YIL: 7 / SAYI: 31 NİSAN-HAZİRAN 2010

İSAM Kütüphanesi’nde bu-lunan 25.000 kitap ve 132 değişik dergiden oluşan özel koleksiyonun sahibi merhum Yavuz Argıt için vefatının bi-rinci yıl dönümü olan 7 Mayıs 2010 Cuma günü İSAM’da

bir anma toplantısı düzenlendi. İSAM mensupları ve dostlarının katıldığı toplantıda okunan Kur’ân-ı Kerîm ve hatim duasından sonra İSAM mensupları tarafından hazırlanan Yavuz Argıt Armağanı isimli eser katılanlara takdim edildi. Esere İSAM’ın web sayfasından ulaşı-labilir. http://www.isam.org.tr/documents//_dosyalar/_pdfl er/haberler/yavuz_argit.pdf

İSAM araştırmacılarından Dr. Seyfi Kenan (eği-tim felsefesi) ve Dr. Salime Leyla Gürkan (dinler tarihi) yaptıkları akademik çalışmalarla doçentlik

unvanını almaya hak kazandılar. Kendilerini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.

Bibliyofi l Yavuz Argıt’ı Anma Toplantısı Yapıldı

İSAM Araştırmacıları Doçent Oldu

Yüksek Din Öğretimi Toplantısı İSAM’da Gerçekleşti

Rusya Federasyonu’na bağlı özerk cumhuriyetlerde-ki İslâm üniversitelerinin rektörleri, İslâm enstitüle-rinin müdürleri, İlâhiyat fakültelerinin dekanları ve Türkiye’deki bazı İlâhiyat fakültelerinin yöneticilerinin katılımıyla 14-15 Haziran 2010 tarihlerinde İSAM’ın ev sahipliğinde bir atölye çalışması gerçekleştirildi.

İSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın’ın açılış ko-nuşmasıyla başlayan toplantıda yüksek din öğretimi konusunda Türkiye tecrübesinden istifade edilmesi, bu hususta takip edilen programlar, ders müfredatı ve ma-teryali konularında bilgi paylaşımı, akademik iş birliği imkânları gibi konular müzakere edildi. Atölye çalış-masına Moskova İslâm Üniversitesi, Kazan İslâm Üni-versitesi, Ufa Rusya İslâm Üniversitesi, Nalçik Kuzey Kafkasya Ebû Hanîfe İslâm Üniversitesi, Grozni Kunte Haci Rusya İslâm Üniversitesi, Çerkesski İmam Ebû Hanîfe İslâm Enstitüsü gibi akademik kurumların tem-silcileri de katıldı.

Osmanlı Düşünce Tarihi Projesi İSAM’da Başlıyor

Osmanlı Düşünce Tarihi Çalışma Grubu adı altında İSAM ile Harvard ve Sabancı üniversitelerinin ortakla-şa yürüttüğü Osmanlı Düşünce Tarihi Projesi, ilk ürün-lerini 2010 yaz döneminde verecek. Söz konusu proje içerisinde atölye çalışmaları, uluslararası konferanslar ve yayınlar yer alıyor. Aralarında Cemal Kafadar (Har-vard Üniversitesi), Cornell H. Fleischer (Chicago Üni-versitesi), Metin Kunt (Sabancı Üniversitesi), Kemal Beydilli (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi), Mehmet İp-şirli (Fatih Üniversitesi) gibi yerli ve yabancı Osmanlı tarihçilerinin de bulunduğu bir grup akademisyenin yer alacağı ilk etkinlik “Ebüssuûd ve Düşünce Dünyası” konulu atölye çalışması olarak belirlendi.

31 Temmuz- 1 Ağustos 2010 tarihlerinde İSAM’da gerçekleşecek olan toplantıda ağırlıklı olarak Osmanlı düşünce tarihi çalışma metodolojisi ile Osmanlı hukuk düşüncesi üzerine tebliğler sunulacak ve müzakereler yapılacak.

Haberler-Ziyaretler İSAM Mensuplarının İlmî Çalışmaları İlmî Toplantılar Kütüphane 1-3 4-5 6 7-8İSAM

2 NİSANHAZİRAN2010

HABERLER-ZİYARETLER

Haberler-ZiyaretlerİSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif

Aydın Suriye’ye Ziyarette BulunduİSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu ve Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Görmez 20 Nisan 2010 tarihinde Suriye’ye yaptıkları ziyarette “iki ülke arası eğitim iş birliği” konusunda temaslarda bulundular. Suriye Cumhurbaşkanlığı, başbakanlık, vakıfl ar bakanlığı ve müftülük nezdinde yapılan görüşmelerde Türkiye’deki İlâhiyat fakültelerinde 2010-2011 öğretim yılında başlayacak olan Arapça öğretim hazırlıklarına Suriye’deki üniversitelerin akademik destek sağlaması konusu üzerinde duruldu.

Bu destek çerçevesinde Türkiye’deki İlâhiyat fakültelerinde 2010-2011 öğretim yılında Arapça ders verecek öğretim üyeleri arasından seçilen 42 kişinin Suriye’de temmuz-ağustos aylarında yoğun bir eğitim öğretim sürecinden geçmeleri konusunda mutabakat sağlandı. Ayrıca imkânlar ölçüsünde Suriye’den Arapça okutmanlar getirtilmesi yolunda çaba gösterilmesi konusunda fi kir birliğine varıldı.

İSAM Başkanı İslâm Kalkınma Bankası Başkanı ile Görüştü

İSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Yüksek Öğretim Kurulu

(YÖK), Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye Diyanet Vakfı ve Kızılay gibi kurumların üst düzey temsilcileri ile 30 Mayıs 2010’da dört günlük bir ziyaret için Cidde’ye giderek İslâm Kalkınma Bankası (İKB) yetkilileri ile Türkiye’de yüksek öğretime destek mahiyetinde temaslarda bulundu.

Yapılan görüşmelerde İslâm Kalkınma Bankası’nın eğitime ayırdığı fonlar ve bu fonlardan Türkiye’deki eğitim kurumlarının yararlanma şartlarının neler olabileceği konusunda bilgi alındı. Bu bağlamda Prof. Dr. Aydın’ın hazırlayacağı bir proje ile İKB ile görüşmelerin devam ettirilmesi kararlaştırıldı. Ayrıca Prof. Dr. Aydın’ın yürüttüğü ikili temaslarda TDV İslâm Ansiklopedisi’nin Arapça’ya tercümesi konusu müzakere edildi. İKB ile görüşmelerin belli periyotlarla devam etmesi karara bağlandı.

İran İslâm Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı

İSAM’ı Ziyaret EttiDiyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu’nun resmî davetlisi olarak Türkiye’de bulunan İran İslâm Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve İslâmî İletişim Kurumu Başkanı Dr. Seyyid Mehdî Mustafavî ve beraberindeki heyet 27 Mayıs 2010 tarihinde İSAM’ı ziyaret etti. Ziyaret, her iki ülkenin dinî kurumları ile dinî bilgi üreten enstitü ve araştırma merkezleri arasındaki temasları yoğunlaştırma amacı çerçevesinde yapıldı. İstanbul Müftüsü Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı’nın da hazır bulunduğu ziyarette kurumsal tanıtım yapıldı ve İSAM Kütüphanesi gezildi. Daha sonra kurumlar arası akademik iş birliği konusunda görüş alışverişinde bulunuldu.

Afrika Ülkeleri Dinî EğitimTemsilciler Heyeti İSAM’ı

Ziyaret Etti“Afrika Ülkelerinde Din Eğitimi Çalıştayı” sebebiyle

3NİSANHAZİRAN

2010

HABERLER-ZİYARETLER

Türkiye’de bulunan on farklı Afrika ülkesinin eğitim temsilcilerinden oluşan yirmi kişilik bir heyet, 15 Haziran 2010 tarihinde İSAM’ı ziyaret etti. Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu, İSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın ve İSAM yönetim kuruluyla görüşen heyete kurumsal tanıtım yapıldıktan sonra kütüphane gezdirildi.

Yeni Yayınlarımız

Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481), Halil İnalcık, İstanbul: İSAM Yayınları, 262 sayfa, ISBN 978-605-5586-06-5

Osmanoğulları geniş bir coğrafyada, dünya tarihinin en uzun ömürlü ve etkili siyasî teşkilâtlarından birinin kurucusudur. Eser, bu hânedanın

hükümranlığı altındaki Osmanlı Devleti’nin tarihine, kuruluş döneminde hüküm sürmüş yedi sultanın biyografi leri penceresinden ışık tutmaktadır. Kuruluş döneminin ağırlıklı olarak askerî ve siyasî serüveni bilimsel ve yalın bir anlatımla okuyucuya sunulmaktadır.

Osmanlı tarihi konusunda yaşayan en büyük otorite olan yazar, bir kısmı hiç kullanılmamış kronikler, vakfi yeler gibi erken dönem Osmanlı ve Bizans kaynakları olmak üzere konuyla ilgili Doğu ve Batı kaynaklı bilgi ve belgeleri titiz şekilde inceleyip eleştirmekle kalmamış, görüşlerini toponimik-topografi k ve arkeolojik alan araştırmalarıyla da desteklemiştir.

İslâm Araştırmaları Dergisi’nin 20 ve 21. Sayıları Yayımlandı

Altı aylık periyotlarla yılda iki defa yayımlanan İslâm Araştırmaları Dergisi’nin 20. sayısında Mehmet Boynukalın, Ömer Türker, Osman Demir ve Elmin

Aliyev’in birer makalesi bulunurken, kitabiyat bölümü Ali Akdoğan, Ahmet Çapku, E. Fuat Keyman, Seyfi Kenan, Mehmet Zahit Tiryaki ve Tamer Yıldırım’ın kitap tanıtım yazılarından oluşmuştur. Dergide ayrıca, Mustafa Uzun’un hazırladığı bir vefeyât yazısı yer almaktadır.

21. sayıda ise Saim Yılmaz, Ekrem Demirli, Nurettin Gemici, Enes Kabakcı ve Nuri Tınaz’ın makaleleri; Elmin Aliyev, Ayşe Zişan Furat, Michalengelo Guida, Güneş Işıksel, Seyfi Kenan, Mehmet Sait Reçber, İpek Gençel Sezgin, Mustafa Tekin, Aydın Topaloğlu, Tamer Yıldırım ve Feza Uzunoğlu’nun kitap tanıtım yazıları bulunmaktadır.

İSAM Yayınları için, İSAM Yayıncılık 0216 474 08 50/1025’i İSAM ve Cağaloğlu’nda bulunan TDV Yayın Satış bürolarını (Tel. İSAM 0216 472 12 02-03, Cağaloğlu 0212 511 44 32) arayabilir veya siparis@isam.org.tr veya www.diyanetyayinlari.com.tr adresinden istekte bulunabilirsiniz.

DUYURUYayın dünyasında sosyal ve İslâmî bilim-ler alanında yeni çıkan ilmî eserler İSAM web sitesinin ana sayfasında ayrılacak özel bir köşede aylık periyotlar halinde

duyurulmaktadır. Yeni yayımlanan ilmî - akademik mahiyetteki eserlerinin duyurulmasını arzu eden yayınevleri

veya yazarların kitaplarını 100-120 ke-limelik tanıtım yazısı ile birlikte İSAM’a

ulaştırmaları rica olunur.

Kitap gönderimi için irtibat

Dr. Vildan S. CoşkunİSAM Basın ve Halkla İlişkiler Komisyonu

Başkanı

İcadiye Bağlarbaşı Caddesi No: 40 Üsküdar 34662 İstanbul

(0216) 474 08 50/1273 bhi@isam.org.tr

4 NİSANHAZİRAN2010

İSAM MENSUPLARININ İLMÎ ÇALIŞMALARI

• Doç. Dr. Seyfi Kenan

(Müzakere) “Sürekli Eğitim”, Medeniyetler İttifakı Açısından Gençlik, Eğitim ve Medya Kurultayı, Mardin Valiliği ve Kültür Konseyi, Mardin 28 - 30 Mayıs 2010.(Makale) “Dinî Duygu Estetize Edilince”, Din ve Hayat, 9 (2010), s. 106-110.(Makale) “‘Aziz İstanbul’ Kültür Müzesi ve Kütüphanesi”, Din ve Hayat, 9 (2010), s. 129-130.(Lisans dersi), “Felsefeye Giriş”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 2009-2010 Öğretim Yılı.

• Doç. Dr. Mustafa Sinanoğlu

(Bildiri) “Yahudi ve Hıristiyan Kutsal Metinlerinde Hz. İbrâhim ve Tevhid Geleneği”, XV. Kelâm Anabilim Dalı Koordinasyon Toplantısı ve Semavî Dinlerde Hz. İbrâhim Sempozyumu, Urfa 23-25 Nisan 2010.(Müzakere) Kur’an ve Kadın Sempozyumu, Türkiye Diyanet Vakfı Kadın Faaliyetleri Merkezi, Ankara 4-5 Haziran 2010.

• Doç. Dr. Aydın Topaloğlu

(Konferans) “et-Ta‘limü’l-Âlî ve’t-Tenmiye el-Beşeriyye (Yüksek Öğrenim ve İnsanî Gelişim)”, Şu‘ayb el-Dükkâlî Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Fas 18 Mayıs 2010.(Kitap / değerlendirme), “Is Scienfi tic Knowledge Rational?, Halil Rahman Açar (İstanbul: İnsan Yayınları, 2008)”, İslâm Araştırmaları Dergisi, 21 (2009), s. 153-157.

Dr. Casim Avcı

(Bildiri) “Selâhaddîn-i Eyyûbî (1171-1193) ve Bizans”, I. Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu İstanbul, 25-28 Haziran 2007, Bildiriler, İstanbul 2010, s. 19-22.(Konferans), “Hz. Peygamber ve Kur’an”, Nizip İlçe Müftülüğü Kutlu Doğum Haftası Konferansı, Gaziantep 19 Nisan 2010.

• Dr. Semih Ceyhan

(Bildiri) “Tâhirü’l-Mevlevî’nin Hâtıratı Işığında Selânikli Mesnevîhan Mehmed Esad Dede ve Mesnevî Şerhi”, Son Dönem İstanbul Mevlevîleri Ulusal Sempozyumu, Şefi k Can Uluslararası Mevlânâ Eğitim ve Kültür Derneği - Selçuk Üniversitesi Mevlânâ Araştırma ve Uygulama Merkezi, Konya 14-15 Mayıs 2010.(Makale) “Modern Çağda Tahayyül Gücünün Yeniden Keşfi : İbnü’l-Arabî’de Hayalin Ontolojik ve Epistemolojik Gerçekliği”, Modern Çağ ve İbn-i Arabî, İstanbul: İBB Kültür A.Ş. Yayınları, 2010, s. 249-261.

• Dr. M. Suat Mertoğlu

(Makale) “Doğrudan Doğruya Kur’an’dan Alıp İlhamı: Kur’an’a Dönüşten Kur’an İslâmı’na”, Dîvan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, XV, 28 (2010/1), s. 69-113.

• M. Emin Albayrak

(Makale) “Benim Kahramanımsın”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 45-46.

• Nurettin Albayrak

(Makale) “Merhum Yavuz Argıt ve Bir Hâtıra”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 41-43.

• Cemil Cahit Can

(Makale) “Melâmîmeşrep, Kalender, Mazanne Bir Denizcinin Terekesi: Yavuz Argıt Koleksiyonu” (Fatih Çardaklı ile birlikte), Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 23-26.

• Fatih Çardaklı

(Makale) “Melâmîmeşrep, Kalender, Mazanne Bir Denizcinin Terekesi: Yavuz Argıt Koleksiyonu”, (Cemil Cahit Can ile birlikte), Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 23-26.

İSAMensuplarının İ

5NİSANHAZİRAN

2010

İSAM MENSUPLARININ İLMÎ ÇALIŞMALARI

• Abdurrahman M. Hacıismailoğlu

(Kitap) Beyazıt Devlet Kütüphanesi Hakkı Tarık Us Koleksiyonu Süreli Yayınlar Kataloğu (Periodicals Catalogue of the Hakkı Tarık Us Collection Preserved in the Beyazıt State Library) (haz. Selahattin Öztürk, Abdurrahman Muhammad Hacıismailoğlu, Muhammed Hızarcı), Tokyo: Tokyo University of Foreign Studies, 2010, XI, 328 sayfa.

• Selahattin Öztürk

(Kitap) Beyazıt Devlet Kütüphanesi Hakkı Tarık Us Koleksiyonu Süreli Yayınlar Kataloğu (Periodicals Catalogue of the Hakkı Tarık Us Collection Preserved in the Beyazıt State Library) (haz. Selahattin Öztürk, Abdurrahman Muhammad Hacıismailoğlu, Muhammed Hızarcı), Tokyo: Tokyo University of Foreign Studies, 2010, XI, 328 sayfa.(Konferans) “Hakkı Tarık Us Kütüphanesi’nde Bulunan Arap Harfl i Süreli Yayınların Elektronik Ortama Aktarılması ve Kullanıma Açılması”, 46. Kütüphane Haftası, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, İstanbul 30 Mart 2010.(Konferans) “Kitaba Adanan Ömürler Hakkı Tarık Us ve Kütüphanesi” (düzenleyen: Ramazan Minder, Ufuk Mazlum), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, İstanbul 27 Mayıs 2010.

• Salih Sandal

(Makale) “Prof. Mehmet Necati Lugal’in Hayatı (İstanbul 1878/Ankara 1964)”, BDK: Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Kültür, Sanat, Edebiyat ve Kütüphane Yaşam Bülteni, 2 (2010), s. 18-23.(Makale) “Yavuz Argıt (1934-2009)”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 11-20.(Makale) “Yavuz Argıt’tan Hâtıralar”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 27-30.

• Cemal Toksoy

(Kitap) Cumhuriyet Devri Akademik Siyer Çalışmaları

Katalogu (haz. Cemal Toksoy; akademik katkı: Tuba Nur Saraçoğlu), İstanbul: Meridyen Destek Derneği, 2010, XII+159 sayfa.

• M. Birol Ülker

(Kitap tanıtımı) “Tarihimiz İçin Sözlük İhtiyacı”, Ayraç: Aylık Kitap Tahlili ve Eleştiri Dergisi, 8 (2010), s. 19.(Makale) “Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi ve Kütüphanesi”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 269-291.(Kitap) Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, 328 sayfa.

• Kenan Yıldız

(Makale) “Sanatkâr Bir Devlet Adamından Geriye Kalanlar: Esad Muhlis Paşa’nın Terekesi”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 209-264.

• Mehmet Yılmaz

(Makale) “Şehir Bibliyografyaları Projesi”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 265-268.

• Recep Yılmaz

(Makale) “TDV İSAM Kütüphanesi Bağış Koleksiyonları”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 293-298.

• Ali Yücel Yürük

(Makale) “Çerâkise-i Kafkas’tan Nev‘i Şahsına Münhasır Bir Bibliyofi l: Yavuz Argıt”, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 31-39.

(Makale) “Ali Emîrî”, Yusuf Ziya (Yörükan), Latin harfl erine aktaran: Ali Yücel Yürük, Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. M. Birol Ülker), İstanbul 2010, s. 315-319.

AMİlmî Çalışmaları

6 NİSANHAZİRAN2010

İLMÎ TOPLANTILAR

Aylık KonferanslarDr. Tayyar Altıkulaç (Türkiye Diyanet Vakfı), “Kur’an Tarihi ve İlk Mushaf Nüshaları”, Nisan 2010.

Dr. Tayyar Altıkulaç, Kur’an’ın nüzûlünün 1400. yılı münasebetiyle verdiği konferansına Kur’ân-ı Kerîm’in mevsûkiyetinin müslümanlar için çok önemli olduğunu söyleyerek başladı. Tevrat ve İncil’in tarihî arka planını özetleyen Altıkulaç Kur’ân-ı Kerîm’in tarihi üzerinde durdu. Başlangıçta Kur’an’ın hâfızalarda ya da sahifeler halinde dağınık olarak bulunduğunu, ancak Yemâme Savaşı’nda yetmiş kadar hâfızın şehit olmasıyla Kur’an’ın korunması için toplanmasının gerektiğinin gündeme geldiğini söyledi.

Dr. Altıkulaç, Kur’an’ın kitaplaştırılması sürecini şu şekilde özetledi: Hz. Ömer, Hz. Ebû Bekir’e Kur’ân-ı Kerîm’in kitap haline getirilmesini teklif etmiş; bu konudaki çalışmaların yürütülmesi görevi ilk olarak Zeyd b. Sâbit başkanlığındaki bir heyete verilmiştir. Sahâbelere çağrı yapılarak en az iki şahit eşliğinde ellerindeki ve hâfızalarındaki âyet ve sûreleri bildirmeleri istenmiş, gelen bilgiler birleştirilerek ilk Kur’an nüshası ortaya çıkarılmıştır. Hz. Ömer devrinde birçok merkeze Kur’an öğreticileri gönderilmiş ancak, ortada herkesin istifade edebileceği bir Kur’an nüshası olmadığı için bazı aksaklıklar meydana gelmiştir. Hz. Osman yine Zeyd b. Sâbit başkanlığında bir heyet toplayarak ilk nüshayı esas alan altı Kur’ân-ı Kerîm nüshası yazdırmıştır. Bu nüshaları Basra, Kûfe, Şam, Mekke ve Yemen’e göndermiştir.

Şu an eldeki en eski tarihli mushaf neşirleri olan Taşkent, Saint Petersburg, Londra ve Paris neşirlerinin, yukarıda adı geçen merkezlere gönderilen nüshalara dayanılarak yapıldığını ifade eden Altıkulaç, ayrıca bu neşirlerin kısmî olduğunu, yani nüshalarda hayli eksiklerin bulunduğunun göz önünde tutulması gerektiğini ifade etmiştir. Ayrıca 1975-80 yılları arasında Yemen’de Hz. Peygamber zamanından kalma bir caminin tamiri esnasında üzerinde âyet ve sûreler olan yüzlerce deri varak ortaya çıkmıştır. Bu varaklar üzerinde devam eden çalışmalar tamamlandığında Yemen nüshası da elde edilmiş olacaktır.

Dr. Altıkulaç, on yıla yakın süredir yürüttüğü mushaf çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi: Tama yakın olan mushaf nüshaları Türkiye, Mısır ve Yemen gibi ülkelerde

bulunmakta ve bu nüshalar uzun süredir gün yüzüne çıkarılmayı beklemekteydi. Bu eksikliği gidermek amacıyla en eski tarihli ve tama çok yakın sayfalı mushafl arı neşretme projesine başlayarak, öncelikle Hz. Osman’a nisbet edilen nüshaları neşrettiğini, çalışmaları sırasında mushaf-ı şerifi n, hayret verecek kadar dikkatli bir kâtip tarafından yazıldığını ve hiçbir yazım hatası içermediğini tespit ettiğini, son dönemde ise tama yakın bir diğer nüsha olan Yemen nüshası üzerinde çalışmalarını sürdürmekte olduğunu, çalışmaları tamamladığında en eski tarihli ve tama çok yakın mushaf nüshalarının tamamının neşredilmiş olacağını söyledi.

Prof. Robert W. Hefner, “Civil Islam: How Mus-lim Societies Respond to Modern Challenges? (Sivil İslâm: Müslüman Toplumlar Modern Mey-dan Okumalara Nasıl Tepki Veriyorlar?)”, Mayıs 2010.

Boston Üniversitesi’nde antropoloji profesörü ve aynı zamanda CURA’nın (Institute on Culture Religion and World Affairs) başkanı olan Prof. Hefner, konferansında müslüman dünyadaki değişikliklerden ve bu toplumların hızlı değişimlere ayak uydururken geliştirdikleri politikalardan ve sistemlerden bahsetti. Günümüzde müslüman toplumlar çok yoğun bir şekilde sosyal, kültürel ve politik değişimlerden geçmekte olduğundan; bu toplulukların demokratikleşme, siyasî katılım ve eğitim alanlarında yaşadıkları çeşitli zorlukların yanı sıra meydan okumalarla yüz yüze kaldıklarından söz etti. Hefner konferans boyunca temelde şu sorular üzerinde durdu: Müslümanlar yeni meydan okumalar ve zorluklar karşısında nasıl bir yol izliyorlar? Devlet dışı aktörlerin tutumları bu süreçte nasıl şekillenmektedir? Sivil İslâm ne demektir, nasıl doğmuştur? Türkiye’nin modernite ve sekülarizm konusundaki deneyimi neyi ifade etmektedir?

Dâhilî SeminerlerDr. Berat Açıl (Şehir Üniversitesi), “Alegori ve Edebiyat: Hüsn ü Dil Örneği”, 10 Mayıs 2010.

Boğaziçi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde, eski Türk edebiyatı alanında doktorasını tamamlayan Berat Açıl, tezini merkeze alan bir sunum yaptı. Açıl, alegori-edebiyat ilişkisi üzerinde durdu; ardından Muhyî’nin XVI. yüzyıla

7NİSANHAZİRAN

2010

KÜTÜPHANE

ait alegorik eseri Hüsn ü Dil adlı mesnevisi üzerinde yaptığı çalışmayı üç bölüm halinde sundu: 1. Hüsn ü Dil’in Fars, Osmanlı, Urdu, Alman ve İngiliz edebî muhitlerine yayılış şekli ve tarihi, 2. Muhyî hakkında biyografi k bilgi vererek Hüsn ü Dil’in transkripsiyon alfabesiyle günümüz Türkçe’sine aktarımı, 3. Alegori kuramının tanımı ve alegorik yazın ve yorumun Batı ve Doğu edebiyatları ve kültürlerinde ortaya çıkması ve tarihî gelişimi.

Gökhan Yorgancıgil (yönetmen-senarist) “Türk Sanat Anlayışı ve Sinema”, 7 Mayıs 2010.

Türk sineması üzerine verdiği seminerde önce sanatın felsefî arka planını çizen Yorgancıgil, “Batı sanat felsefesinin temelinde Aristo vardır. Bu sebeple sanat ve sanatın kökeni üzerine yapılan tartışmaların büyük bir çoğunluğunu Aristo’nun ortaya attığı mimesis kavramı ve çevresinde gelişen biçim-içerik tartışmaları oluşturur” dedikten sonra, seminerde şu sorulara cevap aradı: Sanata ve sanatın kökenine tek ve mutlak bakış açısı bu mudur? Batılı bir sanat olarak tanımlanabilecek klasik drama ve sinema sanatını evrensel yapan nedir? Bugün dünyanın hemen her yerinde sinema fi lmlerinin yapılıyor ve hızlı bir şekilde geniş kitlelere ulaşıyor olmasının tek açıklaması küreselleşme midir? Drama sanatının dolayısıyla sinemanın “yerli” sanat anlayışı ile çakışan ya da çelişen yönleri nelerdir? Türk sinemasının temel problemi basit anlamıyla bir kimlik sorunu mudur?

Kütüphaneİrfan Fethi Gemuhluoğlu

Koleksiyonu İSAM Kütüphanesi’nde

İrfan Fethi Gemuhluoğlu (ö. 1977), çeşitli okullarda öğretmenlik, İstanbul Spor ve Sergi Sarayı müdürlüğü yaptıktan sonra Almanya’da serbest gazeteci olarak çalıştı. Millî Eğitim Bakanlığı özel kalem müdürlüğü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği basın müşavirliği görevlerinde bulundu. Türk Petrol Vakfı genel sekreterliği, Aydınlar Ocağı ile Türk Edebiyatı Cemiyeti’nin İstişare Kurulu ve Anadolu Bankası Yönetim Kurulu üyeliği ile pek çok sivil toplum

kuruluşunun yöneticiliğini yaptı. 1977 yılında vefat eden Gemuhluoğlu’nun şahsî kütüphanesi oğulları Mehmet Ali ve Selman Gemuhluoğlu tarafından İSAM Kütüphanesi’ne bağışlandı. Kütüphaneye ulaşan yaklaşık 2500 cilt kitap ve 1000 sayı dergiden oluşan ilk bölümünün tasnif çalışmaları devam etmektedir.

İstanbul Şer‘iyye Sicilleri Veri Tabanı Araştırmacıların Hizmetine

SunulduİSAM Kütüphanesi, bünyesinde bulundurduğu arşiv koleksiyonları ile de araştırmacılara hizmet vermektedir. Arşiv koleksiyonları içinde, Osmanlı iktisat ve hukuk tarihi için temel kaynak durumunda olan toplam 20.483 adet kadı sicili defterine ait mikrofi lmler de yer almaktadır.

İstanbul Kadı Sicilleri’nin dijital görüntüleri, sicillerin orijinallerinin bulunduğu İstanbul Müftülüğü’nün izniyle Şer‘iyye Sicilleri Arşivi’nden temin edilmiş ve bir sicil defteri görüntüleme veri tabanı oluşturularak araştırmacılara kullanma imkânı sağlanmıştır. Sadece kurum içerisinde kullanıma sunulan bu program sayesinde İstanbul sicillerinin tamamına bilgisayar ortamından erişmek mümkün hale gelmiştir. Ayrıca program sayesinde ihtiyaç duyulan defter varakları için kopya isteği yapılabilmektedir. Veri tabanı programı Şefi k Bilal Çavuşoğlu tarafından hazırlanmış ve hizmete sunulmuştur.

İlâhiyat Makaleler Veri Tabanı Hizmete Girdi

İSAM Kütüphane Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve başta Türkiye’deki İlâhiyat fakültelerinin yayımlamakta olduğu dergiler olmak üzere çeşitli yayınevi ve kurumlar tarafından basılan süreli ilmî yayınlar ile sempozyum ve kongrelerde sunulan tebliğleri kapsayan veri tabanında http://ktp.isam.org.tr/makaleilh/index.php 15.000 bibliyografi k künye ve 11.500 PDF yer almaktadır. Veri tabanında sorgulama seçenekleri birden çok olup konu başlığı ve anahtar kelime alanlarından da ayrıca arama yapılabilmektedir. (Devamı sayfa 8’de)

8 NİSANHAZİRAN2010

KÜTÜPHANE

Bibliyografi k künyelerin yanında izinli makalelerin tam metni PDF olarak verilmiştir. Bu veri tabanı sayesinde İlâhiyat sahasında yayımlanmış makalelerden daha çok araştırmacının istifade etmesine imkân sağlanmıştır.

Yahudiliğin Mistik Yorumu Zohar’ın İngilizce Çevirisi İSAM

Kütüphanesi’ndeThe Kabbalah Centre International Inc. tarafından New York’ta yayımlanan ve yahudi mistisizminin (Kabbala) en önemli eserleri arasında yer alan Zohar, Ortaçağ Ârâmî ve İbrânî dillerinde yazılmış Tevrat’ın (Musa’nın beş kitabı) mistik yorumu olan bir grup kitaptan oluşmaktadır. Eserin yirmi üç ciltlik İngilizce baskısı Haşim Kazaz tarafından ABD Başkonsolosluğu’nun hediyesi olarak İSAM Kütüphanesi’ne ulaştırılmıştır.

Yeni Gelen Dergiler ve İçindekiler Dergisi’nin Yeni Sayısı Çıktı

Yeni Gelen Dergiler ve İçindekiler Dergisi’nin 58. sayısı çıktı. Dört ayda bir yayımlanan dergide İSAM Kütüphanesi tarafından izlenen yabancı akademik dergilerin “İçindekiler” sayfası duyurulmaktadır. Bu sayıda Latin alfabeli 51 değişik dergiye ait 87 sayı ve Arap alfabeli 18 farklı dergiye ait 30 sayının içindekiler sayfaları yer almaktadır. Yeni Gelen Dergiler ve İçindekiler’i inceleyen akademisyenler, kendi sahaları ile ilgili ihtiyaç duydukları makaleleri kutuphane@isam.org.tr adresine istek mesajı göndermek suretiyle temin edebilirler. Dergi sayılarına PDF formatında şu web adresinden ulaşmak mümkündür: http://www.isam.org.tr/yayinlar/sureli_yayinlar/yeni_gelen_dergiler_ve_icindekiler/

İSAM’dan BağışlarGeçtiğimiz dönemde İSAM’dan çeşitli fakülte ve kütüphanelere yapılan kitap bağışlarına devam edilmiştir. Toplam 1048 cilt kitap ve 316 sayı derginin gönderildiği bu dönemde yayın gönderilen kurumlar:

Dicle Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi 107 cilt kitap

Kırklareli Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı 941 cilt kitap, 316 sayı dergi

İSAM’a BağışlarİSAM Kütüphanesi’ne yapılan bireysel ve toplu bağışlar da devam etmektedir. 4938 cilt kitap ve 2660 sayı derginin bağışlandığı bu dönemde bağış yapanlar ve miktarları şöyledir:

Ahmet E. Yücel 780 cilt kitap, 800 sayı dergiAzmi Özcan 112 cilt kitap, 36 sayı dergiBedri Gencer 16 cilt kitapErhan Afyoncu 34 cilt kitapFerda Durmuş 14 cilt kitapGönenli Mehmed Efendi Vakfı 160 cilt kitapİlke Yayıncılık 246 cilt kitapİrfan Fethi Gemuhluoğlu 2500 cilt kitap, 1000 sayı dergiİsa Akalın 160 cilt kitap, 63 sayı dergiİsmail Güllü 22 cilt kitapKaynak Kültür Yayınları 15 cilt kitapMurat Bardakçı 275 cilt kitap, 20 sayı dergiMustafa Alper Kurçar 160 cilt kitapMustafa Öz 548 cilt kitap, 113 sayı dergiOsman Çamur 173 cilt kitap, 328 sayı dergiSaffet Köse 28 cilt kitapSeval Şahin 70 cilt kitap, 300 sayı dergi