Zadania gmin w obszarze zarządzania energią

Bartosz DUBIŃSKI Prezes Zarządu

Mazowieckiej Agencji Energetycznej

Dzisiejsze problemy/ wyzwania JST

• rosnące ceny energii• stan środowiska naturalnego• dyrektywy UE ukierunkowane na energooszczędność i energoefektywność oraz OZE• monopole energetyczne

KONIECZNE jest zarządzanie energią!

Mazowiecka Agencja Energetyczna (MAE)• Założona w 2009 r. przy udziale 31 samorządów mazowieckich.• Główny zakres kompetencji: energetyka odnawialna (OZE), efektywność energetyczna, planowanie energetyczne.• Ponadto eksperckie wsparcie w zakresie opracowywania

dokumentów strategicznych, w tym RPO.•Uczestniczy w procesie planowania energetycznego (regionalnego i lokalnego) oraz monitorowania sektora energetycznego.• ENERGETYCZNY DORADCA SAMORZĄDOWY.

Dlaczego MAE?

MAE w zarządzaniu energetycznym• Wsparcie gmin w procesie planowania strategicznego (m.in.

poprzez przygotowywanie założeń do planów energetycznych).• Realizacja projektów badawczych i pilotażowych dot. monitoringu

poborów energii (tzw. smart metering).• Doradztwo/uczestnictwo w projektach energetycznych zarówno

od strony inżynierskiej i finansowej, a także jako instytucja finansująca (fundusz JESSICA).

• Działalność szkoleniowa i promocyjna.• Platforma współpracy instytucji publicznych – prywatnych –

naukowych – Mazowiecki Klaster EE i OZE.

Art. 7. ustawy o samorządzie gminnym:1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: (…)3) (…) zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Wśród różnorodnych przejawów aktywności samorządu gminnego szczególnie istotną rolę w obecnych czasach odgrywa wykonywanie zadań z dziedziny energetyki.

Najważniejszym zadaniem gminy w zakresie energetyki jest planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na jej obszarze

Zgodnie z Prawem energetycznym (art. 18, 19 i 20) do zadań własnych gmin o charakterze obligatoryjnym należy przygotowanie założeń do planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

Projekty założeń są tworzone na okres 15 lat i winny być aktualizowane w co najmniej trzyletnich odstępach czasowych.

Następnie na podstawie uchwalonych przez Radę Gminy założeń jest opracowywany plan zaopatrzenia gminy w energię (fakultatywnie), który winien być z nimi zgodny.

Odnawialne źródła energii (OZE) w planie energetycznym• Rekomendacja aby lokalne systemy energetyczne – w miarę możliwości –

maksymalnie wykorzystywały lokalne zasoby energetyczne, w tym głównie OZE, traktowane w sposób równoprawny, bez uprzywilejowania jednych źródeł kosztem innych.

• Promocja rozwoju energetyki rozproszonej ze wskazaniem na instrumenty wsparcia, np. poprzez prawodawstwo lokalne umożliwiające preferencje w dofinansowywaniu wytwarzania z OZE w obszarach ochrony środowiskowej (Natura 2000), rekompensujących uciążliwości dla takich obszarów.

• Bilans dostępnych źródeł energii odnawialnej wraz ze wskazaniem kierunków rozwoju energetyki opartej na OZE, a także optymalnych na danym terenie technologii.

Plany gospodarki niskoemisyjnej

ZAŁOŻENIA PLANU:•Redukcja emisji gazów cieplarnianych.•Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE).•Redukcja zużycia energii finalnej, poprzez podniesienie efektywności energetycznej.•Poprawa jakości powietrza.

Działania w zakresie OZE obejmować mogą np. niskoemisyjną produkcję energii elektrycznej, ciepła i chłodu – np. instalowanie OZE (kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych).

Zadania publiczne gminy w dziedzinie energetyki zostały określone w art. 18 ust. 1 prawa energetycznego:

Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy:

1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy;2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy;3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy;4) planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy.

Na mocy przyjętej w 2006 r. dyrektywy w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych państwa członkowskie muszą do końca 2016 r. określić krajowe cele w zakresie oszczędności energii (nie mniejsze niż ograniczenie zużycia energii o 9%).

Ustawa z dn. 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej precyzuje te wymagania oraz obliguje jednostki samorządu terytorialnego do wprowadzenia zmian lub usprawnień w obiekcie, urządzeniu lub instalacji, w wyniku, której uzyskana zostanie oszczędność energii.

Do działań takich należy między innymi: nabycie, modernizacja lub wymiana urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji.

Pierwsze obserwacje:•Obecnie wdrażanie ustawy o efektywności energetycznej monitorowane jest przez odpowiednie komórki nadzoru w urzędach wojewódzkich.•Coraz częstsze inicjatywy z zakresu zarządzania oświetleniem ulicznym – realizowane bezpośrednio przez samorządy lub poprzez podmioty zewnętrzne (np. w formule ESCO).•Większa ilość projektów termomodernizacyjnych zawierających elementy OZE, co dopełnia efekt energetyczny danego przedsięwzięcia.•Zmniejszenie energochłonności obiektów użyteczności publicznej wraz z dywersyfikacją źródeł zaopatrzenia w energię budynków.

Sposoby wykonywania przez gminę zadań własnych w dziedzinie

energetyki:

1)Gmina może prowadzić działalność gospodarczą polegającą na

przesyłaniu oraz dystrybucji paliw gazowych, energii elektrycznej

i cieplnej (zazwyczaj poprzez udział w spółkach).

2)Tworzenie partnerstw inwestycyjnych – projekty PPP w zakresie

farm PV, instalacji energetycznego wykorzystania śmieci czy projektów

efektywności energetycznej (np. termomodernizacja budynków,

modernizacja oświetlenia ulicznego).

3)Gmina prowadzi działania o charakterze regulacyjnym, mające na

celu oddziaływanie na przedsiębiorstwa energetyczne, a także działania

monitoringowe i analityczne.

Schemat systemu IT do zarządzania energią

Dlaczego zarządzanie energią jest potrzebne?Porównanie zużycia energii elektrycznej (pilotaż MAE, 2013)

-szkoła podstawowa o pow. użytkowej 1248m2 (156 uczniów)-szkoła podstawowa o pow. użytkowej 840m2 (105 uczniów)

• cele: zwiększenie efektywności energetycznej, promocja OZE, poprawa jakości kupowanej energii oraz ograniczenie emisji CO₂

• możliwość integracji z innymi mediami

• platforma współpracy różnych aktorów rynku energii

• promocja idei prosumenta

Efekty zarządzania energią (system IT)

INSTALACJE

Czas pracy w

roku

[h]

Dane dla roku 2011, wg Instytutu EnergetykiPotencjał wg oceny

dotychczasowej Wolne zasobyMoce i produkcja w obiektach zewidencjonowanych (koncesje i z

innych źródeł)

Jedn. mocy wartośćprodukcja, w

MWhprodukcja, w TJ Potencjał Produkcji %

Wiatrowe 1645

MWe

110,20 181279

X232000 21,9

Wodne duże 3415 20,00 68300156500 56,4

Wodne małe 2126 2,41 4346

Panele fotowoltaiczne 1000 0,11 110n.a

--

Biogazowe 934 11,00 10275n.a

--

Panele słoneczne 1000 m2 7000

X10,08 10900 99,9

Biomasowe TJ 7500 7500 7780 3,6

Geotermalne 4380 MWt 2,7 42,57 8700 99,5

Oszacowanie potencjału OZE wykorzystanego w roku 2011 r. na Mazowszu

• Brak ustawy o odnawialnych źródłach energii wstrzymał nowe inwestycje, w tym projekty z udziałem samorządów.

• Samorządy inwestują w OZE głównie wykorzystując możliwości programów dotacyjnych.

• Dotychczas zrealizowane przez samorządy projekty OZE dotyczyły głównie modernizacji kotłowni, a zmiany systemu gospodarki cieplnej wraz z wymianą źródła.

• Wciąż olbrzymi endogeniczny potencjał energetyczny na Mazowszu pozostaje niewykorzystany.

• OZE mogą zagwarantować nowe miejsca pracy, a także podnieść konkurencyjność przedsiębiorstw lub zwiększyć bardziej walory turystyczne regionów.

Optymalne zarządzanie energią w gminie wg Radscan

18

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

Mazowiecka Agencja Energetycznatel. +48 22 290 29 42

b.dubinski@mae.com.pl609 888 716