خدمات توسعه کشاورزيدانشجويان کارشناسي ارشد توسعه روستايي

(4جزوه )

مدرس: غالمرضا دين پناه

دانشگاه آزاد اسالميواحد علوم و تحقيقات

محاسبه توزيع و پيوستگي

محاس�به تمرکزگ�رايي، تمرک�ززدايي و پيوس�تگي روش ه�اي مفي�دي در زمين�ه

تع�يين م�يزان پخش و توزي�ع فع�اليت ه�ا و خ�دمات در نق�اط س�کونتگاهي ي�ک

منطقه مي باشند.

اين تکنيک نشان ميدهد که يک فعاليت تا چه حد به صورت يکسان در نقاط مختلف يک منطقه يا در پهنه سرزمين توزيع شده و يا تا چه حد

گرايش به تمرکز دارد. سنجش ميزان توزيع فضايي يک فعاليت يا کارکرد از طريق معادله زير انجام مي گيرد.

2

YX

C

=Cميزان تمرکز يک فعاليت يا کارکرد =Xسهم درصدي مساحت هر منطقه يا زير منطقه =Yسهم درصدي يک فعاليت يا کارکرد در هر منطقه يا زير منطقه

نتايج اين محاسبه تصويري مقايسه اي از موقعيت نواحي يا مناطق مورد در اين تکنيک همواره بين C مطالعه نسبت به همديگر ارائه مي دهد. ميزان

محاسبه شده باالتر باشد، C در نوسان است. هراندازه ميزان 100صفر و نشان دهنده توزيع نامناسب يا تمرکز شديد آن کارکرد يا فعاليت در نقاط

خاصي است.

تکنيک سنجش سطح تمرکز

ضريب توزيع کارکرد خاصي را مي توان با فرمول زير محاسبه کرد:

=DQضريب توزيع =Yسهم درصدي واحد توليدي هر ناحيه =Xسهم درصدي مساحت هر ناحيه

نتايج ضريب توزيع نشان ميدهد که تراکم واحدهاي توليدي يا فعاليت در نواحي وجود دارد که ميزان توزيع آنها بيشتر از يک باشد و بيشترين عدد

باالترين تمرکز را نشان مي دهد.

(Techniques of Distribution Quotientتکنيک ضريب توزيع)

X

YDQ

مقايسه ميزان تمرکز فعاليت ها يا واحدهاي توليدي يا هر نوع کارکرد ديگر براي چند دوره زماني مختلف نيز مي توان دريافت که آيا در طول

زمان از ميزان تمرکز فعاليت ها و کارکرد ها در نواحي خاص کاسته .مي شود و يا اينکه تمرکز فعاليت ها در نقاط فوق تشديد مي گردد

براي اين کار مي توان از روش سنجش تمرکززدايي نيز استفاده کرد. دوره قبل Cبه عبارت ديگر براي سنجش سطح تمرکززدايي بايد مقدار

را از دوره بعد کم کرد.

=Dسطح تمرکززدايي =C1ميزان تمرکز در دوره اول =C2ميزان تمرکز در دوره دوم

+ در نوسان است. مقادير مثبت بيانگر 100- و 100 همواره بين Dمقدار تمرکززدايي در توزيع واحد يا کارکردهاي مورد مطالعه است و مقادير منفي

نشان دهنده تمرکز بيشتر در طول زمان مي باشد.

سنجش تمرکززدايي

12 CCD

اين روش نشان ميدهد که تا چه حد بين کارکردها يا فعاليتهاي مختلف در يک منطقه پيوستگي و همگرايي وجود دارد و تا چه حد يک فعاليت، واحدهاي مرتبط با حوزه فعاليت خود را به منطقه خود جذب مي کند.

اين کار مي تواند با استفاده از فرمول ذيل انجام گيرد:

=Laميزان پيوستگي مکاني =Xسهم درصدي يک نوع فعاليت يا کارکرد در ناحيه=Yسهم درصدي يک نوع فعاليت يا کارکرد ديگر در ناحيه

در نوسان است بيشتر باشد، 100 همواره بين صفر تا Laدر اينجا مقدار بيشتر باشد بيانگر همگرايي و پيوستگي باال بين دو نوع Laهرچقدر ميزان

فعاليت در منطقه مورد مطالعه است.

Techniques of Locationalتکنيک پيوستگي مکاني)association)

2100

YX

La