Τι είναι η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια;Από την Πανελλήνια ένωση ασθενών μελαγχρωστικής

αμφιβληστροειδοπάθειας.

Η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια καθώς και άλλες ομάδες παθήσεων, σχετικές με αυτήν, πήραν το όνομά τους από τις επιπλοκές που συμβαίνουν στον αμφιβληστροειδή. Ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού και λειτουργεί όπως το φιλμ στην κάμερα. Συμπεριφέρεται σαν ένα είδος “μεταφορέα” που μαζεύει εικόνες από το περιβάλλον και τις μεταβιβάζει, με ανάλογα νευρικά ερεθίσματα, στον εγκέφαλο, όπου γίνονται διαδικασίες για την όραση. Ο αμφιβληστροειδής στην μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια αρχίζει να εκφυλίζεται και αρχικά προκαλεί φθορά στην περιφέρεια της όρασης (οπτικού πεδίου) και έκπτωση της οφθαλμικής λειτουργίας κατά τις νυχτερινές ώρες, και εξαπλώνεται φθάνοντας συνήθως αργότερα μόνο στην “κεντρική όραση”.

Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας;

Συχνά, ένα από τα συμπτώματα “προπομπός” της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι η δυσκολία της όρασης κατά τη νυχτερινή κυκλοφορία του ασθενή ή σε ελλειπώς φωτισμένα μέρη (νυχτερινή έκπτωση όρασης). Αργότερα παρατηρείται μια σταδιακή, αργή απώλεια της πλευρικής (περιφερειακής) όρασης, φτάνοντας στο αποτέλεσμα της “όρασης τούνελ” σε αρκετές περιπτώσεις. Τα συμπτώματα της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας επιδεινώνονται γενικώς σε περίοδο πολλών ετών. Όταν κάποια άλλα μέλη της οικογένειας έχουν επίσης σχετικό πρόβλημα (φορείς των γονιδίων που προκαλούν τη νόσο) ή μερικά συμπτώματα, ο δείκτης απώλειας της όρασης είναι περισσότερο “κοινή εμπειρία” διαμέσου της ανάλογα εκφρασμένης κατάστασης των μελών της οικογενείας.

Τι προκαλεί την μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια;Γνωρίζουμε ότι τα κεντρικά σημεία του αμφιβληστροειδή, όπως το

ραβδίο και τα κωνία, σταματούν να λειτουργούν. Οπωσδήποτε δεν γνωρίζουμε ακόμα το μηχανισμό που προκαλεί αυτόν τον εκφυλισμό. Η έρευνά μας παρέχει τη δυνατότητα και την ευκαιρία να αναζητήσουμε λύσεις. Ήδη γνωρίζουμε ότι δύο πρωτεΐνες, η ροδοψίνη και η περιφερίνη, ευθύνονται για την έναρξη της νόσου σε βιοχημικό επίπεδο.

Μπορεί η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια να διαγνωστεί εύκολα;

Επειδή κάθε περίπτωση της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι διαφορετική, ορισμένες φορές είναι εύκολο να διαγνωστεί και άλλες όχι. Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, μερικά χαρακτηριστικά του αμφιβληστροειδή αλλάζουν και αυτός αρχίζει να αλλοιώνεται. Ανάλογα με την εμφάνιση της νόσου (σκηνικό), πολλά τεστ, δοκιμασίες μπορούν να γίνουν. Όπως το ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα (ΗΑΓ), οπτικά πεδία και άλλες δοκιμασίες, που ανάλογα με την περίπτωση, είναι απαραίτητο να γίνουν, να διεξαχθούν, για να ελέγξουν την κλινικά εξελισσόμενη εικόνα του αμφιβληστροειδή. Όταν υπάρχει υποψία για μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια ο ασθενής θα πρέπει να έχει μια συνεχή αξιολόγηση της όρασης από έναν οφθαλμίατρο, ο οποίος να είναι γνώστης, ή να ασχολείται, να έχει εμπειρία με τις εκφυλίσεις του αμφιβληστροειδή.

Υπάρχει θεραπεία που να προλαμβάνει τη μελαγχρωστική

αμφιβληστροειδοπάθεια;Θεραπευτικώς, δεν υπάρχει διέξοδος για τη συγκράτηση του

εκφυλισμού του αμφιβληστροειδή. Πολλές δοκιμασίες γύρω από τη θεραπεία έχουν ήδη ξεκινήσει από πολλά χρόνια πριν, αλλά δεν έχουν τεκμηριωθεί επιστημονικά τα αποτελέσματά τους, που να αναδεικνύουν κάποια οφέλη. Τα περισσότερα από αυτά, στην πραγματικότητα, είναι πειραματικές δοκιμασίες πάνω σε ανθρώπινες ομάδες. Οι επιστήμονες ακολουθούν όλες τις λογικές πιθανές θεραπείες για την αποκατάσταση του αμφιβληστροειδή. Σημείωση εντός κειμένου. Στο χώρο της θεραπείας δοκιμάζονται πολλές μέθοδοι με διάφορα αποτελέσματα, που με την πάροδο του χρόνου τελειοποιούνται και τεκμηριώνονται επιστημονικά για τα οφέλη που επιφέρουν. Έτσι προχωρά η έρευνα στις μεταμοσχεύσεις μελάγχρουν επιθηλίου από ανθρώπινους ιστούς που έχουν απόδοση και αντίληψη φωτός (ΗΠΑ, Ολλανδία, Σουηδία κ.ά.) η εμφύτευση μικροτσίπ στον αμφιβληστροειδή για ηλεκτροδιέγερση των κυττάρων και ανάπτυξη όρασης (Γερμανία, ΗΠΑ κ.ά.) θεραπευτική αγωγή με χρήση προβιταμίνης Α (ΗΠΑ) αξιοποίηση των βιοχημικών παραγώγων των κυττάρων που αποκαλούνται Growth Factors (παράγοντες ανάπτυξης) για αναπαραγωγή των φυσιολογικών κυττάρων στον αμφιβληστροειδή (ΗΠΑ, Αυστραλία, Αγγλία κ.ά.), μελέτες για την ευεργετική επίδραση του οξυγόνου στην όραση (Ισραήλ, ΗΠΑ), θεραπεία της Κούβας, που βρίσκεται η επιστημονική παρακολούθηση για αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της, και γονιδιακή γενετική θεραπεία με παρεμβάσεις στα ελαττωματικά γονίδια που κληρονομούν τη νόσο καθώς και τις πρωτεΐνες που ενεργοποιούν αυτήν.

Εάν έχει διαγνωστεί σε μένα μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί;

Οι περισσότεροι από τους ασθενείς μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας έχουν μια αργή, σταθερή εμφάνιση συμπτωμάτων, που ακολουθεί την εξέλιξη της νόσου και που διαρκεί για μια περίοδο αρκετών ετών, ακόμα και για δέκα έτη. Η όραση συχνά παραμένει σταθερή ανάμεσα σε δυο διαδοχικές εξετάσεις.

Μπορεί η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια να προκαλέσει οριστική απώλεια όρασης;

Τύφλωση για πολλούς σημαίνει πλήρη απώλεια της όρασης. Παρ’όλο που υπάρχουν ορισμένοι ασθενείς με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια που βρίσκονται σε μια ηλικία και έχουν την αίσθηση της τύφλωσης με την προηγούμενη έννοια, οι περισσότεροι θα διατηρήσουν τελικά μια κάποια όραση (αίσθηση όρασης) και θα ταξινομηθούν στην κατηγορία αυτών που αποκαλούνται “Νομικά Τυφλοί” ή τους μερικώς βλέποντες. Κάθε ατομική περίπτωση διαφέρει.

Μαρτυρεί η νυχτερινή δυσκολία όρασης ότι κάποιο άτομο μπορεί να έχει μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια;

Όχι. Η νυχτερινή όραση, κατά τις βραδινές ώρες, μπορεί να αποτελεί μόνο ένα σύμπτωμα σε ένα μεγάλο αριθμό παθήσεων του αμφιβληστροειδή, που συσχετίζονται με τη μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν αντιστοιχεί σε δυσμενή εξέλιξη της όρασης.

Μπορεί η κύηση να έχει επίδραση στην μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια;

Ορισμένες γυναίκες έχουν αναφέρει ότι η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια που είχαν επιδεινώθηκε κατά την διάρκεια της κύησης. Το πρόβλημα όμως αυτό δεν έχει μελετηθεί ακόμη επισταμένα, για να

έχουμε τα ανάλογα συμπεράσματα.Είναι η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια κληρονομική νόσος;Στις περισσότερες περιπτώσεις η μελαγχρωστική

αμφιβληστροειδοπάθεια είναι κληρονομική και αυτό γιατί η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια διανύει πολλές οικογενειακές γενιές. Γι’αυτό το λόγο, όλα τα μέλη της οικογένειας ενθαρρύνονται να έχουν εξετάσεις προγνωστικές της καταστάσεως της όρασης τους.

Ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας που κληρονομείται είναι ο καλούμενος “υπολειπόμενος”. Αυτό σημαίνει ότι μια διπλή ποσότητα γενετικού υλικού που μεταφέρει τη μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια μεταβιβάζει στο άτομο που έχει τον εκφυλισμό την ανωμαλία στην όραση. Ένα απλό αντίγραφο αυτού του γενετικού υλικού αποσπάται από τη μητέρα και ένα άλλο από τον πατέρα. Άτομα τα οποία έχουν ένα ζεύγος του υλικού αυτού, γνωστοί σαν φορείς, δεν έχουν κλινικά συμπτώματα της ανωμαλίας της όρασης τύπου μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας (ασύμπτωτος φορέας, μη νοσούν άτομο). Αν δυο φορείς παντρευτούν, κάθε παιδί έχει μία στις τέσσερις πιθανότητες να έχει μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια. Προς το παρόν, δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς η μετεξέλιξη ενός ατόμου από φορέα σε νοσούντα από μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (μεταστροφή). Έχουν εντοπιστεί όμως οι χημικοί παράγοντες που συντρέχουν σε αυτό οι πρωτεΐνες ροδοψίνης και περιφερίνης.

Ένας άλλος τύπος μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας που κληρονομείται είναι αυτός που συνδέεται με τη διαμόρφωση του φύλου στο άτομο. Στο φυλοσύνδετο (συσχετιζόμενο με το φύλο) τύπο της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας, η μητέρα είναι συνήθως ο φορέας. Αν μια μητέρα, φορέας μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας τέτοιου τύπου, παντρευτεί φυσιολογικό άντρα (χωρίς το πρόβλημα) υπάρχει 50 τοις εκατό πιθανότητα τα αρσενικά παιδιά να είναι προσβεβλημένα και 50 τοις εκατό οι κόρες τους να είναι απλοί φορείς.

Η φυλοσύνδετου τύπου μεταφερόμενη μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι ένας τύπος που οι φορείς μπορούν να διαγνωστούν από διάφορε σχετικά τεστ που ελέγχουν το γενετικό υλικό σε ειδικά ερευνητικά κέντρα.

Ο τρίτος τύπος μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας που κληρονομείται ονομάζεται “κυρίαρχος” επικρατούν.

Σε αυτός τον τύπο, το άτομο κληρονομεί μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια από τους γονείς, οι οποίοι έχουν φιλοξενήσει και μεταφέρει μέσα τους γενετικό υλικό της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας (λανθάνοντα όμως). Ο φορές γονιός έχει μια στις δύο πιθανότητες να έχει παιδιά με εξέλιξη νόσου της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας.

Ο κίνδυνος κληρονομικής μετάδοσης είναι ίδιος σε αγόρια και κορίτσια.Ποια είναι η πιθανότητα να προσβληθούν τα παιδιά μου ή άλλα μέλη

της οικογένειάς μου από μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια;Πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της οικογένειάς σας μπορούν

να δοθούν και επίσημα αν ληφθούν υπεύθυνα ιστορικά οικογενειών από ένα σύμβουλο γενετικής ή από έναν σύμβουλο οφθαλμίατρο, που να έχει ειδικευτεί στη φυσιολογία της παθολογίας στον κληρονομικό τύπο των εκφυλιστικών παθήσεων του αμφιβληστροειδή. Υπάρχουν αρκετά κέντρα που

συνεργάζονται με τη Διεθνή Ένωση της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας και τα οποία παρέχουν συμβουλευτική για γενετικά θέματα. Ανάλογα με τις γενετικές πληροφορίες που δίνονται συμβουλευτικά, μπορούν να οργανώσουν τα άτομα με δική τους απόφαση οικογενειακό προγραμματισμό.

Τι μπορεί να προσφέρει το ατομικής χρήσης μηχάνημα εξάρτημα νυχτερινής όρασης της L.I.T. στην νυχτερινή τυφλότητα;

Η συσκευή νυχτερινής όρασης κατασκευάστηκε από τη L.I.T., είναι εφαρμόσιμη στο χέρι, από όπου γίνεται και ο χειρισμός της και βοηθά ορισμένα άτομα σε ιδιαίτερες φάσεις εξέλιξης της νόσου όταν έχουν λειτοργική όραση την ημέρα και δυσκολεύονται τη νύχτα. Η συσκευή είναι ακριβή, αλλά σε ορισμένα μέρη το κόστος της μπορεί να καλυφθεί από την κοινωνική ασφάλεια ή από τις υπηρεσίες του κράτους για επανένταξη. Για περισσότερες πληροφορίες, ζητήστε έντυπα από ειδικά κέντρα ανάπτυξης της συσκευής, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Υπάρχουν νέα μοντέλα τέτοιων βοηθημάτων που προωθούνται με διάφορες έρευνες από κέντρα του εξωτερικού και που ήδη υπάρχουν στην αγορά (πληροφορίες στην Πανελλήνια Ένωση Ασθενών μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας, τηλ.: 210 5622431, 9524548).

--------------------

Εμβοές.Του Γεράσιμου Απ. Αγγελάτου, χειρουργού, ωτορινολαρυγγολόγου.

Το σφύριγμα στ'αυτιά κρύβει πάντα... κάποιο μυστικό.“Κάποιος μας θυμάται”, λέμε συνήθως όταν σφυρίζουν τ'αυτιά μας.

Πολλές φορές “ακούμε” κουδουνίσματα, τζιτζίκια, ήχους περίεργους. Οι λόγοι είναι πολλοί. Άγχος, ανησυχία, κούραση, αλλά και φάρμακα (ακόμη και η ασπιρίνη) μπορεί να μας ταλαιπωρούν.

Οι εμβοές των αυτιών (βουητά), συχνό σύμπτωμα της ζωής μας και αποτέλεσμα πολλές φορές του έντονου θορύβου του χώρου εργασίας μας ή της πόλης, επιτείνουν το καθημερινό μας άγχος, ζητώντας άμεση και αποτελεσματική λύση από τον ειδικό γιατρό. Πράγματι, νιώθουμε ότι έχουμε “τζιτζίκια” μέσα στα αυτιά μας, που μας χαλούν την ησυχία μας, ή ένα εργοστάσιο που δουλεύει ασταμάτητα. Άλλοτε πάλι ακούμε διάφορα “κουδουνίσματα”, σφυρίγματα ή ήχους και φύσημα. Οι αιτίες που δημιουργούν τις εμβοές είναι πολλές και για να τις κατανοήσουμε πρέπει να ξέρουμε λίγα πράγματα για το μηχανισμό της ακοής. Ο μηχανισμός αυτός διαιρείται βασικά σε πέντε κύρια μέρη: το έξω αυτί, το μέσο, το εσωτερικό αυτί, το ακουστικό νεύρο και το κεντρικό σύστημα του εγκεφάλου. Έτσι, λοιπόν, διάφορες παθήσεις που προσβάλλουν τα συγκεκριμένα μέρη, δημιουργούν τις εμβοές. Π.χ. βύσμα κυψελίδος στον έξω ακουστικό πόρο, ωτίτιδες του μέσου αυτιού, ωτοσκλήρυνση, παθήσεις του λαβύρινθου, βαρηκοϊες και παθήσεις του ακουστικού νεύρου και βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τραύματα ακουστικά συνεπεία κρότου ή εκρήξεως ή και τραύματα της βάσης του κρανίου με βλάβη στην ακουστική οδό ή του εγκεφάλου. Παθήσεις επίσης των μεγάλων αγγείων της κεφαλής και κυρίως της έσω καρωτίδας, όπως ανευρύσματα, όγκοι, αθηροσκλήρυνση (αντικειμενικές εμβοές). Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι η υπέρταση (και κυρίως η σοβαρή) μπορεί να προκαλέσει εμβοές και στα δύο αυτιά. Τέλος, παθήσεις άλλων συστημάτων που επιδρούν στο αυτί είναι συνήθεις αιτίες εμβοών, όπως: παθήσεις αίματος

(αναιμία), ενδοκρινικές διαταραχές (κλιμακτήριος), παθήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (αυχενικό σύνδρομο) κ.ά. Η διάγνωση, η αξιολόγηση και η θεραπεία των εμβοών είναι θέμα του ειδικού γιατρού και κυρίως του ωτορινολαρυγγολόγου. Εμείς όμως, από τη σκοπιά μας, πρέπει να γνωρίζουμε ορισμένα βασικά πράγματα, που πολύ θα μας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση γενικότερα του δυσάρεστου αυτού προβλήματος και συγκεκριμένα: Αποφεύγουμε ορισμένα φάρμακα και ουσίες, όπως ασπιρίνη, καφέ, αλκοόλ και πολύ κάπνισμα, που επιδεινώνουν τις εμβοές.

Προσπαθούμε όσο μπορούμε να μην έχουμε άγχος και νευρικότητα και να γνωρίζουμε ότι η ανησυχία και η κατάθλιψη επιτείνουν τις εμβοές και οι εμβοές με τη σειρά τους επιδεινώνουν τα ανωτέρω, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός φαύλου κύκλου και ο άρρωστος να καταλήγει πολλές φορές στα ψυχοφάρμακα. Οι εμβοές γίνονται εντονότερες κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης σε ήσυχο περιβάλλον. Όσο πιο ήσυχο λοιπόν είναι το υπνοδωμάτιο μας τόσο δυνατότερα θα ακούμε τις εμβοές. Ένα μικρό ραδιόφωνο με ελαφρά μουσική, που σταματά η λειτουργία του μόλις αποκοιμηθούμε, μπορεί να φανεί χρήσιμο στην κάλυψη ίων εμβοών, που γίνονται έτσι λιγότερο δυσάρεστες. Εάν κοιμόμαστε εύκολα σε υψηλότερη θέση με δύο προσκέφαλα, βοηθούμε έτσι την αποσυμφόρηση της κεφαλής, με αποτέλεσμα και τη μείωση της έντασης των εμβοών. Η αλλεργία σε ορισμένες τροφές, όπως π.χ. στο κρέας, το ψάρι, το αβγό, τη σοκολάτα, τους ξηρούς καρπούς, σε ορισμένες κονσέρβες κ.ά., μπορεί να επιδεινώσει τις εμβοές μας. Τέλος, γνωρίζουμε ότι οι εμβοές δεν θα προκαλέσουν κώφωση ούτε το θάνατο και οι δυσάρεστες σκέψεις που διαταράσσουν την ψυχική μας ισορροπία πρέπει να φεύγουν από το μυαλό μας, ώστε με περισσότερη ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα να ενεργήσουμε.

----------------

Δυσοσμία του στόματος.Του Γεράσιμου Απ. Αγγελάτου, χειρουργού, ωτορινολαρυγγολόγου.

Όσο απλοϊκό και αν φαίνεται, η δυσοσμία του στόματος προκαλεί έντονα ψυχολογικά προβλήματα στους ασθενείς και πολλές φορές μπορεί να αλλάξει και τη συμπεριφορά τους. Έτσι, η αιτιολογική αντιμετώπιση του προβλήματος χρειάζεται κατ'αρχάς καλή διερεύνηση του ασθενούς, από πλευράς ιστορικού, μαζί με τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις. Ο πρώτος γιατρός που πρέπει να επισκεφθούμε, εκτός φυσικά του οδοντιάτρου μας, θα είναι ο ωτορινολαρυγγολόγος για να ελέγξει τις περιοχές του στόματος, του φάρυγγα, του ρινοφάρυγγα, του λάρυγγα, τα παραρίνια, κ.λπ. Οι πρώτες περιοχές που πρέπει να αποκλειστούν για παθήσεις είναι τα δόντια, τα ούλα, οι αμυγδαλές, τα ιγμόρεια. Διάφορες φλεγμονές στις περιοχές αυτές είναι υπεύθυνες για τη δυσοσμία του στόματος, χωρίς να ξεχνούμε τα ξένα σώματα της μύτης, ιδίως στα παιδιά... Ακολούθως, οι περιοχές του υποφάρυγγα (εκκολπώματα), του οισοφάγου, του στομάχου, του δωδεκαδάκτυλου, του ήπατος και των χοληφόρων. Απαραίτητος επίσης είναι ο έλεγχος του αναπνευστικού για να αποκλειστούν παθήσεις όπως νεοπλασίες πνευμόνων, φυματίωση, ξένα σώματα βρόγχων και βρογχεκστασίες, σε συνεργασία με ειδικό παθολόγο. Τις περισσότερες φορές, όταν οι εξετάσεις αποδειχθούν αρνητικές, η δυσοσμία μπορεί να αποδοθεί σε κακή πέψη των τροφών και υπερχλωρυδρία. Στα παιδιά ιδιαίτερα θα πρέπει

να ελέγχονται οι παρίσθμιες αμυγδαλές, τα ιγμόρεια και τα ξένα σώματα μύτης. Η θεραπεία της δυσοσμίας θα είναι πρωτίστως αιτιολογική και πάντα με οδηγίες για σχολαστική περιποίηση του στόματος με συχνό βούρτσισμα των δοντιών, ειδικά μετά τα γεύματα, αποφυγή του καπνίσματος, χρήση αντισηπτικών, διαλυμάτων και ειδικών αποσμητικών στόματος. Η τακτική επανεξέταση είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό τυχόν διαφυγόντος παθολογικού αιτίου.

-------------------

Η γύρη βγήκε παγανιά.Εποχική ρινίτιδα, Αλλεργίες και άνοιξη.Των ΧΡ. ΓΡΗΓΟΡΕΑ αλλεργιολόγου διευθυντού Αλλεργιολογικού

Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας και ΔΗΜ. ΒΟΥΡΔΑ αλλεργιολόγου επιμελητού Αλλεργιολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας.

Συμπτώματα:Ρινίτιδα:1. Καταρροή (ρινόρροια).2. Ρινική απόφραξη (μπούκωμα).3. Φταρνίσματα (πολλά και παροξυσμικού χαρακτήρα).4. Κνησμός (ρινός, φάρυγγα, υπερώαs, ώτων).5. Βήχας.Επιπεφυκίτιδα:1. Δακρύρροια.2. Κνησμός οφθαλμών.3. Ερυθρότητα οφθαλμών.Άσθμα:1. Βήχας συνήθως ξηρός, με επιδείνωση τη νύχτα).2. Δύσπνοια.3. Αναπνευστικοί συριγμοί (wheezing).Και τα άλλα:1. Στοματική αναπνοή (λόγω έντονης ρινικής απόφραξης).2. Αίσθημα καθαρισμού του ρινοφάρυγγα.3. Ανοσμία και απώλεια γεύσης (όχι συχνά).4. Εύκολη κόπωση, αδυναμία, καταβολή.5. Εκνευρισμός και μειωμένη απόδοση (σχολείο. εργασία).Παράγοντες κινδύνου:Φύλο: Μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια συγκριτικά με τα κορίτσια

κατά τη διάρκεια της παιδικής ή εφηβικής ηλικίας. Η σχετική συχνότητα στα κορίτσια αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας. Ο ρυθμός ύφεσης της νόσου είναι υψηλότερος στα αγόρια ή στους άνδρες, συγκριτικά με τα κορίτσια και τις γυναίκες.

Ηλικία: Μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στους εφήβους και νεαρούς ενήλικους. Σαφώς λιγότερο συχνή σε παιδιά μικρότερα από 5 ετών και σε άτομα μεγάλης ηλικίας (μεγαλύτερα των 50 ετών).

Οικογενειακό ιστορικό: Η παρουσία αλλεργικής ρινίτιδας σε έναν ή και στους δύο γονείς αυξάνει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο.

Μήνας και τόπος γέννησης: Γέννηση κατά την εποχή ανθοφορίας των υπεύθυνων φυτών και δένδρων (αυξημένη κυκλοφορία γύρεων στην

ατμόσφαιρα), σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο. Ο τόπος διαδραματίζει μεγαλύτερη επίδραση στον κίνδυνο απ' ό,τι ο παρών τόπος διαμονής.

Μέλη οικογένειας: Μεγαλύτερος κίνδυνος στο πρώτο παιδί μιας οικογένειας. Μικρότερος κίνδυνος στα επόμενα παιδιά.

Ατμοσφαιρική ρύπανση: Παράγοντας κινδύνου που δεν έχει επιβεβαιωθεί, παρά το γεγονός ότι η εποχική αναπνευστική αλλεργία είναι περισσότερο συχνή σε άτομα τα οποία διαβιώνουν στις αστικές συγκριτικά με τις αγροτικές περιοχές.

Από το μήνα αυτόν και ως τον Ιούνιο η φύση αλλάζει προσωπείο. Η άνοιξη είναι ίσως η πιο όμορφη εποχή στην Ελλάδα, αλλά μαζί με το ζωντάνεμα της, που είναι χάρμα οφθαλμών, φέρνει κι εκείνους τους κόκκους, δηλαδή τη γύρη των δένδρων και των λουλουδιών, που για πολλούς είναι μια ταλαιπωρία. Το 25 τοις εκατό των Ελλήνων υποφέρουν αυτή την περίοδο από τη λεγόμενη εποχική αλλεργική ρινίτιδα, που πολλές φορές τους αναγκάζει, εξαιτίας βέβαια των σοβαρών συμπτωμάτων, να απευθύνονται στο γιατρό. Και καλά κάνουν.

Το κύριο χαρακτηριστικό των ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα είναι η σαφής περιοδική ή εποχική (κυρίως κατά τη διάρκεια των μηνών της άνοιξης) εμφάνιση συμπτωμάτων ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας ή,και άσθματος. Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν τα ενοχλητικά συμπτώματα μόνο κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας των διαφόρων φυτών ή δένδρων, στις γύρεις των οποίων είναι ευαισθητοποιημένοι. Η νόσος αναφέρεται με διάφορους όρους, όπως “πυρετός εκ χόρτου” (hay fever), “γύρωση” ή “γυρεοαλλεργία” (pollinosis) και εποχική αναπνευστική αλλεργία (διότι ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών παρουσιάζει, εκτός από την αλλεργική ρινίτιδα,επιπεφυκίτιδα, και αλλεργικό άσθμα). Όλοι οι παραπάνω όροι τονίζουν την εποχική κατανομή των συμπτωμάτων και τον αποκλειστικά αλλεργικό χαρακτήρα της νόσου, επισημαίνουν ότι οι γύρεις αποτελούν τον αποκλειστικό αιτιολογικό παράγοντα και καθορίζουν το αναπνευστικό σύστημα ως βασικό όργανο, “στόχο” εκδήλωσης των κυριότερων συμπτωμάτων (ρινίτιδα, άσθμα).

Συχνότητα: Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα θεωρείται ότι είναι μια νόσος ιδιαίτερα συχνή στο γενικό πληθυσμό. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες από διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο, εκτιμάται ότι η συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 25 τοις εκατό στα μεγαλύτερα παιδιά (εφήβους) νεαρούς ενήλικους και σε 15 τοις εκατό στους ενήλικους μεγαλύτερης ηλικίας.

Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον αλλά και σκεπτικισμό προκαλεί στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα το γεγονός ότι μια σειρά από μελέτες που προέρχονται από διάφορες χώρες πιστοποιούν ότι τα τελευταία χρόνια συγκριτικά με το παρελθόν υπάρχει μια πραγματική αύξηση στη συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε το 1988, η συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας σε ενήλικους μέσης ηλικίας 32 ετών είχε βρεθεί ότι ήταν περίπου 6 τοις εκατό. Ύστερα από 10 χρόνια (1998) σε έναν παρόμοιο πληθυσμό με την ίδια μέση ηλικία διαπιστώθηκε ότι η συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας είχε ανέλθει στο εντυπωσιακό ποσοστό 25 τοις εκατό.

Οι μελέτες αυτές προήλθαν από το Αλλεργιολογικό Τμήμα του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (Αθήνα) και αποδεικνύουν ότι έχει αυξηθεί δραματικά η συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας στο χρονικό

διάστημα των 10 ετών (1988,1998) στον ελληνικό πληθυσμό. Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι ο ένας στους τέσσερις Έλληνες υποφέρει από τα συμπτώματα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας. Οι αιτίες οι οποίες συμβάλλουν σε αυτή την αύξηση δεν είναι επακριβώς γνωστές και δεν είναι εύκολο, προς το παρόν τουλάχιστον, να καθοριστούν. Οι περισσότεροι όμως ερευνητές συμφωνούν ότι οι παράγοντες που σχετίζονται κυρίως με το περιβάλλον και το σύγχρονο τρόπο ζωής, π.χ. ρύπανση του περιβάλλοντος, αστικοποίηση, φαίνεται πιθανόν να αποτελούν την κυριότερη αιτία.

Παράγοντες κινδύνου: Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά σε αλλεργιογόνα γύρεων. Οι πολύ λεπτοί αυτοί σπόροι των γύρεων διαχέονται με τον άνεμο (ανεμόφιλες γύρεις) κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας των υπεύθυνων φυτών ή δένδρων και προκαλούν τα συμπτώματα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας στα ευαισθητοποιημένα άτομα.

Η καταγραφή των γύρεων που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα και ιδιαίτερα των μεταβολών που παρουσιάζουν κατά τη διάρκεια του έτους παρουσιάζει μεγάλο πρακτικό και επιστημονικό ενδιαφέρον.

Η καταγραφή της συχνότητας ευαισθητοποίησης σε αλλεργιογόνα γύρεων σε ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα που διαπιστώνεται από τα αποτελέσματα των δερματικών δοκιμασιών (αλλεργικές δοκιμασίες ή αλλεργικά τεστ) αποτελεί μια άλλη μέθοδο για να τεκμηριωθούν οι υπεύθυνες γύρεις.

Από τις μελέτες της αεροβιολογίας και τον έλεγχο ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα προκύπτει ότι στον ελληνικό χώρο οι γύρεις εκείνες οι οποίες ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για την εκδήλωση των συμπτωμάτων της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας είναι οι εξής: γύρεις των αγρωστιδών, δημητριακών χόρτων, φυτών (grasses-cerlals), γύρη του δένδρου ελιάς (olive) και γύρη του φυτού (θάμνου) περδικάκι (piatietaria).

Η ανθοφορία των παραπάνω και η έκλυση επαρκούς ποσότητας γύρεων στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα την πρόκληση συμπτωμάτων εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας στους ευαισθητοποιημένους ασθενείς, συμβαίνει περίπου από το μήνα Μάρτιο μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Οπωσδήποτε, δεν απουσιάζουν οι διαφορές ανάλογα με την περιοχή, οι οποίες σχετίζονται με την τοπική βλάστηση και τις κλιματικές συνθήκες.

Κλινική εικόνα και συμπτώματα:Τα κυρίαρχα συμπτώματα στους ασθενείς με εποχική αλλεργική

ρινίτιδα είναι τα εξής: Άφθονη, υδαρής (σαν νερό) ρινική καταρροή (συνάχι), πολλά παροξυσμικά φταρνίσματα, έντονος ρινικός κνησμός (φαγούρα), ο οποίος συχνά επεκτείνεται στα αυτιά και στο φάρυγγα, και τέλος, έντονη ρινική απόφραξη (μπούκωμα). Σχεδόν σε όλους τους ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα υπάρχει και η συνοδός αλλεργική επιπεφυκίτιδα, η οποία εκδηλώνεται με πολλά δάκρυα, κνησμό οφθαλμών και ερυθρότητα (κοκκινίλα) των οφθαλμών. Σε έναν σημαντικό αριθμό ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα είναι παρόντα και τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του αλλεργικού βρογχικού άσθματος, δηλαδή οι ασθενείς παρουσιάζουν ξηρό έντονο βήχα, δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή) και αναπνευστικό συριγμό ή συρίττουσα αναπνοή (“βράσιμο” στο στήθος). Η παρουσία του αλλεργικού άσθματος μπορεί να αποτελέσει αιτία για εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο λόγω ασθματικής κρίσης. Εκτιμάται ότι από το σύνολο των ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα περίπου το ήμισυ (50 τοις εκατό) θα παρουσιάσει και

συμπτώματα εποχικού αλλεργικού άσθματος, για την αντιμετώπιση των οποίων θα απαιτηθεί η κλασική αντιασθματική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.

Άλλα συμπτώματα τα οποία συσχετίζονται με την εποχική αλλεργική ρινίτιδα είναι τα εξής: στοματική αναπνοή (λόγω έντονης ρινικής απόφραξης), αίσθημα καθαρισμού του ρινοφάρυγγα, ανοσμία και απώλεια γεύσης, εύκολη κόπωση, αδυναμία, καταβολή. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εποχική αλλεργική ρινίτιδα δεν είναι ένα νόσημα το οποίο περικλείει κίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς. Όμως, η αδιαφορία του ασθενούς για την ορθή αντιμετώπιση της νόσου μπορεί να έχει ως συνέπεια τα παρακάτω: 1. Εκνευρισμό και μειωμένη απόδοση τόσο στο σχολείο (για τα παιδιά) όσο και στην εργασία (για τους ενήλικους), με αποτέλεσμα την ποιότητα ζωής. 2. Εμφάνιση επιπλοκών, όπως παραρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα) και μέση ωτίτιδα. 3. Προέκταση της νόσου από την εποχική μορφή στην ολοετή, δηλαδή καθ'όλη τη διάρκεια έτους. 4. “Εξέλιξη” σε αλλεργικό άσθμα, το οποίο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να έγκατασταθεί σε μόνιμη βάση.

Διάγνωση και θεραπεία: Ο ιατρός θα εκτιμήσει το λεπτομερές και αναλυτικό ιστορικό των συμπτωμάτων του ασθενούς και θα ακολουθήσει η προσεκτική κλινική εξέταση. Η διάγνωση της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας θα γίνει με τη χρήση των αλλεργικών δερματικών δοκιμασιών (αλλεργικών τεστ) τις οποίες εφαρμόζει ο ειδικός αλλεργιολόγος. Η μέθοδος αυτή δεν είναι επώδυνη, τα αποτελέσματα είναι άμεσα (η ερμηνεία τους γίνεται εντός 30 έως 45 λεπτών της ώρας και είναι απολύτως αξιόπιστα. Βεβαίως η χρήση,εφαρμογή των αλλεργικών δερματικών δοκιμασιών (αλλεργικά τεστ) δεν είναι μια απλή ή εύκολη διαγνωστική μέθοδος που μπορεί να πραγματοποιηθεί από μη ειδικούς γιατρούς. Στην περίπτωση που δεν εκπληρώνονται τα παραπάνω κριτήρια, ελλοχεύει ο κίνδυνος για ανεπαρκή ή λανθασμένη διάγνωση του προβλήματος και κατ' επέκταση εμπλοκή του ασθενούς σε αναποτελεσματικές και μακροχρόνιες θεραπευτικές μεθόδους. Η αντιμετώπιση του ασθενούς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνει τρεις παραμέτρους: 1. την αποφυγή των αλλεργιογόνων, 2. την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και 3. την ανοσοθεραπεία ή ειδική απευαισθητοποίηση με τη χρήση του κατάλληλου εμβολίου. Είναι ευνόητο ότι για την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων απαιτείται προηγουμένως η ορθή διάγνωση με την αναγνώριση των υπεύθυνων αλλεργιογόνων γύρεων που θα γίνει με τα αλλεργικά τεστ (δοκιμασίες). Η πλήρης αποφυγή των γύρεων είναι πρακτικά αδύνατη.

Η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί τη βάση για την αντιμετώπιση των περισσότερων ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα. Σήμερα έχουμε στη διάθεση μας αρκετά και ιδιαίτερα αποτελεσματικά φάρμακα τα οποία στερούνται τουλάχιστον σοβαρών παρενεργειών και χρησιμοποιούνται με μεγάλη επιτυχία για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ασθενούς.

Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφύγουν την εμπειρική χρήση φαρμάκων από μόνοι τους ή έπειτα από συμβουλή ομοιοπαθών ή φίλων ή συγγενών τους. Για τον κάθε ασθενή, αφού προηγηθεί η ορθή διάγνωση, απαιτείται η χρήση του κατάλληλου φαρμάκου, στην ορθή δοσολογία και για το απαραίτητο χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο από το θεράποντα ιατρό. Στην αντίθετη περίπτωση είναι μεγάλος και υπαρκτός ο κίνδυνος για υποθεραπεία (ανεπαρκή θεραπεία), που μπορεί να συνοδεύεται από σημαντικές ανεπιθύμητες αντιδράσεις (παρενέργειες) εκ μέρους των

φαρμάκων.Η ανοσοθεραπεία ή απευαισθητοποίηση αποτελεί μια ειδική

θεραπευτική μέθοδο με ανοσολογικά μέσα (χρησιμοποιείται το κατάλληλο παρασκεύασμα για να υπάρξει ένα είδος εμβολιασμού κατά της αλλεργίας), η οποία, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε επιλεγμένους ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να αποβεί αποτελεσματική. Η μέθοδος συνίσταται στη χορήγηση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου ή αλλεργιογόνων υπό μορφή ειδικού εκχυλίσματος σε σταδιακά αυξανόμενες δόσεις, μέχρι να συμπληρωθεί η κατάλληλη δοσολογία.

Με την απευαισθητοποίηση επιδιώκεται ένα είδος ανοσολογικής παρέμβασης με προοπτική την τροποποίηση της ανοσολογικής απάντησης και την ανάπτυξη ανοχής του οργανισμού στο υπεύθυνο αλλεργιογόνο.

Στα χέρια του αλλεργιολόγου η ανοσοθεραπεία ή απευαισθητοποίηση θα εφαρμοστεί και θα χορηγηθεί σε εκείνους τους ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα οι οποίοι εκπληρώνουν ορισμένα κριτήρια προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι ευνοϊκά.

Συμπεράσματα μηνύματα:1. Οι ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα παρουσιάζουν

χαρακτηριστικά συμπτώματα ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας ή,και άσθματος, τα οποία έχουν σαφή περιοδικό ή εποχικό χαρακτήρα και στη χώρα μας εκδηλώνονται αποκλειστικά τους μήνες της άνοιξης (Μάρτιο, Απρίλιο, Μάϊο μέχρι μέσα Ιουνίου).

2. Η νόσος οφείλεται στην ευαισθητοποίηση (αλλεργία) των ασθενών σε αλλεργιογόνα γύρεων, τα οποία προέρχονται κυρίως από τα χόρτα, όπως είναι τα αγρωστώδη, θάμνους όπως είναι το περδικάκι (parietaria) και δένδρα όπως είναι η ελιά.

3. Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί ένα συχνό νόσημα, το οποίο συνήθως εκδηλώνεται μετά την ηλικία των 6 ετών και η συχνότητα ανέρχεται σε υψηλά επίπεδα (20-25 τοις εκατό) στους εφήβους και νεαρούς ενήλικους. Εκτιμάται ότι σήμερα στην Ελλάδα περίπου ο ένας στους τέσσερις Έλληνες (25 τοις εκατό) πάσχει ή υποφέρει από εποχική αλλεργική ρινίτιδα.

4. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι μια σειρά από μελέτες που προέρχονται από διάφορες χώρες όλου του κόσμου αποδεικνύουν ότι τα τελευταία χρόνια συγκριτικά με το παρελθόν υπάρχει μια σημαντική αύξηση στη συχνότητα της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας. Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί δραματική αύξηση στη συχνότητα της νόσου. Οι παράγοντες που ευθύνονται γι’αυτή την αύξηση δεν είναι επακριβώς γνωστοί, αλλά μάλλον πρέπει να σχετίζονται με το περιβάλλον και το σύγχρονο τρόπο ζωής.

5. Η κλινική εικόνα της νόσου είναι χαρακτηριστική και προεξάρχουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας (συνάχι, μπούκωμα, φταρνίσματα, φαγούρα) και της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας (δάκρυα, φαγούρα, ερυθρότητα οφθαλμών). Περίπου οι μισοί ασθενείς (50 τοις εκατό) με εποχική αλλεργική ρινίτιδα θα παρουσιάσουν από την αρχή ή στην πορεία της νόσου και τυπική συμπτωματολογία άσθματος (βήχα, δύσπνοια, συριγμό στο στήθος). Δεν είναι μικρός ο αριθμός των ασθενών με εποχική αλλεργική ρινίτιδα που οδηγούνται στο νοσοκομείο, τους μήνες της άνοιξης, λόγω σοβαρής ασθματικής κρίσης.

6. Η διάγνωση στηρίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με τις αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες (αλλεργικά τεστ) που διενεργούνται από τον αλλεργιολόγο. Τα αποτελέσματα των αλλεργικών τεστ,

όταν πραγματοποιηθούν από τον ειδικό ιατρό αλλεργιολόγο, είναι αξιόπιστα και αποκαλύπτουν τις υπεύθυνες γύρεις.

7. Η ποιότητα ζωής των ασθενών που υποφέρουν από εποχική αλλεργική ρινίτιδα επηρεάζεται δυσμενώς κατά την εποχή της ανθοφορίας, λόγω της παρουσίας των ενοχλητικών συμπτωμάτων.

8. Η αντιμετώπιση του ασθενούς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνει: μέτρα γα την αποφυγή των γύρεων (βοηθούν, αλλά δεν είναι δυνατόν να αποτελέσουν τη λύση του προβλήματος), φαρμακευτική αγωγή με τη χρήση των κατάλληλων σκευασμάτων, τα οποία θα χορηγηθούν πάντοτε από ιατρό, προκειμένου να είναι αποτελεσματικά και να αποφύγουμε τις παρενέργειες, και ανοσοθεραπεία ή απευαισθητοποίηση ή αντιαλλεργικό εμβολιασμό, που εφαρμόζεται από αλλεργιολόγο σε επιλεγμένους ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα και η μέθοδος που κατά περίπτωση ακολουθείται είναι αποτελεσματική.

9. Οι ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα δεν πρέπει να αδιαφορούν για τη νόσο τους ή να την αντιμετωπίζουν με εμπειρικά, μη αποτελεσματικά μέτρα. Είναι απαραίτητη η διάγνωση με τα αλλεργικά τεστ για να ακολουθήσει η ορθή αντιμετώπιση, η οποία θα προσφέρει στον αλλεργικό ασθενή ανακούφιση από τα συμπτώματα, αποφυγή τυχόν επιπλοκών της νόσου και ικανοποιητική ποιότητα ζωής.

Τα 9 “μη” για να γλιτώσετε:Είναι φυσικά αδύνατο να αποφύγουμε οποιαδήποτε επαφή με τις

γύρεις. Πάντως, τα παρακάτω μέτρα είναι δυνατό να ελαττώσουν τους κινδύνους κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας. Αν υπάρχει δελτίο κυκλοφορίας γύρεων, ενημερωθείτε!

1. Αποφυγή περιοχών στις οποίες οι γύρεις βρίσκονται στην ατμόσφαιρα σε μεγάλη πυκνότητα.

2. Μην οργανώνετε κάμπινγκ ή πικνίκ.3. Προτιμήστε για μια εκδρομή τις παραθαλάσσιες περιοχές, που

χαρακτηρίζονται από μικρότερη ποσότητα γύρεων.4. Όταν είστε μέσα στο αυτοκίνητο, έχετε κλειστά τα παράθυρα.5. Η συγκέντρωση των γύρεων στην ατμόσφαιρα παρουσιάζει δύο

εξάρσεις: η πρώτη 8 με 10 το πρωί και δεύτερη 7 με 9 το βράδυ. Τις ώρες αυτές κρατήστε κλειστές τις πόρτες και τα παράθυρα.

6. Η χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων, τόσο στο αυτοκίνητο όσο και στο σπίτι, επιτρέπεται και βοηθάει.

7. Προσοχή τις ημέρες που ο καιρός είναι ξηρός, ζεστός και έχει αέρα. Αυτές οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν τη διασπορά των γύρεων στην ατμόσφαιρα. Αντιθέτως, η βροχή περιορίζει τις γύρεις και τις καθηλώνει στο επίπεδο της γης.

8. Αποφυγή κηπουρικών εργασιών, π.χ. κούρεμα γκαζόν κ.λπ.9. Χρησιμοποιήστε γυαλιά ηλίου, αν είστε σε ανοικτούς χώρους.-----------------------------------

Χάστε βάρος.Της Κατερίνας Μορτόγλου, διαιτολόγου, διατροφολόγου.

Τι σημαίνει να χάσει κάποιος βάρος “σωστά”; Συνήθως όλοι θέλουμε να χάσουμε, αλλά παραγνωρίζουμε το “σωστά”. Θέλει δουλειά και καθοδήγηση σε καθημερινή βάση. Το κέρδος τότε μόνο θα είναι καθαρό και

στην εμφάνιση και στην ψυχολογία. Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων ανάμεσα στους ενήλικους, που έχουν περιττά κιλά. Για την ακρίβεια, ο μέσος όρος αύξησης του βάρους με το πέρασμα του χρόνου μετά την τρίτη δεκαετία της ζωής είναι δύο με τρία κιλά ετησίως. Αυτά τα λίγα περιττά κιλά, όμως, είναι και το πιο δύσκολο να χαθούν. Και αυτό γιατί όσο πιο κοντά είναι κάποιος στο φυσιολογικό βάρος του, τόσο πιο δύσκολη είναι και η απώλεια. Τα κιλά αυτά έχουν συνήθως συσσωρευτεί με το πέρασμα του χρόνου και βλέπουμε άτομα που επανειλημμένα κάνουν δίαιτες χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα ή σε άλλες περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι μόνο προσωρινό.

Ποια είναι τα λάθη που γίνονται συχνά;1. Πρωτεϊνικές δίαιτες: Η παραδοσιακή αντίληψη για τη δίαιτα

απώλειας βάρους είναι ότι θα πρέπει να περιέχει κυρίως πρωτεΐνες και καθόλου υδατάνθρακες (π.χ. ψητό κρέας με σαλάτα). Αυτή είναι και η πρωτεϊνική δίαιτα ή χημική δίαιτα, η οποία προκαλεί σημαντική απώλεια μυϊκού ιστού και νερού και μηδαμινή απώλεια λίπους. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει εξάντληση και εκνευρισμό και γενικά μειωμένη διάθεση. Έτσι, ενώ το αποτέλεσμα στη ζυγαριά είναι εντυπωσιακό, είναι κατά κάποιον τρόπο εικονικό και προσωρινό. Όταν δηλαδή το άτομο βάλει ξανά τους υδατάνθρακες στη διατροφή του παίρνει αμέσως το βάρος που έχασε και συχνά και περισσότερο, αφού η μείωση της μυϊκής μάζας του προκαλεί και μείωση στο μεταβολισμό.

2. Πολύ αυστηρές στερητικές δίαιτες: Πολύ συχνά τα άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος χωρίς αποτέλεσμα καταφεύγουν σε υπερβολικά αυστηρές στερητικές δίαιτες ή δίαιτες μονοφαγίας. Οι δίαιτες αυτές προκαλούν αρχικά απότομη απώλεια βάρους και στη συνέχεια μηδαμινή. Επίσης, προκαλούν μείωση της μεταβολικής δραστηριότητας και το σημαντικότερο, το άτομο αποθαρρύνεται πιστεύοντας ότι δεν μπορεί να χάσει βάρος.

3. Ελεγχόμενη ποιότητα, αλλά όχι ποσότητα: Όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, η απώλεια βάρους βασίζεται στο έλλειμμα ενέργειας. Αυτό σημαίνει τι δεν παίζει ρόλο μόνον η ποιότητα τροφής που καταναλώνουμε αλλά και η ποσότητα, Υπάρχουν βέβαια τροφές που έχουν περισσότερες θερμίδες ή λιπαρά από άλλες: αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απαγορευμένες, ενώ εκείνες που έχουν λιγότερες θερμίδες μπορεί να καταναλώνονται κατά βούληση. Σημασία έχει το σύνολο της τροφής που καταναλώνεται να έχει συγκεκριμένη θερμιδική αξία και σωστή αναλογία πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων.

4. Δίαιτες όχι προσαρμοσμένες στις ανάγκες ενός συγκεκριμένου ατόμου: Οι ενεργειακές ανάγκες ενός ατόμου εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες και κυρίως το φύλο, την ηλικία και τη σωματική δραστηριότητα. Έτσι, μπορεί μια δίαιτα που προκαλεί απώλεια βάρους σε ένα άτομο να έχει μηδαμινό αποτέλεσμα σε κάποιο άλλο. Μπορούμε να αναφέρουμε ενδεικτικά ότι ένας άνδρας 40 ετών που ζυγίζει 90 κιλά και κάνει καθιστική ζωή χρειάζεται περίπου 2.500 θερμίδες για να διατηρήσει το βάρος του, ενώ μια γυναίκα ίδιας ηλικίας που ζυγίζει 65 κιλά, 1.700 θερμίδες. Συνεπώς, για να έχουν αντίστοιχη απώλεια βάρους αυτά τα δύο άτομα θα πρέπει να ακολουθήσουν εντελώς διαφορετική δίαιτα.

Τι σημαίνει σωστή απώλεια βάρους;Κατ'αρχάς η απώλεια βάρους βασίζεται σε ενεργειακό έλλειμμα του

οργανισμού. Δηλαδή, για να χαθεί ένα κιλό λίπους, θα πρέπει να

δημιουργηθεί έλλειμμα 7.000 θερμίδων. Πα παράδειγμα, ένα άτομο που χρειάζεται 2.000 θερμίδες ημερησίως, για να διατηρήσει το βάρος του θα πρέπει να καταναλώνει μόνο 1.000 θερμίδες ημερησίως για να χάσει 1 κιλό λίπους σε 7 ημέρες. Η σωστή απώλεια βάρους λοιπόν, είναι εκείνη που βασίζεται στο σωστό τρόπο διατροφής, με τη διαφορά ότι έχει χαμηλή θερμιδική αξία. Η βάση για τη διατροφή αυτή δίνεται από το μοντέλο της “μεσογειακής δίαιτας” και έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

1. Περιέχει όλα τα μακροστοιχεία, πρωτεϊνες, υδατάνθρακες και λίπος στις κατάλληλες αναλογίες: δηλαδή 20 με 30 τοις εκατό, 40 με 50 τοις εκατό και 20 με 30 τοις εκατό, αντίστοιχα.

2. Βασίζεται κυρίως στα δημητριακά, λευκό κρέας, ψάρι, όσπρια και άπαχα γαλακτομικά, ενώ το κόκκινο κρέας περιορίζεται σε μία φορά την εβδομάδα.

3. Περιέχει ποικιλία από φρούτα και λαχανικά και αυτά όμως όχι σε ανεξέλεγκτες ποσότητες, εφόσον έχουν κάποια θερμιδική αξία.

4. Η κύρια πηγή λίπους είναι το ελαιόλαδο, αλλά και αυτό σε μικρές ποσότητες.

5. Αποτελείται από τουλάχιστον τρία γεύματα την ημέρα: έτσι εκμεταλλεύεται κανείς την αύξηση του μεταβολισμού μετά την κατανάλωση του γεύματος (σιτιογενής θερμογένεση).

6. Περιέχει περιορισμένες ποσότητες ή καθόλου από τροφές με υψηλή περιεκτικότητα λιπαρών και χαμηλή θρεπτική αξία (π.χ. γλυκά, αλκοόλ, έτοιμα σνακς).

7. Προκαλεί αργή απώλεια βάρους: ο ιδανικός ρυθμός απώλειας είναι μισό με ένα κιλό την εβδομάδα.

Ο ρόλος της δραστηριότητας:Ένας από τους βασικούς λόγους που συντελούν στην αύξηση του

βάρους με το πέρασμα του χρόνου είναι η καθιστική ζωή, που είναι αναγκαίο κακό στις μεγαλουπόλεις. Η κίνηση, είτε με την έννοια απλών καθημερινών δραστηριοτήτων ή ακόμα καλύτερα με τη μορφή συστηματικής άθλησης, εκτός από τα πολυάριθμα οφέλη που προσφέρει στη σωματική και ψυχική υγεία μας, βοηθά και στην απώλεια βάρους, όπως επίσης και στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους μακροπρόθεσμα. Υπάρχει μια αντίληψη ότι η άσκηση όταν συνδυάζεται με δίαιτα, αναιρεί ή μειώνει την απώλεια βάρους: η αντίληψη αυτή είναι λανθασμένη. Η άσκηση δρα συνεργατικά με τη δίαιτα στην απώλεια λίπους, που είναι και το ζητούμενο. Επίσης, παίζει και έναν ακόμα σημαντικό ρόλο: διατηρεί το μυϊκό ιστό, του οποίου αναπόφευκτα ένα μικρό ποσοστό χάνεται με την απώλεια βάρους. Αυτό που θα πρέπει να συνειδητοποιήσει κάποιος είναι ότι η διαδικασία απώλειας βάρους και συντήρησης ενός χαμηλότερου βάρους απαιτεί μόνιμες και ριζικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Με άλλα λόγια, η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας και ο καλύτερος τρόπος να το επιτύχουμε αυτό είναι να κάνουμε μικρές αλλά μόνιμες αλλαγές σταδιακά. Το κέρδος που θα έχουμε τότε θα είναι διπλό: μια καλύτερη εμφάνιση και ψυχολογία, αλλά το κυριότερο: μια καλύτερη υγεία.

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ 1.400 θερμίδων ημερησίως.ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 φλιτζάνι φρυγανιές

σικάλεως τύπου “Elite”, 3 τεμάχια, 5 γρ. μαργαρίνη Soft, μέλι 10 γρ.

ΓΕΥΜΑ: Κοτόπουλο σχάρας, το άσπρο, χωρίς πέτσα, 150 γρ. μακαρόνια βρασμένα ενάμισι φλιτζάνι τσαγιού, με 2 κουταλιές σούπας τριμμένη παρμεζάνα, πράσινη σαλάτα από 1 φλιτζάνι λάχανο και 1 φλιτζάνι μαρούλι με 1 κουτ. γλυκού ελαιόλαδο.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Πατάτα ψητή στο φούρνο, 1 μεγάλη (300 γρ. ωμή) με 100 γρ. τυρί Cottage με 4 τοις εκατό λιπαρά και 50 γρ. φρέσκο ψιλοκομμένο κρεμμύδι, μισό αγγούρι για σαλάτα.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Κουάκερ, 3 κουτ. της σούπας γάλα αποβουτυρωμένο

πλήρως, 1 φλιτζάνι (βράζονται όλα τα υλικά μαζί για 5 λεπτά, ώστε να γίνει χυλός), μπανάνα, 1 τεμάχιο μετρίου μεγέθους, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη.

ΓΕΥΜΑ: Ρεβίθια βρασμένα, 150 γρ., μισό κουτ. σούπας ελαιόλαδο. 1 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού φρέσκο, μισό κρεμμύδι φρέσκο, 6 μικρές πράσινες ελιές, 2 φέτες (50 γρ.,) ψωμί σικάλεως.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Ρύζι άσπρο κοινό 300 γρ. βρασμένο, 1 γιαούρτι με 2 τοις εκατό λιπαρά, ζαμπόν εντελώς άπαχο 2 φέτες (75 γρ.), μισό αγγούρι για σαλάτα. ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ.

ΠΡΩΙΝΟ: Δαμάσκηνα ξερά, 5 τεμάχια, 1 γιαούρτι με 0 τοις εκατό λιπαρά, 1 φλιτζάνι καφέ χωρίς ζάχαρη. Για δεκατιανό 2 άγλυκα κράκερ.

ΓΕΥΜΑ: Ψάρι λυθρίνι φρέσκο, 200 γρ. ωμό, ψητό, 300 γρ. χόρτα βραστά με μισό κουτ. σούπας ελαιόλαδο και 2 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού, 3 λεπτές φέτες (75 γρ.) ψωμί άσπρο, 30 γρ. τυρί φέτα, 1 μήλο.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Σαλάτα από 100 γρ. καλαμπόκι καθαρισμένο κονσέρβας, μισό αγγούρι, 1 τομάτα και 55 γρ. τυρί γκούντα κομμένο σε κύβους, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί ολικής αλέσεως.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Σπέσιαλ Κορν φλεϊκς 30 γρ., με 30 γρ. σταφίδες, γάλα

αποβουτυρωμένο πλήρως 1 φλιτζάνι και μισή μέτρια μπανάνα, 1 καφέ φίλτρου χωρίς ζάχαρη.

ΓΕΥΜΑ: Μακαρόνια, 2 φλιτζάνια τσαγιού βρασμένα, με σάλτσα από μισό κουτ. σούπας ελαιόλαδο, μισό φλιτζ. τομάτα κονσέρβας και μισό μέτριο κρεμμύδι, τυρί παρμεζάνα σε τρίμμα 1 κουταλιά σούπας.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Σαλάτα από: Φασόλια ξερά 1 φλιτζάνι βρασμένα, 1 μέτρια ντομάτα, μισό αγγούρι, μισό ξερό ψιλοκομμένο κρεμμύδι και 1 κουταλάκι γλυκού ρίγανη, 1 μπανάνα μετρίου μεγέθους (120 γρ.).

ΠΕΜΠΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 φλιτζάνι, ψωμί σικάλεως

2 φέτες (50 γρ.), βούτυρο φρέσκο 10 γρ., μισό κουτ. σούπας μέλι, 1 καφέ σκέτο. ΓΕΥΜΑ: Κολοκύθια βραστά, 2 φλιτζάνια κομμένα, με μισό κουτ. σούπας ελαιόλαδο και 1 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού, ψάρι σολομό κονσέρβας 100 γρ., ψωμί σικάλεως 2 φέτες (50 γρ.).

Στις 5 με 6 μ.μ.: μισό ποτήρι χυμό πορτοκαλιού φρέσκο.ΒΡΑΔΙΝΟ: Μοσχαρίσια μπριζόλα άπαχη, 110 γρ. ψημένη, σαλάτα από

1 μέτρια ντομάτα και μισό αγγούρι, με 2 κουτ. γλυκού ελαιόλαδο, 3 φέτες (75 γρ.) ψωμί σικάλεως, 1 μήλο με το φλούδι του.

ΕΚΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Χυμός πορτοκαλιού φρέσκος, μισό ποτήρι, γάλα

αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 φλιτζάνι, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη, ψωμί σικάλεως 2 φέτες (50 γρ.), βούτυρο φρέσκο 10 γρ., 1 κουτ. γλυκιού μαρμελάδα φρούτου.

Στις 11.00: 3 αλμυρά κρακεράκια και 1 τσάϊ χωρίς ζάχαρη.ΓΕΥΜΑ: Μπάμιες ψημένες 200 γρ., με μισό κουτ. σούπας ελαιόλαδο,

μισό μέτριο ξερό κρεμμύδι και 150 γρ. τομάτα φρέσκια ή κονσέρβας, 1 φέτα ψωμί σικάλεως, σαλάτα από μισό αγγούρι, 150 γρ. ψητό κοτόπουλο, μπούτι χωρίς πέτσα.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Πίτσα με τυρί και μανιτάρια, ένα τέταρτο της μεγάλης, 1 φρέσκο μήλο με το φλούδι του.

ΕΒΔΟΜΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Παξιμάδι μαύρο ή κριθαρένιο, 50 γρ., 1 φλιτζάνι γάλα

αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη.ΓΕΥΜΑ: Ψάρι συναγρίδα, 250 γρ. ωμή, ψητή ή βραστή, σαλάτα από 1

ντομάτα και μισό αγγούρι με 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως, Ι αχλάδι.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Σάντουιτς από 75 γρ. ψωμί σικάλεως, 1 φέτα, ζαμπόν εντελώς άπαχο (38 γρ.), 28 γρ. τυρί γκούντα, 3 φύλλα μαρούλι και 3 ροδέλες τομάτας.

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ 1.000 ΘΕΡΜΙΔΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ. ΠΡΩΙΝΟ:Κορν φλέϊκς, 1 φλιτζάνι τσαγιού, 1 φλιτζάνι γάλα με 0 τοις εκατό

λιπαρά, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη.Στις 11.00: 1 μήλο με το φλούδι του.ΓΕΥΜΑ: Γαλοπούλα με πέτσα, 150 γρ. ψημένη, 2 φλιτζάνια κολοκύθια

βραστά με 1 κουτ. γλυκού ελαιόλαδο και 1 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού φρέσκο, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί άσπρο.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Αβγό βραστό ή τηγανισμένο σε Tefal 1 τεμάχιο, ψωμί άσπρο 60 γρ., τυρί μυζήθρα άπαχη 50 γρ., 1 φρέσκια ντομάτα για σαλάτα.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 φλιτζάνι, 1 κουτ. σούπας

μέλι, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως ψημένες στην τοστιέρα.ΓΕΥΜΑ: Μακαρόνια, μισό φλιτζάνι βρασμένα, με 10 γρ. φρέσκο

βούτυρο, 1 κουτ. σούπας τυρί παρμεζάνα σε τρίμμα και 1 κουτ. σούπας κέτσαπ. ΒΡΑΔΙΝΟ: Κουνουπίδι 250 γρ. βραστό, με μισή κουταλιά σούπας ελαιόλαδο και 1 κουταλιά σούπας χυμό λεμονιού, ψάρι σολομός κονσέρβας, 100 γρ., ψωμί σικάλεως 2 φέτες (50 γρ.). Προ του ύπνου: 1 φλιτζάνι γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως.

ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Κουάκερ, 3 κουτ. σούπας, γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως, 1

φλιτζάνι (βράζονται όλα τα υλικά μαζί για 5 λεπτά, ώστε να γίνει χυλός), μπανάνα, 1 τεμάχιο μετρίου μεγέθους, 1 καφές χωρίς ζάχαρη.

ΓΕΥΜΑ: Φακές ξέρες, 1 φλιτζάνι βρασμένες, με μισή κουτ σούπας λάδι, μισό ξερό κρεμμύδι και 1 φρέσκια ντομάτα ψιλοκομμένη, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως, 40 γρ. τυρί φέτα.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Σάντουιτς από 75 γρ. ψωμί σικάλεως, 1 φέτα ζαμπόν εντελώς άπαχο (38 γρ.), 28 γρ. τυρί γκούντα, 3 φύλλα μαρούλι και 3 ροδέλες τομάτας. ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΡΑ.

ΠΡΩΙΝΟ: Γάλα αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 φλιτζάνι, 1 κουτ. σούπας μέλι, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως ψημένες στην τοστιέρα.

ΓΕΥΜΑ: Ρύζι άσπρο κοινό, 150 γρ. βρασμένο (τέσσερα πέμπτα του φλιτζανιού) με 5 γρ. φρέσκο βούτυρο και 1 κουτ. σούπας τυρί παρμεζάνα σε τρίμμα, 150 γρ. μοσχαρίσιο μπιφτέκι εντελώς άπαχο. 5 με 6 μ.μ.: 1 φρέσκο

μήλο.ΒΡΑΔΙΝΟ: Κολοκύθια βραστά, 2 φλιτζάνια κομμένα με μισό κουτ.

σούπας ελαιόλαδο και 1 κουτ. σούπας χυμό, λεμονιού, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως, 30 γρ. τυρί φέτα.

ΠΕΜΠΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Κορν φλέϊκς, 1 φλιτζάνι τσαγιού, 1 φλιτζάνι γάλα με 0 τοις

εκατό λιπαρά, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη. Στις 11.00: 1 μήλο με το φλούδι του.ΓΕΥΜΑ: Ψάρι λυθρίνι, 250 γρ. ωμό, ψητό ή βραστό, 100 γρ. μαρούλι

και 1 φρέσκο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένα για σαλάτα, 2 κουτ. γλυκού λάδι, 2 φέτες (50 γρ.) ψωμί σικάλεως.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Ρύζι, 1 φλιτζάνι τσαγιού βρασμένο, 1 κουτ. γλυκού μαργαρίνη Soft, 1 γιαούρτι με 0 τοις εκατό λιπαρά.

ΕΚΤΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Παξιμάδι μαύρο ή κριθαρένιο, 50 γρ., 1 φλιτζάνι γάλα

αποβουτυρωμένο πλήρως, 1 καφέ χωρίς ζάχαρη.ΓΕΥΜΑ: Αρακάς φρέσκος ή καταψυγμένος, 150 γρ. ωμός,

μαγειρεμένος με κρεμμύδι φρέσκο ή ξερό 50 γρ., ντομάτα φρέσκια 100 γρ. και 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, 1 αγγούρι, τυρί φέτα 28 γρ., ψωμί σικάλεως 1 φέτα, 1 πορτοκάλι. ΒΡΑΔΙΝΟ: Τυρί μοτσαρέλα 60 γρ., ντομάτες φρέσκιες 200 γρ. (κόβουμε την τομάτα και τη μοτσαρέλα σε ροδέλες και τις πασπαλίζουμε με αλάτι και βασιλικό), ψωμί σικάλεως 2 φέτες (50 γρ.).

ΕΒΔΟΜΗ ΜΕΡΑ.ΠΡΩΙΝΟ: Χυμός πορτοκαλιού φρέσκος μισό ποτήρι, 1 φλιτζάνι γάλα με

1,5 τοις εκατό λιπαρά, ψωμί άσπρο 1 φέτα, βούτυρο φρέσκο 5 γρ., μισό κουτ. σούπας μέλι.

ΓΕΥΜΑ: Κριθαράκι, 1 φλιτζάνι τσαγιού βρασμένο, με 5 γρ. φρέσκο βούτυρο και 1 κουτ. σούπας τυρί παρμεζάνα σε τρίμμα, 100 γρ. κοτόπουλο, μπούτι ψητό χωρίς πέτσα.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Χόρτα βρασμένα 250 γρ. με 1 κουτ. γλυκού ελαιόλαδο και 1 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού, 1 φέτα ψωμί σόγιας, 1 αβγό βραστό, 1 μήλο με το φλούδι του.

---------------

Βιταμίνη Ε, χρυσή ασπίδα για την καρδιά.Του Διονυσίου Βαρώνου, ομότιμου καθηγητή φαρμακολογίας,

Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αρκούν άραγε τα αντιοξειδωτικά που παίρνουμε με τις τροφές για να μας προφυλάξουν από διάφορες παθήσεις που οφείλονται στην έλλειψη τους και κυρίως από τις παθήσεις της καρδιάς; Η απάντηση είναι “όχι” και επομένως, είναι απαραίτητη η ενίσχυση του οργανισμού, κυρίως με Βιταμίνη Ε.

Από επιστημονικές έρευνες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, προέκυψαν σημαντικά δεδομένα, που μας βοηθούν να κατανοήσουμε την επίπτωση που έχουν οι “οξειδωτικοί παράγοντες” στις διάφορες λειτουργίες του οργανισμού μας και ιδιαίτερα στα καρδιακά νοσήματα.

Οι “οξειδωτικοί παράγοντες”, που οφείλονται σε φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού μας και στην επίδραση διαφόρων παραγόντων του περιβάλλοντος, είναι βλαπτικοί, γιατί προξενούν σημαντικές αλλοιώσεις στις λειτουργίες του οργανισμού και αποτελούν αιτία ανάπτυξης διαφόρων

νοσημάτων και ιδιαίτερα καρδιακών.Για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τους “οξειδωτικούς

παράγοντες”, ο οργανισμός μας διαθέτει φυσιολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς. Υπάρχουν όμως και διάφορες αντιοξειδωτικές ουσίες που παρεμποδίζουν τη δράση τους, εμποδίζοντας έτσι την εμφάνιση ή την εξέλιξη νόσων.

Αντιοξειδωτικές ουσίες περιέχουν ορισμένες τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά (φρούτα, λαχανικά). Επίσης, είναι οι Βιταμίνες C, Ε, Β-καροτένιο και τα ιχνοστοιχεία σελήνιο, χαλκός, ψευδάργυρος και μαγγάνιο.

Μέσα από επιδημιολογικά δεδομένα προκύπτει ότι η πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών σε επαρκείς ποσότητες σχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων. Επειδή οι ποσότητες των ουσιών που προσλαμβάνει ο οργανισμός από τις τροφές δεν εξασφαλίζουν ικανή “αντιοξειδωτική δράση”, είναι απαραίτητη η ενίσχυση του με βιταμίνες.

Το ενδιαφέρον των ερευνητών για το όφελος από τη δράση των αντιοξειδωτικών βιταμινών έχει επικεντρωθεί κυρίως στη Βιταμίνη Ε, γιατί αυτή η βιταμίνη είναι ένας βασικός ρυθμιστής των οξειδοαναγωγικών επεξεργασιών στους ιστούς και ασκεί προστατευτική δράση στην κυτταρική μεμβράνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Σε πρόσφατες μελέτες παρατηρήθηκε ότι όταν λαμβάνονται συμπληρωματικές ποσότητες βιταμίνης Ε (200 με 800 mg ημερ.), επιτυγχάνονται μικρότερη εμφάνιση κατά 40 τοις εκατό εμφραγμάτων του μυοκαρδίου και λιγότεροι θάνατοι από στεφανιαία νόσο. Με βάση τα παραπάνω, προτείνεται μια ισορροπημένη δίαιτα, που να περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά (πηγές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες) και επιπλέον, η λήψη αντιοξειδωτικών ουσιών και δη Βιταμίνης Ε, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Ο συνδυασμός αυτός θα βοηθήσει σημαντικά ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά και στην πρόληψη αυτών σε άτομα εμφανώς υγιή.

--------------------

Παιδικά λοιμώδη νοσήματα.Του Θεόδωρου Ντολατζά, καθηγητή παιδοχειρουργού.

Τι είναι η διφθερίτιδα; Οφείλεται στο κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας και μεταδίδεται κυρίως με τα σταγονίδια των πασχόντων. Η επώαση διαρκεί 2 με 6 ημέρες και τα συμπτώματα είναι ανάλογα με την εντόπιση του βακτηριδίου. 1. Διφθεριτική οφθαλμία.

2. Διφθεριτική ρινίτιδα.3. Διφθεριτική φαρυγγίτιδα. Εντοπίζεται στο φάρυγγα, στις αμυγδαλές,

όπου παράγει ψευδομεμβράνες (διφθέρες), οι οποίες αποκολλούνται δύσκολα, είναι ρυπαρές και δύσοσμες. Συνοδεύονται με πυρετό, βήχα, πόνο και βαριά γενική κατάσταση.

4. Διφθεριτική λαρυγγίτιδα: Συνήθως αποτελεί επέκταση της παραπάνω φλεγμονής στο λάρυγγα. Συνοδεύεται με βράγχος φωνής και έντονη δύσπνοια που απαιτεί καμιά φορά διασωλήνωση ή τραχειοτομή για τη διάσωση του ασθενούς.

Επιπλοκές: Ορισμένα στελέχη του κορυνοβακτηριδίου παράγουν τοξίνη, η οποία προκαλεί τις επιπλοκές από το νευρικό και την καρδιά. Από το

νευρικό μπορεί να κάνει παράλυση της μαλθακής υπερώας (ανάρροια), παράλυση οφθαλμοκινητικών μυών (στραβισμός, διπλωπία κ.λπ.), παράλυση άνω και κάτω άκρων, παράλυση μυών, φάρυγγος και λάρυγγος. Η μυοκαρδίτιδα είναι η βαρύτερη επιπλοκή και μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο. Ακόμη μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές από το ουροποιητικό (νεφρίτιδα), το πεπτικό (γαστρίτιδα) και το ήπαρ (ηπατίτιδα). Θεραπεία: Χορήγηση αντιδιφθεριτικού ορού ανάλογα με το βάρος του ασθενούς και αντιβιοτικά (Πενικιλλίνη).

Τι είναι η παιδική φυματίωση;Προκαλείται από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης του ανθρώπου

(βάκιλλος Koch), αλλά και από άλλα μυκοβακτηρίδια. Η μετάδοση του βακτηριδίου γίνεται με τα σταγονίδια των πασχόντων ενηλίκων που εκπέμπονται με το βήχα ή το φτάρνισμα. Το μυκοβακτηρίδιο βοείου τύπου μεταδίδεται κυρίως με το γάλα των νοσούντων αγελάδων. Στις αναπτυσσόμενες χώρες υπάρχει ακόμη μεγάλο ποσοστό πασχόντων παιδιών, ενώ στις ανεπτυγμένες παραμένει σταθερά ελαττωμένο. Πρωτοπαθές σύμπλεγμα: Το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης όταν εισέλθει στον πνεύμονα δημιουργεί φλεγμονή στο σημείο της εγκατάστασης, η οποία συνήθως γίνεται στους κάτω λοβούς, περιφερικά. Ακολουθεί μεταφορά των βακτηριδίων με τα λεμφαγγεία στους σύστοιχους λεμφαδένες, οι οποίοι διογκώνονται και φλεγμαίνουν. Η λεμφαδενίτιδα που δημιουργείται μαζί με την πρωτοπαθή εστία αποτελεί το πρωτοπαθές σύμπλεγμα. Αυτό συνήθως δεν έχει θορυβώδη συμπτώματα και πολλές φορές ανακαλύπτεται τυχαία με την ακτινογραφία θώρακος ή τη δερμοαντίδραση Mantoux. Σε λίγες περιπτώσεις και εφόσον η πρωτοπαθής εστία δεν θεραπευθεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Τι είναι η φυματιώδη μηνιγγίτιδα; Προκαλείται από εγκατάσταση του μυκοβακτηριδίου στις μήνιγγες και συμβαίνει μερικούς μήνες μετά την πρωτολοίμωξη. Είναι η σοβαρότερη μορφή παιδικής φυματίωσης, με τη μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Ακολουθεί τρία στάδια: Στο πρώτο στάδιο που διαρκεί περίπου 1 με 4 εβδομάδες παρατηρείται δεκατική πυρετική κίνηση, αδιαθεσία και ανορεξία. Στο δεύτερο στάδιο, της ίδιας περίπου χρονικής διάρκειας, παρουσιάζεται ευερεθιστότητα, εμετός, μικρός πυρετός, πονοκέφαλος, αυχενική δυσκαμψία, ελαφρές παραλύσεις εγκεφαλικών νεύρων, διαταραχές ομιλίας, συγχυτικά φαινόμενα και σπασμοί. Στο τρίτο στάδιο το παιδί βρίσκεται σε κώμα, υπάρχει έντονη σπαστικότητα (λόγω απεγκεφαλισμού), οπισθότονος, άρρυθμη αναπνοή και σφύξεις. Στην Ο.Ν.Π. διαπιστώνεται αυξημένη πίεση του (Ε.Ν.Υ.) εγκεφαλονωτιαίου υγρού, αυξημένα κύτταρα, ελαφρά αυξημένο λεύκωμα και ελαττωμένο σάκχαρο. Η πρόγνωση εξαρτάται από την έγκαιρη ή όχι διάγνωση και από την ηλικία του παιδιού (βαρύτερη σε μικρότερα παιδιά). Μπορεί να παραμείνουν μόνιμες βλάβες από το νευρικό σύστημα. Πώς γίνεται διάγνωση της φυματίωσης; Η διάγνωση γίνεται κυρίως με τη φυματινοαντίδραση (Mantoux) και την εύρεση μυκοβακτηριδίων σε καλλιέργειες. Συμπληρώνεται με τον ακτινολογικό έλεγχο και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις (αίματος και αναζήτησης του μυκοβακτηριδίου σε διάφορα υγρά) και την ακτινογραφία. Με τη φυματινοαντίδραση ελέγχομε την φυματινική ευαισθησία του οργανισμού που μολύνθηκε με το βακτηρίδιο. Χρησιμοποιούμε το εκχύλισμα του βακτηριδίου του Koch με διάφορους τρόπους. Ο πιο συνηθισμένος είναι η δερμοαντίδραση Mantoux που γίνεται με ενδοδερμική ένεση 0,1 κ. εκ. καθαρής φυματίνης (P.P.D.) στην εσωτερική επιφάνεια του αντιβραχίου. Όταν μετά από 2 ή 3

εικοσιτετράωρα στο σημείο της ένεσης δημιουργηθεί διήθηση διαμέτρου πάνω από 5 με 6 χλ., η αντίδραση θεωρείται θετική. Με την ευρεία εφαρμογή της δερμοαντίδρασης Mantoux στα παιδιά σε διάφορες ηλικίες είναι δυνατόν να βρεθεί ο δείκτης διαμόλυνσης προς τη φυματίωση δηλαδή η ποσοστιαία αναλογία ατόμων που έχουν θετική τη φυματινοαντίδραση. Στις ανεπτυγμένες χώρες είναι μικρότερος από το 1 τοις εκατό στην ηλικία των 14 ετών, ενώ σε αναπτυσσόμενες μπορεί να φτάνει ή να περνά το 10 τοις εκατό. Στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 3 με 4 τοις εκατό. Θεραπεία φυματίωσης: Χρησιμοποιούνται διάφορα φάρμακα ανάλογα με τη μορφή και τη βαρύτητα της κάθε περίπτωσης. Μπορεί να δοθεί ένα φάρμακο μόνο ή συνδυασμός δύο ή τριών φαρμάκων. Φάρμακο εκλογής είναι η ισονιαζίδη (ΙΝΗ) σε δόση 10 ή 20 χιλ. κατά κιλό το εικοσιτετράωρο. Επίσης μπορεί να χορηγηθεί η ριφαμπικίνη (RIF) στην ίδια δόση καθώς και η εθαμπουτόλη (ΕΤΜ). Η στρεπτομυκίνη είναι λιγότερο δραστική από τα προηγούμενα, αλλά δίδεται όταν χρειάζεται τριπλό σχήμα (20 με 40 χιλ.,κατά δόση) ενδομυικώς. Πυραζιναμίδη (ΡΖΑ) από το στόμα 20 χιλ.,kg. Έχει παρενέργειες. Διάρκεια θεραπείας γενικά ένας χρόνος, σε βαρείες περιπτώσεις μέχρι δύο. Έλεγχος περιβάλλοντος πάσχοντος και θεραπεία υπόπτων για 3 μήνες έστω και με αρνητική Mantoux. Εάν η Mantoux θετικοποιηθεί αργότερα, εφαρμόζεται το κανονικό σχήμα. Το αντιφυματικό εμβόλιο (BCE) πρέπει να γίνεται στην ηλικία 5 με 6 ετών, αφού πρώτα προηγηθεί η Mantoux.

Συνεχίζεται στο επόμενο.---------------

Στον οφθαλμίατρο και τα μάτια σας… δεκατέσσερα: Του Πέτρου Παϊκου, διευθυντού οφθαλμολογικού Τμήματος

Νοσοκομείου Παίδων “Η Αγία Σοφία”.

Μωρό παιδί κι έχει πρόβλημα στα μάτια; Απίθανο; Καθόλου. Ο πρώτος οφθαλμολογικός έλεγχος του νεογέννητου, πρόωρου ή μη, πρέπει να γίνεται στο νοσοκομείο, σχεδόν αμέσως μετά τον τοκετό. Εκτός από εμφανείς παθήσεις, όπως μικροφθαλμία ή τα λεγόμενα μεγάλα μάτια, υπάρχουν και άλλες “κρυφές” παθήσεις, η πρόληψη των οποίων σώζει το παιδί από πολλές ταλαιπωρίες και προβλήματα αργότερα.

Ο περιοδικός οφθαλμολογικός έλεγχος αναφέρεται στην πρόληψη των διαφόρων οφθαλμικών παθήσεων που μπορεί να συμβούν στην παιδική ηλικία.

Πριν όμως φτάσουμε στην οφθαλμολογική εξέταση, καλό είναι να υπενθυμίσουμε τον προγεννητικό έλεγχο, ειδικά σε περιπτώσεις κληρονομικών παθήσεων από τους γονείς, αλλά, και τον περιγεννητικό έλεγχο, δηλαδή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, που θα μας βοηθήσουν να διαπιστώσουμε ένα πλήθος οφθαλμικών παθήσεων και (για μερικές από αυτές) να είμαστε έτοιμοι να τις αντιμετωπίσουμε αμέσως μετά τη γέννηση του παιδιού. Ο πρώτος οφθαλμολογικός έλεγχος πρέπει να γίνεται σε όλα ανεξαιρέτως τα νεογέννητα κατά τη διάρκεια παραμονής τους στο μαιευτήριο. Εκεί, εκτός από εμφανείς οφθαλμικές ανωμαλίες, όπως μικροφθαλμία ή βούφθαλμο (μεγάλα μάτια), που υποδηλώνουν σοβαρές καταστάσεις για την όραση, μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε φλεγμονές, όπως η οφθαλμία των νεογνών ή ανωμαλίες στο αποχετευτικό σύστημα των δακρύων, με αποτέλεσμα άφθονες εκκρίσεις στα μάτια των νεογνών.

Προχωρώντας σε πιο λεπτομερή έλεγχο, μπορούμε να διαπιστώσουμε αν τα εσωτερικά στοιχεία του ματιού είναι υγιή, δηλαδή αν ο φακός του ματιού είναι διαυγής (σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει συγγενής καταρράκτης) και αν ο αμφιβληστροειδής χιτώνας και το οπτικό νεύρο είναι φυσιολογικά.

Εφόσον ο “βυθός” του νεογνού είναι φυσιολογικός, ταυτόχρονα μπορεί να γίνει έλεγχος πιθανών διαθλαστικών ανωμαλιών, όπως είναι η συγγενής μυωπία, η οποία είναι πάντοτε υψηλή όταν υπάρχει (μέσος όρος 10 με 12 βαθμοί). Γνωρίζοντας από τις πρώτες μέρες της ζωής του παιδιού τις διάφορες παθήσεις, είναι σημαντικό να παρέμβουμε εγκαίρως για την αποκατάσταση τους, που θα δώσει σωστή όραση στα παιδιά.

Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν τα πρόωρα μωρά, τα οποία υποχρεωτικά ελέγχονται στη μονάδα νεογνών και η συχνότητα ελέγχου έχει στενή σχέση με τις εβδομάδες κύησης και το βάρος γέννησης.

Τα μωρά που για οποιονδήποτε λόγο δεν ελέγχθηκαν κατά την παραμονή τους στο μαιευτήριο, θα πρέπει να κάνουν την πρώτη τους οφθαλμολογική εξέταση μέσα στο πρώτο εξάμηνο της ζωής τους. Είναι πολύ σημαντικό για αρκετές οφθαλμικές παθήσεις της παιδικής ηλικίας να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν εγκαίρως για να υπάρξουν καλές προοπτικές για μια ικανοποιητική εξέλιξη της όρασης (παραδείγματα τέτοιων παθήσεων είναι ο συγγενής καταρράκτης, το συγγενές γλαύκωμα και οι διάφορες μορφές στραβισμού).

Ο περιοδικός οφθαλμολογικός έλεγχος θα πρέπει να συνεχίζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Εφόσον δεν διαπιστωθεί κάποια παθολογική κατάσταση στην πρώτη εξέταση, η επόμενη εξέταση μπορεί να γίνει στην ηλικία των τριών ετών, εφόσον φυσικά δεν υπάρξει μέχρι τότε κάποιος αιφνίδιος λόγος που να υπαγορεύει ενδιάμεση εξέταση.

Τα παιδιά ηλικίας τριών ετών μπορούν πολύ καλά να συνεργαστούν με το γιατρό σε όλη τη διαδικασία της εξέτασης και να δώσουν μια αρκετά αντικειμενική εικόνα της ικανότητας όρασης που διαθέτουν.

Για τα υγιή παιδιά, ο οφθαλμολογικός έλεγχος πρέπει να επαναλαμβάνεται μία φορά το χρόνο, ενώ για τα παιδιά με προβλήματα χρειάζεται να γίνεται εξέταση δύο και τρεις φορές ετησίως, ανάλογα με τις συστάσεις του γιατρού τους.

Στα παιδιά της σχολικής ηλικίας ο έλεγχος της όρασης πρέπει να γίνεται σε ετήσια βάση, καλύτερα στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, ενώ στα ενδιάμεσα διαστήματα οι γονείς και οι δάσκαλοι θα πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα, προκειμένου να αντιληφθούν εγκαίρως τα πρώτα σημάδια δυσκολίας στην όραση (άλλωστε, οι διαθλαστικές ανωμαλίες συνήθως κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στη σχολική ηλικία). Έτσι, θα διορθώσουμε αμέσως οποιαδήποτε ανωμαλία όρασης (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός), και το παιδί θα μπορεί να παρακολουθήσει τα μαθήματα του άνετα και ισότιμα με τα άλλα παιδιά.

------------------------ Οχ! με σκοτώνει η μέση μου!Του Γεωργίου Ηλ. Γουδεβένου Φυσικοθεραπευτού - Dr Manual

Medicine Σχ. Στοκχόλμης Σουηδίας, University of Medicine Florida and San Diego California USA, επιστημονικού συνεργάτου της Πανεπιστημιακής Ορθοπεδικής Κλινικής Πανεπιστημίου Κρήτης.

Πόνος στη μέση ή κάπου εκεί κοντά. Δεν μας αφήνει λεπτό να ησυχάσουμε, νιώθουμε σαν να μας έκοψαν στα δύο. Ούτε να καθίσουμε ούτε να δουλέψουμε μπορούμε. Οσφυαλγία. Δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Ο έντιμος ορθοπεδικές θα δώσει τη λύση και η φυσικοθεραπεία θα μας ανακουφίσει. Πόσο συχνά ακούγεται γύρω μας πάσχω... έχω.., έπαθα... οσφυαλγία. Οχ! η μέση μου και άλλα παρόμοια; Υπερβολικά συχνά! Η οσφυαλγία σημαίνει ετυμολογικά άλγος στην οσφύ (αρχάϊστί), δηλαδή πόνος στη μέση (στην καθομιλουμένη) και δεν είναι ασθένεια ή πάθηση, αλλά σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις ή καταστάσεις όπως π,χ. δισκοπάθεια, σπονδυλολίσθηση, σπονδυλοαρθρίτιδα, μυϊκή αδυναμία, κακώσεις κ.λπ.

Η στατιστική εδώ και πολλά χρόνια δείχνει ότι το 80 τοις εκατό του πληθυσμού κάποια στιγμή θα έλθει αντιμέτωπο με το σύμπτωμα αυτό, Η μόνη αλλαγή τα τελευταία χρόνια είναι ότι όλο και πιο νεαρές ηλικίες δείχνουν να προσβάλλονται συχνότερα. Ο πόνος συνήθως είναι πολύ δυνατός, καθηλωτικός. Ο φόβος και ο πανικός είναι μεγάλος. Ο άνθρωπος νιώθει να κόβεται στα δύο και όταν η υποκείμενη αιτία είναι σοβαρή (π.χ. κήλη δίσκου) οι προεκτάσεις της είναι πολλές στην εργασία, την ψυχολογία, την οικογένεια, την κοινωνία και αποτελεί μια σκληρή δοκιμασία για τον ασθενή και το περιβάλλον του.

Στα αίτια της οσφυαλγίας σημαντικό ρόλο παίζει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που μοιάζει με τιμωρό (καθιστική ζωή, υπερεργασία, οδήγηση, στρες κ.λπ.), μειώνοντας αισθητά την κίνηση της σπονδυλικής στήλης, μιας αλυσίδας αρθρώσεων, οι οποίες είναι κατασκευασμένες να κινούνται αρμονικά σύνθετα και σε πολλούς άξονες. Αποτέλεσμα της υποκινητικότητας αυτής είναι να γίνεται δύσκαμπτη, δυσκίνητη κι ευάλωτη σε διαφορές παθήσεις ή κακώσεις.

Οι μυϊκές ομάδες που τη στηρίζουν, όταν δεν γυμνάζονται, γίνονται χαλαρές, αδύναμες και ανεπαρκείς για να φέρουν σε πέρας το έργο τους. Η επιβάρυνση τότε είναι μεγάλη και ο κίνδυνος να δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, πολύ κοντά.

Από το σημείο αυτό η επίσκεψη στον ειδικό ορθοπεδικό γιατρό είναι απαραίτητη. Ο πάσχων θα εξεταστεί λεπτομερώς (κλινικά και εργαστηριακά) και αφού διαγνωστεί η αιτία της οσφυαλγίας, θα του δοθεί η κατάλληλη αγωγή (φαρμακευτική, φυσικοθεραπευτική, χειρουργική σπανιότερα).

Σήμερα, η σύγχρονη ιατρική εμπιστεύεται όλο και περισσότερο τη φυσιοθεραπευτική αντιμετώπιση, η οποία έχει ανοίξει νέους δρόμους θεραπείας και αποκατάστασης και εφόσον εφαρμόζεται σωστά, με την καθοδήγηση και τη συνεργασία γιατρού και φυσικοθεραπευτή, έχει υψηλό δείκτη αποτελεσματικότητας.

Η επαφή του ασθενή με το φυσικοθεραπευτή τού δίνει την ευκαιρία να μάθει πολλά για το μηχανισμό στήριξης της σπονδυλικής στήλης, για τη λειτουργία της, καθώς και για τα όρια και τις αντοχές της.

Ο στόχος του φυσικοθεραπευτή πρέπει να είναι σαφής και ρεαλιστικός. Η στρατηγική που θα ακολουθήσει θα πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και όχι αυτοσχέδια. Η τακτική του πρέπει να στηρίζεται σε αυστηρά πρωτόκολλα αποκατάστασης, που θα καθορίζουν τις φάσεις της φυσικοθεραπευτικής αγωγής.

Οι φάσεις, με βάση τα διεθνή επιστημονικά δομένα, είναι οι εξής:1. Η αναλγητική φάση στις πρώτες συνεδρίες, όπου ο

φυσικοθεραπευτής εφαρμόζει για την ανακούφιση του πόνου ρεύματα αναλγησίας υπερήχους, μαγνητικά πεδία καθώς και τεχνικές και μεθόδους αποφόρτισης (Mackenzie, Brugger κλπ.).

2. Η φάση κινητοποίησης. Εφόσον ο πόνος έχει μειωθεί, η επανάκτηση του εύρους κίνησης, με μεθόδους κινητοποίησης, χειρισμούς που θα “σπάσουν” το φαύλο κύκλο: πόνος, σύσπαση, φόβος, ακινησία κ.ο.κ.

3. Η φάση σταθεροποίησης και ενδυνάμωσης, η οποία έρχεται εφόσον δεν υπάρχει πλέον πόνος και η κίνηση της σπονδυλικής στήλης είναι φυσιολογική, Θεωρείται η σημαντικότερη στιγμή, γιατί οι σταθεροποιητικές ασκήσεις θα ενδυναμώσουν τους μυς της μέσης.

Ένας από τους πλέον σύγχρονους και επιστημονικούς τρόπους είναι τα ειδικά εργομετρικά ηλεκτρονικά μηχανήματα αποκατάστασης (π.χ. MedX).

Στόχος τους είναι να μετρούν τη δύναμη και την αντοχή των σταθεροποιητών μυών της σπονδυλικής στήλης σε διάφορες γωνίες (μοίρες) και να καθορίζουν με ασφάλεια και αξιοπιστία το πρόγράμμα αποκατάστασης εξατομικευμένα, ανάλογα με την κατάσταση, την ηλικία, το φύλο και άλλες παραμέτρους, που θα καταγραφούν με ακρίβεια στη μέτρηση και αξιολόγηση αυτών των μυών.

Επίσης, δίνονται ασκήσεις που επιβάλλεται, κάνει μόνος του ο ασθενής στο σπίτι ή το γυμναστήριο. 4. Η φάση εργονομίας, που είναι επίσης σημαντική, γιατί ο ασθενής διδάσκεται πώς θα διαμορφώσει το χώρο της εργασίας, του σπιτιού, του αυτοκινήτου, τον ύπνο του (κατάλληλο στρώμα και μαξιλάρι), τη στάση του σώματος του, τον τρόπο ένδυσης και υπόδησης και παίρνει κι άλλες χρήσιμες συμβουλές για την καθημερινή ζωή του, οι οποίες, εφόσον εφαρμοστούν πιστά, δίνουν λύσεις στο πρόβλημα της οσφϋαλγίας. Τέλος, η εμπιστοσύνη, η σωστή και τακτική συνεργασία μεταξύ γιατρού ή φυσικοθεραπευτή και ασθενή ίσως να αποτελεί το μυστικό στη λύτρώση του πάσχοντος από το πρόβλημα του!

------------------------

Σπονδυλική στήλη και νωτιαίος μυελός.Του ΗΛΙΑ Ε. ΛΑΜΠΙΡΗ, καθηγητή Ορθοπεδικής Πανεπιστημίου

Πατρών.

Σπονδυλική στήλη και νωτιαίος μυελός. Στη σύγχρονη κοινωνία μια κάκωση της σπονδυλικής στήλης, όπου δυνητικά μπορεί να έχει τραυματιστεί και ο νωτιαίος μυελός, έχει συνέπεια μια παραπληγία ή τετραπληγία προσωρινά ή και για όλη την υπόλοιπη ζωή του τραυματία. Γι'αυτή την κοινωνική ομάδα οφείλουν να γίνουν πάρα πολλά στη χώρα μας.

Η αύξηση των τροχαίων κι εργατικών ατυχημάτων, η αδιαφορία των οδηγών και συνοδηγών στη χρήση ζώνης και κράνους είναι οι κύριες αιτίες του τραυματισμού της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού.

Κακώσεις της αυχενικής μοίρας οδηγούν συχνά σε ατελή ή πλήρη παραλυσία των άνω και κάτω άκρων, ανάλογα με τη βλάβη που έχει υποστεί ο νωτιαίος μυελός. Κακώσεις της θωρακικής ή και της οσφυϊκής μοίρας μπορούν να οδηγήσουν σε παραλυσία πλήρη ή ατελή παραπληγία. Όταν γίνεται αναφορά για τέλεια τετραπληγία ή παραπληγία, εννοούμε ότι ο τραυματίας δεν μπορεί να κινήσει τα χέρια και τα πόδια του, αλλά δεν έχει και αισθητικότητα στα άκρα που έχουν προσβληθεί.

Η ατελής τετραπληγία ή παραπληγία έχει πολύ καλές πιθανότητες να

αποκατασταθεί. Πολλές φορές η χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε ένα καλό αποτέλεσμα, ανάλογα με την αρχική κάκωση που έχει υποστεί ο νωτιαίος μυελός.

Η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης και η νέα τεχνολογία από πλευράς υλικών έχουν προσφέρει πολλά τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει όμως στη χώρα μεγάλο πρόβλημα σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση ατόμων με τετραπληγία ή παραπληγία. Δεν υπάρχουν μονάδες αποκατάστασης, με εξαίρεση την Αθήνα. Τα υπάρχοντα κρεβάτια ούτε το 20 τοις εκατό των αναγκών δεν καλύπτουν.

Στο πλαίσιο του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια για έναν σωστό σχεδιασμό για όλη τη χώρα, για να ιδρυθούν 7 Μονάδες Αποκατάστασης.

Συνοψίζοντας, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη:Πιστή εφαρμογή της χρήσης ζώνης και κράνους.Προληπτικά μέτρα στον τόπο εργασίας, ιδιαίτερα στην οικοδομή.Προσοχή στον τόπο του ατυχήματος σε ό,τι αφορά τις πρώτες

βοήθειες. Η μετακίνηση του τραυματία, αλλά και η διακομιδή χρειάζονται ιδιαίτερους χειρισμούς.

Κάθε πόνος στη σπονδυλική στήλη πρέπει να μας προβληματίζει και να έχουμε στο μυαλό μας πάντα μήπως έχει τραυματιστεί ή μήπως κινδυνεύει να τραυματιστεί και ο νωτιαίος μυελός.

Λίγες πρώτες βοήθειες, αλλά σωστά.Ανάγκη δημιουργίας Μονάδων Αποκατάστασης.Υπάρχουν χιλιάδες άτομα με ειδικές ανάγκες αυτής της κατηγορίας,

που χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα.---------------

Ωτορινολαρυγγολογία.Ροχαλητό, το... κομπρεσέρ της νύχτας.Του Γερασίμου ΑΠ. Αγγελάτου, Χειρουργού Ωτορινολαρυγγολόγου.

Αν διαβάσει κάποιος τους λόγους και τις αιτίες που προκαλούν το ροχαλητό, αντιλαμβάνεται πόσο λίγοι άνθρωποι κοιμούνται σαν... πουλάκια. Τελικά, φαίνεται ότι είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός όσων κοιμούνται “αγκαλιά” μ'ένα κομπρεσέρ, είτε αυτό είναι οι ίδιοι είτε ο σύντροφος τους. Όλα έχουν την εξήγηση τους, πολλές φορές και τη λύση τους. Εμπρός για τον ωτορινολαρυγγολόγο.

Ροχαλητό είναι ο θόρυβος που προκαλείται από τους κραδασμούς των φαρυγγικών τοιχωμάτων στη διάρκεια του ύπνου. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ροχαλίζουν και υπολογίζεται ότι το 40 με 50 τοις εκατό του πληθυσμού πάνω από τα 55 χρόνια παρουσιάζει έντονο ροχαλητό. Ο ωτορινολαρυγγολόγος είναι ο γιατρός που έχει τον πρώτο λόγο στη διερεύνηση και την αντιμετώπιση του ροχαλητού.

Στο ροχαλητό έχουμε μερική απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού στο ύψος του στοματοφάρυγγα. Όταν όμως έχουμε πλήρη απόφραξη της περιοχής αυτής, φτάνουμε στο σύνδρομο της αποφρακτικής άπνοιας. Στην περιοχή αυτή του στοματοφάρυγγα υπάρχουν πολλοί μύες, που δρουν σαν σφιγκτήρες ή διαστολείς, όπως οι μύες της μαλθακής υπερώας, της βάσης της γλώσσας και ο σταφυλίτης μυς.

Ορισμένοι παράγοντες ευνοούν την πρόκληση του ροχαλητού, όπως:

1. Η παχυσαρκία, το οινόπνευμα, ορισμένα φάρμακα, π.χ. υπνωτικά, ηρεμιστικά, μυοχαλαρωτικά, αντιισταμινικά,

2. Η ύπτια στάση του σώματος στον ύπνο,3. Η κατάχρηση καφέ, καπνίσματος,4. Η ηλικία (τα ηλικιωμένα άτομα ροχαλίζουν συχνότερα),5. Η κληρονομικότητα,6. Το φύλο (οι άνδρες ροχαλίζουν περισσότερο από τις γυναίκες),7. Η εγκυμοσύνη.Όσοι ροχαλίζουν έντονα, πολλές φορές έχουν ανήσυχο ύπνο, αίσθημα

κόπωσης, νωθρότητα, απώλεια ετοιμότητας και συχνούς πονοκεφάλους. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις έχουν περιγραφή: πνευμονική υπέρταση, στηθάγχη και καρδιακή ανεπάρκεια.

Οι συνηθέστερες ανατομικές ανωμαλίες που συνδυάζονται με αυξημένη αντίσταση των ιστών του ανώτερου αναπνευστικού (στομαίτοφάρυγγα) και επακόλουθα ροχαλητό, είναι: η υπερτροφία των αμυγδαλών, των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια παιδιών), η ρινική απόφραξη ή η δυσχέρεια ρινικής αναπνοής λόγω σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος, υπερτροφίας ρινικών κογχών, ρινικών πολυπόδων, αλλεργικής ρινίτιδας κ.ά, η μακρογλωσσία, η επιμηκυσμένη μαλθακή υπερώα και η σταφυλή.

Τα υπέρβαρα άτομα με κοντό και παχύ λαιμό ροχαλίζουν συχνότερα.Ο κλινικός έλεγχος από τον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο περιλαμβάνει

τον πλήρη έλεγχο της μύτης, του ρινοφάρυγγα, του στοματοφάρυγγα, του υποφάρυγγα και του λάρυγγα. Χρειάζεται όμως πολλές φορές η συνεργασία και με άλλες ειδικότητες, όπως με οδοντίατρο, καρδιολόγο, νευρολόγο και παθολόγο.

Στις περιπτώσεις, εξάλλου, υπνικής αναπνοής ο ασθενής πρέπει να παραπέμπεται σε ειδικά εργαστήρια ελέγχου ύπνου. Όσον αφορά τώρα τη θεραπεία του ροχαλητού, μπορούμε να διακρίνουμε δύο κατευθύνσεις:

1. Τα συντηρητικά μέτρα, με σκοπό τη μείωση του σωματικού βάρους, το κόψιμο του καπνίσματος, την αποφυγή οινοπνεύματος κυρίως τις βραδινές ώρες και την πειθαρχημένη τήρηση ωραρίου ύπνου.

2. Τη χειρουργική θεραπεία, που σκοπεύει πρώτα απ' όλα να λύσει το πρόβλημα της ρινικής αναπνευστικής δυσχέρειας με ειδικές επεμβάσεις στο ρινικό διάφραγμα, στις κάτω ρινικές κόγχες, στο στοματοφάρυγγα (αφαίρεση υπερτροφικών αμυγδαλών) και στο ρινοφάρυγγα, αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια).

Τέλος, για τη χαλαρότητα των φαρυγγικών τοιχωμάτων και την επιμηκυσμένη σταφυλή τελευταία εφαρμόζεται η σύγχρονη φαρυγγοπλαστική με νυστέρι (UPPP) ή με λέϊζερ (LAUP) με πολύ καλά αποτελέσματα.

Όσον αφορά εξάλλου την πρόληψη του ροχαλητού, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι το μεγαλύτερο ρόλο θα παίξουν εδώ η καταπολέμηση της παχυσαρκίας και η φυσική υγιεινή διατροφή, με αποφυγή των λιπαρών και μεγαλύτερη προσθήκη στο διαιτολόγιό μας φυτικών ουσιών και φρούτων. Επίσης, η αποφυγή οινοπνεύματος, καπνίσματος και πολυφαρμακίας. Πρέπει ακόμη να γνωρίζουμε ότι η έγκυρη χειρουργική αποκατάσταση των ανατομικών ανωμαλιών της μύτης και του στοματοφάρυγγα από τον ωτορινολαρυγγολόγο μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ροχαλητού σε μεγαλύτερη ηλικία και κυρίως την υπνική άπνοια. Άρα η θεραπεία του ροχαλητού δεν πρέπει να παραμελείται και να καθυστερεί, γιατί ο χρόνος θα

φέρει επιδείνωση και σοβαρότερες επιπτώσεις στον οργανισμό.---------------

Με ρωτούν οι γονείς.Του καθηγητή παιδιατρικής Νίκου Ματσανιώτη.

Λέει αλήθεια;Τελευταίως η κόρη μου δεν έχει ήσυχο ύπνο. ξυπνάει, περίπου δύο

φορές το βράδυ, με κλάματα και πρέπει να σταθώ δίπλα της για να κοιμηθεί, ή κλαίει στον ύπνο της. Προχθές την άκουσα να λέει (ξύπνια ακόμη): “Φύγε, φύγε”. Την πλησίασα και τη ρωτώ: “ποιος να φύγει;”. Η απάντηση: “0 παππούς”, “Γιατί, μωρό μου, δεν σε αγαπάει;” Απάντηση: “Όχι”. “Σε μαλώνει;” Απάντηση: “Ναι” (Τα παιδιά, την κόρη μου τριάμισι χρόνων και τον γιο μου 5 μηνών, τα κρατάνε οι γονείς μου όσο εργάζομαι και, απ' όσο παρατηρώ, ο πατέρας μου δεν είναι υπερβολικός στο μάλωμα της μικρής).

Η ερώτηση αυτή, που περιγράφει έναν τυπικό νυχτερινό εφιάλτη, μου δίνει την ευκαιρία να καλύψω ένα ευρύτερο θέμα της παιδικής ζωής που συχνά προβληματίζει τους γονείς. Πρόκειται για το “ναι” και το “όχι” που απαντά το μικρό παιδί σε ερωτήσεις των μεγάλων και κατά πόσο τα εννοεί. Τεκμηριωμένη απάντηση είναι αδύνατον να δοθεί. Η αξιοπιστία του παιδιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία και την ωριμότητα του, και ακόμη περισσότερο από τη γενικότερη αξιοπιστία των υπόλοιπων μελών της οικογένειας. Όταν τα “ναι” και τα “όχι” των μεγάλων είναι σταθερά, συνεπή και αξιόπιστα, όταν λείπουν ακόμη και τα συμβατικά, τα “κατά συνθήκην” ψέματα, τότε οι απαντήσεις του παιδιού στις ερωτήσεις μας ενέχουν υψηλό βαθμό αξιοπιστίας. Το παιδί της προσχολικής ηλικίας, που έχει ανατραφεί στο συνηθισμένο περιβάλλον της σημερινής ελληνικής οικογένειας, τις περισσότερες φορές είναι αξιόπιστο. Όχι όμως πάντοτε. Ιδιαίτερα όταν η ερώτηση που του κάνουμε απαιτεί μονολεκτική απάντηση, ένα σκέτο “ναι” ή “όχι”. Η λαθεμένη απάντηση σ'αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι καθόλου σπάνια. Το παιδί ασυναίσθητα λέει το “ναι” ή το “όχι” με τη σειρά που έρχεται πρώτη στο στόμα του. Ιδιαίτερα όταν είναι συγχυσμένο, νυσταγμένο ή κλαίει. Γι' αυτό και οι ερωτήσεις μας πρέπει να διατυπώνονται με τρόπο που ν'απαιτούν από το παιδί ν'απαντήσει με περισσότερες λέξεις, δηλαδή να εκφράσει συγκεκριμένη έννοια. Οι νυχτερινοί εφιάλτες εκδηλώνονται σε όλες τις ηλικίες, συχνότερα όμως σε παιδιά από 3 έως 8 ετών. Το παιδί στροβιλίζεται για λίγο με αγωνία από το τρομαχτικό όνειρο που βλέπει και στο τέλος ξυπνάει έντρομο. Μπορεί να περιγράψει όλα όσα ονειρεύτηκε με κάθε λεπτομέρεια. Οι απαντήσεις του παιδιού σας, κι αν ακόμη εκληφθούν ως σωστές, δεν αφορούν την πραγματικότητα παρά μόνο το περιεχόμενο του ονείρου. Αν συνυπολογίσετε τον τρόμο του, ότι δεν είναι ακόμη τελείως ξύπνιο και ότι του βάζετε ερωτήματα που απαντώνται με ένα “ναι” ή ένα “όχι” , καταλαβαίνετε πολύ καλά ότι θα ήταν βαρύ σφάλμα να πιστέψετε ότι ο παππούς δεν αγαπάει το εγγόνι του. Έχετε τόσα πολλά δείγματα της αμοιβαίας αγάπης που συνδέουν τον πατέρα σας με το παιδί σας, ώστε να αγνοήσετε όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια ενός νυχτερινού εφιάλτη.

Γιατί παθαίνει τρακ, αφού ξέρει το μάθημα;Ενώ ήταν ευχαριστημένη στο σχολείο μέχρι πέρυσι, δευτέρα

δημοτικού, φέτος, τρίτη δημοτικού, άρχισε ξαφνικά να τα χάνει όποτε τη ρωτά η δασκάλα. Ξεχνάει το μάθημα, ενώ στο σπίτι την προηγούμενη το λέει

νεράκι. Νομίζω ότι όλη η ιστορία άρχισε από την περυσινή γιορτή, όπου μπέρδεψε τα λόγια στο ποίημα που της είχαν βάλει. Βρίσκομαι σε απόγνωση.

Μια έξυπνη μητέρα όπως εσείς κατά κανόνα προσεγγίζει σωστά την αφορμή που δημιούργησε το όποιο πρόβλημα του παιδιού της. Χωρίς αμφιβολία η έντονη αρνητική εμπειρία που έζησε η κόρη σας στη σχολική γιορτή της περασμένης χρονιάς δεν ξεπεράστηκε από την ανεμελιά των καλοκαιρινών διακοπών. Μόλις ξανάρχισε το σχολείο, αναβίωσε στο ακέραιο η τρομακτική στιγμή της αμηχανίας πάνω στη σκηνή και οι ενοχές, οι πολλές ενοχές που δημιουργήθηκαν μέσα της, γιατί σας απογοήτευσε, σας ντρόπιασε. Δεν έχει σημασία που ποτέ δεν την κατακρίνατε και που, αντιθέτως, την έχετε διαβεβαιώσει χίλιες φορές ότι δεν στενοχωρηθήκατε και ότι αυτά συμβαίνουν συχνά ακόμη και σε επαγγελματίες ηθοποιούς του θεάτρου. Η αντιμετώπιση του προβλήματος περιλαμβάνει αρκετά πράγματα. Πολύ Βασικό είναι να διώξετε το δικό σας άγχος και να αποκτήσετε αισιοδοξία γιατί όλα θα διορθωθούν. Το παιδί θέλει ενθάρρυνση, αποκατάσταση της αυτοπεποίθησής του. Ενθαρρύνετε κάθε εξωσχολική απασχόληση της και παινεύετε την για οτιδήποτε κάνει με επάρκεια. Το σχολείο, ο δάσκαλος ή η δασκάλα της πρέπει να προσεγγισθούν με ευγένεια, μεγάλη ευγένεια, αλλά να διατυπώσετε την απορία, παράπονο ότι το παιδί δεν μπορεί να έχει ξεχάσει το πρωί κάτι που γνώριζε πολύ καλά το προηγούμενο βράδυ. Είναι προφανές ότι μπλοκάρεται το μυαλό του στο σχολείο και είναι υποχρέωση του δασκάλου να φέρει στην επιφάνεια και να αξιοποιήσει τις απολύτου υπαρκτές μεγάλες δυνατότητες της κόρης σας. Είμαι βέβαιος ότι το πρόβλημα θα ξεπεραστεί σύντομα. Αυτό που ίσως δεν θα ξεπεραστεί είναι η αυξημένη ευαισθησία της κόρης σας, που βρίσκεται στα γονίδια της και τα οποία κληρονόμησε από εσάς και τον πατέρα της.

Παθαίνουν έλκος τα παιδιά;Τον πιάνουν πόνοι στο στομάχι κάθε τόσο. Κρατούν συνήθως όλο το

πρωί, ενώ το απόγευμα είναι εντελώς καλά. Σκέφτηκα μήπως είναι ψυχολογικό, αλλά δεν φαίνεται να συνδέεται με το σχολείο. Είναι καλός μαθητής (πρώτη γυμνασίου). Ο πατέρας του υποφέρει από έλκος. Παθαίνουν έλκος τα παιδιά;

Φοβούμαι ότι το ένστικτο σας είναι σωστό. Υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να έχει έλκος ο γιος σας. Τις περισσότερες φορές η γαστρίτιδα και το έλκος οφείλονται σ'ένα μικρόβιο που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο. Τα παιδιά παθαίνουν έλκος, ακόμη και τα βρέφη. Είναι ανάγκη να συμβουλευθείτε τον,την παιδίατρο σας. Αν τα ενοχλήματα είναι σταθερά, ίσως χρειασθεί να υποβληθεί σε γαστροσκόπηση. Μην τρομάζετε. Είναι εξέταση ρουτίνας και ένας έφηβος θα την αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και καρτερία. Η θεραπεία του έλκους γίνεται με φάρμακα και διαρκεί περίπου δύο μήνες.

Να τρώνε αυγά;Τελικά, πρέπει να τρώνε αυγά και πόσα; Όταν μερικοί γιατροί λένε 3

αυγά την εβδομάδα, περιλαμβάνουν και αυτά που βάζουμε στο φαγητό;Όχι, δεν τα περιλαμβάνουν. Το αυγό περιέχει απαραίτητα αμινοξέα

που δεν πρέπει να λείπουν από το διαιτολόγιο του αναπτυσσόμενου οργανισμού. Καλό είναι να υπολογίζετε έτσι ώστε το παιδί να μην τρώει περισσότερο από 6 αυγά την εβδομάδα με οποιαδήποτε μορφή και να λιγοστέψετε τα αυγά που χρησιμοποιείτε στη μαγειρική σας. ΣΗΜΕΙΩΣΤΕ: Όσο πιο καλά βρασμένα τόσο υγιεινότερα. Και τώρα με την ανησυχία του ιού των πτηνών και πριν από αυτήν.

Επηρεάζει την ευφυϊα η προωρότητα;Ήθελα να ξέρω γιατρέ, η προωρότητα φέρνει το παιδί σε χειρότερη

μοίρα απ'ό,τι αν γεννιόταν κανονικά τελειόμηνο; Έχει αρνητικές επιδράσεις πάνω του; Συγκεκριμένα, επηρεάζει αρνητικά την κράση του, την ευφυϊα του, την υγεία του βιολογικά, τη σωματική του ανάπτυξη, φέρνει καθυστέρηση στους ρυθμούς της σωματικής του ανάπτυξης; Το κάνει πιο ευαίσθητο, πιο αδύναμο, έχει προσδόκιμο ζωής το ίδιο όπως και το τελειόμηνο;

Η γενικότητα της ερωτήσεώς σας με υποχρεώνει ν'απαντήσω ανάλογα. Με εξαίρεση τα πολύ ανώριμα πρόωρα (κάτω των 1000 γρ.), που ενδέχεται να έχουν ορισμένα μικρά ή μεγαλύτερα μειονεκτήματα, τα υπόλοιπα, αν δεν είχαν σημαντικά προβλήματα στη γέννηση ή αμέσως μετά, μεγαλώνοντας γίνονται απολύτως φυσιολογικά παιδιά. Στο κορμί, στο μυαλό, στην ψυχή δεν έχουν να ζηλέψουν απολύτως τίποτα από τα τελειόμηνα. Και θα ζήσουν χρόνια πολλά, τόσα όσα προστάζουν τα γονίδια τους και καθορίζει ο τρόπος της ζωής τους. Κάτι που ισχύει για όλα χα παιδιά, ανεξάρτητα από το αν γεννήθηκαν πρόωρα ή τελειόμηνα. Ι

Τι να κάνω που “βρέχεται” τη νύχτα;Ο γιος μου είναι 5 χρόνων και εξακολουθεί να “βρέχεται” τη νύχτα. Η

πεθερά μου λέει ότι κι ο άντρας μου βρεχόταν μέχρι 12 χρόνων. Τι μπορώ να κάνω;

Υπομονή! Υπομονή και να έχετε τη βεβαιότητα ότι όλα θα πάνε καλά. Στην ηλικία των 5 χρόνων 1 παιδί στα 5 εξακολουθεί να “βρέχεται”. Στα 6 χρόνια εξακολουθεί να “βρέχεται” 1 παιδί στα 10. Τελικά, η νυχτερινή ενούρηση παύει να υπάρχει όταν τα παιδιά πλησιάζουν την εφηβεία, ακριβώς όπως συνέβη και με τον άντρα σας. Τα αγόρια σταματούν να “βρέχονται” τη νύχτα αργότερα από τα κορίτσια, ιδιαίτερα αν και ο πατέρας τους άργησε. Παλαιότερα αποδίδαμε τη νυχτερινή ενούρηση σχεδόν αποκλειστικά σε ψυχολογικά αίτια. Σήμερα φαίνεται ότι η συχνότερη αιτία είναι καθυστέρηση στην ωρίμανση των νεύρων που ελέγχουν την ουροδόχο κύστη. Η υπομονή και η αγάπη σας είναι απαραίτητες γι’αυτήν την ωρίμανση.

Μερικές πρακτικές συμβουλές μπορεί να κάνουν τα πράγματα πιο εύκολα:

1. Το παιδί σας στενοχωριέται περισσότερο από εσάς, μην αυξάνετε τη δυστυχία του με τις φωνές σας ή, ακόμα χειρότερα, με τα πικρά σας λόγια.

2. Βεβαιωθείτε ότι ούρησε προτού πλαγιάσει.3. Όταν το αλλάζετε τη νύχτα, προσπαθήστε με ήπιο τρόπο να το

κάνετε να συμμετέχει στο άλλαγμα των ρούχων του.4. Βάζετε ξυπνητήρια 2 με 3 ώρες μετά το κοίμισμά του. Το ξύπνημα

του και η ούρηση στο μπάνιο, αν φυσικά δεν έχει ήδη “βραχεί”, θα το βοηθήσουν στον έλεγχο της κύστης του.

5. Μετά τα 6 χρόνια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα ειδικά ξυπνητήρια που συνδέονται με το βρακάκι του παιδιού και μπαίνουν σε λειτουργία μόλις “βραχεί”. Η επιτυχία φθάνει στο 90 τοις εκατό.

6. Ακολουθήστε τις οδηγίες του, της παιδιάτρου σας.Να δίνω μπιμπερό τη νύχτα;Η κόρη μου είναι πια 18 μηνών, αλλά εξακολουθεί να ξυπνά τη νύχτα

και να κλαίει. Δεν ησυχάζει αν δεν της δώσω ένα μπιμπερό γάλα. Δοκίμασα να της δώσω νερό, αλλά ουρλιάζει. Χρειάζεται αυτό το γεύμα για την ανάπτυξη της; Όλα τα παιδιά που γνωρίζω κοιμούνται αδιατάρακτα σ' αυτήν την ηλικία. Τι μπορώ να κάνω;

Είμαστε 6 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη μας και κανένας δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλο, εκτός από τους μονοωογενείς διδύμους. Έχουμε διαφορετικό DNA, διαφορετικά δακτυλικά αποτυπώματα. Συνεπώς ο ισχυρισμός ότι όλα τα παιδιά κοιμούνται αδιατάρακτα σ'αυτήν την ηλικία ισχύει, ακριβώς όπως γράφετε, για τα λίγα παιδιά που γνωρίζετε. Ασφαλώς όχι για όλα.

Η κόρη σας, πολύ απλά, είναι διαφορετική και ασφαλώς δικαιούται, όπως ο καθένας μας, να είναι διαφορετική. Μέσα στη διαφορετικότητα ενδέχεται να εντάσσονται και οι διατροφικές ανάγκες για την ανάπτυξη της. Μοιάζει να μην έχετε δυνατότητα επιλογών. Δοκιμάσατε να της δώσετε νερό αντί για γάλα και το κλάμα έγινε ουρλιαχτό. Η μοναδική δυνατότητα που έχετε είναι η υπομονή και το νυχτιάτικο μπιμπερον! Το σημερινό “βοήθα Παναγία”, σύντομα θα γίνει “Δόξα σοι, ο Θεός”!

--------------------

Τα πολλά φάρμακα δεν φέρνουν πίσω τα… νιάτα.Του Βασίλειου ΚΟΚΚΑ, αναπληρωτή καθηγητή φαρμακολογίας,

Ιατρικού τμήματος Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας αντιδρούν διαφορετικά στα φάρμακα. Καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει, δεν ασπρίζουν μόνο τα μαλλιά του. Λιγοστεύουν τα κύτταρα του, αλλάζει και η λειτουργική ικανότητα τους. Γίνεται πιο ευαίσθητος, προσβάλλεται πιο συχνά από ασθένειες και χρησιμοποιεί πιο πολλά φάρμακα. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο από το γιατρό που θα καθορίσει τη θεραπεία όσο και από τον ασθενή, ο οποίος θα πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως στις οδηγίες του.

Πολλά άτομα της τρίτης ηλικίας αντιδρούν διαφορετικά στα φάρμακα. Ως εκ τούτου, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο από το γιατρό που θα καθορίσει τη θεραπεία όσο και από τον ασθενή, ο οποίος θα πρέπει να συμμορφώνεται προς τις οδηγίες τις οποίες λαμβάνει.

Καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει, επέρχεται προοδευτικά μια ελάττωση του αριθμού των κυττάρων, αλλά και της λειτουργικής ικανότητας τους. Οι μεταβολές αυτές έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ικανότητα λειτουργικής ανταπόκρισης τόσο των διαφόρων οργάνων όσο και των πολλαπλών ρυθμιστικών συστημάτων. Ιδιαίτερα ο χρόνος έκλυσης των αντανακλαστικών και της προσαρμογής στις νέες συνθήκες επιμηκύνεται.

Θα πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι υπάρχουν σοβαρές αποκλίσεις στο ρυθμό γήρανσης από άτομο σε άτομο και ότι οι διαφορές μεταξύ των ατόμων διευρύνονται με την πάροδο της ηλικίας. Κάθε οργανικό σύστημα έχει το δικό του ρυθμό γήρανσης, με αποτέλεσμα τα διάφορα οργανικά συστήματα ενός και του αυτού ατόμου να μη γηράσκουν ομοιόμορφα. Οι μεταβολές αυτές επηρεάζουν τη δυναμική των φαρμάκων, η οποία έχει άμεση σχέση με το θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Παράλληλα με τις μεταβολές στο βιολογικό υπόστρωμα επέρχονται και μεταβολές στις διαφορές σωματικές παραμέτρους. Στις ηλικίες μεταξύ 20 και 30 ετών το νερό αντιπροσωπεύει το 61τοις εκατό του σωματικού βάρους, οι ισχνοί ιστοί, το 19 τοις εκατό και το λίπος, το 18 με 20 τοις εκατό στους άνδρες και το 26 με 33 τοις εκατό στις γυναίκες.

Στις ηλικίες μεταξύ 60 και 80 ετών οι τιμές είναι 53 τοις εκατό για το νερό, 12 τοις εκατό για τους ισχνούς ιστούς και 36 με 38 τοις εκατό και 38 με

45 τοις εκατό για το λίπος στις γυναίκες και τους άνδρες, αντίστοιχα. Οι λευκωματίνες του πλάσματος είναι 4,7 g, ανά dL στις ηλικίες 20 με 30 ετών σε σχέση με 3,8 g, ανά dL στην τρίτη ηλικία. Το βάρος των νεφρών είναι μικρότερο κατά 20 τοις εκατό στην τρίτη ηλικία και η ηπατική κυκλοφορία αντιπροσωπεύει το 55 με 60 τοις εκατό αυτής της νεαρής ηλικίας.

Όλα αυτά επηρεάζουν την κινητική των φαρμάκων, δηλαδή την απορρόφηση τους, το μεταβολισμό τους, τη σύνδεση τους με τις διάφορες πρωτεϊνες, την κατανομή τους στους ιστούς και την απέκκριση τους.

Ένα άλλο πρόβλημα προέρχεται από το γεγονός ότι τα άτομα της τρίτης ηλικίας προσβάλλονται συχνότερα από ασθένειες, έχουν περισσότερα ενοχλήματα και όλα αυτά τα αναγκάζουν να χρησιμοποιούν έναν σημαντικό αριθμό φαρμάκων. Αυτό συνεπάγεται και αυξημένους κινδύνους ανεπιθύμητων ενεργειών, αλλά και αυξημένες πιθανότητες αλληλεπιδράσεων μεταξύ των διαφόρων φαρμάκων που λαμβάνουν.

Οι τελευταίες μπορεί να οδηγήσουν είτε σε εντονότερες φαρμακολογικές ενέργειες, που μπορεί να φτάσουν μέχρι την τοξικότητα, είτε σε ασθενέστερες φαρμακολογικές ενέργειες, που μπορεί να έχουν ως συνέπεια τη μη αποτελεσματική θεραπεία.

Η εμφάνιση των ανεπιθύμητων ενεργειών μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη εκτίμηση, να μην υπάρξει συσχέτιση με τη φαρμακευτική αγωγή και να εκληφθούν ως νέα πάθηση, για την οποία πρέπει να χορηγηθούν νέα φάρμακα.

Εάν ο κίνδυνος εμφάνισης μιας ανεπιθύμητης ενέργειας από φάρμακο είναι της τάξης του 3 τοις εκατό στα είκοσι χρόνια, στα εξήντα ανεβαίνει στο 12 τοις εκατό, στα εβδομήντα, στο 15 τοις εκατό και στα ογδόντα, στο 22 τοις εκατό. Αν πάλι ένα φάρμακο έχει πιθανότητα 11 τοις εκατό να προκαλέσει στην τρίτη ηλικία μια ανεπιθύμητη ενέργεια, η πιθανότητα αυτή αυξάνεται στο 27 τοις εκατό, όταν ο ασθενής λαμβάνει έξι φάρμακα.

Στην τρίτη ηλικία τα δύο τρίτα των ανεπιθύμητων ενεργειών προέρχονται από φάρμακα που δρουν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, όπως αντιπαρκινσονικά, αντικαταθλιπτικά, υπνωτικά, ηρεμιστικά και από φάρμακα που δρουν στο καρδιαγγειακό σύστημα, όπως παράγωγα της δακτυλίτιδας, διουρητικά και αντιυπερτασικά.

Ο ιατρός, ο οποίος καλείται να εφαρμόσει μια συγκεκριμένη αγωγή σ’ένα άτομο τρίτης ηλικίας, θα πρέπει να σκεφτεί και να συνυπολογίσει διάφορους παράγοντες. Μεταξύ αυτών θα πρέπει να είναι βέβαιος αν έχει τεθεί η σωστή διάγνωση και να διαπιστώσει ποιες είναι οι ελλείψεις της φυσιολογικής λειτουργικής ικανότητας του ασθενούς. Να εντοπίσει το φαρμακολογικό προφίλ του και ν’αποφασίσει ποια είναι η καλύτερη φαρμακευτική επιλογή, ποια είναι η κατάλληλη δόση του φαρμάκου και πώς θα εκτιμηθεί η βελτίωση του συγκεκριμένου ασθενούς.

Σε συνεργασία με τους άλλους ιατρούς που τον παρακολουθούν, να γίνει προσπάθεια και ν'αποφασιστεί ποια φάρμακα μπορούν να διακοπούν, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος αλληλεπιδράσεων. Ο ιατρός να γνωρίζει την επίδραση της ηλικίας στις φυσιολογικές εργαστηριακές τιμές. Να εξασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση του ασθενούς και η συνεργασία με τους συγγενείς. Εάν χρειάζεται, οι οδηγίες να δίδονται γραπτά. Να τους ενημερώνει ποιες ανεπιθύμητες ενέργειες από τα χορηγούμενα φάρμακα μπορεί δυνητικά να εμφανιστούν και ποια συμπτώματα θα προκαλέσουν ανησυχία. Και τέλος, ο θεράπων ιατρός να σκέφτεται ότι κάθε διαταραχή που

παρουσιάζεται στον ηλικιωμένο ασθενή, μπορεί να οφείλεται και σε ιατρογενή αίτια.

------------

Σηκώστε... κεφάλι στο αυχενικό σύνδρομο.Του Γεωργίου Ηλ. Γουδεβένιου Φυσικοθεραπευτή, dr Manual Medicine,

Σχ. Στοκχόλμης Σουηδίας, University of Medicine Florida and San Diego California, USA, επιστημονικού συνεργάτη Πανεπιστημιακής Ορθοπεδικής κλινικής Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη κι αν δεν τον τρώει πλέον, σίγουρα τον ταλαιπωρεί, κυρίως αν είναι άνθρωπος γραφείου, επιχειρηματίας, επιστήμονας, που είναι “δεμένος” με τον υπολογιστή του, το τηλέφωνο, τα σχέδια, τις σημειώσεις και επομένως, σκύβει μονίμως το κεφάλι. Το αυχενικό σύνδρομο τον περιμένει.

Είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα ότι ο σύγχρονος επιχειρηματίας και οι “πίσω” από το γραφείο, για να μπορέσουν να ακολουθήσουν τους σύγχρονους ρυθμούς της εργασιακής ζωής τους, δεν μπορούν να “σηκώσουν” κεφάλι.

Μεταφορικά και κυριολεκτικά, σήμερα ο επιχειρηματίας, ο επιστήμονας και ο τεχνοκράτης ορθώνουν το επαγγελματικό τους ανάστημα... σκύβοντας πολύ το κεφάλι τους στο γραφείο. Οι συντεταγμένοι χώροι του τους υποχρεώνουν να προσηλώνονται στο PC, το τηλέφωνο, τα σχέδια, τις σημειώσεις και άλλα “γραφικά”.

Το κεφάλι, που κατ'ανάγκη μένει για πάρα πολλές ώρες σκυμμένο, η περιορισμένη στροφή του, καθώς υποκαθίσταται από τη στροφή της καρέκλας, έχουν αποτέλεσμα η έκταση του να αποτελεί σπάνια κίνηση. Βλέπετε, μέσα στην ένταση και την καθημερινότητα, κανείς δεν συμμερίζεται την άποψη των ψυχολόγων, που υποστηρίζουν ότι θετικότερες σκέψεις γίνονται όταν κοιτάμε ψηλά. Φυσικά, σε όλα υπάρχει κάποιο τίμημα και στη προκειμένη περίπτωση, η “τιμωρία” αυτής της συμπεριφοράς μας είναι το αυχενικό σύνδρομο από το οποίο προσβάλλονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι και αποτελεί το... σύνδρομο του σύγχρονου τρόπου ζωής και εργασίας.

Το αυχενικό σύνδρομο δεν σημαίνει κάποια συγκεκριμένη πάθηση, αλλά κάποιες εκδηλώσεις πόνου και δυσκαμψίας στην περιοχή του αυχένα να και ανάλογα με τη βαρύτητα ω συνδρόμου, προκαλεί πονοκεφάλους ή ζαλάδες.

Συχνά εκδηλώνεται με μούδιασμα, το οποίο επεκτείνεται στους ώμους και τα χέρια, δίνοντας έντονο πόνο.

Τα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν τα παραπάνω συμπτώματα είναι πολλά και ποικίλα, όπως: η αυχενική δισκοπάθεια, τα οστεόφυτα, η σπονδυλοαρθρίτιδα, η σπονδυλολίσθηση, διάφοροι τραυματισμοί που μπορεί να υποστεί ο αυχένας. Άλλοι παράγοντες είναι το στρες, οι απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας (θερμό ή ψυχρό), ιδιαίτερα σε άτομα με ευπάθεια στο κρύο.

Όπως προαναφέρθηκε, πολύ σημαντικό ρόλο πρόκλησης πόνου παίζει ο τρόπος εργασίας, ιδίως στα άτομα που απαιτείται να γράφουν πολλή ώρα, καθώς επίσης και σε χειρωνακτικά επαγγέλματα, όπως οικοδόμοι, κομμωτές, σερβιτόροι, οδηγοί κ.λπ. Αν, λοιπόν, νιώσετε αυτήν την εμπειρία, προσέξτε!

Μην κάνετε καμία κίνηση που να προκαλεί πόνο και φυσικά ειδοποιήστε το γιατρό σας αμέσως.

Η αντιμετώπιση του, εφόσον εκδηλωθεί, είναι συνήθως ιατρική, φυσιοθεραπευτική και εργονομική. Σε πάρα πολύ σοβαρές καταστάσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Το διάστημα που μπορεί να ταλαιπωρήσει τον ασθενή ποικίλλει, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη σωστή εφαρμογή των εντολών των θεραπευτών.

Όσον αφορά τη φυσιοθεραπευτική αντιμετώπιση, πρέπει να τονιστεί ότι ένα μεγάλο τμήμα της αποκατάστασης και της επαναφοράς στις φυσιολογικές δραστηριότητες επιτυγχάνεται μέσω αναλγητικής φυσικοθεραπευτικής αγωγής με ρεύματα αναλγησίας, υπέρηχα, λέιζερ, μαλάξεις.

Επίσης, σημαντική είναι η φάση της κινητοποίησης με στρέτσινγκ ή ισομετρικές ασκήσεις, που θα έχουν στόχο την επαναφορά της κινητικότητας του αυχένα στα φυσιολογικά όρια.

Η σπουδαιότερη φάση βεβαίως είναι οι ασκήσεις ενδυνάμωσης, που μπορούν να γίνουν με ειδικά ηλεκτρονικά μηχανήματα ή με σταθεροποιητικές ασκήσεις, στις οποίες εκπαιδεύεται ο ασθενής από το φυσικοθεραπευτή.

Είναι απλές, εύκολες και χρήσιμες ασκήσεις, που θα δώσουν μυϊκό τόνο και ελαστικότητα στους μυς του αυχένα, καλύτερη στήριξη και θα μειώσουν σημαντικά την επανεμφάνιση του αυχενικού συνδρόμου.

Οι εργονομικές συμβουλές έχουν να κάνουν με την εκμάθηση για σωστή στάση του κεφαλιού, τη διόρθωση του εργασιακού χώρου (π.χ. θέση του PC, ύψος της καρέκλας, φωτισμός κ.λπ.), τον τρόπο οδήγησης, ύπνου, καθώς και με αναπνευστικές ασκήσεις, επιτρεπόμενες και απαγορευτικές κινήσεις αλλά και με στάσεις που ανακουφίζουν. Επίσης, σπουδαίο ρόλο παίζει το περπάτημα, μέσω του οποίου διατηρούνται τα φυσιολογικά τόξα της σπονδυλικής στήλης.

Αν βιώσετε ποτέ αυτή την κατάσταση, αντισταθείτε και σηκώστε... κεφάλι και μην ξεχνάτε ότι ένας βασικός συντελεστής στη θετική εξέλιξη του αυχενικού συνδρόμου είναι και η φυσικοθεραπευτική υποστήριξη.

--------------

Κεράσια, φράουλες.Του Κώστα Μπαζαίου, Συμβούλου Διατροφής.

Περιέχουν βιταμίνες Α, Β και C, καθώς και ασβέστιο, χλώριο, χαλκό, σίδηρο. Έχουν αντισηπτικές ιδιότητες και θεωρούνται άριστη τροφή σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρωσης, παχυσαρκίας, τοξίνωσης, αρθριτικών, ρευματισμών, δυσεντερίας, λευχαιμίας και πέτρας στα νεφρά ή στην κύστη. Είναι διουρητικά και χωνευτικά.

Τα 100 γραμμάρια κεράσια (γλυκά πετροκέρασα) περιέχουν:Θερμίδες: 70 έως 58,Πρωτεϊνες: 1,3 με 1,2 γρ,Υδατάνθρακες: 17,4 με 14,3 γρ.,Χοληστερίνη: 0, λιπαρά: 0,3 γρ,Βιταμίνες:Α: 110 με 1.000 Δ.Μ.,Β1: 0,05 μλγκρ,Β2: 0,06 μλγκρ,

Β3: 0,4 με 0,04 μλγκρ,Β6: 0,032 μλγκρ,C: 10 μλγκρ,D: 0,Βασικά μέταλλα:Ασβέστιο: 2 μλγκρ,Φώσφορος: 19 μλγκρ,Σίδηρος: 0,4 μλγκρ,Νάτριο: 1 μίγκρ,Μαγνήσιο: 9 μλγκρ,Κάλιο: 191 μλγκρ

Φράουλες:Τι σου είναι η επιστήμη!... Σήμερα υπάρχουν 60 διαφορετικά είδη

φράουλας και 2.500 χημικά αρώματα (εσάνς) φράουλας για να αρωματίζουν τα γλυκά, τα παγωτά, τις γρανίτες, τις καραμέλες, τις τσίκλες και ό,τι άλλο τρόφιμο μας κάνουν να νομίζουμε ότι περιέχει φράουλα!

Εδώ, όμως, μιλάμε για τις αληθινές φράουλες (και πάλι όχι για κείνα τα τερατώδη, άνοστα και χωρίς άρωμα φουσκωμένα κόκκινα πράγματα που κυκλοφορούν κυρίως στις αρχές και στο τέλος της εποχής της φράουλας). Κι ακόμα, διευκρινίζω ότι μιλάμε για τις πραγματικές φράουλες, τις μικρές, τις νόστιμες, που, όταν φάμε 250 γραμμάρια την ημέρα (πριν το φαγητό μας) και χωρίς να προσθέσουμε ζάχαρη, τότε έχουν αξιόλογες θεραπευτικές ιδιότητες: Ανακουφίζουν τους ερεθισμούς της χοληδόχου κύστης, τις ρευματικές παθήσεις, κι αυτοί που έχουν διαβήτη, πνευματική κόπωση, νευρώσεις ή προβλήματα με τη χολή, το συκώτι ή τα νεφρά τους βλέπουν βελτίωση στην υγεία τους.

Ο Σουηδός βοτανολόγος Λινναίος ορκιζόταν ότι θεράπευσε την ουρική αρθρίτιδά του (ποδάγρα) τρώγοντας τεράστιες ποσότητες φράουλας. Ο Γάλλος συγγραφέας Fontenelle, που έζησε ως τα εκατό του, χρωστούσε τη μακροζωία του στις άγριες φράουλες.

Για θαυμάσιο δέρμα, βάζετε πολτοποιημένες φράουλες ή το χυμό τους. Το καθαρίζουν και το ομορφαίνουν. Είναι ακόμη θρεπτικές, δροσιστικές, μαλακτικές, καθαρτικές. Συνιστώνται στους αναιμικούς και σε όσους βρίσκονται σε ανάρρωση.

Το μειονέκτημα της φράουλας είναι ότι σε μερικά ευαίσθητα άτομα προκαλεί αλλεργία. Άτομα αλλεργικά δεν πρέπει να τις τρώνε. Το πιθανότερο όμως είναι ότι η φράουλα δεν προκαλεί καμιά αλλεργία. Απλά καθαρίζει τον οργανισμό και οι τοξίνες εμφανίζονται με τη μορφή εξανθημάτων.

100 γραμμάρια φράουλες περιέχουν:Θερμίδες: 37,Πρωτεϊνες: 0,7 γρ,Υδατάνθρακες: 8,4 γρ,Χοληστερίνη: 0,Λιπαρά: 0,5 γρ,Βιταμίνες:Α: 60 Δ.Μ.,Β1: 0,03 μλγκρ,Β2: 0,07 μλγκρ,Β3: 0,6 μλγκρ,

B6: 0,055 μλγκρ,Φολικό Οξύ: 4,6 μικρομίλ,C: 59 μλγκρ,D: 0,Ε: 0,2 Δ.Μ.,βασικά μέταλλα:Ασβέστιο: 21 μλγκρ,Φώσφορος: 21 μλγκρ,Σίδηρος: 1 μλγκρ,Νάτριο: 1 μίγκρ,Μαγνήσιο: 12 μλγκρ,Κάλιο: 164 μλγκρ---------------

Διασκεδάστε με απλές ασκήσεις.Με την επιμέλεια της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Η καθημερινή άσκηση μπορεί να είναι απόλαυση. Ανάλογα με τη φυσική σας κατάσταση, το χαρακτήρα, αλλά και το χρόνο που διαθέτετε, υπάρχουν ασκήσεις που θα σας διευκολύνουν να νιώθετε όμορφα. Μερικές οδηγίες, αλλά και οι συμβουλές του γιατρού θα σας βοηθήσουν ακόμη πιο πολύ.

Επιδιώξτε τη σωματική άσκηση!Είναι καλό για την καρδιά σας. Για να αναφέρουμε μερικά από τα

οφέλη, η τακτική σωματική άσκηση:1. βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος σε ολόκληρο το σώμα

(πνεύμονες, καρδιά και άλλα όργανα και μύες λειτουργούν πιο αποτελεσματικά).

2. Βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί οξυγόνο και να παρέχει ενέργεια, που χρειάζεται για έναν δραστήριο τρόπο ζωής.

3. Μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε το στρες.4. Αυξάνει τον ενθουσιασμό και την αισιοδοξία σας.5. Μπορεί να σας βοηθήσει να διώξετε την ένταση, να χαλαρώσετε και

να έχετε έναν καλό ύπνο.6. Μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε το βάρος σας, παράλληλα με

την κατάλληλη δίαιτα.Τα πρόσφατα επιστημονικά αποτελέσματα βεβαιώνουν ότι η σωματική

δραστηριότητα βοηθά στην πρόληψη και θεραπεία παθήσεων της καρδιάς, του διαβήτη, της παχυσαρκίας και της οστεοπόρωσης, ενώ η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι μείζων παράγων κινδύνου για την καρδιά. Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση και τον έλεγχο άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.

Οι ασκούμενοι άνθρωποι μπορούν επίσης να κόψουν πιο εύκολα το κάπνισμα από εκείνους που δεν ασκούνται. Η άσκηση είναι ένας μόνος παράγοντας από ένα συνολικό πρόγραμμα για υγιές καρδιαγγειακό σύστημα. Αν έχετε καιρό να ασκηθείτε ή έχετε προβλήματα υγείας, συζητήστε πρώτα με το γιατρό σας: αν είστε μεσήλικος ή μεγαλύτερος, ή αν προγραμματίζετε ένα πιο σκληρό πρόγραμμα.

Ο γιατρός θα σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα-πρόγραμμα κατάλληλο για

τις ανάγκες σας και τη φυσική σας κατάσταση. Μπορεί να σας συστήσει ένα τεστ κοπώσεως, για να διαμορφώσει γνώμη για τις παρούσες δυνατότητες σας και να εντοπίσει πιθανούς κινδύνους.

Αν έχετε καλή υγεία, ο γιατρός θα σας συστήσει ένα πρόγραμμα τακτικής σωματικής άσκησης που: α) είναι διασκεδαστικό, β) περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις για χέρια και πόδια και γ) αυξάνει την αντοχή σας.

Έχει αποδειχθεί ότι δραστηριότητες μειωμένης έντασης σε ημερήσια βάση έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία. Μπορεί να βοηθήσουν να μειώσετε τους κινδύνους παθήσεων του καρδιαγγειακού. Στις δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνονται ένας ευχάριστος περίπατος, η ενασχόληση με τον κήπο και τις δουλειές της αυλής του σπιτιού, ο χορός, αλλά και η επιλεγμένη από γιατρό γυμναστική στο σπίτι.

Αν δεν γυμνάζεστε συστηματικά, ασχοληθείτε τουλάχιστον τριάντα λεπτά την ημέρα με αυτές τις δραστηριότητες ή, αν δεν διαθέτετε συνεχή ελεύθερο χρόνο τριάντα λεπτών, κάντε δύο φορές επί δεκαπέντε λεπτά ή τρεις φορές επί δέκα λεπτά. Βαθμιαία περιλάβετε πιο έντονες δραστηριότητες για τριάντα λεπτά τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα.

Πριν αρχίσετε διαλέξτε μια ποικιλία δραστηριοτήτων που αναλαμβάνετε. Λάβετε υπόψη σας:

1. την κατάσταση της υγείας σας και τις σωματικές δυνατότητές σας,2. τα ενδιαφέροντα σας (είστε κοινωνικός ή μοναχικός),3. την ικανότητα και την προσαρμοστικότητα σας (προχωρήστε

βαθμιαία, έτσι ώστε να μην αποθαρρύνεστε),4. τον εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις που χρειάζονται (γήπεδο,

γυμναστήριο, στίβος, ντους),5. την προσαρμογή στην εποχή (ποικιλία δραστηριοτήτων σύμφωνα με

τον καιρό),6. τον προγραμματισμό (δραστηριότητες διάρκειας τριάντα λεπτών,

δύο με τέσσερις φορές την εβδομάδα),7. τις δραστηριότητες που προωθούν την αντοχή, τη δύναμη και την

ευλυγισία.Το πρόγραμμα γυμναστικής πρέπει να είναι διασκεδαστικό και όχι

εξοντωτικό. Τουλάχιστον πρέπει να σας ανταμείβει, για να θέλετε να συνεχίσετε. Θα είστε πιο ικανοποιημένοι αν ακολουθήσετε το πρόγραμμα πιστά (χωρίς παρεκκλίσεις).

Κάνοντας την αρχή: Αν είστε αγύμναστος, μην τα “δίνετε όλα”. Αρχίστε σταδιακά. Αφού συνηθίσετε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ασκήσεων, αυξήστε την ένταση ή τη διάρκεια (ή και τα δύο) της άσκησης. Ελάτε σε επαφή με το γιατρό σας, αν αισθανθείτε δυσφορία στο στήθος ή στη γύρω περιοχή. Μην περιμένετε κάποιον έντονο πόνο για να κάνετε έναν έλεγχο στην καρδιά σας.

Θα ήταν ιδανικό ένα πρόγραμμα ασκήσεων να αρχίζει με ένα “ζέσταμα”, για να αυξηθούν η αναπνοή, η κυκλοφορία και η θερμοκρασία του σώματος.

Μετά το ζέσταμα αρχίστε την περίοδο ανάκτησης της καλής σας κατάστασης, δηλαδή τη φάση των δραστηριοτήτων που βελτιώνει την κατάσταση του καρδιαγγειακού συστήματος. Γυμναστείτε με ασκήσεις μέτριας και όχι μεγάλης έντασης. Μη φτάνετε σε σημείο κατάρρευσης. Αν γυμνάζεστε κανονικά, θα μπορέσετε να αυξήσετε την ένταση και τη διάρκεια των ασκήσεων χωρίς να φτάνετε στα όρια της αντοχής σας. Αυξήστε τη διάρκεια

της άσκησης κατά την περίοδο ανάκτησης της φόρμας σας, μέχρι να φτάσετε τα τριάντα με εξήντα λεπτά. Απολαύστε το να είστε δραστήριοι.

Κατά την περίοδο ανάκτησης της καλής σας κατάστασης θα αναπνέετε πιο γρήγορα και πιο βαθιά. Θα έχετε πιο πολλές σφίξεις, σημάδι επίσης ότι κινητοποιείται το σύστημα σας. Αλλά μη γυμνάζεστε μέχρι να σας κοπεί η ανάσα. Κατά τη φάση αυτή θα πρέπει να είστε σε θέση να κάνετε άνετα μια συζήτηση.

Επίσης, θα πρέπει να ανακτάτε τις δυνάμεις σας μέσα σε λίγα λεπτά και όχι να αισθάνεστε κουρασμένοι για όλη την υπόλοιπη ημέρα. Μετά την άσκηση μην ξαπλώνετε ή στέκεστε ακίνητοι. Περπατήστε για λίγα λεπτά, ώστε να δώσετε στο σώμα σας την ευκαιρία να ανακτήσει βαθμιαία τις δυνάμεις του. Αφιερώστε λίγο χρόνο για στρέτσινγκ των σφιγμένων μυών.

Τώρα που έχετε κάνει την αρχή...Μη σταματάτε! Ένας δραστήριος τρόπος ζωής δεν είναι κάτι που

κάνετε για λίγες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες και μετά το ξεχνάτε. Κάντε τη σωματική άσκηση μια συνήθεια που διαρκεί μια ζωή.

Όπως και με οποιαδήποτε τακτική δραστηριότητα, ίσως υπάρξουν φορές που δεν έχετε κίνητρο για να συνεχίσετε. Είναι φυσικό. Επιλέξτε όμως δραστηριότητες που σας ανταμείβουν και σας διασκεδάζουν. Και μείνετε σ'αυτές. Επιδιώξτε τη συμμετοχή άλλων μελών της οικογένειας και φίλων που έχουν ανάλογα ενδιαφέροντα.

Ο στόχος σας πρέπει να είναι η καλή σας κατάσταση. Έχετε ένα μοναδικό σύστημα, με μοναδικές ανάγκες και δυνατότητες. Αναπτύξτε το ανάλογα με τις δυνατότητες σας. Μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με κάποιο φίλο ή γείτονα.

Τέλος.

Το περιοδικό μεταγράφτηκε και εκτυπώθηκε στο Εκτυπωτικό Κέντρο του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος.