญลกษณ (signs) ซงเปนหวใจหลกของการนาเสนอภาพตวแทน (น. 17-19) Hall (1998 อางถงใน ธาม เชอสถาปนศร, 2550, น. 28) แบงกรรมวธททาใหเกดภาพตวแทนออกเปน 3 ลกษณะตามการใหความหมายของสรรพสงตางๆ ดงน

1. การสะทอน (reflective approach) ซงเปนกระบวนการใหความหมายทเกดจากความคดทขนอยกบวตถ บคคล แนวความคด หรอเหตการณทเกดขนในโลกความเปนจรง และการทางานของภาษาเปรยบเสมอนกระจกหรอการเลยนแบบทสะทอนความหมายแทจรงทปรากฏในโลก เราสามารถใชถอยคาเพอแทนสงๆ หนงไดเนองมาจากการเชอมโยงสญลกษณทเรามองเหนดวยตา (visual sign) กบรปราง (shape and texture) วามความสมพนธกบสงทเราใชเปนภาพตวแทน เชน กหลาบ หมายถงดอกไมสแดงทปลกไวในสวน เปนตน

2. เจตนา (intentional approach) ซงเปนกระบวนการใหความหมายทเกดจากความประสงคของผ พดหรอนกประพนธวาจะสอสารความหมายอยางมเอกลกษณของตวเองผานทางภาษาแตยงคงมขอถกเถยงอยวา ปจเจกบคคลยอมมเอกลกษณทพเศษในการใชภาษาสอสารในการมองโลก เราไมสามารถเปนหนงเดยวกนกบกระบวนการใหความหมายทางภาษาทมเอกลกษณ เพราะเราตางมการแสดงความคดผานภาษาอยางเฉพาะตว แตอยางไรกตาม หวใจของภาษา คอ การสอสารทมการแลกเปลยนการสนทนา และรหส (codes) ระหวางกนในสงคม

3. โครงสราง (construction approach) ซงเปนกระบวนการใหความหมายทถกสรางขนโดยใชระบบตวแทน (representational system) แนวคด (concepts) และสญลกษณ (signs) เนองจากสงตางๆไมมความหมายในตวเอง

ภาพตวแทนจะมความหมายตอคนใดคนหนงหรอกลมใดกลมหนง กตอเมอความหมายของภาพตวแทนนนสอดคลองตองกนกบความเชอ บรรทดฐานและคณคาทดารงอยแลวในสงคมวฒนธรรมนน

ภาพตวแทนแบงออกเปน 3 ลกษณะ ดงน 1. ภาพเหมารวม (stereotype) กลาวคอ การลดลกษณะของบคคลนนลงเปนเพยงลกษณะธรรมดา

และตดยดลกษณะนไวอยางถาวรตายตว เชน เมอกลาวถงคนอสาน ภาพตวแทนทถกนาเสนอคอ คนจน ไรการศกษา

2. ภาพคตรงขาม (dualism) กลาวคอ เปนการแบงคณลกษณะออกเปนสองฝาย แลวสรางเปนขวตรงขามเพอสรางเสนแบงเขตอยางชดเจน เชน ขาว-ดา, พระเอก-ผราย, ผชนะ-ผแพ, วรบรษ-คนเลว เปนตน

3. ภาพจากกรอบ โดยมการลอมกรอบถงคณสมบตของกลมนนๆ ไวแลว เชน คณลกษณะของวรบรษถกสรางกรอบไว แลวนากรอบนนมาใชกบคนอนวาเปนกลมเดยวกน Richard Dyer (1998 อางถงใน ธาม เชอสถาปนศร, 2550, น. 25) ไดอธบายความหมายของ “ภาพตวแทน” ไววาเปนสวนประกอบสาคญของภาษาในสอทมระเบยบแบบแผน เพอใชในการเสนอภาพของโลกสผรบสาร และเปนเครองทแสดงถงภาพลกษณะหรอเสนอภาพของคนกลมในสงคมแบบภาพสรปเหมารวม (stereotype) เราสรางความหมายกบสงตางๆ โดยใหภาพทเปนตวแทนสาหรบสงเหลานน สมาชกของวฒนธรรมเดยวกนมกจะมความคด การรบรแนวคด และภาพในใจททาใหพวกเขาคดและรสกเกยวกบโลกและการตความโลก โดยผานรหสวฒนธรรม (cultural codes) รวมกนซงความคดและความรสกของพวกเขา กคอ ระบบแหงภาพตวแทน (system of representation) ทอารมณแนวคดและภาพในใจจะถกแสดงเปนภาพตวแทนออกมา

วลาสน พพธกล (1998 อางถงใน ธาม เชอสถาปนศร, 2550, น. 26) กลาววา ภาพตวแทน (representation) คอ ผลผลตของความหมายในกระบวนการคด ความเชอ ความรสก อดมการณของเราผานการสอสาร โดยเปนการเชอมโยงความคดเขากบโลกแหงความจรงแหงความเปนจรงหรอโลกแหงจนตนาการ การรวมวฒนธรรมเดยวกนทาใหเรารบรความหมายจากภาพตวแทนเหมอนกน นอกจากนน การทภาพตวแทนมความหมาย กเพราะมความสอดคลองกบบรรทดฐานและคณคาทคงอยแลวในวฒนธรรมนน ทงนการเปนภาพตวแทน ไมใชเปนเพยงภาพสะทอนของสงทมอยในโลกของความเปนไปไดเทานนการเนนหนกเรองการสรางตวตนทไมใชการคนพบใหมของการเปนตวตนพนฐานและไมใช ตวตนภายนอกแตจะอยในรปของ “ตวแทน” เชนเดยวกบภาพยนตรทไมใชกระจกสะทอนทกอยางทม แตจะเลอกเอาบางอยางในในรปแบบของ “ตวแทน” ซงสามารถบอกถงสงใหมหรอเปนการตอกย าสงเกา กลาวโดยสรป “ภาพตวแทน (representation)” หมายถง ภาพของสรรพสงทเราถายทอดใหผอนรบร ใชภาษาเปนเครองมอในการถายทอด แตเนองจากภาษาเปนสงทเกดจากสงคมและวฒนธรรม ดงนนเมอตางสงคมกตางภาษา ตางความเขาใจ ผทรวมสงคมและวฒนธรรมเดยวกนจงจะมความเขาใจเดยวกนตอภาพตวแทนนนๆ โดยกระบวนการสรางภาพตวแทนเกดจากการเชอมโยงกนจาก สรรพสง (things) แนวคด (concepts) สญลกษณ (sign) ออกมาเปนภาพตวแทน ภาพทออกมาสามารถสะทอนแนวคด ความเชอหรออคตทเรามตอสงหนงๆได และภาพตวแทนไมใชสงทสะทอนความเปนจรง แตเปนเหมอนโลกอกใบหนงทเกดจากความเปนจรง ในหวของาน “ภาพตวแทนของไทยในเรอง 『チェンマイの首』ของ 中村敦夫” ครงน สงทเปน สรรพสง กคอ ประเทศไทย แนวคด คอ แนวคดของผเขยน และ สญลกษณ คอ ตวอกษรทเขยนออกมาเปนเรองราวในเรอง 『チェンマイの首』 เปาหมายของงานในครงน คอ การทราบภาพของประเทศไทย ภาพทออกมายอมสะทอนถงแนวคดของผเขยนทมตอประเทศไทย ซงในสวนแนวคดน มทฤษฎของญปนทฤษฎหนงสะทอนใหเหนความคดของคนญปนทมตอไทย คอ ทฤษฎนนชนรง

2.2 ทฤษฏขยายตวสเอเชยตะวนออกเฉยงใต (南進論) ทฤษฎขยายตวสเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southern Expansion Doctrine หรอ 南進論) ในปรญญา

นพนธเลมนจะเขยนดวยการทบศพทวา “นนชนรง” Shimizu Hajime (1987) อธบายไววา นนชนรง แบงออกเปน 3 ชวงใหญๆ คอ ชวงยคเมจ (ค.ศ.1878

- 1912) ชวงยคสงครามโลกครงท 1 และชวงกอนสงครามโลกครงท 2 (ค.ศ.1930) (น. 386) นนชนรงในชวงยคเมจ คอ แนวคดทวาญปนควรแยกตวจากเอเชย (脱亜入欧) และญปนควรม

พนธมตรทแขงแกรงซงจะสรางไดจากการทาการคาระหวางประเทศ เพอการนนญปนจาตองมกาลงทางทะเลทแขงแกรง ญปนมงไปทการคาในแถบรอบทะเลแปซฟกไมวาจะเปน หมเกาะในทะเลแถบน ออสเตรเลย อเมรกาเหนอและอเมรกาใต แนวคดนนชนรงในยคเรมแรกน มเพยงการทาการคาอยางสนตกบประเทศในคาบสมทรแปซฟก (น. 386)

ตอมาในชวงสงครามโลกครงท 1 กอนทญปนจะทาสงครามกบรสเซยในชวงน ญปนงบประมาณมหาศาล เพอฟนฟเศรษฐกจ สรางและพฒนากองกาลงปองกนตนเอง ความตองการทจะสรางกองกาลงทงทางบกและทางเรอนเองทสรางภาระใหแกญปนอยากมาก และทาใหญปนวตกกงวลระหวางอานาจทแทจรงของประเทศกบความเชอทวาญปนนนไดอานาจสงสดมาแลว แตดวยความทญปนมความปรารถนาในแงบวก จากความวตกกกลายมาเปนการเดนหนาเพอขยายอานาจสเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเหตการณชวงสงครามโลกครงท 1 ในเดอนสงหาคม ค.ศ.1914 ทชาตตะวนตกเขามาคาขายในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ญปนกขายสนคาของตนเชนกนเพอเตมเงนทนทหมดไป และสวมหนากากเปนพนมตรกบองกฤษเพอเปนสะพานทอดไปสเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดงายขน ในราวชวง ค.ศ.1919 กมหลกฐานปรากฏแนชดถงการเรยกดนแดนทอยแถบทะเลทอยทางตอนใตของญปนวา “เอเชยตะวนออกเฉยงใต (東南アジア)” หลงจากจบสงครามโลกครงท 1 เอเชยตะวนออกเฉยงใตกไดรบการรบรวาเปนตลาดและแหลงทรพยากรสาหรบญปน หลกสาคญอกประการหนงของนนชนรงในยคนคอ การพยายามทจะวาดภาพวาเอเชยตะวนออกเฉยงใตคอดนแดนแหงสรวงสวรรค เพอจะกาจดภาพในแงลบของความปาเถอน (savagery) และนบเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนสวนหนงของเอเชย (น. 387-392)

ภาพของชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใตในสายตาของคนญปน คอ ความดอยพฒนา ปาเถอน และขเกยจ แตกมภาพในดานด คอเรองของชนชนสงในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทถกขดเกลามาดกวาญปน (น. 393) ซงสอดคลองกบฟกซาวา ยกจ (2412 อางถงใน อชอ โยเนะโอ และโยชกาวะ โทชฮาร, 2542, น.00) ทกลาวถงเอเชยตะวนออกเฉยงใตวา “ประเทศทมชอเสยงในแถบนม สยาม อนนม และพมา เหนอขนไปของดนแดนแถบนคอประเทศธเบต ประเทศในดนแดนแถบนมรฐบาลเปนของตวเอง แตผคนโงเขลา ไมรหนงสอ ฝรงขมขเหยยดหยาม ผคนประหวนพรนพรง” Shimizu Hajime (1987) ยงกลาวตอไปวา ญปนคดวาเปนหนาทของตนทจะตองปลดปลอยเอเชยจากการครอบงาของตะวนตก และเปนหนาทของญปนทจะตองเปนผนาใหแกเอเชยตะวนออกเฉยงใตทอยในสภาพไรการพฒนา แตญปนกทาเพอผลประโยชนของตวเองเปนสวนใหญ สงเดยวทนบวาญปนพยายามทาเพอเอเชยตะวนออกเฉยงใตจรงๆกคอ การพยายามเขาใจความเปนชาตนยมของเอเชยตะวนออกเฉยงใต และใหการสนบสนนเพอใหเปนอสระจากตะวนออก (น. 396)

ญปนสนใจเอเชยตะวนออกเฉยงใตเพยงเพราะทรพยากรธรรมชาตอนอดมสมบรณในดนแดนแถบน ญปนเรยกทรพยากรเหลานนวา พรจากสวรรค (天界) หรอ ผลผลตจากสวรรค (天賦) ซงความวา “สวรรค” นนอาจกลาวไดวาหมายถง ทรพยากรเหลานนเปนของทกคนทอยใตสรวงสวรรค และยงมความหมายแฝงวา เปน “ดนแดนทไมมผคนอาศย” “ดอยพฒนา” หรอ “ดนแดนทเจาของหวงวาจะมใครสกคนเขามาพฒนา” นเปนการหลอกตวเองของญปนทหวงวาเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะเปนดนแดนทไมมเจาของและเปดกวางสาหรบทกคน (น. 397)

Tokutomi Sohou (1913 อางถงใน Shimizu Hajime, 1987, น. 398-399) บอกวา สาหรบญปน การไปสเอเชยตะวนออกเฉยงใตกเหมอนการไปทาความเคารพตอบรรพบรษและญาตหางๆ เขายงกลาวถง “จกรวรรดนยมแหงคณธรรม (moral imperialism)” ทหมายถง เอเชยจะถกปกครองโดยชาวเอเชย ซงผทจะมาปกครองนนกคอ ประเทศทพฒนาไปมากทสดและมความทนสมยอยาง ญปน เปนตน เขาเสนอแนวคดวาญปนควรเขาไปพฒนาประเทศในแถบนดวยพนฐานของความเปน “ครอบครว” ซงคลายคลงแนวคดของ ซงานมา (2432 อางถงใน อชอ โยเนะโอ และโยชกาวะ โทชฮาร, 2542, น.00) ทกลาวถงเอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยรวมวา “หวงเปนอยางยงในความรวมมอรวมใจทดของญปนกบประเทศเพอนบานในเอเชยตะวนออกเฉยงใต” และยงมขอความถงประเทศไทยวา “สยามเปนประเทศเอกราชมาตงแตโบราณกาล ไมสมควรทเราจะทาตวเปนศตรดวย”

ในชวงกอนสงครามโลกครงท 2 เนอหาของนนชนรงแตกตางไปอยางสนเชงกบแนวคดในชวงเมจ เพราะมการใชกาลงทหารท งทางบกและทางน าเพอขยายอานาจสเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนครงแรก ในชวงเวลานญปนมสนธสญญาวอชงตนและลอนดอนทบงคบใหญปนตองมทพเรอนอยกวาอเมรกาและองกฤษ แตทพเรอของญปนภายใต “กลมตอตานวอชงตน (anti-Washington group)” ตอตานสนธสญญาทงสองน นนชงรงในชวงเวลานคอการหาทรพยากรสญปน ขดขวางอทธพลของอเมรกาและองกฤษทจะมาสเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปาหมายนนกกลายมาเปน “ผปกครองใหมของเอเชยตะวนออก (new order in Greater East Asia)” ภายใตคาขวญ “เอเชยเพอชาวเอเชย (Asia for the Asians)” นนชนรงในชวงนจะเหนชดถงความตองการของญปนดานการทหารทจะปกครองเหนอเอเชยตะวนออกเฉยงใต (น. 386-387) 

ประเทศไทยกเปนประเทศหนงทอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต พดไดวาขอความทอธบายถงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในนนชนรงนกหมายถงไทยดวยเชนกน

ในตอนแรกไทยไมไดเปนประเทศทญปนใหความสาคญเทาไดนก นอกจากการตดตอคาขาย แตการเขามาในประเทศไทยโดยใชกาลงทหาร จะเปนการขดตอคาขวญวา “เพอปลดปลอยเอเชย” เนองจากตอนนนในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใตไทยเปนประเทศเดยวทยงมเอกราช ญปนทเขามาเพอจโจมประเทศทเปนอาณานคมของยโรปและสหรฐฯ ไมอาจเขามาโจมตไทยดวยเหตผลเดยวกนนนได (โยชกาวา โทชฮาร, 2550, น.00-00) อยางไรกตามแมการเขามาของญปนจะเขามาในลกษณะของบานทเมองนอง ไมไดมาในลกษณะการรกรานทางการทหาร แตกมาเพอกอบโกยผลประโยชนสวนใหญสญปน

กลาวโดยสรป นนชงรง คอ แนวคดของญปนทเ รมมมาต งแตสมยเมจ และชดเจนในชวงสงครามโลกครงท 1 ทตองการจะขยายอานาจเขามาสเอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอแสวงหาผลประโยชนจากทรพยากรอนอดมสมบรณของดนแดนแถบน กอนจะเพมเปาหมายบงหนาในชวงกอนสงครามโลกครงท 2 วาเพอปลดปลอยเอเชยจากการครอบงาของชาตตะวนตก

ภาพทญปนมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตทหาไดจากนนชนรงไมวาจะเปนเรองทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ เปนดนแดนทมรฐบาลปกครองตนเอง มชนชนสงทถกขดเกลาอยางด แตกมความปาเถอน ความดอยพฒนา ผคนโงเขลาไมรหนงสอ ตกอยภายใตอานาจของตะวนตก ดวยเหตทญปนมองเอเชยตะวนออกเชนน และมองตนเองวาเปน ชาตทพฒนามความทนสมย มองตนเองวาเหนอกวาทกคนในแถบน และคดเอาเองวามนเปนหนาทของตนทจะตองเขาไปสรางความเจรญ และปลดปลอยเอเชยจากการครอบงาของตะวนตก แตลกลงไปขางในนนคอการทาเพอผลประโยชนของชาตตน

ผศกษาจะนาภาพเหลานมาเปนขอสงเกตวาภาพของไทยทปรากฏในเรอง『チェンマイの首』ซงแตงขนเมอปค.ศ.1988 จะยงคงมเคาโครงของภาพเชนทปรากฏในนนชนรงหรอไม 2.3.『チェンマイの首』 ผแตงเรองนคอ นาคามระ อะซโอะ(中村敦夫) เกดเมอปค.ศ.1940 ทโตเกยว ศกษาภาษามาเลย-ฮอลนดาทมหาวทยาลยโตเกยว กอนจะหยดเรยนกลางคน แลวไปศกษาดานการแสดงทมหาวทยาลยฮาวาย มผลงานการแสดงเรอง「木枯し紋次郎」ททาใหเขากลายเปนนกแสดงทเปนทรจก (「メコン圏を舞台と

する」, ม.ป.ป.) งานเรองนเปนผลงานนวนยายเรองแรกของ นาคามระ อะซโอะ และผลงานทเขยนหลงจากเรองน คอ 『ジャカルタの目』 『マニラの鼻』 『シンガポールの耳』 ผลงานทงสชนตางมใจความสาคญอยท การปฏรปและความไมสงบในเอเชย เรอง 『チェンマイの首』 แตงขนเมอค.ศ.1983 กอนเขยนเรองนนกเขยนไดมาใชชวตอยทเมองไทยเปนเวลา 1 เดอน ทงทกรงเทพฯและเชยงใหม รวมทงเขาไปพดคยกบชาวนาและชาวเขาเพอเกบขอมลดวย (『チェンマイの首』, 1988) เนอเรองมความยาวทงหมด 389 หนา 8 ตอน เนอเรองเรมขนทตวเอกชอโดดะ (堂田) เปนนกขาว และเปนคนของหนวยลบดอกก (ドッギーズ) ซงเปนหนวยลบทมสมาชกทวโลก เปนองคกรทมขนเพอรวบรวมขอมลขาวสารระดบลบสดยอดของแตละประเทศใหแกเศรษฐชาวอเมรกา เพอทเขาจะนาขอมลเหลานนไปขายตอ โดดะมหนาทใหสบหาความเคลอนไหวระหวางญปนกบไทย และในครงนเขาเขามาเกยงของกบเหตการณนายกรฐมนตรทองดของไทยเดนทางมาทญปนและในระหวางทนายกรฐมนตรกาลงเดนทางไปยงสถานโทรทศนTBSเพอจะออกอากาศนน ไดมคนรายลอบวางระเบดสงหาร แตไมสาเรจและคนรายกหนไป คนรายม 3 คน และทงสามกเปนชาวไทย โดดะไลตามคนรายมาจนถงประเทศไทย และเขาประเทศมาในฐานะของนกขาวญปน ตอนทมาถงเมองไทยโดดะตดตอใหเพอนของเขาชอ ฉตรชย ซงเปนคนขององคกรลบเหมอนกนใหมารบทสนามบนดอนเมอง แตคนทมารบกลบเปนหญงสาวแปลกหนาชอ นอย และเมอนอยพาไปถงบานทฉตรชยอาศยอย โด

ดะกพบศพของฉตรชยนอนตายอย โดดะมเปาหมายเพมขน คอ ตองหาใหไดวาใครเปนคนฆาเพอนของเขา เขาพบวาคดทเพอเขาเขาไปเกยวของลาสด มจม เทอเนอรซงเปนพอคาผาไหมรายใหญในประเทศไทยอยดวย เขาพบเบาะแสวาจม เทอเนอรอยทเชยงใหม จงเดนทางมาทเชยงใหม ทนเขาไดพบกบนอยอกครง และความจรงกกระจางวานอยเปนลกของจม เทอเนอร ในขณะเดยวกนเรองราวกกระจางวาผ ทจะไดผลประโยชนจากการตายของนายกทองดคอนายพลสงฆา (サンガー大将) เขาคดจะกอการปฏวตขน นอยมสวนรวมในการปฏวตและตายในการตอสซงมขนในวนทจะมพธอภเษกระหวางรอยเอกนรงคกบเจาหญงมณฑรา สวนคนทฆาฉตรชยคอนกขาวดวยกนเองทหกหลงกน เพราะเหนแกผลประโยชนทจะไดจากการปฏวต แตปฏบตการครงนกไมสาเรจ และโดดะกกลบญปนไป

บทท 3 ผลการเกบขอมลและวเคราะหขอมล เรอง 『チェンマイの首』แทบไมมขอความทเขยนบรรยายความรสกของตวละครตอเหตการณตางๆทเกดขน จะมกแตอธบายความรสกทเกดระหวางบคคลดวยกนเอง และการดาเนนเรองเปนการมองผานสายตาของตวเอกชาวญปน ขอความทเกยวของกบเมองไทยจากเรอง 『チェンマイの首』 และวเคราะห

เมอพจารณาจากเรองภาพตวแทน กระบวนการการสรางภาพตวแทนเกดจากการนาเสนอ “สรรพสง” ผาน “แนวคด” ออกมาเปน “สญลกษณ” ซงในทนคอตวอกษร ในเชงกลบกบภาพทไดสามารถสะทอนใหเหนถงแนวคดของผเขยนได ผศกษาไดแบงแยกเปนหวขอตามสงทผเขยนนามาเสนอไดดงน 1. รฐ ในหวขอน “สรรพสง” กคอ “รฐ” ซงภายในรฐไทยนนมรฐมนตรและคณะรฐมนตรดาเนนงานบรหารประเทศ และจากเนอเรองมอานาจของหลายฝายเขามามสวนรวมในการจดการบรหารประเทศ ผ ศกษาแบงออกเปน 2 ฝาย คอ อานาจจากภายในรฐ และอานาจจากภายนอกรฐ

1.1. อานาจจากภายในรฐ คอ คณะรฐบาลทบรหารบานเมองอย ซงจากเนอเรองกลมคณะรฐบาลสวนใหญกคอ คอทหารชน

ผใหญผมอทธพลจากกจการในโลกมด และอานาจทแตะตองไมไดอยางอานาจของพระมหากษตรย 1.1.1. อานาจของทหารและตารวจ

ภาพของทหารและตารวจเปนภาพของคนทอยเหนอกฎหมาย เปนผทมสวนรวมในการกระทาความผดแตไมผทไดรบโทษ กลบไดผลประโยชนจากการกระทาอนไมชอบดวยกฎหมายนนมหาศาล จากเนอเรองประธานธนาคารสโขทยกลาววา “周卓明は一般にこの国の軍人が嫌いだった。政権を握るのがほとんど軍人である以上、

経済界の重鎮としてさまざまな接触を持たざるをえなかったが、いつも心のなかでは相手を軽蔑

していた。

軍の歴史は腐臭に満ちており、恐喝、賄賂、横行していた。なかには、麻薬に関連する

者までおり、その運搬に車の輸送機能を利用するほどであった。

五百人もいるという将軍たちの最大心事は、定年までに可能な限り私腹を肥やすことで

あった。行事のように繰り返されるクーデターも、政争よりは利権争いという様相が強かった。

もし、本格的に外国の軍隊に侵入されたら、この国は半日も持たないだろう。” (チェン

マイの首, น. 71-72) “ชยตะคเม ไมชอบทหารของประเทศน เนองจากนอกจากอานาจทางการเมองสวนใหญจะเปนของทหารแลว ทางดานเศรษฐกจกดวย เขารสกดถกทหารพวกน

ประวตศาสตรของทหารเตมไปดวยการขกรรโชก สนบน และการอวดเบง และในนนกมการใชรถของกองทพในการขนคาเสพตด

ในทหารยศระดบสงทง 500 คน ตางกหวงกอบโกยผลประโยชนเขาตวเองใหไดมากทสดกอนจะเกษยณ ในการปฏวตทเกดขนบอยๆนนกดวย แทนทจะเปนการสเพออานาจทางการเมอง กกลบเปนการสเพออานาจของตนเองเสยมากกวา

ถามทหารตางชาตเขามารกรานประเทศน ประเทศนทานอยไดไมเกนครงวน” (ผแปล) จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของทหารไทยวา เปนกลมคนทมอทธพลทงทาง

การเมองและเศรษฐกจ และหวงแตผลประโยชนสวนตน ดวยความทภาพของทหารไทยซงอยในคณะบรหารประเทศขณะนนเปนเชนน ชยตะคเมซงเปนผควบคมเศรษฐกจของไทยเอาไวจงสนบสนนทหารทเขาคดวาดและมอนาคตอยางนายพลสงฆา และคดวาเปนคนทเชอถอได ชยตะคเมคนนอยเบองหลงการสงนกฆาไปฆานายกทองดทญปน และอยเบองหลงนายพลสงฆาในการกอการปฏวต นอกจากนนในประโยคถดไป

“タイでは、地位が欲しければ軍人に、金が欲しかったら警官になれといわれている。個

人的な犯罪者や殺し屋はいるが、この国には組織暴力団が存在しない。暴力団が介在するような

利権は、すべて警察が握っているからである。売春宿を経営する分署の署長もいるほどだ。警官

によるゆすりたかりも珍しいことではない。特に交通課は、達反者を見逃だけで、家が建つとい

われるほど金回りがいい。

何かにつけて大衆から物品を受け取るということを、収賄ではなく慣習だと思いこんで

いるのである。” (チェンマイの首, น. 89-90) “อยากมตาแหนงใหไปเปนทหาร หากอยากไดเงนใหไปเปนตารวจ เนองจากตารวจเปนผควบคม

กจการนกฆาทงหมดไว และผบงคบบญชาทบรหารกจการซองโสเภณกม และสาหรบตารวจแลวการขกรรโชกกเปนเรองไมแปลกอะไร โดยเฉพาะอยางยงการรบสนบนกเปนเรองธรรมเนยม”

จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของตารวจชนผใหญของไทยวา รารวยจากการควบคมกจการนกฆา ซองโสเภณและการขกรรโชกทรพย และการรบสนบนกเปนเรองของธรรมเนยม ทหารและตารวจพวกนทมพรรคพวกอยในคณะรฐบาลกจะกอบโกยผลประโยชนเขาหาตนเอง นอกจากนในคณะรฐบาลยงมอานาจจากสถาบนพระมหากษตรยอก

1.1.2. อานาจของสถาบนพระมหากษตรย จากเนอเรองภาพของสถาบนพระมหากษตรยคอความเปนพระเจา เปนเจาชวตของประชาชน และม

รปลกษณภายนอกทงดงามนามอง จากเนอเรองกลาวถงสถาบนพระมหากษตรยครงแรกเมอตอนทตวเอก

มาถงสนามบนดอนเมองและไดพบกบราชนโอรสาทมาใหสมภาษณเรองทไปเยอนอเมรกา ในเนอเรองไดอธบายเอาไววา

“王妃は、紫を基調にしたシルクの民族衣裳に身を包み、艶然と笑みを浮かべて記者団の

質疑に答えていた。とても匹十八歳とは見えぬその美貌は、内外に広く喧伝されているところで

あるが、今日はまたその肌が一段と艶を増しているように映った。 もちろんすべての記者たちは、数年おきに繰り返される王妃の訪米目的の一つが、アメ

リカの病院における高級美容整形手術―皺のばしであることを承知していた。

しかし、それを口に出して禍いを招くような愚か者は一人もいない。王室を神格化する

タイでの不敬罪は、重刑をもって報われるのが常であったし、報道企業そのものの存亡にかかわ

ることであった。

王妃の美貌は、大衆の憧憬の的であり、王室の人気を支える重要なファクターであった。

王妃自身、フィリピンのマルコス大統領夫人と競って、東南アジアのファースト・レデ

ィの評価を獲得することは国益に繋がると考えていた。” (チェンマイの首, น. 55-56)

“พระราชนทรงฉลองพระองคผาไหมโทนสมวงจากฝมอของชาวบาน และทรงตอบคาถามของเหลานกขาวดวยรอยยมอนแจมใส ทงในและนอกตางกลาวขวญถงพระสรโฉมของพระองควาดไมเหมอนคนทอายสสบแปดป แตวนนดเหมอนพระฉวจะดชมชนยงกวาทกครา นกขาวทกคนตางรสาเหตทพระองคทรงไปเยอนอเมรกาหลายปครงวา ไปทาศลยกรรมชะลอรวรอยทโรงพยาบาลในอเมรกา แตไมมใครคนไหนโงพอทจะเอยปากหาเรองใสตว การหมนพระบรมเดชานภาพในประเทศทยกสถาบนพระมหากษตรยเปนพระเจาอยางไทยมโทษหนกรายแรง และกจการสอสารมวลชนกอยบนความเปนตายนน

พระสรโฉมของพระองคนนเปนสงทปถชนคนธรรมดาปรารถนา และเปนสวนหนงทคอยเสรมความนยมในสถาบนพระมหากษตรย

อกทงตวองคราชนเองกคดวาเปนการแขงกบมลคอสสตรหมายเลขหนงของฟลปปนสเพอควาตาแหนงตวแทนสตรหมายเลขหนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนการเรยกความสนใจจากนานาชาต” (ผ แปล)

จากขอความขางตน ภาพของพระราชนคอทปรากฏกคอหญงวยกลางคนทยงคงความงดงามทเกดจากการศลยกรรมเอาไว ทงนกเพราะมประโยชนตอการสรางความนยมในตวและเปนการแขงขนเพอแยงตาแหนงสตรหมายเลขหนง ซงเรองศลยกรรมนหากมใครเอยปากออกไปจะเปนการหมนพระบรมเดชานภาพซงจะมโทษหนกในประเทศทยกยองสถาบนกษตรยเปรยบเสมอนพระเจาอยางไทย ในเรองนนนสถาบนพระมหากษตรยกเปรยบเสมอนหนาตาของประเทศ ภาพลกษณอนงดงามมสวนสาคญในการเสรมสรางภาพลกษณอนดใหทงในและนอกประเทศ ความงามเปนสงททกคนปรารถนาแตในเมอไมใชทกคนททาไดอยางนน การกระทาขององคราชนกเปนเหมอนจดยนใหเหนความแตกตางระหวางคนธรรมดา

และชนชนสง ความเปนพระเจาทคนธรรมดาไมอาจเออมถงและจะตองไมดหมนเนองจากมพระราชอานาจในการลงโทษเชนเดยวกน

นอกจากนนในตอนทนกขาวขอความเหนของราชนเกยวกบคณะรฐมนตรของนายกทองด องคราชนทรงตอบวาพระองคไมอาจมความเหนเพราะไทยนนเปนระบอบประชาธปไตย ในความเหนของผ ศกษาเนองจากการแตงงานของเจาหญงมณฑราทจะมขนอาจกอใหเกดการเปลยนขวอานาจทางการเมองในภายหลง ซงเปนเรองทเกดขนเปนประจา ซงหมายความวาอานาจในมอของนายกทองดในขณะนอาจเปลยนไปเปนของคนอน การถามของนกขางเชนนนเปนการถามเปนนยวาอานาจนนจะเปลยนมอจรงๆหรอไม พระองคจงตอบเปนนยดวยการเลาความฝนใหฟงวา

“「大王が、私の夢枕に立たれたのです。大王は次の如く仰せられました。余の霊魂は国

と国民のことが心配で、今だに成仏できずこの地をさまよっている。この国は、余の時代を同様、

重大な危機に直面するに違いない。民族を守るために遣わされた国王とそなたは、国民を正しく

導き、この危機を乗り切りなさい。無名の民、すなわち国民は、国家のために命を犠牲にしてく

れるだろう。」” (チェンマイの首, น. 57)

“พระนเรศวรมหาราชทรงมาหา และบอกวาประเทศไทยกาลงเผชญกบภาวะวกฤต และเพอรอดพนจากภาวะวกฤตนพระมหากษตรยตองชแนะหนทางทถกตองแกประชาชน สวนประชาชนควรจะสละชวตเพอประเทศชาต” (ผแปล)

จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนวาผเขยนตองการสอวา พระราชนคดวาสถาบนพระมหากษตรยเปนเจาชวตของประชาชน ประชาชนควรจะรบฟงคาพดหรอคาสงของพระองค ตามเนอเรองบอกวาพระราชดารตอจากนกสอเปนนยใหเหนวาอานาจจะไมเปลยนมอ ทงนทงนนกเพอประโยชนของบานเมอง

นอกจากนนตวสถาบนพระมหากษตรยเองยงไดรบความเคารพบชาจากประชาชนทวไป เหนไดจากในเนอเรองคอ ในตอนทตวเอกเขาบานของชาวไทยคนหนง

“金縁の額に国王夫妻のカラー写真が飾られていた。” (チェンマイの首, น. 291)

“ทแพงมรปพระมหากษตรยและพระราชนใสกรอบรปสทองแขวนไว” จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนความเปนปชนยบคคลของพระมหากษตรย ทประชาชนจะ

ประดบรปไวในบานเพอมงขวญและสรมงคล 1.2. อานาจจากภายนอก ในทนหมายถงอานาจจากอเมรกาทคอยเขามาแทรกแซงผานสถาบนพระมหากษตรย แมอานาจ

ภายในรฐจะเปนอานาจรวมกนระหวางรฐบาลกบสถาบนเจาซงคอยเปนอานาจมดในการสบเปลยนขวอานาจทางการเมอง ซงการสบเปลยนนนมทมาจากอานาจภายนอกของอเมรกา อาจกลาวไดวาอานาจของความเปนพระเจานนกไมอาจสอานาจของอเมรกาได ดงจะเหนไดจาก

“王妃の表面上の訪米目的は、親善旅行と王女成婚式への米政府に対する招待挨拶であっ

た。過去の例にあてはめれば、王族の代表者、あるいは政界の権力者が、何らかの建前でアメリ

カを訪れると、その直後に政変が起きている場合が多い。” (チェンマイの首, น. 56) “ฉากหนาของการไปเยอนอเมรกาของราชนโอรสา วาเพอบอกกลาวเกยวกบพธอภเษกสมรสของ

เจาหญงมณฑรา และดวยเหตผลกลใดไมทราบ ตงแตอดตการแตงงานของเชอพระวงศกบนกการเมองทมอทธพลน หลงจากไปเยยมเยยนอเมรกาแลว อานาจทางการเมองของไทยมกเปลยนมอ” (ผแปล)

และนอกจากน “王妃の発言は、長年心臓病で床に臥しがちな国王プンミー十一世に代って、王室の意向

を代表していた。持前の政治力を発揮して、政府の政策決定や、閣僚の人事に隠然たる影響を持

っている王妃であれば、その言動が最大限の注目を浴びるのは当然である。” (チェンマイの首, น. 56)

“พระราชดารของพระราชนนน เปนตวแทนความตองการของสถาบนพระมหากษตรย ทออกมากลาวแทนกษตรยบญมทสบเอดซงประชวรดวยเปนโรคหวใจมานานปตองบรรทมนงอยบนพระท หากเปนองคราชนทมอานาจอยางลบๆในตวคณะรฐมนตรและการตดสนใจของรฐบาล แสดงถงความเสมอภาคทางการเมอง คาพดของพระองคจงเปนทนาจบตามอง” (ผแปล)

จากประโยคขางตนกแสดงใหเหนถงความมอานาจขององคราชนทมอยในคณะรฐบาล และความเปนตวแทนของกษตรยขององคราชน เปนอานาจมดทอยหลงการทางานของรฐบาล แตการแทรกแซงของพระองคนนกเปนตามความตองการของอเมรกา ซงในเรองนสอดคลองกบความคดจากนนชนรงทวาเอเชยตะวนออกเฉยงใตตกอยภายใตอทธพลของอเมรกา

และประเทศไทยยงตองพงอเมรกาในดานกองกาลงรกษาประเทศอก ดงประโยคถดไป “陸軍主力のタイ軍を鍛え直し、空軍の力を強化し、近い将来は核ミサイルの設置を実現

しない限り、どの瞬間にも共産勢力が侵入する可能性がある。それまでは、強力な米軍の駐留は

不可欠である。” (チェンマイの首, น. 327) “ประเทศไทยนนในอนาคตถายงไมตดตงมสไซสใหกองกาลงทหาร กคงจะพงทลายลงไปในทก

วนาท แตกวาจะถงตอนนนกคงตองพงอานาจทหารของอเมรกาไปกอน” (ผแปล) จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของกาลงทหารปกปองรฐทออนแอ ตองพงพาทหาร

อเมรกา สรปในหวขอน คอ “รฐไทย” ซงเปนสงทถกหยบยกมานาเสนอนน มภาพของการตกอยภายใต

อานาจของอเมรกา โดยอเมรกาใชอานาจผานทางสถาบนพระมหากษตรย หลงจากนนอานาจจากสถาบนพระมหากษตรยกจะทาการแทรงแซงการเมองอกตอหนง เปนวงจรลกโซตอเนองกนไป

2. ประชาชนไทย

ในหวขอน “สรรพสง” ทถกนามาเสนอคอ “ชาวไทย” ผศกษาอธบายภาพรวมในเรองลกษณะภายนอกและนสย จากนนกแบงตามอานาจหนาทของแตละคน

2.1. ลกษณะภายนอก

ชาวไทยกถกมองเปนสวนหนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใต ภาพกวางๆของชาวไทยกคอชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใต และในชวงเวลานนกแยกไมออกจากชาวฟลปปนส ดงจะเหนไดจากในตอนทตวเอกไดเหนหนาดานขางของคนรายทลอบวางระเบด เขากบอกวานนไมใชคนญปน และบอกวา “東南アジア系のその男たち…” (チェンマイの首, น. 12) “เหลาชายทมเคาของคนเอเชยตะวนออกเฉยงใต” (ผแปล) นอกจากนนชาวไทยยงถกมองเปนชาวฟลปปนส เหนไดจากในตอนทตวเอกนงรถแทกซและบอกคนขบแทกซใหขบไลตามคนราย ตนขบแทกซเหนลกษณะของคนทนงในรถนนกพดวา “奴ら、フィリピンですかねえ。” (チェンマイの首, น. 24)

“พวกนนคนฟลปปนสสนะ” (ผแปล) จากสองประโยคขางตนอาจกลาวไดวาภาพของไทยในค.ศ.1983 นนยงคงไมเปนทรจกอยางกวางขวาง หากมองเพยงรปลกษณภายนอกคนญปนรจกกเพยงแตความเปนสวนหนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใต และคงรจกชาวฟลปปนสมากกวา ลกษณะของคนไทยนนจงยงหางไกลจากการรจกของชาวญปน

2.2. ลกษณะนสย ภาพลกษณะนสยของคนไทยคอ มองโลกในแงด และสวนใหญเปนพวกไมตรงตอเวลา ในตอนทตวเอกแกลงชนนกฆาบนเครองบนนน “振り向いた子分に、堂田はわざと片言のタイ語で言った。「マイ・ペン・ライ」殺し屋

たちは再び笑い声を立てた。＜どうってことないさ＞という意味である。その日一日が無事にす

んでしまえばそれでよい、後のことはどうにでもなるさ、―物にこだわらぬ楽天的なタイ国民の

気質を表す象徴的な言葉だが、堂田の場違いな使い方が相手の気持ちをなごませたようだ。” (チェンマイの首, น. 52) “คนตดตามหนกลบมา โดดะจงเอยภาษาไทยทผดๆแบบตงใจ วา “ไมเปนไร” ซงทาใหพวกนกฆาหวเราะ คานมความหมายวา “มนไมเปนเรองใหญอะไร” หากวนนนทงวนผานไปไดอยางราบรน เรองหลงจากนนจะเปนอยางไรกได เปนคาพดทแสดงถงความมองโลกในแงดและไมจจจกจกของชาวไทย คาพดทโดดะผดไปแบบผดกาลเทศะนดเหมอนจะชวยเบาอารมณของอกฝายลง” (ผแปล) จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของชาวไทยวา เปนคนไมเรองมาก มองโลกในแงด และกไดกลาวถงเรองความไมตรงตอเวลาของคนไทยไววา

“タイ人の時間に対する感覚についてゆける日本人はざらにいないだろう。約束の時間が

守られるのは極めて稀である。一時間くらい遅れたところで頭をさげるわけでもない。お互いが

決めた時刻の二時間後に両者がやってきて、ちょうど事がスムースに運ぶといった按配なのだ。

日本からやってきた商社の駐在員が、現地人相手の取り引きで最初にノイローゼにかかるのは、

哲学に関するこの決定的差異である。” (チェンマイの首, น. 87) “คงไมมคนญปนคนไหนทจะเอาชนะการรบรในเรองเวลาของคนไทยได หายากทคนไทยจะรกษา

เวลา ถงคนไทยจะมาสายสกชวโมงหนงกไมมการแสดงกรยาขอโทษ และการททงสองฝายตางมาสายหลงเวลานดสกสองชวโมงกถอวาเปนการจดการทเรยบรอยด เรองเวลานทาใหชาวญปนทมทาการคาในไทยจะเปนโรคประสาทเอาในตอนแรก” (ผแปล)

จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของชาวไทยวา เปนคนไมตรงตอเวลา แตในตอนทตวเอกมาถงสนามบน กกลาวถงฉตรชย เพอนคนหนงของตวเอกวา

“いつもならチャチャイの方が堂田を先に見つけ、あの愛嬌のある笑みを浮かべて近づい

てくるのだ。” (チェンマイの首, น. 60)

“ปกตฉตรชยจะมากอนโดดะ และเดนเขามาหาดวยรอยยมพมพใจ” จากขอความนจะเหนวาไมใชคนไทยทงหมดทไมรกษาเวลา มบางสวนทอาจจะเปนสวนนอยทมา

รอกอนเวลาและตรงเวลากม ผศกษาแบงประชาชนตามอานาจทมเปน 2 ประเภท 2.3. ผมอทธพล ไดแกตารวจและทหารซงไดเอยถงไปแลวในขางตน และยงมผทมตาแหนง เชน หวหนาหมบาน ทเอาเปรยบลกบาน และยอมใหพวกในเมองเขามานาเดกสาวในหมบานไปโดยไมใหการชวยเหลอ (チェンマ

イの首, น. 243-251) 2.4. ผไมมอทธพล ในทนหมายถงประชาชนธรรมดาทไมไดมตาแหนงใหญในหนวยงานใด และเปนเพยงชนชนลางของสงคม ไดแก 2.4.1. เกษตรกร ภาพของเกษตรกรคอ กลมคนผไมรหนงสอ ยากจนและเปนกลมคนทถกเอารดเอาเปรยบมากทสดในเนอเรอง สามารถมองเหนไดจากประโยคตอไปน

“文盲の多い地方の農民は、華橋の算術に眩惑され、次第に耕作地を取り上げられ小作農

に転落してゆく。

＜青田買い＞と呼ばれる華橋商法がその典型である。収穫高を算定して農民に前金を渡

し、その後で、高価な肥料や農機具、そのほかの生活必需品を売りつけてゆく。現金の足りない

者には金を貸しつけ、利子はまたたく間にふくらんでゆく。収穫時には、確実に農民の負債が増

大する仕組みになっている。

昔は自給自足の余地が残っていたが、華橋によって商品経済が農村に持ち込まれて以来、

農民は金銭を持つことを余儀なくされた。それを稼ぎ出す術のない者が、子女を売るような状態

に追い込まれる。” (チェンマイの首, น. 244-245)

“ชาวนาจานวนมากทไมรหนงสอ ถกพวกคาประเวณหลอก แลวขายทนาจนตองตกเปนผเชาท พวกคาประเวณกจะหลอกดวยลกษณะน เรยกวา “การจองซอขาวกอนฤดเกบเกยว” พวกนจะคานวณผลผลตแลวยนเงนลวงหนาใหชาวนา หลงจากน นกจะมากขายปยและเครองมอทานาราคาแพง ไมกมาขายพวกเครองใชไฟฟา พวกทเงนไมพอกจะใหยมอก ดอกเบยกจะเพมขนเรอยๆ พอถงฤดเกบเกยวดอกเบยของชาวนากเพมขน เมอกอนจะมชวงใหเลยงตวได แตตงแตสนคาเศรษฐกจเขามาในหมบาน ชาวนากตองมเงนอยางเลยงไมไดโดยพวกคาประเวณ พวกทไมมชองทางหาเงนกตองขายลกสาวไป” (ผแปล)

จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนชาวนาผไมรหนงสอและถกหลอกดวยความรเทาไมถงการณ ความตองการเงนตองการชวตทดกวานของชาวนาทาใหเกดหนสนและสดทายกตองขายลกสาวเพอแลกกบเงน ความยากจนขนแคนนยงเหนไดจากประโยคตอไปน

“地方において、精米所や金融業を独占する華橋が、借金の抵当に貧農の少女や若い女た

ちを売り飛ばすという話は堂田もよく耳にする。特に生産性の低い北部や東北部ではその傾向が

著しい。” (チェンマイの首, น. 244) “โดดะเคยไดยนเรองท ในสวนภมภาค กลมคาประเวณทครอบครองกจการทางธรกจและโรงสขาง

เอาไวนนจะขายหญงสาวหรอเดกสาวชาวนายากจนเพอมาจานองหนทใหยมไป โดยเฉพาะอยางยงในแถบทเกบผลผลตไดนอยอยางภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” (ผแปล)

ในประโยคนนาเสนอออกมาวาชาวนายากจนทตองขายลกสาวนนเปนครอบครวชาวนาในแถบภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมากทสดทา ทาใหคดไดวาทงสองภมภาค คอ ภาคทขาดแคลนและมปญหาเรองความยากจนมากทสด และความจนนนกทาใหบางคนเลกทาอาชพเกษตรกร อพยพเขามาอยในเมองใหญ ดงจะเหนไดจาก

“人いきれでむし暑い三等の車輛は、山岳や農村で喰いつめた若い男女や、バンコクに知

己親類を訪ねる貧農の家族連れで、身動きできぬほど混んでいた。不安と疲労がどの乗客の顔に

も色農く浮き出ている。ほとんどの人間が無一文で、都市の生活に活路を開こうと乗り込んでい

るのだ。日に三便しか動かぬこの北方線の三等車輌は、＜タイ難民＞と呼ばれるこのような人々

を寿司詰めにして、毎日のようにバンコクへ向かっているのである。” (チェンマイの首, น. 309) “กลนของคนในรถสองแถวชนสามทรอนชนนเตมไปดวยหนมสาวทอาศยอยบนชาวเขาและบานนา

เปนครอบครวของชาวนายากจนทมาเยยมญาตพนองทมาทางานทกรงเทพฯ ความอดอดและความเหนอยลาแสดงอยบนหนาของผโดยสารทกคน โดยสวนใหมมนษยจะหนจากชวตในเมองไปกตอเมอหมดเนอหมดตว

รถสองแถวชนสามคนนทวงสายเหนอวนละสามรอบนน อดแนนผคนทถกเรยกวา “ไทยอพยพ” เปนชช มงหนาเขาสกรงเทพฯเหมอนทกวน” (ผแปล) เปนภาพของความพยายามเพอหาเงนมาเลยงปากทอง เมออพยพเขามากเกดเปนชมชนแออดทเรยกวา สลม ในกรงเทพ ซงระหวางทางจากสนามบนดอนเมองไปบานฉตรชย ตวเอกเหนฉากของกรงเทพฯ ดงน

“巨大な鉄骨のジャングルが天空に突き出し、建設中のホテル群が目立って来た。その足

元に密集するトタン屋根のスラムは、水分を失った岩肌の貝の群のように乾き切って哀れに見え

る。香港、台湾、シンガポールからの中国人、ドイツ人、オーストラリア人、日本人を主力とし

た観光客が年々増え続けている。収容能力を拡大するため、市と空港間の貧民地減をじわじわと

侵蝕しているのだ。” (チェンマイの首, น. 65)

“ปากรอบโครงเหลกขนาดใหญทต งตระงานสฟา มปายโรงแรมเขยนวากาลงสรางทสะดดตา หลงคาสงกะสของสลมทอยแถวชนลาง ดนาเวทนาเหมอนกลมหอยตามโขดหนทขาดน า นกทองเทยวชาวฮองกง ไตหวน จนจากสงคโปร เยอรมน ออสเตรเลย ทเขามาเพมขนทกปทาใหตองขยายพนทสรางโรงแรม จงตองรกเขาไปในพนทของคนยากจนทอยระหวางตวเมองกบสนามบน” (ผแปล)

ขอความดงกลาวแสดงถงภาพความขดแยงระหวางสลมเตยๆทขนอยางแออดของคนยากจน กบโรงแรมสาหรบนกเทยวทกาลงสรางสงเสยดฟา ความแตกตางของทอยอาศยระหวางคนไมมเงนและนกทองเทยวซงตองอยรวมในพนทละแวกเดยวกน นอกจากนนในตอนทตวเอกมาถงทพกของฉตรชย กอธบายวา

“通りに面した一階は、間口の狭い店舗に細分され、旅行代理店や不動産屋などのオフィ

スに使われていた。二階以上五階まではアパートになっている。表通りからアパートに入る道は

なく、この非常梯子のような階段が誰一の道路であった。

バンコクにはマンションは少なく、あっても特殊な階級だけに許される超高級なものに

限られていた。表向きはフリーカメラマンと称しているチャチャイが、その種の連中の仲間入り

するのはあまりにも目立ち過ぎだし、また行動するのに不自由でもあった。

それに、貧富の差の激しいこの国では、この程度のアパートでも充分に中流以上であっ

た。” (チェンマイの首, น. 66-67) “ชนลางสดทหนหนาเขาถนนเปดเปนรายขายของทมประตแคบ และใชเปนททางานของบรษททวร

ตวแทนขายบาน ชนสองถงชนหาเปนหองเชา ไมมทางเขาจากถนนไปสหองเชา มบนไดทดเหมอนเปนบนไดหนไฟเปนทางของใครคนหนง

กรงเทพฯมบานเชามกหลง ถงมกจากดไวใหแตคนระดบสง การทฉตรชยซงฉากหนาเปนแคนกถายภาพอสระจะไปรวมในกลมนนกคงเปนทสะดดตาเกนไป และไมสะดวกแกการทางาน

นอกจากนน ในประเทศนทมความแตกตางระหวางความรวยกบความจนสงแลว หองเชาระดบนกนบวาพอดแลว” (ผแปล)

เนอความดงกลาว จะเหนความแออดและขดสนทางพนทของคนทไมมเงน ซงตองอยกนอยางแออด ตางจากคนชนสงทมเงน การทความแออดระดบนเปนเรองทถอวาดแลวนนแสดงวายงมพนทอาศยทเลวรายกวานอยอก แสดงใหเหนถงความหางชนกนอยางรนแรงระหวางคนจนกบคนรวย 2.4.2. โสเภณ สบเนองมาจากขอความยากจนของเกษตรกร และโดนหลอกขางตน โสเภณจงเกดขน ภาพของโสเภณเปนดงน

“いずれも小学校上級生くらいの年頃である。” (チェンマイの首, น. 291)

“ไมวาหนาไหนกอายประมาณชวงมธยมตนทงนน” (ผแปล) จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของโสเภณวามอายชวงเดกประถม และในประโยค

ถดไป “「このあたりの民家は、百姓の娘を預って喰ってるからね、あまりアカ抜けた女はいね

えよ。」” (チェンマイの首, น. 309)

“บานแถบนขายลกสาวกนทงนน ไมมผหญงทลางขไคลออกแลวหรอก” (ผแปล) เนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนโสเภณวา เปนลกสาวของชาวนาผยากจน ทดเหมอนวา

มนเปนเรองปกต ใครๆเขากทากนกบการขายลกสาว สาเหตทโสเภณมเยอะนนอาจเปนเพราะ “チェンマイ最大の交通機関である人力サムローの車夫たちは、ほとんどがポン引きを兼

ねており、日本人の男と見れば何時間でもついてまわる。運賃よりは、女の紹介料の方がはるか

に効率がよいからである。” (チェンマイの首, น. 288)

“คนขบสามลอทเปนกาลงสาคญของการคมนาคมในเมองเชยงใหม มกจะคอยหาแขกใหโสเภณ ถาเหนชายชาวญปนไมวาเวลาไหนกจะเขามารมลอมจากเนอความดงกลาว นนเปนเพราะการแนะนาผหญงไดเงนดกวา” (ผแปล)

ขอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของกจการโสเภณวาไดเงนด ทาใหแมแตคนทไมไดเปนหญงโสเภณกยงมาหากาไรจากพวกโสเภณอก ทงๆทถาดจากเนอเรองโสเภณแตละคนกโดนบงคบและจายอมมาอยแลว ยงตองมาถกหาผลประโยชนอก

2.4.3. นกฆา

ตามเนอเรอง นกฆา เปนคนททาตามคาสงฆา เพอนาเงนนนมาเลยงปากเลยงทองตน ถอเปนอาชพหนงทไดเงนจากชวตของคนอน ตอนทตวเอกใหชายคนหนงดรปนกฆาทเขากาลงตามอยเพอหาเบาะแส

“三人の殺し屋たちの写真についても、

「ペチャブリー市へ行けば、こういった手合いは五万といる。五千円も渡せば、平気で

人間一人殺してくれるよ。」” (チェンマイの首, น. 97) “เมอใหดรปของนกฆาเหลานน

กไดรบการตอบกลบมาวา คนทถามนแคไปเพชรบรกหาไปเปนหาหมนคน ใหเงนสกหาพนเยนกสงฆาคนไดสบายๆ” (ผแปล)

จากเนอความดงกลาว แสดงใหเหนภาพตวแทนของนกฆา ทรบเงนแมเพยงไมกบาท เพอจะไดมาเลยงปากทองของตน 2.4.4. อนๆ ในหวขอนคอคนทมความคดความตองการทจะเปลยนแปลงสงคมไทย ทมเขยนไวอยางเดนชดกม นายพลสงฆาทกอการปฏวตกเปนคนทจบมาจากสถาบนทหารจากอเมรกามอนาคตไกล (チェンマイの首, น. 72) ชยตะคเมทตองการเปลยนแปลงประเทศนและใหการหนนหลงนายพลสงฆา นอยทเขารวมการปฏวต ในกรณของนอยมกลาวไวในตอนทตวเอกมาถงสนามบนแตคนทมารบคอนอย และนอยกพดภาษาองกฤษใสตวเอก “訛りのないきれいな英語だった。” (チェンマイの首, น. 62) “เปนภาษาองกฤษทไพเราะและไมแปรง” และครแดงทอยในสลมคลองเตยทสอนหนงสอใหแกเดกๆในสลม โดยมความหวงตออนาคตของเดกเหลานน (チェンマイの首, น. 156-157)

จากขอความขางตน แสดงใหเหนภาพลกษณะนสยของคนไทย วาเปนคนงายๆ เรอยๆ และมองโลกในแงด ซงหากยอนมองดในเรองรฐแลว จะเหนวาประชาชนถกเอารดเอาเปรยบอยตลอดเวลา แตอาจเพราะลกษณะนสยขางตนทสะทอนออกมาจงทาใหรฐไทยยงคงอย นอกจากนนชาวไทยยงมวฒนธรรมการทกทายในแบบเฉพาะของตนเองซงกคอ การไหว สวนเรองการฆาคนนนสะทอนใหเหนถงความยากจน ทสามารถลมชวตหนงไดอยางงายดายเพยงเพอแลกกบเงน

ตอนทอยบนเครองบนนกฆาเกดสงสยวาเคยเจอตวเอกทไหนมากอนหรอเปลา แตนกฆาอกคนกพดขนวา “日本人はみんな、同じような顔してるからな。” (チェンマイの首, น. 54) “คนญปนกหนาเหมอนกนทงหมดนนแหละ” (ผแปล)

3. ทรพยากรของไทย ในเนอเรองกลาวถงโครงการทอกาชธรรมชาตทอาวไทย ซงเปนทรพยากรธรรมชาตทพบทไทย และมหลายชาตใหความสนใจรวมทงญปนเองดวย ดไดจากประโยคดานลาง “堂田が現在取り組んでいる仕事は、シャム湾で発見された天然ガス開発プロジェクトの

国際的な争奪戦を監視することである。日本の大手商社・帝国商事、三矢貿易に加え、西独、米

の多国籍企業が、日・米・タイの政府を巻きこんで、どろどろした利権闘争を展開していた。そ

の裏面の駆け引きと成り行きを正確に把握するのが任務である。

もしのこ大型の天然ガスの開発が成功すれば、石油不足に悩むタイのエネルギー問題は

画期的な方向転換をとげるだけではなく、タイの中心的な基幹産業になる可能性さえあり、世界

経済や戦略に及ぼす影響を無視することはできない。

この利権の駆け引きには、当然、タイ王室日本後援会を主宰している袴田与一が介入し

ていた。” (チェンマイの首, น. 26)

“งานทโดดะทาอยตอนนคอการเฝาตดตามการแยงชงโครงการทอกาซธรรมชาตทพบในอาวไทย หลายฝายไมวาจะเปนบรษทธรกจยกษใหญของญปน บรษทการคามซยะ เยอรมนตะวนตก บรษทการคาของอเมรกาตางเขารวมในงานน เปนหนาทของโดดะทจะตองตดตามอยางใกลชดถงเบองหลงและกระแส หากโครงการนพฒนาแลวเสรจ ไมเพยงแตปญหาการคลาดแคลนน ามนทไทยกาลงประสบอยจะเปลยนทศทางไป แตอาจกลายเปนอตสาหกรรมหลกของไทย และสงผลตอยทธศาสตรและเศรษฐกจโลกไดเลยทเดยว ผมสวนรวมในผลประโยชนน คอนายโยอจ ฮาคามาดะทเปนประธานอยเบองหลงการสนบสนนจากญปน-สถาบนพระมหากษตรยไทยคอยแทรกแซงอย” (ผแปล) จากสวนนกอใหเกดภาพทไทยมความสาคญในฐานะแหลงทรพยากรชนเลศทหากใครไดไปกจะเกดประโยชนมหาศาลแกประเทศของตน จงเกดการแยงชงกนขน และความตองการแหลงทรพยากรนของญปนกไมตางจากความคดในนนชงรง แตอยางไรกตามจากเนอเรองดเหมอนวาไทยและญปนจะไดผลประโยชนรวมกน และมการเจรจาอยางลบๆของรฐบาลไทยและรฐบาลญปน ดงจะเหนไดจากขอความตอไปน “トンディ首相訪日の表向きの理由は、一週間後に控えたモンティラー王女成婚式への、

日本政府に対する招待挨拶と、円借款増額の要請であった。しかしその内実は、天然ガス開発問

題をめぐる利権争いの調整にあることは明白であった。” (チェンマイの首, น. 26)

“แถลงการณอยางเปนทางการของการมาเยอนญปนครงนของนายกรฐมนตรทองดคอ การบอกกลาวรฐบาลญปนเกยวกบงานอภเษกสมรสของเจาหญงมณฑราทจะจดขนในอกหนงอาทตยใหหลง และมาการเจรจาเรองการกเงนเยนเพม แตเบองหลงคอการมาเจรจาในการแยงผลประโยชนของโครงการทอกาซธรรมชาต” (ผแปล) จากขอความนจะทาใหเหนวาความตองการแหลงทรพยากรธรรมชาตของญปนนนไมไดสงผลประโยชนใหแกญปนอยางเดยว แตไทยกมสวนไดดวย และเปนความยนยอมรวมกน สอดคลองกบนนชนรงทวา ญปนจะเขามาอยางบานพเมองนอง เขามาเพอปลดปลอยเอเชยจากเงอมมอตะวนตก 4. ศาสนา ไทยเปนเมองพทธ คนไทยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ และหลกการของศาสนาพทธคอการอยอยางเบยดเบยนผอนใหนอยทสด ความคดเชนนบางครงกยากตอการเปลยนแปลง ดงจะเหนไดจากขอความตอไปน

“…指導者たちのいう毛沢東主義ではタイは救えない。タイの農民は立ち上がらないと判

断したの。外国列強の支配していた昔の中国の状況とは違うし、その日暮しの幸せを願う仏教に

どっぷり漬かったタイの農民は、簡単に意識革命を起こせない。時間をかけるのも大事だけれど、

世界はどんどん変わってしまう。そこでわたしたちは、都市に目をつけたの。タイはまずバンコ

クを変えなければ何も変わらないわ。…” (チェンマイの首, น. 284) “ไทยนนชวยไมไดแลวเปนความคดของพวกนกคดตามหลกเมาร ซงตดสนเอาจากการทเกษตรกรไทยไมลกขนมา สถานการณของไทยแตกตางจากจนเมอกอนทอยใตอานาจของตางชาต ชาวนาไทยนนนบถอศาสนาพทธทมจดมงหมายเพอความสงบสขอมทองในแตละวน ไมสามารถปลกระดมออกมาไดโดยงาย อาจจะตองใชเวลาซงเปนเรองสาคญ แตโลกกคงเปลยนไปแลว เพราะอยางนนพวกเราจงตงเปาทเมองใหญ ไทยนนหากไมเปลยนกรงเทพฯเสยกอนกจะไมสามารถเปลยนอะไรไดเลย” (ผแปล)

ในขณะเดยวกนประเทศไทยกมศาสนาอสลาม คนอสลามอาศยอย ซงศาสนาอสลามนนเปนศาสนาชนรองในสงคมไทยจนแทบจะถกลม จะบางคนเกดความไมพอใจ เหนไดจาก

“象の輿に乗った反乱軍の兵士たちは、布で隠した武器のありかをそっと確かめた。

二百人の兵士たちは、南部タイに司令部を置く第四軍管区に属する者たちであった。そ

のなかでもイスラム教の影響の強い地域から選ばれた射撃手である。

南部イスラム教徒は、タイの近代史において社会的に差別されて来た。タイからの分離

独立運動が起こっているほどである。したがって、中央政府や国王には根強い反感を持っている

者が多い。王族を前にした最後のどたん場で、攻撃心にためらいが出ないように、サンガーが特

にこの地域の兵士たちを選んだのである。” (チェンマイの首, น. 346) “เหลาทหารทขนแครชาง ตางตรวจสอบอาวธทซอนเอาไวในผา ทหารทงสองรอยคนอยในสงกดกองพลทหารราบทส ทมศนยอยทภาคใต ในจานวนนคอนกแมน

ปนชาวอสลามทถกคดเลอกมาดแลว ศาสนาอสลามทภาคใตถกลมไปในประวตศาสตรของสงคมไทยยคใหม จนถงขนาดมการ

เคลอนไหวเพอแยกจากประเทศไทย และหลายคนทมความรสกตอตานรฐบาลและพระมหากษตรย นายพลสงฆาคดเลอกแตเอาทสามารถควบคมความรสกทอยากตอสเอาไวไดเมออยตอหนาพระพกตร” (ผแปล)

แมศาสนาอสลามจะไมไดรบความสาคญในประเทศไทยเทาใดนก แตกมจม เทอเนอร ซงเปนชาวตางชาตเขามาเหนความสาคญ

“バンコク市内を流れるある運河沿いに、古くから定住するイスラム教徒の集落がある。

彼らの生業は、古来から伝達された技術を使う絹織物の織工である。

ジム・ターナーは、この部落の技術を開発して、タイ・シルクを売成させたのである。” (チェンマイの首, น. 265)

“ทในตวเมองกรงเทพ มชมชนชาวอสลามทมมาแตอดตแลวตงอย อาชพของเขาเหลานคอการทอผาไหมทไดรบเทคนคทสบทอดมาแตอดต

จม เทอเนอรพฒนาเทคนคน และนามาใชกบผาไหมไทยนาออกขาย” (ผแปล) จากเนอเรองจม เทอเนอรกรารวยชนจากกจการคาผาไหมของเขา เปนไปไดวาสงทผเขยนตองการนาเสนอคอ สงทคนไทยไมไดใหความสาคญอยางศาสนาอสลามนน มสงทเปนประโยชนอยในนน แตในเมอไทยลมเลอนและไมสนใจมน กเปนโอกาสใหชาวตางชาตทเหนคาไดเขามาจบจองหาผลประโยชน ซงผ ศกษาคดวาสอดคลองกบนนชนรงในสวนทวา เปนดนแดนทรอใหใครสกคนมาพฒนา 5. เทคโนโลย

“タクシーに限らず、バンコクを走っている大部分の車は日本製の中古車で、それもたい

ていは二十年以上も前のトヨタ、コロナ、ダットサン、三菱コルトといった骨董品である。タイ

には軍検制度がないので、日本から安物のスクラップ車が大量になだれこんだ結果である。” (チェンマイの首, น. 63-64) “ไมเพยงแตแทกซ แตรถยนตสวนใหญทแลนในกรงเทพฯเปนรถเกาจากญปน ประมาณยสบกวาปกอนไมวาจะเปนโตโยตา โคโลนา ดสสน หรอรนโบราณของมตซบช เนองจากไทยไมมระบบตรวจสภาพรถ รถเศษเหลกราคาถกจากญปนจงไหลเขามามาก” (ผแปล)

จากเนอความดงกลาว สอใหเหนวาไทยมเทคโนโลยทลาหลงกวาญปน นอกจากจะนารถเกาของญปนมาใชแลว ระบบตรวจสอบสภาพรถกยงไมม ซงสอดคลองกบนนชนรงทญปนคดวาตนนนพฒนามากกวาประเทศใดๆในแถบน

บทท 4 สรป จากการทบทวนวรรณกรรม “ภาพตวแทน (representation)” หมายถง ภาพของสรรพสงทเรา

ถายทอดใหผอนรบร ใชภาษาเปนเครองมอในการถายทอด ผทรวมสงคมและวฒนธรรมเดยวกนจะมความเขาใจเดยวกนตอภาพตวแทนของสงนนๆ โดยกระบวนการสรางภาพตวแทนเกดจากการเชอมโยงกนของสรรพสง (things) แนวคด (concepts) และสญลกษณ (sign) ภาพทออกมาสามารถสะทอนแนวคด ความเชอหรออคตทเรามตอสงหนงๆได เปนเหมอนโลกอกใบหนงทเกดจากความเปนจรง การทผเรยนศกษาภาพตวแทนของไทยในเรอง『チェンマイの首』กเหมอนกบผศกษาศกษาโลกอกโลกหนงทผานกระบวนการการสรางภาพตวแทนจาก 中村敦夫 มาแลว

จากกระบวนการการสรางภาพตวแทน ตรงสวนของแนวคด (concepts) นน สามารถตงขอสงเกตไดจากทฤษฎนนชนรง ซงเปนทฤษฎทญปนเคยมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตในชวงตงแตสมยเมจถงสมยกอนสงครามโลกครงทสอง ภาพทญปนมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตทหาไดจากนนชนรง คอ ทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ เปนดนแดนทมรฐบาลปกครองตนเอง มชนชนสงทถกขดเกลาอยางด แตกมความปาเถอน ความดอยพฒนา ไมทนสมย ผคนโงเขลาไมรหนงสอ ตกอยภายใตอานาจของตะวนตก และมองตนเองวาเปนชาตทพฒนามความทนสมย มองตนเองวาเหนอกวาทกคนในแถบน คดเอาเองวามนเปนหนาทของตนทจะตองเขาไปสรางความเจรญ และปลดปลอยเอเชยจากการครอบงาของตะวนตก แตลกลงไปขางในนนคอการทาเพอผลประโยชนของชาตตน

ไทยเองกเปนสวนหนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใตเชนกน อาจกลาวไดวาภาพทญปนมองเอเชยตะวนออกเฉยงใตกเหมอนกบภาพทญปนมองไทย เคาโครงของมนอาจมใหเหนในเรอง 『チェンマイの

首』ซงภาพของเมองไทยทไดจากเรอง 『チェンマイの首』 จากเนอเรองผศกษาแบงไดเปน 5 หวขอ ดงตอไปน 1. รฐ ในหวขอนจากเนอเรองผศกษาหมายถง “อานาจของรฐ” ซงแบงออกเปน อานาจภายในรฐ และอานาจภายนอกรฐ

1.1 อานาจภายในรฐ คออานาจของรฐบาล ซงมทหารชนสงหลายคนเขามามอานาจในน และทหารเหลานนควบคมดานอนไมชอบดวยกฎหมายเอาไวแทบทงหมด ไมวาจะเปน การคายา ซอง นกฆา ทงยงมการขดรด กรรโชกทรพย รบสนบน หาผลประโยชนสวนตนเหลานคอสงททหารและตารวจชนผใหญกระทา อานาจนอยรวมกบอานาจจากสถาบนพระมหากษตรย ซงเปรยบเสมอนอานาจมดทมอทธพลอยางยงในสงคมไทย

1.2 อานาจภายนอกรฐ อานาจนจากเนอเรองกลาวถง อเมรกา อเมรกาจะใชอานาจของตนผานทางสถาบนพระมหากษตรยของไทย คอยแทรกแซงเปนระยะ ความคดทวาไทยอยภายใตอานาจของอเมรกาน กคลายกบแนวคดจากนนชนรงเชนกน

เมอรวมภาพของรฐทเปนเชนนเขาดวยกน กเกดเปนความขดแยงขน ในเมออานาจของรฐบาลกบ

อานาจของสถาบนพระมหากษตรยอยรวมเปนอานาจเดยวกน แตอานาจนนกลบเปนรองและยอมถกชกจง

จากอเมรกา จากเนอเรองมฝายทตองการจะเปลยนแปลงระบบน จงกอการปฏวตขน แตทายทสดกไมประสบความสาเรจ พายแพใหแกฝายรฐบาลไป 2. ประชาชนไทย ในทนไมนบรวมพวกทหารหรอตารวจ จากเนอเรอง เมอพดถงคนไทยโดยรวม จะมลกษณะนสยมองโลกในแงด ไมตรงตอเวลา จากเนอเรองสามารถมองเหนความตางของคนในสงคมไทย ผ ศกษาแบงออกเปน 2 ประเภท ตามอานาจหนาท 2.1. ผมอทธพล พวกหวหนาหมบานในชนบท ทจะเอาเปรยบและเบยดเบยนลกบาน 2.2. ผไมมอทธพล คอ ประชาชนธรรมดาทวไปทไมมตาแหนงหนาททตองรบผดชอบ ไดแก 2.2.1. เกษตรกร จากเนอเรอง คนไทยทประกอบอาชพเกษตรกรเปนกลมคนทถกเอยถงมากทสด วามความเปนอยท ยากจน ตองขายลกสาวใหไปเปนโสเภณเพอแลกกบเงนหรอหน ทงยงเปนกลมคนทไมรหนงสอ ถกหลอกไดงาย บางกตองอพยพเขามาทางานในกรงเทพฯ 2.2.2. โสเภณ กลมนคอหญงสาวทตองมาทางานขายบรการ จากเนอเรองโสเภณเปนลกสาวชาวนาทถกขายหรอถกบงคบใหทาเพอแลกกบเงน และเปนกลมหญงทมอายนอยประมาณชวงไมเกน 20 ป ทมอยในกรงเทพฯ บางคนจะทางานโรงงานในตอนกลางวนและขายบรการในตอนกลางคน 2.2.3. นกฆา เปนเพยงกลมความรนแรงทอยภายใตการควบคมของตารวจ

2.2.4. อนๆ อยางฉตรชยเพอนของตวเอกทเปนนกขาว ครแดงทอยในสลมทคลองเตย คนเหลานอยในกรงเทพฯกบความจน

ภาพของคนไทยเหลานมความแตกตางกนทกลมหนงมอานาจในขณะทอกกลมหนงไมม ซงกลมทมอานาจมนอยกวาแตรารวยกวา ในหวขอนมเพยงสองกลมทมการอธบายแนชดวาไมรหนงสอกคอกลมของเกษตรกรและนกฆา ซงสอดคลองกบภาพจากทฤษฎนนชนรงทกลาวเอาไว แตในทนนเหมอนเปนภาพแบบเหมารวมวาทงหมดไมรหนงสอ 4. ศาสนา จากเนอเรองกลาววาไทยเปนเมองพทธ และมศาสนาอสลามอยดวยตรงภาคใต

3. เทคโนโลย จากเนอเรองคอ ไทยดอยกวาญปน ซงตรงกบแนวคดจากนนชนรง จากภาพของไทยในเรอง『チェンマイの首』ภาพดงกลาวมทสอดคลองกบนนชนรงอยบางในขอทวาเปนดนแดนทมรฐบาลปกครองตนเอง ตกอยภายใตอานาจของตะวนตก(ในทนคออเมรกา) คนไมรหนงสอ(ซงกไมใชคนทกกลม) ดอยพฒนากวาญปน(ดานเทคโนโลย) และทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ(ทอกาซธรรมชาต) ภาพจากนนชนรงทวา มชนชนสงทถกขดเกลาอยางด มความปาเถอน นนไมปรากฏใหเหน จากขอสรปนอาจกลาวไดวา ผเขยนมภาพของประเทศไทยตามเคาโครงของนนชนรงบาง แตไมใชทงหมด ในสวนทไมปรากฏภาพสอดคลองกบนนชนรงนน อาจเปนไปไดวาเพราะสงคมในเวลาของผเขยนไมไดเหมอนกบสงคมในเวลาของผทเขยนนนชนรง ภาพของทงสองทมตอประเทศไทยจงมสวนทตางกนออกมาใหเหน หากผใดสนใจอยากทาเพมเตม ยงมทฤษฏอนอกทญปนใชมองเอเชยตะวนออกเฉยงใต อยางทฤษฏออเรยลทลรซมแบบญปน และอาจนาสนใจยงขนหากนาภาพทไดจากญปนไปเปรยบเทยบกบภาพจากคนไทย

บรรณานกรม 大畑篤四郎 (1991).「南進論の系譜」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、弘文

堂、pp. 33-48 神谷忠孝 (1991).「南洋」神話の形成」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、弘

文堂、pp. 49-63 後藤乾ー (1991). 「大東亜戦争」の意味」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、

弘文堂、pp. 166-183 「 第 23 回 メ コ ン 圏 を 舞 台 と す る 」 （ 年 不 明 ） 12 月 13 日 に 探 し た 、

http://www.mekong.ne.jp/books/fiction/021201.htm

中村敦夫 (1988). 『チェンマイの首』、講談社

Hall, S. (2003). Representation: cultural representations and signifying practices. London: Bath Press Colourbooks.

Shimizu, H. (1987). Nanshin-ron: its turning point in World War I. [Electronic version]. The developing Economies, 15, 386-402.

กษรน วงศกตตชวลต และ ศรพร ภกดผาสก. (2552). ภาพตวแทนของพระสรโยทยในวรรณกรรมไทย. (รายงานผลการวจย).

ชาญวทย เกษตรศร. (2550). โยชกาวา โทชฮาร กบประวตศาสตรของ “ผแพ”. ใน โทชกาวา โทชฮาร. สญญาญปน-ไทย สมยสงคราม. (น. 7). กรงเทพฯ: สานกพมพมตชน.

ธาม เชอสถาปนศร. (2550). อคต/ภาพตวแทนในละครซทคอม. (รายงานผลการวจย). ธเนศ วงศยานนาวา. (2538). ภาพตวแทน แทนสงทแทนไมได. [รปแบบอเลกทรอนกส]. จลสารไทยคด

ศกษา, 12, 16-18. โทชกาวา โทชฮาร. (2550). สญญาญปน-ไทย สมยสงคราม. กรงเทพฯ: สานกพมพมตชน. อฏว คอทอง. (2552). ภาพตวแทนความสมพนธของสมาชกในครอบครวทนาเสนอผานภาพยนตรไทย. การ

คนควาแบบอสระศลปศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยเชยงใหม. อชอ โยเนะโอะ และโยชกาวะ โทชฮาร. (2542). ความสมพนธไทย-ญปน 600 ป. กรงเทพฯ: มลนธโครงการ

ตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

目次

第一章 はじめに

1.1. 研究動機……………………………………………………………………………………………………………………………………….1 1.2. 研究目的……………………………………………………………………………………………………………………………………….1 1.3. 研究範囲……………………………………………………………………………………………………………………………………….1 1.4. 研究課題……………………………………………………………………………………………………………………………………….1 1.5. 分析方法……………………………………………………………………………………………………………………………………….1

第二章 先行研究

2.1. Representations…………………….……………………………………………………………………………………………………….1 2.2. 南進論…………………………………………………………………..……………………………………………………………………….2 2.3. 『チェンマイの首』…………………………………………..……………………………………………………………………….2

第三章 分析結果と考察

3.1. 『チェンマイの首』の中にあるタイについての部分…………………………………………..…….……….2

3.2. 考察…………………………………………..…………………………………………………………………………………….…….……….2

第四章 おわりに

4.1. まとめ…………………………………………..…………………………………………………………………………………….…..…….3

4.2. 今後の課題…………………………………………..……………………………………………………………………………...……….3

参考文献…………………………………………..………………………………………………………………………....……………………..……….4    

中村敦夫の『チェンマイの首』から見たタイのイメージ

1.はじめに

1.1.研究動機

タイと日本は約 120 年間の外交関係があった。タイの文学の中で日本についての小説には『คกรรม（クーカム）』しか有名ではない。しかし、タイについて日本の小説は『暁の寺』、『国王

への道―山田長政』、『愉楽の園』、『サヨナライツカ』、の有名な作品が、タイより多く、よく研究され

た。『チェンマイの首』の方が面白いかもしれないので、この作品を選んだ。

1.2.研究目的

中村敦夫の『チェンマイの首』に表象されるタイのイメージを考察する。

1.3.研究範囲

中村敦夫の『チェンマイの首』でタイ国について書かれている部分に限る。

1.4.研究課題

4.1 中村敦夫の『チェンマイの首』ではタイ国について書かれている場面をとりあげ、考察する。

4.2.「南進論」と対比し、その類似点や相違点などを明らかにする。

1.5.分析方法

中村敦夫の『チェンマイの首』を読み、タイについての部分を選出して、中村敦夫の『チェン

マイの首』の中でタイ国はどんなイメージを持っているのかを分析する。

2.先行研究

2.1.Representation

ガサリン・ワォンギィッティシャオワリットとシリポーン・パックディーパースックの「タ

イ文学に書かれているシースリヨタイ王妃の表象」という研究によって、 事実のモデルと書いて

ある。

タネート・ワォンヤーンナワーの「表象できないものの表象」という論文によって、 もう一

度（Re）紹介する（Presentation）、全て事実ではないかもしれないと書いてある。

Stuart Hall の「Representation: Cultural Representations and Signifying Practices」

の本によって、社会、習慣の決まっている言葉の作ったものであり、違う社会、習慣でしたら、

違う言葉で事実を現れたり、違うイメージを現れていると書いてある。

つまり、Representation とは、事実をもう一度紹介する。しかし、（各人の属している）

社会、習慣の違いで、そのもの、表象というのは事実かどうか分からなくなった。

2.2.南進論

明治時代から第二次世界大戦まで行った、日本は天然資源不足になったせいで、東南アジア

に向かうという理論です。東南アジアに対するイメージは天然や人が南蛮や米に支配されたこと

などを書いてある。

2.3. 『チェンマイの首』

来日中のタイ国首相一行や日･タイの取り巻きの言動を探っていた、主人公の堂田将司は、

タイ国首相のテレビインタビューの収録が行なわれる TBS スタジオにタクシーで向かう途中、東

京 赤坂の路上で焼殺事件に遭遇した。体と切り離された首の正体とその事件の謎を追って､堂

田はタイのバンコクへ飛ぶことになった。ここで、友達のチャチャイが死んだことを知り、殺し

屋たちを追うと共にチャチャイを殺した犯人を追っていた。そして、現実は明らかになった。殺

し屋たちは、クーデターの裏面にある、タイを変わりたい周卓明という名前の人の命令を聞いて

殺しに行った。チャチャイの死の犯人は主人公と同じ報告者であることが明らかになる。

3.分析結果と考察

中村敦夫の『チェンマイの首』に書かれているタイのイメージには、政府、タイ人、天然、宗

教、技術の主題に五つ別れている。

3.1.政治

タイの政府がアメリカに支配されると表象されている。

「何らかの建前でアメリカを訪れると、その直後に政変が起きている場合が多い。」(チェン

マイの首, น. 56)

「近い将来は核ミサイルの設置を実現しない限り、どの瞬間にも共産勢力が侵入する可能性が

ある。それまでは、強力な米軍の駐留は不可欠である。」 (チェンマイの首, น. 327)

タイの軍と警察が実権をにぎり、マフィアとイメージを重ねていることがうかがえる。

「軍の歴史は腐臭に満ちており、恐喝、賄賂、横領が横行していた。」（チェンマイの首、

71)

「タイでは、地位が欲しければ軍人に、金が欲しかったら警官になれといわれている。」（チ

ェンマイの首、89)

「暴力団が介在するような利権は、すべて警察が握っているからである。」（チェンマイの首、

89)

3.2.タイ人

タイ人は時間を守らないことを表象される。

「約束の時間が守られるのは極めて稀である。」（チェンマイの首、87)

タイ人は楽天的であることを表象されている。

「物にこだわらぬ楽天的なタイ国民」 (チェンマイの首, น. 52)

3.3.天然

タイは天然が豊かであることを表象される。

「天然ガスの開発が成功すれば、石油不足に悩むタイのエネルギー問題は画期的な方向転換を

とげるだけではなく、タイの中心的な基幹産業になる可能性さえあり、世界経済や戦略に及ぼす

影響を無視することはできない。」(チェンマイの首, น. 26)

3.4.宗教

タイは仏教であることを表象される。

「その日暮しの幸せを願う仏教にどっぷり漬かったタイの農民は、簡単に意識革命を起こせな

い。」(チェンマイの首, น. 284) 3.5.技術

タイは日本ほど技術の進歩が進まないことを表象される。

「タクシーに限らず、バンコクを走っている大部分の車は日本製の中古車で、それもたいてい

は二十年以上も前のトヨタ、コロナ、ダットサン、三菱コルトといった骨董品である。タイには

軍検制度がないので、日本から安物のスクラップ車が大量になだれこんだ結果である。」(チェ

ンマイの首, น. 63-64)

4.まとめ

中村敦夫の『チェンマイの首』に表象されているタイ国のイメージの主には、国家の政権を持

っているのはアメリカの方と軍に警察の方であり、王室もアメリカに支配され、タイ天然が豊か、

日本ほど技術の進歩が進まないことを表象される点が南進論に似ている。そして、仏教を信じや

人は楽天的でなどの点は南進論に出たことがないことです。

5.今後の課題

「日本的オリエンタリズム」という、タイ、東南アジアについての理論もある。この理論を通

して見たり、タイ人が持っているイメージと比べたら面白いかもしれないと思う。

目次

大畑篤四郎 (1991).「南進論の系譜」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、弘文

堂、pp. 33-48 神谷忠孝 (1991).「南洋」神話の形成」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、弘

文堂、pp. 49-63 後藤乾ー (1991). 「大東亜戦争」の意味」『講座 東南アジア学・第十巻 東南アジアと日本』、

弘文堂、pp. 166-183 「 第 23 回 メ コ ン 圏 を 舞 台 と す る 」 （ 年 不 明 ） 12 月 13 日 に 探 し た 、

http://www.mekong.ne.jp/books/fiction/021201.htm

中村敦夫 (1988). 『チェンマイの首』、講談社

Hall, S. (2003). Representation: cultural representations and signifying practices. London: Bath Press Colourbooks.

Shimizu, H. (1987). Nanshin-ron: its turning point in World War I. [Electronic version]. The developing Economies, 15, 386-402.

กษรน วงศกตตชวลต และ ศรพร ภกดผาสก. (2552). ภาพตวแทนของพระสรโยทยในวรรณกรรมไทย. (รายงานผลการวจย).

ชาญวทย เกษตรศร. (2550). โยชกาวา โทชฮาร กบประวตศาสตรของ “ผแพ”. ใน โทชกาวา โทชฮาร. สญญาญปน-ไทย สมยสงคราม. (น. 7). กรงเทพฯ: สานกพมพมตชน.

ธาม เชอสถาปนศร. (2550). อคต/ภาพตวแทนในละครซทคอม. (รายงานผลการวจย). ธเนศ วงศยานนาวา. (2538). ภาพตวแทน แทนสงทแทนไมได. [รปแบบอเลกทรอนกส]. จลสารไทยคด

ศกษา, 12, 16-18. โทชกาวา โทชฮาร. (2550). สญญาญปน-ไทย สมยสงคราม. กรงเทพฯ: สานกพมพมตชน. อฏว คอทอง. (2552). ภาพตวแทนความสมพนธของสมาชกในครอบครวทนาเสนอผานภาพยนตรไทย. การ

คนควาแบบอสระศลปศาสตรมหาบณฑต ไมไดตพมพ, มหาวทยาลยเชยงใหม. อชอ โยเนะโอะ และโยชกาวะ โทชฮาร. (2542). ความสมพนธไทย-ญปน 600 ป. กรงเทพฯ: มลนธโครงการ

ตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.