wrocławski tramwaj wodny - wroclaw.pl · • twórcą żelaznych szyn był angielski inżynier...
TRANSCRIPT
Wrocławski Tramwaj Wodny „Krzywy Komin”
19.03.2016 r. Wrocław
Paweł Ogielski, Ryszard Majewicz
Przeszłość • Twórcą żelaznych szyn był angielski inżynier Outram, który w 1738 roku po raz pierwszy użył
swego pomysłu w transporcie. Od jego nazwiska pochodzi używana po dzień dzisiejszy nazwa
środka komunikacji miejskiej, który korzysta z szyn. (Janusz Korzeniowski 1994)
• Tramwaj. Ang.: (tram, tramwaj. Ameryk.: street car.) Pojazd szynowy zbiorowej komunikacji
miejskiej i podmiejskiej. Wozy służące do przewozu ludzi lub towarów poruszają się po
szynach żelaznych ułożonych w jezdniach lub chodnikach ulic, placów, itp. oraz po szynach
ułożonych na podkładach (podobnych „kolejowym” – np. w parkach, terenach podmiejskich,
itp.). Także po torowiskach wydzielonych. W systemach kombinowanych wozy
przemieszczane są zarówno po torowiskach „tramwajowych” jak i „kolejowych” (dzięki
podwoziom umożliwiającym przemieszczanie się wozów po dwóch różnych rodzajach szyn o
dwóch różnych rozstawach). Napędem pierwszych tramwajów były konie lub muły. Pierwsze –
w 1832 r. Nowym Jorku (John Mason), w 1862 r. w Europie (w Kopenhadze), w 1877 r. we
Wrocławiu.
• Tramwaje kablowe (opracowane przez Andrew Hallidi’a) wprowadzono w 1873 r. na ulice San
Francisco, Sacramento i Clay. Wagony były ciągnięte za pomocą kabli ułożonych w kanale
pomiędzy szynami, nawijanych na bębny napędzane parą w siłowniach umiejscowionych na
końcach linii. Począwszy od 1900 r. większość trakcji kablowej zastąpiono elektryczną. Do
dziś ulice San Francisco obsługują tramwaje kablowe.
• Tramwaje elektryczne – (elektryczna trakcja tramwajowa) zastąpiły tramwaje konne w latach
90-tych XIX w. i w pierwszych dwóch dekadach XX w. - w Europie i w USA. Pojawiły się także
w większych miastach Azji, Afryki i Ameryki Płd. W Europie – ich szybki rozwój sprawił, że
stały się głównym środkiem transportu miejskiego. Źródło napędu – prąd elektryczny
przekazywany jest do wozów najczęściej poprzez pantograf, z sieci rozwieszonej ponad
wozami.
• Tramwaj wodny: Hydrobus – od nie używanej obecnie nazwy autobusu. Mały statek
pasażerski służący głównie do celów komunikacyjnych (transportu zbiorowego),
turystycznych, promowych w obrębie miast – ich akwenów i portów kursujący wg ustalonego
rozkładu jazdy.
Tramwaj wodny • nazwa: tramwaj wodny jest współczesną nazwą określonego rodzaju
transportu zbiorowego pochodzącą od powszechnie znanego na lądzie tramwaju – adaptowaną dla potrzeb poszukiwawczych odpowiedniej jednostki spełniającej tę samą funkcję na rzekach i kanałach, w dobie wzrastających potrzeb przewozowych aglomeracji ludzkich. Wg tego „klucza” sięgamy w przeszłość – często podświadomie - poszukując pierwowzorów tak zdefiniowanych jednostek wodnego transportu osobowego, zbiorowego. Tu, czynimy to z pełną świadomością.
W DÓŁ W GÓRĘ
W DÓŁ i W GÓRĘ
Próby reaktywacji
Tramwaje wodne we Wrocławiu – reaktywacja
• - „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wrocław” (Tadeusz Zipser 1997 r.)
• - „Wrocław i jego węzeł wodny”, Marian Miłkowski (Wrocławski Przegląd Komunalny Nr 12, kwiecień 1997 r.).
• - „Śródmiejski Węzeł Wodny we Wrocławiu. Zabytkowe budowle hydrotechniczne” (Ryszard Majewicz 1998 r.)
• - „Możliwości uruchomienia żeglugi turystycznej na terenie miasta Wrocławia. Koncepcja lokalizacji przystani wodnych do obsługi szlaku turystycznego na WWW” (Marian Kosicki z zespołem 2001 r.)
• - „Atlas zabytków budownictwa wodnego Odrzańskiej Drogi Wodnej”, (Leszek Budych, Stanisław Januszewski, pod red. R. Majewicza 2002 r.)
• - „Wrocławski Węzeł Wodny - koncepcja programu „ (Ryszard Majewicz 2003 r.)
• - „Wrocławskie Zielone Wyspy” – projekt zarządzania zasobami środowiska miejskiego, monografia na podstawie projektu celowego (…) (Praca zbiorowa pod red. Aliny Drapelli-Hermansdorfer 2003 r.)
• - „Strategia Rozwoju Portów i Przystani Żeglarsko-Motorowodnych na obszarze WWW” (Praca zbiorowa pod red. Krzysztofa Cebrata, Pawła Ogielskiego, Ryszarda Majewicza przy współpracy „Hydroprojektu” Wrocław i WOPR. Wrocław, 2005 r.)
2002 2003
Koncepcja WTW
Pismo do Prezydenta miasta Uczestnicy spotkania zwracali uwagę, jak bardzo obecność tramwaju wodnego była by
pomocna mieszkańcom Dąbia i Biskupina w okresie przebudowy placu Grunwaldzkiego i mostu Szczytnickiego gdy niektórzy z nich najszybciej przemieszczali się na piechotę. Wiele osób po dziś dzień przychodzi na statki wrocławskiego Muzeum Odry pytać wolontariuszy FOMT: kiedy będzie pływał tramwaj wodny? Cóż nasi wolontariusze mają pytającym odpowiadać?
Ostatnio też sytuacja korka komunikacyjnego była sporadycznie dokuczliwa a może się powtórzyć już w 2009 r. w związku z planowanym remontem mostu Zwierzynieckiego wraz z częścią ul. Skłodowskiej-Curie. Z drugiej strony nie ma teraz lepszej okazji na promocję rzeki do celów komunikacji zbiorowej. Odra jest cały czas jedyną w mieście niedociążoną drogą bez korków, dziur w nawierzchni, świateł na skrzyżowaniach, pieszych i rowerzystów na jezdni. Statku nie opóźni brak prądu czy uszkodzenie sieci trakcyjnej, statek nie „złapie gumy”, a wypadki na drogach wodnych zdarzają się w skali całego Kraju w ilości jednego rocznie! Te atuty gwarantują bezpieczeństwo podróży oraz pewność „trzymania się” rozkładu jazdy tramwaju wodnego.
Mieszkańcy Wrocławia zasługują aby z tej niewykorzystywanej – a najbardziej ekologicznej z dróg - czynnie korzystać. Pozostajemy z nadzieją na podjęcie przez Pana Prezydenta zdecydowanych działań w tym kierunku.
Odpowiedź od Dep. Spraw Społecznych
• „chcielibyśmy podziękować”
• „Władze miejskie pozytywnie zapatrują się na inicjatywę”
• „Miasto podejmie się poszukiwań potencjalnych partnerów do realizacji inwestycji”
• „Mogą Państwo liczyć na współpracę ze strony Urzędu Miejskiego Wrocławia przy działaniach na rzecz projektu: „WTW”
Co dalej - ?
Pojawiają się inni armatorzy ale żaden z nich nie spełnia warunków dla tramwaju
wodnego: regularne rejsy wg wywieszonych rozkładów jazdy