บทท15 แหลงนนทนาการ

อทยานประวตศาสตร (Historical Park) อทยานประวตศาสตรเปนศนยกลางหรอสถานทโบราณ วตถ และโบราณสถาน เพอการอนรกษ และพฒนามรดกทางศลปกรรม วฒนธรรม ซงเปนทรพยากรทส าคญและมคณคาอยางยงของแระเทศชาต ถอเปนแหลงนนทนาการ สถานทพกผอนหยอนใจระดบใหญ เชนเดยวกบ อทยานแหงชาต วนอทยานแหงชาต อทยานประวตศาสตร (Historical Park) เปนมรดกของชาตทแสดงถงอารยธรรม และศลปวฒนธรรม จารตประประเพณของบรรพบรษแตโบราณ ประเทศไทยซงเปนทมอารยธรรมเกาแกมประวตศาสตร ความเจรญเปนเวลาไมนอยกวา 750 ป ซงเกาแกกวาประเทศสหรฐอเมรกามากกวา 500ปเศษ โบราณวตถและโบราณสถานเปนพยานหลกฐานส าคญทแสดงถงความเจรญรงเรองในดนแดนแหงนในอดต ซงไมยงหยอนไปกวาดนแดนใดในโลกทถอเปนประเทศอารยธรรมสง เชน ประเทศจน ประเทศอยป ประเทศอนเดย ประเทศกรก ประเทศโรมน และเปอรเซย ปจจบนในประเทศทพฒนาเชน กลมสหรฐอเมรกาและยโรปไดจด อทยานประวตศาสตรในพนทตางๆ ซงเปน บรเวณประวตศาสตรโบราณสถาน เชนอทยานประวตศาสตรในกรงวอชงตน ดซ .ทมอนสาวรยของประธานาธบดคนส าคญของสหรฐ โดยจดเปนสวนอทยานไวอยางงดงามเพอใหประชาชนของสหรฐและตางไดชม เชนเดยวกบอทยานแหงชาตเมาทรชมอร ในรฐเซาดาโกตา ซงเปนการแกะสลกหนออนรปหนาประธานาธบด 4 ทานของสหรฐ จดเปนอทยานประวตศาสตรทส าคญ ในรฐเทกซลกไดจดอทยานทส าคญอย2แหง ไดแกอทยานประวตศาสตร ซาน จาซนโต (San Jacinto) ใกลนครฮวสตน ทเปนสนามรบครงสดทาย ทนายพล ฮวตน น ากองทพรบชนะ จอมพลซานตา อานา แหงเมกซโก และไดท าการประกาศอสรภาพแกรฐเทกซลเปนของสหรฐอเมรกา ในการจดอทยานประวตศาสตรไดจดเปนสวนอทยานประกอบอนสาวรยเดยว (Lone Star) ซงเปนสญลกษณของเทกซลพพธภณฑการสงครามสรบ ประวตศาสตรการกอสรภาพ เรอรบหลวงเทกซล ตลอกจนทงสนามรบ เปนตน อทยานประวตศาสตรปองอลาโม (Fort Alamo) ในเมองซาน แอนโตนโอ ซงถอเปนอทยานทส าคญยงของชาวเทกซล เพราะเปนกาประกาศใหอนชนรนหลงทราบวา ปอมคายทหารอโลมา ไดรวมก าลงจากคนเทกซล และจากรฐอนๆตอส กบกองทพมหมาของเมกซโก ทยกมาปารบปราม และไดถกฆาและเผาปอมอโลมาอยางราบคาบ ในป จจบนอทยานประวตศาสตรอโลมา ซงตงอยใจกลางเมอง ซานแอนโตนโอไดสรางพพธภณฑแหงรฐทางดานอารยธรรมของคนทองถนเทกซล คลองรอบเมอง เปนสถานททองเทยว พพธภณฑในการสรบครงนน และโบราณวตถทกลมคนรวมกนตอสกบกองทพเมกซโก กลมประเทศในทวปยโรปตางกมประวตศาสตร และอารยธรรมอนยาวนาน อทยานประวตศาสตร ถอวามความส าคญและม

อยางมากมายในรอบๆบรเวณเมองใหญนอย โบราณสถานเชน โบสถใหญนอย ตางกประดบประดาดวยศลปะ หตถกรรม สถาปตยกรรม และโบราณวตถตางๆ พระราชวง สวนอทยาน บรเ วณบาน อาคาร ปราสาท ท าใหบรรยากาศของยโรปอาจจะเรยกไดวา เปนกลมประเทศอทยานประวตศาสตรทเรองลอ นอกจากนในกลมประเทศสแกนดเนเวย ตางกมอทยานประวตศาสตรของชาวไวกง เชนโบราณวตถ เรอไวกง พพธภณฑทแสดงถงความมอารยธรรม วฒนธรรมของไวกง เมอหลายรอยปกอน กมอยประปรายทงในเมองและชนบทในประเทศเดนมารค และนอรเวย เปนตน อทยานประวตศาสตรในประเทศไทย เปนแหลงนนทนาการ ระดบชาต และนานาชาต จะเปนไดวา ในปจจบน มนกทองเทยวทวมมโลกตางกใหคณคาของส าคญของประเทศไทยและสนใจเมองไทยคนไทยซงมมตรไมตรทด มศลปวฒนธรรม ธรรมชาตทงดงามพเศษหาชมไดยาก เชน วนอทยาน อทยานแหงชาตหาดทราย และอทยานแหงชาตทางทะเล โดยเฉพาะอยางยงอทยานประวตศาสตรเปนจดเดนพเศษของชาวตางประเทศเชนกน เขาอยากจะเรยนรวาประเทศสยาม เดมนนมอารายธรรมมานาน มระบบการปกครองในระบอบพระมหากษตรยเปนประมข ตงแตในอดตกาล จนกระทงถงปจจบนซงมระยะเวลาไมนอยกวา 750 ป ซงอาจกลาวไดวา ประเทศสยามเปนประเทศเดยวในเอเชยทมประวตศาสตรบรสทธ คอไมเคยตกอยภายใตอาณานคมของกลมประเทศลาเมองขนใดๆ ดงนนท าใหชาวตางประเทศและชาวไทยยงเพมการศกษาประวตศาสตร อารยธรรมของประเทศไทย ดงพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 ในเรองประวตศาสตรชาตไทย และการอนรกษมรดกประจ าชาตดงน “การสรางอาคารสมยน คงจะเปนเกยรตส าหรบผ สรางเพยงคนเดยว แตโบราณสถานนนเปนเกยรตของชาต อฐเกาๆแผนเดยว กมคาควรจะชวยกนรกษาไว ถาเราขาด สโขทย อยธยา และกรงเทพแลว ประเทศไทย กไมมความหมาย” นนทนาการ เปนวชาทวาดวยเรองของการใชเวลาวางใหเกดประโยชน โดยเขารวมกจกรรมตางๆทบคคลเกดความสนใจ หรอมแรงจงใจโดยอสระ เพอกอใหเกดประสบการณใหม เกดความสขสนกสนานและความสขสงบ อนเปนเปาประสงค ดงนน ในฐานะคนไทย เรานาจะใชเวลาวางเขารวมกจกรรมนนทนาการหรอศกษาแหลงนนทนาการ อทยานประวตศาสตรของชาต เพอใหเกดความพงพอใจ ความเขาใจ ซาซง และความภมใจทบรรพบรษของไทยไดสรางเสรม อารยธรรม วฒนธรรม และศลปกรรมตางๆ ใหแก อนชนชาวไทยและชาวตางประเทศไดชนชม สมควรทจะสนบสนนและสงเสรมคณคา อทยานประวตศาสตรสบไป การจดการระบบอทยานประวตศาสตร (Historical Park) ในประเทศไทยนน ไดมการพฒนากนมาเปนระดบ เรมจาก กรมศลปากร ไดรบมอบหมายใหประกาศเขตพนทเมองโบราณ โบราณสถาน และโบราณวตถ ตอมาไดมการจดพพธภณฑทางประวตศาสตร (Historal Museum) ซงงานการพฒนาบรณาการ และปรบปรงโบราณสถานไดขยายตว และไดรบความสนใจมากขนตามล าดบ ในทสดรฐบาลไทย

ไดรบนโยบายจดเขาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (ป2520-2524) และไดสงเสรมเปดพฒนาเปน อทยานประวตศาสตร ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 5 (2525 -2529) ทงนเพอสงเสรม คณคาในการอนรกษมรดกไทย และเพอยงผลทางดานเศรษฐกจ และสงคมของประเทศไทยเพมพน อทยานประวตศาสตรแหงแรกของไทย ไดแก อทยานสโขทย ซงด าเนนการบรณาการ เปนอทยานประวตศาสตรทสมบรณแบบ จดเปนแหลงนนทนาการ เพอการศกษาประวตศาสตร โบราณคด และเปนแหลงการทองเทยวทส าคญแหงหนง ตอจากนนอทยานประวตศาสตรกไดรบการพฒนา และบรณาการ รวมทวประเทศ เปน 9 แหงไดแก 1.อทยานประวตศาสตร สโขทย จ.สโขทย ภาคกลาง 2.อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา จ.อยธยา ภาคกลาง 3.อทยานประวตศาสตร พนมรง จ. บรรมย ภาคอสาน 4.อทยานประวตศาสตร ศรสชนลย จ.สโขทย ภาคกลาง 5.อทยานประวตศาสตร พมาย จ. นครราชสมา ภาคอสาน 6.อทยานประวตศาสตรพระนครคร จ.เพชรบร ภาคกลาง 7.อทยานประวตศาสตร เมองสงห จ.กาญจนบร ภาคตะวนออก 8.อทยานประวตศาสตรศรเทพ จ.เพชรบรณ ภาคกลาง 9.อทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร จ.ก าแพงเพชร ภาคกลาง ในโอกาสปอนรกษมรดกไทย 2531-2532 สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารไดพระราชนพนธไวในหนงสอ 9 อทยานประวตศาสตรไววา ปชนยวตถครง กอนนาน เปนทนบสกการ นอบนอม อารามพทธรปมาน ความศกด สทธนา สญลกษณชาตไทยพรอม อยธยเบอง บรพสมย 1.อทยานประวตศาสตร สโขทย สถานท ตงอยในบรเวณกรงเกา อ าเภอเมอง จ.สโขทย ระยะเวลา กรงเทพ-อทยานสโขทย 440 ชวโมง ใชเวลาเดนทาง 7-8 ชวโมง โดยรถยนต พระนครสโขทย เปนเมองหลวงแหงแรกของประเทศไทย อดตราชธานของไทย มความเจรญรงเรองในดานการปกครอง การเผยแพรอาณานคม เปนศนยกลางทางการปกครอง เศรษฐกจ

ศลปวฒนธรรม ภาษา ประเพณ ศาสนาพทธ โดยเรมตงแตสมยพทธศตวรรษท17 ซงมราชวงศกษตรย พระรวง ไดสถาปณาอาณาจกรสโขทย ตงแตป พ.ศ.1785ถง1981 โดยมพระมหากษตรยปกครอง 6พระองค จนกระทงปลายศตวรรษท 20 สโขทยเรมเสอมลง แบะความเจรญไดเปลยนจากสโขทยไปอยอยธยาและกรงเทพมหานครในทสด สโขทยราชธานแหงแรกน กไดถกทอดทงใหเปนเมองรางไป อยางไรกตามทางรฐบาลไดมอบหมายใหกรมศลปากร มาท านบ ารงใหมตงแตป พ.ศ.2506 เปนตนมา ตอมา พ.ศ.2519 รฐมนตรไดอนมตใหพฒนาเมองเกาสโขทย เปนอทยานแหงชาตในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 4 ทงนเพอประโยชนตอการเปนแหลงทางการศกษาประวตศาสตร โบราณคด และแหลงทองเทยวตอไป พนททงหมดของโบราณสถานเมองสโขทย มพนทประมาณ 4000ไร โดยทางกรมศลปากรไดปรบปรงในบรเวณก าแพงเมองบรเวณพนทประมาณ 1600ไร สวนบรเวณภายในเมองเกาสโขทยประกอบดวย สวนทเปนราชวง ศาสนสถาน โดยมคเมอง ก าแพงเมอง ประตเมองลอมรอบอย เปนตน อทยานประวตศาสตรสโขทยไดด าเนนการเสรจเรยบรอยแลวในป 2532ท าใหเกดความสงางามของเมอง ศลปวฒนธรรม และสงกอสรางตางๆ เปนมรดกของชาตทส าคญยง ท าใหชาวไทยไดเรยนร ถงความเจรญรงเรองในอดต ทงดานปกครอง การเมอง ประเพณ ศลปกรรม จตกรรม ซงถอเปนแหลงมรดกทางวฒนธรรมของไทย 2.อทยานประวตศาสตร พระนครศรอยธยา สถานท ตงอยบรเวณเทศบาลเมอง อ าเภอเมอง จงหวด พระนครศรอยธยา ระยะทาง กรงเทพ – พระนครศรอยธยา 78กม. ใชเวลาเดนทาง 1.30ชวโมง โดยรถยนต และเดนทาง1-2ชม.โดยรถไฟ พระนครศรอยธยา เปนราชธานของกรงสยามหรอประเทศไทย เปนเมองหลวงทสองตอจากกรงสโขทย ซงมสมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) เรมกอสรางกรงศรอยธยาในป พ.ศ.1898 จนกระท งสนสมยพระเจา เอกทต ป พ.ศ.2310 ซงเปนเมองหลวงของไทย กยายจากเดมมาทกรงธนบรและกรงเทพมหานครฯ ในทสดเมอเทยบราชธานอนๆ ของประเทศ ไทยคอ 471 ปมพระมหากษตรยปกครองจ านวน 33 พระองค ดงนนอทยานประวตศาสตรแหงนจงมความส าคญอยางยงตอประเทศไทย ทบรรพบรษไดสรางสรรคมรดกทางวฒนธรรม ศลปกรรม สถาปตยกรรม การปกครอง จารตประเพณ ตางๆ ไวเปนอนสรณมากมาย ในรปแบบของโบราณสถาน โบราณวตถทเปนซากปรกหกพง ซงสวนหนงถกเผาท าลายบาง แตยงมรองรอยของความยงใหญไวใหชาวไทย และชาวตางชาตไดศกษาความเจรญอารยธรรมในอดตเปนอนมาก ปจจบนในบรเวณเขตเทศบาล เมอง นกทองเทยวจะไดพบซากปรกหกพงของ

โบราณสถาน มากมาย ทงรอบเกาะ เมองภายในและภายนอกเมองเกา จากการส ารวจของกรมศลปากร รกรางมากเปนเวลานานไมนอยกวา 200 แหงท าใหมการตนตวทจะศกษาถงอารยธรรมของคนไทยสมยกรงศรอยธยาอกครงหนง สภาพทางภมศาสตรของพระนครศรอยธยามสถานทตงอยในบรเวณทมแมน า3สาย ไดแก แมน าเจาพระยา แมน าลพบร แมน าปาสก การสรางเมองหลวงสมยกอนไดขดคเมองบอมรอบทง 4ดานมสภาพเปนเกาะเมอง เพอใหเปนปราการส าคญมนการปกปองกนรกษาพระนคร กอใหเกดความมนคงทดยงยง สภาพภมศาสตรเปนเมองหลวงศนยกลางของกลมบานเมองในเขตลมน าเจาพระยา และเมองใกลเคยงนอกจากนยงเปนศนยกลางการตดตอคาขายทงภายในและนอก ดงหลกฐานประวตศาสตรโบราณสถาน โบราณวตถ ทไดขดคนพบในปจจบน การศกษาโบราณสถาน และอารยธรรมของกรงศรอยธยา ได เ รม ตนคร งแรกในสมย พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดทรงโปรดเกลาใหพระยาโบราณราชธานนทร ท าการขดแตงพระทนงบางองคในเขตพระราชวงหลวงขน ตอมาในสมย ป.พบลสงคราม ซงเปนนายกรฐมนตร ไดเรมโครงการบรณาการพระทนง ศลปกรรม และสถาปตยกรรม ตลอดจนวดทส าคญตางๆ ของกรงศรอยธยาบางสวน ซงไดรบมอบหมาย ใหกรมศลปากรส ารวจขดแตง และบรณาการโบราณสถานของเกาะเมองพระนครศรอยธยาและบรเวณใกลเคยงทงนเพอการอนรกษพระนครศรอยธยา เพอใหเปนอทยานประวตศาสตร ในทสด ป พ.ศ.2519 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบ ท ส ไ ดสง เส รมให อทยานประวตศาสตรแหงชาต ของพระนครศรอยธยาไดส าเรจลลวงดวยด มการจดสงอ านวยความสะดวก เชน ศนยบรการการศกษา และศนยแนะน าการทองเทยว พพธภณฑสถานแหงชาตเจาสามพระยา และ จนทรเกษม ตลอดจนถนนภายในและรอบบรเวณอทยาน เพอความรความประทบใจ ความซาบซงใจ แดชาวไทยและชาวตางประเทศทมาเยยมชมอทยานแหงน 3.อทยานประวตศาสตร ศรสชนาลย สถานท ในบรเวณอ าเภอ ศรสชนาลย ระยะทางจากกรงเทพ-อทยานศรสชนาลย 495 กม. ใชเวลาเดนทาง 6-7 ชวโมงโดยรถยนต เมองศรสชนาลย เดมตงอยทางใตของอ าเภอศรสชนาลย ในปจจบน เดมชอวา เมองชะเลยงซงเปนทตงของเมองปจจบน ซงตงอยบรเวณรมฝงแมน ายม แตเดมเปนเมองทมความส าคญมาก เมองหนงในสมยกรงสโขทย และมายกฐานะเปนเมองชนเอกควบคกบกรงสโขทยมาโดยตลอดและในชวงระยะเวลา

ตอมาไดถกลดฐานะมาเปนเมองลกหลวง ครงเมอกรงศรอยธยายกเปนราชธาน เมองศรสชนาลย มฐานะเปนเพยงหวเมองชนโท และในทสดตวเมองถกทอดทงใหเปนเมองราง จากการส ารวจของกรมศลปากร ไดพบรองรอยโบราณสถานและวตถจ านวนมาก ก าแพงเมองมลอมรอบ3ชน ชนในสดกอดวยศลาแลง ชนกลาง และก าแพงชนนอก กอดวยก าแพงดน ซงปลอยใหเปนปารางเปนเวลานาน และนอกจากการบกรกขดหาของเกา ท าใหโบราณสถานไดรบความเสยหาย กรมศลปากรไดรบมอบหมายใหบรณาการ ตงแต พ.ศ.2496 เปนตนและไดรบใหบรรจในแผนพฒนาชาตฉบบท 5(2525-2529)เพอด าเนนการจดเปนระบบอทยานประวตศาสตร ซงโครงการน จนถงปจจบน ทางกรมศลปากรไดพฒนาไปไดมากกวา80%แลวซงคาดวาจะสงเสรมใหไดรบความสนใจของประชาชน เพอนนทนาการการทองเทยว เปนศนยวฒนธรรมทางประวตศาสตร โบราณคด ศลปกรรม สถาปนกกรรม ทผสมผสานกบธรรมชาตทสวยงามเปนอยางด ซงกเปดบรการเพอการทองเทยวตลอดจนมรสงอ านวยความสะดวกตามสมควรจะเหนไดวา อทยานประวตศาตรศรสชนาลย เปนแหลงนนทนาการทสงเสรมใหคนในปจจบนไดศกษาความเปนอย ตลอดจนศลปวฒนธรรมของบรรพบรษไทยในชวงสมยกรงสโขทย เปนราชธาน เพอใหเกดความรสกซาบซงใจ ภาคภมใจ และชวยจรรโลงมรดกไทย เพอเยาวชนรนหลงไดศกษาเยยมชมกนตอไป 4.อทยานประวตศาสตร พนมรง สถานท ตงอยในเขตต าบลตาเปก อ าเภอนางรอง จ.บรรมย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ระยะทางจาก กรงเทพ- อทยานพนมรง 350 กโลเมตร ใชเวลาเดนทาง 5-6 ชวโมงโดยรถยนต อารยธรรมและวฒนธรรมอนเกาแกของมนษยชาตไดถกคนพบในแหลงโบราณคด และโบราณวตถในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ หรออสานของประเทศไทย หลายแหง เชน ศาสนสถานทกอสรางดวยหน และ ทเรยกวา ปราสาทนน พบกระจายทวไปในภาคอสานตอนลาง ปราสาทเหลาน นเปน ศาสนสถานทเกยวของกบพทธศาสนา ลทธมหายาน และฮนด เพอเปนทประดษฐานเคารพของพระผ เปนเจาหรอศาสดาของศาสนา ดงนนการกอสรางดวยหน ทใชวสดมความแตกตาง ทนทาน ท าใหมความมนคง และคงทนเหลอเปนรองรอยหลกฐานใหเปนมรดกวฒนธรรมแกมวลมนษ ยในปจจบน ไดศกษาเขาใจซาบซงลภาคภมใจในบรรพบรษสมนกอน ภายในบรเวณอทยานประวตศาสตรพนมรง มปราสาทหนพนมรง ซงถอวาโบราณสถานทส าคญกลมศาสนาททรงคณคา ซงมปรากฏอยในกมพชา หลายแหงเชนกน เชน นครธม นครวด และเขาพระวหาร ปจจบนในประเทศไทยไดคนพบ ปราสาทหนทมสถาปตยกรรม โบราณสถาน ศลปกรรม และโบราณวตถ เชนนมเพยง2แหงเทานน คอ ปราสาทหนพมาย ปราสาทหนพนมรง

ปราสาทหนพนมรงเปนโบราณสถานทส าคญและมความสวยงามมากทสดแหงหนงตงอยบนยอดเขาพนมรง ต.ตาเปก จ.บรรมย การวางแผนสงกอสรางเปนระเบยบไดสดสวนดมาก นยตงแตบนไดทางขนไปถงปราสาท ปราสาทหนพนมรงอยบนภเขาแหงเดยวในประเทศไทย ทมขนาดใหญ มผงสมบรณ และยงคงมสภาพเดมมากทสด นบวาผสรางศาสนสถานแหงนไดเลอกท าเลกอสราไดเหมาะสม กลาวคอตงแตทางขนเชงเขาทเปนทางเดน ตดตรงไปยงสะพานนาค จนถงทางขนชานชลาเลนระดบเสมอไปจนกระทงถงทางเขา ทศตะวนออกพงตรงเขาไปจนถงองคปราสาทประธาน ซงเปนหองส าคญเปนทวางศลาฤกษ และประดษฐานรปเคารพ คอ ศวลงค ซงศาสนสถานแหงนตองหนหนาไปทศตะวนออกเสมอไมเบยงเบน การศกษาทางศลปกรรมและโบราณสถานแหงน สนนฐานวาไดสรางหนหนาไปยงทศตะวนออกเสมอไมเบยงเบนซงจากการศกษาทางศลปกรรมและโบราณสถานแหงน สนนฐานวาไดสรางระยะแรกในราวหลงพทธศตวรรษท15,17และเพมในศตวรรษท18 ซงหลกฐานดงกลาวยนยนไดจากศลาจารกจ านวน 8 หลก ทพบในบรเวณปราสาทพนมรง กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนเปนโบราณสถานของชาต ตามประกาศในราชกจานเบกษาตงแตป พ.ศ.2478 และไดเรมบรณาการปราสาท และศาสนสถาน อยางจรงจงตงแตป พ.ศ.2514เปนตนมา ในระหวางทก าลงด าเนนการบรณาการน มเหตการณพเศษเกดขน กลาวคอ แผนหนรปนารายณเปนฐานบนประตปราสาทหนพนมรงไดสญหายไปประมาณ10ปเศษ และ2 -3 ปทผานมา ไดมคนไทยพบทพพธภณฑเมองชคาโก มลรฐอลนอยส ประเทศสหรฐอเมรกา กลมประชาชนชาวไทยทงในประเทศและคนไทยในสหรฐฯตางกท าการประทวงและเรยกรองสทธขอแผนหนชนสวนนนคน ซงในทสดในเดอนพฤศจกายน2531 ทางพพธภณฑชคาโก และรฐบาลสหรฐอเมรกา กสงแผนหนพระนารายณบรรทมศลปคนใหแกรฐบาลไทย ไดมการเฉลมฉลองและน าแผนหนนนกลบมาประดษฐาน ณ ทปราสาทพนมรง ท าใหเปนขาวทนาสนใจเกยวกบปราสาทหนพนมรงแกบรรดาชาวไทย และนกทองเทยวชาวตางประเทศทสนใจเปนอยางยง ในการประทองครงนน วงดนตรคาราบาว ไดรณรงคตอตานทงในและตางประเทศโดยแตงเพลง เอาไมเคล แจกสนคนไป เอาพระนารายณคนมา เปนเพลงนยมรวมสมยดวย ปจจบนโบราณสถานบนเขาพนมรงไดรบการพฒนาและปรบปรงด าเนนการใหเปนอทยานประวตศาสตรพนมรง เพอใหเปนแหลงศกษาหาความรและแหลงนนทนาการทองเทยวทางวฒนธรรม เพอสรางเสรมความภมใจในผลงานของมนษยชาตในศตวรรษท15-18 ในแผนดน(สยาม) ไทย ทมอารยธรรมมาเนนนาน ปจจบนไดม พธเปดอยางเปนทางการ ในปพ.ศ.2531น 5.อทยานประวตศาสตร พมาย สถานท อยในเขตอ าเภอเมองพภาย จ. นครราชสมา

ระยะทางจาก กรงเทพ-อทยานพมาย 292 กม ใชเวลาเดนทาง 4-5 ชวโมงโดยรถยนต ปราสาทหนพมาย เปนปราสาทหนทใหญทสดในประเทศไทย ซงอยในเขตจงหวดนครราชสมา ซงถอวาเปนประตเปดไปสภาคตะวนออกเฉยงเหนอและเปนศนยกลางของภาคอสาน แตเดมเมองพมายตงอยในลมแมน ามล เปนศนยกลางและประตไปสเมองพระนครของอณาจกร กมพชา พงสนนษฐานวาเมองนไดกอสรางขนในศตวรรษท 16 เปนตนมา ตวเมองโบราณมคน า ก าแพงเมองลอมรอบ 4 ดาน มประตเมอง 4 ทศ กอดวยศลาในบรเวณกลางเมอง มศาสนสถาน เบองในพทธศาสนาขนาดใหญ สรางดวยหนตงอย ซงไดแก ปราสาทหนพมายนนเอง พทธศาสนาในลทธมหานกายไดถกสรางขนในราวตนศตวรรษท 17 ซงสรางขนกอนปราสาทหนนครวด และนครธม และลกษณะของหลงคาปราสาทหนพมายไดเปนตนฉบบของการกอสรางปราสาทนครด และนครธมในเวลาตอมา กรมศลปากรไดรบความรวมมอจากรฐบาลฝรงเศสชวยกนบรณาการ ปรบปรงองคปรางคประธานของปราสาท ตงแตป พ.ศ.2507-2511 จงเสรจเรยบรอย มางรฐบาลไทยไดบรรจการพฒนาอทยานประวตศาสตรพมายไวในแผนท 5 (2525-2529) และขณะนกก าลงจะใหบรรลตามเปาหมาย อยางไรกดปจจบนกเปดใหนกทองเทยวเขาชมโบราณสถานไดตลอดเวลา ขอคด มนษยสมยกอน ทรจกใชวสดหน มาเปนเครองมอเครองใช และดวยความชาญฉลาดของบรรพบรษในถนน สามารถน าเทคนค วธการตดหนจากภเขา แลวยกเอาหนกอนใหญๆ ซงมน าหนกมาก ขนยายจากระยะทางไกลๆ เพอน ามากอสราง ปราสาทหน ท าใหชาวไทยและชาวตางประเทศได ชนชมอารยธรรม เมอเกอบพนปทผานมา นบวาเปนความมหศจรรย และเปนมรดกของชาตทมคณคามหาศาล 6. อทยานประวตศาสตร พระนครคร สถานท อยในต าบล คลองกระแชง อ.เมอง จ.เพชรบร ระยะทางจากกรงเทพ-อทยานพระนครคร 130 กม ใชเวลาเดนทาง 2-3 ชวโมง โดยทางรถยนต อทยานประวตศาสตร พระนครคร หรอเขาวง แตเดมเปนพระราชฐานทพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว โปรดใหสรางขนบนยอดเขาสมยในป พ.ศ.2401 เพอเปนทประทบแรมตากอากาศ ตอมาในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดใชเปนสถานทตอนรบพระราชอาคนตกะทส าคญจากตางประเทศ พระนครคร ประกอบดวยพระทนงขนาดตางๆกลมอาคาร และวดประจ าพระราชฐาน ซงเปน พระราชฐานแหงแรกทสรางบนยอดเขา สถาปนกและศลปกรรม ผสมผสานศลปสถาปตยกรรมตะวนตกและของไทยไดอยางงดงามและกลมกลนเปนอยางด ถอวาเปนอทยานประวตศาสตรสมยกรงรตนโกสนทรในสวนภมภาคทดยงแหงหนง

โบราณสถานและโบราณวตถในบรเวณใกลเคยงเมองเพชรบร มอยหลายแหง ทงนเพราะวา เมองเพชรบร มประวตเปนเมองทาชายฝงทะเลทมความส าคญตงแตสมยกรงศรอยธยา ซงตามหลกฐานเดมไดกลาววาสมเดจพระรามาธบดท1 (พระเจาอทอง) ไดเขาเมองเพชรบรมากอนขนครองราช และสถาปนากรงศรอยธยาเปนราชธาน กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานพระนครครเปนโบราณสถานทส าคญของชาต ตงแตป พ.ศ. 2475 ครนตอมาในป พ.ศ. 2524 รฐบาลไดประกาศเปนนโยบายในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 เพอนบรณะแลปรบปรงพระนครครเปนอทยานประวตศาสตร โดยสงเสรมทงในดานภมสถาปตยกรรม ใหมความรมรนดวยการปลกพนธไมประดบ โครงการบรณาการและปรบปรงและประกาศเปดเปนทางการ เมอสมเดจพระบรมโอรสาราช สยามมงกฎราชกมาร ไดเสดจไปท าพธเปด "อทยานประวตศาสตรพระนครคร" ในวนท 20 กรกฎาคม 2532 เพอใหประชาชนชาวไทย และนกทองเทยวชางตางประเทศเขาเยยมชมไดทกวนตามวนเวลาราชการ 7. อทยานประวตศาสตร เมองสงห สถานท : ตงอยในต าบลเมองสงห อ. ไทรโยค จ. กาญจนบร ระยะทางจากกรงเทพ-อทยานเมองสงห 162 กม. ใชเวลาเดนทาง 3 ชวโมง โดยทางรถยนต อทยานประวตศาสตรเมองสงห ตงอยบรเวณทลมแมน าแควนอย จากการศกษาโครงกระดกของมนษยสมยกอนประวตศาสตร ในบรเวณอทยานเมองสงห ไดความรทวา มนษยกอนสมยประวตศาสตร รจกน าโลหะ มาใชท าเครองใชและเครองประดบแลว และโบราณสถานและโบราณวตถ อฐ นน สนนษฐานวาไดสรางสมยทวารด การกอสรางปราสาทใชศลาแลงนนอยในสมยพทธศตวรรษท 18 จงนบไดวาเมองสงห เปนอทยานประวตศาสตร ทมความเจรญทางวฒนธรรม และอารยธรรม มานานไมนอยกวา 700 ปเชนกน และในศลาจารกปราสาทพระขรรคในประเทศกมพชา ไดกลาวถงประสาทเมองสงห ซงถาเปนสถานทเดยวกน กอาจกลาวไดวา ในสมยเมอ 700 ปกอน กมพชาเคยเผยแพรศลปวฒนธรรมตลอดจนโบราณสถานมายงดนแดนทางภาคตะวนตกของไทยทเดยว ภายในบรเวณอทยานเมองสงห ประกอบดวยก าแพงเมอง และคน าหลายชนลอมรอบอยในรปสเหลยม โดยมศาสนาสถาน คอ ตวปราสาทเมองสงห ตงอยเปนศนยกลางของเมอง นอกจากนภายในโบราณวตถอก 3 แหง ซงมลกษณะเปนศลปกรรมตามพทธศาสนาฝายมหายาน ศาสนาสถานเหลานเชอวาไดสรางในคราวกอสรางปราสาท ซงอยในชวงพทธศตวรรษท 18-19 ซงเปนเครองชแสดงวา เมองสงหมความเจรญและเปนศนยกลางชมชน อกทงเปนเมองแมทางภาคตะวนตกทตดตอประเทศพมาตอนใตอกดวย เมองสงหเปนโบราณสถานทใหเหนอารยธรรมทางดานทศตะวนตกของไทยมมานานเปนพนป ซงในจงหวดกาญจนบรกไดคนพบมนษย และโบราณสถาน โบราณวตถสบเนองมรตงแตสมยกอนประวตศาสตร และทพบกนมากในบรเวณลมแมน าส าคญ 2 สาย ไดแก แมน าแควใหญ และแควนอย

อยางไรกตาม เมองสงหไดถกทอดทง ลมในความคดของคนไทยมานาน ท าใหสภาพเดมเปนปาดงดบรกราง โบราณสถานช ารดทรดโทรม ในทสดในป 2517 กรมศลปากรไดมโอกาสบรณาการและปรบปรงเพอพฒนาใหเปนอทยานประวตศาสตรในอาณาเขต 460 ไร ในปจจบนอทยานประวตศาสตรเมองสงหไดพฒนาเปนแหลงมรดกทางวฒนธรรมทสงเสรมคณคา ประวตศาสตร การศกษา และบรการการทองเทยวแกชาวไทยและชางตางประเทศ พธเปดอทยาน สมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร ทรงเสดจพระราชด าเนนเปดอทยานในวนท 3 เมษายน 2530 8. อทยานประวตศาสตร ศรเทพ สถานท : ตงอยในอ าเภอศรเทพ จ.เพชรบรณ ระยะทางจากกรงเทพ-อทยานศรเทพ 280 กม. ใชเวลาเดนทาง 4-5 ชวโมงโดยทางรถยนต เมองศรเทพเปนชมชนเมองโบราณขนาดใหญทตงอยในลมแมน าปาสก เปนศนยกลางระหวางบานเมองเขตตอนเหนอ ทราบลมภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ดงนนเมองศรเทพจงเปนศนยกลางชมชนทส าคญยงในสมยนน และจากการคนพบโบราณสถาน โบราณวตถ บรเวณเมองโบราณศรเทพ เปนเครองบงชไดวา เมองศรเทพมอารยธรรม และวฒนธรรมมาเเตเกากอน ปจจบนซากเมองโบราณไดถกคนพบครงแรกในสมยรชกาลท 5 ซงทานสมเดจพระยาด ารงราชานภาพเดนทางไปตรวจราชการมณฑลเพชรบรณ ในป พ.ศ. 2448 ลกษณะของเมองโบราณมคน า และก าแพงดนขนาดใหญลอมรอบ เปนรปวงกลมซอนกนอย 2 วง สนนษฐานวา แนวคเมอง ก าแพงเมองซอนกนนน เปนการขยายเมองนนมอย กระจายอยทวไป เปนการแสดงวา มประชากรหนาแนน และโบราณสถานเหลานน ไดชใหเหนวา การกอสรางในชวงเวลาแตกตางกนไป ประกอบกบโบราณวตถจ านวนมาก ทพบทงทเปนปฏมากรรมในทางพทธศาสนา มความงดงามกว าทพบเหนในแหงใดๆ และวสดหลกฐานอนๆพอจะกลาวสรปไดวาเมองศรเทพ เปนชมชนทมการพฒนาทตดตอกนมาเปนเวลายาวนาน ตงแตสมยทราวด-สมยลพบร ตงแตพทธศตวรรษท 12 จนถง ศตวรรษท 18 ซงความเจรญไดยายจากชมชนและถกทงใหเปนเมองรางในทสด เมองศรเทพ เปนศนยกลางของแหลงอารยธรรมทส าคญยงแหลงหนงในภาคกลางของประเทศไทย โบราณสถาน วตถของมนษยในสมยกอนประวตศาสตร ไดพบในบรเวณภาคกลาง โดยเฉพาะอยางยงบรเวณลมแมน าปาสก แมน าลพบร เปนจ านวนมากมาย และอารยธรรม วฒนธรรมทไมดอยไปกวาชมชมเมองอนๆในชวงเวลาสมยนน นเปนเครองบงชวา ชมชนนเปนสงคมเมอง ทมความเจรญรงเรองมาชานาน อทยานประวตศาสตรศรเทพ ไดรบการพฒนา ส ารวจ และบรณาการตอ ตงแตป 2521 และอยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 5 เพอพฒนาเปนอทยานประวตศาสตร เนองจาก โบราณวตถ และโบราณสถาน ไดถกท าลาย และกระจดกระจายออกจากเมองโบราณเปนอนมาก ท าใหการศกษาท าแผน

แมบทและบรณาการยงตองใชเวลา ดงนนทางราชการเพยงแตอนญาตใหเปนเเหลงคนควาศกษาวชาการทางประวตศาสตร โบราณคด ในอนาคตอนใกล อทยานเเหงนคงจะเปนแหลงทองเทยวทส าคญอกแหลงหนง 9. อทยานประวตศาสตร ก าแพงเพชร สถานท : ตงอยรมฝงแมน าปง จ. ก าแพงเพชร ระยะทางจาก กรงเทพ - อทยานก าแพงเพชร 358 กม. ใชเวลาเดนทาง 5-6 ชวโมง โดยทางรถยนต เมองโบราณก าแพงเพชร เปนเมองส าคญเมองหนงในสมยกรงสโขทยเปนราชธาน ซงสรางขนในพทธศตวรรษท 19-20 ดงปรากฎในหลกศลาจารก วดมหาธาต และวดพระศรในพงศาวดารกรงศรอยธยาเรยก เมองก าแพงเพชรวา "เมองชากงราว" หรอ "ชาดงราวก าแพงเพชร" มฐานะเปนเมองหลวง และ เมองพญามหานครของสโขทยมาตามล าดบ ในปจจบน บรเวณเมองก าแพงเพชร ยงมรองรอยของโบราณวตถสถานทสวยงามอยมากมายกระจายอยทงบรเวณเมองโบราณ และบรเวณนอกเมอง และเมองโบราณสถาน สวนหนงตงอยในบรเวณชมชนของอ าเภอเมอง เชนเดยวกบโบราณสถานอนๆ ทถกปลอยปละละเลย เมองโบราณก าแพงเพชร เพงไดรบการบรณะปรบปรงโบราณสถาน ครงแรกในป พ.ศ. 2498 มพระยาอนมานราชธน เปนประธานคณะกรรมการ รวมกบ กรมศลปากร และเมอแผนพฒนาเศรษฐกจและสมคม ฉบบท 5 (2525-2529) เมองโบราณก าแพงเพชรไดรบการพฒนาเปนอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร กรมศลปากรมหนาทและความรบผดชอบพฒนาและบรณาการอทยานนในพนท 2407 ไร มโบราณสถานกลมใหญๆ กระจายอยโดยทวไปทง 2 ฝากฝงแมน าปง จ านวนไมนอยกวา 81 แหง ซงคาดหวงวา เมออทยานประวตศาสตรก าแพงเพชรพฒนาขนสมบรณแบบ จะเปนแหลงนนทนาการ และประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม ตลอดจนเปนแหลงทองเทยวทส าคญยงของชาตอกแหงหนง บทสรปและขอเสนอแนะ 1. อทยานประวตศาสตร เปนเเหลงนนทนาการทส าคญระดบใหญ ซงประกอบดวยพนทดนทเปนทตงของโบราณสถาน โบราณวตถ หรอศาสนาสถาน เ พอประโยชนตอการศกษา อารยธรรม ศลปวฒนธรรม ตลอดจนลกษณะของชมชนในอดต 2. ปจจบนประเทศไทยมอทยานประวตศาสตร ซงประกาศตงแตในแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมฉบบท 4 และ 5(ปพ.ศ.2520-2529) รวม 9 แหงไดอทยานประวตศาสตรสโขทย ซงเปนแหงแรก อทยานพระนครศรอยธยา พนมรง ศรสชนาลย พระนครคร พมาย เมองสงห และก าแพงเพชร นอกจากน ทางกรมศลปกรยงมแนวโนมทจะขยายอทยานประวตศาสตรเพมขนทวประเทศ

3. ในฐานะประชาชนชาวไทย ควรจะศกษาใชเวลาเยยมชม อทยานประวตศาสตร เพอใหเกดการเรยนร ซาบซง และภาคภมใจในมรดกไทย และมความสามารถทเผยแพรถายทอดความรใหเยาวชนหรอประชาชนกลมอนๆตอไป 4. ทางหนอยงานกรมศลปากร ควรจะจดท าแผนพบหรอเอกสารแนะน า โบราณสถานและโบราณวตถในอทยานแหงชาตแตละแหง ถาเปนไปได นาจะจดมคคเทศก ทงภาษาไทยและองกฤษ เพอบรการ 5. การเกบคาผานประต ควรมการเกบเปนแบบผ เขาชมแบบกลม หรอราคานกเรยน นสตนกศกษา ดวย 6. ควรมการสงเสรมแผนกขายของทละลก ซงมรปแบบตางๆกน จะเปนการชวยประชาสมพนธและชวยใหความรสกขอผ เยยมชมวาไดสมผสเยยมชมและซาบซงกบอทยานประวตศาสตร 7.กรมศลปากรมเจาหนาท และผ เชยวชาญจ ากด และมความรอบรในเรองประวตศาสตรท าใหเกดการขดสน และการใหบรการแกนกทองเทยวไมเพยงพอ ผบรหารควรจะพจารณาปรบปรงอตราก าลง รบเจาหนาททเกยวกบการจดการนนทนาการ เพอรวมมอประสานงานกบแหลงนนทนาการอทยานประวตศาสตร ใหเปนทสนใจและประทบใจแกนกทองเทยว ดงทประเทศตางๆ ทงในยโรปและอเมรกาไดมการจดการบรหารบคลากร ผสมผสานระหวางผเชยวชาญ กบนกจดการนนทนาการเพอใหประชาชน และนกทองเทยวไดรบบรการความสขใจ ความพงพอใจมากทสด

หนงสออางอง 1. กรมศลปากร เกาอทยานประวตศาสตร กรงเทพมหานคร : บรษทซนคลเลอร จ ากด, 2531 2. สวท เสนาณรงค และนอม งานนสย. ไทยแอตลาส. กรงเทพมหานคร : อกษร เจรญทศน 3. สมบต กาญจนกจ นนทนาการชนน า คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2520