Sporten voor vrede

Hoe sport, zang en dans kan dienen als

manier om herdersvolken met elkaar te

verzoenen.

pagina 4 - 5

Jan Pronk: Mensen mobiliserenDe nieuwe voorzitter van IKV over zijn be-

trokkenheid bij vraagstukken van ontwik-

keling en vrede.

pagina 7

Vredesweek 2008

Kiezen voor Vrede met de Nacht voor

Vrede, Poetry Slams, the Hospital Bombers

en een levend vredesteken.

pagina 11

vrede nuJaargang 2 - #2 Zomer 2008

Vrede.Nu is een uitgave van vredesorganisatie IKV Pax Christi, het samenwerkingsverband van IKV en Pax Christi en verschijnt vier maal per jaar.

IKV PAX CHRISTI2

In Soedan is het opnieuw onrustig. On-langs zijn er ongeregeldheden uitge-broken rondom de stad Abiyei, een

olierijk gebied op de grens van Zuid- en

Noord-Soedan. “Olie vormt de belangrijk-

ste inkomstenbron voor de Soedanse

overheid. Hierdoor is deze grondstof de

hoop van het land voor economische ont-

wikkeling, maar tevens de bron van aller-

lei ellende en onenigheden”, vertelt

Egbert Wesselink, programmaleider eco-

nomische dimensies van conflict bij IKV

Pax Christi.

Wat is er mis met de olie-industrie in Soe-dan?“Er is veel onduidelijkheid over de olie-

productie. De centrale regering, die in

Noord-Soedan zetelt, en de (buiten-

landse) oliemaatschappijen willen niet

dat buitenstaanders controleren hoeveel

er geproduceerd wordt. De regering van

Zuid-Soedan, die verregaande autonomie

heeft, verdenkt de centrale regering

ervan inkomsten uit de olie achter te

houden. Ook is er onenigheid over het

recht op land. Veel mensen zijn tijdens

de burgeroorlog, die van 1983 tot 2005

woedde, door de olie-industrie geweldda-

dig van hun land verdreven. In het vre-

desakkoord van 2005 staat dat de

bevolking gecompenseerd moet worden

voor hun verliezen. Ze hebben echter

nog niks gekregen. Logisch dat ze dan

zeggen ‘Wat hebben wij aan dit vredes-

verdrag?’”

Welke oliebedrijven ontduiken de interna-tionale afspraken?“Er zijn bedrijven die de wettelijke ver-

plichting om de bevolking te compense-

ren, het milieu te beschermen en te

investeren in de lokale economie ontlo-

pen. Dat zijn bedrijven als het Chinese

staatsbedrijf China National Petroleum

Corporation, het Maleisische staatsbe-

drijf Petronas en het Zweedse Lundin. De

oliemaatschappijen hebben hier weinig

kaas van gegeten en dragen bij aan wets-

overtredingen en mensenrechtenschen-

dingen.”

Waarom ziet de overheid er niet goed optoe?“De regering in Khartoum heeft hier

geen belangstelling voor. De oliebedrij-

ven, die de Soedanese grondwet aan hun

laars lappen, maken misbruik van het

feit dat de Soedanese regering niet toe-

ziet op de schaarse wetten die de bevol-

king in het zuiden moet beschermen. De

overheid in het zuiden, ontstaan als ge-

volg van het vredesverdrag en onder toe-

zicht van de internationale

gemeenschap, is nog niet capabel om dit

te controleren. De internationale ge-

meenschap zou hier moeten bijsprin-

gen.”

Waarom gebeurt dat niet?“Omdat de internationale gemeenschap

de neiging heeft van crisis naar crisis te

zappen, terwijl de meeste problemen

langdurige aandacht vergen. Er was veel

aandacht voor het vredesproces in Soe-

dan. Toen het eenmaal getekend was,

kwamen er andere conflicten op het ra-

darscherm. De EU heeft zelfs een mach-

tig drukmiddel: China exporteert

ontzettend veel producten naar de Euro-

pese Unie; dvd’s, kleren, noem maar op.

Oliebedrijven in Soedanop het matje

Tijdens de aanloop naar de Olympische Spelen krijgt China er flink vanlangs als het gaat om binnenlandse mensenrechtenschendingen. China’sinvloed reikt echter verder, tot ver op het Afrikaanse continent. EgbertWesselink van IKV Pax Christi legt uit hoe Chinese oliebedrijven internatio-nale afspraken in Soedan omzeilen. “Schandelijk hoe staatsbedrijven ineen ander land de grondwet aan hun laars lappen en allerlei mensenrech-ten schenden.”

Programmaleider Egbert Wesselink

IKV PAX CHRISTI 3

Ik heb niet de indruk dat ze dit drukmid-

del ook maar enigszins gebruiken.”

Hoe staat Nederland hierin?“Juist Nederland heeft de verantwoorde-

lijkheid om erop toe te zien dat de olie-

contracten in Soedan worden herzien, zij

is zelf partij. In Amsterdam is een bedrijf

gevestigd dat behoort tot het Indiase

staatsbedrijf ONGC dat in Soedanese olie

handelt. Dit bedrijf betaalt over zijn win-

sten belasting aan de Nederlandse rege-

ring. Vorig jaar was dat ongeveer

honderd miljoen euro. Het kabinet Bal-

kende IV verdient dus per jaar honderd

miljoen euro aan de vuile olie-industrie

in Soedan.”

De campagne Su-dan, Whose Oil? vraagt aandacht voor de Soedanese olie-industrie.“Ja. China is gevoelig voor haar interna-

tionale reputatie, zeker met de Olympi-

sche Spelen in aantocht. Met onze

campagne nodigen we China uit om haar

reputatie te verbeteren door het gedrag

van haar bedrijven in Soedan te verbete-

ren. Mensen kunnen meedoen met onze

campagne en een brief sturen aan de Chi-

nese overheid of een Chinees bedrijf via

www.su-dan.org.”

Steun ook de campagne Su-dan, Whose

Oil? Ga naar www.su-dan.org

RedactioneelWe hebben een sportieve zomer voor deboeg. Het Europees Kampioenschapvoetbal is nog niet afgelopen of de Tourde France begint en die sluit weer aan bijde Olympische Spelen. Wie door de we-reld reist, ontdekt dat sport er voor zorgtdat je met wildvreemde mensen ineensover je eigen land kunt praten. MinisterBert Koenders van Ontwikkelingssamen-werking zal dat ook merken. Hij brachteerder dit jaar samen met zijn collega JetBussemaker, verantwoordelijk voor Sport,de beleidsnotitie ‘Kans voor open doel’ uit,waarin het programma Sporten voorVrede van IKV Pax Christi ook genoemdwerd. In de notitie wordt het belang vansporten voor het overbruggen van tegen-stellingen tussen etnische groepen ge-noemd. Zelfs in fragiele staten kan hetbijdragen tot wederopbouw, omdat sporteen soort internationale taal is en tot dia-loog met anderen kan bewegen. Het zou mooi zijn als de gastheer van deOlympische Spelen zich wat meer bekom-merde om de mensen in Afrika, in het bij-zonder in Soedan. Daar verdient hetChinese staatsbedrijf veel oliedollars overde hoofden van de Soedanese bevolking.Maar laten we niet te snel met het vinger-tje wijzen, want het blijkt dat zelfs de Ne-derlandse schatkist verdient aan de olie-exploitatie in Soedan.

Onze eigen overheid kunnen we daar opaanspreken, zoals we succesvol gedaanhebben met de actie tegen clustermunitie.Burgers moeten hun overheden bij de leshouden, of het nu gaat om nationale over-heden of gemeentelijke. Om met JanPronk te spreken: “We kunnen er voor kie-zen om die keuzes te maken waar anderemensen niet slechter van worden.” Vredebegint immers bij jezelf. Informeer je overvredesvraagstukken door bijvoorbeeld ditblad te lezen, geef geld als je dat hebt,maar vooral: kies voor vrede.

Helma Maas

Foto voorpagina: Turkana-vrouwen uit Kenia

doen mee aan Sporten voor Vrede

Oliewinning in Soedan

IKV PAX CHRISTI4

Het leven van een jongeman uit eenherdersvolk is radicaal anders dandat van iedere willekeurige plattelands-

bewoner. Hij is één met de natuur.

Koeien zijn belangrijker dan mensen.

Mensen wiens bestaan afhangt van wei-

degronden en water, maar in een gebied

wonen dat ieder jaar met maanden van

droogte te kampen heeft, zijn gedwongen

ver met hun kuddes rond te trekken. Op

die trektocht komen ze soms wilde dieren

tegen en soms ook andere volken die hun

vee willen stelen met bruut geweld. Die-

ven worden al gauw moordenaars. De

kudde is alles wat de herder heeft. Dat ver-

dedigt hij desnoods met zijn leven. Een

AK-47 geweer is net zo gewoon als een

wandelstok. Het is doden of zelf gedood

worden. Gewond raken staat gelijk aan de

dood. Voor mensen met een handicap is in

een nomadengemeenschap geen plaats.

Koeien Het dieet van een herder is eenzijdig.

Water, soms thee, melk, bloed van een

geitje en af en toe vlees. Als de gemeen-

schap in de regentijd langere tijd op een

plek blijft, kunnen de vrouwen wat maïs

verbouwen. Voor de mannen blijft het

hoeden van vee het belangrijkste. Zonder

koeien geen melk. Zonder koeien geen

bruiloft, geen aanzien. Een herder zal al-

leen in uitzonderlijke gevallen zijn eigen

koeien verkopen, want je verkoopt toch

je toekomst niet. Zo geredeneerd is stelen

bittere noodzaak, zeker als de jongeman

wil trouwen en een bruidsprijs van 100

koeien moet geven.

Altijd op zijn hoedeLomejan Ejore is een jongen van dertien.

Hij is ooit een paar maanden naar school

geweest, maar daar kan hij zich niet veel

van herinneren. “In de droge tijd sta ik

rond 5 uur op en ga met de andere jon-

gens op zoek naar plekken waar onze

koeien kunnen grazen. Soms lopen we

wel 20 kilometer voordat we goed gras

zien. De ene dag laten we de koeien gra-

zen, de andere dag zoeken we naar water,

zodat ze kunnen drinken. Zelf kan ik

soms wel een dag of vijf helemaal niks

eten, wel neem ik water mee. Ik ben al-

tijd op mijn hoede, want we wonen hier

dichtbij de grens met Oeganda en Soe-

dan. Twee dagen geleden nog zijn er 200

geiten en koeien geroofd. Het gebeurde

net toen we terug waren in de kraal.

Ineens kwamen ze en ze schoten gelijk.

De aanvallers hadden zich in twee groe-

pen verdeeld en terwijl de ene groep op

ons schoot, voerde de andere groep onze

dieren weg.”

Sport inzetten voor vredeDat sport ook positieve krachten los kan maken en zelfs in conflictsituaties tot verbroedering leidt,laat het programma Sporten voor Vrede zien. Op initiatief van IKV Pax Christi speelden twaalf herders-volken een voetbaltoernooi met elkaar in Kapoeta, Zuid-Soedan. De vrouwen hielden een korencom-petitie. Het toernooi was de omlijsting van een vredesconferentie, want het belangrijkste was dat degroepen om de tafel zaten. Ze keken elkaar recht in de ogen, praatten over hun conflicten en zochtennaar oplossingen. Na een paar dagen vielen ze elkaar op het sportveld in ieder geval al in de armen.

Veel gelijkspel tijdens het toernooi

IKV PAX CHRISTI 5

Open voor veranderingHet is moeilijk om in deze situatie vrede

te prediken. Toch is dat precies waar IKV

Pax Christi mee bezig is. Jonge mannen

als Lomejan waarderen het wel. Hij zegt:

“Doordat jullie hier gekomen zijn, ver-

andert er misschien wat. Ik zou liever

niet in deze gevaarlijke streek rondlo-

pen. Ik hou wel van mijn dieren, maar

toch, als ik nog iets zou kunnen leren,

zou ik liever naar de stad gaan om daar

geld te verdienen.” Voor Ekai, die al ge-

trouwd is en 15 kinderen heeft, is dat

ondenkbaar. “Voor mij is het te laat om

een ander beroep te leren. Sinds we met

voetballen bezig zijn, denken we minder

vaak aan het beramen van een veeroof.

Jullie kunnen met die groepen praten

die het op ons vee gemunt hebben. Wij

kunnen hen wel vergeven. Als we elkaar

ontmoeten en ik zou een lid van de vij-

andige groep mee naar mijn huis

nemen, dan kunnen we vrienden wor-

den.” Twee jaar geleden werd er heel an-

ders gesproken over mensen die niet tot

de eigen etnische groep behoorden.

Sport als alternatiefHoe diep geworteld het roven van vee ook

zit, toch zijn er voldoende individuen bin-

nen de nomadengemeenschappen die

open staan voor veranderingen. Sport is

een goed alternatief gebleken om hen op

andere gedachten te brengen. Door te

sporten kunnen de mannen niet alleen

hun energie kwijt, ook kunnen de jonge-

mannen laten zien hoe sterk en snel ze

zijn. Eigenschappen die voor een nomade

belangrijk zijn. Voor de vrouwen van de

herdersgemeenschappen is het een op-

luchting dat hun mannen niet meer op

rooftocht willen gaan. Zij kunnen hun

mannen nu met vredesliederen onthalen.

Sport aanbieden alleen, is natuurlijk niet

voldoende om het geweld te stoppen. Het

is wel een goede basis gebleken om ver-

trouwen te wekken en om de verschil-

lende herdersvolken met elkaar in

contact te brengen. Het begin van vrede

wordt geboren op het voetbalveld.

Wie meer wil lezen over dit programma,

kan op de Engelstalige website kijken:

www.peaceandsports.org

Veemarkt in Oeganda

Aanbevelingen aanbieden aan het einde van de vredesconferentie

IKV PAX CHRISTI6

Radio Darfur is ontstaan naar aanlei-ding van het mediaoffensief ‘TotZover Darfur’ dat op 9 november van

start ging. Het project zal met een korte

golf radiozender buiten Soedan onafhan-

kelijk nieuws uitzenden, dat in heel Dar-

fur te beluisteren is. De voorbereidingen

zijn in gang gezet. Press Now en Radio

Nederland Trainingscentrum, onderdeel

van de Wereldomroep, helpen met het

opzetten van een lokaal netwerk van Soe-

danese journalisten, het Darfur Repor-

ters Netwerk. Dit netwerk zal als lokale

nieuwsbron fungeren en programma’s

maken met de lokale bevolking over re-

cente ontwikkelingen. In de toekomst zal

het netwerk gaan fungeren als een pers-

bureau. De nieuwsbulletins over Darfur

zullen worden geproduceerd via Radio

Miraya, de succesvolle VN radio in Soe-

dan, verzorgd door de Zwitserse Fonda-

tion Hirondelle. Het radioproject

Internews, gericht op het informeren van

vluchtelingen uit Darfur en de lokale be-

volking in Oost-Tsjaad, zal informatieve

programma’s maken op het gebied van

seksueel misbruik en geweld tegen vrou-

wen, gezondheidsvoorlichting, mensen-

rechten en reportages vanuit de kampen

in Tsjaad.

De uitzendingen zullen beginnen met

één uur per dag en uitgroeien tot drie

uur per dag, zeven dagen per week.

Omdat de Soedanese regering geen uit-

zendvergunningen wil uitgeven, zal

Radio Darfur vanuit Nederland, via be-

middeling van de Wereldomroep, gaan

uitzenden op de korte golf, via een satel-

lietkanaal en internet.

Radio Darfur op korte golfDe bevolking in Darfur heeft nauwelijks toegang tot actueel, betrouwbaar en onpartijdig nieuwsin hun eigen taal. Er is een groot gebrek aan informatie over gezondheid, onderwijs, mensen-rechten en vrouwenrechten. Radio Darfur wil deze lacune vullen.

IKV Pax Christi, een van de oprichtersvan de Clustermunitie Coalitie (CMC),is blij met de uitkomst van de conferen-

tie. Nederland doet afstand van alle clus-

termunitie en er zijn goede regelingen

voor slachtoffers getroffen.

IKV Pax Christi heeft grootschalig actie

gevoerd. Bisschop Van Luyn stuurde een

brief aan premier Balkenende en sprak

een radiospotje in. Jan Pronk en generaal-

majoor der mariniers b.d. Patrick Cam-

maert ondertekenden de petitie tegen

clustermunitie publiekelijk en meer dan

8.000 mensen volgden hen. Alle Kamer-

leden kregen de dvd ’Bombardeer de

clusterbom tot ongewenst afval’.

Een paar dagen voor de Dublin conferen-

tie ‘bombardeerde’ de vredesorganisatie

het Plein in Den Haag met blindgangers

uit een nagemaakte M261 clusterbom en

riep Kamerleden op om te pleiten voor

een alomvattend verdrag tijdens de slot-

conferentie tegen clustermunitie. Een

week later nam de Tweede Kamer een

motie van de PvdA aan voor een alge-

meen verbod op clustermunitie.

Miriam Struyk die namens IKV Pax

Christi hard gelobbyd heeft voor het ver-

drag: “Overheden moeten nu de politieke

wil tonen om het verdrag snel in werking

te laten treden. Landen die dit verdrag

nog niet ondersteunen moeten we aan-

moedigen ook te tekenen. Maatschappe-

lijke organisaties, zoals IKV Pax Christi

speelden een cruciale rol bij de totstand-

koming van dit verdrag en we zullen er

op blijven toezien dat overheden het ver-

drag nakomen.” Begin december zal het

verdrag over clustermunitie worden on-

dertekend in Oslo. We vragen overheden

om het verdrag zo snel mogelijk te onder-

tekenen en te ratificeren en roepen bur-

gers op druk uit te blijven oefenen. Dat

kan door het ondertekenen van het ‘Bur-

ger Verdrag’, kijk op www.ikvpaxchristi.nl

hoe u de People’s Treaty kunt onderteke-

nen.

Einde van de clusterbom dichterbijOp een slotconferentie tegen clustermunitie in Dublin hebben meer dan100 landen, waaronder vele NAVO bondgenoten zoals Engeland, Canada,Frankrijk, Denemarken, Italië, Duitsland, België, Spanje en Nederland, zichgecommitteerd om clustermunitie te verbieden.

Lobbyisten bij de Dublin-conferentie.Foto: CMC

IKV PAX CHRISTI 7

Behalve voorzitter van het IKV isPronk ook onbezoldigd hoogleraarbij het International Institute of Social

Studies in Den Haag en is hij voorzitter

van het internationale bestuur van de

Society for International Development.

Verder schrijft hij veel en geeft hij talloze

lezingen. Pronk: “Binnenkort ga ik begin-

nen aan een boek over Soedan, dat land

laat me niet los.” In januari 2007 kwam

hij terug naar Nederland, omdat hij door

het regime tot persona non grata was ver-

klaard. Een compliment, want Jan Pronk

houdt zijn mond niet ook al brengt hij

zichzelf daarmee in een lastige positie.

Mensenrechten kunnen nu eenmaal niet

losgekoppeld worden van armoedebestrij-

ding, vindt hij.

Ontwikkeling is altijd veranderingSoms brengt verandering van de status

quo conflict met zich mee. Pronk: “Con-

flicten kun je niet voorkomen. Wat je wel

moet proberen te voorkomen is geweld,

of in ieder geval dat conflicten escaleren.

Door tijdig bezig te zijn met het voorko-

men van de voorwaarden die leiden tot

conflict, kun je wel degelijk iets aan pre-

ventie doen. Ik denk dan aan het voorko-

men van uitsluiting, aan het bestrijden

van milieu-degradatie, aan armoedebe-

strijding.” In Pronk’s visie hebben al deze

zaken met elkaar te maken en kun je ze

ook niet meer als losstaand zien. Voor

Pronk is de scheidslijn tussen ontwikke-

lingsorganisatie en vredesorganisatie

niet scherp te trekken. Volgens hem moet

IKV Pax Christi niet bang zijn dat andere

ontwikkelingsorganisaties zich steeds

meer met conflict bezighouden en zich

op het werkterrein van de vredesbewe-

ging begeven.

Schok“Soms moet je eerst een schok krijgen

om te zien wat de consequenties zijn.

Voor mij was de VN-vrouwenconferentie

uit 1975 zo’n schok. Na die tijd zag ik dat

de rol van vrouwen in het ontwikkelings-

vraagstuk heel anders was dan ik voor

die tijd dacht. Het was niet langer meer

een deelonderwerp.” Zo verging het

velen ook met conflict. Voor ontwikke-

lingswerkers was dat lange tijd iets waar

ze zich verre van hielden. Dat was voor-

behouden aan noodhulporganisaties of

aan vredesorganisaties. “Het is goed dat

daar nu niet meer zo’n scheiding tussen

is. De vredesbeweging moet zorgen dat ze

mensen in Nederland mobiliseert, we

moeten het niet te ver zoeken.”

Hier keuzes makenDe voorzitter van het IKV vindt dat de

vredesbeweging zich niet alleen bezig

moet houden met conflict ver weg.

“Vredesorganisaties zouden het als een

uitdaging moeten zien om te werken aan

vredeswerk hier. We moeten betrokken-

heid creëren van het Westen bij conflic-

ten elders. Wij sturen wapens naar

landen in conflict, we financieren cor-

ruptie, we zeggen dat patentrecht zo

goed is waardoor de prijs van de medicij-

nen veel te hoog is in ontwikkelingslan-

den, we maken de boeren kapot met

onze hoge landbouwsubsidies. Dat bete-

kent ook snijden in eigen vlees. Als bur-

ger, als consument kunnen we keuzes

maken, zodanig dat anderen daar niet

slechter van worden.”

Jan Pronk: Mensen mobiliseren

JanPronk. Foto: ANP

Stilstaan dat doet Jan Pronk nooit lang. Hij is af en toe te vinden in de avondlijke uren ophet kantoor van IKV Pax Christi in Utrecht, dat gelegen is boven het Stiltecentrum in winkel-centrum Hoog Catharijne. Vaker nog is de nieuwe voorzitter van het IKV te vinden in hetland, wanneer hij een lezing geeft voor studenten. Zijn onderwerpen zijn veelomvattend,want Pronk heeft een holistische visie op vrede, conflict en ontwikkeling. “Conflict is ontwik-keling en andersom.”

IKV PAX CHRISTI8

Kasjmir wordt al decennia lang ineen wurggreep gehouden door eeneindeloos conflict. Wat verwacht de be-

volking van de verkiezingen in de deel-

staat Jammu & Kasjmir dit najaar?

Rashid, eigenaar van een houseboat op

Dal Lake in Srinagar, verwacht niet veel

van de verkiezingen. “Kasjmir was vroe-

ger een hippie paradijs. Nu is het een ge-

militariseerde regio met een legerpost op

elke hoek van de straat. Er zijn in en bui-

ten de stad overal patrouilles van militai-

ren. Het is gewoon een bezet gebied. Hoe

kun je nu spreken van vrije verkiezingen

in de loop van het geweer?”

Rashid is niet de enige die dit zegt. Veel

Kasjmiri bevestigen deze mening in

eigen woorden. Sinds de gemanipuleerde

verkiezingen van 1987 en de gewapende

opstand van jongeren en studenten die

erop volgde in 1989, zijn verkiezingen

eerder een instrument van manipulatie

door de zittende macht, zo redeneren

veel Kasjmiri. Slechts enkelen verwach-

ten dat de deelstaatverkiezingen een stap

in de richting van een duurzame oplos-

sing van het conflict is.

Mensenrechten in Kasjmir

Kasjmir was eens een geliefd oord voor hippies. Ze kwamen er als ze de zijderoute volgdenvanzelf. Maar er is veel veranderd sinds de flowerpowertijd. De hippies van weleer doen nuzaken met India. In het vroegere ‘paradijs op aarde’ vinden mensenrechtenschendingenplaats. Gewone toeristen durven nauwelijks meer te komen, de woonarken op het be-roemde Dal Lake zijn vaker leeg dan gewenst.

Woonark op Dal Lake in Srinagar

Rapport over vermiste personen veroorzaakt opschudding

IKV PAX CHRISTI 9

Naamloze gravenHet wantrouwen tegen de zittende rege-

ringen in de deelstaat Kasjmir en tegen

de federale regering in Delhi werd on-

langs versterkt door het blootleggen van

massagraven met restanten van circa

1000 lichamen. Veel Kasjmiri die ooit ver-

dwenen en als vermist waren opgegeven,

blijken te zijn vermoord, naar alle ver-

wachting door toedoen van het Indiase

leger of een van de Indiaase veiligheids-

diensten.

De organisatie Association of Parents of

Disappeared Persons ontdekte in en

rondom diverse dorpen naamloze gra-

ven, met per graf 10 tot 250 doden en in

totaal 940 tot 1000 slachtoffers. Het zijn

gruwelijke vondsten in een land dat

claimt de grootste democratie in Azië te

zijn.

De lokale partner Jammu & Kashmir

Coalition of Civil Society publiceerde het

rapport Facts Under Ground. Het rapport

veroorzaakte veel opschudding in en bui-

ten Kasjmir en wordt gezien als een dui-

delijk bewijs van de leugens waarmee

mensenrechtenschendingen in deze In-

diase deelstaat worden verdonkere-

maand, aldus Parvez Imroz, advocaat

voor slachtofferfamilies en voorzitter

van de Jammu & Kashmir Coalition of

Civil Society. “We hebben nog slechts pas

het topje van de ijsberg geraakt. Inmid-

dels zijn er zo veel nieuwe gegevens ge-

meld dat in augustus deel twee van het

rapport volgt.”

Mensenrechtenactivisten drongen bij de

Indiase overheid al meerdere keren aan

op een onafhankelijk onderzoek naar het

lot van de duizenden vermisten in Kasj-

mir. Tot op heden zonder resultaat. Met

het 23 pagina’s tellende rapport Facts

Under Ground in de hand sprak project-

leider Marjan Lucas van IKV Pax Christi

op een bijeenkomst van de Verenigde Na-

ties in Genève. Ook bracht zij het rapport

samen met andere maatschappelijke or-

ganisaties onder de aandacht bij leden

van de Tweede Kamer en het Europese

Parlement.

Dialoog met burger De Jammu & Kashmir Coalition of Civil

Society hield op 20 april een publiek

debat over de aanstaande verkiezingen.

Tijdens het debat werd de oppositie, even

als de regerende partijen, verweten nau-

welijks met de bevolking te communice-

ren. De bevolking voelt voor een boycot

van de verkiezingen, zo bleek uit de dis-

cussie: “We kunnen slechts stemmen op

marionetten van Delhi. Zelfs zij die zeg-

gen oppositie te voeren en de belangen

van Kasjmir en haar bevolking in het

vaandel te dragen, worden ondergelopen

door de dictaten en wetten van India. We

willen ons recht op een volksreferen-

dum, zoals door Pandit Jawaharlal Nehru

beloofd en in 1949 vastgelegd in een VN-

verklaring. Pas daarna kunnen we redelij-

kerwijs over verkiezingen en duurzame

vrede praten”, meldt lokale partner Par-

vez Imroz.

Een activiste toont een banner met namen van vermiste personen.

Het conflict over Kasjmir tussen India en Pakistan dateert uit 1947, de tijd dat hetBritse Rijk uiteenviel in India en Pakistan. De status van Jammu en Kasjmir bleef bijde scheiding tussen beide landen onbeslist. Na een oorlog van 1947-1948 werdeen voorlopige wapenstilstand gesloten waarbij J&K werd opgedeeld langs devoorlopige, maar nog steeds geldende bestandslijn. Een VN-resolutie uit 1949 stelde de bevolking van de deelstaat een referendum inhet vooruitzicht: aansluiting bij India of Pakistan. Het referendum heeft echter nooitplaats kunnen vinden. India beschouwt het door India bestuurde deel van Jammuen Kasjmir als een integraal onderdeel van de staat. Pakistan erkent wel de auto-nomie van het door Pakistan gecontroleerde deel Azad Kashmir (‘Vrij Kasjmir’),maar de facto wordt Pakistaanse Kasjmir vanuit Islamabad bestuurd. IKV Pax Christi ondersteunt het werk van en de dialoog tussen mensenrechtenacti-visten in Indiaas en Pakistaans Kasjmir. De vredesorganisatie is van mening datontwikkelingen in Kasjmir cruciaal zijn voor duurzame stabiliteit in de regio envraagt daarom aandacht voor het conflict bij internationale organisaties en de Eu-ropese Unie.

IKV PAX CHRISTI10

Stedenbanden herleven. De gemeen-ten Heumen en Winschoten hebbeneen samenwerkingsrelatie met Srebre-

nica. Delegaties van de gemeenten Put-

ten en Vlissingen bezoeken de Servische

regio Sandzak. Veel van de stedenbanden

die in de jaren tachtig ontstonden, zoals

de relaties met gemeenten in Zuid-Afrika

en Nicaragua, bestaan nog altijd.

Deze stedenbanden, die vroeger deel uit-

maakten van gemeentelijke internatio-

nale samenwerking, vallen tegenwoordig

onder de noemer city diplomacy. IKV Pax

Christi coördineert en ondersteunt deze

contacten. Ook geeft de vredesorganisa-

tie ondersteuning aan initiatieven van

gemeenten in conflictgebieden, zoals in

Noord-Cauca, Colombia, waar burgers en

burgerorganisaties een strategie ontwik-

kelden om gewapende groepen buiten de

deur te houden.

Human securityHet denken over veiligheid is de laatste

decennia aan grote veranderingen on-

derhevig. Eeuwenlang stond de veilig-

heid van de staat voorop. De introductie

en ondersteuning van begrippen als

human security en de responsibility to

protect volgt op het besef dat in veel lan-

den de nationale overheid niet bij

machte of niet van zins is om de burgers

veiligheid te bieden. De internationale

gemeenschap ziet het als zijn recht,

zelfs als zijn plicht, om in zulke geval-

len in te grijpen. Daarmee is niet langer

de veiligheid van de staat het enige refe-

rentiepunt, ook het recht op veiligheid

van de burger staat nu op de agenda.

Daarmee is ook de aandacht voor het

subnationale niveau, voor de steden en

dorpen, te verklaren.

BurgergroepenHoe kunnen gemeentebesturen, lokale or-

ganisaties en burgergroepen vrede en vei-

ligheid in conflictgebieden bevorderen:

door middel van lobby of samenwerking

met lokale partners? Dat was de vraag die

eerder deze maand centraal stond op een

grote internationale conferentie over city

diplomacy in het Vredespaleis in Den

Haag, georganiseerd door de wereldorga-

nisatie van steden en lokaal bestuur, Uni-

ted Cities and Local Governments (UCLG).

Onder de leiding van Jan Pronk, tevens

IKV-voorzitter, kwamen deelnemers tot

concrete afspraken en aanbevelingen voor

gemeenten, nationale overheden, maat-

schappelijke organisaties en UCLG.

VredeszonesMedewerkers van IKV Pax Christi schre-

ven mee aan een boek van UCLG over

city diplomacy, coördineerden deel-

name van delegaties uit onder andere

Colombia, de Molukken en Bosnië-Her-

zegovina, en gaven leiding aan een bij-

eenkomst over samenwerking van

gemeente met lokale ngo’s. De Vereni-

ging Nederlandse Gemeenten en IKV Pax

Christi organiseerden, voorafgaand aan

de conferentie, een internationale work-

shop over vredeszones. Het werk van IKV

Pax Christi en zijn partners is in de slot-

verklaring van de conferentie opgeno-

men: de samenwerking van IKV Pax

Christi met gemeenten heeft veel vruch-

ten afgeworpen. Het werk van gemeen-

ten in en met conflictgebieden kan

verbeterd worden en mag meer interna-

tionale steun krijgen. Voor meer infor-

matie, zie www.citydiplomacy.org of

www.ikvpaxchristi.nl

Internationale stedenbandenherleven

De laatste jaren is de aandacht van gemeentelijke initiatieven voor vredesvraagstuk-ken en conflictgebieden toegenomen. Oude stedenbanden, nu omgedoopt tot city di-plomacy, krijgen een tweede leven. Hoe kunnen deze contacten tussen gemeenten enlokale organisaties bijdragen aan vrede en veiligheid?

Een van de sprekers was de Colombiaanse burgemeester Gilberto Muñoz Coronado.Hij is burgemeester van het plaatsje Corinto, een stadje met ruim 28.000 inwonersniet ver van Cali, ooit de zetel van het Cali-drugskartel. Tijdens de conferentie schetstehij een somber beeld van de veiligheidssituatie van de inwoners van Corinto. Ze heb-ben te kampen met geweld van zowel de guerillabeweging FARC, als van het leger. Zezitten vaak letterlijk tussen twee vuren in. Burgemeester Muñoz: “Ik kom hier om onzerealiteit te vertellen. Het is belangrijk voor ons om onze situatie zichtbaar te maken. Ikzie een stedenband als een manier om internationale solidariteit te betuigen en om vanelkaar te leren. Ik hoop op technische ondersteuning voor mijn gemeente. Wij willenhet principe van ongewapende burgerwachten, dat erg leeft in de indianengemeen-schappen, ook opzetten voor de zwarte bevolking en voor de mensen van gemengdekomaf.” Met de gemeente Tecoluca uit El Salvador heeft Corinto al veel uitgewisseld.“Dat contact met Tecoluca is als het contact van een vader met zijn zoon.”

IKV PAX CHRISTI 11

Wat houdt kiezen voor vrede in?Wat kan ik doen voor de vrede, inde onveilige gebieden ver weg en ook in

onze eigen samenleving? Hoe versterk ik

sociale cohesie in mijn eigen wijk? Wat

kan ik ondernemen vanuit mijn omge-

ving, parochie of gemeente? De Vredes-

week 2008 draait dit jaar om uw keuze

voor vrede.

Nacht van de VredeAls centrale opening van de Vredesweek

2008 organiseert IKV Pax Christi dit jaar

een Nacht van de Vrede op zaterdag 20

september. Deze jongerenmanifestatie is

tevens de start van de door de VN uitge-

roepen Internationale Dag van de Vrede,

op zondag 21 september. De Nacht van de

Vrede vindt plaats van 20.00 tot 03.00

uur in het voormalige Volkskrantgebouw

in Amsterdam en kent een divers pro-

gramma: de finale van Peace Poetry (in

samenwerking met NCRV en DichtTa-

lent), een Iraakse Iftar, netwerkcafé, Ame-

rikaans verkiezingsdebat en muziek van

The Hospital Bombers en Nobody Beats

the Drum.

Zelf aan de slagOm lokale activiteiten te ondersteunen

kunt u allerlei materiaal bestellen, via

www.vredesweek.nl of met de onder-

staande bestelbon. Naast de Liturgie-

krant, Vredeskrant, poster van Len

Munnik en de dvd ‘Kiezen voor Vrede’

produceert IKV Pax Christi werkvormen

voor gespreksavonden, kerkdiensten,

kindernevendiensten en de basisschool.

Speciaal voor de Vredesweek compo-

neerden Huub Oosterhuis en

Antoine Oomen het vredeslied Dat een

nieuwe wereld komen zal. Ook kunt

u een beroep op ons doen voor

interessante sprekers.

VredesdienstenOp Vredeszondag 21 september zendt

KRO/RKK van 10.00 tot 11.00 uur op Ne-

derland 2 een speciale Vredesdienst ‘Kie-

zen voor Vrede’ uit. De

eucharistieviering, ondersteund door het

Nicolaaskoor en geleid door voorganger

en mediapastor Peter Denneman, komt

vanuit de Nicolaasbasiliek in IJsselstein.

Op werkdagen in de Vredesweek verzorgt

het Stiltecentrum in Utrecht elke dag

van 12.45 tot 13.00 uur een oecumeni-

sche Vredesdienst.

Levend vredestekenHet netwerk People Building Peace, waar-

van IKV Pax Christi deel uitmaakt, roept

amateurvoetbalclubs op om tijdens de In-

ternationale Dag van de Vrede gezamen-

lijk een levend vredesteken te vormen.

Ook clubs uit de eredivisie zijn uitgeno-

digd om voorafgaand aan hun wedstrijd

dit symbolische teken te maken. Aan ker-

ken wordt gevraagd om de PACE-regen-

boogvlag op te hangen.

Organiseert u zelf een bijeenkomst tij-

dens de Vredesweek? Meld uw activiteit

op de website van de Vredesweek. U kunt

bestellen via www.vredesweek.nl of door

de bestelbon te retourneren in een enve-

lop naar IKV Pax Christi, Antwoordnum-

mer 2429, 3430 VB Nieuwegein

Vredesweek 2008: Kiezen voor Vrede

De Vredesweek 2008 staat in het teken van ‘Kiezen voor Vrede’ en vindtplaats van zaterdag 20 tot en met zondag 28 september. De 42e editie vande Vredesweek is een ontdekkingstocht naar uw keuze voor vrede.

✃

Bestelbon Vredesweek 2008Vredesweekposter à € 1,50 stuksLiturgiekrant à € 3,- stuksDVD Kiezen voor Vrede à € 3,- stuksVredeskrant à € 1,- stuks (verschijnt 11 augustus)

Voorletters en achternaam m/v*

Adres en huisnummer

Postcode en woonplaats

E-mail

Telefoon

* doorhalen wat niet van toepassing isAlle genoemde prijzen zijn exclusief verzendkosten.

IKV PAX CHRISTI12

Is een Kosovaarse identiteit een illusieof wordt het werkelijkheid? Met dezegedachtekronkel vertrok ik op 4 mei rich-

ting Kosovo, een land dat zich twee maan-

den eerder onafhankelijk had verklaard.

Wanneer je een Kosovaarse Albanees de

vraag stelt: “Wat ben jij?”, zal hij ongetwij-

feld ‘Albanees’ antwoorden. Wanneer je

deze vraag aan een Kosovaarse Serviër

stelt, zal het antwoord ‘Serviër’ luiden.

Toch had ik stiekem de hoop dat de Koso-

vaarse identiteit nu al ergens te vinden

zou zijn. Het kon toch niet zijn dat men-

sen zich ‘alleen maar’ Servisch of Alba-

nees voelden? Met een groep van vijf

Kosovaarse, vijf Servische en vijf Neder-

landse jongeren spraken we een week

lang over de Kosovaarse en Europese iden-

titeit: een emotioneel beladen onderwerp.

Onze Albanese vrienden maakten het me

lastig en ‘creëerden een nieuwe bevol-

kingsgroep’: zij voelden zich ‘Kosovo Alba-

nezen’. De jongeren vertelden me dat er

voor een kleine minderheid die zich ‘Koso-

vaar’ voelt en dat ook uitdraagt weinig to-

lerantie is. Identiteit is en blijft moeilijk

bespreekbaar. Neem de Albanese vlag en

het Albanese voetbalelftal: het trotse ge-

voel dat mensen daarbij hebben zal niet

zomaar veranderen, stelden de jongeren.

Ik vraag me af, wil je dat gevoel eigenlijk

wel veranderen? Bestaat er zoiets als de

‘Kosovaarse identiteit’? Wellicht ontstaat

deze pas als de taak van de internationale

gemeenschap erop zit, want als we vice-

premier Hajredin Kuci mogen geloven

‘geeft UNMIK, de VN missie in Kosovo, je

niet echt een Kosovaars gevoel’. Het Koso-

vaars burgerschap leg je niet op, dat is een

proces. De nieuwe blauw, gele vlag van Ko-

sovo is geen symbool van een volk. Voor-

alsnog is het een teken voor de toekomst.

Kosovaarse identiteit:verre toekomst ofillusie?De Groningse studente Lenneke Sprik nam deel aan een uitwisseling vanhet Our Future Network en vertrok naar Kosovo met de vraag: bestaat eral zoiets als de ‘Kosovaarse identiteit’?

Column

Mayke Smit (1979) is werkzaam voor

de afdeling Communicatie & Campag-

nes bij IKV Pax Christi en reisde met

het Midden-Oosten/ Azië team mee

naar Cyprus.

Explosief vredesactivismeHet is een beetje een gekke setting. Wezitten met 35 mensen afkomstig uit eenaantal van de grootste brandhaardenvan de wereld in een mooi hotel aan hetCypriotische strand. De algehele vakan-tiesfeer van een strak blauwe lucht ende verkoelende Middellandse Zee vor-men een scherp contrast met de dage-lijkse situatie van onze partnerorga-nisaties uit Syrië, Libanon, Israël, Jorda-nië, Marokko, Palestina en Kasjmir.Cyprus is (helaas!) één van de weinigeplekken waar het Midden-Oosten/Aziëteam van IKV Pax Christi al haar part-ners op neutrale grond bijeen kan bren-gen. Met uitzondering van de Irakesepartners die zelfs voor deze bestemminggeen visum voor elkaar gebokst kregen.Wat maar weer eens bewijst hoe geïso-leerd de Irakese bevolking de afgelopenjaren is geraakt. Neutrale grond was ove-rigens wel nodig; zo blijkt uit de discus-sie die de eerste dag op explosieve wijzelosbarst. Het ‘recht op terugkeer’ van dePalestijnse diaspora is en blijft een heethangijzer. Wat voor een Palestijn eenappèl is op de erkenning van zijn rech-ten, is voor een Israëliër de verwezenlij-king van een grote angst om eenminderheid in eigen land te worden. Alsik uiteindelijk begin te denken dat we ernooit uit zullen komen, wordt er zowaarvoorzichtig toenadering gezocht. Gemeenschappelijke belangen verschij-nen langzamerhand steeds meer op hetnetvlies van de betrokkenen. Aan hetdiner leidt de uitwisseling van lokalemoppen ten slotte tot grote hilariteit enik leer dat de mensen uit Hebron kenne-lijk als de Belgen onder de Palestijnenworden beschouwd. Het Midden-Oos-ten/Azië team kan terugkijken op eenpartnerconsultatie die het regionale vre-desactivisme een stuk dichterbij bij el-kaar heeft gebracht.

Vlaggen, vaantjes, t-shirts: alles in de kleuren van de nieuwe vlag

IKV PAX CHRISTI 13

VredesweekmateriaalIKV Pax Christi biedt dit jaar tijdens de

Vredesweek een veelheid aan materiaal

en werkvormen om lokale of regionale

activiteiten en bijeenkomsten in de Vre-

desweek te ondersteunen: de Liturgie-

krant, Vredeskrant, poster van Len

Munnik en de korte film ‘Kiezen voor

Vrede’. Materiaal voor de Vredesweek is

te bestellen via www.vredesweek.nl of

met de bestelbon in dit magazine.

Rapport oliehandel in Soedan In het kader van de campagne Fatal

Transactions publiceert

IKV Pax Christi met de

Europese Coalitie voor

Olie in Soedan (ECOS)

een rapport over de olie-

industrie in Soedan: Su-

dan’s Oil Industry, Facts

and Analysis. Het bezit van natuurlijke

rijkdommen levert de bewoners van

Afrika vooralsnog geen vrede en duur-

zame ontwikkeling op. Meer informatie,

kijk op www.ikvpaxchristi.nl.

Emailnieuwsbrief FrontlineBlijf elke maand op de hoogte van het

laatste nieuws van IKV Pax Christi door u

te abonneren op de emailnieuwsbrief

Frontline. Stuur een mail naar

info@ikvpaxchristi.nl onder vermelding

van aanmelding Frontline of surf naar

www.ikvpaxchristi.nl en meld u online

aan.

IKV Pax Christi JaarverslagHet eerste jaarverslag van de gezamen-

lijke werkorganisatie IKV Pax Christi is

verschenen. Het jaarverslag geeft naast

de verslagen van zowel IKV als Pax

Christi afzonderlijk, een overzicht van de

gezamenlijk ondernomen activiteiten.

Het Jaarverslag is te lezen op

www.ikvpaxchristi.nl (onder uitgaven).

Indien u een gedrukt exemplaar wilt

kunt u deze aanvragen op

bestellen@ikvpaxchristi.nl

Vredesbureau: naar Woens-drecht! In september 2008 is het 25 jaar geleden

dat het Vredesaktiekamp in Woensdrecht

begon. Van vrijdagmiddag 5 september

tot en met zondagmiddag 7 september

2008 is er een reünie van Woensdrecht-

gangers op kampeerboerderij Beijaard-

shoeve, Dorpstraat 51 in Woensdrecht.

Rampenplan kookt. Voor meer informa-

tie, zie www.hkk-zuidkwartier.nl/diver-

sen/kruisraketten

NAAM: Martje van NesLEEFTIJD: 33 jaarPLAATS: Rotterdam

LID SINDS – 2004, sinds mijn eerstedeelname aan een pelgrimage naar hetMidden-Oosten.

ACHTERGROND – ik heb veel ver-schillende landen bezocht, op eigen initia-tief en voor mijn werk bij Vastenaktie vanCordaid en nu bij het Rode Kruis. In ditwerk ‘zorg’ ik voor anderen, iets wat voormij een vanzelfsprekendheid is. Mijn broodbetekent ook het brood van een ander. Ikwil deel uitmaken van een beweging dieiets verandert in de wereld.

WAAROM – ik doneerde eerst af entoe aan IKV Pax Christi, maar na de pelgri-mages is dat structureel geworden. Detochten hebben me doen inzien hoe be-langrijk het werk van IKV Pax Christi is.Mensen laten begrijpen hoe complex een

conflict is als die in het Midden-Oosten, iseen lastige maar ontzettend belangrijkeklus. De reis naar Israël en Palestina wasvoor mij een must om zelf de situatiebeter te begrijpen. Het was heel bijzonderom te zien hoe alles op een paar vierkantemeters bij elkaar komt en welke proble-men dat oplevert. Logisch dat mensenaan hun geloof vastklampen als al het an-dere onzeker is.

VERWACHTINGEN – ik denk datde kracht van IKV Pax Christi ligt in bemid-deling en ondersteuning van lokale organi-saties. Als je de capaciteit en kennis vanlokale partnerorganisaties weet te vergro-ten, kan hun werk internationaal meerdraagvlak krijgen. Het zou mooi zijn alshet werk van IKV Pax Christi wat meer be-kendheid krijgt.

Ik steunIKV Pax Christi

Korte berichten

Over islamitische fundamentalistenmet politieke aspiraties hebben veelmensen snel hun mening klaar: geen isla-

mitische wetgeving, geen theocratie naar

Iraans model en geen compromissen in

onze liberale waarden. Politieke partijen

op islamitische grondslag worden met ar-

gusogen bekeken. Het zijn niet alleen isla-

mofoben die zich afvragen of zij wel

passen in een democratische rechtsstaat.

Ook veel moslims moeten niets hebben

van politiek op islamitische grondslag.

VerkiezingenMoslimpartijen in de Arabische wereld

zijn vaak fundamentalistisch-conserva-

tief en worden aangeduid met de term is-

lamisten. De enige islamistische partij

die vorig jaar zetels won bij de verkiezin-

gen in Marokko is de Partij voor Recht-

vaardigheid en Ontwikkeling (PJD). De

andere islamistische partij die meedeed,

Al Badil al Hadari, is inmiddels verboden

nadat enkele leden werden gearresteerd

op verdenking van terrorisme. Een coali-

tie van seculiere partijen functioneert al-

leen dankzij gedoogsteun van de

conservatieve, koningsgezinde partijen

in het parlement. Samenwerking met de

islamisten sluit zij echter uit. Ook de

(linkse) oppositie wil niets van de mos-

limpartijen weten. De koningsgezinden

trokken vorige maand openlijk de demo-

cratische gezindheid van de PJD in twij-

fel.

Democratie De antipathie ten opzichte van islamis-

ten als de PJD is opmerkelijk. In Marokko

is 97 procent van de bevolking moslim.

Politieke partijen met een conservatieve

signatuur, die wel sterk de nadruk leggen

op islamitische normen en waarden, wil-

len niet in een coalitie met de PJD. Dat

ligt waarschijnlijk aan het feit dat de PJD

wel eens een vuist maakt naar de koning.

Ook de PJD wil meer macht bij het parle-

ment neerleggen en minder bij de ko-

ning. In dat opzicht zijn ze verrassend

gelijkgezind met de linkse oppositie.

Serie debattenOm een maatschappelijke dialoog te be-

vorderen, organiseerde IKV Pax Christi

vorig jaar met de Marokkaanse tak van

de Middle East Citizens’ Assembly een

serie debatten met vertegenwoordigers

van islamitische en seculiere organisaties

in Marokko. Dat ging lang niet altijd ge-

makkelijk, maar uit beide kampen waren

er mensen bereid te luisteren naar el-

kaar. De verschillen bleken minder groot

te zijn dan gedacht. De aanwezigen

waren het erover eens dat de staat de

mensenrechten moet respecteren, dat ge-

weld geen optie is, dat het Marokkaanse

onderwijs beter moet worden en dat

persvrijheid iets anders is dan de vrijheid

om te beledigen, maar wel van funda-

menteel belang is voor het vestigen van

een democratie.

De debatten zijn een eerste stap. In de ko-

mende jaren moet blijken of seculiere en

islamitische voorvechters van democratie

met elkaar op kunnen trekken en of de

nieuwe contacten leiden tot meer con-

frontatie of meer dialoog. IKV Pax Christi

blijft er in ieder geval bij betrokken.

Het boek Islamists versus seculars.

Confrontations and dialogues in Morocco,

met daarin bijdragen van de deelnemers

aan de debatten, is per email te bestellen

bij IKV Pax Christi via

bestellen@ikvpaxchristi.nl.

IKV PAX CHRISTI14

In debat met fundamentalistischemoslimpolitici

Het oude marktplein in Marrakech, Marokko

IKV Pax Christi wil de dialoog tussen islamitische en seculiere organisaties in Marokko bevorderen en komt methet boek Islamists versus seculars. Confrontations and dialogues in Morocco. Je zou verwachten dat politiekepartijen die zich baseren op de islam, net als christelijke partijen in Nederland, een groot deel van de stemmenhalen en in coalities optrekken met gelijkgezinde partijen. Niets is echter minder waar.

IKV PAX CHRISTI 15

Pax Christi Duitsland 60 jaarUit de Ledenraad van Pax Christi

De toekomst van het nieuwe Europa

Nieuws van het IKV-Bestuur

“De Duitse sectie van de internationalekatholieke vredesbeweging Pax Christiviert dit jaar haar 60-jarig bestaan. Het

geschenk van de verzoening, dat wij

Duitsers na de oorlog van de Fransen en

later ook van de Polen ontvangen heb-

ben, leidde in 1948 tot de stichting van

Pax Christi op Duitse bodem. Dit is voor

ons een belangrijke reden voor dankbaar-

heid en vreugde”, zo bericht Pax Christi

Duitsland op haar website. Op 3 april gin-

gen Edwin Ruigrok, Ben Schennink en Je-

anne Wesselink namens IKV Pax Christi

naar Kleef, waar een voettocht werd ge-

houden met het loodzware Akenkruis. Er

werd stilgestaan bij oorlogsgraven en her-

innerd aan Duitse dienstweigeraars die

onder de nazi’s de dood vonden. De af-

sluitende mis werd door vele honderden

bezocht.

Werkgroep Nucleaire ontwapeningZijn ze er nog? Jazeker. Het aantal kern-

wapens mag in de afgelopen decennia af-

genomen zijn, maar de laatste jaren

neemt het aantal niet meer af, geheel

tegen de afspraken van het Non-prolifera-

tie Verdrag. Kernwapens worden nog al-

tijd opgenomen in strategische

aanvalsplannen. De werkgroep bespreekt

een realistische aanpak voor nucleaire

ontwapening. Aan de werkgroep nemen

deel Ruud Lubbers, Ko Colijn, Ben Schen-

nink, Koos Verbruggen, Bart van der

Sijde, Jan Gruiters, Miriam Struyk,

Welmoed Verhagen en Edwin Ruigrok. In

het najaar van 2008 worden de voorlo-

pige bevindingen gepresenteerd.

PelgrimageSamen met het IKV, Sabeel en het Arab

Educational Institute gaat Pax Christi dit

jaar op pelgrimage naar Bethlehem. Deze

tocht zal in een volgende Vrede.Nu uit-

voeriger aangekondigd worden. Wilt u

nu al meer weten of uw deelname ken-

baar maken, stuur een bericht naar

Edwin Ruigrok, ruigrok@ikvpaxchristi.nl.

Er wordt veel geklaagd over Europa:de EU bemoeit zich met onze Ne-derlandse zaken en de EU kost ons te

veel. Toch is Europa goed beschouwd een

succesvol vredesproject. De Europese

Unie bracht ons na de Tweede Wereldoor-

log vrede en economische ontwikkeling

en loodste na de val van de Muur in 1989

communistische landen veilig naar de

democratie. Toch zijn velen nu kritisch

ten opzichte van Europa, zeker als het

gaat om haar nieuwe uitdagingen: de uit-

breiding met landen als Servië en Bosnië-

Herzegovina en misschien Turkije. Ook

lukt het spreken met één stem over oorlo-

gen in Afrika en de verontruste relatie

met de Arabische wereld lang niet altijd.

In juni 2009 vinden er verkiezingen voor

het Europees Parlement plaats, in alle

27 lidstaten van de EU. Zal dan een

nieuw elan zichtbaar zijn of wordt de

euroscepsis bevestigd?

Werkgroep EuropaEen werkgroep van het IKV-bestuur zal in

het najaar een nota over de toekomst van

Europa presenteren. In het voorjaar van

2009 staat een conferentie gepland. Aan

de orde komen de bovenstaande vragen

en de opdracht: hoe kunnen we in

Europa vanuit kerken en religieuze

gemeenschappen samenwerken aan

dialoog en stabiliteit?

Oost-Europa contactenIn de jaren tachtig en negentig ontston-

den honderden relaties tussen parochies

en gemeenten in Nederland en Centraal-

en Oost-Europa. Veel van deze contacten

bestaan nog altijd en kunnen dienen als

een platform voor discussie over de toe-

komst van Europa. Hoe beleven de part-

ners in de voormalige DDR de

(vredes)identiteit van Europa? Hoe kijken

Hongaren, Polen en Roemenen er tegen-

aan? Samen vormen we het nieuwe

Europa. Waar staan wij eigenlijk ten aan-

zien van de toekomst van Europa?

Wilt u ook met anderen in gesprek over

de toekomst van Europa? IKV Pax Christi

kan met materiaal en advies ondersteu-

ning bieden. Voor meer informatie kunt

u terecht bij Dion van den Berg, via

vandenberg@ikvpaxchristi.nl.

IKV PAX CHRISTI16

Agenda11 JuliSrebrenica Herdenking, Den Haag, 15.00 – 16.15uDe dertiende herdenking van Srebrenica opHet Plein. Met toespraken, het voorlezen vannamen van slachtoffers die het afgelopen jaargeïdentificeerd en herbegraven worden, eenstille tocht en het oplaten van ballonnen. Toe-gankelijk voor iedereen.

20 SeptemberNacht van de Vrede, Amsterdam, 20.00 – 03.00uJongerenmanifestatie in het voormalige Volks-krantgebouw die het begin van de Internatio-nale Dag van de Vrede inluidt. Met de finalevan de Poetry Wedstrijd, een Iraakse Iftar, net-werkcafé, Amerikaans verkiezingsdebat en mu-ziek van The Hospital Bombers en NobodyBeats the Drum. Zie ook: www.vredesweek.nlDe volgende Vrede.Nu verschijnt begin augus-tus in de vorm van de jaarlijkse Vredeskrant.Deze krant is bij te bestellen voor verspreidingin kerken en voor andere gelegenheden ter on-dersteuning van de Vredesweek 2008.

26 SeptemberUitreiking Scriptieprijs, Utrecht, 13.00 – 17.30uHet is de eerste keer dat deze prijs wordt uit-gereikt aan de beste scriptie over vrede en vei-ligheid door studenten van het HBO ofuniversiteit. De uitreiking van de ScriptieprijsVisies op Vrede vindt plaats in de Kanunniken-zaal van Universiteit Utrecht.

ColofonRedactie: Femke Rongen, Piet Halma en Helma Maas(eindredactie)Met dank aan: Egbert Wesselink, Miriam Struyk, JanPronk, Marjan Lucas, Dion van den Berg, Lenneke Sprik,Mayke Smit, Juul Muller, Martje van Nes, Gijsbert van Iterson Scholten, Edwin Ruigrok, Eva Oosterwegel enDaria Nashat

Fotografie: Meindert Korevaar, Femke Rongen, Nico Plooijer, Clustermunitie Coalitie, ANP, Marjan Lucas, IKV Pax Christi-archief Basisvormgeving: RAAK Grafisch OntwerpDrukkerij: Van der Weij BV, HilversumISSN 1874-6497

IKV Pax Christi, Godebaldkwartier 74, 3511 DZ Utrecht Postbus 19318, 3501 DH Utrecht Tel (030) 233 33 46, Fax (030) 236 81 99info@ikvpaxchristi.nl www.ikvpaxchristi.nl Bank: 24.00.81.900 Giro: 51 46 114

Het CBF-Keurmerk is verstrekt aanhet IKV en aan Pax Christi Nederland

De directeur van de multi-etni-sche organisatie CommunityBuilding Mitrovica (CBM) en bestuurs-

lid van verschillende Kosovaarse en

Balkanbrede organisaties, wordt ge-

roemd om haar doorzettingsvermo-

gen en haar kunst om werkelijke

veranderingen tot stand te brengen.

De ‘International Women of Courage

Award’. De prijs wordt jaarlijks uitge-

reikt aan tien vrouwen van over de

hele wereld, die werken aan verande-

ringen in hun maatschappij en uit-

blinken in hun moed en leiderschap.

Valdete Idrizi en IKV richtten in 2001

samen CBM op. In Mitrovica leeft de

bevolking sinds de Kosovo-oorlog van

1999 gescheiden van elkaar: in het

noorden de Serviërs en in het zuiden

de Albanezen. CBM werkt aan het sti-

muleren van dialoog tussen beide be-

volkingsgroepen.

Idrizi: “Ik ben erg trots op wat we heb-

ben bereikt. We organiseren nu poli-

tieke debatten voor jongeren, iets wat

ik eerst voor onmogelijk had gehou-

den. We maken mensen bewust van

hun rol als burger. We hebben vertrou-

wen gewonnen. Met de steun in de

stad is ook onze invloed gegroeid. We

durven veel openlijker uit te komen

voor onze verklaringen, zonder dat we

meteen bang hoeven te zijn voor ver-

geldingen. Over de toekomst ben ik

optimistisch, maar ik weet dat het een

kwestie van lange adem is.”

Prijs voor vrouwelijke moedDe Albanees-Kosovaarse Valdete Idrizi, partner van IKV Pax Christi,won dit jaar de ‘International Women of Courage Award’. Zij ontvingdeze uit handen van Condoleeza Rice in het kader van de Internatio-nale Vrouwendag op 8 maart.

Valdete Idrizi met Condoleeza Rice