Cəbrayıl rayon 8 saylı tam orta məktəbin

coğrafiya müəllimi Ülfət Həsənov.

MotivasiyaMüzakirə

sualı

Mövzu

Tədqiqatınaparılması

Tədqiqat sualı

Standard.Təlim

nəticələri

Ev tapşırığı

Refleksiya

Nəticə və ümumiləşdirmə

Yaradıcıtətbiqetmə

Qiymətləndirmə

Dərsin gedişiBölmənin üzərinə vurun

Qrup işininnəticəsi

VIII sinif

Mövzu: Yerin Günəş ətrafında hərəkətinin

coğrafi nəticələri

İnteqrasiya: Riyaziyyat

Iş üsulu : Beyin həmləsi, anlayışın çıxarılması

İş forması : Kiçik və böyük qrupla iş

Resurslar: Slaydlar , dərslik , iş vərəqi

geridön

Günəş şüalarının Yer kürəsinə düşmə bucağının

dəyişməsi səbəblərini şərh edir

Zenit, yaz və payız bərabərliyi, yay gündönümü,

şimal və cənub tropik xətləri, şimal və cənub qütb

dairələri, qütb gecə-gündüzləri, tropik, mülayim,

qütb qurşaqları haqqında məlumatları təhlil edir

Günəş şüalarının düşmə bucağını hesablayır

Günəş şüalarının düşmə bucağının təsiri ilə

yaranan işıqlanma qurşaqlarını

müqayisə edir

Əməkdaşlıq edir

Təlim nəticələri :

geridön

Standart: 1.2.1 Günəş şüalarının Yer kürəsinə düşmə

bucağının dəyişməsini hesablayır.

Slaydda nə müşahidə edirsiniz ?

növbəti

Yer planetinin Günəş ətrafında hərəkəti zamanı onun xəyali oxunun orbit müstəvisinə il ərzində 66.50 meylli olaraqdəyişməz qalması nəyə səbəb olur?

növbəti

Yerin Günəş ətrafında hərəkəti zamanı Günəşin zenitdə olmaenliyi yerini dəyişdikcə müxtəlif işıqlanmanın müşahidəolması hansı coğrafi nəticələr yaradır?

geridön

geridön

Tədqiqat sualı

Verilmiş tarixlərdə Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqe

nəticəsində hansı coğrafi nəticələr yaranır ?

Tədqiqatın aparılması

geridön

Kursoru qrup adlarının üzərinə vurun.

1) Martın 21-də Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqenəticəsində yaranan coğrafi nəticələri müəyyən edin.

(zenit, fəsillər, gecə-gündüz saatları)2) Martın 21-dən sonra Günəşin zenitdə olma enliyi

yerini şimal tropikinə, yoxsa cənub tropikinə dəyişir.

X sinif

1._____________

2._____________

3._____________

4._____________

növbətigeri

“Yaz” qrupu

21 martda Günəşin şüası 400 şm.en-də yerləşən Bakı şəhərinə neçə dərəcə bucaq altında düşər?

Üçbucağın daxili bucaqlarının

cəmi 1800-yə bərabər olur.

c

a+b+c=1800 a=900 b+c=900 c=400

900+b+400 =1800

b=1800 -900- 400

b=500

Tənliyi həll edək.

Beləliklə, 21 martda

Günəşin şüası 400 şm.en-də

yerləşən Bakı şəhərinə 500

bucaq altında düşür.

Bakı

geridön

1)İyunun 22-də Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqenəticəsində yaranan coğrafi nəticələri müəyyən edin.

(zenit, fəsillər, qütb gecə-gündüzü, gecə-gündüz saatları)2)İyunun 22-də yay gündönümündən sonra Günəşin

zenitdə olma enliyi yerini şimal qütbünə, yoxsa ekvatora tərəf dəyişdiyini müəyyən edin.

X sinif

1.___________

2.___________

3.___________

4.___________

geridön

1)Sentyabrın 23-də Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqe nəticəsində hansı coğrafinəticələr yarandığını müəyyən edin.

(zenit, fəsillər, gecə-gündüz saatları)2)Payız gecə-gündüz bərabərliyi günündən sonra Günəşin

zenitdə olma enliyi yerin cənub tropikinə, yoxsa şimal tropikinə dəyişdiyini müəyyən edin.

X sinif

1._____________

2._____________

3._____________

4._____________

“Payız” qrupu

geridön

1)Dekabrın 22-də Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqenəticəsində yaranan coğrafi nəticələri müəyyən edin.

(zenit, fəsillər, qütb gecə-gündüzü, gecə-gündüz saatları)2) Dekabrın 22-də qış gündönümündən sonra Günəşin

zenitdə olma enliyini cənub qütbünə, yoxsa ekvatoratərəf dəyişdiyini müəyyən edin.

X sinif

1._____________

2._____________

3._____________

4._____________

geridön

“Qış” qrupu

Günəşin ildə bir dəfə zenitdə olduğu enliklər hansıdır?

Bəs Günəşin ildə iki dəfə zenitdə olduğu enliklər?

Qütb gecə-gündüzlərinin müşahidə olduğu enliklər hansıdır?

İl ərzində bir sutka qütb gecə və gündüzünün müşahidə

olduğu enliklər hansıdır? Bəs il ərzində altı ay qütb gecə və gündüzünün müşahidə

olduğu enliklər?

Müzakirə sualları

geridön

Günəşin heç vaxt zenitə olmadığı enliklər hansıdır?

Qrup işlərinin nəticsiKursoru qrup adlarının üzərinə vurun.

geridön

Günəş ekvatorda zenitdə olur.Şimal və cənub yarımkürələri bərabər işıqlanır.

Cənubda isə payız gecə-gündüz bərabərliyi yaranır.

Şimalda yaz gecə-gündüz bərabərliyi yaranır.

Martın 21-dən sonra Günəşin zenitdə olma enliyi yerini şimal tropikinə dəyişir .

geridön

“Yaz”qrupunun nəticəsi

Şimalda gündüz saatları çox, gecə saatları isə az olur.Cənubda gecə saatları çox, gündüz saatları isə az olur.

Günəş 23.50 şm.en-də zenitdə olur.Şimal qütbü ətrafında qütb gündüzü olur.

Şimal yarımkürəsində yay, cənubda isə qış fəsli olur.

Cənub qütbü ətrafında isə qütb gecəsi olur.

İyunun 22-də yay gündönümündən sonra Günəşin zenitdə olma

enliyi yerini ekvatora tərəf dəyişir.

geridön

Şimal və cənub yarımkürələri bərabər işıqlanır.Şimal yarımkürəsində payız gecə-gündüz bərabərliyi,

Payız gecə-gündüz bərabərliyi günündən sonra Günəşin

zenitdə olma enliyi yerini cənub tropikinə dəyişir.

cənubda isə yaz gecə-gündüz

bərabərliyi yaranır.

Günəş ekvatorda zenitdə olur.

geridön

“Payız”qrupunun nəticəsi

Günəş 23.50c.en-də, yəni cənub tropikində zenitdə olur.

Cənub qütbü ətrafında qütb gündüzü olur.

Şimal qütbü ətrafında isə qütb gecəsi olur.Cənubda gündüz saatları çox, gecə saatları isə az olur.

Şimalda gecə saatları çox, gündüz saatları isə az olur.

Dekabrın 22-də qış gündönümündən sonra Günəşin zenitdə olma enliyi yerini ekvatora tərəf dəyişir.

Şimal yarımkürəsində qış, cənubda isə yay fəsli yaranır.geridön

“Qış”qrupunun nəticəsi

Beləliklə, Yerin Günəş ətrafında hərəkətinin nəticəsində

fəsillərin növbələşməsi ilə yanaşı

2 mülayim,2 qütb işıqlanma qurşağı yaranır.

istilik və işıqlanma fərqləri

nəticəsində1tropik,

geridön

Nəticə

Yerin Günəş ətrafında hərəkəti nəticəsində

Günəşin zenitdə olma enliyi yerini dəyişir.

Bu da Yer kürəsində Günəş şüalarının düşmə

bucağının dəyişməsinə səbəb olur .

Düşmə bucağın dəyişməsi isə yer səthində

istiliyin və işıqlanmanın müxtəlifliyinə səbəb olur.

şimal cənub900 800 700 600 500 400 300 200 100 00 100 200 300 400 500 600 700 800 900

23.5

Yay fəslində şaquli basdırılmış dirəklərdən hansının kölgəsi

daha uzun olar?

1 2

Aydın havada Günəşin düşmə bucağı azaldıqca şaquli

basdırılmış dirəyin kölgəsi artdığı üçün 2-ci dirəyin kölgəsi

daha uzun olar.

növbətigeri

Payız gecə-gündüz bərabərliyi günü Günəş hansı

məntəqənin şərqində çıxır, qərbində isə batır?

Günəş B məntəqəsinin şərqində çıxır, qərbində

batır, A məntəqəsinin isə cənub-şərqində

çıxır, cənub-qərbində batır.

növbətigeri

Qış gündönümü günündə hansı məntəqədəgündüzün uzunluğu daha çox olur?Qışda Günəş 23.50c.en-də zenitdə olduğu üçün A məntəqəsində gündüzün uzunluğu daha çox olur.

çıxgeri

Refleksiya:

Bu gün nə öyrəndik ?

Necə öyrəndik?Öyrəndiyimiz məlumatlarınəhəmiyyəti nədir?

Tədqiqat sualı.

Verilmiş tarixlərdə Yerin Günəş ətrafında tutduğu mövqe

nəticəsində hansı coğrafi nəticələr yaranır?

Yerin Günəş ətrafında hərəkəti

nəticəsində yaranan coğrafi

hadisələri dərk etmək və ondan

təsərrüfat məqsədi ilə

düzgün yararlanmaq.

geridön

Şagirdin qiymətləndirmə

cədvəli

Sinif:______________

Adı:_______________

Soyadı:____________

Fəaliyyət Səviyyə zəif orta yüksək

Əməkdaşlıq

Tətqiqetmə

Tətbiqetmə

dinləyir, zəif

əməkdaşlıq edirdinləyir, əməkdaş

lıq edir

əməkdaşlıq

edir və qarşılıqlı

əlaqələr qurur

coğrafi hadisələri

tətqiq etməkdə

çətinlik çəkir

coğrafi hadisələri

mətnin köməyi il

tətqiq edir

coğrafi hadisələri

sərbəst tətqiq

edir

düşmə bucağı

hesablamaqda

çətinlik çəkir

düşmə bucağı

müəllimin köməyi

ilə hesablayır

düşmə bucağı

sərbəst hesablayır

növbətigeri

Meyar Qrup Yaz Yay Payız Qış

Tətqiqetmə

Təqdimetmə

Tətbiqetmə

Əməkdaşlıq

Şagirdin qiymətləndirmə

cədvəli

çıxgeri

Yer planetinin Günəş ətrafında hərəkəti zamanı onun xəyali oxuorbit müstəvisinə il ərzində 66.50 meylli yox,

Ev tapşırığı

900 perpendikulyarolacağı tərzdə yaranacaq coğrafi nəticələri müəyyən edin.

songeri

X sinif coğrafiya dərsliyi.

http://www.aomori-u.ac.jp/staff/wajima/lab/GR_2009/hatamoto/

İstifadə olunmuş resurslar :

Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm. geri dön