Özel eĞİtİmİ İyİleŞtİrme projesİorgm.meb.gov.tr/dosyalar/00030/ozip_rapor.pdfÖzel eİtİm...
TRANSCRIPT
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZEL EĞİTİMİİYİLEŞTİRME PROJESİ
İZLEME VE DEĞERLENDİRMERAPORU
ANKARA2017
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİGENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZEL EĞİTİMİİYİLEŞTİRME PROJESİ
(ÖZİP)
İZLEME VE DEĞERLENDİRMERAPORU
GENEL YAYIN YÖNETMENİ CELİL GÜNGÖR
EDİTÖR M. Ramazan BARIN
YAYINA HAZIRLAYAN Ali ASLAN, Jale GÜNEŞ
SON OKUMA Çağrı GÜREL
DİZGİ-TASARIM İzleme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı
1ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
ÖZEL EĞİTİMİ İYİLEŞTİRME PROJESİ
Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin toplumsal yaşama tam olarak katılmaları; çalışan, üreten
ve kendine yetebilen bireyler olmaları Bakanlığımızın en önemli hedefleri arasındandır.
Genel Müdürlüğümüz özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin ihtiyaçlarına ve bireysel özellikle-
rine uygun, nitelikli ve erişilebilir eğitim ortamları hazırlayarak onların özgüvenlerinin gelişimine
katkıda bulunmak, kişisel ve mesleki gelişimlerini desteklemek amacıyla 2016 yılında “Özel Eğiti-
mi İyileştirme Projesi (ÖZİP)”ni geliştirilmiş ve Kalkınma Bakanlığına sunmuştur.
Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen ve 50.000.000 TL finans sağlanan proje 2020
yılı sonuna kadar özel eğitim meslek eğitim merkezi meslek edinme atölyelerinin yenilenmesi
ve standart hâle getirilmesi, özel eğitim sınıfları ile destek eğitim odalarının fiziki alt yapılarının
güçlendirilmesi hedeflenmektedir.
A. MESLEK EDİNME ATÖLYELERİİlköğretim programlarının uygulandığı bir eğitim kurumunda ya da özel eğitim sınıflarında
ortaokul eğitimini tamamlayan; genel, mesleki ve teknik ortaöğretim programlarına devam ede-
meyecek durumdaki öğrencilere iş ve mesleğe yönelik bilgi, tutum ve beceriler kazandırmak ama-
cıyla Bakanlığımız tarafından özel eğitim mesleki eğitim merkezleri açılmaktadır.
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI2
Türkiye genelinde 146 tane özel eğitim mesleki eğitim merkezi bulunmaktadır. Bu merkezle-
rin illere göre dağılımı aşağıdaki haritada gösterilmiştir (bk. Harita 1):
Harita 1: Türkiye Genelinde Bulunan Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezleri
Genel Müdürlüğümüze bağlı olarak hizmet sunan özel eğitim mesleki eğitim merkezlerinde
11.851 öğrenci eğitim görmekte, 2.687 öğretmen görev yapmaktadır. Öğrenci ve öğretmenlere
ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir (bk. Tablo 1).
Tablo 1: Mesleki Eğitim Merkezlerinde Eğitim Gören Öğrenci ve Görev Yapan Öğretmen Sayıları
Kurum Sayısı
Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı
Kız Erkek Toplam Kadın Erkek Toplam
146
9. sınıf 1.093 1.962 3.055
1.475 1.212 2.68710. sınıf 1.050 2.002 3.052
11. sınıf 1.028 1.933 2.961
12. sınıf 990 1.793 2.783
Projenin başladığı 2016 yılında mesleki eğitim merkezlerinde 426 atölye bulunmaktayken
2017-2018 eğitim öğretim yılına gelindiğinde artan ihtiyaçlar ve talepler nedeniyle atölye sayı-
sında artış olmuş ve atölye sayısı 654’e ulaşmıştır. Türkiye genelinde bulunan 654 atölyenin 305
tanesinin yapımı tamamlanmış, öğretmen ve öğrencilerin kullanımına sunulmuştur. Bu durum
meslek edinme atölyelerinin % 47’sinin yenilendiğini göstermektedir.
3ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Meslek edinme atölyelerinin yenilenme oranının illere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gös-
terilmiştir (bk. Tablo 2).
Tablo 2: Özel Eğitimi İyileştirme Projesi Kapsamında Yapılan Atölyelerin Yenilenme Oranı
İl Kurum Sayısı Mevcut Atölye Sayısı Yapılan Atölye Sayısı Yenilenme Oranı
Adana 1 4 1 % 25
Adiyaman 2 3 2 % 67
Afyonkarahisar 1 2 2 % 100
Ağrı 1 2 1 % 50
Aksaray 1 4 - -
Amasya 3 9 8 % 88
Ankara 10 58 43 % 74
Antalya 6 26 18 % 69
Artvin 2 6 2 % 33
Aydın 3 12 6 % 50
Balıkesir 2 8 6 % 75
Bartın 1 3 - -
Bayburt 1 3 1 % 33
Bilecik 2 5 5 % 100
Bolu 1 3 1 % 33
Burdur 2 3 1 % 33
Bursa 9 52 26 % 50
Çanakkale 2 6 - -
Çankırı 1 - - -
Çorum 1 6 4 % 67
Denizli 1 9 3 % 33
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI4
Kurum Sayısı Mevcut Atölye Sayısı Yapılan Atölye Sayısı Yenilenme Oranı
Düzce 1 8 - -
Edirne 1 6 - -
Elazığ 1 4 - -
Erzincan 1 4 1 % 25
Eskişehir 1 1 1 % 100
Gaziantep 1 6 1 % 17
Giresun 1 3 - -
Gümüşhane 1 2 2 % 100
Hatay 2 8 2 % 25
Isparta 1 5 - -
İstanbul 21 134 53 % 40
İzmir 6 32 21 % 66
Kahramanmaraş 1 3 1 % 33
Karabük 1 4 - -
Karaman 1 3 3 % 100
Kastamonu 1 3 3 % 100
Kayseri 3 14 12 % 86
Kırıkkale 1 3 2 % 67
Kırklareli 2 9 3 % 33
Kırşehir 1 3 1 % 33
Kilis 1 4 - -
Kocaeli 2 13 7 % 54
Konya 4 16 8 % 50
Kütahya 2 8 8 % 100
Malatya 1 7 4 % 57
5ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Kurum Sayısı Mevcut Atölye Sayısı Yapılan Atölye Sayısı Yenilenme Oranı
Manisa 1 1 - -
Mersin 2 13 3 % 23
Muğla 1 - - -
Muş 1 - - -
Nevşehir 1 3 - -
Niğde 1 3 - -
Ordu 2 7 7 % 100
Osmaniye 1 2 1 % 50
Rize 1 7 1 % 14
Sakarya 1 6 4 % 67
Samsun 3 8 4 % 50
Siirt 1 2 - -
Sinop 1 1 1 % 100
Sivas 1 5 4 % 80
Şanlıurfa 1 3 1 % 33
Tekirdağ 3 14 5 % 36
Tokat 1 5 2 % 40
Trabzon 3 13 - -
Uşak 1 4 1 % 25
Van 2 11 1 % 9
Yalova 1 6 5 % 83
Yozgat 1 3 1 % 33
Zonguldak 3 10 1 % 10
TOPLAM 146 654 305 % 47
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI6
Özel Eğitimi İyileştirme Projesi kapsamında yapımı tamamlanan meslek edinme atölyelerinin
yapım yıllarına ve alanlarına göre dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir (bk. Grafik 1).
Grafik 1: Meslek Edinme Atölyelerinin Yapım Yılına ve Alanlara Göre Dağılımı
Büro Yönetimi (4)
Bilişim Teknolojileri (4)
El Sanatları (93)
Gıda (6)
Giyim Üretim Teknolojisi (2)
Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri (15)
Konaklama ve Seyahat Hizmetleri (46)
Matbaa Teknolojisi (11)
Mobilya ve İç Mekân Tasarımı (30)
Motorlu Araçlar Teknolojisi (1)
Seramik ve Cam Teknolojisi (14)
Tarım Teknolojisi (3)
Tekstil Teknolojisi (8)
Yiyecek İçecek Hizmetleri (71)
0 25 50 75 100
44
5
3
13
1
23
9
20
10
2
5
54
2
2
23
3
1
7
2
22
4
1
31
2
4
4
1
8
201520162017
7ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Grafikteki verilerden de anlaşılacağı gibi Özel Eğitimi İyileştirme Projesi kapsamında en fazla
atölye “El Sanatları” ve “Yiyecek İçecek Hizmetleri” alanlarında yapılmıştır. En az sayıda atölye “Mo-
torlu Araçlar Teknolojisi”, “Giyim Üretim Teknolojisi ve “Tarım Teknolojisi” alanlarında yapılırken
“İnşaat Teknolojisi”, “Kimya Teknolojisi”, “Metal Teknolojisi” ile “Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme”
alanlarında hiç atölye yapılmamıştır.
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI8
Genel Müdürlüğümüz tarafından Özel Eğitimi İyileştirme Projesi kapsamında yenilenen mes-
lek edinme atölyelerinin fiziksel yapısının kullanışlılığını, malzeme ve donanım olarak yeterliliğini
belirlemek amacıyla bir araştırma yapılmıştır.
Araştırmaya; yapımı en az üç ay önce tamamlanan meslek edinme atölyelerinin bulunduğu
kurumların yöneticileri, atölyeleri kullanan öğretmen ve öğrenciler ile öğrenci velileri katılmıştır.
Katılımcılara atölyelerin yeterliliği, kullanışlılığı ve kullanıcılar üzerindeki etkileri hakkında
çeşitli sorular yöneltilmiş; alınan cevapların frekans, yüzde ve aritmetik ortalama değerleri analiz
edilmiştir.
Araştırmaya 778 kişi katılmıştır. Katılımcıların % 34’ünü öğrenciler (268 kişi), % 30’unu öğ-
retmenler (231 kişi), % 19’unu yöneticiler (130 kişi) , % 17’sini ise veliler (149 kişi) oluşturmuştur
(bk. Grafik 2).
MESLEK EDİNME ATÖLYELERİYLE İLGİLİYÖNETİCİ, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ GÖRÜŞLERİ
9ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Grafik 2: Araştırmaya Katılan Kişilerin Dağılımı
0
70
140
210
280
Yönetici Öğretmen Öğrenci Veli
149
268
231
130
• Atölyelerin Büyüklüğünün Yeterliliği
Grafik 3: Atölyelerin Büyüklüğü Hakkındaki Görüşler
0
150
300
450
600
Yetersizdir Biraz Yeterlidir Yeterlidir
501
8345
%80
%13
%7
Yetersizdir Biraz Yeterlidir Yeterlidir
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 80’i meslek edinme atölyelerinin
yeterince büyük olduğunu, ders ile etkinlik ve uygulamaları gerçekleştirbilecekleri yeterli alana sa-
hip olduklarını belirtirken % 7’si atölyelerin yeterince büyük olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 3).
Tablo 4: Atölyelerin Büyüklüğü Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Yetersizdir (1) 7 5
2.76
26 11
2,55
12 4
2,85
45 7
2,72Kısmen Yeterlidir (2) 17 13 51 22 15 6 83 13
Yeterlidir (3) 106 82 154 67 241 90 501 80
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI10
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları incelendiğinde de atölyelerin büyüklüğünün tüm
gruplar tarafından yeterli bulunduğu görülmektedir. Yöneticilerin % 82’si, öğretmenlerin % 67’si,
öğrencilerin % 90’ı bu soruya olumlu yanıt verirken olumsuz yanıt verenlerin oranının en yüksek
olduğu grup % 11 ile öğretmenlerdir (bk. Tablo 4).
• Eğitim Öğretim Yapmaya Uygunluğu
Grafik 4: Atölyelerin Eğitim-Öğretim Yapmaya Uygunluğu Hakkındaki Görüşler
0
150
300
450
600
Uygun Değildir Biraz Uygundur Uygundur
508
92
29
%81
%15%4
Uygun Değildir Biraz Uygundur Uygundur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 81’i meslek edinme atölyelerinin eğitim öğretim yapmak için uygun olduğunu, yeterince ısındığını ve aydınlandığını belirtirken sa-dece % 4’ü uygun olmadığını, yeterince ısınmadığını ve aydınlık olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 4).
Tablo 5: Atölyelerin Eğitim-Öğretim Yapmaya Uygunluğu Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Uygun Değildir (1) 2 2
2,88
14 6
2,78
13 5
2,69
29 4
2,76Kısmen Uygundur (2) 12 9 22 10 58 21 92 15
Uygundur (3) 116 89 195 84 197 74 508 81
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları incelendiğinde tüm gruplar tarafından bu konuda olum-lu düşünce belirtildiği; yöneticilerin % 89’unun, öğretmenlerin % 84’ünün, öğrencilerin % 81’inin atölyelerin eğitim öğretim yapmaya uygun olduğunu belirttikleri görülmektedir.
Atölyelerin eğitim öğretim yapmaya uygun olmadığını düşünen kişilerin oranının en fazla oldu-ğu grup % 6 ile öğretmenlerdir (bk. Tablo 5).
11ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
• Estetik Bir Görünüme Sahip Olması
Grafik 5: Atölyelerin ve Eşyaların Estetik Oluşuna İlişkin Görüşler
0
150
300
450
600
Estetik Değildir Biraz Estetiktir Estetiktir
518
7338
%82
%12%6
Estetik Değildir Biraz Estetiktir Estetiktir
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 82’si meslek edinme atölyelerinin
ve atölyelerde bulunan eşyaların öğrencilerin dikkatini dağıtmayacak renklerde yapıldığını ve es-
tetik olduğunu düşünürken % 6’sı bu düşünceye katılmamaktadır (bk. Grafik 5).
Tablo 6: Atölyelerin ve Eşyaların Estetik Oluşuna İlişkin Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Estetik Değildir (1) 4 3
2,85
22 10
2,63
12 4
2,84
38 6
2,76Kısmen Estetiktir (2) 11 8 42 18 20 7 73 12
Estetiktir (3) 115 89 167 72 236 89 518 82
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları da atölyelerin ve atölyelerde bulunan eşyaların tüm
gruplar tarafından estetik bulunduğunu göstermektedir (bk. Tablo 6).
• Atölyelerdeki Eşyaların Kalitesi ve Yeterliliği
Grafik 6: Atölyelerdeki Eşyaların Kalitesi ve Yeterliliğine İlişkin Görüşler
0
125
250
375
500
Kaliteli ve Yeterli Değildir Biraz Kaliteli ve Yeterlidir Kaliteli ve Yeterlidir
487
97
45
%78
%15
%7
Kaliteli ve Yeterli Değildir Biraz Kaliteli ve Yeterlidir Kaliteli ve Yeterlidir
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI12
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 78’i meslek edinme atölyelerinde bulu-
nan eşyaların kaliteli malzemelerden üretildiğini, öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaçlarınını yeterli dü-
zeyde karşıladığını belirtirken % 7’si bu düşünceye katılmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 6).
Tablo 7: Atölyelerdeki Eşyaların Kalitesi ve Yeterliliğine İlişkin Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Kaliteli ve Yeterli Değildir (1) 4 3
2,69
30 13
2,56
11 4
2,83
45 7
2,70Kısmen Kaliteli ve Yeterlidir (2) 32 25 42 18 23 9 97 15
Kaliteli ve Yeterlidir (3) 94 72 159 69 234 87 487 78
Alınan cevapların gruplara göre dağılımına bakıldığında yöneticilerin % 72’sinin, öğretmen-
lerin % 69’unun, öğrencilerin ise % 87’sinin atölyelerdeki eşyaları kaliteli ve yeterli bulduğu görül-
mektedir. Atölyelerdeki eşyaları kaliteli ve yeterli bulmayan kişilerin oranın en fazla olduğu grup
% 13 ile öğretmenlerdir. Yönetici ve öğretmenlerde bu oran % 4’ün altındadır (bk. Tablo 7).
• Atölyelerdeki Eşyaların Kullanışlı ve Rahat Olması
Grafik 7: Atölyelerdeki Eşyaların Kullanışlı ve Rahat Olmasına İlişkin Görüşler
0
125
250
375
500
Kullanışlı ve Rahat Değildir Biraz Kullanışlı ve Rahattır Kullanışlı ve Rahattır
482
101
46
%77
%16
%7
Kullanışlı ve Rahat Değildir Biraz Kullanışlı ve Rahattır Kullanışlı ve Rahattır
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 77’si meslek edinme atölyelerin-
deki eşyaların kullanışlı ve rahat olduğunu belirtirken % 7’si kullanışlı ve rahat olmadığını ifade
etmiştir (bk. Grafik 7).
13ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Tablo 8: Atölyelerdeki Eşyaların Kullanışlı ve Rahat Olmasına İlişkin Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Kullanışlı ve Rahat Değildir (1) 4 3
2,74
31 13
2,51
11 4
2,83
46 7
2,69Kısmen Kullanışlı ve Rahattır (2) 26 20 52 23 23 9 101 16
Kullanışlı ve Rahattır (3) 100 77 148 64 234 87 482 77
Alınan cevapların aritmetik ortalamalarına ve gruplara göre dağılımına bakıldığında da atölye-
lerdeki eşyaların tüm gruplar tarafından kullanışlı ve rahat olarak değerlendirildiği görülmektedir.
Atölyelerdeki eşyaların kullanışlı ve rahat olmadığını ifade eden kişilerin oranın en yüksek olduğu
grup % 13 ile öğretmenlerdir. Bu oran öğrencilerde % 4, yöneticilerde ise % 3’tür (bk. Tablo 8).
• Öğrencilerin Fiziksel Özelliklerine ve Gelişim Düzeylerine Uygunluğu
Grafik 8: Öğrencilerin Fiziksel Özelliklerine ve Gelişim Düzeylerine Uygunluğu İle İlgili Görüşler
0
75
150
225
300
Uygun Değildir Biraz Uygundur Uygundur
248
78
35
%69
%21
%10
Uygun Değildir Biraz Uygundur Uygundur
Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenlerin % 69’u meslek edinme atölyelerinde bulu-
nan eşyaların öğrencilerin fiziksel özelliklerine ve gelişim düzeylerine uygun olduğunu belirtirken
% 10’u uygun olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 8).
Tablo 9: Öğrencilerin Fiziksel Özelliklerine ve Gelişim Düzeylerine Uygunluğu İle İlgili Görüşler
Yönetici Öğretmen Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Uygun Değildir (1) 4 3
2,74
31 13
2,51
35 10
2,59Kısmen Uygundur (2) 21 16 52 23 78 21
Uygundur (3) 105 81 148 64 248 69
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI14
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde yönetici
lerin % 81’i, öğretmenlerin ise % 64’ü tarafından konuyla ilgili olumlu düşünce belirtildiği görül-
mektedir. Atölyelerdeki eşyaların öğrencilerin fiziksel özelliklerine ve gelişim düzeylerine uygun
olmadığını düşünenen yöneticilerin oranı % 3’te kalırken bu oran öğretmenlerde % 13’e ulaşmak-
tadır (bk. Tablo 9).
• Öğrencilerin Mesleki Becerilerini Geliştireceği Uygulama Alanının Yeterliliği
Grafik 9: Uygulama Alanının Yeterliliğine İlişkin Görüşler
0
125
250
375
500
Yetersizdir Biraz Yeterlidir Yeterlidir
495
99
35
%79
%15
%6
Yetersizdir Biraz Yeterlidir Yeterlidir
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve öğrencilerin % 79’u öğrencilerin mesleki beceri-
lerini geliştirmek amacıyla yapılan uygulama alanının yeterli ve kullanışlı olduğunu belirtirken
% 6’sı yeterli ve kullanışlı olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 9).
Tablo 10: Uygulama Alanının Yeterliliğine İlişkin Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Yetersizdir (1) 3 2
2,76
24 10
2,58
8 3
2,85
35 6
2,73Kısmen Yeterlidir (2) 25 19 49 21 25 9 85 15
Yeterlidir (3) 102 79 158 69 235 85 239 79
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı öğrencilerin mesleki bece-
rilerini geliştirmek amacıyla yapılan uygulama alanının tüm gruplar tarafından yeterli ve kullanışlı
bulunduğunu göstermektedir. Bu konuyla ilgili olumsuz düşünce belirten kişilerin oranın en fazla
olduğu grup % 10 ile öğretmenlerdir. Bu oran öğrencilerde sadece % 3, yöneticilerde ise % 2 sevi-
yesindedir (bk. Tablo 10).
15ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
• Program Kazanımlarını Gerçekleştirebilecek Yeterlilikte Olması
Grafik 10: Program Kazanımlarını Gerçekleştirebilecek Yeterlilikte Olması Hakkındaki Görüşler
0
75
150
225
300
Uygun Değildir Kısmen Uygundur Uygundur
246
82
33
%68
%23
%9
Uygun Değildir Kısmen Uygundur Uygundur
Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenlerin % 68’ine göre meslek edinme atölyelerinde
bulunan araç gereç ve diğer donanımlar program kazanımlarını gerçekleştirebilecek yeterliliktedir.
Araç gereç ve diğer donanımların yeterli olmadığını düşünen kişilerin oranı % 9, kısmen yeterli
olduğunu düşünenlerin oranı % 23’tür (bk. Grafik 10).
Tablo 11: Program Kazanımlarını Gerçekleştirebilecek Yeterlilikte Olması Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Yeterli Değildir (1) 6 5
2,73
27 12
2,51
33 9
2,59Kısmen Yeterlidir (2) 23 17 59 25 82 23
Yeterlidir (3) 101 78 145 63 246 68
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde de atölyeler-
de bulunan araç gereç ve diğer donanımların program kazanımlarını gerçekleştirebilecek yeterlilikte
olduğunu düşünenen yöneticilerin oranının % 5, öğretmenlerin oranının % 12 olduğu görülmektedir
(bk. Tablo 11).
• Öğrencilerin Güvenli Kullanımına Uygunluğu
Grafik 11: Öğrencilerin Güvenli Kullanımına Uygunluğu Hakkındaki Görüşler
0
75
150
225
300
Uygun Değildir Kısmen Uygundur Uygundur
299
47
15
%83
%13%4
Uygun Değildir Kısmen Uygundur Uygundur
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI16
Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenlerin % 83’ü öğrencilerin meslek edinme atölyele-
rinde bulunan araç gereçleri güvenli bir şekilde kullanabildiklerini, öğrenciler açısından tehlike
oluşturabilecek durumlara karşı gerekli tedbirlerin alındığını belirtirken % 4’ü olumsuz görüş or-
taya koymuştur (bk. Grafik 11).
Tablo 12: Öğrencilerin Güvenli Kullanımına Uygunluğu Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Uygun Değildir (1) 3 2
2,85
12 5
2,75
15 4
2,79Kısmen Uygundur (2) 14 11 33 14 47 13
Uygundur (3) 113 87 186 81 299 83
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımları incelendiğinde hem yö-
neticiler hem de öğretmenler, öğrencilerin atölyelerde bulunan araç gereçleri güvenli bir şekilde
kullanabildiklerinin belirtildiği görülmektedir. Konuyla ilgili olumsuz düşünce belirten öğretmen-
lerin oranı % 5, yöneticilerin oranı ise sadece % 2’dir (bk. Tablo 12).
• Atölyelerdeki Araç Gereçlerin Temin Edilme veya Yenilenme Kolaylığı
Grafik 12: Atölyelerdeki Araç Gereçlerin Temin Edilme veya Yenilenme Kolaylığı Hakkındaki Görüşler
0
60
120
180
240
Kolay Değildir Kısmen Kolaydır Kolaydır
227
87
47
%63
%24
%13
Kolay Değildir Kısmen Kolaydır Kolaydır
Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenlerin % 63’ü atölyelerdeki araç gereçlerin eskimesi
ya da eksilmesi durumunda yerlerine yenilerinin rahatlıkla temin edildiğini, araç gereç ve donanım
yetersizliği nedeniyle eğitim öğretim sürecinde herhangi bir aksama yaşamadıklarını belirtmişler-
dir. Buna karşın katılımcıların % 13’ü bu düşünceye katılmadıklarını, araç gereç temini konusunda
zorluk yaşadıklarını ifade etmişlerdir (bk. Grafik 12).
17ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Tablo 13: Atölyelerdeki Araç Gereçlerin Temin Edilme veya Yenilenme Kolaylığı Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Kolay Değildir (1) 10 8
2,58
37 16
2,45
47 13
2,50Kısmen Kolaydır (2) 34 26 53 23 87 24
Kolaydır (3) 86 66 141 61 227 63
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde de hem öğ-
retmenlerin hem yöneticilerin çoğunluğunun araç gereç temini konusunda herhangi bir sorun yaşa-
madıkları görülmektedir. Bu konuda sorun yaşadığını belirten yöneticilerin oranı % 8, öğretmenlerin
oranı % 16’dır (bk. Tablo 13).
• Öğretmen ve Öğrencilerin Motivasyonları Üzerindeki Etkisi
Grafik 13: Öğretmen ve Öğrencilerin Motivasoyonları Üzerindeki Etkisi Hakkındaki Görüşler
0
175
350
525
700
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
661
9126
%85
%12%3
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilerin % 85’i meslek edinme atölyeleri
yenilendikten sonra öğretmen ve öğrencilerin motivasyonlarının yükseldiğini ifade ederken % 3’ü
öğrenci ve öğretmenlerin motivasyonları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını belirtmiştir
(bk. Grafik 13).
Tablo 14: Öğretmen ve Öğrencilerin Motivasoyonları Üzerindeki Etkisi Hakkındaki Görüşler
Yönetici Öğretmen Öğrenci Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 2 2
2,92
12 5
2,75
7 3
2,87
5 3
2,74
26 3
2,82Kısmen Olmuştur (2) 7 5 33 14 22 8 29 19 91 12
Etkisi Olmuştur (3) 121 93 186 81 239 89 115 77 661 85
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI18
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde tüm grup-
ların büyük bir çoğunluğu tarafından bu düşüncenin dile getirildiği, öğretmen ve öğrencilerin mo-
tivasyonları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını düşünenlerinin oranlarının tüm gruplarda
da % 5’in altında kaldığı görülmektedir (bk. Tablo 14).
• Öğrencilerin Günlük Yaşam Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Grafik 14: Öğrencilerin Günlük Yaşam Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
0
100
200
300
400
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
379
108
23
%74
%21
%5
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve velilerin % 74’ü meslek edinme atölyeleri yenilen-
dikten sonra öğrencilerin günlük yaşam becerilerinin önemli ölçüde geliştiğini, öğrencilerin pek
çok işi yalnız başına gerçekleştirebildiklerini belirtirken % 5’i herhangi bir farklılığın olmadığını
ifade etmiştir (bk. Grafik 14).
Tablo 15: Öğrencilerin Günlük Yaşam Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Yönetici Öğretmen Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 3 2
2,81
10 4
2,74
10 7
2,53
23 5
2,70Kısmen Olmuştur (2) 19 15 39 17 50 34 108 21
Etkisi Olmuştur (3) 108 83 182 79 89 60 379 74
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde yönetici-
lerin % 83’ünün, öğretmenlerin % 79’unun, velilerin ise % 60’ının atölyeler yenilendikten sonra
öğrencilerin günlük yaşam becerilerinin önemli ölçüde geliştiğini ifade ettiği görülmektedir. Buna
karşın herhangi bir farklılığın olmadığını ifade eden kişilerin oranın en yüksek olduğu grup % 7
ile veliler olmuştur (bk. Tablo 15).
19ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
• Öğrencilerin Mesleki Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Grafik 15: Öğrencilerin Mesleki Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
0
100
200
300
400
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
371
101
38
%73
%20
%7
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve velilerin % 73’ü meslek edinme atölyeleri yenilen-dikten sonra öğrencilerin mesleki becerilerinin önemli ölçüde geliştiğini belirtirken % 7’si herhan-gi bir farklılığın olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 15).
Tablo 16: Öğrencilerin Mesleki Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Yönetici Öğretmen Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 2 4
2,86
26 11
2,55
10 7
2,64
38 7
2,65Kısmen Olmuştur (2) 14 34 53 23 34 23 101 20
Etkisi Olmuştur (3) 114 62 152 66 105 70 371 73
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde atölyele-rinin yenilenmesinin öğrencilerin mesleki becerilerinin gelişimine katkı sağladığının tüm gruplar tarafından ifade edildiği, yöneticilerin % 62’sinin, öğretmenlerin % 66’sının, velilerin % 70’inin bu yönde görüş belirttiği görülmektedir (bk. Tablo 16).
• Öğrencilerin İletişim Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Grafik 16: Öğrencilerin İletişim Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
0
100
200
300
400
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
390
97
23
%76
%19
%5
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI20
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve velilerin % 76’sı meslek edinme atölyeleri yeni-
lendikten sonra öğrencilerin iletişim becerilerinin geliştiğini, öğrencilerin arkadaşlarıyla ve çev-
resindeki diğer kişilerle daha fazla iletişim kurduğunu belirtirken % 5’i herhangi bir farklılığın
olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 16).
Tablo 17: Öğrencilerin İletişim Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Yönetici Öğretmen Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 4 3
2,75
10 42,
759 6
2,65
23 5
2,72Kısmen Olmuştur (2) 25 19 38 16 34 23 97 19
Etkisi Olmuştur (3) 101 78 183 79 106 71 390 76
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı da bu düşünceyi destek-
lemekte, atölyelerin yenilenmesinin öğrencilerin iletişim becerilerinin gelişimi üzerinde olumlu
etkilerinin olduğunu göstermektedir (bk. Tablo 17).
• Öğrenci Devamsızlığının Azalması Üzerindeki Etkisi
Grafik 17: Öğrenci Devamsızlığının Azalması Üzerindeki Etkisi
0
150
300
450
600
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
527
162
89
%68
%21
%11
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilerin % 68’i meslek edinme atölyeleri
yenilendikten sonra öğrencilerin devamsızlık yapmak istemediklerini, okula isteyerek geldiklerini
ve öğrenci devamsızlığında önemli ölçüde azalma olduğunu belirtirken % 11’i atölyelerin öğren-
cilerin devamsızlıkları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 17).
21ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Tablo 18: Öğrenci Devamsızlığının Azalması Üzerindeki Etkisi
Yönetici Öğretmen Öğrenci Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 8 62,
5722 10
2,57
48 18
2,47
11 7
2,63
89 11
2,56Kısmen Olmuştur (2) 40 31 42 18 47 18 33 21 162 21
Etkisi Olmuştur (3) 82 63 167 72 173 64 105 71 527 68
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde de meslek
edinme atölyelerinin yenilenmesinin öğrenci devamsızlığının azalması üzerinde etkili olduğunu; yö-
neticilerin % 63’ü, öğretmenlerin % 72’si, öğrencilerin % 64’ü tarafından bu yönde görüş belirtildiği
görülmektedir (bk. Tablo 18).
• Öğrencilerin Özgüvenlerinin Artması Üzerindeki Etkisi
Grafik 18: Öğrencilerin Özgüvenlerinin Artması Üzerindekina Etkisi
0
100
200
300
400
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
361
117
32
%71
%23
%6
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici, öğretmen ve velilerin % 71’i meslek edinme atölyeleri yenilen-
dikten sonra öğrencilerin özgüvenlerinin yükseldiğini, iş bulabilme inançlarının arttığını belirtirken
% 6’sı herhangi bir farklılığın olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 18).
Tablo 19: Öğrencilerin Özgüvenlerinin Artması Üzerindekina Etkisi
Yönetici Öğretmen Veli Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 3 2
2,74
12 5
2,74
17 11
2,42
32 6
2,65Kısmen Olmuştur (2) 28 22 36 16 53 36 117 23
Etkisi Olmuştur (3) 99 76 183 79 79 53 361 71
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI22
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde de meslek
edinme atölyelerinin yapılmasının öğrencilerin özgüvenlerinin yükselmesine katkı sağladığının tüm
grupların çoğunluğu tarafından ifade edildiği görülmektedir. Atölyelerin yenilenmesinin herhangi bir
etkisinin olmadığını düşünen kişilerin en fazla olduğu grup % 11 ile velilerdir (bk. Tablo 19).
• Öğrencilerin Ders Dinleme ve Derse Katılımı Üzerindeki Etkisi
Grafik 19: Öğrencilerin Ders Dinleme ve Derse Katılımı Üzerindeki Etkisi
0
125
250
375
500
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
429
5515
%86
%11%3
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan öğretmen ve öğrencilerin % 86’sı meslek edinme atölyeleri yenilendikten
sonra öğrencilerin ders dinleme ve derse katılma isteklerinin arttığını belirtirken sadece % 3’ü her-
hangi bir farklılığın olmadığını ifade etmiştir (bk. Grafik 19).
Tablo 20: Öğrencilerin Ders Dinleme ve Derse Katılımı Üzerindeki Etkisi
Öğretmen Öğrenci Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 10 4
2,75
5 2
2,90
15 3
2,83Kısmen Olmuştur (2) 38 16 17 6 55 11
Etkisi Olmuştur (3) 138 80 246 92 429 86
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı da bu düşünceyi destek-
lemekte, öğretmenlerin % 80’inin öğrencilerin ise % 92’sinin meslek edinme atölyelerinin yeni-
lendikten sonra öğrencilerin ders dinleme ve derse katılma isteklerinin arttığı yönünde düşünce
belirttikleri görülmektedir. Atölyelerin herhangi bir etkisi olmadığını ifade eden kişilerin oranı her
iki grupta da % 4’ün altında kalmıştır (bk. Tablo 20).
23ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
• Veli ve Öğrencilerin Okula Olan İlgisi Üzerindeki Etkisi
Grafik 20: Veli ve Öğrencilerin Okula Olan İlgisinin Artması Üzerine Etkisi
0
75
150
225
300
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
260
78
21
%72
%22
%6
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenlerin % 72’si meslek edinme atölyeleri yenilendikten
sonra öğrenci ve velilerin okula olan ilgilerinin arttığını, velilerin yapılan toplantılara ve etkin-
liklere katılım oranlarının yükseldiğini belirtirken % 6’sı herhangi bir farklılığın olmadığını ifade
etmiştir (bk. Grafik 20).
Tablo 21: Veli ve Öğrencilerin Okula Olan İlgisinin Artması Üzerine Etkisi
Yönetici Öğretmen Toplam
N % Ort. N % Ort. N % Ort.
Etkisi Olmamıştır (1) 1 1
2,83
20 9
2,57
21 62,
67Kısmen Olmuştur (2) 20 15 58 25 78 22
Etkisi Olmuştur (3) 109 84 151 66 260 72
Alınan cevapların aritmetik ortalamaları ve gruplara göre dağılımı incelendiğinde yöneticile-
rin % 84’ü, öğretmenlerin % 66’sı tarafından öğrenci ve velilerin okula olan ilgilerinin arttığının
belirtildiği görülmektedir. Atölyelerin yenilenmesinin bu durum üzerinde herhangi bir etkisinin ol-
madığını düşünen öğretmenlerin oranı % 9 iken, bu oran yöneticilerde sadece % 1’dir (bk. Tablo 21).
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI24
B. ÖZEL EĞİTİM SINIFLARI
Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin, eğitimlerini öncelikle yetersizliği olmayan akranları ile
birlikte aynı kurumlarda kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları yoluyla sürdürmeleri esastır.
Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim, bireyin yetersizliği olmayan akranları ile birlikte tam
zamanlı yapılabileceği gibi, özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak da yapılabilir.
Özel eğitim sınıfı, her tür ve kademedeki resmî ve özel okul/kurumlarda, durumları ayrı bir
sınıfta eğitim görmeyi gerektiren öğrenciler için yetersizlik türü, eğitim performansları ve özel-
liklerine göre il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi doğrultusunda il/ilçe millî eğitim
müdürlüklerince açılan eğitim ortamlarıdır. Bu okul ve kurumlarda, uygulanacak eğitim programı
temel alınarak “bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programını uygulayan özel eğitim sı-
nıfları” veya “bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programından farklı bir eğitim programı
uygulayan özel eğitim sınıfları” olacak şekilde iki tür özel eğitim sınıfı oluşturulur.
25ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Özel Eğitimi İyileştirme Projesi ile meslek edinme atölyelerinin yanı sıra özel eğitim fiziki şart-
larının ve altyapılarının iyileştirilmesi de hedeflenmiş, bu amaçla Türkiye genelindeki 21 ilde 105
okula özel eğitim sınıflarının şartlarının iyileştirilmesi için toplam 3.150.000 TL ödenek gönderil-
miştir. Gönderilen ödeneklerin illere göre dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir (bk. Grafik 21).
Grafik 21: Özel Eğitim Sınıflarına Gönderilen Ödeneklerin Dağılımı
ADANA
ADIYAMAN
ARTVİN
BİNGÖL
ÇANAKKALE
DİYARBAKIR
EDİRNE
ELAZIĞ
ERZURUM
GÜMÜŞHANE
HAKKÂRİ
IĞDIR
KARAMAN
KASTAMONU
MALATYA
MARDİN
MUĞLA
ŞANLIURFA
TUNCELİ
VAN
ZONGULDAK
0 50000 100000 150000 200000 250000
150.000
150.000
30.000
180.000
150.000
240.000
210.000
150.000
150.000
90.000
180.000
120.000
150.000
150.000
120.000
150.000
150.000
150.000
150.000
150.000
150.000
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI26
Genel Müdürlüğümüz tarafından Özel Eğitimi İyileştirme Projesi kapsamında ödenek gönde-
rilen özel eğitim sınıflarının belirlenen standartlara uygun olarak yapılma düzeylerini, eğitim-öğ-
retim sürecine katkılarını, öğretmen ve öğrenciler üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla bir
araştırma yapılmıştır. Araştırma ile ödenek gönderilen kurum yöneticilerine özel eğitim sınıfları
hakkında çeşitli sorular yöneltilmiş, alınan cevapların frekans ve yüzde değerleri analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda aşağıdaki bilgilere ulaşılmıştır:
• Sınıfların Eğitim Öğretim Yapamya Uygunluğu
Grafik 22: Özel Eğitim Sınıflarının Eğitim Öğretim Yapmaya Uygunluğu
%12
%88
Sınıf Yeterince AydınlıktırSınıf Yeterince Aydınlık Değildir
%22
%78
Sınıf Yeterince IsınmaktadırSınıf Yeterince Isınmamaktadır
Ödenek gönderilen kurumlarda bulunan
özel eğitim sınıflarının % 88’i yeterince ısınırken
% 12’si ısınma problemi yaşamaktadır. Bunun
yanı sıra özel eğitim sınıflarının % 78’i yeterince
aydınlanmaktayken % 22’sini yeterince ışık alma-
maktadır (bk. Grafik 22).
• Öğrencilerin Fiziksel Özelliklerine ve Gelişim Düzeylerine Uygunluğu
Grafik 23: Öğrencilerin Fiziksel Özelliklerine ve Gelişim Düzeylerine Uygunluğu
%22
%78
Sınıf Giriş KattadırSınıf Giriş Katta Değildir
%12
%88
Sınıf Tuvalete YakındırSınıf Tuvalete Yakın Değildir
Ödenek gönderilen kurumlarda bulunan
özel eğitim sınıflarının % 78’i binaların giriş ka-
tında bulunurken % 22’si giriş katta bulunma-
maktadır. Bunun yanı sıra özel eğitim sınıflarının
% 88’i tuvalete yakın bir konumda bulunmaktay-
ken % 12’si tuvalete yakın durumda değildir (bk.
Grafik 23).
27ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
• Sınıflarda Öğrenci Güvenliği Açısından Alınan Önlemler
Grafik 24: Sınıflarda Öğrenci Güvenliği Açısından Alınan Önlemler
%22
%78
Kalorifer Petekleri Korunaklı Hâle GetirilmiştirKalorifer Petekleri Korunaklı Hâle Getirilmemiştir
%82
%18
Duvarlar Korunaklı Hâle GetirilmiştirDuvarlar Korunaklı Hâle Getirilmemiştir
Ödenek gönderilen kurumlarda bulunan
özel eğitim sınıflarının % 78’inde kalorifer
petekleri ısı kaybına yol açmayacak şekilde
korunaklı hâle getirilirken % 22’sinde, bu gü-
venlik önlemi alınmamıştır. Bunun yanı sıra
duvarları starafor ile korunaklı hâle getirilen
özel eğitim sınıflarının oranı sadece % 18’dir
(bk. Grafik 24).
• Sınıflarda Bulunan Malzemelerin Kullanışlı ve Rahat Olması
Grafik 25: Özel Eğitim Sınıflarının Eğitim Öğretim Yapmaya Uygunluğu
%34
%66
Kullanışlı ve Rahattır Kullanışlı ve Rahat Değildir
Ödenek gönderilen kurumlarda görev yapan okul
müdürlerinin % 66’sı sınıflarda yer alan masa, sandal-
ye öğrencilerin boyuna göre ayarlanabildiğini, kulla-
nışlı ve rahat olduğunu belirtirken % 34’ü kullanışlı ve
rahat olmadığını belirtmiştir (bk. Grafik 25).
• Sınıflarda Bulunan Donanımların Yeterliliği
Grafik 26: Sınıflarda Bulunan Donanımların Yeterliliği
0
25
50
75
100
Dolap Pano Vestiyet Kitaplık Genel Ağ Etkileşimli Tahta Bilgisayar Yazıcı Projeksiyon Ayaklı Yazı Tahtası Ses Sistemi
1215
1921
28
6970
828484
94
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI28
Grafikteki verilerden de anlaşılacağı gibi dolap, pano, vestiyer, kitaplık, genel ağ bağlantısı ve
etkileşimli tahta ödenek gönderilen özel eğitim sınıflarının çoğunluğunda bulunmaktadır. Buna
karşın bilgisayar, yazıcı, projeksiyon, ayaklı yazı tahtası ve ses sistemi çoğu özel eğitim sınıfında bu-
lunmamaktadır. Ancak bu durum değerlendirilirken etkileşimli tahta bulunan sınıflarda bilgisayar,
projeksiyon, ayaklı yazı tahtası ve ses sistemi bulunmasına ihtiyaç duyulmadığı göz ardı edilmeme-
lidir (bk. Grafik 26).
• Öğretmenler Tarafından En Fazla Talep Edilen Eğitim Araç Gereçleri
Grafik 27: Öğretmenler Tarafından En Fazla Talep Edilen Eğitim Araç Gereçleri
Geometr
ik Şe
killer
Hikâye
Kitaplar
ı
Abaküs
Müzik
Aletler
i Seti
Boya S
eti
Okuma Y
azma S
eti
Sıralı O
lay Kart
ları
Üç Boy
utlu G
eometr
ik Şe
killer
Örüntü
Oluştur
ma Kart
ları
Boyam
a Kita
pları
Domino
Kavram
Kartlar
ı
5N 1K
Seti
Ahşap
Geo
metrik Şe
kil Sıra
lama
Tangra
m
Beceri
Küpü
İlişki
Kurma K
artlar
ı
Boncu
k Dizm
e Seti
Bowling
Oyu
nu
Zıt Kav
ram Kart
ları
Eylem Kart
ları
Sosya
l Bec
eri Öğre
timi S
eri
Sayı N
esne
Eşlem
e Kart
ları
Parça B
ütün E
şleme K
artlar
ı
İp Geç
irme O
yunla
rı
0 22,5 45 67,5 90
60
61
61
62
63
64
64
64
65
65
66
66
67
67
68
69
70
71
71
72
73
76
77
80
82
Öykü t
amam
lama S
eti
İntera
ktif V
ücut
Oyunc
ağı
Eksik
Olanı B
ul Kart
ları
Çocuk
Roman
ları S
eti
Yazm
a Öge
leri S
eti
Kesir T
akım
ı
Mesafe
Tahm
in Oyu
nu
Konuş
ma Kart
ları
Tak-Ç
ıkar O
yunu
Bul-Tak
Kovas
ı
3 Boy
utlu N
esne
ler
Kule O
yunu
Renkli
Çivi Oyu
nu
Dokun
-Hiss
et ka
rtları
Oyunc
ak beb
ekler
Oyunc
ak M
utfak
Köşes
i
Oyunc
ak Pota
Dil Tera
pi Ayn
ası
Denge
Oyu
nları
Top
Kukla
Seti ve
Sahne
si
Evcilik
Seti
Teraz
i ve Ağ
ırlık Seti
Denge
Tahta
sı
Labire
nt Oyu
nu
0 15 30 45 60
21
22
22
22
22
23
23
23
24
24
24
25
26
26
27
31
36
37
40
47
51
54
56
56
57
29ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Grafikteki verilerden de görüleceği gibi öğretmenler tarafından en fazla talep edilen eğitim
araç gereçleri “geometrik şekiller, hikâye kitapları, abaküs, müzik aletleri seti, boya seti, okuma-yaz-
ma seti, sıralı olay kartları, üç boyutlu geometrik şekiller, örüntü oluşturma kartları” ve “boyama
kitapları”dır. En az talep edilen eğitim araç gereçleri ise “oyuncak mutfak köşesi, oyuncak pota, dil
terapi aynası, denge oyunları, top, kukla seti ve sahnesi, evcilik seti, terazi ve ağırlık seti, denge tah-
tası” ve “labirent oyunu”dur (bk. Grafik 27).
• Öğrenci ve Öğretmenlerin Motivasyonları Üzerindeki Etkisi
Grafik 28: Öğretmen ve Öğrencilerin Motivasyonları Üzerindeki Etkisi
0
22,5
45
67,5
90
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
88
11
1
Araştırmaya katılan kişilerin % 86’sı özel
eğitim sınıflarının yenilenmesinin öğrenci ve
öğretmenlerin motivasyonlarını arttırdığını be-
lirtirken sadece % 1’i herhangi bir etkisinin ol-
madığını ifade etmiştir (bk. Grafik 28).
• Öğrencilerin Akademik Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Grafik 29: Öğrencilerin Sosyal Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
0
22,5
45
67,5
90
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
85
14
1
Araştırmaya katılan kişilerin % 85’ine göre
özel eğitim sınıfları yenilendikten, temin edilen
eğitim araç gereçleri ile zenginleştirildikten
sonra öğrencilerin akademik becerileri gelişmiş,
öğrenci başarısında artış gözlenmiştir. Katılım-
cıların sadece % 1’i bu düşünceye katılmadıkla-
rını ifade etmiştir (bk. Grafik 29).
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜİZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI30
• Öğrencilerin Sosyal Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Grafik 30: Öğrencilerin Sosyal Becerilerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi
0
22,5
45
67,5
90
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
82
135
Araştırmaya katılan kişilerin % 82’si özel
eğitim sınıflarının yenilenmesinin öğrenci ve
öğretmenlerin sosyal becerilerinin gelişimine
katkı sağladığını belirtirken % 5’i herhangi bir
farklılığın olmadığını gözlemlediğini ifade et-
miştir (bk. Grafik 30).
• Öğrenci Devamsızlığının Azalması Üzerindeki Etkisi
Grafik 31: Öğrenci Devamszılığının Azalması Üzerindeki Etkisi
0
22,5
45
67,5
90
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
88
102
Araştırmaya katılan kişilerin % 83’üne
göre özel eğitim sınıfları yenilendikten sonra
öğrenci devamsızlığında azalma olmuş, öğren-
ciler okula gelme istekleri artmıştır.Buna karşın
katılımcıların % 2’si bu düşünceye katılmadıkla-
rını ifade etmiştir (bk. Grafik 31).
• Öğrencilerin Ders Dinleme ve Derse Katılımı Üzerindeki Etkisi
Grafik 32: Öğrencilerin Ders Dinleme ve Derse Katılımı Üzerindeki Etkisi
0
22,5
45
67,5
90
Etkisi Olmamıştır Kısmen Olmuştur Etkisi Olmuştur
87
11
2
Araştırmaya katılan kişilerin % 87’si özel
eğitim sınıfları yenilendikten, temin edilen eği-
tim araç gereçleri ile zenginleştirildikten sonra
öğrencilerin ders dinleme ve derse katılma is-
teğinin arttığını belirtmiştir. Bu düşünceye ka-
tılımcıların oranı sadece % 2’de kalmıştır (bk.
Grafik 32).
ÖZEL EĞİTİMİİYİLEŞTİRME PROJESİ
İZLEME VE DEĞERLENDİRMERAPORU
ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜMEB Beşevler Kampüsü, A Blok, Yenimahalle/ANKARA
Telefon: (312) 413 30 38 - 49 Belgegeçer: (312) 213 13 56