3

ZAHTJEV ZA IZDAVANJE OKOLINSKE DOZVOLE

„Uređaj za tretman otpadnih voda grada Srebrenika“

Srebrenik, April 2013.godine

4

ZAHTJEV ZA IZDAVANJE OKOLINSKE DOZVOLE

„ Uređaj za tretman otpadnih voda grada Srebrenika“

Direktor:

_______________________

Muhamed Hasić dipl.ecc

Srebrenik, April 2013.godine

5

SADRŽAJ

1 Ime i adresa operatora 4

2 Lokacija pogona i postrojenja Izvod iz planskog akta područja 5

3 Opis pogona sa aktivnostima 8

4 Osnovne sirovine, supstance i energenti na postrojenju 17

5 Izvor emisija iz postrojenja 17

6 Stanje lokacije pogona 17

7 Priroda i količine emisija iz pogona u okoliš i identifikaacija

značajnih uticaja na okoliš

18

8 Predložene mjere i tehnike za smanjenje emisija iz postrojenja 18

9 Mjere za sprečavanje produkcije otpada i mjere povrata korisnih

materijala iz nastalog otpada

18

10 Mjere za usklađivanje sa osnovnim obavezama operatora u toku

rada i nakon zatvaranja postrojenja

19

11 Mjere za planirani monitoring emisija unutar područja i njihov

uticaj na okoliš kao i palnirana alternativna rješenja

19

12 Plan sprečavanja nesreća većih razmjera 20

13 Netehnički rezime 21

14 Prilozi 22

- Izvod iz prostornog plana opštine Srebrenik

- Ugovori o odvozu otpada sa Postrojenja za pračišćavanje otpadnih voda

grada Srebrenika

- Kopija važeće vodne dozvole

- Kopija aktuelnog Elaborata o teretu zagađenja-EBS

- Kopija mjesečnog monitoringa

- Plan upravljanja otpadom Postrojenja za pračišćavanje otpadnih voda

grada Srebrenika

6

1. IME I ADRESA OPERATORA/INVESTITORA

„Vodovod i kanalizacija Srebrenik “

211.Oslobodilačke brigade Srebrenik

75350 Srebrenik

Tel: 035/644214 Fax: 035/645759

ID broj: 4209127580007

PDV broj: 209127580007

7

2. LOKACIJA POGONA I POSTROJENJA I IZVOD IZ PLANSKOG AKTA

PODRUČJA

Postrojenje za prečišćavanje komunalnih otpadnih voda grada Srebrenika nalazi se u

naseljenom mjestu Ježinac u sjevernom dijelu opštine na udaljenosti od oko 3 kilometara od

centra grada Srebrenika.

Na postrojenje dolaze otpadne vode grada Srebrenika i određenog dijela prigradskih naselja te

kapacitativno zadovoljava projektovane vrijednosti postrojenja od 12000 ES-a.

Fizički postrojenje sa nalazi na zemljištu označenom kao k.p. 457 i 459/2 k.o. Ćehaje, i

obuhvaćeno je Prostornim planom opštine Srebrenik (Sl.glasnik opštine Srebrenik broj:2/99)

prema kojem je na istom zemljištu lociran uređaj za prečišćavanje otpadnih voda grada

Srebrenika i prigradskih naselja.

U prilogu zahtjeva nalazi se i izvod iz planskog akta Općine Srebrenik ( Br:08-23-4-82/13) od

12.02.2013.godine.

Slika 2.1. Lokacija postrojenja (Izvod iz planskog akta Opštine Srebrenik)

8

Slika 2.2. Udaljenost postrojenja od centra grada Srebrenika(Google mapa)

9

Slika 2.3. Postrojenje mikrolokacija (Google mapa)

10

3. OPIS POGONA/POSTROJENJA SA AKTIVNOSTIMA

Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda grada Srebrenika projektovano je i izgrađeno u

cilju opće zaštite okoliša, zaštite izvorišta Vlahulje (koje pokriva 25-30% potreba za vodom

stanovništva sa područja općine Srebrenik), kao i praćenja pozitivnih primjera iz tranzicijskih

zemalja u procesu približavanja evropskim ekološkim standardipa uopće.

Sredstva za finansiranje projekta obezbjedio je Kuvajtski fond zajedno sa Opcinom

Srebrenik ,a projektovanje i izvođenje radova vršila je firma PURAC AB iz Švedske

(podizvođač „Tehnograd“ Tuzla).

LEGENDA

1- pumpna stanica sirove vode 7- kompresori 13- pumpa za mulj 2- roto sito 8- pumpa za mulj 14- doziranje PEL 3- pužni transporter 9- ugušćivač mulja 15- centrifuga 4- filter presa 10- pumpa za mulj 16- kontejner 5- kontejner 11- bazen za mulj 17- bazen prečišćene vode 6- SBR reaktori 12- kompresor

Slika 3.1. Tehnološka shema postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda grada Srebrenika sa primjenom SBR

reaktora

11

Projektom je predviđeno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda sa SBR reaktorima uz

obradu viška mulja i njegovo dehidriranje na centrifugi. Odabrani sistem može izdržati

promjene u hidrauličkom i organskom opterećenju i ima efikasno uklanjanje organskih i

suspendovanih materija. Instalirani kapacitet postrojenja je 12000 ES u prvoj fazi, s tim da je

predviđena mogućnost proširenja na 18000 ES u drugoj fazi.

Na osnovu rezultata dosadašnjih analiza aktivnog mulja u SBR-reaktorima, stabilizacijskog i

čvrstog mulja, te analiza na prisutnost toksičnih teških metala, konstatovano je da mulj nije

toksičan i ne sadrži teške metale u količinama koje prelaze granične vrijednosti za unos u

poljoprivredna zemljišta.

U skladu sa zakonskim propisima koji regulišu ovu oblast, prečišćavanje otpadnih voda i

zbrinjavanje pri tom nastalog mulja bi trebalo riješiti na ekonomski i ekološki prihvatljiv

način, što upućuje na potrebu integralnog pristupa projektiranju i izgradnji druge faze

postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Srebrenika.

Proces prečišćavanja otpadnih voda grada Srebrenika se sastoji od:

o predtretmana – mehaničkog tretmana,

o biološkog tretmana i

o obrade mulja.

Tehnološka blok šema nalazi se na slici 3.1.

3.1. Procesni parametri postrojenja

Ulazni parametri postrojenja

Karakteristike gradskih otpadnih voda:

planirani broj stanovnika 12000 ES

dnevni protok vode (sušni period) 1730 m3/dan

srednji proticaj 162 m3/h

maksimalni prihvat predtretmana (kišno vrijeme) 486 m3/h

maksimalni prihvat SBR reaktora 342 m3/h

Projektovano opterećenje zagađenjem otpadne vode koja dotiče na postrojenje za tretman

otpadne vode dato je u tabeli 1.

Tabela 1. Projektni parametri

Koncentracija Opterećenje (kg/dan)

BPK5 381 mgO2/l 660

HPK 867 mgO2/l 1500

Suspendirane materije 451 mg/l 780

Ukupni azot 83 mg/l 144

Ukupni fosfor 21 mg/l 36

12

Očekivani efekti rada postrojenja su dati u tabeli 2.

Tabela 2. Očekivani efekti rada postrojenja

BPK5 < 10 mgO2/l

Suspendirane materije < 20 mg/l

Amonijačni azot NH4-N > 90 % otklonjeno

Ukupni azot N > 75 % otklonjeno

Ukupni fosfor P > 60 % otklonjeno

Ukupne bakterije 10000/100 ml

Osnovne procesne jedinice postrojenja su:

1. Pumpna stanica sa dvije pumpe za transport sirove otpadne vode,

2. Predtretman pomoću rotirajućih dobošnih sita

3. Biološki tretman u SBR reaktorima, u kojima se u zavisnosti od procesa, odvija i

naknadno taloženje

4. Gravitacioni ugušćivač mulja

5. Bazen za obradu mulja

6. Centralni uređaj za cjeđenje tretiranog mulja (centrifuga)

Slika 3.2. Pogled na postrojenje Slika 3.3. SBR reaktor

Predtretman ulazne vode

Predtretman je projektovan odmah da može da zadovolji fazu II (18000 ES-a) i sastoji se od:

- dva rotirajuća dobošna sita sa otvorima 1 mm, kapaciteta Q=500 m3/h,

- filter prese za cijeđenje izdvojenog otpada na rotirajućem dobošnom situ.

- pokretna traka

- kontejner

13

Slika 3.4. Odvajanje mehaničkih nečistoća Slika 3.5. Odvajanje taloga na mikrositima

Otpadna voda na postrojenje dolazi preko mehaničke rešetke za krupni otpad. Predviđeno je i

uklanjanje pijeska, šljake i pepela na pjeskolovu koji bi trebao biti urađen u narednom

periodu.

SBR sistem prečišćavanja otpadnih voda

SBR sistem je tehnološki postupak biološkog prečišćavanja otpadnih voda sa aktivnim

muljem u akumulirajućem postupku i sa stabilizacijom mulja i prihvatom mulja u jednom

posebnom spremniku.

SBR proces je proces aktivnog mulja koji tretira otpadnu vodu serijski, šaržno, kroz

vremenske sekvence operacija u reaktoru, odnosno u reaktoru se dešava više operacija koje

slijede jedna za drugom: uklanjanja bioloških nutrijenata, uklanjanje fosfora, nitrifikacija,

denitrifikacija i uklanjnanje BPK5.

Slika 3.6. SBR reaktor u fazi aeracije

14

Za I fazu (12000 stanovnika) izgrađeni su SBR reaktori u dvije paralelne linije, svaka sa

ekvivalentnim kapacitetom od 6000 stanovnika. SBR reaktor je osnovni objekat za tretman

otpadne vode Srebrenika. Baziran je na biološkom tretmanu gdje se u jednom sistemu uz unos

kiseonika odvija proces biološke razgradnje otpadnih materija i odvajanje prečišćene vode i

mulja.

Parametri SBR reaktora

Ukupni azot (TNK) sa nitrifikacijom 82 kg/dan

BPK5 607 kg/dan

Suspendirane materije < 20 mg/l

Brzina nitrifikacije 1,6 g NH4-N/kg VSS/h

Minimalna količina VSS 2872 kg VSS

F/M 0,088 kg BPK5/kg VSS/dan

Minimalni volumen reaktora 764 m3

Maksimalni volumen za obradu 480 m3

Ukupni volumen reaktora kod visokog protoka 1259 m3

Normalan volumen reaktora 1152 m3

Dubina vode kod normalnog protoka 4,52 m

Dubina vode u reaktoru nakon dekantacije 3,0 m

Maksimalna dubina vode u reaktoru 4,92 m

Kapacitet dovoda kisika 125 kgO2/h

Kapacitet miješanja 7,5 kW

Kapacitet dekantiranja 720 m

Proces u SBR reaktoru

Proces u SBR reaktoru se odvija na način prikazan u tabeli 3.

Tabela 3. Standardne operacije u SBR reaktoru

1 Punjenje + miješanje Netretirana otpadna voda je puštena u reaktor i miješana sa

aktivnim muljem u reaktoru.

2 Punjenje + reagovanje Punjenje nastavljeno. Aeracija.

3 Reakcija Punjenje prestaje . Aeracija se nastavlja.

4 Taloženje Aeracija i miješanje zaustavljeno. Reaktor radi kao idealni

taložni tank.

5 Odlijevanje (dekantiranje) Kada je taloženje završeno prečišćena voda se dekantira.

Dekantiranje uvijek ide dole do predodređenog nivoa

reaktora.

6 Prekid rada Reaktor je spreman za slijedeće primanje zagađene vode.

7 Višak mulja Aktivni mulj se prazni (ispušta) u pogodnom vremenu u

toku ciklusa.

Tehnologija prečišćavanja otpadnih voda je bazirana na sistemu dva reaktora, pri čemu se

reaktori naizmjenično stavljaju u rad tokom dana sa pola vremenskog ciklusa za punjenje i

druga polovica za druge karakteristične procese. U drugoj fazi će se instalirati treći reaktor

čime će vrijeme punjenja biti trećina vremenskog ciklusa.

15

SBR sistem karakterišu dva jedinstvena rješenja:

- sistem aeracije je projektovan samo za 8-10 h/dan po reaktoru za razliku od stalne

aeracije kod klasičnih sistema sa aktivnim muljem

- sistem dekantacije je jedinstven za SBR sistem

Svaki reaktor je opremljen mješalicom i sistemom za aeraciju. Efekti rada postrojenja zavise

od mikrobiološkog stanja u reaktorima. Na održavanje optimalnog mikrobiološkog stanja u

reaktoru utiče proces miješanja i proces aeracije.

Kada se u reaktorima ne vrši aeracija, dolazi do taloženja aktivnog mulja i razdvajanja bistre

vode. Moguća su jedan ili više ovih ciklusa u toku dana. Traje vremenski isto kao i aeracija.

Stanje na dnu rezervoara pogodnije je za anaerobne bakterije. Neke od nijh počinju da koriste

azot kao osnovni element i izvlače ga iz komponenata u tečnosti, trošeći azotne smješe

stvorene u fazi aeracije, proces poznato kao denitrifikacija.

Rad u ciklusima onn-off i otimalan rad obezbjeđuju dobro izdvajanje azota. Kod

prečišćavanja otpadnih voda SBR tehnologijom, nitrifikacija i denitrifikacija se odvijaju

simultano i dostižu visok stepen uklanjanja azota.

Oprema SBR reaktora

Opremu SBR reaktora čine:

- Mješalice,

- sistemi za aeraciju (sistem za uduvavanje zraka sa kompresorima za uduvavanje

zraka),

- dekanteri (plutajući preliv),

- sistemi za evakuaciju mulja (pumpe za evakuaciju mulja iz reaktora u ugušćivač

mulja),

- sistemi za mjerenje i regulaciju.

Mješalice

Poslije prethodne sedimentacije i perioda dekantacije aktivni mulj se koncentriše na dnu

reaktora i sadržaj suhe materije treba da iznosi 1,2 – 1,4 %. Prema projektu koncentracija

suspendovanih materija u reaktoru u «kompletno miješanom stanju» treba da iznosi 4500 -

5500 mg/l. Mješalice imaju dvije različite funkcije u reaktoru:

1. raspršivanje slegnutog aktivnog mulja u reaktoru u homogenu masu u toku 5 minuta

od starta mješalice,

2. održavanje izmiješane tečnosti homogenom u cijelom reaktoru, pri čemu odstupanja

od maksimalne koncentracije suspendovanih materija u izabranim tačkama u reaktoru

može biti manja od ± 6 %.

Mješalica treba da radi od početka punjenja do kraja reagovanja kada počinje faza

sedimentacije u reaktoru. Vrijeme rada traje od 2,2 do 3,2 h/ciklusu.

Sistem za aeraciju

Sistem za aeraciju je odabran tako da je prilagođen naizmjeničnom (cikličnom ) radu. Radi se

o podvodnom aeracionom sistemu sa gumenim membranskim difuzorima koji se snabdijevaju

zrakom preko rotirajućeg klipnog kompresora. Unos kisika se regulira na potrebnu

koncentraciju od 1,5–2,5 gO2/m3. Specifični unos kisika se kreće od 3,2 do 3,6 kgO2/kWh.

16

Vrijeme aeracije je ograničeno, traje oko 9 h/dan u svakom reaktoru. Ukupno vrijeme aeracije

za sistem je oko 18 h/dan. To vrijeme je dovoljno za uklanjanje organskog zagađenja,

nitrifikaciju i stabilizaciju mulja kako je projektom predviđeno. Prednosti podvodne aeracije

je što se ne stvaraju aerosoli i smanjuje se korištenje energije odnosno energetskih troškova.

Dekanter

Za evakuaciju prečišćene vode iz reaktora koristi se plivajući dekanter. Po jedan dekanter je

dovoljan za svaki reaktor sa hidrauličkim opterećenjem od 720 m3/h. Prečišćena voda se

dekantira na kraju predviđenog vremena taloženja. Prema rasporedu ciklusa vrijeme taloženja

je manje od 0,7 sati za vrijeme druge faze. Brzina dekantacije je skoro konstantna. Vrijeme

dekantacije zavisi od početnog nivoa vode u reaktoru. Dekantirana voda je uvijek na najvećoj

udaljenosti od muljnog prekidača. Veoma je bitno da dekanter ima barijeru da ne bi došlo do

evakuacije plivajućeg mulja u reaktoru.

Evakuacija mulja

Višak mulja koji je nastao tokom procesa se stalno uklanja. Evakuacija viška mulja vrši se

pomoću muljnih pumpi. Evakuacija se vrši u svako pogodno vrijeme za vrijeme ciklusa a

preporučuje se vrijeme dekantacije kada je koncentracija mulja u reaktoru na samom

maksimumu od 1,2 %. Otklanjanje aktivnog mulja se vrši u zavisnosti od vremena

zadržavanja istaloženih materija.

Mjerenje i regulacija

U toku biološkog procesa potrebno je kontrolisati sljedeće parametre: vrijeme, nivo tečnosti u

reaktorima i sadržaj slobodnog kisika u reaktoru u toku operativnog kruga. Izmiješana tečnost

u reaktoru treba da sadrži 4,5 – 5,5 kg SS/m3. Koncentracija se reguliše pomoću viška

aktivnog mulja sa pumpama za evakuaciju mulja. Prema uslovima projektovanog opterećenja

pumpe trebaju raditi 5-10 sati dnevno.

Kontrola nivoa tečnosti SBR reaktora mjeri se preko transmitera nivoa. Transmiteri nivoa su

instalirani u svakom reaktoru i označavaju maksimalni nivo punjenja, startni nivo miješanja,

najniži nivo miješanja, nivo prekida za pretakanje i alarm za visoki nivo.

Kontrola sadržaja slobodnog kisika vrši se pomoću instrumenata za mjerenje slobodnog kisika

instaliranih u svakom reaktoru. Normalni sadržaj kisika u reaktorima na kraju radnog ciklusa

treba da se kreće u granicama od 2,5 do 3,0 mg O2/l.

Upravljanje kompletnim sistemom vrši se automatski preko programabilnog logičkog

kontrolera PLC-a.

Obrada mulja

Opremu za tretman mulja sačinjavaju:

- ugušćivač mulja,

- bazena za odlaganje mulja, i

- oprema za dehidriranje mulja.

17

Ugušćivanje mulja

Višak mulja iz SBR reaktora se pomoću muljnih pumpi evakuiše u gravitacioni ugušćivač

mulja. Količina viška mulja prema projektu iznosi 570 kg/m3/dan i odgovara protoku mulja

od 60 – 90 m3/dan.

Sadržaj suhe materije u mulju poslije ugušćivanja u ugušćivaču iznosi 3 % a protok mulja

poslije ugušćivanja iznosi 20 m3/dan. Višak vode iz ugušćivača se vraća u pumpnu stanicu

sirove vode.

Bazen za odlaganje mulja

Iz ugušćivača, mulj se pomoću muljne pumpe evakuiše u bazen za odlaganje mulja koji je

opremljen sistemom za aeraciju. Miješanjem ugušćenog mulja uz pomoć zraka dolazi do

aerobne stabilizacije mulja.

Vrijeme odlaganja mulja po projektovanim uslovima za I fazu je 6 dana a za II fazu je 4 dana.

Slika 3.7. Bazen za odlaganje mulja –stabilizacija mulja

Oprema za dehidriranje mulja

Iz bazena za odlaganje mulja stabilizirani mulj se pomoću muljne pumpe transportuje na

centrifugu gdje dolazi do dehidriranja mulja.

U potisni cjevovod muljne pumpe dozira se polielektrolit koji ugušćava mulj što omogućava

brzo odvajanje krute od tekuće faze u centrifugi i smanjenje vlažnosti «kolača» (dehidriranog

mulja). Rastvor polielektrolita se priprema u posudama opremljenim mješalicama, a dozira se

pomoću dozirne pumpe.

Poslije cjeđenja sadržaj suhe materije u mulju iznosi 18 % a zapremina mulja nakon cjeđenja

u I fazi iznosi 3,2 m3/dan a u drugoj fazi iznosi 4,8 m

3/dan.

Odlaganje mulja

Izvještaj o ispitivanju kvantitativnih i kvalitativnih karakteristika mulja nastalog na

postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda Srebrenika, urađen je i na osnovu rezultata analiza

18

konstatovano je da mulj, iako nije toksičan i ne sadrži toksične metale u količinama koje

prelaze granične vrijednosti za unos u poljoprivredna zemljišta, do detaljnih i češćih

ispitivanja ne bi trebalo koristiti kao đubrivo. Razlog za to je visok sadržaj anorganskih

materija (43,8 %) i prisustvo patogenih mikroorganizama. Mulj se u ovom momentu bez

dodatnog tretiranja može odlagati na deponiju krutog otpada ili na degradirana zemljišta

površinskih kopova, šumska zemljišta i sl.

19

4. OSNOVNE SIROVINE, SUPSTANCE I ENERGENTI NA POSTROJENJU

Za rad postrojenja za prečišćavanje koriste se sljedeće sirovine i energenti:

- otpadna voda grada Srebrenika (897251 m3/god)

- Polimer - poliakril amid kationski

- Električna energija (Potrošnja električne energije za 2012 389.784,00 kWh)

5. IZVORI EMISIJA IZ POSTROJENJA

Izvori emisija iz postrojenja za prečišćavanja otpadnih voda grada Srebrenika mogu biti u

zrak, vodu i tlo i to:

- Emisije u zrak (neprijatni mirisi u procesu prečišćavanja otpadnih voda)

- Emisije u vode (vode koje izlaze iz postrojenja-efluent)

- Emisije u tlo (Prilikom ispuštanja efluenta, otpadni mulj)

Emisije u zrak (neprijatni mirisi u procesu prečišćavanja otpadnih voda) koje nastaju u toku

samog procesa su zanemarivi jer se radi o isparavanjima prilikom kontrolisanog procesa u

toku prečišćavanja otpadnih voda te u periodu probnog rada nije bilo vidljivih drastičnih

promjena u mikroklimatskom području oko postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, kao

ni žalbi okolnog stanovništva u blizini prečistača za otpadne vode grada Srebrenika.

Emisije u vode su prisutne u određenom intenzitetu ali sa obzirom da se radi redovan

periodični monitoring ispuštenih otpadnih voda iz prečistača za komunalne otpadne vode

grada Srebrenik-a treba naglasiti da nema toksičnosti u efluentu te da u ostalim parametrima

analize uglavnom zadovoljavaju MDK (maksomalno dozvoljene koncentracije) pojedinih

parametara.

Emisije u tlo su zanemarive jer je vodotok (rijeka Tinja) u nepostednoj blizini i nema

drastičnih primjera zagađanja tla jer sve površine u i oko prečistača otpadnih voda grada

Srebrenika završavaju u vodoku (Rijeka Tinja).

6. STANJE LOKACIJE I POGONA

Lokacija objekta je u zoni prigradskog naselja Ježinac-Srebrenik kako je navedeno u tački 2.

ovog zahtjeva i u saglasnosti je sa planskim dokumentom Općine Srebrenik.

Pristup postrojenju zadovoljava saobraćajne i sigurnosne uslove kao i požarne uslove, tako da

se postrojenju može preistupiti nesmetano u slučaju sigurnosno-protivpožarnih potreba.

20

7. PRIRODA I KOLIČINE EMISIJA IZ POGONA U OKOLIŠ I

IDENTIFIKAACIJA ZNAČAJNIH UTICAJA NA OKOLIŠ

Sirovine koje su navedene u tački 4. ovog zahtjeva u procesu prečišćavanja otpadnih voda

grada Srebrenika troše se racionalno prema zadanim tehnološkim upustvima.

Tehnološki proces je u većem dijelu automatiziran i istim se upravlja preko procesnih

softverskih jedinica što doprinosi optimalizaciji samog procesa.

Voda u samom postrojenju se troši u skladu sa maksimalno primjenjenim mjerama štadnje po

svakom zaposleniku kao i mjerama racionalne potrošnje u odnosu prema zaposleniku kada je

u pitanju električna energija.

Što kvalitetnije upravljanje tehnološkim procesom osigurat će optimalnu potrošnju sirovina,

energenata i same energije prilikom vođenja procesa prečišćavanja otpadnih voda grada

Srebrenika i u budućnosti vodit će prema ispunjenju obaveza i propisa iz BAT-a.

8. PREDLOŽENE MJERE TEHNOLOGIJE I TEHNIKE ZA SMANJENJE

EMISIJA IZ POSTROJENJA

Predložene mjere za smanjenje zagađenja uvijek ovise o tehnologiji koja se u nekom

konkretnom slučaju koristi, pa se na osnovu toga može govoriti i o ovom konkretnom slučaju.

S obzirom da tehnologija koja se koristi na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda grada

Srebrenika praktično predstavlja jednu od najčešće korištenih u ovakvim slučajevima

pretpostavka je da se u skorijem periodu neće morati preduzimati radikalne mjere kada je u

pitanju smanjenje emisija iz postrojenja.

Ono što je u obavezi svakog operatora pa tako i ovog preduzeća jeste činjenica da se mora

uvijek raditi na optimizaciji procesa kako u smislu smanjenja zagađenja tako i u smislu

optimizacije potrošnje energenata.

Nezaobilazan problem će svakako predstavljati u narednom periodu konačno rješavanje

zbrinjavanja otpadnog mulja.

Jedna od opcija je da se mulj sa postrojenja kompostira i proizvodi plin koji bi kasnije bio

energent na samom postrojenju a ostatak bi se koristio za đubrenje okolnog poljoprivrednog

zamljišta.

Druga opcija je da se mulj dodatno obezvodnjava, suši i nakon toga spaljuje i opet kao

produkt bi se dobila određena količina toplotne energije koja bi se kasnije prevodila u negi

drugi vid potrebne „korisne“ energija za samo postrojenje.

Treći slučaj je da se mulj odlaže na komunalnu deponiju i da generalno od njega nema

nikakve koristi nego samo dodatni trošak za preduzeće.

S obzirom da je trenutno opcija tri u upotrebi na upravi preduzeća je zadatak da odabere koji

vid optimizacije po pitanju ovog problema će odabrati za naredni period kako bi se smanjile

emisije u okoliš.

9. MJERE ZA SPREČAVANJE PRODUKCIJE OTPADA I MJERE POVRATA

KORISNIH MATERIJALA IZ OTPADA

Na produkciji otpada operator je već preduzeo odrećene mjere tako da je cilj da se sve

količine otpada svedu na najmanju moguću mjeru.

Papir i plastika se odvojeno prikupljaju u odnosu na ostali komunalni otpad u krugu same

lokacije postrojenja. Količina komunalnog otpada je vrlo mala jer na postrojenju je uposleno

svega 6 zaposlenika.

21

Otpadna ulja se koriste za podmazivanja u samom pogonu. S obzirom da se radi o potpuno

novom postrojenju rasipanja na pojedinim dijelovima opreme praktično i nema. U slučaju

rasipanja u pogonima se nalaze određeni apsorbensi koji bi isto pokupili, a onda bi takav

materijal bio predat ovlaštenoj ustanovi za upravljenje opasnim otpadom.

Kada je u pitanju otpadni mulj iz postrojenja mjere za njegovo zbrinjavanje su opisane u

poglavlju 8.

10. MJERE ZA USKLAĐIVANJE SA OSNOVNIM OBAVEZAMA OPERATORA

U TOKU RADA I NAKON ZATVARANJA POSTROJENJA

U cilju postizanja najboljih i najprihvatljivijih uslova za okoliš u JP VIK Srebrenik pa tako i u

samom postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda grada Srebrenika redovno se vrši obuka

zaposlenika o mjerama sprečavanja, i smanjivanja emisija iz pogona u kojem rade. Svaki

zaposlenik prolazi i periodičnu obuku iz oblasti zaštite na radu I zaštite od požara te sa te

strane shvata i dužan je da prihvati odgovornost za svaku oblast zaštite pa tako i oblast zaštite

okoliša. O gore provedenoj obuci vodi se uredna evidencija odnosno dokumentacija.

U slučaju zatvaranja postrojenja u budućnosti treba kazati da su svi dijelovi postrojenja

građeni od materijala koji se ne kontaminiraju opasnim materijama tako da oni i nakon

eksploatacije imaju svoju vrijednost i moguću sekundarnu namjenu i kao takvi bi pronašli

svoju upotrebu. U periodu u kojem bo došlo do odluke o zatvaranju postrojenja iz bilo kojih

razloga bio bi izrađen elaborat o zatvaranju i rušenju postrojenja u skladu sa normativnim

aktima i zakonskim propisima.

11. MJERE ZA PLANIRANI MONITORING EMISIJA UNUTAR PODRUČJA I

NJIHOV UTICAJ NA OKOLIŠ KAO I PLANIRANA ALTERNATIVNA

RJEŠENJA

U skladu sa odredbama normativnih akata kojima podliježe postrojenje za prečišćavanje

otpadnih voda grada Srebrenika vrše se praćenja tj monitoring emisija u okoiliš po tačno

zadanoj dinamici.

S obzirom da nema tačno zadanog periodičnog praćenja emisija u zrak sa postrojenja za

prečišćavanja otpadnih voda, a sa druge strane nije bilo ni pritužbi građana po pitanju

eventualnog neprijatnog mirisa, redovno se radi monitoring efluenta.

Monitoring efluenta se prati 12 puta godišnje kako je određeno Pravilnikom o granični

vrijednostima opasnih i štetnih materija za tehnološke otpadne vode prije njihovog ispuštanja

u sistem javne kanalizacije odnosno u drugi prijemnik (Sl.novine FBiH, 50/07). Prethodno

pomenuti monitoring vrši ovlaštena ustanova i uredno dostavlja na adresu operatera.

Operater takođe redovno vrši i kontrolu EBS-a kako je to propisano Pravilnikom o izmjenama

i dopunama Pravilnika o načinu obračunavanja, postupku i rokovima za obračunavanje i

plaćanje i kontroli izmirivanja obaveza na osnovu opće vodne naknade i posebnih vodnih

naknada (Sl.novine FBiH, 79/11).

Redovno se takođe prati tj redovno se vizuelno nadgleda funkcionisanje svih dijelova

postrojenja, tehnološke opreme i aktivnosti , koje mogu negativno utjecati na okoliš u cilju

sprečavanja i što većeg ublažavanja uticaja na okoliš. U svrhu monitoringa određeno je da je

rukovodilac postrojenja odgovoran za interno praćenje tehnoloških parametara, opreme

postrojenja kao i rada i ponašanja samih uposlenika na postrojenju.

O svemu gore navedenom vrši s redovno izvještavanje nadležnih instanci.

22

12. PLAN SPREČAVANJA NESREĆA VEĆIH RAZMJERA

U članovima 9, 10 i 11 Pravilnika o pogonima i postrojenjima koji mogu biti izgrađeni i

pušteni u rad samo ako imaju okolinsku dozvolu (Sl. novine Federacije BiH 19/04) su

navedene supstance i količine tih supstanci za koje je potrebno uraditi Plan sprečavanja

nesreća većih razmjera.

Količine hemikalija koje su smještene u postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda grada

Srebrenika su zanemarljivo male u odnosu na gore navedeni pravilnik.

Imajući u vidu ove činjenice da za pomenuti objekat nije potrebno praviti Plan sprečavanja

nesreća većih razmjera, nezavisno od primjene važećih zakonskih propisa, bezbjedonosni

aspekt ovog postrojenja kao i materijalnih i ljudskih resursa operater je riješio kroz

zadovoljavanje svih zakonskih propisa iz oblasti svih vidova zaštite.

Naime u tom pogledu na postrojenju su procijenjeni mogući rizici:

a) mogućnost pojave požara,

b) nepažljivo rukovanje kemikalijama,

- Kada je u pitanju mogućnost pojave požara treba kazati da je ovaj aspekt zaštite

riješan po važećim zakonskim propisima, postrojenje je pokriveno sredstvima za

gašenje požara a takođe u blizini (cca 3 km) se nalazi vatrogasno društvo Srebrenik

koje vrlo brzo može djelovati u slučaju većeg požara na samom postrojenju.

- U slučaju nepažljivog rukovanja hemikalijama postrojenje je opskrbljeno uputama za

radnike u slučaju povređivanja nekim od hemikalija koje se koriste na postrojenju te

za to postoje tačno određena sredstva za prvu medicinsku pomoć.

23

13. NETEHNIČKI REZIME

Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda grada Srebrenika i prigradskih naselja opštine

Srebrenik nalazi se sa lijeve strane magistralnog puta Tuzla-Orašje (M1.8) u naseljenom

mjestu Ježinac, 3 kilometra od centra grada Srebrenika. Postrojenje je projektovano za

prečišćavanje vode sa teretom zagađenja 12000 ES-a. Voda na postrojenje dolazi kolektorom

otpadnih voda grada Srebrenika i prolazi faze primarnog i sekundarnog prečišćavanja prije

ispuštanja u recipijent (Rijeka Tinja).

Predmetno postrojenje je jedno od najnovijih u Bosni i Hercegovini i može se pohvaliti da je

postrojenje jedno od dva koja uopšte u ovom momentu radi od trinaest opština Tuzlanskog

kantona. U postratnom periodu prva opština Tuzlanskog kantona koja je sebi postavila jedan

od primarnih ciljeva brigu za okoliš je bila opština Srebrenik pa je tako investirala značajna

finansijska sredstva u u jedan ovakav objekat.

Tehnologija koja se koristi na postrojenju je tzv SBR tehnologija to jest tehnologija

sekvencionalnih bioloških reaktora (bazena) u kojima se odvija proces razlaganja organske

materije biološkim putem. Proces je potpuno automatizovan i pod stalnom kontrolom radnika

na postrojenju i stručnim nadzorom rukovdioca postrojenja.

Što se tiče uticaja na okoliš postrojenje ima minimalan uticaj na okoliš jer je i napravljen sa

ciljem smanjenja zagađenja okoliša, što se tiče neprijatnih mirisa pošto se ne radi o gusto

naseljenom području nema žalbi okolnog stanovništva, a uposlenici poštuju tehnološke

procedure i upustva tako da nema većih zastoja u radu.

Sve redovne kontrole i monitoring postrojenjenja sa stanovišta okoliša se obavljaju i dostupne

su na samom postrojenju svim nadležnim zainteresovanim instancama.

Na kraju se može kazati da u skorijoj budućnosti neće biti potrebno tražiti bilo kakve novije

tehnologije prečišćavanja otpadnih voda, ali ono što će biti obaveza i prioritet jeste

optimalnije rješenje zbrinjavanja otpadnog mulja jer ga treba prevesti iz „otpada“ u korisnu

materiju interesantnu po pitanju energetske efikasnosti rada postrojenja uopšte.

24

14. PRILOZI

- Izvod iz prostornog plana opštine Srebrenik

- Ugovori o odvozu otpada sa Postrojenja za pračišćavanje otpadnih voda grada

Srebrenika

- Kopija važeće vodne dozvole

- Kopija aktuelnog Elaborata o teretu zagađenja-EBS

- Kopija mjesečnog monitoringa

- Plan upravljanja otpadom Postrojenja za pračišćavanje otpadnih voda grada

Srebrenika