vol. 29, no. 3, 277-286 effect of hyperbranched polymers

Keywords: A B S T R A C T Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), Vol. 29, No. 3, 277-286 August-September 2016 ISSN: 1016-3255 Online ISSN: 2008-0883 inkjet ink, UV curable blend, hyperbrached polymer, curing behavior, viscosity A high quality and high resolution printing can be rapidly created by inkjet printing technology. Inkjet printing is one of the most economic printing methods and ink waste in this technique is very low. Inkjet process provides printing on any type of substrates. The UV curable inks are special types of printing inks that have been widely used in the last decades. The use of UV curable inks is more attractive in inkjet printing technology in comparison to other methods of printing. The most important advantage of UV curable inks in this method is that they are VOC-free and compatible and have good adhesion on many types of substrates. In this research, the effect of hyperbranched polymers on the curing behavior of UV curable inks was investigated. Two types of hyperbranched polymers with hydroxyl and fatty acid chain terminal groups were used in ink formulations. The effect of hyperbranched polymers on the curing behavior of UV curable ink was investigated by real-time FTIR analysis. The results showed that the hyperbranched polymers could improve curing process by increasing the conversion rate of the third curing stage. All ink formulations containing hyperbranched polymers showed higher conversion than a neat sample. The highest conversion was 77% for the blend containing a hyperbranched polymer with hydroxyl end groups while the neat sample showed a final conversion of 55%. UV curable inks in inkjet process containing hyperbranched polymers with hydroxyl end groups showed a higher final conversion than neat sample. (*)To whom correspondence should be addressed. E-mail: [email protected] Effect of Hyperbranched Polymers on Curing Behavior of UV Curable Inks in Inkjet Printing Samane Jafarifard 1 , Saeed Bastani 1,2,* , Atasheh Soleimani Gorgani 1 , and Morteza Ganjaee Sari 3 1. Department of Printing Science and Technology, 2. Center of Excellence for Color Science and Technology, 3. Department of Nano Technology; Institute for Color Science and Technology, P.O. Box: 16765-654, Tehran, Iran Received: 6 November 2015, accepted: 16 April 2016 Please cite this article using: Jafarifard S., Bastani S., Soleimani Gorgani A., and Ganjaee Sari M., Hyperbranched Polymers on Curing Behavior of UV Cur- able Inks in Inkjet Printing, Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 29, 277-286, 2016.

Upload: others

Post on 29-Jan-2022

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

Keywords:

A B S T R A C T

Available in: http://jips.ippi.ac.ir

Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian),

Vol. 29, No. 3, 277-286August-September 2016

ISSN: 1016-3255Online ISSN: 2008-0883

inkjet ink,

UV curable blend,

hyperbrached polymer,

curing behavior,

viscosity

A high quality and high resolution printing can be rapidly created by inkjet printing technology. Inkjet printing is one of the most economic printing methods and ink waste in this technique is very low. Inkjet process provides

printing on any type of substrates. The UV curable inks are special types of printing inks that have been widely used in the last decades. The use of UV curable inks is more attractive in inkjet printing technology in comparison to other methods of printing. The most important advantage of UV curable inks in this method is that they are VOC-free and compatible and have good adhesion on many types of substrates. In this research, the effect of hyperbranched polymers on the curing behavior of UV curable inks was investigated. Two types of hyperbranched polymers with hydroxyl and fatty acid chain terminal groups were used in ink formulations. The effect of hyperbranched polymers on the curing behavior of UV curable ink was investigated by real-time FTIR analysis. The results showed that the hyperbranched polymers could improve curing process by increasing the conversion rate of the third curing stage. All ink formulations containing hyperbranched polymers showed higher conversion than a neat sample. The highest conversion was 77% for the blend containing a hyperbranched polymer with hydroxyl end groups while the neat sample showed a final conversion of 55%. UV curable inks in inkjet process containing hyperbranched polymers with hydroxyl end groups showed a higher final conversion than neat sample.

(*)To whom correspondence should be addressed. E-mail: [email protected]

Effect of Hyperbranched Polymers on Curing Behavior of UV Curable Inks in Inkjet Printing

Samane Jafarifard1, Saeed Bastani1,2,*, Atasheh Soleimani Gorgani1, and Morteza Ganjaee Sari3

1. Department of Printing Science and Technology, 2. Center of Excellence for Color Science and Technology, 3. Department of Nano Technology; Institute for Color Science and Technology,

P.O. Box: 16765-654, Tehran, Iran

Received: 6 November 2015, accepted: 16 April 2016

Please cite this article using:Jafarifard S., Bastani S., Soleimani Gorgani A., and Ganjaee Sari M., Hyperbranched Polymers on Curing Behavior of UV Cur-able Inks in Inkjet Printing, Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 29, 277-286, 2016.

Page 2: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

واژه های کلیدی

چکیده

http://jips.ippi.ac.ir :قابل دسترس در نشانی

مجله علوم و تکنولوژی پلیمر،سال بیست و نهم، شماره 3،

صفحه 277-286، 1395ISSN: 1016-3255

Online ISSN: 2008-0883

اثر پلیمرهای پرشاخه بر رفتار پخت مرکب چاپ جوهرافشان فرابنفش پز

سمانه جعفری فرد1، سعيد باستانی2،1،*، آتشه سليمانی گرگانی1، مرتضی گنجايی ساری3

تهران، مؤسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، صندوق پستی 16765-654:1-گروه علوم و فناوری چاپ، 2- قطب علمی رنگ، 3- گروه نانوفناوري

دريافت: 1394/8/15، پذيرش: 1395/1/28

* مسئول مکاتبات، پيام نگار:[email protected]

چاپ جوهرافشان، چاپی سریع، با کیفیت بسیار خوب و دقت زیاد است. مقدار هدررفت مرکب در این نوع از چاپ بسیار کم و ناچیز است. همچنین، فرایند چاپ جوهرافشان قابلیت اعمال چاپ را بر هر زیرآیندی ممکن می سازد. مرکب های فرابنفش پز نوع ویژه اي از مرکب های مصرفي در انواع روش های چاپ هستند که در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. از این میان، استفاده از مرکب های فرابنفش پز در چاپ جوهرافشان پیشرفت بیشتری را در مقایسه با سایر روش های چاپ نشان می دهد. مهم ترین مزیت این مرکب ها، نبود حلال فرار در فرمول بندی آن هاست. از این نوع مرکب می توان برای چاپ روی انواع زیرآیند استفاده کرد. در این پژوهش، اثر پلیمرهای پرشاخه بر روند پخت آمیخته های فرابنفش پز بررسی شده است. دو نوع پلیمر پرشاخه با عوامل انتهایی هیدروکسیلی و زنجیر های اسید چرب با ترکیب درصدهای مختلف در آمیخته مرکب جوهرافشان فرابنفش پز به کار RT-FTIR رفت. اثر این ساختارهای پرشاخه بر روند پخت مرکب فرابنفش پز با استفاده از آزمونبررسی شد. نتایج نشان داد، پلیمرهای پرشاخه با افزایش سرعت تبدیل پیوندهای دوگانه در مرحله سوم پلیمرشدن، موجب بهبود روند پخت می شوند. همه نمونه ها به غیر از نمونه حاوی %2 از پلیمر پرشاخه با گروه های انتهایی اسید چرب )دارای تبدیل نهایی %50( مقادیر تبدیل نهایی بیشتری نسبت به نمونه بدون پلیمر پرشاخه نشان دادند. بیشترین مقدار تبدیل، %77 مربوط به آمیخته حاوی %5 از پلیمر پرشاخه با گروه های انتهایی هیدروکسیلی بود، در حالی که نمونه بدون پلیمر پرشاخه مقدار

تبدیل نهایی %55 را نشان داد.

مرکب جوهرافشان،

آمیخته فرابنفش پز،

پلیمر پرشاخه،

رفتار پخت،

گرانروی

Page 3: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد‌-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

279

مقدمهمحدوده در و کم گرانروی با مايعاتی جوهرافشان، مرکب های فرابنفش پز در از مرکب های جوهرافشان استفاده cP 30-4 هستند.

حال حاضر به طور فزاينده رو به گسترش است و در صنايع مختلف، برچسب توليد و بسته بندی گسترده، صفحات مسطح چاپ مانند واکنش های انجام با مرکب ها اين فرايند خشک شدن دارند. کاربرد

شيميايی پليمرشدن همراه است ]1-3[. آميخته های پخت حين سينتيک بررسی برای متفاوتی روش های فرابنفش پز از جمله مرکب های جوهرافشان وجود دارد. حجم سنجی، و )laser interferometry( ليزر تداخل فلوئورسانس، طيف سنجی که هستند روش هايی فرابنفش منبع با تفاضلی پويشی گرماسنجی برای بررسی سينتيک پخت به کار برده می شوند. در تمام اين روش ها روش در مثال، برای می شود. بررسی پخت از ناشی فيزيکی اثر مقدار )Photo-DSC( فرابنفش منبع با تفاضلی پويشي گرماسنجی گرمای آزاد شده حين پخت اندازه گيری شده و به عنوان معياری از مقدار تبديل پيوندهاي دوگانه در آميخته حين پخت بررسی مي شود. در مقايسه با اين روش ها، آزمون طيف سنجی زيرقرمز با منبع فرابنفش در شيميايی تغييرات مستقيم به طور آن در که است روشی تنها آميخته فرابنفش پز حين پخت کنترل می شود. در اين روش، تغييرات شيميايی از راه کاهش شدت پيک مربوط به گروه های فعال مونومرها و

اوليگومرها بررسی می شود ]4-6[. در روند پخت آميخته فرابنفش پز دو عامل مهم بر خواص مکانيکی فيلم نهايی پس از پخت اثرگذار است. يکی از اين عوامل مقدار تبديل نهايی پيوندهای دوگانه است که پس از اتمام فرايندهای پليمرشدن پيوندهای دوگانه است که تبديل به دست می آيد. عامل ديگر روند می توان اين روند را با به دست آوردن مقدار تبديل پيوندهای دوگانه می توان ديگر عبارت به کرد. مطالعه پخت مختلف زمان های در گفت، برای بررسی دقيق سينتيک پخت، بايد مقدار تبديل پيوندهای

دوگانه و روند آن مشخص شود ]7،8[.پليمرهای پرشاخه دسته ای از پليمرهای درختی هستند که به روش پليمرشدن تک مرحله ای تهيه مي شوند و معمولاً توزيع وزن مولکولی پليمرهای از مهم ويژگی دو کلی، حالت در .]9،10[ دارند پهنی پرشاخه آن ها را به گزينه ای مناسب برای استفاده در آميخته های پليمری تبديل کرده است. اول، گرانروی کم و فقدان گره خوردگی که سبب بهبود ويژگی های فرايندپذيری آميخته پليمری می شود و دوم، امکان جايگزينی گروه های انتهايی فعال روی پليمر پرشاخه است. با توجه به اين ويژگی ها، پليمرهای پرشاخه با دو روش می توانند موجب بهبود فرايند پخت شوند. با توجه به ساختار شبه کروی، اين پليمرها می توانند

با قرارگرفتن ميان زنجير های در حال رشد، سبب سرعت بخشيدن به حرکت هاي مولکولی شوند. همچنين، جايگزينی گروه های انتهايی اين ساختارها با گروه های واکنش پذير می تواند موجب افزايش گروه های

عاملی کل سامانه در حال پخت شود ]11-13[.عاملی گروه های با پرشاخه پليمر اثر ]14[ همکاران و Wei -6،1 مونومر از متفاوت درصدهای ترکيب با را متاکريلاتی پليمر آن ها کرده اند. بررسی )HDDA( دي آکريلات هگزان دي ال پرشاخه ای برپايه پلی استر آميد را با شماره نسل 2 و3 با سه نوع گروه به کار مختلف آکريلاتی عوامل دارای و متفاوت ساختار با انتهايی برده اند. نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان می دهد، با افزايش شماره نسل و حجيم ترشدن گروه های انتهايی، مقدار بيشينه سرعت پخت کمتر می شود و در مقابل مقدار تبديل نهايی افزايش می يابد. همچنين، در سرعت تبديل زياد تعداد پيوندهای دوگانه حبس شده ظرفيت شده حبس دوگانه پيوندهای اين است. بيشتر سامانه در شرکت در ساختار شبکه را از دست می دهد و همين پديده باعث کاهش مقدار تبديل نهايی آميخته فرابنفش پز مي شود. Zhang و همکاران ]15[ روند بر را آکريلاتی انتهايی گروه های با پرشاخه پليمر وجود اثر پخت رزين اپوکسی دی آکريلات مطالعه کردند. در اين پژوهش 10، 20، 30 و %40 وزنی از پليمر پرشاخه در رزين به کار گرفته شد. روند پخت با استفاده از Photo-DSC بررسی شد. با افزودن پليمر پرشاخه به سامانه، غلظت عوامل فعال آکريلاتی در سامانه افزايش پيدا می کند. به همين دليل، مقدار تبديل پيوندهای دوگانه با وجود اين پليمر بيشتر مي شود. نتايج نشان داد، بيشينه سرعت پخت با وجود پليمر پرشاخه پليمر پرشاخه افزايش گرانروی ناشی از وجود پيدا می کند. کاهش با گروه های انتهايی آکريلاتی، باعث کندشدن حرکت راديکال ها در

سامانه و کاهش سرعت پخت مي شود.طی پرشاخه پليمرهای می دهد، نشان شده انجام مطالعات اين رو از می شوند. پخت فرايند بهبود باعث مختلف سازوکار های بهبود برای مناسبی گزينه پليمری ساختارهای اين می رسد، به نظر تاکنون باشند. جوهرافشان فرابنفش پز مرکب های در پخت فرايند آميخته های بر پرشاخه پليمرهای اثر زمينه در زيادی پژوهش های بر پليمرها اين اثر اين ميان، درباره از انجام شده است. فرابنفش پز

مرکب های جوهرافشان فرابنفش پز پژوهش هاي کافی وجود ندارد.همچنين با توجه به مطالعات انجام شده، اين نتيجه حاصل می شود نوعی از پرشاخه پليمر روی عاملی گروه های موارد بيشتر در که انتخاب شوند که بتوانند با شبکه پليمری برهم کنش قوی ايجاد کنند و اين در باشند. اثرگذار پليمرشدن واکنش های در شيميايی به طور در شده ايجاد خواص بهبود که شود داده تشخيص بايد شرايط

Page 4: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

280

افزايش و پرشاخه پليمر انتهايی گروه های زيادي تعداد وجود اثر عملکرد علت به يا بوده بررسی مورد سامانه در عاملی گروه های

پليمر پرشاخه به ساختار فضايی ويژه است.در پرشاخه پليمر عملکرد بررسی پژوهش، اين از هدف واکنش های پليمرشدن حين پخت مرکب فرابنفش پز است. همچنين، به طور که شده اند انتخاب به گونه ای پرشاخه پليمر انتهايی عوامل بدين منظور، نکنند. ايجاد برهم کنش نهايی پليمر شبکه با شيميايی اين و انتخاب هيدروکسيلی انتهايی عوامل با پرشاخه پليمر نوعي عوامل با استفاده از زنجير های اسيد چرب، جايگزين شدند. با توجه پرشاخه پليمر فرابنفش پز، مرکب آزاد راديکال پخت سازوکار به استفاده شده در اين پژوهش که دارای عوامل انتهايی هيدروکسيل و اسيد چرب است، در واکنش های حين پخت با ساير اجزای مرکب انتهايی هيدروکسيلی با جايگزينی گروه های وارد واکنش نمی شود. و ساير پرشاخه پليمر ميان قطبی برهم کنش های نيز اسيد چرب با اجزای موجود در فرمول بندي مرکب جوهرافشان به حداقل مي رسد. بدين ترتيب، می توان عملکرد آن را تنها با توجه به ساختار مولکولی منحصر به فرد آن بررسی کرد. همچنين، اثر اين دو نوع پليمر پرشاخه بر روند تبديل پيوندهای دوگانه حين پخت مرکب را، در حالتی که

حداقل برهم کنش را با محيط اطراف برقرار می کند، بررسی کرد..

تجربي

موادنظري به طور و پلی استرآميد برپايه شده، بررسی پرشاخه پليمر هلند DSM هيدروکسيلی محصول شرکت انتهايی دارای 10 گروه محصول ،166/5 g/mol مولکولی وزن با کلريد اکتانويل از بود. شرکت Sigmal-Aldrich )کد محصول O4733( به عنوان اسيد چرب برای اصلاح پليمر پرشاخه استفاده شد. در فرايند اصلاح، تری اتيل شرکت محصول )DMAP( آمينوپيريدين دی متيل و )TEA( آمين از شد. گرفته به کار واکنش کاتاليزور به عنوان ،Sigma-Aldrich

يورتان آليفاتيک دی آکريلاتی ساخت شرکت Eternal با کد تجاری 100-6112 به عنوان اوليگومر و مونومر 4،1-بوتان دی ال دی آکريلات )BDDA-1,4( ساخت شرکت Eternal با کد تجاری EM 2241 در فرمول بندی مرکب استفاده شد. پراکنده ساز پلی آکريلاتی با کد تجاری Delta–DC 3401 در فرمول بندی به کار رفت. دو نوع آغازگر نوری

دی فنيل )6،4،2- تری متيل بنزوييل( فسفين اکسيد )TPO( از شرکت شرکت از 641 آمين کمک آغازگر و )PI BP( بنزوفنون ،BASF

آبی رنگ دانه همچنين، شد. گرفته به کار پژوهش اين در Eternal

Pigment Blue 15.4( 15.4) برپايه فنالوسيانين نيز به عنوان رنگ دانه

در سامانه استفاده شد.

دستگاه ها و روش هاجایگزینی گروه های انتهایی پلیمر پرشاخه با زنجیر های اسید چربپليمر پرشاخه H1500 در استون حل شد. پس از آن، تری اتيل آمين و فرايند، مدت تمام در شد. اضافه محلول به آمينوپيريدين دی متيل محلول اکتانويل کلريد به مدت h 3 قطره قطره به محلول اوليه اضافه شد. پس از h 10، ماده باقی مانده پس از تبخير حلال، در دی کلرومتان حل شد. برای استخراج فاز آلی حاوی پليمرهای پرشاخـه اصـلاح کلريـدريک مولار 2 و بی کربنـات سديم 10% محلول از شـده، با شده اصلاح پرشاخه پليمرهای حاوی آلی فاز و اسـتفاده اسيد گروه های جايگزينی انجام جزئيات شد. استخراج جداکننده، قيف انتهايی پليمر پرشاخه در پژوهش پيشين انجام شده توسط نويسندگان توضيح داده شده است ]16،17[. ساختار اين پليمر پرشاخه پيش و

پس از اصلاح در طرح 1 آمده است.

آماده سازی مرکب فرابنفش پزبرده شده در ترکيب بندی مرکب و ترکيب درصد آن ها به کار اجزای اختلاط فرايند مرکب، آماده سازی برای است. آمده 1 جدول در ساخت Minicer Grinding دستگاه از استفاده با 1 h به مدت و 1020 rpm دستگاه چرخش سرعت شد. انجام Netzsch شرکت g 100 دانه مرواريدی zeta با قطر mm 0/6 در دستگاه استفاده شد. پس

از اين مرحله، پليمرهای پرشاخه با درصدهای مختلف به مرکب افزوده شده و با همزن مغناطيسی به مدت min 30 همزده شدند. جدول 2 نام نمونه ها،

ترکيب درصد و نوع پليمر پرشاخه به کار رفته در آن ها را نشان می دهد.

از پس و )HBP( پيش پرشاخه پليمر ساختار از نمايی -1 طرح .)MHBP( اصلاح

Page 5: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد‌-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

281

بررسی خواص پخت مرکب فرابنفش پز با آزمون طیف سنجی زیرقرمز

تبدیل فوریه با منبع فرابنفشبا پيوندهای دوگانه در آميخته ها برای بررسی روند تغييرات تبديل درصدهای مختلف از پليمرهای پرشاخه HBP و MHBP از آزمون RT-FTIR استفاده شد. نتايج به دست آمده از اين آزمون را می توان

از دو نظر بررسی کرد. در مرحله اول با توجه به نمودارهای حاصل، درباره مقدار تبديل در هر زمان و نيز مقدار تبديل نهايی که در آميخته ايجاد می شود، می توان توضيحاتی ارائه داد. برای محاسبه تبديل در

هر زمان از معادله )1( استفاده شد ]5،18،19[:

0810

810810

[[(A)[[(A)[[(A)(%) conversion τ−

= )1(

در FTIR نمودار جذبی پيک زير مساحت A(810)0 معادله اين در پيک اين A(810)t مساحت فرابنفش و پرتو تابش از پيش 810 cm-1

در t ثانيه پس از تابش است. از ديدگاه ديگر، با توجه به معادله )2( می توان سرعت تبديل پيوندهای دوگانه را در هر زمان به دست آورد

:]5 ،20-25[

)tt([[(A)[[(A)[[(A)

)s1( R

12t810

t810t810conv

0

21

−−

= )2(

در اين معادله t1 و t2 زمان های متوالی ثبت طيف با دستگاه و t0 زمان پيش از تابش فرابنفش بر نمونه است. A(810)t0 نيز مساحت زير پيک

cm-1 810 در زمان t1 است.

برای انجام آزمون طيف سنجی زيرقرمز با منبع فرابنفش از دستگاه FTIR ساخت شرکت Perkin Elmer مدل Spectrum one استفاده

شد. سرعت ثبت طيف با اين دستگاه، يک طيف در هر s 5/4 است و

در اين پژوهش طيف مربوط به هر مرحله از پخت با همين بازه زمانی به عنوان KBr از پودر تهيه شده از قرص اين آزمون، ثبت شد. در بستر نمونه استفاده شد. نمونه های آماده شده روی قرص قرار گرفتند. نمونه و قرص در دستگاه جاگذاری و فيبر نوری منبع تابش فرابنفش انجام اين آزمون از منبع فرابنفش در مقابل آن قرار داده شد. برای طول شد. استفاده LLS 365 مدل Ocean Optics شرکت ساخت موج تابشی اين منبع nm 365 است. امکان هدايت پرتو فرابنفش اين فيبر نوری و مرکب فيبر نوری فراهم شد. نحوه قرارگرفتن با منبع آزمون شدت اين در است. داده شده نشان فرابنفش پز در شکل 1

تابش فرابنفش معادل mW/cm2 0/2تنظيم شد.

نتایج و بحث

بررسی اثر ترکیب درصد پلیمر پرشاخه بر مقدار تبدیل پیوندهای دوگانهپخت زمان برحسب را دوگانه پيوندهای تبديل مقادير 2 شکل پرشاخه پليمر از مختلف درصدهای ترکيب با آميخته های برای HBP نشان می دهد. همه آميخته ها با ترکيب درصدهای متفاوت از

نشان شاهد نمونه به نسبت را بيشتری نهايی تبديل مقادير HBP

می دهند. پليمرهای پرشاخه ساختار کروی شکلی دارند. اين ساختار ويژه موجب سهولت حرکت های مولکولی در مراحل پيشرفته پخت )ball bearing effect( می شود. به اين عملکرد اثر بلبرينگی يا غلتکی

پليمرهای پرشاخه گفته می شود ]23[. انتشار واکنش های طولانی تر پيشرفت موجب عملکرد اين بيشتر دوگانه پيوندهای تبديل مقدار نهايت در و شده پليمرشدن نسبت را بيشتری نهايی تبديل مقدار HBP 5 مرکب ولی می شود. اين به بايد نتايج اين تحليل در می دهد. نشان ديگر آميخته دو به

جدول 1- مشخصات و ترکيب درصد مواد به کار رفته در فرمول بندی مرکب فرابنفش پز.

نام ماده مقدار)%(

رنگ دانه آبی 15.4يورتان آليفاتيک دی آکريلاتی 6112-100

EM 2241 پراکنده ساز دی آکريلاتیDelta –DC 3401

TPO،دی فنيل )6،4،2- تری متيل بنزوئيل( فسفين اکسيد(PI BP) بنزوفنون

(Amine 641) 641 کمک آغازگر آمين

15

86/51

2/52/52/5

شکل 1- نحوه قرارگرفتن فيبر نوری هدايت کننده پرتو فرابنفش و نگه دارنده نمونه.

Page 6: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

282

تعداد فرابنفش پز آميخته پليمرشدن حين که داشت توجه موضوع نقش پخت واکنش های انجام برای دسترس در عاملی گروه های مهمی در پيشرفت اين فرايند دارند ]19،21،24[. به نظر می رسد، در آميخته حاوی %10 وزنی از HBP، نسبت به دو فرمول بندی ديگر، تعداد زياد ساختارهای پرشاخه مانند کاهنده غلظت برای پيوندهای دوگانه عمل می کند. همين موضوع سبب می شود، مقدار تبديل نهايی آن پرشاخه تعداد ساختارهای که HBP 5 آميخته با مقايسه در آن

کمتر است، مقدار کمتری را نشان دهد ]25-28[.با نهايی تبديل مقدار گرفت، نتيجه می توان توضيحات اين با مقدار و ندارد مستيقم نسبت HBP پرشاخه پليمر درصد ترکيب وجود نهايی تبديل مقدار بيشترين برای پرشاخه پليمر از بهينه ای دارد. در ترکيب درصدهای زياد )در محدوده تغييرات انجام گرفته(

کاهش درصد تبديل نهايی مشاهده می شود. برای بررسی روند تبديل پيوندهای دوگانه، نمودارهای سرعت تبديل پيوندها برحسب زمان پخت بررسی می شود. شکل 3 سرعت تبديل را برحسب زمان پخت آميخته نشان می دهد. بيشينه سرعت، با وجود پليمر پرشاخه HBP در مقايسه با نمونه شاهد متفاوت است. بيشينه سرعت مربوط به آميخته HBP 2 از ساير نمونه ها بيشتر است. با وجود اين، کاهش شديد سرعت با پيشرفت واکنش های پليمرشدن نشان دهنده کاهش ناگهانی مقدار تبديل در اين بازه زمانی )s -23/5 s 7/75( است.

پس از اين مرحله رفتار نمودار سرعت مشابه آميخته شاهد است و HBP 5 تقريباً مشابه آن پيش می رود. نمودار سرعت مربوط به آميخته

سرعت بيشينه کمتری را نسبت به آميخته HBP 2 نشان می دهد.با توجه به آنچه در پژوهش های پيشين بيان شده است ]25،28[، کاهش سرعت بيشينه به علت کمتربودن تعداد پيوندهای دوگانه در آميخته است. به عبارت ديگر، در اين سامانه پليمر پرشاخه مانند اثر مشاهده ولی می کند. عمل دوگانه پيوندهای برای غلظت کاهنده ساير به نسبت را بيشتری نهايی تبديل مقدار سامانه اين می شود، نشان پخت سرعت نمودار بررسی نتايج می دهد. نشان آميخته ها در دوگانه پيوندهای تبديل سرعت به موضوع اين علت می دهد،

مراحل پيشرفته پخت ارتباط دارد. تا 18 s زمانی بازه در می شود، ديده 3 شکل در که همان طور به نسبت بيشتری پخت سرعت مقادير HBP 5 آميخته ،120 sبه نظر می رسد، سرعت می دهد. نشان HBP 2 و آميخته های شاهد که است شده باعث مرحله اين در دوگانه پيوندهای تبديل بيشتر آميخته HBP 5 نسبت به سامانه های شاهد و HBP 2 مقدار تبديل

نهايی بيشتری داشته باشد. آميخته HBP 10 نيز رفتاری مشابه HBP 5 نشان می دهد. با اين تفاوت که سرعت بيشينه کمتری نسبت به اين آميخته دارد. با وجود اين، مقدار تبديل نهايی آن نسبت به دو آميخته شاهد و HBP 2 بيشتر

شکل 2- مقدار تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های فرابنفش پز حاوی مقادير 2، 5 و %10 از پليمر پرشاخه HBP برحسب زمان پخت.

شکل 3- سرعت تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های حاوی 2، 5 و %10 وزنی از HBP برحسب زمان پخت.

جدول 2- ترکيب درصد پليمرهای پرشاخه در فرمول بندی مرکب )%(.

نام نمونهپليمر پرشاخه

HBP 2HBP 5HBP 10MHBP 2MHBP 5MHBP 10شاهد

HBP

MHBP00

20

50

100

02

05

010

Page 7: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد‌-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

283

است. همان طور که برای HBP 5 بيان شد، افزايش مقدار تبديل نهايی به دليل بيشتربودن سرعت پخت آميخته در مرحله سوم )بازه زمانی s 17 تا s 120 در آميخته HBP 10( اتفاق افتاده است. همچنين، اين می دهد نشان HBP 5 به نسبت کمتری نهايی تبديل مقدار آميخته که به نظر می رسد، به علت کمتربودن سرعت بيشينه پخت نسبت به HBP 5 است. شکل 4 نشان دهنده چگونگی تبديل پيوندهای دوگانه حين پخت آميخته های با ترکيب درصدهای مختلف از پليمر پرشاخه

MHBP است.

آميخته MHBP 2 مقدار تبديل نهايی کمتری را نسبت به نمونه شاهد نشان می دهد. به نظر می رسد، در اين آميخته وجود پليمرهای پرشاخه اصلاح شده MHBP موجب کاهش غلظت پيوندهای دوگانه شده و به همين دليل مقدار تبديل نهايی کمتری را نشان می دهد. افزايش مقدار تبديل نهايی با افزايش ترکيب درصد پليمر پرشاخه در سامانه، موجب بهبود عملکرد غلتکی اين پليمرها در آميخته می شود و آميخته می تواند

در روند پخت به مقدار تبديل بيشتری دست پيدا کند.شکل 5 مقادير سرعت تبديل پيوندهای دوگانه را برحسب زمان پخت آميخته فرابنفش پز برای آميخته های حاوی ترکيب درصدهای مختلف از پليمر پرشاخه MHBP نشان می دهد. همان طور که برای آميخته های غلظت کاهش اثر شکل اين در شد، داده توضيح نيز HBP حاوی پيوندهای دوگانه به دليل وجود پليمرهای پرشاخه، با توجه به کاهش سرعت بيشينه پخت مشخص است. با افزايش ترکيب درصد MHBP در

آميخته نيز نمودار مقادير بيشينه سرعت کمتری را نشان می دهد.وزن به رشد، حال در زنجير های که پخت پيشرفته مراحل در مولکولی زياد رسيده اند و سامانه در آستانه ژل شدن و محدود شدن مشابه رفتاری MHBP 2 آميخته دارد، قرار مولکولی حرکت های MHBP 10 و MHBP 5 آميخته شاهد نشان می دهد. ولی دو آميخته

در بازه زمانی s 29 تا حدود s 124، مقادير سرعت بيشتری را نشان می دهند. همين موضوع موجب بيشترشدن درصد تبديل نهايی در اين

آميخته ها شده است.

اثر گروه های انتهایی پلیمر پرشاخه بر مقدار تبدیل پیوندهای دوگانهشکل 6 مقدار تبديل پيوندهای دوگانه برحسب زمان پخت را برای آميخته های با %2 وزنی از پليمرهای پرشاخه مختلف نشان می دهد. با مقايسه آميخته های HBP 2 و MHBP 2 می توان دريافت، عملکرد کاهش غلظت در آميخته MHBP 2 شدت بيشتری دارد. زيرا در تمام HBP 2 زمان ها اين آميخته مقدار تبديل کمتری را نسبت به نمونهنشان می دهد. شايد بتوان بيان کرد، اين مقدار تأخيراندازی بيشتر در آميخته MHBP 2 به علت حجيم تربودن ساختار اين پليمر پرشاخه در مقايسه با HBP است. شکل 7 چگونگی سرعت تبديل پيوندهای دوگانه برحسب زمان را برای آميخته های با %2 از پليمرهای پرشاخه

شکل 4- مقدار تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های با .MHBP ترکيب درصدهای مختلف از پليمر پرشاخه

شکل 5- سرعت تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های حاوی 2، 5 و %10 وزنی از MHBP برحسب زمان پخت.

از 2% داراي آميخته هاي دوگانه پيوندهای تبديل مقدار -6 شکل پليمر پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

Page 8: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

284

نشان می دهد.آميخته MHBP 2 بيشينه سرعت کمتری را نسبت به HBP 2 نشان غلظت کاهش اثر درباره شده بيان مطالب با مشاهده اين می دهد، پليمر پرشاخه MHBP در مقايسه با HBP هماهنگی قابل قبولی دارد. شکل 8 چگونگی سرعت تبديل پيوندهای دوگانه برحسب زمان را آميخته می دهد. نشان پرشاخه پليمرهای از 5% با آميخته های برای HBP 5 بيشترين مقدار تبديل نهايی را نشان می دهد. بيشتربودن مقدار تبديل اين آميخته نسبت به نمونه MHBP 5 با توجه به توضيحات تبديل سرعت 9 شکل بود. انتظار مورد 4 شکل برای شده ارائه پيوندهای دوگانه را در آميخته هايی با %5 وزنی از پليمرهای پرشاخه

مختلف نشان می دهد.بيشينه سرعت HBP 5 نتايج نشان می دهد، آميخته همان طور که افزايش ولی می دهد، نشان MHBP 5 آميخته به نسبت را بيشتری سرعت اين دو آميخته نسبت به آميخته شاهد يکسان است. همان طور

که در توضيحات مربوط به شکل 8 بيان شد، به نظر می رسد کمتربودن بزرگ تربودن ساختارهای علت به MHBP آميخته در تبديل مقدار پرشاخه در اين آميخته نسبت به پليمر پرشاخه HBP است. کمتر بودن مقدار بيشينه سرعت در آميخته MHBP 5 نسبت به HBP 5 تأييدی بر اين موضوع است. بزرگ تربودن ساختار موجود در آميخته موجب کاهش بيشتر غلظت پيوندهای دوگانه در نمونه شده و همين موضوع

کاهش بيشينه سرعت را در پی دارد ]14،25[. پيوندهای دوگانه برحسب تبديل در شکل 10 چگونگی سرعت زمان برای آميخته های با %10 از پليمرهای پرشاخه نشان داده شده HBP است. در اين ترکيب درصد نيز آميخته حاوی پليمر پرشاخهمقدار تبديل بيشتری را نشان می دهد که علت آن پيش تر بيان شد. تغييرات مقدار به شکل 4(. همچنين شکل 11 مربوط )توضيحات برای واکنش زمان برحسب را دوگانه پيوندهای تبديل سرعت

شکل 7- سرعت تبديل پيوندهای دوگانه و آميخته های حاوی %2 از پليمرهای پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته هاي تبديل شکل 8- مقدار داراي %5 پليمر پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

شکل 9- سرعت تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های حاوی %5 از پليمرهای پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

شکل 10- مقدار تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته هاي حاوی %10 از پليمر پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

Page 9: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد‌-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

285

آميخته های با %10 از پليمرهای پرشاخه نشان می دهد. همان طور که آميخته تغييرات سرعت نمودار نيز شکل اين در می شود، مشاهده HBP 10 بيشينه سرعت بيشتری را نسبت به آميخته MHBP 10 نشان

می دهد. اين تفاوت در شکل 9 نيز مشاهده شد و علت آن به تفاوت اندازه های مولکولی دو ساختار HBP و MHBP نسبت داده شد.

نتیجه گیري

با آميد پلی استر برپايه H1500 پرشاخه پليمر پژوهش، اين در گروه های انتهايی هيدروکسيلی و حالت اصلاح شده آن با گروه های

انتهايی از زنجير های اسيد چرب در ترکيب بندی از مرکب جوهرافشان فرابنفش پز براي مطالعه اثر پليمر پرشاخه بر رفتار پخت آميخته به کار گرفته شد. اثر پليمر پرشاخه بر رفتار حين پخت مرکب فرابنفش پز با استفاده از آزمون RT-FTIR بررسی شد. نتايج نشان داد، وجود پليمر پرشاخه حتی بدون وجود گروه های شيميايی واکنش پذير نيز باعث پليمری نهايی در شبکه تبديل افزايش مقدار بهبود شرايط پخت و می شود. پليمرهای پرشاخه با ساختار کروی شکل در مراحل انتهايی پخت موجب تسهيل حرکت های مولکولی می شوند. همين موضوع بيشترشدن و انتهايی مراحل در پليمرشدن پيشرفت بهبود موجب پيوندهای دوگانه در شبکه می شود. مرکب های حاوی مقدار تبديل پليمر HBP مقدار تبديل نهايی بيشتری را نسبت به مرکب های حاوی MHBP در ترکيب درصد ثابت نشان دادند. اين نتايج نشان می دهد،

حجم مولکولی ساختار پرشاخه به طور مستقيم بر مقدار تبديل نهايی سامانه فرابنفش پز اثرگذار است. از آنجا که پليمرهای پرشاخه به کار رفته در اين سامانه فاقد گروه های شيميايی واکنش پذير بودند، وجود اين پليمرها موجب کاهش غلظت پيوندهای دوگانه موجود در سامانه پليمرشدن در سامانه فرابنفش پز اين حالت سرعت می شوند که در اصلاح پرشاخه پليمرهای حجيم تربودن بنابراين، مي يابد. کاهش وجود با دوگانه پيوندهای غلظت کاهش اثر شديدتربودن و شده اين پليمرها علت کمتربودن مقدار تبديل نهايی در اين مرکب هاست. HBP نتايج نشان داد، مرکب فرابنفش پز با %5 وزنی از پليمر پرشاخه

بيشترين مقدار تبديل را دارد.

شکل 11- سرعت تبديل پيوندهای دوگانه نمونه شاهد و آميخته های حاوی %10 از پليمرهای پرشاخه HBP و MHBP برحسب زمان پخت.

مراجع

1. Magdassi S., The Chemistry of Ink Jet Inks, The Hebrew

University of Jerusalem, World Scientific, Singapore, 59, 6224,

2010.

2. Hancock A. and Lin L., Challenges of UV Curable Ink-Jet

Printing Inks-A Formulator’s Perspective, Pigment Resin

Technol., 33, 280-286, 2004.

3. Jafarifard S., Bastani S., Gorgani A.S., and Sari M.G., The

Application of UV Curable Ink in Inkjet Printing, J. Study Color

World, 4, 3-12, 2014.

4. Decker C., Kinetic Study and New Applications of UV Radiation

Curing, Macromol. Rapid Commun., 23, 1067-1093, 2002.

5. Esen D.S., Karasu F., and Arsu N., The Investigation of

Photoinitiated Polymerization of Multifunctional Acrylates with

TX-BT by Photo-DSC and RT-FTIR, Prog. Org. Coat., 70, 102-

107, 2011.

6. Joo H.S., Park Y.J., Do H.S., Kim H.J., Song S.Y., and Choi K.Y.,

The Curing Performance of UV-Curable Semi-Interpenetrating

Polymer Network Structured Acrylic Pressure-Sensitive

Adhesives, J. Adhesion Sci. Technol., 21, 575-588, 2007.

7. Sangermano M., Meier P., and Tzavalas S., Infrared Spectroscopy

as a Tool to Monitor Radiation Curing, Infrared Spectroscopy,

InTech, 2012.

8. Andrzejewska E., Photopolymerization Kinetics of

Multifunctional Monomers, Prog. Polym. Sci., 26, 605-665,

2001.

9. Tomalia D.A. and Frechet J.M.J., Dendrimers and Other

Page 10: Vol. 29, No. 3, 277-286 Effect of Hyperbranched Polymers

اثر‌پلیمرهای‌پرشاخه‌بر‌رفتار‌پخت‌مرکب‌چاپ‌جوهرافشان‌فرابنفش‌پز

مجله‌علمی‌ـ‌پژوهشی،‌علوم‌و‌تکنولوژی‌پلیمر،سال‌بیست‌و‌نهم،‌شماره‌3،‌مرداد-‌شهریور‌1395

سمانه‌جعفری‌فرد‌و‌همکاران

286

Dendritic Polymers, Wiley, 9780470845820, 2001.

10. Plummer C.J., Rodlert M., Bucaille J.L., Grünbauer H.J., and

Månson J.A.E., Correlating the Rheological and Mechanical

Response of Polyurethane Nanocomposites Containing

Hyperbranched Polymers, Polymer, 46, 6543-6553, 2005.

11. Mezzenga R., Boogh L., and Manson J.A.E., A Review of

Dendritic Hyperbranched Polymer as Modifiers in Epoxy

Composites, Compos. Sci. Technol., 61, 787-795, 2001.

12. Mulkern T.J. and Tan N.C.B., Processing and Characterization

of Reactive Polystyrene/Hyperbranched Polyester Blends,

Polymer, 41, 3193-3203, 2000.

13. Jafarifard S., Bastani S., Soleimani-Gorgani A., and Sari

M.G., The Chemo-Rheological Behavior of an Acrylic Based

UV-Curable Inkjet Ink: Effect of Surface Chemistry for

Hyperbranched Polymers, Prog. Org. Coat., 90, 399-406, 2016.

14. Wei H., Lu Y., Shi W., Yuan H., and Chen Y., UV Curing

Behavior of Methacrylated Hyperbranched Poly(amine-ester)s,

J. Appl. Polym. Sci., 80, 51-57, 2001.

15. Zhang Y., Zhan F., and Shi W., Photopolymerization Behavior

and Properties of Highly Branched Poly(thioether-urethane)

Acrylates Used for UV-Curing Coatings, Prog. Org. Coat., 71,

399-405, 2011.

16. Jafarifard S., Bastani S., Gorgani A.S., and Sari M.G.,

Investigation on Surface Modification of Hydroxyl Terminated

Hyperbranched Polymer with Saturated Fatty Acid and Its

Influence on Rheological Behavior of an Epoxy Diacrylate

Oligomer, Adv. Mater. New Coat., 12, 542-552, 2015.

17. Malmström E., Johansson M., and Hult A., The Effect of

Terminal Alkyl Chains on Hyperbranched Polyesters Based

on 2,2‐Bis(hydroxymethyl) Propionic Acid, Macromol. Chem.

Phys., 197, 3199-3207, 1996.

18. Chiou B.S. and Khan S.A., Real-Time FTIR and In Situ

Rheological Studies on the UV Curing Kinetics of Thiol-ene

Polymers, Macromolecules, 30, 7322-7328, 1997.

19. Nebioglu A. and Soucek M.D., Reaction Kinetics and Network

Characterization of UV-Curing Polyester Acrylate Inorganic/

Organic Hybrids, Eur. Polym. J., 43, 3325-3336, 2007.

20. Decker C. and Moussa K., Real-Time Kinetic Study of Laser-

Induced Polymerization, Am. Chem. Soc., 22, 4455-4462, 1989.

21. Dalle Vacche S., Geiser V., Leterrier Y., and Månson J.A.E.,

Time-Intensity Superposition for Photoinitiated Polymerization

of Fluorinated and Hyperbranched Acrylate Nanocomposites,

Polymer, 51, 334-341, 2010.

22. Jancovicová V., Mikula M., Havlínová B., and Jakubíková

Z., Influence of UV-Curing Conditions on Polymerization

Kinetics and Gloss of Urethane Acrylate Coatings, Prog. Org.

Coat., 76, 432-438, 2012.

23. Ganjaee Sari M., Stribeck N., Moradian S., Zeinolebadi A.,

Bastani S., Botta S., and Bakhshandeh E., Dynamic Mechanical

Behavior and Nanostructure Morphology of Hyperbranched‐

Modified Polypropylene Blends, Polym. Int., 63, 195-205, 2014.

24. Shokrolahi F., Mahdavian A.R., and Shokrollahi P., Cure Kinetics

of Epoxy-Novolac Resin Containing Tetrabromo-Bisphenol-A

as a Flame Retardant by Isothermal Calorimetry Method, Iran.

J. Polym. Sci. Technol. (Persin), 26, 537-547, 2013.

25. Li T., Qin H., Liu Y., Zhong X., Yu Y., and Serra A.,

Hyperbranched Polyester as Additives Infilled and Unfilled

Epoxy-Novolac Systems, Polymer, 53, 5864-5872, 2012.

26. Cho J.D., Ju H.T., and Hong J.W., Photocuring Kinetics of UV‐

Initiated Free‐Radical Photopolymerizations with and without

Silica Nanoparticles, J. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem., 43,

658-670, 2005.

27. Mohseni M., Bastani S., and Jannesari A., Influence of Silane

Structure on Curing Behavior and Surface Properties of Sol–Gel

Based UV-Curable Organic–Inorganic Hybrid Coatings, Prog.

Org. Coat., 77, 1191-1199, 2014.

28. Kardar P., Ebrahimi M., and Bastani S., Curing Behaviour

and Mechanical Properties of Pigmented UV-Curable Epoxy

Acrylate Coatings, Pigment Resin Technol., 43, 177-184, 2014.