ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб...

97
б 81.2Каз ial I u " Cf e 3axcK u^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб я з ы к для экономистов, бухгалтеров и аудиторов

Upload: others

Post on 16-Aug-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

б 81.2Каз

ialI u " Cf e 3 a x c K u ^ А ЗЬ 1К

ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб я з ы к

для экономистов, бухгалтеров и аудиторов

Page 2: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

г каь о A s

Рекомендовано Республиканским учебно-методически мТоветом по вопросам начального и среднего профессионального образования

Министерства образования и науки Республики Казахстан

Сагитова З.М.

Профессиональный казахский язык

для экономистов , бухгалтеров, аудиторов(Учебное пособие)

КекшеФау 2008плат* ■ЩШ'Щ

Page 3: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

S' 8 + -< г Б я ^ ЪББК81.2Каз.я73 -)С 13

С 13 Сагитова З.М.Профессиональный казахский язык для экономистов, бухгалтеров, аудиторов. Уч. пособие. - Кокшетау: «Келешек- 2030», 2008. -102 с.

ISBN 9965-446-91-1

Пособие предназначено для обучения профессиональному казахскому языку учащихся средне­специальных учебных заведений по специальности «Экономика, бухгалтерский учет и аудит». Пособие поможет учащимся овладеть умениями применять полученные знания в жизни, в профессиональной деятельности, в разговорной речи, при оформлении документации на государственном языке.

Учебное пособие «Профессиональный казахский язык для экономистов, бухгалтеров и аудиторов» рекомендовано к изданию Республиканским учебно-методическим советом по вопросам начального и среднего профессионального образования для использования в учебно-воспитательном процессе учебных заведений технического и профессионального образования.

ББК 81.2 К|аз.я 73.

ISBN 9965-446-91-1 С.Торайгыров атындагы ПМУ-дЫ

академик С.Бейсембз^ атындагы гылыми

К ГГ АП ХАН А С }— —----- . - ~ -© Т0 0 'Желещек-2030», 2008

Page 4: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

АлгысезБул оку цуралы орта арнаулы оку орындарында

"Экономика, есепшшк есеп жэне аудит " мамандыгы

окушыларына кеыби к/азак, тшн ок,ытуга арналган.

Кэйби цазац тшн уйрету ypdicmde

коммуникативтт багыт бере отырып, окушылардыц

сабацта алган бтмш ic жузтде, кеЫби

мамандыгында, ецбек ету барысында пайдалана 6uiyi

квзделт, жалпы дуниеге деген квзцарасы

цалыптасады.

TindiK материалдар окушыларды ауызша сойлеуге,

ойларын жеттзуге, аударма жасауга, ауызет

свйлесуге, цызметтт кужаттарды цазац тшнде

жазып уйренуге деген бтктшктерд1

цалыптастырады.

Мундай оку куралыныц цажеттг екент айтпасак, та

тусшктй Осы окулык, арцылы жас epinmecmepiM вз

цызметшде багыт-багдар алар деп ойлаймын.

3

Page 5: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

К;азак;стан Республикасыныц мемлекетт1к Энураны

Свзт жазган:

днш жазган:

Жумекен Нэжчмеденов Нурсултан Назарбаев Щэмш1 К,алдаяк,ов

Алтын кун аспаны.Алтын дэн даласы,Ерлттщ дастаны,Ел1ме царашы!Ежелден ер деген,Данцымыз шыцты гой.Намысын бермеген,К,азагым мьщты гой!

К,айырмасы:Метц ел'ш, менщ ел1м,Гулщ болып егшемт,Жырыц болып твгшемш, елгм! Туган жер ’ш менщ — Цазацстаным

Урпацца жол ашцан,Кец байтак; жер1м бар.Б1рлт жараск,ан,ТэуелЫз ел1м бар.К,арсы алган уацытты,Мэцгшк досындай.Б1здщ ел бакытты,Б1здщ ел осынЗай

КайырмасЗщ Метц ельщГулщ болщ^Ж__________Жырыц болъгп т Ш ммн. елгм Туган жер1м меНщ - К,азацстаным!

Page 6: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Б±р±нш± сабак;Kipicne. Актив свздермен тамысу

3N--3 Отан, ел, мемлекет, халык, когам, гасыр, дэу1р, заман, кез, адам, жер, жергшкп, мемлекеттж, угым, тутыну, тутынушы, когамдык, менцик, уюмет, ук1метт1к, пайыз, бизнес, айырбас, enzupic,

тапшылык, табыс, катынас, кэсшкер, багдар, шарт, кукык, бага, сактандыру, кун, сан, сапа, есеп, акша айырбасы, сатушы, накты табыс, жеке тулга, занды тулга, салым, инфляция, кунсыздану, нарык аланы, енеркэсш, кесшорын, мекеме, уйым, ощйру, ендеу, ауыл шаруашылыгы, колма- кол, акша дагдарысы, акша айналысы, акша айналымы, есепшшк есеп, унемшшдж, кунды кагаз, шыгын, шыгыс, сома, ©тем сомасы, даму, дамып келе жаткан, когам, тэуелаз, дербес.

1. Свздерд1 аударып, свздшке ж азып алыцыз (№ 1)

2. Табыс. бага. ел. davip. адам свздертщ синонимдерт табыцыз, олармен свйлемдер цурастырыцыз.

Мемлекетпк

шекарамешшкжер Экономикалык енеркэст

дагдарысугымбшмжагдай

5

Page 7: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Я живу в независимом государстве. Моя Родина расположена на Евразийском континенте. На современном этапе Казахстан- развивающееся государство. Казахстан в 2012 году войдет в число развитых стран мира.

5. Берш ен свздермен сын еЫм + зат еЫм свз mipxecmepiH жасацыз.

4. Аударыцыз, emicmiimepdi тауып, шацтарын атацыз.

Ек±нш1 сабак;К ^азакст аю ш ц эконом икасы

ц а ла й дам иды ?

2012 жылы Казакстан элемдеп индустриалдык жагынан дамыган елдер катарына енедь Жалпы iniKi ошм уш есеге дерлйс ecin, 6,8 триллион тенгеден

17,7 триллион тецгеге артады. Мундай осу каркынын букш жер бетшде б1рнеше ел гана камтамасыз ете алады.

Б1з экономикамызга салынатын инвестиция мелшерш 2,5 есе арттырып, 18 триллион тецгеден 2012 жылга4 триллион тецгеге жетк1зем1з.

Казакстан осы жет1 жылда астык экспорттаушылардыц елемдш ондыгына енетш болады. Б1здщ тарихымызда мундай жагдай бурын болган емес.

Bi3 ауыл шаруашылыгына деген салымдарды 450 миллиард тецгеге дешн арттырамыз.

6

Page 8: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

ЬГздеп шагын жэне орта бизнес каркынды дамитын болады. Ж еп жылдан кешн шагын жэне орта бизнестщ жалпы mud вшмдеп yneci 20 пайыздан 40 пайызга дейш еседь Жуз мындаган адам эз iciH журпзш, жеке бизнесш дамы тады.

(Н. Назарбаев.)

1. Свзджке жазып алыцыз.

Астык, элем, мунай, ену, енетш болу, тарнх, жагдай, болу, болтан емес, арттыру, шагын, орта, наркы, жалпы, iuiKi, ёюм, улес, осу, ic, журпзу, жеке, жалпы iiiiKi (валовый внутренний), жету, железу, салым.

2. Мэпандегг царамен жазылган свздер цай свз табына жатады, оларды морфемаларга бел1щз, шацтарын атацыз, аударыцыз.

3. Ык, Барыс, Табыс cenmixmepmde турган ce3depdi mepin жазыцыз, аударыцыз.

4. Назар аударыцыз!

ШагынОрта \ . бизнес Улкен у /Жеке /

АуылвнеркэсшKacimcepХалык

шаруашылыгы

5. Mamindi оцып, аударыцыз.

6. Мэтт бойынша сурацтар к;урастырыцыз.7. Мэттде не туралы айтылган? Эцг1мелещз.

7

Page 9: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

YiuiHiiri сабак;

Edpi де хальщ uziniei ушт

Казакстан кыска мерз1м ш ш де нарыктык экономикага бет бурды. Ешм1зде кэсшкерлпгп дамыту жузеге асырылуда.

Он жыл iiuinae Казакстанда 200 мыцдай шагын жене орта бизнес кесшорындары пайда болды. Ауыл шаруашылыгында 1,3 миллиондай фермер ecin шыкты. Ешмизде сез бен баспасез бостандыгы, д1н бостандыгы, тагы баска демократиялык icTep жузеге асырылды.

Н. Назарбаевтыц “Казакстаннын егемен мемлекет ретшде калыптасуы мен дамуыныц стратегиясы” атты кггабында керсетшген мшдеттер жузеге асырылуда. Ел1м1здщ алдагы дамуы “Казакстан-2030” атты узак мерз1мд1 багдарламасында айкындалды. Эрине, 6epi де хальщ m iniri yniiH жасалып жатыр.

(Газет материалдарынан)

1. СвзЫкке жазып алыныз, жаттацыз.

Кыска - короткий1шшде - в, внутриЖузеге асыру - осуществлятьПайда болу - появитьсяМшдет - обязанность, задача¥ зак мерз1мд1 -долгосрочныйИплйс - благоИгипк уш in - для благаБаспасез - печатьБагдарлама - программа

Э згерк - изменение ¥ зак -д о л ги й Бостандык - свобода Калыптасу - формирование, восстановление, формировать Керсету - показывать, указыватьАйкындау - определять Дш - религияТец даму - равное развитие Камтамасыз ету - обеспечить

Page 10: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

%sC 2. CuHOHUMdepdi есте сацтацыз. Свйлемдер ЩШШ цурастырыцыз.

А) Мезгш, мерз1м, маусым, кезен, уакыт Э) Eipniic, ынтымак, бутшдж.Б) Бостандык, ерюндш, азаттык.

3. МэттЫ аударыцыз. Сурацтар цурастырыцыз.

4. Сурацтарды аударып, жауап бер1щз.

Сурак Жауап

А) Какие важные изменения произошли в нашей стране?0 ) Как вы думаете, что делается для улучшения жизни нашего народа?Б) Если вы станете предпри­нимателем, что вы сделаете для блага своего народа?

7. Мацал-мэтелдердг жаттацыз.

5Kepi байдыц - ел1 бай. Енбек- адамныц екшпйанасы.

8. Пшрлесешк. БЬдщ мемлекет нарыкрпык, экономикага бет бурды ма?

9

Page 11: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Терт±нш± сабак;Шагын, орта жэне улкен бизнес

Б1здш ел1\тде шагын жене орта бизнеспенайналысатын адамдарды кэсшкерлер деп атайды. Кэсшкерлер ездершщ жеке фирмасын,

cepiKTecTiriH, акционерлж когамын, тагы баска шагын бизнес турлерш курады.

Кэсшкерлер ез кэабше каржыны ездер1 табады. Кэсштж мекеме езшщ Жаргысьшда керсетшген жэне Казакстан Республикасыньщ Завдарына кайшы келмейтш жумыстармен айналысады. Олар мемлекетке салык телеп отырады. Сондай- ак халыктьщ турмысына, мэдениетше, денсаулыгына колдау кэрсет1п, кайырымдылык шараларга катыса алады. Олар: OHmipic, сауда, кэлж, тамак, мэдениет, тагы баска кэсштщ турлер1мен айналысуга кукылы.

Казакстан Республикасыньщ экономикалык жэне мэдени салаларында улкен бизнестщ мацызы да зор.

1. Таныс емес свздерЫ mepin жазыцыз, аударыцыз.

2. Кэсткер. icKep свздерЫен свйлемдер

(“Егемен Казакстан” газетшен.)

цурастырыцыз.3. Кэсткер немен айналысады?

Кэсшкер

ендф1спенсаудаменкелжпентамакпен

[иналысады

мэдениетпен

10

Page 12: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Жеке фирманы Серйстестйсп Акционершк когамды Шагын бизнес турлерш

кэсшкер курады

курстасьщызга крйыцыз, оныц кемшшктерт взщгз тузетщз.

5. Дайындаган щрщтарыцыз бойынша мэттнщ мазмунын айтуга уйретщз.6. Квсткер, ictcep адам крндай болу керек деп ойлайсыз? Ацыл-кецес ретшде ж еш свйлем жазьщыз.

4. Mamin бойынша 7-8 сурах; дайындацыз. Суракрпарды

Созжумбак,

&1. Шагын, орта бизнеспен айналысатын адамды кандай дейшз?2. Промышленность.3. Ошмд1 тутынушыга жетсйзу.4. Транспорт.5. Табыс сезшщCHHOHHMi.6. Предприятие.7. Учреждение.8. Производство.

11

Page 13: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Бес±нш± сабак;Ел epmeni — жастар

Мен жастарга сенемт

Арыстандай айбатты, Жолбарыстай кайратты, Кырандай кушп канатты, Мен жастарга сенемш! Кездершде от ойнар, Сэздершде жалын бар, Жаннан кымбат оларга ар, Мен жастарга сенемш! Жас кырандар - балапан, Жайып канат умтылган. Коздегеш кек аспан,Мен жастарга сенемш. Жумсак мшез ж1бектер,

М. Жумабаев

Суттей таза журектер, Каснетп тшектер Мен жастарга сенемш! Тау суындай гуршдер, Айбынды алаш ел1м дер, Алтын арка жер1м дер, Мен жастарга сенемш! Кажу бар ма тулпарга, Талу бар ма сункарга. Иман Kyurri оларда,Мен жастарга сенемш!..

1. Ацын нелЫтен жастарга сенемт deUdi? Жастардан5 цандай умхт кутеЫ?

Ел ертещ - жастар

XXI гасыр Казакстан жастарыныц алдына жаца талап кояды. Жогары оку орньш 6iTipy - ете жаксы. BipaK ец бастысы - эр адам ез icimH iue6epi болуы керек. Нарык экономикасы

жастардан бшюп маман болуды талап етедь Сондай-ак ез1цнщ туган халкьщнын тарнхы мен мэденнетш,

салт-дэстурш бшгенщ дурыс. Мемлекетпк тшд1 жаксы бшущ керек.

12

Page 14: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Ka3ipri жастар (ирнешё шетел тшш уйренуде. ap6ip жас адам б!рнеше мамандыкты игеруге умтылады. K a3ipri нарык зады- осындай.

Сен, эрине, ез OMipiimi езщ айкындайсын. Уакытын мен куш- куатыцды дурыс жумсай бш! Максаттарынды жузеге асыра бш!

12. Свзд1кке:

Тал ап - требованиеШебер - мастер, профессионалELniKTi - квалифицированныйЖузеге асыру - осуществлять,претворять¥мтылу - стремитьсяИгеру - освоить

Маман - специалист Мамандык - специальность Максат - цель Жумсай б1лу - уметь распределять Айкындау - определять Куш-куат - сила, мощь, энергия

4. Аныцтауыш свздермен толъщтырыцыз.

Нарык экономнкасы ............ маман болуды талапетедк

Мемлекетпк таад ............ бшущ керек.

13

Page 15: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

4. Аударыцыз, есте сактацыз.

1. XXI век ставит перед молодежью новые требования.2. Каждый человек должен быть мастером своего дела.3. Современная молодежь должна быть образованной.4. Молодой человек должен овладеть несколькими

специальностями.5. Молодые люди должны ценить свое время.

5. Сурацтарга жауап берщз.

1. XXI гасыр юмнщ алдына жаца талап кояды?2. Эр адам ез нпнщ Heci болуы керек?3. Ka3ipri жастардыц кандай болуы кажет?4. 9p6ip жас адам канша мамандыкты игеруге

умтылады?

«Г 6. Сурацтарга жауап 6epin, ауызет свйлес1ц1з.

— Егер мумкшд1пц болса, кай елде бшм алар ед1ц?

— Жаксы маман болу ушш тек шетелде 6miM алу керек пе?

— Келешекте юм болгыц келед1?

— Ол yuiiH каз1р не icTen жатырсыц?

14

Page 16: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Алтыншы сабак;Уацытыцды багалай бт.

Адам ушш ец кымбат нэрсе - уакыт. Ол алтыннан да кымбат. Уакыт - эрюмнщ накты л ы ем1рлк капиталы. Адамныц кур боска кеткен уакытын Kepi кайтару мумюн емес.

KiciHiH гскерлнга уакытты боска ж1бермеуден басталады. Ei3 кебшесе сол уакытты багалай бшмеймйз.

Уакыт аксуйекпкп мойындамайды. Ханга да, карага да бершетш мерз!м - твушгше 24 сагат. KiM уакытын багалай бшсе, сол гана бшктерге жетед1. Саналы адам уакыттьщ ем1рд1 жасайтын Heri3ri курал екенш жаксы тусшедь

Адам уакытты сезшгенде гана езш-ез1 кадагалап отырады. 0зше-ез1 багыт белгшейдь

1сщнщ орге басуы езще гана байланысты. 0 з уакытын пайдалана бшген адам 6ip icri жоспарлауга уйренедь Уакыттьщ ысырап болуы - шыгын.

YHeMi Kemirin журетш жалкау адамга юкерлш элемшде орын жок. Уакыттьщ багасын бш. Жалкаулыктан бойынщы аулак уста, бзйдо - езщ тэрбиеле.

(“Каржы-каражат” журналынан.)

1. С'ёз&шке таныс емес свздердi, неггзгг свз У&& mipKecmepiH mepin, жазып алыцыз.

2. Берглген синонимдт цатарларды. табыцыз:Уакыт,....~....I......Багыт, ......................Утымды,...............Унемд1,.......

15

Page 17: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

3. М этш ц жоспарын дайыпдацыз, жоспар бойынша эцг1мелец1з.

4. Б\р-бхрщ1зге сурац-жауап цойып уйренщз.

а) Уакытывды капай пайдаланасьщ?е) Кундел1кп кунщщ жоспарлайсьщ ба?б) Уакытывды капай багалайсьщ?

5. Мацал-мэтелдердщ цазац minmdezi баламасын табыцыз.Время - великий лекарь.Время - дороже денег.

6. Кунггазбец1з бар ма? Eip кунге жоспар жазыцыз.

Жет±нш1 сабак;Бизнес дегеншЬ не?

Бизнес дегешм1з - бул 6ip-6ipiMeH езара бэсекеге тусетш, оз муддесш ойлауга умтылатын, ещйретш заттары мен жасайтын

кызметш адамдарга усынатын уйым.Бизнестщ жаны - айырбас: акшаны затка, затты тагы

акшага айналдыру.Акша - тауар OHAipici мен айналысы процесшде барлык

тауарлардьщ кунын белгшеу ушш болшш шыккан, жалпы эквивалент балама болып табылатын мулдем айрыкша зат. Оньщ металл жэне кагаз акшалары бар. Эр елде акша эр Typni аталады.

16

Page 18: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Бизнес уш турден турады:1. жекеменппк2. сержтеспк3. корпорацияЖекеменппк - жалгыз адам борше ие. CepiierecTiK - eKi

немесе одан коп адамдардыц бизнеспен айналысатын еркш о даты.

Корпорация - барлык жеке меншйс пай Fa карай бел1нген. Ягни акционерлерден kim канша косса, сонша ыкпалы бар.

1. Бизнес дегещц калай угасыз?2. Айырбас деген не?3. Акша - тауардын баламасы бола ма?4. Бизнес неше турден турады?

Бизнес - жеке бастыц, мекемешц пайдасын арттыругабагытталган ic, кэсшкерлйс сауда.

2. Аударып, сейлемдер цурастырыцыз.

Заниматься малым бизнесом, активно работать, определить спрос, спрос потребителя, продукция малого предприятия, новые методы работы.

(“Каржы-каражат” журналынан)

С.Торайгыровагындаш ПМУ-/»1н

|зкадемик С.Бейсемйэ’ зтындагы гылыми; KITAnXAHACt

17

Page 19: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

18

Page 20: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

CerisiHini сабак;

К,огам. CepiKmecmiK. EipnecmiK.

1. Свздтке жазып алыцыз, жаттацыз.

Когам — общество CepiKTecTiK - товарищество Ашык - открытый Жабык - закрытый Жауапкерш1Л1к - ответственность Шектелу - ограничитьсяАкционерлнс когам (АК) - акционерное общество (АО) Ашык акционерл1к когам (ААК) - открытое акционерное общество (ОАО)Жабык акционерлж когам (ЖАК) ~ закрытое акционерное общество (ЗАО)Жауапкершшт шекгеул1 cepiicrecTiK (ЖШС) - товарищество с ограниченной ответственностью (ТОО) Б^рлестж - объединение

2. Назар аударыцыз!

Акционерлж когам - нарыктык экономика жуйес1нде капиталды жинактау жэне icri уйымдастыру нысаны.

Щ 3. Аударыцыз, есте сацтацыз.

1. «Силуэт» TiriH фабрикасы - ашык акционерл1к когам

2. «Казпошта» - акционерлж когам

3. «Атыгай» ЖШС

4. Мен «Арман» жабык акционерлж когамыныц бас есепшкпмш

5. «Казактелеком» АК акцияларын сатуга Kipicri

19

Page 21: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

6. «Жасыл ХПП» ЖАК-ныц жаргылык коры - 6648950

7. «Газ Синегорья» ЖАК-нажурпзушшер керек

4. Аударып, эцгшелещз.

Товарищество с ограниченной ответственностью - объединение граждан или юридических лиц для совместной хозяйственной деятельности. Уставной фонд товарищества образуется только за счет акций учредителей.

Открытое акционерное общество - акционерное предприятие. Его акции свободно обращаются на рынке ценных бумаг по цене, которая соответствует их котировке.

4. Сухбат цурастырып, эцгшелесщз.

Т о р ы з ы н ш ы сабак;Акционерл'т цогам (АК) -Акционерное

общество (АО)

Бул - нарыктык катынастар жагдайда каржыны (капиталды) орталыктандырудыц 6ip Typi. Б1рнеше жеке капиталдыц 6ipiryi аркылы акция

шыгарып, оны сатудан тускен пайданы езара дивиденд туршде бел1суге багытталган когамдастык. AKnnoHepniK когам эдетте ipi кэс1порындардыц куш 6ipiKTipin, ездер1н1ц ортак акцияларын шыгару непз1нде курылады. Шыгарылган акциялардыц сомасы акционерл1к капиталды курайды.

20

Page 22: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Акционерлж когамнын капиталы курылтайшылардыц ез иелтндеп каржысынан жэне карызга алган капиталдан куралады.

Акционерлж когамнын «ашык» жэне «жабык» Typnepi болуы мумкш. Ашык туршде шыгарылган акцияларды сатып алуга ешкандай шек койылмайды, ал жабык туршде акцияларды сатып алу кукыгы тек кана курылтайшыларына 6epwin, баскаларга сатылмайды.

Акционерлж когамнын занды бектлген жаргысы, акционерлердщ жалпы жинапысы сайлаган ic журпзупй органы - баскармасы болады. К,огам мушелер1 сатып алган акциялардьщ мелшерше сэйкес дивиденд алып, дауыс беру кукыгына ие бола алады. Шыгарылган акцияларды сатудан тускен акшалай каржы непзшен eHAipicri дамытуга, баска да тшмщ багыттарды игеруге жумсалады.

/. Свздер мен свзт1ркестерт жаттацыз.

нарыктык катыиастар - рыночные отношенияорталыктандыру - централизация6ipiry - объединяться, объединитьсяозара - между собойкурылтайшылар - учредителииелж - владение, собственностьЖаргы - Устав

2. Сурацтарга жауап берщз.

1. Акционерлйс котам калай курылады?2. Акционерлж когамнын кандай Typnepi болады?3. АК-нын капиталы неден курылады?4. АК-нын кай тур1нде акциялары курылтайшыларга гана

бершед1?5. АК-ныц кай TypiHiH акция л ары н сатып алуга болады?

Неге?

21

Page 23: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

6. Акцияларды сатудан тускен акшалай каржы кайда жумсалады?

3. Сурацтарды пайдаланып, акционерлЫ кргам туралы эцггмелецгз.

1. СвздЫке жазып алыцыз.

Акша - деньгиКагаз акш а - бумажные деньги ¥ сак акш а - мелкие деньги Колма-кол акш а - наличныеАлтын (металл) акш а - золотые (металлические) деньгиЖ алган акш а - фальшивые деньгиКымбат - дорогоАрзан - дешевоМайдалау - разменятьКанша турады? - сколько стоит?¥ сак акш а - мелкие деньги Ipi акш а - крупные деньги

Оныншы сабак;Ак,ша. Ацша деген не?

кун олшеуш1

бакылау куралы

Акша бага келемш корсету

айналыс куралы

кор жинау куралы

казына жасау куралы

толем куралы

22

Page 24: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Акша - кун елшемь Кун елшеми кызметшде акша— бага белгшеу куралы. Сондыктан акшалай кершетш тауар куны дегешшз тауар багасы. Бага тауар куньша сураным мен усынымнын сай

болуы жагдайында сэйкес келедг Акшаны енбек елшем! мен тутыну елшемше бакылау журпзу уппн пайдаланады.

Когамдык жнынтык ешмд1 ещйруге, белуге, айырбас жасауга жене тутынуга кызмет ету процестервде акша б1ршама дербес козгалыс жасап, акша айналымын курайды.

Акша айналымы дегешм1з - енбекке акы телеу, тауар етюзу, керсетшген кызмет уппн есеп айырысу жене баска да телемдерд1 жузеге асыру барысында акшанын узднсаз козгалыска келуь Акшанын ен басты ерекшел1п де, кунды касиет1 де онын адамдарга кажеттшгшде.

2. Темендегл сурацтарга жауап берщ(з.1. Акша кандай кызмет аткарады?2. Акша деген не?3. Акша кандай тауар?4. Акша айналысын калай тусшеаз?

► 3. Мына mepMuudepdi орысшага аударып, жаттацыз.

акша капиталы накты акшаакша белпзд акша айналысыакша 6ipniri акша ресурсыакша коры акша козгалысы

4. Свйлемдердг аударыцыз, естерщзде сацтацыз.

Денежные единицы: тиын, тецге, бумажные деньги, банковские билеты. Денежная единица - денежный знак, установленный в законодательном порядке и служащий для выражения цены всех товаров.

23

Page 25: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

5. Бершген emicmiKmepdi осы, вткен, келер гисщтарга крйып, свйлемдер цурастырыцыз.

Майдалау, белгшеу, сатып алу, телеу, айырбастау.

6. Свйлемдердг ок,ып цолданыцыз.1. Маган жуз тецгеш майдалап 6epini3mi.2. Мен канша телеу^м керек?3 . ¥сак (ipi) акша жок.4. Ci3 елу тецгеш усактап бермес пе екенс13?5. Сеуле, маган 15-не дешн 20000 тецгеш карызга берпп.

7. Ак,ша туралы диалогтар цурастырып, эцг 'шелесщ1з.

Он б± р±нш± саба к;Валюта, оныц mypnepi

В алю та - белгш 6ip елде кабылданган акша жуйес1 жэне сол елдщ акша елшемг Ол eKire белш едь Туракты валюта - алтынмен немесе

баска кунды заттармен камтамасыз етшген багасы бар валюта, ал куламалы валюта - езш щ керсетшген багасынан арзандап бара жаткан валюта.

Дуние жyзiнiц валюталары уш топка б ел т е д к1. Баска валюталарга айырбасталатын.2. Туйык валюта, бул тек сол елдщ ез территориясында

гана журедк3. Ш ектелген валюта, ол кейб1р баска валюталарга гана

айырбасталады, бeлгiлi валюталык аймакта кызмет етедь Каз1р кептеген елдерде кагаз акша валютасы пайдаланылады. Кагаз акша айналымда алтынньщ ролш аткарады, олардьщ куны алтынмен есептеледь

24

Page 26: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Ал халыкаралык катынастарда жалпы айырбастын ролш аткарады.

1. Свздтпен пайдаланып, аударыцыз.

Туракты валюта, куламалы валюта, кунды заттар, камтамасыз ету, арзан, айырбастау, айырбасталатын, туйык валюта, пайдалану, айналым, катынас, акша елшемь

2. Назар аударыцыз!

елдщ акша 6ipniriВалюта ---- шетел мемлекеттершщ акша 6ipairi

.халыкаралык есептесу (мрлцг, телем куралы

3. Сурацтарга жауап берщз.

1. Слздщ елдщ Heri3ri акша б1рл1п калай аталады?2. Кай жылы тецге айналымга тусе бастады?3. 2006 жылы спдщ елвдздщ валютасы езгериш ме?4. K^3ip тенгенщ кандай ерекшел1ктер1 бар?5. Улттык валюталарьщыз еркш айырбасталымды ма, элде

iiuiHapa айырбасталымды ма, элде айырбасталмайтын валюта ма?

6. Слздщ елде баска елдщ валютасы журе ме?7. Слздщ елвдздщ улттык валютасыньщ багамы АКШ

долларымен катынасы кандай екенш 6meci3 бе?

4. Сурацтарды пайдаланып, тецге туралы эцгшелещз.5. Диалогтар к^растырып, ауызет свйлесщ13.

25

Page 27: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он ек±нш± сабак;Бшшщ1здщ децгешн тексериф

I. К,азацша баламасын табыцыз:

независимое государство, государственная граница, частная собственность, экономические знания, сельское хозяйство, промышленное предприятие, предприниматель, малый бизнес, частный бизнес, рыночная экономика, стратегия развития, свобода печати, осуществляется, товарищество, акционерное общество, средний бизнес, налог, большой бизнес, цена, направление, цена времени, сознательный человек.

2. К^азак, тш не аударыцыз.

Чтобы продукция малого предприятия имела спрос, нужно хорошо использовать рекламу.

Необходимо постоянно изучать рынок спроса и использовать новые методы работы.

Человек, занимающийся бизнесом, должен реально оценивать свои материальные возможности, деловые качества, здоровье.

3. Тест сурацтарына жауап берщз.

1. “Неконвертируемая валюта” неш бшдеред1? а) бул валютаныц долларга катынасы бойынша багамы томенв) бул валюта инфляцияга ушыраган с) бул валюта баска елдерде журмейд!д) бул валюта баска валютамен еркш айналыска туспейще) бул валютаныц долларга катынасы бойынша багамы жогары

26

Page 28: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Бизнес неше турден турады?а) 2; в) 5; с) 3; д)2; е) 1.

3. Орыс тшндеп баламасын табыныз. Мен жастарга сенемш.

а) Я люблю молодежь; в) Я требую у молодежи;с) Молодежь - наше будущее; д) Я верю молодежи; е) Я хочу верить молодежи.

4. Ею немесе одан да кеп адамдардыц бизнеспен айналысатынеркш о даты.

а) жекеменппк; в) корпорация; с) жеке бизнес;д) cepiKTecriK; е) ез меншюм.

5. Жеке бастыц, мекеменщ пайдасын арттыруга багытталган ic, кесшкерлш сауда.

а) бизнес; в) сауда; с) экономика;д) нарык; е) каст.

6. Орыс тшндеп баламасын табыцыз. Уацыт - улы eMiui. а) Делу - время, потехе - час;в) Время дороже золота; с) Время - великий лекарь;д) Время - бесценное сокровище;е) Время - великое богатство.

7. вшмд! тутынушыга жетюзу.а) сауда; в) салым; с) телем;д) акша; е) ещцрю.

8. Валюта flereHiMi3 - бул:а) мемлекеттщ зацды телем куралы ретшде кабылданган

акша 6ipniri.в) мемлекетттщ eKiHmi 6ip мемлекетт1ц телем куралымен

айырбастау куралы. с) мемлекеттщ зацы мен кабылданган айырбас куралы.д) мемлекетпк зацды телем куралы.е) мемлекеттщ телем куралы.

27

Page 29: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

9. Kipic сезшщ синоним! -а) шыгын; в) табыс; с) пайда;д) шыгыс; в) шагын.

10. Жалгыз адам бврше ие. а)корпорация;в) сер1ктест1к; с) когам;д) жекеменилк;е) мемлекетпк менппк.

11. Казакстан Республикасыныц улттык TeHreci кай жылы айналымга TycTi?

а )2002 ж. в) 2000 ж. с) 1993 ж. д) 1992 ж. е ) 2006 ж.

12. Казакстан Республикасы кандай мемлекет? а) дербес;в) теуелаз; с) дамып келе жаткан;д) дамыган мемлекет;е) шагын мемлекет.

13. Heri3ri багалы кагаздар калай ж1ктелед1? a) Heri3ri, туынды багалы кагазв) алгашкы, кайталама багалы кагаз с) алгашкы багалы кагаз д) кайталама, туынды багалы кагаз.

14. Валюта багамы кайда аныкталады? а) банктев) валюталык биржа саудасында с) кор биржасыныц саудасындад) тауар - шиюзат биржасыныц саудасындае) дукенде

15. Шагын, орта жене улкен бизнеспен айналысатын адам.а) галым; в) касшкер; с) ецбеккор;д) саудагер; е) кызметкер.

28

Page 30: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он yiniHUii сабак;

Терминдер мен актив свздердг айтып уйренщЬ

Есеп, есептеу, есеп айы, есеп айыратын, есеп айыру балансы, есеп айыру 6enim, есеп айыру ecemnici, есеп айыру гатабы, есеп айыру кагазы, есеп айыру Hecneci, есеп айыру орталыгы, есеп айыру T y p i, есеп айырушы, есеп айыру шоты, есеп айырысу, есеп айырысу балансы, есеп балансы, есеп беретш адам, есеп беру, есеп айырысу балансы, есеп беру кез, есеп берупн, есеп ведомою, есеп журналы, есеп журпзу, есеп жылы, есеп кызметкерй есеп-шот, есеп-шот аттары, есеп-шот ашу, есеп-шот бойынша телеу, есеп-шот факгурасы, есеп- шотка арест салу, есеп-шоттан шыгарып тастау, есеп-шоттар Ti3iMi, есеп-шоттарды кггаптарга ттркеп жазу, есеп-шотты жабу, есеп-шоттьщ ашылуы, есеп-шотына енпзу, есепке алу, есепке енпзу, есептен жеп кою, есептен шыгару, есептен пшгару aicrici, есептееу шоты, есептесудщ аккреднтнвпк T y p i, ecerrri салыстыру, ecemi сома, ecennii, eceraniniK.

1. Cesdepdi аударып, свздгкке жазып алыцыз.

2. Вершен emicmitcmepdi осы, вткен, келер иищтарга цойыцыз.

Есеп айыру, есеп беру, TipKen жазу, есепке енпзу, ecem i салыстыру.

3. Emicmiicmepdi пайдаланып, свйлемдер цурастырыцыз.

29

Page 31: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

4. Назар аударыцыз, жаттацыз!

БеруТапсыруДайындауАйыруАйырысу

Bepin жатырмын Тапсырып жатырсьщ Даймядап жатырсыз Айырып жатыр Акырысып жатырмыз

5. Бухгалтер — цандай есеп тапсырады?

<айлык ч.токсандык есеп тапсырады жылдык

Он TepTiHmi сабак;

Бухгалтерлш есеп1. Mamindi менерлеп оцыцыз.

Бухгалтерлпс есеп - зацды тулгалардыц корлары мен кор кездерш жене каржы

айналысын, шаруашылык операцияныц мазмунын накты кужаттар непзшде уздшпз жене езара байланысын сактай отырып, арнайы елшеу б1рлп1мен TipKen отыру. Бухгалтерлш есеп журпзу, кужаттау мен тугевдеу, есеп-шотгар мен eKi жакты жазу, багалау мен оз1ндш кун шыгару, баланс пен корытьшды есеп вдкяерше непзделген.

(Энциклопедия. Том 2.)

30

Page 32: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Таныс емес свздерЫ свздгкке жазып алыцыз, жатптацыз.

3. Бертген свз mipKecmepm аударыцыз, свйлемдер к^растырыцыз.Биржа коры, корлар биржасы, кор капиталы, корлану

коры, накты кужаттар, уздоксаз енбектену, уздшсо оку, есеп e/iici, корытынды есеп.

4. Казак, ттнде баламасын табыцыз.Физическое лицо, юридическое лицо, бухгалтерский

учет, бухгалтерский баланс, финансы предприятия, регистрировать, беспрерывная связь, вести бухгалтерский учет, содержание хозяйственных операций, фонды юридического лица, сохраняя.

Бухгалтерлш есеп журпзед!

31

Page 33: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он бесд.нш± сабак;

1. KacinmiK терминдермен жумыс icmeyze жаттыгу.

Хальщаральщ стандарт, бухгалтерлж стандарт, стандарт жуйезд, есеп керсеткшп, ереже, арнайы ережелер, ережелерге сай, багалау, елшеу, мацызды, аньщтау, ажырату, тэртш, каржы, каражат, баскару, сала, каржы ece6i, салым, несие, улес, улес косу, шетел, жетвдцру, iunci резерв, табу, косу, корытындылау.

Хальщаральщ — жуйегаБухгалтершк ---- — "^ " ^ ^ ^ сгавдарт — ережеаМемлекетпк -— ■— xepiiOi Шаруашылык

2. Бертген emicmiKmepden ~шы, -mi журнацтарымен зат eci/udepdi жасап, аударыцыз.

Баскару, есептеу, багалау, беру, косу, журпзу.

3. К,азац тшнде баламасын табыцыз.

Совершенствовать систему бухгалтерского баланса, определять содержание хозяйственных операций, найти фонд внутреннего резерва, показатели бухгалтерского учета, составление бухгалтерского баланса.

4. Назар аударыцыз!

г Щ . каржы есептерденЬухгалтерлпс есеп ' ^ гбаскарушы турады

32

Page 34: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он алтыншы сабак;Бухгалтерам есеп туралы

1997 жылдан бастап Казакстанда бухгалтерлнс есеп халыкаралык стандарт жуйесше кеппрщць Бухг&птерлйс стандарт - есеп кврсеткшгтерш арнайы ережелерге сай багалау, елшеу жэне

шаруашылык операцияларьгаыц мацызын аныктау мен ажырату Tepri6i. Халыкаралык стандартна сай, бухгалтерлж есеп каржы жэне баскарушы есеп салаларынан турады. Кдржы ece6i каржы салымшылары мен несие бёрушшер, занды тулгалардыц дамуына улес косушылар, шетелдж инвесторлар уппн журпзшеда. Баскарушы есеп занды тулгалардыц ез пшнде баскару жуйёсш жетищру, innci резерв корларын табу, оны юке косу максатында журпзшедь Баскарушы есеп Kepcenciiirrepi (мэл1меттерд1) бухгалтерлж баланс жасау аркылы корытындылайды.

1. Мэтшнщ абзацтарын керсетщз, сурацтар к^растырып, жауап берщр.

2. Сурацтарды пайдаланып, бухгалтермк есеп туралы эцгшелец1з.

3. Диалог щрастырып, бухгалтерлгк есеп туралы свйпесщЬ.

33

Page 35: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

«Б» свзжумбагы

1. Богатый. 2. Цена. 3. Знание. 4. Начальник. 5. Оценить. 6. Печать. 7. Свобода. 8. Программа. 9. Управленческий. 10. Связь. 11. Квалифицированный. 12. Конкуренция. 13. Другой. 14. Давать. 15. Мы.

34

Page 36: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он жет±нш± саба*;1. Терминдердщ магыналарымен танысыцыз.

1. Счет - есеп-шота) Bip зат уМщ теленуге ттсп акша сомасы керсетшген кужат.э) Мекемедеп Kipic пен шыгыс акшаларын есептеп керсету.б) Финанс операциясы, мекеменщ финанс

операцияларыньщ есепшшк ece6iH журпзу ушш кажетп кужаттар.

2. Расчетный счет - Есеп айыру шотыМекемелердщ акшасын сактап, Heri3ri кызмеп бойынша акшасыз есеп айырысып отыру уиин мемлекетт1к банкте ашатын чеп.

3. Расчетный чек - Есеп айырысу шоты.Телеушшщ банкке ез шотынан басканын шотына (мекемеге, адамга) THicTi акшаны аудару женшде талабы бар чек.

4. Текущий счет - Кундел1кп шот.Агымдыгы шот. Акша салушы мекемеге банк пен сактык кассаларында ашылатын шот. Агымдагы шоттьщ neci калаган сомасын кез келген уакытта банк пен сактык касса банкшерше салуга жене одан алуга кукыгы бар, сонымен 6ipre колма-кол акшасыз есеп айырыса алады.

5. Есеп, есепке алу, TipKey - Учет.

0Hflipic тишдш1г1н одан epi котере беру, баскаруды жeтiлдipy есеп жумысынын алдына жаца талап кояды. Жаксы уйымдастырылган есеп жумысы eHiMHin ез1нд1к кунын

35

Page 37: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

темендетуге, рентабелдшнш кетеруге, ешмыз шыгындарды азайтуга едэуф эсер етедь Есеп enaipicTi баскарудын жалпы жуйесшдеп мацызды роль аткарады. Есеп ясуйесшщ eHiMi - мэл1мет (информация).

Оперативок, статистикалык жене есепш шк ece6iH толык камтитын ещцрю npoueci мен сауда жумысын удайы бакылап отыруды, жоспардын орындалу барысы туралы дер кезшде мэл1мет беруд1, кеткен кeмшiлiктepдi жоюга арналган шараларды тагайындауды камтамасыз етедь Мундай есеп бакылау жасап кана коймайды, кэс i порындардьщ экономикасын кетеруге ыкпал етедь Ecennii ece6i муньш курылымына сэйкес орталыктанган тертшпен уйымдастырылады, автоматты жуйе, электрондык машиналармен камтамасыз етшедь

1. Свздт к,орларыцызды молайтыцыз.

Уздж, узджс1з, e3repic, кубылыс, сипаттау, керсетюш, телем, басымдык, шыгару басымдыгы, Kipy басымдыгы, тец, тещцк, сыртка шыгару, сырттан экелу, жылдык баланс.

Он сегд.з±нш± сабак;Баланс - тепе-тецдт

2. Аударып, есте сацтацыз.

Расчетный баланс Торговый баланс Платежный баланс Годовой баланс Активный баланс Пассивный баланс Экономический баланс Баланс доходов и расходов

Виды балансов

36

Page 38: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

3. Мэттге am цойыцыз, сухбат цуру ушт суракрпардайындацыз.Тепе-тещцк - уздшлз езгеркгге болып туратын

белгш 6ip кубылыстьщ жагдайын сипаттайтын керсеткшггер жуйёс!.

Баланстьщ Typi кеп: сауда балансы, телемдер балансы, жылдык баланс. Акгивтж баланс - сыртка тауар шыгару басымдыгы. Пассивтш баланс - сырттан тауар Kipy басымдыгы. Экономикальщ баланс - 6ip елдщ сыртка шыгарган жене сырттан экелген тауарынын тецдеспп. Пай да мен шыгын балансы - сату куны мен фирма шыгындары арасындагы айырмашылык.

Бухталтерлйс баланс - бул кэсшорынныц, мекемен1Н, уйымнын белгш мерз1мдеп каражат жагдайы туралы топ- топка белш жазу мэл1мепнщ Ti3iMi бойынша белплейтш KepceTKinrrepi. Сауда балансы белгш мерз1м UuiHAeri (эдетте 6ip жыл) елдан импорт жене экспорт кундарыньщ ара катынасы. Экспорт куны импорт кунынан жогары болса, сауда балансы активт! болады да импорт кунын экспорт кунынан жогары болганда, сауда балансы пассивт! болады.

4. Свздтгт пайдаланып, цазац тпшне аударыцыз, свйлемдер к$растырыцыз.

Финансовый показатель, доходы предприятия, в виде таблицы, из двух частей, левая часть, правая часть, виды средств, размещение, равенство, статья баланса, основные средства, готовая продукция, уставный фонд.

6. Аударыцыз.

Бухгалтерский баланс строится в виде таблицы. Таблица состоит из двух частей: актива и пассива. В левой части (активе) показывают виды средств и их размещение, в правой (пассиве) - их источники и назначение. Особенностью бухгалтерского баланса является равенство актива и пассива. Каждый элемент актива и пассива - статьи

37

Page 39: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

баланса. Статьи бывают активные - “Основные средства”, “Материалы”, “ Готовая продукция”, др. и пассивные - “ Уставной фонд”, “Прибыль” и т.д.

Он т о р ы з ы н ш ы сабак;Бухгалтерам балансца байланысты актив свздер

мен свз mipKecmepm мецгерща

1. Назар аударыцыз!

Сол жак (актив)1. ¥зак мерз1мд1 активтер

Материалды емес активтер Непзп куралдар Бастапкы бага Амартизация Калдьщ куны Барлыгы:

2. Агымды активтер Тауар - материал коры Материалдар Дебиторльщ карыз Сатып алушы мен тапсырыс берушшщ карызы Баска дебиторльщ карыз каражат Барлыгы:

Оц жак (пассив)1.0здак капитал

Жаргылы к корТеленбеген косымша капитал Таратылмаган idpic (жабылмаган шыгын) вткен жылдардьщ таратылмаган idpici.Есеп жылыныц таратылмаган Kipici.Барлыгы:

3. Агымды мшдеттер Несиелйс карыз Бюджетпен есептесу Оныцшпнде:КГС (косымша твлемгг салынатын салык)Бю джеттен тыс акылар бойынша есеп-шот Жабдьщтаушылармен жене мерщгерлермен есеп-кисап Персоналмен енбекакы твлеу бойынша есептесу Баска несиелйс карыздар Барлыгы:

38

Page 40: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Толтырып уйрешщз.

Актив Бетпц№

Жылбасына

Есепберу

мерзцднеПассив Беттщ

№Жыл

басынаЕсепберу

мерзшше

Баланс - финансовый показатель доходов и расходов предприятия.

Бухгалтерский баланс - это отчет о движении денежных средств, о доходах и расходах, о наличии и движении нематериальных активов и основных средств.

3. Баланс деген не? Кластер цурастырып, эцгшелец1з.

4. Терминдердщ магыналарымен танысыцыз.

1. Дебет (бух) - Дебет. Бухгалтерлж есептердщ сол жагыньщ аты. Ол aicraBTi есептер/ц есепке алып

отырган соманьщ кебеюш, ал пассивт! есептердщ азаюын керсетеда.2. Кредит (бух) - Кредит жумсалган, бершген, есептелген ал асы сома, карыз бен шыгындарды счеттын оц жагына жазу, ягни акгивп счетта - азаюды, ал naccHBTi счетта кэбекдо жазу.3. Лицевой счет - Дербес есеп. Бухгалтерияда мундай ecerrri белгш 6ip мулктщ козгалысын корсету немесе мекемемен жэне адаммен есептеу уппн ашылады.4. Рынок труда - ецбек нарыты - жумыс кушше сураныс пен усыныстьщ калыптасу саласы. Ецбек нарыты аркылы жумыс кушш белгш 6ip мерзгмге сату жузеге асырылады.5. Национальный доход - Улттык табыс. Бул жацадан жасалган кун. Улттык табыс куны жагынан езгермел1 капиталдан жэне косымша куннан турады. Улттык табыс

39

Page 41: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

материалдык ещцргс саласында жасалады. Улттык табыс дегеш\пз - жоспарлы гурде уйымдастырылган ецбекпен жасалган таза ешм. Ол когам муддеа ушш халыктыц тутынуы мен ецщркуп улгайту максаттарына пайдаланылады.6. Актив - Актив. Бухгалтерлж баланстыц сол жагы;

кесшорын каржысы орналасуына карай топ-топка белшедь Баланстыц актившде непзл немесе айналмалы каржылардыц жумсалуы керсетшедг

7. Пассив - Пассив. Бухгалтерлнс баланстыц оц жагы. Ол каржыныц кайдан келш тусетшш жене кандай максатка жумсалатынын керсетедь Ол тараулар мен статьяларга белшедь Баланста пассивтщ корытындысы актив корытындысыиа тец болады.8. Приход - Kipic. Бухгалтерлнс ютаптарга акшаныц,

багалы кунды буйымдардыц келш тусуш жазу, есепкс алу.

Жиырмасыншы саба»;Бага. Озтдт крн

1. Оцып, аударыцыз.

Бага - тауар куныныц акшалай KepiHici. Батаны (барлык турш) белгшеу ушш салалык ешмищ толык езшдш куиын алады, сонан соц оган езшдж куннан белгшенген мелшердеп

рентабельдшйеп (сомасьш) косады. Сейтш пайданы езшдш кунмен салыстырып дурыс бага беллленедь Пайданы толык езщщк куннан белгшенген рентабелдшйс аркылы есептеп шыгарады. 6naipicii одан epi дамыту ушш ешмщ сатканнан

40

Page 42: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

тускен акша барлык жумсалган шыгыннан (езшдйс куннан) артып, кажетп мелшерде пайда экелуге тшс.

2. Свздер:

бага - цена езшднс кун - себестоимостьсала - область, отрасль мелшер - величинабелплеу - определять

3. M&mihdi пайдаланып, сурацтарга жауап 6ерщ1з.

1. Бага деп н ет атаймыз?

2. Батаны калай белгшейд1?

3. Пай даны калай есептеп шыгарады?

4. Есте сацтацыз! (Запомните!)

Цена монопольная - монополиялык бага Цена предложения - усыным багасы Цена производства - ещцрю багасы Цена рабочей силы - жумысшы кушшщ багасы Цены мирового рынка - дуниежузшк рынок батапары Цена розничная - белшектпс бага Цена оптовая - кетерме бага Цена стабильная - туракты бага Цена свободная - ерюн бага

41

Page 43: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

5. Ок,ып, аударыцыз.

Себестоимость - езшдж кун. бш м ещцруге жумсалган барлык шыгын. ©щцршген ен1мнщ езшдш кунына барлык жумсалган шыгындар: шиюзат, материал, элекгр энергиясы, амортизациялык жарна, енбекакы, т.б. юредь

взш дш кун сол кэс1порын шыгынынын жиынтык керсетюнп, ол ap6ip вн1мге жумсалган жалпы шыгын сомасын OHiM келем1не белу аркылы аныкталады.

6. Аударыцыз.

На базаре оптовая цена огурцов 60 тенге. На мировом рынке цена одного баррель нефти 65 долларов. Розничная цена хлеба 30 тенге. В этом году потребительская стоимость возросла.

7. Жогарыда бер 'тген мэтгндерге б1рнеше сурацтар дайындацыз.

8. Мына терминдердщ цазацша баламасын тауып, свйлемдер цурастырыцыз.

Рост цен, цена скользящая, цена справочная, цена потребительская, «теневая» экономика, акша айналымы.

9. Шагын диалогтар щурастырып, эцгшелесщз.

42

Page 44: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Жиырма б±р±нш± сабак;Ж алак,ы, ецбексщы — Заработ ная п ла т а

1- Тщырыща кртысты свздер мен свз mipKecmepin ок;ып уйренщЬ.Акы, жалакы, ецбекакы, телем, енбек куны, жекелей

тутынуы, KepiHic, акшалай K e p iH ic , мерз1мд1, кeciмдi, накты, жалакы жуйес!, кетермелеу, сыйлык беру, фактор жуйес1, номиналды жалакы, накты жалакы, узак, узактыгы.

Жалакы

Жалакы дегешм1з - жумысшынын ещирюке жасаган енбегше алатын акысы. Жалакы - енбек куны. Жалакы ецбекке карай белудщ Typi. Кажетп енбек шыгынын толтырады. Жалакы -

кызметкердщ когамдык eimipicre жумсаган ецбепнщ саны мен сапасына сейкес олардын жекелей тутьгауына келш тусетш, кажетп ешмнщ Heri3ri бел1гшщ акшалай KepiHici.

Жалакыныц eKi Typi бар: мерз1мд1 жалакы жэне кеЫмд1 жалакы. Мерз1мд1 (кундж, айлык) жалакы мелшер1 накты 1стелген жумыс уакытынын узактыгына жэне жумысшынын мамандыгына, ал кeciмдi жалакы сапалы шыгарылган ен1мн1н келемше байланысты болады.

Жалакы жуйелерг кетермелеу, сыйлык беру, факторлар жуйеа (техниканы жаксырак пайдалануга, материалдарды унемдеуге, т.б.). Жалакы номиналды жэне накты жалакы болып белтедь Номиналды жалакы дегенш13 - жумысшынын акша туршде алатын жалакысы. Накты жалакы - бул номиналды жалакыдан салыктарды жэне баска телемдерд1 устап калганнан кейш онын колында калатын акшалай акысы.

43

Page 45: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Есте сацтацыз! (Запомните!)

Ецбекакы Мерзшд|енбек багасы Кеамд! ” ~^5калакы

Жалакы НоминалдыНакты /

3. МэтЫнен синонимдЫ щтары бар свздерд1 mepin жазыцыз, олармен свйлемдер цурастырыцыз.

4. Mamin бойынша сурацтар дайындацыз.

^N■*2 5. К,азак, ттнде баламасын табыцыз, жаттацыз.

s S p jj ' Денежный фонд , фонд заработной платы, денежные ^ ~ средства, денежная плата, качественная продукция, месячная заработная плата, однодневная заработная плата, необходимая продукция, в денежном выражении, специальность работника, денежная система, удержание налога, объем продукции.

6. Бершген еткгпктерд1 осы шакка, еткен шакка койьщыз, свйлемдер куРастырьщыз: есептеу, санау, беру, алу.

7. Шагын диапогтар куРастырып, вцпмелеспйз.

44

Page 46: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Жиырма екл.нш± сабак;С алы Кг Салык, турлерi

Салык - занмен белгшенген TepTinneH халыктан, уйымдардан, кесшорындардан мшдетп турде алынатын телем.

Салык, салык саясаты, салык Typi, салык ставкасы, тете салык жанама салык, табыс салыгы, мушк салыгы, алынатын табыс салыгы, салынатын салык, жер салыгы, косымша кун, косымша кунга салынатын салык, жергшкп салык, салык зандары, салык органдары, салык кодека, косарланган салык.

Косымша кунгаКунды кагаздармен " —____журизшетш операцияларга---- салынатын салыкЗацды, жеке тулгалардьщ -----мулюнеКелж куралдарына

1. С вздер м ен m epM u n depd i оцргп уйретщ з.

Салык телемдер1

элеуметпк салык табыс салыгы жер салыгы мулш салыгы акцйздхк тауар салыгы

Салык ставкаларыпрогрессивпк салык ставкасы пропорционалды салык ставкасы регрессивт1к салык ставкасы

45

Page 47: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Жиырма уш1нш1 сабак;Казахстан Республикасындагы салыктар

Казакстан Республикасында кабылданган зацдарга сэйкес мемлекетпк салыктар жэне жергшкп салыктар колданылады.

Жалпы мемлекетпк салыктар:- занды жэне жеке тулгалардан алынатын табыс салыгы- косымша кунга салынатын салык- акциздер- кунды кагаздармен журпзшетш операцияларга

салынатын салык- жер койнауын пайдаланушылардьщ арнаулы тeлeмдepi

мен салыгыЖергшпси салыктар:

- жер салыгы- занды жэне жеке тулгалардыц мулюне салынатын

салык- келш куралдарына салынатын салык- жол салыгы.

1. К'й.зацша баламасын берщз.Виды налога, земельный налог, юридическое лицо, физическое лицо, прямой налог, косвенный налог, налоговая политика, подоходный налог, налоговый

кодекс, налог на ценные бумаги, двойное налогообложение, местный налог, налог на добавленную стоимость; налог на транспортные средства, налог, взимаемый с юридических лиц.

Прямые налоги - 'Пкелей(тете) салыктар. Кэсшорындардыц, кызметкерлердщ табысынан,

46

Page 48: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

жерден, судан, машина,т.б. мулжтен мемлекет алып отыратын тжелей салыктар. Салык толеушшер оны уакытында аударып отырады.

Косвенные налоги - Жанама салыктар. Жанама салык кепшипк колды тауарлар, буйымдар багасына, корсетшген кызмет тарифше косылып баганы жогарылатады. Буйым сол багамен халыкка сатылады.

ЖауапСурак1. Салык деген не?2. Салык ставкалары пайыз тур1нде

белплене ме?3. Салык ставкаларыньщ неше тур] бар?4. Казакстанда кандай салыктар

колданылады?5. Жергшкп салыктарга кандай

салыктар жатады?6. Б1зд1Н мемлекетте кай салык

ставкасы пайдаланбайды?

2. Сурацтар бойынша б1р-61рщзбен эцгшелесйцз.

3. Сальщ свзшен свз тЬркестерт жасацыз.

4. Салыц турлерт дурыс орналастырып жазыцыз.

Мемлекетпк ЖергшкпЖер салыгы, акциздер, жол салыгы, кунды кагаздарга

салынатын салык, табыс салыгы, квлйс куралдарына салынатын салык, мушк салыгы, косымша кунга салынатын салык.

47

Page 49: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Из истории налога

3jw3 Налог - обязательный платеж, взимаемый с физических и юридических лиц.

Налог впервые появился в Китае. Адам Смит называл налог “справедливым налогом”.

Налоговые ставки устанавливаются в виде процента. Налоговые ставки делятся на 3 группы. Налоги бывают прямые и косвенные.

Бухгалтерия взимает социальный и подоходный налог. Размер подоходного налога 5 %.

Жиырма терт±ншл. сабак;

Бюджет. Мемлекеттт бюджет

Бюджет (француз ce3i) - мемлекет, ж ергш кп органдар, кесторын мен мекеме, отбасы немесе жеке тулга ушш белгш 6ip кезецце арнап

жасалынган акшалай KipicTep (тусулер) мен шыгыстардьщ (пайдаланулар) балансы.

Бюджет белгш 6ip кезецге жасальт, зац тур1нде бекггшедг Бюджет Kipic жене шыгыс белигшщ бipiктiлiгi мен турактылыгы мемлекетгш бюджеттщ орындалуына байланысты. Бюджеттщ шыгысьшан Kipic i кеп болуы - экономикалык кажеттшк. Тутыну бюджет - Kipic пен шыгысты кадагалау.

Мемлекеттж бюджeттiц табысына сальщтык T y ciM 5 e p : акшалар, мешшкке салынатын салыктар, косымша кунга сальшатьш салык, кедендш баж салыгы, зацды жене жеке тулгалардан алынатын табыс салыгы, салыктык емес тYciмдep,тpaнcфepттiк толемдер жатады. Шыгынына

48

Page 50: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

денсаулык сактау, бшш, мэдениет, курылыс, келш, байланыс, елеуметпк сактандыру жене камтамасыз ету, экономикалык кызметке байланысты кызмет керсетулер, т.б. жатады.

Мемлекетпк бюджет деТёщшз не?

Мемлекетпк * бюджеттщ бектлу

peri кандай?

Бюджет тапшылыгыньщ себептер! кандай?

Бюджет тапшылыгын кемпу уппн не icrey керек?

Мемлекетпк бюджет - мемлекетпк акша каржысынын непзп орталыктандырылган улттык коры.

Мемлекетпк бюджет бекггшерден бурын облыстык, калалык, аудандык бюджетте бектледь

© H flip ic riH кулдырауы, ендорктк шыгындардын ecyi, артык акшаларды кеп шыгару, корганыска кететш каржыландырудын ecyi, каржыны зацсыз жумсау, т.б.

Тутыну тауарларын ендаретш енеркэсшп жедел дамыту, корганыска кететш шыгындарды кемпу керек, салык салуды катандату, бюджет есебшен каржыландырудын ecyi, т.б.

/. Бюджет свйлесщгз.

туралы диалог к^растырып, ауызею

49

Page 51: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Проект бюджета Республики Казахстан готовит Министерство финансов. До 15 сентября проект передается в Парламент республики. Проект обсуждается в Мажлисе, затем в Сенате. При рассмотрении проекта бюджета первым докладывает Министр финансов, затем Министр экономики, после него председатель Национального банка Республики Казахстан и председатель палаты Парламента республики.

2. К,азац тшне аударыцыз, есте сацтацыз.

I 3. Свздер

проект - жоба обсуждать - талкылаупередать - беру докладывать - баяндау

4. Бюджет туралы вцгшелещз.

Жиырма бес±нш± сабак;

Аудит. Аудиторлъщ цызмет

Аудит - кэсшорындардьщ, фирмалардьщ, т. б. каржы-шаруашылык операцияларын белгшенген

тэртшпен орындалуына ревизия жасау жэне

k I. Терминдер мен свз тгркестерт мецгерщйз.

Тексеру - проверить (-ять)Тексерупи’ - проверяющий Б асш ы л ы к - руководство

тексеру.

50

Page 52: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

KejiiciM - соглашение, договор Каржы жагдайы - финансовое положение Сарап - экспертиза Heri3i - основаШаруашылык - хозяйственный Жай-куй - состояние М1ндет - обязанность Жагдай - положение, обстановка Сарапшы - эксперт, исследователь

2. Аудитор деген кш?

Аудитор - тексерупп компания басшылыгымен KeniciM шарт непзшде акционерлпс компаниялардын каржы- шаруашылык кызметшщ жай-кутн тексерупп адам. Оныц мшдет1 - тексершген компаниянын каржы жагдайы жоншде корытынды беру.

3. Аударып, свйлемдер цурастырыцыз.

Должностное лицо, независимый контроль, финансовые операции, хозяйственная деятельность, акционерное общество, финансовое состояние, проверка баланса.

4. Бертяген свйлемдерЫ аударыцыз.

Я работаю в бухгалтерии ОАО «Силуэт». Наша бухгалтерия готовит квартальный отчет. Извините, я готовлю годовой отчет. Мой отец работает в аудиторской компании. В нашей фирме проведена аудиторская проверка.

бакылау жасайтын тацдау етизетш сарапшылык керсететш

Аудитор лык кызмет

51

Page 53: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Аудиторлык, к,ызмет

Аудиторлык кызмет - финанстык-шаруашылык операциялардьщ белгшенген тэртшпен орындалуына ревизия жасау жэне тексеру

жолымен есепке алу мен есеп беруге шарг жасасу непзвде мекемелерден тыс, тэуелыз акылы бакылау жасайтын, кэсшорындар мен уйымдардын финанс жагдайларына талдау жасау женшдеп сарапшылык жэне баска кызметтер керсететш уйым.

5. Аудиторльщ к,ызмет туралы сурацтар к^растырып, эцгшелец1з.

6. Аудит туралы кластер к$растырыцыз.

Жиырма алтыншы сабак;

Маркетинг. Оган цатысты свздер тобы

Нарык, жалпы нарык, таган, акпарат, жоспар, жоспарлау, жинау, болжау, алдын-ала, мэл1мет, бэсеке,

уту, утып шыгу, козгалыс, багдар, багыт, зерттеу, жарнама, шара, кызмет.

Маркетинг деген не?

Жалпы нарык немесе Ka3ipri экономика уш таганга суйенедь Оныц 6ipi .— менеджмент, еюншкй - маркетинг, yniimuici - каржы.

Маркетинг - акпарат жинау, шаруашылыкты журпзуд1 жоспарлау, ненщ кажет екенш болжау.

52

Page 54: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Маркетинг - ютелетщ ic пайдамен шыгу ушш оны алдын-ала жоспарлайды, сол сала бойынша баскалар не icren жатканы женшде мэл1мет-акпарат жинайды. Бесекелеспк жагдайында утып шыгудын жолын карастырады. Маркетинг шыгарылган ешмда козгалыска туЫредь

Маркетинг дегешм1з - рынокты зерттеу.

I- Назар аударыцыз!

тауар X.Ненщ жарнамасы? кызмет жарнамасы

кунды кагаз/ несие

Жарнама дегешм1з - тутынушы хабардар ету жэне осы тауарлар мен кызметтерге сураныс тудыру туралы

бершетш акпарат.

1. Сурацтарга жауап берщз, сухбат ' КУР0 стырыц ыз.

1. Экономика кандай тагандарга суйенед1?2. Маркетинг деген не?3. Акпаратты жинау, шаруашылыкты журпзу ненщ

кызмет1?4. Шыгарылган ешмд1 козгалыска туаретш не?5. Жарнамалык шараларды журпзу маркетинг™ кызметке

жата ма?3W5 . . . .Ять Менеджмент - ендфюп дамыту, оныц ттм д ш п мен

каркындыпыгын арттыру максатында колданылатын бас кару непздершщ, одгстершщ жэне куралдарыньщ

жиынтыгы.

53

Page 55: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Менеджер - eazupic етюзу жене кызмет керсету саласындагы уйымдастыру жене баскару женшдеп кесштенген маман, онын колында белгш 6ip эюмшшк- шаруашылык дербестж болады.

М емне кет пик финанс жуйеЫ (буындары).

Кэсшорындармен халыкшаруашылыгысалаларыныцфинансы,жалпымемлекетпкфинансы.

Мемлекетпк несие бюджет.

Мемлекетпкэлеуметпккамсыздандыру,сактандыру.

Мемлекетпн мулкш жене адамдардьщeMipiHкамсыздандыру,сактандыру.

о о \ 3. CuHOHimdiK цатарларды есте сацтацыз.

Акша баскарушыкаражат басшылык етупнкаржы Менеджер - баскармафинанс бастык

Финансы -

4. Оцып, мазмунын айту.

Финанс аркылы ецщргс жэне баска да когамдык кажетпктерд1 канагаттандыру ушш акша корларын жоспарлы турде жасау, белу жэне пайдалану жузеге асырылады. Сейтш экономикалык катынастар финанс катынастарын курайды. Финанс когамдык жиынтык ешмд1 белу жэне кайта белу процесше кызмет етедь Мемлекеттщ акша каржысыньщ Heri3ri оргалыктандырылган коры - мемлекетпк бюджет.

54

Page 56: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

5. Свздер

когам - обществокажетпк - потребность, необходимость орталыктандырылу - централизация каты нас - отношения, связь кор - фонд, запас, ресурсканагатгандыру - удовлетворить, удовлетворение курау - составлять, соединять

Жиырма жет±нш± сабак

Кунды цагаздар

1. К,атысты свздер тобын мецгерщьз.

Бага, кун, кагаз, сураныс, кунды кагаз, нарык, нарыктык бага, айналыс, карыз Typi, корпоративен кунды кагаз, жекешелецщру, аумак, руксат егпледо, туынды кунды кагаздар.

Кунды кагаздар - Ценные бумаги - меншж иесшщ нендей 6ip мулйске немесе акша сомасына иелш кукыгын керсететш кужат.

Кунды кагаздарга акция, облигация, мемлекетпк казыналык мшдеттемелер, вексельдер жатады.

Кунды кагаздардыц eKi T y p i бар: карыз туршдеп кунды кагаз жене корпоративен кунды кагаз.

Казакстан завдары бойынша Республика аумагында кунды кагаздардыц мына турлер1 руксат етшген: акциялар, облигациялар, депозиттш сертификаттар, вексельдер.

Туынды кунды кагаздар нарыгында корпоративен жене мемлекетпк кунды кагаздар айналыста.

55

Page 57: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Назар аударыцыз, есте сацтацыз!

/облигациявексельдепозиттж Еюшш денгейдеп сертификат кунды кагаздар акция Iварранттар

Bipimiii денгейдеп кунды кагаздар

опциондар

фьючестер

Акция - Иесшщ акционерлж когам капиталына бeлгiлi 6ip мелшерде улес коскандыгын куэландыратын багалы кагаз. Ол дивиденд туршдеп

пайданыц 6ip белнтн алуга кукык бередь Акцияныц ею Typi бар: жай жэне артыкшылыгы бар акциялар.

Жай акция Heci акционерлердщ жалпы жиналысына катысуга кукыгы болады. Артыкшылыгы бар акциянын иеЫ акционерлш кесшорыннын немесе банктщ табысыныц аз не кеп болуьша карамастан, туракты белгшенген пайыз алады, 6ipaK акционерлердщ жалпы жиналысына катыса алмайды.

Вексель - aubic-6epic, кунды кагаз турлер1, акшалай мшдет, сезс1з жэне даусыз борыш телеуге колхаты. Алган карыз акшаны белгш мерз1мде телеуге бершетш мшдеттеме кагаз. Вексель жай жэне акша аудару болып еюге болшед1.

Ф Ф 3. К,унды цагаздар туралы кластер цурастырып, эцг1мелец1з.

4. Диалог цурастырып, свйлесщз.

5. Банк цызметкер1мен цунды кргаздар туралы сухбат жург1зщ1з.

56

Page 58: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Жиырма cerisiHini сабак;

Банк. Банк к,ызмет1

1. Назар аударыцыз!

шетел валютасымен атаулы максатты узак мерз1мд1 мерзшсйз кыска мерз1мд! агымдагы талап ету бойынша

2. Свз mipKecmepiH аударып, свйлемдер цурастырыцыз.

Служит народу, открывает счет, выдает кредит, банковская система двухуровневая, национальный банк, валютная политика, банк дает гарантию, получить кредит, долгосрочный кредит.

Турин Элем Банм“Туран Элем Баню” АК тек гана К^азакстан Республикасынын аумагында емес, букш ТМД еддершдеп ipi банктердщ 6ipi болып саналады.

Биылгы жылы банк активтер! 4 миллиард, езшднс капиталы 360 миллион, ал, несие ресурсы 2,6 миллиард АЩИ долларынан асып кетп.

Туран Элем Баню сауда саласын каржыландыруда елш1здеп кеш бастаушы банкке айналган, онын нарыкгагы улес! 3S пайызды курайды.

57

Page 59: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

3. Бершен mi ре к свздерди свз mipKecmepm пайдаланып сухбат дайындацыз.

Есеп ашуга бола ма, ауыстырамыз, несие, кунды кагаздар, сатамыз, шыгарамыз, кепшдеме, долларды айырбастауга, канша пайызга.

2. Ситуацияльщ тапсырма “Валюта айырбастау пункттде ”.

Банк KjbUMemiБанкпк жуйе - вцщрюпк инфракурылым. Банк бос капиталды езще жинап, кесшорындар мен адамдарга карызга бередь

Шздщ елде банкпк жуйе ею децгеши. BipiHinici - мемлекетпк, екшшшп - коммерциялык банктер. Улттык банктер 6ipiHiui, екшии децгейдеп банкгерд1 тексеред^ пркейд1. Эр банк ашылган сайын Улттык банк лицензия бередь Улттык банк баска банктерд1 жш тексередк

Коммерциялык банктер - еюнпп децгейдеп банктерге жатады. Олар жеке де, акционерлж те болады.

Банк - карыз берупп мен карыз алушыныц арасында делдалдык жасайтын, акша капиталымен сауда журпзетш мекеме. Банктер несие саясатын жузеге асырады.

Дуниежузвдеп ец бай мекемелер - банктер. Ел1м1здщ байлыгы, бедеш каз1р осы экономистерге, банкирлерге пкелей байланысты. Банктж жуйе жаксы жумыс icT eM ece , 6 i3 карызга батамыз.

4. Таныс емес свздердг жазып алыцыз, аударыцыз.

5. Memindi аударыцыз, сурацтар цурастырыцыз.

6. Сурацтар бойынша банк цызмет1 туралы эцгшелещз.

ф ф 7. Орыс тШнен аударыцыз.

Банковская система Казахстана состоит из государственных и коммерческих банков. Коммерческие

58

Page 60: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

банки через разные банковские операции проводят кредитно­учетную банковскую службу.

Коммерческие банки в основном служат народу. Банки осуществляют денежную, кредитную, валютную политику.

Многие банки получают лицензию для работы с иностранной валютой.

Жиырма тогызыншы саба^

Бухгалтерия н,ызметте цатысты цы шеттш цагаздар

1. Есте сакрпацыз!

1. Книга регистрации приходных и расходных ордеров

2. Кассовая книга.3. Приходные кассовые ордера4. Расходные кассовые ордера5. Денежные средства6. Ценные бумаги7. Кассовые чеки8. Ведомость выдачи заработной

платы9. Платежные поручения10. Главная книга11. Сводная ведомость12. Сводная ведомость по всем

счетам

Kipic жэне шыгыс ордерлерш TipKey к пабы Касса ютабы Кассалык Kipic opflepi Кассалык шыгыс opflepi Акша каражаты Кунды кагаздар Кассалык чектер Жалакы тэлеу ведомЫ

Телем тапсырысы Бас ты KiTan Жинак вёдомю!Барлык есептер бойынша жинак BeflOMici

59

Page 61: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

2. Аударыцыз.

w Кассалык; Kipic opdepine цатысты свздер тобы

Хат-хабар ece6i, субесеп, аналитикалык есеп журпзу, шифры, мелшерь максатты тагайындау шифры, Heri3i, кабылданды, косымша, бас eceraui, кассир кабылдады, кесу, KeceTiH сызык, туб1ртек, кассалык Kipic opдepi, мер, мер орны.

3. Кассалъщ opdepdi толтырып уйренщз.

_____________________ ____________ Форма №К0Космюрьш. уйым

КАССАЛЫК KIPIC ОРДЕР! №

Кун! I А2! 200 Ж

Хет***6ар I Анамшклык «col, I есспжургпу субессп ) шифры___

Afauurpi | Моцсегт ■ 1 l" —i тагаЯышв?I

Косшорын, уйым

кабылландыHer га

тенге тиыи

Косымша

Бас есслш)Кассир кабылдады

ТУБ1РТЕК№ ______ кассалык Kipicордерше

кабьишандыHemj

тенге тиын

200 ж.м.о.

Бас ссеплй

Кассир

4. Аударыцыз.

1. Авансовый отчет №41 Сумковой по счет-фактуре №68 из магазина “Принт”.

2. Авансовый отчет №42 Маловой из магазина “Бланки” за бланочную продукцию по счет-фактуре №94.

60

Page 62: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Кызметте сухбат журпзуге кемектесет!н свздер, сез т1ркестер1

Рафу егнцз, сезйозш белейш.

вюншгп-ак!Мазацызды алганыма гафу епвдз

Кеиир1щз, мешн мумюндтм жок

Амал не, енш коштасу керек

Маган кемектесш яабергщзпп

Ci3 сэл куте турынызшы

Ецбелмнщ 6epi боска кегп

Мен жумысты аяктаган жокпын

Кой, рас па?

Не айтып турсыз?

Енбекакы кашан теленед!?

вюншпсе орай, жалакы бугш

бершмейш

Мумкш емес! М1не жацалык!

Жалакы телеудщ жуйеа кандай?

Жумысшылардьщ орташа айлыгы кандай?

Садщ мекемещзде кызметаерлер жалакысыныц айлык коры кандай?

Простите, перебью вас.

Очень жаль!

Простите за беспокойство

Извините, я не смогу (у меня

нет возможности)

Сожалею, но пора прощаться.

Помогите мне, пожалуйста.

Вы, пожалуйста, чуть

подождите.

Столько труда и все зря.

Я работу не заверпшл(а)

Брось, неужели правда?

Что вы говорите?

Когда выплатят заработную

плату?

К сожалению, заработную

плату сегодня выдавать не

будут.

Не может быть! Вот это

новость!

Какова система оплаты труда?

Какова сегодня заработная плата рабочего?

В вашем учреждении каков месячный фонд заработной платы.

65

Page 63: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Есеп айырысу устелшщ ecemnici

Зейнетакы коры

К^адтар айынын жалакысьш пластик кэрпшкеме аударьщызшы

Зейнетакы жинактау коры

©пшш жазьщыз

©rimni жазу керек

Табыс салыгы 5%

Мен кай уакытта келейш?

Eici сагаттан соц келуццзда сураймын

С&зд тындап турмын

Кол КОЙЫЩ>13ШЫ

Айтып иаберодзпп

Мен азд1 туадщйм

Коммуналдык кызмет твлемш телей аламын ба?

Мемлекетпк зейнетакы жинактау коры С1зге зейнетакы жинагы женшде маглумат беред1

Алгашкы ец теменп жарна квлем1 5000 тенге

6 6

Бухгалтер расчетного стола.

Пенсионный фонд

Переведите, пожалуйста, заработную плату за январь на мою пластиковую карточку

Накопительный пенсионный фонд

Напишите заявление

Надо (необходимо) написать заявление

Подоходный налог 5%

В какое время прийти?

Прошу прийти через два часа

Слушаю Вас

Распишитесь, пожалуйста

Подскажите, пожалуйста

Я вас понял

Могу ли я заплатить за коммунальные услуги?

Г осударственный накопительный пенсионный фонд представит Вам сведения о пенсионных накоплениях

Минимальная сумма первоначального взноса 5000 тенге

Page 64: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Сыйакы мелшерлемеа тецгемен 4,5-7,5% жэне AKJLU доллармен 2-5% курайды

Шыгыс ордерш толтырьщыз

Сомасын цифрмен жене сезбен жазыныз

Бланкп дурыс толтырыппын ба?

Ив, дурыс

Кайталанызшы

Жылдык инвентаризацияны етизу туралы буйрыктын жобасын курастырыцыз

Токсандык есеггп дайьшдацыз

Ецбекакы бойынша

Жеке тулганын табысы туралы мащцдемеш толтыру уппн

Дербес колданатын есепггеу техникасы

Ставки вознаграждения в тенге от 4,7-7,5% и в долларах2-5%

Заполните расходный ордер

Сумму напишите цифрами и прописью

Правильно ли я заполнила бланки?

Да, правильно

Повторите, пожалуйста

Составьте проект приказа о проведении годовой инвентаризации

Подготовьте квартальный отчет

По заработной плате

Для заполнения декларации о доходах физического лица

Вычислительная техника для личного пользования

67

Page 65: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Косымша мэт1ндерБухгалтерияБухгалтерия - немю сезь Бухгалтерия занды тулгалардыц

кундел1кт1 есеп-кисабын (оныц шшде жалакы есептеуде) журпзетш арнайы курылымдык бел1м.

Бухгалтерияиы бас ecenmi, ал штаттык кестеде мундай лауазым каралмаса ага ecenmi баскарады.

Бухгалтерия есептеу жумыстарын уйымдастыруга, журпзуге, мерз1мд1к баланс эз1рлеуге, барльщ операциялардьщ заццылыгын, нысаналылыгын, шаруашылык максатына сай болуьш, сметалык жене каржылык тартштщ сакталуын кадагалауга, белгшенген ережелер мен кужатгама нысандарын сактай отырып, акшалай каражат пен материалдык кундылыктарды есепке алу ютаптары мен тсзшдемелерш жургау, бухгалтерл!к шоттарга m ien мэл1меттерд1 Tycipy жолымен каржы жене материалдык ресурстардьщ козгалысын дер кезшде TipKen отыруга мшдетп.

(С. Токсанбай. Энциклопедия.)

Бухгалтерл!к балансБухгалтерлнс баланс - француз ce3i - шаруашылык

журпзупп зацды тулганьщ белгш 6ip кунл, кебше кунгпзбелш кезещнц (айдыц, токсанныц, жылдьщ) басындагы не аягындагы каржы-шаруашылык жай-кушн акшалай туршде жинактап сипаттайтын есепшшж есеп кужаты.

Бухгалтерлнс баланстыц сол жаты (актив) шаруашылык курал-жабдыктарьшыц курамы мен орналасуын, он жагы (пассив) солардыц куралу кездер1 мен нысаналык максатын керсетедь Актив пен пассив корытындылары 6ip-6ipiMeH тепе-тец болады. Бухгалтерлш баланс - каржылык жагдайды

68

Page 66: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

талдаудын басты куралы. Талдау жасау аркылы сол занды тулганын толем кабшёттот, алган несиелерд! кайтару мумк1ндш апыкталады. Бухгалтерлж баланстын KipicneAiK, мерз1мд1к (агымдагы), жылдык, жиьштык, т.б. тур л е pi болады.

Виды налогов и других обязательных платежей в бюджет

В статьях 60-64 Налогового кодекса установлены 9 видов налогов, 13 видов сборов, 9 видов платы, 4 вида таможенных платежей и государственная пошлина.

При этом установлены такие виды налогов:1. корпоративный подоходный налог;2. индивидуальный подоходный налог;3. налог на добавленную стоимость;4. акцизы;5. налоги и специальные платежи недроиспользователей;6. социальный налог;7. земельный налог;8. налог на транспортные средства;9. налог на имущество.

Бухгалтерская документация

Бухгалтерская документация включает в себя первичные документы, регистры бухгалтерского учета, финансовую отчетность, учетную политику.

Финансовая отчетность включает в себя:1. бухгалтерский баланс;2. отчет о доходах и расходах;3. отчет о движении денег;4. отчет об изменениях в собственном капитале;5. информацию об учетной политике и пояснительную

записку.

69

Page 67: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Анализ трудовых ресурсов преприятия

Трудовые ресурсы (работник) предприятия - это главная ценность любого производства.

От обеспеченности предприятия трудовыми ресурсами и эффективности их использования зависят объем производства продукции, ее себестоимость, доход и другие экономические показатели.

Экономический анализ позволяет выявить резервы повышения эффективности использования трудовых ресурсов на предприятии.

Направления анализа трудовых ресурсов предприятия:1. анализ обеспечения предприятия рабочей силой;2. анализ движения и текучести кадров;3. анализ уровня квалификации рабочих;4. анализ производительности труда;5. анализ использования рабочего времени;6. анализ фонда заработной платы;7. анализ соотношения темпов роста производительности

труда и средней заработной платы.

Унемш1л болу

Унемшшдж - жапон халкына тан ерекшелш. Дуние жузшде жапон кереметш эрюм эр Typni тусшедь Бул кереметгщ Heri3i - innci унемдеушшк жене eHflipicri экспортгык жолмен еркендету. Жапондыктар - унеммен oMip cypin, сонымен байып алган халык. Бул елдщ халкы кай салада да унемдеуд1 ойлауга межбур. Ce6e6i ппшзат шет жактан экелшед1. Олар сол шшазатты аздап колдана отырып, кеп ешм алуга тырысады. Жапондыктардьщ шыгарган машиналары аз жанармаймен журед1.Жапондыктар кеп жумыс icienai. Олар каржыны да мол табады. BipaK

70

Page 68: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

унемдеудо ешкашан естен шыгармайды. Адал, ецбеккор, унемшш болсац, сен де табыска жетесщ.

0з iciH еркендетк1с1 келетш адам барын салады. Ол кунделште аянбай ецбек етедо. Ce6e6i бизнес - ©те курдел1 ic. Бизнестеп шгершеуда тьшымсыз демеп отыру керек.

Щучье ауданынын Казнашыбетмтщ бастыгыУ.К. ЖущЦбаева ханымга

КР Корганыс министрлшнщ Щучье аудандык пайдалану белил (код 2080138) “Казакстан Халык Баню АК, Щучье филиалында маусым- тамыз айларынъщ колма-кол каржысьш банктщ каржылык кызметш телеусЬ алуга руксат ету нцзд1 сурайды.

Телемдер бойынша руксат 2006 жылгы кыркуйек айында бершедь

Iccanap шыгындарыныц жалпы сомасы 90.000 (токсан мьщ) тецге, каржылык кызмет карызыныц сомасы 270 (eici жуз жеттс) тецге.

“Казакстан Халык Банка” АК Щучье филиалы баскармасыныц келю!м1 алынды.

Косымша: “Казакстан Халык fiaHKi” АК баскармасынахат.

Щучье аудандык пайдаланубелшшщ бастыгы, подполковник_________ А. Амиров.

71

Page 69: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Б±л±м децгей1ц±эд± тексерд.ц1з

1. Бухгалтерский учет-A) бухгалтерлш есеп; D) бухгалтерлш ецбек;B) бухгалтерлш Kipic; Е) бухгалтерлш табыс.C) бухгалтерлш жумыс;

2. Экономиканы жанама реттеуциA) сальщ; D) салык зады;B) сальщ саясаты; Е) сальщ телемг.C) сальщ Typi;

3. Налог на добавленную стоимостьA) кунды кагазга сальгаатьш сальщ;B) косымша кунга салынатьга сальщ;C) келш куралдарына салынатын сальщ;D) мулшке салынатын сальщ;E) жеке тулгалардан алынатын сальщ.

4. УлттыкбайпыкA) национальный фонд; D) национальный банк;B) национальное наследие; Е) национальный архив.C) национальное богатство;

5. Пайда сезшщ синонимш табыцызA) Kipic; D) Kepirnc;B) шыгыс; Е) кор.C) табыс;

6. Жалпы нарык Ka3ipri экономикада неше таганга cYЙeнeдi? А) 2; В) 3; С) 4; D) 1; Е) 5.

7. Акпарат жинау, шаруашылыкты ЖYpгiзyдi жоспарлау, ненщ кансет екенш болжау -

A) маркетинг; D) экономика;B) каржы; Е) бухгалтерлш есеп.C) менедлшент;

72

Page 70: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

8. Шыгыс сезшщ антоним!A) Kipic;B) пайда;

D) акы;Б) сцбекакы.

С) телем;

9. Бухгалгерияга катысты свздерA) Kipic, шыгыс туралы есеп;B) улттык мура туралы есеп;C) Kipic жэне шыгыс ордерлерш пркеу гатабы;D) жоспарлау туралы есеп;E) халык алдындагы есеп.

10. Дурыс аудармасын табыныз: Он проводит аудиторскую проверку.

A) Ол аудиторлык кызмет етюзу;B) Ол кызмет аудиторлык етюзга жатыр,C) Ол аудиторлык кызмет епизш жатыр; аудиторлык кызмет.D) жоспарлау туралы есеп;E) Ол етгазш жатыр

11. Жеке адамга гана тэн, соган тюбтз дуние, мал-мулк, менппк

A) жеке менппк; D) корпоратквпк меншк;B) когамдык менппк; Е) мемлекетпк менппкC) кооператив™ менпйк;

12. Мемлекегпн, касшорыннын, мекемешц не жеке адамньщ белгшенген Kipic пен шыгыс акднасынын сметасы

A) салык: D) TyciM;B) бюджет, Е) увамшщшк.C)есеп;

13. Бухгалтерия кандай салыктарды устайдыA) косымша кунга салынатын салыкты;B) табыс салыгын; D) тете салык;C) регрессивпк салык; Е) жанама салык.

14. Енбекакы сезшщ синоним!A) жалакы; D) зейнетакы;B) телемакы; Е) айльпсакы.С) акы;

73

Page 71: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

15. Бухгалтерия кандай есеп тапсырады

С) зейнетакы коры;

17. Инфляция деген термин н е т бшд1ред1?A) акша массасыныц ecyi;B) валюта курсыньщ темендеуцC) акшаньщ кунсыздануы;D) валютаньщ курс децгейцE) дурыс жауабы жок.

18. Бухгалтерия c©3i кай тшден шыккан?A) грек; D) араб;B) француз; Е) агылшын.C) нешс;

19. Национальный доходA) улттык байлык; D) улттык елтацба;B) улттык табыс; Е) улттык угым.C) улттык мура;

20. Ж урнал учета выдачи доверенностиA) сешмхаттарды T ipK ey журналы;B) сешмхаттардыц бер1лу1н есепке алу журналы;C) ceHiMxanapflbiH 6epLrryiH тексеру журналы;D) сешмхаттарды беру Mep3iMiE) сешмхаттарды тексеру журналы.

21. Квартальный бухгалтерский отчетA) токсандык есеп;B) токсандык бухгалтерлш есеп;C) жылдык бухгалтерл1к есеп;D) айлык бухгалтерлйс есеп;E) жарты жылдык бухгалтерлш есеп.

A) токсандык есеп;B) жылдык есеп;C) апталык есеп;

D) шыгыс ece6i;E) жауабы жок.

16. Пенсионный фондA) жумыссыздар коры;B) Kdpi адамдар коры;

D) экономика коры;E) отбасылык коры.

74

Page 72: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

22. Книга регистрации приходных ордеровA) шыныс ордерлерш "прксу штабы;B) шыгыс кассалык ордерлерш пркеу штабы;C) icipic кассалык ордерлерш пркеу штабы;D) Kipic ордерлерда пркеу штабы;E) шыгыс, Kipic ордерлерда таркеу штабы.

23. ТеуелсЬ акылы бакылау жасайтын, кэсшорындар мен уйымдардьщ каржы жагдайларына талдау, сарапшылык кызметтер керсстетш уйым

A) бухгалтерия; D) аудиторлык жуйе;B) ашык когам; Е) аудиторлык мекеме.C) аудиторлык кызмег;

24. Акцнонерлж компаниялардьщ каржы-шаруашылык кызметшщ жай-куйш тексерупн адам

A) банкир; D) ревизор:B) несие алушы; Е) аудитор.C)есеппп;

25. Белгш 6ip 61рлеспкке тан иелйкA) когамдык менппк; D) мемлекетпк менпшс;B) жекеменппк; Е) менппк тур».C) кооперативпк менппк;

26. Улттык мураA) национальное наследие; D) национальный архив;B) национальное богатство; Е) национальный музей.C) национальное единство;

27. Салык саясатыA) налог на прибыль D) налог на землюB) прямой налог Е) налоговая политика.C) косвенный налог

28. Счеттардын дебет жене кредит жактарына Kipic пеншыгысты жазу аркылы журпзу

A) бухгалтершк есеп; D) бухгалтерше балансB) бухгалгерлщ kipic; Е) бухгалтерлпс табысC) бухгалгерлйс шыгыс;

75

Page 73: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

29. Тауар онррю ш жетйщ ру тужырымдамасыA) концепция совершенствования производства;B) концепция продажи товаров;C) концепция маркетинга;D) концепция совершенствования производства товара;E) концепция совершенствования выпуска товаров.

30. Дивиденд туршдеп пайданыц 6ip белтлн алуга кукык беред1

A) акция D) фьючестерB) варрант Е) вексельC)облигация

31. Kipic пен шыгыс арасындагы айырмаA) сальдо D) отчетB) дебет Е) авансC) кредет

32. Регистры бухгалтерского учетаA) бухгалтерлш есеп -кисап;B) бyxгaлтepлiк есептщ керсетюпи;C) бухгалтерлж аванс ece6i;D) бухгалтерлш шыгыс ордер!;

, Е) бухгалтерлш толем балансы.

33. Платежный балансA) ецбекакы балансы; D) есеп балансы;B) бухгалтерлпс баланс; Е) аванс балансы.C) толем балансы;

34. Токсандьщ ecenri дайындап жатырмьгаA) готовлю годовой отчет; D) готовлю квартальный отчет;B) сдаю квартальный отчет; Е) подготовила квартальный отчет.C) сдаю отчет;

35. Концепция совершенствования производстваA) тауар ендоршн ясет1лд1ру тужырымдамасы;B) eimipicri жетщщру тужырымдамасы;C) элеуметпк маркетингтщ тужырымдамасы;D) азьщ-тулйс жетщщру тужырымдамасы;E) дурыс жауабы жок.

76

Page 74: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

36. Салым купиясына кепшдемеA) гарантия на тайну доходов;B) гарантия на качество товаров;C) гарантия на тайну вкладов;D) гарантия безопасности вкладов;E) гарантия на тайну выигрыша.

37. Шыгыс сезшщ антоним!A) табыс D) корB) салым Е) кершеC)купия

38. Варрант кай денгейдеп кунды кагазA) 6ipiHini денгейдеп; D) терпнни денгейдеп;B) екшпп денгейдеп; Е) алтынпш денгейдеп.C) уппннп денгейдеп;

39. Борыш сезшщ синонимiA) туйм; D) карыз;B) Kipic; Е) ерекет.C) ед|с;

40. Акция, облигация, вексельA) ic кагаздары;B) кунды кагаздар;C) керек кагаздар;

41. Расходный ордерA) Kipic ордераB) есеп ордерцC) шыгыс opaepi;

42. Жеке адамга гана тэн, соган такт дуние, мал-мутк, мешшкA) жекеменпик; D) кооператив™ мешшк;B) мемлекетпк менппк; Е) жауабы жок.C) когамдык мешшк;

43. Сумма отчисления в пенсионный фондA) зейнетакы корын жинактау;B) зейнетакы корына аудару сомасы;C) зейнетакы корын реегмдеу;D) зейнетакы корынын сомасы;E) мемлекетпк зейнетакы коры.

D) кагаздар;E) купиялы кагаздар.

D) табыс ордер!;E) TyciM opflepi.

77

Page 75: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

44. Акшалай мшдет, сезс1з жэне даусыз борыш телеуге колхат

A) акция; D) вексель;B) жай акция; Е) облигация.C) артьщпшлыкты акция;

45. Ведомость выдачи заработной платыA) ецбекакы беру Ti3iMi; D) ецбекакы балансьшыц Ti3iMi;B) ецбекакы есептеу Ti3iMi; Е) ецбекакы туралы есеп Ti3iMi.C) ецбекакы корыныц Ti3iMi;

46. Акционерлнс компаниялардыц каржы-шаруашылык кызметшщ жай-кушн TeKcepyuii адам

A) бухгалтер; D) банк кызметкерг;B) экономист; Е) аудитор.C) ecemui;

47. Жеке шаруашылыктьщ иеЫA) владелец частного хозяйства;B) владелец частного предприятия;C) владелец подсобного хозяйства;D) владелец своего предприятия;E) владелец частного дома.

48. У нас была аудиторская проверкаA) аудиторлык кызмет аткардым;B) б1зде аудитор жумыс icren жатыр;C) б1зде аудиторлык кызмет болды;D) б!зде аудиторлык TeKcepic болды;E) аудиторлык кызмет болу керек.

49. Салым акша бойынша айналымA) оборотные средства по денежным вкладам;B) оборотные средства вклада;C) оборотные средства капитала;D) оборотные доходы предприятия;E) оборотные средства торговли.

50. Инфляция деген термин нет бщщред1?A) баганыц есуш;B) акша массасыныц есуш;C) валюта курсыныц темендеуш;

78

Page 76: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Д) акшаньщ кунсыздануын;Е) азаматтардыц сатып алу мумюншйппнщ томендеуш.

51. Когамга, кауымга тэн иешкA) менппк;B) жекеменппк;C) когамдык менппк;

D) мемлекетпк менппк;E) кооперативгпк менппк,

52. Жылдык табысА) месячный доход;В) квартальный доход;

D) годовой доход;E) ежедневный доход.

С) полугодовой доход;

53. Бухгалтер ведет бухгалтерский учетA) бухгалтер бухгалтерл^ есепп санайды;B) бухгалтер бухгалтерлш eeeirri П31мдейд1;C) бухгалтер бухгаптерлж есепп тексередцD) бухгалтер бухгалтершк есепп тапсырады;E) бухгалтер бухгалтерл1к есепп журпзедь

54. Тауарды тарату eflicrepiA) методы стимулирования продаж;B) методы распространения товара;C) методы развития товарооборота;D) методы развития производства товара;E) методы распространения инфляции

55. Тшмд1 есеп айырысу шартына кепшдеме берёдаA) гарантирует выгодные условия расчета;B) гарантирует качественные услуги;C) гарантирует точный расчет;D) гарантирует выгодные условия вклада;E) гарантирует выплату пособия.

56. Жалакы сезшщ синоним!A) зейнетакы; D) табысакысы;B) акы; Е) толем.C) енбекакы;

57. Сен1мхаттардын 6epyiH есепке алу журналыA) журнал учета входящих документов;B) журнал учета выдачи доверенностей;C) журнал проверки выдачи доверенностей;

79

Page 77: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

D) журнал регистрации доверенностей;E) журнал доверенностей.

58. Жылдык ecemi тапсыруA) сдача квартального отчета;B) сдача полугодового отчета;C) сдача годового отчета;D) сдача отчета в область;E) сдача балансового отчета.

59. Тауар куныньщ акшалай Kepimci:A) бага; D) кор;B) кун; Е) табыс.C) акша;

60. Бухгалтерия ce3i кай тшден шыккан?A)грек; D )араб;B) нешс; Е) агылшынC) испан;

80

Page 78: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Орысша - к;аз aigua сездд.кА

абонент - абонентабонентская задолженность - абонента к карызаванс - аванс (аванс беру - выдать аванс, получить аванс -аванс алу)авансированный капитал - авансыланган капиталавансировать - авансылауавансовый отчет - аванс ece6iагент - агентагентство - агентпкагропромышленное объединение — аграрлык-енеркэсттж б|рлестй:администрация - эммшшйс административная ответственность - эюмшшк жауапкершшисажур (бухг.) - ажур (операция болтан куш жазылып отыратын есеп жагдайы)аккордная оплата труда - енбектщ аккордтык теле Mi актив (фин.) - актив (oHflipic орындарыныц кунды заты акша буйымдары)активирование - актшеуакционерное общество - aкциoнepлiк котамалименты - алиментанализ - талдау, жисгеуаукцион - бэсеке саудааутсайдер (экон.) - аутсайдер (усак жэне оргаша кэсшорын)

ББаза - база, непзБаланс (бух.) - баланс, тепе-тещцк Банкротство - банкротгык, карызга бату Бартер - баспабас

81

Page 79: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Безналичный расчет - колма-кол, акшасыз есеп Безответственность - жауапсыздык Безотчетность - байынсыздык, есешйзднс Беспроцентный - пайызсыз, eciMci3 Благо - игшнсБизнесмен - бизнесмен, icK epБольничный лист - аурулык туралы KyaniK кагазБрокер - делдалБрокерская контора - делдалдык кецсе Бухгалтерия хозрасчетная - шаруашылык есеп бухгалтериясыБухгалтерия центральная - орталык бухгалтерия Бухгалтерские документы - бухгалтерлш кужаттар Бюджет времени - уакыт бюджета Бюджет государственный - мемлекетпк бюджет Бюджет потребительский - тутыну бюджет!

ВВакансия — бос орынВаловой доход (прибыль) - жалпы табыс (пайда)Валовая продукция - жалпы еншВаловый доход предприятия - кэсшорынньщ жалпытабысыВаловой оборот - жалпы айналымВаловой общественный продукт - жалпы когамдык ошмВалютный курс - валюта кундылыгыВдвойне - ею есе, ею ретВедущий - журпзупп, баскарушыВексель - вексельВеличина - келемВзятка - параВзяточник - паракорВклад - салымВклад бессрочный - Mep3iMci3 салым Вклад выигрышный - утысты салым Внеконкурсный - конкурстан тыс

Page 80: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Внесение платы - телем енпзу Внештатный — штаттан тыс Вовремя - уакытында Водитель - журпзуцнВозмещение - 1. телеу, 2. орын толтыру.есесш кайтаруВознаграждение - сыйакыВписать - Ti3iMre Kipri3y, Kipri3in жазуВременный - уакытшаВыверка расчетов - ecerrri салыстыруВыплата пенсии - зейнетакы телеуВыпускающий - шыгарушыВыслуга лет - кызмет ciHipreH (еткерген) жылдары Высококвалифицированный - жогары 6Lni*cri Высококачественный - жогары сапапы Вычет - устап калуВычислить - 1. есептеп шыгару, 2. айкындау

ГГерб - ЕлтанбаГлава - 1. басшы, 2. тарауГлава учреждения - мекеме басшысыГлавный — 1. непзп, ен басты, 2. бас, баскыГод текущий - устш1здеп жылГотовить - дайындау, эз1рлеуГражданство - азаматтыкГ рамотность - сауатгылыкГрафа - графа, сызык жол, баганГрафик - кестеГруппировка - топтау, топтастыру Группировка документов — кужаттарды топтастыру

83

Page 81: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

дДавальческий - алыс-берю Давальческий продукт - алыс-берю ешм Данные - молiMerrep (цифровые данные - сандык мэл1меттер)Данные документальные - кужаттык машметтер Движение имущества - мушк козгалысы Дебет - дебет, карыз Делать - icrey, жасау Дело - icДеловитость - гскерлж, юшендж Деловой человек - ккер адам Деловые бумаги - ic кагаздары Денежное обращение - акша айналымы Деньги наличные - колма-кол акша Деньги мелкие - усак (майда) акша Дисквалификация - мамандыгьшан айыру Добросовестный — адал, ак HHerri Доверенность - сешмхат Договор - шарт Документ - кужат Долгосрочный - узак мерз1мд1 Должность - кызмет (лауазым)Должностной оклад - лауазымды акы Доплата - косымша телем Доставка - жeткiзy, апарып беру Достоверный - анык, дурыс Доход - 1. Kipic, табыс, 2. TyciM Дырокол - кагаз тескпп

ЕЕдиновременные налоги - б1ржолгы салык Единоличное крестьянское хозяйство - жекеменппк шаруашылыгыЕдиный народнохозяйственный комплекс - 6ipTyrac халык шаруашылыгы KeuieHi

84

Page 82: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Единовременное пособие - 6ip жолгы жэрдемакы Единое экономическое пространство - б!ртутас экономикалык кецсст1к Единый наряд - бфтугас наряд Ежедневно - кун сайын Ежемесячно - ай сайын, айына Емкость рынка - рынок сьшымдылыгы Естественный - табиги

ЖЖалование - жалакыЖатва - орак, егш ору науканыЖать - сыгу, сыгып алу, оруЖивотноводство - мал шаруашылыгыЖивотновод - мал ecipyuiiЖивой труд - накты (бугшп, Ka3ipri) енбекЖивотноводческий комплекс - мал шаруашылык кешен1Жилищно-бытовой - турмыстыкЖилищно-коммунальный - турмыстык-коммуналдыкЖилплощадь - тургын уй аумагыЖитница - астыкты аймак (елке)Журнал регистрации заявлений - арыздарды Оркейпн журнал

3Заавансировать - аванска беруЗаведующий - мецгерунпЗаведующий отделом - бел1м менгерушкпЗаверитель - куаландырушы (растаушы)Заверенная копия - куеландырылган K em ipM e

Завершение - аяктау, бшруЗадание - тапсырмаЗадержать - кеипкпру, кшрту, токтатуЗадолженность - борыш (карыз, берешек)Заем - карыз, заем

85

Page 83: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Заказное письмо - тапсырынды хат Заказчик - тапсырыс 6epymi Закрепление - бекггу Закупочные цены - сатып алу багасы Залог - кепш Заместитель - орынбасар Заработок - табысЗарегистрировать - пркеп кою, жазып алу Зарплата - енбекакыЗафиксировать - жазып кою, TipKey, есепке алу Зачисление - 1. есепке алу, 2. кызметке алу Заявка - мэл1мдеме Звонить по телефону - телефон шалу Земельный кадастр - жер кадастры Землевладение - жерге кожалык ету (жерге иел ж ету) Землепользование - жерд1 пайдалану Зона свободной торговли - еркш сауда аймагы Зональный - аймактык

ИИзвещение - хабарлама, хабарлама кагаз, хабарлауИздержки - шыгынИзлишки - артык, калдыкИзменение балансовое - баланстык 03repicrepИзмеритель (денежный) - акша елшем1Изнашивание - тозу, ecxipyИмущество - мушкИмущество арендное - жалдама мулнсИмущество движимое - жылжымалы мулшИнвентаризация - тугендеу (буйымдарды есепке салу)Инвентарь — курал, сайман, жабдык, буйымИнвентарь общий - жалпы буйымИнфляция - инфляция, акшаныц кунсыздануыИсполнительный лист - орындау кагазыИсполняющий обязанности — мшдетш аткарушы

86

Page 84: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Использование - пайдалану Исправление - тузеу Испытательный срок - сынау Mep3iMi Истец - даушыИстечение - 6iTy, толу, куш эту Итог — корытынды, жинак Итог предварительный - нобай корытынды Итог суммарный - жи накты к корытынды

ККазна - казына Казначей - казынашыКазначейский билет - кагаз акша, казына билетаКартон - катырма кагазКассовый сбор - кассалык жинакКассовые операции - кассалык операцияларКассовая книга - касса кггабыКвартал - токсанКвитанция - туб1ртек, ресми колхат (акша, баг алы заттыц тапсырылуы женшдеп)Книга приходно-расходная - Kipic-шыгыс киабыКнига расходов - шыгыс кггабыКнига расчетная - есеп айырысу кггабыКнига учета выдачи командировочных удостоверений -iccanap куэл1ктершщ беруш есепке алу ютабыКомпенсация - етемКомплекс - кешенКонкуренция - бэсекеКонтактный телефон - байланыс телефонКопия - кепнрмеКраткосрочный - кыска мерз1мд1Кредит - несиеКредитор - несие беруш iКрестьянское хозяйство - шаруа кожалыгыКризис - дагдарыс

87

Page 85: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Кризисная ситуация - дагдарысты ахуал Кругооборот капитала - капитал айналымы Купля - сатып алу Курс - багыт, курс

ЛЛегализация - ресмилещцру, зандандыру Лимит - лимит, шек Линейка - сызгыш Лист - паракЛист бумаги - парак кагаз Лицевой счет - дербес счет, жеке шот Лицензия - лицензия, руксат кагаз Личная собственность - жеке менппк Личное дело - дербес ic Локальный - жергшкп Льгота - жецшдж

ММаклер (брокер) - делдал Малое предприятие - шагын кэсшорын Материальная заинтересованность - материалдьщ мудделшкМатериальное поощрение - материалдык кетермелеуМатериальная помощь - жэрдемакыМежведомственный - ведомствоаралыкМежзональный - аймакаралыкМеждународный - халыкаралыкМенеджер - менеджерМера - 1. елшем, 2. шараМероприятие - шараМера стоимости - кун елшем1Местный бюджет - жергшкп бюджетМинимальная заработная плата - ец аз ецбекакы

Page 86: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Минимальный срок - ен кыска мерз1м Мировоззрение - кезкарас, дуниетаным Мнение - пшрМоральный износ - моральдык тозу

ННаблюдатель - байкаушы Наблюдение - байкау, бакылау Наем - жалдауНаем рабочих - жумысшыларды жалдауНаем рабочей силы - жумысшы кушш жалдауНазначение - тагайындалу, 2. Mi идет, багытНакладная - "пркеме кагазНакопление - корлану, жиналуНаличный расчет - колма-кол есептесуНалог подоходный - табыс салыгыНалогообложение - сальщ салуНалогоплательщик - сальщ телеуииНаложенный платеж - устшдеп толем (толеп алынатын)Направить документ - кужатты ж1беруНаселение - ел, халыкНачальник - бастыкНачисление - есептеу, санауНевыгодный - пайдасыз, raiMci3Недвижимость - жылжымайтын мулж (козгалмайтын мушк)Недовес - кем елшемНедоимка налоговая - сальщ борышыНедоказуемость - дэлелазджНедомер - кем елшеуНедоплата - кем толеу, тугел толемеуНедостаток - кемшшк, KeMicriK, жетпеуш1п4кНедостача - кемдйс, аздыкНедостача денег в кассе - кассадагы акшаньщ KeMfliri (жетпеуОНедочет - кемшшйс, кемдщ

89

Page 87: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Незавершенный - аякталмаган Незаконный - зацсыз Неплатежеспособный - телейалмайтын Непродуктивность - ешмЫздж Нетто - таза салмагы Номенклатура дел - ic номенклатурасы Норма - мелшер, шама

ООбанкротиться - банкротка ушырау Обесценение денег - акшаныц кунсыздануы Область - облыс Обложение налогом - салык салу Обложка - тыс, мукаба Оборот годовой - жылдык айналым Обобщить - жинактап корыту Оборудование - жабдык, жабдыктау Обратиться с просьбой - OTiHiui ету Обращение денежное - акша айналымы Обслуживание - кугу, кызмет корсету Обсчет - есептеп жеу Объединение - бтлеШж Объяснительная записка - тусппк хат Оклад - айлыкОкруглить сумму - соманы акдыамдау Окупаемость - шыгын етеушшж Опись - то1мдеме Оплата - толем (акы)Оплата натуральная - заттай толем Оплата денежная - акшалай толем Опыт - тэжipибe Оригинал - тупнуска Основной - ец басты, непзпОстаток - калдык (аванска алган акшаныц калдыгы) Открыть счет - шот алуОтнести на счет - шотка eHri3y, шотка жаткызу

90

Page 88: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Отправить - ж iберуОтпуск - де малыеОтпуск трудовой - ецбек демалысыОтрасль - салаОтчет - есеп, есеп беруОценка - бэта, нарык

ППай - жарнаПайщик - жарнашыПаспорт - телкужат, паспортПенсионер - зейнеткерПереплести - туптеу, мукабалауПерерасход - артык шыгынПерерасчет - кайта есептеуПеререгистрирование - кайта ттркеуПереучет - есеп-кисапПлан - жоспарПланирование - жоспарлауПлатежное поручение - толем кагазПлатные услуги - акылы кызметПогашение долгов - борышты етеу, карызды етеуПодотчетный - ecemi, есеп беруге мшдетпПодотчетное лицо - есеп беретш адамПодоходный налог - табыс салыгыПодразделение структурное - курылымдык белшшеПодряд - мердагерл1кПодрядная бригада - мерщгерлйс бригадаПодсчет - есебш шыгаруПокрытие убытков - шыгынды етеу (телеу)Полугодовой - жарты жылдыкПолучка - акша алуПредприятие - кесшорынПредприниматель - кэешкерПретензия - талапПрибавка - устеме

91

Page 89: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Прибыль - пайда Прибыль валовая - жалпы пайда Приватизация - жекешелендйру Привилегированный - артьщшылыкты Приемная - кабылдау болмеа Приток средств - каржы TyciMi Приходовать - Kipiciee алу, Kipicxe Tipxey Проверить - тексеру Проект - жобаПроектная смета - жоба сметасы Производственное объединение - ещиркгпк б1рлеспк Промышленность - енеркасш Просрочка - мерз!мш OTKi3in алу Просрочка платежа - толем мерз1мш 0TKi3in алу

РРабота - 1. жумыс, 2. енбек Работник - кызметкер Рабочая сила - жумыс кугш Размер - молшерРазмер заработной платы - ецбекакы мелшер1 Разнарядка - руксат хат Разнести по счетам - счеттарга таратып TipKey Расплатиться по счету - есеп бойынша толеу Распределение - болу, тарату, улеспру Расчетный бухгалтер - есеп айыру бухгалтер! Рентабельность - рентабельдшк, тшмдшк Реорганизация - кайта уйымдастыру Ресурсы - кор, ресурс Розничная цена - белшек сауда Рыночная экономика - нарыктык экономика Рыночные отношения - нарыктык; катынас Рыночное пространство - нарыктык кецестж

92

Page 90: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

сСальдо - сальдо (Kipic пен шыгыс арасындагы айырма)Сбербанк - жинак банюСбережения -жинакСбыт - етюзуСведение - мвл1метСверка - сапыстырып тексеруСверить - салыстыруСебестоимость - езшдйс KYHСетка тарифная - тариф сеткасыСкидка - жевдпдак, багасын кемпуСклад - коймаСкрепка для бумаг - кагаз туйреуйп (кыстыргыш) Служащий - кызметкер Служба - кызмет, кызмет орны Служебное положение - кызмет бабы Смета расходов - шыгыс сметасы Собственность - менппкСобственность государственная - мемлекетпк менппк Собственность частная - жекеменппк Совместное предприятие - бйрлескен кэсшорын Социальный - влеумегпкСоциальное обеспечение - элеуметпк камсыздандыру Социальное страхование - элеуметпк сактандыру Социальные пенсии - элеуметпк зейнетакы Списать со счета - есептен шыгарып тастау Список - Ti3iM Спонсор - демеуппСредство — 1. каржы, каражат 2. курал, тэсш Стабилизация - турактандыру Стабилизация цен - батаны турактандыру Стабильные цены - туракты багапар Ставка - ецбекакы мелшер1 Статистика - санак, статистика Субсидия - жэрдем акша Счет - есеп-кисап

93

Page 91: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Счета накопительные - жинама есептер Счета результативные - корытынды есептер

Т

Табель - Ti3iM, табельТариф - нарык, KepceTKiuiТарификация - тарифтеу, бага белгшеуТекущие дела - агымдагы icTepТекущие затраты - агымдагы шыгындарТекущий счет - агымдагы есеп (шот), кунделнсп шотТелеграмма - жеделхатТеплица - жылыжай, теплицаТерриториально-производственный комплекс -аумактык-ещйр1спк кешенТовар - тауарТоварная биржа - тауар биржасы Товарно-денежные отношения - тауар-акша катынасы Товарное производство - тауар eiw pici Товарооборот - тауар айналысы Товарищество - cepiKTecriK Торговля - саудаТорговые посредники - сауда делдалдары Транспорт - келйсТранспортные тарифы - транспорт тарной Труд - ецбекТрудовое соглашение - ецбек KeniciMi

УУбыток - зиян, задал, шыгын Убыточность - зияндылык, шыгындьщ Уведомление - жазбаша хабарландыру (ескерту) Угодье - пайдаланылатын жер; пайдалы жер Удержание - устап калуУдержание из зарплаты - жалакыдан устап калу

94

Page 92: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Удешевление - арзандау, батаны кемпу, арзандалуыУдорожание - кымбаттау, кымбаттауыУправление - баскарма, баскаруУставный фонд - жаргылык корУстойчивая цена - туракты багаУчет - есеп журпзу (есепке алу, тугендеу)Ущерб -знян

ФФактура - фактура (тауар сипаттамасы)Финансы - каржы, финанс, акша, каражат Финансирование - каржыландыру, каржы беру Финансовый отдел - каржы белый Фонд - корФонд зарплаты - жалакы корыФонд неделимый - белшбейтш корФондовая биржа - корлык биржаФонд материального поощрения - материалдыккетермелеу корыФондоемкость - сыйымдылыгыФонд потребления общества - когамнын тутыну корыФонд развития производства - ewnpicn дамыту корыФонд материального стимулирования - материалдыкынталандыру корыФорма расчетов - есеп айыру Typi

XХозяин - ие, кожайын Хозяйство - шаруашылык Хозрасчет - шаруашылык есеп Хранилище - койма, сактау орны

цЦель - максатЦелевой - максатты, арнаулы

95

Page 93: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Целесообразный - орынды, женд1, максатка сэйкесЦена - бага, нарыкЦена единая - б1рыцгай багаЦена рыночная - нарыктык багаЦена свободная - еркш багаЦенные бумаги - багалы кагаздарЦенообразование - бага белгшеуЦена спроса - сураным багасы

ЧЧас - сагатЧастник - жеке кесшкер Частная собственность - жеке менппк Чековая книжка - чек ютапшасы Человеко-день - адам-кун Человеко-час - адам-сагат Чистый доход - таза табысЧистый доход предприятия - кэсшорынныц таза табысы

ШШ каф несгораемый - жанбайтын шкафШофер - журпзупй, шоферШтраф - айыппулШтукатур - сылакшыШтучный - жеке, дара

ЩЩ авель - кымыздык Щ авелевый - кымыздык Щебенка - усак тас Щелочь - cinii Щелочной - cinTuii

96

Page 94: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

эЭквивалент -балама Экзамен - емтихан Экземпляр - 1 .дана, 2. нуска Экономика - экономикаЭкономическая политика - экономикалык саясат Экономические законы - экономикалык зацдар Экономические методы управления - баскарудын экономикалык eflicrepiЭкономический анализ - экономикалык талдау Экономический кризис - экономикалык дагдарыс Экономическая система - экономикалык жуйе Эффективность - тшмджЭффективность производства - enaipic тшмдшп

ЮЮг - онтуспкЮго-восток - оцтуспк-шыгыс Юго-запад - енгустйс-батыс Юрист - зангерЮридический - кукыктык, занды Юридическое лицо - занды тулга Юрта - ки1з уй

ЯЯблоко - апмаЯвление - кубылыс, окига, жагдай Ярлык - жазба, белгш кагаз Ярмарка - жэрмецке Яровые культуры - жаздык епстер Ячмень - орта, тарескен Ящик - жэшж

97

Page 95: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

П а й д а л а н ы л г а н э д е б и е т т е р

1. КР-сы Президентши Казакстан халкына Жолдауы.

2. «Казакстанньщ элемдеп бэсекеге барынша кабшетп

50 елдщ катарына Kipy стратегиясы». Астана, 2006 ж.

3. КР-сы Президентшщ Казахстан халкына Жолдауы

«Казакстан - 2030». Астана, 2002 ж.

4. К. Бектаев. Улкен казакша-орысша, орысша-казакша

сездж. Алматы, 2001 ж.

5. Б. Жахина жене баскалар. Мемлекетпк тшде ic кагаз-

дарын журпзу курсы (оку куралы). Кекшетау, 2005 ж.

6. Б. Сабырбаев. Экономикальж терминДердщ орысша-

казакша туспццрме сездйь Алматы, 1993 ж.

7. 1скер адамныц орысша-казакша экономикальж сезд т .

Улттык энциклопедия, т. 2.

8. Толковый словарь терминов и понятий. Алматы, 1992 ж.

9. Журнал. “Экономика непздерт (мектепте, колледжде

жэне ЖОО-да окыту)”, «Каржы жэне каражат» журналы.

10. Газеттер: «Егемен Казахстан», «Арка ажары», «Бурабай»,

«Луч».

11. 3. Кузекова, Г. Каракусова. “Казак т ш ”. Алматы, 2001 ж.

Page 96: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Мазмуны:

Алгысез.................. ......... ..................... ..............................Казакстан Республ икас ыньщ мемлекеттж Энураны...........Bipimni сабак........................... .................................................

Kipicne. Актив создермен танысу.......................................Ектпн сабак..... .......... ......................... ...................................

Казакстанньщ экономтсасы капай дамиды?....................Yniimni сабак .... ....................................... .......................

Bepi де халык игийп ушш...................................................TepriHUii сабак....... ..................................................................

Шагын, орта жэне улкен бизнес........ ....................... .........Бесшпп сабак..................................... ....... ........-.....................

Ел ертещ - жастар.......................................................... ....Алтыншы сабак......... ................................ ......................- .....

Уакытынды багалай бш................... ...................................Жепнпп сабак............ ............................. .........

Бизнес дегешшз не?.............. ........... .................................Сегшнпп сабак ........................................................................

Котам. CepimrccTiK. BipnecriK...................... ......—....Тогызыншы сабак........ ........................... ............................. .

АкционерЫк котам (А_Ю - Акционерное общество (АО).Оныншы сабак.... ...................... .............................................

Йжзпа? Акша деген не?................. ................ -............— ....Он 6ipimni сабак.................. ..............................

Валюта, онын Typnepi.... .......................... ..........................Он екшш1 сабак......... .............................................................

Бшмйцздщ децгейш тексер1щз..........................................Он уппнпп сабак............................................ -.....-.................

Терминдер мен актив сездерд! айтып уйренвдз...............Он терпшш сабак.............. .......................... ..........................

Бухгалтерлш есеп..................................... ........................-Он бесшпй сабак..... .............................................. .................Он алтыншы сабак.............. ..... — —— ■— .........................

Бухгалтерлш есеп туралы....................— ........................

..3

..4

..5

..5

..6

..6

..8

..8101012121515161619

.192020.22.22.24.24.26.26.29.29.30.30.32.33.33

99

Page 97: ПРОФЕССШПЬНЫО КЙЗЙКСКиб языкlibrary.psu.kz/fulltext/transactions/1687_sagitova_z.m_professionalni… · б 81.2Каз ialI u" Cfe3axcKu^ АЗЬ1К ПРОФЕССШПЬНЫО

Он жегший сабак.................................... ............. .......................35Он сепзшпи сабак.................... .......... ........... ............................ 36

Баланс - тепе-тещцк................................... ...... ...... .......... .....36Он торызыншы сабак............................. .............. .............. .......38

Бухгалтерлш баланска байланысты актив сездер мен сезтаркестерш мецгер Ьцз.... 1............. .........................................38

Жиырмасьгашы сабак.......................... ........ ..............................40Бага, бзщ дж кун..................................................................... 40

Жиырма 6ipimui сабак......................... .......... ...... ......................43Жалакы, ецбекакы - Заработная плата................................43

Жиырма екпшп сабак........................ .......................... ..............45Салык. Салык Typnepi...................... ............. .............. ...— 45

Жиырма yniimni сабак..................... ...........................................46^азакстан Республикасындагы салыктар............................46

Жиырма тертшпп сабак *****......................... .......... •—«........... 48Бюджет. Мемлекетпк бюджет.................... ..........................48

Жиырма бесшпп сабак............................................................... 50Аудит. Аудиторлык кызмет....... .......... ................... ............ 50

Жиырма алтыншы сабак.... ................. ........................... .........52Маркетинг. Оган катысты сездер тобы.................... ...........52

Жиырма жепшш сабак.............. .............................................. 55Кунды кагаздар.................. ..—..................... .............. .....^...55

Жиырма сепзшпп сабак......................... -.............. ................... 57Банк. Банк кызмета ........................................... .....................57

Жиырма тогызыншы сабак..................... ........—•••—...............59Бухгалтерия кызметше катысты кызметпк кагаздар........59

Отызыншы сабак......—...........др.^.................. .— -................... 62Сешмхат - Доверенность.................... ..................................62

Крсымша мэтшдер.................... ............ ......................... .........68Б т м децгешщзда тексеродз.................... ................................. 72Орысша-казакша сездш............................................. ............... 81

100