ХАЛДВАРТ ӨВЧИН, ХАМ ШИНЖИЙН ОНОШЛОГОО

ХӨСҮТ –ийн их эмч С.Гамуу

2011.09.28

ТОДОРХОЙЛОЛТ

Тухайн орон нутаг, олон улсын хэмжээнд анх удаа тодорхой хэмжээний хүн амыг хамран гарч, урьд нь тохиолдож байгаагүй халдварт өвчнийг албан ёсоор батлан тогтоож бүртгэснийг шинэ халдвар гэнэ.

Тухайн орон нутаг болон олон улсын хэмжээнд албан ёсоор бүртгэгдэж байгаад эрс буурснаа / бүртгэгдэхгүй болтлоо/ дахин бүртгэгдэх болсон өвчнийг сэргэж буй халдвар гэж хэлнэ.

ØÈÍÝ ÁÀ ÑÝÐÃÝÆ ÁÓÉ ÕÀËÄÂÀÐÓÓÄ

Øèíý õàëäâàð: SARS (2003) Hanta virus

pulmonary syndrom (1996)

Nipah virus(1993) Ebola virus (1977) AIDS (1983) Vibrio cholerae

O139 (1992) E.coli 0157:H7

(1982)

Ñýðãýæ áóé õàëäâàð:

Ñ¿ðüåý Çàã õ¿éòýí Òðèõîìàíîç Øèãåëë¸ç À ãåïàòèò Õàëóóí õóìõàà Òàðâàãàí òàõàë Óëààí áóðõàí,

Уëààíóóä

НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛС

НИЙГМИЙН

•Дайн тулаан•Нийгмийн бухимдлаас үүдсэн эдийн засгийн хямрал•Эдийн засгийн чадавхитайгаа тохирохгүй хүн амын хэт өсөлт•Хот суурин, ариун цэврийн нийтийн үйлчилгээ бүрдээгүй нөхцөлд хүн ам хэт бөөгнөрөхОРЧНЫ

•Дулааралт•Үер, газар хөдлөлт, түймэр зэрэг гамшиг•Ойн болон усны нөөцийн өөрчлөлт•Үйлдвэрлэлийн болон ахуйн бохирдолт

БИЧИЛ БИЕТНИЙ ХУВЬСАЛ ӨӨРЧЛӨЛТИЙН ҮР ДҮНД ХОРУУ ЧАНАР, ХОР ЯЛГАРУУЛАХ ЧАДВАР НЬ ӨӨРЧЛӨГДӨХ, ЭМЭНД БОЛОН ХАЛДВАРГҮЙЖҮҮЛЭХ БОДИСТ ТЭСВЭРТЭЙ БОЛОХ

ХҮНСНИЙ ХҮНС ҮЙЛДВЭРЛЭХ, БОЛОВСРУУЛАХ, ХАДГАЛАХАД ЭРЧИМЖСЭН ТЕХНОЛОГИ, ХИМИЖИЛТ АСАР ХУРДАЦТАЙ НЭВТЭРЧ БАЙНА.

ХҮНИЙАМЬДАРЛЫН ХЭМНЭЛ БҮХ ТАЛААР ХУРДАСЧ, ХҮНИЙ БИЕМАХБОДИЙН ДАСАН ЗОХИЦОХ ЧАДАВХИЙГ ХЭТ АЧААЛАЛД ДАСАХГҮЙ БОЛСОН.АМЬДАРЛЫН ХЭВ ЗАГВАР, ДАДАЛ ЗАНШИЛ НЬ ИРГЭНШИЛ, МЕХАНИКЖИЛТ, АВТОМАТЧИЛАЛТ, ТЕХНИКЖИЛТИЙН НӨЛӨӨГӨӨР ХЭТ ХУРДАН ӨӨРЧЛӨГДӨХ БОЛСОН.

ХАЛДВАРТ ӨВЧНИЙ ХАМШИНЖ, СЭЖИГТЭЙ, ӨВӨРМӨЦ ТОХИОЛДЛУУД

Õàìøèíæ Öî÷ìîã õàëäâàðò ºâ÷ин

ªâºðìºö òîõèîëäîë

1. Öî÷ìîã ñóë ñààæèëò 1. Ñàõóó 1. Õîîëíû õîðäëîãî

2. Öî÷ìîã õàëóóðàëòòàé ºâ÷èí

Òóóðàëòòàé, õàëóóðàëò

Öýâð¿¿ò òóóðàëòòàé, õàëóóðàëò

Øàðëàëòòàé, õàëóóðàëò

2. Õºõ¿¿ë õàíèàä 2. Ñýðãèéëýõ òàðèëãûí äàðààõ õ¿íäðýë

3. Öî÷ìîã ñóóëãàëòÓñàðõàã ñóóëãàëòÖóñàðõàã ñóóëãàëò

3. Íÿðàéí òàòðàí, татран

3. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð

4. Àìüñãàëûí çàìûí öî÷ìîã õàëäâàð (ÀÇÖÕ)ªâ÷íèé õ¿íä õýëáýð¿¿ä Òîìóó òºñò ºâ÷èí

4. Òàðâàãàí òàõàë

5. Öî÷ìîã öóñàðõàã õàì øèíæ 5. Ãàëçóó

6. Ìýäðýëèéí öî÷ìîã õàì øèíæ 6. Áîîì

Öî÷ìîã òóóðàëòòàé õàëóóðàëòòàé ºâ÷èí

Òóóðàëò

Õàëóóðàõ, ã¿âäð¿¿ò òóóðàëò ãàðàõ, õàíèàëãàõ, õàìðààñ íóñ ãîîæèõ, í¿äíèé ñàëñò ¿ðýâñýõ (çàõûí òóíãàëàãèéí áóë÷èðõàé òîìðîõ, òîìðîõã¿é ) çýðýã ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäã¿¿ä èëýðñýí òîõèîëäîëä;

ÓëààíáóðõàíÓëààíóóäÓëààíýñýðãýíýÕàëäâàðò ýðèòåìàÁàëíàäÄåíãè

1 òîõèîëäîë;

Öýâð¿¿ò òóóðàëò

Õàëóóðñàí, öýâð¿¿ò òóóðàëòòàé á¿õ õ¿ì¿¿ñ

ÑàëõèíöýöýãÁ¿ñë¿¿ð ¿ëäÃàð, õºë, àìíû ºâ÷èíÖàãààíöýöýã

3 òîõèîëäîë;Õýðýâ öàãààíöýöãèéí ñýæèãòýé áîë 1 òîõèîëäîë;

Øàðëàëò

Àðüñ, í¿äíèé øàðëàëò öî÷ìîã ýõëýõ (øàðëàëò íü öî÷ìîã ýõýëíý);

Âèðóñò ãåïàòèò A – EËåïòîñïèðîçØàð ÷è÷ðýã

Íýã ãîëîìòîíä 3 òîõèîëäîë; Õýðýâ íóòàãøìàë óëñ, îðíîîñ èðñýí áîë 1 òîõèîëäîë;

Тууралт ªâ÷í¿¿äèéí

íýðÓëààí áóðõàí Óëààíóóä Óëààí ýñýðãýíý

Тодорхололт Агаар дуслын замаар дамжин өндөр халуурах, амьсгалын замын үрэвсэл, нүдний үрэвсэл, тууралт гарах шинж тэмдгүүд илэрдэг.

Улаанууд нь бага зэрэг халуурах толбот гүвдрүүт тууралтаар илэрдэг вирусын гаралтай цочмог халдварт өвчин

Улаан эсэргэнэ нь гүйлсэн булчирхайн цочмог үрэвсэл, эрүүн доорхи тунгалагийн булчирхайн үрэвсэл, арьсан дээр жижиг цэгэн улаан тууралт гэсэн гурвал шинжийн хослолоор илэрдэг, хүнээс хүнд агаар дуслын болон хавьтлын замаар дамжин халдварладаг, нянгийн гаралтай цочмог халдварт өвчин

¯¿ñãýã÷ Ïàðàìèêñîâèðóñ Ðèáîâèðóñ B ñòðåïòîêîêê

Онцлог шинж Стимсоны гурвал- ларингит, ринит, коньюнктивит,

Хордлого, Энантем /

БельскийФилатов-Копликийн толбо/

Улайралтын үе бага зэрэг, БФК/-/

лимфаденит /дагзны, хүзүүний/

Лимфаденит Ангина-Филатовын гурвалжин-Арьсны цагаан зураглал-Гуужилт, бөрөлзгөнө хэл

Òóóðàëòûí îíöëîã

Òîì òîëáîí ã¿âäð¿¿ò òóóðàëòТод ягаан өнгөтэй. Àðüñíû ºí㺠õýâèéí

Òîëáîí æèæèã ã¿âäð¿¿Цагаан-ягаан, улаан өнгөтэй. Àðüñíû ºí㺠õýâèéí

Æèæèã öýãýí òîëáîí, ãºâäð¿¿ò òóóðàëòтай. Арьс хàëóóí, õóóðàé áàðçãàð

Тууралт ªâ÷í¿¿äèéí

íýðÓëààí áóðõàí Óëààíóóä Óëààí ýñýðãýíý

Áàéðëàë Í¿¿ðíýýñ / 1,2,3 өдөр/ ýõëýí áèåýð ãàð õºëººð äýñ äàðààòàé ãàðíà.

Óóö, íóðóó, ºãçºã, òýíèéëãýã÷ õýñã¿¿ä

Õàìàð,óðóóë,äóõíààñ áóñä á¿õ áèåýð äýñ äàðààëã¿é ãàðíà.

Òóóðàëòын õóãàöàà

ªâ÷íèé 2-4äýõ õî ãàð÷ 5-6 õî нөсөөжилтөөр төгсөнө.

1-2õî ãàð÷ 2-4õî ул мөргүй àðèëíà.

1-2õî ãàð÷ 7-8õî àðèëíà.

Онош DS: Корь, типичная форма, средне-тяжёлое течение. DS: Корь, типичная форма, тяжёлое течение, осложнённым ларингитом со стенозом II-III степени.

DS: Краснуха, типичная форма, лёгкое течение. DS: Краснуха, типичная форма, тяжёлое течение, осложнённым менингоэнцефалитом.

DS: Скарлатина, типичная форма, тяжёлое течение. DS: Скарлатина, экстрабукальная форма, средней тяжести.

Ýì÷èëãýý Õ¿íä ¿åä àíòèáèîòèê õîðäëîãî òàéëàõ, õàíèàëãà íàìäààõ, öýð õîâõëîõ, âèòàìèí

Âèòàìèí, õàðøëûí ýñðýã Ëèìôèéã ÓÂ×, õóóðàé õàëóóíààð ¿éë÷ëýõ

Õºíãºí ¿åä ãýðò Àíòèáèîòèê âèòàìèí, õàðøëûí ýñðýã ýì÷èëãýý

ЦЭВРҮҮТ ТУУРАЛТ

ªâ÷í¿¿äèéí íýð

Салхинцэцэг Бүслэхий яр Хөл гар амны өвчин

Тодорхололт

Хүнээс хүнд агаар дуслаар дамжин халддаг, арьс, салст бүрхүүлд өвөрмөц цэврүүт тууралтаар илэрдэг, вирусын гаралтай, амьсгалын замын цочмог халдварт өвчин.

Урьд нь салхинцэцгээр өвдсөн хүмүүс бүслэхий яраар өвдөх бөгөөд ахимаг насныханд элбэг тохиолдоно.

Хîîëîé, залгиур óëàéæ, àìíû õºíäèéí ñàëñò, çàâüæ, áóéë, õýë, тагнай, ãàðûí àëãà, õºëèéí óë áîëîí ºãçºã äýýð òîëáîò гүвдрүүт, öýâð¿¿ò òóóðàëò гардаг цочмог õàëäâàðò ºâ÷èí.

¯¿ñãýã÷ Varicella-Zoster virus Herpes simplex, zoster Êîêñàêè À16, ýíòåðîâèð¿ñ 71

Онцлог шинж

Халууралт:-37-38 градус С-Долгион маягийн

Öýâð¿¿í òóóðàëò ãàðàõ õýñýãò õîðñîæ çàãàòíàí óëàéíà. Áàéðøìàë –àðüñ,àìíû õºíäèéí ñàëñòûí, í¿äíèé, áýëýã ýðõòíèé ,àìüñãàëûí çàìûí Ò¿ãìýë –äîòîð ýðõòíèé ãåðïåñ

Уушигны хаван/цус алдалт энцефалит асептик менингит цочмог сул саажилт, миокар-дит зэрэг хүндрэл гарна.

Òóóðàëòûí îíöëîã

розеола, папула, везикула-полиморфизм.Дэс дараалалгүй1 таславчтай, дундаа хонхортой, гөлийсөн. Эрүүл арьсны фонтой. Тав тогтоно.

-Öýâð¿¿í òóóðàëò íü íýã õºíäèéòýé äîòðîî òóíãàëàã øèíãýí àãóóëñàí, æèæèã õýìæýý-íèé, Ẻãíºð÷ ãàðäàã.

Аманд шархлаа, гар, хөл дээр тууралт гардаг. Цэврүүний зах ирмэг улаан, голдоо цагаан, цайвардуу өнгөтэй.

ЦЭВРҮҮТ ТУУРАЛТ

ªâ÷í¿¿äèéí íýð

Салхинцэцэг Бүслэхий яр Хөл гар амны өвчин

Áàéðëàë Бүх биеэр /арьс, салст, үстэй хэсгээр/

Àðüñíû ãåðïåñ- èõýâ÷ëýí óðóóë, õàìðûí îð÷èì áîëîí õ¿ç¿¿ öýýæýýð ãàð÷ áîëíî.

Хөл гар амаар тууралттай.

Òóóðàëòын õóãàöàà

Сүүлийн цэврүүт тууралт гарснаас хойш 5 хо хугацаанд халдвартай.

Öýâð¿¿ 7 õîíîãèéí äàðàà òàâøèæ 9-14 õîíîãò ñîðèâã¿éãýýð ýäãýðäýã.

Өâ÷ëºëèéí эхний 7 хоногт хамгийн их халдвартай, âèðүñ ºòãºнөөр 7-н долоо хоногийн турш гадагш ÿëãàðч болно.

Онош DS:Ветряная оспа, типичная лёгкая форма. DS:Ветряная оспа, атипичная геморрагическая форма, тяжёлое течение.

DS: Простая герпесвирусная инфекция, средное течение. DS: Опоясничная герпесвирусная инфекция, офтальмическая форма, тяжёлое течение.

DS: Болезнь руки,ноги, рта, лёгкая форма. DS: энтеровирусная инфекция, тёжелое течение, со осложненым миокардитом

Ýì÷èëãýý ¯¿ñãýã÷èéí ýñðýã -Àöèêëîâèð – Ðèáàâèðèí -Àðáèäîë

Ýìãýã æàìûí ýñðýã - Èììóíîìîäóëÿòîð : Òèìîãåí , òàêòèâèí, òèìàëèí, äèáàçîë, ìåòèëóðàöèë, Âèò-Ñ,À,Å

Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý

Ãàð, õºë, àìíû ºâ÷íèé ¿åä ºâºðìºö ýì÷èëãýý áàéõã¿é. Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý õèéíý.

Гар, хөл, амын өвчний үед хөндүүр, улаан, цэврүүт тууралт гарын алга, хөлөн дээр гардаг.

Гар хөл амын өвчин гар дээр хөл

16

Шарлах хам шинж

Шарлалт гэдэг нь цусан дахь билирубины хэмжээ ихсэж арьс салст шар харагдахыг хэлнэ.

Шарлалтыг үүсэх механизмаар нь:1. Элэгний дээрх2.Элэгний3.Элэгний доорх

ЭЛЭГНИЙ ДЭЭДЭХ ШАРЛАЛТ НЬ ЭРИТРОЦИТ ИХЭЭР ЗАДАРСНЫ УЛМААС БИЛИРУБИНЫ ХЭМЖЭЭ ИХСЭЖ ГЕПАТОЦИТ ЭС ТҮҮНИЙГ БҮРЭН БАРИХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛСНООС ҮҮСДЭГ. ИЙМ УЧРААС ЦУС ЗАДРАЛЫН ШАРЛАЛТ ГЭЖ НЭРЛЭДЭГ

Элэгний дээдэх шарлалтыг ялган оношлох шалгуурууд•Их хэмжээний цус задрал болгодог өвчнүүд болон төрөлхийн цус багадалтын талаархи асуумж•Цус багадалтын эмнэлзүйн илрэлүүд/ толгой эргэх, хөлрөх, арьс цайх/•Арьсны шарлалт тод биш•Шарлалтын өмнөх үеийн хам шинж илрэхгүй•Арьсны загатналт илрэхгүй•Эритроцит болон гемоглобины хэмжээ багасдаг•Цусанд билирубины хэмжээ бага зэрэг ихэсдэг /шууд бус давамгайлдаг/•Цусанд уробилиноген тод илэрч билирубин илэрдэггүй

ЭЛЭГНИЙ ДОРХИ ШАРЛАЛТ

Гаднаасаа дарагдах буюу дотроосоо бөглөрөх байдлаар цөсний ерөнхий цоргоор цөс урсах нь саатсанаас түүнчлэн элэгний гепатоцит эсээс билирубин ялгарал багассанаас шарлалт үүсдэг.

Элэгний доодох шарлалт хэд хэдэн шалтгаантай

1.Элэгний доторхи ба цөсний ерөнхий суваг чулуу ба гельминтээр бөглөрдөг.

2.Цөсний цорго гадна талаасаа голдуу хавдрын улмаас дарагдах

3.Цөсний цорго наалдаж сорвижолтоор нарийсах

ЭЛЭГНИЙ ШАРЛАЛТХалдварт ба халдварт бус олон өвчнүүдийн үед элэг гэмтсэний улмаас үүсдэг. Үүнд:1.Вирүст гепатит2.Герпесийн гепатит3.Цитомегаловирүсийн4.Гэдэсний иерсиноз5.Лептоспироз6.Шар чичрэг7.Эргэх хижиг8.Орнитоз9.Хуурамч сүрьеэ10.Ям11.Үжил12.Тэмбүү

ТОДОРХОЙЛОЛТ

Ýëãèéã ãýìòýýã÷ âèð¿ñ¿¿äèéí íºëººãººð ¿¿ñýõ ýëýãíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýëò õàëäâàðò ºâ÷èí. Õåïàòèòûí À,Â,Ñ,Ä,Å âèð¿ñ элэгний үрэвслийг үүсгэнэ.

ТАРХВАР СУДЛАЛÕàëäâàðûí ýõ óóðõàé: Цî÷ìîã âèð¿ñò õåïàòèò ºâ÷òýé õ¿í Â,Ñ,Ä âèð¿ñ òýýã÷ Аðõàã Â,Ñ,Ä õåïàòèòòàé õ¿íÕàëäâàð äàìæèõ çàì: Õ¿íýýñ õ¿íä àõóéí õàâüòëûí áîëîí ãýìòñýí àðüñ ñàëñòààð, öóñ

öóñàí á¿òýýãäõ¿¿íýýð, áýëãèéí çàìààð, òºðөх ¿åä ýõýýñ íÿðàéä -2-6 äîëîî õîíîãèéí ºìíº øàðëàñàí ºâ÷òºíòýé õàìò áàéñàí - Âèð¿ñò õåïàòèò íóòàãøìàë íóòàã îðîíä çîð÷ñîí - Óíäíû áîëîí àõóéí õýðýãëýýíèé óñàí õàíãàìæèéí áàéäàë,

õàäãàëàëò, àðèóí öýâðèéí áîëîëöîî íºõöºë ÿìàð, àðèóí öýâðèéí äàäàë òîãòìîëæñîí ýñýõ

- Îðîí áàéðíû íºõöºë, õîîë õ¿íñíèé õàäãàëàëò, õîðòîí ìýðýã÷, øàâüæ ÿëàà áóñàä äàìæóóëàã÷èä áàéãàà ýñýõ

- À,  õåïàòèòûí ýñðýã âàêöèíä õàìðàãäñàí ýñýõ - 2-6 ñàðûí ºìíº àðüñ ñàëñò ãýìòýýñýí ìýñ àæèëáàð, òàðèëãà,

ýì÷èëãýý áîëîí ãîî ñàéõíû àæèëáàð õèéëãýñýí - ãýð á¿ëèéí áàéäàë, áýëãèéí àìüäðàëûí òóõàé, ìàíñóóðóóëàõ

áîäèñ, ýì òàðèëãà õýðýãëýäýã ýñýõ çýðãèéã àñóóæ òýìäýãëýíý.  

ÒÀÂÈËÀÍ

Á¿ðýí ýäãýðýëò Ãåïàòîìåãàëè Õåïàòèòûí äàðààõ õàì øèíæ ¯éë àæèëëàãààíû ãèïåðáèëèðóáèíåìè Öºñíèé çàìûí äèñêèíåçè Õîëåöèñòèò áà õîëåöèñòîõîëàíãèò¿¿ä Àðõàã ãåïàòèòóóä Ýëýãíèé öèððîç Ãåïàòîêàðöèíîìà

ÝÌÍÝËÇ¿É:

ªâ÷íèé íóóö õóãàöàà :

À, Å õåïàòèòûí ¿åä 2-6 äîëîî õîíîã. Â,Ñ,Ä õåïàòèòûí ¿åä 2-6 ñàð áàéíà.

À. ØÀÐËÀËÒÛÍ ӨМНӨХ ¿Å - 1-7 ÕÎÍÎÃÈÉÍ ӨМНӨ

Õîäîîä ãýäýñíèé õÿìðàëûí õàìøèíæ

àþóëõàéä ºâäºõ, öàíõàéõ, äîòîð ìóóõàéðàõ, õîîëîíä äóðã¿é áîëîõ, Ẻëæèñ öóòãàõ, õýõðýõ, Ẻëæèõ, îãèõ, ãýäýñ ä¿¿ðýõ, øèíãýí ñóóëãàõ, ýñâýë ºòãºí õàòàõ

Òîìóó òºñò õàìøèíæ

38 õýì îð÷èì õàëóóðàõ, òîëãîé ºâäºõ, öººí õàíèàõ, õàìàð áèò¿¿ðýõ, õîîëîé óëàéõ, ºâäºõ

Òîìóó òºñò õàìøèíæ

áèå ñóëðàõ, íîîìîé, óíòàìõàé áîëîõ, íîçîîð÷, çàëõóó õ¿ðýõ, õýâòìýýð ñàíàãäàõ, ÿäðàõ

¯åýð ºâäºõ õàìøèíæ

áóë÷èí, ¿å ìº÷ººð øàðõèð÷ áóëàð÷ ºâäºõ

Õàìøèíæ¿¿ä õàâñðàõ

äýýðõ õàìøèíæ¿¿ä õàâñàð÷ òîõèîëäîõ

Б.ØÀÐËÀËÒÛÍ ¿Å:

1-2 äîëîî õîíîã ¿ðãýëæèëíý. Ýõíèé ¿åä 纺ëºí òàãíàé, àìíû ñàëñò, í¿äíèé ñàëñò á¿ðõýâ÷èíä øàð òóÿà ñóóæ öààøèä íýìýãäýí á¿õ áèåèéí àðüñàíä øàðëàëò òîäîðíî.

В. Ýäãýðýëòèéí ¿å: 3-6 ñàð ¿ðãýëæèëíý. Ýìíýëç¿éí øèíæ¿¿ä àðèëæ ,

ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààíû ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä õýâèéí áîëîõ õýäèé ÷ ýëýãíèé ýä á¿ðýí íºõºí ñýðãýýã¿é áàéãàà õóãàöàà

ÎÍÎØËÎÃÎÎ

Õàëäâàð ñóäëàëûí àñóóìæ : Àæèë, ìýðãýæèë, àõóé îð÷èí, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãò õàëäâàð àâàõ áîëîìæ áóé ýñýõèéã àñóóíà.

ªâ÷íèé ò¿¿õ : Øàðëàëòûí ºìíºõ ¿åèéã òîäðóóëíà.

Áîäèò ¿çëýã: Åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ áîëîí àðüñ ñàëñòûí øàðëàëò, ýëýãíèé ººð÷ëºëò¿¿äèéã àíõààðíà.

Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý : Öàãààí ýñ öººðºõ, ëèìôîöèò îëøðîõ øèíæ¿¿ä èëýðíý.

Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý: Øýýñýíä öºñíèé áóäàã÷ áîäèñ, óðîáèëèíîãåí, áèëèðóáèí èëýðíý.

ÁÈÎÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ:

Öºñ ñààòëûí õàìøèíæ: Íèéò áèëèðóáèíû õýìæýý íýìýãäýæ øóóä ôðàêö íü äàâàìãàé

èõñýíý. Ø¿ëòëýã ôîñôàòàçà, õîëåñòåðèí íýìýãäýíý.

Ýñ çàäðàëûí õàìøèíæ : ÀëÀò, ÀÑÀÒ õýâèéí õýìæýýíýýñ 10-20 äàõèí íýìýãäýíý

Õîëáîã÷ ýäèéí ¿ðýâñëèéí õàìøèíæ : Òèìîëûí ñîðèë èõñýíý. Õ¿íä ¿åä ñóëьìàãèéí ñîðèë áóóðíà.

Ýëýãíèé ýñ äóòëûí õàìøèíæ: Õ¿íä ¿åä èëýðíý. ïðîòðîìáèíû õýìæýý áóóðíà. Íèéò óóðãèéí õýìæýý áàãàñíà.Àëüáóìèíû õýìæýý áóóðíà. Ийлдсийн аммоны хэмжээ ихэснэ.Ийлдсийн сахар буурнаИйлдсийн креатинин элэг бөөрний хам шинж болон

бөөрний дутагдлын үед ихэснэ..

ВГ ЯЛГАН ОНОНШЛОГОО

Үзүүлэлт

Вируст гепатит А

Вируст гепатит В Вируст гепатит Д Вируст гепатит С

Үүсгэгч РНК пикарновирус

ДНХ гепаднавирус РНХ-тай дангаар орших чадваргүй биенцэр, согогтой.

РНХ флави төст вирус

Халдвар дамжих зам

Гэдэсний халдварт өвчин

Арьс гэмтэх, цусан бүтээгдэхүүнЭхээс урагт, бэлгийн зам

Халдварлалт ВГВ адил. Мөн цустай харьцдаг эмнэлгийн ажилчид

Цусан бүт-н, бохир багаж, зүү тариур, үрийн шингэн, хөхний сүү, шүлс

Нууц t 10-45хо /15-30/ 6-8сар 2-7хоног 14-26хоног

Эмнэл зүйн онцлог

Хордлого ба диспепсийн шинж тод Холестаз бүдэг

Хордлого ба диспепсийн шинжтэй. Холестаз ихтэй.

Долгион маягтай дахилт сэдрэлт ихтэй, хүнд явагдана.

Шарлалт нэмэгд-сэн ч хордлогын шинж бага, хөнгөн явцтай.

Эмнэл зүйн хэлбэрүүд

Шарлалттай шарлалтгүй балархай, далд Хөнгөн, дунд, хүнд

Цочмог, ужиг, архаг, вирус тээгчШарлалтгүй балархай далд хэлбэр

Цочмог, ужиг, архагКохалдвар-ВГВ+Д зэрэг өвдөхийгСупер-ВГВ-р өвдөөд дараа нь Д халдвар нэмэгдэхийг хэлнэ.

Шартай цочмог, шаргүй хэлбэр, үхжилт буюу хүнд хэлбэр, цөсний саатал давамгайлсан хэлбэр

ВГ ЯЛГАН ОНОНШЛОГОО

Үзүүлэлт

Вируст гепатит А

Вируст гепатит В Вируст гепатит Д Вируст гепатит С

Хүндрэл

Дахих буюу 2мөчлөгтэй

Цус алдах, дахих, цөсний замын гэмтэл, элэгний дутлаас нас барна.

Элэгний дутал, циррозд хүргэнэ.

Ховор. 15-25% өөрөө эдгэрнэ, 75-85% архагшина.

Оношлогоо

Цусанд алат, тимол өндөрАнти НАV-IgM/+/

Бил. эрс ихсэх, уургийн диссоциаци, алат асат ихсэх, бүлэгнэлт буурахHBs Ag/+/ HBcIgM / +/ HBе Ag/+/

Бил-н, Алат, асат ферментийн идэвхи өндөр./ Элэгний эс олноор хайлснаас /Anti HD IgM / +/

Бил-н ихсэнэ. Алат нэмэгдэж тахирмаг зураас харагдана.Anti HС IgM / +/

Тавилан Урхаг хууч багатай өвчин, 90% бүрэн эдгэрч 10%үлдэцтэй

80-95% эдгэрнэ. Бага насны хүүхдэд 10-15% архагшдаг. 1% н/б. Хөд чадвар алдалт, эд засгийн хохирол их

Архагшиж, өвчин хурдан давшингуй явагдана. Мөн долгион явцтай.

Тогтонги далд хэлбэрт шилжиж цирроз хавдар болно.

Эмчилгээ

Хордлого тайлахЭлэгний эс хамгаа-лах, Ш/ тэмдгийн ба витамин эмчилгээ

Вирусын эсрэг- Интерферон, цикло-ферон, ламивудин, рибавиринДархлаа дэмжих + ВГА

ВГВ эмчилгээтэй адил. + дархлаа засах, үрэвсэл намдаах / азатиопирин, делагил/

ВГВ адил+ цөс хөөх- урсофальк 10мг/кг 6сарЭлэг шилжүүлэн суулгах

ЭЛЭГНИЙ АРХАГ ҮРЭВСЭЛИЙН ШИНЖМэдрэл сульдлын шинж

Ядрах сульдах, нойр өөрчлөгдөх, цочромтгой болох

Биж шинж Бөөлжис цутгах, хоолонд дургүй болох, аюулхайд эвгүй оргих, хэхрэх, гулгих, гэдэс дүүрэх, өтгөн шингэрэх

Цусархаг шинж Буйл, хамраас цус гарах, арьсанд цус харвах, цусан толбо үүсэх

Шарлалт Арьс салст шарлах, шээсний өнгө өтгөн шар болох, өтгөний өнгө цайх

Элэгний бага шинж Хэл улаан болох, алга улайх, судасны одлог тууралт, үс унах, геникомасти, сарын тэмдэг өөрчлөгдөх,

Дархлаа үрэвслийн шинж

Халуурах, үе мөчөөр өвдөх, булчирхай дэлүү томрох

Цөс зогсонгошилын  шинж

Арьс загатнах, нөсөөжих, арьс склер шарлах

Дэлүү идэвхижих /гиперспленизм/ хам шинж

Цусны улаан, цагаан эс, ялтаст эсийн тоо багасах үед дэлүү томрох

Элэг томорч баруун хавирганы нуман доогуур хүнд оргих

ЭМЧИЛГЭЭ

Äýãëýì ýì÷èëãýý – õýâòðèéí äýãëýì Õîîë ýì÷èëãýý - äàâñ áàãàòàé, ººõ, òîñ

áàãàòàé, áîð ìàõòàé õîîë, öàãààí õîîë ºãíº. 1700-2200ккал, 1:1:4, певзнерийн №5

Õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý – Àìààð ºäºðò 1.5-2 ë øèíãýí

Âèòàìèí ýì÷èëãýý – Âèòàìèí Ñ, Âèòàìèí  Âèð¿ñèéí èéí ýñðýã ýì÷èëãýý

Ýëýã õàìãààëàõ ýì÷èëãýý Äàðõëàà çîõèöóóëàõ ýì÷èëãýý

Та бүхэнд ажлын өндөр амжилт хүсье.