3№14 (332), 11-20 мамыр, 2014 жыл

Семинар-тренинг сәтті аяқталды

Жуырда «Diplomat» қонақүйінде «Қазақстанның рухани дамуындағы дәстүрлі діндердің рөлі» тақырыбындағы дәстүрлі діни бірлестіктер өкілдеріне арналған семинар-тренинг өтті.

Имамдардың біліктілігін арттыруға бағытталған семинар 3 күнге жалғасып, алғашқы екі күнде Ислам ақидасы, фиқһ, хадис ілімдері және шешендік өнер салалары бойынша арнайы шақырылған мамандар дәрістері тыңдалып, онда «Нұр-Мүбарак» Египет Ислам мәдениеті университетінен исламтанушылар Қайрат Құрманбаев пен Рахымжан Әкімбеков, сондай-ақ, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасынан Шариғат және пәтуа бөлімі меңгерушісінің орынбасары Сансызбай Құрбанұлы және шешендік өнер және тайм-менеджмент пәндері бойынша Меруерт Жүнісбекова дәрістер жүргізді.

Тренингтің 3-күні көпшілікке есімі белгілі блоггер, Аynaline.kz сайтының бас редакторы Жарқын Түсіпбекұлы XXI ғасыр имамдарына «Интернет пен әлеуметтік желілерді қалай пайдалану керек?» тақырыбында дәріс өткізді. Танымал блоггер бүгінгі күні әлеуметтік желілерді тиімді пайдалану үшін қажетті шарттарды және дәстүрлі Исламды насихаттаудағы әлеуметтік желілердің маңыздылығын көпшілікке ұғынықты тілде түсіндіріп өтті.

Астана әкімдігінің тікелей қолдауымен өтіп отырған іс-шарада ҚМДБ-ның наиб мүфтиі, «Әзірет Сұлтан» мешітінің Бас имамы Серік Сатыбалдыұлы, islam.kz сайтының жетекшісі, белгілі исламтанушы ғалым Қайрат Жолдыбайұлы, Дін істері департаментінің директоры Жорабек Әбдімәжітұлы өткізіліп отырған тренингтің маңыздылығына тоқталып, іс-шараның басы-қасында жүрген барша әлеуметке ізгі тілектерін білдірді. Сондай-ақ, осы үш күнге жалғасқан имамдардың біліктілігін арттыру семинарына белсенді қатысқан Елорда мешіттерінің имамдарын арнайы сертификаттармен марапаттады.

«Құран іліміне кіріспе» көпшілікке жол тартты

Ұлттық академиялық кітапханада «Нұр Мүбарак» университетінен Елордамызға ат терлетіп келген ғалым, исламтанушы Қайрат Құрманбаевтың «Құран іліміне кіріспе» атты кітабының тұсаукесер рәсімі өтті.

Айтулы шараны Ұлттық академиялық кітапхана директорының орынбасары Ғ. Бөкейқызы жүргізіп, дін және қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері қатысып, игі тілектерін білдірді. Айта кетейік, Ұлттық академиялық кітапханамен бірлесе өткізіліп отырған шара ҚМДБ-ның Астана қаласы өкілдігінің ұйытқы болуымен «Кітап – білім бұлағы» жобасы аясында атқарылуда. Бұл жайында ҚМДБ-ның Астана қаласы бойынша өкілі, «Нұр Астана» орталық мешітінің Бас имамы Наурызбай қажы Тағанұлы өз сөзінде: «Жастарымыздың жат ағымның жетегінде кетуінің алдын алып, рухани иммунитетін, таным көкжиегін ұлттық құндылықтарымыз негізінде қалыптастыру мақсатында осы шараны қолға алған едік. Негізгі мақсатымыз – еліміздегі дін саласында еңбек етіп, тер төгіп жүрген дінтанушыларымыздың, қаламгерлеріміздің кітаптарын көпшілікке насихаттау. Қаламгер мен қалың бұқараның арасына көркем көпір жалғау, диалог орнату», – деп, бүгінгі игі істің діттеген мақсатына ой жүгіртті.

Қайсар рухты қарияларға құрмет көрсетілді«Нұр Астана» мешіті мен

Дін істері басқармасының ұйымдастыруымен Ұлы Отан соғысы ардагерлерімен кездесу өткізіліп, қария жауынгерлерге құрмет көрсетілді.

Дін істері басқармасының басшысы Ж. Дәуренов кешегі сұрапыл соғыста оқ пен оттың ортасында жүрген жауынгер аталарымызға бүгінгі тәуел-сіздіктің ақ таңында зор құр-мет көрсетілу керек екендігін айтып, қарияларды алдағы келе жатқан Жеңіс күнімен

құттықтады. Ал, «Нұр Астана» мешітінің өкілі, наиб имам Асхат Сәлімов қарияларға Алладан амандық-есендік тілеп, бүгінгі бейбіт заман үшін жанын пида еткен қайсар қариялар ел жадында мәңгіге сақталатынын жеткізді.

Жайық НАҒЫМАШ,«Нұр Астана» мешітінің баспасөз хатшысы

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазреттің үш бағыт бойынша берілген тапсырмасы аясында, имамдардың діни білімін шыңдау, түрлі кереғар ағымдардың алдын алу және Имам Ағзам мәзһабы мен Имам Матуриди ақидасын тереңдетіп оқыту мақсатында «Шымкент» медресесінің жанынан алты күндік «ОҚО имамдарының білімін жетілдіру» семинары наурыз-сәуір айларында өз жұмысын жалғастырды.

Жалпы, семинар барысында екі айдың ішінде облыстың 431 имам-молдалары дәріс тыңдады.

Семинарда ақида, тәжуид-Құран, фиқһ, хадис ілімі, дін қызметкерінің этикасы пәндеріне басымдық берілді.

Аталмыш семинарда облыстың бас имамы Бейбіт қажы Әліпбекұлы мен облыс имамының орынбасары Еркебұлан Қарақұлов пен дінтанушы Дастан Желеуов дәріс оқыды.

30 кездесуде 5428 адам қамтылды

ОҢТҮСТІК ЖАҢАЛЫҚТАРЫ

Оңтүстікте 431 имам дәріс алды

21-25 сәуір аралығында ҚМДБ-ның Республикалық ақпа-раттық-насихат тобының ОҚО бойынша жүргізген жұмыстары барысында облыс орталығы Шымкент қаласы, Шардара және Арыс аудандарында кездесулер ұйымдастырылды.

Бұл кездесулерге арнайы облыс имамының орынбасары әрі РАНТ мүшесі Еркебұлан Қарақұлов пен дінтанушы Абсаттар Сманов қатысты.

Жалпы, барлық кездесулерді қорытындылай келе, Республикалық ақпараттық-насихат тобының ОҚО бойынша жүргізген жұмыстары барысында 30 кездесу өтіп, 5428 адам қамтылды.

Дені саудың – жаны сау

Жуырда Отырар аудандық «Арыстан баб» мешітінің ұйымдастыруымен имамдар арасында ауданаралық «Дені саудың – жаны сау» атты спорттық іс-шара болып өтті.

Облыс имамының орынбасары Т. Дәрібаев, Отырар ауданы әкімі аппаратының басшысы Қ. Абай, аудандық дене шынық-тыру және спорт бөлімінің басшысы Е. Ташов арнайы қатысып, құттықтау сөз сөйледі. Жарысқа он команда қатысты.

Нәтижесінде 1-орынды Қазығұрт ауданынан келген «Қазығұрт» футбол командасы, 2-орынды «Шымкент» футбол командасы, 3-орынды «Кентау» футбол командасы еншіледі. Оларға «Облыстық орталық» мешіт тарапынан сый-сияпат пен марапаттау қағыздары табыс етілді.

ҚМДБ-ның ОҚО бойыншаөкілдігінің баспасөз қызметі

ЕЛОРДА ЖАҢАЛЫҚТАРЫ

4 №14 (332), 11-20 мамыр, 2014 жыл

Иә, «сахих хадис» деген сөзді бүгінде білмейтіндер өте аз болса керек. Тіпті, аузымызға мақал тиек ете жүретін әдетіміз секілді уағыз-насихат айтқанда Құран аяттары мен хадис шарифтерден мысалдар, дәлелдер келтіріп, сөздерімізді қуаттап жатамыз. Кешегі әрбір сөзге «дәлелің бар ма?» деген әдет бүгінде «хадисің сахих па?» деген сөздермен жалғасын тауып, соның салдарынан «сахих хадис» деген ұғымды халық түсініп қалғандай.

Дегенмен, хадис қаншалықты сахих болғанымен, сахих екен деп кез келген жерде, әрбір адамға айта беру дұрыс болмайды. Әр кісінің түсіну қабілеті, діни білімі мен көзқарастары сан қилы. Кейбіреулер басқаша түсініп, тіпті басқаша амалдар жасауы мүмкін екенін естен шығармауымыз керек.

Ұлы хадисшілер Бұхари мен Мүслім риуаят еткен хадисте Муғаз ибн Жабәл (р.а.) былай дейді: «Пайғамбардың (с.ғ.с) артында есекке мінгесіп келе жатқан едім. Ол (с.ғ.с): «Иә, Муғаз! Алланың пенделеріндегі хақы және пенденің Алладағы хақы не екенін білесің бе?», – деді. Мен: «Алла және Оның елшісі жақсы біледі!», – дедім. Ол кісі (с.ғ.с): «Алланың пенделеріндегі хақысы – Оған ғибадат қылуы және серік қоспауы. Пенденің Алладағы хақысы – Оған ешкімді серік қоспаған кісіні азаптамауы», – деді. Мен: «Иә, Алла елшісі! Адамдарға осыны айтып сүйіншілейін бе?», – деп сұрадым. Ол (с.ғ.с): «Жоқ, олай етпе, оған сүйеніп қалмасын», – деген болатын».

Демек, бұл хадистің өзін кез келген кісіге айта беруге болмайды, керісінше Муғаз ибн Жәбәл сынды түсініп, байыбына баратын кісілерге ғана айтуға болатынын түсінеміз. Егер басқаларға айтылатын болса, өзге ғибадаттарды тәрк етуі де

Елімізде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 3 қарашадағы №511 бұйры-ғымен жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған «Дінтану негіздері» факультативті сабағы оқу-шыларға ерікті түрде (қалауымен) жүргізіліп келеді. Оқу көлемі 34 сағат-қа арналған. Бұл пән кейбір мектеп-терде оқытылады, кейбірінде оқытыл-майды. Бәлкім, оның себебі ерікті түрде болғандықтан, оқушылардың қа-тысқысы келмегендігінен немесе кадр тапшылығынан шығар.

Осы пәннің оқытылуы жайлы өз пікірім мен ұсыныстарымды (өзім жасаған бағдарламамды қоса) сол кездегі ҚР Білім және ғылым министрі Ж. Түймебаевқа, Бас мүфти Әбсаттар қажы Дербісәлі және ҚР Дін істері жөніндегі агенттіктің бұрынғы төр-ағасы Қайрат Қайырбекұлына жол-дағанмын. Олардың ешбіреуінен де жауап келмеді.

Жалпы білім беретін орта мектепте 40 жылдай ұстаздық еткен, зейнеткерлікке шыққасын 20 жыл-дай қаладағы екі бірдей мешіттің жанындағы сауат ашу курсын бітірген тәжірибем болғандықтан, осы пәннің қазіргі жағдайы туралы өз ойымды ортаға салуды жөн көріп отырмын. Бұл пән 2012 жылдан бері мектептің 9-сыныбында әр мектепте әртүрлі жағдайда өткізіліп келеді. Пәннің бағдарламасында бұл пәнді оқытудағы мақсаттар мен міндеттер және оқу мазмұны қысқаша болса да көрсетілмеген. Бірақ, оқытылатын тақырыптар көрсетіліп, оған сағаттар бөлінген. Білім және ғылым министрлігінің бекітіп берген бағдарламасы бойынша, Қазақстандағы жоғарғы ғылыми

елеместен, кез келген жерде, тіпті адамдардың ортасында баршаға жария салып қатесін жалпыға естірте бетіне жайып салатындар көбейді. Түсінбеген қарапайым халық қай жаққа басын бұрарын білмей, үлкен түсінбеушіліктер мен қиындықтар содан шығып жатқан жайы бар. Әсіресе, мұндай жағдайлар өздерін сәләфилердің жолымен жүреміз дейтіндердің тарапынан жиі орын алуда.

Алла тағала «Нахл» сүресі-нің 125-аятында: «Адамдарды Раббыңның жолында даналық және көркем үгіт арқылы шақыр», – деген. Бұл жерде адамдарға уағыз-насихат айт-қанда алдымен хадистің сахих-тығын емес, әуелі көркем мінез-ділікпен үлгі көрсету керек екенін түсінеміз. Иә, сахих хадис тұрғанда ғалымдардың сөздері жүрмейді деген түсінік бар. Ол сіздің түсінігіңіз бойынша солай. Ал ғалымдар өз ойларынан ештеңе айтпайды. Алла елшісінің (с.ғ.с): «Ғалымдар – пайғамбарлардың мирасқорлары...», – деген хадисі осы сөзімізді айқындап тұр емес пе?

Қорыта айтқанда, қашан да тыңдаушының дәрежесіне сай әң-гіме айта білейік. Барлығымыз-дың да мақсатымыз бір: дінді дұрыс жеткізіп, өзімізге қалағанды басқа бауырларымызға да қалап, Алланың Жәннатына ұмтылу. Олай болса, Құранда: «Күдіксіз намаз арсыздық пен жамандықтан тыяды», – делінгендей, алдымен Алланың ұлық ғибадаты болған намазға шақырайық. Айтар дәлел-деріміздің байыбына барып, оны айтуға болатын жерлерде ғана айтуға тырысайық. Ел ішінде бүлікке жол бермейік.

Жеңіс ӘБИБУЛЛАҰЛЫ,дінтанушы

дәрежесі бар тоғыз ғалымның 2 кітабы жарық көрді. Онда авторлар біздің дәуірімізге дейінгі 2600 жылдан бері қарайғы әлемдік діндер мен олардың тармақтарын бір-бірінен алаламай мағлұматтар берген. Осы жерде төрт жарым мыңнан астам жыл ішіндегі әртүрлі діндерді білу 9-сынып оқушыларына қаншалықты қажет, олардың бәрін оқуға балалардың шама-шарқы жете ме деген сұрақ туындайды. Бұл пәнді жүргізетін арнайы діни білімі жоқ мектеп ұстаздарына да оңай соқпайтыны рас.

Тарихтағы ең ықпалды тұлғалардың бірі болып саналатын К. Маркс былай деген: «Мұхаммед христиан діні мен иудаизм дініндегі адасушылықтың қауіптілігін түсінді, оны адамзат тарихындағы тек қана ұлы адамдар

қатарына қосып қою әділетсіз болар еді. Біз оның пайғамбарлығын және Алланың жердегі Елшісі екенін мойындауға міндеттіміз». Сонымен бірге Елбасымыздың: «...қасиетті кітап – Құран Кәрімді насихаттауды естен шығармауымыз керек. Ислам – тек дін ғана емес, ол біздің мәдениетіміз. Біз сүннит (пайғамбар жолын ұстаған) мұсылмандармыз және осы жылдан айнымауға тиіспіз», – деген сөздері бар. Құрандағы: «Күмәнсіз Алланың құзырындағы дін – Ислам» («Али Имран» сүресі, 19-аят) дегенді ескеріп, әлемдегі көптеген ұлттар мен ұлыстардың ұстанған христиандық пен яһуділік діндерінің бұрмалауға ұшырағандығын және буддизм мен конфуцизм діндерінің адамдар та-рапынан ойдан шығарылғандығын

ÑÀÕÈÕ ÕÀÄÈÑÒÅÐIJ ÄÅ

ÒÀ£ÄÀÉ Á²ËÓ ÊÅÐÅÊ

ӨЗЕКТІ

ғажап емес екені белгілі. Қазіргі күні «Аяттардың қасиеті» деген сияқты сауда көзі үшін шығарыл-ған кітапшаларда барлық күнә кешіріліп, жолың болып, Жұмаққа кіргізетін аят-дұғалар дегендей түсініктерді береді. Өзі намаз оқымаса да, сол кітапты оқиды, Құран-хадистерді жаттамаса да, сол кітаптағы дұғаларды жаттау-мен әлек. Осындай жағдай-лар туындамауы үшін хадис-тердің де айтылатын реті мен айтатын адамдары болады. Егер мүлдем ешкімге айтылмайтын хадис болғанда Муғазға (р.а) пайғамбарымыз (с.ғ.с) жоғарыдағы хадисті айтпас еді. Дегенмен Муғаз ибн Жәбәл (р.а) өлім аузында жатқанда пайғамбардың сөзін айтпай кеткенім күнә болар деп, жанындағы кісілерге айтып кеткен. Осыған ұқсас хадистер пайғамбарымыз (с.ғ.с) бен өзге сахабалар арасында да болған.

Бұхаридің риуаятында Әли (р.а): «Адамдарға білген нәрселеріңді айтыңдар. Әлде Алла және оның Елшісі (с.ғ.с) жалғаншы атануын қалайсыңдар ма?», – деген. Бұл сөзді ғалымдар «ақыл-білімдері жетпеген кісілерге мұндай сөздерді айтып, бастарын айландырмаңдар. Егер айтқан болсаңыз, олар сөздің байыбына бармай өзге мағынада түсініп қалатын болса, Аллла мен Оның Елшісіне (с.ғ.с) байланыс-ты жалған сөздер құрастырып қоюлары мүмкін», – деген.

Мүслімнің риуаятында Абдулла ибн Масғуд (р.а): «Егер сен бір қауымға ақылдары жетпейтін сөзді айтатын болсаң, расында олардың кейбіреулері фитнаға (бүлікке) жолығады», – деген болатын. Міне, бұдан түсінетініміз – тыңдаушының дәрежесіне қарай сөйлеп, келтірер дәлелдеріміз сахих болғанның өзінде өз орнымен айта білуіміз керек. Басқа

жағдайда ол өзінің қате пікірімен ертең «пәлен ғалым кісі түгенше деп айтқан» деп, өзгені адастырып, тіпті фитна тудыруы да мүмкін. Бұл жағдайларды бүгінгі уақытта көрмей жүрген жоқпыз. Бір адам-дар енді намазға жығылып, мешіт-ке келіп, имандылық жолынан табылып жатқандардың басын қатырып: «Анау хадис анадай, мына хадис мынадай», – десе, енді біреулері қай адамның сөзіне ерерін білмей, «одан да тыныш ешкімге жамандық жасамай жүре бергенім дұрыс шығар» деп реніштерін білдіріп жатады. Бұл біреудің намазын түзеу емес, намаздан қашыртуға әкеп соғуы мүмкін екендігін ойлануымыз қажет.

Иә, қарап отырсақ, қандай да бір іріткінің алдын алу жолдарының өзін Пайғам-барымыз (с.ғ.с) мен Ислам ғалымдары біздерге керемет жеткізіп кеткен. Бірақ, бүгін мұндай ғалымдардың сөздерін

есепке алып, оқушылардың санасына түсінікті тілмен жеткізе білсек, әлі буыны қатпаған жастарымыз қай діннің дұрыс не бұрыс жолда екенін өздері білер еді.

Елбасымыздың мынадай сөзі бар: «Саясат күнде өзгереді, ал дін – мәңгілік». Кеңес дәуіріндегі мемле-кет қайраткері Калинин: «Барлық ғылымдардың атасы – математика», – деген. Ал қазіргі кездегі ашылып жатырған жаңалықтарда Құранның алатын орны ерекше. Сондықтан бүкіл ғылымдардың атасы – Құран кәрім деп атауға негіз бар. Сол себептен де Құран кәрімнің кейбір аяттарын және пайғамбарымыздың сүннеттерін мектепте оқытылатын пәндерде де пайдалануға болады.

Жалпы білім беретін орта мектептерде дін негіздерін фа-культативті сабақ түрінде оқыту өз нәтижесін бермей тұр. Бұл мәселе әлде де өзінің өмірлік мәнін күшейтпесе, төмендеткен жоқ. Тіпті осы пәнді міндетті пән ретінде де оқытуға болар еді. Бұған мүдделі орындардың ортақ тіл табысуы, оқушылардың білім деңгейіне сәйкес бағдарлама жасау, оқулықтар даярлау және оқытатын білікті мамандар даярлау жағы жетіспей тұрған сияқты.

Халқымыздың жылдан-жылға діни сауаты артып келеді. Сондықтан ата-аналардың, зиялы қауымның және ойы безбен ақсақалдардың пікірлерімен санасып отыру қажет. Айтылатын ұсыныстар да көп-ақ. Оның бәрін бір мақалаға сыйдыру мүмкін емес.

Кеулхош БИСЕНБЕКОВ,зейнеткер,

Ақтөбе қаласы

ОЙ САЛУ

IJÍÈ Á²Ë²Ì ÁÅÐÓ ÆÅÒ²ËIJвËÑÅ...

5№14 (332), 11-20 мамыр, 2014 жыл

арқалаушы дегенiңiз кiм?», – деп сұрайды. Ол: «Адамдар жүретiн жолға немесе тынығатын көлеңкеге дәрет сындырушы», – деген екен.

Расында, мұсылман бүлдiрушi емес, бүтiндеушi, қиратушы емес, дұрыстаушы, зиян келтiрушi емес, пайда әкелушi. Дінімізде қоршаған ортаны қорғау да жиi насихатталған. Ағаш отырғызу мен құдық қазу дiни тағылымдарда мақталып, мұсылмандар осы iстерге жұмылдырылған. «Кiмде-кiмнiң қолында бiр ағаштың көшетi (тал шыбығы) болса, қия-мет қайым басталып кеткенше қолындағы көшеттi егуге үлгере-тiн шама болса, соны дереу отырғызып үлгерсiн», – дейдi Пайғамбарымыз (с.ғ.с).

Тәннің тазалығы жөнінде де әңгімелесек. Ислам діні кейбір лас дүниелерден, нәжістен су, жаңбыр, күн нұры және топырақ (жер) арқылы тазаруды ұсынады. Өйткені, ластану жә-не тазаланбау кедейлік пен ауру туғызады немесе шайтан-ға баланады. Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с) «Қоқыс ше-легін үй ішіне қоймаңыздар, оны сыртқа қойыңыздар. Өйткені, қоқыс – шайтанның орны. Ыдыс-аяқты жуу және үйді тазалау рызықты арттырады», – деуі бекер емес. Расында, Исламның гигиеналық нұсқаулары кіршіксіз таза болуды көздейді. Ал мұндай талап өзге діннен табылмайды.

Төл дініміздегі гигиеналық та-залықты сақтау, аула мен үйдің маңын абаттандыру, тамақты асыра ішуден бас тарту сынды шарттар ең алдымен денсаулықты сақтауға негізделген. Сонымен қатар, адамның жаны мен тәніне зиян тигізетін барлық

ластайтын және ауру тудыратын заттардан бас тартуға шақырған.

Исламның денсаулық сақтау жайлы тәлімдерінде кейбір жемістердің қабығын аршымай жеуге кеңес береді. Алма, алмұрт, өрік сынды жемістерді қабығымен жесек, көптеген дәрумендер денеге сіңеді екен. Өйткені, бұл жемістердің нәрі олардың қабығы мен қабық асты бөлігінде жиналған. Тамақтың тазалығымен қоса, оның жаңа болуы да ерекше рөл атқарады. Дәрігерлер ғана емес, Құран мен Ислам риуаяттары да жас ет, таза (жаңа) жемістер мен көкөністер жеуге кеңес береді. Исламның соңғы Пайғамбары (с.ғ.с.) әр жемісті өз мезгілінде жеуді оңды деп санаған. Бұған «Жеміс-терді піскен кезінде жеңіздер! Өйткені, осы кезде ол адам денсаулығына пайдалы және қам-қайғыны жоюға көмекте-седі. Егер оны мезгілі өткеннен кейін жесеңіздер, адам денесіне зиянды және ауру тудыру қаупі бар», – дегені дәлел. Бұл – қазіргі ғылыммен де анықталған.

Исламның тазалық туралы кеңестерінің бірі – жуылмаған етті жеуге тыйым салуы. «Бауырым Иса бір қаладан өтіп бара жатыпты. Ол қала тұрғындарының беттері сар-ғайып, көздері көгеріп кетіпті. Олар Исаға өз аурулары жайлы айтқан екен. Иса «Сіздердің емдеріңіз өздеріңізбен бірге. Сіздер ет жер алдында оны жумай пісіресіздер. Дүниедегі ешқандай жануар тап-таза болып өмірден өтпейді» дейді. Содан кейін әлгі қаланың халқы өздері жейтін етті жуып, аурудан арылыпты». Бұл – Алла Елшісінен (с.ғ.с) жеткен бір хадис.

Адамзаттың ардақтысы, пай-ғамбарымыз (с.ғ.с.): «Он нәрсе жаратылыстан бар. Олар – мұрт қысқарту, сақал өсіру, мисуак пайдалану, мұрынға (кеңсірікке) су жіберу арқылы жуу, ауыздың тазалығы, тырнақ алу, саусақ араларын салалап жуу, қолтықты түктен арылту, белден төменгі жерді (ұятты жерін) қыру, истинжа жасау», – деген. Құран Кәрімде: «Ей, иман келтіргендер! На-мазға тұрғыларың келгенде беттеріңді, шынтаққа дейін қолдарыңды жуыңдар, бас-тарыңа масих тартып, то-бықпен бірге аяқтарыңды да жуыңдар», – деген жолдар бар. Сондықтан дін дұшпандары Исламға тазалық жағынан еште-ңе айта алмаған.

Сахабаларын бір жерге ат-тандырарда Пайғамбарымыз (с.ғ.с) мына насихатты айтқан екен: «Сендер бауырларыңның жанына кетіп бара жатырсыңдар, көліктеріңді тәртіппен бір жүйе-ге қойыңдар, киім-кешектеріңді де дұрыстап реттеңдер, адам-дар арасында бет-әлпетіндегі сұлулық нышаны – мең сияқты болыңдар. Өйткені, Алла жа-ғымсыз көріністі және тұрпайы сөз сөйлегендерді жақсы көр-мейді». Иә, Расулулла (с.ғ.с) шашына, сақалына, киіміне, қысқасы сыртқы көрінісіне өте мән беріп, тістерін әрдайым мисуакпен тазалайтын. Өйткені, ол Исламның Пайғамбары болатын және Алланың ең соңғы дінінің үлгі-өнегесі еді. Демек, мұсылмандар да Пайғам-барымыздай тап-таза болуы қажет.

Әділ АГИТАЕВ, «Сәдуақас қажы Ғылмани»

мешітінің наиб имамы,Астана қаласы

Алла тағала тазалықты, барынша таза құлдарын жақсы көреді. Ислам діні тазалықты екіге бөледі. Ол – сыртқы және рухани тазалық. Мұндағы сыртқы тазалықтың өзі бірнеше бөлімге бөлінеді. Мысалы, отырған жердің тазалығы, киімнің таза-лығы, дененің тазалығы, ішер астың тазалығы, т.б. Отырған жердің тазалығы жөнінде Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с): «Екi түрлi қарғыс ар-қалаудан сақ болыңдар!», – дегені бар. Сонда сахабалары: «Әй, Алланың Елшiсi! Екi қарғысты

заттардан, алкогольді ішімдіктер мен есірткі шегуден бас тартуды насихаттайды. Лас және дұрыс емес тамақтану да адам денсаулығына зиян. Бүгінгі дәрігерлер де табиғи, таза тамақ жеуге шақырады. Жемістер мен көкөністер сияқты тамақтар адамның дене жасушаларын қажетті заттармен қамтамасыз етеді. Осы орайда, имам Садықтың мына сөзін есімізге алсақ: «Барлық жемісте у бар. Егер жеміс-жидек жесеңіз, оны алдымен жуыңыз». Иә, адамдар микроб пен ұсақ тіршілік иелері жайлы хабары болмаған заман-да Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бен имамдар оларды шайтан немесе у деп атаған. Осылайша ағзаны

Адам қолымен әртүрлі заттарды ұстайтыны белгілі. Сондықтан қолдың тазалығы да, әсіресе, тамақ ішу кезінде өте маңызды. Имам Әли (ғ.с): «Тамақтың алдында және одан кейін қол жуу өмірдің ұзаруына себеп болады», – деген. Ислам тәлімдерінде тырнақ тазалығы мен оны қысқартуға өте үлкен көңіл бөлінген. Тырнақ – терінің қосымшасы. Қазіргі медициналық зерттеулерге қа-рағанда, оның астына қабыну тудыратын әртүрлі бактерия-лар мен паразиттер жиналады. Сондықтан тырнақты үнемі қыс-қартып тұру керек. Бұл үлкен де ауыр аурулардың алдын алады және ырыздықты арттырады.

Ì°ÑÛËÌÀÍ ÁÅÒÒÅò ÌÅ£ ÑÈß¡ÒÛ ÁÎËÓÛ ÊÅÐÅÊ

УАҒЫЗ

Имам Мұхаммед (р.а.) – Әбу Ханифаның алғыр әрі зерек шәкірттерінің бірі еді. Сондай-ақ, ол мүжтәһид дәрежесіне жеткен ғалымдардың санатына жатады. Толық аты-жөні – Мұхаммед ибн Хасан ибн Абдуллаһ ибн Таус ибн Һүрмүз. Имам Мұхаммедтің баласына тиістіріліп аталған есімі – Әбу Абдулла. Ол – Шайбан әулетінен. Һижраның 132 (752) жылы Уасит қаласында дүниеге келіп, һижраның 189 (805) жылы Рәй қаласында қайтыс болды.

Имам Мұхаммед Куфа қаласында ұзақ уақыт болып, білімін жетілдіреді. Әсіресе, хадис ілімін үйрену мақсатында көптеген хадисші ғалымдардың дәріс алқаларына қатысып, хадис тыңдап, әрі оны басқаларға да жеткізеді. Хаким ән-Нисабури оны әтбағут-табиғинға жатқызып, табиғиндардың бірқатарын көргендігін айтады.

Имам Мұхаммед өте алғыр кісі болған. Ұстазынан естігендерін еш уақытта ұмытпаған. Сонымен қатар, қырағы, бар нәрсені білуге, үйренуге ерекше құштарлық танытқан. Бала кезінен Құран кәрімді үйреніп, біраз бөлігін жаттап та алған. Оның бойындағы ілімге деген ықылас пен шынайылықты сезген ұстазы Әбу Ханифа оған қайырлы дұға қылып, Құран кәрімді толық жаттауын сұрайды. Қысқа уақыттың ішінде Құран кәрімді бастан-аяқ жаттап шыққан ол, Имам Ағзамнан дәріс алу мүмкіндігіне ие болып, фиқһ ілімін үйрене бастайды. Алдымен Имам Ағзамнан төрт жыл, ал ол қайтыс болған соң, дәл сол жүйе бойынша Имам Әбу Юсуфтан ілім алуын жалғастырды. Ол фиқһ ілімін жетік меңгеріп, 20 жасында Куфаның орталық мешітінде шәкірттерге дәріс бере бастайды. Кейін Мәдина қаласына барып, үш жыл Имам Мәліктен «Муатта» кітабын оқиды.

Имам Шафиғи Имам Мұхаммедтен тәлім алып, оның кітаптарын оқиды әрі одан естігендерін кітапқа түсіріп, кейінгі ұрпаққа да жеткізеді. Ол бұл жайында былай дейді: «Мұхаммед ибн Хасаннан бір түйенің жүгіндей ілім алдым. Бұлардың әрбірі менің өз құлағыммен естігендерім». Имам Шафиғи Имам Мұхаммедті қатты жақсы көргендіктен оны үнемі құрметтеп, ілімін дәріптеген. Ол тағы бір сөзінде: «Маңызды бір мәселе жайында сұралғанда, көңіліне ұнамаса да жүзінде бір өзгеріс байқалмайтын жалғыз Мұхаммед ибн Хасанды көрдім», – деп айтқан. Сондай-ақ, Имам Шафиғи одан хадис риуаят еткен, әрі оның хадис ілімінде хұжжәт (дәлел) дәрежесіне жеткендігін мойындаған.

Расында Имам Мұхаммед өте тақуа әрі дүниелік нәрселерге көңіл бөлмейтін жан еді. Оған әкесінен көптеген дүние-мүлік қалады. Алайда, ол сол дүние-мүліктің барлығын ілім жолында жұмсайды. Өзі бұл жайында былай дейді: «Әкемнен маған отыз мың дирхам мирас қалды. Бұның он бес мыңын хадис пен фиқһ ілімін алуға, ал қалған он бес мыңын нахув (грамматика) және поэзияны үйренуге жұмсадым». Имам Мұхаммед ілімнің беделін әрдайым қорғап, әрі оны ешқашан лайықты деңгейінен төмен түсірмеді.

Имам Мұхаммедтің құлшылыққа деген құштарлығы да бойында бар қасиеттердің бірі еді. Ол көп құлшылық жасайтын әрі Құран кәрімді бастан-аяқ оқып хатым ететін. Түнді үшке бөлетін, бір бөлігінде тынықса, бір бөлігінде құлшылық жасайтын, ал бір бөлігінде іліммен шұғылданатын. Тіпті, оның ілім мен құлшылыққа қатты берілгендігі соншалықты киімін ауыстыруға уақыты қалмайтын. Ал кейде ұйқысыз өткізген түндері де болатын. Одан ұйықтамауының себебін сұрағанда қияметке дейін келетін мұсылмандарға үлгі боларлық мына ғибратты сөзді қалдырған: «Мен қалайша ұйықтаймын!? Мұсылмандар маған арқа сүйегендіктен көздері ұйқыда, әрі олар: «Біздің басымызға қандай да бір іс түссе, Мұхаммед ибн Хасан оның шешімін тауып, біздің уайым-қайғымызды сейілтеді», –деп айтуда. Ал, егер мен де ұйықтайтын болсам, онда дін құрдымға кетеді».

Сөзімнің түйінін Имам Шафиғидың: «Мұхамед ибн Хасан сөйлегенде көзіңді де, көңіліңді де тойғызатын ділмар шешен еді. Әдеби тілінің деңгейі соншалықты, естуші кісі оның тілін Құран тіліне ұқсататын», – деген сөзімен аяқтайын.

Имам Мұхаммедтің айтқан кейбір ұлағатты сөздері:«Шынайы дос – ол сені әрдайым жақсылыққа шақыратын адам»;«Бір мәжілісте тәлім-тәрбие болмаса, онда оның орнын нәпсілік

сезімдер толтырады»;«Өз-өзін жақсы көруден асқан ақымақтық жоқ»;«Кешірімді болу – ақылдың зекеті»; «Жақсы мінез-құлық, жаман текті жасырады».

Нұрбол ӘБСАТТАРҰЛЫ,«Астана» медресесінің ұстазы, дінтанушы

̱õàììåä èáí Õàñàí

àø-Øàéáàíè

ҒИБРАТТЫ ҒҰМЫР

6 №14 (332), 11-20 мамыр, 2014 жыл

Ғылымда тексерілуге, зерттелуге жататын материал – фольклор деп аталады. «Фольклор» – ағылшын сөзі. Оның дәл мағынасы – халық даналығы, халық білімі деген сөз, ауызша шығарылған асыл, аталы, көркем сөздер. Сонда фольклор деген сөз ауыз әдебиеті деген мағына береді. Бірақ, фольклор халықаралық сөз, ғылыми атау1.

Көркем сөз туындылары ауызша шы-ғарылуы және жазып шығарылуы мүмкін. Бірақ, қалай, қай жөнмен шығарылса да, ол көркем әдебиетке жатады. Ендеше, ауызша шығарылған әдебиет – фольклор2.

Қазақ халқының ауыз әдебиетінің туындылары жайында сөз еткенде, ең алдымен, ауыздан-ауызға ауысып, жатталып, ұрпақтан-ұрпаққа жетіп келе жатқан тамаша эпостық жырларымызды, ұмытылмас ертегілеріміз, нәзік лирикалы өлең-әңгімелерімізді еске аламыз3.

бері ол жәй өмір сүріп қана қоймай, әрбір қоғамға, өмір шындығына сәйкестеніп, өзгеріп отырды6.

Қазіргі уақытта халқымыздың ғасырлар бойы сақтап келген мұрасын нағыз ғылыми түрде жан-жақты зерттеу және оның барлық күрделілігі мен қайшылықтарын ашып алу – актуальді мәселе болып тұр7.

Фольклорлық мұра екі түрде сақталады. Бірі – шығармаларды ауызша сақтап, ұр-пақтан-ұрпаққа жеткізіп отыратын халық жады. Екіншісі – қолжазба мен кітап және осы күнгі жазып алып, содан соң қайта тарататын әртүрлі техникалық құралдар.

Фольклорлық жазбалардың маңызы ең алдымен ұмытылған, яки ұмыт бола бастаған халықтың ауызекі шығармаларын мәңгілік сақтауында. Тек осы жазбаларды жинау мен бастырудың арқасында ғана қай халықтың фольклоры болса да бүкіл халықтық мәдениеттің бір бөлігіне айналады, ал ең жақсы үлгілері дүниежүзі мәдениетінің қазынасына енеді8.

Мәселен, «Жүсіп – Зулайха», «Ухуд қиссасы», «Хайбар қиссасы», «Хазірет Осман (р.а.) қиссасы», «Хазіреті Әли (р.а.) қиссасы», «Бәдір қиссасы», «Қиссаи Айша (р.а.) туһматы» сынды қиссалар Құран Кәрімге негізделе отырып жазылған.

Бұл шығармалардың негізгі нұсқалары араб тілінде болған. Бүгінгі күнде қолжазба күйінен, араб тілінде кітап болып жарияланған. Бәйрут, Дамаск баспаханаларынан жарық көрген.

Жыр-дастандар көбінесе діни туындылар және сүйіспеншілік, махаббат жырлары жайында болды.

Қазақтың халық әдебиетінде сюжеті шығыстан келген сүйіспеншілік хикая-лары аз емес. Солардың ішінде қазақ тыңдаушыларының арасына көбірек жайылғандары: «Ләйлі-Мәжнүн», «Таһир-Зуһра», «Бозжігіт», «Жүсіп-Зылиха». Бұлар шығыстың кейбір классик ақында-ры жырлап өткен және халық романы болып кеткен көпке ортақ тақырыбы бар жырлар.10

¡ÀÇÀ¡-ÀÐÀÁ ÀÓÛÇ ¶ÄÅÁÈÅÒÒÅвͲ£

ÁÀÉËÀÍÛÑÛ, ¡ÀÐÛÌ-¡ÀÒÛÍÀÑÛ

МҰРА

Сонымен бірге, діни тұрғыда, Ислам дінін уағыздап, шариғатты насихаттап, Қасиетті Құран негізінде жазылған шығармаларды, жыр-дастандарды, діни туындыларды да еске аламыз.

Діни дастандар – біздің рухани мұрамыз.Басқа халықтар секілді, қазақ халқының

да ертеден келе жатқан діни ұғымдары, ескі наным-сенімі болған. Мұндай ұғым-дар қазақ арасында ертеде, Шоқанның айтуынша, шамандық дәуірде, көп құдайға сиынған кезде туған4.

Бертін келе, қазақ арасына Ислам діні және оның шарттары тараған кезде ауыз әдебиетінде діни ұғымдарды көрсететін жаңа шығармалар туды. Мұндай шығармалардан бұрынғыдай жаратылыс құбылыстарынан туған көп құдайлар басты орын алмай, жеке құдай, яғни Ислам дінін таратқан құдай (Алла тағала) жайлы айтылады5.

Біздің бұл кішкене ғана зерттеуіміздің мақсаты – халқымыздың мәдени мұрасының бір саласы – фольклордың бүгінгі күндегі орны мен маңызын анықтау, оның қазіргі мәдениетімізде қалай пайдаланылып отырғандығын талдау және соған қатысты кейбір мәсе-лелерді қарастыру. Дәлірек айтқанда, қасиетті Құран Кәрімдегі фольклоризм мәселелеріне тоқталу. Біз тек қазақ халық ауыз әдебиетіне тән туындыларды ғана ескеруге тырыстық.

Сонымен бірге, қазақ-араб ауыз әдебиетіндегі «Жүсіп-Зылиха» жыр үлгі-лерінде кездесетін сюжеттік композиция-лық және өлең құрылыстарындағы бірлігі және айырмашылықтарын анықтау және «Балықшы мен жын» секілді мың бір түн сюжеті негізінде пайда болған қазақ-араб ертегілерін салыстыра зерттеу мәселелері.

Қазақ фольклоры – жанр жағынан да, түр жағынан бай мұра. Оның ғасырлар бойғы тарихы бар. Ол сонау алғашқы қауымның ыдырау кезеңінде туып, күні бүгінге дейін өмір сүруде. Көне заманнан

Қазақ жеріндегі діни дастандар негізін Қасиетті Құраннан алады. Мәселен: «Хазіреті Османның (р.а.) Пайғамбарды қонаққа шақырғаны», «Пайғамбардың Исра Миғражға қонақ болғаны», «Зәйд пен Зәйнәб қиссасы», «Бәдір қиссасы», «Ухуд қиссасы» және т.б. Бұл қиссалар ескі жазуда, яғни араб әрпімен жазылған, оқылуы қазақша күйінде Қазақ Ұлттық Ғылым Академиясының кітапханасында күні бүгінге дейін сақтаулы.

Құран Кәрім Алла тағаладан ең соңғы Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) араб тілінде түсірілген. Осы себептен аталмыш қиссалар алдымен араб тілінде жазылған, кейіннен парсы тілдерінде жырланған, көп уақыт өтсе де ол қиссалар қазақ жеріне келіп, түркі тілдес халықтардың тілдерінде жырланды.

Осы ретте қазақ-араб ауыз әдебиетіндегі байланыс пен қарым-қатынасты айтуға болады.

Қазақ-араб ауыз әдебиетінің байланы-сы 9-10 ғасырлардан басталады. Араб әдебиетінің қазақ жеріне келуі Ислам дінімен тікелей байланысты. Орта Азияға, Қазақстанға 10 ғасырда келген Ислам діні өзімен бірге Ислам өркениетін, мәдениетін, сонымен бірге, араб әдебиетін жетелей келді.

Алла тағаланың Ислам дінін уағыздау үшін жіберген кітабы Құран кәрім – бүкіл адамзат баласына жіберілген арнау. Осы бүкіләлемдік, адамзаттық бірігу Ислам мәдениетін бір түйін етті. Бұл түйін әрбір халық және үмбеттің өнерін реттеді9.

Қазақ жеріне Ислам діні келген кезеңде біздің жеріміздің тұрғындары түркілер еді. Ол кездегі әдебиет түркі халықтарына ортақ болды. Бір ғана мысал, Алпамыс батыр жырының қазақ, өзбек, түркімен, т.б. тілдердегі нұсқасын кездестіруге болады. Ислам дінінің келуімен қазақ жерінен де мұсылманшылықтан нәр алған ғұламалар, ақын-жазушылар, жыраулар шықты. Олар дастан-қиссаларды Құран Кәрімге, діни әңгімелерге негіздей отырып жазған.

Дегенмен аталмыш туындылар біздің дәуірімізге, біздің күнімізге жеткенше біршама өзгерістерге түскен.

Жыршы немесе шығарманы жазушы болсын шығыс елдерінде жырланған шы-ғармаларды қазақ еліне, жеріне, тіліне сәйкестендіре отырып қайта жырлаған.

Шығыста бір ақынның жырлаған тақырыбын және бір ақынның жырлауы, қайта әңгімелеуі ол ертеден қалыптасып келе жатқан дәстүр. Бұл жайында М.О.Әуезов былай дейді: «Олар біреуінің тақырыбын біреуі алуды заңды жол еткен. Тек алдыңғының өлеңін алмай және көбінше алдыңғы айтқан оқиғаларды негізінде пайдаланса да, көп жерде өз еркімен өзгертіп отырып, тыңнан жырлап шығаратын болады....»11

Айта кететін жайт, Кеңес дәуірінде діни тұрғыда, шариғатты уағыздайтын шы-ғармалар тұншығып жатты. 1917 жылға дейін жазылған көптеген шығармалар, оның ішінде Құран кәрімге негізделіп жазылған туындылардың жарыққа шығуы үлкен проблема болды.

Бірақ, Құдайға шүкіршілік, мұндай туындылар біздің күнімізге дейін сақталып келді. Халқымыз егемендікке қол жеткі-зуінің арқасында діни тұрғыда жазылған туындылар қара түнектен жарыққа шығып, ұзаққа созылған ұйқысынан оянғандай, дүниеге жаңадан келгендей болды.

Демек, қазақ-араб ауыз әдебиетінің байланысы, қарым-қатынасы ежелден басталады. Мәселен, «Мың бір түн» шы-ғармасын біз араб, одан парсы тілдерінде жырланып, кейін біздің жерлерімізге жеткен дейміз. Дегенмен, кейбір арабтың ауылды жерлеріндегі қариялары ол хикая-ны Орта Азия немесе парсы жерлерінен келген болуы керек деген пікір айтады.

Біздің тілімізде араб сөздері қолданғаны секілді араб сөздерінде де түркі сөздерін кездестіруге болады. Мәселен Ирақ, Мысыр (Египет) арабтары «көпір» деген сөзді

қолданады. Араб тілінде көпір «жиср» деп айтылады. Дегенмен, олар жиср емес, «копри» деп айтады. Сириялық арабтар «дуғри» деген сөзді қолданады. Бұл тура деген мағына береді. Сондай-ақ, кейбір жер-су аттары түркі тілінде. Мәселен Палестина жерінде «Қайтбай» деген өзен бар.

Қысқаша айтқанда, қазақ халық әдебиеті мен діни туындыларды салыстыра зерттеу әлі де бүгінгі күннің мойнында тұрған міндет.

Қазақ ауыз әдебиетінде ертеден ауызша айтылып, жырланып келе жатқан діни қиссалар: «Мұхаммед пайғамбар», «Әзіреті Әлінің Пұсайылды дінге салғаны», «Әмір Әмзе», «Әзіреті Әлі мен Дариға қыздың күресі», «Адһам мен Малика», «Құбыл», «Жаһаншаұлы Жаһангер жетім», «Раббана», т.б. ерлік және ғашықтық, дін үшін күрес, уағыз ретінде жырланатын жыр үлгілері12.

Ұлықбек АЛИАКБАРҰЛЫ,Шымкент қаласы

Сілтемелер:1 Қазақ әдебиетінің тарихы. І-том. Қазақ

ССР Ғылым Академиясы. А., 1948 ж. 14-бет.

2 Сонда, 14-бет. 3 Фольклор шындығы. Қазақ ССР Ғылым

Академиясы. М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. А., Қазақ ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1990 ж. 180-бет.

4 Қазақ халық ауыз әдебиеті. Мәлік Ғабдуллин. Қазақтың мемлекеттік оқу-педагогика баспасы. А., 1958 ж. 53-бет.

5 Сонда.6 Фольклор шындығы. Қазақ ССР Ғылым

Академиясы. М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. А., Қазақ ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1190 ж. 198-бет

7 Фольклор шындығы. Қазақ ССР Ғылым Академиясы. М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. А., Қазақ ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1190 ж. 157-бет.

8 Сонда, 158-бет.9 Қазақстан Республикасы тәуелсіз-

дігінің 10-жылдығына арналған халықара-лық ғылыми-практикалық конференцияның еңбектері. Қазақ-Кувейт университеті. Шымкент, 2001 ж. 10-бет.

10 Қазақ әдебиетінің тарихы І-том. Фольклор. Өнер және әдебиет институты. Редакциясын басқарған Қазақ ССР Ғылым Академиясының толық мүшесі, профессор М. Әуезов. Қазақ ССР Ғылым Академиясы-ның баспасы. А, 1948 ж.

11 М.О. Әуезов, Абай Құнанбаев. Мақалалар мен зерттеулер. А., «Ғылым», 1967, 181-182-беттер.

12 Ислам дінін уағыздайтын қазақ қиссалары. 2-том. Құрастырған, алғы сөзі мен түсініктерін жазған Қ.Саттаров. А., «Жазушы» 2007 жыл. 487-бет.

7№14 (332), 11-20 мая, 2014 год

Казахстан является много-национальным государством, и долг каждого гражданина – сохра-нение дружбы между народами, проживающими на одной земле, ибо только в условиях мира можно достичь духовного и гармоничного развития каждой нации и народности, населяющих Республику. Для консолидации трех основных мировых религий – иудаизма, христианства и Ислама, необходимо устранить существующие разногласия между ними. Основным противоречием, существующим между иудаизмом и Исламом с одной стороны и христианской религией с другой, является вопрос о святой троице и поклонении Иисусу, как Господу Богу.

В Ветхом Завете и Коране Аллах ясно и недвусмысленно говорит, что Он – Единый Бог. Вот что сказано в Ветхом Завете: «Я, Господь, Бог твой, который вывел тебя из земли Египетской, из дома рабства. Да не будет у тебя других богов пред лицем Моим. Не делай себе кумира и никакого изображения того, что на небе вверху и что на земле внизу, и что в воде ниже земли. Не поклоняйся им и не служи им». (Исход, глава 20, стихи 2-10)

В Коране Аллах подчеркивает эту мысль: «Скажи: «Он – Аллах – един. Аллах ни в чем не нуждается. Не рождал Он, и не был рожден. И с ним никто не сравним». (Сура 112)

Одним из основных принципов веры в Исламе является вера во все Священные Писания, ниспосланные Аллахом до Корана, в том числе в Ветхий и Новый Завет. Ведь Тора, Псалтырь и Евангелие, являясь Божественными Откровениями, абсолютно не противоречат Священному Корану, а существующие различия между христианской с одной стороны, и иудейской и мусульманской религиями с другой стороны, являются искажениями Евангелия. Подтверждением этого являются слова Аллаха Всевышнего в Коране о том, что Евангелие содержит искажения относительно Иисуса Христа и его матери – Девы Марии, намеренно внесенные людьми.

Поскольку христиане не верят, что Коран является Последним Божественным Откровением Бога, мы постараемся раскрыть существующие отклонения христианской религии, опираясь на само Евангелие. Основой вероучения христианской религии является учение о троице, которое называется таинством и из которого следует, что Единый Бог (Аллах) состоит из трех лиц: Отца, сына и Святого Духа. Это таинство осталось полной тайной и для самих христиан, поскольку они не могут вразумительно объяснить, почему это таинство было скрыто от всех библейских пророков и они умерли в полном неведении и в полном заблуждении о подлинной сущности Единого Бога (Аллаха).

Как и чем можно объяснить, что Единый Бог (Аллах) так упорно скрывал от всех свою троичную сущность даже от Адама и Ноя, и даже от своего друга Авраама, которому сказал: «В семени твоем благословятся все народы», и даже от Моисея, которому, дав вечный закон, так и не обмолвился в нем ни единым словом о своей троичной сущности, а о своей Единости грозно упомянул многократно. В Ветхом Завете, Господь Бог (Аллах) ни разу не затронул вопрос о своей троичности, не дал указания своему пророку, чтобы

они молились не Единому Богу (Аллаху), а «Во имя Отца, сына и Святого Духа»? Не удивительно ли то, что Бог «открылся» в этом только христианам, когда они, в 381 году голосовали, быть ли Христу богом или не быть? Религия апостолов не знала учения о святой троице, оно возникло позже них. Апостол Павел говорил: «Ибо знаю я, что при отшествии моем войдут к вам лютые волки, не щадящие стада. И из вас самих восстанут люди, которые будут говорить превратно, дабы увлечь учеников за собой». (Деяние 10, стихи 29-30). Таким образом, Апостол Павел указывал на то, что отступление от истинной веры начнется ВНУТРИ САМОЙ ЦЕРКВИ. Он делает удивительное

которого понимать Богом и которому молиться считаю величайшим кощунством». А вот мнение И. В. Гете: «Изменой мыслям самого Иисуса является идея ложного обожествления его, создание церкви Иисуса Христа и вообще институтолизация христианства». Иисус о своем «божестве» и о своем «сыновстве» сказал следующее: «Я и Отец – одно, тут опять иудеи схватили каменья, чтобы побить его. Иисус ответил им: «Много добрых дел показал я вам от Отца моего, за которое из них хотите побить меня камнями?». Иудеи сказали ему в ответ: «Не за добрые дела хотим побить тебя камнями, а за богоухольство и за то, что ты, будучи

Иисус и в день суда не будет иметь никакой власти перед Богом: «… чашу мою будете пить и крещением моим будете креститься, но дать сесть у меня по правую сторону и по левую – не от меня зависит, но кому уготовано Отцом моим». (Матф., Гл. 20, ст. 20 по23) Разве это слова всесильного Бога с неограниченной властью?

Идем дальше: «Дана мне всякая власть на небе и на земле». (Матф. 28; 18 ) Власть могла быть дана только тем, кто имеет ее тому, кто ее не имеет. Иисус не знает, когда будет день суда: «О дне же том или часе никто не знает, ни ангелы небесные, ни сын, но только Отец». (Марк, гл. 13, ст. 33) Он категорически отвергает, когда

нашего Адама. А то получается, что люди до христианства неверно молились Богу Единому (Аллаху), а надо было триединому. Посмотрите, с какой категоричностью утверждает Бог свою Единость в законе, данном Моисею: «Слушай Израиль! Господь, Бог наш, Господь един есть. И люби Господа Бога Твоего всем сердцем, и всей душою твоею, и всеми силами твоими». (Второзаконие, гл. 76, ст. 4-7) Здесь нет ни малейшего намека на троицу. Не мог Бог оставить без внимания свою троичность, поскольку эта ошибка ведет всех пророков и верующих до прихода Иисуса в Ад. Поэтому, раз Бог в самой заповеди и в объяснении к нему предстает строго Единым Богом, то триединость, три ипостаси Бога – это добавление человеческого ума, это фактически что-то совершенно новое.

Иисус и его апостол, ясно сказали, что закон Моисея, данный израильскому народу, должен оставаться незыблемой основой христианской религии. Христианам необходимо переосмыслить принцип троебожия, поскольку нет греха большего, чем отступление от истины единобожия. «Я никогда не знал вас, отойдите от меня, ДЕЛАЮЩИЕ БЕЗЗАКОНИЕ». (Матф., гл.7, ст.23)

На сегодняшний день нет ни одной христианской секты или конфессии, которая бы исполнила закон. В основании всех христианских течений лежит один великий грех – признание святой троицы, о которой нет ни единого звука в законе. После такого тяжкого греха, все остальные беззакония как-то теряют смысл и вес: «Теряя голову, по волосам не плачут». Однако, если христианство ложно, то как понять следующие стихи: «И проповедано будет сие Евангелие Царствия по всей вселенной во свидетельство всем народам, и тогда придет конец». (Матф., гл. 24, ст. 14) Эти стихи относятся к истинному Евангелию, в котором не было ни учения о святой троице, ни икон, ни отмены субботы, ни отмены обрезания крайней плоти. Евангелие говорит: «об исполне-нии закона, не отступая ни на йоту», поэтому истинный «Новый Завет» должен быть проповедан всей вселенной наравне со всеми Священными Писаниями Бога: и Ветхим Заветом, и Великим Кораном как неразрывная часть общемирового религиозного учения Единого Бога (Аллаха)

Мурат МЫНБАЕВ,профессор,

г. Астана

заявление: «Тайна беззакония уже в действии». (2-ое Фессал, гл. 2-7) И это в середине первого века (!), когда христианство, как религия, только начала определяться. Апостол Петр в это же время пишет: «У вас будут лжеучителя, которые введут пагубные ереси, и многие последуют их разврату». (2-ое послание Петра, гл.2, стихи 1 и 2). Таким образом, по этим приведенным стихам следует, что христианская религия будет разрушена беззаконием по действию христианских же учителей закона. Имея на руках основной закон Моисея, и, сверяясь по нему, мы можем судить, на каком месте христиане отошли от закона, который был дан на вечные времена.

Иисус Христос никогда не выражал кощунственной идеи, что он – Бог. По Евангелию он верил, что находится в непосредственном общении с Богом и что он «сын божий» и «сын человеческий». Но понятие «сын божий» не имело у него прямого смысла: и в Ветхом и в Новом Завете сынами божьими были названы все верующие в Бога люди. (Бытие, гл.6, ст.1, Иов, гл.1, ст.6). «Ибо, все водимые Духом Божиим – суть сыны Божии». (ап. Павел к Рим., гл.8, ст. 14). Если же эти стихи Апостола Павла понимать буквально, то все христиане, будучи сынами Божьими, являются одновременно и Богами. Но это ведь очевидная ересь. Если же это очевидная ересь в отношении божественности всех христиан «сынов Божьих», то эта очевидная глупость и по отношению божественности Иисуса. И многие это понимают. Л. Н. Толстой в своем письме к Священному Синоду писал: «Верю в Бога, которого понимаю как дух, как любовь, как начало всего. Верю, что ОН во мне и я в нем, верю в то, что воля Бога яснее, понятнее всего выражена в учении человека Христа,

человеком, делаешь себя Богом». Иисус отвечал им: «Не написано ли в законе вашем: «Я сказал: вы боги?» Если он назвал богами тех, к которым было слово Божие, и не может нарушиться писание, тому ли, которого Отец освятил и послал в мир, вы говорите: «богоухольствуешь», потому что я сказал: я сын Божий?» (Иоанн, гл. 10, стихи 30-36)

Анализ стихов «Я и Отец – одно» - показывает, что Бог и его пророк несут одну идею. Это единство по образу мыслей и целей. Дальше Иисус говорит, что если Бог всех вас, верующих сынов Израиля, назвал богами и сынами Всевышнего, то почему же я – один из вас, иудеев, - не могу назвать себя сыном Божьим? Таким образом, Иисус подчеркивает, что он себя называет сыном Божьим на тех же основаниях, что и остальные верующие люди. Слова Иисуса: «Слушай, Израиль! Господь Бог наш, есть Господь Единый». (Марк, гл. 12, стих 29) прямо подчеркивает Единство Бога. Удивительно, что Иисус говорит: «Бог един!»

Иисус ясно гововрил, что он меньше Отца, т. е. не Бог: «Я сказал: иду к Отцу, ибо Отец мой более меня». (Иоанн, гл. 14, стих 28). И еще слова Апостола Павла: «Всякому мужу глава Христос, жене – глава муж, а Христу глава – Бог». (1 Коринф. 11, 3) Как можно после таких слов Иисуса утверждать, что он равен Богу и сам есть Бог?

Слова Иисуса: «Ибо я сошел с небес не для того, чтобы творить волю мою, но волю пославшего меня» (Иоанн, гл. 6, ст. 38) и «…верующие не в меня веруют, но в пославшего меня, ибо я говорил не от себя, но пославший меня Отец. Он дал мне заповедь, что сказать и что говорить» (Иоанн, гл. 12, ст. 44) доказывают, что сам Иисус никогда не приравнивал себя к Богу, а четко разделял свою волю и личность с волей и личностью Бога.

называют его именем Бога: «Что ты называешь меня благим? Никто не благ, но только один Бог». (Лука, гл.18, ст. 18-19) То есть Христос сказал: «Я не Бог и имени Бога – Благий – носить не имею права». Также Иисус молится Богу словами: «Да знают тебя Единого, истинного Бога и посланного Тобой Христа». (Иоанн, гл. 17, ст. 3) В приведенных стихах Единый Бог (Аллах) и посланный Христос совершенно четко разделены.

Анализ стихов Евангелия: «Я открыл имя Твое человекам, которых Ты дал мне от мира, они были Твои, и Ты дал их мне, и они сохранили слово Твое» (Гл. 17, ст. 8) подтверждают, что Иисус от начала не владел ничем, а получил послание от Бога.

По мнению христиан, Иисус на земле нес миссию раба и пророка Божия, а на небе он воссоединится с Аллахом и займет положения Бога. Но как понять тогда стихи, сказанные в Деяниях: «Стефан же будучи исполнен Духа святого, воззрев на небо, увидел славу Божию и Христоса, стоящего одесную от Бога». (Гл. 7, ст. 55) Слово «одесную» означает справа, поэтому на небе Иисус стоит справа от Бога. Вот еще подобное место: «Он же, принесши одну жертву за грехи, НАВСЕГДА воссел одесную Бога». (Апостол Павел к евреям, гл. 10, ст. 12) Таким образом, человек Иисус, которого христиане принимают за Бога, на самом деле сидит на небе справа от истинного Единого Бога (Аллаха) и будет так сидеть ВЕЧНО ВПРЕДЬ. Если Иисус на небе вечно сидит справа от Бога, и при этом христиане называют его Богом, то у них тогда будет два Бога, а это уже многобожие. «Да не будет у тебя других богов пред лицем Моим». (Второзаконие, г. 5, ст. 7) Не может Единый Бог (Аллах) сидеть одновременно на двух престолах.

Велик Аллах! Уже прежде в Евангелии мы видели, как Иисус покоряется Богу Всевышнему, и эту покорность христиане оправ-дывали земным положением Иисуса. Но Иисус покоряется Богу, и после своего второго небесного пришествия, по понятиям христиан, уже в ранге Всецаря и Бога. Причем покоряется уже навсегда, чтобы: «Когда же покорится Ему, тогда и сам сын покорится Покорившему все ему, да будет Бог все во всем». (1 Коринф., 15, 28)

Иисус никогда не ставил усло-вием своей веры исповедование его Богом. Такого условия в Евангелии не существует. Он, Иисус, представился только посланником к сынам Израиля,

ÈÈÑÓÑ ÍÅ ÁÎÃ!

АКТУАЛЬНЫЙ ВОПРОС за посланника и следует его принимать, и это соответствует закону, о котором Иисус сказал: «Не нарушить я пришел, а исполнить». Однако, многие христиане ссылаются на стихи апостола Павла: «Бог явился во плоти». (1 Тмф., 3. 16) Если принять за истину эти слова апостола Павла, то надо признать за лжеца самого Бога, сказавшего: «Никто не может видеть Бога и остаться в живых». Так где же правда? Правда – с Богом! Воистину: «Бог не человек, чтоб Ему лгать, и не сын человеческий, чтоб Ему изменяться». (Числ., 23, 19)

Если бы Христос был богом, то это было бы провозглашено Богом всем пророкам, начиная от праотца

8 №14 (332), 11-20 мая, 2014 год

Известно, что на сегодняшний день наркотики, алкоголь и другие опьяняющие средства стали глобальной проблемой и бедствием для всего человечества. Ведь употребление данных веществ, влечет за собой множество проблем и негативов, вплоть до распада семьи, вражды между людьми, смерти и убийства.

По природе, каждый, человек, в этом мире желает быть «свободным». Поэтому Ислам, предусматривая желания человека одарил его свободой выбора. К примеру, человек может одеваться во что угодно или употреблять в пищу то, что ему заблагорассудится. Но для того, чтобы человек мог правильно воспользоваться своей «свободой», не выступая за рамки морали и нравственности, Всевышний Аллах ограничил ее, закрепив Своими Божественным приказам. Т.е. человек, будучи свободным, должен следовать приказам Аллаха.

Всевышний Аллах сказал: «Для верующего мужчины и верующей женщины нет выбора при принятии ими решения, если Аллах и Его Посланник уже приняли решение…». («Аль-Ахзаб», 36 аят)

В доисламский период, пристрастие к спиртному было сильно распространено среди арабов. Многие из них обращали свое внимание только лишь на внешнюю пользу, которую они получали посредством напитка, не задумываясь, о потенциальном вреде обществу и личности. Известно, что для человеку трудно растаться с вредной привычкой. Учитывая это Всевышний Аллах ниспосылал поэтапные запреты на употребление опьяняющих напитков.

Всевышний Аллах сказал: «Они спрашивают тебя о вине и азартных играх. Скажи: «В них есть большой грех, но есть и польза для людей, хотя греха в них больше, чем пользы». («Аль-Бакара», 219 аят)

В этом аяте Корана Всевышний Аллах не дает прямого запрета на употребление вина, а лишь дает совет об устранении данной привычки, указывая лишь на вред данного напитка.

В следующем аяте Всевышний Аллах запрещает совершать намаз в состоянии

опьянения: «Не приближайтесь к намазу, будучи пьяными, пока не станете понимать то, что произносите».

И лишь после этого Всевышний Аллах галожил полный запрет на спиртное: «О вы, которые уверовали! Опьяняющий напиток, майсир-азартные игры, идолопоклонничество [и гадание] по стрелам - скверные деяния, [внушаемые] шайтаном. Сторонитесь этого, быть может, может быть, вы обретете счастье! Воистину, шайтан при помощи вина и майсира - азартных игр, хочет посеять между вами вражду и ненависть и отвратить вас от поминания Аллаха и совершения молитвенного обряда». («Аль-Маида», 90-91 аят)

В вышеприведенных аятах упоминаются слова «хамр», что означают не только вино, а все опьяняющие средства и напитки. По этому поводу Посланник Аллаха (да благословит его Аллах и приветствует) сказал: «Все опьяняющее - хамр, а всякий хамр запретен». (Муслим) В другом хадисе было сказано: «Хамр – это то, что затуманивает разум». (Бухари, Муслим)

Человеческий разум затуманивается от употребления наркотических веществ, алкогольных напитков и это приводит к вражде, к отвращению от вспоминания Аллаха и совершения молитв. По этой причине сводом законов мусульманского законодательства, т.е. шариатом запрещено употреблению всех видов опьяняющих средств.

Современный мир использует различные методы по искоренению наркотиков, курения, алкоголя. Но, к сожалению, большинство программ заканчиваются неудачами.

Посланник Аллаха (да благо-словит его Аллах и приветствует) сказал: «Богобоязненность – корень всех благодеяний».

Поэтому лишь вера во Всевышнего Аллаха и страх перед Ним являются ведущей силой в противодействий пагубным привычкам.

Даурен МУСЛИМОВ,наиб имам мечети «Толебай»,

г. Астана

Казахстан рассчитывает вступить в ВТО в 2014 годуКазахстан надеется вступить во Всемирную торговую

организацию (ВТО) до конца 2014 года, сообщил президент Казахстана Нурсултан Назарбаев на открытии заседания совета управляющих Азиатского Банка развития (АБР). «Мы завершаем переговорный процесс. Надеемся на полное членство в этом году», – сказал Назарбаев. Казахстан стремится стать членом ВТО с 1993 года.

Инфляция в Казахстане составила в апреле 0,6%Инфляция в Казахстане в апреле в сравнении с мартом сложилась на уровне 0,6%,

сообщает Агентство РК по статистике. Цены на продовольственные товары за апрель выросли на 1%, непродовольственные товары подорожали на 0,6%, цены и тарифы на платные услуги повысились на 0,2%. С начала года (апрель 2014 г. по сравнению с декабрем 2013 г.) инфляция составила 3,9%, в годовом выражении (апрель 2014 года в сравнении с апрелем 2013 года) — 6,5%.

Алматы находится в центре «Нового шелкового пути» — Генконсул США

В Алматы проходит III ежегодная международная конференция по программе ООН «Новый шелковый путь». Ее участники — более 250 студентов из стран Центральной и Южной Азии обсуждают социально-экономические проблемы региона и предлагают свои решения по вопросам общей безопасности. Организаторы конференции — КазНУ им. Аль-Фараби, Генеральное консульство США в Алматы и Информационное бюро ООН в Казахстане. Ее цель — укрепление сотрудничества в сфере высшего образования между странами

Центральной и Южной Азии, развитие тесных связей между студенческой общественностью данного региона. Участники конференции обсуждают вопросы безопасности в регионе, свободы слова и вероисповедания, проблемы международной наркоторговли, насилия в отношении женщин и т.п. Ректор КазНУ Галым Мутанов отметил важность взаимосвязи между странами и укрепления связи между будущими лидерами региона. «Страны Центральной и Южной Азии связаны с давних времена и до сих пор активно поддерживают экономические, культурные и геополитические отношения»,-отметил он. Организаторы конференции отметили, что город Алматы не случайно был выбран в качестве места проведения конференции. «Алматы является финансовой и культурной столицей Казахстана, экономическим двигателем Центральной Азии и находится в центре «Нового шелкового пути». Кроме того, город играет важную роль в сфере торговли между странами Центральной и Южной Азии. В целом же, цель конференции — это сближение стран в регионе «Нового шелкового пути»,-сказала Генеральный консул США Тереза Гренчик.

Школьник из Астаны Александр Влизько написал письмо Президенту

В своем обращении, написанном на казахском языке, ученик 6 «Г» класса А.Влизько поблагодарил Главу государства за перенос столицы Казахстана в Астану, благодаря чему в городе открылось большое количество учебных заведений, в которых получают знания представители различных этносов. Автор от имени миллионов казахстанских детей выразил гордость тем, что живет в стране, где главными ценностями являются единство и согласие, дружба и братство. «В Казахстане родились мои отец и мать. Я также горжусь тем, что родился на казахской земле. Хоть я и являюсь представителем украинского этноса, однако живя в этой стране, ощущаю себя казахом. Верю в будущее Казахстана и готов служить во благо его процветания»,– говорится в письме.

В алматинском метро устроили танцы и раздачу едыВ алматинском метро накануне, 29 апреля, были

необычные пассажиры. Представители культурных центров города в честь наступающего праздника 1 мая устроили сюрприз для пассажиров. Алматинский метрополитен собрал представителей различных национальностей. У горожан появилась возможность познакомиться с японской, немецкой, французской и турецкой культурой. Представители этнокультурных центров Алматы при поддержке руководства метро

именно здесь решили отметить приближающийся праздник Дня единства народа Казахстана. Организаторы угостили пассажиров национальными блюдами. Зрители тепло приветствовали выступления танцоров и музыкантов. С каждой исполненной композицией овации в составе звучали все громче. Импровизированный этнофестиваль проехался от станции «Жибек жолы» до конечной остановки «Алатау». Следующим объектом, который посетили представители Ассамблеи, стало Управление специализированной охраны. С курсантами поговорили о важности сохранения мира и согласия в нашей многонациональной стране. А следующий год в нашей стране пройдет под эгидой Ассамблеи народа Казахстана.

Фильм «Аншы бала» отмечен дипломом кинофестиваля в России

Фильм «Аншы бала» режиссеров Ерлана Нурмухамбетова и Бегарса Елубая награжден дипломом XIX международного фестиваля «Кино — детям», который проходил с 21 по 26 апреля 2014 года в Самаре, сообщает корреспондент Tengrinews.kz со ссылкой на пресс-службу киностудии «Казахфильм». Режиссер Ерлан Нурмухамбетов лично представил фильм российской публике и принял награду на церемонии закрытия

фестиваля. Фильм «Аншы бала» был показан в международной программе, в которую также входили фильмы для детей, произведенные в Италии, Словакии, Грузии и Беларуси. Фильмы оценивало детское жюри, куда вошли представители пяти детских киностудий Самарской области. Международный фестиваль «Кино — детям» организован в 1996 году с целью приобщения подрастающего поколения к достижениям мирового детского кинематографа, воспитания культуры киновосприятия и выявления новых достижений в детском кино. Фильм «Аншы бала» рассказывается история о 13-летнем Камбаре, который вырос в городе. Родители решают отвезти мальчика на летние каникулы к дедушке в аул. Так подросток впервые сталкивается с непривычной для него степной жизнью. Отметим, что картина ранее становилась обладателем награды в номинации «Лучшая зарубежная драма» на международном кинофестивале семейного кино в США. Также лента была названа лучшим фильмом конкурса «КиноМалыШок» в Анапе и «Лучшим фильмом для детей и юношества» на II международном кинофестивале семейных и детских фильмов «Сердце Байкала» в Иркутске.

«Ислам және өркениет»

• НОВОСТИ СТРАНЫ Î ÇÀÏPÅTÅ HÀ

CÏÈPTHOÅ È

HÀPKOTÈKÈ

Имам Байхаки (рох-матул-лахи аляйхи) пере-дает: «Как-то раз к Омару ибн Аль-Хаттабу (да будет доволен им Аллах) пришел человек, чтобы дать свидетельство в пользу одного человека. И тогда Омар (да будет доволен им Аллах) сказал ему: «Я не знаю тебя. Но это не вредит делу. Ты должен привести кого-либо, кто поручился бы за тебя». И тогда один человек из толпы сказал: «Я знаю этого человека».

Омар ибн Аль-Хаттаб (да будет доволен им Аллах) спросил его: «По каким делам ты знаешь его?»

– По его справедливости и великодушию.

– Разве он является твоим соседом, с которым ты общаешься днем и ночью, и дела которого тебе хорошо ведомы?

– Нет.– У тебя были с ним

денежные отношения, которые могут быть мерилом его праведности?

– Нет.– Может ты был вместе

с ним в пути и ты знаешь его в качестве обладателя благого нрава?

– Нет.– Если так, то ты не

знаешь этого человека.После этого Омар

ибн Аль-Хаттаб (да будет доволен им Аллах) обратился к тому человеку: «Иди и приведи кого-либо, кто действительно знает тебя».

Зейнеп Тасним

ÇÍÀ×ÈÒ ÒÛ ÅÃÎ

ÍÅ ÇÍÀÅØÜ

9№14 (332), 11-20 мая, 2014 год

ОСТЕРЕГАЙСЯ ЧРЕЗМЕРИЯ

Имам Ибн Хаджар Аль-Аскаляни (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «В результате чрез-мерной общительности могут появиться плохие друзья. А чрезмерное уединение является причиной появления вражды. Так остерегайся чрезмерности в общительности и уединении».

САМЫЙ НЕСЧАСТНЫЙ...

Имам Шафии (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Несчастье уче-ного в отсутствии надежных друзей. Несчастье невежды в его глупости. Но более несчастным является тот, кто дружит с глупцом».

ОСТЕРЕГАЙСЯ СЛЕДУЮЩЕГО!

Абу Амр ибн А`ля (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Остере-гайся завистника, которому ты оказал уважение. Остерегайся умного человека, которого ты оскорбил. Остерегайся глуп-ца, с которым ты пошутил. Остерегайся грешника, с которым ты общался».

ПРИЗНАК НЕВОСПИТАННОСТИ

Не является признаком воспитанности:

– ответ на вопрос, который был задан не тебе;

– спрашивать у того, кто не в состоянии ответить тебе;

– разговаривать с тем, кто не желает слушать тебя.

ПРИЗНАК НАБОЖНОСТИ

Имам Малик (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Истинной набожностью является зараба-тывание хлеба насущного честным трудом и отсутствие жалоб на судьбу».

«Всевышний Аллах дарует мудрость в выражениях тому,

кто будет стремиться к набожности».

ЛЕГЧЕ ПРОЯВЛЯТЬ САБР В ПОКЛОНЕНИИ

Люди сказали Ахнафу ибн Кайсу (рохматул-лахи аляйхи): «Вы пожилой и полный человек. По причине поста вы можете пополнеть». На что Ахнаф (рохматул-лахи аляйхи) ответил: «Это я могу использовать как припас в дальнем пути. Легче проявлять сабр в поклонении Всевышнему Аллаху нежели стараться проявлять сабр в Его наказании».

ИСТИНА АХИРАТА И ДУНЬИ

Абу Сулейман Ад-Дарими (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Если сердцем овладеет Ахират, то дунья стремиться пристроиться рядом. Если же сердцем овладеет дунья, то Ахират не стремиться

пристроиться рядом с ним. Так как Ахират выше, дунья ниже по статусу».

ИЗ СЛОВ ЯХЙИ ИБН

МУАЗ АР�РАЗИ (рохматул-лахи

аляйхи)Яхйа ибн Муаз Ар-Рази (рохма-

туллахи аляйхи) сказал: «Твои обязанности перед верующим заключаются в следующем:

– если не можешь принести ему пользу, то хотя бы не вреди ему;

– если не можешь обрадовать его, то хотя бы не огорчай его;

– если не можешь похвалить его, то хотя бы не оскорбляй».

«Насколько сильно ты любишь Всевышнего Аллаха, настолько сильно любят тебя и создания. Насколько сильно ты страшишься Всевышнего Аллаха, настолько сильно страшаться тебя и соз-дания. Создания заняты твоими

делами в той степени, в какой ты занят поклонением Всевышнему Аллаху».

НЕ СМОТРИ НА ТО, ЧТО...

Ибн Мубарак передает от Ауза`и, а Ауза`, который и передает от Биляла ибн Сагда (рохматул-лахи аляйхи). Билял рохматулахи сказал: «Не смотри на то, насколько мало прегрешение. А смотри на то, против кого ты грешишь».

ЕСЛИ БЫ ИЩУЩИЕ ЗНАНИЯ...

Суфйан ибн `Уяйна (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Если бы ищущие знания (толибул-илм) стремились к знанию ради того, что обещано им Всевышним Аллахом, то люди, по причине высокого статуса их знаний, относились бы к ним с почтением. Но по причине получения знаний ради мирского они лишены почтения людьми».

ХРАНИЛИЩА ЗНАНИЙ

Аль-Хатиб Аль-Багдади (рох-матул-лахи аляйхи) сказал: «Всевышний Аллах сотворил два хранилища знаний: сердца и книги. И высока степень того, кому даны качества слушать и запоминать сердцем. Степень такого человека бывает высока и он обычно опирается на свою память. Тот же, у кого слабая память, по причине чего он записывает прочитанное, подобен тому, кто связывает знание. И его знание будет находиться в более надежном хранилище, нежели сердце. Так как сердцу свойственна забывчивость. К тому же его могут отвлекать различные мысли».

ИЗ НАСТАВЛЕНИЙ АЛИ �ДА БУДЕТ ДОВОЛЕН ИМ АЛЛАХ� СЫНУ

Али (да будет доволен им Аллах) сказал Хасану (да будет доволен им Аллах) следующее: «О, сынок! Запомни следующие восемь правил. И ты не потерпишь убытка если будешь действовать собразно им».

Хасан спросил: «О, отец! Что это за правила?»

– Самое большое достояние – разум. Самое большая нищета – глупость. Самая большая сквер-ность – высокомерие. Самое большое достоинство – благой нрав.

– О, отец! Каковы следующие четыре правила?

– О, сынок! Не дружи с лгуном. Так приближает тебя к дальнему и отдаляет от ближнего. Не дружи с глупцом. Так как он может навредить тебе, желая сделать тебе добро. Не води дружбу со скрягой. Так, как, он может отказать тебе в трудную минуту. Не дружи с грешником. Так, как, он может продать тебя за бесценок.

Абдуссамад МАХАТ,наиб имам мечети

«Нур Астана,г. Астана

ИЗ ВЫСКАЗЫВАНИЙ ПРАВЕДНИКОВ

Во многих странах мира появилась очень серьёзная проблема – проблема суицида. Мы не задумывались об этом, пока эта проблема не коснулась нашего государства, а точнее нашего общества, наших родных и близких. В настоящее время в Казахстане почти каждый час, чей-то брат или сестра, чей-то единственный ребёнок кончает жизнь самоубийством. Кто бы из нас хотел, что бы это случилось с дорогим нам человеком? Конечно же никто. Но вероятность этого велика, учитывая нынешнюю обстановку в Казахстане. По данным Всемирной Организации Здравоохранения (ВОЗ), Казахстан занимает третье место в мире по количеству суицидов. Если в год по всему миру суицид совершают около миллиона людей, то восемь тысяч из них – казахстанцы. Как оказалось, в нашей стране от собственных рук гибнут в два раза больше людей, чем в убийствах. Невольно возникает вопрос, в чем причина появления этого явления. Конечно же не может быть только одной единой причины суицида, их множество, мы огласим некоторые из них.

И так, риск самоубийств более высок среди молодых людей, употребляющих алкоголь или наркотики. Употребление алкоголя и наркотиков снижает способность контролировать импульсивное поведение, осознавать последствия своих действий. В исследованиях, проведенных в различных странах, показано, что до 66% жертв суицидов имели в крови алкоголь на момент смерти. Стресс так же может стать причиной самоубийства. Стрессовые ситуации могут быть вызваны семейными конфликтами, неприятностями в школе, потеря друга. Любой человек подвергается стрессу в повседневной жизни. И не факт что он не из тех, кто задумывается о попытке самоубийства в данный момент. Попытка самоубийства – это крик о помощи, желание привлечь внимание к своей беде, отчаянию, а иногда попытка оказать давление на окружающих. Попытка самоубийства не всегда обусловлена желанием

умереть, а скорее намерением обратить на себя внимание, просьбой о помощи, сострадании. Безразличное отношение между людьми, является важным фактором, и негативным примером молодому поколению нашего с вами общества в этой проблеме. Мы часто не замечаем чужих проблем, мы не интересуемся жизнью наших близких или знакомых, не говоря уже о родственниках, с которыми перестали общаться по каким-то там пустяковым причинам.

Если заглянуть в глубь многих из этих причин, можно увидеть все что угодно, но только не духовные ценности. Нехватка духовного развития, недостаточность религиозных знаний, навязанные Западом материальные ценности, всё это негативно влияет на всё наше общество, особенно на подрастающее поколение. Многие из этих причин на прямую противоречат религиозному пониманию жизни. Возьмем за пример мусульманские страны, где религиозные знания на высоком уровне, а показатель суицида самый низкий. Количество суицидов в этих странах близко к нулю. Так как понимание тяжести этого деяния, страх перед Аллахом, правильный взгляд на жизнь и смерть не позволят человеку покончить жизнь самоубийством.

Отдалённость людей от религии, отсутствие её правильного понимания, вот главная причина большинства проблем нашего государства. Из-за недостаточности знаний, как религиозных, так и знаний применяемых в повседневной жизни, мы не можем донести правильное понимание жизни до своих близких и детей.

Одно выходит из другого. Отсутствие религиозных знаний привило к появлению таких проблем как алкогольная и наркотическая зависимости, безразличие среди людей, напряжённые обстановки в семьях, а особенно молодых семьях. Стал резко заметен рост разводов в стране, увеличение стрессовых ситуаций в семьях, и во многих учебных заведениях. Мы перестали обращать внимание на это, для нас это стало обыденностью, но это еще не значит, что оно

так и должно быть. Все это в свою очередь выливается в проблему суицида в нашем с вами обществе.

Людям зачастую трудно найти смысл жизни, успокоение в ней и удовлетворение, часто возникает ощущение, что чего то не хватает. На самом деле людям не хватает религии, им не хватает веры и её сладости. Что тоже является причиной появления этой проблемы. Но и у этой проблемы есть решение, заключается оно в распространении и развитии Ислама. Если увеличить количество духовных образовательных заведений, увеличить количество кадров в таких заведениях, мы станем причиной развития и процветания Ислама. Что в свою очередь снизит количество суицидов в стране. Но на данный момент из-за нехватки кадров в мечетях, основной целью открытия большинства медресе, стало получение этих самых кадров. Нашей же с вами целью должно стать увеличение качества знаний, и количество знающих и верующих людей среди простого населения. Самое лёгкое, что мы можем сделать, это быть хорошим примером всем окружающим нас людям, в особенности молодому поколению. Только мы можем дать своим детям хорошее воспитание, соответствующее религиозному пониманию этого вопроса. Только мы можем начиная с детства привить своим детям любовь ко Всевышнему Аллаху и его посланнику Мухаммеду (с.а.с.), а так же любовь и тягу к знаниям. Наверняка у вас возникает мысль о том что говорить все мастера, и одними разговорами тут ничего не сделаешь. И по этому, я прошу вас превратить хотя бы часть моих слов в действие. Уделяйте больше внимания вашим близким, общайтесь с ними, оказывайте им всяческую помощь, помогайте им встать на прямой путь, ведите их за собой в Рай. Ведь мы ответственны за своих близких.

Биржан АКИМБЕКОВ, устаз мечети «Акмешит»

города Павлодар

СЕРЬЁЗНАЯ ПРОБЛЕМА ОБЩЕСТВА – СУИЦИДНАСТАВЛЕНИЕ