ทปรกษา ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ทปรกษาบรรณาธการ รศ.ประภาภทร นยม กองบรรณาธการ ณภทร ชยชนะศร เขมเพชร ระหวางงาน สวรรณา มวงสวย ดนตา ทองทบ

โชตกา นตยนนภ ศภสร จนทรศรสรยะวงษ ผสนบสนน สำนกงานคระกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ขอขอบคณ หนงสอ ดวยรกบนดาล นทานสขาว หนงสอพมพ

เนชนสดสปดาห ฉบบท ๙๗๘ จดทำโดย สถาบนอาศรมศลป

สวสดผอานทกทานครบ

ขอตอนรบสฤดฝน วารสารวถพทธฉบบน นอกจาก

ผอานจะไดอานเรองราวตวอยางดๆ ทเกดขนในภมภาคของ

ตวเองแลว เรายงไดคดเลอกบทความดเดน ๘ เรองจาก

๘ ภมภาค มาจดเรยงไวใหในคอลมภบทความดเดน ซงได

ลงอยในวารสารทกฉบบทแจกจายไปตามแตละภมภาค โดย

เนอหาแตละบทความนน สะทอนภาพ ความรสก และความ

ลำบากของสงทเกดขนไดดเลยทเดยว

ขณะทเขยนบทบรรณาธการอยน ตวผมกกำลงปวย

เปนหวดตอนรบหนาฝนพอด ความไมสบายนมนทำใหเหนอย

และลา แตมนกลบทำใหมสมาธมากขน อาจเพราะคดวาถา

เขยน เสรจไว กไดพกไว เลยทำใหมความตงใจมากขนกวา

ตอนทสบายๆ

ผมเลยนกถงคำพดของศลปนทานหนงทวา งาน

ศลปะทดมนตองเกดจากความลำบาก เปนอะไรทฟงแลว

แปลกแตมานกดก ใช ไมวาจะเปน นกวทยาศาสตร อยาง

สตเฟน ฮอวกง ทเปนคนพการ กคดทฤษฏอศจรรยไดเพราะ

ความลำบากทเจอ เศรษฐระดบโลกอยาง มารค ซคเกอรเบรก

ผคดคน facebook ขน กเกดจากความลำบากในการเขา

สงคมของเขา คณตน โออช กสรางตวจากความลมเหลว

ครงแลวครงเลา อาจคดไปถงประเทศอยาง ญปน ทอย

ทามกลางความลำบากจากอทกภย แตใจส กไดสรางความ

ประทบใหโลกไดเหนเชนกน

ทผมยกตวอยางมาไมใชวา ความสบายเปนสงทไมด

แตบางครงความลำบากกชวยใหเราพบศกยภาพทซอนอย

และใชชวตอยางเตมท ณ เวลานน งานเขยนหลายๆ ชนใน

วารสารน กเปนตวอยางทชดเจนมากวาความพยายามทจะ

กาวเดนในความลำบากนนมพลงและสรางสรรคแนวทางดๆ

อยางเหลอเชอ ถงบางคนอาจยงไมพบทางออก แตเขากได

พบกบการมชวตอยางแทจรง ณ ตอนนนแลว แตถาหาก

ความลำบากนนมากเกน การพกไวกอน รอใหฟนตวขนมาแลว

ลยมนอกท กเปนสงทด ซงผมวามนสำคญพอๆ กบความ

กลาทจะไมหนจากความลำบากเลย

สดทายน ขอบอกขาวดกบผทสงบทความเขามาทก

ทานวา ทาง สพฐ. จะจดสงประกาศนยบตรใหแกผเขยนทก

ทานทไดลงในวารสารฉบบน เพอเปนการขอบคณและเปน

กำลงใจใหกบทกคนครบ แลวพบกนใหมในฉบบหนาครบ

ขอเปนกำลงใจใหกนและกน

ขอบคณครบ

รวมตชม และเสนอแนะเพอปรบปรงวารสารวถพทธ

ผานทางจดหมาย หรออเมล ทกองบรรณาธการวารสารโรงเรยนวถ

พทธ สถาบนอาศรมศลป ๓๙๙ ซ.อนามยงามเจรญ แขวงทาขาม

เขตบางขนเทยน กทม. ๑๐๑๕๐ www.arsomsilp.ac.th

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

๒

คำกลาวทวา “ความงดงามของมวลรวม

ขนอยกบการขดเกลาสวนยอยใหงดงาม” การศกษา

ไทยตองการใหเยาวชนไทยมจตใจทละเอยดออน

โดยมจตสำนกและเหนความสำคญของการม

จตอาสาและเสยสละความสขสวนตนเพอความสข

สวนรวม สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ตระหนกเหนถงความสำคญดงกลาว

จงไดดำเนนการพฒนาผบรหารใหมความรความ

เขาใจเกยวกบการบรหารจดการ การเรยนการ

สอน และการดำเนนชวตของนกเรยน ตามหลก

ธรรมพรหมวหารส (เมตตา กรณา มทตา อเบกขา)

และการกน อย ด ฟงเปน ขององคพระสมมา

สมพทธเจา ใหกบโรงเรยนวถพทธทมจตอาสา

ทสมครเขารวมโครงการ โรงเรยนวถพทธเนนจต

อาสา รน ๑ ปการศกษา ๒๕๕๒ จำนวน ๕๑

โรงเรยน ซงเปนโรงเรยนทผานการศกษาดงาน

จากมลนธพทธฉอจ ไตหวน ดวยความสนใจและ

เขาใจ กระจายอยทกภมภาคของประเทศไทยดวย

ความสมครใจ ยนดรบการพฒนาอยางเปนระบบ

และตอเนอง จากสำนกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐาน โดยมลนธพทธฉอจ ไตหวน

ประเทศไทย พรอมทงศกษาดงานแลกเปลยนเรยนร

ณ โรงเรยนพทธฉอจ เชยงใหม รวมกลมจดทำ

แผนการพฒนาในแตละภมภาค จนสามารถเปน

แบบอยางใหกบโรงเรยนทมความสนใจนำไปเปน

ภธร จนทะหงส ปณยจรสธำรง

สำนกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา

แบบอยางได เพอเปนการประกาศถงความมจต

อาสา จงไดดำเนนการ “เปดบานเลาขาน

สงดๆ วถพทธเนนจตอาสา” ใหกบโรงเรยนใน

เครอขายไดศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนรถงวธ

การบรหารจดการ การเรยนการสอน การดำเนน

ชวตของนกเรยนและบคลากรทเกยวของ จนเปน

ทยอมรบของโรงเรยนวถพทธและโรงเรยนทสนใจ

ทวประเทศ ไดมการรองขอจากโรงเรยนทสนใจ

ใหเปดรบสมครโรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา รน ๒

จงเปนกำลงใจทจะพฒนาตอยอด จงไดดำเนน

การเปดรบสมคร

โรงเรยนทสมครใจเขารวมโครงการ

โรงเรยนวถพทธเนนจตอาสากวา ๒๐๐ โรงเรยน

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เขารบการ

พฒนาการบรหารจดการ การเรยนการสอนและ

การดำเนนชวตของนกเรยน มการศกษาดงาน

แลกเปลยนเรยนร ถอดบทเรยน จดทำแผนการ

พฒนาอยางเปนรปธรรม รวมกนพฒนาโดยโรงเรยน

วถพทธเนนจตอาสา รน ๑ จบมอกนรวมกลม

พฒนา จำนวน ๒๕ กลม รน ๑ : รน ๒ ใน

อตราสวนโดยประมาณ ๒ : ๗ - ๙ รน ๑ และ

รน ๒ ยนดผลดกนเปนเจาภาพในการเยยมชม

เปดบานแลกเปลยนเรยนรโรงเรยนภายในกลม

เพอการพฒนาทยงยนตอไป

เหลยวหลงแลหนา

อยางมนใจ

๓

บทความ หนา

พทธชยนต ๔

ท ไทยอาจตกขบวนรถไฟบญในเวทโลก

บทความดเดน

เรองของสาม ๖

ภาคเหนอตอนบน : ลำพน เขต ๑

ชวตทเลอกเกดไมได ๑๐

ภาคเหนอตอนลาง : พจตร เขต ๒

ไขเปดและสกร(รตวแลวไดด) ๑๓

ภาคอสานตอนบน : ขอนแกน เขต ๕

“ลอมรก”คนดคนเกงทมสข ๑๖

ภาคอสานตอนลาง : ศรสะเกษ เขต ๓

จตอาสา ๑๙

ภาคประตอสาน : นครราชสมา เขต ๔

วถพทธวถทางแหงปญญา ๒๔

พฒนาตงแตยงเลกๆ

ภาคกลาง-ตะวนออก : ตราด

เปดหเปดตาเปดใจอะไรๆกงาย ๒๗

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน : สพรรณบร เขต ๓

ใจส ไมทอแมหนพการ ๒๙

ภาคใตตอนลาง : สงขลา เขต ๒

บทความภาคตะวนตก-ใตตอนบน

ลำคาภมปญญาไทยอญมณ ๓๒

ทมคาทสดกคอเพชร

ราชบร เขต ๒

ผ ใหญเทวดา ๓๕

กาญจนบร เขต ๔

สจจะอธษฐาน ๓๗

กาญจนบร เขต ๒

เพยงกาวยาง…สทางธรรม ๔๐

สราษฎรธาน เขต ๑

วรรณกรรมพทธศาสนา ๔๒

ราชบร เขต ๑

ธนำแสงธรรมสองทางไกล ๔๕

ประจวบครขนธ เขต ๒

บานหลงท…สอง ๔๗

สมทรสงคราม

ครผ ให ๕๐

ประจวบครขนธ เขต ๒

ความภมใจในความเปนคร ๕๒

สพรรณบร เขต ๓

ครผสรางศษย ๕๕

กาญจนบร เขต ๑

จตอาสา ๕๗

ราชบร เขต ๒

เมอฉนได ไปสมผสงานศลปหตถกรรม ๖๑

นกเรยนทจงหวดตรง

สราษฎรธาน เขต ๓

กองทนบญจากขยะ ๖๔

กาญจนบร เขต ๑

ชวตงายๆ ๖๗

ประจวบครขนธ เขต ๒

สรางโลกสวยดวยรอยยม ๖๙

ประจวบครขนธ เขต ๒

คนดศรสงคม ๗๒

สพรรณบร เขต ๒

ชวตนมความหมาย ๗๖

บทความพเศษ

สารบญ

บทความ หนา

เปนเวลากวา ๓ ปแลว ทไดทราบขาววา

ชาวพทธในประเทศศรลงกาไดตระเตรยมงานเฉลม

ฉลองครงยงใหญทสดในประวตศาสตรพทธศาสนา

เนองในมหาอภสมย “พทธชยนต ๒,๖๐๐ ปแหง

การตรสร” โดยไดมการนำเรองเขาพจารณาใน

รฐสภา ในคณะรฐมนตร ในคณะผนำฝายพระสงฆ

มขาวใหทราบถงการเตรยมการกนมาโดยตลอด

อยางตอเนอง โดยในการฉลองครงนไดมกจกรรม

โหมโรงมาอยางตอเนอง และจะเรมตนเฉลมฉลอง

ใหญในวนวสาขบชา ๒๕๕๔ (Vesak ๒๐๑๐) น

ในทางฝายรฐบาลกไดมการตงเปาหมายในทาง

พฒนาสงคมและประเทศชาตเขามาผนวกใน

โอกาสนดวย ประธานาธบดของศรลงกา ไดให

สมภาษณสอมวลชนตางประเทศ เมอครงไปรวม

ประชมสหสวรรษแหงการพฒนา ทองคการ

สหประชาชาต ณ ประเทศสหรฐอเมรกา วาจาก

นไปเขาจะใชหลกพทธธรรมในการบรหารประเทศ

ใหเกดการพฒนาทยงยน รฐบาลไดตงใหมคณะ

กรรมการ Sri Sambuddhatva Jayanthi ขนมา

ดำเนนงานเรองน โดยมแผนปฏบตการ ๒๐ แผน

งานดวยกน นอกจากนยงไดทราบวาประเทศพทธ

ศาสนาอนๆ กมความเคลอนไหวเรองนไมนอย

พทธชยนต

ทไทยอาจตกขบวนรถไฟบญ

ในเวทโลก

เชนกน ทงประเทศพมา และอนเดย จงมกไดยน

วาผทเดนทางไปในประเทศเหลานจะกลบมาเลา

ดวยความตนเตนดใจถงการเฉลมฉลองทไดไป

พบเหนมา

ผเขยนเองกไดประกาศขาวความเคลอนไหว

เหลานใหชาวพทธในประเทศไทยไดทราบมากวา

๒ ปแลวเชนกน ทงการตงวงพดคย การบรรยาย

การทำเวบไซต เฟซบค การสรางเครอขาย โดย

เมอวสาขบชา ๒๕๕๓ ทผานมากไดรวมมอกบ

สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา ทไดรบการ

สนบสนนจาก สสส. ในการแถลงขาวเปดตว

โครงการ ๒๖๐๐-๘๔ พทธชยนตเฉลมราช และ

ไดมองคกรชมชนตางๆ เขารวมฟนวถชาวพทธ

เปนปฏบตบชาเกดขนหลายแหง และจะเฉลมฉลอง

ตอเนอง ๓ ป ไปจนถงวสาขบชา ๒๕๕๖ สพฐ.

เองกมแผนงานใหโรงเรยนวถพทธทวประเทศได

เขารวมกจกรรมพทธชยนตฟนวถพทธวนพระ

เสถยรธรรมสถานกไดดำเนนกจกรรมเนองในโอกาส

พทธชยนตนมากมายหลายกจกรรมมาอยางตอเนอง

ลาสดพระภกษสงฆและคฤหสถชาวพทธททำงาน

ดานพทธศาสนากบสงคม กไดรวมกลมกนกอตง

“เครอขายพทธชยนต สงฆะเพอสงคม” ขน และ

จะเดนทางไปศกษาดงานทประเทศศรลงกาใน

ชวงวสาขบชา ๒๕๕๔ น แลวจะกลบมาขยายผล

กบภาคเครอขายใหรวมกนเฉลมฉลองดวยการ

ปฏบตบชาตอไป

แตเปนทนาแปลกใจใหตงขอสงเกตวาใน

ประเทศไทยเองซงเปนประเทศพทธศาสนาแนวหนา

ของโลกกลบไมมความเคลอนไหวใดๆ ในเรองน

ในระดบประเทศเลย ไมมการตระเตรยมงานหรอ

ประกาศขาวใหชาวพทธในประเทศไทยไดรบทราบ

และเตรยมการเฉลมฉลองแตอยางใด ไมวาจะ

เปนทางฝายรฐบาลหรอองคกรคณะสงฆ เหนจะม

แตบคคลและองคกรภาคประชาชนคนเลกคนนอย

เทานนทพยายามทำงานเรองน จงเกดคำถามวา

รฐบาลและองคกรคณะสงฆไทย มความจรงใจท

จะจดเตรยมงานและดำเนนงานเรองนหรอไมเพยงใด?

หรอจะมเพยงพทธศาสนกชนคนเลกคนนอย

ระดบลางเทานนทมสทธาแทจรงในพระรตนตรย

และมงปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนจรงๆ

จงๆ มองอกมมหนงกเปนโอกาสดทเราจะลกขน

มานำทำกนเอง จงขอเชญชวนพวกเราชาวโรงเรยน

วถพทธ ไดมารวมกนสรางสรรคกจกรรมดๆ

เปนปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนเถด

โดยเฉพาะการฟนฟวถชาวพทธทเชอมรอยบาน-

วด-โรงเรยน (ครอบครว-ศาสนา-การศกษา) ให

ยอนคนกลบมาเปนวถชวตทอบอนปลอดภย

อกครง (หลงจากถกรฐบาลมคำสงสำนกนายกฯ

๒ ฉบบ วางยาทำลายวถชาวพทธไปนานกวา ๕๐ ป

แลว) เพอนำพาครอบครวชมชนสงคมประเทศชาต

ไปสการพฒนาทยงยนรวมกนสบตอไป ขออนโมทนา

ตอบญอนเปนมหากศลนดวย (หากสนใจขอมล

เพมเตมเขาไปทเวบไซต www.moralproject.net)

ธรรมอาสาสมครเครอขายพทธชยนต สงฆะ

เพอสงคม

ขออนโมทนาและเจรญพร

พระมหาพงศนรนทร ฐตวโสวดสทศนเทพวราราม ราชวรมหาวหาร

ประธานโครงการ “เยาวชนไทย ทำด ถวายในหลวง”

ธรรมอาสาสมคร เครอขาย ๒,๖๐๐-๘๔ พทธชยนต-เฉลมราช

๕

บทความดเดน

ฉนเปนครในโรงเรยนมธยมประจำตำบล

ซงภายหลงยกฐานะเปนโรงเรยนประจำอำเภอตาม

ฐานะของตำบลทเลอนขนเปนอำเภอ และเปน

เรองปกตทครโรงเรยนในชนบทหลายๆ โรงตอง

เคยมประสบการณเชนเดยวกบฉน นนคอ ไดทำ

หนาทนอกเหนอจากการสอน และงานทวานเองท

ทำใหสงดๆ เกดขนในชวตของการเปนครไดอยาง

ไมนาเชอ ดงเรองทฉนจะเลาตอไปน

วนนน ขณะทกำลงเขนรถไปยงบรเวณผลไม

ผกสดของหางสรรพสนคาในตวจงหวด ฉนกได

ยนเสยงรองทก

“สวสดครบอาจารย”

ฉนหนไปทางทศทมาของเสยงกพบเดก

หนมผวคลำในชดพนกงานของหางยนยมนยนตา

เปนประกายอยบรเวณชงตวงสนคา

“อาว! สาม สวสดลก เปนไงมาไงนะถงได

มาทำงานทน” ฉนรบไหวพลางทกดวยความดใจ

หลงจากไตถามทกขสขของกนและกนไดสกพกก

มลกคาเขามาฉนจงขอตวพลางอวยชยใหพร

ใหกำลงใจแลวจงเขนรถออกมา ใจกประหวดถง

อดต

สามเปนศษยเกาทเพงจบชน ม.๖ จาก

โรงเรยนไปไดประมาณ ๒ ป แมของสามชอ “นาง”

เปนมายลกตดสามคน เปนชายลวน สามเปนคน

เลก นางมาจากดนแดนทราบสง ไรญาตขาดมตร

โชคดทครเกาโรงเรยนเราทานหนงไดเมตตาให

นางอาศยในสวนลำไย และอนญาตใหเกบผกขางรว

ผกบงในหนองนำมาขายพอเปนรายไดเลยงชพ

นอกเหนอจากการดแลสวน ตอนนนสามยงเลก

มาก แมของเขามกจะมผกพนบานมดเปนกำๆ

หรอไมกมเหดตามฤดกาลมาขายใหคณะคร โดย

กระเตงเอาสามมาดวย พวกเราหลายคนกจะชวย

อดหนน แมมไดกนเอง กเอาไปฝากเพอนบาน

บาง เพอชวยใหนางพอมรายได บางครงกมขนม

แบงใหสาม ระหวางทขายของใหคร นางจะปลอย

ใหสามคลานเลนซกซนบนสนามหญาหนาหองพกคร

โดยทเขามไดงอแง กวนใจแตอยางใด นนเปน

ภาพทตดตาพวกเรามาตลอด

เรองของสาม

ภาคเหนอตอนบนลำพนเขต๑

จาก๘ภมภาค

บทความดเดน

เรอง

เกษร แซเหลยว

โรงเรยน

ปาตาลบานธพทยา

อ.บานธ จ.ลำพน

๖

วนเวลาผานไป ในทสดสามกไดเขามา

เรยนตอชน ม.๑ ในโรงเรยนของเรา ในขณะท

พชายคนกลางเรยนชน ม.๔ ระหวางนนเราได

ทราบวาแมของเขาตดโรคราย แตดวยความหวง

ลก นางพยายามดแลรกษาตวเอง ประกอบกบม

องคกรกศลเขามาชวยดแล สขภาพของนางจง

ดขนและสามารถเชาแผงขายผกในตลาดสดทำให

มรายไดเพมขน สามตดแมและรกแมมาก เรามก

จะพบเขาชวยแมขายผกในตลาดในวนหยด หรอ

หลงเลกเรยน

เมอสามเรยนชน ม.๓ ฉนจงมโอกาสได

สอนเขา ฉนไมแปลกใจทเขาเรยนคอนขางออน

แนนอน สภาพความเปนอยเชนนนจะใหเดกสมองด

เหมอนเดกทมาจากครอบครวทเพยบพรอมได

อยางไร สามเรยนผานมาจนถงปลายป หลงจาก

การสอบผานพนไป กมการสอบซอมสำหรบนกเรยน

ทตด ศนย ตด ร สามเองกเปนหนงในนน

วนสดทายของการสอบซอม เมอครฝาย

วดผลรวบรวมเอกสารหลกฐานตางๆ กพบวาสาม

ไมมาสอบแกตว นนหมายความวาเขาจะไมจบ

ชน ม.๓ ตอนนนเปนเวลาเลกเรยน คณะครสวนใหญ

ตางกกลบบานเกอบหมด ฉนจงอาสาไปตาม

ตวให ฉนขบรถยนตถามทางชาวบานไปตลอด

ในทสดกเจอทอยของสามในสวนลำไย ฉนองไป

ชวครกบภาพทเหน

เบองหนาฉนเปนยงขาวเกาๆ มผาผวยขง

กนแบงใตถนเปนสองสวน และดานหนากเปนผา

ผวยขงแทนประต ผานนคงเปนของทไดรบบรจาค

สามชวยครจดกจกรรมของหองสมด

๗

บทความดเดน

มาเพราะมขอความของผบรจาคปรากฏบนผนผา

นนดวย ใตตนลำไยมเตาไฟและมหมอแขวนทกง

ลำไย มกองฟนอยขางเตา จกรยานเกาๆ พงอย

ขางตนลำไยถดไป นอกนนไมมสงของมคาใดๆ

แมของสามใหเหตผลวาทเขาไมไดไปสอบ

ซอมเพราะนางตองใชรถไปพบแพทยตามนดและ

บงเอญรถเสยกวาจะซอมเสรจกลบมารบลกกไมทน

เวลา และรถจกรยานทเคยใชกยางรว ชางซอม

ไมอยจงไมสามารถไปสอบแกตวได ฉนจงนดให

เขาไปสอบในวนถดไป โดยทางวชาการอนโลมให

เปนพเศษ และยำใหเขาไปใหได สามรบปาก ใน

ทสดเขากเรยนจบชน ม.๓ พรอมกบเพอนๆ สวน

พชายจบชน ม.๖ กสมครเขาเปนทหารเกณฑ

เพอแบงเบาภาระของแม

เปดภาคเรยนใหม ฉนไปจายตลาด พบ

สามชวยแมขายผกในตลาด ฉนพยายามโนมนาว

ใหสามเรยนตอชน ม.ปลาย โดยชใหเหนความ

จำเปนตางๆ สามตดสนใจเรยนตอ แตเพยงสปดาห

เศษๆ เขากหายไป เมอพวกเราไปตามตว ทงแม

และสามใหเหตผลวาไมมเงน แมจะไดรบยกเวน

คาเลาเรยนแตกยงมคาใชจายอนๆ รออยอกมาก

ประกอบกบผลการเรยนทคอนขางออน เขาเกรง

วาจะไปไมรอด ทำใหเสยเวลาเปลา เมอทงสอง

ยนกรานเชนนนพวกเรากจำตองยอมรบ แมลกๆ

ในใจจะเปนหวงกตาม

แตหลงจากนนไมกวน ดวยความชวยเหลอ

ของมลนธศภนมต องคกรกศลทไดดแลครอบครว

ของสาม ทำใหสามกลบเขามาเรยนอกครง ครงน

สามดมงมนและพยายามมากขน พวกเราคณะคร

ในโรงเรยนกพยายามชวยเทาทจะทำได บางคน

ใหงานพเศษทำพอมรายไดเปนคาขนม บางกสง

ซอผกผลไมจากแม แมของเขามรายไดมากขน

ทำใหความเปนอยดขน สงผลถงสตปญญา ฉน

ทราบขาวดวยความยนดวาสามเรยนผานขนชน

ม.๕ และ ม.๖ โดยไมตดศนยเลย

เมอสามเรยนชน ม.๖ เขากอาสามาชวย

งานหองสมด ซงสามารถชวยแบงเบาภาระงาน

ของฉนไดมาก เมอถงหนาหนาวฉนจงใหรางวล

เปนเสอกนหนาว วนเสาร อาทตย เขามกจะมา

ขอใชคอมพวเตอรในหองสมดเพอทำงานสงคร

จนสนทกบครเจาทหองสมดอกคน ซงครทานนน

กเมตตาสามไมนอย เธอมกจะมขนมมาฝาก

บางครงกหอขาวกลางวนมาเผอ และคอยดแล

ชวยเหลอใสใจความเปนอยพอๆ กบครทปรกษา

ของเขา ทนอกจากจะมงานพเศษใหทำพอมรายได

เปนคาขนมแลว ครทานนยงใชเวลาชวโมงโฮมรม

สอนพเศษใหแกเดกๆ ในกลมทปรกษา ทำใหพวก

เขามผลการเรยนดขน โดยเฉพาะสาม เมอฉนได

ตรวจงานทมอบหมาย ฉนกรสกประหลาดใจแกม

ยนดทงานคนควาของสามถกตอง ครบถวน สมบรณ

ดกวาเพอนทกคนในหอง เมอฉนนำเรองนไปคย

กบครทปรกษาของเขา กไดรบคำยนยนวาเขาเรยน

ดขนทกวชา มผลการเรยนสงขนจากเดมมากกวา

เทาตว คราวประชมผปกครองแมของสามพรำ

จรงอยเราอาจจะดใจภาคภมใจมความสขทนกเรยนของเราสามารถ

สอบเขาเรยนตอในมหาวทยาลยทดเดนดงหรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถสงใหเดกบางคน

ของเราทเรยกไดวาชวตเรมตนดวยการตดลบได ไปถงฝง ไดยนอย

ททเหมาะสมเชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสขมาก

ยงกวาหลายเทานก

๘

ขอบคณคณะครอยไมขาดปาก สามมเพอนมาก

ขน เขาราเรง แจมใส เหมอนวยรนทวไป นยนตา

ไมอมทกขเหมอนกอน แตในชวงน เองพชาย

คนกลางของสามไดเสยชวตดวยอบตเหต พวก

เราและเพอนบานตางเปนธระชวยกนจดงานศพ

สวนสามตองคอยปลอบใหกำลงใจแมและคอย

ดแลใกลชดยงขน

สามเรยนดขนตามลำดบ เขายงคงเปน

เดกนารก สภาพ เจยมตว ยงชวยงานหองสมด

และงานของครอยางสมำเสมอ เชนเดยวกบทพวก

เราไดพยายามชวยกนดแลเอาใจใสสาม แมของ

สามเองกพยายามตอบแทนบญคณของครดวย

การฝากผลไม หรอผกพนบานมาให หรอเวลาฉน

ไปอดหนนซอผก นางมกจะไมคดเงน จนฉนตอง

พยายามปฏเสธและอธบายใหเขาใจถงเหตผลท

รบของนางไมได ซงนางกเขาใจดแตกยงขอแถม

นนแถมนใหจนได

ฉนเขนรถพลางคดไปพลาง สามเลาวา

หลงจากจบชน ม.๖ อายครบ ๑๘ ป เขาไดสมคร

เขาเปนทหารเกณฑทนทเพอสทธประโยชนในการ

ทำงานอน ชวงเปนทหารแมจะมเบยเลยงไมมาก

นกแตสามกสามารถเจยดเงนมาแบงใหแมไดชนใจ

เมอไดหยดพกกลบบาน เขาจะแวะมาเยยมโรงเรยน

เสมอ สามแตงกายสะอาดสะอานดดขนและมเคา

หลอคมเขมไมนอย เมอปลดประจำการเขาจงสมคร

เขาทำงาน ณ หางสรรพสนคาแหงน แรกเขา

ทำงาน เขาไดรบมอบหมายใหฝกเปนพนกงาน

มหนาททวๆ ไป ไมนานกไดเลอนใหมาทำหนาท

ณ จดชงตวงสนคา ไมตองเดนไปเดนมาทำให

เหนอยนอยลง แมรายไดไมสงนก แตสามกพอใจ

งานททำเปนอยางยง เพราะทำใหเขาไดอยกบแม

คอยดแลยามเจบปวย หรอไปพบแพทยตามนดใน

ชวงทไดหยดงาน และดานหลงของหางมศนย

อาหารราคาถก หากใชจายอยางประหยดพอจะม

เงนเกบอยบาง

ไดฟงเชนนนกรสกยนด เมอนำเรองนไป

เลาใหเพอนครฟง พวกเราตางดใจและหมดหวง

จรงอย เราอาจจะดใจ ภาคภมใจ มความสข

ทนกเรยนของเราสามารถสอบเขาเรยนตอใน

มหาวทยาลยทด เดน ดง หรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถ

สงใหเดกบางคนของเราทเรยกไดวาชวตเรมตน

ดวยการตดลบไดไปถงฝง ไดยนอยททเหมาะสม

เชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสข

มากยงกวาหลายเทานก

และสดทาย ฉนเชอวาอนาคตของสามคง

ไมใชแคตำแหนงพนกงานชงตวงสนคาเทานน

ความเปนเดกด ความซอสตย ความสภาพ ความ

เจยมตวและความอดทนจะตองสงผลใหเขาไดไป

ไกลกวานนอยางแนนอน

ขอบคณความเมตตา ความเอออาทร และ

จตวญญาณของความเปนครของพวกเราทกคน

และองคกรภายนอกทเกยวของทำใหมสงดๆ เชนน

เกดขนในรวปาตาลบานธพทยา

สามและเพอนๆ ถาย

ภาพเพอทำเปนปกสมด

บนทกการอาน

๙

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนลางพจตรเขต๒

ทกคนเมอเกดมากตองอยากมอาการครบ ๓๒ อยากสวย อยากหลอ อยากรปรางด อยากรวย ฯลฯ แตผมมความตองการอยางเดยว คอ ตลอดชวตของผมขอแสงสวาง อยาใหดวงตาของผมมแตความมดสนทเลยครบ ผมพยายามมองแตทำไมวนนผมจงมอง

ไมคอยชดเจน จนตองลกไปทกระดานดำแลวจอง

มองใกลๆ ผมไดยนเสยงหวเราะ เสยงพดของ

เพอนๆ วาไอบกตาบอด ผมรสกเจบปวดทกครง

เมอไดยนเสยงของเพอน หรอการกลนแกลงจาก

เพอนๆ โดยการเอารองเทา กระเปาหรอแวน

กนแดดของผมไปซอน

เดกชายสหรฐ หนโชต ชอเลน บก ผมเกด

ทกรงเทพฯ ในชมชนสามคค เขตบงกม หรอท

เรยกกนวาสลม พอกบแมผมแยกกนอย แมผมม

สามใหมหลายคน ผมมอาการทางสายตาคอ

รมานตาเลกมาตงแตเกด คณหมอบอกวาอาการ

แบบนมหนงในลานเทานน ทำใหในชวงเวลา

กลางวนผมจะมองไมคอยเหนถาไมใสแวนกนแดด

ทดำมากๆ ผมเรยนทโรงเรยนประพาสวทยา เขต

บงกม จงหวดกรงเทพฯ ตงแตชนอนบาลจนถง

ชนประถมศกษาปท ๒

ทกวนทผมตนขนมาผมจะไดยนเสยงยาย

กบแมทะเลาะกนดากนเสยงดง เมอผมเดนออก

มาขางนอกบานเพอจะเดนไปโรงเรยนผมกไดยน

เสยงดากนของชาวบาน วงไลเอามดแทงกน บางคน

กเมายาฯลฯ สภาพความเปนอยจะเปนอยางน

ทกวน เมอกลบจากโรงเรยนมาถงบานกตองลาง

จาน ถบาน ซงถาวนไหนผมทำงานชายายกจะต

ทเลอกเกดไมได

ทกๆ วนผมจะไดฟงแตเสยงทะเลาะกนดากน

จนผมเคยชน และทำใหผมไมอยากอยบาน

เมอผมไปโรงเรยนผมกจะไดรบความ

เจบปวดจากเพอนๆ ผมมปญหาทางสายตา เวลา

ผมลงไปเขาแถวจะมเพอนทนสยดๆ จะเขามาจง

ผม บางคนกเอาเทาออกมาขวางทำใหผมหกลม

ผมรสกนอยเนอตำใจวาผมเกดมาทำไม ไมเหมอน

คนอน เมอเขาหองเรยนผมกเรยนไมทนเพอน

มองกไมคอยเหนตองไปนงตดกบกระดานดำ

เพอนๆ กหวเราะกนอยางสนกสนาน ผมโกรธ

มาก ผมอยากตอยหรอเตะเพอนๆ แตผมกทำไมได

เพราะผมสเขาไมได ผมไมอยากไปโรงเรยน

โรงเรยนเหมอนนรก ผมไมมความสขเลย ผมจง

ไมยอมไปโรงเรยนอก ตอนนนผมเรยนอย

ชนประถมศกษาปท ๓ ภาคเรยนท ๑ แมผมต

ทกวน และเมอทำอยางไรผมกไมยอมไปโรงเรยน

แมจงจบผมขงไวในหอง ผมรองไหผมเสยใจทำไม

ไมมใครเขาใจผม ทกคนไมเคยถามความรสกของ

ผมวาผมรสกอยางไร เมอผมออกมาจากหองได

ผมกหนไปอยกบลงในชมชน ลงไมมครอบครว

ลงมลกษณะเหมอนผหญง ลงมอาชพขบรถเมล

รบจาง ตอนเชาผมจะขนรถเมลไปกบลงทงวน

สวนแมผมทำอะไรไมไดเพราะเกรงใจลง และอกอยาง

แมคงเบอทจะตามผมอก เพราะแมมสามใหมท

ตองคอยดแล เมอผมไมไปเรยนหนงสอผมจงตอง

ตกซำชนประถมศกษาปท ๓ ทกคนคงคดวาผมคง

ไมรสกอะไร เพราะทกคนรมกนดดาวากลาววา

ผมเกเร ไมรกเรยน เปนเดกไมด ผมจะนงเงยบ

ตลอดเวลาทโดนด ดา และในเวลาตอมากไมม

ชวต

เรอง

สหรฐ หนโชต

โรงเรยน

วดหวยเรยงใต

อ.บางมลนาก จ.พจตร

๑๐

ใครเขาสนใจเรองการไมไปเรยนหนงสอของผมอก

ไมมใครเขาอยากดแลผม แตจรงๆ แลวไมมใคร

รความในใจของผมเลยวาผมมความคดอยางไร

“ผมอยากรองตะโกนดงๆ วาผมอยากเรยน

ผมอยากมเพอน ผมอยากเลนฟตบอล ผมอยาก

เลนตะกรอ ผมอยากรองเพลง โดยเฉพาะเพลง

ลกทง ผมอยากเลนคอมพวเตอรซงผมไมเคยได

เลนเลย เพราะทกคนรงเกยจผมวาผมตาพการ

ความรสกนไมมใครรจรงๆ แมแตแมของผม”

แตชวตผมกเปลยนแปลงไปเนองจากยายตอง

ไปเยยมทวดทปวยอยทโรงพยาบาลพจตร ยายพา

ผมมาดวย ผมเหนทวดนอนอยในหอง ICU ผมรสก

สงสาร ผมจงไมยอมกลบบานกบยาย ผมอยกบ

นองสาวของยาย ๒ คน ทชอยายตน และยายตอย

ยายทงสองคนพดคยกบผมเรองการเรยน ยาย

เขาใจผมในหลายๆ เรองทผมมความรสกเปน

ปมดอย ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองความ

เชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมมใครแกเกนเรยน

ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองการม

ความเชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมม ใครแก

เกนเรยน

เดกชายสหรฐ หนโชต

๑๑

บทความดเดน

จนทำใหผมอยากเรยนโดยไมคำนงถงอายทมาก

กวา เพอน ยายจงใหผมไปเรยนท โรงเรยน

วดหวยเรยงใต หม ๓ ต.วงกรด อ.บางมลนาก

จ.พจตร โดยแมผมไดทำเรองยายจากโรงเรยน

เดมมาให ผมเรมเรยนใหมในชนประถมศกษาปท

๓ ผมมเพอน ๕ คน เพอนทกคนไมมใครลอเลยน

หรอกลนแกลงผมเลย เพอนใหความชวยเหลอ

ผมไดทำกจกรรมของโรงเรยน ผมไดเลนวงดรยางค

(ตกลอง) เลนตะกรอ เลนฟตบอล เลนคอมพวเตอร

ผมไดแสดงออก เตนประกอบเพลงเกยวขาวเกยวรก

ไดรองเพลงลกทงแขงขนการประกวดรองเพลงใน

งานโตะเจาทวดหวยเขน ผมไดท ๓ ผมดใจมาก

ยายทงสองกดใจและบอกผมวา “บกทำไดแลว”

ทกคนไมรงเกยจผม ครทกคนใหโอกาสผม คร

ทกคนใจด เขาใจผม บางครงผมมองไมคอยชด

ผมเดนชนขาวของตก ครกเขาใจ ผมมความสข

มากครบ

เมอกลบถงบานตอนเยน ผมกชวยยายทงสอง

ดแลทวดซงออกมาจากโรงพยาบาลแลว ทวดอย

โรงพยาบาล ๗ เดอน ตอนนทวดมสขภาพดขน

กำลงหดเดน ผมเหนยายทงสองคนดแลทวดเปน

อยางดทำใหผมคดถงครอบครวของผมททะเลาะ

กนทกวน จนบางครงเมอผมไมมเงนเพราะแมไมให

ผมเหนเพอนผมเดนยา ผมกอยากทำบาง เพราะ

มนเปนการหาเงนไดงาย ถาผมยงอยทกรงเทพฯ

ผมกคงเปนเหมอนเพอน

ตอนนผมอยชนประถมศกษาปท ๔ ผมอย

กบยายทงสองคน ผมมความสขดครบ แตผมเรม

มปญหาดานสายตาอก ผมตองกลบไปกรงเทพฯ

เพอไปหาคณหมอทโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา

คณหมอตรวจและขยายรมานตาใหกวางขนอก

คณหมอบอกผมวาจะขยายรมานตาอกไมไดแลว

ตองปลอยใหตาคอยๆ หลบลงไป ความหมายกคอ

มองไมเหนนนเอง คณพระชวยผมดวย ผมไมอยาก

มองไมเหน ผมกำลงมความสขกบการไดเรยน

หนงสอ ไดมเพอน ไดเลนกฬา ไดมสงคมเพอนฝง

ผมกลวครบถาวนนนมาถง วนทตาของผมเรม

หลบลง ผมจะทำอยางไร จะมใครทตองการ

ผมบาง โดยเฉพาะครอบครวของผม ผมจงคดวา

ในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยนหนงสอ ผมตอง

พยายามเรยนถงแมผมจะเรยนไดไมเทาเพอน

ผมกจะพยายาม เพอทตอไปในอนาคตผมจะตอง

อยคนเดยวผมจะไดไมเงยบเหงา ผมจะพยายาม

จดจำสงทดๆ เพอทจะเกบไวในความทรงจำของ

ผมตลอดไป

ผมชอบทองบทอาขยาน “เดกนอย” ทคณคร

ใหทองตอนเยนกอนกลบบานมากครบ เพราะเมอ

ทองบทอาขยานแลวทำใหผมคดถงการทตอง

ชวยเหลอตนเองใหมากครบ

เดกนอย

เดกเอยเดกนอย

ความรเจายงดอยเรงศกษา

เมอเตบใหญเจาจะไดมวชา

เปนเครองหาเลยงชพสำหรบตน

ไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยน

จงพากเพยรไปเถดจะเกดผล

ถงลำบากตรากตรำกจำทน

เกดเปนคนควรหมนขยนเอย

ผมอยากจะบอกกบทกคนวา ไมวาเราจะ

เกดมาเปนอยางไร เพราะเราไมสามารถเลอกเกด

เองได แตเมอเกดมาแลวเราตองเลอกการดำเนน

ชวตของเราในวถทางทดไดครบ

ผมจงคดวาในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยน

หนงสอ ผมตองพยายามเรยน ถงแมผมจะ

เรยนได ไมเทาเพอนผมกจะพยายาม

๑๒

ภาคอสานตอนบนขอนแกนเขต๕

ทานผอานทรกทงหลายครบ กระผมมโอกาส

ไดอานหนงสอ วารสารโรงเรยนวถพทธ “ร ตน

และเบกบาน” แลวมความรสกประทบใจมาก

เพราะเปนสอทดในการแสดงออกถงคณงามความด

ของสถาบนการศกษา ซงเปนสถาบนทางสงคม

ทสำคญสถาบนหนง ในการพฒนาคณภาพชวต

ของคนในสงคมทกชนชน และคดวาถามโอกาสด

จะขอสงบทความไปรวมลงพมพดวย และในทสด

ผมกมโอกาสเขยนบทความ (เปนครงแรก) เมอ

ทานผอำนวยการโรงเรยนบานหนรอง (ผอ.ประสทธ

นาสรวงษ) ไดบอกกระผมวา โรงเรยนบานหนรอง

นาจะมบทความลงพมพในวารสาร “ร ตน และ

เบกบาน” บาง และทานกไดโปรดมอบหมายให

กระผมเปนผเขยนดวย กเปนอนวา ใจถงบญดวย

กนทกฝายแลวละครบ

ผมพยามคดวาจะเขยนเรองเกยวกบอะไรด

ในทสดผมกคดออก เมอคณครวไสย รำเพยพล

นำไขเปดไปโชวและแสดงความชนชมนกเรยน

คนหนงทหนาเสาธง (ในวนท ๒๖ มกราคม ๒๕๕๔)

แลวบอกวา เปนนวตกรรมใหมของโรงเรยน เปน

ผลงานของนกเรยน ทไดใชความอดทน เพยร

พยายาม เลยงเปดอยแรมป จนกระทงแมเปดได

ตกไขออกมา และเปนทนายนดทไขเปดมขนาดโต

เปนพเศษ

เรอง

ชยรตน คดถก

โรงเรยน

บานหนรอง

อ.เวยงเกา จ.ขอนแกน

ไขเปดและสกร

(รตวแลวไดด)

ครและนกเรยนโรงเรยนบานหนรอง กบโครงการโรงเรยนพอเพยง

ผมความเพยรพยายาม และใจรกในงานเกษตร

๑๓

บทความดเดนบทความดเดน

ทานผอานครบ การทใครคนใดคนหนง

มความเพยรพยายามในทางทชอบแลวประสบผล

สำเรจในสงทมงหวงนน ไมวาจะเปนเรองเลกหรอ

เรองใหญ นบวาเปนเรองทนาชนชมยนด และนา

ตดตามถามถงใชไหมครบ ผมเองกเชนกน ผมได

ขอดไขเปดขนาดจมโบ และเรมถามถงเรองราว

ความเปนมาของไขทนท จงไดรวา...

กอนทจะมาเปนไขเปดจมโบนน โรงเรยน

บานหนรองไดดำเนนโครงการโรงเรยนพอเพยง

เปนแหลงเรยนร ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มกจกรรม

ทดำเนนการ คอ ปลกผกสวนครว เลยงปลา เลยง

เปด เลยงกบ เลยงหมแมพนธ โดยการนำของ

ผอ.ประสทธ นาสรวงษ และมคณครนวตร

แพนทพย เปนผรบผดชอบดแลโครงการ มนกเรยน

ทมความอดทน เพยรพยายาม และรกในงานการ

เกษตรอยจำนวนหนง และคนสำคญทเปนหลก

คอ ด.ช. พลตร ดอนสแกว มชอเลนวา ด.ช. ป

นกเรยนชน ม.๒ แมวา ด.ช. ป จะไมไดเกดเปน

ลกคนรวย และเปนคนเรยนไมเกง แตปกเปนคน

ขยน อดทน และมใจรกงานเกษตร (โดยเฉพาะ

การเลยงเปด และสกร ทงหมบานและหมปา)

ผมในฐานะเปนคร (ทยายมาใหม) มความสนใจ

และไดตดตามการดำเนนงานนอยางใกลชด ลาสด

วนท ๒๗ มกราคม ๒๕๕๔ ผมกไดพบกบขาวด

อกครง เมอแมหมปาไดตกลกใหอกตง ๙ ตว

คณครนวตร แพนทพย ไดเลาใหฟงวา

ด.ช. ปไดเขามามสวนรวมในโครงการตงแตไป

พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนตนมา ไดพยายามจดจำคำสอน

ของคร และลงมอปฏบตดวยความตงใจ ทกๆ วน

ไมเวนแมวนหยด จะเหน ด.ช. ปมาดแลสตวเลยง

อยเปนประจำ และไดสงเกตเหนวาปเปนคนนสย

ด.ช. ป อวดโฉมไขเปด

ใหญพเศษ

๑๔

ไมเหมอนคนอน (หากเปรยบเทยบกบนกเรยนรน

เดยวกน) กลาวคอ ด.ช. ปมความเปนผใหญ

เปนตวของตวเอง มใจรกในงานทตนเองทำ ถง

แมจะมคนมองวาการเลยงเปดและสกรเปนงาน

สกปรก นารงเกยจ แต ด.ช. ป กไมสนใจ และ

ในทสด ด.ช. ปกกลายเปนคนทเพอนๆ ยอมรบ

และครทกคนใหการยกยอง เมอผลงานของเขา

ปรากฏออกมา เพราะไขเปด (ใหญ) และลกสกรนน

ทำใหทกคนไมวาครหรอนกเรยน มความสขไป

ตามๆ กน

เมอพจารณาเรองนแลว จะเหนวา หากผใด

คนพบตวตนทแทจรงของตนเอง รวาตนมความ

สามารถระดบใด เหมาะทจะทำงานลกษณะใด ม

ใจรกในงานททำ มความอดทน เพยรพยายาม

และครนคดไตรตรองในการทำงานแลว ผนนก

ยอมมความสขในงานททำ และมโอกาสประสบ

ผลสำเรจ คอมชวตทเปนสขในสงคมได

สมดงธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธ

เจาทรงตรสวา สต คอ ความระลกได สมปชญญะ

คอ ความรตว และหลกธรรมทนำไปสความสำเรจ

คอ อทธบาท ๔ ประกอบดวย

๑. ฉนทะ คอ ความพอใจในสงทคดจะทำ

(ในทางทดงาม)

๒. วรยะ คอ ความขยนหมนเพยร มานะ

บากบน ไมยอทอ จนกวาจะประสบผลสำเรจ

๓. จตตะ คอ ความตงใจ มใจจดจอตอ

งานททำ ไมละเลยหนาท มความกระตอรอรน

“รตวแลวไดด”

“รอยรพนรไมเทารตวเอง”

“รอยมพนมไมเทามสต”

๔. วมงสา คอ การใชปญญาพจารณา

ใครครวญ ไตรตรอง งานททำอยางรอบคอบ

ดงนน จงขอสรปจบสงทายบทความน

ดวยคำวา “รตวแลวไดด” “รอยร พนร ไมเทา

รตวเอง” “รอยม พนม ไมเทามสต” และกราบ

อาราธนาคณพระศรรตนตรย เหลาเทพเทวา และ

สงศกดสทธทงหลาย ตลอดจนอำนาจบารมแหง

องคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดดลบนดาล

ใหทานผอานทงหลาย จงประสบความสขสวสด

พพฒนมงคล ทกทาน เทอญ... สวสด

หมปาและลกๆ ทง ๙ ตว

๑๕

บทความดเดน

ภาคอสานตอนลางศรสะเกษเขต๓

สงคมทกวนนคนสวนใหญตองดนรนเพอ

ความเปนหนง เพอชยชนะ เพอประโยชนของตนเอง

สงเหลานไดปลกฝงมาถงเดกๆ ทจะเปนเยาวชน

และพลเมองของชาตในอนาคตใหมความเหนแก

ตวมากขน ใสใจแตเรองของตนเอง ทำใหมจตใจ

แขงกระดางขาดความเอออาทรตอผอน หากตง

คำถามไปถงสถานศกษาซงเปนสถานทบมเพาะ

วชาความรแกเยาวชนวา เปาหมายของการจดการ

ศกษาทแทจรงคออะไร การเปนคนเกง ด มสข

ใชหรอไม หากตองใหบรรลตามเปาหมายดงกลาว

แลวเดกควรไดรบการดแลใสใจอยางครอบคลม

ในทกๆ ดาน แตในทางปฏบตจรงๆ นนตอง

ยอมรบวาสถานศกษาสวนใหญมความชนชมยนด

กบคนเกงมากกวาคนด เพราะมการยกยองประกาศ

เกยรตคณแกนกเรยนทเรยนเกงไดลำดบท ๑

นกเรยนทสอบตดมหาวทยาลยชอดง รวมถง

นกเรยนทสรางชอเสยงดานวชาการแกสถานศกษา

สวนนกเรยนททำความดนนมการกลาวถงเพยง

สวนนอยหรอแทบไมมการกลาวถงเลยกวาได ท

สำคญกรอบของคำวา “คนด มความสข” มแคไหน

แคการมาเรยนทกวน เขาแถวรวมกจกรรมหนา

เสาธงทกครง ตดผมแตงกายถกระเบยบ ไมเคย

ถกตดคะแนนความประพฤต สงเหลานคงยงไม

เพยงพอ เพราะสงคมในปจจบนตองการเยาวชน

คนรนใหมทเปนไดมากกวานน มากกวาการทำ

ความดเพอตนเอง แตควรเปนการทำความดเพอ

คนรอบขาง คนทดอยโอกาสมากกวา จงจะสามารถ

เรยกไดวา “เปนทงคนดและมความสข (ใจ)”

“ลอมรก” เปนกจกรรมหนงของนกเรยนท

เหนคณคาของการทำกจกรรมจตอาสาทรวมกลม

“ลอมรก”

คนด คนเกง ทมสข

เรอง

สพรรณ ใจนวน

โรงเรยน

ศรตระกลวทยา

อ.ขขนธ จ.ศรสะเกษ

สงคมในปจจบนตองการเยาวชนคนรนใหม

ท เปนไดมากกวาการทำความดเพอตนเอง

แตควรเปนการทำความดเพอคนรอบขาง

คนทดอยโอกาสมากกวา

๑๖

กนแลวเรยกตวเองวากลม “D-Youth” ไดทำรวมกน

โดยในทกวนหยดสดสปดาหแทนทเดกกลมนจะ

ใชเวลาวางเหมอนกบเดกวยรนทวไป เชน ด

โทรทศน เลนเกม Chat Face Book Hi5 การไป

เทยวตามหางสรรพสนคาหรอสถานทเทยวตางๆ

หรอแมแตการใชเวลาไปกบการเรยนพเศษ แต

เดกกลมนกลบนำเวลาทวางจากการทำการบาน

หรอการทบทวนบทเรยนไปดแลชวยเหลอผสงวย

ในแตละหมบานหมนเวยนเปลยนกนไป

กจกรรมนเรมจากการสำรวจขอมลผสงวย

ในชมชน ทำใหไดรวาผสงวยหลายคนทบตรหลาน

ไปทำงานตางจงหวดถกปลอยใหดแลตนเอง

ตามลำพง หลายคนตองดแลทงตนเองและหลาน

ตวเลกทพอแมทงไวใหเลยง และหลายคนมความ

ชรามากไมสามารถชวยเหลอตนเองได พวกเขา

จงเขาไปชวยดแลเพอสรางกำลงใจ ความหวงและ

ความสขแกผสงวยเหลานน โดยการไปชวยดแล

ทกอยางทสามารถชวยเหลอได ไมวาจะเปนการ

ทำกบขาว ชวยจดเกบกวาดบาน ทำความสะอาด

หองนำ หองครว หองนอน บบนวดคลายความ

เจบปวดเมอยลา หรอแมกระทงการพดคยเปนเพอน

คลายเหงา นอกจากน เดกๆ กลมนยงแบงปน

เงนคาขนมและขอรบบรจาคทนทรพยจากเพอนๆ

นองๆ หรอผทเหนคณคาในกจกรรมทพวกเขา

ทำ เพอนำไปจดซอสงของทจำเปนมอบแกคณตา

คณยายทพวกเขาไปดแล ไมวาจะเปนเครองดม

บำรงสขภาพ อาหาร เครองนงหมและผาหมท

คณตาคณยายหมแลวบอกวา “เปนผาหมทอน

ทสดในโลก”

ถาถามวาทำแบบนแลวพวกเขาไดอะไร

เพราะสงทพวกเขากำลงทำอยนนมวยรนอกหลาย

คนบอกวาเสยดายเวลาดๆ มคาของชวงชวตวยรนท

เอาเวลาไปหมกมนอยกบคนแกไมมความบนเทง

จรรโลงใจเลยสกนด เดกกลมนตอบเปนเสยง

เดยวกนวา การไดทำกจกรรมอยางนกเหมอนกบ

การเอาความรกของพวกเราทกคนไปลอมรอบมอบ

ใหกบคณตาคณยายทใครอาจไมไดสนใจมากมาย

๑๗

บทความดเดน

เพราะคดวาชวตของทานเหมอนไมมประโยชน

อะไร ทำอะไรใหกไมได เพราะแมแตชวยเหลอ

ตวเองยงทำไดไมมากหรอทำไมไดเลย มแตจะ

สรางภาระและความยงยากใจ แตสำหรบพวกเขา

ไดมากกวาทใหทานไปเสยอก มนเปนความรสก

ทไมสามารถอธบายใหคนอนรบรได หากแต

ตองมประสบการณดวยตนเอง จงจะรวาคณคา

ของคนและความสขทแทจรงเปนอยางไร พวกเขา

บอกวาพวกเขาตางหากทโชคดทสดทไดรบของขวญ

ชนใหญจากทานเหลานน นนคอการไดเหนรอยยม

ทนยนตาบอกใหรบรไดวาทานมความสขตนตนใจ

มากแคไหน พรอมกบเสยงหวเราะทฟงแลวไพเราะ

ทสดซงนานมาแลวคณตาคณยายอาจไมเคยได

ยมหรอหวเราะอยางมความสขอยางนมากอนเลย

การกระทำทบรสทธใจของพวกเขาทไม

เคยหวงคำยกยองชมเชย และประกาศเกยรตคณ

จากผใดทงสน มเพยงความภาคภมใจเลกๆ ท

เดกกลมนยดถอและทำกจกรรมตอไป ดวยกำลง

ของพวกเขา ไมวาจะเรองของขอจำกดดานเวลา

และกำลงทรพยทมเพยงนอยนด แตพวกเขากคด

ไมผดเลยทไดรวมกลมกนทำสงดๆ เพอคนอนแบบน

อยากเหนเพอนเยาวชนไทยมาชวยกนลอมรว

ความรก ดกวาการลอมรวลวดหนามหรอการลอม

ทะเลาะววาทตกน กลม D-Youth จงเปนเยาวชน

ทไดทำสงดๆ ทนอกจากสมควรไดรบการกลาว

ขานวาเปน “คนด” แลว พวกเขายงเปน “คนเกง”

ทกำลงจะจบการศกษาและเขาศกษาตอในระดบ

อดมศกษาอยางภาคภม และอยในสงคมไดอยาง

มความสข

สงคมตองการเยาวชนคนแบบไหน

ไมสนใครฉนเกงแยงแขงขน

ไมรจกเอออาทรและแบงปน

ตองเปนฉนเปนหนงไมพงใคร

คนทเกงและดมความสข

บางเปนทกขแถมเลวเอาแตเบง

เกงเรองดหรอเรองเปนนกเลง

เอาตวเองตงไวเหนอผใด

สงคมตองการเยาวชนคนแบบน

เปนคนดทเกงมความสข

รประยกตความคดจตสดใส

เปนเดกไทยนำใจเลศประเสรฐจรง

แตสำหรบพวกเขาไดมากกวาท ใหทานไปเสยอก

มนเปนความรสกท ไมสามารถอธบายใหคนอน

รบร ไดหากแตตองมประสบการณดวยตนเอง

จงจะรวาคณคาของคนและความสขทแทจรง

เปนอยางไร

๑๘

ภาคประตอสานนครราชสมาเขต๔

คณยาย “เหรยญ เทพศร” ยมแกมปรเผย

ใหเหนฟนซเดยวทเหลออยในปากเมอเหนคณหมอ

คณครและนกเรยนมาเยยมถงบาน เมอแรกทาน

ทำหนางงๆ วามใครทไหนกนมากมายมาตะโกน

เรยกชอโหวกเหวกอยหนาบาน คณยายมอาย

๙๔ ป ซงทจรงแลวพวกเราควรจะเรยกทานวา

คณยายทวดหรอคณยาทวดมากกวา เดมคณยายเปน

จตอาสา

เรอง

ประสาท ยอดอานนท

โรงเรยน

บานทาเลอนสามคค

อ.ปากชอง

จ.นครราชสมา

ลกชาวนาและเปนเลอดเนอเชอไขของชาวโคราช

รอยเปอรเซนต ทกวนนคณยายอาศยอยในชมชน

แหงนมานานกวา ๓๐ ป ทานเปนผสงอายคนเดยว

ในชมชนนและชมชนใกลเคยงทมอายเกน ๙๐ ป

แมสงขารจะรวงโรยไปตามกาลเวลา แตทานเปน

ผทมสขภาพรางกายทแขงแรงด คณยายเดนเหน

มาตอนรบพวกเราและลกนงแคลวคลอง ห ตา

คณยายเหรยญ เทพศร

อาย ๙๔ ป

๑๙

บทความดเดน

มองเหนเปนปกต และพดคยกบพวกเราไดยนชดเจน

ผวพรรณผองใส ยมแยมอยตลอดเวลาขณะทพดคย

ปจจบนคณยายมลกสาวและลกเขยคอยดแล

ลกเขยของคณยายเองกเปนผสงอายเชนกน และ

เพงจะไดรบเลอกใหเปนประธานชมชนหมาดๆ

คณยายมชวตในวยชราอยางเปนปกตสข ไมเคยม

ทกขรอนนอนไข กนอาหารทกอยางไดเหมอนท

คนอนๆ กน ไมเลอกและไมเฉพาะเจาะจง

เมอกอนคณยายจะตกบาตรพระตอนเชาทกวน

สวดมนตบาง ไปวดบาง แตเดยวนคณยายไมตอง

ไปตกบาตรตอนเชา (คงจะไปไมไหวแลว) ไม

สวดมนตและไปวดกไมไหวแลว โรงพยาบาลกไมม

ความจำเปนอะไรทจะตองไป พวกเราสงเกตวา

คณยายเปนคนเรยบงาย สมถะ ไมชางพด กรยา

มารยาทเรยบรอย คณยายมความออนนอมถอมตน

พยายามจะลงมานงทพนกบพวกเรา แตพวกเราก

ตอนคณยายใหขนนงบนตงจนได

คณยายปย ยาสงเนน อาย ๗๗ ป อาศย

อยในชมชนนมานานเชนกน ทบานมลกหลานคอย

ดแล คณยายปวยเปนอมพฤกษมาหลายป ทกๆ วน

คณยายพยายามดแลตวเองอยางด คณยายเปน

อกคนหนงทยมแยมแจมใสอยเสมอ ภาพทคณคร

ผอ.ประทบใจมากคอกรยาทคณยายปยใชมอขาง

หนงประคองแขนอกขางหนงรบไหวพวกเรา รวม

ถงเวลาททานกำลงใหศลใหพรพวกเราดวย

คณยายสมบรณ กบคณตาจนทร อยบาน

เดยวกนกบพสาวอกคนหนงของคณตาจนทร

ทกทานมอายคนละกวา ๘๐ ป แตยงทำงานเลยง

ชพไดอยางแคลวคลอง ทกบายคณยายทงสอง

และคณตาจะขบรถกระบะเกาๆ ออกไปขายของ

ตามสถานทตางๆ คณยายคณตาเลาวา มลกหลาน

หลายคนตางเลาเรยนกนสงๆ มงานทำเปน

หลกแหลง ลกบางคนเปนขาราชการแตไมคอยได

กลบมาบาน นอกจากวนปใหม วนสงกรานตเทานน

ทบานหลงนผสงอายทง ๓ ทานจงตางดแลพงพา

กนเองตามลำพง

ชมชนบานนอยทงสวางเปนชมชนขาง

โรงเรยน มผสงอายเทาทสำรวจไดประมาณ ๖๒ คน

ผสงอายทมอายนอยทสดมอาย ๖๒ ป และทมอาย

มากทสดคอคณยายเหรยญ อาย ๙๔ ป โดยเฉลย

ผสงอายในชมชนนมอาย ๗๕ ป สวนใหญแลว

เปนคนเกาแกของตำบลจนทกตงแตครงทนำยง

ไมทวม และโดยมากเคยทำงานอยในคลงแสง

นอกนนหลายทานเคยเปนคนงานในโรงงานทอ

กระสอบ ซงสมยนนถอวาเปนโรงงานททนสมย

มากและรงเรอง บนปลายชวตของผสงอายทบาน

นอยทงสวางน จงมกจะเปนขาราชการบำนาญบาง

เปนพอคาแมคาขายของเลกๆ นอยๆ บาง รบจางบาง

และมอกจำนวนไมนอยททานนงกนนอนกน

อนเนองดวยอาการเจบไขไดปวยและดวยความ

ชราภาพ

บายวนนนเปนวนพฤหสบดกลางเดอน

กมภาพนธ ป ๒๕๕๓ เปนวนทมแดดจดและอากาศ

รอนมาก พวกเราจากชมรมจตอาสามอสมครเลน

ของโรงเรยนซงมคณคร ผอ. คณครประจำชนและ

ภาพตรงกลาง : แพทย

หญงรตนา ยอดอานนท

แ พ ท ย เ ช ย ว ช า ญ

โรงพยาบาลปากชอง

นานาและ เ จ า หน าท

โ ร งพยาบาลส ง เสร ม

สขภาพตำบล หนอง

สาหราย กบนกเรยนท

ออกไปเยยมบานผสงอาย

ในชมชนบานนอยท ง

สวาง

๒๐

นองๆ ชน ป.๑ ป.๒ จนถงพ ม.๓ ตางพากนเดน

แถวฝาเปลวแดดแยกยายกนเขาไปในชมชน มง

ตรงไปยงบานของผสงอายแตละทานพรอมกบคณ

หมอและคณะเจาหนาทจากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตำบล (เดมเปนศนยแพทยชมชน) ตามท

ไดนดหมายไว

ในบรรดาผสงอายของชมชนแหงนเกอบ

ทงหมดจะเปนคนไขของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำบล ดงนนคณหมอและเจาหนาทของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลจงรจกผสงอายในชมชน

ทกคน รวาใครเปนใคร อยทไหน มสขภาพอนามย

ดรายอยางไร และเปนผรเรมชกชวนใหโรงเรยน

มาทำงานเกยวกบผสงอาย โดยในป พ.ศ. ๒๕๔๙

คณหมอไดมาชวนใหโรงเรยนสงนกเรยนไปรวม

โครงการเยยมบานผสงอายในชมชน ทางโรงเรยน

จงไดสงนกเรยนจตอาสาจำนวนหนงพรอมกบ

คณครใหไปเยยมบานผสงอายรวมกบคณหมอ

ในปเดยวกนนนทางสำนกงานเขตพนทการศกษา

ไดคดเลอกและสงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนของ

เราเปนโรงเรยนแกนนำโรงเรยนวถพทธ และได

เขารวมโครงการโรงเรยนคณธรรมชนนำในปตอมา

ป ๒๕๕๑ โรงเรยนไดรบรางวลดเยยม

จากการประกวดโครงงานเยาวชนไทยทำดถวาย

ในหลวง จากสำนกงานเขตพนทการศกษา มหวขอ

โครงงานชอ “เยาวชนไทยใสใจผสงอาย” ในปน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลไดเสนอแนะ

และเปดโอกาสใหโรงเรยนสงนกเรยนจตอาสาไป

ชวยดแลผสงอายในวนพฤหสบดทโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลทกสปดาห ดวยเปนวนท

คณหมอนดตรวจผสงอายกลมทปวยเปนโรค

เบาหวานและโรคความดนโลหตสง งานทเดกๆ

ไปทำ เชน ชวยเจาหนาทวดความดนโลหต ชวย

วดรอบเอว ชงนำหนก ชวยบนทกขอมลและดแล

ชวยเหลอผสงอายในขณะทกำลงรอรบการตรวจ

เปนตน คณหมอเรยกเดกๆ จตอาสาเหลานวา

“คณหมอนอยจตอาสา”

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๒ โรงเรยนไดรบ

เกยรตใหเขารวมงานแสดงนทรรศการผลงาน

นกเรยน โครงงานคณธรรม “เยาวชนไทยใสใจ

ผสงอาย” ระดบประเทศ ทโรงแรมแอมบาสเดอร

พทยา จงหวดชลบร และนบแตนนนกเรยนจตอาสา

ตวนอยๆ กคอยๆ ขยายผลจากนกเรยนกลมเลกๆ

ทเปนแกนนำ ไปสแนวคดทพยายามจะสงเสรม

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวม

กนอยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจก

กตญญตอผอน หรอแมแตกตญญตอสง

ตางๆดวยความรคณ ใครๆทวานนกจะไมม

ทางทำอะไรในทางทรายได

๒๑

บทความดเดน

ใหนกเรยนทกคนเปนจตอาสาทจะไปดแลผสงอาย

อกทงมความมงมนตงใจวาจะบรรจกจกรรม

“จตอาสาดแลผสงอาย” น ไวในหลกสตรของ

โรงเรยนดวย

วนทจะไปเยยมคณยายเหรยญ คณยายปย

คณยายจนทรและคณตาคณยายทานอนๆ นน

แมจะเปนถนทคนเคย เดกๆ สวนใหญยงอดทจะ

ตนเตนไมไดทจะไดออกไปเดนเลนในชมชนทงท

เปนบานชองของตวเองเปนสวนใหญ แตไปคราวน

มเพอนๆ ไปดวยมากมาย มคณครไปดวย โดย

เฉพาะเดกๆ ทไมไดอาศยอยในชมชนจะรสก

ตนเตนเปนพเศษ แตอยางไรกตาม เดกๆ ตางชวย

กนรกษากตกาเปนอยางด เชน เดนแถวไปเงยบๆ

เปนระเบยบเรยบรอย และชวยกนเกบขยะในชมชน

ใหดวย คณตาคณยายใจดทกคน บางคนหาก

แขงแรงดทานจะออกมาตอนรบชวนคยถามไถ

บางทานทเจบปวยเดกๆ จะไปชวยบบนวดใหบาง

กจกรรมหลกคอ การใหเดกออกไปเยยมเยยนให

คณตาคณยายไมเหงา นอกนนกชวยกนทำความ

สะอาดรอบบรเวณบานบางเลกๆ นอยๆ

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวมกน

อยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจกกตญญตอ

ผอน หรอแมแตกตญญตอสงตางๆ ดวยความ

รคณ ใครๆ ทวานนกจะไมมทางทำอะไรในทางท

รายได มแตจะคอยตอบแทนคณดวยการเออเฟอ

เกอหนนอยเสมอ ไมวาสงนนจะเปนดนนำลมฟา

หรอบดามารดา ปยาตายาย

โรงเรยนของเราไดดำเนนตามแนวทาง

โรงเรยนวถพทธมาแตตนกอนทคณคร ผอ. จะยาย

มาอยทน เสยอก กจกรรมจตอาสาเยยมบาน

ผสงอายนเกดขนภายหลง เปนแนวคด เปนแนว

ทางหนงในการปลกฝงใหนกเรยนมความกตญญ

กตเวทตอผมพระคณและตอสงตางๆ ซงกไดดำเนน

มาตอเนองอยางคอยเปนคอยไป

ดวยความมงหวงอยากใหนกเรยนเปนเดกด

มความออนนอมถอมตน มความกตญญ มความ

มงมนตงใจใฝเรยนเพอตอบแทนพระคณของบดา

มารดาครอาจารย ตลอดจนผมพระคณทงหลาย

ในสงคม ซงหลายทานเตมเปยมไปดวยความเมตตา

กรณา

อยากใหนกเรยนเหนคณคาและรกตนไมท

ใหรมเงา ใหลมหายใจแกเราทกววนและตลอด

เวลา อยากใหนกเรยนรกแมนำลำธารทเราไดใช

ประโยชนมานบมถวนนานมาแตครงปยา อยาก

ใหนกเรยนรกธรรมชาตเพราะเราทกคนเปนสวน

หนงของธรรมชาต และอยากใหนกเรยนรกโรงเรยน

รกชมชนของตน รกเพอนพอง ใหพดแลนอง นอง

เคารพพ ใหมความภมใจในความเปนเรา และ

ชวยกนทำใหชมชนผาสกรมเยน

โลกทกวนนวนวายเพราะผคนไมกตญญ

ตอกนและไมกตญญตอธรรมชาตดงทหลวงพอ

สอน กจกรรมนกเรยนจตอาสาเยยมบานผสงอาย

มแนวคดทจะปลกฝงใหนกเรยนมจตสำนกและ

เหนคณคาของผสงอายหรอปยาตายายทงหลาย

สงไรทอย ใกลตวคนเรามกมองไมเหนคณคา

เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางทเรา

เหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

๒๒

เย ยมบ านคณยายป ย

ยาสงเนน อาย ๗๗ ป

ทานปวยเปนอมพฤกษ

ซงถอวาเปนผมบทบาทสำคญตอเดกๆ ในปจจบน

หลายทานเปนทงพอและแมของเดกๆ หลายทาน

รบภาระตองเลยงดลกหลานทงทอายกมาก หลาย

ทานมชวตอยลำพงคนเดยวไมมใครดแล ทานม

ชวตอยและยงชพดวยเงนเบยยงชพผสงอายเดอน

ละไมกรอยบาท

ตวอยางคณยายทานหนงอายเจดสบกวา

อยกบหลานสาวตวเลกๆ เดนเหนไปทใดกไม

สะดวก ทานไดแตลกนงหรอคลานไปมาอยใน

กระทอมแคบๆ เทานน แมของเดกมสามใหม ม

ทอยและทำงานไมเปนหลกเปนแหลง

คณตาทานหนงเดมทมอาชพเปนยามเฝา

โรงงาน คณยายขายของเลกๆ นอยๆ ในตลาดสด

เชาหองแถวเลกๆ อยเลยงหลานอกหาหกคน

ปจจบนทานเกษยณอายแลว

สงใดทอยใกลตวคนเรามกมองไมเหน

คณคา เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางท

เราเหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

ชมรมจตอาสาดแลผสงอายอยากใหเดกๆ

ไปเยยมคณตาคณยายบานอนแลวหนกลบมาดท

บานของตนเอง วาเราไดดแลปยาตายายทอยกบ

เราทกวนอยางไร อยากใหเดกๆ รกปยาตายายท

บาน หรอใครทมคณพอคณแมกอยากใหรกคณพอ

คณแมใหมาก อยากใหผสงอายทกทานไดรบการ

ดแลและมความสขเชนเดยวกบคณยายเหรยญ

ลองคดดวาถาไมมตนไมใบหญาและดอกไมรม

ทางโลกนจะสวยสดงดงามไดอยางไร เสมอนเรา

ไมเหนคณคาของสงใกลตวฉนนน

กอนจะลาคณตาคณยายทกๆ ทานกลบ

ในวนนน คณคร ผอ. คณครประจำชน นกเรยน

และคณหมอตางพรอมใจกนกราบคณตาคณยาย

ทกคนทไดไปเยยม ทกทานจะใหศลใหพรคลายๆ

กน มคณยายเหรยญทานเดยวทใหพรไมเหมอน

ทานอน

คำอำนวยอวยพรของทานแฝงไวดวย

ภมปญญาอยางเตมเปยม

“ขอใหลกใหหลานทกคนอยเยนเปนสข

มความเจรญ ทำนอยกไดนอย ทำมากกไดมาก”

๒๓

บทความดเดน

ภาคกลาง-ตะวนออกตราด

ความสขแทอยหนใดบนโลกนตามคนหาทกททกสถานหาลาภยศมากมายมาเนนนานกมอาจพบพานความสขจรง

นบตงแตผมกาวเขามาเปนครอนบาลของ

เดกๆ โรงเรยนบานคลองมะนาว จงหวดตราด

ผมไดเรยนรอะไรตางๆ มากมาย โดยเฉพาะการอย

อยางมความสขดวยวถแหงธรรมของพระพทธองค

ผมไมคาดคดวาจะไดพลดพรากจากบานมาอย

ไกลถงขนาดน ดวยความเมตตาของทานอาจารย

ทำใหผมไดมาพกอาศยอยทวดคลองมะนาว แมจะ

ไมมบานพกครแตผมกอยได ผมคดเสมอวา

ไมวาเราจะอยแหงไหนตราบใดทเรายงหายใจได

เรากสามารถจะอยเพอพฒนาตนเองและสรางสรรค

สงทดงามเปนประโยชนไดเสมอ

โรงเรยนแหงนนบวาเปนโรงเรยนทนาอย

มาก เพราะครทกคนอยดวยกนเหมอนครอบครว

เปนพเปนนองกน มวฒนธรรมทเออเฟอเกอกล

รบฟง เขาใจ ดวยความรกและและจรงใจ ซงจรงๆ

แลวทกสงคมกเปนสงคมแหงความสขได เพราะ

สงคมแหงความสขนนเกดมาจากสมาชกทกคน

ชวยกนทำใหเกดขนจรง

ผมเปนผชายเพยงไมกคนทเลอกมาเรยน

ดานการศกษาปฐมวย ผมคดวาการพฒนามนษย

ควรเรมตนตงแตเรมปฏสนธและคลอดออกมาจาก

ทองแมเปนเดกตวนอยๆ หายใจได บางคนอาจ

คดวาการสอนเดกเลกนนไมตองใสใจอะไรมาก

จะสอนอะไรกได แตจรงๆ แลว วยนเปนรากฐาน

สำคญของชวตเลยทเดยว เพราะการพฒนาเดกๆ

กเหมอนการปลกตนไมทตองอาศยการบำรงรกษา

ใหสมบรณแขงแรงตงแตแรกเรม หากดแลไมด

ไมรวธดแลรกษา ตนไมนนกอาจออนแอถกทำลาย

หรอลมตายลงไปได ครจงมหนาทสำคญในการ

เปนผดแลตนไมแหงความฝนทจะเตบโตขนไปเปน

พลงอนยงใหญทจะสรางสรรคสงตางๆ ใหกบโลก

ผมไดนำหลกธรรมของพระพทธองคตาม

วถพทธมาพฒนาเดกอนบาลใหเขาใจถงความจรง

ความด ความงามของสรรพสงทงหลาย โดยฝกฝน

ใหเดกๆ รจกสงเกต คดพจารณาสงตางๆ ทเกดขน

วถพทธ

วถทางแหงปญญา

พฒนาตงแตยงเลกๆ

เรอง

คระคน ทรายะลนลดากร

โรงเรยน

บานคลองมะนาว

ต.ไมรด อ.คลองใหญ

จ.ตราด

๒๔

อยเสมอ ฝกคดใครครวญถงความเปนมาเปนไป

ของสรรพสงทงปวง ทงทเปนประโยชนและโทษท

จะเกดขนแกตนเอง ผคนรอบขาง และสงตางๆ

บนโลกใบน ฝกกน อย ด ฟงเปน ฝกคดหาวธ

จะทำใหสงคมนาอยและสงบสข เรมตนจากหอง

เรยน โรงเรยน และครอบครว ฝกเอาใจเขามา

ใสใจเรา อยาทอดทงใครไป หรอรงเกยจใคร ไม

วาเขาจะเปนใครกตาม กควรใหโอกาสเขาในการ

พฒนาตน เพราะไมมใครเกดมาสมบรณพรอมทก

อยาง เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสง

ตางๆ ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรม

แหงความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

โรงเรยนของผมตงอยเนนเขาบรรทดทกน

อยระหวางประเทศไทยกบประเทศกมพชา หอง

เรยนอนบาลของผมกเปนหองสเหลยมเหมอน

โรงเรยนรฐบาลทวๆ ไป ผมคดวาผมจะจดหอง

เรยนอยางไรด ใหเดกๆ รสกอบอนและมความ

สขสอดคลองกบวฒนธรรมวถพทธ ผมจงเรมตน

จดสภาพแวดลอมใหเหมอนบาน มกจกรรมและ

มมตางๆ ของหองเรยนทสงเสรมวฒนธรรมวถ

พทธ ทใหเดกๆ ไดเขาไปเรยนร โดยใหเดกๆ ได

สมผสและเหนคณคาในสงทเขามกอน

หมบานคลองมะนาวเปนหมบานเลกๆ อย

รมทะเล เดกๆ ทนจงผกพนกบทองทะเลมาก

ผมจงนำสงทมอยแลวตามธรรมชาตในหมบานมา

บรณาการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดกๆ

ของเลนตางๆ ภายในหองไดมาจากผลตผลตาม

ธรรมชาต เชน กอนหน ลกสน ลกตนเปด ทอน

ไมเลกๆ เปนตน ผมนำของเลนเหลานมาสอนให

เดกๆ รจกคณคาของการเกดมาของสงตางๆ อย

เสมอ เพราะกวาเขาจะเกดมาได และเสยสละมา

ใหเราไดเลนไดเรยนร เขามพระคณกบเรา เรา

ตองขอบคณและดแลรกษาเขาใหด เดกกจะเรม

ซมซบถงความรกความเมตตาและทะนถนอมสงของ

ตางๆ มากขน

ในวนหยดหรอหลงเลกเรยนผมมกจะพา

เดกๆ ไปเดนสำรวจชายทะเล หากพบขยะกชวยกน

เกบใสถงไปทง หากพบเปลอกหอยทพดมาตาย

ตามชายหาดกจะนำมาทำเปนสอการเรยนการ

สอนในหองเรยนอยเสมอ เดกๆ จงเลนกนอยางม

ความสข เพราะสอตางๆ ในหองเปนของทเรา

ชวยกนเกบและประดษฐขนมาเอง

กจกรรมวฒนธรรมวถพทธทผมไดนำมา

จดในหองเรยนเลกๆ ใหเดกๆ ไดฝกฝนและเรยน

รมมากมาย เชน การวนเทยนแหงปญญา การฝก

คดถงและเขาใจผอน การฟงธรรม การฟงนทาน

แหงธรรม การฝกนงสมาธ การรองเพลงธรรมะ

กจกรรมเดนตามเสนทางแหงธรรมนำปญญา

นอกจากนยงมโครงการเดกดวถพทธทมอบหมาย

ใหเดกๆ ทกคนชวยกนสอดสองดแลเพอนๆ

รวมถงพนองของเราเปนใหเดกด รกและเมตตา

ตอผอนอกดวย

เมอครงทผมไดสญเสยยายทผมรกไป ผม

ไดนำเรองความตายมาสอนเดกๆ เดกๆ ใหความ

สนใจอยางมาก ถามผมวาทำไมยายถงตาย ผม

บอกเดกๆ วา ความตายเปนของธรรมดา คนเรา

เกดมาตองตายทกคน เราตองทำความดไว หาก

เราทำความดจะไดขนไปเปนนางฟาเทวดาบน

สวรรค มความสข และหากทำชวมากจะตกลงไป

นรก อยอยางทกขทรมาน ผมไดเลาถงวานรก

สวรรคเปนอยางไร เดกๆ ตนเตน พดคยและ

ซกถามสงตางๆ มากมาย ผมฟงแลวกประทบใจ

เพราะไมม ใครเกดมาสมบรณพรอมทกอยาง

เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสงตางๆ

ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรมแหง

ความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

๒๕

บทความดเดน

อยางตงใจ พอไปถงนองแบมบอกวา “ขอใหคร

กอนหนไปสวรรคคะ” เดกๆ พากนหวเราะเพราะ

นองแบมบอกอธษฐานใหผมไปสวรรค ความตาย

ใหอะไรเรามากจรงๆ เพราะทำใหเรารวามนม

เกดขน ตงอย และดบไป ความตายกสอนคณธรรม

เดกๆ ไดอยางนนเอง ขอบคณยายทเฝาเลยงดผม

หลานกำพราของยาย จนทำใหผมไดมาสอนธรรมะ

เดกๆ อนบาลในวนน

เราสามารถสมผสความสขไดจากการเรยน

รธรรมะ เพราะธรรมะคอธรรมชาต มเหตมผล

มทมาทไป เราจงเรยนรธรรมะไดจากทกๆ อยาง

ไมวาเราจะเปนใครหรอทำอาชพอะไรกสามารถ

ฝกปฏบตธรรมไดตลอดเวลา

การเปนครจงเปนหนาททยงใหญ เพราะ

ไมเพยงแตพฒนาเดกอยางเดยวเทานน แตครยง

เปนผทเรยนรและพฒนาตนเองดวย เดกตวเลกๆ

ใหอะไรเรามาก เราตองขอบคณเขาหลายๆ อยาง

เพราะนอกจากเราจะไดฝกฝนอบรมใหเขาไดเปน

คนด คนเกง และอยรวมกบผอนอยางมความสข

แลว เดกๆ เองกกำลงสอนธรรมะใหกบเราเชน

เดยวกน

วฒนธรรมวถพทธจะสำเรจสอดคลองเปน

หนงเดยวอยางแทจรงไดเมอทกๆ สวนของสงคม

ชวยกนอยางจรงจงและจรงใจ เรมตนจากตวเรา

หองเรยนเลกๆ โรงเรยน ครอบครวของเรา ขยายไป

ใหมากขนๆ แลวสงคมของเรากจะนาอย เดกและ

เยาวชนกจะเตบโตขนอยางมคณคา และเมอเรา

มาชวยกนคดด ทำด พดดแลว ความสขกจะ

กระจายไปยงหวใจของเราทกๆ คนไดอยางแนนอน

ความสขนนเกดไดทใจหนอ

สขทใจรจกพอไมโลภหลง

สขทไดสรางประโยชนดวยซอตรง

วถพทธแหงพระพทธองคพาสขเอย

นองบว “ทำไมยมทตไมมเมย มลก ละครบ”

นองแนก “นรกมจรงๆ ครบ”

นองนน “หนอยากอยสวรรคคะ”

นองบว “นรกกบสวรรคหางไกลมากนะครบ”

นองชอป “เดยวใครขโมยของคนอนกตก

นรก มไฟเผาดวย”

นองมงคด “ทำไมยมทตตองลงโทษคนอน

ดวยละครบ แลวยงงยมทตไมตกนรกหรอครบ”

นองการฟว “เคาเอายายไปทงทไฟหรอครบ”

นองเพลง “หนอยากเปนนางฟาคะ”

นองบว “ลงฟนของหนทำความชวลงนรกครบ”

นองหนนา “หนอยากเปนเดกดคะ”

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขน

สวรรค แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

จากนนผมใหเดกๆ ทำกจกรรมวนเทยน

แลวอธษฐานถงคณยายวา “ขอใหคณยายของคณ

ครกอนหนไปสวรรคครบ/คะ” เดกๆ อธษฐาน

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขนสวรรค

แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

๒๖

โรงเรยนบานหนองจกยาวของเราเปน

โรงเรยนขนาดเลก มนกเรยนเพยง ๖๕ คน คร

๗ คน เทานน แตทกวนฉนในฐานะครใหญ ทกคน

มกเรยกฉนอยางน ซงฟงแลวอมเอมกวาคำวา

ผอำนวยการเปนไหนๆ ตองหนกใจทกวนเมอมอง

เหนขยะชนเลกชนนอยเกลอนกลาดในชวงพก

กลางวน เมอมองดในถงขยะซงโรงเรยนไดจำกด

ใหมอยจดเดยวคอทโรงอาหารแลวกตองถอนใจ

สารพดถงพลาสตก แกว หลอด ฯลฯ ลองกะด

ดวยสายตาและสงเกตการทงขยะของนกเรยน

คนหนงไมตำกวา ๕ ชน รวมๆ แลว ๓๐๐ กวา

ชนโดยประมาณ กอนเขาชนเรยนตอนบายกตอง

ระดมกำลงนกเรยนเกบกนทกวน เราทำอะไรได

มากกวานไหม ในฐานะผนำ

ฉนลองถามนกเรยนและครวาขยะมนมา

จากไหน ทกคนตอบคลายๆ กนวาจากแมคา

ฉนเขมงวดกบของทแมคานำมาขาย โดยบอกวา

ใหขายของทไมเปนขยะ ขอรองไมใหขายของเลน

พอเราหามสงโนน กเปลยนเปนอนน พอครไปดก

แอบกซอน นอกจากนนกเขมงวดกบครเวร ซงก

สะอาดเปนบางวน มนเกดอะไรขน กโรงเรยนของ

เราทกคนไมใชหรอ ไมใชโรงเรยนของครใหญนะ

ทำไมไมคดเหมอนเรา หรอวาฉนพดอะไรทเขา

ไมเขาใจ สงหามแมคามาขายเลยดไหม กฉนมน

ครใหญน แลวถาครวา แมคาบน ชาวบานมา

โวยวายวาลกเขาไมมขนมกน ทำอยางไรละ เมอ

คดไมออก ฉนกเลยทำเรองอน แลวมนกเปนปญหา

ทซอเวลาไปเรอยๆ

เหมอนฟาเบกทางสวรรค วนหนงเจอ

หนงสอเลมหนงของ ดร.วรพฒน ภเจรญ เขาเปน

ใครไมเคยรจก อานไปเรอย มการพดถงองคกร

แหงการเรยนร การเปลยนแปลงองคกร และมคำวา

เราตองเปดห คอ ฟงกนอยางลกซง เปดตา ด

ดวยความเขาใจ และเปดใจ รบความคดเหนของ

ทกคน เหมอนจะไดอะไรแตยงไมทนไดทำอะไรก

มโอกาสไดไปอบรมจตตปญญา ไดเรยนรการใช

สนทรยสนทนา การฟงอยางลกซง (Deep listening)

ความคดเหนของทกคนมคาไมตองตดสนวาของ

ใครถกใครผด ไมตองสรป หรอโหวต การใชเวลา

ในการใครครวญปญหาตางๆ การฝกสต การอย

รวมกนอยางเขาใจ เขาถง มความเบาสบาย

ไมอดอด

เรอง

วชรา แสนโกศก

โรงเรยน

บานหนองจกยาว

ต.หนองโพธ

อ.หนองหญาไซ

จ.สพรรณบร

เปดหเปดตาเปดใจ

ภาคตะวนตก-ใตตอนบนสพรรณบรเขต๓

อะไรๆ กงาย

เมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ ถาเราพด

และฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการของกน

และกนเรานาจะทำอะไรไดงายๆ

๒๗

บทความดเดน

และเมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ

ถาเราพดและฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการ

ของกนและกน เรานาจะทำอะไรไดงายๆ และ

เหมอนโชคเขาขาง โรงเรยนไดรบงบบรจาคจาก

ชาวญปนผใจดทานหนง ใหตอเตมหองครวจาก

โรงอาหารซงเดมแมคาปรงอาหารมาจากบานแลว

นำมาขายในโรงเรยน ฉนกนำกจกรรม สนทรย

สนทนามาใชกบคร วาเราแกปญหาขยะและการ

ขายอาหารของแมคาอยางไรด โดยใชการพดทละคน

ทกคนตองพดโดยถอกอนหนรบฟง เมอพดจบ

ใหวางกอนหนลงกลางวงสนทนา สวนคนอนๆ

ฟงอยางตงใจไมพดแทรก ไมถาม และสบตา

ผพด หากใครพรอมใหหยบกอนหนมาถอไวแลวพด

ฉนรสกประทบใจมาก บางคนไมเคยแสดงความ

คดเหนในทประชม ซงฉนอาจไมเคยถามเขา พด

ตดบทกลวเกดความขดแยง เสยเวลา อะไรอก

หลายสาเหต และวนนทกคนพด ทกคนฟง ไมม

การสรป ไมมการตดสน ความคดเหนทกคนม

ความหมายเทาเทยม และคำตอบในการแกปญหาก

อยในตวของมนเอง และความคดเรากคลายๆ

กนคอ ไมตองมแมคาในโรงเรยน ใหจางแมครว

ไมตองมของขาย จะไดไมมขยะ โดยโรงเรยนจด

ใหมทงขนมไทยและผลไม

ฉนใชวธการนในการพดคยกบผปกครอง

กรรมการสถานศกษา นกเรยน ซงบรรยากาศเตม

ไปดวยความถอยทถอยอาศย ยมแยม เขาอกเขาใจ

และขอความรวมมอใหนกเรยนบรจาคคนละ ๑๐

บาทตอวน ทกคนกใหความรวมมออยางดยง

นอกจากนยงมผปกครองทวางมาชวยทำอาหาร

และนกเรยนทเปนแมครวอาสาวนละ ๓ คนใน

ชวงเวลา ๑๑.๐๐ น. ทกวนนผปกครองชมเชยการ

เปลยนแปลงของโรงเรยนเปนอยางมาก นกเรยน

อมทองและไมขาดเรยน เฝารอวนทตวเองจะได

มาเปนผชวยแมครว โรงเรยนไมมขยะ เศษอาหาร

เหลอนอยมาก ไมมเดกปวดทอง ไมมเงนหาย

เพราะไมไดนำเงนมาซอขนม ไมตองรบรบประทาน

อาหารเพอไปซอขนม เดกรจกรบประทานอาหาร

ทมประโยชน รจกผลไม

ทกวนเวลาเทยง นกเรยนของเราจะเขา

แถวมารบถาดอาหาร นงอยางเปนระเบยบพนม

มอเมอไดยนสญญาณระฆง กจะพดพรอมกนวา

“ขอขอบคณคณพอ คณแม คณคร แมครว ททำให

เรามอาหารรบประทานในมอน ขาพเจาขอสญญา

วาจะรบประทานอยางพอด ไมดง ไมเหลอ

ไมหก อาหารกลางวนวนนคอ Today lunch is

rice and curry…the fruit is apple…the sweet

is…ลอดชอง…” เมอผปกครองมาดกจะยม ฉนก

ยม คณครกยม กมนปลมกบการเปลยนแปลงของ

โรงเรยน และนคอบทพสจนวาฉนไดเดนมาถก

ทางแลว ตอไปนฉนจะไมยอทอตอการแกปญหาใดๆ

ในโรงเรยนอกแลว เพราะฉนคนพบแลววาการ

เปดห เปดตา เปดใจ อะไรๆ กจรงๆ

๒๘

ในชวตของคนเราจะมใครรวาจะมอะไร

เกดขนกบเราบางในระหวางทเราใชชวต คงไมม

ใครรเหตการณลวงหนาวาเราจะเปนอยางไร ทำงาน

อะไร แตตวเรารอยเสมอวาเรากใชชวตเหมอนๆ

กบคนทวไป มความตองการเหมอนกบทกคน

ไมวาจะอยในชมชน ในโรงเรยน เราทกคนกมความ

อยากไดอยากมเหมอนกนกบคนทวไป สงทเรา

อยากได ทกคนกอยากได สงทเราอยากม ทกคน

กอยากมเชนกน

แตวนหนงใครจะรวาจะมเรองอะไรรายๆ

เกดขนกบตวเราบาง หากสงนนไมเกดกบตวเรา

เองเรากคงไมรสกถงความเศรา ความเสยใจ เรา

ทกคนคงไมอยากมชวตโดยเปนภาระของใคร เรา

อยากทจะชวยเหลอตนเองไดเหมอนกบทกคน

ถงแมวาบางอยางเรากไมสามารถหลกเลยงได

มนเหมอนเวรกรรมทตดตวเรามาไมสามารถทจะ

หลกหนพน เราเคยมอะไรเหมอนกบคนอนๆ ม

รางกายทปกตสมบรณครบทกประการ แตแลว

ความปกตกกลบไมปกต ทกอยางเปลยนไปไม

เหมอนเดมอกแลว และเมอไรทเราจะกลบมา

เบกบานไดอกครง เมอไรทเราจะกลบมามชวต

ปกตเหมอนกบคนอนๆ คงไมมใครตอบเราได

นอกจากตวของเราและกำลงใจจากคนทรกเรา

นองเปล เปนนกเรยนโรงเรยนบานควน

ดนแดง อำเภอรตภม จงหวดสงขลา อาย ๑๐ ป

ชวตของนองเปลเมอกอนกปกตเหมอนกบคนอนๆ

สขภาพรางกายแขงแรงด เรยนหนงสอเขาโรงเรยน

เหมอนๆ กบคนอนในวยเดยวกน แตทนองเปล

ไมเหมอนกบคนอนๆ คอนองเปลมรางกายท

ไมปกต ขาของนองเปลผดปกต แตความผดปกต

นไมไดมมาตงแตเกด ตอนนองเปลเกดนองเปลก

มรางกายทปกตเหมอนกบเดกคนอนๆ วงเลนซกซน

เหมอนกบเดกทวๆ ไป แตความสขของนองเปลก

มไดไมนาน ขณะนนนองเปลเรยนอยชน ป.๓

วนหนงคณแมพานองเปลนงรถจกรยานยนตไปทำ

ธระและเกดอบตเหตทำใหนองเปลหลนลงจากรถ

จกรยานยนต ทำใหขาขางขวาพลกเสยรป การ

เดนของนองเปลกเลยผดปกตไปดวย ไมสามารถ

แมหนพการใจส ไมทอ

ภาคใตตอนลางสงขลาเขต๒

เรอง

บญญาพร จอกถม

โรงเรยน

บานควนดนแดง

ต.เขาพระ อ.รตภม

จ.สงขลา

๒๙

บทความดเดน

ทจะเดนแบบคนอนๆ ได เทาขางขวาจะตองเดน

ดวยหลงเทา การเดนชาลง วงไมได จากอบตเหต

ในครงนนทำใหนองเปลเปลยนไป จากคนทเคย

ราเรงแจมใส พดคยสนกสนานกไมมอกแลว จากคน

ทหนาตานารก กหนาบงทงวน กลายเปนคนขแย

เอาแตใจ ชอบอยคนเดยว เขากบเพอนๆ ไมคอยได

แยกตวออกจากกลมเพอน เพราะมความรสกวาเรา

ไมเหมอนคนอนๆ แลว นองเปลจะวงเลนเหมอนกบ

คนอนๆ ไมได เพอนๆ ในหองเรยนกไมเขาใจ

ความรสกของนองเปล ชอบตำหนเวลานองเปล

ไมชวยทำงาน ไมทำความสะอาดหองเรยน และ

ทกครงทถกเพอนวานองเปลกจะรองไหเปนประจำ

การเรยนของนองเปลกแยลง จนกระทงไดเลอนชน

ขน ป.๔ แตพฤตกรรมของนองเปลกยงไมเปลยน

กลบมพฤตกรรมทแปลกไปจากเดมอก คอเมอ

เวลาเลกเรยนหากนองเปลไมเหนคณพอมารอรบ

นองเปลกจะรองไหไมยอมหยดจนกวาพอจะมารบ

ไมยอมทจะกลบบานกบคนอนแมวาคนทมารบจะ

เปนพสาวกตาม ตองเปนคณพอเทานน

เมอคณครทกคนไดเหนพฤตกรรมของนอง

เปลในวนนนจงลงความเหนกนวาตองชวยใหนอง

เปลมชวตทกลบมาปกตใหได โดยการทครทกคน

จะไมเขมงวดกบนองเปลมาก ใหเรยนแบบสบาย ๆ

และพยายามพดใหเพอนในหองยอมรบนองเปล

ใหได ไมใหเพอนวา หรอดนองเปล ตองชวยเหลอ

นองเปลเวลาทำงาน ไมควรใหรบหนาทอนๆ มาก

แมนองเปลไมชวยทำงานกอยาตำหน เพอตอง

การใหนองเปลเกดความสบายใจเมอมาโรงเรยน

ใหเพอนๆ ในหองคอยชวยเหลอนองเปล เวลามา

โรงเรยนกจะชวยยกกระเปาให เวลารบประทาน

อาหารกจะชวยถอถาดอาหารให เพอใหนองเปล

เดนไดสะดวกไมตองกงวลทจะถอของ ทกคนใน

หองเรยนจะชวยเหลอนองเปล จนเกดเปนนสย

เพราะทกคนเรมทจะเหนใจนองเปล และนองเปล

ไมเคยขาดเรยนเลยแมวานองเปลจะมรางกายท

ไมปกตนถอวาเปนขอดของนองเปล

ในสวนของคณคร จะคอยใหกำลงใจนองเปล

ชนชมนองเปลเสมอเวลาทำกจกรรมในหองเรยน

แมวากจกรรมนนจะไมดเทาไร แตกจะคอยให

กำลงใจเสมอ ใหความเอนด คอยปลอบใจเวลาท

นองเปลเสยใจ เอาใจใส พดคย และคอยดแลใน

เรองของจตใจ กจกรรมใดทนองเปลทำไมไดกจะ

ไมใหทำ เพยงแตใหนงด

ในระยะเวลาไมกเดอน ตอนนนองเปลไดม

พฤตกรรมทเปลยนไปอยางเหนไดชด ยมไหว

ทกทายคณครทกคน หนาตาแจมใสเบกบาน

มาโรงเรยนอยางมความสขทกวน คณพอของ

นองเปลกมความสขทลกสาวมทาททเปลยนไป

นองเปลตงใจเรยนมากขน ทำกจกรรมกลมรวม

กบเพอนๆ ไดดขนกวาเดม คณครหลายคนกชม

วานองเปลนารกขนมาก อารมณกดขน เรมทจะ

พดคยกบคณครดวยแววตาทสดใส การรองไห

ขแยกลดลง เวลาทคณพอยงไมมารบกสามารถท

จะคอยไดโดยไมรองไหอก ถอเปนสงทดมากสำหรบ

นกเรยนคนหนงทไมสามารถอยกบเพอนๆ ได

มพฤตกรรมทเปลยนในทางทด คณครทกคนตาง

กภมใจทนองเปลกลบมาเปนคนเดมอกครง นก

เปนจตใจของนองเปลทสไมถอยแมวาหนจะพการ

หากใจเขมแขงเรากจะเอาชนะทกสงไดแมแตความ

พการของเรา

นแหละคอสงทเราเหลาคณครทกคนตอง

ชวยใหนกเรยนทอยในปกครองมความสขอยใน

สงคมใหไดโดยไมมผคนรงเกยจ ครและนกเรยน

กเปรยบเหมอนคนในครอบครวเดยวกน นกเรยน

กเหมอนลกๆ ของคณครทกคนในโรงเรยน เรา

จงไมสามารถทจะละทงนกเรยนทมปญหาได แมวา

เราทกคนไมสามารถลวงรไดวาชวตของเราจะม

อะไรเกดขนบางในภายหนา แตเราสามารถทจะ

อยรวมกบคนในสงคมไดโดยไมเปนภาระของใคร

ครจงเปนบคคลสำคญทจะตองกลอมเกลาจตใจ

นกเรยนใหอยรวมกนใหได

หากเราไมรจกตนตวกอน ความเบกบานก

คงไมตามมา

๓๐

อยางมความสข

ศษยถาม : การฝกปฏบตสต การอยในปจจบน เหมอนกบการ

เรยนวถชวตใหม เมอตองเรยนตอนอายมากจงเปนการลำบาก กวาเราจะ

คนเคยตองใชเวลา ทานมยทธศาสตรใด เพอฝกฝนนสยนตงแตยงนอย

ครตอบ : คำถามนเปนคำถามทเกยวของกบวฒนธรรมและความ

เจรญรงเรอง ทเรามกมนสยทจะวงไปตลอดชวต แตเราควรฝกปฏบตเพอ

เปนประโยชนตอมนษยชาต ไมใชการฝกปฏบตเพอกลมคนหรอวาปฏบต

จำนวนบางกลม บางคนเทานน เราวงอยเสมอ เพราะวาเราอาจมความ

กลว หรอความลงเลใจอยภายในใจของเรา เมอเราวงแบบนน เราจงไมม

เวลาดแลตวเราเองและดแลคนทเรารก เรามชวตดวยพลงนสยความเคยชน

แบบนน เพราะฉะนนจงเปนสงสำคญทเราจะมโอกาสเรยนรเพอทจะหยด

และอยกบชวตของเรา

การวงของเรากเหมอนกบเรองของ องคลมาล ทวงไลตามพระ

พทธเจา แลวเรยกใหพระพทธเจาหยด แตพระพทธเจายงเดนตอไป และ

เมอองคลมาลรองตะโกนใหพระพทธเจาหยด ทานไดหยดและหนกลบมา

ถามวา “เราไดหยดมานานแลว แตวาเธอยงไมไดหยด”

มพวกเราหลายคนทไมไดมเงนทองทรพยสนมากมาย แตสามารถ

อยอยางมความสขในชวตในขณะปจจบน เพราะฉะนนเราควรเรยนรทจะ

ไมวงไลตามไปตลอดชวต

พระพทธองคไดทรงตรสสอนถงวธการฝกปฏบตอยางมสต วธการ

มศลปะแหงการดำเนนชวต ศลปะแหงการปฏบต เราควรจะเรยนรใน

สงเหลานนแลวหยดวงในชวตของเรา เพอใหเราไดมเวลา มโอกาสเรยนร

ทจะกลบมาสมผสกลบมาดแล กลบมาใหความรกความหวงใยกบตวเราเอง

จากหนงสอ

“กลบบานทแทจรง กบ ตช นท ฮนห” (I have arrived I am home) (หนา ๑๙๖ - ๑๙๗)

หย ดแล ะอย ก บช ว ตของ เรา

อยางมความสข

ราชบร เขต ๒

เรอง

วรรณด วราสนธ

โรงเรยน

วดหนองกบ

(ขนทองประชานเคราะห)

ต.วดหนองกบ

อ.บานโปง จ.ราชบร

ลำคาภมปญญาไทย

อญมณทมคาทสดกคอ เพชร

ลงบญ สดตา ผมจตใจด มคณธรรม เปนผร

ผมปญญาและสามารถถายทอดความร แนวคดส

ลกหลาน ในเรองของเศรษฐกจพอเพยงและ

แนวทางการดำเนนชวตตามแนวพระราชดำรของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ถาเปรยบลงบญ

เปนอญมณ ลงบญ คอ เพชรนำหนงทมคายง

ลงบญ สดตา ผพลกฟนผนแผนดนทวางเปลา

ใหกลบกลายเปนไรนาสวนผสมอนอดมสมบรณ

ไปดวยพชพนธนานาชนดดวยศรทธาอนแรงกลา

หลงจากทลงบญไดมโอกาสเขาไปทศนศกษาท

สวนจตรลดาจงทำใหลงบญมความมงมนทจะ

ดำเนนรอยตามเบองพระยคลบาท เพอปรบปรง

ผนแผนดนของตนซงในปจจบนเปนการสวน

กระแส เพราะปจจบนนพนทใกลเคยงกบบรเวณ

ทดนของลงบญนนถกขายใหนายทนททำกจการ

ขายหนาดนไปจนเกอบหมดแลว สวนทดนของ

ลงบญนนกเคยมนายทนมาขอซอซงไดเสนอราคาให

ลงบญถง ๘ ลานบาท เพอแลกกบทดนของลงบญ

แตลงบญกไดปฏเสธทจะขาย บางครงทลงบญ

หวนใจวาพนดนตามแนวรอยตอจะถลมลงไปวนใด

กยงไมร พวกเรากเลยคดวาจะชวยกนหาหญา

แฝกมาปลกเพอชวยปองกนไมใหผนแผนดนของ

ลงบญถลมลงไป จงเปนแรงใจใหลงบญรกษาผน

แผนดนต อ ไป หลายคร งท ค รพาน ก เ ร ยน

ไปเรยนรทไรนาสวนผสมของลงบญ ลงจะดใจมาก

ทจะไดถายทอดความรและเกรดชวตสลกหลาน

ดวยนำเสยงทเปยมไปดวยเมตตา และนเปนอก

ครงหนงทเราขอไปเรยนรเกรดชวต และเคลดไมลบ

ในการทำงาน ลงตอบรบดวยความยนด แตกตอง

ผดหวงเลกนอยเพราะมจำนวนนกเรยนทไปแค ๕ คน

เทานนเอง ครกเลยบอกลงวานกเรยนทง ๕ คนน

เปนผนำทจะกลบไปเผยแพรใหกบนกเรยนคน

อนๆ ตอไปอก ลงกยมและเขาใจ ลงไดถายทอด

ความรใหเราเปนเวลา ๓ วน ๒ คน ลงบญนน

เปนคนสมถะ มนอยใชนอย มวธการวางแผน

และการจดกระบวนการทำงานทนาท งมาก

ทำใหประหยดแรงและประหยดคาใชจาย ลงบญ

ยงเปนคนใจบญ มธรรมประจำใจ เปนทเคารพ

นบถอของคนทวไปทงในหมบาน เหนความ

สำคญของการศกษา ลงบญทำบญทงทวดและ

โรงเรยน ทกบานทมงานจะตองเหนลงบญ

ไปรวมดวยเสมอๆ หลกการคดในการทำงาน

และการใชชวตของลงบญคอ

๓๒ ๓๓

“บอนมอไมอดอยาก บอนปากมแตเรอง”

“ถาตวเราไมรวยจรงอยาทำตวแขงกบสงคม

ความลมจมจะตามมา”

“พอแมไมมเงนทองจะกองให

จงตงใจพากเพยรเรยนหนงสอ

หาวชาความรเปนคมอ

จะไดยดถอเอาไวเลยงตน

พอแมนบวนจะแกเฒา

จะเลยงเจาตลอดไปอยาไดหมาย

เอาวชาความรไวเลยงกาย

ลกสบายพอแมสขไมทกขใจ”

นอกจากไดทราบหลกการและแนวคด

ในการทำงานของลงบญแลว ยงมคำถามอก

มากมายททำใหเรารจกลงบญ และเกดศรทธาใน

ตวลงบญมากขน มอยตอนหนงทลงบญเลาวา

ในตอนแรกทลงทำนา ลงจางใหคนมาชวยแตก

ไมคมคาแรง และผลผลตเกดความเสยหายมาก

ตอมาลงจงไดคดวานาจะทำเอง โดยคอยๆ ทำ

และมการวางแผนการจดการอยางด เชน เวลา

หวานขาวลงกจะวางกระบงทใสขาวใหเตมไปไว

ตามคนนาทง ๒ ฝงเปนระยะๆ ในขณะทลง

หวานขาวจากฝงหนงไปยงอกฝงหนงลงกจะรอง

เพลงลกทงไปดวย พอขาวหมดกระบงหรอถงอก

ฝงหนงกนำขาวฝงนนมาหวานตอจนหมด วธการ

วางแผนการทำงานทดและรองเพลงชวยใหลงบญ

หายเหนอยและทำงานไดสำเรจ การทำอาหารลง

ชใหเหนแหลงทมาของอาหาร โดยไมตองซอหา

และปลอดสารพษตามคำโบราณทวา ในนำมปลา

ในนามขาว ในรองสวนของลงบญนนกเหมอนกน

เพราะในรองสวนนนมทงปลาตะเพยน ปลานล

หอยขม ผกบง และผกกระเฉด ลงบญไดสอนวธ

๓๒ ๓๓

สวนจตรลดาทำใหลงมความมงมนขนมาอกครง

จนทำใหลงไดรบคดเลอกเปนเกษตรกรดเดน

และไดเหรยญคลงปญญาของจงหวดราชบรอกดวย

ซงเปนผลงานทไดมาจากความตงใจของลงบญ

ในบนปลายชวตของลงบญทมงทำบญ

ทำทาน เผยแพรความรตางๆ ใหบคคลทวไป

และตองการใหลกหลานรกหวงแหนแผนดน ให

เหนถงคณคาการพอเพยง การเกษตรตามแนว

ของพอหลวงทำใหไมยากจน อยามวหลงตาม

กระแสสงคมทฟงเฟอซงไมใชวถชวตของคนไทย

รวมทงสนบสนนใหมการศกษา เพราะการศกษา

จะชวยใหคนคดด ทำด และกลบมาพฒนาบาน

เกดของตนเอง ซงทงหมดนเปนความตองการ

ของลงบญ ชายวย ๘๑ ป ผซ ง เปนบคคล

ตนแบบ “ลำคาภมปญญาไทย” ของโรงเรยน

วดหนองกบและของแผนดนไทย

หาปลาและจบปลาในรองสวนและเกบผกจาก

รองสวน รวมทงการงมหอยขมหอยกาบ เพอนำมา

ประกอบอาหารทมรสชาตอรอยมากเพราะเปน

ของทสดและปลอดสารพษ แตวาลงบญนนไมฆา

สตวนานแลวพวกเราจงจดการกนเอง อาหารเยน

ของวนแรกนนพวกเราจงมอาหารทเปนโปรตน

สดๆ ไดกนเตมอม ในกลางคนของวนแรกพวกเรา

ไดนงลอมวงคยกนเพอทบทวนเกยวกบความร

ตางๆ ทพวกเราไดรบมาจากตอนกลางวน พรอมทง

ชวยกนคดวางแผนการเรยนรเรองตางๆ ในวน

ตอๆ ไป พวกเราเหนวาลงบญคงจะเหนอยมาก

พวกเรากเลยขอใหลงบญไปพกผอนกอน

ถงแมลงวาลงบญจะจบการศกษาแคชน

ป.๔ เพราะฐานะทางบานยากจน แตปจจบนลง

บญมประสบการณมากมายทงจากการลงมอ

ปฏบตจรงและจากการไดไปรวมศกษาดงานตาม

สถานทสำคญทางการเกษตรตางๆ แลวนำมา

ประยกตใช ลองผดลองถกดวยความมงมน ขยน

มานะ อดทน ลงไดเลาวา วนหนงลงรสกทอแท

ใจมากแตบงเอญลงไดดรายการทวรายการหนง

เกยวกบเรองการเกษตรตามแนวทฤษฏของ

ในหลวง ทำใหลงบญเกดแรงใจและแรงศรทธา

และได เกดแนวความคดในการทำงานข น

ประกอบกบล ง ไดม โอกาสได เข า เย ยมชม

๓๔ ๓๕

กาญจนบร เขต ๔

ผใหญบานนกพฒนา มจตอาสา ชวยการศกษา

อยางเปยมลน ทานคอ ผใหญสวทย เหมอนเขยว

ผใหญบานหม ๓ แหงบานหนองหวา ซงเปน

ผดแลความเปนอยของลกบาน ตลอดจนนกเรยน

โรงเรยนบานหนองหวากเปนเขตการปกครอง

ของทาน ทานกดแลเอาใจใสนกเรยนเปนอยางด

“เพราะทกคนในโรงเรยนเปรยบเสมอนลกหลาน

ทตองดแล ทกสงทกอยางททำใหโรงเรยนทำดวยใจ

เงนทองไมตองพดถง ขอใหลกหลาน เดกๆ มทเรยน

มอาหารกนอมทอง แคนกสขใจแลว”

หลายครงหลายคราวทเหนหนาทานผใหญ

เขามาดแลโรงเรยนแหงน บางกเขามาเยยมเยยน

นกเรยน บางกเขามาหารอกบทาน ผอ.โรงเรยน

ถงการพฒนาโรงเรยน ไมวาจะเปนดานอาคาร

สถานท ทานกนำดนมาถมพนสนาม และขบรถ

เกลยดนดวยตนเองจนพนสนามเรยบนกเรยนใช

สนามเลนกฬาไดอยางมความสข

ไมเพยงแคนน กจกรรมนกเรยน/งาน

โรงเรยนทงใหญและเลกกไมเคยขาด ชวยทง

แรงกาย แรงใจและทนทรพย นอกจากนนทาน

ยงเปนนกอนรกษทรพยากรธรรมชาตตวยงทคอย

เอาใจใสทดนทรกราง พนปาทหายไป หรอการ

ปลกปาทดแทน สำหรบตนกลากไดความรวมมอ

จาก อบต.ชองดาน และเกษตรอำเภอบอพลอย

ทสนบสนนพนธไมใหเดกๆ และชมชนไดมาปลก

รวมกน ชวยใหฝนฟาตกตองตามฤดกาล ชาวนา

เรอง

พงพศ ศรคำอาย

โรงเรยน

บานหนองหวา

ต.ชองดาน อ.บอพลอย

จ.กาญจนบร

ผ ใหญเทวดา

๓๔ ๓๕

หลายครงทโรงเรยนมงานตองการการ

ระดมทน เชนงานกฬากลมโรงเรยนชองดาน

ซงม ๖ โรงเรยนดวยกนทเขาแขงขน ๑ ในนน

กคอโรงเรยนบานหนองหวา การแขงขนกฬากลม

มกนเปนประจำทกป โดยโรงเรยนในกลมตอง

สลบสบเปลยนกนเปนเจาภาพ งานกฬาเปนงาน

ทชาวบานเอาจรงเอาจง ผปกครอง/ชมชนให

ความรวมมอกบโรงเรยนเปนอยางด ทกคนตาง

ชวยกนระดมทนจากทตางๆ มาซอชดกฬาให

นกกฬาของโรงเรยนไดใสอยางสมเกยรต บางคน

กชวยดานแรงกายเอารถมารบนกกฬา ชวยเปน

โคชชวยในกฬาทตนถนด หรอบางกทำอาหารมา

เลยงนกเรยน ไดจากหมบานซงเปนเขตบรการ

ของโรงเรยน คอ หม ๓ บานหนองหวา หม ๘

บานหนองบว และหม ๑๕ บานหวยครอ

นาทงและเปนทประทบใจเปนอยางยง

เทาทเคยเหนมา ในชวตการรบราชการ เพงมา

เหนทน เหนแลวใชไหมคะวาชมชนกสามารถ

เขามามสวนรวมในการชวยเหลอโรงเรยนในการ

จดการศกษา พฒนาการศกษาบตรหลานของ

ทานไดจรง?

ในส วนของกองทนหม บ านน น ท ว า

มปญหา กองทนหมบานหนองหวากมปญหาเชนกน

มากบางนอยบาง ในสวนทดกคอประธานกองทน

หมบานมกจะนำเงนกองทนมาสนบสนนกจกรรม

การศกษาของโรงเรยนอยเสมอ ไมวาจะเปนดาน

เงนทนหรอนำสมาชกกองทนมาชวยกจการดาน

การศกษาของโรงเรยนอยางไมขาด

ทงหมดทงมวลน กไดรบการอนเคราะห

จากทานผใหญเทวดาของเราชาวหนองหวา

ตวจรง ตดดน อยกนกบชมชน เปนคนมจต

อาสา เสยสละ อทศตนเพอการศกษาอยาง

แทจรง ทานเปนเทวดาบนดนทลงมาชวยเหลอ

เปนทพงพงของเดกนอยตาดำๆ คณงามความด

ของทานจะอยในใจของพวกเราชาวหนองหวา

ตลอดไป...

ไดผลผลตตามทตองการ มกนมใช อยอยางพอเพยง

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทพระบาท

สมเดจพระเจาอยหวทรงใหแนวทางไว

ปจจบน ทานไดมแนวคดใหม โดยการนำ

ชาวบานมาชวยกนสาธตทำแปลงนาปลกขาว

ใชทดนบรเวณขางหลงโรงเรยนประมาณเกอบ ๑ ไร

เหนจะได ใหนกเรยนโรงเรยนบานหนองหวาได

ศกษาเรยนรเพราะเปนสงทอยใกลตวนกเรยน

เปนอาชพหลกของผปกครองนกเรยนทน ตอนน

(เดอนมกราคม) กจะเกบเกยวผลผลต เกยวขาว

นำขาวไปเขาโรงส เสรจแลวขาวกเปนอาหารของ

นกเรยนในโครงการอาหารกลางวน โดยโรงเรยน

จะใชงบประมาณอาหารกลางวนทไดรบจาก

อบต.ชองดาน มาชวยจายในเรองของการสขาว

(จากโรงสบางเลกนอย) เดกๆ ภมใจนะทตนเอง

ไดรบประทานขาวในแปลงนาพนน

พวกเขาตองตระหนกและเหนคณคาของ

ความเหนอยยากทจะไดขาวมาแตละเมลด

จากชาวนา คอภมปญญาของพวกเขานนเอง

ฉะนนขาวกลางวนของเดกๆ ทจะไดรบประทาน

กนราวๆ ตนเดอนกมภาพนธน ดฉนและคณะคร

ในโรงเรยนจะไดเหนเดกๆ รบประทานขาวอยาง

รคณคาจรงๆ

๓๖ ๓๗

สจจะอธษฐานเรอง

ปวณา วหค

โรงเรยน

วดเขารกษ

ต.ดอนแสลบ

อ.หวยกระเจา

จ.กาญจนบร

กาญจนบร เขต ๒

ทามกลางการเปลยนแปลงท รวดเรว

ไดเปลยนแปลงวถชวตความเปนอยของผคนจาก

สงคมทมความสงบรมเยน เอ อ เฟอ เผ อแผ

มความเมตตากรณาตอผอน ถอยทถอยอาศยกน

กลบกลายเปนสงคมทเอารดเอาเปรยบเหนแกตว

ยดถอประโยชนตนเองเปนสำคญ

ครจงเปนบคคลทมหนาทขดเกลาอบรม

สงสอนฝกฝนใหนกเรยนเปนคนดมคณธรรม

เพราะการดำรงชวตในสงคมปจจบนจำเปนตอง

สรางภมคมกนใหอยางแนนหนา เพอจะสามารถ

ปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทหลากหลายไดด

๓๖ ๓๗

ท งน เพ อใหนก เรยนมคณลกษณะอน

พงประสงค บรรลตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ ทางโรงเรยนไดจด

กจกรรม “ทำบญตกบาตรตงสจจะความดป ๕๓”

ขนมาในวนเปดเรยนวนแรกของวนขนปใหม

กอนวนสงทายปเกาตอนรบปใหม ครผรบผดชอบ

โครงการโรงเรยนวถพทธ ดำเนนงานประชมคณะ

ทำงานเพอวางแผนการจดกจกรรม ขออนมต

ความเหนชอบจากผบรหารโรงเรยน ออกคำสง

มอบหมายงาน ชแจงงานใหผรบผดชอบทราบ

และถอปฏบตในสวนทเกยวของ ครประจำชนจง

ตองกระจางชดในการหาวธการถายทอด โดยยดหลก

กลยาณมตรเปนแนวทางในการพฒนา ตองตระหนก

อยเสมอวา “ครจะตองมความร ความเขาใจทแท

จรงกอนจงนำไปสอนศษย” ดงนนครจงเรมศกษา

คนควาหาความร ทเกยวของกบการตงสจจะอธษฐาน

อยางจรงจง และขอนำเสนอขอความร เพอให

เขาใจไดตรงกน ดงน

การอธษฐานเปนการตงใจมงผลอยางใด

อยางหนง ตงจตปรารถนา ตงจตขอรองตอสงทตน

ถอวาศกดสทธ เพอผลอยางใดอยางหนง การอธษฐาน

ถาเปรยบเทยบ กเหมอนหางเสอเรอทจะคดทาย

นาวาชวตใหไปสจดหมายปลายทางอยางปลอดภย

และรวดเรว

ถาปราศจากการอธษฐานเสยแลว ชวตก

เหมอนเรอทขาดหางเสอ ไมมจดหมายปลายทาง

ทชดเจน ไดแตลอยตามนำ ดงนนการอธษฐาน

เพอใหมสงดๆ เกดขนในชวต เพอเกอหนนในการ

สรางบารม สรางความดใหยงๆ ขนไป คนทม

สจจะ คอคนททำอะไรทำทมสดตว จะทำงานชนใด

กทมทำใหดทสด ดงทพระสมมาสมพทธเจา

ทำความเพยรเพอตรสร กมสจจะอธษฐานทำนอง

น เมอพระองคประทบนงโคนตนโพธ แลวทรงตง

สจจะอธษฐานวา แมเลอดเนอในรางกายจะ

เหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตามท

หากยงไมบรรลสมมาสมโพธญาณแลว เราจะไม

ยอมลกขนเปนอนขาด ในทสดกไดบรรลสมมา

สมโพธญาณ ณ ทนนในวนนน

เมอครไดความร ความเขาใจในแนวทาง

แลว จงใหนกเรยนแตละคนเขยนสจจะอธษฐาน

โรงเรยนประชาสมพนธเชญชวนผปกครองรวม

ทำบญตกบาตรขาวสารอาหารแหง และทอด

ผาปาสจจะอธษฐานของบตรหลานตนเอง

เมอถงวนเปดเรยนวนแรกของปใหม

นกเรยนพรอมดวยผปกครองรวมกนทำบญ

ตกบาตรขาวสารอาหารแหง บรเวณดานหนา

อาคารเรยนอยางเนองแนน ดวยจตใจอนเปน

กศล ทจะปฏบตตนเปนพทธศาสนกชนทด

เพอผลจะบงเกด ดงน ๑.) ไดธำรงสงเสรมและ

สบทอดพระพทธศาสนา ๒.) ไดสงเสรมและ

บำรงพระภกษสามเณร ผทรงศล ทรงธรรม

๓.) ไดสงเสรมคณความดของผปฏบต ทงผ

ตกบาตรและพระภกษสามเณรผรบบณฑบาต

เพอใหการตงสจจะอธษฐาน เปนการ

ปฏบตจรงของนกเรยน ทางโรงเรยนจงลด

บทบาทของครลง ใหเลกเปนพระเอกนางเอกท

๓๘ ๓๙

ตองออกมาแสดงเอง ใหโอกาสนกเรยนแสดง

คร เปนแคผกำกบทอยหลงฉาก ทกขนตอน

นกเรยนปฏบตกนเอง

พธกรนำโดยนกเรยนมธยมศกษากจกรรม

ตามลำดบ ประธานนกเรยนจดธปเทยนบชาพระ

กลาวคำอาราธนาศล นกเรยนสวดมนต พระสงฆ

สวดใหพร นกเรยนนำสจจะอธษฐานของตน

ออกมาอานตอหนาพระภกษสงฆ นกเรยนนำไป

ถวายพระสงฆ พระสงฆใหพร เปนอนเสรจพธ

ถ ง แม ก จ ก ร รมน ด ค อ นข า ง จ ะ เ ป น

นามธรรม แตกเปนการตงเปาหมายททาทาย

ทสามารถนำมาประยกตใชไดด เพราะการตงเปา

หมายตอสาธารณะ ถอเปนกลไกทางจตวทยาท

ทำใหมนษยยดมนไวกบเปาหมายทไดประกาศไว

กบผอน ดกวาเปาหมายทตงไวในใจแตเพยง

คนเดยว

สรปผลจากการจดกจกรรมไดวาผปกครอง

สวนใหญใหความรวมมอดวยด นกเรยนเกด

ความงามในจตใจทจะกระทำความด โรงเรยนได

พฒนานกเรยนใหมคณธรรม จรยธรรม ครได

ตดตามดแลพฤตกรรมอนดงามใหเกดตดตว

นกเรยน วดไดเขามามสวนรวม

หากครทกคนใหความสำคญในการปลก

ฝงคณธรรมความดงามใหนกเรยน เมอเขาออก

ไปสสงคมภายนอก ความพรอมทางจตใจทจะ

นอมนำคณธรรมไปปรบพฤตกรรมของตนใหเปน

พฤตกรรมทพงประสงค เชอวานกเรยนจะเตบโต

เปนเยาวชนทดมคณธรรมนำชวตไดอยางแนนอน

ถาปราศจากการอธษฐานเสยแลว ชวตกเหมอน

เรอทขาดหางเสอ ไมมจดหมายปลายทางท

ชดเจน ไดแตลอยตามนำ

๓๘ ๓๙

เคยตงคำถามวาวนหยดเสาร อาทตย

นกเรยนจะไปไหนกนบาง คำตอบทไดรบยงกอง

อยในหปแลวปเลาคอ ไปหางสรรพสนคา ไปรานเกม

ไปเรยนพเศษ มบางประปรายทพอแมพาไปเยยม

ปยาตายาย สวนไปวดไมมใครกลาวถง ดงนน

การทฉนไดรบคำสงใหนำนกเรยนชนประถม

ศกษาปท ๕ จำนวน ๒๐๐ คน ไปเขาคายพทธบตร

ทวดพฒนาราม เปนเวลา ๒ คน ๓ วน จงทำให

ฉนเกดความอดอดใจไมนอย เพราะนกเรยนชน

ดงกลาว เปนชนทซกซนมากกวาทกๆ ป คงไม

ตางจากการนำลงฝงใหญไปขงรวมกนไวในกรง

อยางแนนอน

ฉนตนแตเชา ขบรถไปดวยอาการงวเงย

เพราะนอนไมคอยหลบ เหนครหลายคนยนรบ

นกเรยนอยทหนาประตศาลาทพกดวยอาการ

เพยงกาวยาง…

สทางธรรม

เดยวกน เมอสงนกเรยนหญงเขาหอนอนซงอย

ชนลางเสรจแลวจงเดนไปชนบน ซงเปนทงทพก

นกเรยนชายและทปฏบตธรรมดวย ภาพเบองหนา

ฉนเหนพระอาจารยทองสข อยบนเวทรปรางทวม

ใบหนายมแยมแจมใส กลาวตอนรบนกเรยนท

กำลงทยอยเขาไปนงบนอาสนะ ดวยนำเสยงท

นมนวล นาฟง นกเรยนนงกนเปนแถวตามกลมท

พระอาจารยจดไวใหอยางสำรวม แลวทานได

ชแจงขอตกลงซงทานเรยกวากฎของการอยรวมกน

การเอออาทรซงกนและกน ตลอดจนกจกรรมทจะ

ตองปฏบตในแตละวนจนกระทงสนสดการเขาคาย

พระอาจารยทองสข เปนพระททนสมย มเทคนค

ในการถายทอดความรทยอดเยยม รถงความ

สนใจของนกเรยนเปนอยางด ดงนน กจกรรมจง

ดำเนนไปดวยความกระชบไมนาเบอหนายอยางท

สราษฎรธาน เขต ๑

เรอง

ปญจศร บวเพชร

โรงเรยน

อนบาลสราษฎรธาน

บานยางงาม

ต.มะขามเตย

อ.เมอง จ.สราษฎรธาน

๔๐ ๔๑

เราเคยคดกน นกเรยนสนกสนานแตกไมลมทจะ

สำรวมตน ครทกคนยมใหกนดวยความโลงอก

พอถงตอนเยนหลงจากอาบนำ ทกคนตอง

เปลยนเสอผาเปนชดขาวททางวดจดไวให แลวขนไป

ปฏบตธรรมตอ นกเรยนทกคนตองรบศล ๘

จงไมสามารถรบประทานอาหารมอเยนได แมจะหว

เพราะไดดมแตนำปานะ นกเรยนกไมปรปากบน

น งสมาธดวยอาการสำรวม มพระอาจารย

ผลดเปลยนกนมาใหความรแกนกเรยนจนกระทง

สามทมจงเขานอน

ต ส ส ญญาณ เพล งน ดหมายด ง ข น

นกเรยนทกคนตางกระวกระวาดลกขนทำภารกจ

สวนตว แลวรบขนไปยงทปฏบตธรรมดวยความ

มงมน รางทนงขาวหมขาวบนอาสนะสนำเงนเขม

๒๐๐ คน กำลงทำสมาธดวยเพลง “ลมหายใจเขา

ลมหายใจออก ดงดอกไมบาน” ความพรอมเพรยง

ดสวยงามและสงบเยนอยางบอกไมถกเหมอนทง

ดอกไมสขาวทกำลงคลกลบบานเพอรอรบแสง

อาทตยในยามเชา หลงจากนนทานอาจารยไดนำ

นกเรยนทงหมดเดนจงกรมรอบบรเวณวด เทา

เลกๆ เปลอยเปลา คอยๆ เหยยบยางบนพน

ตามกนเปนทวแถวดวยอาการสงบ ฉนแทบไม

เชอสายตาเลยวา นคอลกศษยทแสนซนของฉน

กจกรรมในตอนกลางวนเปนการศกษา

ธรรมตามฐานตางๆ ททางวดจดไวให รวม ๓ ฐาน

ไดแก ฐานฟงธรรมใตตนชมพทรมครม ลมพด

เยนสบาย ฐานโรงธรรม เพอปฏบตการนงสมาธ

ฐานโบสถ เปนฐานทใหความรเกยวกบธรรมะกบ

ชวตประจำวน แมจะไดความรฐานละเลกละนอย

กทำใหนกเรยนสนใจเพราะไมตองนงอยทเดยว

เกดการเคลอนไหวอยตลอดเวลา ไมเบอหนาย

เวลาจงผานไปอยางรวดเรว เยนนนกเรยนรบอาบนำ

เปลยนเสอผา เพราะวนนพอแมจะมาเยยมและ

รวมทำกจกรรมกบลกๆ ดวย

ยงไมทนหกโมง พอแมรบมาทวดดวย

ความคดถงลก พระอาจารยจดทใหนงดานหลง

ศาลา เวลาสองทม ทานฉายภาพยนตรเรองการ

กำเนดกมารใหนกเรยนด เพอใหทราบวา แมไดรบ

ความเจบปวดเพยงใด และเวลาสำคญกมาถง

พระอาจารยใหพอแมเดนมาหาลก ใหลกกราบ

ขอโทษในสงท เคยลวงเกน พอแมลกกอดกน

นำตาแหงความรกไหลรนอาบแกม ไฟทกดวงบน

ศาลาปดหมด เหลอเพยงแสงเทยน ๒๐๐ เลมท

ยงสองแสงวอมแวมอย เพลงบรรเลงทคลอเสยง

สะอนทำใหทกคนยากทจะลม นกเรยนทพอแม

ไมมากไดอาศยอกครเปนทซบนำตากนอยางทวถง

กจกรรมคนนสนสดเกอบสทม นกเรยน

ทกคนเขานอนกนเงยบกรบ แตฉนยงนอนไมหลบ

ลกขนกราบพระประธานองคใหญทหนาหอนอน

เดนดนกเรยนทนอนเรยงกนเปนแถว อกไมกชวโมง

นกเรยนกจะตองตนขนเพอทำวตร ปฏบตธรรม

ในฐานะของพทธบตรเชนวนกอนๆ อยางเตมอก

เตมใจ ฉนดเขาผดมานานเหลอเกน เหนแต

ความซกซนของเขาเพยงดานเดยว นนเปนเพราะ

ฉนยงไมไดนำเขาเขามาสทางสงบตางหาก นแคเพยง

กาวยางสทางธรรมเทานน เขายงปฏบตตนไดด

เพยงน ถาใหโอกาสเขาบอยๆ ละ

เสนทางธรรมจะทอดมาสทกคนเสมอ

เพยงแตทานพรอมทจะกาวเดนหรอยงเทานน

๔๐ ๔๑

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปน

พระมหากษตรยททรงทำงานหนกในทกๆ ดาน

เพอพฒนาประเทศ และเพอทกลมหายใจเขาออก

ของพสกนกรใหมความอยด กนด นอกจาก

พระราชกรณยกจทางดานการพฒนาประเทศแลว

การอาน การคนควาจากหนงสอกเปนอกเรองหนง

ททรงปฏบตภารกจสบเนองมาโดยลำดบ ทรงม

พระบรมราโชวาทแนะนำแนวทางและใหมมมอง

เกยวกบการอานหนงสอไวมากมาย ดงเชน

“...หนงสอเปนการสะสมความร และทกสงทก

อยางทมนษยไดสรางขนมา ทำมา คดมา ตงแต

โบราณกาลจนถงทกวนน หนงสอจงเปนสงสำคญ

คลายๆ ธนาคารความรและเปนออมสน...” ทรงช

ใหเหนวา หนงสอเปนสงททำใหมนษยกาวหนา

ฉะนนถาผใดไมชอบอานหนงสอคงตองรบอาน

เสยตงแตบดน เพราะหนงสอเปรยบเสมอน

ธนาคารความร และออมสนทมแตดอกเบย

งอกเงย จากการทพระองคทรงเปนแบบอยางทด

ยงในเรองของการอาน การคนควาจากหนงสอน

ไดทรงถายทอดมายงพระราชธดาในพระองค คอ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ซงพสกนกรจะเหนเปนสงทคนตากบพระราชกรณยกจ

ของพระองคททรงปฏบตจนเปนสวนหนงของ

พระองค คอ ภาพททรงอานหนงสอหรอทรง

จดบนทกสงตางๆ ททรงพบเหนเปนประจำ และเมอป

พ.ศ. ๒๕๑๐ พระองคไดทรงพระราชนพนธเกยวกบ

หนงสอไววา

วรรณกรรมพทธศาสนา

“หนงสอนมมากมายหลายชนด

นำดวงจตเรงรนชนสดใส

ใหความรสำเรงบนเทงใจ

ฉนจงใฝใจสมานอานทกวน

มวชาหลายอยางตางจำพวก

ลวนสะดวกคนไดใหสขสนต

วชาการสรรมาสารพน

ชวชวนฉนอานไดไมเบอเลย”

จากประสบการณในการปฏบตหนาท

ผอำนวยการสถานศกษา พรอมทงทำหนาท

ครพเลยงพระสอนศลธรรมในโรงเรยน พบวา

ตามคมอพระสอนศลธรรมทกรมการศาสนา

กระทรวงวฒนธรรม ไดกำหนดใหครพระสอน

นกเรยนนน หนงสอไมเพยงพอตอการเพมพน

ความร และสรางเสรมนสยรกการอานใหแก

นกเรยน จงจำเปนอยางยงทจะตองเพมปรมาณ

หนงสอใหมจำนวนมากพอ เพอนกเรยนจะเลอก

อานไดตามความตองการ แตในสภาพความเปนจรง

โรงเรยนยงขาดงบประมาณทจะจดซอหนงสอเพอ

สงเสรมการอานสำหรบนกเรยน

พระอธการวนชย สขกาโม เจาอาวาสวด

วมลมรรคาราม พระเพชร ชาต.ว.โร พระสอน

ศลธรรมในสถานศกษา และนายปรชา ทตยาภรณ

ผอำนวยการโรงเรยนวดวมลมรรคาราม จงได

รวมกนดำเนนการตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ของสมเดจพระบรมบพตร พระราชสมภารเจา

เรอง

ปรชา ทตยาภรณ

โรงเรยน

วดวมลมรรคาราม

ต.บอกระดาน

อ.ปากทอ จ.ราชบร

ราชบร เขต ๑

๔๒ ๔๓

๔๒ ๔๓

ดวยการผลตหนงสอสงเสรมการอานวรรณกรรม

พทธศาสนาขน (ไมตองเสยงบประมาณในการ

จดซอ) ซงในความเปนชาวพทธ ในความเปนคนไทย

อาจกลาวไดวาคงไมมใครทจะไมรเรองราวอน

เกยวเนองกบวรรณกรรมพทธศาสนา ซงมการ

บอกเลาสบตอกนมานบเปนพนๆ ป

ก า ร ผ ล ต ห น ง ส อ ส ง เ ส ร ม ก า ร อ า น

วรรณกรรมพทธศาสนา ไดรวบรวมขอมลจาก

บนทกวรรณกรรมทางพทธศาสนา และศกษา

คนควาจากงานวจยทมผจดทำไวแลวนำมา

พฒนา ปรบปรง ตอยอด ใหมความเหมาะสม

กบนกเรยน โดยเรยบเรยงในรปแบบบนเทงคดท

ใหทงความสนก แฝงไปดวยแงคด คตสอนใจ

อกทงมคณคาดวยคำสอนทางพทธศาสนา โดยม

วตถประสงคเนนไปในทางซอม/เสรมใหนกเรยน

เกดทกษะในการอาน มนสยรกการอานยงขน

เกดการรบร เกดความเขาใจในวรรณกรรม

พทธศาสนาอยางลกซ ง เกดความรสกรวม

ราวกบวาเหตการณทงหมดนนเพงจะเกดขน

สงผลใหความรสกทนกเรยนมตอพทธศาสนามใช

เปนเพยงความเชอทนกเรยนยดถอสบตอกนมา

เทานน แตยงกอใหเกดศรทธาอยางมเหตผล

และกอใหเกดความรสกเปนสขอยางทไมเคย

ปรากฏมากอน ทงน เพราะวรรณกรรมพทธ

ศาสนาเปนวรรณกรรมทสอดแทรกคตเตอนใจอง

ไปในทางธรรมะทเมอนกเรยนไดอานและรจกนำ

มาพเคราะหพจารณาเรองราวอยางสมเหตสมผล

กสามารถนำมาปรบใชกบชวตประจำวนไดอยาง

ดทเดยว เปนการสรางโอกาสใหกบเดกและเยาวชน

ไทยยคใหมใหเปนเดกทมจดแขงจากความดงาม

ของศาสนา แกรงดวยศล สมาธ และปญญา แต

มศกยภาพและมสมรรถนะททนสมย บนฐานใหม

ทสามารถแขงขนอยบนเวทโลกไดอยางสงางาม

บนความยงยนของศาสนาทเปนวถชวตของคนไทย

หน งสอส ง เสรมการอ านวรรณกรรม

พทธศาสนาทโรงเรยนวดวมลมรรคารามผลตขน

มทงหมด ๓ เลม คอ นทานชาดก ฉบบการตน

จำนวน ๒๕ เรอง นทานชาดก ฉบบรอยแกว

จำนวน ๒๕ เรอง และพทธประวต ฉบบมภาพ

ประกอบ จำนวน ๒๕ ตอน ซงอาจกลาวไดวา

หนงสอสงเสรมการอานวรรณกรรมพทธศาสนา

ทง ๓ เลมน มใชหนงสอสำหรบนกเรยนเทานน

แตเปนหนงสอของพทธศาสนกชนทกคน และ

พรอมทจะสบทอดเรองราวเพอเผยแผตอไป

๔๔ ๔๕

“กรง กรง” เสยงกรงชวโมงเกอบสดทาย

ของวนศกรสดสปดาหดงขน รายการโทรทศน

จบลงบอกเวลาวาหมดชวโมงแลว นกเรยน

ตนทางและปลายทางของโรงเรยนวงไกลกงวล

จะเปลยนชองโทรทศนมารอรายการของชวโมง

สดทาย คอ รายการวฒนธรรม ประเพณไทย

นกเรยนทกคนจะกระตอรอรนกบการเรยนชวโมง

สดทายของสปดาหอยางมาก เนองมาจากเหตผล

หลายประการดวยกน ไดแก พอเรยนชวโมงน

สองทางไกล

ธ นำแสงธรรม

แลวจะไดหยดเรยนในวนเสาร-อาทตย และ

รายการน เปนรายการทหลากหลายนาสนใจ

เพราะนก เ ร ยนทกคนจะไดฝ กปฏบต ตาม

วฒนธรรมประเพณไทยจากคณครทเปลยนแปลง

ไปในแตละชนของทกสปดาห นอกจากนนยง

ไดสวดมนต นงสมาธ บางสปดาหกมพระจรงมา

เทศน เชน พระมหาสมปองทนกเรยนตงใจฟงไม

ลกหนไปไหนเลยทงเดกเลกเดกโต คณครทกคน

จะจดจำบรรยากาศไดทนกเรยนของตนทงฟง

เรอง

อารยา ชอองชญ

สพป.ประจวบครขนธ

เขต ๒ ถ.เพชรเกษม

อ.หวหน

จ.ประจวบครขนธ

ประจวบครขนธ เขต ๒

๔๔ ๔๕

ทงหวเราะและมการขอถายรปขอลายเซนของ

พระมหาสมปองอกตางหาก โดยดฉนเองกขอ

เหมอนกบนกเรยนทกคนเชนกน

การเรยนการสอนทางไกลผานดาวเทยม

นบไดวามบทบาทสำคญในการพฒนาคณภาพ

การจดการศกษา ถาครผสอน นกเรยน และ

ผบรหารรวมมอกนและมความตระหนกในความ

สำคญอยางจรงจง สามารถชวยโรงเรยนท

ขาดแคลนคร ขาดแคลนสอการเรยนการสอน

นบเปนพระมหากรณาธคณเปนลนพนทพระบาท

สมเดจพระเจาอยหวของชาวไทยทรงพระราชทาน

การศกษานแดปวงชนชาวไทยทกคน ทานทรงม

พระเมตตาใหโอกาสทงเดกในชนบทของโรงเรยน

วงไกลกงวลเองและโรงเรยนปลายทาง นอยคนนก

จะทราบวาโรงเรยนนรบเดกนกเรยนโดยการ

จบฉลากอยางเดยวไมมการสอบเขา ไมเสยคา

ใชจายในการเรยนแมแตบาทเดยว นกเรยนทกคน

จะระลกถงพระคณของพระองคทานและจะถก

ธ ทรงเปน ผกอ กำเนด ลำเลศ โรงเรยน ทงหลาย

ธ ทรงรก เมตตา มคลาย ใหลก ภมใจ ภกด

ธ ทรงเปน ผให ชว ศกดศร ชาววง ไกลกงวล

ธ ทรงสง สอนเรา เหลาศษย เนองนตย ตลอดกาล กอนเกา

ธ ทรงเปน พอเรา เผาไทย ตรกไว ครของ แผนดน

ปลกฝงใหมความรก ความภาคภมใจในการเปน

เดกนกเรยนในโรงเรยนของทานตามพระบรม

ราโชวาท “ถามคนถามวามาจากไหน จงบอกเขา

เถดวา มาจากโรงเรยนบานนอกทชอวงไกล

กงวล”

ครทกคนในโรงเรยนทงครสงกดโรงเรยน

วงไกลกงวล ครชวยราชการ ตางตระหนกใน

ความสำคญนเปนอนมาก ดงจะเหนไดจากการ

ปฏบตตามรอยพอ สอนใหนกเรยนเปนคนด

มนำใจมมารยาทงดงาม จนนกเรยนของโรงเรยน

วงไกลกงวลในปนไดรบรางวลยงใหญในวนเดก

แหงชาต คอ “รางวลเยาวชนดเดนแหงชาต”

จากนายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร

และไดรบรางวลเหรยญทองการแขงขนมารยาทไทย

ระดบภาค ๒ ป ตดตอกน สรางความภาคภมใจ

ใหกบลกๆ ชาววงไกลกงวลทกคนทมความ

สามารถไมแพโรงเรยนอนๆ

๔๖ ๔๗

บานหลงท...สอง

“บาน คอวมานของเรา ยามพบความเศรา

รบกลบบานเรา จะเปรมปรดา เพราะบานมรก

มนำใจอภยกรณา คอยเราอยทกเวลาในชายคา

เขตบ านของ เ รา ” ส วนหน ง ของบท เพลง

“บานของเรา” ขบรองโดย สวล ผกาพนธ

จากสวนหนงของบทเพลงดงกลาวขางตน

คงเหนไดวา “บาน” นอกเหนอจากความเปนท

อยอาศย ใหความปลอดภย อนเปนหนงในสของ

ปจจยการดำรงชวตของคนเราแลว บานยงเปน

สถานทใหความรก ความอบอน ใชผอนคลาย

ความเหนอยลาจากการทำงาน และเปนทททำให

รสกสบายกาย และใจ แกผอยอาศยในบาน

เรอง

อรวรรณ ดำรงรตน

โรงเรยน

วดแกนจนทน

ต.บางพรม อ.บางคนท

จ.สมทรสงคราม

สมทรสงคราม

๔๖ ๔๗

ในชวตของคนเราต งแตแรกเกดนน

จะมไดอาศยอยในบานแตโดยลำพง หากแตจะม

ญาต พนอง ทอาศยอยรวมกน พงพาและม

กจกรรมรวมกน บานจงเปนสงสำคญในชวตของ

คนเราตงแตแรกเกด และเมอชวตเตบโตขน

ยอมตองมการใชชวตรวมกบผอนทมใชอยบาน

เดยวกน ชวตจงจำเปนตองมการพฒนาทางดาน

รางกาย จตใจ และปญญา เพอใหสามารถ

ดำเนนชวตรวมอยกบผอนไดอยางมความสข

“การศกษา” นบวาเปนเครองมอสำคญ

ของการพฒนาคนทงทางดานรางกาย จตใจ

และปญญา โดยม “โรงเรยน” เปนสถานทหนง

ทใหการศกษา ผทเขารบการศกษาในโรงเรยน

ถกเรยกวา “นกเรยน” ผทำหนาทบรหารจดการ

โรงเรยน เรยกวา “ผอำนวยการ” และผมหนาท

ใหการฝกอบรม สงสอน นกเรยนในโรงเรยน

เรยกวา “คร” ปจจบนเราจะเรมเขาศกษาใน

โรงเรยนตงแตอายประมาณ ๓ ขวบ ขนไป

และศกษาในหลกสตรตามทโรงเรยนจดอยาง

ตอเนอง ชวตสวนใหญในวยเรยนของคนเราจง

อาศยอยภายในโรงเรยนเปนเวลานาน รองจาก

การอยอาศยทบาน โรงเรยนจงจดไดวาเปน

“บานหลงท ๒”

“วดแกนจนทน” (จนทรเอยงทบทมราษฎร

บำรง) เปนชอของโรงเรยนโรงเรยนหนงทมทตง

อยท ตำบลบางพรม อำเภอบางคนท จงหวด

สมทรสงคราม มผอำนวยการชอ นางสาวอรพน

ภญโญภาวศทธ รวมกบคณะคร จำนวน ๘ คน

ใหการศกษากบนกเรยนตงแตระดบอนบาล

ถงระดบชนประถมศกษาปท ๖

ดวยวสยทศนและความเขาใจในการ

พฒนาผ เรยนตามหลกพทธธรรม ท เรยกวา

หลกไตรสกขา คอการพฒนาผเรยนอยางบรณาการ

ใน ๓ ดาน ไดแก ศล (การพฒนาดานกาย)

สมาธ (การพฒนาดานจตใจ) และปญญา (การพฒนา

ดานความร ) ประกอบกบการมความมงมน

เพยรพยายาม ทจะทำประโยชนสวนรวมใหเกดขน

ของผอำนวยการ อรพน ภญโญภาวศทธ และ

การแวดลอมดวยปจจยทเกอหนนจากครทกคนท

มความเหน และเขาใจชดเจนตรงกนในแนวทาง

การพฒนาผเรยนตามหลกไตรสกขา ผอำนวยการ

อรพน ภญโญภาวศทธ จงนำโรงเรยนวดแกนจนทน

(จนทรเอยงทบทมราษฎรบำรง) เขาสการดำเนนงาน

ตามแนวทางโรงเรยนวถพทธ ดวยการพฒนา

โรงเรยนในกจกรรม ๕ ดาน ไดแก ดานกายภาพ

สงแวดลอม ทเนนความสะอาด ความสงบ และ

๔๘ ๔๙

ความสวาง ดานการจดหลกสตรและการเรยน

การสอน ทเนนการบรณาการการเรยนการสอน

ตามหลกไตรสกขา การคดอยางลกซงแยบคาย

แบบโยนโสมนสการ ดานกจกรรมพนฐานวถชวต

ทเนนการกน อย ด ฟงอยางมสต ดานบรรยากาศ

และปฏสมพนธ ท เนนความเปนกลยาณมตร

ดานการบรหารจดการ ทเนนการมสวนรวมของบาน

วดและโรงเรยน เกดเปนโครงการพฒนาผเรยนท

หลากหลาย และโครงการหนงทประสบความสำเรจ

อยางดยง คอ โครงการ ๕ อ. ซงประกอบดวย

กจกรรม ออมทรพย ออมปญญา ออมสขภาพ

ออมบญ ออมความด ทมงฝกอบรม ฝกปฏบต

เพอกลอมเกลาความประพฤต จตใจ และปญญา

ของนกเรยน ใหเปนไปในแนวทางทถกตอง

เหมาะสม เปนประโยชนทงตอตนเองและสวนรวม

จากการดำเนนงาน และพฒนาโครงการน

อยางตอเนอง เปนผลใหนกเรยนของโรงเรยน

ถกหลอหลอมใหเปนผมความประพฤตสภาพ

เรยบรอย ออนนอม วางตวไดอยางเหมาะสม

มกรยามารยาททด มจตใจทมงมน เขมแขง

ขยน อดทน เออเฟอเผอแผ มเมตตา ใฝเรยนใฝร

ทกคนในโรงเรยนและผเกยวของ ลวนมความ

เปนกลยาณมตรตอกน นกเรยนมความสขในการ

เรยนรจากการไดเขารวมกจกรรม มความคด

สรางสรรค กลาแสดงออก แสดงบทบาทการเปน

ผนำและผตามไดเหมาะสม มความรก และภาคภมใจ

ในตนเอง ผบรหารและคณครทำงานรวมกน

อยางมความสข มความจรงใจชวยเหลอ เออเฟอ

ซงกนแลกน มเมตตา มความปรารถนาดตอ

นกเรยน ทำใหในวนน โรงเรยน “วดแกนจนทน”

(จนทรเอยงทบทมราษฎรบำรง ) เปนบานหลงท ๒

ของทกคนอยางสมบรณ ดงเชนสวนหนงของ

บทเพลง “บานของเรา” ทวา “บาน คอวมาน

ของเรา ยามพบความเศรา รบกลบบานเรา จะ

เปรมปรดา เพราะบานมรก มนำใจ อภยกรณา

คอยเราอยทกเวลาในชายคาเขตบานของเรา”

๔๘ ๔๙

เรอง

รำพง รงเจรญ

โรงเรยน

บานหนองคาง

ต.สลาลอย

อ.สามรอยยอด

จ.ประจวบครขนธ

ประจวบครขนธ เขต ๒

ให…ความร ทด แกลกศษย

ให…ชวต คณคา คนทงหลาย

ให…ความสข พงพง ทงหญงชาย

ให…ขวนขวาย คณธรรม นำชว

หากจะเอยถงบคคลสำคญสกคนหนงทอย

ในใจของขาพเจามาโดยตลอดและตอเนอง

ก ค งม คน เด ย วท เ ป น เสม อนพ เพ อนและ

กลยาณมตร ทคอยดแลเปนกำลงใจและให

คำปรกษาไดกบทกคนในแทบทกเรองทกำลงจะ

เกดเปนวกฤต

ครผ ให

ทศนย ชอเทยนทพย คอ บคคลผนน

บานเดมเธอเปนคนกรง เกาอยธยา เกดใน

ครอบครวทมฐานะปานกลาง มคณพอเปน

ขาราชการตำรวจ คณแมเปนแมบานคอยดแล

ลกๆ ทง ๓ คน เมอคณพอคณแมเสยชวตลง

เธอซงเปนนองคนสดทองตองไปอาศยอยกบ

พสาวคนรอง ทำใหเธอตองใชความอดทนมงมน

และตงใจ ใชความวรยะอตสาหะในการเรยน

สำเรจหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ในวชาเอกวทยาศาสตรทวไปจากวทยาลยคร

เพชรบร

๕๐ ๕๑

ดวยความมงหวงทอยากเปนแมพมพ

ของชาต เธอสามารถสอบเขารบราชการเปนคร

จตวาไดทจงหวดเพชรบรและสมรสกบนายทหาร

กลารวของชาตนายหนง กระทงมบตรสาวทนารก

๑ คน ชวตของเธอกยงคงลำบากอยมาก เพราะ

ความเปนขาราชการชนผนอย ทสามตองไป

ราชการชายแดนอยเนองๆ เธอจงตองรบภาระ

เปนท งพอและแม เพ อดแลลกนอยใหด โดย

ไมละเลยตอหนาทแมพมพของชาต แมภาระจะ

หนกและเหนอยลาสกเพยงใดกตาม

เมอป พ.ศ. ๒๕๓๙ ขาพเจามโอกาสได

ยายมาทำงานสอนทโรงเรยนบานหนองคางพรอม

กบเธอ ไดรและประทบใจในศกยภาพการทำงาน

เปนหวหนาฝายวชาการควบคกบงานสอนและ

งานดแลนกเรยน เธอไมเคยทำใหขาพเจาและ

ผ ร วมงานหรอแมแตผ บ งคบบญชาผดหว ง

เพราะเธอไดทมเททงแรงกาย แรงสตปญญาและ

แรงใจในการแสวงหาความร แนวทางเพอสราง

นวตกรรมใหมๆ ใหกบเพอนครและนกเรยน

อาท การสอนแบบโครงงาน การทำวจยในรปแบบ

ตางๆ โดยไมหวงวชาความร แตกลบดจะม

ความสขทไดเปนผให ผถายทอดอยางไมปดบง

เธอตงใจอบรมสงสอน ดแลลกศษยดวยความมงมน

ทมเทและจรงใจ หลายรนทประสบความสำเรจ

ในชวต หลายคนทไดรบรางวล และมชอเสยงใน

สงคม อาท นางสาวแอนนา ผวผาด ไดรบการ

คดเลอกใหเปนตวแทนไปศกษาดงานทประเทศ

สหรฐอเมรกา นายสวฒน เผาพนธ ไดรบการ

คดเลอกเปนรองประธานสภาเดกและเยาวชน

แหงชาต ซงนบเปนผลจากการเพาะบมตนกลา

ผ เรยน เพอใหได เมลดพนธท เจรญงอกงาม

ผลดอกออกผลเปนบคคลทสงคมทวไปยอมรบ

จากความเปนคนด คนเกง คนมนำใจ

เธอผมความรความสามารถรอบดานในวนนน

ไดรบการพฒนา ยกระดบมาเปนผมจตอาสา

จตสาธารณะ และไดรบรางวลจากองคกรตางๆ

มากมาย อ าท ค ร ด เ ด น ค ร ด ใ นด ว ง ใ จ

ครตนแบบ ครครสดด ฯลฯ ซงถอวาเปนรางวล

แหงความภาคภมใจของคนเปนคร เปนแมพมพ

ของชาตเชนเธอ ในวนน เธอผมความสขกบการ

ใหไดผนตนเองยกระดบความรบผดชอบในเชง

ว ช าการส ส ายงานศ กษาน เ ทศก ในส งก ด

สำนกงานเขตพนทประถมศกษา ประจวบครขนธ

เขต ๒ ทำหนาทดแลงานวชาการกลมสาระ

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เนนงาน

คณธรรมจรยธรรมซงเปนงานทเธอถนด เตมใจ

และภาคภมใจ มความสขกบการเปนผใหโดย

ไมหวงผลตอบแทน คงหวงเพยงใหผรบมความร

มความด และมความสข เพอสรางสรรคจรรโลง

สงคมไทยใหวฒนาถาวร สบไปชวกาลนาน...

ตนกลาคณธรรมนำชวต

เนรมตศษยใหใฝศกษา

สรางทกษะชวตจตนำพา

เสรมคณคาเดกไทยใหงอกงาม

ทศนย…นามนมคณคา

มจรรยาแมพมพไทยในสยาม

คณธรรมเทดไวในทกยาม

สมญานาม...ครผใหในแผนดน

๕๐ ๕๑

ความภมใจในความเปน

คร

เรอง

วาร โสขมา

โรงเรยน

วดปากนำ

อ.เดมบางนางบวช

จ.สพรรณบร

สพรรณบร เขต ๓

๕๒ ๕๓

ในปจจบนอาชพครในมมมองของสงคม

ความศกดสทธและเชอถอของคนในสงคมตอผ

ประกอบอาชพนกลบตกตำลงอยางนาใจหาย

จะดวยสาเหตใดกตามท เราคงตองยอมรบวา

ภาวะของสงคมในปจจบน หลายสงทำใหบทบาท

การดำเนนวถชวตของคนทไดชอวาครเปลยนแปลง

จากเดมเปนอนมาก บางครงความคาดหวงของ

สงคมทมตอครกสงเกนกวากำลงความสามารถท

จะกระทำ จนเกดเปนความกดดนตอผยดอาชพน

ทมความรสกเหมอนกนวาทกอยางในสงคมจะมาลง

ทครทงหมด ทงในดานบวกและลบ ทานผอาน

คงไดยนคำพดในเชงลอเลยน อาท ผดเปนคร

หรออะไรๆ กคร โดยเหนเปนเรองสนกสนาน

จงไมตองสงสยเลยวาทำไมเมอมการสำรวจ

ความคดเหนของผทกำลงเขาสงานในกลมของ

คนหนมสาว อาชพครจงเปนอาชพสดทายท

จะนกถง นาเสยดายเปนอยางยงทศกดศรและ

ความศกดสทธของคำวาครไดถกบนทอนลงจากคน

ในสงคมปจจบน

ในภาวะวกฤตศรทธาเชนน ผเขยนไดเฝา

ดและชนชมบทบาทความเปนครของบคคลทได

ชอวาสามมาโดยตลอด การกระทำตนใหอยใน

กฎระเบยบและจรรยาบรรณของอาชพ เปนสงท

ครทกคนตองคำนงถงและปฏบตตาม รวมถง

บคคลทขาพเจากลาวถง การทำการสอนใน

โรงเรยนขนาดใหญทมทงงานประจำ คองานสอน

นกเรยนจำนวนมากในแตละวนและงานทไดรบ

มอบหมายพเศษจากผบงคบบญชา เมอมองจาก

มมมองผเขยนกคดวามากพอกบคำวาครทดแลว

แตสงคมกยงมอบหมายหนาทใหเขาไดกระทำอก

หลายสงในสงทเขามความสามารถ และครคนน

กไมเคยทจะปฏเสธใหความรวมมอชวยเหลอ

ในสมยทขาพเจาและสามสอนทโรงเรยน

เดยวกน ภาพทสรางความประทบใจใหแกทกคน

ทพบเหนกคอ ครคนหนงเดนนำเดกนกเรยน

ทงโรงเรยนไปทำบญในวนพระรวมกบชาวบาน

ครคนนพดกบขาพเจาเสมอวา การจะสรางคนให

ดไดนน คนเปนครตองชนำ ตองชกจง และเปน

แบบอยาง และสงทสำคญทสดตองใหนกเรยน

รจกการเขาวด ทำบญ ฟงธรรม เพราะในวด

จะสามารถสอนเดกทกเรองในดานดทงหมด

ท งขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม

หลอมรวมบรณาการเปนเนอเดยวกนอยางแทจรง

ซงในตำราเรยนไมอาจสอนในภาคปฏบตใหเกด

ความซาบซงจนเกดเปนนสยไดเลย

ในปจจบนถงแมวาผเขยนจะไมไดปฏบต

งานในโรงเรยนเดยวกน แตครคนนกยงกระทำสง

นกบนกเรยนในโรงเรยนแหงใหมของเขาอย ใน

วนสำคญทางศาสนา ครทานนและเพอนครใน

โรงเรยนเดยวกนจะนำนกเรยนเขารวมกจกรรม

ทางศาสนาททางวดจดขนโดยไมเหนแกความ

เหนอยยากในภาระงานทตองดแลนกเรยนจำนวน

มาก เขาพดกบผเขยนและทกคนในครอบครว

เสมอวา หากเรามโอกาสทจะทำใหสงคมสวน

รวมดขนกวาทเปนอยไดแมวาจะไมมากนกกยงด

กวาทจะไมทำอะไรเลย โดยคดเพยงแตวาเราคน

เดยวจะเปลยนแปลงโลกไดอยางไร แลวกปลอย

เขาพดกบขาพเจาเสมอวา การเปนครนนไมม

เวลาใดเลยทเราจะเลกความเปนครได หากยงม

ลมหายใจอย

๕๒ ๕๓

ใหเปนเรองตามยถากรรม เขาพดกบขาพเจา

เสมอวาการเปนครนนไมมเวลาใดเลยทเราจะเลก

ความเปนครไดหากยงมลมหายใจอย เพราะงาน

ของครนนเปนงานทสำคญและยงใหญ ถงแม

สงคมปจจบนจะมองอาชพครในแงใดๆ กตาม

เพราะงานของพวกเราเปนงานสรางคน หากเรา

สามารถสรางคนดใหกบสงคมไดมากเทาไร นนคอ

ผลสำเรจและความภาคภมใจอนแทจรงของการ

เปนครของเราเทานน แมวาสงคมโลกยคปจจบน

จะมสงเราใหคนในสงคมถดถอยดานคณธรรม

เพยงใดกตามท เขามความเชอมนมาโดยตลอด

วาครคอบคคลทสรางสงคมในวนขางหนา โดยม

โอกาสมากกวาผมอาชพใดๆ ทงสน

คนโดยทวไปเมอจะกลาวยกยองครกมกจะ

กลาววา ใครจะมอาชพใดกตามตองถกครสอน

มากอนทงสน ทงแพทย วศวกร นกการเมอง

ในมมมองของครคนนกลบมองวาสอนคนใหได

เปนแพทย ทหาร ตำรวจ วศวกร หรออาชพ

สงสงเพยงใดกตาม ยงไมนาภมใจเทาเราสอนให

เขาเปนคนด แมวาเขาจะตองออกมาประกอบ

อาชพชาวนา หรออาชพทคนทวไปมองวาตำตอย

เพยงใดกตาม เพราะคนดในสงคมเพยงคนเดยว

สามารถทจะสรางความดใหเกดแกสงคมประเทศ

ชาตไดนานนบสบปจนกวาบคคลนนจะหมดลม

หายใจ และยงเชอมนวาพชพนธแหงความด

ทแตละคนไดสราง สามารถทจะแพรกระจาย

ไปทวทกแหงหน ขาพเจาจงไมแปลกใจเมอไดเหน

ถงการทำงานตางๆ ของครทานน ดวยความ

ทมเท ในฐานะภรรยา บางครงยอมมความวตก

หวงใยทงดานสขภาพรางกายและความปลอดภย

ในการเดนทาง เพราะงานบรการชมชนทคร

ทานนกระทำอยทงโฆษกและมคนายกในงาน

พธตางๆ ตามทชมชนจะขอความรวมมอ เขาจะ

เสยสละเวลาทสมควรจะไดพกผอนหลงจากงาน

ประจำแลว แตเขากไมเคยปฏเสธนอกเสยจาก

มภารกจจำเปนจรงๆ ประการสำคญทกครงเขา

ไมเคยรบคาตอบแทนใดๆ แมวาผไหววานจะ

เตมใจหยบยนให ผเขยนเคยสอบถามวาเพราะ

เหตใดจงไมเคยรบคาตอบแทนทมผหยบยนให

คำตอบทไดรบจากครคนนทกครงกคอ ความภมใจ

มคามากกวาเงน

เราเปนคร เงนเดอนคอคาจางจากประชาชน

เรารบเงนจากประชาชนแลวทกเดอน หากมสงใด

ทเราจะสามารถตอบแทนเขาไดนอกจากการสง

สอนลกหลานเขา เรากควรพงกระทำ ผเขยนจง

รสกภาคภมใจในตวของเขาทกครงทไดรและ

ทราบถงการทำหนาทเพอชมชน คำพดทมกแฝง

ไปดวยอารมณขนของเขาเมอกลาวถงเรองนคอ

ไมเสยททเกดมาเปนลกศษยวดกนขาวกนบาตร

พระตอนเปนเดก เมอมโอกาสกควรจะทำงาน

ตอบแทนขาวแดงแกงรอนของชาวบานเขา ความ

เสยสละ ความมนำใจ การประพฤตตนเปนแบบ

อยาง และการทำหนาทอยางเขมแขงไมยอทอ

เทานน ทจะสามารถรกษาคณคาของคำวาครให

เปนทยอมรบของสงคมตอไป ทกสงดงทผเขยน

ไดบรรยายมานบเปนความประทบใจในตวของคร

คนน ทงในดานท เปนครและดานท เปนผนำ

ครอบครว เคยมคนพดวาการเลอกคครองนน

เหมอนการเสยงโชค ขาพเจาคดวาการตดสนใจของ

ขาพเจาเมอ ๑๐ ปกอน ความโชคด เปนของ

ขาพเจา เพราะในวนนขาพเจามทงสามทดของ

ครอบครว พอทดของลก และประการสำคญ คร

ทดของสงคม ไวรวมเดนบนเสนทางชวต...

หากเราสามารถสรางคนด ใหกบสงคมไดมาก

เทาไร นนคอผลสำเรจและความภาคภม ใจอน

แทจรงของการเปนครของเราเทานน

๕๔ ๕๕

คร “เลก” เปรยบดงแกว ประเสรฐ

ผ สงเสรมความเลศ เพรศแพรว

สราง คนแจมบรรเจด ดเดน คณธรรม

ศษย สขกายใจแลว กราบเทาแทนคณ

ครผสรางศษย เรอง

อรพรรณ พงศพทกษ

โรงเรยน

วดหนองบว

ต.กลอนโด

อ.ดานมะขามเตย

จ.กาญจนบร

กาญจนบร เขต ๑

๕๔ ๕๕

คร “เลก” ขาหนไมรครพรำสอน ทละวรรคทละตอนสอนอานเขยน

ครทมเทแรงกายใจใหนกเรยน เฝาพรากเพยรอบรมบมวชา

ตงใจสอนสงศษยอยางชดใกล เฝาจำจจำไชในเนอหา

เดกของครอาน เขยนไดในตำรา แลวศกษาใฝเรยนรสแนวทาง

เดกคนใดอานไมไดสอนพเศษ มบนเหนดเหนอยลาปญหาสาง

สอรอบหองตองใสใจไมละวาง เวลาวางใหคนควาศกษางาน

หองสมดสอ ไอท มใหคน เดกทกคนแสนสนกสขสนาน

นทานดมรปสวยชวยเบกบาน สรางผลงานเดกเรยนดมรางวล

ผลโอเนตไดสงกวาระดบชาต สองปซอนไมพลาดเสยงกลาวขวญ

แขงเรยนตอไดทตนคนเกอบพน ลอกนลนผลงานดฝมอคร

ทกปไดเหรยญทองระดบเขต นาสงเกตผลของงานนนเลศหร

ทงโรงเรยน และเดกพรอมคณคร ขอเชดชชนชมสมสรางคน

ครสอนศษยเปนคนดมใจซอ หลกธรรมถอปฏบตอยาขดสน

ศลธรรมจงจำไวใสกมล วนยตนตามระเบยบเปรยบสงด

เขาแถวเชาใหรกชาตศาสนกษตรย กจวตรนอมนอบนบครบทกท

นองไหวพพรบไหวในทนท สงบนงใหฤดนเยอกเยน

รอภย มนำใจใหแกกน รแบงปนถนอมคำทำใหเหน

จตอาสาชวยเหลอเขาคราวลำเขญ ชอวาเปนคนดศรหนองบว

บายเตรยมพรอมกายใจกอนเขาเรยน ครวนเวยนตรวจหมดเทาจรดหว

เลานทานแทรกคณธรรมจำตดตว หากทำชวผลกรรมจะตามทน

วนสำคญศาสนาพาเขาวด ปฏบตวถไทยไมแปรผน

นงอยางไทยมารยาทไทยใชนานวน บายวนจนทรพระอบรมบมคณธรรม

ครสอนใหเรยนรอยอยางมตร ชมชนชดสงคมใกลภยมกลำ

ชวยเหลอกนปนนำใจใครควรทำ รบนอมนำแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

สามคคมความรบผดชอบ สงแวดลอมอยรอบควรหลกเลยง

อยาทำลายควรรกษาไวคเคยง นคอเสยงสอนสงดงแววมา

วนนศษยรบรางวลทฝนไว ทงชมชนมอบทนใหใชศกษา

รวมรบชดพระราชทานอนโสภา ทกคนเหนคณคาของคณคร

ครสรางศษยเปนคนดและคนเกง ไมหวนเกรงเหนอยเพยงใดใจหยดส

ศษยคนนฝากกลอนกราบทาบเทาคร ขอเชดชบชาคฟาดน

จากความรสกของนกเรยน เลาเรองราวของครเลก หรอ ครมลลกา สพประสงค ผานครผสอน

ในโรงเรยนวดหนองบว ต.กลอนโด อ.ดานมะขามเตย จ.กาญจนบร

๕๖ ๕๗

เรอง

ทวาพร อณยเกยรต

โรงเรยน

วดยางหก

ต.ทาผา อ.บานโปง

จ.ราชบร

ราชบร เขต ๒

จตอาสา

เพชรนำเอกหนงในใจมนษย

บรสทธทรงคณคากวาสงไหน

คออาสารวมชวยดวยจตใจ

ทำโดยไมมงหาคาตอบแทน

“จตอาสา” พาสงคมรมเยนยง

สงกวาสงสงคาพาสขแสน

ทกคนมอยท ใจไมขาดแคลน

ทวดนแดนจะสขศร มนำใจ

๕๖ ๕๗

“ผมเปนคนหนงทมาดวยจตอาสา” เปนคำพด

ทพอของนองแชมป นกขาวอสระ บอกกบทาน

ผอำนวยการโรงเรยนวดยางหก ตำบลทาผา

อำเภอบานโปง จงหวดราชบร ขณะททงสองพอลก

มาทำขาวเกยวกบกจกรรมปฏบตเรอง สะอาดใจ

ในพนทสาธารณะ ในระหวางการอยคายจตอาสา

ตามหลกธรรมทางพระพทธศาสนา ระดบประถม

ศกษาของนกเรยนชนประถมศกษาท ๓ ถง ๖

ของโรงเรยนวดยางหก ดฉนเปนครผปฏบตงาน

คนหนงในคาย ไดฟงขอความขางตนแลวอยาก

บอกสองพอลกแทนทานผอำนวยการโรงเรยน

ไปวา “เชนกน พวกเรากเปนโรงเรยนวถพทธเนน

จตอาสาขนานแทเหมอนกน” เรมจากการสมคร

เขารวมโครงการ “โรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา

รนท ๑” และยงไดทราบอกวานกขาวทงสอง

ไดพบเหนและเฝาดการปฏบตกจกรรมตางๆ

ของโรงเรยนวดยางหกของเรามาโดยตลอด

ดวยความชนชม และเคยนำกจกรรมตางๆ

ของโรงเรยนไปเผยแพร ในชวงขาวทกทศทวไทย

ทางทวไทย เมอวนท ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓

ภาพและขาวทนำเสนอไปนนเปนเพยงสวนหนง

ในกจกรรมวนพระ ท โรงเรยนของเราไดนำ

แนวทางการปฏบตของมลนธพทธฉอจ มาหลอมรวม

กบกจกรรม จรยศลป (More than Art) ของโรงเรยน

ร งอรณ บรณาการขนใหมเปนกจกรรมของ

โรงเรยนวดยางหกทเปนไปโดยธรรมชาตและ

วถชวตชาวพทธทวไป เชน

- ผอำนวยการยนรบไหวทกทายและสง

นกเรยนทกเชา และเยน ในวนทไมตดราชการ

- ครทงโรงเรยนแตงกายสะอาดเปนระเบยบ

และเปนหนงเดยวกนอยางนอย ๒ วนตอสปดาห

- นกเรยนทกคนมกระเปาผาจากผลงาน

จรยศลป (ลอกลาย ปรลาย) ใสภาชนะสวนตว

ในการรบประทานอาหารและนำ

- กอนรบประทานอาหารจะพจารณา

อาหารและรบประทานไมดง ไมหก ไมเหลอ

- ในวนโกนนกเรยนจตอาสาแตละกลม

จะแยกยายไปปฏบตกจกรรมในทสาธารณะ

เชน วด ศาลาใสบาตร ถนน หองนำหองสวม

ของวด ฯลฯ

- ในวนพระนกเรยนทกคนแตงชดขาว

หลงจากสวดมนตไหวพระจะรองเพลงสรรเสรญ

พระบารม จากนนเดนสมาธทองสตรคณไป

ปฏบตกจกรรม จรยศลป (More than Art)

แบบบรณาการทวด รบประทานขาวกนบาตร

ดแลเกบกวาด ลางบาตรพระ เรยบรอยแลวจง

กลบมาเรยนทโรงเรยนตามปกต เปนตน

๕๘ ๕๙

เปนภาษามอ จนไปสวถการปฏบตประจำวนททำ

เปนประจำ ทำตลอดเปนระยะยาวนาน จนเปนท

ประจกษทงในชมชนของตนเองและเผยแพรไปส

สงคมเปนวงกวางโดยนกขาวสองพอลกทพบการ

กระทำดของพวกเราโดยบงเอญ ขอขอบคณท

ทานมอบทนการศกษา (อนทจรงโรงเรยนใหทาน

เปนคาตอบแทน) พรอมกบกลาวคำวา “ผมเปน

คนหนงทมาดวยจตอาสา” มอบคนใหกบการอย

คายในครงนน และอยากจะบอกดงๆ วา “พวก

เราทกคนมจตอาสาเหมอนกน”

นอกจากนยงมกจกรรมอนๆ ทปฏบตเปน

ประจำนอกเหนอจากวนพระ ดงน

- ครทกคนสวดมนตไหวพระพรอมกน

และเลาเรองความดกอนการประชม

- ครและนกเรยนถอดรองเทาและเรยง

เปนระเบยบ ทกครงกอนการเขาหองตางๆ

- กจกรรมเลาเรองดๆ และชนชมนกเรยน

หนาเสาธงและในทประชมวนศกรสดสปดาห

- นกเรยนอาสาทำความสะอาดบรเวณ

โรงเรยน พรอมกนทงเชาและกลางวน

- เรยนรจรยศลปรวมกนกบผปกครองใน

วนปฐมนเทศ

- ไหวครภมปญญาทองถนทกคน

- สำนกพระคณแมโดยสถานการณอมทอง

- อยคายจตอาสาฯ และกจกรรมจตอาสา

เพอชมชน โดยนกเรยนแตละหมบานจะรวบรวม

ขอมลสภาพแวดลอม แหลงมลพษ แหลงมวสม

รวมถงสภาพการดำรงชพของคนเฒาคนแก

คนยากจน คนชราทตองการกำลงใจ ฯลฯ

แลวนำมาสรปหาวธการชวยเหลอแกปญหาดวย

การอาสาชวยเหลอ ตามศกยภาพของเดก

เชน การนำเงนทไดจากการเกบออมวนละ ๑ บาท

ของเดกนกเรยนเพอบำเพญสาธารณกศล ไปซอ

กระเชาผลไมและนำไปเยยมเยยนทบาน ไปพดคย

หรอบบนวด และอานหนงสอธรรมะใหฟง เปนตน

ดฉนเกดความภาคภมใจแทนลกศษย

ตวนอยๆ ทงหลาย ทรวมกนประพฤตปฏบตตน

ปฏบตกจกรรมตางๆ เรมตนดวยการฝกฝนจาก

คายจตอาสา ๓ วน ๒ คน ดวยกจกรรมทเนน

ใหเกดจตสาธารณะ ฝกรองเพลงจากใจถายทอด

๕๘ ๕๙

๖๐ ๖๑

เมอฉนไดไปสมผส

งานศลปหตถกรรมนกเรยน

ทจงหวดตรง

เรอง

จรญญา ลอยใหม

โรงเรยน

บานบอพระ

อ.พระแสง

จ.สราษฎรธาน

สราษฎรธาน เขต ๓

วนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๕๓ เปนวนท

โรงเรยนบานบอพระ ไดนำนกเรยนสวนหนง

ไปแขงขนกจกรรมทางวชาการในงานศลปหตถกรรม

นกเรยนภาคใตครงท ๖๐ ณ จงหวดตรง ซงตวฉน

เปนคนหนงทไดรวมกจกรรมครงนดวย

ฉนไดไปรวมกจกรรมการแขงขนวชาการ

ในงานศลปหตถกรรมภาคใตครงท ๖๐ ดวย

ครงนเปนครงแรกของฉนทไดไปตอในระดบภาค

ฉนดใจมากเพราะฉนไดทำกจกรรมทฉนไดผาน

จากระดบเขตพนทการศกษา (สปพ.สฎ.๓)

ไปแลว การทำโครงงานสงคมศกษา... โครงงาน

คณธรรมการทำหนาท เปนบตรทดของพอแม

รวมใจถวายในหลวง ป ๒๕๕๓ โดยมการเนน

ความกตญญตอบแทนบญคณพอแมทมพระคณ

ตอเราและเลยงดเรามาตงแตเลกจนโต ไดคดเลอก

นกเรยนทมความกตญญดเดนหรอเดกดประจำ

โรงเรยน ฉนมความภาคภมใจมากทมนกเรยนใน

โรงเรยนของเราเปนเดกนกเรยนทดมาก ฉนและ

เพอนๆ อก ๔ คน ตงใจทำกจกรรมนมาก

ฉนตองไปนอนทบานคณครแลวกตองตนตงแต

๖๐ ๖๑

๖๒ ๖๓

ไดแลกเปลยนเรยนรกบทมงานโรงเรยนอนๆ

ในระดบภาคใต ซงถอวาสดยอดมาก เราจะหา

เวลาและโอกาสอยางนไดไมงายนก ฉนและ

เพอนๆ ขอขอบพระคณคณะครทกทานทได

อบรมสงสอนวชาความรตางๆ จงทำใหฉนและเพอน

ไดมโอกาสดไดเรยนรจากประสบการณจรงทม

คณคาอยางยง ฉนจะตองเกบเรองราวการจดทำ

โครงงานคณธรรมในครงนไวในความทรงจำอนดงาม

ในชวตของฉนตลอดไปทเดยว

การไปสมผสจงหวดตรง ในวนนทำใหฉน

ไดทงความรมากมาย ความกลาหาญและความ

ตงใจถอวาเปนสงดตอฉนและเพอนๆ ของฉนมาก

และฉนจะขอจดจำในการไปจงหวดตรงในครงน

ไวตลอดไป

เวลา ๓.๐๐ น. เพอทจะเตรยมตวออกเดนทางตงแต

เวลา ๔.๐๐ น. โดยมพาหนะคอรถตซงทางโรงเรยน

ไดเชาเหมาไว ไดเดนทางไปถงสถานทแขงขนคอ

โรงเรยนตรงวทยา ณ จงหวดตรง เวลา ๗.๐๐ น.

ถอวาชามาก แลวทมเรากไดไปหยบฉลากเพอ

นำเสนอผลงาน ไดลำดบท ๑๖ ไดแขงขนจรง

เมอเวลา ๑๖.๓๐ น. ซงเราตองรอคอยนานมากถง

๙ ชวโมง จนเสรจงานในเวลา ๑๗.๑๕ น. แลวเกบ

สงของเดนทางกลบโรงเรยน มาถงในเวลา ๒ ทม

กวาๆ ฉนคดวาทมทอยถดไปอก ๑๐ กวาโรงเรยน

คงไดนำเสนอผลงานถง ๓ ทม

การแขงขนกจกรรมในครงนถอวาหฤโหด

ทเดยว การไปครงนฉนมโอกาสไปสมผสจงหวดตรง

เพยงเสยวเดยวถอวาเลกนอยมาก และสถานท

การจดการแขงขนสาระสงคมศกษาทโรงเรยน

ตรงวทยาเพยงแหงเดยวเทานน แตผลการเขารวม

กจกรรมในครงนมมากมายนบวามคณคามาก

๖๒ ๖๓

ขนชอวา “ขยะ” ใครๆ กรงเกยจ ไมวา

จะเปนขยะสงสกปรกโสโครก ความไมพอใจ

ความผดหวง ความอจฉารษยา ความยดมนถอมน

ความกลว ความทะเยอทะยานอยาก ลวนแลว

แตเปนขยะหวใจทเราตองเรงกำจดออกเพอทำให

ใจสะอาด สงทจะชวยชำระจตใจใหสะอาด

ไดอยางหนงคอการทำบญ ซงการทำบญไมจำเปน

ตองทำบญดวยเงนทองส งของมคาเสมอไป

ขยะหรอสงของทไมมประโยชนสำหรบตนเอง

แตอาจมประโยชนมากมายกบคนทดอยโอกาส

กองทนบญจากขยะ

เรอง

วรนธร กลปะ

โรงเรยน

อนบาลวดไชยชมพล

ชนะสงคราม

ต.บานใต อ.เมอง

จ.กาญจนบร

กาญจนบร เขต ๑

บญ คอความสขใจ ความเบกบานใจ

อมเอบใจ ความเยนอกเยนใจ อนเกดขนจากการ

กระทำความด ประพฤตตนเปนประโยชน เกอกล

แกบคคลอน มพฤตกรรมทดงาม มวาจาทถกตอง

มจตใจทสะอาด สวาง สงบ กลวนเปนบญทงสน

บญเกดจากการให ไดแก ทานมย ซงเปนหลก

แหงการบำเพญบญในทางพระพทธศาสนาอกขอหนง

การใหมหลายลกษณะ โรงเรยนอนบาลวดไชยชมพล

ชนะสงครามเปนโรงเรยนวถพทธและโรงเรยน

คณธรรมชนนำมแนวคดทจะจดกจกรรมการเรยน

๖๔ ๖๕

รบซอขยะ ตวแทนนกเรยนแตละหองเรยนจดทำ

บนทกการเกบกองทนบญจากขยะของแตละหอง

ในแตละสปดาห เพอนำเงนรายไดจากขยะ

รไซเคล เปนทนการศกษาใหกบนกเรยนเรยนด

แตขาดแคลน

ผลทไดจากการดำเนนกจกรรม “กองทน

บญจากขยะ” นกเรยน คณะคร และบคลากร

ทางการศกษาทกคน มจตสำนกและเหนคณคา

ของสงทไมไดใชแลวหรอเรยกวาขยะ ซงสามารถ

เปลยนเปนสงทมคาได และจากการทปฏบต

เปนประจำทำใหเกดนสยทดสงผลใหเปนผทม

คณธรรมหลายๆ ดาน เชน ความเสยสละ

ความสะอาด ความเปนระเบยบ ความซอสตย

ความประหยด ความมนำใจ ความสามคค

และความมวนย ซงเปนคณธรรมพนฐานในการ

ดำเนนชวตไดอยางปกตสข

แนวคดตอไปในอนาคต เมอมความยงยน

ในจตสำนกของบคลากรในโรงเรยนทกคน จะนำ

ไปสการขยายผลใหกบชมชนตอไป จะเหนวา

ขยะทไรประโยชน กสามารถนำไปทำบญได

การสอนทมผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ในทางทดขน เพอปลกฝงคณธรรมดานจตสำนก

การรวมกนอนรกษสงแวดลอมในชมชน โดยการ

ทำบญดวยขยะรไซเคล ปการศกษา ๒๕๕๒ โรงเรยน

จงไดเรมจดทำโครงการ “กองทนบญจากขยะ” ขน

เพอรณรงคใหทกคนเกดความตระหนกในการ

เหนคณคาของขยะและทำการคดแยกขยะใน

หองเรยนและทบานของตนเอง และการสงเสรม

ใหทกคนไดทำบญ

เรมตนทโรงเรยน โดยผบรหารคณะคร

และบคลากรทางการศกษา นกเรยน ผปกครอง

คณะกรรมการสถานศกษาและชมชน รวมกน

วางแผน จดกจกรรมใหทกคนไดมโอกาสกระทำ

ความดโดยไมเดอดรอนและเสยเงน จดกจกรรม

การเรยนการสอนทมผลตอการปลกฝงคณธรรม

ดานจตสำนก มแนวคดทจะรณรงคใหทกคน

คดแยกขยะ นำขยะทคดแยกไวมาบรจาคและ

เปลยนขยะใหเปนเงนกองทน เพอนำเงนไปชวยเหลอ

เปนทนทรพยแกนกเรยนทเรยนดแตขาดแคลน

ตอไป จดวนรณรงครบบรจาคขยะทสามารถนำ

ไปรไซเคลได สปดาหละ ๑ ครง ในทกวน

พฤหสบด ซงถอเปนวนทำความดอยางยงใหญ

โดยมสญลกษณของการทำความด ในวนน

คอการแตงกายดวยเสอสขาวทกคนทงโรงเรยน

การปฏบตตนทกวนพฤหสบดของนกเรยน

คณะคร และบคลากรทางการศกษาทกคน

จะถอขยะทสามารถรไซเคลไดมาจากบาน

และเมอเขาโรงเรยนทกคนจะนำขยะทตดมอมา

ไปใสไวในชองรบขยะของแตละระดบชนเรยน

หลงจากนนเจาหนาทผรบผดชอบกจกรรมกองทน

บญจากขยะ จะตดตอพอคารบซอของเกามา

๖๔ ๖๕

เรอง

รงรตน เอยมนอย

โรงเรยน

บานคอกชางพฒนา

ต.หนองพลบ อ.หวหน

จ.ประจวบครขนธ

เมอพดถงคำวาบาน ไมวาเดกหรอผใหญ

คงรจกกนด เพราะทกคนตองมบานเปนของ

ตนเอง ถงแมจะยากดมจนอยางไรกตองดนรน

หาบานสกหลง เพอเปนทอยอาศย พดไดวาบาน

เปนปจจยทหนงสำหรบชวตมนษย เมอเราม

ความทกข หรอมความสข เราจะนกถงบานของ

เราเสมอ เพราะบานมทกสงทกอยาง มทงความ

รก ความอบอน การใหอภย ดงบทเพลงเพลง

หนงวา บานคอวมานของเรา

บานหลงหนงตองตดตนไมทมอายครงคอน

ชวตของคน ระเบดภเขาหนเพอนำมาสราง

ปาไมหรอภเขาเหลาน คงไมมโอกาสทจะกลบมา

เปนแบบเดมไดอกตอไป หนงหลง สบหลง

หรอรอยหลง ทสรางขน ทำให ปา เขา และธรรมชาต

ทมนอยอยแลวจะตองหมดไป ซงในอนาคต

ล กหลานของ เ ราคงจะไมม โ อกาสได เห น

ไดสมผสกบตนไมใหญ และภเขาหนสงเหลาน

จะเปนเพยงภาพ หรอสงทจำลองเอาไวใหพวก

เขาเหลานนไดดเทานน...

หองสมดบานดนโรงเรยนบานคอกชาง

พฒนา ต.หนองพลบ อ.หวหน จ.ประจวบครขนธ

จงเปนบานอกหลงหนงทถกสรางขนจากแรง

บนดาลใจทจะปกปองและอนรกษทรพยากร

ธรรมชาต และเกดจากการรวมแรงใจของคร

นกเรยน และชาวบาน จงเปรยบเสมอนบานแหง

ความรก และความสามคค โดยไดรบการ

ชวตงายๆ

ประจวบครขนธ เขต ๒

๖๗

สนบสนนงบประมาณจากบรษทสยามไวเนอร

เทรดดงพลสจำกด นำโดยผใหญใจด คณชยพล

ศรศลป ผจดการกจกรรมเพอสงคม เพราะทาน

เหนวาการเรยนรนนสามารถเรยนรไดตลอดชวต

และการตดอาวธทางปญญาทดทสดคอการอาน

ซงหองสมดเปนหวใจทสำคญ แตทเปนนวตกรรม

มากทสดคอหองสมดททำจากดน

หองสมดบานดนของเราคอบานธรรมชาต

บานทสามารถหาวสดจากรอบขางมาสรางเปนบาน

บานหนงหลงอาจใชดนทอยขางบานกบแรงกาย

คอยๆ ลงแรงสรางจนกลายเปนบานคณภาพ

พวกเราไดรวมเรยนรและรวมใชแรงงานในการ

สรางบานดน จากพหลวงซงเปนผหนงทอยใน

ชมชนเปนสขหมบานปาละอ ทานเปนผชำนาญ

ในการสรางบานดน ทานไดอธบายทกขนตอนให

นกเรยนไดลงมอปฏบตจรงเรมตนจาก สวนผสม

ของการทำบานดน คอ ดน แกลบ และนำ

ตองใชแรงงานในการผสม เครองมอผสมกคอ

การเหยยบยำดวยความสามคค ถงแมจะใช

ตนทนตำ บานดนจงเหมาะสำหรบการลงแรง

ชวยกนสราง

จากการเหยยบยำดน แลวจงนำมาอดใน

กรอบเพอทำเปนอฐดน นำไปตากแดดเปนเวลา

ประมาณ ๑ สปดาห จงนำมากอเปนกำแพงบาน

บานดนถกสรางขนมาโดยการเปลยนรปจากดน

ใหเปนบานเทานน เมอเราสรางขนเราสามารถรอได

โดยดนจะเปลยนสภาพจากบานกลบมาเปนดน

ดงเดม มคนกลาวไววา เมอรอบานดนเสรจแลว

สามารถปลกผกไดทนท ซงตรงขามกบบานปน

ทตองเสยเวลากบการจดการขยะปนกองโต ซงไม

สามารถนำกบไปเปนภเขาไดดงเดม บานดนจง

เปนบานทเปนมตรกบธรรมชาตอยางแทจรง...

บานดนจงเปนจดเรมตนของการเรยนร

ความพอเพยง เปนบานแหงความสามคค

และเปนจดเรมตนของการปลกฝงการดำรงชพ

อยรวมกบธรรมชาต โดยเคารพซงกนและกน

ระหวางมนษยและธรรมชาต จากทนจะทำใหทกคน

นำความรนนไปตอยอด นำไปพฒนาชมชนหรอ

ครอบครวของตนเองได และนนกเปนความมงหวง

และความภาคภมใจของโรงเรยนบานคอกชางพฒนา

ทจะเปนจดศนยกลางพฒนาและผลกดนสนบสนน

การศกษา ตามแนวทาง “สงเสรมการศกษา

ใตพระบารม ตามทฤษฎเศรษฐกจพอเพยง”

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวของเราสบตอ

ไปชวลก ชวหลาน...

๖๘ ๖๙

ประจวบครขนธ เขต ๒

เรอง

เออมพร สงวนวงษ

โรงเรยน

บานหนองตาเยน

ต.หนองตาแตม

อ.ปราณบร

จ.ประจวบครขนธ

สรางโลกสวย

ดวยรอยยม

“ยม ยม ยม ยมมานยนตาหวานชน ยม

นดชวตยงยนสดชนอราอยามวรอ (ซำ) มายมกน

หนอเพอนเอย” เสยงเดกๆ ชน ป.๑ รองเพลงยม

และมทาทางประกอบเพลง บางคนยมจนเหนฟนหลอ

แตกทำใหใครหลายๆ คนทไดยนมความสขและ

ยมไปกบเดกๆ ดวย เชนเดยวกบดฉน เมอเหน

เดกมความสข มความสนกสนาน ทำใหหวใจ

ของคนเปนครอยางดฉนมกำลงใจทจะทำงาน

เพอเดกๆ ซงเปนลกศษยตอไป

โรงเรยนของดฉนชอวาโรงเรยนบานหนอง

ตาเยน ซงเปนโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

ตงอยในสำนกงานเขตพนทการศกษาประถม

๖๘ ๖๙

ศกษาประจวบครขนธ เขต ๒ การมพนท

เดยวกน ทำใหเดกนกเรยนไดพบปะผคนมากมาย

ทงคนทมาตดตอราชการของสำนกงานเขตฯ

เจาหนาทสำนกงานเขต ซงเปนจดดอยางหนงคอ

ทำใหนกเรยนเปนคนกลาแสดงออก กลาทกทาย

และเปนทประทบใจใหกบบคคลทวๆ ไป คอ

เดกๆ จะสวสดพรอมดวยรอยยมอนสดใส

ยมดวยปาก ยมดวยตา และยมดวยใจ การยม

ใหกนคอการกอเกดมตรภาพอนสวยงามและยงยน

กอเกดความรก ความสามคค ทหางหายจากใจ

ของคนไทยในชวง ๒-๓ ปทผานมา ซงพวกเรา

กทราบกนดจากขาวสารบานเมอง ทงจากหนา

หนงสอพมพ หรอการเลาขาวจากนกขาวในทว

นบวนรอยยมจากใบหนาของคนไทยจะหายไป

หายไป เปรยบเสมอนพระอาทตยทลาลบขอบฟา

ไปแลวพรอมความมดทคบคลานมาเยอนในยาม

ราตรกาล แตฉนใดฉนนน แสงทองวนใหมท

สดใสจะโผลพนขอบฟามาเยอนในวนใหมเสมอ

แสงของตะวนจะเจดจา สรางโลกนใหสวยงามตอไป

ใชแลวคะ ดฉนอยากจะบอกทกคนวา สงทดฉน

เปรยบเทยบกคอ รอยยมสรางไดคะ เรามาสราง

โลกสวยดวยรอยยมกนนะคะ เหมอนกบโรงเรยน

บานหนองตาเยนซงเปนโรงเรยนวถพทธชนนำ

ไดดำเนนกจกรรมปลกฝงคณธรรมพนฐาน

๘ ประการใหกบผเรยน ในบทความนขอนำเสนอ

๖ กจกรรมทดำเนนมาอยางตอเนองและเหนเปน

รปธรรมไดเดนชดทสด

กจกรรมท ๑ คอ กจกรรมยมใหกนเพอ

วนใหมทสดใส เปนกจกรรมทนองตองเคารพพ

ดวยการทกทายสวสดทกเชาพรอมรอยยมอน

สดใส หรอเมอนกเรยนพบผปกครองของเพอนก

การยมใหกนคอการกอเกดมตรภาพอนสวยงาม

และยงยน

ยมใหและสวสด ซงผลของกจกรรมนทำให

นกเรยนมความสภาพออนนอม และเกดความรก

ใครสามคคกน

กจกรรมท ๒ คอ กจกรรมสมาธเกดสตท

ยงยนเปนกจกรรมทเนนใหนกเรยนบรหารจตและ

เจรญปญญาดวยการนงสมาธหลงเคารพธงชาต

ซงเมอปฏบตบอยๆ จะทำใหนกเรยนมสตและ

สมาธทดทำใหเกดความอดทน อดกลน เมอม

ปญหาสามารถแกไขปญหาได หรอเมอทำงาน

อะไรกจะสำเรจไดดวยด

กจกรรมท ๓ กจกรรมพเลานองฟง...ปลก

ฝงคณธรรม กจกรรมนนกเรยนซงอยในระดบชน

ป.๔-ป.๖ จะเปนผนำทำกจกรรมโดยจะแบงกลม

นองตงแต ป.๑-ป.๖ โดยใหคละกนทกระดบชน

พภายในกลมจะตองไปเลอกหนงสอหองสมดเปน

นทานคณธรรมมาเลาใหนองภายในกลมฟง ซงจะ

เปนหนงสอทมภาพประกอบเปนสวนใหญ เลาไป

ดวยใหนองไดอานไปดวย และจบดวยคำถามทพ

จะถามนองๆ เพอแสดงความคดเหนเกยวกบคณ

ธรรมทนองไดรบ นอกจากนพบคำไหนยากพจะ

สอนนองใหอานทนท กจกรรมนจะทำทกวน

จนทรหลงกจกรรมเคารพธงชาตวนละ ๑๕ นาท

โดยใชสถานทคอสวนหยอมหนาอาคารเรยน

ซงบรรยากาศเปนธรรมชาตเออตอการซมซบคณ

ธรรมไวในใจของนกเรยนตวนอยๆ

กจกรรมท ๔ คอ กจกรรมทำบญรวมชาต

ตกบาตรรวมขน เปนกจกรรมทโรงเรยนจะนำ

นกเรยนไปทำบญตกบาตรหรอเวยนเทยนเนองใน

วนสำคญทางชาตศาสนา และพระมหากษตรย

ซ งในรอบ ๑ ปการศกษา ทางโรงเรยนจด

กจกรรมนบอยมาก ดวยตองการปลกฝงประเพณ

๗๐ ๗๑

และวฒนธรรมทางดานจตใจใหเกดขนกบนกเรยน

ใหนกเรยนไดเขาถงหลกธรรมของศาสนาดวย

การนำหลกธรรมคำสงสอนขององคพระสมมาสม

พทธเจาไปประพฤตปฏบตตามแลวชวตจะ

ประสบกบความสข สงบ รมเยน

กจกรรมท ๕ คอ กจกรรมทำดเถดนะหน

ขอรอง เปนกจกรรมทบนทกการทำความดท

นกเรยนประพฤตปฏบตตลอดทกวนทงทบานและ

ทโรงเรยน ซงกจกรรมนทกโรงเรยนไดปฏบตอย

แลว ซงควรจดบนทกไวเพอเปนเครองเตอนใจให

ระลกถงความดทตนทำและเปนเครองยดเหนยว

จตใจมใหหลงใหลตามกระแสสงคมทฉาบฉวย

และคอยควบคมจตใจมใหฟงเฟอตามกระแส

วฒนธรรมสมยใหมทหลงไหลเหมอนดงสายนำท

ไหลเชยวแตความดสามารถตานทานกระแสนำ

นนได มใหเราลอยไปตามกระแสวฒนธรรมสมย

ใหมทมคานยมดานวตถมากกวาจตใจ

กจกรรมท ๖ คอ กจกรรมจตอาสาพา

สขใจ เปนกจกรรมทคณะครนกเรยน ไปทำ

กจกรรมบำเพญประโยชนใหกบชมชน สงคมทอง

ถนโดยเฉพาะวด หมบาน ซงนกเรยนจะแบง

เปนกลมมพนำนองไป เกบขยะ กวาดลานวด

ลางภาชนะ เกบขยะรอบๆ หมบาน ซงกจกรรมน

จะจดควบคกบการไปทำบญตกบาตรหรอเวยน

เทยนเนองในวนสำคญตางๆ ผลการทำกจกรรม

ทำใหผปฏบตจะเปนคนขยน อดทน ไมทอถอย

มความสามคค รวมแรงรวมใจกนทำงานเปนหม

คณะเพอใหเกดประโยชนสงสดของทกฝาย ผล

ของการดำเนนกจกรรมทง ๖ กจกรรม ตาม

โครงการโรงเรยนวถพทธ ทำใหสงคมภายใน

โรงเรยนมความสามคค รกใครปรองดอง สราง

ความสขใจ นอกจากนยงเปนแบบอยางทดใน

การใชชวตอยางมคณธรรม เปนผนำและผตามท

ดตามวถประชาธปไตย

การประพฤตปฏบต การทำความดตาม

คณธรรมพนฐาน ๘ ประการ ยอมกอใหเกด

ความสขใจ เมอมความสขใจกจะเกดรอยยมอน

สดใส รอยยมทจะสรางโลกนใหสวยงาม จงยมใหกน

มตรภาพระหวางกนเปนสงสำคญ ทจะทำใหการ

ดำเนนชวตประจำวนเปนไปดวยความสข ความสงบ

รมเยน ภายใตรมเงาของพระพทธศาสนาท

หลอเลยงจตใจของคนไทยใหทำความด ละเวน

ความชว ทำจตใจใหบรสทธ มความรกความเมตตา

ปราน ความซอสตย ความสามคค ความเออเฟอ

เผอแผ ความเสยสละ ซงสงเหลานไดกลายมาเปน

เอกลกษณของคนไทย ตงแตอดตทบรรพบรษ

ของไทยประพฤตปฏบตสบตอกนมาตราบนาน

เทานาน

๗๐ ๗๑

คนด

ศรสงคม

เรอง

สมใจ ทองลาย

โรงเรยน

โรงเรยนวดปทมวนาราม

ต.จรเขสามพน อ.อทอง

จ.สพรรณบร

สพรรณบร เขต ๒

๗๒ ๗๓

ในนามของโรงเรยนวดปทมวนาราม

ผบรหาร คณะคร เจาหนาท และนกเรยน

โรงเรยนวดปทมวนาราม ขอรวมอนโมทนาบญ

กบผทำโครงการน เพราะคณคาใดคงจะเปรยบ

ไมไดเทากบการนำพระธรรมคำสอนขององค

สมเดจพระสมมาสมพทธเจามาเผยแพร ถอวา

เปนประโยชนอยางมหาศาล ขาพเจาขอนำเสนอ

เรองราวทมคณคาทางสงคม ในการทำงานของคณะ

ผจดทำโครงการ “ตนกลา คณธรรม นำความร ส

ความด” ของโรงเรยนวดปทมวนาราม ใน

บทความนผจดทำใชชอวา “คนดศรสงคม” เปน

เรองราวของผทมความพการทางสายตาแตมคณ

ธรรมเปนผเบกบานในธรรม เสยสละใหกบสงคม

เธอเปนคนญปน ชอ โยชม รวมกบกลมคนไทยท

มจตอาสาและเพอนตางชาต จดทำโครงการ

คาราวานหนอนหนงสอ ใหกบเดกในชนบทโดย

หาทนกนเองและเสยสละเวลามาทำในสงทด

โดยเอานกเรยนทอยในโครงการ “ตนกลา คณ

ธรรม นำความร สความด” ของโรงเรยนวดปทม

วนารามมาเขารวมโครงการ “คาราวานหนอน

หนงสอ” ซงสอดคลองกบเปาหมายในการทำให

เยาวชนเลงเหนคณคาของการอานหนงสอ และ

การเสยสละในสงคม สำหรบการทำโครงการของ

โรงเรยนวดปทมวนาราม พวกเราชาว “ตนกลา

คณธรรม นำความร สความด” กยงเขาปฏบต

ธรรมกนเหมอนเดม ๑ โครงการใชเวลา ๑ ป

ปฏบต ๔-๕ ครง ครงละ ๒ วน ๒ คน เราทำ

ตดตอกน ๓ ปโครงการในดานจตอาสานมไดเกด

ขนงายๆ หากแตเปนการทำอยางตงใจจรงจงได

เกดขนได ตองมความเสยสละเปนอยางมาก

ขาพเจาขอนำเสนอบทความของคนดใหทกทาน

ไดรบทราบ

ในจดเรมตนททงสองโครงการไดรวมมอนน

ทางศษยเกาของโรงเรยนวดปทมวนาราม อยใน

ชมชนและแนวทางการเสยสละเพอสงคมเหมอน

โครงการของเราใหเขารวมในโครงการ คาราวาน

หนอนหนงสอ ขาพเจาขอเอยนามเพอเปนการ

ยกยองและใหเกยรตกบทาน คอ อาจารยวบลย

ปานบญ และทางโครงการปฏบตธรรมของ

โรงเรยนไดนำเสนอโครงการทานผบรหาร

โรงเรยน ซงตรงนทานผบรหารมวสยทศนอน

กวางไกล มองเหนประโยชนทจะเกดขนใน

อนาคตจงใหการสนบสนนเปนอยางด เพอให

เยาวชนไดเหนความสำคญของการอาน และการ

เสยสละ ในรปแบบการจดทำนนผท เขารวม

โครงการจะไมมการบงคบ นกเรยนคนใดทสมครใจ

กเขารวมไมสมครใจกไมเขารวม การอานหนงสอ

คงมเดกไมกคนทเขารวม แตผดความคาดหมาย

กลบไดรบความรวมมอเดกๆ เปนอยางดเหมอน

ปาฏหารย หรอเปนเพราะการฝกปฏบตธรรมนน

ทำให เดกมความคดท ด สำหรบโครงการ

คาราวานหนอนหนงสอนน จดต งโดยผทม

จตอาสาและมความเสยสละเพอสงคม โดยเรมตน

โครงการจาก คณโยชม เธอเปนคนญป น

และเธอมความพการทางสายตา คณโยชมไดมา

ทำงานทประเทศไทยในโครงการของรฐบาลญปน

และสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ การมาอยเมองไทย

ของเธอทำใหเธอไดเหนปญหาเรองการศกษาไทย

ทมความไมเทาเทยมกนระหวางเดกชนบทกบเดก

ในเมอง และปญหาทำไมเยาวชนไทยมการอาน

หนงสอนอยมาก จงไดรวมกลมกบคนไทยทม

จตอาสาจดทำโครงการคาราวานหนอนหนงสอ

เพอใหเดกๆ ในชนบทไดรบสอทดทมคณภาพ

๗๒ ๗๓

และปลกฝงนสยรกการอานของเยาวชน โดยการ

เสยสละทนทรพยแรงกายแรงใจเพอทำโครงการน

โดยใชวนหยดทำโครงการน ในการปฏบตนนได

มการผสมผสานระหวางการจดกจกรรมอน

เชนการนำวสดอปกรณทเหลอใชประดษฐของใช

ของเลน การพบกระดาษ และการทำกจกรรม

เขาจงหวะ แตพนฐานจะเนนเรองการอาน

นำหนงสอทมคณภาพดมาให เดกไดยมอาน

การประกวดการอานนทาน การทำโครงการใช

เวลาในวนหยดของคณะผจดทำ ถามโรงเรยนท

ตดตอตองการใหโครงการคาราวานหนอนหนงสอ

ไปจดกจกรรม ทางโครงการกจะไปจดใหแตจะ

เนนในเดกชนบท การใชเวลานนคอ ๒ วน

ไมตองเสยคาใชจาย คณโยชมและผจดทำ

โครงการจะหางบประมาณ ทางโครงการ

คาราวานหนอนหนงสออยากจะทำใหเดกไทย

ไดเหนคณคาของการอานและการศกษาวาม

ความสำคญอยางไร และอยากใหเยาวชนไทยได

เหนตวอยางทดในการเสยสละเพอสงคม ปลกจต

สำนกในสงทด ขาพเจาขอยกยองในการทำความด

ของวณพกสาวคนนและกลมคนไทยทมจตสำนก

ทดในการตอบแทนแผนดนเกด หากสงคมไทยม

ผทคดด ทำด เสยสละ บานเมองเรากสงบสข

และหวงเปนอยางยงวา บทความจากพวกเรา

“ตนกลาคณธรรม” จะนำคณคามายงทานใหม

ความสนใจในการปฏบตธรรม ทโครงการของเรา

ไดปฏบตตอเนองมาถงวนนยงจดทำโครงการ

ทานทมความสนใจกสามารถเขารวมหรอศกษา

ดงาน และโรงเรยนใดทตองการใหโครงการ

คาราวานหนอนหนงสอไปจดกจกรรมกสามารถ

ตดตอมาทโรงเรยนวดปทมวนาราม ขาพเจาหวงวา

ทง ๒ โครงการนจะใหแนวความคดในการใช

๗๔ ๗๕

คณโยชมเปรยบเหมอนธรรมของพระพทธองค

ทตองปฏบตเองเทานนจงจะไดผล การฝกสตอย

บอยๆ จะทำใหเรารจกใชปญญาในการแกไขปญหา

ไมสบสนในชวต กาวไปในทางทดไดเสมอ และนำ

ความสงบสขมาสสงคม

ชวต และนำไปบรณาการกบการเรยน การใช

ชวตในสงคม สรางประโยชนใหกบตวเองและคน

รอบขาง ถงเราจะมเงนแคไหนกไมสามารถซอ

ความด ได ตองปฏบต เอง เท าน น แมจะม

อปสรรคกมอาจขดขวางได เหมอนความพการ

ทางสายตาทงสองขางกมขดขวางการทำความดได

อยางเชน คณโยชม เปรยบเหมอนธรรมของ

พระพทธองคทตองปฏบตเองเทานนจงจะไดผล

การฝกสตอยบอยๆ จะทำใหเรารจกใชปญญาใน

การแกไขปญหา ไมสบสนในชวต กาวไปในทางท

ดไดเสมอ และนำความสงบสขมาสสงคม

ขาพเจาในนามของโรงเรยนวดปทมวนาราม

จงขอเชญทานมารวมปฏบตธรรมไดทโครงการ

ของเรา หรอฝกปฏบตเองทบานกสามารถทำได

ทานจะทราบผลกบตวเองวามผลดอยางไร

บทความบทนถาใครไดอานกใหทานยกมอขน

อนโมทนาสาธดวย ถอวาเปนการทำบญอยางหนง

ดงทพระพทธองคเคยตรสไววา การเหนดเหนงาม

เหนชอบกบการกระทำความดกเปนบญอยางหนง

ในการจดทำบทความน หากส งหน งส ง ใด

ผดพลาดประการใดตองกราบขออภยไวทนดวย

และขออำนาจคณพระศรรตนตรย พระสยาม

เทวาธราช และสงศกดสทธทอย ณ สถานทอนเปน

มงคลทงหลาย ขออำนวยอวยพรใหกบผทมจต

คดเปนกศล จงมความสขสวสด มความรมเยน

ในชวต มสขภาพพลานามยทแขงแรงสมบรณ

และขอใหทานไดพบหนทางแหงพระนพพานได

เรวพลน มความสขในการใชชวตตลอดกาล

๗๔ ๗๕

จเกอเหลยง...อครมหาบรษทคนทวไปรจก

ในนามของ “ขงเบง ผหยงรดนฟามหาสมทร”

ไดจากโลกนไปนานนบเปนพนๆ ปแลว แตจะม

ใครปฏเสธไดวาชอของทานนน ยงคงจารกอยใน

ความทรงจำของคนนบเปนลานๆ คนอยจนถง

บดน เปนบคคลในอดตทเขากบวจทวา...ตายก

เหมอนไมตาย...เพราะชวตของทานนน ชางม

ความหมายยงนก เปนชวตทเกดมาคมคาเปน

อยางยง...และยากนกทใครจะสามารถมชวตทม

ความหมายไดเชนทาน ไดมวาสนาไปเยยมเยอน

บานเกดของทาน และไดไปเยยมเคารพหลมฝง

ศพของทานนน กทำใหชวตมความหมายขนและ

เกดอยากเขยนใหทกทานไดอานถงการทำชวตให

มความหมายขนมา...

ชวตน...มความหมาย

เขาวากนวา คนเรานนเกดมากอยากโนน

อยากน อยากไดโนนอยากไดน อยากมอำนาจ

แบบคนนน อยากมงมแบบคนนแตมใครคดทจะ

มชวตอยางมความหมายและจากโลกนไปอยาง

ไรกงวล ทงชอเสยงใหอยยาวนานอยางมความ

หมายกนบาง ...มาลองมชวตทมความหมายกน

บางจะดไหม เพราะไมวาอยางไรชวตของเรา

กต องม ว นส นสด . . . และในวนน นก จะไมม

ดวงอาทตยขนไมมดวงอาทตยตกใหได เหน

อกตอไป

...ทกสงทกอยางทหามา ไมวาจะเปนบาน

เรอนหรอสมบตพสสถานใดๆ กจะตกเปนของ

คนอนไมวาจะยนยอม หรอไมยนยอมกตาม

ความรำรวยและชอเสยงเกยรตยศ รวมทงอำนาจ

ทสรางขนมา กจะมลายหายไปในทสด...เมอวนนน

มาถง ไมมความหมายหรอความสำคญอกตอไป

ไมคณจะเปนเจาหนหรอลกหน เปนเจานาย

หรอลกนอง...ความภมใจ ความสงบเสงยม

เจยมตน ความอจฉารษยา รวมทงความทกขรอน

ทงหลาย กจะสญไปเชนกน รวมทงความหวง

ความทะเยอทะยาน แผนงานทอยากจะทำกจะ

หมดไป

ครงหนงชยชนะเคยเปนสงทนำความ

หวานชนมาสชวต และความลมเหลวเปนสงท

ทำใหรสกวาชวตลมเหลวหรอจะเปนพลงททำให

ลกขนมาสกตาม แตเมอวนนนมาถง ทงชยชนะ

และความพายแพ ไมไดมความสำคญอกตอไป

ไมมความหมาย ไมวาคณจะหลอรวย หรอสวย

และฉลาด . . . แล วอะไร เล าท ทำให ช ว ตน ม

ความหมาย ไมตองถงขนมความหมายเยยงทาน

เรอง

พนธศกด ศกระฤกษ

จากหนงสอ

เนชน สดสปดาห

ฉบบท ๙๗๘

วนท ๒๕ ก.พ. ๒๕๕๔

๗๖ ๗๗

บทความพเศษ

จเกอเหลยงหรอก แครจกทจะทำใหชวตทเหลอ

อยนนมความหมายมากขน เทานนกพอ ไมวา

คณจะอายเทาใด คณกสามารถทจะทำใหชวตท

เหลออยของคณมความหมายได ...แลวคณคา

ของชวตทมความหมายนน จะวดกนอยางไรด

นอาจจะเปนคำตอบทรอคอย...

วากนวา สงทมความหมายนน ไมใชสงท

คณซอหามา แตเปนสงทคณสรางขนมาดวยตว

ของคณเอง สงทมความหมายนน ไมใชสงทคณ

ไดมา...แตเปนสงทคณมอบออกไปดวยใจรกตาง

หาก สงทมความหมายในชวตนน อาจไมใชสงท

คณเรยนร...แตเปนสงทคณไดสอนสงคนอนดวย

ความเมตตาและจะมความสำคญมากขนถาสงท

คณสอนออกไปนนมประโยชนสำหรบผเรยนร

ไมใชแคทำใหคณมตำแหนงหนาทการงานสงขน

หรอมชอเสยงขนเทานน มความหมายมากกวา

ถารจกสอนเรองทพวกเขาอยากรไมใชยดเยยด

สอนแตเฉพาะทเราเรยนร เราจงตองเรยนรให

มาก คดใหตกผลก สอนเรองยากใหเปนเรองงาย

ไมใชพดเรองงายใหเปนเรองยาก และเมอนน

ชวตของคณจะมความหมายขนมาในทนท ดงนน

สงทมความหมายจงไมใชความเกงกลาสามารถ

ของคณ แตเปนบคลกลกษณะของคณมากกวา

ชวตทมความสำคญและมความหมายนน

ไมใชอยทจำนวนคนทรจกคณหรอรจกเพราะ

ความเปนคนทมชอเสยงของคณ แตอยทจำนวน

ของคนทรสกวาสญเสยคนทรกและชนชมทสดคน

หนงไป สงทมความหมายในชวตน จงไมใชสงท

คณจดจำได...แตเปนสงทคนรกคณทงหลาย

จดจำคณไดตางหากและจะมความหมายมากขน

ถาพวกเขาจดจำคณไปไดตลอดกาลนาน และ

ถายทอดความจดจำทนกถงคณตอไปยงลกหลาน

รนตอๆ ไปอยางไมมทสนสด ถายทอดแบบอยาง

ทดงามของคณ ถายทอดบคลกลกษณะของคณท

สมควรจะเปนแบบอยางทดใหคนรนหลงยดถอ

เปนแนวทางในการดำเนนชวต แนนอนวาชวตท

มความหมายนน ไมไดเกดขนโดยไมไดตงใจ

เพราะตองมความมานะพยายามทจะทำใหชวตม

ความหมาย...ชวตจงจะมความหมาย ชวตทม

ค ว ามหมายน น ไ ม ไ ด เ ก ด จ า ก อ บ ต เ ห ต

เดดขาด...เพราะคนทสามารถทำใหชวตนม

ความหมายนนจะตองเปนคนทระมดระวงและ

รอบคอบอยตลอดเวลา...นอกจากนแลวคนทชวต

มความหมาย จะตองเปนคนทรจกบญคณ ไมวาจะ

เปนบญคณของบพการทเลยงดมา บญคณของ

ครบาอาจารยทประสทธประสาทวชาดวยความรก

หวงจะใหลกศษยทรกนำไปใชเพอการมอนาคตทด

บญคณของประเทศชาตแผนดนเกด ทอย ททำมา

หากน และสดทายกเปนทฝงกายไปนรนดร

วากนวา ผทมความกตญญรคณนน เปนผทม

ชวตทมความหมายเปนทสดและเปนสงทตอง

ถายทอดใหลกหลานทเกดมามความรสกนกคด

ดงกลาว เพอเปนรากฐานทจะมชวตทมความ

หมายตอไป. . .ท งหมดนนม ไดก เพราะส งท

เรยกวา...”ความรก”

๗๖ ๗๗

๗๘

ความเปนครนนเปนเรองของโลกเปนเรอง

ของมนษยเปนสวนรวม ถาเราจะพดวาสถาบน

ของครกหมายถงครทกคนในโลกทกำลงนำโลก

ไปอยางไร โลกนมนถกสรางขนดวยการศกษา

นนเองไมลกซงอะไรทจะมองใหเหนวาโลกนมน

สรางขนจากการศกษา คอคนเราไดรบการศกษา

อย างไร กทำไปตามท ได รบการศกษามา

เพราะฉะนนโลกมนกอยในสภาพอยางนนจงเรยกวา

การศกษาเปนสงทสรางโลกขนไมผดเลย ดงนน

มนจงไมใชเรองเลกนอย ไมใชเรองอาชพของคน

คนหนง ซงทำงานหาเลยงปากเลยงทองไปดวย

การสอนหนงสอ ขอใหมองเหนใหกวาง ใหไกล

วาครเปนสถาบนทใหญทครอบครองโลกเหมอนกบ

สถาบนอนบางอยาง เชน สถาบนตลาการ เปน

สถาบนทรกษาความเปนธรรม หรอกฎหมายของโลก

เปนสถาบนอนหนงซงใหญมาก แตคดวาไมใหญ

เทาสถาบนของพวกครบาอาจารยทเปนผอำนวย

การศกษา เพราะวามนปนโลกไดเตมท ถาการ

จากหนงสอ

ผแตง : พทธทาสภกข

คดยอจากหนา ๑๒๓-

๑๒๖ บรรยายแกชาว

วทยาลยครสงขลา ณ

สวนโมกขพลาราม วนท

๒๘สงหาคมพ.ศ.๒๕๑๘

ศกษาผด โลกนกเปนโลกของมนษยทผด ถาการ

ศกษาถกกเปนโลกทนาด

เมอพดถงการศกษา เรากจะนกถงเรอง

ของมนษยทงโลกมากกวา การททานทงหลายมา

ขอรองใหอาตมาพดอะไรสกอยาง สองอยาง

ในชวระยะเวลาน กไมมเรองอะไรควรพดยงไป

กวาเรองทจะชวยใหเขาใจความหมายของการศกษา

และการเปนครบาอาจารยใหลกซงเทานนเองเรอง

นอกนนกมสอนกนอยแลวทวๆไปในวทยาลยถา

พดโดยหลกวชาแลวกไมจำเปนทจะตองพดฉะนน

จงไดพดไปในเรองของอดมคต หรอสงทจะเปน

เครองกระตนใหการงานของครบาอาจารยนเปนไป

อยางเตมท คอสงสดตามความหมายของคำคำน

สมทเรยกวา ครเปนผเปดประตหรอเปนผนำ

วญญาณของสตวใหเดนไปถกทาง

ในครงทแลวมา ไดพดถงการเปรยบเทยบวา

ครเปนสถาบนทคมครองโลกอยางเดยวกบศาสนา

คอทอยในรปของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ

การศกษา

สมบรณแบบ

: คอวงกลมทคมครองโลกถงทสด

๗๙

หรอไมวางใจทจะเคารพนบถอตวเองมากถงอยางนน

ในเรองอายน วากนไมได บางทอายมาก

หวหงอกแลวไมรประสประสาอะไร ยงเปนเดกๆ

อย ไมมสตปญญาพอทจะเขาใจเรองของอดมคตได

เมอถอวาครบาอาจารยเปนคนมปญญา อบรมมา

อยางคนมปญญา กควรจะพดเรองทเปนอดมคต

กนได อยาใหไดกลายเปนครผเสอ ครผสงอะไร

เสยกอนแลวกมานกไดทหลงมนสายเกนไป

ครผเสออยางทพดมาแลวนน มเสอสวยๆ

มากเกนไปสำหรบแตงตวอวดคนอน ถาเปนไป

นานเกนไปมนกอาจกลบไมได เพราะฉะนนอยา

เปนเสยตงแตทแรกนจะดกวาเปนครตามอดมคต

ดวยการจดการศกษาใหสมบรณแบบ คอวาการ

ศกษาทไมเปนทาสของกเลสการศกษาทเปนทาส

ของกเลสมนกพาไปหาเรองทางวตถ คนกคอยแต

จะเปรยบทำคอรรปชนบางอะไรบางนการศกษา

ทเปนทาสของกเลส กระทงกเลสของคนผนนเอง

ใชการศกษาเปนเครองมอหาประโยชนอยางไม

ถกตองตามทำนองครองธรรม

การศกษาทเปนทาสของกเลส เปนการ

ทำลายสรางโลกทเลวขนมาถาครเรารหลกเกณฑ

เหลานไวตงแตทแรก รจดหมายปลายทางวาการ

ศกษาเปนอยางไรอาตมาเชอวา จะดมากทเดยว

จะไดเคารพ “เกยรตของคร” วาไดถกเปรยบไว

กบวงกลมของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ท

คมครองโลก เราเปนครหรอผใหวชา และมผรบ

เอาไปสอนตอๆ กนไปนคอขอความในครงทแลวมา

เพอจะชใหเหนการศกษาทสมบรณแบบ

ซงกไดมาจากคร ทเปนครสมบรณแบบ เปนการ

ศกษาทถกตองหรอสมบรณแบบแลวกมลกศษย

หรอผรบเอาไปอยางสมบรณแบบ เปนศษยทด

ตอมากเปนครทด แลวกใหตอไปเปนวงกลมท

คมครองโลกไวอยางไมมวนสนสด โลกนกจะเปน

โลกของมนษยหรอสตวทมใจสง เตมไปดวยสนตสข

สวนบคคล และสนตภาพโดยสวนรวมของสงคม

นเราจงพดเรองการศกษาทสมบรณแบบกนเสยให

เปนทเขาใจแจมแจง

มผใหธรรม-มธรรมสำหรบให-แลวกมผรบเอา

ธรรมะไปปฏบต-แลวกใหกนตอไปอก อยางไมม

ทสนสดบางคนอาจจะคดวานจะประจบพวกคร

เกนไปแลว หรอวาใหเกยรตพวกครเกนไปแลว

แตพดไปตามความรสกทแทจรง ตามทมองเหน

อยางทวาครเปนผสรางโลก

ทนบางคนอาจจะคดวา การพดกบครเปน

รายบคคลหรอครทยงเยาววยอยอยางนมนจะม

ประโยชนอะไร กอยากจะพดวา เปนการด ทจะ

พดใหรกนเสยตงแตตน ตงแตแรกเรมมนจะได

ตดอยในใจ มนจะไดเจรญงอกงาม แลวกฝงอย

ในใจตลอดเปนเวลานานใหเปนการเขาใจทถกตอง

ไปเสยตงแตทแรกเพราะมาเปนครนจะไดไมเสยใจ

ทหลง ครจะรจกทำตนใหเปนครทสมบรณแบบ

ไมสายเกนไปมนควรรตงแตแรกเรมเดมทอยางน

เหมอนกบวาเปนการหวานเมลดพชลงไปในจตใจ

สำหรบงอกงามขนมาเปนครทสมบรณแบบขอให

รบเอาไวในลกษณะอยางนกอนกได ถายงไมชอบ

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนปาตาลบานธพทยา ลำพน เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหวยเรยงใต พจตร เขต ๒

ภาคอสานตอนบน

โรงเรยนบานหนรอง ขอนแกน เขต ๕

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนศรตระกลวทยา ศรสะเกษ เขต ๓

ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานทาเลอนสามคค นครราชสมา เขต ๔

ภาคกลาง-ตะวนออก

โรงเรยนบานคลองมะนาว ตราด

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนบานหนองจกยาว สพรรณบร เขต ๓

ภาคใตตอนลาง

โรงเรยนบานควนดนแดง สงขลา เขต ๒

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนบานวนาหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนสมาคมพยาบาลไทย นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหวยไซ ลำพน เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลขนยวม แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนวดเวฬวน เชยงใหม เขต ๔ โรงเรยนบานใหมสามคค ลำปาง เขต ๓ โรงเรยนบานดอนสบเปอ นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหมอแปง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนทงหาราษฎรสามคควทยา เชยงราย เขต ๒ โรงเรยนแมอคอหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานเชยงบาน พะเยา เขต๒โรงเรยนบานแคมะกอก เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนวดกอซาว พะเยา เขต ๒ โรงเรยนบานบงตน เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนบานวงตม ลำปาง เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหางตลาด สโขทย เขต ๑ โรงเรยนบานใหมชยเจรญ พษณโลก เขต ๒ โรงเรยนบานเดนเหลก อตรดตถ เขต ๒ โรงเรยนบานทงมหาชย กำแพงเพชร เขต ๑ โรงเรยนวดทาขอย พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานดงเสอเหลอง พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานใดโพธ (เงน-ทองยอยอทศ) พจตร เขต ๑โรงเรยนบานเมองเกา พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานโปงววแดง พจตร เขต ๒ โรงเรยนบานกลาง เพชรบรณ ๓ โรงเรยนวดหนองเขนง นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนอนบาลตากฟา นครสวรรค เขต ๓ โรงเรยนบานหมนเทพ ชยนาท เขต ๑

รายชอโรงเรยนในวารสารวถพทธฉบบท ๔

๘๐

ภาคอสานตอนบน

สำนกงานเขตพนทการศกษา ขอนแกน เขต ๕ โรงเรยนเมองเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนชมชนไผลอม นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเพยง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเดอ นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานดอนกลอย อดรธาน เขต ๑ โรงเรยนอนบาลเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนบานโนนกง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานเสยววทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนสามหมอโนนทน ขอนแกน เขต ๒ โรงเรยนบานนาขาทา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาดวทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานโคกมนเหลาสวรรค อดรธาน เขต ๓ โรงเรยนบานบางปาหวาน สกลนคร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองผอ หนองคาย เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษา นครพนม เขต ๑

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนบานหนองแสง (หนองแสงราษฎรวทยา) มหาสารคาม เขต ๓ โรงเรยนบานทงแต ยโสธร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวงใหญ รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานนาเลา รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานบงมะล ศรสะเกษ เขต ๔ โรงเรยนบานประทนอายอง สรนทร เขต ๑ โรงเรยนเชยงใหมประชานสรณ รอยเอด ๓โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานนาแมด อบลราชธาน เขต ๒ โรงเรยนฆองชยวทยาคม กาฬสนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหวชางโคกมวง มหาสารคาม เขต ๒ โรงเรยนบานคลอมตรภาพ ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานเตย อบลราชธาน เขต ๑ ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานโปรงแดงนำฉาสามคค นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนบานฝายโบสถ นครราชสมา เขต ๕ โรงเรยนวดปอกแปก สระบร เขต ๑ โรงเรยนบานหงหอย นครพนม เขต ๒ โรงเรยนวดโพธระหต ลพบร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองบนนาก นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนอนบาลทาชางเฉลมพระเกยรต นครราชสมา เขต ๒สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลมณราษฎรคาลย นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนบานขามทะเลสอ นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนอนพรรพต สระแกว เขต ๒ โรงเรยนคลองตาหมน ปราจนบร เขต ๒ โรงเรยนบานใหมหนองไทร สระแกว เขต ๒ โรงเรยนบานสระคณ บรรมย เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานแชรออ สระแกว เขต ๒

ภาคกลาง-ตะวนออก

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต ๑

โรงเรยนวดแสนภมราวาส ฉะเชงเทรา เขต ๒ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต ๒ โรงเรยนนครหลวงอดมรชตวทยา อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดลาดระโหง อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดเปรมประชากร ปทมธาน เขต ๑โรงเรยนอนบาลสงหบร สงหบร โรงเรยนวดลองกะเบา สงหบร โรงเรยนวดดอนดำรงธรรม ชลบร เขต ๓ โรงเรยนวดพระเงน (อศราวทยอปกรณ) นนทบร เขต ๒ โรงเรยนวดตาลเจดชอ อางทอง โรงเรยนวดขนซอง จนทบร เขต ๑ โรงเรยนกระทมรายฯ อางทอง โรงเรยนชมชนวดปราสาท อางทอง

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนวดหนองกบ (ขนทองประชานเคราะห) ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานหนองหวา กาญจนบร เขต ๔ โรงเรยนวดเขารกษ กาญจนบร เขต ๒ โรงเรยนอนบาลสราษฎรธาน สราษฎรธาน เขต ๑ โรงเรยนวดวมลมรรคาราม ราชบร เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดแกนจนทน สมทรสงคราม โรงเรยนบานหนองคาง ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปากนำ สพรรณบร เขต ๓ โรงเรยนวดหนองบว กาญจนบร เขต ๑ โรงเรยนบานยางหก ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓ โรงเรยนอนบาลวดไชยชมพลชนะสงคราม กาญจนบร เขต ๑โรงเรยนบานคอกชางพฒนา ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหนองตาเยน ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปทมวนาราม สพรรณบร เขต ๒

ภาคใตตอนลาง โรงเรยนวดธารนำฉา นครศรธรรมราช เขต ๔ โรงเรยนบานเกาะนก สงขลา เขต ๒ โรงเรยนเรยวราษฎรอทศ สงขลา เขต ๒ โรงเรยนวดโบราณสถต นราธวาส เขต ๒โรงเรยนวดทงเฟอ นครศรธรรมราช เขต ๑ โรงเรยนบานปาไผ นราธวาส เขต ๑ โรงเรยนบานจำปา นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนวดควนกอ นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนบานทบชาง พงงา เขต ๒โรงเรยนบานควนพระสาครนทร พทลง เขต ๒โรงเรยนอาวลก กระบโรงเรยนวดทรายขาว สงขลา เขต ๑ โรงเรยนยโป (รงวทยา) ยะลา เขต ๑ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓โรงเรยนตำรวจตะเวรชายแดนชางกลปทมวนอนสรณ นครศรธรรมราช เขต ๒

โรงเรยนวดบางด ตรง เขต ๒