Leesblaadje Geboren in Gent

Waarom doet bevallen

PIJN

Het is waar, bevallen doet pijn. En als we eens goed nadenken over wat er allemaal gebeurt in het lichaam van de

vrouw, is dat ook helemaal niet zo vreemd.

Het huisje van jullie kindje bestaat uit twee grote delen: de bovenkant (= de baarmoeder) en de onderkant (= de

baarmoederhals). Gedurende de zwangerschap wordt de baarmoeder, die eigenlijk een hele grote spier is, zo rustig

mogelijk gehouden. Hormonen (vooral progesteron, dat luie hormoon, weet je nog?) maken de baarmoeder ‘lui’. Of

beter gezegd, onderdrukken de baarmoederspier zodat die niet samentrekt, of in elk geval niet georganiseerd en

regelmatig. Het doel van progesteron is om een rustige en veilige omgeving te creëren zodat jullie kindje goed kan

groeien en bewegen. De onderkant van die grote baarmoeder, de baarmoederhals, is de deur van het huisje. Tijdens

de zwangerschap wordt de deur sterk en goed dichtgehouden. Waarom? Ook om de veiligheid van de baarmoeder de

garanderen! Zo blijft jullie kindje mooi in het huisje, en kunnen er ook geen ongewenste gasten (zoals bacteriën) de

baarmoeder binnen.

Op het einde van de zwangerschap verandert er heel veel. Er is eerst heel wat voorbereiding aan die baarmoederhals:

die wordt korter, soepeler, en gaat misschien al een beetje open. Maar eens de bevalling echt begint, is er toch nog een

radicale switch nodig. De baarmoeder verandert op korte tijd van een veilige verblijfplaats in een effectief en krachtig

uitdrijvingsorgaan. De baarmoederspier wordt niet langer onderdrukt maar zal heel actief en sterk, regelmatig en

georganiseerd beginnen samentrekken. En de baarmoederhals, die verandert van lang, stug en gesloten naar kort,

week en open. De baarmoeder moet op het einde van de bevalling zo krachtig samentrekken dat ze helemaal op eigen

baarmoederpower de baby naar buiten duwt. Wat een kracht is hiervoor nodig! Zotjes !

Gelukkig worden vrouwen dankzij allerlei (hormonale) trucjes van hun lichaam ondersteund in dit proces, zodat deze

beleving -ondanks de hevige pijn- toch draaglijk kan blijven. Hard labeur, dat wel… Een mega uitdaging, een echte life

challenge! De hormonale trucjes leggen we jullie komende les uit.

Leesblaadje Geboren in Gent

Ik hoor het jullie al denken: pijn is toch voor niets goed, kunnen we daar niet iets aan doen? Waarom zou mijn vrouw

moeten lijden aan barbaarse baringspijn? En dat terwijl we vandaag de dag iets hebben om de pijn volledig weg te

nemen, namelijk de ruggenprik of epidurale verdoving!

Die bedenking is niet zo vreemd. Pijn wordt meestal als iets onaangenaam ervaren, iets wat een alarmbelletje doet

rinkelen van “Oei, er is iets mis, er wordt iets beschadigd”. En als we de pijn dan toch kunnen wegnemen, waarom

zouden we dat dan niet doen? Bij de tandarts laten we onze tand toch ook niet trekken zonder verdoving? Klopt

helemaal, en toch kan je ook op een andere manier naar baringspijn kijken….

Eerst en vooral, we weten heel goed vanwaar die pijn bij een bevalling komt. Deze pijn is niet het teken dat er iets mis

is, in tegendeel! De pijn is puur fysiologisch, het is iets heel natuurlijk. Baringspijn heeft, in tegenstelling tot veel andere

soorten pijn, ook een heel ander doel: het is een aankondiging van de geboorte, een teken van vooruitgang. De vrouw

die de pijn toestaat kan zich gaan focussen op een heel bijzonder proces, namelijk het proces van het baren van haar

kindje, het mama-worden. Pijn als triomf is dan ook niet zo vreemd als je weet hoe mooi het is om uit eigen kracht dit

proces te laten gebeuren en toe te staan.

Naast de functie van pijn kunnen we ook anders gaan denken over de manier waarop we met de pijn kunnen omgaan.

In een vergelijkende visie kunnen we twee uitersten zien: de pijn bestrijden, of net gaan werken met pijn.

Pijn wordt gezien als een probleem Pijn wordt gezien als iets normaal

Vrouwen zouden niet hoeven te lijden

onder de barbaarse baringspijn

Vrouwen kunnen de

normale baringspijn aan

Info over medicamenteuze pijnstilling

aanbieden wordt gezien als een

verantwoordelijkheid van de zorgverlener

om informed choice mogelijk te maken

Info over medicamenteuze pijnstilling

aanbieden op cruciaal moment van pijn

wordt geassocieerd met het wegnemen van

de kans om normaal te bevallen

Om te kunnen werken met pijn zijn een aantal zaken heel belangrijk:

Kennis: waar komt de pijn vandaan, wat is het doel van die pijn, en hoe zit het natuurlijke proces in elkaar?

Fysiologie: de natuur zijn gang laten gaan, zo min mogelijk tussenkomen.

Acceptatie: de pijn accepteren en toestaan, je er niet tegen verzetten.

Vertrouwen: vertrouwen in je lichaam, in jezelf en in je kindje. Elke vrouw kan de pijn van een normale arbeid

en bevalling doorstaan, ook jij!

Leesblaadje Geboren in Gent

Die laatste twee zijn misschien wel gemakkelijker gezegd dan gedaan. Je verzetten tegen pijn, en angst voor wat

gebeurt of gaat komen is niet zo vreemd. Toch is het zó belangrijk om de pijn te accepteren, en te vertrouwen in hoe

de natuur zijn gang gaat. In wat volgt kan je wat voorbeeldjes lezen van manieren om met de pijn om te gaan, om met

die weeën te gaan werken.

o Voorbeeld: tijdens een wee probeer je al je spieren totaal te ontspannen.

o Effect: door te ontspannen krijg je een betere bloeddoorstroming in je spieren, waardoor je minder pijn

zal ervaren.

o Voorbeeld: tijdens de weeën sta/zit je onder de douche of in bad. Wanneer er een wee is sproei je met een

warme, licht stevige straal over de pijnlijke plek(ken) zoals rug, buik en/of benen. Ook al denk je niet veel

zin te hebben in een douche of bad tijdens de arbeid, het is het proberen waard! Heel veel vrouwen geven

aan veel baat te hebben bij warm water en ervaren een sterke pijnstillende werking.

o Effect: zorgt voor betere ontspanning, en daardoor ook een betere bloeddoorstroming. Maakt de vrouw

‘high in the sky’ en meer ontspannen (lang leve endorfines!).

o Voorbeeld: de vrouw zit op een stoel of ligt op bed, en ondertussen wrijft de partner over haar benen (via

de binnenkant naar boven en via de buitenkant naar beneden). Wanneer er een wee is duwt je partner op

de plek tussen je grote tenen en je ‘wijstenen’. Wanneer je het wrijven niet goed kan verdragen kan enkel

de druk tussen je tenen ook helpen.

o Ander voorbeeld: je zit of staat of hangt, je partner duwt tijdens de wee op de pijnlijke plek op je rug.

o Of ook: hand- of voetmassage met olie terwijl je ligt of zit.

o Effect: zorgt voor minder pijn en angst: de massageprikkels zorgen er immers voor dat pijnprikkels de

hersenen minder goed bereiken!

o Voorbeeld: wanneer je een wee hebt, zeg je ‘awawawaaa’, ‘jajajaaa’, ‘lalalaaa’.

o Ander voorbeeld: wanneer je een wee hebt, denk je of zeg je een paar keer na elkaar: “Deze wee, die zal

mij helpen”. Op dat ritme praat je (of als je denkt, adem je rustig of puf je).

o Effect: leidt je af van de pijn en het geeft je vertrouwen. Weetje: lage ‘aaaaaa’ klanken kan je enkel maken

met een ontspannen bekkenbodem, wat de bevalling positief zal beïnvloeden!

o Voorbeeld: warmte, water, massage, comfort, ademhalingstechnieken, muziek…

o Effect: vermindert angst, spanning, en de productie van adrenaline.

o Tip: Herinner jezelf of laat je herinneren aan het belang van relaxatie.

o Visualiseer je baarmoederhals die ontsluit tijdens de wee

o Visualiseer je baby die lager komt tijdens de indaling

o Denk: hoe sterker de wee, hoe sneller de ontsluiting

o Denk: deze wee komt nooit meer terug

Door jouw partner en/of een goede bevallingscoach. De continue één-op-één begeleiding door een vroedvrouw zorgt

voor minder nood aan pijnstilling tijdens de bevalling en hierdoor neemt de kans op complicaties sterk af.

Staan, zitten, hurken, vooroverbuigen, liggen op je zij, rondlopen, op toilet, onder de douche, in bad, uit bad…

Probeer verschillende houdingen uit, er is zéker een houding waarin jij minder pijn hebt.

Leesblaadje Geboren in Gent

TO DO

Denk eens na over jouw eigen visie op baringspijn: waarin kan je je het meeste vinden? De pijn bestrijden of werken

met de pijn?

Voor de partners: wat denk je dat jouw taak hierbij is? Of is dit louter de winkel van je vrouw?

NOTA’s of vragen

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

………………………………………………………………………....