แผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา

๑. บทนา

๑.๑ ทรพยากรนามความสาคญตอการดารงชวตของมนษย สตวและการดารงรกษาระบบนเวศ ทงการอปโภคบรโภค การทาเกษตรกรรม อตสาหกรรม การผลตไฟฟาพลงนา และการคมนาคมขนสงทางนา นายงมความสาคญตอการรกษาสภาพนเวศปาและนเวศลานาใหมความอดมสมบรณ ประเทศไทยซงเคยมนาใหใชอยางไมจากด แตสถานการณปจจบนทมการเพมขนของประชากร และการขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรว ทาใหความตองการใชนามมากขน ขณะทการทาลาย ปาตนนาซงเปนแหลงดดซบนาตามธรรมชาตยงเปนไปอยางตอเนองรนแรง ไดสงผลกระทบ ตอการชะลางพงทลายของดน แหลงนาตนเขนเกบกกไดนอยลง นาไปสปญหานาหลากทวม ในฤดฝนและการขาดแคลนนาในฤดแลงเปนประจาทกปและทวความรนแรงขน ประกอบกบ การใชประโยชนทดนทไมเปนไปตามศกยภาพของพนทจนเกดปญหาการขวางทางไหลของนา และการขาดความตระหนกของคนในการใชนาอยางรคณคา ไมประหยด และไมถนอมรกษาทงปรมาณและคณภาพนา ทาใหขาดแคลนทรพยากรนาและมคณภาพเสอมโทรม ซงเปนปจจยทซาเตมใหปญหาทรพยากรนามความหลากหลายและซาซอนมากยงขน

๑.๒ ในระยะทผานมา ประเทศไทยประสบกบภาวะภยแลงและอทกภยอยางรนแรงและมความถมากขน ซงภยแลงและอทกภยไดสรางความเสยหายนบหมนลานบาท ทงในพนทเกษตรกรรมและพนทเมอง โดยเฉพาะวกฤตอทกภยในป ๒๕๕๔ ท เกดขนเปนบรเวณกวางในพนทหลายจงหวดของ ประเทศไทย ไดกอใหเกดความสญเสยดานชวตและทรพยสน รวมทงสงผลกระทบอยางรนแรงตอเศรษฐกจและสงคมตอประชาชนทวไป เกษตรกร ผประกอบการอตสาหกรรม ภาคธรกจ ภาคบรการ และความเชอมนของนกลงทนทงภายในและตางประเทศ อทกภยในป ๒๕๕๔ ทเกดขนไดครอบคลมพนทเปนบรเวณกวางในพนทหลายจงหวดของประเทศไทยเชนกน และมระยะเวลา ในการเกดทยาวนาน ไดสงผลกระทบอยางรนแรงตอประชาชนทวไป เกษตรกร ผประกอบการอตสาหกรรม ภาคธรกจ ภาคบรการ และความเชอมนของนกลงทนทงภายในและตางประเทศโดยเฉพาะในพนทลมแมนาเจาพระยา ซงธนาคารโลกไดประเมนมลคาความเสยหายจากพบตภยจากนาทวมในป ๒๕๕๔ อยท ๑.๔๔ ลานลานบาท

๑.๓ รฐบาลไดตระหนกถงความสาคญของปญหาดงกลาว จงไดแตงตงคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนาขน เพอวางระบบการบรหารจดการนาอยางยงยน ปองกน บรรเทา และลดผลกระทบจากอทกภยในอนาคต ทจะเกดกบประชาสงคมและภาคเศรษฐกจ รวมทงสรางความเชอมนใหกบประชาชน เกษตรกร ภาคธรกจ และนกลงทน ในนคมอตสาหกรรมทไดรบผลกระทบ ตลอดจนสรางความมนคงของประเทศ โดยการจดการนา ทงดานกายภาพและการปรบระบบการบรหารจดการนาเพอการขบเคลอนการบรหารจดการทรพยากรนาใหเกดประสทธภาพและประสทธผล มการบรณาการทงการวางแผนการใชทดน

๒

การจดการดานนาตนทนทคานงถงสงแวดลอม โดยการปรบปรงระบบโครงขายนาใหเปนสวนหนงในการแกไขปญหา รวมทงการจดการความตองการใชนา เพอปองกน บรรเทา และลดผลกระทบจากอทกภยและภยแลงในอนาคตตอประชาสงคมและภาคเศรษฐกจ และสรางความเชอมนใหกบประชาชน เกษตรกร ภาคธรกจ และนกลงทนในนคมอตสาหกรรมทไดรบผลกระทบ ตลอดจนสรางความมนคงของประเทศ ซงจาเปนตองมการวางแผนแมบทในการบรหารจดการนา อยางยงยนทงทเปนแผนระยะสนและแผนระยะยาว เพอใหการพฒนาประเทศเปนไปไดอยางมประสทธภาพโดยไมเกดการชะงกงนจากปญหาอทกภยและภยแลงในอนาคต

๑.๔ คณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนาไดจดทาแผนแมบท การบรหารทรพยากรจดการนา ซงในชนนจะเรมดาเนนการในพนทลมเจาพระยา เนองจากเปนพนททไดรบผลกระทบจากอทกภยมากทสด ประกอบดวย การดาเนนการใน ๘ แผนงาน ไดแก (๑) แผนงานฟนฟและอนรกษปาและระบบนเวศ (๒) แผนงานบรหารจดการเขอนเกบนาหลกและการจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป (๓) แผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว (๔) แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณ และเตอนภย (๕) แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท (๖) แผนงานกาหนดพนทรบนานองและมาตรการเยยวยา (๗) แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา และ (๘) แผนงานสรางความเขาใจ การยอมรบ และการมสวนรวมในการบรหารจดการอทกภยขนาดใหญของทกภาคสวน สวนแผนงานในระยะสน (ระยะเรงดวน) ประกอบดวย (๑) แผนงานบรหารจดการเขอนเกบนาหลกและการจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป (๒) แผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว (๓) แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณและเตอนภย (๔) แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท (๕) แผนงานกาหนดพนทรบนานองและมาตรการเยยวยา และ (๖) แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา

๒. สภาพขอเทจจรง

๒.๑ พนทลมนาเจาพระยา ประกอบดวย ลมนาปง วง ยม นาน เจาพระยา สะแกกรง ปาสก และ ทาจน พนททงหมด ๑๕๗,๙๒๕ ตร.กม. หรอ ๙๘,๗๐๓,๗๕๐ ไร โดยลมนานานมพนทใหญทสดประมาณ ๓๔,๓๓๐ ตร.กม. รองลงมาไดแก ลมนาปง มพนท ๓๓,๘๙๘ ตร.กม. มประชากรรวมทงสนประมาณ ๒๕ ลานคน

๒.๒ สภาพอทกวทยา ปรมาณฝนเฉลยรายปของภาคเหนอประมาณ ๑,๓๐๐ มลลเมตร ซงรอยละ ๘๙ ของปรมาณฝนทงปเกดในฤดฝน และมปรมาณนาทารายปเฉลยของลมนาในภาคเหนอประมาณ๓๓,๑๓๒ ลาน ลกบาศกเมตร/ป ซงรอยละ ๘๑ ของปรมาณนาทาทงปเกดในฤดฝน

๓

ปรมาณนาฝน ปรมาณนาทา ลมนา

พนทลมนา (ตร.กม.) (ฤดฝน) (ฤดแลง) ทงป (ฤดฝน) (ฤดแลง) ทงป

เจาพระยา ๒๐,๑๒๕ ๙๕๗.๐ ๑๒๖.๘ ๑,๐๘๓.๘ ๑,๖๕๗.๐ ๗๔.๘ ๑,๗๓๑.๘ ทาจน ๑๓,๖๘๑ ๙๑๖.๙ ๑๒๓.๙ ๑,๐๔๐.๘ ๑,๒๔๙.๘ ๑๑๔.๖ ๑,๓๖๔.๔ ปาสก ๑๖,๒๙๒ ๑,๐๕๘.๘ ๑๕๔.๔ ๑,๒๑๓.๒ ๒,๕๑๙.๑ ๓๗๘.๒ ๒,๘๙๗.๒

ปง ๓๓,๘๙๖ ๙๙๒.๒ ๑๓๒.๔ ๑,๑๒๔.๖ ๖,๖๘๗.๖ ๒,๐๓๗.๗ ๘,๗๒๕.๓ วง ๑๐,๗๙๒ ๙๖๒.๕ ๑๓๖.๑ ๑,๐๙๘.๖ ๑,๓๗๔.๒ ๒๔๓.๓ ๑,๖๑๗.๕ ยม ๒๓,๖๑๘ ๑,๐๓๗.๕ ๑๒๑.๗ ๑๒๑.๗ ๓,๒๑๖.๘ ๔๓๙.๘ ๓,๖๕๖.๘

นาน ๓๔,๓๓๑ ๑,๑๒๘.๓ ๑๔๔.๔ ๑,๒๗๒.๗ ๑๐,๔๗๔.๔ ๑,๕๔๐.๔ ๑๒,๐๑๔.๘ สะแกกรง ๕,๑๙๒ ๑,๐๕๙.๑ ๑๗๔.๗ ๑,๒๓๓.๘ ๘๙๒.๔ ๒๓๒.๔ ๑,๑๒๔.๘

รวม ๑๕๗,๙๒๗ ๘,๑๑๒.๓๐ ๑,๑๑๔.๔๐ ๘,๑๘๙.๒๐ ๒๘,๐๗๑.๓๐ ๕,๐๖๑.๒๐ ๓๓,๑๓๒.๖๐

ทมา: สานกโครงการขนาดใหญ กรมชลประทาน

๒.๓ โครงขายแมนาสาคญของลมเจาพระยา

๒.๓.๑ พนทลมนาเจาพระยาตอนบน ประกอบดวย แมนาปง วง ยม และนาน ซงรวมกนเปนแมนาเจาพระยา โดยแมนาปง และแมนาวงไหลรวมกนเปนแมนาปงทอาเภอบานตาก จงหวดตาก แมนายมและนานไหลรวมกนเปนแมนานานทอาเภอชมแสง จงหวดนครสวรรค และสดทายไหลรวมกนเปนแมนาเจาพระยาทอาเภอปากนาโพ จงหวดนครสวรรค

ทมา : รายงานสรปโครงการจดทาแผนพฒนาการชลประทานระดบลมนาอยางเปนระบบ (กรอบนา ๖๐ ลานไร

๒.๓.๒ พนทลมนาเจาพระยาตอนลาง ไดแก แมนาปาสก แมนาเจาพระยา โดยมแมนาสะแกกรง ไหลมาบรรจบเหนอเขอนเจาพระยา ลานาสาขาทสาคญของแมนาเจาพระยา ไดแก แมนานอย แมนาทาจนหรอแมนาสพรรณบร

๔

กรงเทพมหานคร

ปทมธาน

พระนครศรอยธยา

อางทอง

นครสวรรค

ชยนาท

กาญจนบร

นครปฐม

สระบร

ลพบร

สพรรณบร

สมทรปราการสมทรสาคร

สมทรสงคราม

ฉะเชงเทรา

นครนายก

อทยธาน

แมนาปาสก

จดพจารณาความวกฤตของนาหลาก

ทศทางการระบายนา

การหนนของนาทะเล

c.2 3,000 ลบ.ม./วนาท c.13 2,500 ลบ.ม./วนาท c.53 1,300 ลบ.ม./วนาท c.29 3,000 ลบ.ม./วนาท

ทมา : รายงานสรปโครงการจดทาแผนพฒนาการชลประทานระดบลมนาอยางเปนระบบ (กรอบนา ๖๐ ลานไร)

๒.๓.๓ แหลงนากกเกบนาในลมนาเจาพระยา

๑) พนทลมนาเจาพระยาตอนบน โครงการพฒนาแหลงนาในลมนาภาคเหนอ มรวมทงสน ๔,๑๒๓ แหง คดเปนความจเกบกกรวม ๒๕,๗๗๓ ลานลกบาศกเมตร เปนพนทชลประทานรวม ๔.๗๘๒ ลานไร (รอยละ ๔๘ ของพนทศกยภาพชลประทาน) โดยมโครงการอางเกบนาทสาคญ แยกตามลมนา ดงน ลมนาปง ไดแก เขอนภมพล (ความจเกบกก ๑๓,๔๖๒ ลาน ลกบาศกเมตร) เขอนแมงดสมบรณชล (ความจเกบกก ๒๖๕ ลาน ลกบาศกเมตร) เขอนแมกวงอดมธารา (ความจเกบกก ๒๖๓ ลาน ลกบาศกเมตร) ลมนาวง ไดแก เขอนกวลม (ความจเกบกก ๑๑๒ ลาน ลกบาศกเมตร และลมนานาน ไดแก เขอนสรกต (ความจเกบกก ๙,๕๑๐ ลาน ลกบาศกเมตร) เขอนแควนอยบารงแดน (ความจเกบกก ๑,๐๘๐ ลาน ลกบาศกเมตร) ซงปรมาณนาทเกบกกในลมนาภาคเหนอนบางสวนเปนนาตนทนทใชในลมนาเจาพระยาทอยในภาคกลางดวย

สาหรบพนทในลมนายมเปนลมนาเดยวในสาขาแมนาเจาพระยาทยงไมสามารถพฒนาแหลงเกบกกนาขนาดใหญเพอใชในการบรหารจดการนาได ซงทผานมากรมชลประทานไดใชวธการบรหารจดจราจรนาโดยอาศยจงหวะทระดบนา ในลานานานมไมสง ผนนาจากแมนายมผานระบบลานาท เชอมตอถงกน จงสามารถบรรเทาปญหาในลมนายมได

๒) พนทลมนาเจาพระยาตอนลาง มการดาเนนโครงการชลประทานเอนกประสงคทสามารถกอใหเกดประโยชนทางดานการเกษตร การอปโภคบรโภค การบรรเทาอทกภย การอตสาหกรรม การผลตกระแสไฟฟาจากพลงนา การคมนาคม แหลงเพาะพนธประมงนาจด แหลงทองเทยวพกผอนหยอนใจ ซงมจานวน ๔๗ แหง

๕

ความจรวม ๒,๑๒๔ ลาน ลกบาศกเมตร พนทชลประทาน ๘.๗๓ ลานไร โครงการชลประทานขนาดกลางสามารถกอใหเกดประโยชนทางดานการเกษตร การอปโภคบรโภค การบรรเทาอทกภย การอตสาหกรรม การผลตกระแสไฟฟาจากพลงนา แหลงเพาะพนธประมงนาจด แหลงทองเทยวพกผอนหยอนใจ มจานวน ๘๖ แหง ความจ ๕๓๙.๙๕ ลาน ลกบาศกเมตร พนทชลประทาน ๐.๓๙ ลานไร และโครงการชลประทานขนาดเลกจานวน ๑ ,๓๙๔ แหง ความจ ๑๖๓.๒๑ ลาน ลกบาศกเมตร พนทชลประทาน ๐.๔๓ ลานไร ทสาคญไดแก เขอนเจาพระยา เขอนศรนครนทร เขอนปาสกชลสทธ เปนตน

๒.๓.๔ พนทเสยงภยนาทวมในลมนาเจาพระยา

๑) ลมนาเจาพระยาตอนบน มพนทเสยงภยนาทวมระดบปานกลางถงสงประมาณ ๒๕,๒๘๐ ตร.กม คดเปนรอยละ ๑๘ ของพนททงหมด ซงสวนใหญอยในพนทตอนลางของลมนายม และลมนานาน บรเวณจงหวดสโขทย พจตร พษณโลก กาแพงเพชร และพนทในลมนาอนๆ จะอยในบรเวณตวเมอง ไดแก เมองเชยงใหม พะเยา และเชยงราย ซงพนทเสยงภยนาทวมทกลาวน เปนพนททมศกยภาพทางชลประทานเปนสวนใหญ

๒) ลมน า เจาพระยาตอนลาง มพนท เส ยงภยน าทวมและพนทน าทวมถ ง (Floodplain) รวม ๓๕,๐๐๐ ตร . กม . หรอรอยละ ๒๒ ของพนททงหมด ในจานวนนเปนพนทเกษตรกรรมและพนทชมนารอยละ ๘๐ พนทชมชนเมอง พาณชยกรรม อตสาหกรรม รอยละ ๒๐ ซงเปนพนทชมชนตามแนวรมแมนา ในบรเวณจงหวดอทยธาน นครสวรรค อยธยา อางทอง ปทมธาน ซงเปนพนท ทประสบปญหานาทวมลนตลงทกป และประสบอทกภยรนแรงทก ๒๐ ป ประมาณ ๑,๘๐๐ ตร.กม. พนทชลประทาน ๑๖,๐๐๐ ตร.ก.ม. และพนทเกษตรกรรมชนบท ๑๗,๐๐๐ ตร.กม. มประชากรรวมประมาณ ๑๘ ลานคน สาหรบพนทสวนทอยนอกพนทนาทวมถงม ๑๒๓,๐๐๐ ตร.กม. มประชากรประมาณ ๗ ลานคน เปนพนททเกดความเสยหายนอย

๖

ทมา : ยทธศาสตรการแกไขปญหาอทกภยอยางบรณาการและยงยน คณะอนกรรมการดานการวางแผนและกาหนดมาตรการแกไขปญหาอยางยงยน

๒.๓.๕ ความสามารถในการรองรบนาในพนทลมนาเจาพระยา

ขดความสามารถในการรองรบนาของแตละลานาในแตละชวงมความแตกตางกน ซงหากปรมาณนาท ไหลมากเกนกวาขดความสามารถในการรองรบของลาน า ดงกลาวจะเออลนตลงเขาทวมบรเวณทอยรมฝงแมนาและพนททตากวาทอยในบรเวณใกลเคยง ซงทผานมานาทไหลลงมาจากแมนาปง แมนาวง แมนายม และแมนานาน จะมปรมาณรวมกนประมาณ ๔,๖๐๐ ลกบาศกเมตรตอวนาท ไหลลงมาสลานาเจาพระยา

สาหรบแมนาเจาพระยาชวงตงแตเขอนเจาพระยาลงมาบรเวณอาเภอสรรพยา มขดความสามารถทจะรองรบนาไดเพยง ๒,๐๐๐ ลกบาศกเมตรตอวนาท สวนบรเวณอางทองมขดความสามารถทจะรองรบนาได ๑,๘๐๐ ลกบาศกเมตรตอวนาท สวนกรงเทพและปรมณฑล มขดความสามารถในการรองรบนาได ๓,๕๐๐ ลกบาศกเมตร ตอวนาท โดยไมสงผลใหเกดนาลนตลงเขาทวมบรเวณรมฝงแมนา ซงในป ๒๕๕๔ น มปรมาณนาบรเวณเหนอเขอนเจาพระยาทจะไหลลงมาสเขอนเจาพระยาจานวนทงสน ๕,๓๐๐ ลกบาศกเมตร ตอวนาท ซงจะสงผลใหเกดนาลนแมนาเจาพระยา ดงนน

๗

จาเปนตองระบายนาออกสลานาสาขาของเจาพระยาทงดานฝงตะวนออก และฝงตะวนตก ประมาณ ๑,๘๐๐ -๓,๕๐๐ ลกบาศกเมตรตอวนาท เพอใหนาในแมนาเจาพระยาเหลออยไมเกน ๑,๘๐๐ - ๓,๕๐๐ ลกบาศกเมตรตอวนาท ซงสงผลใหตองระบายนาออกสทงนาบางสวน เนองจากลานาทมอยไมสามารถรองรบได

พนทชะลอนาเปนปกต ในป

นามาก

1

4,600นครสวรรค

เขอนเจาพระยา

250220

นา

พนทชะลอนาเปนปกต ในป

นามาก

230

2,80

03,

000

800

100

นา

อาวไทย

แกมลง

2.2.2 ผงการกระจายนาในลมนาเจาพระยาตอนลาง

สาหรบ ระยะเรงดวนการระบายนากรณนาเทาป 2554

210

แกมลง

แมนาสะแกกรง 700

นา

40นา

ชยนา

ท-อย

ธยา

ตะวนตก 490

ตะวนออก 315

800940

เขอนพระรามหก

230

1,80

0

808060

10

707401,

400

พนท 0.47 ลานไร ลก1.5 ม. เกบกก 1128 ลาน ลบม.

พนท 0.35 ลานไร ลก 1.5 ม. เกบกก 839 ลาน ลบม.

พนท 0.87 ลานไร ลก 0.50 ม. เกบกก 695 ลาน ลบม.

พนท 1.22 ลานไร ลก 0.5 ม. เกบกก 978 ลาน ลบม.

12/23/2011 คณะทางานโครงสรางพนฐานระยะเรงดวน-กยน.

ปกต

ควบคม

ปรบปรง

หนวย: ลบม/วนาท

(28 ธ.ค. 2554)

5300

410

ทมา: คณะทางานเพอพจารณาความเหมาะสมของโครงการดานโครงสรางพนฐาน ป ๒๕๕๕ ภายใตคณะอนกรรมการดานการวางแผนและกาหนดมาตรการแกไขปญหาระยะเรงดวน

๒.๓.๖ จดออนและอปสรรคของการบรหารจดการนาทผานมา

๑) พนทตนนามสภาพเสอมโทรม เนองจากการบกรกของชมชนในพนทตนนา รวมถงการบกรกแมนา ค คลองตามธรรมชาต พนท ชมนา และพนทราบนาทวมถง ประกอบกบอาคารบงคบนาตางๆ อาท คนกนนา ประตระบายนา มสภาพเกาแกและชารดเสยหายจานวนมาก ทาใหไมสามารถเกบนาไวในปาตนนาได และยง ไมสามารถควบคมการไหลของนาได สงผลใหมปรมาณนาทวมขงในระดบทสงและเปนเวลานาน

๒) การบรหารจดการนาในภาพรวมไมเปนเอกภาพระหวางหนวยงานทเกยวของ ซงมจานวนมากทงหนวยงานในสวนกลาง สวนภมภาค กรงเทพมหานครและปรมณฑล องคกรปกครองสวนทองถน ชมชนเมอง นคมอตสาหกรรม และเขตเศรษฐกจ ซงยงขาดการบรณาการ โดยไมมผรบผดชอบหลกและการบงคบบญชา ใหเกดการดาเนนการทชดเจน รวมทงการจดลาดบความสาคญกอนหลง ทงนเนองจากยงไมมองคกรทมอานาจในการจดการทรพยากรนาในภาพรวมได อยางเบดเสรจ (Single Command Authority) ประกอบกบการจดสรร

๘

งบประมาณยงไมบรณาการ โดยเปนการจดสรรตามหนวยงาน ทาใหไมสามารถแกไขตามแผนทวางไว ซงตองดาเนนการใหมความตอเนองตามแผนจดการทรพยากรนาตงแตตนนาถงปลายนา

นอกจากน ในสวนของการบรหารจดการลมนาเชงบรณาการในระดบลมนายอยของลมนาปง วง ยม นาน สะแกกรง ปาสก และลมนาอนๆ เพอหนวงนา หรอกกเกบนา ยงไมมประสทธภาพเพยงพอ

๓) ประเทศไทยยงขาดแผนหลก (Master Plan) ในการบรหารจดการนาในระยะยาว ทาใหการบรหารจดการทรพยากรนาขาดทศทางทชดเจนและขาดความตอเนอง รวมทงการมสวนรวมของประชาชนไมเพยงพอ ทาใหเมอมการเปลยนแปลงทางการเมอง แผนการลงทนเพอการบรหารจดการนาทมอยเดมจงหยดชะงกไป โดยแมวาทผานมา รฐบาลจะไดอนมตแผนการบรหารจดการนาเพอแกไขปญหาดานนา ทงภยแลงและนาทวม ซงใชเปนแผนลงทนในการบรหารจดการนาในแตละชวงเวลา แตการดาเนนการตามแผนดงกลาวมกจะหยดชะงกเมอมการเปลยนแปลง อาท แผนการบรรเทาอทกภยและภยแลง โดยคณะรฐมนตรไดมมตอนมตเมอวนท ๗ มนาคม ๒๕๕๐ ซงดาเนนการไดเพยงรอยละ ๒๕ ของงบประมาณของเปาหมายรวมในแผนฯ เทานน และตอมาเมอมการเปลยนแปลงรฐบาลไดมการดาเนนการทบทวนและนาโครงการบางสวนของแผนบรรเทาอทกภยฯ ไปบรรจไวในแผนการลงทนพฒนาและบรหารจดการนาและชลประทาน ทคณะรฐมนตรอนมตเมอวนท ๑๐ มถนายน ๒๕๕๑ ซงไดจดทาขนใหม และใชเปนกรอบในการจดทางบประมาณประจาปดานทรพยากรนาของหนวยงานทเกยวของในป ๒๕๕๒-๒๕๕๓

การขาดการสนบสนนดานงบประมาณทตอเนองดงกลาว ยงทาใหโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) ของระบบจดการนาเกดความทรดโทรม เนองจากไมมงบประมาณสนบสนนในการปรบปรง คลองระบายนาและคลองธรรมชาต ททรดโทรม รวมทงมการบกรกของชมชนในคคลองระบายนาตางๆ นอกจากน การพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเพอปองกนนาทวมยงขาดความตอเนองของระบบและไมสอดคลองกบคนกนนาทวมทมอยเดมและททาขนใหม

๔) ฐานขอมลยงไมเปนระบบ และไมทนตอสถานการณทเปลยนแปลงไป แมวาปจจบนเทคโนโลยในการเกบและประมวลผลขอมลท เกยวของกบการบรหาร จดการนาของประเทศจะมอยอยางหลากหลาย แตขอมลดงกลาวยงกระจดกระจายอยตามหนวยงานตางๆ โดยไมไดมการรวบรวมและเชอมโยงใหเปนฐานขอมลเดยวกนรวมทงขาดบคลากรทมความเชยวชาญในการวเคราะหขอมล ใหทนตอสถานการณทเปลยนแปลงไป ทาใหทผานมา การจดการภยพบตดานนา โดยเฉพาะอทกภย ทงดานก า ร ป อ ง ก น ( Prevention) ก า ร เ ต ร ย ม ก า ร ( Preparation) การแกปญหาในชวงทเกดภย (Crisis) และการประเมนความเสยหาย (Assess) ยงไมเปนระบบและไมรวดเรวเทาทควร โดยยงไมมการเชอมโยงฐานขอมลตางๆ ทอยภายใตการดแลของกรมพฒนาทดน กรมอตนยมวทยา กรมชลประทาน และกรม

๙

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยอยางเปนระบบ ทาใหขาดการนาขอมลทสาคญตางๆ ไปประมวลผล เพอการปองกนและการเตรยมการรบมอกบภยพบตในระยะยาว

สภาพภมอากาศโลกทเปลยนแปลงไปไดสงผลใหขอมลการบรหารจดการนา ทมอยเดมไมสามารถนามาปรบใชกบสถานการณทเกดขนไดอยางมประสทธภาพ จาเปนตองมการปรบปรงใหทนสมย ดงจะเหนไดจากป ๒๕๕๓ ซงเกดภาวะ ความแหงแลงขนในตอนตนป จนกระทงตองมการแจงเตอนเกษตรกรใหเลอนการทานาปในเขตโครงการชลประทานทกโครงการทรบนาจากเขอนภมพลและ เขอนสรก ต ออกไปเปนประมาณกลางเดอนกรกฎาคม ๒๕๕๓ เพอม ให เกดผลเสยหายตอขาวนาป ขณะทอก ๑ เดอนถดมา ไดเกดอทกภยถง ๔ ครง ในชวงเดอนสงหาคม-ตนเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๓ ครอบคลมพนทภาคเหนอ กลาง ตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต กวา ๕๐ จงหวด รวมทงการเกดวกฤตอทกภย ในป ๒๕๕๔ ทเกดตอเนองในทกภาคของประเทศ รวมถงภาคใตทกาลงประสบกบปญหาอทกภยในชวงฤดรอนของป ๒๕๕๔ และในเดอนมกราคม ๒๕๕๕ เปนตน

บทเรยนจากการบรหารจดการอทกภยป ๒๕๕๔ ไดชใหเหนวา ประเทศไทยยงขาดระบบการสอสาร ระบบขอมลทถกตองชดเจน รวมถงการใหขอมล แบบจาลอง เชงพนทในการเตอนภยทเปนทเชอถอตอสงคมเพอความเขาใจใหตระหนกตอสถานการณในแตละชวงเวลาและเพอการเตรยมพรอมรบภยพบตลวงหนาของ ทกฝายทเกยวของ โดยการสอสารในชวงทเกดอทกภยของป ๒๕๕๔ ไมเปนเอกภาพและสบสนจนสรางความตนตระหนกใหแกประชาชนในบางพนทจนเกนกวาเหต ในขณะทประชาชนในบางพนททเชอถอขอมลทหนวยงานไดเคยแจงไว กลบตองประสบอทกภยโดยมไดเตรยมการหรอเกนกวาทไดเตรยมการรบภยไว

๕) กฎหมายดานทรพยากรนาไมทนสมยและขาดเอกภาพในการสนบสนนการจดการทรพยากรนาในภาพรวม

ปจจบนกฎหมายทเกยวของกบทรพยากรนามจานวนมาก ทงในดานการใชนาและการบรหารจดการนาทมอย มลกษณะแยกสวน โดยมกฎหมายเพอการบรหารจดการนา ทงเพอการพฒนาและการอนรกษ การจดสรรทรพยากรนา การปองกนอทกภย การปองกนและแกไขมลพษ และกฎหมายทเกยวของกบการใชนาเพอชลประทานหรอเกษตรกรรม เพอรองรบการปฏบตงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ โดยมเจตนารมณและการบงคบใชแตกตางกน ซงไมมความเชอมโยงกนอยางเปนระบบ และอาจมการบงคบใชทซาซอนกน ประกอบกบกฎหมายบางฉบบขาดการปรบปรงใหทนสมยเหมาะสมกบสภาพขอเทจจรงท เปลยนแปลงไป นอกจากน ยงมกฎหมายเกยวกบการใชนาเพอการอนอกมาก ทงเพอการอปโภคบรโภค คมนาคม อตสาหกรรม และพลงงาน

ทผานมา ไดมการดาเนนการรางพระราชบญญตทรพยากรนาขนหลายครง แตไมสามารถผลกดนใหผานการพจารณาของรฐสภาได โดยกรมทรพยากรนาไดเคยเสนอรางพระราชบญญตทรพยากรนา จานวน ๓ ครง คอ ในป ๒๕๓๗ ๒๕๔๖ และ

๑๐

๒๕๔๙ ขณะทสภานตบญญตแหงชาตกไดเสนอรางพระราชบญญตนา ในสมยรฐบาลพลเอกสรยทธ จลานนท ในป ๒๕๕๐ ดวยเชนกน แตไมผานการพจารณา ซงรางพระราชบญญตทรพยากรนาดงกลาวมสาระสาคญ คอ การระบสทธการใชนาของประชาชน และกาหนดกฎเกณฑการจดสรรนาโดยมองคกรทรบผดชอบ ตามกฎหมาย

เพอแกไขและปองกนปญหาและความเสยหายจากอทกภยทจะเกดในอนาคต รฐบาลจงไดแตงตงคณะกรรมการยทธศาสตรเพอการบรหารจดการทรพยากรนา (กยน.) มนายสเมธ ตนตเวชกล เปนทปรกษา นายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย เปนประธาน เลขาธการคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา และเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนกรรมการและเลขานการรวม มอานาจหนาทในการทบทวนนโยบาย แผนงานและแผนปฏบตการทเกยวของกบการบรหารจดการนา ระดมความคดเหนและความรเพอจดทาเปนขอเสนอแนะเชงนโยบายในการแกปญหาและวางระบบการบรหารจดการนาของประเทศ รวมทงจดทาแผนแมบทการบรหารจดการนาอยางเปนระบบและวางกรอบการลงทนดานการบรหารทรพยากรนาของประเทศ

๓. แผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา

๓.๑ หลกการ

การบรหารจดการนาทงประเทศจาเปนตองดาเนนการในระดบลมนาและครอบคลมทกลมนา ในประเทศตงแตพนทตนนา กลางนา ปลายนา โดยการมสวนรวมของผเกยวของทกภาคสวนและมการจดทาแผนบรหารจดการนาทงในระยะสนและระยะยาวและแผนเรงดวน เพอรองรบปญหาอทกภยทอาจเกดขน โดยมแนวคดในการบรหารจดการเพอแกไขอทกภยในแตละระดบใหสอดคลองกบแผนพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมของประเทศและพนท ดงน

๓.๑.๑ พนท ตนนา ใหความสาคญกบการชะลอนา ดวยการเกบกกนาในชวงนาหลาก ดวยการสรางฝายชะลอนา เขอนเกบกกนา รวมทงการปลกหญาแฝก เพอดดซบนาและชะลอความเรวของนาไมใหไหลบาอยางรนแรงเขาสพนทตอนลาง รวมทงยงชวยรกษาความชมชนใหกบพนทปาตนนา และเปนการปองกนการชะลางพงทลายของหนาดน ตลอดจนชวยปองกนดนถลม

๓.๑.๒ พนทกลางนา ใหความสาคญกบการบรหารจดการนา เพอปองกนความเสยหาย จากอทกภยใหเกดขนนอยทสด ดวยการประยกตใชแนวทางของเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหมในการบรหารจดการ รวมกบการบรหารจดการประตระบายนาเพอเปด-ปด และระบายนาตลอดแนวพนทกลางนาอยางมประสทธภาพ และจดทาแนวคลองกนนาในบรเวณพนทสาคญ เขตชมชนและเขตเศรษฐกจ อาท โรงพยาบาล โบราณสถานและพนทเศรษฐกจสาคญ

๓.๑.๓ พนทปลายนา ใหความสาคญกบการเรงระบายนาและการผลกดนนา โดยการเรงแกไขอปสรรคในการระบายนา ไดแก ถนน สงกอสรางในลานาทขวางการระบายนา รวมถง

๑๑

การกาจดวชพชนาและผกตบชวา เปนตน รวมกบดาเนนการตดตงอปกรณและเครองผลกดนนาออกสทะเล

๓.๒ วตถประสงค

๓.๒.๑ เพอปองกน บรรเทา และลดความเสยหายทเกดขนจากอทกภยขนาดกลางถงขนาดใหญ

๓.๒.๒ เพอปรบปรงประสทธภาพการปองกนนาทวม การบรหารจดการอทกภยในยามคบขน รวมทงเพมประสทธภาพในการเตอนภย

๓.๒.๓ เพอสรางความมนใจ ความมนคง เพมรายได ในการดารงชวตของเกษตรกร สงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศ บรหารจดการทรพยากรนา ดน และปาไมใหเกดประโยชนอยางยงยน

๓.๓ เปาหมายการดาเนนการ

การดาเนนงานเพอแกไขและบรรเทาความเสยหายอนเนองมาจากปญหาอทกภยทเกดขน ของภาคสวนทเกยวของ จงไดกาหนดเปาหมายในการดาเนนงาน รวมถงแนวทางและพนทดาเนนการ ดงน

๓.๓.๑ เปาหมาย

๑) ระยะสน ไดแก การลดระดบความเสยหายและการปองกนการเกดปญหาอทกภยทอาจเกดขนเชนในป ๒๕๕๔ หรอหากเกดอทกภยจะตองใหมผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมนอยทสด

๒) ระยะยาว ไดแก การปรบระบบการบรหารจดการอทกภยอยางบรณาการและยงยน เพอสรางความมนคง เพมรายไดในการดารงชวตของเกษตรกร สงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศ บรหารจดการทรพยากรนา ดน และปาไมใหเกดประโยชนอยางยงยน

๓.๓.๒ พนทดาเนนการ จะดาเนนการในบรเวณลมนาเจาพระยาซงเปนพนททไดรบผลกระทบจากปญหาอทกภยมากทสด สวนการแกไขปญหาอทกภยในพนทลมน า อน ๆ จะพจารณาดาเนนการในระยะตอไป

๓.๔ สาระสาคญของแผนแมบท

การดาเนนงานแกไขและบรรเทาความเสยหายอนเนองมาจากปญหาอทกภยทจะดาเนนการ ประกอบดวย ๘ แผนงานทสาคญ ไดแก

๓.๔.๑ แผนงานฟนฟและอนรกษปาและระบบนเวศ ประกอบดวยวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน วตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค เพอฟนฟพนทปาตนนา กลางนาและปลายนา ซงเปนแหลงสาคญ ในการดดซบและชะลอนา ซงปจจบนมสภาพเสอมโทรมกอใหเกดความไมสมดล ในระบบน เวศ ในขณะเดยวกน ใหมการพฒนาแหลงกกเกบน า เพมเ ตม

๑๒

ตามศกยภาพของพนทและแผนการใชประโยชนทดนใหสอดคลองกบสภาพ ภมสงคม

๒) แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย

(๑) ฟนฟ อนรกษพนทปาตนนาทเสอมโทรม

(๒) จดทาโครงการอนรกษดนและนา โดยใชหญาแฝก และฝายชะลอนา เพอปองกนการชะลาง พงทลายดน

(๓) สงเสรมใหมการปลกปาเศรษฐกจ และจดทาปาชมชน เพอรกษาสมดล ในพนทกลางนา

(๔) อนรกษและฟนฟพนทปาชายเลน เพอปองกนการกดเซาะตามชายฝงและรกษาระบบนเวศ

(๕) ปรบปรงการใชนาและการใชประโยชนทดน โดยการกาหนดกฎระเบยบรองรบกจกรรมทเกยวของกบการใชนาและการใชประโยชนทดน

(๖) เพมศกยภาพการกกเกบนา โดยการกอสรางแหลงเกบกกนาทงขนาดเลก กลาง และใหญ ทมความพรอมและมผลกระทบกบสงแวดลอมนอยทสด เพอใชเปนเครองมอในการบรหารจดการนาทงอทกภยและภยแลง

(๗) ยกรางกฎหมายทเกยวของ เชน พระราชบญญตปาชมชน เปนตน มการบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด เชน พระราชบญญตปาไม และเขตการใชประโยชนทดน

๓.๔.๒ แผนงานบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป ใหสามารถปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยทจะเกดขน ในแตละป วตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค เพอปรบปรงระบบการบรหารจดการนาของประเทศและ เขอนสาคญใหมประสทธภาพ และเพมขดความสามารถในการปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยทจะเกดขนในแตละป

๒) แนวทางการดาเนนงาน ไดแก

(๑) พฒนาแผนการบรหารนาในเขอนสาคญในลมนาสาคญ อาท ลมนาปง วง ยม นาน เจาพระยา ปาสก สะแกกรง ทาจน เปนตน โดยมเขอน ทสาคญ เชน เขอนภมพล สรก ต ปาสกชลสทธ เจาพระยา เปนตน ดวยการปรบปรงเกณฑควบคมระดบนา (Rule Curve) ใหสะทอนดล ในการบรหารน า ระหวางการเกษตร การบร โภค อตสาหกรรม การปองกนนาทวม การรกษาระบบนเวศทางนา และมระบบการบรหารจดการนาในเขอนทมความเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณนา ในแตละป เพอไมใหเกดปญหาอทกภยเชนเดยวกบป ๒๕๕๔ ตลอดจนการปองกนการเกดภาวะภยแลงทอาจเกดขนในระยะตอไป

๑๓

(๒) จดทาแผนการบรหารจดการนาในกรณตาง ๆ (Scenario) เพอใหมขอมลประกอบการตดสนใจบรหารจดการนาไดอยางมประสทธภาพ และมการเตรยมความพรอมในการแกไขปญหาอทกภยไดอยางสอดคลอง กบสถานการณ โดยมการบรณาการในเชงหนวยงานและเชงพนท ของทกลมนาทมโครงขายเชอมโยงกน

(๓) นาเสนอขอมลนาและขอมลอนท เ กยวของสสาธารณชนตาง ๆ ใหรบทราบอยางตอเนองและทวถง เพอสรางการรบรและความตระหนกในการ เตร ยมการป อ งก นและบรร เทาปญหาอ ทก ภย ไ ดอย า ง ทนสถานการณ และลดผลกระทบทเกดขนตอชวตและทรพยสน

๓.๔.๓ แผนฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว เพอปองกนและบรรเทาปญหานาทวม วตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค เพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย โดยการซอมแซม ปรบปรง เตรยมความพรอม อาคาร สงกอสรางและอปกรณทมอยใหสามารถ ใชการไดอยางมประสทธภาพ เชน อาคารบงคบนา คนปองกนนาทวม ระบบระบายนาตาง ๆ ไดแก ทอ คลอง ประตระบายนา และสถานสบนา ทงน ในการดาเนนงานจะตองจดลาดบความสาคญเชงพนท/จงหวด (Area based)/ความเสยงภยและสอดคลองกบหลกวชาการ

๒) แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวยแผนงานและกจกรรมทเกยวของ ๔ แผนงานยอย ไดแก

(๑) ปรบปรงคนกนนา อาคารบงคบนา ระบบระบายนา ใหมประสทธภาพในพนททวไป โดยปรบปรง ซอมแซม และกอสรางอาคารบงคบนาเดม รวมทงระบบระบายนาหรอกอสรางใหมเพอเสรมประสทธภาพของโครงขายระบบระบายนา การดาเนนงานจะตองจดลาดบความสาคญ เชงพนทและสอดคลองกบหลกวชาการ โดยมแนวทางการดาเนนงาน ทสาคญ ไดแก

• ปรบปรงคนกนนา โดยการซอมแซม ปรบปรง เสรมสรางความแขงแรงและความสงของคนกนนาเดม และปรบปรงใหเปนคนถาวร ในพนททมความสาคญหรอความเสยงสง กอสรางแนวคนกนนาทอยระหวางดาเนนการใหเสรจสมบรณ ขยายแนวคนกนนาครบวงรอบ และกอสร างแนวคนกนน า ใหม ในพนทท มความเส ยง หรอมความสาคญสงทยงไมเคยมคนกนนา

• กอสรางและปรบปรงประตระบายนาในจดตาง ๆ โดยการซอมแซม ปรบปรง ขยายประตระบายนาใหมขนาดเหมาะสม มความมนคงแขงแรง รวมทงกอสรางประตระบายนาใหมในจดทมความสาคญตอ

๑๔

การบรหารจดการนา แตยงไมมอาคารบงคบนา เชน คลองประปา เปนตน สาหรบภายในกรงเทพมหานครจะตองรเรมใชการวางผงเมองทสามารถรองรบการระบายนา การวางระบบระบายนาทมการพจารณาทางเลอกตางๆ ระดบความสงของถนน และจดสบนา

• ปรบปรงระบบระบายนา โดยการซอมแซม ปรบปรง ตอขยายระบบระบายน า เดม เชน ทอ รางระบายน า และระบบสบน า ใหมประสทธภาพเพมขน

(๒) ปรบปรงทางระบายนา ขดคลอง ขจดสงกดขวางในคคลอง และ ทางระบายนา โดยปรบปรงคคลอง และทาความสะอาดทางนาสาธารณะ ไดแก

• ฟนฟและพฒนาแมนา ค คลอง พนทแกมลงธรรมชาต เ ชน บงสาธารณะตาง ๆ รวมทงการฟนฟแมนาและกาหนดแนวทาง การขดลอกเพอรกษาสภาพคลองในฤดแลง โดยปรบเปลยนวธขดลอกแมนาใหมประสทธภาพในการระบายนาและใหมรองนาเลกในลานาใหญ เพอใหมน าไหลในลาน าตลอดป เชน การขดลอก ฟนฟ บงบอระเพด บงสไฟ และบงเสนาท ฯลฯ การฟนฟแมนาและกาหนดแนวทางการขดลอกเพ อร กษาสภาพแมน า คลองในฤดแล ง การปรบเปลยนวธขดลอกแมนา คคลอง จากเดมทขดลอกใหลกและกวาง เปนการขดลอกแมนา คคลอง เปน ๒ ระดบ ใหมรองนาเลกในลานาใหญ การขดลอกสนดอนปากแมนาสาคญ เชน แมนาเจาพระยา แมนาทาจน แมนาบางปะกง ฯลฯ เพอสนบสนนการระบายนา ใหรวดเรวยงขน โดยในการดาเนนการสวนนตองคานงถงผลกระทบ ในดานตางๆ อยางละเอยด เชน ระบบนเวศ การรกตวของนาเคม ฯลฯ

• ขจดสงกดขวางในคคลอง และทางระบายนา ทงวชพชและสงกอสรางตาง ๆ ทสงผลกระทบตอการไหลของนา เชน ทอนกนนา (stop logs) และโครงสรางดานวศวกรรมอน เปนตน

(๓) เพมประสทธภาพในการระบายน าและบรหารจดการน าหลาก ในพนทเฉพาะทมแผนการดาเนนการหรอมระบบบรหารจดการนาเดม อยแลว โดยมแนวทางการดาเนนงานทสาคญ ดงน

• พนทนาทวมถง Flood plain ตอนเหนอ ของกรงเทพมหานครและปรมณฑล ดาเนนการ ปรบปรง ซอมแซม บารงรกษาคนปองกน นาทวมในพนทเกษตรกรรม และชมชน รมแมนาทมอยเดม รวมทงเตรยมความพรอมประตระบายนา เครองสบนา และคลองระบายนาสายหลกในพนทเกษตรกรรม พรอมทงดาเนนการปรบปรงขดลอกทางนาธรรมชาต

๑๕

• พนทฝงตะวนตกของแมนาเจาพระยา ไดแก การฟนฟ ปรบปรง ขยายคลองลดและคลองแนวตง โดยฟนฟคลองลดหลวง คลองลดงวราย คลองลดทรงคะนอง เปนตน และเพมประสทธภาพการระบายนา ของคลองแนวตง เชน คลองกราน คลองสามบาท คลองบางนาจด และคลองพระราชมนตร รวมทงพนทกระเพาะหมทสมทรสาคร เปนตน และขยายพนทระบายนาจากแมนาทาจนไปถงคลองดาเนนสะดวก คลองตาขา และคลองสนขหอน เพอเพมประสทธภาพระบบระบายนาพนทฝงตะวนตกของแมนาเจาพระยา

• ฝงตะวนออกของแมนาเจาพระยา ไดแก การเพมศกยภาพการระบายนาของคลองชยนาท-ปาสก และคลองระพพฒน ดวยการปรบปรง เสรมคนปองกนรมแมนาเจาพระยาฝงซายทมอยเดมไปตามแมนาเจาพระยา แมนาปาสกถงเขอนพระราม ๖ เปนตน

• พนทกรงเทพมหานคร และทายนาของกรงเทพมหานคร โดยม แนวทางการดาเนนงานทสาคญ

- สารวจขดความสามารถ และเพมประสทธภาพการปองกน นาทวมของกรงเทพมหานคร. โดยการขยายแนวคนกนนาในเขตพนทกรงเทพมหานคร. และปรมณฑล

- ปรบการบรหารจดการท ง ในและนอกคนกนน า โดยเพ มประสทธภาพการระบายนาโดยเฉพาะระบบการปอนนาเขาอโมงคซงปจจบนปอนนาไดเพยงรอยละ ๔๐ ของศกยภาพอโมงค

- เพมความสามารถระบบสบนาของกรงเทพมหานครใหรองรบ นาทวมทเกดจากนาหลากไดดวย แทนทจะรองรบนาทวมจากนาฝนเพยงอยางเดยว

- ปรบทศทางระบบการสบนาใหเชอมโยงระหวางคลองตางๆ ลงสทะเลไดอยางรวดเรว

- เพมประสทธภาพการปอนนาเขาสระบบสบหรออโมงคระบายนา พฒนาศกยภาพระบบสบนา บารงรกษาสถานสบนาชายทะเล ใหอยในสภาพพรอมใชงาน

(๔) เสรมคนกนนาและการดาเนนการตามแนวพระราชดาร โดยเสรม คนกนนาตามแนวพระราชดาร ซงปจจบนมการทรดตวไปมาก ทาใหประสทธภาพการปองกนนาทวมลดลง จาเปนตองเรงฟนฟโดยดวน โดยการปรบปรง ซอมแซม และกอสรางคนกนนาตามแนวพระราชดารเดม ซงเคยมพระราชดารไวประมาณป ๒๕๒๘ เปนคนดนและตอมาบางสวนไดถกพฒนาเปนแนวถนน เชน ถนนรมเกลา ใหเปนคนกนนาแบบถาวร และการปรบปรงระบบปองกนพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดแก

๑๖

• ฝงตะวนออกของกรงเทพมหานคร พจารณาปรบปรงแนวคนดน กนนาตามแนวคลองระพพฒน คลองรงสต และเสรมแนวคนกนนา ตามแนวคลองแสนแสบ รวมทงขดลอกและปรบปรงแนวคนดน ในคลองแนวตงจนถงชายทะเล การเสรม ฟนฟคนกนนาพระราชดารและแนวตลงของแมนาเจาพระยา ปรบปรง เสรมคนปองกนรมแมนาเจาพระยาและคลองทสาคญ รวมถงคนลอมนคมอตสาหกรรมใหมความมนคงและมระดบปองกนทปลอดภย ใชมาตรการผงเมอง ใหสอดคลองกบผงเสนทางนารวมถงกาหนดระดบความสงถนนและคนปองกนอทกภย รวมทงการควบคมในดานอนๆ เชน การถมทดน เปนตน

• ฝงตะวนตกของกรงเทพมหานคร พจารณาการกอสราง ปรบปรง และเสรมแนวคนกนนาตามแนวคลองพระยาบนลอ คลองพระพมล คลองมหาสวสด การพฒนาคนกนนาและทางระบายนาในพนท ออมเกรดและบางกรวย โดยเพมประตนาและสถานสบ รวมทง คลองชายทะเลเพอใหสามารถระบายนาลงแกมลงมหาชยได รวมทงการพฒนาคนกนนาและทางระบายนาในพนทออมเกรดและบางกรวย โดยเพมประตนาและสถานสบ เปนตน

(๕) ปรบปรงกฎหมายทมอยเดมใหเหมาะสมกบปจจบน เชน พระราชบญญตชลประทานราษฎร พระราชบญญตชลประทานหลวง พระราชบญญต คคลอง เพอใหการปฏบตงานของหนวยงานททาหนาทดแลทางนาตางๆ สามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ ดาเนนการตางๆ ไดอยางทนทวงท

๓.๔.๔ แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณ และเตอนภย โดยการพฒนาระบบขอมล สรางระบบพยากรณ ระบบจดการแบบจาลองทางคณตศาสตรตางๆ และระบบเตอนภย ทมเอกภาพและประสทธภาพ วตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค

(๑) เพอใหขอมลทจาเปนในการบรหารจดการนา เชน ขอมลอตนยมวทยา อทกวทยา ระบบสาธารณปโภค ภมประเทศ ขอมลประชากร และโดยเฉพาะอยางยงขอมลความสงอยางละเอยดของผวดน ระดบคนคลอง สงกอสรางตาง ๆอยในระบบทเปนมาตรฐานเดยวกน สามารถนาไปใช ในแบบจาลองนา แบบจาลองอากาศ และการกาหนดสถานการณนา ภายใตสภาพความแปรปรวนของฝนและปจจยพนฐานตางๆ ได

(๒) เพ อ ใหม แบบจาลองด านน าท มประสท ธภาพ สามารถพยากรณ การเปลยนแปลงสภาพนาไดอยางแมนยา เพอใชประกอบการตดสนใจ สนบสนนการตดตามและเตอนภย วางแผนและการดาเนนการปองกน และ

๑๗

แก ไขปญหาภยพ บ ตและการเปลยนแปลงสภาพอากาศไดอยางมประสทธภาพและทนทวงท

(๓) เพอใหมระบบเพอการตดตามสถานการณและเตอนภยพบตทมเอกภาพและบรณาการ ชวยใหการตดสนใจและประมวลผลมความถกตอง เชอถอได และมประสทธภาพในการใหคาเตอนกบสาธารณชนไดอยางทนเวลา และมความตอเนองในการรายงาน

๒) แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย

(๑) จดตงศนยคลงขอมลนาแหงชาต เพอเปนศนยกลางขอมลดานนาของประเทศ ซงประกอบดวยขอมลทางอตนยมวทยา อทกวทยา ชนขอมลภมประเทศและภมสารสนเทศ ภาพถายจากดาวเทยม รวมทงขอมลการบรหารจดการนา โดยการเชอมโยงกบหนวยงานเจาของหรอผผลตขอมลตาง ๆ ทเกยวของ เพอใหระบบขอมลนามความเปนเอกภาพ ทกหนวยงานสามารถใชประโยชนจากคลงขอมลได และมความเชอถอในการนาไปใชในการตดสนใจและการวางแผนตาง ๆ ไดอยางถกตองและมประสทธภาพ โดยมกลมกจกรรมทสาคญคอ

• การเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเปนเจาของหรอผผลตชนขอมลตางๆ ทเกยวของ

• การจดทาชนขอมลสาคญทยงขาดอยหรอไมสมบรณ เชน ขอมลระดบความส งอย า งละ เอ ยด ขอม ลการจ ดการปากแมน า (Delta Management) เปนตน

• การจดทาระบบคลงขอมลและระบบการใหบรการขอมล

(๒) สรางแบบจาลองดานนาการพยากรณและระบบเตอนภย โดยนาเทคโนโลยทมประสทธภาพสงมาใชเพอประกอบการจดทาแบบจาลองรวมทงการปรบปรงเทคนคในการพยากรณเรองนา ใหถกตองแมนยา

(๓) ปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศ ใหเปนองคกรทสามารถตดตามและวเคราะหสถานการณนา เพอสามารถสอสารและแจงเตอนภยดาน นาทวมและภยแลงใหแกหนวยงานทเกยวของและประชาชนในพนท ไดอยางแมนยา ทนตอเหตการณและสอดคลองกบขอเทจจรง

• ปรบปรงและเพมสถานโทรมาตรเตอนภยในลานาสาคญ โดยการปรบปรงสถานเดมใหเสถยรและมประสทธภาพมากขน และการตดตงสถานโทรมาตรวดระดบนาอตโนมตเพมเตม เพอใชเปนเครองมอ ในการตดตามสถานการณ และแจงเตอนภยในเบองตนไปยงหนวยงานทเกยวของ

๑๘

• ตดตงระบบโทรทศนวงจรปด (CCTV) ทประตระบายนาและสถานสบนาตางๆ รวมทงมระบบเปดปดประตนาระยะไกล (Auto Gate) เพอเพมประสทธภาพการตดตามและสงการการระบายนาจากสวนกลาง ( Control room)

• การเพมประสทธภาพระบบดาวเทยมและภมสารสนเทศเพอการตดตามสถานการณนาของประเทศ เพอใหสามารถรองรบดาวเทยมระบบตางๆ ไดมากขน

• ปรบปรงองคกรและพฒนาระบบการแจงเตอนภย เพอใหเปนแมขายในการเตอนภยใหแกหนวยงานและประชาชนทเกยวของในพนท ทงดานภยนาทวม และฝนแลง ททนตอเหตการณรวมทงเปนชองทางในการสอสารเพอ สรางความเขาใจกบผทมสวนเกยวของ โดยอาศยการนาขอมลตางๆ จากศนยขอมลนาแหงชาตขอมลการตดตามสถานการณนาและการระบายนาแบบ real-time ทไดจดตงขน และผลการคาดการณ โดยใชแบบจาลองเพอเปนแหลงขอมลทใชสนบสนนในการเตอนภยและ วเคราะหความเสยงตามสถานการณนา สภาพภมอากาศและลกษณะภมประเทศของแตละพนท

๓.๔.๕ แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท เพอใหมความสามารถในการเตรยมพรอมปองกน บรรเทาปญหาอทกภย โดยการพฒนาระบบปองกน บรรเทาอทกภยในพนททมความสาคญ พฒนาระบบการเจรจากบผไดรบผลกระทบ และจดใหมระบบการสรางคลงเครองมอ รวมถงจดใหมการวเคราะหผลกระทบระบบปองกนทดาเนนการ โดยเอกชน ซงมวตถประสงคและแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) ว ต ถประสงค เพ อฟ นฟ และพฒนาพ นท ส า คญ เ ช น แหล ง ช ม ชน นคมอตสาหกรรม แหลงมรดกวฒนธรรม หรอเปนพนทสาคญในภาพรวม เชน พนทลมนาเจาพระยา ฯลฯ ใหมความสามารถในการปองกน บรรเทาปญหาอทกภย รวมทงใหมความสามารถในการเตรยมพรอมและรองรบผลกระทบ ทเกดขนจากอทกภย โดยในแตละพนทเสยงจะตองมการกาหนดมาตรการทใชสงกอสรางและไมใชสงกอสรางทแตกตางกนไป ดวยกระบวนการมสวนรวม ในการจดทาแผนเผชญเหตเปนรายพนท โดยดาเนนการเสรมกบแผนฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดม หรอตามโครงการทวางไวแลว เพอใหสามารถแกไขปญหาแบบบรณาการไดอยางมประสทธภาพสงสด

๒) แนวทางการดาเนนงาน ในการจดทาแผนลดความเสยงของพนทเขตเมอง จะใหความสาคญกบการเพมประสทธภาพการปอนนาเขาสระบบการสบนา หรออโมงคระบายนารวมทงการฟนฟคลองลด คนกนนาพระราชดาร และ คนกนน ารมตล งของแมน า เจาพระยา ขณะทพนท เขตรอบเมองจะใหความสาคญกบการฟนฟคลองลด คลองแนวตง คนกนนาพระราชดาร และคนกนนารมตลงของแมนาเจาพระยา ตลอดจนการพฒนาทางระบาย

๑๙

นาหลาก (Flood way) และพฒนาศกยภาพคลองและระบบสบนา สาหรบพนทเขตอตสาหกรรม จะใหความสาคญกบระบบระบายนา/นาเสย และ เสรมคนกนนา เปนตน แนวทางการดาเนนงานประกอบดวยแผนงานและกจกรรมทเกยวของ ไดแก

(๑) พฒนาระบบปองกน บรรเทาอทกภยในพนททมความสาคญตาง ๆ เชน แหลงชมชน นคมอตสาหกรรม มระบบการปองกนอทกภยท ด เพอเสรมกบแผนฟนฟและปรบปรงสงกอสรางเดม โดยไมสงผลกระทบตอพนทขางเคยง และชมชนสามารถเขาถงการใชประโยชนในระบบปองกนอยางเพยงพอ ทงน จาเปนจะตองมระบบการแกไขปญหาการขดแยง (Conflict resolution)

(๒) พฒนาระบบการเจรจากบชมชนผไดรบผลกระทบ เพอสรางความเขาใจเกยวกบสถานการณอทกภย รวมทงจดใหมแผนปฏบตการแบบบรณาการของแตละหนวยงานทงในชวงกอน ระหวาง และหลงเหตการณ มแผนอพยพเมอเกดอทกภยอยางเปนระบบและทนตอเหตการณ และจดเตรยมศนยอพยพอยางเพยงพอ และมแผนชวยเหลอฟนฟผไดรบผลกระทบและพนทไดรบผลกระทบทงในระหวางเกดเหตและหลงเกดเหต

(๓) ใหมระบบการสรางคลงเครองมอ โดยเฉพาะอยางยงเครองสบนาเคลอนทใหเพยงพอ สามารถนาไปใชประโยชนในพนททจาเปนไดทนตอเหตการณ

(๔) จดใหมการวเคราะหผลกระทบระบบปองกนทดาเนนการโดยเอกชน เพอปองกนผลกระทบตอชมชนโดยรอบ และระบบการปองกนนาทวม ในภาพรวม

(๕) จดเตรยมแผนคมนาคมเมอเกดอทกภย เพอใหประชาชนสามารถ มทางเลอกในการเดนทางไดเหมาะสมกบสถานการณ

(๖) จดใหมระบบการแกไขปญหานาเนาเสยจากนาทวมขง เพอลดความเดอดรอนใหแกประชาชน

(๗) ปรบปรงเทศบญญต ขอบญญตทเกยวของของหนวยงานตาง ๆ เชน องคกรปกครองสวนทองถนเพอลดปญหาอทกภย อาท ปญหาการถมดน การรกลาทางนา

(๘) จดทาแผนชวยเหลอ ฟนฟผไดรบผลกระทบและพนทไดรบผลกระทบ ทงในระหวางเกดเหตและหลงเกดเหต โดยมการปรบปรงแผนปองกนและบรรเทาภย มการกาหนดกระบวนการบรรเทาภยอยางเปนระบบ ตลอดจนมการฝกอบรมและซกซอมภาคสนาม (Drill) เพอพรอมรบสถานการณ

(๙) กาหนดแนวทางสาหรบสงกอสราง (Guideline) เพอใหเปนไปตามมาตรฐาน

๒๐

๓.๔.๖ แผนงานกาหนดพนทรบนานอง และมาตรการชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการใชพนทเพอการรบนา โดยกาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนบนและเจาพระยาตอนลาง ฟนฟและพฒนาพนทรบนานองเพอใช เ ปนพนทชะลอ นาหลากในภาวะวกฤต และจดทาแผนการผนนาลงส พนทรบนานอง รวมกบ การกาหนดมาตรการชดเชยความเสยหายเปนกรณพเศษสาหรบพนททถกกาหนดเปนพนทรบนานอง โดยแผนการดาเนนงานมวตถประสงค และแนวทาง การดาเนนงาน วตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค

(๑) เพอบรรเทาผลกระทบทเกดจากอทกภยในพนทราบลมนาเจาพระยา กรงเทพและปรมณฑล

(๒) เพอสนบสนนแผนการบรหารจดการนาในพนทเสยงตลอดบรเวณพนทราบลมนาเจาพระยา กรงเทพและปรมณฑล

(๓) เพอสามารถปรบรปแบบการเกษตรและการใชพนทเกษตรกรรมในพนท รบนานองไดอยางเปนระบบ และชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการกาหนดใหเปนเขตพนทรบนานองอยางเหมาะสม

๒) แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย

(๑) กาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนบนและเจาพระยาตอนลาง ตงแตเขอนหลก ในพนทภาคเหนอ ตลอดจนสองฝงของลมนาเจาพระยา ทสามารถใชเปนพนทรบนานองได

(๒) ฟนฟและพฒนาพนทรบนานองเพอใชเปนพนทแกมลงธรรมชาตและชะลอนาหลากในภาวะวกฤต ไดแก บร เวณบงบอระเพด บงสไฟ ซงปจจบนสภาพเสอมโทรมมาก จาเปนตองไดรบการฟนฟและเชอมตอ กบแมนา รวมทงพฒนาการใชประโยชนและอนรกษใหเกดความสมดล ขณะทพนทลมตาตามธรรมชาตซงเกดนาทวมซาซากเปนประจาทกปในเขตเกษตรชลประทานภาคกลางทสามารถพฒนาเปนพนทรบนาได เชน ทงทาวง ทงเชยงราก ทงบางกลม เปนตน

(๓) จดทาแผนการผนนาลงสพนทรบนานอง โดยการปรบตวของระบบ การเพาะปลกพช/การดาเนนกจกรรมตาง ๆ โดยยดหลกการปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในพนทใหมระยะเวลาทสอดคลองกบการทงนา การตงงบประมาณสนบสนนสาหรบการจายเปนคาชดเชยความเสยหาย อยางเหมาะสม รวมทงเสรมสรางความเขาใจและการยอมรบของประชาชนในพนทในการสงเสรมใหเกดความอยดมสขและความมนคงแกเกษตรกร รวมถงความมนใจและความมนคงของประชาสงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศควบคกนไป

๒๑

(๔) กาหนดมาตรการชดเชยความเสยหายเปนกรณพเศษสาหรบพนท ทถกกาหนดเปนพนทรบนา โดยใหหนวยงานทเปนผกาหนดพนทรบนาเปนหนวยงานทดาเนนการดานการชดเชย ทงน ควรจะเปนการชดเชย ในสวนของรายไดทขาดหายไป ไมใชเปนการชดเชยสวนตาง ซงจะทาให ไมสามารถดาเนนการบรหารจดการไดอยางเบดเสรจ รวมทงสนบสนนการประกอบอาชพเพอการอยดกนดของผไดรบผลกระทบ ทงดานปจจย การผลต และดานการตลาด

๓.๔.๗ แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา ประกอบดวยวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค เพอใหมองคกรบรหารจดการนาแบบบรณาการ ทสามารถตดสนใจไดอยางฉบพลนในยามวกฤต ในลกษณะ Single command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอทกภยกบหนวยงานทเกยวของทงหมด

๒) แนวทางการดาเนนงาน

(๑) ในระยะเรงดวนใหมคณะกรรมการเฉพาะกจ โดยมนายกรฐมนตร หรอรองนายรฐมนตรทไดรบมอบหมายเปนประธานและมรฐมนตรและปลดกระทรวงจากหนวยงานหลกทเกยวของเปนกรรมการ เพอแกไขปญหาอทกภยในป ๒๕๕๕ โดยมหนาท ตดตามการดาเนนงานตามแผนปฏบตการเพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยระยะเรงดวน ทหนวยงานรบผดชอบดาเนนการใหบรรลผลตามเปาหมาย สงการในลกษณะ Single command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอทกภย กบหนวยงานทเกยวของทงหมด เพอใหเกดเอกภาพในการแกปญหาอทกภยในระยะเรงดวนตามแผน ตงแตการบรหารจดการเขอนหลก การปรบปรงประสทธภาพสงกอสราง เชน การบรหารจดการอาคารระบายนา การดาเนนการตามแผนเผชญเหตเฉพาะพนท การจดการดานเครองมอ/เครองจกร อปกรณ (Reserve forces) เพอรบมอกบภาวะฉกเฉน และสามารถสนบสนนการดาเนนงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

(๒) ใหมองคกรบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศแบบบรณาการ เปนการถาวร เพอบรหารจดการนาใหเปนเอกภาพ มลกษณะเปน Single Command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอกภยไดอยางมประสทธภาพ

๓.๔.๘ แผนงานสรางความเขาใจ การยอมรบ และการมสวนรวมในการบรหารจดการอทกภยขนาดใหญของทกภาคสวน ประกอบดวยวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) วตถประสงค เพอใหการบรหารจดการในการแกปญหาอทกภย รวมถงภยพบตขนาดใหญอน ๆ ของภาครฐ และภาคการพฒนาทเกยวของ ไดรบความรวมมอจากชมชน ประชาชน ทงในและนอกพนททไดรบผลกระทบดวยดและสามารถรบมอกบภยพบตไดอยางเหมาะสม

๒๒

๒) แนวทางการดาเนนงาน

(๑) รณรงค เผยแพร และประชาสมพนธ การมสวนรวมของหนวยงานราชการ ประชาชน และเอกชน เพอใหเกดความตระหนก สรางองคความร สรางความเขมแขง สรางกระบวนการมสวนรวมของหนวยงานราชการ ประชาชน และเอกชน

(๒) พฒนาขดความสามารถ องคกรทเกยวของกบการบรหารจดการนา เชน คณะกรรมการลมนา คณะกรรมการลมนาสาขา องคกรผใชนา องคกรปกครองสวนทองถน

(๓) ฝกอบรมราษฎร อาสาสมคร รวมทงจดใหมการฝกซอม รบมอเมอเกดภยพบตตางๆ

(๔) เผยแพร ประชาสมพนธใหกบประชาชน และผมสวนไดเสยผานสอตาง ๆ ทงแผนพบ วทย โทรทศนทตงขนมาโดยเฉพาะ หอกระจายขาว เพอใหประชาชนเกดความเขาใจ และรบรถงความกาวหนาของภาครฐเกยวกบแผนงานการบรหารจดการนา

(๕) ปรบปรงระเบยบปฏบตทชดเจน สาหรบใหคณะกรรมการดานการบรหารจดการในดานตางๆ ใ ช เปนหลกปฏบตในการบรหารจดการ อาท คณะกรรมการจดการภยพบตดานการเกษตร หรอคณะกรรมการบรหารจดการสาธารณภย หรอคณะกรรมการผจญอทกภย ใหสามารถดาเนนงาน เพอการแกไขปญหาไดทนตอเหตการณและมบทบาทในการทางานมากขน

๔. แผนปฏบตการเพอบรรเทาอทกภยระยะเรงดวน

แผนปฏบตการเพอบรรเทาอทกภยระยะเรงดวน ประกอบดวย ๖ แผนหลก ไดแก แผนงานบรหารจดการเขอนเกบนาหลกและการจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป แผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไวแลว แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณและ เตอนภย แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท แผนงานกาหนดพนทรบนานองและมาตรการชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการใชพนทเพอการรบนา และแผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา โดยแผนงานภายใตแผนปฏบตการการบรหารจดการทรพยากรนา มดงน

๔.๑ แผนงานบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป

๔.๑.๑ เปาประสงค เพอปรบปรงระบบการบรหารจดการนาของประเทศและเขอนสาคญใหมประสทธภาพ และเพมขดความสามารถการปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย ทจะเกดขนในแตละป

๔.๑.๒ วธการดาเนนงาน จดทาแผนการบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป ๒๕๕๕

๒๓

๔.๑.๓ หนวยงานรบผดชอบหลก กรมชลประทาน

๔.๑.๔ หนวยงานรวมดาเนนการ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย กรมอตนยมวทยา กระทรวงมหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน คณะอนกรรมการตดตามและวเคราะหแนวโนมสถานการณนา และคณะกรรมการ กยน.

๔.๑.๕ ระยะเวลาดาเนนการ รายงานความคบหนาตอทประชมคณะกรรมการ กยน. ภายในเดอนมกราคม ๒๕๕๕

๔.๒ แผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว

๔.๒.๑ เปาประสงค เพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย โดยการซอมแซม ปรบปรง เตรยมความพรอม อาคาร สงกอสรางและอปกรณทมอย ใหสามารถใชการได อยางมประสทธภาพ เชน อาคารบงคบนา คนปองกนนา ระบบระบายนาตางๆ ไดแก ทอ คลอง ประตระบายนา และสถานสบนา โดยมการจดลาดบความสาคญเชงพนท/จงหวด (area based) ความเสยงภยและสอดคลองกบหลกวชาการ

๔.๒.๒ วธการดาเนนงาน ในการดาเนนการฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว เพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยนน คณะอนกรรมการดานการวางแผนและกาหนดมาตรการแกไขปญหาระยะเรงดวนไดกาหนดแผนงาน และงบประมาณไว ประกอบดวย ๗ หนวยงาน ๓๒ งาน วงเงน ๑๗,๑๒๖.๐๕ ลานบาท แบงเปน ป ๒๕๕๕ วงเงน ๑๒,๖๑๐.๓๕ ลานบาท และป ๒๕๕๖ วงเงน ๔,๕๑๕.๗๐ ลานบาท โดยสรป ดงน

๑) ปรบปรงคนกนนา อาคารบงคบนา ระบบระบายนา ใหมประสทธภาพ ในพนททวไป ทเนนการปรบปรง ซอมแซม และกอสรางอาคารบงคบนาเดม รวมทงระบบระบายนาหรอกอสรางใหมเพอเสรมประสทธภาพของโครงขายระบบระบายนา ทงนมเปาหมายดาเนนการในพนทภาคเหนอตอนลาง และภาคกลาง โดยเพมประสทธภาพทางระบายนาของคนาทง ๒ ขางทาง ยกระดบถนนทางหลวงและทางหลวงชนบทบางสายเปนคนกนนา งานซอมแนวปองกนแมนาเจาพระยา คลองบางกอกนอย และคลองมหาสวสด และงานซอมแซมอาคารบงคบนาทไดรบความเสยหาย ซงประกอบดวย ๘ งาน วงเงน ๑๑,๕๗๘.๕๒ ลานบาท แบงเปน ป ๒๕๕๕ วงเงน ๗,๐๖๒.๘๒ ลานบาท และป ๒๕๕๖ วงเงน ๔,๕๑๕.๗ ลานบาท ดงน

(๑) งานปองกนนาลนจากแมนา/ปรบปรงคนกนนา วงเงน ๔,๔๖๒.๔๗ ลานบาท แบงเปน ป ๒๕๕๕ วงเงน ๒,๖๑๗.๗๗ ลานบาท และป ๒๕๕๖ วงเงน ๑,๘๔๔.๗ ลานบาท

(๒) งานเพมประสทธภาพ : ปรบปรงอาคาร/ขดลอก/เครองสบนา/ขยะ/เครองจกร วงเงน ๔ ,๑๙๐ .๖๕ ลานบาท แบงเปน ป ๒๕๕๕ วงเงน ๓,๐๗๕.๖๕ ลานบาท และป ๒๕๕๖ วงเงน ๑,๑๑๕ ลานบาท

๒๔

(๓) งานระบบเสรมในพนทเศรษฐกจ (นคมอตสาหกรรม) วงเงน ๑,๘๘๓ ลานบาท แบงเปน ป ๒๕๕๕ วงเงน ๓๒๗ ลานบาท และป ๒๕๕๖ วงเงน ๑,๕๕๖ ลานบาท

(๔) งานเพมประสทธภาพการบรหารจดการ/เตอนภย : โทรมาตรและจดทา คาระดบคนกนนา วงเงน ๕๘๐ ลานบาท

(๕) งานซอมแนวปองกนแมนาเจาพระยา คลองบางกอกนอย และคลอง มหาสวสด จานวน ๕ จด วงเงน ๑๑๓.๔ ลานบาท

(๖) งานยกระดบถนนสาย อย. ๒๐๔๕ แยก ทล.๓๒-แยก ทล.๓๐๕๖ วงเงน ๒๘๙ ลานบาท

(๗) งานยกระดบถนนสาย อย. ๓๐๑๓ แยก ทล.๓๔๗-นครหลวง วงเงน ๕๐ ลานบาท

(๘) งานกอสรางถนนเพอเปนคนกนนาแฟคตอรแลนดวงนอย วงเงน ๑๐ ลานบาท

๒) ปรบปรงทางระบายนา ขดคลอง ขจดสงกดขวางในคคลอง และทางระบายนา ทเนนการปรบปรงคคลองและทาความสะอาดทางนาสาธารณะในเขตกรงเทพ และปรมณฑล ขดลอกคลองใตสะพานรถไฟขามคลอง ขดลอกทอลอดทางรถไฟสายเหนอ และขดลอกคลองยมทางรถไฟทชาวบานถมทงและกาจดวชพชทขนคลมทงหมด ขดลอกคลองสงนาในเขตพนทชลประทานของภาคกลาง รวมถงบรเวณ สนดอนปากแมนาเจาพระยา และปากแมนาทาจน ซงประกอบดวย ๑๕ งาน วงเงน ๑,๖๙๕.๒๗ ลานบาท ดงน

(๑) งานขดลอกคลอง จานวน ๒๙ คลอง วงเงน ๖๗.๘๒ ลานบาท

(๒) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทกรงเทพมหานคร วงเงน ๑๘๘.๑ ลานบาท

(๓) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทนครปฐม วงเงน ๓๓.๖ ลานบาท

(๔) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทนนทบร วงเงน ๒๔๐ ลานบาท

(๕) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทปทมธาน วงเงน ๕๒๕ ลานบาท

(๖) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทสมทรสาคร วงเงน ๓๐ ลานบาท

(๗) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทสงหบร วงเงน ๑๖.๕ ลานบาท

(๘) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทสพรรณบร วงเงน ๓.๖ ลานบาท

(๙) งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนทพระนครศรอยธยา วงเงน ๑๔๒ ลานบาท

(๑๐) งานขดลอกคลองใตสะพานรถไฟ ท กม.๒๔+๕๔๑ สายเหนอ วงเงน ๐.๑๘ ลานบาท

๒๕

(๑๑) งานขดลอกคลองใตสะพานรถไฟขามคลอง จานวน ๙ แหง สายตะวนออก วงเงน ๖.๗๒๔ ลานบาท

(๑๒) งานขยายและกอสรางสะพานรถไฟขามคลอง จานวน ๔ แหง สายวงเวยนใหญ-มหาชย วงเงน ๗๑.๖๘ ลานบาท

(๑๓) งานขดลอกคลองยมทางรถไฟ ทชาวบานถมทง และวชพชขนคลมทงหมด วงเงน ๙๒.๘๗ ลานบาท

(๑๔) งานโครงการขดลอกคลองสนดอนปากแมนาเจาพระยา วงเงน ๑๔๔ ลานบาท

(๑๕) งานโครงการขดลอกคลองสนดอนปากแมนาทาจน วงเงน ๑๓๓.๒ ลานบาท

๓) เพมประสทธภาพในการระบายนาและบรหารจดการนาหลากในพนทเฉพาะ ทมแผนการดาเนนการหรอมระบบบรหารจดการนาเดม โครงการพฒนาพนท ปลกปาลมนามนเปนพนทแกมลงทงรงสต งานตดตงเครองผลกดนนาดเซล งานตดตงเครองสบนาไฟฟาชนดจม งานเพมประสทธภาพสถานสบนา งานตดตงเครองวดอตราการไหลของนา ซงประกอบดวย ๘ งาน วงเงน ๒,๙๘๔.๐๕ ลานบาท ดงน

(๑) งานตดตงเครองผลกดนนาไฟฟาแรงดนสง จานวน ๒๕ เครอง วงเงน ๖๕.๗๕ ลานบาท

(๒) งานตดตงเครองผลกดนนาดเซล จานวน ๓๕ เครอง วงเงน ๑๒๒ .๕ ลานบาท

(๓) งานตดตงเครองสบนาไฟฟาชนดจม จานวน ๔๒ เครอง วงเงน ๒๖๒.๑๔ ลานบาท

(๔) งานเพมประสทธภาพสถานสบนา วงเงน ๔๔๒.๑๖๕ ลานบาท

(๕) งานตดตงเครองวดอตราการไหลของนา จานวน ๑๕ คลอง วงเงน ๒๒.๕ ลานบาท

(๖) งานเพมประสทธภาพการระบายนาในพนทปทมธาน-แกไขพนทรอบ นคมอตสาหกรรม วงเงน ๑๗๐ ลานบาท

(๗) งานเพมประสทธภาพการระบายนาในพนทพระนครศรอยธยา-แกไขพนทรอบนคมอตสาหกรรม วงเงน ๑,๗๐๐ ลานบาท

(๘) งานการพฒนาพนทปลกปาลมนามนเปนพนทแกมลงทงรงสต วงเงน ๙ ลานบาท

๔) เสรมคนกนนาและการดาเนนการตามแนวพระราชดาร โดยเสรมคนกนนา ตามแนวพระราชดาร ซงปจจบนมการทรดตวไปมาก ทาใหประสทธภาพ การปองกนนาทวมลดลง จาเปนตองเรงฟนฟโดยดวน รวมถงคนกนพระราชดาร

๒๖

ดานตะวนออก ซงประกอบดวย ๑ งาน ไดแก งานเสรมคนแมนาเจาพระยา คลองบางกอกนอย คลองมหาสวสด และคนกนนาพระราชดารดานตะวนออก วงเงน ๘๖๘.๒ ลานบาท

(๑) หนวยงานรบผดชอบ คณะอนกรรมการดานการวางแผนและกาหนดมาตรการแกไขปญหาระยะเรงดวน

(๒) หนวยงานรวมดาเนนการ กรมชลประทาน กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท กรมเจาทา กระทรวงมหาดไทย กรงเทพมหานคร และการรถไฟ แหงประเทศไทย

(๓) ระยะเวลาดาเนนการ มอบหมายใหหน วยงานท เ ก ยวของจดท ารายละเอยดโครงการเพอเสนอคณะกรรมการ กยน. และคณะรฐมนตรพจารณา ภายในเดอนมกราคม ๒๕๕๕

อยางไรกตาม ในชวงทผานมาคณะรฐมนตรไดอนมตแผนงานทเกยวของกบการซอมแซมอาคารชลประทาน และระบบชลประทาน ของกรมชลประทานไปแลวบางสวนแลว สรปได ดงน

ครงท ๑ คณะรฐมนตรเมอวนท ๖ ธนวาคม ๒๕๕๔ ไดอนมตหลกการแผนงานซอมแซมอาคารหวงานของเขอน อางเกบนา ฝาย ประตระบายนา ซอมแซม คลองสงนา คลองระบายนา อาคารบงคบนา คนกนนา ของกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ ในกรอบวงเงน ๑,๑๖๐.๑๒ ลานบาท และตอมาเมอวนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๕๔ ประธานกรรมการเพอใหความชวยเหลอ ฟนฟ เยยวยา ผไดรบผลกระทบจากสถานการณอทกภย (กฟย.) ไดเหนชอบผลการพจารณาแผนงานดงกลาวรวมกนของสานกงบประมาณและสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และอนมตเงนงบประมาณการฟนฟเยยวยาผไดรบผลกระทบจากสถานการณอทกภยสาหรบโครงการทดาเนนการไดทนทภายในเดอนมกราคม ๒๕๕๕ (เพมเตม) จานวน ๕๕๑ รายการ เปนเงน ๑,๑๔๒.๖๒ ลานบาท เพอดาเนนการซอมแซมอาคารชลประทาน และระบบชลประทาน (อางเกบนา ฝาย ประตระบายนา คลองสงนา คลองระบายนา และอาคารบงคบนา) ทไดรบความเสยหายใหกลบสสภาพเดมพรอมใชงาน และใหกรมชลประทานดาเนนการตอไปได

ครงท ๒ เสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณา หลงจากผานการพจารณาจาก กฟย. แลวเมอวนท ๔ มกราคม ๒๕๕๕ ทมมตเหนชอบแผนงาน/โครงการใหความชวยเหลอ ฟนฟ เยยวยาผไดรบผลกระทบจากสถานการณอทกภยดานโครงสรางพนฐาน ดานแหลงนาและระบบชลประทาน ของกรมชลประทาน ตามโครงการซอมแซมอาคารหวงาน (เขอน อางเกบนา ฝาย ประตระบายนา) ซอมแซมคลองสงนา คลอง

๒๗

ระบายนา อาคารบงคบนาและระบบชลประทานอนๆ จานวน ๙๙๖ รายการ วงเงน ๒,๙๔๗.๕๗ ลานบาท

ปจจบน กรมชลประทานอยระหวางการจดทาโครงการ วงเงน ๑,๖๙๒ ลานบาท เพอเสนอกระทรวงเกษตรและสหกรณ และคณะกรรมการฯ ทเกยวของตามขนตอนตอไป

๔.๓ แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณและเตอนภย

๔.๓.๑ เปาประสงค เพอใหมแผนเพอการพฒนาคลงขอมลแหงชาตทเปนเอกภาพในการบรหารจดการนา แผนการพฒนาระบบและแบบจาลองดานนา และแผนการพฒนาระบบการเตอนภย ทมประสทธภาพแมนยา และเขาถงหนวยงานและประชาชนในพนท

๔.๓.๒ วธการดาเนนงาน ในระยะเรงดวน จะมการจดทาแผนการพฒนาและดาเนนงานใน ๓ ดาน ดงน

๑) การจดทาแผนการพฒนาและจดตงคลงขอมลนาแหงชาต เพอเปนศนยกลางขอมลดานนาของประเทศ ซงประกอบดวยขอมลทางอตนยมวทยา อทกวทยา ชนขอมลภมประเทศและภมสารสนเทศ ภาพถายจากดาวเทยม รวมทงขอมล การบรหารจดการนา โดยการเชอมโยงกบหนวยงานเจาของหรอผผลตขอมลตาง ๆ ทเกยวของ เพอใหระบบขอมลนามความเปนเอกภาพ

๒) การจดทาแผนการปรบปรงระบบแบบจาลองเพอการพยากรณดานนา เพอใหการพยากรณนาถกตองแมนยา

๓) การจดทาแผนการปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศ ใหเปนองคกร ทสามารถตดตามและวเคราะหสถานการณนา เพอสามารถสอสารและแจงเตอนภยดานนาทวมและภยแลงใหแกหนวยงานทเกยวของและประชาชนในพนทได อยางแมนยา ทนตอเหตการณ และสอดคลองกบขอเทจจรง โดยใหมระบบโทรทศนวงจรปด (CCTV) ทสามารถตดตามสถานการณนาและมระบบเปดปดประตนาระยะไกล (Auto Gate) สงการการระบายนา ณ จดตางๆ แบบ real-time จากสวนกลาง (Control Room)

๔.๓.๓ หนวยงานรบผดชอบ

๑) แผนการพฒนาและจดตงคลงขอมลนาแหงชาต มอบหมาย นายปลอดประสพ สรสวด เปนผรบผดชอบหลก

๒) แผนการปรบปรงระบบแบบจาลองเพอการพยากรณดานนา มอบหมายกรมชลประทาน เปนหนวยงานหลก

๒๘

๓) แผนการปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศ มอบหมาย นายปลอดประสพ สรสวด รวมกบกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ศนยเตอนภยพบตแหงชาต)

๔.๓.๔ หนวยงานรวมดาเนนการ

๑) การพฒนาและจดตงคลงขอมลนาแหงชาต มอบหมายใหนายปลอดประสพ สรสวด เปนเจาภาพ รวมกบกรมแผนททหาร องคการความรวมมอระหวางประเทศแหงประเทศญปน (JICA) คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ นายรอยล จตรดอน

๒) การปรบปรงแบบจาลองดานนาเพอการพยากรณ มอบหมายใหกรมชลประทาน เปนหนวยงานหลก รวมกบบรษททปรกษาหรอสถาบนการศกษา

๓) การปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศ มอบหมาย นายปลอดประสพ สรสวด หารอกบกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ศนยเตอนภยพบตแหงชาต)

๔.๓.๕ ระยะเวลาดาเนนการ

๑) แผนการพฒนาและจดตงคลงขอมลนาแหงชาต แลวเสรจภายในเดอนมกราคม ๒๕๕๕

๒) แผนการปรบปรงแบบจาลองดานนาเพอการพยากรณ และแผนการปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศ ใหแลวเสรจภายในเดอนมนาคม ๒๕๕๕

๔.๔ แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท

๔.๔.๑ เปาประสงค เพอฟนฟและพฒนาพนทสาคญ เชน แหลงชมชน นคมอตสาหกรรม แหลงมรดกวฒนธรรม หรอเปนพนทสาคญในภาพรวม เชน พนทลมนาเจาพระยา ฯลฯ ใหมความสามารถในการปองกน บรรเทาปญหาอทกภย รวมทงการเตรยมพรอม รบผลกระทบทเกดขนจากอทกภย

๔.๔.๒ วธการดาเนนงาน ดาเนนงานใน ๒ ดาน ซงมแผนการปฏบตงาน ดงน

๑) บรณาการแผนการดาเนนงานและจดทาขอเสนอแผนเผชญเหตเฉพาะพนท โดย ใหความสาคญกบพนทเศรษฐกจและอตสาหกรรม และพนทเมอง

๒) ปรบปรงแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภย ของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ซงอาจแบงเปนแผนความชวยเหลอเบองตน แผนบรรเทาความเสยหาย และแผนบรหารจดการนาทวมและนาเสย ทงน สามารถพจารณาจดจางทปรกษาระดบมออาชพใหทาการศกษารายละเอยดของขอเสนอแผนงานเผชญเหตเฉพาะพนทได

๒๙

๔.๔.๓ หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงมหาดไทย รวมกบกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระทรวงกลาโหม

๔.๔.๔ หนวยงานรวมดาเนนการ กระทรวงอตสาหกรรม กรงเทพมหานคร องคกรปกครองสวนทองถน และชมชนในพนทเสยง

๔.๔.๕ ระยะเวลาดาเนนการ จดทาแผนเผชญเหตเฉพาะพนทและการปรบปรงแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยใหแลวเสรจ ภายในเดอนมนาคม ๒๕๕๕

๔.๕ แผนงานกาหนดพนทรบนานองและมาตรการเยยวยา

๔.๕.๑ เปาประสงค เพอบรรเทาผลกระทบทเกดขนจากอทกภย และสนบสนนแผน การบรหารจดการนาในพนทเสยงตลอดบรเวณพนทราบลมนาเจาพระยา กรงเทพฯ และปรมณฑล รวมทง สามารถปรบรปแบบการเกษตรและการใชพนทเกษตรกรรมในพนทรบนานองไดอยางเปนระบบ และชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการกาหนดใหเปนเขตพนทรบนานองอยางเหมาะสม

๔.๕.๒ วธการดาเนนงาน ใหบรณาการการจดทาแผนงานการกาหนดพนทรบนานองและมาตรการเยยวยา

๔.๕.๓ หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๔.๕.๔ หนวยงานรวมดาเนนการ กระทรวงมหาดไทย

๔.๕.๕ ระยะเวลาดาเนนการ จดทาแผนงานกาหนดพนทรบนานองและมาตรการเยยวยาใหแลวเสรจ ภายในเดอนมนาคม ๒๕๕๕

๔.๖ แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา

๔.๖.๑ เปาประสงค เพอใหมองคกรบรหารจดการนาแบบบรณาการ และมลกษณะ เปน Single Command Authority สามารถตดสนใจไดอยางฉบพลนในยามวกฤต และสามารถดาเนนการตามแผนบรหารจดการนาระยะเรงดวนและระยะยาว

๔.๖.๒ วธการดาเนนงาน จดการประชมหารอระหว า งคณะกรรมการ กยน . และคณะกรรมการ กยอ. เพอจดทาขอเสนอแผนงานการปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา และใหมคณะกรรมการเฉพาะกจเพอตดตามการดาเนนงานภายใตแผนปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาอทกภยระยะเรงดวน ประกอบดวย นายกรฐมนตร เปนประธาน คณะทางานประกอบดวย ปลดกระทรวงมหาดไทย ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และปลดกระทรวงคมนาคม โดยมสานกงานคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา (ส.กยน.) เปนฝายเลขานการ

๓๐

๔.๖.๓ หนวยงานรบผดชอบ สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

๔.๖.๔ หนวยงานรวมดาเนนการ คณะกรรมการ กยน. คณะกรรมการ กยอ. กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม กระทรวงคมนาคม และ ส.กยน.

๔.๖.๕ ระยะเวลาดาเนนการ มอบหมายใหหนวยงานทเกยวของจดทารายละเอยดโครงการเพอเสนอคณะกรรมการ กยน. และคณะรฐมนตรพจารณา ภายในเดอนมกราคม ๒๕๕๕

๕. แผนปฏบตการบรรเทาอทกภยในพนทลมน าแบบบรณาการและย งยน (กรณลมนาเจาพระยา) ๕.๑ แนวคด

การบรหารจดการนาทงประเทศจาเปนตองดาเนนการในระดบลมนาและครอบคลมทกลมนา ในประเทศทงตนนา กลางนา ปลายนา โดยการมสวนรวมของผเกยวของทกภาคสวนและมการจดทาแผนบรหารจดการนาทงในระยะสนและระยะยาวและแผนปฏบตการเรงดวน เพอรองรบปญหาอทกภยทอาจเกดขน โดยมแนวคดในการบรหารจดการเพอแกไขอทกภยในแตละระดบดงน

๕.๑.๑ พนทตนนา ใหความสาคญกบการชะลอนา ดวยการเกบกกนาในชวงนาหลากดวยการสรางฝายชะลอนา เขอนเกบกกนา รวมทงการปลกหญาแฝก เพอดดซบนาและชะลอความเรวของนาไมใหไหลบาอยางรนแรงเขาสพนทตอนลาง รวมทงยงชวยรกษาความชมชนใหกบพนทปาตนนาและเปนการปองกนการชะลางพงทลายของหนาดน ตลอดจนชวยปองกนดนถลม

๕.๑.๒ พนทกลางนา ใหความสาคญกบการบรหารจดการนา เพอปองกนความเสยหาย อนเนองมาจากอทกภยใหเกดขนนอยทสด ดวยการประยกตใชแนวทางของเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหมในการบรหารจดการ รวมกบการบรหารจดการประตระบายนาเพอเปด-ปด และระบายนาตลอดแนวพนทกลางนาอยางมประสทธภาพ และจดทาแนวคลองกนนาในบรเวณพนทสาคญและเขตเศรษฐกจ อาท โรงพยาบาล โบราณสถานและพนทเศรษฐกจสาคญ

๕.๑.๓ พนทปลายนา ใหความสาคญกบการเรงระบายนาและการผลกดนนา โดยการเรงแกไขอปสรรคในการระบายนา ไดแก ถนน สงกอสรางในลานาทขวางการระบายนา รวมถงการกาจดวชพชนาและผกตบชวา เปนตน รวมกบดาเนนการตดตงอปกรณและเครองผลกดนนาออกสทะเล

๕.๒ วตถประสงค

๕.๒.๑. เพอปองกน บรรเทา และลดความเสยหายทเกดขนจากอทกภยขนาดกลางถงขนาดใหญ

๕.๒.๒. เพอเพมประสทธภาพในการเตอนภย และการบรหารจดการในยามคบขน

๓๑

๕.๒.๓. เพอสรางความมนใจ ความมนคง เพมรายได ในการดารงชวตของเกษตรกร สงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศ บรหารจดการทรพยากรนา ดน และปาไมใหเกดประโยชนอยางยงยน

๕.๓ เปาหมายและแนวทางการดาเนนการ

การดาเนนงานเพอแกไขและบรรเทาความเสยหายอนเนองมาจากปญหาอทกภยทเกดขน ของภาคสวนทเกยวของ โดยเฉพาะรฐบาลจะดาเนนการภายใตคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา หรอ กยน. ซงไดกาหนดเปาหมายในการดาเนนงาน รวมถงแนวทางและพนทดาเนนการ ดงน

๕.๓.๑. เปาหมาย

๑) ระยะสน ไดแก การลดระดบความเสยหายและการปองกนทอาจจะเกดขนจากอทกภยเชนทเกดในป ๒๕๕๕ หรอหากเกดอทกภยจะตองใหมผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมนอยทสด

๒) ระยะยาว ไดแก การปรบระบบการบรหารจดการอทกภยอยางบรณาการและยงยน เพอสรางความมนคง เพมรายได ในการดารงชวตของเกษตรกร สงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศ บรหารจดการทรพยากรนา ดน และปาไมใหเกดประโยชนอยางยงยน

๕.๓.๒. พนท ดาเนนการ มพนท ดาเนนการในบรเวณลมนาเจาพระยาซงเปนพนททไดรบผลกระทบจากปญหาอทกภยมากทสด ในขณะทการแกไขปญหาอทกภยในพนทลมนา อน ๆ จะพจารณาดาเนนการในระยะตอไป

๕.๔ สาระสาคญของรางแผนปฏบตการบรรเทาอทกภยในพนทลมนาแบบบรณาการและยงยน (กรณลมนาเจาพระยา)

การดาเนนงานเพอแกไขและบรรเทาความเสยหายอนเนองมาจากปญหาอทกภยทไดดาเนนการภายใตคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา ภายใตแผนการบรหารจดการนาป ๒๕๕๕-๒๕๕๖ ประกอบดวยแผนการดาเนนงานทสาคญ ๘ แผนงาน ไดแก

๕.๔.๑ แผนงานฟนฟและอนรกษปาและระบบนเวศ

๑) เปาประสงค เพอฟนฟพนทปาตนนา กลางนาและปลายนา ซงเปนแหลงสาคญ ในการดดซบและชะลอนา ซงปจจบนมสภาพเสอมโทรมกอใหเกดความไมสมดล ในระบบนเวศ ในขณะเดยวกนใหมการพฒนาแหลงกกเกบนาเพมเตมตามศกยภาพของพนทและแผนการใชประโยชนทดนใหสอดคลองกนสภาพภมสงคม

๒) วธการดาเนนงาน ประกอบดวยตวอยางโครงการ วงเงน ๖๐,๐๐๐ ลานบาท

(๑) โครงการฟนฟ และอนรกษดนตนนา โดยการปลกปา การฟนฟปาตนนา กลางนาและปลายนา สรางฝายแมว และอนรกษดนตนนา ของแมนาปง วง ยม นาน สะแกกรง ทาจน และปาสก โดยจดทาโครงการตงแตปท ๑ (๒๕๕๕)

๓๒

(๒) โครงการสรางอางเกบนาในลมนายม ลมนาสะแกกรง ลมนานาน ลมนาปาสก เชน อางในลมนายม โครงการแมวงก เปนตน จดทาโครงการในปท ๑ (๒๕๕๕)

๓) หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ

๔) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๕.๔.๒ แผนงานบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และการจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป ใหสามารถปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยทจะเกดขนในแตละป โดยมวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เป าประสงค เพ อปรบปร งระบบการบรหารจดการน าของประเทศและ ในเขอนสาคญใหมประสทธภาพ และเพมขดความสามารถการปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยทจะเกดขนในแตละป

๒) วธการดาเนนงาน ประกอบแผนงานและกจกรรมทเกยวของ ไดแก

(๑) พฒนาแผนการบร ห า รน า ใ น เ ข อนส า คญ ในล มน า ส า คญ อาท ลมนาปง วง ยม นาน เจาพระยา ปาสก สะแกกรง ทาจน เปนตน โดยมเขอนทสาคญ เชน เขอนภมพล สรกต ปาสกชลสทธ เจาพระยา เปนตน ดวยการปรบปรงเกณฑควบคมระดบนา (Rule Curve) ใหสะทอนดลในการบรหารนา ระหวางการเกษตร การบรโภค อตสาหกรรม การปองกนนาทวม การรกษาระบบนเวศทางนา และมระบบการบรหารจดการนาในเขอนทมความเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณนาในแตละป เพอไมใหเกดปญหาอทกภยเชนเดยวกบป ๒๕๕๔ ตลอดจนปองกนการเกดภาวะภยแลงทอาจเกดขน ในระยะตอไป

(๒) จดทาแผนการบรหารจดการนาในกรณตาง ๆ (Scenario) เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการบรหารจดการนาไดอยางมประสทธภาพ และมการเตรยมความพรอมในการแกไขปญหาอทกภยไดอยางสอดคลองกบสถานการณ โดยมการบรณาการในเชงหนวยงานและเชงพนทของทกลมนาทมโครงขายเชอมโยงกน

(๓) นาเสนอขอมลนาและทเกยวของสสาธารณชนตาง ๆ ใหรบทราบอยางตอเนองและทวถง เพอสรางการรบรและมความตระหนกในการเตรยมการปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยไดอยางทนสถานการณ และลดผลกระทบทเกดขนตอชวตและทรพยสน

๓) หนวยงานรบผดชอบ กรมชลประทาน

๔) หนวยงานรวมดาเนนการ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

๕) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๓๓

๕.๔.๓ แผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว เพอปองกนและบรรเทาปญหานาทวม โดยมวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เปาประสงค เพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย โดยการซอมแซม ปรบปรง เตรยมความพรอม อาคาร สงกอสรางและอปกรณทมอยใหสามารถใชการไดอยางมประสทธภาพ เชน อาคารบงคบนา คนปองกนนาทวม ระบบระบายนาตาง ๆ ไดแก ทอ คลอง ประตระบายนา และสถานสบนา ทงน ในการดาเนนงานจะตองจดลาดบความสาคญเชงพนท/จงหวด (Area based)/ความเสยงภยและสอดคลองกบหลกวชาการ

๒) วธการดาเนนงาน ประกอบดวยแผนงานและกจกรรมทเกยวของ ๔ แผนงานยอย ไดแก

(๑) ปรบปรงคนกนนา อาคารบงคบนา ระบบระบายนา ใหมประสทธภาพ ในพนททวไป โดยปรบปรง ซอมแซม และกอสรางอาคารบงคบนาเดม รวมทงระบบระบายนาหรอกอสรางใหมเพอเสรมประสทธภาพของโครงขายระบบระบายนา การดาเนนงานจะตองจดลาดบความสาคญเชงพนทและสอดคลองกบหลกวชาการ

(๒) ปรบปรงทางระบายนา ขดคลอง ขจดสงกดขวางในคคลอง และทางระบายนา โดยการฟนฟและพฒนาแมนา ค คลอง พนทแกมลงธรรมชาต ปรบปรงคคลอง และขจดสงกดขวางในคคลอง และทางระบายนา รวมทงทาความสะอาดทางนาสาธารณะ

(๓) เพมประสทธภาพในการระบายน าและบรหารจดการน าหลาก ในพนทเฉพาะทมแผนการดาเนนการหรอมระบบบรหารจดการนาทม อยเดม โดยมตวอยางโครงการทสาคญ วงเงน ๑๗๗,๐๐๐ ลานบาท ดงน

• โครงการจดทาทางนาหลาก (floodway) และหรอทางผนนา (flood diversion channel) ขนาดไมนอยกวา ๑,๕๐๐ ลกบาศกเมตร/วนาท รวมทงถนนและอาคารองคประกอบตาง ๆ เพอรบนาหลากจากแมนาปาสก และแมนาเจาพระยาไปทางฝงตะวนออกของแมนาเจาพระยา หรอทงสองฝง โดยจดทาโครงการในปท ๑ (๒๕๕๕)

• โครงการจดทาผงการใชทดน/และการใชประโยชนทดนในผง รวมทงจดทาพนทปดลอม (คนรมแมนา/และระบบระบายนา) ของพนทชมชน พาณชยกรรม และอตสาหกรรม ในพนทปดลอมพนทเศรษฐกจหลก ขดลอกปรบปรงคนดน และเสรมคนกนนา โดยเรมโครงการตงแตปท ๑ (๒๕๕๕)

• โครงการปรบปรงสภาพลานาสายหลก และคนรมแมนาสวนทเหลอ โครงการตงแตปแรก (๒๕๕๕) วงเงน ๗,๐๐๐ ลานบาท

๓๔

(๔) เสรมคนกนนาและการดาเนนการตามแนวพระราชดาร โดยเสรมคนกนนาตามแนวพระราชดาร ซงปจจบนมการทรดตวไปมาก ทาใหประสทธภาพการปองกนนาทวมลดลง จาเปนตองเรงฟนฟโดยดวน โดยการปรบปรง ซอมแซม และกอสรางคนกนนาตามแนวพระราชดาร เดม ซงเคยมพระราชดารไวประมาณป ๒๕๒๘ เปนคนดนและตอมาบางสวนไดถกพฒนาเปนแนวถนน เชน ถนนรมเกลา ใหเปนคนกนนาแบบถาวร และการปรบปรงระบบปองกนพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

๓) หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงคมนาคม

๔) หนวยงานรวมดาเนนการ กระทรวงมหาดไทย สานกนายกรฐมนตร

๕) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๕.๔.๔ แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณ และเตอนภย โดยการพฒนาระบบขอมล สรางระบบแบบจาลองดานนาเพอการพยากรณ และปรบปรงระบบเตอนภยของประเทศ ทมเอกภาพและประสทธภาพ โดยมวตถประสงคและแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เปาประสงค

(๑) เพอใหขอมลทจาเปนในการบรหารจดการนา เชน ขอมลอตนยมวทยา อทกวทยา ขอมลการบรหารจดการปากแมนา (Delta Management) ระบบสาธารณปโภค ภมประเทศ ขอมลประชากร และโดยเฉพาะอยางยงขอมลความสงอยางละเอยดของผวดน ระดบคนคลอง สงกอสรางตาง ๆ อยในระบบทเปนมาตรฐานเดยวกน สามารถนาไปใชในแบบจาลองนา แบบจาลองอากาศ และการกาหนดสถานการณน าภายใตสภาพ ความแปรปรวนของฝนและปจจยพนฐานตางๆ ได

(๒) เพ อ ให ม แบบจ าลองด านน าท ม ประสท ธภาพ สามารถพยากรณ การเปลยนแปลงสภาพนาไดอยางแมนยา เพอใชประกอบการตดสนใจ สนบสนนการตดตามและเตอนภย วางแผนและการดาเนนการปองกน และแ ก ไ ข ป ญห า ภ ย พ บ ต แ ล ะ ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ส ภ าพ อ า ก า ศ ไ ด อยางมประสทธภาพและทนทวงท

๒) เพอใหมระบบเพอการตดตามสถานการณและแจงเตอนภยพบตทมเอกภาพและบรณาการ ชวยใหการตดสนใจและประมวลผลมความถกตอง เชอถอได และมประสทธภาพ สามารถใหคาเตอนกบสาธารณชนไดอยางทนเวลาและ มความตอเนองในการรายงาน

๓) วธการดาเนนงาน

โครงการพฒนาคลงขอมลนา ระบบแบบจาลองเพอการพยากรณและปรบปรง ระบบเตอนภยของประเทศ โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน โครงการตงแต

๓๕

ปแรก (๒๕๕๕) วงเงน ๓๔,๐๐๐ ลานบาท โดยมการดาเนนงานและกจกรรม ทเกยวของไดแก

(๑) การจดตงคลงขอมลนาแหงชาต ประกอบดวย

• การเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเปนเจาของหรอผผลตชนขอมลตางๆ ทเกยวของ

• การจดทาชนขอมลสาคญทยงขาดอยหรอไมสมบรณ เชนขอมลระดบความสงอยางละเอยด

• การจดทาระบบคลงขอมลและระบบการใหบรการขอมล

(๒) การพฒนาระบบแบบจาลองเพอการพยากรณดานนา

(๓) การปรบปรงระบบการเตอนภยของประเทศใหเปนองคกรทสามารถตดตามและวเคราะหสถานการณนา เพอสามารถสอสารและแจงเตอนภยดานนาทวมและภยแลงใหแกหนวยงานทเกยวของและประชาชนในพนทไดอยางแมนยา ทนตอเหตการณและสอดคลองกบขอเทจจรง ประกอบดวย

• การปรบปรงและเพมสถานโทรมาตรเตอนภยในลานาสาคญ

• การตดตงระบบโทรทศนวงจรปดทประตระบายนาและสถานสบนาตางๆ เพอเพมประสทธภาพการตดตามและสงการการระบายนา จากสวนกลาง

• การปรบปรงองคกรและพฒนาระบบการแจงเตอนภย เพอใหเปนแมขายในการเตอนภยใหแกหนวยงานและประชาชนทเกยวของในพนท ทงดานภยนาทวมและฝนแลงททนตอเหตการณ

๔) หนวยงานรบผดชอบ สานกนายกรฐมนตร

๕) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๕.๔.๕ แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท เพอใหมความสามารถในการเตรยมพรอมปองกน บรรเทาปญหาอทกภย โดยการพฒนาระบบปองกน บรรเทาอทกภยในพนททมความสาคญ พฒนาระบบการเจรจากบผไดรบผลกระทบ และจดใหมระบบการสรางคลงเครองมอ รวมถงจดใหมการวเคราะหผลกระทบระบบปองกนททาโดยเอกชน ซงมวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เ ป าป ร ะส งค เ พ อฟ นฟ แ ละพฒนาพ น ท ส า ค ญ เ ช น แหล ง ช มชน นคมอตสาหกรรม แหลงมรดกวฒนธรรม หรอเปนพนทสาคญในภาพรวม เชน พนทลมนาเจาพระยา ฯลฯ ใหมความสามารถในการปองกน บรรเทาปญหาอทกภย รวมทงใหมความสามารถในการเตรยมพรอมและรองรบผลกระทบ ทเกดขนจากอทกภย โดยในแตละพนทเสยงจะตองมการกาหนดมาตรการทใชสงกอสรางและไมใชสงกอสรางทแตกตางกนไป ดวยกระบวนการมสวนรวม

๓๖

ในการจดทาแผนเผชญเหตเปนรายพนท โดยดาเนนการเสรมกบแผนฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดม หรอตามโครงการทวางไวแลว เพอใหสามารถแกไขปญหาแบบบรณาการไดอยางมประสทธภาพสงสด

๒) วธการดาเนนงาน ในการจดทาแผนลดความเสยงของพนทเขตเมอง จะใหความสาคญกบการเพมประสทธภาพการปอนนาเขาสระบบการสบนาหรออโมงคระบายนารวมทงการฟนฟคลองลด คนกนนาพระราชดาร และคนกนนารมตลงของแมนาเจาพระยา ขณะทพนท เขตรอบเมองจะใหความสาคญ กบการฟนฟคลองลด คลองแนวตง คนกนนาพระราชดาร และคนกนนารมตลงของแมนาเจาพระยา ตลอดจนการพฒนาทางระบายนาหลาก (Flood way) และพฒนาศกยภาพคลองและระบบสบนา สาหรบพนทเขตอตสาหกรรม ควรใหความสาคญกบระบบระบายนา/นาเสย และเสรมคนกนนา เปนตน แนวทางการดาเนนงานประกอบดวยแผนงานและกจกรรมทเกยวของ ไดแก

(๑) พฒนาระบบปองกน บรรเทาอทกภยในพนททมความสาคญตาง ๆ เชน แหลงชมชน นคมอตสาหกรรม มระบบการปองกนอทกภยทด เพอเสรมกบแผนฟนฟและปรบปรงสงกอสรางเดม โดยไมสงผลกระทบตอพนทขางเคยง และชมชนสามารถเขาถงการใชประโยชนในระบบปองกนอยางเพยงพอ ทงน จาเปนจะตองมระบบการแกไขปญหาการขดแยง (Conflict resolution)

(๒) พฒนาระบบการเจรจากบชมชนผไดรบผลกระทบ เพอสรางความเขาใจถงสถานการณอทกภย รวมทงจดใหมแผนปฏบตการแบบบรณาการของ แตละหนวยงานทงในชวงกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณ มแผนอพยพเมอเกดอทกภยอยางเปนระบบและทนตอเหตการณ และจดเตรยมศนยอพยพพรอมสงอานวยความสะดวกอยางเพยงพอ และมแผนชวยเหลอฟนฟผไดรบผลกระทบและพนทไดรบผลกระทบทงชวยเกดเหตและหลงเกดเหต

(๓) ใหมระบบการสรางคลงเครองมอ โดยเฉพาะอยางยงเครองสบนาเคลอนทใหเพยงพอ สามารถนาไปใชประโยชนในพนททจาเปนไดทนตอเหตการณ

(๔) จดใหมการวเคราะหผลกระทบระบบปองกนทดาเนนการโดยภาคเอกชน เพอปองกนผลกระทบตอชมชนโดยรอบ และระบบการปองกนนาทวมในภาพรวม

(๕) จดเตรยมแผนคมนาคมเมอเกดอทกภย เพอใหประชาชนสามารถมทางเลอกในการเดนทางไดเหมาะสมกบสถานการณ

(๖) จดใหมระบบการแกไขปญหานาเนาเสยจากนาทวมขง เพอลดความเดอดรอนใหแกประชาชน

๓๗

(๗) ปรบปรงเทศบญญต ขอบญญตทเกยวของของหนวยงานตาง ๆ เชน องคกรปกครองสวนทองถนเพอลดปญหาอทกภย อาท ปญหาการถมดน การรกลาทางนา

(๘) จดทาแผนชวยเหลอ ฟนฟผไดรบผลกระทบและพนทไดรบผลกระทบ ทงในระหวางเกดเหตและหลงเกดเหต ตลอดจนการฝกอบรมและซกซอมภาคสนาม (Drill) เพอพรอมรบสถานการณ

(๙) กาหนดแนวทางปฏบตสาหรบการกอสรางสงกอสราง (Guidelineฆ) เพอใหเปนไปตามมาตรฐาน

๓) หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงมหาดไทย

๔) หนวยงานรวมดาเนนการ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระทรวงกลาโหม

๕) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๕.๔.๖ แผนงานกาหนดพนทรบนานอง และมาตรการชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการใชพนทเพอการรบนา โดยกาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนบนและเจาพระยาตอนลาง ฟนฟและพฒนาพนทรบนานองเพอใชเปนพนทชะลอนาหลากในภาวะวกฤต และจดทาแผนการผนนาลงสพนทรบนานอง รวมกบการกาหนดมาตรการชดเชยความเสยหายเปนกรณพเศษสาหรบพนททถกกาหนดเปนพนท รบนา โดยแผนการดาเนนงานมเปาประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เปาประสงค

(๑) เพอบรรเทาผลกระทบทเกดจากอทกภยในพนทราบลมนาเจาพระยา กรงเทพและปรมณฑล

(๒) เพอสนบสนนแผนการบรหารจดการนาในพนทเสยงตลอดบรเวณพนท ราบลมนาเจาพระยา กรงเทพและปรมณฑล

(๓) เพ อปรบรปแบบการเกษตรและการใชพนท เกษตรกรรมในพนท รบนานองอยางเปนระบบ และชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการกาหนดใหเปนเขตพนทรบนานองอยางเหมาะสม

๒) วธการดาเนนงาน

(๑) กาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนบน โดยมโครงการพนท ลมตารบนานอง (แกมลงขนาดใหญ) จานวน ๕ แหง ในพนททสามารถใชเปนพนทรบนานองได ไดแก บงบอระเพด-ชมแสง ชมแสง-เกาเลยว-อาเภอเมองนครสวรรค ตะพานหน-บางมลนาก-โพทะเล อาเภอเมองพจตร-อาเภอโพธประทบชาง อาเภอบางกระทม

(๒) กาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนลาง โดยมโครงการพนทลมตารบนานอง (แกมลงขนาดใหญ) จานวน ๕ แหง ในพนททสามารถใชเปนพนท

๓๘

รบนานองได ไดแก บางบาล ๑ ปาโมกข-ผกไห ผกไห-บางยหน บางบาล ๒ ดอนพด-มหาราช ภเขาทอง-บางปะหน ชยโย-บานแพรก อางทองตะวนตก

(๓) จดทาแผนการผนนาลงสพนทรบนานอง โดยการปรบระยะเวลาการเพาะปลกพช/การดาเนนกจกรรมตาง ๆ ในพนทใหสอดคลองกบการทงนา การตงงบประมาณสนบสนนสาหรบการจายเปนคาชดเชยความเสยหายอยางเหมาะสม รวมทงเสรมสรางความเขาใจและการยอมรบของประชาชนในพนทในการสงเสรมใหเกดความอยดมสขและความมนคงแกเกษตรกร รวมถงความมนใจและความมนคงของประชาสงคมเมอง และเศรษฐกจของประเทศควบคกนไป

(๔) กาหนดมาตรการชดเชยความเสยหายเปนกรณพเศษสาหรบพนท ทถกกาหนดเปนพนทรบนานอง โดยใหหนวยงานทเปนผกาหนดพนทรบนาเปนหนวยงานดาเนนการดานการชดเชย ทงน ควรเปนการชดเชย ในสวนของรายไดทขาดหายไป ไมใชเปนการชดเชยสวนตาง ซงจะทาให ไมสามารถดาเนนการบรหารจดการไดอยางเบดเสรจ รวมทงสนบสนน การสรางความอยดกนดของผไดรบผลกระทบ ทงดานปจจยการผลต และดานการตลาด

ตวอยางโครงการ ไดแก โครงการปรบปรงพนทเกษตรชลประทานเปนแกมลงแมนาประมาณ ๒ ลานไร เพอใชเกบนาหลากชวคราวประมาณ ๖,๐๐๐ - ๑๐,๐๐๐ ลาน ลกบาศกเมตร ในฤดนาหลาก และสามารถใชเปนแหลงปลกขาวนาปรงไดปละ ๒ ครง ประกอบดวย พนทชลประทานของโครงการชลประทานพษณโลก (เขอนนเรศวร) และพนทชลประทานของโครงการเจาพระยาใหญ (เขอนชยนาท) และพนทชมนาขนาดใหญ วงเงน ๖๐,๐๐๐ ลานบาท โดยดาเนนการตงแตปท ๑ เปนตนไป (๒๕๕๕)

๓) หนวยงานรบผดชอบ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย

๔) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๕.๔.๗ แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา ประกอบดวยวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๓) เปาประสงค เพอใหมองคกรบรหารจดการนาแบบบรณาการ ทสามารถตดสนใจไดอยางฉบพลนในยามวกฤต ในลกษณะ Single command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอทกภยกบหนวยงานทเกยวของทงหมด

๔) วธการดาเนนงาน โดยการจดตงองคกรในการบรหารจดการนาแบบบรณาการอยางถาวร ในการแกไขปญหาอทกภย เพอททาหนาท ดงน

๓๙

(๑) ตดตามการดาเนนงานตามแผนปฏบตการเพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยระยะเรงดวนทหนวยงานรบผดชอบดาเนนการเพอใหบรรลผลตามเปาหมายของแผนปฏบตการและแผนแกไขปญหาอทกภยในระยะยาว

(๒) สงการในลกษณะ Single command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอทกภย กบหนวยงานทเกยวของทงหมด เพอใหเกดเอกภาพในการแกปญหาอทกภยในระยะยาวอยางยงยนตามแผน ตงแตการบรหารจดการเขอนหลก การปรบปรงประสทธภาพสงกอสราง เชน การบรหารจดการอาคาร ระบายนา การดาเนนการตามแผนเผชญเหตเฉพาะพนท การจดการดานเครองมอ/เครองจกร อปกรณ (Reserve forces) เพอรบมอกบภาวะฉกเฉน และสามารถสนบสนนการดาเนนงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

๓) หนวยงานรบผดชอบ สานกนายกรฐมนตร และหนวยงานทเกยวของ

๕.๔.๘ แผนงานสรางความเขาใจ การยอมรบ และการมสวนรวมในการบรหารจดการอทกภยขนาดใหญของทกภาคสวน ประกอบดวยวตถประสงค และแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๑) เปาประสงค เพอใหการบรหารจดการในการแกปญหาอทกภย รวมถงภยพบตขนาดใหญอน ๆ ของภาครฐและภาคการพฒนาทเกยวของ ไดรบความรวมมอจากชมชน ประชาชน ทงในและนอกพนททไดรบผลกระทบดวยด

๒) วธการดาเนนงาน ประกอบดวย

(๑) การเผยแพร ประชาสมพนธใหกบประชาชน และผมสวนไดเสยผานสอตาง ๆ ทงแผนพบ วทย โทรทศน หอกระจายขาว เพอใหประชาชนเกดความเขาใจ และรบรถงความกาวหนาของภาครฐเกยวกบแผนงานการบรหารจดการนา

(๒) เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและบรหารจดการนา ผานเวทประชาคม รวมถงมการอบรมอาสาสมครใหในทองถน เพอเปนสอกลางระหวางภาครฐกบชมชน การจดตงองคทมสวนรวมในการบรหารจดการนาในระดบพนท เชน คณะกรรมการลมนา และองคการ ผใชนา เปนตน

๓) หนวยงานรบผดชอบ สานกงานนายกรฐมนตร และหนวยงานทเกยวของ

๔) ระยะเวลาดาเนนการ ตงแตปท ๑ เปนตนไป

๖. กลไกการบรหารจดการ

๖.๑ การดาเนนการในระยะแรก

คณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา (กยน.) ซงรบผดชอบในการจดทาแผนแมบทและยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรนา รวมทงจดทาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการแกปญหาและวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศ และกาหนด

๔๐

กรอบการลงทนดานการบรหารทรพยากรนาของประเทศ จะทาหนาทในการกากบ เรงรดและตดตามการดาเนนงาน รวมทงใหคาปรกษาในการดาเนนการตามแผนงาน โครงการ ซงหากมการจดตงองคกร หรอคณะกรรมการ ทกาหนดไวในแผนดงกลาวแลวเสรจ จะถายโอนอานาจหนาทดงกลาวใหกบองคกรหรอคณะกรรมการทไดจดตงขน โดยในชนน สานกงานคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา (ส.กยน.) จะทาหนาทรายงานผลการดาเนนงานตอ กยน.

๖.๒ การดาเนนการตามแผนแมบท

เพอใหการดาเนนการตามแผนแมบทและยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรนา เปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล สามารถลดระดบความเสยหายทอาจจะเกดขนจากอทกภยได และดาเนนการแลวเสรจไดภายในกรอบระยะเวลาทกาหนดไว จะมการจดตงองคกร และคณะกรรมการ ดงน

๖.๒.๑. องคกรบรหารจดการนาแบบบรณาการ โดยในระยะเรงดวนใหมคณะกรรมการเฉพาะกจทมนายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมายเปนประธาน และมรฐมนตรและปลดกระทรวงจากหนวยงานหลกทเกยวของในการบรหารจดการนาใหเปนเอกภาพ เพอบรหารจดการแผนปฏบตการเพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยระยะเรงดวน สาหรบในระยะยาวใหมคณะกรรมการบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศเปนการถาวร ทาหนาทสงการ และตดตามการดาเนนงานตามแผนปฏบตการเพอปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย ในลกษณะ Single command ในภาวะฉกเฉนหรอเมอเกดอทกภยกบหนวยงานทเกยวของทงหมด

๖.๒.๒. คณะกรรมการตดตามเรงรดการดาเนนการตามแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา ทาหนาทตดตาม เรงรดการดาเนนโครงการตามแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา ใหสามารถดาเนนการไดตามระยะเวลาทกาหนดไว และใหขอเสนอแนะแกหนวยงาน โดยใหรายงานความกาวหนา ปญหาอปสรรค และขอเสนอแนะตอ ครม. เพอปรบปรงการดาเนนการใหมประสทธภาพยงขน โดยมสานกงานคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา (ส.กยน.) ทาหนาทฝายเลขานการฯ

๖.๒.๓. คณะกรรมการประเมนผลการดาเนนการตามแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนาอยางเปนระบบ ทาหนาทประเมนผลการดาเนนการในภาพรวมของแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา และใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแผนแมบทฯ เพอใหสามารถแกปญหาและวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยมสานกงานคณะกรรมการยทธศาสตรเพอวางระบบการบรหารจดการทรพยากรนา (ส.กยน.) ทาหนาทฝายเลขานการฯ

***********************************

๔๑

สรปแผนปฏบตการเพอบรรเทาอทกภยระยะเรงดวน

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. หนวยงานรบผดชอบ งบประมาณ

๑. แผนงานบรหารจดการเขอน

เกบกกนาหลกและการจดทา

แผนบรหารจดการนาของ

ประเทศประจาป

จดทาแผนการบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และแผน

บรหารจดการนาของประเทศประจาป ๒๕๕๕ เพอรายงาน

ความคบหนาตอทประชม กยน.

หนวยงานหลก ไดแก ชป.

หนวยงานรวมดาเนนการ

ไดแก กฟผ. กรมอตนยมวทยา

มท. อปท. คณะอนกรรมการ

ตดตามและวเคราะหแนวโนม

สถานการณนา และ กยน.

๒. แผนงานฟนฟและปรบปรง

ประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอ

ตามแผนทวางไว

จดทารายละเอยดแผนงานฟนฟและปรบปรงประสทธภาพ

สงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว เชน

หนวยงานหลก ไดแก

คณะอนกรรมการดานการ

วางแผนและกาหนดมาตรการ

งบประมาณรวม ๑๗,๑๒๖.๐๕ ลบ.

แบงเปน

- การปรบปรงคนกนนา อาคารบงคบนา ระบบระบาย

นาใหมประสทธภาพในพนททวไป เชน

- งานปองกนนาลนจากแมนา/ปรบปรงคนกนนา

ทงฝงตะวนออกและฝงตะวนตก. ประมาณ ๔๒ แหง

เชน ปรบปรงคนคลองชยนาท-ปาสก ปรบปรงคน

ก นน า แมน า เจ าพระยา -ปาสก ปรบปร งคลอง

ระพพฒนแยกใต ปรบปรงคลองหกวาสายลาง ปรบปรง

คนกนนาสายสงหนาท-สามโคก สรางกาแพงปองกน

ตลงจากปากคลองบางกรวยถงวดคางคาว และจากปาก

คลองบางกรวยถงการไฟฟาฝายผลต เปนตน

- งานเพมประสทธภาพ (ปรบปรงอาคาร/ขดลอก/

แกไขปญหาระยะเรงดวน

หนวยงานรวมดาเนนการ

ไดแก ชป. กรมทางหลวง

กรมทางหลวงชนบท กรมเจาทา

มท.กรงเทพมหานคร. และ การ

รถไฟแหงประเทศไทย

- การปรบปรงคนกนนาฯ วงเงน

๑๑,๕๗๘.๕๒ ลบ. (แบงเปนป ๒๕๕๕

วงเงน ๗,๐๖๒.๘๒ ลบ. และป ๒๕๕๖

วงเงน ๔,๕๑๕.๗ ลบ.

๔๒

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. หนวยงานรบผดชอบ งบประมาณ

เครองสบนา/ขยะ/เครองจกร) ทงฝงตะวนออก และฝง

ตะวนตก โดยปรบปรงประตระบายนา สถานสบนา

ตดตงเครองสบนา และขดลอกคลอง ประมาณ ๑๐๐

แหง เชน การปรบปรง ประตระบายนาบางแกว ประต

ระบายนากลางคลองรงสต ประตระบายนากลางคลองระ

พพฒนแยกตก สรางประตระบายนาบางโฉมศร สราง

ประตระบายนาคลองรงสต-คลอง ๑๓ ขดลอกแกมลง

หนองปลาหมอ ขดลอกคลองรงสต ขดลอกคลองนรา

ภรมย ขดลอกคลองบางใหญ เปลยนเครองสบนาสถาน

สบนาพระยาวสตร ปรบปรงสถานสบนาสมบรณ สราง

สถานสบนาบางขนาก ๒ / พระยาบนลอ ๒ / มหาสวสด

๒ / คลองโยง ๒ / คลองพระพมล ๒ และกาจดวชพช

คลองระพพฒน / คลองพระองคไชยานชต เปนตน

- ง า น ร ะ บ บ เ ส ร ม ใ น พ น ท เ ศ ร ษ ฐ ก จ (น ค ม

อตสาหกรรม) โดยสรางแนวปองกนนาลนตล ง

ปรบปรงคนคลอง สราง ประตระบายนา และสถาน

สบนา ประมาณ ๑๕ แหง เชน กาแพงปองกนตลง

บรเวณปากคลองระบายนาสวรรณภม ปรบปรงคน

คลองเชยงรากนอย ปรบปรงคนคลองพระองคฯ (ฝง

ขวา) สราง ประตระบายนา ปากคลองหนงและปลาย

คลองหกบน กอสรางสถานสบนาเปรมเหนอบางปะ

อน และ ปตน.ปากตะคลอง เปนตน

๔๓

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. งบประมาณ หนวยงานรบผดชอบ

พ.ค.

- งานเพมประสทธภาพการบรหารจดการ/เตอนภย

โทรมาตรและจดทาคาระดบคนกนนา มการ

ดาเนนงานเชอมโยงระบบโทรมาตรลมนาเจาพระยา

บางปะกง และทาจน โครงการสอบเทยบพกดราคา

ระดบ อาคารชลประทาน และคนกนนา และโครงการ

สารวจและจดทาขอมลเชงเลขรายละเอยดและความ

ถกตองสงดวยระบบ LIDAR

- งานซอมแนวปองกนแมน า เจาพระยา คลอง

บางกอกนอย และคลองมหาสวสด ๕ จด

- งานยกระดบถนน สาย อย.๒๐๔๕ แยก ทล.๓๒-

แยก ทล.๓๐๕๖

- งานยกระดบถนน สาย อย.๓๐๑๓ แยก ทล.๓๔๗-

นครหลวง

- งานกอสรางถนนเพอเปนคนกนนาแฟคตอรแลนดวง

นอย

- การปรบปรงทางระบายนา ขดคลอง ขจดสงกดขวาง

ในคคลอง และทางระบายนา เชน

- งานขดลอกคลอง จานวน ๒๙ คลอง เชน คลองสามวา

คลองแสนแสบ คลองเปรมประชากร คลองประเวศ

คลองทววฒนา และคลองขนศรบรรกษ เปนตน - งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

กรงเทพมหานคร ม ๓๗ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง) เชน ถนนสายลาลกกา-ประเวศชวงคลองพระยา

- การปรบปรงทางระบายนาฯ วงเงน

๑,๖๙๕.๒๗ ลบ.

๔๔

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. หนวยงานรบผดชอบ งบประมาณ

สเรนทร ถ.บางบาหร (ชวงคลองตลงชน คลองขนจนทร คลองคบว และคลองทววฒนา เปนตน) และทางหลวงหมายเลข ๓๐๓ (ชวงคลองบางขนเทยน คลองบางมด และคลองพระยาราชมนตร เปนตน)

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

นครปฐม ม ๙ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

เชน ถนนสามพราน-นครชยศร (ชวงคลองออมใหญ

และทางหลวงหมายเลข ๔-วดไรขง (ชวงคลองสมแกว

คลองบางซอ และคลองแพรกสาธารณะ เปนตน)

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

นนทบร ม ๔ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

เชน ถนนบางบวทอง และสะพานนนทบร-บรรจบทาง

หลวงพเศษหมายเลข ๙ เปนตน

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

ปทมธาน ม ๑๙ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

เชน ทางหลวงหมายเลข ๑ (บางปะอน) แยกทาง

หลวงหมายเลข ๑ – แยกบางพน และแยกบางพน-

แยกทางเขา จ.ปทมธาน เปนตน

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

สมทรสาคร ม ๓ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

เชน สะพานขาม ม.ทาจน กม.๒๔ เปนตน

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

สงหบร ม ๑ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

๔๕

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. งบประมาณ หนวยงานรบผดชอบ

พ.ค.

ไดแก ถนนอนทรบร ชวง กม. ๗

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

สพรรณบร ม ๑ แหง (งานในสวนของกรมทางหลวง)

ไดแก ถนนตอเขตเทศบาลเมองสองพนอง-มะขามลม

- งานปรบปรงและขดลอกทางระบายนาในพนท

พระนครศรอยธยา ม ๒ แหง (งานในสวนของกรม

ทางหลวง) ไดแก ถนนบางบาล-ผกไห และถนน กม

๒๐ – บางบาล

- งานขดลอกคลองใตสะพานรถไฟ ท กม.๒๔+๕๔๑

สายเหนอ

- งานขดลอกคลองใตสะพานรถไฟขามคลอง จานวน

๙ แหง สายตะวนออก

- งานขยายและกอสรางสะพานรถไฟขามคลอง

จานวน ๔ แหง สายวงเวยนใหญ-มหาชย

- งานขดลอกคลองยมทางรถไฟ ทชาวบานถมทง

และวชพชขนคลมทงหมด

- งานโครงการขดลอกคลองสนดอนปากแมน า

เจาพระยา

- งานโครงการขดลอกคลองสนดอนปากแมนาทาจน

- การเพมประสทธภาพในการระบายนาและบรหาร

จดการนาหลากในพนทเฉพาะ เชน

- การเพมประสทธภาพฯ วงเงน

๒,๙๘๔.๐๕ ลบ.

๔๖

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. หนวยงานรบผดชอบ งบประมาณ

- งานตดตงเครองผลกดนนาไฟฟาแรงดนสง จานวน ๒๕

เครอง เชน คลองพระยาราชมนตร คลองเปรมประชากร

คลองบางเขน และคลองพระยาสเรนทร เปนตน

- งานตดตงเครองผลกดนนาดเซล จานวน ๓๕ เครอง

เชน คลองสนามชย คลองบางเขน คลองระหาญ และ

คลองหนง เปนตน

- งานตดตงเครองสบนาไฟฟาชนดจม จานวน ๔๒ เครอง

เชน คลองทววฒนา คลองบางแวก คลองเปรมประชากร

คลองแสนแสบ คลองประเวศ เปนตน

- งานเพมประสทธภาพสถานสบนา

- งานตดตงเครองวดอตราการไหลของนา จานวน ๑๕

คลอง เชน คลองพระยาสเรนทร คลองสามวา คลอง

ประเวศน คลองทววฒนา และคลองขนศรบรรกษ

เปนตน

- งานเพ มประสทธภาพการระบายน า ในพนท

ปทมธาน-แกไขพนทรอบนคมอตสาหกรรม ม ๓

แหง ไดแก กม.๕๘ บรรจบกบทางหลวงหมายเลข ๑

สะพานคลองบานใหม-ทางหลวงหมายเลข ๓๔๖

(บางพน) และแยกทางหลวง ๓๔๖ – กม.๒๐

- งานเพ มประสทธภาพการระบายน า ในพนท

พ ร ะ น ค ร ศ ร อ ย ธ ย า -แ ก ไ ข พ น ท ร อ บ น ค ม

อตสาหกรรม ม ๕ แหง เชน แยกทางหลวงหมายเลข

๔๗

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. งบประมาณ หนวยงานรบผดชอบ

พ.ค.

๓๐๘ ตอเขตเทศบาลนครพระนครศรอยธยา แยกทาง

หลวงหมายเลข ๓๐๙-ภาช และประตนาพระอนทร-

หนองแค

- งานการพฒนาพนทปลกปาลมนามนเปนพนทแกม

ลงทงรงสต

- การ เสร ม คนน า และการด า เ น นการตามแนว

พระราชดาร เชน งานเสรมคนแมนาเจาพระยา คลอง

บา งกอกน อ ย คลอ งมหาส ว ส ด และ คนก นน า

พระราชดารดานตะวนออก

- การเสรมคนนาฯ วงเงน ๘๖๘.๒ ลบ.

๓. แผนงานพฒนาคลงขอมล ระบบ

พยากรณและเตอนภย

- จดทาแผนการพฒนาและจดต งคลงขอมลน า

แหงชาต

- จดทาแผนการปรบปรงแบบจาลองเพอการพยากรณ

ดานนา

- จดทาแผนการปรบปรงระบบการเตอนภยของ

ประเทศ

หนวยงานหลก

- การพฒนาคลงขอมล ไดแก

ดร.ปลอดประสพ สรสวด

- การปรบปรงระบบการ

พยากรณ ไดแก ชป.

- การปรบปรงระบบการ

เตอนภย ไดแก ดร.ปลอด

ประสพ สรสวด

หนวยงานรวมดาเนนการ

ไดแก วท. กรมแผนททหาร ชป.

มท. ทส. กรมอตนยมวทยา

กทม. JICA

คณะวศวกรรมศาสตร (จฬาฯ)

- วงเงนรวม ๔,๕๐๐ ลบ.

๔๘

ระยะเวลาดาเนนงาน ป ๒๕๕๕ แผนงาน การดาเนนงาน

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. งบประมาณ หนวยงานรบผดชอบ

พ.ค.

และ ดร.รอยล จตรดอน

๔. แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท - พฒนาระบบปองกนบรรเทาอทกภยในพนททม

ความสาคญ

- ใหมระบบสรางคลงเครองมอ

- จดเตรยมแผนคมนาคมและอทกภย

- แกไขปญหานาเนาเสยจากนาทวมขง

- จดทาแผนชวยเหลอฟนฟผไดรบผลกระทบ

- ฯลฯ

หนวยงานหลก ไดแก มท. ทส.

และ กห.

หนวยงานรวมดาเนนการ

ไดแก อก.กรงเทพมหานคร.

อปท. และชมชนในพนทเสยง

แผนเผชญเหตฯ วงเงน ๑,๐๐๐ ลบ.

๕. แผนงานกาหนดพนทรบนานอง

และมาตรการเยยวยา

- กาหนดพนทรบนานองในเขตเจาพระยาตอนบน/

เจาพระยาตอนลาง

- จดทาแผนการผนนาลงสพนทรบนานอง

- กาหนดมาตรการชดเชยผเสยหาย

หนวยงานหลก ไดแก กษ.

หนวยงานรวมดาเนนการ

ไดแก กระทรวงมหาดไทย

๖. แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา

- จดการประชมหารอระหวางคณะกรรมการ กยน. และ

คณะกรรมการ กยอ. เพอจดทาขอเสนอแผนงานการ

ปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา

- จดใหมคณะกรรมการเฉพาะกจทมนายกรฐมนตรเปน

ประธาน และปลด กระทรวงมหาดไทย กษ. ทส. คม.

เปนคณะทางาน เพอตดตามการดาเนนงานภายใต

แผนปฏบตการเพอบรรเทาปญหาอทกภยระยะเรงดวน

หนวยงานหลก ไดแก สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา หนวยงานรวมดาเนนการ ไดแก คณะกรรมการ กยน. คณะกรรมการ กยอ. มท. กษ. ทส. คม. และ ส.กยน.

แผนปฏบตการบรรเทาอทกภยในพนทลมนาแบบบรณาการและยงยน (กรณลมนาเจาพระยา)

๔๙

แผนงาน งบประมาณ (ลานบาท) ระยะเวลาดาเนนการ หนวยงานรบผดชอบ

๑. การฟนฟและอนรกษปาและระบบนเวศ ตวอยางโครงการ

• โครงการฟนฟ และอนรกษดนตนนา โดยการปลกปาการฟนฟปาตนนา กลางนาและทายนา สรางฝายแมว และอนรกษดนตนนา ของแมนาปง วง ยม นาน สะแกกรง ทาจน และปาสก

• โครงการสรางอางเกบนาในลมนายม ลมนาสะแกกรง ลมนานาน ลมนาปาสก

๖๐,๐๐๐ ป ๒๕๕๕ เปนตนไป

ทส. กษ. และ ชป.

๒. แผนงานการบรหารจดการเขอนเกบกกนาหลก และการจดทาแผนบรหารจดการนาของประเทศประจาป

• การพฒนาแผนการบรหารนาในเขอนสาคญในลมนาสาคญ และจดทาแผนการบรหารจดการนาในกรณตาง ๆ พรอมทงนาเสนอขอมลนาและทเกยวของสสาธารณชน

- ป ๒๕๕๕ เปนตนไป ชป. และ กฟผ.

๓. แผนฟนฟและปรบปรงประสทธภาพสงกอสรางเดมหรอตามแผนทวางไว ตวอยางโครงการ

• โครงการจดทาทางนาหลาก (floodway) และหรอทางผนนา (flood diversion channel) รวมทงถนนและอาคารองคประกอบเพอรบนาหลากจาก ม.ปาสก และ ม.เจาพระยาไปทางตะวนออกหรอทง ๒ ฝง

• โครงการจดทาผงการใชทดน/และการใชประโยชนทดนในผง รวมทงจดทาพนทปดลอม

• โครงการปรบปรงสภาพลานาสายหลก และคนรมแมนาสวนทเหลอ

๑๗๗,๐๐๐ ป ๒๕๕๕ เปนตนไป กษ ทส. กระทรวงมหาดไทย คค. และ นร.

๔. แผนการพฒนาคลงขอมล ระบบพยากรณ และเตอนภย

ตวอยางโครงการ

• โครงการพฒนาคลงขอมลนา ระบบแบบจาลองเพอการพยากรณและปรบปรงระบบเตอนภยของประเทศ โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน

๓,๐๐๐ ป ๒๕๕๕ เปนตนไป นร

๕. แผนงานเผชญเหตเฉพาะพนท ตวอยางโครงการ • พฒนาระบบปองกนบรรเทาอทกภยในพนททมความสาคญ โดยใหมระบบสรางคลงเครองมอ จดเตรยมแผน

คมนาคมและอทกภย แกไขปญหานาเนาเสยจากนาทวมขง จดทาแผนชวยเหลอฟนฟผไดรบผลกระทบ ฯลฯ

ป ๒๕๕๕ เปนตนไป มท. กษ. ทส. และ คค.

๖. แผนงานการกาหนดพนทรบนานองและมาตรการชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากการใชพนทเพอการรบนา ๖๐,๐๐๐ ป ๒๕๕๕ เปนตนไป กษ. ทส. และ มท.

๕๐

แผนงาน งบประมาณ (ลานบาท) ระยะเวลาดาเนนการ หนวยงานรบผดชอบ

ตวอยางโครงการ

• โครงการปรบปรงพนทเกษตรชลประทานใหเปนแกมลง แมนาประมาณ ๒ ลานไร สามารถปลกขาว นาปรงไดปละ ๒ ครง ประกอบดวยพนทชลประทานของโครงการพษณโลกและของโครงการเจาพระยาใหญและพนทชมนาขนาดใหญ

๗. แผนงานปรบปรงองคกรเพอบรหารจดการนา

• ในระยะเรงดวน ใหมคณะกรรมการเฉพาะกจเพอบรหารจดการแผนปฏบตการภายใตแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรนา สามารถสงการ ตดตามการดาเนนงานตามแผนปฏบตการ

• ใหมองคกรบรหารจดการทรพยากรนาของประเทศเปนการถาวร

- ป ๒๕๕๕ เปนตนไป

นร. และหนวยงานทเกยวของ

๘. การสรางความเขาใจ การยอมรบ และการมสวนรวมในการบรหารจดการอทกภยขนาดใหญของทกภาคสวน

ตวอยางโครงการ

• เผยแพร ประชาสมพนธใหประชาชนเกดความเขาใจ และรบรถงความกาวหนาของภาครฐเกยวกบแผนงานการบรหารจดการนา และเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและบรหารจดการนา ผานเวทประชาคม รวมถงมการอบรมอาสาสมครใหในทองถน

- ป ๒๕๕๕ เปนตนไป

นร. และหนวยงานทเกยวของ

รวม ๓๐๐,๐๐๐