1

مدير كبير جهانبنام

حسنعلي آقاجاني: و نگارشتنظيم تحقيق)رساله(طرح پيشنهاديساختار يك

. )به دو زبان فارسي و انگليسي(حاوي عنوان طرحخطاب به گيرنده طرح نامه روي = نيمه اول صفحه: صفحه اول -♦

.محقق Emailآدرس، تلفن، فاكس و ،فردي مشخصات= نيمه دوم صفحه

:شوند به بعد كه تيترهاي طرح شروع ميصفحه دوم -♦

.در حدود ده سطر بمنظور آشنايي و نفوذ در خوانندهموضوع طرح مختصر معرفي = اول: دو پاراگراف استكه حداقل= )Introduction( مقدمه-1

بهتـر .خواهيـد كـرد چه يد كه در ادامه حدود پنج سطر با گفتماني آينده نگر، اشاره كن = دوم

را در اينجا مورد اشاره قرار دهيد تا خواننده متوجـه شـود كـه در طرح است نام تيترهاي مهم

. ادامه به چه عناويني پرداخته خواهد شد

بـا ارزش و اهميـت بـوده و ي شـما بصورتي مستند اشاره كنيد كه تحقيق در مورد موضوع انتخاب سطر ) 5 -15(حدود = )Importance( اهميت موضوع -2

.مفيد است )اشاره به توليد دانش كاربردي(كاربردي يا )اشاره به توليد دانش بنيادي(علميبراي جامعه

)نام خانوادگي، سال(و يا ) نام خانوادگي، سال، صفحه( يعنيمستنداي بايد بگونه ،سطر) 15 -30(حدود در = )Statement of Problem(بيان مسئله -3

در بيان مسئله حداقل بايد . حل كنيد؟ مشكلي كه ارزش تحقيق داشته باشداز مشكالت موجود در جامعه به خواننده بگوييد كه شما ميخواهيد چه مشكلي را

مـسئله يعنـي بعبـارت ديگـر . اين مشكل حـل خواهـد شـد تان را نوشتيد اشاره كنيد كه در وضعيت موجود اين مشكل حل نشده است و وقتي كه شما رساله

:كنيداشاره حدود پنج سطري به اين موارد ترجيحاً هر كدام در يك پاراگراف كنيد تا حد امكان بايد سعي . وت بين وضع موجود و مطلوباتف

ين تحقيق و ارائه مباني نظري وجود خالء ااز كمي -♦. تحقيق)شرعي و قانوني بودن تحقيق در مورد آن(مشروعيت -♦. مسئلهاهميت -♦. مسئله معرفي -♦

-♦. مـسئله )عوامـل قابـل كنتـرل و غيرقابـل كنتـرل اطـراف آن (محـيط -♦. مـسئله بـراي حـل يا همان مدل مفهـومي مسئله ابعاد كمي از -♦. شواهد مستند

يرهـايي كـه دنبـال آن به متغموضوعي مسئله فقط محدود كردن قلمرو -♦. و گستردگي مسئلهموضوعي قلمرو -♦. مسئله )شاخصهاي معرف آن (ويژگيهاي

محاسن و پيشرفتهاي ناشي از حل -♦. در جامعه حل شدن مسئلهمثبتاحتمالي پيامدهاي -♦. در جامعهحل نشدن مسئلهمنفي احتمالي پيامدهاي -♦. دهستي

ضـرورت مثالً = اره به توليد دانش كاربردياش(عملر دنياي مسئله دمحاسن و پيشرفتهاي ناشي از حل -♦). اشاره به توليد دانش بنيادي (ر دنياي علم مسئله د

ايـد در سؤاالت كلـي كـه مطـرح كـرده -♦؟ دبه دنبال آن هستي بيان مسئله در قالب چند سؤال كلي كه در تحقيق -♦. )يك سازمان اجراي اين تحقيق براي

در يكي از چهار مقياس (گيري قابل اندازه رها و روابط بين آنها كنيد كه متغي اشاره -♦. هستند و روابط بين آنها بصورتي واضح معلوم متغيرهانشان دهيد كه

.آزمون كردن هستندقابل اشاره كنيد كه متغيرها و روابط بين آنها -♦. هستند )اي و نسبتي اي، فاصله اسمي، رتبه

تي كداميك از صاحبنظران و خبرگان اسـتفاده تحقيقانتايجنظرات و يعني اينكه شما بمنظور حل مسئله باال از = )Conceptual Model( مدل مفهومي-4

مدل مفهومي بايد با مراجعه بـه ادبيـات موضـوعي . هومي حاوي متغيرهاي اصلي و فرعي مرتبط با حل مسئله و روابط ميان آنهاستهر مدل مفخواهيد كرد؟

ركيبي از نظرات چند نويسنده بوده و خـود شـما يا اينكه ت و كامل از آن يك نويسنده باشد و مدل مفهومي ممكن است بصورتي يكپارچه . تحقيق يافته شود

و يـا هـر اي ساده، نمودار، جدول، شكل، عكس، فرمول رياضي، جمله بصورت شكل ظاهري مدل مفهومي ممكن است . آنها را بصورتي مستند مونتاژ كنيد

.حالتي ديگر باشد

معموالً بهتر است بـا . به آن خواهد رسيديعني جايي كه بعد از اجراي تحقيق . استمحقق به دنبال آناي است كه هدف نقطه = )Goals()اهداف(هدف -5

بـه خواننـده يعني اينكه . و يك هدف كاربردي هم به اين بند اضافه كنيدف اصلي و اهداف فرعي تقسيم كنيد توجه به مدل مفهومي تحقيق، هدف را به هد

كرد؟اي از آن خواهند استفادهبگوييد كاربران و منتفعان از نتايج رساله شما چه

فرضـيه مطـرح /اال و رسيدن به هدف تحقيق با توجه به مدل مفهومي تحقيق چند سـؤال بمنظور حل مسئله ب = )Question/Hypothesis(فرضيه/سؤال -6

هـدف تحقيـق را بـه چنـد جـزء در قالـب كليـت مـسئله و بعبارت ديگـر چه بايد بكنيم؟ به هدف نگوئيم كه براي رسيد فرضيه دقيقاً مي /در سؤال . كنيم مي

معموالً بهتر است بـا توجـه بـه مـدل . توانسته باشيم به هدف رسيده و مسئله را حل كرده باشيماي كه با پاسخ دادن به آنها كنيم بگونه فرضيه تقسيم مي /سؤال

سـؤال يـا فرضـيه؟ هـر گـاه بـا توجـه بـه مـرور ادبيـات . يـد تقسيم كن فرضيه فرعي /چند سؤال اصلي و فرضيه /يك سؤال فرضيه را به /مفهومي تحقيق، سؤال

2

كنـيم و در داشته باشيم فرضـيه مطـرح مـي در مورد روابط بين متغيرهاي موجود در مدل مفهومي تحقيق ولي علمي حدسي زيركانه موضوعي تحقيق بتوانيم

.كنيم غير اينصورت سؤال مطرح مي

مسئله هاي مورد استفاده شما بمنظور حل داده در قلمروها معلوم كنيد كه .ضوعي، زماني و مكان توضيح دهيددر سه عنوان قلمرو مو= ) (قلمرو تحقيق -7

كنيد؟ اي اخذ مي و رسيدن به هدف را از كجاها و چه محدوده

فرضـيه تحقيـق را بـه دو /سـؤال عنوان، مدل مفهومي، هدف و هاي مورد استفاده در تمامي كلمات و واژه = )Keywords(ها و اصطالحات تعريف واژه -8

يعني واژه مورد = تعريف عملياتي -2. هاي ديگر تعريف كنيد مفاهيم و سازه يعني واژه مورد نظر را با = )تئوريكي( تعريف مفهومي -1. صورت تعريف كنيد

دامنه حداقل و حـداكثر آنهـا شود؟ و گونه انجام ميگيري آنها چ يعني اينكه بگوييد اندازه.آن در دنياي واقعي تعريف كنيدعملي نظر را بر اساس نمودهاي

چيست؟

در هـر بر سر راه اجراي تحقيق وجود خواهـد داشـت؟ چه محدوديتهاي غيرقابل كنترلي احتماالً اشاره كنيد كه = )Restrictions( محدوديتهاي تحقيق -9

.خواهند كردشما وارد ناي به كار يتها خدشهاي بيان كنيد كه معلوم شود اين محدود صورت بايد بگونه

در كتابهـاي مختلـف نظـرات و ديـدگاههاي نيـز در مـورد روش تحقيـق علـوم انـساني، دربمانند ساير بحثها= )Research Method( روش تحقيق-10

زمينه نظـر واحـدي را ارائـه توان در اين تشتت آرا به مانند ساير مباحث در علوم انساني بحدي است كه نمي). 27، 1378ظهوري، (متفاوتي عنوان شده است

تواند از زوايـاي مختلـف مـورد ، از سويي بيانگر گستردگي و اهميت موضوع بوده كه مي در علوم انساني وجود تعاريف و تعابير مختلف و متنوع البته . كرد

احمـدپور، (هـا و نظـرات متفـاوتي را فـراهم آورد ريتواند زمينه ارائه مدلها، تئـو و از سويي ديگر نشاندهنده پويايي موضوع است كه مي . بررسي قرار گيرد

،بنـدي كار خود را با توجه به اين همه مباني مختلف تقـسيم تحقيق در هر صورت بايد روش . شود ذيالً به چند مورد از روشهاي تحقيق اشاره مي . )3، 1381

.معلوم كنيد

.)2(روشهاي كمي و كيفيمنتجه از آنها بنامهاي روشهاي تحقيق دو دسته )1(رويكرد خردگرايانه و طبيعت گرايانهبا توجه به دو -♦

.شود كه غير آزمايشي خود به چند مورد تقسيم ميبودن تحقيقات )3(غيرآزمايشييا آزمايشي و با توجه به ويژگي -♦

.اي و ميداني تحقيق كتابخانههايدر كليترين تقسيم بندي روش -♦

اي پردازي، يعني، بسط يا بهبود تئوريهاي موجود، مقايسه ديدگاههاي تئوريكي مختلف، بررسي پديده گاه تئوريبا توجه به روشهاي چهارگانه ديد -♦

.در محيط و شرايطي جديد) تحقيقي كه قبالً انجام شده است(اي مستند و تكراري خاص با استفاده از ديدگاههاي تئوريكي مختلف و باالخره بررسي پديده

.استفاده از فنون غيرآماري مانند تحقيق در عملياتو استفاده از فنون آماري مديريتي شامل دوگانه تبيين فرضيات در تحقيقاتبا توجه به روشهاي -♦

.هاي مورد نياز تحقيق را به شما دهند توانند داده تعداد كل اعضاء و واحدهايي كه مي= )Population( جامعه آماري-11

برخـي قواعـد . شـود هـاي منتخـب اسـتفاده مـي يل محدوديتهاي زمان و هزينه معموالً بجاي كل جامعه آماري از نمونـه به دل = )Sample( نمونه آماري -12

اي كه كل جامعه آماري بگونه% 10حداقل ، مورد30قضيه حد مركزي يا همان تعداد نمونه حداقل فرمول تعيين حجم نمونه، :انتخاب تعداد نمونه عبارتند از

بهتر . انجام مطالعه مقدماتي بر اساس معادالت آماري كرجسي و مورگان، جدول تعيين حجم نمونه، مورد باشد1000 و حداكثر 100داقل حجم نمونه بين ح

.شوندهر كدام كه تعداد نمونه بيشتري را نشان دهند بعنوان نمونه آماري تحقيق انتخاب شده و همه دستورالعملهاي فوق اجرا است

.پرسشنامهمصاحبه و ، مراجعه به اسناد و مدارك، مشاهدهچهارگانه ابزارهاي يكي از = )Instrument(ها دادهآوري ابزار جمع -12

.هاي مورد نياز تحقيق آوري داده چگونگي و شكل اجرايي جمع= )Collection Method(ها آوري داده عروش جم -13

افزارهـا و ابزارهـاي مـورد اسـتفاده در تحليـل آزمونهاي آماري و غيرآماري، نـرم = )Analysis(فرضيات/ها و تبيين سؤاالت وتحليل داده روش تجزيه -14

.ها داده

گيري وجود دارد كه يكي از ابزار اندازه) روايي(روشهاي مختلفي براي تعيين اعتبار. گيري مناسب باشد يعني اينكه ابزار اندازه =)Validity( روايي-15

اجزاء متغيرهاي اگر گيري تحقيق داراي اعتبار است سؤاالت ابزار اندازه.)166-171، 1377 ،بازرگان و ديگران(ستآنها پرسش از متخصصان و خبرگان ا

. باشد بعبارتي توافق خبرگان امر در مورد آنها ابتياع شده . باشندگيري، از ادبيات موضوعي تحقيق گرفته شده مورد اندازه

1 . Naturalistic and rationalistic. 2 . Quantitative and qualitative. 3 . Experimental and nonexperimental.

3

) پايايي(تعيين قابليت اعتمادبمنظور . ر تحقيق حاضر در همان شرايط بار ديگر اجرا شود نتايج دقيقاً يكسان باشنديعني اينكه اگ= )Reliability( پايايي-16

سازگاري . )Conca & et al, 2004( نيز روشهاي مختلف و متعددي وجود دارد كه يكي از آنها سنجش سازگاري دروني آن استگيري ابزار اندازه

اين روشي است كه در اغلب تحقيقات مورد . )Cronbach, 1951(گيري شود تواند با ضريب آلفاي كرونباخ اندازه ميرسشنامه پگيري دروني ابزار اندازه

نيز قابل قبول و55/0 و حتي 6/0 باشد اما مقادير 7/0اگر چه حداقل مقدار قابل قبول براي اين ضريب بايد . )Peterson, 1994(گيرد استفاده قرار مي

. )Van de ven & Ferry, 1979)( Nunnally, 1978(تپذيرش اس

يعني اينكه بر حسب روز يا هفته يا ماه يا سال معلوم كنيد كه مدت زمان . منظور همان نمودار گانت است)= Scheduling(بندي اجراي تحقيق زمان-17

.اجراي تحقيق شما چقدر است

شامل نام و نام خانوادگي، . كه در اجراي تحقيق با شما همكاري خواهند كرد را بياوريدمشخصات كامل تمامي كساني)= Colleagues (همكاران -18

.نوع همكاري و غيره ، Emailتلفن، فاكس، تحصيالت،

شده را معلوم بيني ن پيش% 10آالت، سفرها، بعالوه هاي اجراي طرح شامل نيروي انساني، مواد اوليه، تجهيزات، ماشين تمامي هزينه)= Budget( بودجه-19

.كنيد

يادآوري اينكه منابع مختلـف . بياوريد در اين قسمت طبق الگوي مشخص ايد فقط منابعي را كه در متن رساله سند داده )= References(منابع و مأخذ -20

. زيـر توجـه شـود عينـي هاي نمونهبرخي آيند كه الزم است به ها، و غيره هركدام به سبك خاصي در منابع و مأخذ مي استنادي شامل كتاب، مقاله، مجموعه

,Magiran.comسايتهاي . بسيار جديد و نو باشند) حداقل در چند مورد( بايدطرحمنابع استنادي . آوريم ضمناً ابتدا منابع فارسي و بعد منابع انگليسي را مي

Irandoc.ac.ir, Sciencdirect.com, Ebsco, Emerald, Google advanced search دو نمونـه منـابع .يط امروز ايران بسيار مفيدند در شرا

.آيند كتاب و مجله ذيالً مي

. انتشارات آگاه:، تهرانروشهاي تحقيق در علوم رفتاري ،)1377(، .بازرگان، عباس و ديگران -♦

. 2-3، شماره اول، صص انگاهنامه كارآفريني و كارآفرينان دانشگاه مازندر، معرفي مديريت كارآفريني، )1385(، .آقاجاني، حسنعلي -♦♦- Fry, F., (1993), Entrepreneuship: A Planning Approach, Englewood Cliffs NJ: Prentice–Hall. ♦- Sautter, E. T. & Leisen, B., (1999), Managing stakeholders: A tourism planning model, Annuals of Tourism Research, 26(2), pp. 312-328.