yeni yatırım teşvik sistemi / 1 eylül panel

PRESENTATION NAME

YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

1 Eylül 2012

Talha APAK Yeminli Mali Müşavir

Öğretim Görevlisi

I- GİRİŞ Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 5 Nisan 2012 günü Ankara

Başbakanlık’ta bir basın toplantısı düzenlemiş ve görsel ve sözlü olarak uygulamaya konulacak yeni yatırım teşvik sistemini ana hatlarıyla kamuoyuna açıklamıştı. Bu önemli haber o tarihte büyük ilgi toplamış, bu sefer kamuoyu yayımlanacak yeni teşvik kararnamesini beklemeye başlamıştır. Aradan uzun bir süre geçtiği halde, yerli ve yabancı yatırımcılar başta olmak üzere, yatırımlarla ilgili geniş bir çevre, yasal düzenlemesi henüz ortada olmayan yeni teşvik sistemini beklemeye devam etmiştir.

Kararname hazırlıkları devam etmiş ve 45 günlük bir

gecikmeden sonra beklenen kararname 19 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış, yatırımları teşvik yine güncel, ana konu haline gelmiştir.

AKP Hükümetleri 10 yıllık iktidarları dönemindeTürkiye’de 3 ayrı teşvik paketi ile kalkınmada değişik sistemleri denemiştir.Fakat bunlardan hiç biri belirlenen hedefe ulaşmada başarıya ulaşamamıştır. Bundan önce uygulanan bölgesel bazlı teşvik sistemi bu kez terk edilmiş, bunun yerine il bazlı, her bölgenin gelişmişlik düzeyine göre değişken yeni bir teşvik sistemi uygulamaya konmuştur. Bu modelde bütün iller teşvik kapsamına alınmıştır.

Teşvikle ilgili Bakanlar Kurulu Kararnamesinin yayımlanmasından bir gün sonra 20 Haziran 2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazete’de Ekonomi Bakanlığının 2012/1 sayılı Tebliği yayımlanmış, kararnamenin uygulanmasına ilişkin teknik ve bürokratik ayrıntılar açıklanmış ve böylece yasal düzenleme tamamlanmıştır.

Burada, amaç çok geniş tutulmuş içeriğe yenilik olarak büyük ölçekli yatırımlar, Ar-Ge yatırımları, çevre korumaya yönelik yatırımlar da eklenmiştir. Teşvikler konusunda yetkiler Ekonomi Bakanlığına verilmiş olduğundan, yürütme de bu bakanlığa aittir.

Yeni düzenlemeye göre Türkiye gelişmişten başlayarak geri kalmışlığa doğru sıralanan 6 bölgeye ayrılmıştır. Ekonomi Bakanlığı kendisine tanınan görev ve yetki sınırları içinde olmak üzere, Teşvik Kararnamesi’ne göre, yatırımlarda devlet yardımları hakkında kararın uygulanmasına ilişkin 1 sayılı Tebliği yayımlamış ve bu yasal düzenleme 20.06.2012 tarihli ve 28329 sayılı resmi Gazete’de yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.

Yeni kararnameye göre teşvik öğelerinden yararlanmak için, 2

ön koşulun yatırımcılar tarafından yerine getirilmesi zorunludur.

Birinci Koşul: Her yatırımcının gerekli hazırlıkları yaparak yetkili merciden teşvik belgesi alması zorunludur. Türkiye’de teşvik belgesi almadan, hangi tür yatırım olursa olsun, yeri ve tutarı ne olursa olsun herhangi bir teşvik öğesinden yararlanması olası değildir. Bunlar için teşvik belgesi alınması gerekir.

İkinci Koşul: Teşvik öğelerinden yararlanmak için ikinci önemli koşul, yatırım tutarı ve asgari kapasite koşununu taşıması zorunludur.

Bu koşullara finansmanı da eklemek gerekecektir. Yeterli kaynak yoksa iki koşul sorunu çözmekte yetersiz kalacaktır.

Teşvik belgesi, Kararnamenin 2. Maddesinde de açıklandığı

gibi “yatırım teşvik belgesi” anlamına gelir. Türkiye’de yatırım yapmak isteyen ve bu yatırımlarda teşvik öğelerinden (yani devlet desteklerinden) yararlanmak isteyen her yatırımcı Ekonomi Bakanlığına başvurarak Teşvik Belgesi almak zorundadır.Bu belge alınmadan teşviklerden yararlanmak olanaksızdır. Bu itibarla yatırım teşvik belgesi, teşvikli yatırımların vazgeçilmez bir belgesidir. Bunun için yatırımcının bir yatırım projesi ve fizibilite raporu hazırlaması gerekir.

Tesvik belgesi alabilecek kişi ve kuruluşlar, gerçek kişiler, adi

ortaklıklar, sermaye şirketleri kooperatifler,birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler,vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri teşvik belgesi almak için başvuruda bulunabilirler. Bilindiği gibi, teşvik belgesi almak için gerekli başvurular istenilen belgelerle birlikte Ekonomi Bakanlığına yapılacaktır.

Yeni düzenleme ile yerel makamlara yapılması da bazı

hallerde kabul edilebilecektir. Fakat tutarı 10 milyar TL.yi aşmayan yatırımlar için, yatırımın yapılacağı ilin yerel birimlerine de başvurmak mümkündür. Ayrıca yatırımların teşvik öğelerinden yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının 1. ve 2. bölgelerde 1 milyon TL. ve 3. 4. 5. ve 6. bölgelerde ise 500.000 TL. olması gerekir

Yatırımlara bu tür parasal sınırlama getirilmesi, yatırımın ciddiyetini gösterme açısından isabetli olmuştur.

Kararnamenin 4. Maddesinde 6 bölge için öngörülen destek unsurları 7 başlık altında toplanmıştır. Kriterleri sağlayan yatırımlar, bölge farkı gözetilmeksizin aşağıdaki destek unsurlarından (yani teşvik öğelerinden) yararlanabileceklerdir.

Bunlar;

a) Gümrük vergisi muafiyeti, b) KDV istisnası c) Vergi İndirimiç) Sigorta primi işveren hissesi desteği d) Yatırım yeri tahsisi e) Faiz desteği f) KDV İadesi

II- KAPSAM

Yeni Teşvik Sisteminin Uygulamalarının Kapsamı;

Genel Teşvik Uygulamaları

Bölgesel Teşvik Uygulamaları

Büyük Ölçekli Yatırımlar

Stratejik Yatırımlar

KDV İstisnası

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Vergi İndirimi

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Yatırım Yeri Tahsisi

KDV İstisnası


Vergi İndirimi



KDV İstisnası


Vergi İndirimi



Faiz Desteği

KDV İstisnası


Vergi İndirimi



Faiz Desteği

KDV İstisnası


KDV İstisnası


MEVCUT TEŞVİK SİSTEMİ





Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki


MEVCUT BÖLGESEL HARİTAMEVCUT BÖLGESEL HARİTA

Büyük Ölçekli Yatırımların

Teşviki

Bölgesel Teşvik

Uygulamaları

KDV İstisnası


Vergi İndirimi



KDV İstisnası


Vergi İndirimi



Faiz Desteği

KDV İstisnası


Stratejik Yatırımların

Teşviki

KDV İstisnası


Vergi İndirimi



Faiz Desteği

KDV İadesi

Genel Teşvik

Uygulamaları

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım

malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

KDV İSTİSNASI

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve

teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan

bir finansman desteğidir.

Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye

ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlığımızca

karşılanmaktadır.

Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar, Ar-Ge ve çevre yatırımları ile 3, 4, 5 ve 6.

bölgelerde bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için

uygulanır.

FAİZ DESTEĞİ

Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve

bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen

usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir.

YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi

gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının

Bakanlıkça karşılanmasıdır. Bu destekten faydalanabilmek için teşvik belgesinin

tamamlama vizesinin yapılması gerekir.

Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları

kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanır.

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ


gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça

karşılanmasıdır.

Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek

yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.

SİGORTA PRİMİ DESTEĞİ


gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının terkin

edilmesidir.

Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde

öngörülür.

GELİR VERGİSİ STOPAJI DESTEĞİ

Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar

kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade

edilmesidir.

KDV İADESİ






Teşviki


Teşviki

GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI

SEGE 2011 6 BÖLGE

1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge

Ankara Adana Balıkesir Afyonkarahisar Adıyaman Ağrı

Antalya Aydın Bilecik Amasya Aksaray Ardahan

Bursa Bolu Burdur Artvin Bayburt Batman

Eskişehir Çanakkale Gaziantep Bartın Çankırı Bingöl

İstanbul Denizli Karabük Çorum Erzurum Bitlis

İzmir Edirne Karaman Düzce Giresun Diyarbakır

Kocaeli Isparta Manisa Elazığ Gümüşhane Hakkari

Muğla Kayseri Mersin Erzincan Kahramanmaraş Iğdır

Kırklareli Samsun Hatay Kilis Kars

Konya Trabzon Kastamonu Niğde Mardin

Sakarya Uşak Kırıkkale Ordu Muş

Tekirdağ Zonguldak Kırşehir Osmaniye Siirt

Yalova Kütahya Sinop Şanlıurfa

Malatya Tokat Şırnak

Nevşehir Tunceli Van

Rize Yozgat

Sivas

8 İL 13 İL 12 İL 17 İL 16 İL 15 İL

Bölge ayrımı yapılmaksızın; Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer

almayan ve Belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımların,

KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti destekleri ile desteklenmesine devam edilecektir.

Yatırımın 6. Bölgede yapılması halinde ise yeni bir uygulama olarak asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi Stopajı Desteği sağlanacaktır.

GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI

Yeni Bir Bölgesel Harita-İl Bazlı Bölgesel Teşvik Sistemine Geçiş

Destek Unsurlarında Değişen Süreler ve Oranlar

Desteklenecek Sektörlerin Güncellenmesi

Sosyo-Ekonomik Açıdan Görece Az Gelişmiş Bölgeye (6. Bölge) Cazip Destekler

Öncelik Arz Eden Yatırımlar

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI

Vergi İndirimi

Bölgeler

Yatırıma Katkı Oranı (%)

Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

31.12.2013 tarihine kadar başlanılan

yatırımlar

01.01.2014 tarihinden sonra

başlanılan yatırımlar

31.12.2013 tarihine kadar başlanılan

yatırımlar

01.01.2014 tarihinden sonra

başlanılan yatırımlar

I 15 10 25 20

II 20 15 30 25

III 25 20 35 30

IV 30 25 40 35

V 40 30 50 40

VI 50 35 60 45

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARINDA VERGİ İNDİRİMİ

BölgelerYatırıma Katkı

Oranı (%)

Vergi İndirim Oranı(%)

İşletme / Yatırım Döneminde Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı

(%)

Yatırım Dönemi İşletme Dönemi

I. Bölge 15 50 0 100

II. Bölge 20 55 10 90

III. Bölge 25 60 20 80

IV. Bölge 30 70 30 70

V. Bölge 40 80 50 50

VI. Bölge 50 90 80 20

BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ UYGULAMALARINDA VERGİ İNDİRİMİ


Oranı (%)



(%)


I. Bölge 25 50 0 100

II. Bölge 30 55 10 90

III. Bölge 35 60 20 80

IV. Bölge 40 70 30 70

V. Bölge 50 80 50 50

VI. Bölge 60 90 80 20

STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ UYGULAMALARINDA VERGİ İNDİRİMİ


Oranı (%)



(%)


I. Bölge 50 90 50 50

II. Bölge 50 90 50 50

III. Bölge 50 90 50 50

IV. Bölge 50 90 50 50

V. Bölge 50 90 50 50

VI. Bölge 50 90 80 20

Vergi İndirimi


Faiz Desteği

DEĞİŞİKLİK YAPILAN DESTEK UNSURLARI

Vergi indirimi desteği münhasıran teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilecek

kazançlara uygulanmakla birlikte, 2., 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde yatırım yapan firmalar

için, yatırıma katkı tutarının belirli bir kısmı yatırım döneminde tüm

faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar üzerinden uygulanabilecektir.

VERGİ İNDİRİMİ

2. BÖLGE 3. BÖLGE 4. BÖLGE 5. BÖLGE6.

BÖLGE

Yatırım Tutarı (Bin TL) 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

Vergi İndirimi (%): 55 60 70 80 90

Yatırıma Katkı Oranı (%):

20 25 30 40 50

İndirilebilecek Vergi

Tutarı (Bin TL):1.000 1.250 1.500 2.000 2.500

- Yatırım Döneminde: (Bin TL)

(%10) 100 (%20) 250 (%30) 450 (%50) 1.000(%80) 2.000

- İşletme Döneminde:

(Bin TL)(%90) 900

(%80) 1.000 (%70) 1.050 (%50) 1.000

(%20) 500

Yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar uygulanacak kurumlar /gelir vergisi oranı:

%9 (indirilecek vergi oranı:

%11)

%8

(indirilecek vergi oranı:

%12)

%6


%14)

%4


%16)

%2 (indirilece

k vergi oranı: %18)

2. BÖLGE 3. BÖLGE 4. BÖLGE 5. BÖLGE 6. BÖLGE

Yatırım Tutarı (Bin TL) 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

Vergi İndirimi (%): 60 70 80 90 90

Yatırıma Katkı Oranı (%):

25 30 40 50 55

İndirilebilecek Vergi

Tutarı (Bin TL):1.250 1.500 2.000 2.500 2.750

- Yatırım Döneminde: (Bin TL)

(%20) 250 (%30) 450 (%50) 1.000 (%80) 2.000 (%80) 2.200

- İşletme Döneminde:

(Bin TL)(%80)1.000 (%70) 1.050 (%50) 1.000 (%20) 500 (%20) 550

Yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar uygulanacak kurumlar /gelir vergisi oranı:


%12)

%6


%14)

%4


%16)

%2


%18)


%18)

Bölgeler 31.12.2013’e kadar

01.01.2014 itibariyle

Destek Tavanı (Sabit Yatırıma Oranı - %)


Büyük Ölçekli Yatırımların

Teşviki

I 2 yıl - 10 3II 3 yıl - 15 5III 5 yıl 3 yıl 20 8IV 6 yıl 5 yıl 25 10V 7 yıl 6 yıl 35 11

VI* 10 yıl 7 yıl 50 15

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

6. Bölgede yer alan OSB’de destek 12 yıl süreyle uygulanacaktır

Bölgeler

Destek OranıAzami Destek

Tutarı(Bin TL)TL Cinsi Kredi Döviz Cinsi

Kredi

I - - -II - - -III 3 Puan 1 Puan 500IV 4 Puan 1 Puan 600V 5 Puan 2 Puan 700VI 7 Puan 2 Puan 900

FAİZ DESTEĞİ

DESTEK UNSURLARI I II III IV V VI

KDV İstisnası


Vergi İndirimi OSB DışıYatırıma Katkı Oranı (%) OSB İçi

15 20 25 30 40 50

20 25 30 40 50 55

Sigorta Primi OSB Dışıİşveren His. Desteği(Destek Süresi) OSB İçi

2 yıl 3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl

3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl 12 yıl


Faiz Desteği YOK YOK

Gelir Vergisi Stopajı Desteği YOK YOK YOK YOK YOK 10 yıl

Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Destek Süresi) YOK YOK YOK YOK YOK 10 yıl

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMASI

Bölgeler

1. BÖLGE 2. BÖLGE 3. BÖLGE 4. BÖLGE 5. BÖLGE 6. BÖLGEDestek Unsurları (Bin TL)

KDV İstisnası 114 114 114 114 114 114

Gümrük Vergisi Muafiyeti 70 70 70 70 70 70

Vergi İndirimi 750 1.000 1.250 1.500 2.000 2.500

Sigorta Pr. İşv. His. Des. 165 248 413 495 578 826

Faiz Desteği - - 500 600 700 900

Yatırım Yeri Tahsisi 250 250 250 250 250 250

Gelir Vergisi Stopajı - - - - - 542

Sigorta Primi İşçi Hissesi - - - - - 595

Toplam Devlet Desteği 1.349 1.682 2.597 3.029 3.712 5.797

Destek Yoğunluğu % 27 34 52 61 74 116

Yatırım Tutarı: 5 Milyon TL, İstihdam: 40 Kişi

ASGARi ÜCRET VE YASAL KESİNTİLER (01.01.2012-30.06.2012 Dönemi)ASGARi ÜCRET VE YASAL KESİNTİLER (01.01.2012-30.06.2012 Dönemi)

Normal Uygulama İndirilecek Tutar

Brüt Ücret 886,50 TL -

Sigorta Primi İşçi Payı 124,11 TL 124,11 TL

İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı 8,87 TL -

Gelir Vergisi Stopajı 113,03 TL 113,03 TL

Damga Vergisi 5,85 TL -

Kesintiler Toplamı 251,86 TL -

Net Ücret 634,64 TL -

ASGARİ ÜCRETTE İŞVEREN KATKISI (01.01.2012-30.06.2012 Dönemi)ASGARİ ÜCRETTE İŞVEREN KATKISI (01.01.2012-30.06.2012 Dönemi)

Sigorta Primi İşveren Payı (% 19.5) 172,87 TL 172,87 TL

İşsizlik Sigortası Primi İşveren Payı (% 2) 17,73 TL

İŞVEREN YÜKÜ 1.077 TL 410,01 TL

Örneğin, 1. bölgede faaliyet gösteren bir firmanın, 6. bölgenin OSB’sinde 2 Milyon TL tutarında bir yatırım yapması durumunda;

Yatırıma katkı tutarı, toplam yatırım tutarının %55’i oranında 1.1 Milyon TL olacak, bu tutarın %80’i olan 880 Bin TL’yi yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara uygulanacak vergiden indirebilecektir.

Kalan, 220 Bin TL’lik kısmı ise 6. Bölgede gerçekleştirilen yatırımdan elde edilen kazanca uygulanacak kurumlar ya da gelir vergisinden indirilebilecektir.

YATIRIM DÖNEMİNDE VERGİ İNDİRİMİ

ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR

Öncelikli alanlarda yapılacak yatırımlar, 1. , 2. , 3. , 4. , 5. bölgelerde yer alması

durumunda 5. Bölge desteklerinden yararlanacaklardır.

Madencilik yatırımları,

Demiryolu ve denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar,

Test merkezleri, rüzgar tüneli ve benzeri nitelikteki yatırımlar,

ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları,

Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları

Yatırım tutarı 20 Milyon TL üzerinde olan;

Belirli ilaç yatırımları,

Savunma sanayi yatırımları,

Yürürlükte Bulunan KOBİ Tanımı

Yeni Teşvik Sistemi Tanımı

• 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden,

• Yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu değeri 25 milyon Türk Lirasını aşmayan İşletmeler

•Ortaklık yapısındaki bir veya birden fazla tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun hisseleri toplamı %25 veya daha fazla olmayan,•Başka bir işletmenin %25 veya daha fazlasına sahip olmayan,•Çalışan sayısı yıllık 250 kişiden az olan, •Yıllık net satış hasılatı 50 milyon Avro ve mali bilançosu değeri 43 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşmaya İşletmeler

DESTEK UNSURLARI TÜM BÖLGELER

KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti

Vergi İndirimi

Yatırıma Katkı Oranı (%) %50

Yatırıma Katkı Oranının

Yatırım Döneminde Uygulanacak Kısmı

%50 (6. Bölgede %80)

Sigorta Primi İşveren His. Desteği

Destek Süresi 7 YIL (6. Bölgede 10 YIL)


KDV İadesi 500 Milyon TL’nin üzerindeki yatırımların bina-

inşaat harcamaları için

Faiz DesteğiYatırım tutarının %5’ini geçmemek kaydıyla

azami 50 Milyon TL’ye kadar

Gelir Vergisi Stopajı Desteği Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl

Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl

STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ

STRATEJİK YATIRIM ÖRNEĞİDestek Unsurları(Bin TL)

Yatırım Tutarı: 50 Milyon TL İstihdam: 100 Kişi

Yatırım Tutarı: 500 Milyon TL İstihdam: 1000 Kişi

KDV İstisnası 1.140 11.400


700 7.000

KDV İadesi - 11.460

Vergi İndirimi 25.000 250.000

Sigorta Pr. İşv. His. Des.

1.445 14.448

Faiz Desteği 2.500 25.000

Yatırım Yeri Tahsisi 2.500 25.000

Toplam Devlet Desteği 33.285 344.308

Destek Yoğunluğu % 67 69

III. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Yeni teşvik sisteminin GİRİŞ ve KAPSAM bölümlerindeki

sunumumuzun DEĞERLENDİRMESİ ni ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

1) Maliye Bakanı İstanbul Ticaret Odasında yapmış olduğu bir konuşmada teşviklerin yıllık maliyetinin bütçeye 2,05 milyar TL.’lik bir yük getirdiğini söylemiştir.

2) Yatırımları teşvik etmek; kamu kaynaklarından ödeme

yapmak, yatırım yeri tahsis etmek, vergi istisna ve muafiyetleri sağlamak, hatta bazen vergi yükünü üstlenmek şeklinde büyük fedakarlıklara katlanmak demektir. Bunların merkezi yönetim bütçesine ağır bir yük getirdiği açıktır.Devlet sonunda bu fedakarlıkların karşılığını almak ister. Yeni teşvik sisteminde bunun hesabını yapmak gerekir. Çünkü katlanılan yük gerçekten ağırdır. Amaca ulaşmayan teşvikler devlet için yarar sağlamayan mali bir yüktür.

3) Son zamanlarda Türkiye’de KOBİ’leri desteklemek ve

bunları büyütmek ve güçlendirmek ana politikalardan biri olmuştur. Bu uygulama sonunda KOBİ’ler Türk ekonomisinin gelişen birimleri haline gelmiştir. Halbuki yeni teşvik sisteminde büyük ölçekli stratejik yatırımlara özel destekler verilmiş sanayinin yapısal dönüşümüne katkı beklenmiştir. Her iki politikanın birbiri ile çatıştığı veya birbirini tamamladığı hususu tartışılmaya açıktır.

4) Türkiye’de imalat sanayinin İstanbul-İzmit hattı ile Bursa

bölgesinde yoğunlaştığı ve bu bölgede bir yoğunlaşma yaşandığı görülüyor. Yeni teşvik sisteminde, bu yoğunlaşmanın Anadolu’ya yayılması arzu edilmekte ve bunun için doğuda yapılacak yatırımlara büyük ve cazip teşvikler sunulduğu görülmektedir.

5) Yeni teşvik sisteminin temel hedeflerinden biri cari açığın kapatılması olarak belirlenmiştir. Bu hedefe ulaşmanın aracı da stratejik yatırımlar olarak belirlenmiştir. Ancak uzun vadeli bir sanayileşme stratejisi hazırlamadan bu hedefe sadece “yatırım teşviki” ile ulaşmanın pek mümkün olamadığı açıktır. Çünkü Türkiye ekonomisinin yakın-orta-uzun dönemde hangi tür üretime odaklanacağı konusu henüz belirlenmiş değildir.

6) Türkiye’de son yıllarda büyük hamle yapan ve gelişen fakat bugun için şiddetli bir bunalım yaşayan gemi inşa sanayi için herhangi bir teşvik ve tedbir getirilmediği görülmektedir. Bu sanayi dalındaki geniş işveren ve çalışan kesimi, ümidi şimdilik yan mevzuat içinde beklemektedirler.

Yapılan anketlere göre, yatırımcılar, iş alemi ve sivil toplum örgütleri yeni teşvik sistemini genellikle olumlu karşılamış ve beğenmişlerdir. Fakat unutmamak gerekir ki, bir ülkenin yerli ve yabancı yatırımcılara çok ileri ve gelişmiş teşvik tedbirleri sunmakla sorunun çözümleneceğini beklememek gerekir.

Yeni teşvik sisteminin sağlıklı işlemesi ve başarıya ulaşmasının bir diğer koşulu ise; bürokratik engellerin kolay aşılması ve yeni bürokratik sıkıntıların yaratılmamasına bağlıdır.

TEŞEKKÜ[email protected]

SHARE KNOWLEDGE SHARE EXPERIENCE

yeni yatırım teşvik sistemi / 1 eylül panel

Documents