สุขสาระ ธันวาคม 2551
DESCRIPTION
ปีที่ 5 ฉบับทืี่ 60 ธันวาคม 2551TRANSCRIPT
www.muslimthaihealth.com www.suksara.orgwww.dekdek.org
สขสาระ เปนวารสารเพอเผยแพรกจกรรมและขาวสารของแผนงานสรางเสรมสขภาวะมสลมไทย (สสม.)ทไดรบการสนบสนนจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และศนยศกษานโยบายเพ อการพฒนา คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย สขสาระ ยงไดเสนอบทความและขาวสารท เปนประโยชนตอสงคมมสลมไทยและผสนใจทวไป ใหตระหนกถงปญหาทางดานสขภาพหรอสขภาวะทกำลงรกรานสงคมไทยอยในปจจบนเพ อจะไดเตรยมตว และหาทางปองกนแกไข บรรณาธการ อาณต ศานตศาสน กองบรรณาธการวรชาต มสอด , เอนก ขนศรทรง ฝายสมาชกกลยาณา วาจ รปเลม เปรมจต เจรญมน หากคณตองการบอกรบวารสารฉบบน เชญสงจดหมายแจงทอยของคณไดท : สำนกงานแผนงานสรางเสรมสขภาวะมสลมไทย (สสม.) ศนยศกษานโยบายเพอการพฒนา คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ถนนพญาไท แขวงวงใหม เขตปทมวนกทม. 10330 โทรศพท 0-2218-6193 โทรสาร0-2218-6194 ศนยประสานงานภาคกลาง โทรศพท0-2719-8721 ศนยประสานงานภาคอสาน โทรศพท042-207-174 ศนยประสานงานภาคเหนอ โทรศพท053-247-367 ศนยประสานงานภาคใต ตอนบนโทรศพท 08-6273-4185 ศนยประสานงานภาคใตตอนกลาง โทรศพท 08-7293-3413 ศนยประสานงานภาคใตตอนลาง โทรศพท 073-350-266 โรงเรยนผนำสขภาวะมสลมไทย โทรศพท 0-2729-8816 มสยดปลอดบหร โทรศพท 08-9811-0105 ชมชนรกสขภาวะ โทรศพท 08-5072-4734 พมพท หจก.มารค เอม พรนตง 36 ถนนหทยราษฎร แขวงมนบรเขตมนบร กทม. 10510 โทรศพท 0-2540-7870-2
W E L L - B E I N Gปท 5 ฉบบท 60 ธนวาคม 2551
จากปก : กฬาตานยาเสพตดชมชนมสยดกตบดดน โรงเรยนแสงธรรมวทยา
บานทาจน นครศรธรรมราช
หนาหนาวปนมการยนยนกนวาจะหนาวนาน และหนาวจดขนาดอาจมหมะตกทภาคเหนอหรออสานบานเรา จะเรองจรงหรอวาเรองโมกคงตองคอยดกน ปกตแลวหนาหนาวบานเราอาจจะหนาวบาง ไมหนาวบาง แตเรากยงเรยกมนวาหนาหนาว และในหนาหนาวนกมโรคประจำฤดกาลทอาจเกดขนไดบอยๆ สวนใหญเปนโรคทปองกนได เชน ไขหวด, ไขหวดใหญ,ปอดบวม, หด, หดเยอรมน, อจจาระรวง, สกใส และไขหวดนก
รายงานจากกระทรวงสาธารณสขระบวาตงแตเดอนพฤศจกายน 2550 จนถงเดอนกมภาพนธ 2551 มผปวยจากโรคหนาหนาว 6 โรค รวมกนทวประเทศ 515,580 ราย เสยชวต315 ราย มากทสดคอ อจจาระรวงปวย 442,187 ราย เสยชวต 31 ราย รองลงมาคอ ปอดบวมปวย 43,109 ราย เสยชวต 280 ราย โรคสกใสปวย 22,745 ราย เสยชวต 2 ราย ไขหวดใหญปวย 6,754 ราย เสยชวต 2 ราย โรคหดปวย 1,645 ราย และหดเยอรมนปวย 128 ราย ไมมเสยชวต
เปนทนาสงเกตวามผปวยดวยโรคอจจาระรวงจำนวนมาก สาเหตอาจเนองมาจากการละเลยไมรกษาความสะอาดในเรองของอาหาร ภาชนะใสอาหาร ทงยงใชมอทสกปรกหยบจบ
อาหารใสปาก การปองกนจงตองหมนดแลสขภาพรางกายใหแขงแรงอยเสมอ รกษารางกายใหอบอนไมกระทบอากาศรอนหรอเยนจนเกนไป รบประทานอาหารทมประโยชน โดยเฉพาะผกและผลไมทมวตามนซสง ไมรบประทานอาหารสกๆ ดบๆ รกษาความสะอาดของรางกายหมนลางมอบอยๆ กอนหยบจบอาหาร ทำความสะอาดอาหารตลอดจนภาชนะใสอาหาร นอนหลบพกผอนใหเพยงพอ ออกกำลงกายสมำเสมอ กนาจะเพยงพอตอการสภยหนาวในปนได
มคำแนะนำจากกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกวา หากมอาการเปนไขตวรอน เบออาหารใหรบประทานผกทมรสขม เชน สะเดา หรอ มะระ ถามอาการเปนไขหนาวสน หรอเปนหวดมนำมก ควรรบประทานอาหารประเภทตมจดเตมพรกไทย, กระเทยม,หอม จะชวยบรรเทาอาการไขหวดได หากมอาการไอ, เจบคอ, มเสมหะใหรบประทานผลไมหรออาหารทมรสเปรยว เชน นำมะนาว โดยนำมะนาวสดคนนำ เตมเกลอเลกนอย จบบอย ๆหรอจะทำเปนนำมะนาวใสเกลอและนำตาล ปรงรสเขมขนแตไมหวานจด จบไดบอยๆ ตามตองการ เพอลดอาการไอ เจบคอ และขบเสมหะไดดวย นอกจากนการออกกำลงกายกมสวนทำใหรางกายเกดความอบอนลดความเสยงในการเกดโรคได
E i d M u b a r a k . . .
ÿ¢ “√–
3
ดชนสขภาพอาซซะห
ตารางแสดง สถานททผสงอายเสยงตอการหกลม
ทกคนกคงรวา หนงภยสำคญสำหรบผสงอายกคอ การหกลม เพราะสภาพรางกายนบวนมแตเสอมลง โดยเฉพาะในสวนของกลามเนอ กระดกและขอ รวมถงการทรงตว ขอมลจากการสำรวจสภาวะสขภาพอนามยของประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 3 ซงเผยแพร เมอป 2550 พบวา บานกลายเปนสถานทเกดเหตการณหกลมของผสงอายทสำคญไมแพทอนๆ
จากตารางจะเหนไดวา บานเปนสถานทเสยงอนดบตนๆ และเปนสถานทเสยงตอการหกลมมากทสดสำหรบผสงอายในกรงเทพฯ
สำหรบสาเหตการหกลมของผสงอายในบานไมไดเกดจากสาเหตเฉยบพลนทปองกนไมได เชน อาการวงเวยนศรษะเสยการทรงตว สถานเดยวเทานน แตยงเกดจากการจดสภาพบานเรอนอกดวยโดยทกวนนผสงอายในประเทศไทยมากกวาครงยงใชชวตอยในบานทขาดการจดสภาพแวดลอมใหปลอดภย สงผลใหผสงอายเหลานนตองเผชญกบความเสยงทอาจรายแรงถงขนพการไปตลอดชวตทเหลอหรอเสยชวตไดทกวนาท ซงสาเหต
ดงกลาวเปนเรองทปองกนไดตงแตเนนๆถารวาจดอนตรายอยทไหน โดยผเชยวชาญชวา จดอนตรายในบานทสำคญทสดสำหรบผสงอาย กคอ บนไดและพนทไลระดบลดหลน รวมทงหองนำ หองครวและทางเดนเขาบาน ซ งเปนจดเส ยงลดหลนกนลงมาเปนลำดบ
อยางไรกตาม คนสวนใหญไมสามารถสรางบานใหมหรอโยกยายไปยงทๆ เหมาะสมได ดงนนการดดแปลงสภาพบานใหคณป, คณยา, คณตา, คณยายใชชวตไดอยางปลอดภยจงเปนทางออกททำไดมากกวา อาทเชน ถาสภาพบานบงคบใหผ สงอายยงตองใชบนไดข นลงกตองดแลใหมราวเกาะบนไดทจบถนดมอ
หองนำพนตองแหง ไมลนเฉอะแฉะ และมราวเกาะ สวนทางเดนเขาบาน ถามระดบสงกวาพนถนน ควรทำเปนทางลาดและมราวเกาะเพอความสะดวกในการเดนหรอใชรถเขน เปนตน
ดงนน บานทนาอยสำหรบผสงอายไมใชบานทสวยและหรหรา แตคอบานทออกแบบโดยคำนงถงการใชชวตประจำวนในวยทรางกายนบวนแตจะโรยราไดอยางสะดวกสบายและปลอดภยมากทสด
แหลงขอมล1. http://www.ramaclinic.com2. http://www.hiso.or.th3. http://www.si.mahidol.ac.th
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ÿ¢ “√–
4
รมคลองกลยาณา
โรคเบาหวานเปนอกโรคหนงทเราตองใหความสำคญ เนองจากในปจจบนมคนเปนจำนวนมากทเปนโรคเบาหวานซงเดมโรคเบาหวานสวนใหญจะเกดกบคนทเปนโรคอวนและผสงอาย แตปจจบนคนผอมและคนอายไมมากกเปนเบาหวานได ซงโรคเบาหวานเปนโรคทใครเปนแลวโอกาสทจะรกษาใหหายขาดนนยาก นอกจากคอยควบคมระดบนำตาลเอาไวเทานนคนสวนใหญท เป นเบาหวานจะรกษาโดยวธการทานยาทงยาแผนปจจบนและยาสมนไพรควบคกนไป โดยมยาสมนไพรหลายชนดทสามารถแกโรคเบาหวานไดแมวาจะไมหายขาด แตกสามารถลดปรมาณนำตาลลงได ซงสมนไพรตวหนงท มสรรพคณในการรกษาโรคเบาหวานนนกคอ มะกองขาว ซงบางพนทเรยกมะอบขาว, ตอบแตบ, ปอบแปบ, โผงผาง,
พนสครอบ, ครอบจกรวาล, มะกองเขา,ครอบตะลบ, ครอบพนส, หญาขดหลวง,หญาขดใบปอม และขดหมอหลวง แตกตางกนไป
ตนมะกองขาวมความสงประมาณ2 เมตร ลำตนทใหญทสดไมเกน 1.5 ซ.ม.แตกกานออกลกษณะทรงพมหางๆ มดอกสเหลอง มลกออกมาทรงกลมตดเปนแฉกๆชอบข นอย ตามปาละเมาะ รมลำหวยตามทรกรางวางเปลาหรอรมทางเดน ทวไปม อาย ไม เก น 3 ป สามารถขยายพนธดวยการเอาเมลดทแกแลวมาปลก
ตนมะกองขาวสามารถนำมาใชทำยาไดตงแตรากจนถงใบ และลกดบออนกสามารถกนได โดยนำตนมะกองขาวมาหนเปนชนเลกๆ ตากแดดใหแหงสนทถาไมแหงสนทกจะตองอบใหแหง เพอไมใหเกดเชอราเมอเราจะเกบไวนานๆ
หรอจะทานแบบสดๆ ดวยการเดดใบมาตมทานกได มะกองขาวนอกจากรกษาโรคเบาหวานแลว ยงสามารถนำสวนตางๆ มาใชเปนสมนไพรรกษาโรคอนไดอกดงน
ตน ชวยบำรงโลหต ขบลม ชวยยอยและทำใหเจรญอาหาร
ราก แกโรคเกยวกบระบบหลอดลม นำด บำรงธาตเจรญอาหาร ปสสาวะขน เสยวมดลก ตกขาวมกลนเหมนคาวแกไอ ผอมเหลอง บำรงกำลง
ใบหรอทงตน ตมนำดมแกโรคเบาหวาน ขบปสสาวะ ลางแผล ตำรายาพนบานใชใบตำพอกบมหนองใหสก
และแตกเรวขน นอกจากนน ใบยงใชขยอดฟน แกปวดฟน แกเหงอกอกเสบ
ดอก ฟอกลางลำไสใหสะอาดปจจบนเจาอาวาสวดภชางนอย
ต.เชยงคาน อ.เชยงคาน จ.เลย ไดนำตนมะกองขาวมาแปรรปสำหรบตมเปนนำชา ซ งไดรบความนยมจากผ ท เคยทดลองดมกนเปนจำนวนมาก
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ÿ¢ “√–
5
บหรกบชวตเอนก ขนศรทรง
แหลงขอมล1. http://techno.thepodint.ac.th2. www.sairee.net/index.php3. www.topicstock.pantip.com/food/
topicstock4. www.40151korawit.th.gs
มะกองขาว เปนสมนไพรอกทางเลอกหนงท สามารถนำมาใชประโยชนเพอปองกนการเกดโรคเบาหวานได ยงมสมนไพรอกหลายชนดทแกโรคเบาหวานได แตตองศกษาสรรพคณตางๆ ของ
“สขสาระ” มขอเสนอสำหรบเรองราวดๆ ของคณ ทงทไดรบจากเพอนสนท หรอญาตพนอง ทสรางความประทบใจ สรางกำลงใจ ใหคณยนหยดอยางเขมแขงได
ขอเชญชวนคณผอานสงเรองนาประทบใจดงกลาว พรอมทอยและหมายเลขโทรศพทของคณ มาทกองบรรณาธการสขสาระ คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยถนนพญาไท แขวงวงใหม เขตปทมวน กทม. 10330 หรอท อเมล [email protected]โดยความยาวของเรองไมเกน 1 หนากระดาษ เอ4 หรอขนาดบรรทดพมพ 20 บรรทดสำหรบเรองของคณทไดรบการตพมพ “สขสาระ” มคาขนมเลกๆ นอยๆ พรอมทจะมอบให
...คณผอานครบ...
สมนไพรนนๆ ใหรอบคอบกอนทจะนำมาใชในชวตประจำวน
“Today’s teenager istomorrow’s potentialregular customer”
เยาวชนเปนมากกวา
...เหยอ...
วลขางตนดงายๆ ไมสลบซบซอนทางดานภาษา แตจรงๆ แลว มนสลบซบซอนทางดานกลยทธทางการตลาดของบรษทบหรเปนอยางมาก สงหนงทดเหมอนวาบรษทบหรยนยนกบสงคมมาโดยตลอด คอ การคดคานการสบบหรในกลมเยาวชน และสนบสนนการลดปญหาการสบบหรของเยาวชน แตในความเปนจรงแลวบรษทบหรตระหนกดถงความสำคญของการสบบหรในกลมเยาวชนอยางยง ทงนเพราะ
ตลาดตองการผบรโภครายใหมๆ เพอแทนทผใหญทเลกสบบหรและผทเสยชวตจากการสบบหร
เยาวชนทมอายตำกวา 18 ป คอผบรโภคกลมใหญทมจำนวนมหาศาล
ความภกดตอยหอบหรควรเรมหยงรากตงแตวยเยาว และเมอลงรากมนคงแลวยอมยากทจะเปลยนแปลง
การท ผ สบบหร เลอกท จะสบบหรยหอใดยหอหนงตงแตอายนอย จะนำมาซงรายไดของบรษทบหร ตลอดเวลาทผ สบบหร มอายมากขน ดงน น จงม
ÿ¢ “√–
6
ความจำเปนอยางย งท จะตองใหความสำคญกบการวางหมากการตลาดไปท วยรน ทงนเพอความยงยนของธรกจบหร
ในขณะทประเทศทมการควบคมการบรโภคยาสบทเขมแขงและมกฎหมายหามการโฆษณาบหร ซงมประสทธภาพในการปองกนเยาวชนสบบหรทดทสดนนบรษทบหรกจะพยายามคดคนวธการทจะสอสารไปยงวยรนใหไดมากทสด
บรษทตวแทนโฆษณาทชอเทคเบตสไดอธบายถงความพยายามท จะเขาถงจตใจของวยรน และผสบบหรทมอายนอยโดยมปจจยสำคญ คอ
ควรนำเสนอวาการสบบหรเปนกระบวนการหนงในการกาวไปสโลกของผใหญ
ทำใหเขาใจวาการสบบหรเปนสวนหนงของผลตภณฑและกจกรรมทใหความรนรมยทตองหาม
ช นงานโฆษณาควรจำลองมาจากชวตจรงของวยรน
เชอมโยงบหรเขากบกญชา, ไวน,เบยร , เร องเพศ และอ นๆ ซ งเป นสงทวยรนคดวาเปนพฤตกรรมประเภทเดยวกน
นอกจากน บรษทบหรยงมการจดทำหรอสนบสนนโครงการปองกนเยาวชนสบบหร เพอใหเกดภาพของบรษททมความรบผดชอบ และพยายามเสนอขอมลใหมแกสงคมวา
ขอมล : ฉกหนากากบรษทบหร / ถอดความจากtrust us we’re the tobacco industryเขยนโดย Ross Hammond and Andy
Rowell ; ถอดความโดยมลนธรณรงคเพอการไมสบบหร
“บหร-เหลา มารชวตอสรพษรายใกลครอบครว”
อทธพลจากกลมเพอนตางหากทเปนสาเหตใหเยาวชนเรมสบบหร ไมใชจากการโฆษณาบหร
บรษทบหรสนบสนนการปองกนเยาวชนสบบหรอยางเตมท
เปนความบกพรองของพอ แมทไมสามารถถวงดลอทธพลของกลมเพอนได
ทำใหส อมวลชนเหนวา ฝายรณรงคเปนผ มจตใจคบแคบท ไมสนบสนนการรณรงคของบรษทบหรทจะไมใหเยาวชนสบบหร
สรางภาพวาโครงการปองกนเยาวชนสบบหรน นประสบความสำเรจไดรบการตอบรบอยางด
ถอยคำโดนใจ จาก คณนตพล หมปองนกศกษาพยาบาลศาสตรชนปท 2 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นครราชสมา
ÿ¢ “√–
7
อาหารกบสขภาพโนรซนด
ขอมล : http://scratchpad.wikia.com/wiki/เหดหอมhttp://www.horapa.com/content.php?Category=Herb&No=410http://news.cedis.or.th/detail.php?id=864&lang=en&group_id=1
เหดหอมจะมลกษณะเฉพาะตวคอมกลนหอม, เนอนม หากนำไปตากแหงแลวสามารถเกบไวไดนานโดยทยงมกลนหอมอย โดยปกตแลวเหดหอมจะขนในประเทศทมอากาศหนาวเยนและพบมากในประเทศแถบเอเชย ซงมถนกำเนดอยทประเทศจน, ญปน, อนโดนเซย และไตหวน สวนในประเทศไทยนนจะพบในแถบอากาศหนาว คอ ภาคเหนอแถบจงหวดเชยงใหมและแมฮองสอน สวนภาคอสานนนจะอยแถบจงหวดเลยและสกลนคร เหดหอมมกขนบนขอนไมหรอไมเนอแขงโดยเฉพาะไมในสกล Faga-ceae เชน ไมโอก, ไมกอ เปนตน ปกตเชอเหดหอมจะเจรญเตบโตไดดทอณหภมประมาณ 15-25 เซลเซยส
มบนทกไวในศตวรรษท 14 วาหมอจนใชเหดหอมเปนยาอายวฒนะ, รกษาหวดทำใหเลอดลมด, แกโรคหวใจ, ตานการเตบโตของเนอราย และแกพษงอกดวย ซงสอดคลองกบในปจจบนทไดมนกวจยจากหลากหลายประเทศไดวจยพบวาเหดหอมน นมสารท ช วยในการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจตบ ตานโรคมะเรงและโรครายตางๆ จากเชอไวรสไดจรง
การบรโภคเหดหอมนนจะชวยใหรางกายเรงการสรางเมดเลอดขาวและภม ค มก นโรค เสร มการทำงานของกระเพาะอาหารและมาม ปองกนโรค
เหดหอม หรอ เหดชตาเกะ (Shiitake) มชอทางวทยาศาสตรวาLenitnus edodes (Berk.) Sing. เปนพชตระกลเหดทมกลนหอมเยน
รสอรอย มสารทใหประโยชนตอรางกายอยหลายชนด ชวยเสรมสรางภมตานทานโรคในรางกายได และยงมสารกำจดเชอราและสารลดไขมนในเลอดอกดวย
กระดกผ และบำบดโรคโลหตจาง ทำใหเลอดลมไหลเวยนดขน ปองกนการเปนหวด และใชบำบดโรคเนองอกไดหลายชนด เชน เน องอกในทางเดนอาหาร,มะเรงปอด, มะเรงในเมดเลอด เปนตน
นอกจากนยงพบวา เหดหอมชวยเพมภมตานทานในผปวยโรคมะเรง และชวยยบย งการเจร ญเตบโตของเซลลมะเรงอยางไดผล โดยเฉพาะนำตาลทมในเหดหอมนนจะมสรรพคณตานมะเรงและกลนกนเซลลมะเรงไดเปนอยางด
เหดหอมสด 100 กรมมคณคาทางอาหารมากโดยใหพลงงานถง 387 กโล-แคลอร ขณะท เหดหอมแหง 100 กรมใหพลงงาน 375 กโลแคลอร โดยในเหดหอมสดจะมคารโบไฮเดรตถง 67.5กรม, โปรตน 17.5 กรม, แคลเซยม 98มลลกรม และฟอสฟอรส 476 มลลกรมขณะท เหดหอมแหง มคารโบไฮเดรต82.3 กรม, โปรตน 10.3 กรม, แคลเซยม12 มลลกรม และฟอสฟอรส 171 มลล-กรม เปนตน
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ÿ¢ “√–
8
การนำเหดหอมมาปรงอาหารเปนยาสตรทรจกกนดของคนจนโบราณ คอ ใชเหดหอม 6 ดอก, แครอท 1 หว, นำตาลกรวดและนำ 5 ถวย ตมดมเปนประจำจะชวยปองกนมะเรง หรอใชเหดหอม 4ดอก, ขาวสาร 1.5 ถวย, ขง 1 แงง,นำมน 1.5 ชอนโตะ, เกลอ 1 ชอนชาแชเหดหอมใหนม แลวซอยบางๆ นำไปหมกในนำมนเกลอ และนำขง จากนนหงขาวจนเดอดแลวใสเหดหอมหมก สตรนกนขบลม ปองกนการปสสาวะรดทนอน
เรองนารกบหมอกษดษนายแพทยกษดษ ศรสงา
มะเรงปากมดลก
ไวรส HPV 16, 18
ขนชอวา มะเรงแลว กลวนแตเปนโรคท ใครๆ ไมอยากจะเจอะเจอท งน นแตอยางไรกตาม ทกๆ คนไมมใครรวาอนาคตของเราต อไปจะเป นอย างไรดงนนถาเรา สามารถ จะปองกนมนไดกจะเปนสงทดกวาเปนอยางยงเลยทเดยว
มะเรงปากมดลกจดไดวา เปนมะเรงทพบไดบอยทสดของมะเรงทงหมดทพบในผหญงไทย และกเปนมะเรงทพบไดบอยเชนกนทวโลก ตำแหนงทเกดมะเรงน กคอ บรเวณปากของมดลก
มดลกของคนเรานน มรปรางเหมอนชมพ ทจบเอาตรงขวมนควำลง ตรงขวทมกานอยน น ถาเราเอากานออกไปบรเวณนน มนกเหมอนกบปากมดลกคนเลยทเดยว ปากมดลกนจะอยภายในชองคลอดมหนาท ปองกนสงแปลกปลอมภายนอก
แปลเปนภาษายาว : ฮาเระ เจะโด
ÿ¢ “√–
9
รางกายไมใหเขาไปในมดลก และเปนทางผานของสงคดหลงจากมดลก มะเรงปากมดลกสามารถแพรขยายไปยงตวมดลกและยงสามารถลกลามไปยงอวยวะขางเคยงทอยภายในองเชงกราน หลงจากนนถายงไมไดรกษาหรอรกษาไมหายขาดมนกจะแพรกระจายตอไปยงอวยวะทอยไกลออกไปคอ ปอด, ตบ, ลำไส หรอสมองจนทำใหเสยชวตในทสด
ปากมดลกน เปนสวนแรกท จะสมผสกบนำอสจ หรอนำคดหลงจากฝายชาย เมอเวลามเพศสมพนธกน ดงนนโรคอะไร ทมอยในอวยวะเพศชาย หรอในนำอสจของเพศชาย จงวงตรงไปสปากมดลกมากกวาบรเวณอนๆ
เราพบวา สาเหตของมะเรงปากมดลกสวนใหญแลว เกดจากการตดเชอชนดหนง ทเรยกวา เชอไวรส HPV เจาเชอตวน คอเชอททำใหเกดเปนหดหงอนไกในผชาย เจาเชอตวน จะทำใหเซลลบรเวณปากมดลก เปลยนแปลงรปรางไปและพอนานๆ ในทสด มนกจะเปลยนรปรางกลายเปนมะเรง โดยสายพนธทอนตรายคอ HPV16, 18, 31 และ 45โดยเฉพาะอยางยง HPV16 และ 18 นนเปนสาเหตของการเกดมะเรงปากมดลกประมาณ 70% นอกจากนยงมเชอไวรสสายพนธอนๆ เชน HPV6 และ 11 ทเปนสาเหตหลก 90% ของการเกดโรคหดอวยวะเพศ
มกพบวา หญงท ม เพศสมพนธตงแตยงเลก หรอมคนอนหลายคน จะมโอกาสเจอเช อตางๆ มากกวา กเลยมโอกาสเปนมะเรงมากกวาคนอนๆ
เชนเดยวกน ในผหญงภาคใต ทสวนมากเปนมสลม และมสามท ขรบปลายอวยวะเพศแลว พบวา มอตราการเปนมะเรงปากมดลกตำกวา ในภาคอนๆอยางมนยยะสำคญ ซงนาจะเกดจากการขรบปลายจะทำใหอวยวะเพศของชายนน สะอาด ไมมจดหมกหมม ไมมขเปยก ทเปนสาเหตของมะเรงทอวยวะเพศนนเอง
ÿ¢ “√–
10
เนองจากปากมดลกเปนอวยวะทซอนอยภายในของผหญงดงนน เมอเรมเปนมะเรงใหมๆ กมกจะไมมอาการผดปกตใดๆ ใหเราเหน แตถาเปนมากขนเรอยๆ กจะมอาการตางๆ ได เชน เจบเวลามเพศสมพนธ ทงๆ ทไมเคยเจบมากอน หรอมเลอดออกหลงมเพศสมพนธตกขาวมากกวาปกต และมกล นเหมนมอาการออนเพลย เบออาหาร นำหนกลดหรอมกอนแขงในทอง ถามอาการเหลานแลวมนแสดงวามะเรงลกลามไปไกลมากแลว การรกษากจะไมคอยไดผล มกจะเสยชวตภายในเวลาไมนาน
วธท ดท สดในการตอส กบมะเรงปากมดลกกคอ การตรวจพบแตเนนๆ ทสดเพ อถ าหากม ส งผ ดปกต ก จะได ร บการรกษาไดทนทวงท วธการตรวจนน กคอการทำ แปปเสมยร คอการไปตรวจภายในกบสตนรแพทย และแพทยจะเอาเครองมอคลายๆ กบไมไอศกรมไป
เหนบยาอยกตองใหเลย 48 ชวโมงไปเสยกอน จงตรวจได นอกจากน ควรตรวจหลงประจำเดอนหมดไปแลวประมาณสองสปดาห จงจะไดผลดและควรเขารบการตรวจภายในเปนประจำทกป ถาหากมอาย 30 ปขนไป หรอถามเพศสมพนธแลว ไมวาอายเทาไรกควรตรวจเลยจะดกวา
การรกษาในระยะตนๆ ถาเปนไมมาก การรกษาเพยงแคใชเลเซอร หรอเครองมอแพทยอนๆ ตดปากมดลกออกกพอเพยง แตถาเปนมากขน กจะตองตดมดลกทงหมดทงไป พรอมตอมนำเหลองแตถาลามไปยงอวยวะอนๆ กอาจจะตองมการฉายแสง หรอใหเคมบำบดรวมดวยซงแนนอนวา การรกษาทเพมเตมนยอมมผลขางเคยงมากขน และผลการรกษากไมดเทาไร
การปองกน กยอมจะดกวา การรกษาอยางแนนอน การปองกนอยางหนงกโดยการฉดวคซน ปองกนเชอไวรส HPVสายพนธ 16 และ 18 จะทำใหผทไดรบ
ปาดท ปากมดลก เพ อเอาช นสวนของเซลลนนไปตรวจ เพยงเทานกสามารถจะตรวจพบมะเรงไดตงแตเรมตน ดงนนเม อเปนแลวการรกษากจะงายดายขนและไดผลดกวาปลอยใหลกลาม
การตรวจแปปสเมยรจะตองมการเตรยมตวกอนรบการตรวจโดยภายใน 24ชวโมง กอนการตรวจผปวยจะตอง ไมมการตรวจภายใน ไมมการสวนลางชองคลอด ไมมเพศสมพนธมาเลย และถา
ÿ¢ “√–
11
หมายเหตสขสาระ ไดเคยลงบทความเรองมะเรงปากมดลกมาแลวครงหนงเมอเดอน
ตลาคม 2550 แตเนองจากในปจจบน รฐฯ ไดรณรงคปองกนมะเรงปากมดลกมากขน สขสาระ จงขอเสนอเรองราวของมะเรงปากมดลกอกครง ในสำนวนอานงายๆ สไตลคณหมอกษดษ
วธการฉดวคซนนกโดยการฉดทงหมด เปนจำนวน 3 เขม เขมทสองหางจากการฉดเขมแรก 2 เดอน และเขมทสามหางจากเขมทสอง 4 เดอน
แตอยางไรกตามมะเรงปากมดลกกยงสามารถ เกดจาก ไวรสสายพนธอนๆหรอสาเหตอนๆ ไดอก ดงนน จงตองหลกเลยงความเสยงตางๆ โดยการ ไมมเพศสมพนธตงแตอายนอยๆ ไมสำสอนทางเพศ และแตงงานกบ ชายท ขรบอวยวะเพศเชนเดยวกบชายมสลมเทานนเพยงแคน ทานกจะสามารถลดความเสยงการเปนมะเรงปากมดลกไดเกอบหมดแลวครบ วสสลามฯ
การฉดวคซนนน ไมเปนโรคทเกดจากเชอHPV สายพนธ 16 และ 18 ดงนนจงปองกนสาเหตของมะเรงปากมดลกไดถง70%
พบหมอจนตนาแพทยหญง จนตนา โยธาสมทร
โรคกรดไหลยอน. . ป อ ง ก น ไ ด . .
ซอและหอาย 48 ป เขาเปนชายรางอวน ทชอบรบประทานอาหารรสจดอาหารมน สบบหรวนละ 15 มวน ไมคอยชอบออกกำลงกาย เขาทำงานเปนพนกงานอยในบรษทแหงหนง
ซอและหมอาการแสบยอดอกราวขนไปถงคอในชวงหลงรบประทานอาหาร
มานาน 6-7 เดอน หนงปกอนเขาเคยมความรสกขม เปรยวในปากและชองคอดานหลง เคยมอาการเรอ, จก, เสยด,แนน และเจบบรเวณหนาอก ซงมกเปนในชวงเวลากลางคน จนตองลกตนขนมาทำใหเมอตนนอนในตอนเชารสกเจบคอและเสยงแหบ เขาจงไปพบแพทยทางดานอายรกรรมทวไป
แพทยสงสยวา ซอและหจะเปนโรคกรดไหลยอนจงสงเขาไปปรกษาแพทยผเชยวชาญทางดานโรคทางเดนอาหาร
ÿ¢ “√–
12
เรองเลาเดอนน
แพทยผ เช ยวชาญทางดานโรคทางเดนอาหารไดทำการตรวจ ดวยวธการสองกลองเขาไปในหลอดอาหารท เร ยกวาเอนโดสโคป (Endoscope) จากวธนจะทำใหทราบวาหลอดอาหารมการอกเสบหรอเปนแผลหรอไม และจะใชวธตรวจดวย PPI test (Protein pump inhibitortest) ซงเปนวธการใชยากลมยบยงการทำงานของเอนไซมโปรตอนปม รกษาอาการโรคกรดไหลยอน เพอดการตอบสนองของโรค หลงจากการตรวจพเศษแลว แพทยกลาววา
“จากการตรวจทำใหสรปไดวา คณเปนโรคกรดไหลยอน หรอ GERD ออกเสยงวา เกรด มากจากคำวา Gastro-esophageal reflux disease ซงเปนโรคทพบบอยในผใหญ แตอาจพบไดบางในเดกเลกหรอทารก โรคนเกดจากกรดในกระเพาะอาหารไหลยอนผดปกตกลบขนไปในหลอดอาหาร ทำใหผนงดานในของหลอดอาหารอกเสบหรอเปนแผลตามปกตแลวรางกายมกลไกปองกนไมใหอาหารและกรดในกระเพาะอาหารไหลยอนกลบข นไปท หลอดอาหาร โดยมกลามเน อหรดบรเวณสวนตอระหวางกระเพาะอาหารและหลอดอาหารคอยทำหนาทคลายประตปองกนไมใหอาหารและกรดในกระเพาะอาหารไหลยอนกลบเขาไปในหลอดอาหาร...
...แตคนทเปนโรคกรดไหลยอนนนกลามเนอหรดจะหยอนตวลงมาผดปกตจงทำใหกรดในกระเพาะอาหารไหลยอนกลบเขาไปในหลอดอาหารไดงายขน หมอจะใหการรกษาโดยใหยาในกลม Proteinpump inhibitor ซงจะไปออกฤทธยบยงการทำงานของเอนไซมโปรตอนปม ลด
การสรางกรดในกระเพาะอาหารไดโดยตรง ทำใหการสมานแผลดขน จะใหยาลดกรดและยาในกล มยบย งการจบกบฮสตามน (H2 receptor antagonist)ไปดวย”
แพทยไดแนะนำใหซอและหร บประทานยาตามสง และขอใหปรบเปลยนวถการดำรงชวต และบรรเทาอาการของโรคน ด วยว ธ การร บประทานอาหารปรมาณนอยๆ แตบอยครง ลดหรอหลกเลยงอาหารรสจด ลดอาหารไขมน ไมรบประทานอาหาร 3 ชวโมงกอนนอนหลกเลยงการกมตวหรอเอยวตวหลงจากรบประทานอาหารอมใหมๆ งดสบบหรเน องจากสารนโคตนในบหร จะทำใหกลามเนอหรดบรเวณหลอดอาหารหยอนตวลงไป พยายามควบคมนำหนก ออกกำลงกายอยางสมำเสมอ แตหลกเลยงการออกกำลงกายในทาซทอพ และทายกขาขนสง เนองจากจะทำใหกรดไหลยอนกลบไดงายขน สวมใสเสอผาพอดตวไมสวมเส อผาท คบหรอแนนจนเกนไปเนองจากจะทำใหบรเวณชองทองถกกดทบมากขน ทำใหกรดไหลยอนกลบไดงายขนและควรนอนใหหวเตยงสงจากแนวราบ 6-8 นว
ซอและหไดปฏบตตวตามคำแนะนำของแพทยทกประการ เขารบประทานยาตามแพทยสง จงทำใหมอาการดขนตามลำดบและจะไปพบแพทยตามนดในอก 2 เดอนขางหนา
บหรกเปนอกสาเหตหนงของโรคกรดไหลยอน
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
คณอศราขณะเตรยมงานกบคณพนศร ภรรยา
อปกรณเลยงชพ
“ผมชอ อศรา รนเรง...อาย 51 ปแตงงานแลวกบคณพนศร แผนทอง มลก 2คน เปนชายหน งและหญงหน ง เดมเปนคนเกาะลนตา จงหวดกระบ ฐานะทางบานไมคอยด สมยนนการคมนาคมจากเกาะลนตามากระบลำบากมาก ตองนงเรอนานเปนชวโมง...
...ไปเรยนปอเนาะทจะนะ จงหวดสงขลา ตอนวยหนม เนองดวยฐานะทางบานไมคอยด พอเรยนจบกมารบจางกรดยางทบาน...สมยนนราคายางไมคอยด...พอเกบเงนไดพนกวาบาทกเลกกรดยางประมาณป 2518 ...มองหาอาชพใหม...กไปเรยนตดผมทจงหวดตรง จายคาเลาเรยนไป 600 บาท ไดทำงานทตรง...ตอมากยายไปทท งสง ตดผมอยท รานตดผม “ผมทอง” ไดมโอกาสตดผมดาราดงๆ ในสมยนน เชน ครรชต ขวญประชา,เดน ดอกประด, สายณห จนทรวบลย,และพระเอกตลอดกาลสรพงษ ชาตรเวลาท พวกเขาไปถายทำภาพยนตรกนแถวทงสง
ÿ¢ “√–
13
กตดผมไปเรอยจนมลกคาประจำมากมาย ไดลกคาเปนนายทหารสงกดคายเทพสตรศรสนทร โดยเฉพาะรอยเอกอำนาจ เพชรโชต เปนผชกชวนใหผมไปเปนชางตดผมในคายทหาร...ผมไดจาสบเอก เขน กาละพนธ ทเปนสารวตรทหาร...ใหไปอาศยอย ท บานของเขาในกองพน เพราะวาจาแกไมไดพกอย ในกองพน แตพกอยในตลาด...กไดบานจาเปนทงท ทำงานและบานพก...ไดลกคาเปนทหารทงคาย...
ผมแตงงานในป 2525... ใชชวตอยในคายตลอด...อยในคายไดยายบานถงสามครง ครงแรกเมอจาเขนตองคนบานใหกบทางการ เพราะถกยายไปประจำทสงขลา ผมกยายไปอย ท บานจาสบเอกสทน...ซงตอนนนจาและครอบครวอยนอกคาย ตอมาภรรยาของจาทเปนครไดยายมาทำงานอย ใกลๆ และจำเปนตองใชบานพก ผมกตองคนบานและตองยายอกครง ตอนนกไปอยกบเพอนอกคนหนง
ครกขายหนาบานกไดการอนเคราะหกระทะขนมครกจากแมบานนายทหารทานหนง แตใชไมไดเพราะมนเกาสนมขน ตองไปหาซอใหม...ทำไดไมนานกมลกคาจากเดกๆ เปนผใหญ จนตองเพมกระทะขนมครกขนอก เปน 2 กระทะ...และเมอลกคาเพมขน ผมกมาชวยขายดวย...ขายดจนมเพอนมาชวนใหไปขายทตลาดกลาง พล ร.5 ...ซงเปนตลาดใหญกวา...ไปกใสรถเขนไปขายประมาณบาย
ตอมาไดรบอนญาตจาก พ.ท. นพทธทบมงคล ผบ.พน ช.พน 5 ในสมยนนใหปลกกระตอบไดในกองพน กไปสรางกระตอบอยในกองพนตามทไดรบอนญาต...ยงเปดรานตดผมเชนเดม
เมอผมไดลกชายคนแรก คาใชจายกเพมขน ผมกตองหารายไดเพมโดยการขบขมอเตอรไซครบจาง ภรรยาของผมกตองชวยทำขนมหวานขายในคาย แตไมคอยประสบความสำเรจ มาลองทำขนม
บาน ทไดจากนำพกนำแรง
สามโมง ขายถงสองทม...ผมรจกพอคาซาลาเปาคนหนง ก
ชวนผมไปขายในตลาดทงสง...กไมคอยกลาเพราะจากคายไปตลาดไกลมาก กพยายามเกบเลกผสมนอยไปไดสองปตดสนใจซอรถกระบะมอสอง ออกมาเปนเครองมอทำมาหากน...แลวตดสนใจไปขายท ตลาดซ งมระยะทางจากบานไปตลาดประมาณ 5 กโลเมตร...
หลงจากนน ผมตดสนใจครงใหญไปขายทตลาดทงสง...เพราะเปนตลาดทใหญกวา...ทแรกภรรยากไมเหนดวย เกรงไปวาจะขายไมได เดยวจะอายคนอนเขา...แตผมอยากลอง กบอกใหภรรยาเตรยมของ ขนใสรถไปขายในตลาดท งสงไปจอดรถทหนารานทอง ปรากฏวา แคะขนมครกขายไมทน จนพนกงานรานทองตองมาชวยแคะขนมครกขาย...ขายหมดยงไมถงสองทม...
อยทตลาดทงสงขายดจนตองเพมเปน 8 กระทะ มลกคามากกหาทางออกดวยการใหบตรคว เปนทมาของขนมครก
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ÿ¢ “√–
14
บตรควทรจกกน......จนวนหนง กองถายรายการชงชา
สวรรคมาพกอยท โรงแรมใกลๆ กบรถขนมครกของผม มองลงมาจากหองพกเหนผคนมงดอะไรกน กลงมาด พอรวาเปนการรอซอขนมครก และเหนแปลกทมการแจกบตรคว กขอสมภาษณไปออกอากาศ แตไมไดออกอากาศ...
10 เดอนตอมามโทรศพทเขามาถามถงขนมครกบตรคว ตอนแรกไมไดสนใจ อกสองวนตอมากลองโทรกลบไปถาม ไดความวาหนงสอขวญเรอนเอาไปลง...กรบไปหาซอหนงสอไปอวดเพอนๆเพอนๆ กดใจ...ผมกเลยตดเรองทงหมดเกบไว...
อกสองอาทตยตอมา รายการผหญงถงผหญงกมาตดตอขอถายภาพนง และนำภาพตอนท ใหรายการชงชาสวรรคสมภาษณมาออกอากาศ...
ขนมครกบตรควเปนทร จกจนทางสาธารณสขจงหวดใหใบเกยรตประวตมาสองใบ...ผมภมใจกบอาชพขายขนมครกทสามารถสงเสยลกๆ ใหเรยนถงระดบมหาวทยาลย ลกๆ เมอวางจากการเรยนกจะมาชวยขาย ...ปจจบนมบานเปนของตนเองอยในเขตเทศบาลเมอง อ.ทงสง
ลกคาเขามาซอไมขาดสาย
ใบรบรองจากทางการ
พลงชวตพ. อสมาอล
เดอนรอมฎอนไดผานพนไปหลายเดอนแลว แตยงมพนองมสลมหลายคนไดปรารภกบผเขยนวาคดถงเดอนรอมฎอน เพราะบรรยากาศในเดอนนนไมเหมอนบรรยากาศในเดอนอนๆ โดยไมสามารถบรรยายออกมาเปนคำพดได
เปนเรองจรงททกคนไดประสบเชนเดยวกน เพยงแตหลายคนมไดหวนคดถงบรรยากาศของเดอนรอมฎอนเทานน มสลมทกคนตงแตอดตจนถงปจจบนตางเตมใจปฏบตศาสนกจดวยความศรทธามนในพระผเปนเจา โดยมไดคำนงวาสงทตนปฏบตอยนนวาจะเปนประโยชนแกตนเองอยางไร ทกคนกระทำเพราะเปนพระบญชาของพระผเปนเจา และตางเชอมนวาทกสงทพระองคทรงใชใหปฏบตยอมเปนสงทด และทกสงทพระองคทรงหามเปนสงทไมด แตเมอวทยาการของโลกไดเจรญกาวหนาขน มนษยกเรมไดประจกษถงคณานประโยชนของการปฏบตศาสนกจตามพระบญชาของพระผเปนเจา
ไมวาจะเปน การนมสการประจำวน ทนอกจากเปนการเปดโอกาสใหมนษยไดเขาเฝาพระผเปนเจาวนละหลายครงดวยใจทสงบแลว การนมสการยงมประโยชนตอรางกายดวยอรยาบถทหลากหลายนอกจากทากมกราบ การจายซะกาต นอกจากจะเปนการลดชองวางทางเศรษฐกจของคนในสงคม สอนใหมนษยรจกการชวยเหลอเกอกลกนแลว ยงเปนการกระตนใหมนษยประกอบอาชพเพอสรางมลคา เพมทำใหมการจางงาน และทำใหเศรษฐกจหมนเวยนไมน งกอดทรพยสมบตท มอยจนรอนหรอลงไปเรอยๆ สวน การถอศลอด นอกจากเปนการฝกความอดทนอดกลนและกอใหเกดการเหนอกเหนใจแกผทยากไรแลว ยงเปนการบำบด และ
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ÿ¢ “√–
15
รายงานสรนทร เหมนกล
ปองกนมใหเกดโรคภยไขเจบแกมนษยดงทหลายคนไดนำไปปฏบตและวงการแพทย ตางยอมรบ หรอ การบำเพญฮจญ ซงเปนขอบญญตทบงคบใชกบผทมความสามารถ กมมรรคผลอยางมากมายทงทางรางกายและจตใจตอผ ปฏบตและตอสงคมโดยรวม ซงทงหมดทกลาวเปนเพยงประโยชนท มนษยในยคปจจบนสามารถสมผสไดเทานน ฉะนนถาพจา-รณาอยางละเอยดรอบคอบแลวจะเหนวาประโยชนทเกดขนนน ลวนแลวแตจะ
ตกอยกบตวผปฏบตและสงคมมนษยทงสนไมเวนแมการนมสการตอพระองค
นอกจากน ในเรองของอาหารการกนและยารกษาโรค ไมวาจะเปนพช, ผก,ผลไม, เน อสตว หรอสมนไพรตางๆพระองคกประทานใหเปนประโยชนแกมนษย ทงททรงกลาวไวในคมภรกรอานและมไดกลาวไว ดงพระดำรสของพระองคททรงกลาวไวในคมภรกรอาน 2:29 และ45:13 ความวา
“พระองคคอผทรงสรางทกสงทอยในแผนดนสำหรบสเจา”
“และพระองคไดทรงทำใหส งตางๆ ทอยในชนฟาทงหลายและแผนดนเปนประโยชนตอสเจา ทงหมดจากพระองคเอง”
นบเปนพระกรณาของพระผเปนเจาตอมวลมนษยชาตท มไดทรงสรางมนษยใหมชวตอยบนโลกตามยถากรรมและยงประทานประโยชนท งทางดาน
รางกายและจตใจแกมนษยผานศาสน-บญญต พรอมทงยงประทานผลบญแกผ ท ปฏบตตามพระบญชาของพระองคอกดวย เทากบวามนษยนนมแตไดกบไดแตยงมมนษยบางกลมท ไมไดสำนกในพระกรณาของพระองคททรงมตอพวกเขาพวกเขานอกจากไมใสใจในพระบญชาของพระองคแลว บางคนยงฝาฝนพระบญชาของพระองคอยตลอดเวลา จงเปนเร องทนาเวทนาเปนอยางยงทพวกเขาละเลยปลอยใหตวเองขาดโอกาสท จะไดรบพระเมตตาจากพระองค และถาพวกเขายงไมหนกลบคนสพระบญชาของพระองคแลวพวกเขากจะกลายเปนผลมละลายในทสด
ชาวชมชนมสยดบสตานดดน (มสยดบานตรบ)รวมแรงรวมใจขบเคลอนสมสยดครบวงจร
มสยด ภาษาอาหรบ หมายถงศาสนสถานกมกราบ หรอสถานทซงจดไวสำหรบแสดงความจงรกภกดตออลลอฮหรอการละหมาด และโดยนยยะทสำคญมสยด แมเปนคำสนๆ แตแฝงเรนดวยคณคาและมความหมายอยางยงสำหรบศาสนาอสลามและมสลม
ในยคสมยของท านนบม ฮ มม ด(ซอลฯ) มสยดมบทบาทอยางหลากหลายในการวางรากฐานทางวฒนธรรม เปนศนยรวมในทกๆดานแกสงคมมสลม เปนศนยรวมจตใจ เปนองคกรแหงการเรยนรนอกเหนอจากเปนศนยรวมแหงการทำอบาดะฮ
ในคมภร อ ลกร อาน จะมคำว า“มสยด” ปรากฎถง 28 ครง
จากการนยามตามหลกกฎหมายไทย ปรากฏใน พ.ร.บ. การบรหารองคกรศาสนาอสลาม พ.ศ. 2540 มาตรา 4มสยดหมายถง สถานท ซ งม สลมใชประกอบศาสนก จ โดยจะตองม การละหมาดวนศกรเปนปกต และเปนสถานทสอนศาสนา และใน พ.ร.บ. ดงกลาวนได กำหนดใหมผ บร หารองคกรมสยดเรยกวา “คณะกรรมการมสยดประจำมสยด” แตละมสยดจะมคณะกรรมการจำนวนไมนอยกวา 7 คน และไมเกน 15คน โดยมอหมามเปนประธาน และยงกำหนดใหคณะกรรมการมสยดมอำนาจ
ÿ¢ “√–
15
ÿ¢ “√–
16
หนาทโดยสรป คอ บำรงรกษามสยดและทรพยสนมสยดใหเรยบรอย สนบสนนสปปรษในการปฏบตศาสนกจสงเสรมใหเกดความสามคคและชวยเหลอซงกนและกนในทางท ชอบตามบญญตแหงศาสนาอสลาม อบรมส งสอนสปปรษประนประนอมขอพพาทระหวางสปปรษและสงเสรมการศกษา และกจกรรมทไมขดตอบทบญญตแหงศาสนาอสลาม ฯลฯ
ประเดนปญหาทนาวเคราะห และผบรหารองคกรควรยดถอปฏบตนอกเหนอจาก พ.ร.บ. ดงกลาว ผบรหารจะตองใช
หลกการศาสนาอสลามในการบรหารควบค กนไปดวย โดยในหลกศาสนาผบรหารมสยดทด จะตองยดหลกดงน
1. อามานะฮ หมายถง การซอสตยความไววางใจ ปฏบตหนาทตามทไดรบความไววางใจ โปรงใส
2. อลอดล หรอทพดวา “อาเดล”
หมายถงความยตธรรม ผบรหารตองยนอยบนความยตธรรมอยางแทจรง ไมแบงพรรคแบงพวก
3. อชชรอ การประชมปรกษาหารอใชหลกการประชมเสนอในทางสรางสรรคประชมอยางมประสทธภาพ
4. อตตกดด การวางแผน องคกรมสยดควรจะมการวางแผน เชน แผน 1ป 2 ป หรอ 5 ป เพอจะไดพจารณาวามสยดควรปรบปรงอะไรบาง ตงแตการศกษา, การพฒนาความสะอาด, การจดสงแวดลอมทด, การพฒนาเยาวชน และชมชน, มสยด ฯลฯ โดยเฉพาะอยางยงความสะอาดของมสยดเปนเร องใหญ
ชาวชมชนมสยดมสยดดารลฮดา (บานโปะหมอ) กบความมงมนสมสยดครบวงจร
ชาวชมชนมสยดบสตานดดน (มสยดบานตรบ) รวมแรงรวมใจขบเคลอนสมสยดครบวงจร
ศนยประสานงานภาคใตตอนกลาง....โครงการชมชนมสยดครบวงจร
ÿ¢ “√–
17
ชวตกบธรรมชาตปาซยะหเพราะมสยดเปนเสมอนหน งบานของ
อลลอฮ (ซบฮาฯ) เรามบาน เราดแลบานเราใหสะอาด เกบกวาดไดทกวน แตบานของอลลอฮ (ซบฮาฯ) เราจะปลอยปละละเลยใหรกรงรง และสกปรกอยางนนหรอ ?
5. การรกษาผลประโยชนของสวนรวม ซงครอบคลมทงทางดานทรพยสนและอาคารสถานท กฎ, ระเบยบ, กตกาทงทางศาสนาและสงคม ใหอยรวมกนอยางสนตสข
6. อลฮาวาฟซ การใหกำลงใจซงกนและกน ซงตองใชหลกจรยธรรมคณธรรม และหลกบรหารใหมาก
จากท กลาวมาแลวเปนหลกการทงเชงหลกศาสนา และแนวปฏบต ซงเปนบทบาทของมสยดตอการขบเคลอนทางสงคมบนหนาประวตศาสตร แตมาระยะหลงๆ บทบาทของมสยด หรอผบรหารองคกรนบางแหง ไดถกละเลยหางไกลจากเจตนารมณเดมๆ จนแทบจะมองไมเหนทศทาง ขาดจตสำนกและความตระหนกทจะสรางจตวญญาณใหดำรงเปนฐานสำคญ ทจะชวยขบเคลอนสงคม, ชมชน ใหกาวไปในทศทางสความเขมแขงมนคงของชมชน
พนธกจของมสยดนนคอ การเปนดชนช วดการดำรงอย ของสงคมมสลมการสรางความรงเรองและความเขมแขงแกชมชน
แผนงานสรางเสรมสขภาวะมสลมไทย ศนยประสานงานภาคใตตอนกลางไดเลงเหนความสำคญของสถาบนแหงนจงไดทำโครงการมสยดครบวงจรขน โดยเรมมาตงแตป 2550 ใหมสยดทจะเขารวมโครงการ ปฏบตตามหลกเกณฑดงน
1. การบรหารจดการด2. จดภมทศนและสถานทด สะอาด
สวยงาม เรยบรอย3. จดสงแวดลอมทเอออำนวยตอ
สขภาวะ4. มการอบรมจรยธรรม คณธรรม
และหลกสขภาวะตามแนวทางอสลาม
5. เปนมสยดปลอดบหร ประชา-สมพนธใหชมชน ลด ละ เลก บหรดวย
6. ในการนำเสนอคฏบะฮในวนศกร บางครงตองนำหลกการสขภาวะบรณาการเขาไปดวย
7. ผ มารวมพฒนาตองมจำนวน100 คนขนไป
ผลสำเร จหร อผลลพธ ท ออกมาเปนรปธรรมทชดเจน ทงปรมาณและคณภาพ กลาวคอ พนอง, ชมชน, ทกเพศทกวย ไดมารวมพฒนาดวยความภมใจไดสรางความรสกและจตสำนก มองเหนคณคาของความสะอาด เรยบรอย และยงตอยอด ใหไดขบเคลอนขยายผลไปพฒนาทงมสยด, บาน, ชมชน ทกคนตางไดอมเอบในการปฏบต มความภาคภมใจวาไดมสวนชวยมสยดและผกพนกบมสยดสมด งวจนธรรมของทาน นบมฮมมด(ศอลฯ) ทวา “ผใดผกพนอยกบมสยดอลลอฮ (ซบฮาฯ) จะทรงอยกบเขา”
เนองจากมความสวยงาม เลยงงาย และขยายพนธไดเรว และเมอมความนยมในการเลยงมากขน จำนวนการนำเขาของหอยเชอรไดเพมขนตามเมอผเลยงเกดความเบอหนายตอการเลยง กจะนำหอยเชอรไปปลอยไวในแมนำ กอใหเกดปญหาตามมา
หอยเชอร หรอ หอยเปาฮอนำจด มถนกำเนดจากทวปอเมรกาใตแพรกระจายสทวปเอเชย ประเทศไทยไดมการนำเขาเมอป 2525 โดยนำมาเล ยงไวเพ อความสวยงามในต เล ยงปลาเหมอนกบปลาซคเกอร
หอยเชอรเปนหอยทากนำจดชนดหนง มลกษณะคลายหอยโขงบานเรา มเปลอกสออนกวา มทงสเขยวเขมปนดำอยางเดยว หรอบางตวมสเหลองปนนำตาล สวนเนอหอยมตงแตสเหลองออน จนถงสเหลองแก หรอสนำตาลออนจนถงนำตาลเขมเกอบดำ หอยเชอรเจรญเตบโตและขยายพนธไดอยาง
ÿ¢ “√–
18
แหลงขอมล:1. www.bio-thai.com2. www.whk.ac.th/whk2008/web/digital_library/agri/cherry/page1x.htm3. www.biotec.or.th/bioversety/update/news/oldnews/november/47.html4. www.nicaoniline.com/articles3/site/view_article.asp?idarticle=116
รวดเรว ลกหอยเชอรมอายเพยง 2-3เดอน จะจบค ผสมพนธ ไดตลอดเวลาหลงจากผสมพนธได 1-2 วน ตวเมยจะวางไขในเวลากลางคน โดยคลานไปวางไขตามทแหงเหนอนำ เชน ตามตนไมตนหญารมนำ โคนตนไมรมนำ ขางตนนาและตามตนขาวในนา ไขของหอยเชอรเปนสชมพ เกาะกนเปนกล ม กลมละ288-3,000 ฟอง เรยงตวเปนระเบยบสวยงาม ไขจะฟกเปนตวหอยภายใน 7-12วน หลงจากวางไข หอยเชอรสามารถวางไขไดตลอดทงป โดยเฉพาะในฤดฝนจะ
อาหารไดหลายอยาง ไมวาจะนำไปทำนำปลาจากเนอหอยเชอร หรอใชทำเปนอาหารสตวเล ยง เชน เปด, ไก สวนเปลอกของหอยเชอรสามารถนำมาปรบสภาพความเปนกรดเปนดางของดนไดหรอนำหอยเชอร มาเปนสวนประกอบของปยอนทรยชวภาพทไดผลดสำหรบเกษตรกร นอกจากนหอยเชอรยงนบเปนอาหารทชาวอสานนยมนำมารบประทานโดยเฉพาะในพนทจงหวดสกลนคร มกนำมาดดแปลงเปนอาหารนานาชนด ไมวาจะเปนลาบหอย, ตมสกจมแจว จนกระทงมแมคาสมตำนำมาตำรวมกนกบสมตำเปนทถกคอถกใจของผซอ หอยเชอรสามารถนำมาปรงอาหารไดหลายแบบเชนเดยวกบเนอสตวชนดอนๆ มขอแมวา หอยเชอรทนำมาปรงอาหารนน ตองไมจบหรอเกบในแหลงทมสารเคมกำจดศตรพชหรอสตว รวมทงบรเวณแหลงนำเสยจากโรงงานอตสาห-กรรม กอนนำมาบรโภคตองปรงใหสกหามรบประทานสกๆ ดบๆ เพราะหอยเชอรเปนสตวนำ อาจมพยาธบางชนดทตดมาสผบรโภคได ในการเตรยมหอยเชอร เพ อปรงอาหารไมควรใชหอยท มขนาดใหญเกนไป เพราะเนอจะเหนยวตองลางใหสะอาดและเผาหรอตมใหสกกอน จากน นจงแกะแตเฉพาะบรเวณทแขงมาใชปรงอาหาร ตองตดสวนทเปนตาของหอยออก โดยสงเกตวาจะมสเหลอง ลกษณะเปนกานคลายเขมหมดจากนนจงลางใหสะอาดอกครงดวยนำเกลอ หรอสารสมเพอขจดเมอกและกลนคาวของหอยเชอร จากนนจงนำมาปรงเปนอาหารตางๆ ตามตองการ
วางไขได 10-14 ครงตอเดอน ในฤดรอนแมหอยเชอรจะวางไขไดนอยลง
หอยเชอรกนพชทมลกษณะนมไดเกอบทกชนด เชน สาหราย, ผกบง, ผกกระเฉด, แหน, ซากพชนำ, ซากสตวทเนาเปอยในนำ และตนกลาขาว โดยเฉพาะตนขาวในระยะกลาทมอาย ประมาณ 10วน หรอทปกดำใหมๆ ไปจนถงระยะแตกกอ โดยเรมกดสวนโคนตน จากนนกนสวนใบทลอยนำจนหมด หอยเชอรชอบกนตนขาวทมอายนอย
หอยเชอรมประโยชน เพราะเนอหอยเชอรมโปรตนสงถง 34-53 เปอรเซนตมไขมน 1.66 เปอรเซนต ใชประกอบ
