บทท 12 แหลงนนทนาการ

ปารค ( PARK) : สถานทพกผอนหยอนใจ แหลงนนทนาการคอ ศนยบรการนนทนาการ (PARK AGENCY ปจจบนเรยกวา RECRENTION AND PARK DEPARTMENT) มจดมงหมายและวตถประสงคทส าคญเพอสรางเสรมประสบการณและจดการบรการทางดานนนทนาการ เพอบคคลและชมชน หนวยงานทรบผดชอบ ไดแก หนวยงานของรฐ หรอสาธารณะ (PUBLIC) หนวยงานรฐวสาหกจ หรอกงสาธารณะ (SEMI-PUBLIC) และหนวยงานเอกชน (PRIVATE) ซงรวมทงประเภทองคการอาสาสมครและธรกจการคา ปารค (PARK) เปนค าทมความหมายและรปแบบตางกน เรมตนกบความหมายในปจจบน จงสมควรทจะอภปรายทงประวตและความหมายเพอความเขาใจทดขน ประวตของปารค ปารค หรอสถานทพกผอนหยอนใจ เกดขนมานานแลว ตงแตสมยโบราณ กลาวคอ มนษยไดสรางสถานทพกผอนหยอนใจ เชน สวนสาธารณะ อทยาน และสถานทพบประสงสรรค ควบคกบ การสรางเมอง ดงปรากฏในอารยะธรรมของประเทศตางๆ ในสมยโบราณ เชน การสรางสวนแขวน (HANDING GRADEN) ในประเทศอยปต สวนลาสตวของชาวบาบโลนในประเทศเปอรเซย สวนศกดสทธของศาสนาพราหมณและฮนดในประเทศอนเดย การจดสวนของชาวกรกและโรมนทมรปแบบสวยงาม สวนปาในอทยานพระราชวงแวรซายของประเทศฝรงเศส และสวนพกผอนหยอนใจของพระมหากษตรย และจกรพรรดในประเทศจน และญป น เปนตน สวนปาและสวนสาธารณะแหงแรกเกดขน เปนอทยานลาสตวของกษทตรย หรอหวหนาเผา เพอใชในการลาสตวและสะสมสตวทจบได ในสมยตอมากลมขนนาง และคณบด ซงไดสรางคฤหาสนในบรเวณอาณาเขตไดสรางสวนสาธารณะส าหรบครอบครวและบรวารของตน เพอใชในการเฉลมฉลองเนองในเทศกาลพเศษตางๆ และใชตอนรบแขก ปารคอกชนดนงทเกดขน เพอตอบสนองความตองการของประชาชน เรยกวา ตลาดนด (COMMON MARKET) ซงนอกจากจะเปนทนดพบแลกเปลยนสนคาตางๆ แลวยงเปนศนยกลางกจกรรมนนทนาการตางๆ เชนการละเลน เกมสกฬา การเตนร า การละคร ดนตร รองเพลง เปนตน ปารคแหงแรกของสหรฐอเมรกาซงจดใหประชาชนไปพกผอนหยอนใจ และเปนตลาดนดพบเกดขน เมอป ค.ศ. 1640 โดยจดขนทเมองบอสตน รฐแมนซเซตในสมยทชาวยโรปอพยพไปตงรกรากในอเมรกา ครนตอมาเมอสหรฐอเมรกาพฒนาเปลยนไปจากยคเกษตรกรรมเปนอตสาหกรรม การสรางเมองการเกดมหานครกเจรญขนตามล าดบ นกวางผงเมองชอ นาคเฟรดเดอรค โอลม สเตค (FREDERICK LOW OLMSTD) ไดออกแบบสวนสาธารณะในเมอง (MUNIVIPAL PARK) โดยการจดสรางสวนสาธารณะท

ค านงถงอาคารสถานท สนามกฬา สถานทพกผอนหยอนใจ จดสวนพรรณไมชนดตางๆ เพอตอบสนองความตองการของสงคมในเมอง และเปนการสรางความงดงามของเมอง โดยจดปารคทมพนทขนาดใหญในเมอง มการจดเปนระบบมมาตรการตางๆ จนเปนแมบทของสวนสาธารณะในเมองตางๆ ในสหรฐในปจจบนชอสวน เซนทรล ปารค (CENTRAL PARK) ตงอยใจกลางเมองนวยอรค นายโอลม สเตด(OLMSTED) และนายเวค (VEUK) ไดวางผงเมองและสวนสาธารณะในเมองตางๆ ในสหรฐ เชน เมองชคาโก ดทรอยต บฟฟาโล บรดปารค มลตรอล เปนตน สวนสาธารณะเหลานยงไดจดระบบการสญจรในสวน สงอ านวยความสะดวกในสวน ใชตนไมและวสดธรรมชาตมากทสด อยางไรกตามสวนสาธารณะในเมองไดมการจดสถานทอ านวยความสะดวกตางๆ เชน สระวายน า สนามกฬา ท าใหความหมายของปารคเปลยนแปลงไปจากเดม และความหมายของปารคและนนทนาการกเรมแยกออกจากกนเปนหนวยงานนนทนาการ และสวนสาธารณะ (PARK AND RECREATION DEPARTMENT) ความหมาย ปารค หรอสถานทพกผอนหยอนใจ หมายถง บรเวณพนดนหรอพนน าทจดขนเพอเปนศนยบรการทางนนทนาการ ในชวงเวลาวางส าหรบประชาชน ปารคแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ปารคทปรบปรงแลว (IMPROVED LAND) หมายถง สถานทจดการเปนระบบมการจดเตรยมอาคารสถานท พนธไม และสงอ านวยความสะดวกตางๆ ด าเนนการโดยรฐหรอเอกชน เชน สวนสาธารณะเทศบาลเมอง (MUNICIPAL PARK) สวนสาธารณะเพอนบาน (MEIGHBORHOOD PARK) สวนหยอม (MINII-PARK OR GREEN PARK) สนามเดกเลน (PLAY LOTS TCI-LOTS) สวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต วนอทยาน และอทยานแหงชาต เปนตน ปารคทยงไมไดปรบปรง (PRIMITIVE OR UNITIPRCVED LAND) หมายถง พนทดนหรอพนน าทยงเปนธรรมชาต ไมไดจดใหเปนระบบสวน แตมความงามธรรมชาต ซงสมควรแกการอนรกษเพอการศกษา และการพกผอนหยอนใจ ธรรมชาตเหลานไดแก เกาะ แกง ภเขา ปาไม ทะเลสาบ น าตกโปงรอน หนอง บง หาดทราย ซากดกด าบรรพ สณฐานธรรมชาตอนๆ ไดแก วนอทยาน (FCREST STATE PARK) อทยานแหงชาต (NATIONAL PARK) ซงในบรเวณปารคดงกลาวมทงปรบปรงและยงไมไดปรบปรง กระบวนการบรหารปารค: สถานทพกผอนยอนใจ การบรหารงานบรการดานสนทนาการนนเปนการจดการแนะแนวบคคล และแหลงวทยะกายภาพโดยใชพฒนาการการจดการเพอสรางเสรมประสบการณทางนนทนาการ และกอใหเกดความพงพอใจและขวญก าลงใจแกผ รบบรการ หรออาจกลาววาเปนกระบวนการทสบเนองของการจดการและประยกตแหลงวทยาการเพอสรางเสรมโอกาสนนทนาการแดประชาชน เทคนคของการบรหารและจดการทวไปทนกวชาการบรหารตาง ๆ รวบรวมจดตงเปนทฤษฎการจดการและบรหารดงน 1.นายกลกและนายเออรวด(ค.ศ. 1937) ไดเสนอกระบวนการการบรหารประกอบ7ขนตอน ไดแก

การวางแผนงาน(Planting) การจดการ (Crganization) การจดบคลากร (Staffing) การชน าทาง (Pirecting) การประสานงาน (Cccrdimating) การเสนอรายงาน (Reporting) การจดงบประมาณ (Budgating) 2.นายเฮนสและแมสซ (Haynes &masste : ค.ศ. 1961) แบงกระบวนการบรหารออกเปน 10 ขนตอน ดงน 2.1 การตดสนใจ (DeclsionMaring) 2.2 การจดการ (Crganieaiion) 2.3 การวางแผนงาน (Planning) 2.4 การชน าทาง (Direciicn) 2.5 การควบคม (CCntrol) 2.6 การจดบคลากร (Staffing) 2.7 การประสานงาน (Cccrdtnating) 2.8 การสอสาร (Com unicaiion) 2.9 แรงจงใจ (Motlvtion) 2.10 การประเมนผล(Evaluation) นกนนทนาการไดท าการศกษา เรองการจดและบรหารงานบรการนนทการ ไดสรปผลของกระการการจดบรหารงานดงน 1. นายไมเออร,นายไบรบล และนายเซสซมว( Myer ,Baighbilll and Sesscns : ค.ศ. 1969 )ไดจดกระบวนการบรหารงานนนทนาการ แบงออกเปน 7 ขอดงน 1. การวางแผนงาน 2. การจดการ 3. การจดองคการ 4. การชน าทาง 5. การนเทศ 6. การด าเนนการ 7.การประเมนผล 2. นายเคราสและนายเกอรตส (Kraus Curtis : ค.ศ. 1973 ) ไดแบงออกเปน 3 หมวดใหญเทานน เชน 1. การวางแผนงาน (Planning) 2. การจดองคการ (Organization) 3. การควบคม (Control)

3. นายปเตอรสนและนายโปเลน (Peterson And Pohlen :ค.ศ. 1973) ไดแบงกระบวนการจดบรหารนนทนาการเหมอนนายเคราสและเกอรตส แตเพมหมวดท 4 คอแรงจงใจ (Motivaion) จากการศกษาเปรยบเทยบของเรองการจดและบรหารงานทวไปและงานบรการทางนนทนาการเผยวา การวางแผนงานเปนหวใจส าคญและขนเรมตนของการจดและบรหารงาน ทงน เพราะการวางแผนงานเปนการคนหา (1) ความตองการและความสนใจของผ รบบรการ (2) เปนการรวบรวมขอมล (3) เปนการเกบขอมลทเกยวของ (4) เปนการสรางจดมงหมาย ขอบคาย และเปาประสงคของงาน (5) เปนการพยากรณภาวะในอนาคต (6) เปนเครองชวยในการตดสนใจ (7) เปนการสรางนโยบายและแนวทางในการปฎบต (8) เปนการสรางความเปนมาตรฐานและการประเมนผลใหตรงตามวตถประสงคของแผนงาน ขอบขายของการวางแผนงานปารค การเตรยมตวเพอวางแผนงานควรจะค านงถงขอบขายการวางแผนดงน 1. การวางแผนดานเงนลงทน (Pinancial Planning) ไดแก การเตรยมการวางแผน จดสรรงบประมาณของปารค รวมทงการจดหาทน คาบรการและคาบ ารง เงนทนสนบสนน เงนบรจาคและงานอนๆ เชน การจดเกบ คาบตรผานประต เงนเดอน คาใชจายทเกยวของ 2. การวางแผนดานกายภาพ (Physical Planning) ซงมความเกยวโยงในเรองการจดการ พนทวาง อาคารสถานท สนามกฬา สถานอ านวยความสะดวกตางๆ และอปกรณของนนทนาการ 3. การวางแผนโปรแกรมกจกรรม (Program Panning) ซงเปนการเตรยมการเรองของกจกรรมนนทนาการตางๆ การจดเวลาและสถานทส าหรบบรการ โครงการจดการแขงขนกฬา รวมทงโปรแกรมการเรยนการสอน การแขงขน การแปรบญญต และโปรแกรมอนทเกยวของ 4. การวางแผนงานทวไป (General Planning) เปนการผสมผสานการวางแผนเรองเงนทน ดานกายภาพและโปรแกรมเขาดวยกนเพอจดการวางแผนแมบท (Master Planning) 5. การวางแผนดานบทบาทและหนาท (Function Planning) เปนเปนการชแนวทางงานเฉพาะกจประจ าวน รวมทงการเผยแพรและงานบรการ คมอการด าเนนงาน คมอการฝกอบรม บคลากร คมอการฝกความปลอดภยและความมนคง ความสมพนธแรงงาน การใหสวสดการแกเจาหนาทพนกงาน มาตรการการควบคมคณภาพ และการท างานแตละวนเปนตน ขนตอนของการจดปารค: สถานทพกผอนหยอนใจ การจดปารคแบงออกเปน 4 ขนดงน

1. ขนเตรยมกอนออกแบบ (Predesign) ขนนเปนการเตรยมวตถประสงค เปาประสงคเตรยมขอมลในเรองการใหบรการ สภาวะแวดลอมโดยทวไป กฎระเบยบ ขอบงคบ โปรแกรมทจดบรการการจดเตรยมบคลากร ทงบคลากรเตมเวลาและอาสาสมคร การเตรยมกอนการออกแบบเรองอาคารสถานททจะสรางตางๆ 2. ขนออกแบบ (Design) เปนขนพนฐานทส าคญของการพฒนาสวนสาธารณะ ขนนเปนการก าหนดงบประมาณเงนทนในการกอสรางทงหมด รายละเอยดและขอมลส าคญเกยวกบการจดกจกรรมใหบรการดงนนในขนนคณะอนกรรมการทรวมวางแผนสรางปารคตองตระหนกถงความส าคญและรวมมอกน เพอใหการออกแบบสมบรณแบบมากทสด 3. ขนพฒนาการ (DEVELOPMENT) ในขนนแบงออกเปน 3 ชนยอย คอ การเตรยมเอกสารกอนการกอสราง , การท าสญญาระหวางการกอสราง และโครงการกอสรางหนวยงานสาธารณะจะตองจด นโยบายเฉพาะ กฎระเบยบ การด าเนนงานระหวางการพฒนาการ 4. ขนสดทายหรอขนกระท าจรง (ACTUALIZATION) หมายถงการเตรยมการ ควบคมอยางมประสทธภาพ รวมทงการจดแผนงานทจ าเปนอนๆ เชนโปรแกรม การเงน หนาท การจดการ ซงเปนสงส าคญทท าใหการบรหารปารคใหสมฤทธผลตามเปาหมายทมงสรางเสรมประสบการณนนทนาการ คณะกรรมการวางแผนสรางปารค คณะกรรมการวางแผนสรางปารคประกอบดวยบคคลหลายฝายท เกยวของกบงานสรางเสรมประสบการณนนทนาการ แบงออกเปน 4 ประเภทคอ อนกรรมการฝายผ รบบรการ (PARTICIPATION) ไดแกผ วางแผน ผ ทรงคณวฒ ในเรองการตองการของผ รบบรการ การศกษาขอมลทผานมา นกสงคมสงเคราะห อนกรรมการฝายกจกรรม (ACTIVITY) ไดแกกลมนกกฬาอาชพ, กลมกฬา กลมโคช ครพลศกษา นกนนทนาการ นกกฬาสมครเลน นกธรรมชาตวทยา ฯลฯ อนกรรมการฝายอาคารสถานท (FACILITY) ไดแก นกออกแบบ สถาปนก ดานการจดสวนหยอม สถาปนกและวศวะกร รวมทงนกธรรมชาตวทยา ผ เชยวชาญปาไม ผ เช ยวชาญพนธ ไม นกธรณวทยา ผ เชยวชาญสตวปา นกประวตศาสตร และนกโบราณคด เปนตน อนกรรมการฝายสนบสนน (SUPRORT GROVT) ไดแก ผดแลรกษาสถานทและอปกรณ การด าเนนการ, การจดโปรแกรม, ฝายรกษาความปลอดภย, ฝาบรการเครองดม คณะอนกรรมการดงกลาวจะด าเนนการไปไดดวยดจะตองไดรบการประสานงานในกลม และระหวางกงกลมจากผ น าเปนอยางด และรวบรวมขอมลทงหมดเพอควบคมกระบวนการทงหมดใหบรรลตามเปาประสงคทตงไว นโยบายการจดการปารค (อทยานแหงชาต)

หลกการจดปารคของโอลมสเตด ประเภทของปารค นโยบายในการจดปารค (อทยานแหงชาต) เพอใหการจดปารคขนาดใหญเปนไปไดดวยด มประสทธภาพ เปนแหลงนนทนาการของประชาชนทางอทยานแหงชาตของสหรฐอเมรกาไดออกนโยบายการจดการบรหารปารคอทยานแหงชาตดงน อทยานแหงชาตจะตองไดรบการดแลรกษาเพออนชน และประชาชนไดมโอกาสใชเพอการศกษาสงเกต เพอพกผอนหยอนใจ เพอสงเสรมสขภาพกายและจตใจ เพอสงเสรมคณภาพชวตในชวงเวลาวางใหเกดประโยชนตามความสนใจของประชาชน หามน าสตวเลยงเขามาในบรเวณอทยานแหงชาต การสรางถนนหนทาง ควรกระท าใหมการกลมกลนกบธรรมชาต เขตอทยานแหงชาตจะไมมการจบจองหรอท าธรกจเพอสวนตว กจกรรมนนทนาการนอกเมอง กฬาประเภทนนทนาการนอกเมองเชน การเดนปา ตกปลา ฆาสตว ควรไดรบการสงเสรมอยางมกฎเกณฑ การเกบคาตงคายพกแรม ควรจดใหมราคาทต าทสด ควรจดใหมสถานทบรเวณทตงคาย (CAMP SITE) หลายประเภทเชน สถานทตงคายพกแรม เตน สถานทจอดรถเทสลเลอร เคบน และโรงแรชนดในอทยานแหงชาต หามไมใหบกรกท าลายปา การจดโซนทพกอาศย จดบรการอาหาร ควรอยในทจ ากด เพอเปนรายไดเขารฐ ใหมการเกบคาน ารถยนตเขาอทยาน ควรมเอกสาร และขอมลแนะน าอทยานแหงชาต พรอมแนบทแสดงบรเวณส าคญในอทยาน ควรมการประชาสมพนธตอหนวยงานของรฐและเอกชน ในเรองการบรการตางๆ หลกการจดปารคของโอลมสเตด นายเฟรดเดอรก โอลมสเตค นกวางผงเมองทมชอเสยงของโลก ไดสรางสวนสาธารณะ ในเมองทมชอเสยงไดแก เซนทรล ปารค (CENTRAL PARK) ในมหานครนวยอรค และสวนสาธารณะไวดงน การสรางปารคควรสงวนรกษา ทวทศนและทรพยากรธรรมชาตใหมากทสด และควรจะเนนธรรมชาตทมลกษณะเดนพเศษอกดวย

พยายามหลกเลยง การออกแบบการสรางอาคาร และตกในปารคใหมากทสด หรอถาจ าเปนควรสรางใหกลมกลนกบธรรมชาตใหมากทสด พยายามรกษาทงหญาในบรเวณสวนกลางของปารค พยายามสงวนรกษาตนไมธรรมชาต ในสวนบรเวณโซนทเชอมตอกบโซนตางๆ ควรจะสรางถนน ทางเดน ทเปนสวนโคง เพอใหเหนทศนยภาพของปารค ควรจดใหถนนหลก (MAIN STREET) ตดผานจดส าคญ หรอโซนตางๆของปารค ประเภทของปารค ปารคทไดจดขนเพอเปนแหลงนนทนาการส าหรบประชาชน สวนใหญเปนปารคทไดมการพฒนาหรอจดเปนระบบ บางครงเรยกวา ปารคทปรบปรงแลว (PROVED LAND) ซงพอจะแบงออกได ดงน อทยานแหงชาต (NATICNAL PARK) เปนปารคทมการจดการอยางเตมระบบ มบรเวณพนทใหญทสดมากกวาปารคอนๆ กลาวคอ จะตองมพนทใหญกวา 10 ตารางกโลเมตร หรอ 62,500 ไร โดยมวตถประสงคเพอใหชวตสตวปา และตนไม ไดด าเนนชวต ครบวงจร (วฏจกร) ไดดวยตนเอง ไมอาศยมนษยใหความชวยเหลอ ในป 2531 กองอทยานแหงชาตไดประกาศอทยานแหงชาต ทงหมด 56 แหง และไดตงเปาหมายจดตงอทยานแหงชาตจ านวน 110 แหงในป 2534 วนอทยาแหงชาต (NATIONNAL PARK หรอ FOREST) เปนปารคทใหญรองลงมาจากอทยานแหงชาต มปาเขา ววทวทศน สวยงาม และมธรรมชาตเดน เชน ตนน า ล าธาร น าตก หาดทราย ถ า หนงอก หนยอย เปนตน ซงเหมาะแกการนนทนาการของประชาชน วนอทยานแหงชาตไดมการจดบรการทพก สงอ านวยความสะดวก และสาธารณปโภคดวย ปจจบน ประเทศไทยมวนอทยานแหงชาตประมาณ 50 แหง อยในความดแลของกองอทยานแหงชาต ปาไมเขต และปาไมจงหวด สวนพฤกษาศาสตร (BOTANIC GARDEN) เปนการจดปารค หรอสวนรวมพนธไม นานาชนดทงในและนอกประเทศทมคณคาทางเศรษฐกจ และเพอนนทนาการ น ามาจดเปนหมวดหม และสกล เพอประโยชนทางการศกษา ขยายพนธ และเปนสถานทพกผอนหยอนใจ ในปจจบน ประเทศไทยมจ านวน 5 แหง ไดแก สวนพฤษาศาสตร พแค จ.สระบร สวนพฤกษาศาสตรเขาชอง จ.ตรง สวนพฤกษาศาสตรพทธมณฑล จ.นครปฐม สวนพฤกษาศาสตรเขาหนซอน จ.ฉะเชงเทรา สวนพฤกษาศาสตรแมสา จ.เชยงใหม 4.สวนรกขชาต (ARBORETUM GARDEN) เปนปารคหรอสวนทจดขนเชนเดยวกบสวนพฤกษาศาสตร คอ รวบรวมพนธไมนานาชาต เพอประโยชนศกษาวจย และพกผอนหยอนใจ การจดสวนรกขชาตเนนพนธไม

ยนตน ไมไดมการจดหมวดหม ปจจบนประเทศไทย มสวนรกขชาต จ านวน 30 แหง ทมพนทตงแต 50 ไร จนถง 1875 ไร 5. สวนสมเดจศรนครนทร (EDUCATIONAL ZONE DISTRICT PARK) เปนการจดปารค เพอสงเสรมการสงวนรกษาทรพยากรธรรมชาตทสวยงาม และสงประทบใจธรรมชาตทสวยงาม และสงประทบใจตามธรรมชาตเพอใหประชาชนไดมโอกาสพกผอนหยอนใจในสวนภมภาค สวนสาธารณะ “สวนสมเดจยา” จดขนเพอเฉลมพระเกยรต สมเดจพระศรนครนทร บรมราชน เนองในโอกาสครบ 80 พระชนษา ป 2523 ซงอยในความดแลของกองการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการ ปจจบนสวนสมเดจฯ ตงอยในบรเวณ 12 เขตการศกษา ของประเทศไทย ไดแก สวนสมเดจฯ จ.นนทบร (เขตการศกษา 1) สวนสมเดจฯ จ.ปตตาน (เขตการศกษา 2) สวนสมเดจฯ จ. ชมพร (เขตการศกษา 3) สวนสมเดจฯ จ.พงงา (เขตการศกษา 4) สวนสมเดจฯ จ.ประจวบครขนธ (เขตการศกษา 5) สวนสมเดจฯ จ.พระนครศรอยธยา (เขตการศกษา 6) สวนสมเดจฯ จ.พจตร (เขตการศกษา 7) สวนสมเดจฯ จ.นาน (เขตการศกษา 8) สวนสมเดจฯ จ.สกลนคร (เขตการศกษา 9) สวนสมเดจฯ จ.ศรสะเกษ (เขตการศกษา 10) สวนสมเดจฯ จ.ฉะเชงเทรา (เขตการศกษา 11) สวนสาธารณะในเมอง (MUNICIFAL PARK) เปนปารคทจดขนในชมชนเมอง ในเขตกรงเทพมหานคร เพอตอบสนองความตองการผอนคลายความตงเครยดของเมองหลวง และเพอเปนปอดของเมองดวย สวนสาธารณะในเมองมความส าคญอยางยงแกประชาชนใน กทม. ในดานสขภาพกาย สขภาพจต การพกผอนหยอนใจ ความงดงามของพนธไม และพชตางๆ ถอวาเปนแหลงนนทนาการของเมองหลวงทส าคญแหลงหนง ปจจบนสวนสาธารณะของกรงเทพมหานคร มอยดวยกน 7 แหง มขนาดพนทตงแต 23 ไร (สวนสราญรมย) จนถงพนท 500 ไร (สวนหลวง ร.9) ซงกระจายไปทวบรเวณ กทม. ไดแก สวนลมพน 2. สวนสราญรมย 3. สวนจตจกร 4. สวนธนบรรมย 5. สวนน าบงกม 6. สวนหลวง ร.9 7. สนามหลวง 8. สวนพระนคร

7. สวนเพอนบาน (NEIGHBORHCOD PARK) เปนการจดปารคเพอสงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสไดพกผอนหยอนใจ สรางบรรยากาศความคคนเคยของชมชนในเขตทอยอาศย เชนหมบาน และศนยชมชนตางๆ สวนเพอนบาน สวนใหญด าเนนการโดย เอกชน รฐวสาหกจ 8. สนามเดกเลน (PLAYGROUND หรอ PLAYLOTS AREA) เปนปารคทจดท าขนเพอเนนในเรองการสรางอปกรณการเลน เพอสงเสรมการเลนพฒนายวชน และเยาวชน ในดานรางกาย พฒนากลามเนอ และสงเสรมดานนนทนาการ การใชเวลาวางใหเกดประโยชน สถานทพกผอนหยอนใจ เรามกจะพบวาสนามเดกเลนจดโดย โรงเรยน สวนสาธารณะ และพนทศนยกลางชมชนตางๆ ซงมพนท ขนาดเลก 9. สวนหยอม (MINI = PARK หรอ GREEN AREA) เปนการจดปารคขนาดยอม หรอเลกทสด เพอสรางบรรยากาศ ทศนยภาพของตนไม ไมประดบ เพอการพกผอนสายตาของประชาชน และเ พอความสวยงามสถานท ๆ จดสวนหยอม มตงแต บรเวณเกาะกลางถนน มมถนน วงเวยน สแยก ตลอดจนในบรเวณยานศนยกลางคาพาณชยตางๆ หรอแมกระทงรอบบรเวณบาน 10. สวนปารคลกษณะพเศษ สวนปารคลกษณะพเศษ เปนการจดปารคขนเพอวตถประสงคเฉพาะอยางเพอเปนแหลงนนทนาการเพอการพกผอนหยอนใจ สงเสรมประสบการณแหงชวต เพอคณภาพชวต ซงสวนปารคลกษณะพเศษน มหลายประเภท ไดแก 10.1 อทยานสตวปา มงเนนเรองการศกษา วจยพนธสตวปา เพอนนทนาการ อยในความดแลของกรมปาไม ปจจบนม 2 แหง คอ อทยานสตวปา จ. ล าปาง จ. กาฬสนธ และอทยานสตวปา เขาพระแทว จ.ภเกต 10.2 ศนยศกษาธรรมชาตและสตว เปนปารคทสงวนศกษาพนธสตวปา และปาไม ซงมอย 7 แหงในประเทศไทย 10.3 สวนสนก (AMUSEMENT PARK) เปนการจดปารคทมงเนนในเรองของอปการณการเลนเพอความสนกสนาน เพลดเพลนทงเยาวชนและประชาชน ซงธรกจการคาจดขนในเมอง และในสวนหนงของศนยการคา เพอการบรการนนทนาการส าหรบครอบครว 10.4 สวนสตว (AMUSEMENT PARK) เปนการจดปารคทน าสตวปา และสตวทหาไดยาก เพอใหชมชนไดศกษาและพกผอนหยอนใจ

บทสรป

ปารคเปนแหลงนนทนาการหรอศนยบรการนนทนาการทมจดมงหมายเพอการสรางเสรมประสบการณนนทนาการส าหรบบคคลและชมชน หนวยงานรบผดชอบไดแก หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ และเอกชน ปารคเปนสถานทพกผอนหยอนใจ เกดมาตงแตสมยโบราณตามหลกฐานการบนทกอารยะธรรมของประเทศตางๆ สวนสาธารณะแหงแรกเปนอทยานลาสตวของกษทตรยเพอใชในการลาสตวและเลยงสตวทจบมาไดสวนสาธารณะทสรางขนในคฤหาสนของขนนางและคหบด มวฒถประสงคเพอใ ชจดงานฉลองเทศกาลพเศษตางๆ และใชตอนรบแขก ปารคส าหรบประชาชนเรยกวา ตลาดนด ปารคแหงแรกของสหรฐอเมรกาเกดขนเมอป ค.ศ.1640 ณ เมองบอสตน ปารคทเปนแมบทการจดปารคทสมบรณแบบในเมองชอ เซนทรล ปารค ซงสรางโดย นายโอลมสเตด และนายเวค การวางแผนสรางปารคม 4 ขนตอน ไดแก ขนตอนการออกแบบ ขนออกแบบ ขนพฒนาการ และขนการกระท า ซงในแตละขนตองการความรวมมอ สรางสรรคจากกลมผประกอบอาชพตางๆ บคลากรทสนบสนนและกลมประชาชนทใชบรการ เพอกอใหเกดความสมฤทธผลในการเสรมสรางประสบการณนนทนาการ

หนงสออางอง สมบต กาญจนกจ (2518). สนทนาการชนน า เอกสารประกอบการสอน คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย (หนา 225 – 236) ส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอม (2529). แนวทางการอนรกษธรรมชาต. กทม. : รงศลปการพมพ. Krus, R.G - Curtis, J.E (1973) Creatives administration in Recreation and Parks. ST Louic : C.V. Mosby (pp. 17-18). Myer,Brightbill and aooaone (1962). Community Eacration. (4 th ed.) Englewood cliffe , N.J. : Prantice-Hall Petgrsor, J.A. - Polam, M.B (1973) Manament minivipal loieure Service Washington D.C (p.45) Doell, Charles E. (1966). Element of Park and Recreation Zdministretion, Boston : Burgoes Publishing. Feir Albert. (1972). Fredarick Law Delmted (1822 - 1903) and The Amarican Environlontal Treedition. Philaarlybia : Penn. Statn Univercity Prase.

บทความสรางเสรมความเขาใจในเรองของปารค ท าไมตองมสวนสาธารณะ (CITY PARKS) และทพกผอนในเมอง (VRBAN RECRATION AREAS) โดย พชา พทยขจรวฒ นกวชาการกรมปาไม ........................ กระทรวงเกษตรและสหกรณ บทน า (INTRODUCTION) เนองจากความตองการทจะพกผอนภายหลงเวลาท างานไดเปลยนแปลงไปอยางมากในประเทศไทยทงๆ ทการขยายตวทางอตสาหกรรมไดเปลยนแปลงไปมากมาย หรอมไดเปลยนแปลงไปอยางเหนไดชดภายในเวลาอนรวดเรวเหมอนประเทศทางแถบตะวนตกทเจรญแลวทงหลาย การเปลยนแปลงทส าคญของคนไทยกคอ การเขาไปอยรวมกนอยางแออด ในเขตทเจรญแลว โดยมการคมนาคมทสะดวกเปนสงชวยเสรมใหความแออดทเจรญนนมมากขน และท าใหคนขาดความสนใจทจะอยในทหางไกลความเจรญ เพราะเหตทคนไทยมงความสนใจไปทการท ามาหากนเพอการยงชพ ประกอบกบความอตคดขาดแคลนในทชมชนแออด คนไทยสวนใหญจงไมคอยสนใจมาก คนไทยโดยสวนใหญจงไมคอยสนใจตอการพกผอนในทซงจดไวเปนสวนสารธารณะ คนทอยในเขตททเจรญแลวอาจจะมความสนใจมาก เแตขาดเวลาทจะเอาใจใสหรอชวยสงเสรม สวนใหญคนทอยในเขตทหางไกลความเจรญกพงความสนใจสวนใหญไปทการยกมาตรฐานการครองชพซงกระท าไดยากในเขตชนบท ความสนใจตอการพกผอนจงมนอย ทงๆทมทรพยากรเกยวกบการพกผอนมากมายในเขตชนบท เมอเวลาลวงไป คนในเขตทเจรญแลว เชนในเมองทแออดอยางกรงเทพฯ กจะมองเหนความส าคญของการพกผอนในทซงจดไวใหเปนสวนสาธารณะ เพราะเรมเขาใจวาการหาเลยงชพอยางเดยวไมใชการยกมาตรฐานการครองชพหากตองมสงอนๆ อกทชวยท าใหชวตมคณคาและมความหมายมากยงขน คนกลมนจะเรมเขาใจถงการพกผอนไดกอนชนกลมอนๆไดแก คนทมฐานะด ร ารวย หรอสามารถหาเวลาวางจากการท างานไดมาก ท าใหมเวลาเปนของตนเองไดมากดวยเหตนจงท าใหทศนคตของคนไทยสวนใหญทมตอการพกผอนเปนไปในทางทไมด กลาวคอ มองเหนวาการพกผอนเปนเรองฟ มเฟอย หรหรา เปนเรองของคนร ารวยเคาท ากน และไมมความจ าเปนตอชวต เปนเรองตลกส าหรบคนไมมเหตผล บางครงถงกบมอคต (PREJUDICES) ทมองถงการพกผอนไปในแงราย ท าใหไมมการสงเสรมการพกผอนอยางจรงจง ผลทตามมากคอ ความเสอมโทรมของสถานททองเทยวและสวนสาธารณะทมอยเปนจ านวนนอยอยแลว เชน สวนลมพน สวนสตวดสต เปนตน ท าใหเกดความไมปลอดภยแกคนทตองการพกผอนจรงๆ อยางไรกด ทศนคตหรออคตในแงรายทยงมอยในเวลานจะคอยๆ ถกลบใหหายไปได และการพกผอนจะเปนเรองทเขาใจไดดขนวา เปนการด ารงชวตอยางหนงทจะชวยใหความเปนอยของคนดขนทงทางรางกายและจตใจ โดยปกตสวนสาธารณะหรอสถานทพกผอนในเมองมกจะสรางขนในท ทไมมใครตองการหรอ ในททไมมความส าคญทางเศรษฐกจแลว โดยเหตทเหนวาความจ าเปนทางดานอนมมากกวาการใชเปนทพกผอน บคคลทอ านาจพจารณาจดสรรทดนเพอประโยชนสขของชมชนมกจะจดสรร

ทดนเพอการอยางอนๆ และคดวาการพกผอนเปนเพยงผลพลอยได (BY PRODUCT) ของกจการทไดใชทดน มไดมการจดสรรทดนไวเพอใชเปนสวนสาธารณะหรอทพกผอนโดยตรง เพราะบคคลดงกลาวมไดมองเหนวา สวนสาธารณะหรอทพกผอนเปนเรองทมความจ าเปน การขยายตวของเมองใหญท าใหมการแขงขนแยงกนใชทกนโดยเหลอทดนไวเพยงเลกนอยหรอไมเหลอเลยไวใหสรางสวนสาธารณะ หรอทพกผอน และโดยเหตทสวนสาธารณะหรอสถานทพกผอนจ าเปนตองประกอบดวยทรพยากรธรรมชาต เชน ตนไม ปา เขา แมน า อยในเขตทจะจดใหเปนสถานทดงกลาว เพอใหมองคประกอบหลายๆ ชนดทเหมาะสมตอการพกผอนและท าใหการพกผอนมคณคา การจดสรางสวนสาธารณะหรอทพกผอน มใชจดสรางขนเพยงแตพจารณาวาชมชนอยทไหน แตตองพจารณาดวยวามทรพยากรธรรมชาตอยเพยงพอหรอไมดวย การสรางสวนสาธารณะ หรอทพกผอนจงกระท าไดยากมากหรอเกอบไมไดเลย เมอสถานททมทรพยากรธรรมชาตทเหมาะสมไมเพยงพอ และลดจ านวนลงเรอยๆ อยางไรกด ความตองการทจะพกผอนจะมเพมมากขนเรอยๆ และจะเปนตวการทบงคบใหมการสรางสวนสาธารณะและสถานทพกผอนในทสด ปจจยทท าใหความตองการทจะพกผอนมมากขน ไดแก 1. การเพมขนของพลเมอง2. การเพมขนของรายได 3. เวลาวางมมากขน4. ความสะดวกรวดเรวในการคมนาคม และทส าคญคอ 5. การเปลยนแปลงทศนคตและความสนใจตอการพกผอน โดยเนนหนกถงการบรหารรางกายใหสมบรณอยเสมอ ท าใหสภาพจตใจและสขภาพด ปจจยเหลาน จ านวนประชากรถอวามความส าคญทสดทจะท าใหความตองการสวนสาธารณะเพอพกผอนมมากขน อยางไรกดปจจยเหลาน ไมสามารถแยกออกจากกนได และมผลกระทบถงกนอยเสมอ เชน รายไดลดลงในขณะทพลเมองเพมมากขน อาจจะท าใหความตองการการพกผอนไมเปลยนแปลงกได เปนตน ปจจยทส าคญยงอนหนงซงเปนเรองของทศนคตทมตอการพกผอน กเปนตวการทท าใหความตองการพกผอนเพมขนได เมอคนสวนใหญเรมเขาใจถงความส าคญของการพกผอน และคดวาการพกผอนในสวนสาธารณะหรอทพกผอนทจดไวอยางดนนเปนรางวลทธรรมชาตมอบใหหลงจากทไดท างานหนกมาตลอดป ตลอดเดอน หรอ ตลอดสปดาห แลว การพกผอนโดยมทศนคตทดดงกลาวน จะชวยท าใหมองเหนความส าคญของธรรมชาต เกดความสนใจและระมดระวงทจะรกษาทรพยากรธรรมชาตใหคงอยไดเปนเวลานาน ความตองการพกผอนซงมเพมมากขนเรอย ๆ โดยปจจยตาง ๆ เปนตวการทท างานรวมกนนมแนวโนมทท าใหเชอไดวา จะไมมวนลดลงในอนาคต และเมอปจจยดงกลาวท างานรวมกนจนกระทงความตองการพกผอนเพมขน แลวปจจยเหลานกเปนตวการทท าใหการจดสรางสาธารณะ และทพกผอนเปนไปไดยากขนในขณะเดยวกน ยกตวอยางเชน เมอประชาชนเพมมากขน กมความตองการพนทส าหรบสวนสาธารณะมากขน ในขณะเดยวกน พนททสามารถสรางเปนสวนสาธารณะมจ ากดและลดลงไปมากเพราะการขยายตวของเมอง การจดสรางสวนสาธารณะจงล าบากมากขน เปนตน หรอแมวามรายไดมาก

ขนกตองการการพกผอนทแตกตางกนออกไป ท าใหการจดสรางสวนสาธารณะสนองความตองการของกลมคนตางๆ ท าไดไมครบสมบรณ เปนตน ความจ าเปนทจะตองมทดนเพอสรางเปนสวนสาธารณะหรอทพกผอนจงเปนทรบรองกน แตอยางไรกดเมอทดนถกน าไปใชส าหรบสรางสงอนเพอการขยายตวเมอง(Urbanization)เสยแลว การสรางสวนสาธารณะกจะยงยากขนหรอเปนไปไมไดเลย เพราะทดนทสรางอนแลว ยากทจะจดใหเปนทวาง(Open Space) ไดอกโดยเฉพาะในเมองใหญ ๆ โอกาสทจะสรางเมองโดยใหมสวนสาธารณะและทพกผอนใหมสดสวนเหมาะสมกนจงนบวนแตจะนอยลง และจะไมสามารถท าไดเมอปลอยใหลวงเลยไปเปนเวลานาน ๆ โดยไมมการวางแผนการไวเสยกอน ความส าคญของสวนสาธารณะและทพกผอนในเมอง สวนสาธารณะและทพกผอนในเมองอ านวยประโยชนแกคนหลายประเภท คอ 1. เปนสถานทใหคนใชสรางความสมบรณใหแกตนทงทางรางกาย(สขภาพ)และจตใจ(สขภาพจต) 2. เปนสถานทปองกนการบกรกท าลายธรรมชาตและในขณะเดยวกนเปนสถานทสงเสรมใหมธรรมชาตทสมดลกนเอง 3. เปนสถานทกระตนใหมการศกษาทดขน รวมทงชวยสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจในทางทถกตองเพอทจะใหมสขภาพดรายกายของคนเราจะตองไดรบอากาศบรสทธ(FreshAir)แสงแดด(Sunlight)การออกก าลงกาย(Physical Exercise)และการผอนคลายความเครยดทางดานจตใจ(Psychological Release) ความตองการนมทงในเดกและผ ใหญอยางไรกดเปนทหนา สงเกตวาเมอมาตรฐานการครองชพสงขนสงจ าเปนส าหรบคนทง 4 ประการนกลบหาไดยากขน คนทท างานอยในตกใหญ ๆ ไมคอยไดสมผสแสงแดดและอากาศบรสทธ พนกงานหางรานบรษทไมคอยไดออกก าลงกายเมอลาหยดงานกลบตองไปนงดโทรทศนทบาน ใชรถยนตและอปกรณทเกยวของกบการด ารงชวตทไมจ าเปนตองใชก าลงกายเสยเปนสวนใหญ สงคมทมการแบงแยกงานสลบซบซอนท าใหตองระมดระวงกรยาและวาจา ท าใหเกดความยงยากสบสนและเกดอารมณเครยด(Emotions)ไดงาย ปญหาสงคมทพบอยในปจจบนเปนเพราะคนทวไปรสกวาคลาย ๆ อยในสภาพแวดลอมทเปนเครองจกรกลหนยนตปราศจากชวตจตใจ โดยเฉพาะอยางยงในเมองใหญ ๆ ในสงคมทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว เปนการยากล าบากมากทจะไดพบปะสงสรรคอยางเปนกนเอง(Close Social Contacte)ขาดความรสกมนคงปลอดภย และรสกวาไมเปนตวของตวเอง(Lack of Sense of Belonoing)ไมเปนสวนหนงของสงคมทตนอาศยอย การจดใหมโอกาสพกผอนในสวนสาธารณะจงเปนหนทางเดยวทจะท าใหคนพบปะกน ท าความคนเคยกนกบเพอนบานของเรา และท าใหคนไดพบปะกน ท าความคนเคยกนกบเพอนบานของเรา และท าใหเกดความรสกเปนเพอนกนมากกวาเปนช นสวนของเครองจกรอนหนงในสงคมเทานน นอกจากนหนาทอนส าคญของสวนสาธารณะยงใชเปนทสนองความตองการของคนทจะใชใกลชดธรรมชาต(Near Nature)ทงคนทมเวลาวางมาก เดก และโดยเฉพาะอยางยงคนชราอกดวย ส าหรบเดกนนเพอใหเกดความคดทดตอธรรมชาตและ

รจกสรางสมดลธรรมชาตเมอเตบโตขนสวนสาธารณะและทพกผอนเปนทสรางความแตกตางไปจากในเมอง ไมแออดยดเยยด ไมจอแจ มสงตางๆ มาก(Reduce Monotone)แปลกๆ แตกตางกน ท าใหลดความเครงเครยดในการไดเหน(Visual Relisf)และพกผอนจตใจ(MentelRelazation)ในระยะยาว สวนสาธารณะเปนทซงมอทธพลตอการสรางและรปแบบของสงกอสรางในเมองไดดวย นอกจากจะสนองความตองการของคนทงทางรางกายและจตใจแลว สวนสาธารณะยงชวยปองกนทรพยากรธรรมชาตทเปนประโยชนตอคนมใหสญไปดวยทรพยากรธรรมชาตเหลาน ไดแก อากาศ น า ดน และสตวปา ความตองการทวางส าหรบสรางสวนสาธารณะในเมองใหญท าใหเกดผลดแกคน ยกตวอยางเชนเมอมทวางส าหรบปลกตนไมมากๆ เมอมการปลกตนไมแลวจะท าหนาททส าคญยงขนไปกวานนอก คอ กลายเปนแหลงทรกษาน าใหมอยตลอดฤดแลง(Watershed Area)นอกจากนความพยายามสรางแหลงลมน า(Watershed Area)ยงใหประโยชนมากมายแกมนษย เมอประโยชนจากตนไมมมากขน เพราะตนไมในแหลงน าถกปลกใหมากขน ดนไมถกกดเซาะพงทลาย ลดปญหาน าทวม และปญหาดนถกพดพาไปกบน า(Siltation)แหลงลมน า(Watershed Area)ท าหนาทปองกนไมใหเกดน าเสย(Water Poiuti)เชนเดยวกบสงคม ตนไมใหญทท าหนาทปองกนไมใหอากาศเสย(Air Pollution)น าประปาทใชอยในเมองใหญกไดมาจากสวนสาธารณะทกลายเปนแหลงลมน าน การอนรกษและปองกนชวตสตวปาเปนเรองส าคญอกอยางหนงทสวนสาธารณะอ านวยให สวนสาธารณะไมเพยงแตชวยปองกนสตวปาเทานนหากยงชวยใหคนไดสงเกตและใกลชดกบธรรมชาต รซงถงความสวยงามความลกลบ และความจ าเปนทจะตองรกษาธรรมชาตไวไมวาจะเปนในสงทหางไกล หรอทใกลเมองใหญๆ สงตางๆ ทสรางไวในสวนสาธารณะมผลดตอเศรษฐกจในเมองใหญ เชน บรเวณธรรมชาตประวตศาสตร สถานทเลนกฬากลางแจง(ลาสตว ตกปลา) เปนตน เปนสงทดงดดผคนจากบรเวณใกลเคยงและทหางไกลออกไปใหเขามายงสวนสาธารณะ นอกจากคาแรงงานทจ าเปนตอการบ ารงรกษาสวนสาธารณะแลวรายไดตางๆ จะเกดขนจากการขายอาหาร น ามนรถยนต อปกรณตางๆ และเครองกฬาเพอการพกผอนอนๆ เปนตน สงเหลานสามารถท าใหเมองบางเมองพงพาตวเองอยไดดวยทองเทยวโดยแท ธรกจอตสาหกรรมกรดวา เพราะความสวยงามและดงดดของสถานท เชน สวนสาธารณธเหลาน เปนตวการทดงดดพวกลกจางและประชาชนมาอยใกลๆ ซงจะท าใหกจการประเภททดน ทรพยสนตางๆ มราคาสงขน เหลานเปนเพยงสวนนอยทแสดงใหเหนผลดของการมสวนสาธารณะทสวยงาม ประโยชนทสวนสาธารณะและทพกผอนในเมองมตอการศกษานอกสถานท (Outdoor Education) การศกษานอกสถานทเปนสวนหนงทสนบสนนการศกษาโดยตรง การศกษาทเกยวของกบ(Outdoor Education)เรมตนทระดบประถมและมธยม โดยเนนหนกทางการฝกฝนบรหารรางกาย และการกฬา(Outdoor Education)จรงๆ นนเนนหนกถงการชประโยชนของความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบคนสง ทชนเ รยนควรจะมคอ การศกษาชววทยา(Biology)อนรกษวทยา(Comseryation)ธรณวทยา

(Geology)ซงมใหเรยนในสวนสาธารณะ หรอทพกผอนทใหญๆ นกวางแผนทางดานการพกผอนและนกการศกษาเรมสนใจถงสงทสวนสาธารณะจะอ านวยใหไดมากยงขน และจะมากยงขนในอนาคต “สวนสาธารณะหรอสวนสนกกนแน” โดย มรว. คกฤทธ ปราโมช หนงสอพมพสยามรฐรายวน“ขางสงเวยน” ฉบบวนท 6 มกราคม 2521 ผมชกจะสงสยเสยแลวซครบวา เรารจกกนหรอปาว สวนสาธารณะกบสวนสนกนนแตกตางกนอยางไร และมใครสนใจกนจรงจงหรอเปลาวาคนทเบยดเสยดยดเยยดกนอยในกรงเทพ๚ ทกวนนตองการทรมรนกวางขวางเอาไวผอนคลายความตงเครยด หรอวาตองการไปยนเบยดเขาควกนเพอรอขนหอคอยสงๆ ผมเขาใจวาสวนจตจกรนนการรถไฟไดนอมเกลา๚ ถวายสมเดจพระเจาอยหวเ พอใหกรงเทพมหานครจดเปนสวนสาธารณะทฝรง ปลกตนไมนานาพนธใหรมรน มทางเดนเทามทนงพกมสนามหญา มสระน า และปลกดอกไมตามฤดกาล เพอใหอาณาประชาราษฎรของพระองคไดมทนงพกผอนหยอนใจคลายความตงเครยดจากสงแวดลอมอนแออดไปดวยตกราม ผ คนมทหายใจ อากาศซงถงแมจะไมบรสทธนกกยงดกวาอากาศในตรอก ซอย หรอ ในบานชองทคบแคบ แตเมอไดเหนขาวในหนาหนงสอพมพในระยะนผมจงเกดความสงสยดงทไดกลาวมาขางตนนอกจากสงสยแลวกผดหวงอยางมากอกดวยเพราะตามขาวหนงสอพมพนนในสวนจตจกรจะมลานอเนกประสงค มสนามหญา มสนามฟตบอล มสระน าขนาดใหญ มสงคตศาลา มหมบานไทยของแตละภาคใหดแตกตางกน มพพธภณฑรถไฟและจะใหเอกชนเขาสรางหอคอยสงแบบหอไอเฟล เพอใหคนขนไปดทวทศนบนนน และหอคอยนจะเปนหอคอยทสงทสดในโลกหรอในเอเชยอยางใดอยางหนงซงผมกไมแนใจนก ฟงดแลวกอดนกไปไมไดวาชนชนผ วาราชการกบสมภารวดบานนอกนนเหมอนกนเรมตนกสรางโบสถ สรางเสนานะ ตอไปกสรางศาลาการเปรยญ ตอไปกสรางหอระฆง สรางวหาร พอเขาชนนกหยดไมไดเปน โรคกอสรางขนสมองตอง สรางเขอน สรางก าแพงวด สรางโรงเรยนพระ สรางโรงเรยนเดก ไปจนถงพระพทธรปทใหญทสดในโลก จนวดกลายเปนดสนยแลนด ไมใชวดอกตอไป สวนจตจกรนนพอเรมตนกจะเปนดสนยแลนดเสยแลวไมใชสวนสาธารณะตณหาของผวาราชการแบบนไมไดมอยเฉพาะแตผวาราชการ กทม. คนปจจบนเทานนแตไดเคยมและยงมอยใหหลายผวาราชการ ผมอยากจะพดวาเปนผลของการไปดงานในตางประเทศ เพราะการไปดงานนนแยกไมออกจากการไปเทยว เมอไปถงเขาถามวาอยากอะไรกอยากไปดแตททเหนวาสนกนาเทยว เชน ดสนแลนด หอไอเฟล หอคอยสงกวาไอเฟลทญป น ไปเทยวมาแลวกนกวาดงานแลว เกดตดตาตดใจในของทไดพบไดเห นเอามาคดมาฝนถาไมไดท าบางกนอนไมหลบ ครบ เหมอนกบสมภารบานนอกมาธระทกรงเทพ๚ กลบไปกไปฝนถงวดเชตพน วดสทศน อยากจะสรางวดของตนใหใหญโตขนาดนนบาง

สวนสวนสาธารณะซงในตางประเทศเขาเหนวาจ าเปนจรงๆ เพราะเปนปอดหายใจของมหานครและเมองใหญๆ นน ทานทไปดงานกคงแตเพยงขบรถผานๆ ไปไมสนใจและไมไดสงเกต เพราะมนดง ไมสนกเกรยวกราวเหมอนกบททนกทองเทยวเขาไปกน แตสวนสาธารณะกยงจ าเปนอยนนเองแหละครบ จ าเปนเพราะกรงเทพ๚ เสยเปรยบมหานครอนๆ เขามาตงแตแรกเพราะทานมาสรางกรงกนในทซงเปนทงหาปาเกอบจะไมได อยางทเมองสงคโปร หรอปนง มปามเขา เมอรงมาสรางเมองกกนปากนเขาเอาไวสวนหนงใหเปนสวนพฤกษชาต แลวดดแปลงเพยงบางสวน สวนใหญนนทงไวใหเปนปาตามเดมเขาจงมสวนสาธารณะทเปนทหายใจไดจรงๆ ทนวยอรคกเชนเดยวกน เขาทง เซนทรลพารก ไวตามธรรมชาต ไมแตะตอง ทลอนดน ทปารส กเชนเดยวกนอก สวนสาธารณะทเขาม เชน ไฮปารค และรเยนตปารคทกรงลอนดอน หรอ บวสเดอบลอยนทปารสนน เคยเปนปาทเจานายขนนางแตกอนเกบเอา ไวลาสตวทงนน เดยวน จงเปนสวนสาธารณะเตมภาคภม ไมใชสวนสนก แตกรงเทพ๚ นนยากทจะตองปลกตนไมขนกลางทง ซงจะตองกนเวลานานพอสมควรเปนการเสยเปรยบอยแลวแตสวนลมพนกยงหาตนไมใหญจรงๆ ไดนอย ผมเคยหวงวาสวนจตจกรจะไดเปนสวนสาธารณะจรงๆ ในอนาคตแตเมอมาไดขาววาจะสรางอะไรตออะไรกนยกใหญ กตองโวยเพราะผดหวง อยาถอสาอะไรเลยครบ นกวาจงจกทกกแลวกน เพราะถงจะปลกตนไมอยางผมวา ผมกคงไมอยทนด แตกอยากจะขอใหชวยกนคดวา คนเรานน จะตองท าอะไรใหเกดผลทนตาเหนไปหมดทกอยางทเดยวหรอ จะท าอะไรไวใหลกหลานมนไดรบผลในทางทดบางไมไดหรอยงไง จากบทความเสรมสรางความเขาใจในเรองของปารค ซงคณพชาพทยขจรวฒ และ ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช ไดแสดงความคดเหนมาน จะเหนไดวาสวนสาธารณะมประโยชนและเปนแหลงนนทนาการทส าคญยงส าหรบประชาชน ทจะชวยเสรมสรางประสบการณและคณภาพชวตของคนในเมองหลวงชวยผอนคลายความตงเครยด และลดความวตกกงวลขอบสงคมและประการส าคญสงเสรมใหมนษยไดสมผสอยางใกลชดกบธรรมชาตซงเปนทตองการมากในสภาพแวดลอมของวตถอาคาร สถานทมนษยไดกอสรางขนและจากการเปลยนแปลงพฒนาสงคมไทย จากระบบเศรษฐกจและสงคมทางเกษตรกรรมมาเปนสงคมเศรษฐกจแบบอตสาหกรรมใหมหรอนกสนนท าใหประชาชนตองประสบปญหาใหมๆ ทก าลงเกดขนอยางรวดเรวในเรองของมลภาวะเปนพษในสภาพแวดลอมทงทพกอาศยและยานธรกจการคาปญหาประชากรแออด การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจท าใหเกดปญหาเงนเฟอ เงนฝด ปญหาคานยมของครอบครวเปลยนแปลงเหลานเปนตน ดงนนแหลงนนทนาการสวนสาธารณะ จงมบทบาทส าคญในการลดความเครยด และเสรมสรางคณภาพชวตแกชมชนเมองเปนอยางยง