vlerësimi i ndikimit në mjedis/ vlerësimi strategjik ... për... · mapl ministria e...

Procedurat për Administrimin e VNM dhe VSM

Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis/

Vlerësimi Strategjik Mjedisor që

integrojnë ndryshimet klimatike dhe

Biodiversitetin, projekti SLED (2014-IC-108)

Procedurat për Administrimin

e VNM dhe VSM (15 Tetor 2014)

Përkrahur nga PROGRAMI PËR ZHVILLIM I KOMBEVE TË BASHKUARA

REPORT N.2


Autoriteti kontraktues: Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara (UNDP)

Numri i Kontratës: 2013-IC-108

Titulli i programit: Përkrahje në përmbushjen e kërkesave mjedisore për anëtarësim në të

ardhmen në BE

Titulli i Projektit: "Përkrahje për Zhvillim me Emetim të Ultë në Evropën Juglindore

(SLED)”

Komponenti i Projektit: “Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis / Vlerësimi Strategjik Mjedisor që

integrojnë ndryshimet klimatike dhe biodiversitetin”

Aktivitetet e Projektit:

Hartimi i një seti koherent të procedurave për administrimin e VNM dhe

VSM në Kosovë në përputhje me legjislacionin. Konsulenti kombëtar do

të marr parasysh, sipas nevojës, që të ketë procedura të hershme që do të

zbatohen në periudhën para se njësitë të arrijnë kapacitetin dhe aftësitë e

tyre të plota.

Titulli i Raportit: Set i Procedurave për Administrimin e VNM dhe VSM

Data e Raportit: 15 Tetor 2014

Temat e Raportit

Të propozohen metoda për të vlerësuar ndikimin në habitatet/speciet gjatë

kryerjes së procedurës së VNM dhe VSM në bazë të udhëzimeve

ndërkombëtare më të rëndësishme dhe në përputhje me legjislacionin

sektorial përkatës të Kosovës dhe të BE-së.

Periudha e përgatitjes/rishikimit të

Raportit: Nga15 gushti 2014 deri më 15 tetor 2014

Raportues: Mr. Giuseppe RAZZA (Konsulent Ndërkombëtar për VNM/VSM)

Ekspertë të tjerë që kanë

kontribuar në finalizimin e

Raportit:

Z. Muhamet MALSIU (Drejtor i DMM-MMPH)

Znj. Nezakete HAKAJ (Udhëheqëse e Divisionit të Mbrojtjes së

MjedisitMMPH)

Z. Shukri SHABANI (Shef i Seksionit VNM/VSM-DMM-MMPH)

Znj. Merlinda BLLATA DIBRANI (Përgjegjëse e Seksionit

VNM/VSMDMM)

Emri, mbiemri dhe pozita Nënshkrimi për miratimin e Raportit

Z. Giuseppe RAZZA

Ekspert Ndërkombëtar

Mr. Muhamet MALSIU

Përfituesi i projektit

* Referenca ndaj Kosovës duhet të kuptohet në kontekst të rezolutës së Këshillit të Sigurimit 1244 (1999)

Mohim i përgjegjësisë Opinionet e shprehura në këtë Raport janë të autorëve dhe nuk pasqyrojnë opinionet e Zyrës së UNDP-së në Kosovë apo të ndonjë organizate tjetër që përmendet në raport. Prandaj, këto do të verifikohen para implementimit të ndonjërit prej rekomandimeve të paraqitura aty.


i

PËRMBAJTJA Faqe

HYRJE ................................................................................................................................................. 4

1 INFORMATA PËR HISTORIKUN DHE DOKUMENTET .................................................................. 6

1.1 TeR të projektit ......................................................................................................................................... 6 1.2 Legjislacioni përkatës ............................................................................................................................... 7

1.2.1 Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis (VNM) ........................................................................................................ 7 1.2.2 Vlerësimi Strategjik Mjedisor (VSM) ........................................................................................................ 11 1.2.3 PKIN ......................................................................................................................................................... 13

2 PROCEDURAT .......................................................................................................................... 18

2.1 Procedurat për administrimin e VNM-së .................................................................................................18 2.1.1 Procedurat e VNM-së të përcaktuara nga legjislacioni Kosovar .............................................................. 18 2.1.2 Propozimi për një sërë procedurash të VNM-së ...................................................................................... 22 2.1.3 Propozimi për një Regjistër (Bazë të të dhënave) për VNM ...................................................................... 24

2.2 Procedurat për administrimin e VSM ......................................................................................................27 2.2.1 Procedurat e VSM të përcaktuara nga legjislacioni Kosovar .................................................................. 27 2.2.2 Propozimi për procedurat e VSM.............................................................................................................. 29

SHTOJCAT ......................................................................................................................................... 30

Shtojca A: Ligjet kosovare që përcaktojnë procedurat e VNM-së ........................................................................30 Ligji Nr.03/L-214 "Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis” ....................................................................................... 30 Administrative Instruction UNMIK No. 09/2004 “on Environmental Impact Assessment” ..................................... 48

Shtojca B: Ligjet Kosovare që ndikojnë në procedurat e VSM-së ........................................................................60 Ligji Nr. 03/L-0230 “për Vlerësimin Strategjik Mjedisor” ...................................................................................... 60


ii

FJALORTH I SHKURTESAVE

Shkurtesat Kuptimi

UA Udhëzim Administrativ

ADA Agjencia Austriak për Zhvillim

ADC Bashkëpunimi Austriak për Zhvillim

KK Kuvendi i Kosovës

BAT Teknologjia me e Mirë në Dispozicion

VP Vendi Përfitues

AK Autoriteti Kompetent

AKA Autoriteti Kompetent Administrativ

KPBPZHRMP

H

Komisioni Parlamentar për Bujqësi, Pylltari, Zhvillim Rural, Mjedis dhe Planifikim Hapësinor.

CCS Kapja e karbonit dhe shtresat gjeologjike

CECIS Sistemi i Përbashkët i Komunikimit të Emergjencave dhe Informacionit

KEP Klasifikimi, Etiketimi dhe Paketimi

RPN Rregullorja për Produktet Ndërtimore

DB Databaza

DMM Departamenti për Mbrojtjen e Mjedisit

DBN Departamenti për Banim dhe Ndërtim

DeP Deklarata e Performancës

USPZ Urdhëresa Specifike e Planit të Zbatimit

UP Uji i Pijshëm

DPUKM Drejtoria për Planifikim Urban, Kadastër dhe Mjedis (në Komunat e Kosovës)

AM Auditimi Mjedisor

SPM Strategjia e Përafrimit Mjedisor

KE Komisioni Evropian

ECENA Pajtueshmëria mjedisore dhe Rrjeti i Zbatimit për Anëtarësim

EE Efiçenca e Energjisë

AEM Agjencia Evropiane për Mjedisin

EED Direktiva për Efiçiencë të Energjisë

MSHS Mjedisi, Shëndetësia dhe Siguria

VNM Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis

EIONET Rrjeti Evropian për Informacion dhe Vëzhgim Mjedisor

VKN Vlerat Kufitare të Ndotjes

EMEP Programi Evropian për Monitorim dhe Vlerësim

MM Mbrojtja e Mjedisit

AMM Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit

DMM Departamenti për Mbrojtjen e Mjedisit

EQS Standardet e Cilësisë së Mjedisit

VTE Vlerësimi Teknik Evropian

SUE Sistemi për Uljen e Emetimeve

BE Bashkimi Evropian

EULEX Misioni i BE-së për Sundimin e Ligjit në Kosovë

ZBE Zyra e Bashkimit Evropian

PPE Produkte Përdoruese të Energjisë

KEM Katalogu Evropian i Mbeturinave

VNF Vlerësimi i Ndikimit Financiar

DK Direktiva për Përmbytjet

UQ Urdhër Qeveritar

QeK Qeveria e Kosovës

SiH Standard i Harmonizuar

IHM Instituti Hidro-Meteorologjik

ZCN Zyra Civile Ndërkombëtare

KNF Korporata Ndërkombëtare Financiare

IFN Institucion Financiar Ndërkombëtar

IMPEL Rrjeti i BE-së për Implementimin dhe aplikimin e Ligjit për Mjedisin

IMNM Instituti i Mbrojtjes së Natyrës dhe Mjedisit

INSPIRE Infrastruktura për Informacion Hapësinor në Komunitetin Evropian


iii

Shkurtesat Kuptimi

IPA Instrumenti për Asistencë për Para-Anëtarësim

MNI Menaxhimi i Ndotjes Industriale

PKIN Parandalimi dhe Kontrollimi i Integruar i Ndotjes

KEK Korporata e Energjisë së Kosovës

LCP Impiant me djegie të madhe

BKK Buxheti i Konsoliduar i Kosovës

PVMK Plani i Kosovës për Veprim në Mjedis

AMMK Agjensioni për Mbrojtjen e Mjedisi të Kosovës

SKM Strategjia e Kosovës për Mjedisin

ISHMK Inspektorati Shtetëror për Mjedisin i Kosovës

MBPZHR Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural

PKZH Plani Zhvillimor Komunal

MMPH Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor të Kosovës

MAPL Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal

SMI Sistemi për Menaxhimin e Informatave

UM Urdhër Ministror

MeSH Ministria e Shëndetësisë

SHA Shtet Anëtar

PKEE Plani i Kosovës për Efiçiencën e Energjisë

PVVM Plani i Kosovës për Veprim në Mjedisin

SVPM Strategjia e Kosovës për Përafrim në Mjedis

OJQ Organizatë Jo-Qeveritare

IKSHPK Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës

PPjD Produkte Pyjore jo Drusore

SVU Strategjia Vendore për Ujërat

GZ Gazeta Zyrtare

NP Ndërgjegjësimi Publik

KP Konsultimi Publik

DPU Distrikti i pellgjeve ujore

PMPU Planet për Menaxhimin e Pellgjeve Ujore

RRMA Rrjeti Rajonal i Mjedisit për Anëtarësim

QRE Qendra Rajonale e Emergjencës

VNRR Vlerësimi i Ndikimit Rregullativ

ZR Zyrtar për Regjistra

KRB Këshilltari Rezident për Binjakëzim

KRU Këshilli Rajonal i Ujërave

VSM Vlerësimi Strategjik Mjedisor

SEAD Zbatimi efikas i kontratave – raporti dhe rekomandimet për procedurat e lëndëve ekonomike dhe ekzekutimin e

vendimeve SIDA Agjencia Suedeze për Zhvillim Ndërkombëtar

ZMS Zonat e Veçanta të Mbrojtura

AT Asistenca Teknike

TAIEX Instrumenti për Asistencë Teknike dhe Shkëmbim Informacioni

TFBE Traktati për Funksionimin e Bashkimit Evropian

TeP Tabela e Përputhshmërisë

TeR Termat e Referencës

KB Kombet e Bashkuara

UNDP Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara

UNMIK Misioni i Administratës së Përkohshme të OKB-së në Kosovë

UNSCR Rezoluta e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara

PRRU Plani Rregullues Urban

PU Plani Urban

BB Banka Botërore

DKU Direktiva Kornizë për Ujëra

OBSH Organizata Botërore e Shëndetësisë

PP Plani i Punës

TFU Task Forca për Ujë


4

Hyrje

Raporti aktual është finalizuar si rezultat i detyrës së veçantë të Z. Giuseppe RAZZA (ekspert i angazhuar nga UNDP)

për të dhënë asistencën e tij Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH) të Kosovës në kuadër të

komponentës “Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis /Vlerësimi Strategjik Mjedisor që integron Ndryshimet Klimatike dhe

Biodiversitetin” të komponentët 2 të Projektit “Përkrahje për Zhvillimin me Emetime të Ulëta në EJL (SLED)” (Këtu e

tutje “Projekti”), e cila është pjesë e programit “Përkrahje në përmbushjen e kërkesave mjedisore për anëtarësim në të

ardhmen në BE” financuar nga Bashkëpunimi Austriak për Zhvillim (ADC) dhe zbatohet nga Programi për Zhvillim i

Kombeve të Bashkuara (UNDP). Kjo asistencë individuale synon të zhvillojë kapacitetet e MMPH-së dhe të palëve të

interesit për të integruar çështjet e ndryshimeve klimatike, mundësitë për zhvillimin e politikave, strategjive dhe

planeve, dhe të mbështet Ministrinë e njëjtë për krijimin e një strukture efikase që synon analizimin e Vlerësimit të

Ndikimit në Mjedis (VNM) që integron ndryshimet klimatike dhe bidiversitetin prezantuar nga aplikuesit në përputhje

me legjislacionin primar dhe sekondar të miratuar tash së voni si dhe për të lëshuar lejet përkatëse. Në kuadër të kësaj

kornize, gjatë periudhës nga 15 Qershor 2014 (nënshkrimi i kontratës) deri më 15 Dhjetor 2014, detyrat dhe nën-detyrat

e dhëna të identifikuara në TeR duhet të zbatohen dhe të japin produkte gjegjëse siç janë specifikuar në vijim:

N. Detyrat N. Nën-detyrat Produkti Afati

1

Zhvillimi i kornizës

institucionale të aftë

për të zbatuar

procedurat e VNM dhe

VSM në mënyrë

fleksibile dhe të

orientuar në rezultate

sipas procedurave dhe

proceseve përkatëse

administrative. VNM

dhe VSM duhet të

marrin parasysh në

mënyrë efektive

ndryshimet klimatike

dhe biodiversitetin

(30 ditë pune)

1.1

Të bëhet një vlerësim i njësive administrative institucionale, qendrore dhe

lokale, për të identifikuar kapacitetet aktuale (numri i stafit, aftësimi i

stafit, pajisjet) duke e krahasuar me nevojat e domosdoshme për të përmbushur mandatin e njësive. Për secilën njësi do të bëhet: (i) vlerësimi

i trajnimeve të nevojshme sipas kërkesave procedurale të VNM d he

VSM; (ii) vlerësimi i Pajisjeve të cilat nevojiten sipas kërkesave procedurale të VNM dhe VSM

“Raporti i

Vlerësimit” 15.08.2014

1.2

Në përputhje me legjislacionin të hartohen procedura të kuptueshme për

administrimin e VNM dhe VSM në Kosovë. Konsulenti kombëtar sipas nevojës duhet të shqyrtojë, se a duhet të ketë procedura të përkohshme

për t’u zbatuar për një periudhë para se njësitë të arrijnë kapacitetin dhe aftësinë e tyre të plotë.

“Grupi i

procedurave për administrimin e

VNM-së dhe VSM-së”

15.10.2014

1.3

Të zhvillohet një sistem operacional për kryerjen e procedurave të

ekzaminimit dhe studimit gjatë zbatimit të direktivave të VNM dhe VSM..

“Doracak për kontrollimin dhe

përcaktimin e fushëveprimit”

15.10.2014

1.4 Të përgatitet një doracak për zyrtarët në nivel qendror dhe lokal se si të

kryhet ekzaminimi dhe studimi.

1.5

Të përgatitet një broshurë, në format të qartë dhe informacione të sakta për procesin e VNM; Në përputhje me Ligjin për Komunitetin Evropian

broshura duhet të përmbajë këto informata të zbatueshme për VNM në Kosovë : (i) rrethanat nën të cilat kërkohet VNM; (ii) si do të përcaktohen

detyrat e VNM; (iii) hapat për të kryer VNM; (iv) përgjegjësitë gjatë

procesit; dhe (v) disponueshmëria e burimeve shtesë të informatave..

“Broshurë për

procesin e VNM” 05.11.2014

1.6

Të propozohen metoda për të vlerësuar ndikimin mbi habitate/specie

gjatë ndërmarrjes së procedurave për VNM dhe VSM (kjo detyrë do të kryhet në bashkëpunim të ngushtë me zyrtarët e MMPH dhe konsulentët

ndërkombëtarë për habitate dhe specie);

“Metodat për të

vlerësuar ndikimin mbi

habitate/speciet”

15.09.2014

2

Përkrahje për zyrtarët

e MMPH për të

kontrolluar VNM-të e

projekteve më të

rëndësishme

infrastrukturore nën

miratim dhe në

dhënjen e lejeve

korresponduese dhe

nëse projektet marrin

parasysh ndryshimet

klimatike dhe çështje të

biodiversitetit (15 ditë

pune)

2.1

Të propozohen metoda për të vlerësuar ndikimin mbi habitate/specie gjatë ndërmarrjes së procedurave për VNM dhe VSM (kjo detyrë do të

kryhet në bashkëpunim të ngushtë me zyrtarët e MMPH dhe konsulentët

ndërkombëtarë për habitate dhe specie) 3 “Opinionet e

MMPH për VNM” 15.10.2014

2.2

Të përkrahen zyrtarët e MMPH për të kontrolluar dhe vlerësuar në

projektet me rëndësi, në zbatim, këto faza të VNM: (1) ekzaminimi; (2)

studimi; (3) rishqyrtimi i Raportit për VNM

2.3

Të asistohet MMPH për të shkruar mendimin lidhur me ndikimet

mjedisore që do të paraqiten në Raportin e VNM (Njoftimi për studim).

Kjo asistencë duhet të përfshijë verifikimin për: (1) përshkrimin e alternativave të mundshme; (2) përshkrimin e ndikimit të mundshëm mbi

mjedisin; (3) arësyet për identifikimin e këtyre ndikimeve; (4) përshkrimin e masave mbrojtëse të parapara që të shmangin, ulin dhe

nëse është e mundur të ndalojnë ndikimet negative mbi mjedisin;

“Procedurat e Komunikimit dhe

Bashkëpunimit”

15.11.2014

3 Trajnimi (10 ditë pune)

3.1 Të përgatitet materiali për kursin e trajnimit, seancat e trajnimit për zbatimin e VNM/VSM, i cili do të organizohet për personelin e

administratës publike

“Materiali i Trajnimit për

Zyrtarët Publik”

25.11.2014

3.2 Të përgatitet dhe të zbatohet programi i trajnimit për çështje teknike dhe

administrative të sistemit të VNM për zyrtarët për çështje mjedisore

“Programi i Trajnimit për

Zyrtarët Publik”

15.11.2014

3.3 Të përgatitet dhe të zbatohet programi i trajnimit për zhvilluesit e

VNM/VSM

“Programi i Trajnimit për

Zhvilluesit”

15.11.2014


5

Në përputhje me TeR të lartpërmendura dhe organizimin e projektit, ky raport i katërt i titulluar "Procedurat për

Administrimin e VNM dhe VSM në Kosovë" përfshin rezultate të veçanta që lidhen me Nën-detyrën 1.2, duke

përshkruar aktivitetet përkatëse që janë kryer gjatë një periudhë tre mujorëshe të detyrës (15 gusht 2014 ÷ 15 tetor

2014), përgjatë 17.0 ditë pune si e plotë. Siç tregohet nga tabela e faqes së mëparshme, gjatë të njëjtës periudhë, janë

zbatuar nën-detyrat tjera 1.3, 1.4, 1.6, 2.1, 2.2 dhe 2.3, janë përfunduar rezultatet përkatëse dhe janë përfshirë në

raportet e tjera. Gjithashtu, duhet të përmendet se ky Raport i tretë, si të gjitha raportet e tjera të detyrës, do të

përditësohen vazhdimisht me versione të mëtejshme deri në përfundimin e projektit në mënyrë që të përfshijë informata

shtesë të gjetura nga eksperti i UNDP-së apo të marrin në konsideratë ndryshime të mëtejshme në kuadrin institucional

dhe ligjor që mund të ndodhin gjatë zbatimit të detyrave të tjera të caktuara. Në përputhje me TeR dhe kërkesat e

kontratës nga detyra, ky raport përfshin:

hartimi i një grupi koherent të procedurave për administrimin e VNM dhe VSM në Kosovë sipas legjislacionit (shih

§ 3)

Para finalizimit të grupit të tillë, eksperti individual gjatë dy muajve të parë të detyrës ka mbledhur informata të

përgjithshme (kornizën ligjore, udhëzimet dhe procedurat përkatëse të adoptuara nga donatorët ndërkombëtarë, etj). Ky

informacion është përfshirë në "Raportin e Vlerësimit" të dorëzuar më 15 gusht 2014. Megjithatë, analiza legjislative

është dyfishuar në këtë raport, në mënyrë që të kuptohet më lehtë nga lexuesit pa pasur nevojë të kërkojnë informacion

të tillë në dokumente të tjera.

Si përfundim, ky raport "Procedurat për administrimin e VNM dhe VSM në Kosovë" paraqet një udhëzues hap pas hapi

dhe një Udhëzues (toolbox) për MMPH, i cili definon procedurat më të mira të aprovimit të një VNM dhe të lëshoj leje

të integruara mjedisore, si dhe të monitorojë vazhdimisht përfshirjen e VSM në planet dhe programet kryesore që do të

aprovhen në Kosovë, që nxjerr autorizimet përkatëse. Ky raport është organizuar në kapitujt kryesor si në vijim:

1-INFORMATA PËR HISTORIKUN: prezantimi i historikut përkatës, informacione, dokumente dhe qëllimin të

përmendur në mënyrë specifike në këtë raport, përveq informacioneve tashmë të përfshira në "Raportin e

Vlerësimit". Për këtë arsye, informacioni i përgjitshëm i dobishëm për përcaktimin grupit të procedurave që tashmë

janë përfshirë në "Raportin e Vlerësimit" thjeshtë është përmendur në këtë raport, duke u fokusuar në informatat

shtesë që janë posaçërisht të dobishme për detajet e procedurave që janë të detyrueshme dhe janë të rekomanduara

për finalizimin e një VNM dhe VSM.

2- GRUPI I PROCEDURAVE PËR VNM/VSM: përcaktohen në bazë të legjislacionit kyç kosovar dhe direktivat

e BE-së, në bazë të procedurave dhe udhëzimet përkatëse të adoptuara nga donatorët kryesorë. Së bashku me

metodat e identifikuara në raportin "Metodat për vlerësimin e ndikimin mbi habitate/specie gjatë procedurës së

VNM dhe VSM" dhe pas sistemit operativ të propozuar në "Doracakun për studim dhe vlerësim", procedurat e

identifikuara gjithashtu janë përfshirë në një broshurë të veçantë (shih raportin "Broshurë për procesin e VNM") për

zyrtarët e MMPH për vlerësimin e VNM-ve, siç kërkohet me paragrafin 2 të nenit 15 të Ligjit nr.03/L-214 "Për

Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis".

Procedurat e identifikuara gjithashtu janë adoptuar nga eksperti i UNDP-së si mjet testimi për rastet praktike përmes

ndihmës së MMPH në shkrimin e mendimit të saj sa i përket informacioneve mbi ndikimet mjedisore të paraqitura në

Raportin e VNM (Njoftimi për Studim). Kjo ndihmë e më tejshme është përshkruar në një raport tjetër të quajtur

"Opinioni i MMPH në lidhje me VNM". Përveç kësaj, procedurat e identifikuara janë përdorur në diskutimet në kuadër

të punëtorisë tematike të organizuar nga eksperti i UNDP-së me përkrahjen e UNDP/MMPH në fund të muajit Nëntor

2014.

Për përfundimin e këtij dokumenti, duhet të theksohet edhe përkrahja e fuqishme që është dhënë nga zyrtarët kosovar të

Departamentit për Mbrojtjen e Mjedisit (DMM) të MMPH. Në veçanti, anëtarët në vijim të një grupi punues të

përkushtuar kanë dhënë përkrahje të madhe për zbatimin e projektit: Z. Muhamet MALSIU (Drejtor i DMM), Znj.

Nezakete HAKAJ (Kryesuese e Divizionit të Mbrojtjes së Mjedisit brenda DMM), Z. Shukri SHABANI (Kryesues i

Komisionit -DMM-MMPH), Z. Naim ALIDEMA (Përgjegjës i Njësive VNM/VSM- DMM-MMPH). Përveç këtyre

janë edhe, Znj. Xheva BERISHA-REXHEPI (Menaxhere e projektit SLED-UNDP), Z. Mentor BERISHA (Zyrtar i

Projektit -UNDP) dhe Znj. Shkipe DEDA-GJURGJIALI (Analiste e Programit të UNDP) të cilët duhet vlerësuar

posaçërisht për bashkëpunimin dhe profesionalizmin e shkëlqyer që kanë dhënë duke i ndihmuar Ekspertit të UNDP të

ketë qasje në informatat dhe dokumentacionin relevant dhe të kontaktojë ekspertët dhe punonjësit e përfshirë në projekt.

Vlerësim i veçantë duhet shprehur edhe për të gjithë të intervistuarit dhe palët e interesit që kemi takuar, për

informacionin e vlefshëm dhe bashkëpunimin aktiv të ofruar.


6

1 Informata për historikun dhe dokumentet

1.1 TeR të projektit

Siç është përmendur tashmë në "Raportin e Vlerësimit", sipas TeR, asistenca ndërkombëtare për MMPH ofruar nga

ekspert i përzgjedhur synon të:

1. Detyra 1: Të zhvillojë një kornizë institucionale për zbatimin e procedurave të VNM dhe VSM në mënyrë fleksibile

dhe të orientuara në rezultat me procedurat dhe proceset e ndërlidhura administrative (të përfundohet brenda 6

muajve pas nënshkrimit të kontratës, d.m.th. deri më 15 dhjetorit 2014),);

Detyra 2: Përkrahje për zyrtarët e MMPH për të kontrolluar VNM-të e projekteve më të rëndësishme

infrastrukturore në miratim dhe në dhënien e lejeve përkatëse (të përfundohet brenda 6 muajve pas nënshkrimit të

kontratës, d.m.th. deri më 15 dhjetorit 2014),

Detyra 3: Të mbajë trajnime (të zbatohet brenda 6 muajve pas nënshkrimit të kontratës, d.m.th. deri më 15 dhjetorit

2014).

Në kuadër të Detyrës 1 Detyrës 1të përmendur më lartë, konsulenti ndërkombëtar duhet të përkrahë dhe kontribuojë në

zbatimin e nën-detyrave nën kryesimin dhe drejtimin e Drejtorit të Departamentit për Mbrojtjen e Mjedisit (DMM) të

MMPH:

1.2 Të hartohet një grup koherent i procedurave për administrimin e VNM dhe VSM në Kosovë në përputhje

me legjislacionin. Konsulenti ndërkombëtar duhet të hartojë dhe propozojë procedura të përkohshme dhe

procedura përfundimtare. Prandaj, rezultatet e pritura që do të prodhohen me përfundimin e kësaj detyre

duhet të ndërpriten brenda 4 muajve pasi nënshkrimi i kontratës është raporti i titulluar "Procedurat për

administrimin e VNM dhe VSM" (ky raport) në Kosovë, sipas legjislacionit të përgatitur (procedurat e

përkohshme dhe procedurat përfundimtare).

Në pajtim me kërkesat e TeR, ky raport përshkruan aktivitetet e zbatueshme dhe rezultatet e arritshme brenda Nën-

Detyrës 1.2 së lartë përmendur, e cila po ashtu është bashkërenduar me nën-detyrat tjera të Detyrës 1 e paraparë nga të

njëjtat TeR:

1.1 Të bëjë vlerësimin e njësive institucionale administrative, në nivel qendror dhe lokal, për të përcaktuar se si

kapacitetet e poseduara (sa i përket stafit, aftësisë së stafit dhe pajisjeve) qëndrojnë në krahasim me atë që është e

nevojshme për të përmbushur mandatin e njësisë. Për secilën njësi do të bëhet:

o Vlerësimi i nevojave për trajnim në lidhje me kërkesat procedurale të VNM dhe VSM.

o Vlerësimi i pajisjeve të cilat nevojiten sipas kërkesave procedurale të VNM dhe VSM.

Produkti i ndërlidhur që duhet të prodhohet brenda 2 muajve pas nënshkrimit të kontratës është një "Raport

Vlerësimi" i njësive administrative institucionale, si qendrore ashtu edhe lokale: (1) një vlerësim i nevojave për

trajnim në lidhje me kërkesat procedurale të VNM dhe VSM ; (2) një vlerësim i nevojave për pajisje në lidhje me

këto kërkesa.

1.3 Të zhvilloj një “Sistem operativ për procedurat e shqyrtimit dhe studimit gjatë zbatimit të direktivave të VNM-së

dhe VSM-së "

1.4 Të përgatitë “Doracakun për zyrtarët në nivel qendror dhe lokal se si të kryhet ekzaminimi dhe studimi ".

1.5 Të përgaditë një broshurë në një format të qartë dhe me informata të sakta për procesin e VNM; broshura duhet të

përmbajë informata për VNM në Kosovë sipas Ligjit të Komunitetit Evropian si në vijim: (i) rrethanat kur kërkohet

VNM; (ii) si të përcaktohet fushëveprimi i VNM; (iii) hapat për të bërë VNM; (iv) përgjegjësitë gjatë procesit; dhe

(v) disponueshmërinë e burimeve shtesë të informatave. Prandaj, produkti që duhet të prodhohet brenda 5 muajve

pas nënshkrimit të kontratës duhet të jetë “Broshura për procesin e VNM”.

1.5 Të propozojë “metoda për të vlerësuar ndikimin mbi habitate/specie gjatë ndërmarrjes së procedurave për VNM

dhe VSM'. Kjo detyrë do të kryhet në bashkëpunim të ngushtë me zyrtarët e MMPH dhe konsulentët

ndërkombëtarë për habitate dhe specie, brenda 3 muajve pas nënshkrimit të kontratës.


7

1.2 Legjislacioni përkatës

Legjislacionet kryesore primare dhe sekondare të Kosovës dhe të BE që rregullojnë Mbrojtjen e Mjedisit, VNM, VSM,

PKIN, Mbrojtjen e Natyrës-Biodiversitetin dhe Ndryshimet Klimatike janë përmbledhur në Tabelën 1.3.1. në

“Raportin e Vlerësimit”. Prandaj, në seksionet e mëposhtme, analiza është zgjeruar me më shumë detaje në

legjislacionin kryesor sekondar që trajton procedurat e VNM dhe VSM, që në thelb përbëhet nga Ligji Kosovar nr.

03/L-214 "Mbi Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis" dhe në Udhëzimin Administrativ Nr 09/2004 "Për vlerësimin e

ndikimit në mjedis". Këto dy ligje janë raportuar edhe në versionin e tyre integral në Shtojcat e këtij raporti. Me qëllim

që të harmonizohen edhe procedurat për VNM dhe PKIN, ligjet në lidhje me lejet e integruara janë analizuar edhe në

këtë seksion.

1.2.1 Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis (VNM)

Parlamenti dhe Këshilli Evropian kanë publikuar një version të ri të konsoliduar të Direktivës për Vlerësimin e Ndikimit

në Mjedis 2011/92/EU të datës 13 dhjetor 2011 "për vlerësimin e ndikimeve të disa projekteve publike dhe private në

mjedis (kodifikimi)”1. Ai është publikuar në GZ më 28 janar 2012 dhe ka hyrë në fuqi 20 ditë më pas. Direktiva

konsolidon ndryshimet që i janë bërë Direktivës 85/337/EEC nga Direktiva 97/11/EC; Direktivës 2003/35/EC dhe

Direktivës 2009/31/EC. Janë bërë amendamentimet jo substanciale që do të transpozohen në legjislacionin vendor dhe

vetëm numrat e neneve janë rishikuar.

Vlerësimet mjedisore (VNM dhe VSM) janë dy procedura që sigurojnë se implikimet mjedisore merren parasysh para

se të merren vendime. Vlerësimi mjedisor (‘Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis ' – Direktiva VNM) mund të bëhet për

projekte individuale në bazë të Direktivës 85/337/EEC të amendamentuar, (tani Direktiva 2011/92/EU – versioni i

kodifikuar) ose për planet dhe programet publike në bazë të Direktivës 2001/42/EC ('Vlerësimi Strategjik Mjedisor' –

Direktiva VSM). Parimi i përbashkët i të dy Direktivave është të sigurohet se planet, programet dhe projektet që kanë

gjasa të kenë ndikime domethënëse në mjedis i nënshtrohen vlerësimit mjedisor para se të miratohen apo të autorizohen.

Konsultimi me publikun është tipar kryesor i procedurave për vlerësimin mjedisor.

Direktivat për vlerësimin mjedisor synojnë të ofrojnë nivel të lartë të mbrojtjes së mjedisit dhe të kontribuojnë në

integrimin e çështjeve mjedisore gjatë përgatitjes së projekteve, planeve dhe programeve me synimin e uljes së ndikimit

të tyre në mjedis. Ato sigurojnë pjesëmarrjen e publikut në vendimarrje, pra fuqizojnë cilësinë e vendimeve. Prandaj,

Direktivat për Vlerësimin Mjedisor janë mjete me rëndësi për një zhvillim të qëndrueshëm. Direktivat VNM për

projektet që kanë ndikim domethanës në mjedis rregullojnë vlerësimin e ndikimit përmes procedurës. Vlerësimi i

ndikimit mjedisor identifikon, përshkruan dhe vlerëson në mënyrën e duhur, për secilin rast individual, efektet e

drejtpërdrejta dhe jo të drejtpërdrejta të projektit duke marrë për bazë faktorët:

(a) Njeriun, botën bimore dhe shtazore

(b) tokë, ujë, ajër, klimë dhe peisazh;

(c) të mirat materiale dhe trashëgiminë kulturore

(d) Ndërveprimin ndërmjet faktorëve të përmendur në pikat (a), (b) dhe (c).

Pra, Direktiva për VNM parasheh se zhvilluesit mund t’i kërkojnë autoritetit përgjegjës të thotë se çfarë duhet të

përmbajë informacioni i VNM që do të paraqitet nga zhvilluesi (faza e studimit); zhvilluesi duhet të paraqesë

informacionin për ndikimin në mjedis (raporti VNM – Shtojca IV); autoritetet për mjedisin dhe publiku (dhe Shtetet

Anëtare që preken) duhet të informohen dhe të konsultohen; autoriteti përgjegjës vendos, duke marrë parasysh rezultatet

e konsultimit. Publiku informohet për vendimin më pas dhe mund ta kundërshtojë këtë vendim para gjykatës.

Në vitin 2009, Ligji Nr.03 / L-024 "Mbi Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis" është miratuar nga Kuvendi i Kosovës (KK).

Ky ligj është rishikuar vetëm një vit më vonë në përputhje me raportet e ofruara nga asistenca TAIEX për Kuvendin e

Kosovës2. Për këtë arsye, Ligji Nr.03/L-214 "në VNM" është miratuar nga Kuvendi i Kosovës më 23 shtator 2010. Në

1 Direktiva 2011/92/BE e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit të datës 13 dhjetor 2011, “Mbi vlerësimin e efekteve nё mjedis tё disa projekteve

publike dhe private (kodifikimin). - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:026:0001:0021:EN:PDF 2 Ndihma Afatmesme për Kuvendin e Kosovës (TAIEX KOS IND/EXP 46950) - Giuseppe RAZZA - Raporti Final

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:026:0001:0021:EN:PDF


8

mënyrë të veçantë, ky ligj "mbi VNM" (Neni 1) rregullon procedurat për identifikimin, vlerësimin dhe raportimin e

ndikimeve të projekteve të caktuara në mjedis dhe për procedurat shoqëruese administrative, gjatë procesit të

vendimmarrjes nga ana e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor për lëshimin e Pëlqimit Mjedisor, dhe

siguron që të gjitha informatat relevante lidhur me mjedisin janë ofruar dhe janë marrë parasysh. Në bazë të këtij ligji

(Neni 3), VNM identifikon, përshkruan dhe vlerëson në mënyrë të duhur rrethanat e secilit rast individual, efektet e

drejtpërdrejta dhe të tërthorta të ndonjë projekti në:

1. Njeriun, botën bimore dhe shtazore

2. tokë, ujë, ajër, klimë dhe peisazh;

3. të mirat materiale dhe trashëgiminë kulturore;

4. ndikimet e ndërsjella të elementeve të cekura në pikat 1, 2 dhe 3.

Autoriteti kompetent për zbatimin e procedurës së VNM është MMPH, prandaj Aplikuesi duhet të dorëzojë kërkesën

për aprovim të VNM tek e njëjta ministri. Në përputhje me neni 7 të këtij ligji, aplikuesi nuk duhet të jenë të licencuar

për ndërtim apo, nuk mund të kryejë një projekt të planifikuar, pa e përfunduar procedurën e VNM, dhe marrjen e

Pëlqimit Mjedisor nga Ministria.

Neni 10 përcakton fazat e mëposhtme të VNM: (1) përzgjedhja (2) studimi; (3) shqyrtimit të Raportit të VNM.

Bazuar në Ligjin Nr. 03/L-025 "Për Mbrojtjen e Mjedisit", Kreu III, një ndërmarrje apo autoritet publik që planifikon të

ndërtojë një objekt industrial, të përpunimit, punë apo projekte madhore, nëse një projekt i tillë ka potencial të shkaktoj

dëm mjedisor, atëherë ai projekt duhet të i nënshtrohet një vlerësim i ndikimit në mjedis (VNM). Aplikuesi duhet ti ja

paraqesë MMPH (Neni 11) kërkesën për fillimin e procedurës së VNM-së së bashku me dokumentacionin shoqërues.

Kërkesa duhet të përmbajë emrin, adresën dhe statusin ligjor të aplikuesit, si dhe emrin e projektit. Aplikuesi duhet t`i

bashkangjesë aplikacionit:

Listën e dokumenteve të përcaktuara nga MMPH sipas llojit dhe natyrës së projekteve ose aktiviteteve zbatuese;

Pyetësorin e plotësuar, i përcaktuar nga MMPH sa i përket ndikimeve mjedisore të projektit të propozuar,

përshkrimin e lokacionit, përshkrimin e projektit, përshkrimin e ndikimeve të projekteve të mundshme në mjedis.

Shtojcat I dhe II listojnë projektet që i nënshtrohen VNM, ndërsa Shtojca III identifikon kriteret e mëposhtme për

studimin (scoping) të VNM:

1. Karakteristikat e projektit

2. Vendndodhja e zbatimit të projektit

3. Karakteristikat e ndikimeve të mundshme

Bazuar në informatat e prezantuara së bashku me kërkesën dhe sa i përket projekteve të përmendura më lart të renditura

në Shtojcën I, Shtojcën II dhe kriteret e përcaktuara në Shtojcën III, MMPH-ja, brenda 10 ditëve nga dita e pranimit të

kërkesës, duhet të informojë aplikuesin, me shkrim, për vendimin e marrë, se a është Raporti i VNM i nevojshëm apo

jo. Sipas Nenit 13, aplikuesi mund të kërkojë nga MMPH t’i jap mendimin me shkrim (Njoftimin e Studimit) sa i përket

informative mbi ndikimet mjedisore që duhet të paraqiten në Raportin e VNM-së. Kërkesa e tillë përfshin:

1. përshkrimin e alternativave të mundshme;.

2. përshkrimin e ndikimeve të mundshme në mjedis.

3. arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve.

4. përshkrimin e masave mbrojtëse që parashihen për shmangie, zvogëlim dhe nëse është e mundur përmirësim të

efekteve të theksuara të dëmshme në mjedis.

Aplikuesi ja paraqet MMPH këtë informacion në një raport të shkurtër studimi, ku do ta konsiderojnë atë dhe do të

përgatisin njoftimin e studimit, i cili do ti lëshohet aplikuesit brenda 30 ditëve nga marrja e kërkesës përkatëse. Lëshimi

i Njoftimit të Studimit nuk e ndalon MMPH-në të kërkojë informata shtesë në një datë të mëvonshme. Ky Raport i

Studimit duhet të përfshihet në Raportin e VNM dhe të bashkëngjitet si shtojcë në Përmbledhjen Jo-Teknike. Raporti i

VNM-së është dokumenti themelor i procesit të VNM dhe aplikuesi do ti dorëzojë MMPH-së gjashtë kopje me shkrim

dhe dy kopje elektronike për aprovim. Përmbajtjet e raportit janë të specifikuara në Nenin 15.

Qeveria e Kosovës në përputhje me nenin 20 paragrafi 4, 5 dhe 6 të Ligjit mbi VNM ka nxjerrë Udhëzimin

Administrativ Nr. 09/2004 "Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis", i cili përcakton procedurat për identifikim, vlerësim,

raportim dhe menaxhim e ndikimit në mjedis të projektit të propozuar, nga projektet e renditura në Shtojcat I dhe II


9

bashkëngjitur në këtë UA. Shtojca I e UA Nr.0 9/2004 përcakton aktivitetet që janë pjesë e procesit të plotë të VNM:

prodhimi dhe përpunimi i metaleve; industria e mineraleve; industria nxjerrëse, prodhimi i energjisë, industria kimike;

infrastruktura e transportit, linjat e transmisionit etj.

Me Udhëzimin Administrative nr. 07/11 “për licencimin e hartuesve të Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis”, UA nr. 09/11

“për informimin, pjesëmarrjen e publikut dhe palëve të interesuara në procedurat e vlerësimit të ndikimit në mjedis”

dhe UA nr. 11/11 “për përcaktimin e shumës së pagesës për shërbimet lidhur me Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”

transpozimi i Direktivës për VNM është përfunduar dhe janë identifikuar procedurat që do të adoptohen.

Mangësitë kryesore legjislative të identifikuara mes Ligjit Kosovar nr. 03/L-214 dhe Direktivave të BE-së janë:

Sipas Nenit 20, pika 3 koha për organizimin efektiv të debatit publik është shumë e shkurtër, sidomos duke iu

referuar Nenit 7, pika 1 e Direktivës së Këshillit Nr. 85/337/EEC e datës 27 qershor 1985 “për Vlerësimin e

efekteve në mjedis të disa projekteve publike dhe private”;

Koha për debatin publik në rastin e projekteve ndërkufitare duhet të caktohet (Neni 29)

Pika e dytë e Nenit 10 të Direktivës së Këshillit Nr. 85/337/EEC e datës 27 qershor 1985 “për Vlerësimin e

efekteve në mjedis të disa projekteve publike dhe private” duhet të transpozohet në Nenin 6 të Ligjit të Kosovës

Nr. 03/L-214 për VNM; edhe në Udhëzimin Administrativ Nr. 9/2011 “për pjesëmarrjen e publikut”, Nenet 11

dhe 12, kohëzgjatja e konsultimeve nuk është specifikuar;

Sipas Nenit 15, pika 2, MMPH duhet të nxjerrë Udhëzues specifik për VNM për të përkufizuar Përmbajtjen e

Raportit VNM

Shtojca 1 nuk transpozon industritë vijuese që konsiderohen të detyrueshme për të kërkuar kryerjen e VNM sipas

Direktivës për VNM:

o Për sa i takon industrisë kimike VNM duhet të zgjerohet në prodhimin e të gjitha kimikateve bazë organike dhe

inorganike si përkufizohen nga Direktiva për VNM dhe jo vetëm nën-kategoritë e specifikuara nga Ligji i

Kosovës Nr.03/L-214 “për VNM”: Lista në Shtojcën 1, Nr. 4 nuk mund të jetë gjithëpërfshirëse;

o Direktivat e VNM përshkruajnë edhe përgatitjen e VNM për punime të integruara të shkrirjes fillestare të

gizës dhe çelikut pa ndonjë limit të ulët të sasive që prodhohen, ndërsa Ligji i Kosovës Nr. 03/L-214 “për

VNM” (shih pikën 4.2 të Shtojcës 1) i cakton limitet e zbatueshmërisë së detyrimit për të hartuar VNM;

o Limiti në Ligjin e Kosovës Nr. 03/L-214 “për VNM” ka të bëjë me punimet për transferimin e burimeve të ujit

ndërmjet lumenjve dhe është më i ulët se limiti që kërkohet nga Direktiva për VNM.

Në Shtojcën 2 ekzistojnë dallime të vogla dhe jo përkatëse mes listës së propozuar nga Direktiva për VNM dhe

Ligjit të Kosovës Nr. 03/L-214 “për VNM”, kryesisht në lidhje me realitetin specifik në Kosovë sa i përket anës

industriale/prodhimit.

Sa i përket statusit të implementimitt, janë nënvizuar çështjet kryesore në vijim:

Identifikimi i autoritetit (autoriteteve) përgjegjëse: MMPH është autoriteti përgjegjës i caktuar për zbatimin e

Direktivave Horizontale. Autoriteti përgjegjës për zbatimin e procedurave të VNM është MMPH. MMPH, si

autoriteti përgjegjës i caktuar për zbatimin e direktivave, kryen edhe përzgjedhjen e projekteve, jep mendimin për

llojet e informacionit që duhet të paraqesin aplikuesit dhe lëshon lejet mjedisore.

Harmonizimi i procedurave të VNM dhe VSM me sistemin ekzistues të lejeve në vend (p.sh.: PKIN): ligjet e

sapo aprovuara për VNM dhe VSM caktojnë kushtet për procedurat e VNM dhe VSM, sidomos për proceset e

përzgjedhjes dhe konsultimit. Megjithatë, ende duhet të përcaktohen masat e duhura konkrete, poashtu aktet

nënligjore që sigurojnë zbatimin praktik nuk janë zhvilluar ende. Rekomandohet koordinim më i mirë dhe

harmonizim me pjesën tjetër të legjislacionit dhe me Institucionet e përfshira (p.sh.: legjislacioni për PKIN)

Krijimi i një sistemi të qartë dhe efektiv për leje: koordinimi dhe harmonizimi me legjislacionin dhe procedurat

për PKIN rekomandohet fuqimisht.

Përfshirja e publikut: konkluzionet dhe rekomandimet kryesore që gjenden në Raportin e VNM dhe në

Propozim-Vendimin duhet të publikohen për debat publik (shih Nenin 20 dhe UA Nr. 09/11). Brenda 10 ditësh

nga data e pranimit të raportit të VNM, MMPH i informon palët e interesuara dhe publikun për formën, kohën dhe

vendin e debatit publik në mënyrë që ata të japin komentet dhe mendimet e tyre për Raportin për VNM. Debati

publik mbahet brenda 20 deri 30 ditë pas njoftimit të palëve të interesuara dhe publikut: numri i ditëve për

konsultim publik duhet të rritet. Ndërsa numri i ditëve për konsultime publike në rastin e “ndikimit ndërkufitar”

nuk është përcaktuar (Neni 29).

Sipas Kreut IV – Neni 28, MMPH është e detyruar të informojë palët e interesuara dhe publikun me anë të së paku

një gazete ditore lokale që publikohet në territorin që preket nga projekti i planifikuar, si dhe përmes mediave

elektronike. Palët e interesuara dhe publiku marrin pjesë në të gjitha fazat e procedurës së VNM, përfshirë dhe


10

procesin e vendimmarrjes. Me anë të akteve të veçanta nënligjore MMPH përcakton mënyrën e informimit,

pjesëmarrjen e palëve të interesuara dhe të publikut në procedurën e VNM. Procedurat për pjesëmarrjen e

publikut në procesin e VNM specifikohen nga Udhëzimi i ri Administrativ për Informim dhe Pjesëmarrje të

Publikut dhe garantohet nivel i mirë i zbatimit.

Zhvillimi i legjislacionit sekondar, udhëzuesve dhe rregulloreve: o Neni15 “Përmbajtja e Raportit VNM”, pika 2, MMPH duhet të nxjerrë Udhëzues specifik për VNM për të

përcaktuar Përmbajtjen e Raportit VNM;

o Sipas Nenit 39 aktet nën-ligjore për zbatimin e këtij Ligji nxirren brenda gjashtë (6) muajve nga data e hyrjes

në fuqi të këtij Ligji. UA Nr. 07/11 “për licencimin e hartuesve të Raporteve për Vlerësimin e Ndikimit në

Mjedis”, UA Nr. 09/11 “për informimin, pjesëmarrjen e publikut dhe palëve të interesuara në procedurat e

vlerësimit të ndikimit në mjedis” dhe UA Nr. 11/11 “për të përcaktuar shumën e pagesës për shërbimet që

kanë të bëjnë me vlerësimin e ndikimit në mjedis”, janë nxjerrë në vitin 2011.

Sa i përket statusit të zbatimit, neni 34 ("Mbikëqyrja inspektuese") të Ligjit Nr 03/L-214 "mbi VNM" deklaron se

MMPH-ja, përmes Inspektoratit për Mbrojtjen e Mjedisit, është përgjegjëse për të gjitha inspektimet e projektit dhe

zbatimit të dispozitave të Ligjit për VNM. Kur Ligji për VNM shkelet dhe për t’u zbatuar dispozitat e tij, inspektori për

mbrojtjen e mjedisit është i detyruar të dorëzojë raporte te autoriteti përgjegjës duke përmendur me hollësi shkeljet e

dispozitave të Ligjit për VNM. Inspektori është përgjegjës për konfirmimin e shkeljeve. Varësisht nga dispozitat e

shkelura, parashihen edhe nivele të ndryshme të dënimeve. Neni 36 “Autorizimi i Inspektorit për Mbrojtjen e Mjedisit”

dhe “Kapitulli VI – Dispozitat për Dënime”). Inspektori përpilon raportin me gjetjet e tij i cili poashtu përmban edhe

vlerësimin e situatës dhe masat e propozuara për korrektim. Në bazë të këtij vlerësimi dhe në përputhje me ligjin,

inspektori nxjerr vendimin me të cilin do të ngarkohet personi juridik përgjegjës në mënyrë që të ndërmerren masat

korrektuese. Ankesa ndaj vendimit të inspektorit mund të parashtrohet në Ministri, brenda afatit prej 15 ditëve. Ankesa

parashtrohet në Shkallën e Dytë në Ministri, dhe shqyrtohet brenda afatit prej 30 ditëve nga data e pranimit të ankesës.

Në rastin kur pala është e pakënaqur me vendimin e Shkallës së Dytë, ai/ajo ka të drejtën të fillojë kontest administrativ

në Gjykatën kompetente brenda 30 ditëve nga data e pranimit të vendimit. Ankesa e paraqitur kundër vendimit të

inspektorit nuk e shtyn ekzekutimin e vendimit, përveç kur në është specifikuar ndryshe në aktvendim.

Neni 12 (“Vendimi për Përzgjedhje”) deklaron se nëse aplikuesi nuk pajtohet me vendimin e marrë nga MMPH-ja, ai

ka të drejtën të parashtrojë ankesë brenda afatit prej 8 ditësh nga dita kur ka pranuar vendimin e MMPH-së. Ankesa

shqyrtohet nga Ministria. Neni 23, “E drejta për ankesë” deklaron se aplikuesi, në përputhje me Ligjin, ka të drejtë të

parashtrojë ankesë në Gjykatën përgjegjëse kundër vendimit ndaj ankesës së parashtruar, brenda 30 ditësh nga data e

shpalljes së Vendimit për Pëlqim Mjedisor. Ministria është e detyruar të vërë në dispozicion dokumentacionin në lidhje

me procedurën e VNM për aplikuesin, atëherë kur kjo gjë kërkohet me shkrim. Informacioni i kërkuar në këtë mënyrë

vihet në dispozicion brenda 8 ditëve nga data e pranimit të kërkesës.

Neni 24 “Qasja në drejtësi” deklaron se anëtarët e publikut që kanë interes të mjaftueshëm, çdo organizatë jo-qeveritare

që promovon mbrojtjen e mjedisit dhe përmbush kërkesat ligjore në përputhje me ligjin në fuqi, duhet të ketë qasje në

procedurat e rishikimit para gjykatës përgjegjëse, për të kundërshtuar përmbajtjen apo procedurat ligjore të vendimeve,

akteve apo përjashtimit të akteve që i nënshtrohen pjesëmarrjes së publikut, në përputhje me dispozitat e Ligjit për

VNM. Parashtresat për të kundërshtuar vendimin administrativ i drejtohen MMPH-së dhe gjykatës kompetente.

Parashtrimi i ankesës për të kundërshtuar vendimet, aktet apo përjashtimin e akteve në procedurën e VNM mund të

bëhen pas dhënies së Pëlqimit Mjedisor dhe brenda 30 ditëve nga data e pranimit.

Neni 24 “Qasja ne drejtësi” deklaron se anëtarët e publikut që kanë interes të mjaftueshëm, çdo organizatë jo-qeveritare

që promovon mbrojtjen e mjedisit dhe përmbush kërkesat ligjore në përputhje me ligjin në fuqi, duhet të ketë qasje në

procedurat e rishikimit para gjykatës përgjegjëse, për të kundërshtuar përmbajtjen apo procedurat ligjore të vendimeve,

akteve apo përjashtimit të akteve me subjekt të pjesëmarrjes së publikut, në përputhje me dispozitat e Ligjit për VNM.

Parashtresat i drejtohen MMPH-së dhe gjykatës përgjegjëse për të kundërshtuar vendimin administrativ. Aplikacionet

për të kundërshtuar vendimet, aktet apo përjashtimin e akteve në procedurën e VNM mund të bëhen pas dhënies së

Pëlqimit Mjedisor dhe brenda 30 ditëve nga data e pranimit.

Neni 31 (“Qasja në Dokumentacion”) përcakton se Ministria është e obliguar që palëve të interesuara dhe publikut t'iu

lë në dispozicion dokumentacionin për procedurën e bërë të VNM-së, në bazë të kërkesës së paraqitur në formë të

shkruar, në afat prej tetë (8) ditësh nga dita e pranimit të kërkesës. Secili ka të drejtë të kërkojë kopje të

dokumentacionit ose pjesë të tij duke bërë kërkesë me shkrim në MMPH. Brenda 15 ditëve nga data e pranimit të

kërkesës, MMPH-ja duhet t’ia jep informacionin e kërkuar, ose të i përgjigjet aplikuesit me shkrim. Në procesin e

ankesës, ashtu si dhe në procedurën bazë për qasje në informacion, arsyet për refuzim duhet të interpretohen në mënyrë

të kufizuar duke marrë parasysh rastin në fjalë edhe interesin e publikut në zbulimin e atij informacioni. Gjithashtu


11

duhet siguruar se kur refuzohet qasja në informacion, arsyet e refuzimit të paraqiten me shkrim duke përfshirë referimin

në një organ të pavarur dhe të paanshëm, i cili është i themeluar me ligj.

Konkludim, Direktiva e Këshillit Nr. 85/337/EEC e datës 27.06.1985 “për Vlerësimin e efekteve në mjedis të disa

projekteve publike dhe private” (e quajtur gjithashtu “Direktiva VNM”), e amendamentuar nga Direktiva Nr. 97/11/EC,

nga Direktiva Nr. 2003/35/EC dhe nga Direktiva Nr. 2009/31/EC që është transpozuar tërësisht në Ligjin e ri të

Kosovës Nr. 03/L-214 of 23.09.2010 “për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”. Prandaj, janë identifikuar vetëm këto pak

rekomandime në vijim për ligjin në fuqi në Kosovë:

Rekomandohet zgjatja e kohës për një organizim të mirë dhe efektiv të debatit publik, sidomos lidhur me Nenin 7,

Pika 1 të së njëjtës Direktivë të VNM3.

Gjithashtu rekomandohet transpozimi i pikës së dytë të Nenit 10 të Direktivës për VNM (përcjellja e informacionit

tek një tjetër Shtet Anëtar dhe pranimi i informacionit nga një tjetër Shtet Anëtar do t’i nënshtrohet kufizimeve në

fuqi në Shtetin Anëtar ku propozohet projekti).

Instalimet për trajtimin e kimikateve të mbeturinave duhet të përfshihen në listën e Shtojcës 1 të Ligjit të Kosovës

Nr. 03/L-214, pasi impiantet janë të detyruara të kenë autorizim për VNM nga MMPH.

Kufizimet vijuese të përfshira në ligjin e Kosovës duhet të ndryshohen progresivisht në vitet e ardhshme për të

qenë në pajtim me Direktivën për VNM: (1) të ulet limiti i instalimeve për gazifikimin dhe lëngëzimin e 1,000

ton/ditë ose më shumë të qymyrit ose shistit bituminoz deri në 500 ton/ditë; (2) të zgjerohet VNM e detyrueshme

edhe në industrinë kimike tek prodhimi i të gjitha kimikateve bazë organike dhe jo-organike të përkufizuara nga

Direktiva VNM dhe jo vetëm tek nën-kategoritë e specifikuara nga Ligji i Kosovës Nr. 03/L-214 “për VNM”; (3)

të zgjerohet VNM e detyrueshme tek të gjitha punimet e integruara për shkrirjen fillestare të gizës dhe çelikut dhe

jo vetëm të atyre me prodhimtari më të lartë se sa limitet e identifikuara nga Ligji i Kosovës Nr. 03/L-214 “për

VNM” (shih pikën 4.2 të Shtojcës 1); (4) të rritet limiti në Ligjin e Kosovës Nr. 03/L-214 “për VNM” lidhur me

punimet për transferimin e burimeve të ujit mes lumenjve (shih pikën 35.1 të Shtojcës 1) tek limiti i identifikuar

nga “Direktiva VNM” (shih pikën 12. (a) të Shtojcës 1).

Konkludim, grupi i procedurave të identifikuara dhe të rekomanduara në këtë raport janë bazuar në detyrimet

që rrjedhin nga Ligji i Kosovës Nr 03/L-214 "Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis", Udhëzimi Administrativ Nr.

09/2004 "Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis" dhe Udhëzimi Administrativ Nr.09/11 "për informimin,

pjesëmarrjen e publikut dhe palëve të interesuara në procedurat e vlerësimit të ndikimit në mjedis", të integruara

më tej nga rekomandimet e përmendura më sipër në lidhje me transpozimin e plotë të direktivave të BE-së.

1.2.2 Vlerësimi Strategjik Mjedisor (VSM)

Direktiva e KE 2001/42/EC për VSM është transpozuar tërësisht në kornizën legjislative të Kosovës me Ligjin Nr.03/L-

230 për Vlerësimin Strategjik Mjedisor, në nëntor 2010. Qëllimi i Ligjit është të sigurojë se pasojat mjedisore të disa

planeve dhe programeve janë identifikuar dhe vlerësuar gjatë përgatitjes së tyre dhe para se të miratohen. Procedura e

VNS mund të përmbledhet si më poshtë.

1. Përgatitet raporti mjedisor ku identifikohen ndikimet e mundshme në mjedis të planit apo programit të propozuar

dhe identifikohen alternativat e arsyeshme të tij.

2. Publiku dhe autoritetet mjedisore informohen dhe konsultohen për draftin e planit apo programit dhe për raportin

mjedisor që është përgatitur.

3. S ai përket planeve dhe programeve që mund të kenë efekte domethënëse në mjedisin e një apo më shumë shteteve

anëtare, atëherë shteti anëtare në territorin e të cilit po përgatitet plani ose programi duhet të konsultojë shtetin apo

shtetet tjera anëtare.

Direktiva për VSM është transpozuar me sukses në kornizën legjislative të Kosovës. Nuk janë identifikuar mangësi

përkatëse në këtë fazë dhe nuk ka rekomandime të posaçme që duhet të jepen për transpozim më të mirë. Për atë që ka

të bëjë me statusin e zbatimit, janë nënvizuar çështjet kryesore në vijim:

3 Neni 14 i Kodit italian të Mjedisit, dekreti legjislativ 152/2006, ka deklaruar se afati kohor për debat publik është 60 ditë


12

Identifikimi i Autoriteti(eve) përgjegjës: Autoriteti qendror për VSM është MMPH, që është përgjegjëse për

zbatimin dhe performancën e sistemit të VSM. Autoriteti përgjegjës për të përgatitur raportet e VSM përbëhet nga

organe të nivelit qendror dhe lokal. Megjithatë, në të gjitha rastet, përgjegjësia për miratimin e vendimit për

përzgjedhje dhe shqyrtim të raportit të VSM i takon nivelit qendror. “Autoriteti përgjegjës” për VSM, përkatësisht

organi administrativ përgjegjës për planifikim është poashtu përgjegjës edhe për përgatitjen e raportit të VSM në

përputhje me paragrafët 2 dhe 3 të Nenit 7, Ligji për VSM. MMPH vlerëson përmbajtjen e raportit të VSM. Kur

“autoriteti përgjegjës” është vetë MMPH-ja, atëherë Ministri pas zhvillimit të draftit të parë të planit ose

programit, e themelon, një Komision të kualifikuar i cili ka përgjegjësi për të mbikëqyrur procedurën (Neni 4, pika

5 e Ligjit “për VSM”). Nuk është identifikuar asnjë kriter specifik për shqyrtim, në fakt MMPH kontrollon që

raporti të përmbajë elementët e kërkuar me ligj dhe nëse komentet dhe vërejtjet e dhëna nga organet konsultative

dhe publike janë përfshirë. Nëse autoriteti përgjegjës nuk bën vlerësim strategjik të mjedisit në përputhje me ligjin

"mbi VSM" atëherë planet, programet dhe modifikimet për të cilat kërkohet vlerësimi strategjik mjedisor sipas

Nenin 3 të ligjit "mbi VNS", nuk do të miratohen apo nuk do të i nënshtrohen fare procedurës legjislative për

miratim.

Përgatitja e raportit mjedisor: Neni 7 “Përgatitja e raportit VSM”, § 3.1., thotë se njohuritë aktuale dhe

metodat e vlerësimit do të merren parasysh në Raportin Mjedisor për të dhënë një përshkrim të gjendjes fillestare.

Shkalla e saktë e të dhënave dhe informacionit të cilësisë së mirë janë mjete themelore për të garantuar nivel të

hollësishëm të vlerësimit: natyra e grumbullimit të të dhënave që kërkon shumë kohë dhe mungesa e kritereve

homogjene për studimin dhe përmbajtjen e analizës fillestare, mungesa e një grupi të kritereve standarde të

qëndrueshmërisë kundrejt të cilave të vlerësohen Planet dhe Programet që nuk lejojnë zbatimin e plotë të VSM.

Kuptimi i “alternativave të arsyeshme” i paraparë nga Neni 5 i Direktivës dhe i transpozuar në Nenin 7, pika 2.2,

duhet gjithashtu të përkufizohet në udhëzuesin specifik vendor në mënyrë që të ofrojë mbështetje për të

identifikuar dhe përzgjedhur alternativat e arsyeshme në procedurat individuale. Alternativa 'mos vepro' (do

nothing) duhet të përfshihet në raportin mjedisor si e detyrueshme. Sa herë që një autoritet përgjegjës, me

përjashtim të Ministrit të MESP, vërteton se një plan apo program mund të ketë ndikime të domethënëse

ndërkufitare, ai duhet ta njoftojë Ministrin për mendimin e tij/saj dhe për arsyet për këtë, dhe t’i ofrojë Ministrit

një kopje të planit apo programit në fjalë dhe të raportit VSM.

Konsultimet e publikut dhe autoriteteve mjedisore: Neni 6 i ligjit për VSM përcakton afatin kohor, procedurat

dhe informacionin që duhet të vihet në dispozicion për organet konsultative dhe për publikun: brenda 30 ditëve pas

marrjes së vendimit, autoriteti përgjegjës i dërgon secilit organ konsultativ këtë vendim dhe deklaratën eventuale.

Brenda 30 ditëve pas vendimit, MMPH e informon publikun përmes uebfaqes së Ministrisë dhe me anë të

njoftimeve publike.

Konsultime ndërkufitare: Në rast të konsultimeve me ndonjë vend tjetër para miratimit të një plani dhe/ose

programi, Ministri i MMPH përkufizon afatet dhe kohëzgjatjen e konsultimit për t’u siguruar se palët e interesit

janë njoftuar si duhet dhe do të kenë mundësinë të reagojnë dhe të shprehin mendimet brenda një kohe të

arsyeshme. Ministri është përgjegjës për të informuar vendin e interesuar në përputhje me dispozitat e Nenit 15 të

Ligjit për VSM. Në përputhje me Nenin 14, autoriteti përgjegjës merr në shqyrtim raportin për VSM, rezultatet e

konsultimit përfshirë edhe konsultimet ndërkufitare, gjatë përgatitjes së planit ose programit dhe para miratimit.

Pasi plani ose programi, për të cilin është bërë vlerësimi strategjik mjedisor, miratohet, autoriteti përgjegjës i

informon autoritetet konsultative, publikun, personat që janë konsultuar për atë qëllim dhe Ministrin e MMPH për

miratimin e planit ose programit, për datën e miratimit si dhe për adresën që mund të ketë ndonjë uebfaqe ku mund

të gjendet një kopje e raportit të VSM.

Ministri do të informojë shtetin me të cilin janë zhvilluar konsultimet lidhur me planin ose programit për

çështjet e referuara në paragrafin 1. të nenit 15.

Arsyet për zgjedhjen e planit ose programit nga shqyrtimi i alternative të arsyeshme; dhe

Masat që do të merren për të monitoruar efektet e dukshme mjedisore nga zbatimi i planit ose programit.

Nuk është raportuar asnjë rast i konsultimeve ndërkufitare.

Monitorimi i efekteve të domethënëse në mjedis: Neni 16 i Ligjit për VSM përcakton se autoriteti përgjegjës

monitoron efektet e mundhsme në mjedis nga zbatimi i secilit plan ose program me qëllim të identifikimit të

efekteve të paparashikuara negative në fazë të hershme në mënyrë që të ndërmerren veprime të menjëhershme

rehabilituese. Duhet të përcaktohen udhëzuesit specifikë për të përcaktuar metodat e monitorimit ose për të

hartuar udhëzues vendor si të vendosen indikatorët e monitorimit. Mungesa e udhëzuesve të duhur vendor mund të

cenojë zbatimin efektiv të dispozitës për monitorim

Sa i përket statusit të zbatimit, deri më tani janë bërë shumë pak VSM në baza vjetore. Në nivel vendor VSM janë bërë

për kapacitetin e reja gjeneruese të energjisë për Kosova C dhe rrugën nacionale 7. Dy VSM testuese janë filluar në

nivel lokal për Planin Zhvillimor Komunal për Junikun dhe Planin Zhvillimor Komunal për Hanin e Elezit. Sipas Nenit

17 zbatimi i Ligjit për VSM monitorohet brenda kornizës së përgjegjësive të përkufizuar nga Ministria dhe detyrat për


13

të mbikëqyrur zbatimin e këtij ligji do të kryhen nga ISHMK në përputhje me Ligjin. Raporti për zbatimin e këtij Ligji

përgatitet nga MMPH tre vjet pas hyrjes në fuqi dhe më pas, çdo pesë vjet. Është shumë e vështirë të identifikohen

indikatorët për monitorim dhe të bëhet zhvillimi i programit monitorues. Nuk ka ndonjë standard të përcaktuar të

kritereve mjedisore/qëndrueshmërisë kundrejt të cilave do të vlerësohen planet dhe për më tepër nuk ka mjete zbatimi

në duart e autoriteteve mjedisore. Duke marrë parasysh situatën e përmendur më lart, rekomandimet e mëposhtme duhet

të merren parasysh:

Për sa i përket çështjeve të zbatimit, ligjet e sapo miratuara për VNM dhe VSM përcaktojnë kushtet për procedurat

e VNM/VSM, sidomos për proceset e kontrollit dhe konsultimeve. Megjithatë, ende duhen krijuar masat konkrete

që nevojiten së bashku me aktet nënligjore për të siguruar zbatimin në praktikë. Rekomandohet që MMPH të

miratojë me anë të një Urdhri specifik Administrativ, udhëzues të qartë për përgatitja e VNM, në pajtim me Nenin

15, pika 2 të Ligjit Nr. 03/L-214. Në të njëjtën kohë, rekomandohet që të identifikohen mekanizma më të mirë për

të përfshirë më shumë publik dhe shoqëri civile në Procesin e Konsultimit Publik, pasi në ditët e sotme janë të

përfshirë vetëm zyrtarë në proceset e miratimit dhe lëshimit të lejeve të cilët marrin pjesë në takimet përkatëse që

njoftohen dhe organizohen nga MMPH.

Disponueshmëria e shkallës së saktë të të dhënave dhe informatave me cilësi të mirë janë mjete themelore për të

garantuar nivelin e vlerësimit: natyra e punës për mbledhjen e të dhënave kërkon kohë, dhe bashkë me mungesën e

kritereve homogjene për të përcaktuar fushëveprimin dhe përmbajtjen e analizës bazë dhe mungesa e një grupi të

standardeve për kriteret mjedisore dhe qëndrueshmërisë kundrejt të cilave do të vlerësohen Planet dhe Programet

nuk mundësojnë implementim të plotë të VNM.

Gjithashtu, kuptimi i “alternativave të arsyeshme” të parapara nga Neni 5 i Direktivës dhe të transpozuara me

Nenin 7, pika 2.2 duhet të përkufizohen me udhëzues specifikë vendor në mënyrë që të ofrohet mbështetje për

identifikimin dhe përzgjedhjen e alternativave të arsyeshme në procedura individuale.

Alternativa 'mos vepro gjë' duhet të përfshihet në raportin mjedisor me detyrim.

Duhet të përkufizohen udhëzuesit specifikë për të përkufizuar metodat e monitorimit ose të hartohen udhëzues

vendor se si të caktohen indikatorët e monitorimit. Mungesa e udhëzuesve mund të prekë zbatimin efektiv të

monitorimit.

Nxjerrja e udhëzuesve vendor për zbatimin e legjislacionit VNM duhet të konsiderohet si një nevojë për të

garantuar implementim të plotë dhe efektiv të Direktivës për VNM.

1.2.3 PKIN

Zbatimi i PKIN në Kosovë ka filluar në vitin 2009 me miratimin e një ligji që ka transpozuar Direktivën Evropiane

duke futur parime dhe procedura specifike për lejen e integruar mjedisor të instalimeve industriale. Legjislacioni

dytësor është aprovuar pjesërisht, pasi që disa udhëzime administrative të dalura nga ligji ende nuk janë të përfshira në

agjendën e qeverisë. Sa i përket emisioneve industriale, atëherë, Kosova ende nuk ka filluar procedurën e Transpozimit

të Direktivës 2010/75/CE; deri tani, direktiva e LPK-së është/nuk është transpozuar dhe po ashtu Direktiva mbi

Djegien. Aplikimi dhe zbatimi i ligjit aktualisht është në pikënisje që përgatit organizimin e Ministrisë për të kryer

procesin e lëshimit të lejes dhe me miratimin e kohëve të fundit (2011) të udhëzimit administrativ që përcakton formatin

dhe dokumentet që duhet të paraqiten për të aplikuar për leje të integruar. Emergjencat mjedisore përcaktohen si lirimi i

pakontrolluar, paplanifikuar apo aksidental i një substance në mjedis që mund të ketë ndikim në jetën e njeriut,

shëndetin ose mjedisin në të cilën varet edhe shëndeti i njeriut. Emergjenca të tilla përfshijnë ato që rezultojnë nga

aktivitetet e njeriut, si dhe ato të krijuara si efekte anësor nga ndonjë një rrezik natyror. Përgatitja për emergjenca

mjedisore kërkon informata mbi cenueshmërinë, njohuri mbi rreziqet, komunikim të duhur të rrezikut, si dhe

angazhimin e palëve të interesuara.

Komunitetit duhet t`i ofrohen informata mbi rreziqet e përfshira në operacionet industriale në afërsi, dhe duhet të

merren masa për të zvogëluar këto rreziqe, duhet të krijohen planet e reagimit emergjent dhe duhet të rishikohen dhe

përditësohen rregullisht. Përfshirja e industrisë lokale në ndërgjegjësimin e komunitetit dhe planifikimin e reagimit

emergjent është me rëndësi jetike për angazhimin e komunitetit në gatishmërinë emergjente. Integrimi i planeve

emergjenente të industrisë me planet e reagimit emergjent lokal në një plan të përgjithshëm të komunitetit me qëllim

trajtimin e të gjitha llojeve të emergjencave është baza e një qasjeje të rrezikshme me shumë aktorë të gatishmërisë

emergjente. Në këtë drejtim, është me rëndësi të madhe të promovohet përfshirja e të gjithë anëtarëve të komunitetit në

zhvillimin, testimin dhe zbatimin e planit të përgjithshëm të reagimit emergjent ku promovohet ndërgjegjësimi ndaj

rreziqeve themelore dhe planit të pronësisë. Për të menaxhuar emergjenca mjedisore është e nevojshme të punohet në

parandalimin përmes zhvillimit të politikave të përshtatshme të planifikimit mjedisor, urbanistik dhe legjislacionit.

Gatishmëria për të siguruar përgjigje të shpejtë dhe të organizuar ndaj fatkeqësive duke përfshirë sisteme të


14

paralajmërimit të hershëm, rrugët dhe lokacionet e planifikuara për evakuim etj, vlerësim të rrezikut) dhe reagime

efikase dhe efektive në rast të ndonjë katastrofe.

Kërkesat kryesore të akteve ligjore të PKIN janë përmbledhur në vijim:

Identifikimi dhe caktimi i autoritetit kompetent i cili do të jetë përgjegjës për t`i dërguar informacione Komisionit

për implementimin e Direktivës.

Identifikimi dhe caktimi i autoritetit kompetent për lëshimin e lejeve mjedisore në lidhje me emisionet industriale

dhe direktivat e ndërlidhura.

Të sigurohet se instalimet ekzistuese marrin një leje të re që rregullon kushtet që kanë të bëjnë me parandalimin

dhe kontrollin e integruar të ndotjes dhe marrjen e lejes për instalime të reja para se të lejohet të veprojnë.

Te sigurohet se instalimet ekzistuese janë në përputhje me dispozitat e veçanta të Direktivës brenda afateve kohore

të përcaktuara

Të sigurohet se aplikacionet për leje përmbajnë informatat e specifikuara. Gjatë dhënies së lejeve, merrni parasysh

çdo informacion përkatës të marrë përmes procedurës së VNM-së.

Të sigurohet që lejet përmbajnë kushte të tilla që janë të nevojshme për të siguruar se instalimi mund të

funksionojë në përputhje me Direktivën me: (1) VKE dhe masat teknike të bazuara në TMD, duke përfshirë përveç

kushteve normale të operimit; (2) detajet e marrëveshjeve për mbrojtjen e ajrit, ujit dhe kërkesave për monitorimin

e tokës; (3) Dispozitat mbi minimizimin e ndotjes ndërkufitare dhe masat shtesë për arritjen e SCM.

Të sigurohet se kushtet e lejes dhe procedurat për dhënien e lejes janë plotësisht të koordinuara në qoftë se më

shumë se një autoritet kompetent është i përfshirë në dhënien e lejes.

Të sigurohet se operatorët janë në përputhje me kushtet e lejes, se ata ndihmojnë autoritetet kompetente të kryejnë

inspektime, të marrin mostra dhe mbledhin çdo informacion të nevojshëm për kryerjen e detyrave të tyre, dhe se

ata furnizojnë autoritetet kompetente me të gjithë informacionin e nevojshëm, duke përfshirë edhe rezultatet e

monitorimit.

Të sigurohet se operatorët do të informojnë autoritetet kompetente për çdo ndryshim të planifikuar në

funksionimin e instalimeve.

Të sigurohet se operatorët kryejnë aktivitetet vetë monitoruese, të përcaktuara në lejen dhe raportojnë periodikisht

tek autoritetet kompetente në lidhje me rezultatet e monitorimit.

Të rishqyrtohen dhe përditësohen kushtet e lejeve në rrethana të caktuara dhe të sigurohet që lejet janë ndryshuar

ose rinovuar kur ka një ndryshim thelbësor në funksion.

Të sigurohet se nuk është bërë asnjë ndryshim thelbësor në funksionimin e një instalimi pa leje që i është lëshuar

operatorit.

Të monitorohen zhvillimet në TMD

Informatat të bëhen të qasshme për publikun, duke përfshirë informacione mbi aplikimet për leje dhe rezultatet e

monitorimit.

Konsultohuni me SHA tjera nëse funksioni i një instalimi ka ndonjë efekt të rëndësishëm negativ në mjedisin e

një tjetër Shteti Anëtar.

Raportoni tek Komisioni për: masat e marra për tu përputhur me Direktivën, transpozimin me tekstet e dispozitave

kryesore të ligjeve kombëtare, rregulloreve dhe dispozitat administrative në përputhje me Direktivën, të dhënat

mbi VKN dhe TMD nga të cilat rrjedhin këto vlera, të dhënat e emetimeve kryesore dhe burimeve përgjegjëse.

Direktiva e PKIN duhet të transpozohet dhe zbatohet duke marrë parasysh një numër të Direktivave përkatëse të

BE-së (p.sh.: Seveso, VNM, Direktiva mbi substancat e rrezikshme dhe direktivat vijuese të saj).

Të përcaktohet se operatorët do të sigurojnë të gjitha të dhënat e referuara në EPRTR brenda afateve kohore të

përcaktuara.

Ti sigurohen Komisionit të gjitha të dhënat me anë të transferimit elektronik në format të veçantë dhe brenda

afateve të caktuara kohore.

Të lehtësohet qasja elektronike në RTSHN Evropian në vende të hapura për publikun.

Të raportohet KE mbi kërkesat, sigurimin e cilësisë dhe vlerësimin e të dhënave, qasjes në informata dhe

ndëshkimet;

Të përcaktohen dhe zbatohen ndëshkimet e duhura të zbatueshme ndaj shkeljeve të këtyre Direktivave.

Qeveria e Kosovës (QK) ka miratuar pothuajse të gjithë legjislacionin e nevojshëm për të arritur transpozim të plotë të

Direktivës PIKN. Në fakt Ligji "Për Parandalimin dhe Kontrollimin e Integruar të Ndotjes" (Nr. 3/L-043) dhe Ligji

"Për mbrojtjen e mjedisit" (Nr. 3/L-025) i ofron parimet e përgjithshme dhe të dhënat operative të kërkuara nga

Direktiva Evropiane (2008/1/CE).

Veçanërisht, ligji përcakton saktë konceptet e ndotjes, kontrollin e integruar, Parandalim dhe parimet sekondare të TMD

dhe lejet e Integruara. Përkufizimi i Autoritetit Kompetent është i përgjithshëm në pjesën e parë të ligjit, por nenet në

vijim i referohen në detaje detyrave dhe përgjegjësive të MMPH në procesin e lëshimit të lejeve. Përmbajtja dhe të


15

dhënat e kërkuara në aplikimin për leje janë të përshkruara mirë dhe i referohen fjalë për fjalë Direktivës; një udhëzim

administrativ i miratuar në vitin 2011 përcakton një format për formularin e aplikimit. Parimet bazë që duhet të merren

parasysh gjatë lëshimit të lejes janë të përshkruara edhe në ligj dhe janë koherente me ato të parashikuara nga direktivat

evropiane; gjithashtu ofrohet një skemë e shkurtër e lejes. Aspektet e monitorimit janë referuar por nuk janë paraqitur

me shumë detaje, ndërsa të gjitha dokumentet e TMD janë raportuar në mënyrë korrekte dhe të përhapur.

Sa i përket TMD, një Udhëzimi Administrativ i miratuar në vitin 2005, përshkruan parimet dhe procedurën që do të

përdoret për të aplikuar TMD evropiane dhe dokumentet e referimit të TMD në Kosovë. Është përfunduar analiza në

lidhje me miratimin e të gjithë legjislacionit sekondar të përmendur në ligj dhe në Tabelën 1.2.4 është paraqitur një

listë e të gjitha Udhëzimeve Administrative të kërkuara nga ligji, si dhe ato tashmë të miratuara.

Nr. Aktet nën ligjore / Neni Statusi

Ligjet e PIKN

1 format ose formatet që do të përdoren në aplikimin për leje në një vendim administrativ;

Miratuar

2 format ose formatet për lejet dhe vendimet nga ana e Ministrisë;

Nuk është miratuar

3 lejet modele që përmbajnë kushtet për lloje të veçanta të

operimeve dhe instalimeve Miratuar

4 afatet dhe afatet kohore për procedurën e lejes Nuk është miratuar

5 Procedura për konsultim dhe koordinim ndërmjet autoriteteve kompetente në caktimin e kushteve të lejes;


6 procedurat për hartimin dhe miratimin e dokumenteve e Referencës të TMD;

Miratuar

7 forma dhe përmbajtja e Regjistrit të lejeve sipas paragrafit 6 të nenit 17 të ligjit të PIKN


8 çdo vendim tjetër të nevojshëm për të siguruar zbatimin e plotë të këtij ligji


Tab.1.2.4: Statusi i transpozimit të Direktivave të PIKN në Kosovë

Për më tepër, nuk ka dëshmi se ekziston një plan për të përfunduar miratimin e këtyre udhëzimeve. Së fundi, është e

nevojshme të përqendrohet vëmendja në evolucionin e legjislacionit Evropian: Direktiva e PIKN është përfshirë dhe

modifikuar nga Direktiva për emisionet industriale nr. 2010/75/CE; boshllëqe ligjore, përmirësime në ligjin PIKN dhe

çdo ndryshim tjetër që duhet të bëhet në funksion të detyrimit për të transpozuar këtë Direktivë të re në legjislacionin e

Kosovës.

Sa i përket statusit të implementimit, gjetjet që rrjedhin nga një analizë e plotë e organizimit dhe procedurat e MMPH-

së, përshkruajnë një status jo të plotë të zbatimit të detyrimeve të direktivës së PIKN. Përgjegjësia për zbatimin e PIKN

i jepet Divizionit për Mbrojtjen e Mjedisit brenda Departamentit për mbrojtjen e Mjedisit të MMPH-së. Në mënyrë që

të përmbushen të gjitha detyrat që lidhen me aktivitetet për lëshimin e lejeve, është krijuar një grup punues duke caktuar

4 zyrtarë që vijnë nga Sektori i Ndotjes Industriale dhe Sektori për parandalimin e ndotjes së ajrit. Ky grup duhet të

marrë dhe analizojë aplikacionet e dërguara nga operatorët PIKN që lëshojnë leje të integruara; atëherë ata duhet të

funksionojnë të gjitha aktivitetet e nevojshme për të përfunduar analizën dhe të shkruajnë lejen që do të aprovohet nga

ana e MMPH-së.

Aktualisht, grupi ka marrë disa aplikacione; në vitin 2007 është prodhuar një listë e të gjitha instalimeve industriale të

cilat i janë nënshtruar PIKN, e realizuar nga Departamenti për Mbrojtjen e Mjedisit, duke përfshirë rreth 30 instalime.

Një përditësim i kësaj liste është aktualisht në progres, por rezultatet nuk janë zyrtare. Afati i fundit për dërgimin e

aplikacioneve është caktuar me anë të ligjit në 1 janar 2010, kështu që shumë instalime kanë humbur këtë afat; data

përfundimtare për të qenë në përputhje me ligjin, gjithsesi, është 31 dhjetor 2017, por është e nevojshme të theksohet se

të gjitha instalimet që nuk e kanë dërguar aplikacionin nuk janë duke punuar në përputhje me ligjin. Përveç kësaj,

aplikacionet e pranuara nuk janë plotësisht në përputhje me formatin e dhënë me ligj (në një rast është krejtësisht i

ndryshëm) dhe zyrtarët nuk kanë mjete ose metoda të përcaktuara për të analizuar dhe vlerësuar plotësinë e tyre.

Për sa i përket përmbajtjes së lejeve të integruara, zyrtarët nuk kanë përcaktuar ndonjë skemë për të shkruar ato

dokumente; Përveç kësaj, ka mungesë të komunikimit të mirë në mes seksioneve të ndryshme dhe departamenteve në të

gjithë MMPH, kjo shkakton humbje të informacionit në lidhje me lejet sektoriale dhe përshkrimeve të aplikuara me

këto dokumente. Analizat e aplikacionit nuk kryhen në bashkëpunim me zyrtarët që punojnë në sektorë të tjerë. Edhe

formularët e aplikacionit që përdoren për sektorë të ndryshëm nuk janë plotësisht koherente mes vete.


16

Sa i përket Vlerave Kufitare të Ndotjes, janë miratuar ligjet sektoriale dhe legjislacioni sekondar (Ligji për mbrojtjen e

ajrit, udhëzimi administrativ për burimet stacionare; Ligji për mbrojtjen e ujërave), megjithatë nuk janë përfunduar dhe

nuk merren parasysh gjatë procesit të shkruarjes së lejes së integruar. VKN bazohen në legjislacionin teknik Evropian

dhe is ligjet e Kosovës (jugosllav), por nuk ka ndonjë referencë ndaj aplikacionit për TMD. Vonesa ndaj zbatimit duket

të jenë kryesisht për shkak të mungesës së burimeve njerëzore në Ministri, por sidomos për shkak të mungesës së

procedurave dhe trajnimeve të zyrtarëve të përfshirë; strategjia e vënë në veprim nga Departamenti për Mbrojtjen e

Mjedisit duket të jetë tepër e dobët dhe jo e orientuar në rritjen e angazhimit të zyrtarëve dhe operatorëve.

Përkundër aktiviteteve për të siguruar procedurat për leje dhe për të trajnuar zyrtarët e PKIN, me mbështejtjen e

Projektit të Binjakëzimit IPA është zbatuar "Përkrahja Institucionale për Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit

Hapësinor (MMPH) të Kosovës", MMPH ende ka nevojë të forcojë veprimet e tij të zbatimit mbi legjislacionin e PKIN

veçanërisht për të rritur perceptimin e operatorëve dhe njohuritë në lidhje me detyrimet e parashikuara nga ky ligj. Janë

organizuar disa punëtori me operatorët, për t'i udhëzuar ata mbi procedurat që duhet ndjeken për të marrë leje

mjedisore. Një tjetër aspekt kritik është ndarja në mes sistemit të inspektimit (vepruar nga Inspektorati i Mjedisit brenda

MMPH) dhe sistemit për lëshimin e lejes; Inspektorët e ISHMK janë të ndarë në sektore tematike: planifikimi mjedisor

i ujit, natyrës dhe ai hapësinor. Qëllimi i inspektimeve mjedisore është kontrollimi i përputhshmërisë së lejeve,

pëlqimeve apo ligjeve mjedisore të zbatueshme për instalim; në rast të mospërputhjes dhe vërejtjeve, inspektorët

zbatojnë masa që synojnë të shërojnë dhe mbrojnë mjedisin nga dëmtimet e mundshme, në qoftëse këto masa nuk

zbatohen në një periudhë të caktuar, ato shndërrohen në ndëshkime administrative. Sa i përket planifikimit të

inspektimeve, instalimet janë të ndara në 4 kategori (e kuqe, portokalli, e verdhë dhe e gjelbër), bazuar në nivelin e

rrezikut mjedisor të llogaritur me listat specifike të kontrollit të cilat marrin në konsideratë teknologjitë e aplikuara,

aktivitetet dhe inspektimet e mëparshme. Çdo kategori ka një orar të caktuar të inspektimit, nga 1 deri 4-5 herë në vit;

Rezultatet e inspektimit ndikojnë ndryshimet e mundshme të kategorisë.

Direktiva e PIKN ende nuk është çështje e veçantë e inspektimit, pavarësisht kësaj ISHMK është duke inspektuar

instalimet e PIKN dhe duke ndjekur procesin e tyre drejt përmirësimit të mjedisit dhe zbatimin e TMD; në mënyrë të

veçantë ata janë duke punuar me termocentralin e KEK-ut të energjisë termoelektrike, centralin e hekurit dhe nikelit dhe

një central çimentoje për të cilin nevojitet leje mjedisore. Nuk është e mundur të gjinden masa në lidhje me mungesën e

zbatimit të PIKN të ofruara nga këto instalime, dhe kjo nuk është e qartë se cilat veprime të zbatimit janë duke u zbatuar

nga ISHMK. Pavarësisht se direktiva e PIKN është transpozuar pothuajse tërësisht, projekti i binjakëzimit i ka bërë

MMPH-së rekomandimet në vijim:

Të përcaktojnë dispozita specifike për të zbatuar rregulloren e PIKN edhe për instalime të reja;

Të përcaktojnë dispozita të veçanta për të rregulluar lidhjen midis procedurave të VNM dhe PIKN, sidomos për

instalimet e reja ose ndryshimet në operacionet që kërkojnë VNM dhe leje të integruara;

Të rregullojë pjesëmarrjen e publikut me dispozitat më të detajuara dhe efektive, duke filluar nga ajo që është

deklaruar në Ligj dhe veçanërisht në Regjistrin publik të shpalljeve të aplikacioneve, për të rritur përfshirjen e

publikut të interesuar në vendimmarrje;

Të përcaktojnë rregullat për të siguruar qasje në drejtësi të publikut në fjalë, ti mundësoj atyre kundërshtim të

vendimeve dhe akteve në lidhje me lejet e integruara;

Për të caktuar përkufizimin dhe miratimin e një rregulloreje për implementimin e E-PRTR (Rreg. Nr. 166 / 2006).

Rekomandimet shtesë në vijim, janë identifikuar për zbatimin e Ligjit të PIKN:

Të zgjerojnë grupin punues që është duke punuar në lejet e PIKN, duke përfshirë disa zyrtarë që punojnë në

departamentet sektoriale, të tillë si ujë dhe mbeturina;

Për të rritur komunikimin dhe ndërveprimin në mes sektorëve të ndryshëm të Ministrisë të përfshirë në procesin e

lejimit; mund të bëhen intervenime të ndryshme, kryesisht duke përcaktuar një procedurë korrekte që identifikon

se kush është i përfshirë dhe përgjegjësitë e të cilit janë përgjegjës për çdo figurë, shpresojmë se kjo mund të bëhet

duke aprovuar një udhëzim administrativ që kërkohet me ligjin e PIKN, në lidhje me "procedurën për konsultim

dhe koordinim midis autoriteteve kompetente në caktimin e kushteve të lejes ";

Të miratojë udhëzimin administrativ siç kërkohet në ligjin e PIKN, për të përcaktuar "afatet dhe afatet kohore për

procedurën e lejes" brenda afatit të caktuar për vitin 2017;

Të forcojë bashkëpunimin me ISHMK në mënyrë që të vë në veprim zbatim të saktë dhe të koordinojë veprimet e

zbatimit për instalimet që besohet ti nënshtrohen PIKN-së;

Të identifikojë disa veprimtari për të përfshirë operatorët privatë dhe organizatën e tyre në procesin e zbatimit të

PIKN, veçanërisht për të rritur angazhimin e tyre dhe për të arritur një nivel të mjaftueshëm të pajtueshmërisë

mjedisore;

Të vë në veprim disa masa për të nxitur aprovimin e mjeteve vullnetare të pajtueshmërisë (sistemet e menaxhimit


17

të mjedisit, skema e EMSA) të tilla si: vlefshmëri më të gjatë të lejes, frekuencë më të ulët të inspektimeve,

thjeshtësimi administrativ për ndryshime në operacione dhe ripërtëritje të lejes.

Kryerja e një studimi të fizibilitetit, duke përfshirë edhe vlerësimin e kosto-përparësive për implementimin e një

sistemi të TI-së për të ruajtur të dhëna mjedisore që vijnë nga aplikacionet e lejeve të integruara, të mbledhura

gjatë inspektimeve ose rezultateve të analizave. Kjo, praktikisht, do të zbatojë edhe regjistrin e kërkuar në

Shtojcën 3 të ligjit të PIKN.

Për të përfshirë në sistemin e TI-së të përmendur më lart, një regjistër që lejon përmbushjen e detyrimeve të

regjistrave të E-PRTR;


18

2 Procedurat

2.1 Procedurat për administrimin e VNM-së

2.1.1 Procedurat e VNM-së të përcaktuara nga legjislacioni Kosovar

Në pajtim me nenin 7 të Ligjit Nr. 03/L-214 “për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis” një Pëlqim Mjedisor do të

kërkohet për secilin projekt publik ose privat të renditur në Shtojcën I ose Shtojcën II të këtij ligji, i cili mund të ketë

efekte të theksuara në mjedis për arsye të, ndër të tjera, natyrës së tij, madhësisë ose lokacionit. Në bazë të njëjtit

ligj, të gjitha projektet e përcaktuar në Shtojcën I obligohen t’i nënshtrohen VNM-së, duke kërkuar autorizimin

përkatës nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH), ndërsa projektet e e renditura në Shtojcën II,

do të ekzaminohen, rast për rast dhe në pajtim me kriteret e cekura në Shtojcën III, për të përcaktuar, nëse ata duhet

ti nënshtrohen VNM-së. Është shumë e rëndësishme të përmendet se MMPH-ja nuk do të lëshon asnjë pëlqim

mjedisor të cekur më lart përderisa të mos jetë kryer një VNM mbi projektin dhe aplikuesit nuk do t'i lëshohet një

leje ndërtimi apo ndonjë leje tjetër (përfshirë PKIN) për projektet e përmendura më lart dhe ai nuk mund të fillojë

ekzekutimin e ndonjë prej tyre, përderisa të mos i lëshohet një pëlqim mjedisor nga ana e MMPH-së. Vetëm në

rastin e projekteve me qëllim të mbrojtjes nacionale dhe me vendim të Qeverisë, MMPH-ja mund të lejojë, për raste

të veçanta, moskryerjen e VNM-së.

Procedurat për miratimin e një VNM-je përcaktohen në Kapitullin III të Ligjit nr. 03/L-214 "për Vlerësimin e

Ndikimit në Mjedis" dhe me Udhëzimin Administrativ Nr. 09/2004 "për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis" (ky

udhëzim administrativ i lëshuar nga UNMIK-u është zëvendësuar kryesisht me Ligjin Nr. 03/L-214). Në bazë të

këtij ligji të Kosovës, në procedurën e VNM-së përfshin këto faza: (1) përzgjedhja; (2) studimi; (3) shqyrtimi i

Raportit t VMN-së. Përveç këtyre fazave, faza të tjera që nuk ceken në mënyrë specifike si faza të VNM-së, sikur ai

i aplikimit, konsultimi, miratimi janë konsideruar nga i njëjtit ligj dhe janë përmbledhur shkurtimisht në Fig. 3.1.1

në faqen vijuese. Në të njëjtën Figurë theksohen gjithashtu (me ngjyrë të kaltër dhe të verdhë), veprimtaritë vijuese

të cilat janë nën përgjegjësinë e zyrtarëve të MMPH-së në pajtim me Ligjin nr. 03/L-214 të përmendur më lart.

PËRGATITJA DHE PARAQITJA E KËRKESËS: Kërkesën për fillimin e procedurës së VNM-së, bashkë me

dokumentacionin shoqërues, aplikuesi e paraqet në MMPH (shih Nenin 11). Informacioni/dokumentet që duhet të

përfshihen në kërkesë janë (1) emri, adresa, statusi juridik i aplikuesit dhe emri i projektit; (2) dokumentet e

përcaktuara nga ana e MMPH-së, sipas llojit dhe natyrës së projekteve ose aktiviteteve; (3) pyetësorin e plotësuar të

përcaktuar nga Ministria, për ndikimet në mjedis nga projekti i propozuar, përshkrimin e lokacionit, përshkrimin e

projektit, përshkrimin e ndikimeve të rëndësishme të mundshme të projektit në mjedis.

KONTROLLIMI I KËRKESËS: MMPH-ja do të kontrollon informacionin, dokumentacionin dhe pyetësorin e

përfshirë në kërkesë (shih Nenin 12) dhe përcakton, brenda 10 ditësh nga data e dorëzimit, nëse ajo është

kompletuar sipas kërkesave ligjore dhe në bazë të kritereve të përcaktuara në Shtojcën III të Ligjit të VNM-së, dhe

në qoftë se ajo ka nevojë për një miratim ministror të VNM-së (ose nëse një Pëlqimi i thjeshtë Mjedisor Komunal

është i mjaftueshme). Nëse dokumentacioni, i cili shoqëron kërkesën është jo i plotë, MMPH-ja kërkon nga

aplikuesi informata dhe dokumentacion shtesë si dhe cakton datën deri kur duhet të dorëzohen (nuk ka kushte të

veçanta të cilat janë treguar me ligj). Nëse aplikuesi nuk i dorëzon informatat dhe dokumentacionin shtesë, në afatin

e caktuar, MMPH-ja hedh poshtë kërkesën. Nëse aplikuesi nuk pajtohet me vendimin e marrë nga Ministria, ai ka të

drejtë të parashtrojë ankesë brenda afatit kohor prej tetë (8) ditësh, filluar nga data kur ai pranon vendimin nga

Ministria. Ankesa shqyrtohet nga ana e Ministrisë.

KONTROLLI PËR LLOJIN E PËLQIMIT MJEDISOR TË NEVOJSHËM: detyrimet për autorizimin e

MMPH-se (pëlqim mjedisor) janë të përcaktuara me nenin 7 të Ligjit Nr 03/L-214 "Për Vlerësimin e Ndikimit në

Mjedis". Ky nen përshkruan se të gjitha projektet e përcaktuara në Shtojcën I, janë të obliguara t’i nënshtrohen

VNM-së, ndërsa një pëlqim mjedisor do të kërkohet për secilin projekt publik ose privat të renditur në Shtojcën I ose

Shtojcën II të këtij ligji, i cili mund të ketë efekte të theksuara në mjedis për arsye të, ndër të tjera, natyrës së tij,

madhësisë ose lokacionit. MMPH-ja gjithashtu do të kontrollon nëse raporti i VNM-së nuk është i nevojshëm në

pajtim me listën e përcaktuar në Shtojcën 1 (Neni 12). Në rast se MMPH-ja do të konfirmojë se VNM nuk është e

nevojshme, ajo mund të transmetojë kërkesën përkatëse në Komunë me qëllim të inicimit të procedurës për lëshimin

e Lejes Mjedisore Komunale.

LËSHIMI I NJOFTIMIT TË STUDIMIT: Nëse kërkesa pranohet, zyrtari përgjegjës i MMPH-së i lëshon

aplikuesit Njoftimin e Studimit (Neni 13) brenda 30 ditësh nga dita e pranimit të kërkesës të të njëjtit aplikues për


19

një Raport të Studimit Mjedisor duke përfshirë edhe kërkesën për: (1) përshkrimin e alternativave të mundshme; (2)

përshkrimin e ndikimeve të mundshme në mjedis; (3) arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve; (4) përshkrimin e

masave mbrojtëse. Lëshimi i Njoftimit të Studimit nuk e pengon MMPH-në për të kërkuar informata shtesë më

vonë.

PËRGATITJA DHE PARAQITJA E RAPORTIT TË STUDIMIT: Aplikuesi duhet t'i paraqesë këtë

informacion MMPH-së në një Raport të shkurtër Njoftimi të Studimit (Neni 14), jo më tepër se 3 faqe, i cili do të

përfshihet në raportin e VNM-së duke u konsideruar edhe si përmbledhje e tij ekzekutive.

PËRGATITJA DHE PARAQITJA E VNM-së: Përveç Raportit të Studimit aplikuesi duhet ti paraqesë MMPH-së

edhe VNM-në me përmbajtjen e specifikuar në Nenin 15. Raporti i VNM-së duhet të hartohet nga persona fizik dhe

juridik të licencuar në mënyrë të rregullt (Neni 16) të autorizuar në përputhje me Udhëzimin Administrativ nr.

07/11 "për licencim të hartuesve të raporteve për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis". Aplikuesi duhet të dorëzojë 4

kopje në formë të shkruar dhe 1 kopje në formë elektronike të Raportit të VNM-së në MMPH (Neni 17), së bashku

me dëshminë që ai ka paguar tarifën e nevojshme, të përcaktuar me Udhëzimin Administrativ Nr. 11/11 "Për

përcaktimin e vlerës së tarifës për shërbimet lidhur me procesin e vlerësimit të ndikimit në mjedis ".

SHQYRTIMI I VNM-së NGA ANA EKSPERTËVE: Në afat prej pesë (5) ditësh nga pranimi i Raportit të VNM-

së, MMPH-ja i dërgon tri (3) kopje të Raportit të VMN-së në formë të shkruar dhe një (1) kopje në formë

elektronike organit përgjegjës për shqyrtimin e raportit të VNM-së (Neni 18) në përputhje me:

(1) saktësinë e përshkrimit të projektit, duke përfshirë alternativat; (2) saktësinë e identifikimit dhe vlerësimit të

ndikimeve në mjedi; (3) përshtatshmërinë masave zbutëse; (4) përshtatshmërinë e skemave të propozuara

monitoruese; (5) kriteret tjera. Gjat shqyrtimit të raporteve të VNM -së për projektet specifike, Agjencia e Mbrojtjes

së Mjedisit e Kosovës, do të ofroj të gjitha informatat e nevojshme që i ka dhe të cilat janë të nevojshme për atë

shqyrtim. Përveç ekspertëve të përfshirë në shqyrtimin e VNM-së, MMPH mundet, sipas nevojës, të kontraktojë

ekspertë të jashtëm të cilët kanë ekspertizë të dëshmuar në VNM (Neni 19) të paraqesin mendimet e tyre, me

shkrim, në MMPH në afatin e caktuar nga Ministria.

LËSHIMI I PROPOZIM-VENDIMIT PËR VNM : MMPH-ja, pasi të ketë shqyrtuar Raportin e VNM-së, duke

marrë parasysh rezultatet e konsultimeve te mbajtura me autoritetet mjedisore duhet të përgatisë dhe lëshojë Draft-

Vendimin, të cilin ia prezanton, me shkrim aplikuesit (Neni 18).

ORGANIZIMI I DEBATIT PUBLIK: Konkludimet dhe rekomandimet kryesore, të përfshira në Raportin e

VNM-së, si dhe Propozim-Vendimi për pëlqim mjedisor i nënshtrohet debatit publik (Neni 20) i cili duhet të

planifikohet, organizohet dhe zbatohet nga Aplikuesi për të mbledhur mendimet dhe vërejtjet përkatëse nga publiku.

Plani pë Konsultim Publik (PKP) i përgatitur nga Aplikuesi do të përcaktojë lokacionin, datën e debatit publik,

mekanizmat dhe kohën për informim të publikut, dhe lokacionet ku Përmbledhja Jo-Teknike e Raportit të VNM dhe

Propozim-Vendimi do të prezantohen (Neni 20).

MIRATIMI I PLANIT TË KONSULTIMEVE PUBLIKE: MMPH-ja duhet ta miratoj mbajtjen e një Plani të

tillë të Konsultimit Publik dhe debati publik nuk mund të mbahet përderisa aplikuesi nuk ka marr pëlqimin e

MMPH-së, me shkrim (Neni 20).

MBAJTJA E DEBATIT PUBLIK: Aplikuesi duhet ta bëjë raportin e VNM-së publik (Neni 17), në pajtim me

Udhëzimin Administrativ Nr. 09/11 "për informim, pjesëmarrje të publikut dhe palëve të interesuara në procedurat

e vlerësimit të ndikimit në mjedis” duke informuar publikun, nëpërmes mjeteve të informimit, ku përfshihet shpallja

më së paku në një gazetë ditore, për datën, lokacionin, kohën e debatit publik dhe sigurimin e dokumenteve të

parapara (Neni 20) dhe ta mbaj debatin publik në afat prej njëzet (20) deri tridhjetë (30) ditësh pas informimit të

Aplikuesit, autoriteteve mjedisore dhe publikut të interesuar.

SHQYRTIMI I VNM-së NË BAZË TË VËREJTJEVE TË DALA NGA DEBATI PUBLIK: Ministria në afat

prej dhjetë (10) ditësh nga dita e mbajtjes së debatit publik, shqyrton vërejtjet dhe mendimet e dala nga debati publik

(Neni 21). Në bazë të vërejtjeve dhe mendimeve të marra, MMPH mund të kërkojë nga aplikuesit të ndryshojë ose

të plotësoj elemente të caktuara të Raportit të VNM-së, i cili është dorëzuar. Aplikuesi duhet të bëjë ndryshimet e

nevojshme dhe të paraqesë Raportin e VNM-së, të ndryshuar dhe të kompletuar, deri në datën e përcaktuar nga

MMPH. Nëse aplikuesi nuk i plotëson kërkesat e MMPH-së, e njëjta Ministri e ndërpret procedurën e shqyrtimit.

PËRGATITJA E PROPOZIM-VENDIMIT PËR PËLQIM MJEDISOR: Rezultatet e konsultimeve dhe

informatat e mbledhura në pajtim me dispozitat e ligjit për VNM, merren në shqyrtim gjatë marrjes së vendimit për

Pëlqim Mjedisor (Neni 22). Propozim - Vendimi për Pëlqimin Mjedisor përgatitet nga ana e organit përgjegjës të

Ministrisë brenda shtatëdhjetë (70) ditësh nga pranimi i Raportit të VNM-së. Ne afat prej dhjetë (10) ditësh nga

prezantimi i Propozim -Vendimit për Pëlqimin Mjedisor, Ministria vendos nëse lejon ose refuzon Pëlqimin Mjedisor

dhe i njofton me shkrim për vendimin e marr, aplikuesin dhe Komunën/ Komunat në të cilën/cilat do të zbatohet

projekti.


20

INFORMIM PËR PUBLIKUN RRETH PËLQIMIT MJEDISOR: Pas marrjes së vendimit për lejimin ose

refuzimin e Pëlqimit Mjedisor, Ministria informon publikun me vendimin, përmes një njoftimi lokal (Neni 22) dhe e

vë në dispozicion për inspektim publik një deklaratë e cila përmban: (1) përmbajtjen e vendimit dhe kushtet tjera

eventuale te përcaktuara; (2) arsyet dhe konsideratat kryesore mbi të cilat është bazuar vendimi, duke përfshirë, nëse

është relevante, informatat lidhur me pjesëmarrjen e publikut; (3) një përshkrim, aty ku është e nevojshme, të

masave kryesore për shmangien, reduktimin dhe, nëse është e mundur, mënjanimin e ndikimeve të theksuara të

dëmshme; dhe (4) këshillat juridike për mjetet e rregullta për ankimim për vlefshmërinë së vendimit dhe procedurat.


21

Fig.3.1.1: Procedurat për të aprovuar një VNM dhe për lirimin e një leje mjedisore në përputhje me ligjin e Kosovës (© Source G.Razza)

MIRATIM

I

KONSULT

IMI,

DEBATI

PUBLIK

SHQYRTI

MI

STUDIMI

PERZGJE

DHJA

APLIKACI

ONI Përgatitja

dhe

dorëzimi i

aplikcionit

të MMPH-

së (duke

përfshirë

emrin,

adresën,

statusin

juridik të

Parashtrues

i i kërkesës,

dokumentev

e të

kërkuara,

Pyetësori i

plotësuar)

Përcaktimi

MMPH-së

nëse

aplikacioni

është i plotë

sipas

kërkesave

ligjore

A

është

apliki

mi i

plotë?

Komuna që

lëshon lejen

mjedisore

(shih edhe

detyrimet e

IPPC)

J

O P

O A është

raporti

i VNM-

së i

nevojs

hëm?

J

O

Përgatitja e

raportit të

studimit të

Mjedisit

(max 3 faqe)

të përfshihet

si

Përmbledhj

e Jo-

Teknike e

VNM-së

1

0

d

it

ë

d

a

y

s

A është

miratuar

VNM-ja?

Raporti i

Studimit të

Njoftimit të

MMPH-së

për një

raportit të

studimit

mjedisor

[ESP] duke

përfshirë

edhe

kërkesën

për: (1)

përshkrimin

e

alternativav

e të

mundshme;

(2)

përshkrimin

e ndikimeve

të

rëndësishme

; (3) arsyet

për

identifikimi

n e këtyre

ndikimeve;

(4)

përshkrimi i

masave

mbrojtëse

Prezantimi i

informacioni

t të

mëtejshëm

të kërkuar

nga MMPH-

ja

<

8

di

të

<30

ditë

nga

apliki

mi Përgatitja e

5 kopjeve (1

elektronike)

të VNM-së

nënshkruar

nga një

ekspert i

licencuar,

duke

përfshirë:

(1)

përshkrimin

e projektit;

(2)

përvijimin e

alternativav

e; (3)

përshkrimi i

aspekteve

mjedisore të

prekura; (4)

përshkrimin

e ndikimeve

mjedisore;

(5)

përshkrimi i

ndikimit të

CO2; (6)

përshkrimi i

masave

zbutëse; (7)

Përmbledhje

Jo-Teknike;

(8)

përshkrimin

e

vështirësive

teknike. Ky

VNM duhet

të

shoqërohet

me një

faturë të

pagesës së

tarifës së

kërkuar

Konsultimi

eventuale i

MMPH me

parashtruesi i

ankesës dhe

aktorët

kryesorë

P

O

MMPH-ja

dërgon 3

kopje të

printuara dhe

1 kopje

elektronike të

VNM-së tek

shërbimet

kompetente

për shqyrtim Konsulti

mi

eventual

AKMM-

së për të

marrë

informac

ionin

teknik në

lidhje me

projektin

Dhënia e

draft

vendimit

MMPH-së

Konsulti

mi

eventual

i

ekspertë

ve të

jashtëm,

komision

et, GP

J

O Apeli

eventual

i

Parasht

ruesi i

ankesës

t

P

O

Organizi

mi i

debatit

publik

nga

parashtru

esi i

ankesës e

mëposhtë

m: (1)

përgatitja

e një Plani

për debat

publik; (2)

informaci

oni i

publikut

përmes

mediave

Mbledhj

a e

mendime

ve dhe

vërejtjev

e nga

publiku

pas

debatit

publik

Shqyrtimi i

vërejtjeve-

MMPH A janë të

nevojshme

ndryshime

të tjera?

< 10 ditë nga

Debati Publik P

O

Përgatitj

a e

ndryshi

meve të

nevojsh

me në

përputhj

e me

rishikimi

n e

MMPH

që

konsider

ohet

vërejtjet

dhe

mendime

t e

konsulti

mit

publik

A janë

miratuar

ndryshime

t? Suspendimi i

procesit të

shqyrtimit

nga MMPH

dhe refuzimi

i VNM

J

O

J

O

P

O

O

Përgatitj

a e

Propozi

m-

vendimit

për

Pëlqimin

Mjedisor

nga

njësia

përgjegjë

se

MMPH-

së dhe

VNM-së

< 70 ditë nga

pranimi i

raportit të

VNM

Dhënia e

Vendimit të

MMPH për

Pëlqim

Mjedisor A është

aprovu

ar

propozi

mi?

< 10 ditë nga

propozim-

vendimi

P

O J

O

Përgatitja

MMPH-së

për

reklamat

lokale dhe

nga një

deklaratë që

përmban:

(1)

përmbajtjen

e vendimit

dhe kushtet

eventuale të

lidhura; (2)

Arsyet

themelore

dhe

konsideratë

n për

vendimin

dhe

informacioni

n e

mundshëm

për

pjesëmarrje

publike; (3)

përshkrimi i

masave

lehtësuese

për të

reduktuar

ndikimet;

(4)

këshillimi

ligjor për

ankesat

eventuale të

vendimit

Informacion

i publikut

për

Pëlqimin

Mjedisor

përmes një

deklarate të

botuar

përmes

njoftimeve

lokale

Informacion

i eventuale i

Pëlqimit

Mjedisor në

vendet e

huaja të

prekura

< 30 ditë nga

refuzimi i

VNM

OJQ dhe

ankesat

publike në

gjykatën

kompetente

Shqyrtimi i

MMPH-së në

përputhje

me: (1)

përshtatshmë

rinë e

përshkrimit

të projektit,

duke

përfshirë

alternativat;

(2)

mjaftueshmë

rin e

identifikimit

dhe

vlerësimit të

ndikimeve

mjedisore; (3)

përshtatshmë

ria e masave

zbutëse; (4)

mjaftueshm

ëria e

skemave të

propozuara

monitorues

e; (5)

kriteret

tjera

5

Dit

ë

J

O

Refuzimi i

aplikacinot

te MMPH-

se

< 8 ditë nga

vendimi i

MMPH

< 8 dite nga

vendimi i

MMPH-së

Nga 20

deri 30

ditë nga

vendimi i

MMPH


22

ANKESA EVENTUALE E APLIKUESIT NDAJ VENDIMEVE TË MMPH. Aplikuesi ka të drejtë të

parashtrojë ankesë pranë gjykatës kompetente kundër vendimit të ankimuar, në pajtim me ligjin, brenda 30 ditësh

nga data e publikimit të Vendimit për Pëlqim Mjedisor. MMPH është e obliguar ti vë në dispozicion aplikuesit,

dokumentacionin lidhur me procedurën e VNM-së, nëse është kërkuar me shkrim. Informacioni i kërkuar në këtë

mënyrë i vihet në dispozicion brenda tetë (8) ditësh, nga dita e pranimit të kërkesës.

QASJA EVENTUALE E PUBLIKUT NË DREJTËSI NDAJ VENDIMIT TË MMPH: Palët e interesuara që

kanë interes të mjaftueshëm për projektin, do të kenë qasje në shqyrtimin e procedurave , para gjykatës në

kundërshtimin apo ligjshmërinë procedurale të vendimeve, akteve ose mos nxjerrjes së aktit që kanë të bëjnë me

pjesëmarrjen e publikut në pajtim me dispozitat e ligjit të VNM. Për këtë qëllim, çdo organizatë jo-qeveritare për

mbrojtjen e mjedisit që përmbush kërkesat ligjore sipas legjislacionit ne fuqi, konsiderohet se ka interes të

mjaftueshëm . Kërkesat për të kundërshtuar ndonjë vendim, akt ose mos nxjerrje të aktit gjatë procedurës së VNM-

së, bëhet pasi të jetë lëshuar Vendimi për Pëlqimin Mjedisor brenda tridhjetë (30) ditësh, nga dita e pranimit të

Vendimit për Pëlqim Mjedisor. Ankesat e tilla do të bëhen në ministri dhe gjykatën kompetente për të kundërshtuar

vendimet administrative. Çdo procedurë e tillë duhet të jetë e barabartë, e drejtë, në kohë dhe jo aq e shtrenjtë sa të

pengoj ushtrimin e sajë.

2.1.2 Propozimi për një sërë procedurash të VNM-së

Procedurat e propozuara janë projektuar mbi bazë të detyrimeve lidhur me ligjin në Kosovë tashmë të përmbledhur në

Fig. 3.1.1. Përveç kësaj, grafiku i paraqitur në Fig. 3.1.2 të faqes vijuese përpiqet të integrojë këto detyrime ligjore

tashmë të përcaktuara në Ligjin Nr 03/L-214 me rekomandimet e mëtejshme të përcaktuara në bazë të praktikave më të

mira dhe përvojat tashmë të miratuara në Shtetet Anëtare të BE-së dhe me udhëzimet e përmendura më lart të

përgatitura nga donatorët kryesorë Ndërkombëtar.

Rekomandimet e mëtejshme të cilat theksohen në numrat e rrethuar në Fig. 3.1.2 që nuk janë përfshirë si detyrime

specifike në kuadër të ligjeve të Kosovës janë përshkruar në vijim:

=

Finalizimi i Udhëzimeve specifike të VNM për përfshirjen e Aplikuesve dhe Vlerësuesve në një Udhëzim

Administrativ në pajtim me paragrafin 2 të Nenit 15 të Ligjit nr. 03/L-214 " për VNM"”

=

Rekomandohet emërimi i një Zyrtari të Regjistrit që të menaxhoj me kërkesat për VNM. Zyrtari i Regjistrit

duhet të jetë personi Përgjegjës i Njësisë së VNM-së, në kuadër të Divizionit për Mbrojtjen e Mjedisit të

DMM/MMPH

=

Rekomandohet që Sekretari i DMM të MMPH-së të pranoj kërkesën dhe pasi ti vendoset një numër

protokolli, t'ia dërgoj atë Zyrtarit të Regjistrit për regjistrimin e tij

=

Rekomandohet që kontrolli paraprak i përputhshmërisë administrative të aplikimit me kërkesat e Ligjit Nr.

03/L-214 të bëhet nga Zyrtari i Regjistrit (ZR)

=

Aplikuesi duhet që të tregojë dhe ZR duhet që të verifikojë nëse VNM përmban ndonjë informacion

Konfidencial Biznesi në mënyrë që të shmanget përhapja e informacionit të tillë për një publik më të gjerë

=

Një bazë e veçantë e të dhënave elektronike duke përfshirë të gjitha informatat relevante në lidhje me

aplikimin/VNM duhet të përgatitet dhe menaxhohet nga ZR në një regjistër të veçantë të VNM (shih § 3.1.4

vijues dhe Tab. 3.1.1).

=

Rekomandohet që kompetencat konsultative të grupit punues të MMPH -së ti caktohen Komisionit Teknik të

VNM-së, në mënyrë që të shmanget krijimi i shumë grupeve konsultative.

Po ashtu rekomandohet që këto procedura të menaxhohen në mënyrë elektronike përmes një softueri specifik, siç është

propozuar në § 3.1.4 në vijim.

1

6

7

5

4

3

2

Set of Procedures for the Administration of EIA and SEA

23

Fig.3.1.2: Procedurat për miratimin e një VNM dhe lëshimin e një Leje Mjedisore në përputhje me ligjin e Kosovës (© burimi G.Razza)

SHQYR

TIMI

MIRA

TIMI /

REFU

ZIMI

INFO

RMAC

IONI

DHE

KONS

ULTI

MI

PUBLI

K

KONS

ULTI

MI

TEKN

IK

KËRKE

SË

Fushëve

primi/st

udimi

PËRZG

JEDHJ

A

PARA-

KËRK

ESË Identifik

imi i

Raportu

esit të

VNM në

listën e

ekspertë

ve të

licencua

r sipas

legjislaci

onit

Kosovar

(UA Nr

11/07-

MMPH)

Kontroll

parapra

k i

ndikime

ve të

mundsh

me dhe i

fizibilite

tit të

ndërhyr

jes në

lidhje

me

masat e

pranues

hme dhe

të

qëndrue

shme

zbutëse

Hartimi

i

kërkesës

dhe

konsule

nca

parapra

ke e

Aplikues

it (A)/

Operato

rit(O)

me

ekspertë

të

jashtëm

dhe

autoritet

et

autorizu

ese

Përgatitj

a dhe

paraqitja

e

kërkesës

në

MMPH

(5 kopje

fizike

dhe 1

kopje në

formë

elektroni

ke),

përfshirë

Emrin,

Adresën,

Statusin

Juridik

të

Aplikues

it,

dokumen

tet e

kërkuara

,

raportue

si i

licencuar

i VNM,

Pyetësori

i

plotësuar

Pranimi i

kërkesës

dhe

dërgimi i

fletprani

mit nga

ana

Sekretarit

të DMM-

së

Emërimi i

një

Zyrtari të

Regjistrit

(ZR) në

kuadër të

Seksionit

të VNM-

së të

Divizionit

për

Mbrojtje

n e

Mjedisit

në DMM/

dhe i GP

të

ekspertëv

e VNM-së

ZR hap

dosjen e

punës dhe

e bën një

kontroll

paraprak

e nëse

aplikimi

është në

përputhje

me

kërkesat

administr

ative

sipas

Ligjit

nr.03/L-

214

A

nev

ojite

t

Rap

ort i

VN

M?

Prezantim

i i

informaci

onit të

mëtejshë

m të

kërkuar

nga

MMPH-

ja,

përfshirë

një

përmbled

hje jo-

teknike që

do të

përdoret

si Raport

i Studimit

Mjedisor

J

O

<10

dit

ë

nga

ap

lik

imi

P

O

S

e

k

r

et

a

ri

i

P

ë

r

gj

it

h

s

h

ë

m

i

M

M

P

H

-

së

e

m

ë

r

o

n

n

jë

K

o

m

is

io

n

të

V

N

M

Z

R i

dë

rg

on

A

nj

ë

kë

rk

esë

me

sh

kri

m

të

do

ku

me

nt

ev

e

të

më

tej

sh

me

ad

mi

nis

tra

tiv

e

pë

r

të

ko

m

ple

tu

ar

ap

lik

aci

on

in

A

është

aplik

acion

i i

kom

plet

uar

?

Përgaditja

e 5 kopjeve

(1

elektronike

) të VNM

të

nënshkrua

r nga

eksperti i

licensuar

që

përmban:

(1)

përshkrimi

n e

projektit;

(2)

paraqitjen

e

alternativa

ve; (3)

përshkrimi

n e

aspekteve

mjedisore

që

cenohen;

(4)

përshkrimi

n e

ndikimit

në mjedis;

(5)

përshkrimi

n e

efekteve të

CO2; (6)

përshkrimi

n e masave

zbutëse;

(7)

përmbledh

jen jo

teknike;

(8)

përshkrimi

n e

vështirësiv

e teknike.

Ky VNM

duhet të

shoqërohet

nga fatura

e pagesës

së shumës

së kërkuar

tek personi

i licencuar

(UA

Nr.03/2004

-MMPH),

në

përputhje

me tarifat ligjore (UA

Nr

11/2011-

MMPH)

<30

dit

ë

nga

ap

li

kim

i P

O

P

O J

O

Pasi të

ketë

kryer

kontrolli

n ZR në

lidhje me

ekzistenc

ën e info

Tregtare

Konfiden

ciale,

MMPH-

ja i

dorzon 3

kopje

fizike dhe

1 kopje

në formë

elektroni

ke të

VNM tek

njësit

kompeten

te (GP,

Komision

i Teknik

VNM,

AKMM,

palët e

interesua

ra) për

shqyrtim

Komun

a lëshon

Lejen

Mjediso

re (shih

edhe

detyrim

et

PKIN))

Konsult

ime

eventua

le të

AMMK

për të

marrë

informa

cionin

teknik

për

projekti

n

Konsult

imi

eventua

l i ZR

(takime

të

rregullt

a,

email,

shënim

e, etj)

me

ekspert

ë të

jashtëm

,

Komisi

onin

Teknik

të

VNM-

së, GP-

ve për

të

marrë

mendi

me

rreth

VNM

Nga

20 në

30

ditë

nga

vendi

mi i MM

PH

A

është

mirat

uar

VNM

?

Ankesë

eventu

ale nga

Apliku

esi

MMPH

harton

vendime

për

MMPH

rishikon në

përputhje

me: (1)

përshtatsh

mërinë e

përshkrimi

t të

projektit

përfshirë

alternativa

t; (2)

përshtatsh

mërinë e

identifikim

it dhe

vlerësimit

të ndikimit

në mjedis;

(3)

përshtatsh

ymërinë e

masave

zbutëse;

(4)

përshtatsh

mërinë e

skemave të

propozuar

a për

monitorim;

(5) kritere

të tjera

Përgatitja

e

Raportit

të

Studimit

të

Mjedisit

(maks. 3

faqe) të

përfshihe

n si

Përmbled

hje Jo-

Teknike

në VNM,

duke

specifikua

r nëse ka

Informaci

one që i

nënshtroh

en

Konfiden

cialitetit

Tregtar

J

O

Refuzi

mi i

kërkesë

s nga

MMPH

J

O Përgatitj

a

(Rishiki

m) i

Planit

Konsulta

tiv

Publik,

ku do të

përcakto

het

lokacioni

, data e

debatit

publik,

mekaniz

mat dhe

koha për

informi

min e

publikut,

dhe

lokacion

et ku

Përmble

dhja Jo-

Teknike

e

Raportit

të VNM

dhe

Propozi

m-

Vendimi

do të të

shfaqen

P

O

2

3

4

J

O

Miratimi

nga

MMPH i

Planit të

Konsulti

mit

Publik

(PKP)

A

është

mirau

ar

PKP?

Konsult

ime

eventua

le mes

MMPH

,

aplikan

tëve

dhe

palëve

kryesor

e të

interesi

t

Në

përput

hje me

UA

Nr.09 /

2011-

MMPH

,

realizi

mi i një

debati

publik

organiz

uar nga

Apliku

esit

duke

ndjeku

r: (1)

inputet

e Planit

të

konsult

imit

publik;

(2)

informi

min e

publiku

t

përmes

mediav

e

ZR

merr

mendim

et dhe

vërejtjet

nga

publiku

pas

debatit

publik

Informi

mi i

publiku

t për

Pëlqimi

n

Mjediso

r me

deklara

të të

publiku

ar në

njoftim

et

lokale

Informi

mi

eventual

për

Pëlqim

Mjediso

r për

vendet e

huaja që

preken

Parasht

resa nga

OJQ

dhe

publiku

tek

gjykata

kompete

nte

5

d

i

t

ë

J

O

Rishikim i

vërejtjeve

nga MMPH/GP

A

nevoji

ten

ndrys

hime

të

tjera?

Përgaditj

a e

ndryshim

eve të

kërkuara

në

përputhje

me

rishikimi

n e

MMPH

që është

marrë me

vërejtjet

dhe

opinionet

e

Konsulti

mit

Publik

A janë

mirat

uar

ndrys

himet

?

Pezullim

i i

Procesit

të

Shqyrti

mit dhe

refuzimit

i VNM

nga ana

e

MMPH

< 30 ditë

nga

refuzimi

i VNM

A

pra

non

A

kër

kes

ën e

ZR

?

<8

dit

ëv

e n

ga

kërk

e

sa e

MM

P

H

MMPH

jep

Vendim

in për

Pëlqim

Mjediso

r

A

ësht

ë

mir

atua

r

pro

pozi

mi?

<

10

ditë

nga

pro

poz

im-

ven

di

m

P

O J

O < 10 ditë

nga

Debati

Publik

P

O

J

O

J

O P

O

Përga

ditja e

propoz

im-

vendi

mit

për

Pëlqim

Mjedis

or nga

NJësia

VNM

përkat

ëse e

MMP

H, në

konsul

tim me

GP

< 70 ditë nga

pranimi i

Raportit

VNM < 8 ditë

nga

vendimi

i MMPH

< 8 ditë

nga

vendimi

i MMPH

MMP

H

përgati

t

njoftim

et

lokale

dhe

deklar

atën që

përmb

an: (1)

përmb

ajtjen e

vendim

it dhe

kushtet

eventu

ale; (2)

arësyet

dhe

konsid

eratat

bazë

për

vendim

in dhe

inform

acion

eventu

al për

pjesëm

arrjen

e

publik

ut; (3)

përshk

rimin e

masave

zbutëse

për të

ulur

ndikim

in; (4)

këshill

a

ligjore

për

ankesa

eventu

ale

ndaj

vendim

it

Informi

m për

publiku

n

(reklam

ë

publike

në

gazetë,

website,

etj)

duke

përfshir

ë

informa

cionin e

specifik

uar në

Raporti

n e

Studimi

t/Fushë

veprimi

t

Mjediso

r

ZR

informon

A se

kërkesa

është e

vlefshme

duke

lëshuar një

Njoftim të

Studimit/F

ushëvepri

mit (Letër

njoftimi)

për

Raportin e

Fushëvepri

mit

Mjedisor

[RFM],

maks. 3

faqe,

përfshirë

kërkesën

për: (1)

përshkrimi

n e

alternativa

ve të

mundshme

; (2)

përshkrimi

n e

ndikimit të

konsiderue

shëm; (3)

arsyet për

identifikim

in e këtyre

ndikimeve;

(4)

përshkrimi

n e masave

mbrojtëse

5

ZR

publikon

kërkesën

në

regjistrin

elektronik

6

7

7 1

1


24

2.1.3 Propozimi për një Regjistër (Bazë të të dhënave) për VNM

Me qëllim të lehtësimit të procesit për menaxhimin e VNM/PKIN përmes një procedure të thjeshtuar, rekomandohet

finalizimi dhe instalimi i një softueri të thjesht në kompjuterët e stafit të MMPH-së përgjegjës për kontrollin dhe

miratimin e kërkesave përkatëse. Për këtë qëllim, informacioni përkatës që duhet të përfshihet në mënyrë elektronike në

bazën e të dhënave të tillë është përmbledhur në Tab 3.1.1 në vijim:

Informatat specifike që duhet përfshirë në Regjistrin (Bazën e të dhënave) të aplikacioneve të VNM (faqe 1/3)

INFORMATAT MBI VLERËSUESIT

Zyrtar i Regjistrit

Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email Përgjegjës për të dhëna nga ana e AKMM-së

Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email

Anëtari 1 i Komisionit të VNM

Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email


Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email


Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email


Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email


Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email

Ekspertë tjerë të jashtëm të VNM

Emri

Pozita

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email

Tab.3.1.1: Propozimi për një Regjistrin/ Databaze të VNM (© Source G.Razza)


25

Informatat specifike që duhet përfshirë në Regjistrin (Bazën e të dhënave) të aplikacioneve të VNM (faqe 2/3)

EKZAMINIM – PYETËSORI i MMPH

INFORMATA TË PËRGJITHSHME TË APLIKUESIT

Emri

Status Juridik

Numri Fiskal

Numri i Regjistrimit

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email

INFORMATA TË PËRGJITHSHME TË PROJEKTIT I CILI KËRKON AUTORIZIM

Titulli i projektit

Lloji i Projektit (i ri, modifikim)

Sektori i projektit (shih Shtojcën I të Ligjit VNM)

Karakteristikat e Projektit (Shto.III Ligji

VNM)

Madhësia e projektit

Ndikimi i kombinuar në mjedis

Përdorimi i burimeve natyrore

Prodhimi i mbeturinave

Ndotja dhe zhurma

Rreziku i aksidenteve

Lokacioni i zbatimit të Projektit

Komuna

Adresa

Gjerësia dhe gjatësia

Përdorimi ekzistues i tokës

Begatia/Bollëku dhe cilësia e burimeve natyrore

Kapaciteti absorbues i mjedisit natyror

Ligatinat (tokat e lagëta)

Zonat malore dhe pyjore

Parqet dhe rezervatet natyrore

Zona veçanërisht të mbrojtura;

Zonat ku standardet e cilësisë janë të tejkaluara

Zona me popullësi të dendur

Peizazhe me rëndësi kulturore, arkeologjike dhe

historike

Përshkrim i shkurtër i ndikimeve të mundshme

Ndikimet në tokë

Ndikimet në Ujë

Ndikimet në ajër

Emetimi i gazrave ser për vit

KONTROLLI I APLIKACIONIT

KONTROLLI PRELIMINAR NGA ZYRTARI I REGJISTRIT (brenda 10 ditësh nga data e dorëzimit të aplikacionit)

Data e dorëzimit të aplikacionit

Numri i protokollit në MMPH

Numri i caktuar në Regjistër

A është plotësuar pyetësori? Po Jo

Lloji i autorizimit (Shtojca II Ligji VNM ) VNM PKIN Pëlqimi

komunal Nuk ka leje

A është kompletuar aplikacioni? Po Jo

Afatet për hapat e ardhshëm

Tab.3.1.1: Propozimi për një Regjistër/ Databazë të VNM (© Source G.Razza)


26

Informatat specifike që duhet përfshirë në Regjistrin (Bazën e të dhënave) të kërkesave të VNM (faqe 3/3)

FUSHËVEPRIMI I VNM (brenda 30 ditësh nga Aplikimi)

Data e lëshimit të Njoftimit të Studimit

Data e prezantimit të raportit të studimit

Prezantimi i raportit të studimit (3 f.)

Përshkrimi i alternativave të mundshme

Përshkrimi i ndikimeve të rëndësishme

Arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve

Përshkrimi i masave mbrojtëse

SHQYRTIMI VNM (brenda 30 ditësh nga aplikimi)

Data e prezantimit të VNM-së

Nënshkrimi i VNM-së nga Personi i

Licencuar

Emri

Numri i autorizimit

Adresa Zyrtare

Numri i telefonit

Email

Numri i kopjeve të VNM të dorëzuara N. Kopjeve elektronike N. Kopjeve fizike

Data e dërgimit të VNM-së tek KT VNM

Mendimi nga Komisioni Teknik i VNM

Përshkrimi i projektit dhe Alternativat

Identifikimi i Ndikimeve Mjedisore

Masat zbutëse

Skemat e monitorimit

Kriteret tjera

Mendimi eventual nga ekspertët e jashtëm

Përmbledhje e shkurtër e rekomandimeve

Data e lëshimit të propozim- vendimit për VNM

Data e dërgimit të propozim-vendimit tek

A

DEBATI PUBLIK

Plani mbi Konsultimin Publik

Data e mbajtjes së PKP-së

Lokacioni i Konsultimit Publik

Data e Debatit Publik

Mekanizmat dhe kohën e informimit publik

Lokacioni ku ekspozohet përmbledhja e

VNM-së

Mediat ku është shpallur informacioni

Data e miratimit të PKP nga MMPH

Mendimet e mbledhura nga debati publik

PROPOZIM-VENDIMI (brenda 70 ditësh nga dita e pranimit të raportit të VNM)

Vërejtjet e marra parasysh në shqyrtimin e

VNM

Data e kërkesë nga MMPH tek A për ndryshime

Data e prezantimit të shqyrtimeve mbi VNM

A është shqyrtuar VNM nga A Po Jo

Data e prezantimit të shqyrtimeve mbi VNM

Hartimi i Propozim-vendimit të VNM nga ZR

A është lëshuar pëlqimi mjedisor? Po Jo

Numri i Pëlqimit Mjedisor

Rekomandimet/përshkrimet eventuale

Data e dhënies së Pëlqimit Mjedisor

Data e publikimit të Lejes

Vendi i publikimit të lejes

Tab.3.1.1: Propozimi për një Regjistër/ Databazë të VNM (© Source G.Razza)


27

2.2 Procedurat për administrimin e VSM

2.2.1 Procedurat e VSM të përcaktuara nga legjislacioni Kosovar

Në pajtim me Ligjin Nr. 03/L-230 “Për Vlerësimin Strategjik Mjedisor” raporti VSM është i detyrueshëm për planet

dhe programet nga fusha e planifikimit hapësinor dhe planifikimit urban, shfrytëzimi i tokës, bujqësia, pylltaria,

peshkimi, gjuetia, energjia, industria, minierat, komunikacioni, menaxhimi i mbeturinave, menaxhimi i ujërave,

telekomunikacioni, turizmi, që ofrojnë kornizën për projektet e ardhshme të zhvillimit, që i nënshtrohen vlerësimit të

ndikimit në mjedis në përputhje me Ligjin për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis (Ligji Nr. 03/L-214), si dhe planet dhe

programet që duke marrë parasysh lokacionin ku ato realizohen, mund të kenë ndikim tek zonat e mbrojtura natyrore,

habitatet natyrore, flora dhe fauna e egër. Prandaj, ndryshe nga VNM, VSM çdo herë përgatitet nga autoriteti publik.

Procedurat për miratimin e Vlerësimit të Ndikimit Strategjik përcaktohen nga Kapitulli III i Ligjit Nr. 03/L-230 “Për

Vlerësimin Strategjik të Mjedisit”. Këto procedura mund të përmblidhen shkurtimisht në Fig.3.1.3. Në të njëjtën figurë

theksohen (në ngjyrë të kaltër dhe të verdhë) aktivitetet që janë përgjegjësi e zyrtarëve të MMPH. Për këtë qëllim, ne

duhet të theksojmë se VSM zakonisht përgatitet nga Autoriteti Publik që është caktuar të finalizojë

planin/programin/strategjinë korresponduese sektoriale. Prandaj, për dallim nga VNM ku aplikantët mund të jenë edhe

entitete private dhe industri, interesi i publikut dhe ai mjedisor duhet të garantohet nga i njëjti autoritet përgjegjës për

finalizimin e VSM, që do të thotë se roli i MMPH është i kufizuar në detyrat në vijim:

Vlerësimi dhe kërkesa për autoritetin përgjegjës, në çdo kohë, për të dorëzuar kopje të: (1) të çdo vendimi që

demonstron se planet ose programet kanë gjasa të kenë efekte domethënëse mjedisore ndaj për to kërkohet VSM;

(2) të çdo plani, programi ose modifikimi për të cilin bën fjalë vendimi; (3) të deklaratës që shpjegon arsyet për

vendimin se plani, programi ose modifikimi nuk ka gjasa të ketë efekte domethënëse mjedisore (ndaj nuk kërkon

VSM); (4) raportin VSM që kërkohet, nëse ka, në përputhje me kriteret e përcaktuara në Shtojcën III të Ligjit për

VSM.

Mbështetje eventuale me konsultime për autoritetin përgjegjës për: (1) identifikimin, përshkrimin dhe vlerësimin e

efekteve mjedisore të zbatimit të planit dhe alternativave të arsyeshme; (2) dhënien e informacionit që përmendet

në Shtojcën II të Ligjit për VSM; (3) dhënien e informacionit për efektet e planeve ose programeve për mjedisin

që janë siguruar nga nivele të tjera të vendimmarrjes ose përmes legjislacionit tjetër.

Përcjelljen eventuale të kopjes së planit apo programit të shoqëruar nga raporti VSM për tek vendi i huaj që me

gjasë mund të cenohet dukshëm nga zbatimi i tij dhe zhvillimi i konsutimeve me vendin e prekur për: (1)

aranzhimet e hollësishme, përfshirë kohë të arsyeshme për kohëzgjatjen e konsultimeve për t’u siguruar se:

autoritetet mjedisore, publiku dhe organizatat jo-qeveritare mjedisore në vend që kanë gjasa të cenohen në mënyrë

domethënëse janë të informuara dhe iu është dhënë mundësia të përcjellin mendimet e tyre brenda një kohe të

arsyeshme; (2) efektet e mundshme ndërkufitare mjedisore nga zbatimi i planit ose programit; (3) masat e parapara

për të eliminuar këto efekte; dhe (4) në rastet kur MMPH nuk është autoriteti përgjegjës, autoritetin përgjegjës

direkt se nuk do ta miratojë planin ose programin apo t’ia dorëzojë procedurës legjislative për miratim deri sa të

përfundojnë konsultimet me vendin tjetër;

Në rast se MMPH merr nga vend tjetër kopjen e draftit të planit apo programit që po përgatitet në atë vend dhe

zbatimi i të cilit ka gjasa të ketë efekte të domethënëse në mjedis në cilëndo pjesë të Kosovës, MMPH do t’i

tregojë atij vendi nëse Kosova dëshiron të përfshihet në konsultime lidhur me efektet e mundshme ndërkufitare

mjedisore nga zbatimi i planit ose programit dhe masat e parapara për të reduktuar ose eliminuar ato efekte.

Në rast se MMPH është autoriteti përgjegjës për të nxjerrë raportin VSM, ajo ia dërgon të gjitha dokumentet e

kërkuara Komisionit të themeluar në përputhje me ligjin për VSM.

Pas pranimit të raportit për VSM, MMPH mund të kërkojë këshilla ose informata shtesë nga autoriteti përgjegjës

ose nga organizatat e tjera/profesionistët e autorizuar nëse kjo gjë është e nevojshme për të marrë vendimin

Nxjerrja e draft-vendimit (pëlqimit mjedisor) në bazë të vlerësimit të zhvilluar, bëhet brenda gjashtëdhjetë (60)

ditëve nga data e pranimit të raportit VSM.

Brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve nga pranimi i propozim-vendimit nga organi përgjegjës i MMPH apo

Komisionit, Ministri vendos të miratojë apo refuzojë Pëlqimin për raportin VSM dhe këtë vendim ia përcjell me

shkrim autoritetit përgjegjës të Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës.

Kur propozim-vendimi është për refuzimin e pëlqimit, Ministri i MMPH mund të mos ndjekë apo mund të

amendamentoj draft-vendimin e autoritetit përgjegjës vetëm për arsye imperative që shkelin interesin e publikut,

përfshirë arsye të natyrës ekonomike, sociale ose mjedisore. Në këtë rast, vendimi i tij duhet t’i dërgohet me

shkrim Qeverisë dhe Kuvendit.

Monitorimi i efekteve domethënëse mjedisore nga zbatimi i secilit plan apo program me qëllim të identifikimit të

efekteve të paparashikuara negative në fazë të hershme për të qenë në gjendje të ndërmerren veprimet e duhura

përmirësuese.


28

Fig.3.3.1: Procedurat ligjore për miratimin e VSM në Kosovë (© burimi G.Razza)

MIRATIM

I DEBAT

PUBLIK KONSULT

IMI

SHQYRTI

MI

PËRGADI

TJA

Përgaditja

dhe

dorëzimi i

raportit

VSM

(përfshirë:

(1)

identifikimi

n,

përshkrimi

n dhe

vlerësimin e

efekteve

mjedisore

të

implementi

mit të

planit dhe

alternativa

ve të

arsyeshme;

(2)

informacio

ni nga

Shtojca II e

Ligjit për

VSM; (3)

informacio

ni për

efektet e

planeve ose

programev

e për

mjedisin

marrë nga

nivele të

tjera të

vendimarrj

es ose

legjislacion

tjetër)

Përgaditja

dhe dorëzimi

i

Planit/Progra

mit për të

cilin është

përgatitur

raporti VSM

> 30

ditë

nga

kërkes

a për

opinion

opinion

request

Konsultim

e me

Organe

Konsultati

ve të

identifikua

ra dhe të

ftuara dhe

mbledhja e

mendimev

e dhe

vërejtjeve

korrespon

dues

Implementi

mi i debatit

publik

Vlerësimi

paraprak

nga

MMPH

për VSM

në

përputhje

me kriteret

e

përcaktuar

a nga

Shtojca III

e Ligjit për

VSM

Përcaktimi

i efekteve

mjedisore

të planeve

dhe

programev

e, planit,

programit

ose

modifikimit

me të cilin

ka lidhje

vendimi

dhe

deklarës së

nuk

kërkohet

VSM

Veprime

ligjore

eventuale

kundrejt

planit/progr

amit

sektoral

Marrja e

hapave për

vëmendjen e

personave

që cënohen

apo

interesohen

nga VSM

Mbledhja e

opinioneve

dhe

vërejtjeve

nga

publiku

Analiza e

MMPH për

VSM për të

kontrolluar

nëse

Plani/Program

i ka gjasa për

efekte

mjedisore të

konsideruesh

me në një

vend

tjetër

A është

VSM i

nevojshëm

? P

O

Rishikimi i

Planit/Prog

ramit dhe

VSM në

bazë të

opinioneve

dhe

vërejtjeve të

Organeve

Konsultativ

e,

personave

të

prekur/inte

resuar dhe

publikut

J

O

P

O

Përgaditja

e

kërkesave

eventuale

për

konsultime

ndërkufita

re dhe

njoftimi i

opinionit

dhe

dërgimi i

Planit/Pro

gramit dhe

VSM në

MMPH

Kërkesa

eventuale

nga MMPH

tek

autoriteti

përgjegjës

për t’i

dërguar një

kopje të

cilit do

vendim për

efektet

mjedisore

të planeve

dhe

programev

e, të planit,

programit

ose

modifikimit

me të cilin

ka të bëjë

vendimi

dhe

deklaratën

se VSM

nuk

kërkohet

A është

i

kënaqu

r

publiku

i gjerë?

<

10

dit

ë

J

O

Miratimi i

Planit/Progr

amit/Strateg

jisë

pa VSM

Mbledhja e

opinioneve

dhe

vërejtjeve

të

personave

të prekur

nga

ose të

interesuar

për VSM

Organizimi i

Debatit

Publik

Informimi i

publikut për

adresën

(edhe

uebfaqet e

autoritetit

kompetent

dhe MMPH)

ku mund të

shihen

dokumentat

relevantë

<

1

5

d

i

t

ë

p

a

r

a

V

P

<

7

di

të Analiza

paraprake

e

informacio

nit e

MMPH

< 5

javë

nga

kërke

as për

opini

on

Miratimi i

Planit/Progr

amit/Strateg

jisë

me VSM

MMPH

dorëzon

planin/prog

ramin me

VSM tek

vendi tjetër

që preket

(kryesisht

IRJM,

Shqipëria,

Serbia, Mali

i Zi)

A është

VSM i

kënaqshëm

për vendin

e huaj?

J

O

P

O

Draft-

vendimi i

MMPH për

Raportin

VSM

Implementi

mi i debatit

publik në

vend të huaj

Vendimi i

MMPH për

pajtim

mjedisor

për

Raportin

VSM

lëshuar nga

Ministri

< 60

ditë

nga

dorëz

imi i

VSM

< 15 ditë

nga

propozim-

vendimi

A e

lëshon

Ministri

pajtimin

?

Vendi

mi i

Qever

isë

dhe

Kuven

dit të

Kosov

ës

J

O

< 30

30

ditë

nga

draf

t-

vend

imi

Kërkesë

eventuale

nga vendi

tjetër për të

hyrë në

konsultime

për VSM

P

O


29

2.2.2 Propozimi për procedurat e VSM

Pavarësisht se procedurat për VSM janë të përcaktuara mirë me Ligjin Nr. 03/L-230 "për Vlerësimin Strategjik

Mjedisor", ende mungon identifikimi i një sërë procedurash të qarta që do të duhej të miratohen nga MMPH-ja për të

monitoruar në mënyrë të përshtatshme përfshirjen e VSM në planet dhe programet kryesore sektoriale në Kosovë.

Prandaj, rekomandimet kryesore janë si më poshtë:

= Rekomandohet që MMPH-ja, dhe jo autoriteti përgjegjës, të përcakton nëse planet ose programet që kanë të

ngjarë të kenë ndikime të rëndësishme në mjedis u nevojitet një VSM.

=

Rekomandohet emërimi i një Zyrtari të Regjistrit që të menaxhoj me regjistrin e VSM. Zyrtari i Regjistrit

duhet të jetë personi Përgjegjës i Njësisë së VSM-së, në kuadër të Divizionit për Mbrojtjen e Mjedisit të

DMM/MMPH

=

Rekomandohet finalizimi i një baze të të dhënash të VSM-së e cila do të konsiderohet nga të gjitha planet dhe

programet sektoriale të përcaktuara me ligjet e Kosovës, me një tregues të qartë të afateve për përfundimin e

VSM

= Rekomandohet që ZR vazhdimisht të kontrollon finalizimin e VSM të pritura, duke informuar Drejtorin e

DMM në MMPH në rast se mungojnë disa VSM.

= Organi përgjegjës duhet që të tregojë dhe ZR duhet që të verifikojë nëse VSM përmban ndonjë informacion

konfidencial në mënyrë që të shmanget përhapja e informacionit të tillë për një publik më të gjerë

= Një bazë e veçantë e të dhënave elektronike, duke përfshirë të gjitha informatat relevante për VSM duhet të

përgatitet dhe menaxhohet nga ZR në një regjistër të veçantë për VSM.

1

6

5

4

3

2


30

Shtojcat

Shtojca A: Ligjet kosovare që përcaktojnë procedurat e VNM-së

Ligji Nr.03/L-214 "Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”

Republika e Kosovës

Republika Kosovo-Republic of Kosovo

Kuvendi - Skupština - Assembly

Ligji Nr. 03/L-214

PËR VLERËSIMIN E NDIKIMIT NË MJEDIS

Kuvendi i Republikës së Kosovës,

Në mbështetje të nenit 65 (1) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës,

Miraton:

LIGJ PËR VLERËSIMIN E NDIKIMIT NË MJEDIS

KREU I

DISPOZITAT E PËRGJITHSHME

Neni 1

Qëllimi

1. Qëllimi i këtij ligji është parandalimi ose zvogëlimi i ndikimeve negative të projekteve të propozuara publike dhe

private dhe në këtë mënyrë të kontribuojë në ruajtjen dhe përmirësimin e mjedisit, mbrojtjen e shëndetit të njeriut si

dhe përmirësimin e cilësisë së jetës.

2. Ky ligj përcakton rregullimin e procedurave për identifikimin, vlerësimin dhe raportimin e ndikimeve të projekteve

të caktuara në mjedis dhe për procedurat shoqëruese administrative, gjatë procesit të vendimmarrjes nga ana e

Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor për lëshimin e Pëlqimit Mjedisor, dhe siguron që të gjitha

informatat relevante lidhur me mjedisin janë ofruar dhe janë marrë parasysh.

Neni 2

Përkufizimet

1. Shprehjet e përdorura në këtë ligj kanë këtë kuptim:

1.1. Projekti - ekzekutimi i punëve ndërtimore, të instalimeve ose skemave të tjera, largimin ose çmontimin e

instalimeve ose skemave, intervenimet e tjera në rrethinën e natyrës dhe në peisazh përfshirë nxjerrjen e

resurseve minerale dhe atyre që kërkojnë punë rehabilitimi.

1.2. Aplikuesi - personi fizik ose juridik, vendor apo i huaj, i cili është bartës i kërkesës për marrjen e Pëlqimit

mjedisor për realizimin e një projekti.

1.3. Pëlqim mjedisor - vendimi me shkrim i nxjerrë nga Ministria në pajtim me ligj, si parakusht për fillimin e

realizimit të projektit.

1.4. Ministria - Ministria kompetente për çështjet e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

1.5. Ministër - Ministri kompetent për çështjet e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

1.6. Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis – (në tekstin e mëtejmë: VNM) identifikimi dhe vlerësimi i ndikimeve të

mundshme të projektit në mjedis, konsultimin e autoriteteve mjedisore dhe të publikut, duke marrë parasysh

raportin e VNM dhe rezultatet e konsultimeve në vendimmarrje, përcaktimin e metodës për parandalimin,


31

shmangien, zbutjen ose rehabilitimin e ndikimeve të dëmshme në mjedisin dhe shëndetin e njeriut, si dhe

dhënien e informatave mbi vendimin.

1.7. Raporti i VNM - rezultati i një vlerësimi të ndikimit në mjedis.

1.8. Përzgjedhja - procesi, gjatë të cilit përcaktohet nëse do të jetë i nevojshëm ose jo një VNM për projekte të

caktuara.

1.9. Vendimi i Përzgjedhjes - vendimi se a është i nevojshëm ose jo VNM për një projekt të veçantë;

1.10. Studimi- procesi i identifikimit të informatave minimale që kërkohen për një raport të VNM- së mbi ndikimet

e mundshme mjedisore të një projekti të propozuar bazuar në informatat për projektin, si dhe në lokacionin dhe

rrethinën e tij.

1.11. Njoftimi i Studimit - një deklaratë me shkrim e lëshuar nga ana e Ministrisë, e cila përmban një mendim mbi

informatat lidhur me ndikimet e pritura që duhet të parashtrohen në një Raport të VNM-së.

1.12 Përmbledhje jo-teknike - dokumenti i shkurtër, i ndarë nga dokumentet tjera, që paraqet rezultatet e

rëndësishme të raportit të VNM, të shprehura në një format më të thjeshtë dhe më të kuptueshëm për debate

publike.

1.13. Publik - një ose më shumë persona fizik apo juridik, shoqatat, organizatat ose grupet e tyre.

1.14.Publik i interesuar- publiku i prekur apo që ka të ngjarë për t'u prekur, ose i cili ka interes, në procedurat

vendimmarrëse mjedisore të cilat referohen në këtë ligj. Për qëllim të këtij përkufizimi, organizatat jo-

qeveritare të cilat promovojnë mbrojtjen e mjedisit dhe që përmbushin kërkesat e parashtruara sipas ligjit

vendor do të konsiderohen si organizata që kanë interes.

1.15. Ditë - ditë pune.

1.16. Informimi lokal - publikimi i një njoftimi në një gazetë e cila qarkullon në lokalitetin në të cilin do të

realizohet projekti i propozuar, në ueb faqe të komunës ku do të realizohet projekti i propozuar dhe në ueb

faqen e Ministrisë.

Neni 3

Fushëveprimi

1. Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis -VNM, identifikon, përshkruan dhe vlerëson në mënyrë të duhur rrethanat e secilit

rast individual, efektet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta të ndonjë projekti në:

1.1. njeriun, botën bimore dhe shtazore;

1.2. tokë, ujë, ajër, klimë dhe peizazh;

1.3. të mirat materiale dhe trashëgiminë kulturore;

1.4. ndikimet e ndërsjella të elementeve të cekura në nën-paragrafët 1.1., 1.2. dhe 1.3. të këtij paragrafi.

Neni 4

Autoriteti Kompetent

Ministria është autoriteti kompetent për zbatimin e procedurës së VNM-së.

Neni 5

Autoritetet mjedisore

1. Autoritetet për Mjedis janë:

1.1. komuna ose komunat në zonën e të cilave synohet të realizohet projekti i propozuar;

1.2. autoritetet të cilat përpilojnë dhe mirëmbajnë të dhënat lidhur me gjendjen e mjedisit në Kosovë dhe mbi

emisionet në mjedis, dhe

1.3. cilido organ tjetër i përcaktuar me ligj me përgjegjësi specifike për mjedisin dhe për të cilin Ministria

konsideron se mund të përfshihet ne proces për projektin e propozuar;

Neni 6

Kufizimet në interesin publik dhe individual

1. Dispozitat e këtij ligji nuk e pengojnë Ministrinë ose ndonjë autoritet tjetër për të respektuar ato kufizime që kanë të

bëjnë me konfidencialitetin komercial dhe industrial, përfshirë pronën intelektuale dhe ruajtjen e interesit publik dhe

individual, të përcaktuara në legjislacionin e Republikës së Kosovës.


32

2. Paragrafi 1. i këtij neni, nuk zbatohet për të dhënat mbi emetimin e materieve të rrezikshme, rreziqet nga aksidentet,

si dhe rezultatet e monitorimit dhe të gjeturat e inspektoratit.

KREU II

PROJEKTET QË I NËNSHTROHEN VNM-së

Neni 7

Obligimi për Pëlqim Mjedisor

1. Një Pëlqim Mjedisor do të kërkohet për secilin projekt publik ose privat të renditur në Shtojcën I ose Shtojcën II të

këtij ligji, i cili mund të ketë efekte të theksuara në mjedis për arsye të, inter alia, natyrës së tij, madhësisë ose

lokacionit,

2. Të gjitha projektet e përcaktuara në Shtojcën I, janë të obliguara t’i nënshtrohen VNM-së.

3. Projektet e renditura në Shtojcën II, do të ekzaminohen, rast për rast dhe në pajtim me kriteret e cekura në Shtojcën

III, për të përcaktuar, nëse ata duhet ti nënshtrohen VNM-së.

4. Ministria nuk do të lëshoj Pëlqimin Mjedisor, të referuar sipas paragrafit 1., të këtij neni, derisa të mos jetë bërë

Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis për projektin.

5. Aplikuesit nuk i lëshohet leja për ndërtim ose ndonjë leje tjetër, për ndonjë projekt të referuar në paragrafët 1. dhe

2., të këtij neni dhe ai nuk mund të filloj ekzekutimin e projektit, përderisa të mos i lëshohet Pëlqimi Mjedisor nga

ana e Ministrisë.

6. Ministria mund të lejoj për rastet e veçanta moskryerjen e VNM për projekte me qëllim të mbrojtjes nacionale, me

vendim të Qeverisë.

Neni 8

Transferi i Pëlqimit Mjedisor

1. Në rast se aplikuesi për pëlqim mjedisor, ose poseduesi i një pëlqimi mjedisor të cilit i referohet neni 7 i këtij ligji,

planifikon të transferojë atë kërkesë ose pëlqim te ndonjë person tjetër, -trashëguesi, aplikuesi për pëlqim mjedisor

ose poseduesi i atij pëlqimi dhe trashëguesi duhet të paraqesin një kërkesë të përbashkët në Ministri lidhur me atë

transferim.

2. Kërkesës për transfer i bashkëngjitet pëlqimi mjedisor origjinal ose, në rast të aplikimit për pëlqim, kopjen e

kërkesës për pëlqim mjedisor. Kërkesës për transfer duhet t’i bashkëngjiten:

2.1. emrin, adresën dhe numrin e biznesit, numrin e telefonit të aplikuesit për bartje të pëlqimit mjedisor;

2.2. emrin, adresën dhe numrin e biznesit, numrin e telefonit të trashëguesit;

2.3. kontratën për blerjen apo marrjen me qira të pronës përkatëse.

3. Ministria e miraton kërkesën për transferim të pëlqimit mjedisor ose kërkesën për pëlqim mjedisor dhe obligon

trashëguesin që të merr parasysh të gjitha kushtet e parapara në Raportin e VNM dhe në Pëlqimin mjedisor.

4. Kur Ministria miraton apo refuzon transferimin e pëlqimit mjedisor, njofton aplikuesin në formë të shkruar brenda

pesëmbëdhjetë (15) ditëve.

Neni 9

Obligimi i Ministrisë dhe autoriteteve tjera ndaj aplikuesit

1. Ministria dhe cilido autoritet tjetër përkatës, me kërkesë të aplikuesit, ofron të dhënat dhe informatat të cilat ajo i

posedon, e që konsiderohen si të rëndësishme për identifikimin dhe vlerësimin e ndikimeve direkte dhe indirekte të

projektit në mjedis dhe ndërveprimin e tyre.

2. Ministria ose ndonjë autoritet tjetër obligohet që të ofrojë të dhënat dhe informatat që ka në dispozicion, aplikuesit,

brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve nga dita e pranimit të kërkesës.

3. Nëse Ministria ose ndonjë autoritet tjetër nuk përmban të dhënat dhe informatat e kërkuara, atëherë, aplikuesi,

informohet me shkrim brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve nga dita e pranimit të kërkesës.

KAPITULLI III

PROCEDURAT E VNM-së

Neni 10

Fazat e procedurës së VNM-së


33

1. Në procedurën e VNM-së përfshihen këto faza:

1.1. përzgjedhja;

1.2. studimi;

1.3. shqyrtimi i Raportit të VNM.

Neni 11

Kërkesa për fillimin e VNM-së

1. Kërkesën për fillimin e procedurës së VNM-së, bashkë me dokumentacionin shoqërues, aplikuesi e paraqet në

Ministri.

2. Kërkesa përmban emrin, adresën, statusin juridik të aplikuesit dhe emrin e projektit.

3. Kërkesës nga paragrafi 1. i këtij neni, aplikuesi ia bashkëngjit,

3.1. dokumentet e përcaktuara nga ana e Ministrisë, sipas llojit dhe natyrës së projekteve ose aktiviteteve për të

cilat do të paraqitet aplikacioni; dhe

3.2. pyetësorin e plotësuar të përcaktuar nga Ministria, për ndikimet në mjedis nga projekti i propozuar,

përshkrimin e lokacionit, përshkrimin e projektit, përshkrimin e ndikimeve të rëndësishme të mundshme të

projektit në mjedis.

Neni 12

Vendimi i përzgjedhjes

1. Bazuar në informatat e prezantuara bashkë me kërkesën dhe bazuar në kriteret e përcaktuara në Shtojcën III,

Ministria përcakton nëse projekti i propozuar mund të ketë efekte të theksuara në mjedis dhe, brenda dhjetë (10)

ditësh nga dita e pranimit të kërkesës, informon aplikuesin me shkrim lidhur me vendimin, nëse kërkohet Raporti i

VNM-së ose jo.

2. Nëse dokumentacioni, i cili shoqëron kërkesën është jo i plotë, Ministria kërkon nga aplikuesi informata dhe

dokumentacion shtesë si dhe cakton datën deri kur duhet të dorëzohen.

3. Nëse aplikuesi nuk i dorëzon informatat dhe dokumentacionin shtesë, në afatin e caktuar, Ministria hedh poshtë

kërkesën.

4. Nëse, në pajtim me paragrafin 1., të këtij neni, nuk kërkohet Raporti i VNM-së, Komuna e caktuar mund të fillojë

procedurën për dhënien e Lejes Mjedisore Komunale.

5. Nëse aplikuesi nuk pajtohet me vendimin e marrë nga Ministria, ai ka të drejtë të parashtrojë ankesë brenda afatit

kohor prej tetë (8) ditësh, filluar nga data kur ai pranon vendimin nga Ministria. Ankesa shqyrtohet nga ana e

Ministrisë.

Neni 13

Njoftimi i Studimit

1. Aplikuesi mund të kërkoj që Ministria ta njoftojë me shkrim lidhur me informatat mbi ndikimin mjedisor që duhet të

përfshihen në Raportin e VNM-së - Njoftimin e Studimit.

2. Kërkesa e bërë në pajtim me paragrafin 1. të këtij neni përfshinë:

2.1. përshkrimin e alternativave të mundshme;

2.2. përshkrimin e ndikimeve të mundshme në mjedis;

2.3. arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve;

2.4. përshkrimin e masave mbrojtëse që parashihen për shmangie, zvogëlim dhe nëse është e mundur përmirësim të

efekteve të theksuara të dëmshme në mjedis.

3. Aplikuesi ia paraqet këto informata Ministrisë, në një raport të shkurtër studimi, i cili nuk i kalon tri (3) faqe.

4. Para se të japë mendimin e vet, Ministria do të konsultojë aplikuesin dhe autoritetet mjedisore. Ministria i shqyrton

këto informata dhe harton Njoftimin e Studimit, i cili i përcillet aplikuesit, në afat prej tridhjetë (30) ditësh nga dita e

pranimit të kërkesës.

5. Lëshimi i Njoftimit të Studimit nuk e pengon Ministrinë për të kërkuar informata shtesë më vonë.

Neni 14

Studimi

1. Aplikuesi e harton Raportin e Studimit, i cili do të përfshijë informatat e përcaktuara në paragrafin 2. të nenit 13 të

këtij ligji. Raporti i Studimit i bashkëngjitet Raportit të VNM-së, si shtojcë në Përmbledhjen Jo- Teknike.


34

Neni 15

Përmbajtja e Raportit të VNM

1. Raporti i VNM-së përmban:

1.1. përshkrimin e projektit, përfshirë në veçanti: 1.1.1. përshkrimin e karakteristikave fizike të projektit si tërësi dhe kushteve për përdorim të tokës, gjatë fazës së ndërtimit dhe të operimit; 1.1.2. përshkrimin e karakteristikave kryesore të procesit të prodhimit; 1.1.3. vlerësimin e përafërt, sipas llojit dhe sasisë së mbetjeve dhe emisioneve - ndotja e ujit, ajrit, tokës, zhurma, vibrimi, drita, nxehtësia, rrezatimi jonizues dhe jo-jonizues, etj.- që rezultojnë nga projekti i propozuar.

1.2. paraqitja e alternativave kryesore të identifikuara nga ana e aplikuesit dhe dhënia e arsyeve kryesore për zgjidhjen e njërës prej tyre, duke i marrë parasysh efektet mjedisore; 1.3. një përshkrim të aspekteve mjedisore për të cilat ekziston mundësia e ndikimeve të theksuara negative nga projekti i propozuar, përfshirë, para së gjithash, popullatën, botën bimore dhe shtazore, tokën, ujin, ajrin, faktorët klimatik, vlerat materiale duke përfshirë trashëgiminë kulturore, arkitektonike dhe arkeologjike, peizazhin dhe raportet e ndërmjetme në mes të faktorëve të lartshënuar; 1.4. një përshkrim të ndikimeve të mundshme të theksuara të projektit të propozuar në mjedis si: ndikimet e drejtpërdrejta dhe çfarëdo ndikimi i tërthortë, sekondar, kumulativ, afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë, i përhershëm dhe i përkohshëm, pozitiv dhe negativ, që rezultojnë nga:

1.4.1. realizimi i projektit; 1.4.2. shfrytëzimi i resurseve natyrore; 1.4.3. emisionet e ndotësve, krijimi i shqetësimeve tjera dhe eliminimi i mbeturinave; 1.4.4. përshkrimi nga ana e aplikuesit të metodave parashikuese të përdorura për të vlerësuar ndikimet në mjedis. Këto ndikime duhet të përfshijnë ato që rezultojnë nga ndërtimet ose ekzekutimi i ndonjë projekti si dhe atyre që rezultojnë nga ekzistenca ose operacioni i projektit, pasi ai të jetë përfunduar.

1.5. një përshkrim, se si mund të ndikoj ose të ndikohet projekti i propozuar nga deponimi gjeologjik i CO2 në zonat e deponimit; 1.6. përshkrimi i masave të parapara për të parandaluar, zvogëluar dhe aty ku është e mundur mënjanimin e çfarëdo ndikimi të theksuar në mjedis; 1.7. Përmbledhjen Jo-Teknike të informatave të përshkruara më lartë; 1.8. shënimi i çfarëdo vështirësie - mangësive teknike ose mungesës së njohurive, në të cilat has aplikuesi gjatë hartimit të informatave të kërkuara.

Ministria nxjerr Udhëzues për mënyrën e hartimit dhe shqyrtimit të Raportit të VNM-së.

Neni 16

Përpiluesi i Raportit të VNM-së

1. Raporti i VNM-së hartohet nga personi fizik dhe juridik i licencuar.

2. Ministria përcakton me akt nënligjor procedurat dhe kriteret për licencim në pajtim me paragrafin 1., të këtij neni.

3. Raporti i VNM-së duhet të përmbaj emrin, mbiemrin dhe nënshkrimin e hartuesit dhe aplikuesit.

4. Hartuesi i Raportit të VNM-së dhe aplikuesi, janë përgjegjës për saktësinë e të gjitha informatave dhe të dhënave, të

përfshira në Raportin e VNM-së.

Neni 17

Dorëzimi i Raportit të VNM-së

1. Aplikuesi duhet t`i dorëzoj katër (4) kopje të Raportit të VMN-së në formë të shkruar dhe një (1) kopje në formë

elektronike në Ministri.

2. Me dorëzimin e Raportit të VNM-së, aplikuesi dorëzon edhe dëshminë për pagesën e bërë.

3. Aplikuesi ofron Raportin e VNM-së në dispozicion te publiku në pajtim me dispozitat e këtij ligji.

Neni 18

Shqyrtimi i Raportit të VNM

1. Në afat prej pesë (5) ditësh nga pranimi i Raportit të VNM-së, tri (3) kopje të Raportit të VMN-së në formë të

shkruar dhe një (1) kopje në formë elektronike i dërgohen organit përgjegjës për shqyrtimin e raportit të VNM-së në

Ministri.

2. Ministria shqyrton Raportin e VNM-së duke u bazuar në kriteret vijuese:


35

2.1. saktësinë e përshkrimit të projektit përfshirë zgjidhjet alternative ashtu si kërkohen;

2.2. saktësinë e identifikimit dhe vlerësimit të ndikimeve në mjedis;

2.3. përshtatshmërinë e masave të ndërmarra për zbutjen e ndikimeve të theksuara negative, përfshirë rehabilitimin

e zonave të ndikuara nga eksplatimi i resurseve natyrore, aktivitetet për menaxhimin e mbeturinave, apo ndonjë

aktiviteti të ngjashëm;

2.4. përshtatshmërinë e skemave të propozuara monitoruese;

2.5. kritere të tjera që konsiderohen të jenë me rëndësi për rrethana të veçanta.

3. Gjatë shqyrtimit të raporteve të VNM, për projektet specifike, Agjencia e Mbrojtjes së Mjedisit e Kosovës , do të

ofroj të gjitha informatat e nevojshme që i ka dhe të cilat janë të nevojshme për atë shqyrtim.

4. Ministria, pasi të ketë shqyrtuar Raportin e VNM-së, duke marr parasysh rezultatet e konsultimeve te mbajtura me

autoritetet mjedisore harton Propozim-Vendimin, të cilin ia prezanton me shkrim aplikuesit.

Neni 19

Shqyrtimi nga ekspertët e jashtëm

1. Për shqyrtimin e raportit të VNM, Ministria sipas nevojës mund të kontraktojë ekspert të jashtëm, të cilët kanë

përvojë të dëshmuar në VNM.

2. Ekspertët e jashtëm paraqesin mendimet e tyre, me shkrim, të cilat i dorëzohen Ministrisë, në afatin e caktuar nga

Ministria.

3. Ekspertët e përfshirë në hartimin e një Raportit të VNM-së nuk mund të marrin pjesë në shqyrtimin e të njëjtit

Raport të VNM-së.

Neni 20

Debat publik për Raportin e VNM

1. Konkludimet dhe rekomandimet kryesore, të përfshira në Raportin e VNM-së, si dhe Propozim-Vendimi për pëlqim

mjedisor i nënshtrohet debatit publik.

2. Plani dhe organizimi i debatit është përgjegjësi e aplikuesit i cili do të:

2.1 përgatitë një plan, i cili do t’i dërgohet Ministrisë për pëlqim, ku caktohet lokacioni, data e debatit publik,

mekanizmat dhe kohën e informimit publik si dhe lokacionet ku ekspozohen Raporti i VNM, përmbledhja jo-

teknike e raportit të VNM dhe propozimi i vendimit. Debati publik nuk mbahet përderisa aplikuesi nuk ka marr

pëlqimin e Ministrisë, me shkrim;

2.2 informojë publikun, nëpërmes mjeteve të informimit, ku përfshihet shpallja më së paku në një gazetë ditore,

për datën, lokacionin, kohën e debatit publik dhe sigurimin e dokumenteve te parapara ne nën-paragrafin 2.1 te

këtij paragrafi;

3. Debati publik mbahet në afat prej njëzet (20) deri tridhjetë (30) ditësh pas informimit të autoriteteve mjedisore dhe

publikut të interesuar.

4. Rregullat e detajuara mbi organizimin e debatit publik dhe për trajtimin e ndonjë informacioni tjetër relevant i cili

ofrohet në dispozicion rregullohet me aktin nënligjor nga Ministria.

Neni 21

Rezultati i shqyrtimit të Raportit të VNM

1. Ministria në afat prej dhjetë (10) ditësh nga dita e mbajtjes së debatit publik, shqyrton vërejtjet dhe mendimet e dala

nga debati publik.

2. Ministria mund të kërkojë nga aplikuesi të ndryshojë ose të plotësoj elemente të caktuara të Raportit të VNM-së, i

cili është dorëzuar.

3. Aplikuesi bënë ndryshimet e kërkuara në përputhje me paragrafin 2. të këtij neni dhe dorëzon Raportin e VNM-së,

të ndryshuar dhe të kompletuar, deri në datën e përcaktuar nga ana e Ministrisë.

4. Nëse aplikuesi nuk vepron sipas kërkesës nga paragrafët 2. dhe 3. i këtij neni, Ministria e ndërpret procedurën e

shqyrtimit.

Neni 22

Vendimi për Pëlqim Mjedisor

1. Rezultatet e konsultimeve dhe informatat e mbledhura në pajtim me dispozitat e këtij ligji, merren në shqyrtim gjatë

marrjes së vendimit për Pëlqim Mjedisor.


36

2. Propozim - Vendimi për Pëlqimin Mjedisor përgatitet nga ana e organit përgjegjës të Ministrisë brenda shtatëdhjetë

(70) ditësh nga pranimi i Raportit të VNM-së, duke përjashtuar ndonjë periudhë kohore të përcaktuar në paragrafët

2. dhe 3. të nenit 21 të këtij ligji.

3. Ne afat prej dhjetë (10) ditësh nga prezantimi i Propozim -Vendimit për Pëlqimin Mjedisor, Ministria vendos nëse

lejon ose refuzon Pëlqimin Mjedisor dhe i njofton me shkrim për vendimin e marr, aplikuesin dhe Komunën/ Komunat

në të cilën/cilat do të zbatohet projekti.

4. Pas marrjes së vendimit për lejimin ose refuzimin e Pëlqimit Mjedisor, Ministria informon publikun me vendimin,

përmes një njoftimi lokal dhe e vë në dispozicion për inspektim publik një deklaratë e cila përmban:

4.1. përmbajtjen e vendimit dhe kushtet tjera eventuale te përcaktuara;

4.2. arsyet kryesore dhe elementet mbi të cilat është bazuar vendimi përfshirë edhe nëse është relevante, informatat

lidhur me pjesëmarrjen e publikut;

4.3. një përshkrim, aty ku është e nevojshme, të masave kryesore për shmangien, reduktimin dhe nëse është e

mundur, mënjanimin e ndikimeve të theksuara të dëmshme

4.4. këshillat juridike për mjetet e rregullta për ankimim për vlefshmërinë e vendimit dhe procedurat.

5. Kur ndonjë shtet i prekur është konsultuar në pajtim me nenin 28 të këtij ligji, Ministria informon atë shtet lidhur me

vendimin dhe ia përcjellë informacionin e referuar në nën-paragrafët 4.1, 4.2. dhe 4.3. të këtij neni.

Neni 23

E drejta për ankesë

1. Aplikuesi ka të drejtë të parashtrojë ankesë në Gjykatën kompetente kunder vendimit të ankimuar, në pajtim me

ligjin, brenda tridhjetë (30) ditësh nga data e publikimit të Vendimit për Pëlqimin Mjedisor.

2. Ministria është e obliguar ti vë në dispozicion aplikuesit, dokumentacionin lidhur me procedurën e VNM-së, nëse

është kërkuar me shkrim. Informacioni i kërkuar në këtë mënyrë i vihet në dispozicion brenda tetë (8) ditësh, nga

dita e pranimit të kërkesës.

Neni 24

Qasja në Drejtësi

1. Palët e interesuara që kanë interes të mjaftueshëm për projektin, do të kenë qasje në shqyrtimin e procedurave , para

gjykatës në kundërshtimin apo ligjshmërinë procedurale të vendimeve, akteve ose mos nxjerrjes së aktit që kanë të

bëjnë me pjesëmarrjen e publikut në pajtim me dispozitat e këtij ligji.

2. Për qëllimet e paragrafit 1., të këtij neni, çdo organizatë jo-qeveritare për mbrojtjen e mjedisit që përmbush kërkesat

ligjore sipas legjislacionit ne fuqi, konsiderohet se ka interes të mjaftueshëm.

3. Kërkesat për të kundërshtuar ndonjë vendim, akt ose mos nxjerrje të aktit gjatë procedurës së VNM-së, bëhet pasi të

jetë lëshuar Vendimi për Pëlqimin Mjedisor brenda tridhjetë (30) ditësh, nga dita e pranimit të Vendimit për Pëlqim

Mjedisor. Ankesat e tilla do të bëhen në ministri dhe gjykatën kompetente për të kundërshtuar vendimet

administrative.

4. Pavarësisht nga paragrafi 4. i nenit 22 të këtij ligji, Ministria do të publikoj informacione praktike lidhur me

procedurat e shqyrtimit gjyqësor të paraparë sipas këtij neni dhe duhet ta vë në dispozicion lirshëm, për të rritur më

tej efektshmërinë e këtyre procedurave.

5. Çdo procedurë e tillë duhet të jetë e barabartë, e drejtë, në kohë dhe jo aq e shtrenjtë sa të pengoj ushtrimin e saj.

Neni 25

Ndërprerja e vlefshmërisë së Vendimit për Pëlqim Mjedisor

1. Vlefshmëria e Vendimit për Pëlqim Mjedisor ndërpritet nëse, brenda dy (2) vitesh nga data e pranimit të Vendimit

për Pëlqimin Mjedisor:

1.1. aplikuesi nuk siguron lejen për ndërtim ose aprovimin për realizimin e projektit; ose

1.2. lokacioni ku projekti duhet realizuar nuk është përgatitur e as nuk është nisur ndonjë aktivitetet operativ.

2. Nëse vlefshmëria e Vendimit për Pëlqim Mjedisor është ndërprerë në pajtim me paragrafin 1., të këtij neni.,

aplikuesi ose trashëguesi i tij nuk mund të fillojnë punimet në lokacionin pa aplikuar në Ministri për një Pëlqim

Mjedisor të ri.

Neni 26


37

Tërheqja e kërkesës për Pëlqim Mjedisor

1. Aplikuesi, mund të tërheq kërkesën për Pëlqim Mjedisor, në çfarëdo kohe dhe në çfarëdo faze të procesit duke e

njoftuar me shkrim Ministrinë.

2. Kur aplikuesi tërheq kërkesën e tij për Pëlqim Mjedisor, Ministria ndërpret procedurën e shqyrtimit dhe i tërë

dokumentacioni arkivohet dhe dokumentacioni nuk kthehet.

3. Pagesa, në rast të tërheqjes së kërkesës, nuk kthehet.

Neni 27

Bartësi i shpenzimeve

1. Shpenzimet e hartimit të Raportit të VNM-së, të debatit publik, të shqyrtimit dhe këshillimit, i bartë aplikuesi.

2. Shpenzimet e bëra nga Ministria për shqyrtimin e kërkesës, marrjen e vendimit dhe shërbimet tjera të lidhura me

procesin e VNM-së, vlerësohen si tarifë shërbimi.

3. Ministri me akt të veçantë, përcakton vlerën e tarifës nga paragrafi 2. i këtij neni.

4. Aplikuesi paguan tarifën, kur dorëzon kërkesën për shqyrtim. Kërkesa nuk merret në shqyrtim nëse aplikuesi nuk ka

bërë pagesën.

5. Tarifa e paguar është e pakthyeshme, pavarësisht nga fakti nëse kërkesa miratohet ose jo me vendimin përfundimtar.

KREU IV

INFORMIMI, QASJA NË DOKUMENTACION DHE NDIKIMET NDËRKUFITARE

Neni 28

Informimi dhe pjesëmarrja e publikut

1. Ministria, duhet të sigurohet se publiku është informuar për projektin e caktuar përmes së paku një gazete lokale

ditore e cila del në lokalitetin i cili do të jetë i përfshirë nga ndikimi i projektit të planifikuar, si edhe me anë të

mjeteve elektronike të informimit.

2. Publikut të interesuar do t’i jepet mundësia në një fazë të hershme dhe të efektshme për të marrë pjesë në të gjitha

fazat e procedurës së VNM-së, përfshirë procesin e vendimmarrjes.

3. Aranzhimet e detajuara të procedurës së VNM-së, në ofrimin e informatës dhe pjesëmarrjen e publikut të ndikuar

dhe shteteve të ndikuara nga projekti, rregullohen me akt nënligjor sipas paragrafit 4. të nenit 20 të këtij ligji.

Neni 29

Ndikimet ndërkufitare

1. Nëse gjatë shqyrtimit të Raportit të VNM-së, vërtetohet se projekti i propozuar ka gjasa të shkaktojë ndikime të

theksuara negative mjedisore ndërkufitare, atëherë Ministria, e informon shtetin/shtetet fqinjë, brenda afateve të

informimit publik të përcaktuara në paragrafin 3. të nenit 28 të këtij ligji.

2. Shteti/shtetet fqinje ku mund të shfaqen ndikime, mund të japin mendimin dhe komentet e tyre për projektin dhe

mund të përfaqësohen në debate publike në lidhje me projektin.

3. Komentet e shtetit/shteteve në fjalë duhet të merren parasysh gjatë vendimmarrjes në lidhje me Vendimin për

Pëlqim mjedisor. Nëse është e nevojshme për të siguruar efektshmërinë e këtij konsultimi,kufijtë e kohës normale

të cekur në këtë Ligj për administrimin e procedurave relevante të VNM-së mund të zgjaten për ndonjë rast të

veçantë nga ana e Ministrisë në negociata me shtetin/shtetet e prekura.

4. Ministria informon autoritetet mjedisore dhe publikun e interesuar në Republikën e Kosovës, lidhur me informatat

e siguruara nga shtetet e prekura për efektet ndërkufitare të ndonjë projekti të propozuar në pajtim me procedurat

e përcaktuara në paragrafin 4. të nenit 20 dhe në paragrafin 3. të nenit 28 të këtij ligji.

5. Gjatë interpretimit dhe zbatimit të këtij neni, autoritetet relevante bëjnë zbatimin e parimeve të kërkuara sipas

Konventës ESPOO (1991).


38

Neni 30

Arkivimi i dokumentacionit

Ministria arkivon tërë dokumentacionin e procedurës së VNM-së. Arkivimi i tij bëhet sipas Ligjit për lëndën arkivore

dhe Arkivat.

Neni 31

Qasja në dokumentacion

1. Ministria është e obliguar që palëve të interesuara dhe publikut t’iu vë në dispozicion dokumentacionin për

procedurën e bërë të VNM-së, në bazë të kërkesës së paraqitur në formë të shkruar, në afat prej tetë ditësh nga dita e

pranimit të kërkesës.

2. Cilido person mund të kërkojë nga Ministria kopje të dokumentacionit ose pjesëve të tij përmes kërkesës me shkrim.

Brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve nga data e pranimit të kërkesës. Ministria ose do të ofrojë informacionin e

kërkuar, ose do t’i përgjigjet me shkrim, personit që ka paraqitur kërkesën. Për këtë shërbim, aplikuesi bën pagesë,

në pajtim me aktin e përcaktuar në paragrafin 3. të nenit 27 të këtij ligji.

3. Ministria nuk vë në dispozicion dokumentacionin i cili është i mbrojtur në bazë të nenit 6 të këtij ligji.

Neni 32

Respektimi i kushteve mjedisore nga Raporti i VNM-së

1. Aplikuesi është i obliguar që ti realizojë masat mbrojtëse, të parapara në Raportin e VNM-së dhe kushtet e caktuara

në Vendimin për Pëlqim Mjedisor.

2. Për projektet që është dhënë Vendimi për Pëlqim mjedisor, Ministria mbikëqyrë se a janë realizuar të gjitha masat

mbrojtëse të parapara në Raportin e VNM-së dhe kushtet e përcaktuara në Vendimin për Pëlqim mjedisor.

3. Ministria anulon me procedurë të rregullt, Vendimin për Pëlqim mjedisor, në rast se vërteton që nuk janë realizuar të

gjitha masat e parapara në Raportin e VNM-së dhe kushtet e përcaktuara në Vendimin për Pëlqim Mjedisor.

KREU V

MBIKËQYRJA

Neni 33

Mbikëqyrja administrative

Mbikëqyrjen administrative për zbatimin e dispozitave të këtij ligji dhe akteve nënligjore të nxjerra nga ky ligj, e bënë

Ministria.

Neni 34

Mbikëqyrja inspektuese

Ministria nëpërmjet inspektoratit të mbrojtjes së mjedisit është përgjegjëse për të gjitha inspektimet e projektit dhe

zbatimit të dispozitave të këtij ligji.

Neni 35

Të drejtat dhe detyrat

1. Në kryerjen e mbikëqyrjes inspective, inspektori i mbrojtjes së mjedisit ka të drejtat dhe detyrat si në vijim.

1.1. të konstatojë se a është plotësuar obligimi i parashtrimit të kërkesës për sigurimin e Pëlqimit Mjedisor për

projektet që kërkojnë Vlerësim të Ndikimit në Mjedis, në pajtim me nenin 7 dhe 8 të këtij ligji.

1.2. në rast se konstatohet se janë shkelur dispozitat e këtij ligji, me qëllim të zbatimit të dispozitave të tij,

inspektori për mbrojtjen e mjedisit është i obliguar që të parashtroi fletëparaqitje pranë organit kompetent për

shkeljen e dispozitave të këtij ligji.


39

Neni 36

Autorizimet e inspektorit për mbrojtjen e mjedisit

1. Në kryerjen e punëve të mbikëqyrjes inspektuese, inspektori i mbrojtjes së mjedisit është i autorizuar që:

1.1. të urdhëroj që operatori ta filloj procedurën e VNM-së, brenda afatit prej trigjetë (30) ditëve;

1.2. të ndaloj ekzekutimin e punëve dhe operimin deri sa nuk të pajisjet me Pëlqim Mjedisor, nga Ministria;

1.3. të urdhëroj në përmbushjen e plotë të kushteve dhe zbatimin e masave të përcaktuara në Vendimin për Pëlqim

Mjedisor, të lëshuar nga Ministria;

1.4. të ndaloj kryerjen e aktivitetit të operuesit deri në përmbushjen e plotë të kushteve të përcaktuara në Vendimin

për Pëlqim Mjedisor.

Neni 37

Aktvendimi i inspektori

1. Inspektori do të përpiloj procesverbalin në të cilin futen konstatimet për gjendjen dhe masat e propozuara. Në bazë

të konstatimit Inspektori nxjerr vendim me të cilat ngarkohet personi juridik në përputhje me këtë ligj, për

ndërmarrjen e masave.

2. Kundër aktvendimit të Inspektorit, mund të paraqitet ankesë në Ministri, brenda afatit prej pesëmbëdhjetë (15)

ditësh.

3. Ankesa i parashtrohet, shkallës së dytë, në Ministri, ku duhet të shqyrtohet në afat prej tridhjetë (30) ditësh, nga dita

e pranimit të ankesës.

4. Kundër vendimit të shkallës së dytë, pala e pakënaqur, ka të drejtë të parashtroi padi për kontest administrativ, në

Gjykatën kompetente, në afat prej tridhjetë (30) ditësh, nga dita e pranimit të aktvendimit..

5. Ankesa e paraqitur, kundër aktvendimit të inspektorit, nuk e shtyn ekzekutimin e aktvendimit, përveç nëse nuk është

paraparë ndryshe në aktvendim.

KREU VI

DISPOZITAT NDËSHKUESE

Neni 38

Ndëshkimet për shkeljet e këtij ligji

1. Të gjitha personat të cilët veprojnë në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji ose me aktet e nxjerra në bazë të këetij

ligji, do të dënohet për kundërvajtje, dhe atë personi fizik prej njëmijë (1.000) deri pesëmijë (5.000) Euro, ndërsa

personi juridik prej dhjetëmijë (10.000) deri në pesëdhjetëmijë (50.000) Euro, nëse:

1.1. realizimi i projektit të planifikuar është nisur pa kryerjen e VNM-së dhe sigurimin e Vendimit për Pëlqim

Mjedisor sipas paragrafit 1, të nenit 7 të këtij ligji;

1.2. jepen të dhëna, deklarata të pavërteta, falsifikim i dokumenteve ose informata të rreme dhe dezinformuese

gjatë të gjitha fazave të procedures së VNM-së sipas paragrafit 4, të nenit 16 të këtij ligji;

1.3. aplikuesi nuk përmbushë obligimet për masat mbrojtëse, të parapara në Raportin e VNM-së dhe kushtet e

caktuara në Vendimin për Pëlqim Mjedisor sipas paragrafit 1, të nenit 32 të këtij ligji.

2. Hartuesi i raportit të VNM-së, i cili jep të dhëna, deklarata të pavërteta dhe informata të rreme, i merret licenca, për

hartimin e raporteve të VNM-së.

3. Me gjobë prej dhjetëmijë (10,000) deri në gjashtëdhjetëmijë (60,000) Euro, dënohen personat të cilët edhe pas

gjobitjes nga paragrafi 1 i këtij neni nuk kanë përmbushur kushtet nga paragrafi 1, i nenit 7, paragrafi 4, i nenit 16

dhe sipas paragrafit 1, të nenit 32 të këtij ligji.

4. Nëse aplikuesi edhe pas gjobitjes nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni nuk përmbush kushtet, do të veprohet sipas

paragrafit 3 të nenit 32 të këtij ligji.

KREU VII

DISPOZITAT KALIMTARE

Neni 39


40

Aktet nënligjore për zbatimin e këtij ligji do të nxirren në afat prej gjashtë (6) muajsh, nga dita e hyrjes në fuqi të këtij

ligji.

Neni 40

Kërkesat e paraqitura para fillimit të zbatimit të këtij ligji, kryhen në bazë të Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit (Nr. 03/L-

025) dhe Ligjit pët Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis (Nr. 03/L-024).

Neni 41

1. Nga dita e hyrjes në fuqi të këtij Ligji, shfuqizohet Ligji për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis Nr. 03/L-024.

2. Pjesë përbërëse të këtij ligji janë edhe shtojcat prej një (1) deri tre (3).

Neni 42

Ky ligj hyn në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës.

Ligji Nr. 03/L-214

23 shtator 2010

Anëtar i Kryesisë së Kuvendit

Xhavit HALITI


41



Kuvendi - Skupština – Assembly

Ligji Nr. 03/L-214

PËR VLERËSIMIN E NDIKIMIT NË MJEDIS

SHTOJCA 1

1. Prodhimi dhe përpunimi i metaleve 1. Fabrika për pjekjen ose sinterimin e mineraleve metalike (duke përfshirë mineralet që përmbajnë squfur.

2. Fabrikat për derdhjen e gizës dhe çelikut (bashkimi primar ose sekondar), duke përfshirë derdhjen e

vazhdueshme.

3. Fabrika/fonderi për përpunimin e metaleve të zeza:

3.1. farkëtore me çekanë, energjia e të cilave i kalon pesëdhjetë (50) KJ për çekanë, ndërsa fuqia kalorike e

përdorur i kalon njëzet (20) KW;

3.2. aplikimi i mveshjeve mbrojtëse me metal të përzier me një kapacitet që i kalon një (1) ton të çelikut bruto

në orë;

3.3. fonderi të metaleve të zeza me një kapacitet prodhimi mbi njëqind (100) ton/ditë.

4. Fabrika/fonderi për:

4.1. prodhimin e metaleve me ngjyrë nga mineralet, koncentratet ose lëndët dytësore të proceseve

metalurgjike, kimike, elektronike;

4.2. shkrirjen, përfshirë legurimin, përfshirë produktet e rikuperuara (rafinimi, derdhja në fonderi, etj.) me një

kapacitet shkrirjeje që i kalon një (1) ton në ditë për plumbin dhe kadmiumin ose dhjetë (10) ton në ditë

për të gjitha metalet tjera.

5. Fabrika për trajtim sipërfaqësor të metaleve dhe materialeve plastike duke përdorur një proces elektrolitik ose

kimik në të cilin vëllimi i vaskës për trajtim i kalon dhjetë (10) m3.

6. Impiant për trajtimin sipërfaqësor të substancave, objekteve ose prodhimeve, që përdorin tretës organik, në

veçanti për mveshje, shtypje, mbiveshje, çyndyrësim, kundër depërtimit të ujit, ngjyrosje, pastrim ose ngjeshje

me një kapacitet më të madh se njëqind (100) ton/vit.

7. Prodhimi dhe përpunimi i legurave nga metalet me ngjyrë që përmbajnë arsen, merkur dhe plumb me kapacitet

më të lartë se njëmijë (1,000) ton/vit.

2. Industria e mineraleve

8. Fabrika për prodhimin e çimentos në furra rrotulluese (pjekje dhe tharje) me një kapacitet prodhues që i kalon

treqind (300) tonë në ditë për prodhimin e gëlqeres në furra rrotulluese me një kapacitet prodhues që i kalon

tridhjetë (30) tonë në ditë ose në furrnalta të tjera me një kapacitet prodhues që i kalon tridhjetë (30) tonë në

ditë.

9. Fabrika për prodhimin e materialeve me procesin e kalcinimit dhe pjekjes së mineraleve që përmbajnë

elemente toksike si merkur, arsen dhe kadmium.

10. Fabrika për prodhimin e qelqit, përfshirë fibrat e qelqit me një kapacitet shkrirjeje që i kalon dhjetë (10) tonë

në ditë.

11. Fonderi për shkrirjen e substancave minerale, përfshirë prodhimin e fibrave minerale me kapacitet që i kalon

dhjetë (10) tonë në ditë.

12. Fabrika për prodhimin e produkteve të qeramikës me anë të zjarrit e në veçanti tjegulla, tulla, tulla refraktare

dhe porcelanit, me një kapacitet prodhues që i kalon tridhjetë (30) tonë në ditë.

13. Repartet për nxjerrjen e asbestit dhe për përpunimin dhe transformimin e asbestit dhe të prodhimeve që

përmbajnë asbest: për produktet asbest-çimento, me një prodhim vjetor prej më shumë se pesëmijë (5.000) tonë

të prodhimeve finale, për materialet fërkuese, me një prodhim vjetor prej pesëdhjetë (50) tonë të produkteve

finale, dhe për përdorimet tjera të asbestit, sasia e prodhimit e të cilave kalon dyqind (200) tonë në vit.

14. Fabrika për pjekjen dhe sinterimin e mineraleve jometalike me kapacitet të prodhimit që i tejkalon tridhjetë

(30) tonë/ditë.

3. Industria ekstraktuese


42

15. Gurrore dhe miniera të hapura, në sipërfaqe më të madhe se pesë (5) ha, ose nxjerrje të torfës, në sipërfaqe më

të madhe se dhjetë (10) ha ose nxjerrja e më tepër se pesëmbëdhjetëmijë (15.000) ton/vit..

16. Nxjerrja dhe përpunimi (me përjashtim të lëngëzimit dhe gazifikimit ) i qymyrit, I linjitit dhe mineraleve

bitumene me kapacitete më të larta se pesëdhjetëmijë (50.000) tonë në vit.

4. Industria kimike

17. Aktivitete të integruara për prodhimin në shkallë industriale të substancave ose grupeve të substancave të

cekura në nën-paragrafët 17.1 deri në 17.7 me anë të proceseve kimik:

17.1. Për prodhimin e kimikateve organike themelore, si:

17.1.1. hidrokarbure të thjeshta (lineare ose ciklike, të ngopura ose të pangopura, alifatike ose

aromatike);

17.1.2. hidrokarbure që përmbajnë oksigjen, si: alkohole, alkehide, ketone, acide karboksilike, etere,

perokside, rrëshira epoksi;

17.1.3. hidrokarbure që përmbajnë sulfur;

17.1.4. hidrokarbure që përmbajnë azot, si: amine, nitro komponime, komponime nitratesh, nitrile,

cianure, izocianate;

17.1.5. hidrokarbure që përmbajnë fosfor;

17.1.6. hidrokarbure halogjene;

17.1.7. komponime organometalike;

17.1.8. materiale plastike bazë, (fibra sintetike polimerike dhe fibra me bazë celuloze);

17.1.9. goma sintetike;

17.1.10. ngjyra dhe pigmente;

17.1.11. agjentë aktivë sipërfaqësor.

17.2. Për prodhimin e kimikateve inorganike themelore, si:

17.2.1. gaze si: amonjaku, klori ose gazi klorhidrik, fluori ose gazi fluorhidrik, dioksidi i karbonit,

përbërësit e squfurit, dioksidi i squfurit, hidrogjeni, kloruri i karbonilit;

17.2.2. acide si: acidi kromik, acidi fluorhidrik, acidi fosforik, acidi nitrik, acidi klorhidrik, acidi

sulfurik, oleumi dhe acidi sulfuror;

17.2.3. baza si: hidroksidi i amonit, hidroksidi i kaliumit, hidroksidi i natriumit;

17.2.4. kripërat si: karbonati i kaliumit, karbonati i natriumit, perboratet, nitarti i argjendit;

17.2.5. jo metale, okside të metaleve ose komponime të tjera inorganike si karburi i kalciumit, silici,

karburi i silicit;

17.3. për prodhimin e plehrave kimike me bazë fosfatike, azotike ose të kaliumit (plehra kimike të thjeshta ose

të përbëra);

17.4. për prodhimin e produkteve themelore për mbrojtjen e bimëve dhe të biocideve;

17.5. impiante që përdorin proceset kimike ose biologjike për prodhimin e produkteve me bazë farmaceutike,

ngjyrave dhe pesticideve;

17.6. për prodhimin e lëndëve shpërthyese;

17.7. për prodhimin e shtesave ushqimore proteinike, fermente dhe substanca të tjera proteinike me rrugë

kimike ose biologjike.

5. Industria energjetike

18. Termocentrale për prodhim të energjisë dhe impiante të tjera për djegies me prodhim të energjisë më të lartë se

pesëdhjetë (50) MW.

19. Centrale të energjisë nukleare.

20. Ndërtimi i linjave elektrike të tensionit të lartë, me një voltazh minimumi dyqind e njëzet (220) KV dhe me një

gjatësi më të madhe se dhjetë (10) km.

21. Rafineritë e naftës dhe gazit, pajisjet për lëngëzim dhe gazifikim të qymyrit dhe rërave bituminoze, impiante

për rigjenerimin e vajrave të përdorur me sasi më të lartë se njëqindmijë (100.000) ton/vit.

22. Depo për ruajtjen dhe depozitimin e naftës, produkteve të saj, produkteve kimike dhe petrokimike me kapacitet

më të lartë se njëqindmijë (100.000) ton.

23. Depo për ruajtjen dhe depozitimin e materieve radioaktive.

6. Infrastruktura e transportit

24. Ndërtimi i linjave për trafikun hekurudhor në distancë të gjatë dhe për aeroporte me rrugë kalimi bazë më të

madhe ose të barabartë me dymijë e njëqind (2100) m.


43

25. Ndërtimi i një rruge të re me dy ose më shumë shirita, ose zgjerimi i një rruge ekzistuese me dz ose më pak

shirita ku do të sigurohen dy ose më shumë shirita, ku kjo rrugë e re ose pjesa e zgjeruar e rrugës do të jetë

pesë (5) km ose më shumë në vazhdimësi.

26. Tubacionet me diametër prej pesëqind (500) mm mbi këtë vlerë dhe një gjatëso prej dhjetë (10) km ose mbi

këtë vlerë për transportin e:

26.1. gazit natyror, produkteve të naftës, ose kimikateve; dhe

26.2. dioksidit të karbonit (CO2) për qëllime të deponimit gjeologjik, përfshirë edhe stacionet shoqëruese të

pompimit.

27. Tubacionet me diametër më të madh se tetëqind (800) mm dhe një gjatësi më të madhe se dyzetë (40) km për

transportin e dioksidit të karbonit (CO2) për qëllime të deponimit gjeologjik, përfshirë edhe stacionet

shoqëruese të pompimit.

7. Industria ushqimore

28. Trajtimi dhe përpunimi i synuar për prodhimin e produkteve ushqimore nga:

28.1. lëndët e para me origjinë shtazore (përveç qumështit) me kapacitet të prodhimit final më të madh se

tridhjetë (30) ton/ditë;

28.2. lëndët e para bimore me kapacitet të prodhimit final më të madh se dyqind e pesëdhjetë (250) ton/ditë

(vlera mesatare mbi bazën mujore);

28.3. trajtimi dhe përpunimi i qumështit, në sasi prej njëqind (100) ton/ditë (vlera mesatare mbi bazën vjetore);

8. Trajtimi i mbeturinave dhe ujërave të shkarkuar

29. Impiante për djegie, rikuperim, trajtim kimik, ose deponim të mbeturinave të rrezikshme.

30. Impiante për djegien e mbeturinave urbane me kapacitet më të madh se një (1) ton/orë.

31. Deponitë e mbeturinave urbane me kapacitet më të madh se tridhjetë (30) ton/ditë.

32. Impiantet e trajtimit të ujërave urabne të shkarkuara me kapacitet ekuivalent ose më të madh, për njëqindmijë

(100.000) banorë.

33. Impiantet për trajtimin e ujërave industriale të shkarkuara.

9. Projektet për depozitim, transport dhe furnizim të ujit

34. Nxjerrja e ujërave nëntokësor ose skemat artificiale të ringarkimit të ujërave nëntokësore, ku vëllimi vjetor i

ujit të nxjerr ose të rimbushur (ringarkuar) është i barabartë ose më i madh se pesë (5) milion m3.

35.1. Punime për tranferimin e burimeve ujore nga bazenet e lumenjve, ku transferimi synon te rrugëkalimet e

shkurtuara parandaluese të ujërave dhe ku sasia e ujërave të transferuara është më e madhe se tridhjetë

(30) milion m3/vit.

35.2. Në të gjitha rastet, punimet për transferimin e burimeve ujore nga bazenet e lumenjve ku rrjedha

shumëvjeçare e bazenit është më e madhe se gjashtëqind (600) milion m3/vit dhe ku sasia e ujërave të

transferuara është më e madhe se 5 % e kësaj rrjedhjeje. Në të dyja rastet përjashtohet transferimi i ujit të

pijshëm me tubacione.

36. Pendat dhe rezervuaret e tjera të projekturara për grumbullimin ose depozitimin e ujit, ku sasia shtesë e ujit

është më e madhe se pesë (5) milion m3.

10. Industria e letrës, e drurit, e tekstilit, dhe e lëkurës

37. Prodhimi i fibrave të kartonit mbi njëqindmijë (100.000) m2/vit.

38. Impiante industriale për:

38.1. prodhimin e pulpës nga druri ose fibrave të tjera të ngjashme;

38.2. prodhimin e letrës dhe kartonëve me kapacitet prodhues më të madh se pesëdhjetë (50) ton/ditë.

39. Prodhimi i mobileve me kapacitete mbi dhjetëmijë (10.000) m3/vit, lëndë e parë.

40. Impiantet për trajtimin paraprak (operacione të tilla si larja, zbardhja, mercerizimi), ose ngjyrosjen e fibrave

dhe tekstileve.

41. Fabrika për trajtimin dhe përpunimin e lëkurës.

11. Bujqësia intensive

42. Impiantet për rritjen intensive të shpendëve, derrave dhe bagëtive të imëta që kanë më shumë se:

42.1. dhjetëmijë (10.000) shpendë;


44

42.2. pesëqind (500) derra;

42.3. njëqind (100) gjedhe; dhe

42.4. njëmijë (1000) bagëti të imëta;

12. Projekte të tjera

43. Impiant për depozitimin ose trajtimin e mbeturinave të kafshëve dhe të skeleteve të kafshëve.

44. Zonat e deponimit për deponim gjeologjik të dioksidit të karbonit.

45. Instalime për kapje të vrushkujve të CO2 për qëllime të deponimit gjeologjik nga instalimet e përfshira nga kjo

Shtojcë, ose në rastet kur kapja e përgjithshme vjetore e CO2 është 1.5 megaton ose mbi këtë vlerë.

46. Çdo ndryshim ose zgjatje e ndonjë projekti të paraqitur në këtë Shtojcë, kur ndryshimi ose zgjatja e tillë e arrin

pragun e caktuar në këtë Shtojcë, nëse një i tillë është i përfshirë.

SHTOJCA 2

1. Bujqësia, pylltaria dhe peshkataria:

1.1. Projekte për përdorimin e tokave jobujqësore ose zonave gjysmë natyrore për qëllime të bujqësisë intensive;

1.2. Projekte të menaxhimit të ujërave për nevoja bujqësore duke përfshirë projektet e ujitjes dhe drenazhimit të

tokës;

1.3. Pyllëzimi dhe shpyllëzimi për qëllimet e ndryshimit të destinacionit të përdorimit të tokës;

1.4. Fermat intensive të peshkut.

2. Industria ekstraktuese

2.1. Gurore, gurrëthyes, miniera të hapura dhe nxjerrje torfe përfshirë këtu vendet e identifikuara për punime të

zejeve (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

2.2. Minime nëntokësore;

2.3. Nxjerrja, thërmimi dhe seperimi e mineral-inerteve nga drenazhimi lumor;

2.4. Shpimet e thella, në veçanti:

2.4.1. shpimet gjeotermike; dhe

2.4.2. shpimet për furnizimet me ujë, duke përjashtuar shpimet për të kontrolluar qëndrueshmërinë e tokës;

2.5. Objekte sipërfaqësore industriale për nxjerrjen e qymyrit, linjitit dhe materialeve bituminoze (projekte që nuk

përfshihen në Shtojcën 1);

3. Industria energjetike

3.1. Impiantet industriale për prodhimin e energjisë elektrike, avullit dhe ujit të nxehtë (projekte që nuk

përfshihhen në Shtojcën 1);

3.2. Impiante indsutriale për mbajtjen e gazit, avullit, ujit të nxehtë; për transmetimin e energjisë elektrike me anë

kabllosh (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

3.3. Ruajtja në sipërfaqe e gazit natyror;

3.4. Ruajtja nën tokë e gazeve të djegshme;

3.5. Ruajtja në dhe nën sipërfaqe të tokës e lëndëve tl djegshme të lëngëta (projekte që nuk përfshihen në

Shtojcën 1) dhe ruajtja në sipërfaqe të tokës e karburanteve fosil;

3.6. Briketimi industrial i qymyrit dhe linjitit;

3.7 Hidrocentrale (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

3.8. Pajisjet për shfrytëzimin e fuqisë së erës për prodhim të energjisë (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

3.9. Burimet rrezatuese të vazhdueshme (jonizuese dhe jojonizuese).

3.10. Instalime për kapje të vrushkujve të CO2 për qëllime të deponimit gjeologjik (instalime që nuk përfshihen në

Shtojcën 1);

4. Prodhimi dhe përpunimi i metaleve

4.1. Prodhimi i hekurit dhe çelikut me derdhje të vazhdueshme;

4.2. Impiant për përpunimin e metaleve të zeza (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

4.3. Fonderi të metaleve të zeza (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

4.4. Impianti për shkrirjen, përfshirë legurimin e metaleve me ngjyrë, me përjashtim të metaleve të çmuara, duke

përfshirë produktet e rikuperuara (rafinimi, derdhja në fonderi, etj.), (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën

1);


45

4.5. Impiant për trajtim sipërfaqësor të metaleve dhe materialeve plastike (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën

1);

4.6. Prodhimi dhe montimi i automjeteve dhe prodhimi i motorëve për automjete;

4.7. Impiante për pjekjen dhe sinterimin e mineraleve metalike;

4.8. Instalimet për ndërtimin dhe riparimin e aeroplanëve;

4.9. Prodhimi i pajisjeve hekurudhore;

4.10. Copëtimi me eksplozivë

5. Industria e mineraleve

5.1. Furrat e koksit (distilim i thatë i qymyrit);

5.2. Fabrika për prodhimin e çimentos (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

5.3. Fabrika për prodhimin e azbestit dhe për përpunimin e produkteve të azbestit (projekte që nuk përfshihen në

Shtojcën 1);

5.4. Fabrika për prodhimin e qelqit dhe të fibrave të qelqit (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

5.5. Fonderi për shkrirjen e substancave minerale që përfshinë edhe fibrat minerale (projekte që nuk përfshihen në

Shtojcën 1);

5.6. Prodhimi i produkteve të qeramikes me anë të djegies, në veçanti tjegulla çatie, tulla, tulla refraktare, tjegulla,

veshje guri ose porcelani (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

5.7. Fabrika për prodhimin e asfaltit;

5.8. Fabrika për prodhimin e betonit.

6. Industria kimike

6.1. Trajtimi i mes produkteve dhe prodhimi i kimikateve;

6.2. Prodhimi i pesticideve dhe produkteve farmaceutike, ngjyrave dhe varakut, elastromereve dhe peroksideve

(projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

6.3. Objektet e magazinimit për qëllime tregtimi apo ruajtjeje të naftës, produktet e naftës dhe produktet kimike.

7. Industria ushqimore

7.1. Prodhimi i vajrave dhe yndyrave shtazore dhe bimore (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

7.2. Paketimi dhe ambalazhimi i produkteve bimore dhe shtazore;

7.3. Prodhimi i produkteve të bylmetit (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

7.4. Prodhimi i birrës dhe maltimi (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

7.5. Prodhimi i shurupeve dhe ëmbëlsirave (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

7.6. Instalimet për therjen e kafshëve;

7.7. Instalime industriale për prodhimin e niseshtesë;

7.8. Fabrikat e sheqerit (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1).

8. Industria e tekstilit, lëkurës, drurit dhe letrës

8.1. Fabrikat për prodhimin e letrës dhe kartuçit (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

8.2. Impiante për paratrajtimin (larja, zbardhja, mercerizimi0 ose lyerja e fibrave dhe tekstileve (projekte që nuk


8.3. Impiante për regjien e gëzofit dhe lëkurës.

8.4. Impiante për përpunimin dhe prodhimin e celulozës.

9. Industria e gomës

9.1. Prodhimi dhe trajtimi i produkteve me bazë elastomeri.

10. Projektet e infrastrukturës

10.1. Projekte të zhvillimit industrial;

10.2. Projekte të zhvillimit urban, duke përfshirë ndërtimin e qendrave tregtare dhe parkingjeve të automjeteve;

10.3. Ndërtimi i hekurudhave, pajisjeve intermodale të transportit dhe terminaleve intermodale (projekte që nuk


10.4. Ndërtimi i aeroporteve dhe fushave për aeroplanë të vegjël (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

10.5. Ndërtimi i rrugëve (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);


46

10.6. Ndërtimi, kontruktimi ose modifikimi i kanaleve ujore në tokë, projekte për kanale dhe preventim të

rrjedhjes;

10.7. Projekte për parandalim të përmbytjeve përfshirë modifikimin e kanaleve të lumenjve (projekte që nuk


10.8. Pendët ose instalime të tjera të projektuara për të mbajtur ujë ose për ta ruajtur atë për një kohë të gjatë

(projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

10.9. Ndërtimi ose modifikimi i binarëve të tramvajeve, i ashensorëve ose hekurudhave nëntokësore, që përdorën

vetëm ose kryesisht për pasagjerë;

10.10. Instalime tubacioni për naftë dhe gaz dhe tubacione për transport të vrushkujve të CO2 për qëllime të

deponimit gjeologjik (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1).

10.11. Nxjerrja e ujrëave nëntokësore dhe skemat e rimbushjes artificiale të ujërave nëntokësore (projekte që nuk


10.12. Puna për transferimin e burimeve ujore midis bazeneve të lumenjve (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën

1).

11. Turizmi dhe koha e lirë

11.1. Shtigje skijimi, teleferikë, makina me kabllo dhe zhvillime të shoqëruara me këto lloj veprimtarish;

11.2. Fshatra turistike dhe komplekset e hoteleve jashtë zonave urbane dhe objekteve të shoqëruara me këto lloj

veprimtarish;

11.3. Vende (zona) të karvanëve dhe kampeve;

11.4. Parqe zbavitëse;

11.5. Objektet e infrastrukturës në zonat e mbrojtura që nuk janë të përfshira në planin hapësinor.

12. Projekte të tjera

12.1. Rrugë permanente që përdorën për testimin dhe garat e mjeteve të motorizuara;

12.2. Instalime për eliminimin e plehrave (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

12.3. Impiante për trajtimin e ujërave të zeza (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

12.4. Instalime për grumbullimin e llumit (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

12.5. Depo për ruajtjen e mbeturinave të jekurit dhe të metaleve të tjera, duke përfshirë skeletet metalike të

makinave të dala jashtë përdorimit;

12.6. Instalime për prodhimin e fibrave minerale artificiale (projekte që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

12.7. Instalime për rikuperimin ose shkatërrimin e substancave eksplozive;

12.8. Vende për depozitim të mbetjeve industriale jo të rrezikshme;

12.9. Vende që përdorën për grumbullimin-depozitimin e kafshëve të ngordhura ose të padëshirueshme (projekte

që nuk përfshihen në Shtojcën 1);

12.10. Industri ushqimore (projekte që nuk bëjnë pjesë në Shtojcën 1 ose në seksionin 7 më lartë).

12.11. Çdo ndryshim ose zgjerim i projekteve të dhëna në Shtojcën I ose Shtojcën II, të cilat janë të lejuara, të

realizuara ose në proces të realizimit, të cilat ndryshime ose zgjerime mund të kenë ndikim të theksuar jo të

favorshme në mjedis (ndryshimi ose zgjerimi që nuk është përfshirë në Shtojcën 1);

12.12. Projektet në Shtojcën I, të ndërmarra ekskluzivisht ose kryesisht për zhvillim ose testim të metodave ose

produkteve të reja dhe që nuk janë përdorur për më tepër se dy (2) vite.

SHTOJCA 3

KRITERET E PËRZGJEDHJES SË PROJEKTEVE

1. Karakteristikat e projektit

1.1. Karakteristikat e projektit duhet të merren në konsideratë, veçanërisht këto që vijojnë:

1.1.1. Madhësia e projektit;

1.1.2. Ndikimi i kombinuar në mjedis me projekte ekzistuese dhe ose të ardhshme;

1.1.3. Përdorimi i burimeve natyrore;

1.1.4. Gjenerimi i mbeturinave;

1.1.5. Ndotja dhe shqetësimi;

1.1.6. Rreziku për aksidente, bazuar në substancat dhe teknologjitë e përdorura.

2. Vendndodhja e zbatimit të projektit


47

2.1. Ndjeshmëria mjedisore e zonave gjeografike që mund të ndikohen nga projekti duhen marrë në konsideratë,

veçanërisht në:

2.1.1. përdorimin ekzistues të tokës;

2.1.2. sasia, cilësia dhe kapaciteti regjenerues i burimeve natyrore në zonë;

2.1.3. kapaciteti absorbues i mjedisit natyror duke i kushtuar vëmendje të veçantë zonave të mëposhtme:

2.1.3.1. ligatinat (tokat e lagëta);

2.1.3.2. zonat malore dhe pyjore;

2.1.3.3. parqet dhe rezervatet natyrore;

2.1.3.4. zona me mbrojtje të veçantë;

2.1.3.5. zona në të cilat standardet e cilësisë në mjedise kombëtare dhe të BE-së janë tejkaluar;

2.1.3.6. zona me popullësi të dendur;

2.1.3.7. peizazhe me rëndësi kulturore, arkeologjike dhe historike.


48

Administrative Instruction UNMIK No. 09/2004 “on Environmental Impact Assessment”

INSTITUCIONET E PERKOHSHME VETEQEVERISESE

PROVISIONAL INSTITUTIONS OF SELF-GOVERNMENT

PRIVREMENE INSTITUCIJE SAMUPRA VLANJA

QEVERIA E KOSOVËS

MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR

Qeveria e Kosovës,

Duke u bazuar në Nenin 20, paragrafët 4, 5 dhe 6 të Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit (Ligji nr. 2002/8 dhe Rregullores së

përbashkët të UNMIK-ut nr. 2003/9), nxjerr:

Udhëzimin Administrativ Nr. 9/2004

“Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”

KREU I


Neni 1

Qëllimi

Ky Udhëzim Administrativ përcakton procedurat për identifikimin, vlerësimin, raportimin dhe menaxhimin e ndikimeve

mjedisore të një projekti të propozuar, nga ato projekte të radhitura në Shtojcën I dhe II, me qëllim që gjatë marrjes së

vendimit të Ministrisë për Mjedis dhe Planifikim Hapësinorë për lëshuarjen e Pëlqimit Mjedisor apo Lejes Mjedisore, të

sigurohet konsiderim i plotë i të gjitha informatave relevante mjedisore4.

Neni 2

Përkufizimet

Në këtë Udhëzim Administrativ këto terme kanë kuptimet vijuese:

1. “Projekt” çdo aktivitet;operim; ndërmarrje; zhvillim; çdo ndryshim në përdorimin e tokës apo zgjerim i madh, si

dhe çfarëdo ndryshimi tjetër të punëve të lartpërmendura (që Ministria konsideron të jenë ndryshme të mëdha në

instalimin apo mënyrën operuese dhe që mund të kenë ndikime të mëdha negative në mjedis), të cilat janë të

rradhitura në Shtojcat I dhe II dhe nuk mund të implementohen pa posedimin e Pëlqimit Mjedisor apo Lejes

Mjedisore të lëshuara nga Ministria.

2. “Autoriteti licencues” një organ ose agjencion, përfshirë këtu edhe autoritetin komunal që lëshon lejen e kërkuar

para se të mund të zhvillohet një aktivitet ose projekt, duke u bazuar në çfarëdo statusi, rregullore, ligj apo kërkesë

tjetër.

3. “Leja” një instrument zyrtar i shkruar, i lëshuar nga një autoritet publik me të cilin autorizohet bartësi i saj, të kryej

një aktivitet ose projekt të njëhershëm, në përputhshmëri me kushtet e përcaktuara në të.

4. “Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis” (“VNM”) studimi për të përcaktuar pasojat që një projekt mund të shkaktojë në

mjedis dëmet e mundshme mjedisore të një projekti.

4 Ky term dhe definim rrjedh nga definicionet në Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit. Termi “Leje Mjedisore”, e përdorur në këtë document,

zëvendëson dhe ka kuptimin e termit ”Leje Ekologjike” të përdorur në nenin 22 të Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit


49

5. “Raporti i VNM” raporti i cili paraqet rezultatet e VNM-së.

6. “Përzgjedhja” - procesi i shqyrtimit të një projekti të propozuar, në mënyrë që të vendoset a takon ai projekt në

Shtojcën I apo II, dhe se a ka nevojë për 'VNM të plotë' apo 'VNM të thjeshtësuar'.

7. “Studimi” procesi, gjatë të cilit në bazë të informatave për projektin, si dhe për vendin dhe rrethinën e zbatimit,

bëhet identifikimi i ndikimeve domethënëse në mjedis që mund të shkaktohen nga projekti i propozuar.

8. “Udhëzimi i Studimit” deklaratë e shkruar, e lëshuar nga Ministria, e cila përmban një mendim mbi informatat

për ndikimet e pritura në mjedis që duhet t'i bashkëngjitet Raportit të VNM-së.

9. “Aplikuesi” personi fizik apo juridik ose entiteti juridik, qoftë privat apo publik, i cili propozon të ndërmarrë një

projekt apo një plan të ri, ose të riparojë, modifikojë apo të vazhdojë një projekt ekzistues, si ato të radhitura në

Shtojcën I dhe II, dhe është përgjegjës për t'u pajisur me Pëlqim Mjedisor ose Leje Mjedisore.

11. “Dita” definuar si një ditë pune, prej të hënës deri te e premtja me përjashtim të festave shtetërore.

12. Agjencioni i Kosovës për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës (AKMM), agjencion i themeluar në pajtim me Nenin

39 të Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit.

13. “Autoriteti komunal”, organi komunal përgjegjës për lëshuarjen e lejes së punës dhe lejes së ndërtimit.

14. “Autorizim mjedisor” instrument zyrtar me shkrim i nxjerrë në pajtueshmëri me Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit

(Ligji nr. 2002/8, bashkangjitur Rregullores së UNMIK-ut nr. 2003/9), i cili kërkohet për projektet e propozuara të

cilat pritet të shkaktojnë dëme mjedisore, por jo në atë masë që të kërkohet VNM.

15. “Pëlqim mjedisor” autorizim me shkrim i nxjerrë në pajtim me Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit (Ligji nr. 2002/8, i

bashkangjitur Rregullores së UNMIK-ut nr. 2003/9) dhe në pajtim me këtë Udhëzim Administrativ, i kërkuar me

qëllim të marrjes së lejes për ndërtim.

16. “Leje mjedisore” autorizim me shkrim, i nxjerrë në pajtim me Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit (Ligji nr. 2002/8 I

bashkangjitur Rregullores së UNMIK-ut nr. 2003/9) dhe në pajtim me këtë Udhëzim Administrativ, i kërkuar me

qëllim që të merret leja e punës.

17. “Mjedisi” nënkupton bashkësinë e elementeve natyrore, duke përfshirë; ujërat; ajrin; tokën; ndërlidhshmërinë e

tyre me njëra tjetrën, si dhe organizmat e gjalla, duke përfshirë edhe njerëzit dhe komunitetet e tyre.

18. “Përmbledhja jo-teknike” dokument i shkurtër, i ndarë nga dokumentet tjera, që paraqet rezultatet e rëndësishme

të raportit të VNM, të shprehura në një format më të thjeshtë dhe më të kuptueshëm për konsultime publike.

19. “Ai” dhe “i/e tij”vlejnë njësoj për të dy gjinitë, dhe varësisht prej kontekstit i referohet edhe një organizate apo

partneriteti si dhe entiteteve tjera juridike.

KAPITULLI II

VLERËSIMI I NDIKIMIT NË MJEDIS

Neni 3

Projektet që i nënshtrohen Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis (VNM) dhe hartimit të Raportit të plotë apo të

thjeshtësuar të VNM

1. Projektet e paraqitura në Shtojcën I, për arsye të shkallës dhe llojit të ndikimeve mjedisore të pritura, do ti

nënshtrohen hartimit të raportit të plotë të VNM.

2. Projektet e radhitura ë Shtojcën II, si dhe ndryshimet e mëdha të projekteve të radhitura në Shtojcën I, duhet t'i

nënshtrohen hartimit të raportimit të thjeshtësuar të VNM, sipas vendimit të Ministrisë duke u bazuar në kriteret e

shënuara në Shtojcën III dhe duke gjykuar se ndryshimet e propozuara mund të shkaktojnë ndikime në mjedis por

në shkallë më të ulët se sa ato që duhet t'i nënshtrohen hartimit të raportit të plotë të VNM.

3. Projektet e radhitura në Shtojcën II i nënshtrohen procesit të plotë të VNM, nëse Ministria, duke u bazuar në kriteret

e Shtojcës III vendos që tipi, lloji dhe shkalla e ndikimeve të pritura kërkojnë këtë proces.

4. Ministria, për arsye të interesit thelbësor publik, përfshirë arsyet e natyrës ekonomike apo sociale mund ta liroj nga

kjo kërkesë çdo ndërmarrje që është pronë shtetërore.


50

KAPITULLI III

PROCEDURAT E VLERËSIMIT TË NDIKIMIT NË MJEDIS

Neni 4

Fillimi i procedurës së VNM-së

1. Procedura e VNM-së fillon kur:

a) aplikuesi, i cili dëshiron të realizoj një projekt të ri ose të modifikoj shkallën fizike dhe strukturën e ndonjë

projekti ekzistues, paraqet te autoritetet për licencim kërkesën e tij me shkrim për leje ndërtimi;

b) aplikuesi, i cili dëshiron të modifikoj proceset prodhuese të një objekti apo instalimi ekzistues, paraqet te

autoritetet për licencim kërkesën e tij me shkrim për leje të re pune apo për vazhdim të lejes ekzistuese të punës;

c) aplikuesi, i cili kërkon çfarëdo leje tjetër për të realizuar një projekt apo dëshiron të vazhdojë atë leje, paraqet

kërkesën e tij me shkrim për lejen e kërkuar në autoritetet përkatëse për licencim; ose

d) nëse një zyrtar publik ka njohuri se një projekt nga Shtojca I apo Shtojca II ka filluar të ndërtohet pas hyrjes në

fuqi të këtij Udhëzimi Administrativ dhe pa posedimin e lejes valide për ndërtim, ai është i detyruar ta informojë

Ministrinë për këtë. Ministria kushtimisht do të urdhërojë ndërprerjen e punës përderisa të dihet rezultati i

procesit të përzgjedhjes përshkruar në Nenin 5.

2. Cilido autoritet licencues, në raste kur ky nuk është autoriteti komunal, do të kërkojë nga aplikuesi, që kërkesën e

tyre për Autorizim Mjedisor, Pëlqim Mjedisor apo Leje Mjedisore ta paraqes në autoritetin komunal. Kjo kërkesë

duhet të përcillet me pagesën e tatimeve, të caktuara nga Ministria.

3. Të gjitha kërkesat duhet të përmbajnë emrin, adresën dhe statusin juridik të aplikuesit si dhe pyetësorin e plotësuar5.

4. Autoritetet komunale duhet t'i dërgojnë Ministrisë një kopje të kërkesës brenda 5 ditëve të pranimit të saj. Ministria

do të kërkojë nga AKMM të shqyrtojë kërkesën dhe të jap mendimin e përzgjedhjes.

5. Nëse të dhënat e prezantuara nga aplikuesi nuk konsiderohen si të mjaftueshme, Ministria me anë të një kërkese të

shkruar, do të përcaktojë dokumentet shtesë të kërkuara.

6. Nëse aplikuesi nuk sjell informatat shtesë në afat prej 15 ditësh nga data e kërkimit, atëherë kërkesa e aplikuesit do

të refuzohet.

7. Ministria, sipas nevojës, do të nxjerrë udhëzime për autoritetet komunale në lidhje me formën dhe llojin e

informatave që duhen bashkangjitur kërkesës.

Neni 5

Vendimi i përzgjedhjes

1. Duke u bazuar në informatat e prezantuara bashkë me kërkesën dhe duke pasur parasysh projektet e Shtojcës I dhe

Shtojcës II, si dhe kriteret e përzgjedhjes në Shtojcën III, Ministria do të shqyrtojë kërkesën dhe 10 ditë pas pranimit

të kërkesës nga autoriteti komunal, do të informojë me shkrim mbi vendimin e tij aplikuesin, autoritetin komunal si

dhe, sipas nevojës, autoritetin licensues gjegjës për lëshuarjen e lejes, nëse

a) Nuk kërkohet VNM.

b) Kërkohet raporti i plotë i VNM.

c) Kërkohet raporti i thjeshtësuar i VNM. 2. Aplikuesi, në përputhje me Ligjin për Procedura të Përgjithshme Administrative mund të ankohet në gjyqin

kompetent, në afat prej 20 ditësh nga lëshimi i vendimit me shkrim nga Ministria. Ankesa e tij do të trajtohet në

përputhje me legjislacionin në fuqi.

Neni 6

Udhëzimi i Studimit dhe Studimi

A Udhëzimi i Studimit 1. Aplikuesi mund të kërkojë nga Ministria t'i jap mendimin e tij me shkrim sa i përket informatave mbi ndikimet në

mjedis që duhet të përfshihen në raportin e VNM (“udhëzim i studimit”).

2. Kërkesa nga paragrafi (1) do të përfshijë:

a. përshkrimin e ndikimeve të mundshme në mjedis; dhe

b. arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve

5 Pyetësori do të nxjerret nga Ministria dhe do t’iu sigurohet të gjitha autoriteteve komunale. Gjithashtu do të vihet në dispozicion në faqen e

internetit të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.


51

3. Aplikuesi i paraqet këto informata Ministrisë, në një raport të shkurtër studimi, i cili nuk tejkalon tri (3) faqe.

Ministria e dorëzon atë në AKMM.

4. AKMM i shqyrton këto informata dhe përgatitë udhëzimin e studimit. Ky udhëzim i dorëzohet Ministrisë i cili pastaj

duhet ta përcjell këtë te aplikuesi, te autoriteti komunal apo ndonjë organ tjetër licensues. Ministria lëshon

udhëzimin e studimit në afat prej 30 ditësh nga pranimi i kërkesës së aplikuesit.

5. Çështje e udhëzimit të studimit nuk e privon Ministrinë për të kërkuar informata shtesë më vonë.

6. Udhëzimi i studimit duhet të përmblidhet dhe t'i bashkëngjitet raportit të VNM në formë të shtojcës në përmbledhjen

jo-teknike.

B. Studimi

Do të përgatitet raporti i studimit, i cili do të përfshijë informatat e përcaktuara në paragrafin (2), për raport të plotë

gjegjësisht të thjeshtësuar të VNM. Ky raport studimi do t'i bashkëngjitet raportit të VNM në formë të Shtojcës në

përmbledhjen jo-teknike.

Neni 7

Ekspertët e licencuar për hartimin e raporteve të VNM

Bazuar në Udhëzimin Administrativ nr. 6 për Licencimin e Personave dhe Ndërmarrjeve për hartimin e Raportit mbi

Vlerësimin e Ndikimeve në Mjedis, vetëm personat e licencuar nga Ministria si ekspertë të VNM, mund të angazhohen

për të hartuar raportet e VNM.

Neni 8

Raportet e VNM

1. Aplikuesi duhet të dorëzojë gjashtë (6) kopje të raportit të VNM, dhe dy (2) kopje tjera elektronike duhet ti

dorëzohen autoritetit komunal.

2. Në të njëjtën kohë kur aplikuesi e dorëzon raportin e VNM në komunë ai duhet të dorëzojë edhe pagesën

drejtpërdrejt në Ministri. Autoriteti komunal do të dorëzojë raportin e VNM në Ministri vetëm atëherë kur aplikuesi

ka dëshmi valide të pagesës të bërë në Ministri.

3. Autoriteti komunal atëherë do ti dorëzojë Ministrisë tri kopje (3) të raportit të VNM dhe një (1) kopje elektronike si

dhe dëshminë e pagesës.

Neni 9

Mendimi i autoriteti komunal

1. Autoriteti komunal shqyrton raportin e VNM dhe konsideron projektin e propozuar në kontekst të planeve të

aplikueshme hapësinore dhe ligjore si dhe të dhënave nga raporti i VNM.

2. Autoriteti komunal do të përgatitë mendimin e tij me shkrim duke deklaruar se a duhet aprovuar Pëlqimi Mjedisor

apo Leja Mjedisore.

3. Autoriteti komunal do të propozojë kushte që duhen përfshirë në Pëlqimin Mjedisor, apo Lejen Mjedisore.

4. Mendimi i autoritetit komunal, i dhënë me shkrim duhet ti dorëzohet Ministrisë në afat prej 20 ditësh nga pranimi i

raportit të VNM.

Neni 10

Procedura e shqyrtimit të Raportit të VNM nga Ministria

Në afat prej 5 ditësh pas pranimit të raportit të VNM, Ministria duhet të dërgojë AKMM tri (3) kopje dhe një (1) kopje

elektronike të raportit të VNM së bashku me mendimin e shkruar të autoritetit komunal.


52

Neni 11

Shqyrtimi i raportit të VNM

1. AKMM duhet të shqyrtojë raportin e studimit dhe udhëzimin e studimit duke u bazuar në kriteret vijuese:

a. saktësia e përshkrimit të projektit (duke përfshirë zgjidhje alternative nëse kjo është e nevojshme)

b. saktësia e identifikimit dhe vlerësimit të ndikimeve në mjedis

c. përshtatshmërinë e masave të ndërmarra për lehtësimin e ndikimeve të mëdha negative, duke përfshirë në

këto masa edhe rehabilitimin e zonave ku ka ndikim nga nxjerrja e resurseve natyrale, nga aktivitetet

menaxhuese me mbeturina, apo aktiviteteve të ngjashme

d. përshtatshmërinë e skemave të propozuara monitoruese

e. kritere tjera që konsiderohen të jenë me rëndësi për rrethana të veçanta,

2. AKMM, pasi të ketë shqyrtuar raportin e VNM dhe të ketë konsideruar mendimin e shkruar të autoritetit komunal,

duhet ti dorëzojë Ministrisë draftin e vendimit të vet së bashku me kushtet, që sipas nevojës, duhen bashkangjitur

Pëlqimit Mjedisor apo Lejes Mjedisore.

3. Drafti i vendimit do t'i prezantohet me shkrim aplikuesit, autoriteteve komunale dhe aty ku është e përshtatshme

edhe autoriteti licencues, në afat prej 20 ditësh prej pranimit të raportit të VNM në Ministri.

Neni 12

Shqyrtimi nga ekspertët e jashtëm

1. Ministria sipas nevojës do të kontraktojë ekspertë të licensuar me vendbanim në Kosovë, ose ekspert ndërkombëtar

të cilët kanë përvojë të dëshmuar në VNM.

2. Ekspertët do të paraqesin mendimet e tyre, me shkrim, të cilat do t'i dorëzohen Ministrisë në afatin që ai e

përcakton.

3. Ekspertët e involvuar në hartimin e raportit të VNM nuk marrin pjesë në shqyrtimin e raportit të njëjtë të VNM.

4. Ekspertet shpërblehen sipas rregulloreve të nxjerra nga Ministria.

Neni 13

Konsultimet jashtë ministrore

1. Ministria do të kërkojë me shkrim nga organet e zgjedhura, të cilat kanë interes legjitim në projektin e propozuar

dhe ndikimet e tij në mjedis të shqyrtojnë dhe të japin mendimin e tyre për raportin përkatës të VNM. Ministria do

të zgjedhë këto organe dhe organizata prej niveleve vijuese

a) Ministritë; dhe

b) Autoritetet komunale të komunave fqinje (kur pritet që ndikimet do të tejkalojnë kufijtë e një komune).

2. Ministria e përcakton afatin për pranimin e përgjigjeve.

Neni 14

Konsultimi publik për raportet e plota dhe të thjeshtësuara të VNM

1. Konkludimet dhe rekomandimet kryesore, të përfshira në raportin e VNM, i cili i dorëzohet Ministrisë për shqyrtim,

projekti të cilit i referohet, si dhe drafti i vendimit do t'i nënshtrohen konsultimit publik.

2. Aplikuesi do të:

a) informojë publikun, nëpërmes mjeteve të informimit, ku përfshihet shpallja në së paku një gazetë ditore

nacionale dhe në një lokale, së paku tri herë gjatë një jave, se përmbledhja jo-teknike dhe drafti i vendimit janë

të gatshme si dhe vendin dhe datat ku mund të bëhet kontrollimi i tyre. Njoftimi (njoftimet) publik duhet të

informojë publikun se komentet e shkruara mund të kërkohen drejtpërdrejt në AKMM dhe në këtë rast të jepet

edhe adresa dhe afati për dorëzimin e shkresës në AKMM

b) sigurojë kopje të përmbledhjes jo-teknike të raportit të VNM si dhe të draftit të vendimit, për zyrat lokale të

Ministrisë, për komunën, shkollat dhe bashkësitë lokale ashtu që publiku i gjerë të ketë kopje të mjaftueshme për

të konsultuar.

c) t'i sigurojë AKMM, në afat prej 5 ditësh nga shpallja, kopje të të gjitha shpalljeve si dëshmi nga aplikuesi për

publikimin e tyre në mjetet e informimit në një datë të caktuar.


53

Neni 15

Debati publik për raportet e plota të VNM

1. Debati publik do të mbahet në një lokacion të përshtatshëm, mundësisht sa më afër lokacionit të propozuar për

zbatimin e projektit.

2. Si shtesë për kërkesat e Nenit 14, aplikuesi duhet edhe të:

a) përgatitë një plan të plotë, i cili do t'i dërgohet AKMM për pëlqim, në lidhje me lokacionin dhe datën e debatit

publik, mekanizmat dhe kohën e informimit publik si dhe lokacionet ku do të ekspozohen përmbledhja jo-

teknike e raportit të VNM dhe drafti i vendimit. Debati publik nuk mund të mbahet përderisa aplikuesi nuk ka

marr pëlqimin e AKMM me shkrim.

b) informojë publikun, nëpërmes mjeteve të informimit, ku përfshihet shpallja në së paku një gazetë ditore

nacionale dhe në një lokale, së paku tri herë gjatë një jave, për datën, lokacionin dhe kohën e debatit publik.

c) t'i sigurojë publikut kopje të përmbledhjes jo-teknike dhe draftit të vendimit, në pajtueshmëri me kërkesat e

Nenit 14 b), kopje të cilat ata do të mund t'i studiojnë për jo më pak e 15 dhe jo më shumë se 30 ditë, filluar nga

njoftimi për datën e mbajtjes së debatit publik.

d) t'i sigurojë AKMM-së kopjet e të gjitha shpalljeve në media, në afat prej pesë ditësh nga shpallja e tyre, dhe

e) sigurojë se lejohen së paku 10 ditë prej njoftimit për mbajtjen e debatit publik dhe vet mbajtjes së atij debati.

3. AKMM do të jap vendimin e saj sa i përket planit brenda 5 ditësh nga pranimi i planit.

4. AKMM do të përgatis një përmbledhje të pikave kryesore të cekura dhe të konkludimeve të arritura në debat.

5. Së paku 10 ditë duhet të kalojnë nga data e mbajtjes së debatit deri te marrja e vendimit final për lëshuarjen e

Pëlqimit Mjedisor apo Lejes Mjedisore.

6. Organizimi dhe harxhimet përcjellëse të këtij debati publik do të barten nga aplikuesi

7. Ministria do të lëshojë një udhëzues për rrjedhën e debateve publike

Neni 16

Vendimet ministrore për debatet publike të raportit të thjeshtësuar të VNM-së

Ministria, nëse gjykon se një projekt i tillë shkakton brengë publike për të arsyetuar mbajtjen e debatit publik, atëherë

ajo mund të kërkoj mbajtjen e debateve publike edhe për raporte të thjeshtësuara të VNM.

Neni 17

Rezultati i shqyrtimit

1. AKMM do t`i paraqes propozim -vendimin e vet Ministrisë, 50 ditë pas pranimit të raportit të VNM nga Ministria

dhe pas shqyrtimit të informatave mjedisore të projektit, si janë shënuar më poshtë:

a) Raporti i VNM-

b) mendimi i autoritetit komunal

c) Komentet e ekspertëve të jashtëm (nëse mendimet e tilla janë kërkuar)

d) mendimet e konsulentëve të jashtëm

e) Përmbledhja e debatit publik; dhe

f) mendimet e shkruara të personave fizik dhe juridik

2. Me këtë propozim-vendim rekomandohet se:

a) a duhet të jepet Pëlqimi Mjedisor pa kushte specifike;

b) a duhet të jepet Pëlqimi Mjedisor me kushte specifike

c) a duhet të refuzohet kërkesa për Pëlqim Mjedisor

d) Varësisht nga lloji i projektit, kërkohet, apo nuk kërkohet Leja Mjedisore para fillimit të punës

3. Propozim-vendimi me të cilin rekomandohet refuzimi i kërkesës për Pëlqim Mjedisor duhet të përfshijë edhe arsyet

për këtë rekomandim.

Neni 18

Ndryshimet e projektit dhe kërkesës

1. Nëse aplikuesi dëshiron të ndryshojë kërkesën pas dorëzimit të raportit të VNM për shqyrtim por para vendimit të

Ministrisë për lëshuarjen e Pëlqimit Mjedisor apo Lejes Mjedisore, ai duhet të njoftojë autoritetin komunal dhe të

dorëzojë Shtojcën e ndryshimeve në Raportin e VNM.


54

2. Shtojca e ndryshimeve të raportit të VNM duhet të dorëzohet në autoritetin komunal i cili pastaj do t'i përcjellë ato

në Ministri për shqyrtim.

3. Ministria do të njoftojë aplikuesin për ndryshimin e kohëzgjatjes së shqyrtimit

Neni 19

Vendimi për të lëshuar Pëlqimin Mjedisor apo Lejen Mjedisore

A. Pëlqimi Mjedisor

1. Brenda 5 ditësh nga pranimi i propozim-vendimit të AKMM, Ministria do të shqyrtojë dhe aprovojë ose refuzojë

një Pëlqim Mjedisor dhe ta komunikojë aplikuesin, autoritetin komunal dhe publikun, vendimit e vet me shkrim.

2. Ministria mund të mos pranoj propozim-vendimin e AKMM apo mund të ndryshojë atë vetëm në bazë të arsyeve të

domosdoshme për interesa publike, të një natyre ekonomike, shoqërore apo mjedisore. Në rastet kur Ministria

refuzon të përcjellë apo ndryshon propozim-vendimin e AKMM duhet t'i jap arsyet për këtë vendim.

3. Ministria do të mundësoj qasje në këto informata:

a) arsyet dhe faktet kryesore në të cilat bazohet vendimi,;

b) çdo kusht specifik si për shembull përcaktimi i karakteristikave specifike gjatë periudhës së konstruktimit për sa

i përket llojit të aktiviteteve dhe kohëzgjatjes së konstruktimit të plotë; dhe

c) përshkrimi i masave kryesore për parandalimin, reduktimin ose sipas mundësisë pengimin e plotë të ndikimeve

negative në mjedis.

B. Leja Mjedisore

1. Menjëherë pas pranimit të kërkesës për Leje Mjedisore nga autoriteti komunal, Ministria do të kërkojë mendimin e

AKMM.

2. AKMM, para se t'i dërgoj Ministrisë mendimin e tij, sipas nevojës, do të hulumtojë se në çfarë mase aplikuesi i

është përmbajtur Pëlqimit Mjedisor që posedon.

3. .Procedura për nxjerrjen e Lejes Mjedisore si dhe përmbajtja e saj do të rregullohen me një akt të veçantë normativ.

C. Ndryshimet e projektit në rast të refuzimit të Pëlqimit Mjedisor apo të Lejes Mjedisore

1. Në rast të refuzimit të Pëlqimit Mjedisor apo të Lejes Mjedisore.

2. Aplikuesi mund të paraqes kërkesën e re së bashku me dokumentacionin shtesë dhe Ministria do të vendosë për

afatin kohor, jo më të gjatë se 60 ditë nga data e pranimit, të shqyrtimit të kërkesës për Pëlqim Mjedisor.

D. Ndryshimet e projektit në kohën prej lëshimit të Pëlqimit Mjedisor deri te paraqitja e kërkesës për Leje

Mjedisore

1. Nëse aplikuesi, gjatë kohës pas posedimit të lejes për ndërtim dhe para paraqitjes së kërkesës për Leje Mjedisore, ka

ndryshuar karakteristika të rëndësishme të dizajnit të projektit ose proceseve të synuara të prodhimit, apo të të dyja

këtyre vetive, atëherë ai duhet të paraqes kërkesën për Pëlqim Mjedisor dhe të paraqes Shtojcën e ndryshimeve në

raportin e VNM.

2. Shtojca e ndryshimeve të raportit të VNM duhet t'i dorëzohet Ministrisë për shqyrtim. Shkalla dhe kohëzgjatja e

shqyrtimit do të përcaktohet nga Ministria.

3. Shtojca e ndryshimeve të raportit të VNM do të shqyrtohet nga Ministria para se të merret vendimi në lidhje me

Pëlqimin Mjedisor.

4. Në afat prej jo më shumë se 60 ditë, Ministria do ta njoftojë aplikuesin me shkrim se a është aprovuar apo refuzuar

kërkesa e tij për Pëlqim Mjedisor.

E. Përmbajtja e Pëlqimit Mjedisor dhe e Lejes Mjedisore


55

Pëlqimi Mjedisor, sipas nevojës, do të përcaktojë masat që do të ndërmerren, apo kushtet që duhet plotësuar me qëllim

të reduktimit të ndikimeve negative në mjedis deri në një masë të pranueshme. Forma dhe përmbajtja e Pëlqimit

Mjedisor do të përcaktohet nga Ministria.

Neni 20

Procedurat e vendimmarrjes dhe ankesës

Aplikuesi, në përputhje me Ligjin për Procedura të Përgjithshme Administrative mund të ankohet në gjyqin kompetent,

në afat prej 30 ditësh nga lëshimi i vendimit të Ministrit dhe ankesa e tij do të trajtohet sipas ligjit në fuqi.

Neni 21

Respektimi i kushteve mjedisore

1. Projektet që i nënshtrohen procedurës së VNM-së nuk mund të realizohet përderisa të jenë lëshuar Pëlqimi Mjedisor

ose Leja Mjedisore përkatëse për aplikuesin.

2. Aplikuesi i projektit që duhet t’i nënshtrohet procedurës së VNM-së, duhet të respektojë kushtet e përcaktuara në

Pëlqimin Mjedisor ose Lejen Mjedisore.

3. Respektimi i kushteve të përcaktuara në Pëlqimin Mjedisor ose Lejen Mjedisore, mbikëqyren nga Inspektorati i

Mjedisit, i cili i raporton, në mënyrë periodike, Ministrisë lidhur me respektimin e këyre kushteve.

Neni 22

Tërheqja e kërkesës për Pëlqim Mjedisor apo Leje Mjedisore

1. Aplikuesi, mund të tërheq kërkesën për Pëlqim Mjedisor ose Leje Mjedisore, në çfarëdo kohe dhe në çfarëdo faze

të procedures së shqyrtimit, në pajtim me nenet 11 deri 17, duke e njoftuar me shkrim autoritetin komunal.

2. Autoriteti komunal e njofton Ministrin i cili urdhëron ndërprerjen e procesit të shqyrtimit dhe i tërë

dokumentacioni arkivohet. Dokumentacioni nuk i kthehet aplikuesit.

3. Pagesat nuk kthehen në rast të tërheqjes së kërkesës.

Neni 23

Kërkesa për të ndryshuar raportin e VNM pas lëshimit të Pëlqimit Mjedisor

1. Nëse edhe tri vite pas datës së lëshimit të Pëlqimit Mjedisor, nuk ka filluar përgatitja e vendit për zbatimin e

projektit e as aktivitetet operuese atëherë aplikuesi apo pasardhësi i tij duhet të paraqes kërkesën e re për Pëlqim

Mjedisor. Kjo kërkesë do t'i dorëzohet Ministrisë.

2. Ministria vendos:

a) a kërkohet raport i plotë apo i thjeshtësuar VNM; ose

b) a kërkohet një Shtojcë e ndryshimeve në raportin e VNM, në pajtueshmëri më Nenin 5 të këtij Udhëzimi.

3. Për përgatitjen dhe paraqitjen e raportit të ri të VNM, apo Shtojcës së ndryshimeve në raportin e VNM vlen

procedura e përshkruar në Nenet 6 deri 31.

Neni 24

Arkivimi i dokumentacionit

1. Ministria arkivon të gjithë dokumentacionin e procesit të VNM që nga data e marrjes së vendimit për aprovim

gjegjësisht refuzim të Pëlqimit Mjedisor apo Lejes Mjedisore. Arkivimi i tij bëhet sipas legjislacionit në fuqi.

2. Aplikuesi mund të kërkojë nga Ministria, me shkrim, pjesë të këtij dokumentacioni apo dokumentacionin e plotë

dhe Ministria do të procesoj këtë kërkesë në afat prej 15 ditësh nga pranimi i saj. Aplikuesi do të kërkohet të

paguajë një çmim të arsyeshëm për këtë shërbim; çmimi i shërbimit do të përcaktohet nga Ministria.

3. Në pajtueshmëri me Udhëzimin për Qasje në Informata dhe Dokumente zyrtare, çdo person fizik apo juridik ka të

drejtë qasje në dokumentacionin e arkivuar.


56

KAPITUULLI IV

PËRMBAJTJA E RAPORTIT TË VNM

Neni 25

Saktësia e Raporteve të VNM

1. Raportet e VNM janë dokumentet themelore të procesit të VNM.

2. Raportet përgatiten nga persona fizik apo juridik të licencuar, të cilët aplikuesi i zgjedh dhe kontrakton.

3. Aplikuesi është përgjegjës për kualitetin dhe saktësinë e të dhënave, konkludimeve dhe rekomandimeve të

paraqitura në raportin e VNM.

4. Aplikuesi është përgjegjës për saktësinë e të gjitha informatave dhe të dhënave të përfshira në Raportin e VNM dhe

ai që dorëzon informata të rrejshme apo dezinformuese mund të fajësohet për vepër penale sipas Nenit 30 (3) të

këtij Udhëzimi Administrativ.

5. Aplikuesi mund të kërkojë qasje në informatat e poseduara nga organet publike me qëllim që ti ndihmojnë në

kryerjen e procesit të VNM. Informatat e kërkuara në bazë të Nenit 5 (m) të Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit duhet të

lëshohen deri në atë masë që kërkohet me Ligjin e Lirive të Informatave.

6. Ministria nëse pas shqyrtimit të Raportit të VNM, në pajtueshmëri me Nenin 11, vendos se raporti i VNM nuk është

adekuat mund të kërkojë informata shtesë.

Neni 26

Kërkesa zyrtare në lidhje me përgatitësit e raporteve të VNM

Raporti i VNM duhet të nënshkruhet nga personi që e përgatitë si dhe nga nënshkruesi i autorizuar, që nënkupton

aplikuesin përgjegjës për dorëzimin e raportit të VNM. Raporti i VNM duhet të përmbajë datën e përgatitjes,

nënshkrimin dhe vulën zyrtare të aplikuesit.

Neni 27

Raporti i thjeshtësuar i VNM

1. Raporti i thjeshtësuar i VNM, si është përcaktuar nga raporti i studimit dhe drejtimi i studimit, duhet të përmbaj:

a) Qëllimin e projektit;

b) lidhshmëria e projektit me ligjet dhe planet e zhvillimit hapësinor, urbna, mjedisor dhe ekonomik;

c) përshkrimi i projektit dhe zgjidhjeve tjera alternative me theks të veçantë në:

konstruktimin dhe periudhën e implementimit;

aktivitetet operuese dhe pajisjet si dhe kohëzgjatjen e pritur të projektit;

kontributet dhe rezultatet kryesore;

blokimi/braktisja e aktiviteteve dhe kohëzgjatjes së pritur (nëse kjo dihet me siguri);

d) Shkarkimet kryesore nga fazat e konstruktimit dhe operimit;

e) përshkrimin e tipareve të rëndësishme të situatës mjedisore dhe çfarëdo trendi që mund të ndikojë në këto tipare

mjedisore:

f) ndikimet në trashëgiminë arkitekturale, arkeologjike dhe kulturore;

g) përshkrimin e ndikimeve të mëdha në mjedis që ka gjasa të ndodhin;

h) Masat e propozuara të ndërmarren për parandalimin dhe/ose reduktimin e ndikimeve të mëdha negative në

mjedis;

i) masat për rehabilitimin dhe sigurimin për ri-përdorim të pranueshëm të dheut dhe tokës të dëmtuar pasi të

përfundojë operimi;

j) planin aksional për raste emergjente (nëse ky është relevant për projektin e propozuar);

k) Masat e propozuara për monitorimin e ndikimit në mjedis;

l) Përshkrimin e ndikimeve ndërkufitare, nëse ka ndikime të tilla;

m) Kopjen e licencës së personit ose personave fizik apo juridik që kanë përgatitur raportin e VNM; dhe

n) përmbledhjen jo-teknike të raportit të VNM së bashku me raportin e studimit apo drejtimin e studimit të

bashkangjitur si Shtojcë.

2. Ministria sipas nevojës, do të nxjerr udhëzime shtesë sa i përket përmbajtjes së raporteve të thjeshtësuara të VNM.


57

Neni 28

Raporti i plotë i VNM

1. Raporti i plotë i VNM do të përmbajë, ashtu si përcaktohet me raportin e studimit dhe me drejtimin e studimit,

informatat e përshkruara në Nenin 27 si dhe informata detale për ndikimet e pritura së bashku me informata mbi

metodat e përdorura për parashikimin e secilit ndikim si dhe informata mbi vështirësitë teknike (problemet teknike apo

mungesa e njohurive) të hasura gjatë përgatitjes së raportit të VNM. Informatat shtesë të kërkuara për raportin e plotë të

VNM, janë shënuar në vijim:

a) Procedura dhe arsyet për zgjedhjen e lokacionit për zbatim të projektit dhe përshkrimin e së paku dy lokacioneve

tjera ku mund të zbatohet projekti;

b) ndikimet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta të projektit në mjedis (duke përfshirë këtu edhe ndikimet afatshkurtra të

drejtpërdrejta dhe të tërthorta, ndikimet e përkohshme dhe të përhershme, si dhe ndikimet pozitive dhe negative

të projektit), ashtu si janë radhitur në paragrafët (c) - (j) të këtij Neni;

c) ndikimet në njerëz, në shëndetin njerëzor, konstruksionet dhe krijimet njerëzore, që ndër të tjera mund të

rrjedhin edhe nga:

ndryshimet në popullatë që mund të pasojnë nga zhvillimi dhe ndikimet e rëndësishme mjedisore;

ndikimet nga zhvillimi i peisazhit dhe zonave rekreative;

niveli dhe ndikimet nga shkarkimet në dhe, ajër dhe ujë gjatë operimit të zakonshëm dhe atij të

jashtëzakonshëm;

nivelet dhe ndikimet e zhurmës dhe vibracionit;

nivelet dhe ndikimet e rrezatimit jonizues dhe atij jo-jonizues;

ndikimet nga zhvillimet e rrugëve dhe transportit lokal;

d) Ndikimet në florën dhe faunën, trashëgiminë natyrore dhe gjeologjinë, që ndër të tjera mund të rrjedhin edhe

nga:

humbja apo dëmtimi i habitateve dhe llojeve bimore e shtazore;

humbja apo dëmtimi i tipareve gjeologjik, palaentologjik dhe fizikografik;

ndryshimet e kualitetit të ajrit dhe ndryshimet mikro-klimatike;

ndryshimet e kualitetit dhe kuantitetit të ujërave;

e) Ndikimet në dhe/tokë, resurset natyrale dhe shfrytëzuesit e tokës, që ndër të tjera, mund të rrjedhin nga:

Ndikimet fizike të zhvillimit, p.sh ndryshimet e topografisë lokale, ndryshimet e stabilitetit të tokës, erozioni

i dheut, etj.;

Ndikimet në shkarkimet kimike të ruajtura në tokë dhe në rrethinë;

f) Ndikimet nga përfundimi i ndonjë projekti (veprimtarie, aktiviteti, etj.) apo reduktimi i tij;

g) Ndikimet në jetesë, p.sh. nga humbja e tokave të poseduara bujqësore dhe/apo resurseve të përdorura bashkërisht

për qëllime ekonomike, ndikime këto nga ndryshimet e sasisë së tokës dhe resurseve si dhe nga sterilizimi i

resurseve minerare;

h) Ndikimet në kualitetin dhe kuantitetin e ujërave, që ndër të tjera mund të rrjedhin nga:

Ndikimet nga ndryshimet hidrologjike si që janë ndryshimet e sistemeve për kullim;

Ndikimet në kualitetin e ujërave të shkaktuara nga shkarkimet në ujëra; dhe

Ndikimet e shkaktuara nga rritja e rrjedhës sipërfaqësore të ujërave;

i) Ndikimet në kualitetin e ajrit dhe në mikro-klimë, që ndër të tjera mund të rrjedhin nga:

Nivelet dhe koncentrimet e shkarkimeve;

Nivelet dhe koncentrimet e grimcave; dhe

Nivelet dhe koncentrimet e erërave;

j) Ndikimet e shkaktuara nga projekti apo efektet dytësore të projektit:

Ndikimet që rezultojnë nga trafiku (rrugor, hekurudhor, ajror dhe ujor) dhe që lidhen me zhvillimin;

Ndikimet që rezultojnë nga nxjerrja dhe përdorimi i mineraleve, ujërave, energjisë dhe resurseve tjera

zhvillimore me qëllim të përdorimit të tyre për konstruktimin, operimin dhe përfundimin e projektit/pas

shfrytëzimit;

Ndikimet që rezultojnë nga zhvillime tjera të lidhura me projektin, si p.sh rrugët e reja, shtëpitë, sistemet e

kanalizimit dhe rrymës, sigurimi i karburantit, telekomunicakioni, etj.; dhe

Ndikimet e grumbulluara që rezultojnë nga cilado/të gjitha veprimtaritë e lartpërmendura, duke përfshirë

këtu edhe projektin e propozuar.

2. Ministria sipas nevojës, do të nxjerr udhëzime shtesë sa i përket përmbajtjes së raporteve të plota të VNM.

Neni 29

Njoftimi dhe konsultimi me vendet fqinje


58

1. Nëse gjatë shqyrtimit të raportit të VNM, vërtetohet se projekti i propozuar ka gjasa të shkaktojë ndikime të mëdha

mjedisore ndërkufitare, atëherë Ministria do të informojë organin përgjegjës pranë UNMIK-ut.

2. Nëse UNMIKU-u kërkon informata mbi projektin në fjalë, Ministria duhet ti sigurojë ato, e edhe raportin e VNM pa

kufizime.

3. Vendi apo vendet fqinje ku mund të shfaqen ndikime mund të dhënë mendimin dhe komentet e tyre për projektin

dhe mund të përfaqësohen në debate publike në lidhje me projektin. Komentet e vendit apo vendeve në fjalë duhet

të merren parasysh gjatë marrjes së vendimit në lidhje me Pëlqimin Mjedisor apo Lejen Mjedisore.

4. Vendi apo vendeve në fjalë, në pajtueshmëri me Nenin 19, duhet dorëzuar me shkrim vendimin e Ministrisë.

5. Gjatë interpretimit dhe zbatimit të këtij Neni, autoritetet relevante do bëjnë përpjekje në zbatimin e parimeve të

kërkuara sipas Konventës Espoo 1991 për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis, në Kontekst të Ndikimit Ndërkufitar,

30 ILM 802 (1991)

Neni 30

Veprat penale dhe kundërvajtjet

1. Dhënia e deklaratave të pavërteta, falsifikimi i dokumenteve ose dhënia e informacioneve të rreme dhe

dezinformuese gjatë paraqitjes së kërkesës për të siguruar miratimin e kërkesës për Pëlqim apo Leje Mjedisore

përbën vepër penale të ndëshkueshme sipas legjislacionit penal të Kosovës (Neni 341 dhe 348 i Kodit të

Përkohshëm Penal të Kosovës).

2. Në rast se Gjyqi zbulon një thyerje të Paragrafit 1 të këtij Neni, çështje kjo që lidhet drejtpërsëdrejti me veprimet

procedurale të paraqitjes së kërkesës për Pëlqim Mjedisor apo Lejes Mjedisore në rastin konkret, Ministria me

vendim të veçantë do të anulojë apo ndryshojë Pëlqimin Mjedisor apo Lejen Mjedisore të lëshuar. Vendimi mbi

anulimin apo ndryshimin bëhet publik dhe kopja e saj i dërgohet organit licencues, autoritetit komunal dhe

inspektoratit mjedisor.

3. Kompensimi për dëmet mjedisore të shkaktuara si pasojë e shkeljeve të dispozitave të këtij Udhëzimi apo të

kërkesave të përcaktuara në Pëlqimin Mjedisor ose Lejen Mjedisore, do të jetë përgjegjësi e bartësit të Pëlqimit

Mjedisor apo Lejes Mjedisore.

Neni 31

Informacioni komerciale të besueshme

1. Apllikuesi me anë të një shkrese mund të kërkojë nga Ministria, t'i lejohet të tërheq informatat komerciale të

besueshme nga raporti i VNM apo nga përmbledhja jo-teknike që janë të hapura për publik, Ministria, në afat prej

10 ditësh nga pranimi i kërkesës do t'i jap aplikuesit, autoritetit komunal, dhe aty ku e përshtatshme edhe agjencisë

licensuese, një përgjigje formale ku përcaktohet se cilat informata mund të ndalohen.

2. Ministria, sipas nevojës, mund të nxjerrë udhëzime shtesë për të përcaktuar mundësinë e tërheqjes së informatave të

besueshme (sekrete) nga Raporti i VNM, në bazë të arsyeve komerciale.

Neni 32

Dorëzimi i raportit të VNM nga aplikuesi para marrjes së vendimit mbi studimin nga Ministria

1. Aplikuesi, në kërkesën e tij duhet të përcaktojë se apo dorëzon raport të plotë apo raport të thjeshtësuar të VNM

sipas qëllimeve të këtij Udhëzimi Administrativ.

2. Ministria do të nxjerr një vendim mbi përzgjedhje dhe do të kërkojë nga aplikuesi që të konfirmoj se:

Raporti i VNM duhet trajtuar si raport i VNM që duhet ti përmbush kushtet e paraqitura në vendimin mbi

përzgjedhjen.

informatat e kërkuara do të dorëzohen në një raport të plotë apo të thjeshtësuar të VNM, në pajtueshmëri me

dispozitat e këtij Udhëzimi Administrativ.

KAPITULLI V:

DISPOZITAT E PËRKOHSHME DHE PËRFUNDIMTARE

Neni 33

Pëlqimet Mjedisore dhe Lejet Mjedisore ekzistuese


59

Pëlqimet Mjedisore dhe Lejet Mjedisore të lëshuara para hyrjes në fuqi të këtij Udhëzimi Administrativ do të vlejnë

derisa të kalojë afati i lejes ekzistuese për ndërtim apo për punë, me kusht që bartësi i atyre lejeve u është përmbajtur

kushteve të përcaktuara në lejet në fjalë.

Neni 34

Procedurat ekzistuese për lëshimin e Pëlqimeve Mjedisore dhe Lejeve Mjedisore

Procedurat e filluara para hyrjes në fuqi të këtij Udhëzimi Administrativ do të përmbyllen në pajtueshmëri me ligjet në

fuqi dhe të aplikueshme në kohën e pranimit të kërkesës.

Neni 35

Aktet dhe udhëzimet tjera plotësuese

1. Ministria të nxjerrë akte dhe udhëzime plotësuese që kanë të bëjnë me:

a) Shpërblimin e ekspertëve;

b) listën e dokumenteve që shoqërojnë kërkesën për Pëlqim Mjedisor ose Leje Mjedisore;

c) përcaktimin e tarifave që duhen paguar nga aplikuesi në autoritetin komunal dhe në Ministri si dhe procedurat

për rregullimin e pagesës së këtyre tarifave; dhe

d) rregullimin e procedurave, formës dhe përmbajtjes së Pëlqimit Mjedisor.

Neni 36

Ky Udhëzim Administrativ hn në fuqi pas aprovimit nga Qeveria e Kosovës dhe nënshkrimet nga Kryeministri i

Qeverisë së Kosovës.

Data 10.09.2004


60

Shtojca B: Ligjet Kosovare që ndikojnë në procedurat e VSM-së

Ligji Nr. 03/L-0230 “për Vlerësimin Strategjik Mjedisor”



Kuvendi - Skupština - Assembly

Ligji Nr. 03/L-230

PËR VLERËSIMIN STRATEGJIK MJEDISOR

Kuvendi i Republikës së Kosovës, Në mbështetje të nenit 65 (1) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës;

Miraton:

LIGJI PËR VLERËSIMIN STRATEGJIK MJEDISOR

KREU I


Neni 1

Qëllimi

1. Qëllimi i këtij ligji është që me vlerësim strategjik mjedisor të planeve dhe programeve, të sigurojë shkallë të lartë të

mbrojtjes së mjedisit dhe shëndetit të njeriut.

2. Ky ligj përcakton kushtet, mënyrën dhe procedurat e vlerësimit të ndikimit në mjedis, të planeve dhe programeve të

caktuara, (në tekstin e mëtutjeshëm VSM) përmes integrimit të parimeve të mbrojtjes së mjedisit në procedurën e

përgatitjes, miratimit dhe realizimit të planeve dhe programeve, me synim të promovimit të zhvillimit të

qëndrueshëm.

Neni 2

Përkufizimet

1. Shprehjet e përdorura në këtë ligj kanë këtë kuptim:

1.1. Planet dhe programet – planet dhe programet, duke përfshirë edhe ato të bashkë financuara nga Bashkimi

Evropian ose nga institucionet tjera ndërkombëtare si dhe ndonjë modifikim të tyre, të cilat janë subjekt i

përgatitjes ose miratimit (ose që të dyjave), nga ndonjë autoritet në nivel qendror, rajonal apo lokal, ose që janë

përgatitur nga ndonjë autoritet për miratim përmes një procedure legjislative, rregullatore dhe administrative

nga ana e Parlamentit ose Qeverisë;

1.2. Vlerësimi Strategjik Mjedisor (VSM) – përgatitja e një raporti të VSM, mbajtjen e konsultimeve, marrjen

parasysh të këtij raporti dhe të rezultateve të konsultimeve në vendimmarrje si dhe ofrimin e informacioneve

lidhur me vendimin në pajtim me këtë ligj;

1.3. Raporti i Vlerësimit Strategjik Mjedisor (Raporti VSM))" një pjesë të dokumentacionit të planit ose

programit i cili përmban informacionet e kërkuara me këtë ligj;

1.4. Publiku – një ose më shumë persona fizik ose juridik, si dhe shoqatat, organizatat ose grupet e ndryshme;

1.5. Komisioni – trupi i propozuar nga ministri dhe të miratuar nga Qeveria, në rastet kur vet Ministria është

autoritet përgjegjës i planit ose programit;

1.6. Trupi konsultativ – Ministrinë, ose në rastet kur Ministria është vet autoritet përgjegjës, atëherë Komisionin;

dhe cilindo trup tjetër të përcaktuar me ligj i cili ka përgjegjësi specifike për mjedisin dhe për të cilin Ministria

konsideron se mund të shqetësohet për planin ose programin e propozuar;

1.7. Autoriteti përgjegjës, autoriteti nga i cili, ose për të cilin, është përgatitur plani ose programi;

1.8. Ministria – Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor;


61

1.9. Ministri – Ministrin e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor. 3

KREU II

VLERËSIMI STRATEGJIK MJEDISOR PËR PLANET DHE PROGRAMET

Neni 3

Fushëveprimi

1. VSM për planet dhe programet bëhet atëherë kur ekziston mundësia që realizimi i tyre të shkaktojë dëme të

konsiderueshme në mjedis.

2. Hartimi i raportit për VSM është i detyrueshëm për planet dhe programet nga fusha e planifikimit hapësinor dhe

urbanistik, në shfrytëzimin e tokës, bujqësisë, pylltarisë, peshkatarisë, energjetikës, industrisë, minierave,

komunikacionit, menaxhimin e mbeturinave, menaxhimin e ujërave, telekomunikacionit, turizmit, të cilat japin

kornizën për zhvillimin e ardhshëm të projekteve të cilat i nënshtrohen vlerësimit të ndikimit në mjedis në përputhje

me Ligjin për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis si dhe për planet dhe programet të cilat, duke marrë parasysh

lokacionin në të cilin realizohen, mund të ndikojnë në zonat e mbrojtura, në habitatet natyrore dhe në florën e faunën

e egër.

3. Për planet dhe programet nga paragrafi 1 i këtij neni, me të cilat parashihet dhe shfrytëzimi i sipërfaqeve të vogla në

nivel lokal ose në rastet e modifikimeve të vogla të planeve ose programeve, të cilat nuk kërkojnë procedurë të

rregullt për miratim si dhe për planet ose programet të cilat nuk janë të cekura në paragrafin 2 të këtij neni, vendimin

për VSM e merr autoriteti përgjegjës i planit ose programit, nëse sipas kritereve të përcaktuara në këtë ligj, vërteton

se ekziston mundësia e ndikimit të theksuar në mjedis.

4. VSM nuk bëhet për planet dhe programet të cilat i dedikohen mbrojtjes së vendit, evitimit të pasojave nga

katastrofat natyrore dhe për planet financiare dhe buxhetore.

Neni 4

Detyrimet e përgjithshme

1. Planet, programet dhe modifikimet për të cilat kërkohet vlerësimi strategjik mjedisor në pajtim me nenin 3 të këtij

ligji, nuk do të miratohen ose nuk do t’i nënshtrohen ndonjë procedure legjislative për miratim, derisa autoriteti

përgjegjës:

1.1. të mos ketë kryer një vlerësim strategjik mjedisor në pajtim me këtë ligj;

1.2. të ketë marrë parasysh raportin e VSM për planin ose programin edhe rezultatet e konsultimeve, të neneve 9,

10 dhe 11 të këtij ligji; dhe

1.3. të ketë përmbushur kushtet e përcaktuara nga Ministria, ose në rastet kur vetë Ministria është autoritet

përgjegjës, atëherë Komisioni i themeluar në pajtim me paragrafin 5 të këtij neni, vlerëson që, raporti i VSM i

përmbush kushtet e parapara me këtë ligj, për të marrë pëlqimin që autorizon adoptimin ose dorëzimin në

procedure legjislative të planit ose programit.

2. VSM në pajtim me këtë ligj, do të kryhet gjatë procedurës së përgatitjes së një plani ose programi dhe para miratimit

të tij e paraparë për miratim.

3. Autoritet përgjegjës për plane dhe programe janë organet e nivelit qendror dhe lokal.

4. Autoriteti kompetent për shqyrtimin e raportit të VSM është Ministria, përveç në rastet siç është paraparë në

paragrafin 5 të këtij neni.

5. Në rastet kur për një plan ose program të caktuar, Ministria është vet autoriteti përgjegjës, pas përgatitjes së draftit të

parë të planit ose programit, Komisioni i themeluar do të kryej funksione mbikëqyrëse dhe funksione të tjera, të cilat

përndryshe do të kryheshin nga ana e Ministrisë.

6. Anëtarët e Komisionit të themeluar në pajtim me paragrafin 5 të këtij neni, duhet të posedojnë shkathtësi, njohuri

dhe përvojë për planin ose programin në fjalë, të tillë çfarë kërkohet nga Ministri.

7. VSM i kërkuar sipas këtij ligji për një plan ose program të bashkë-financuar nga Bashkimi Evropian, duhet të bëhet

nga autoriteti përgjegjës në pajtueshmëri me dispozitat e veçanta të legjislacionit relevant të Bashkimit Evropian.

8. VSM i kërkuar sipas këtij ligji nuk do të jetë paragjykues ndaj kërkesave të Ligjit për VNM dhe të ndonjë ligji tjetër

që i japin fuqi ligjore kërkesave të legjislacionit të Bashkimit Evropian në Republikën e Kosovës.


62

Neni 5

Përcaktimi i nevojës për VSM

1. Autoriteti përgjegjës duhet që të përcaktoj nga hulumtimi i secilit rast veç e veç, mbështetur në kriteret e Shtojcës 1,

për planet ose programet referuar në nenin 3, paragrafi 3 dhe 4 i këtij ligji, se a kanë ndikim të theksuar në mjedis në

mënyrë që ti nënshtrohen VSM.

2. Para përcaktimit të bërë në paragrafin 1 të këtij neni, autoriteti përgjegjës do të konsultohet me trupat konsultativ.

3. Në rastet kur autoriteti përgjegjës përcakton që plani, programi ose modifikimi nuk ka gjasë të ketë efekte të

theksuara (kështu që nuk kërkon një VSM), ai do të përgatis një deklaratë me shkrim për arsyetimin e përcaktimit të

bërë, duke përfshirë kriteret nga paragrafi 1 e nenit 5

4. Ministri mund të kërkojë në çfarëdo kohe nga autoriteti përgjegjës ti dërgojë atij një kopje të përcaktimit të bërë nga

paragrafi 1 i këtij neni; planin, programin ose modifikimin me të cilin ka të bëj përcaktimi; dhe çfarëdo deklarate që

është përgatitur në pajtueshmëri me paragrafin 3 të këtij neni.

5. Autoriteti përgjegjës duhet që brenda shtatë (7) ditëve të zbatoj kërkesat e parashtruara në paragrafin 4 të këtij neni.

6. Ministri, mund të udhëzoj që plani, programi ose modifikimi mund të ketë efekte të theksuara në mjedis, pavarësisht

se a i është dërguar atij një kopje apo jo si përgjigje ndaj kërkesës së paragrafit 1 të këtij neni dhe nëse i është

dërguar një kopje e tillë, ai i përgjigjet brenda dhjetë (10) ditësh.

7. Para dhënies së ndonjë udhëzimi, në paragrafin 6 të këtij neni, Ministri do të merr parasysh kriteret e specifikuara në

Shtojcën I të këtij ligji dhe merr mendimin e trupit konsultativ.

8. Pas dhënies së udhëzimeve, Ministri do t’i dërgojë autoritetit përgjegjës dhe secilit trup konsultativ një kopje të

udhëzimit së bashku me një deklaratë të arsyeve të tij për dhënien e udhëzimit.

9. Kur Ministri të ketë dhënë Udhëzimin për një plan, program ose modifikim, të gjitha përkufizimet e nenit 5

paragrafi 1 të planit, programit ose modifikimit pushon të vlejë; dhe në qoftë se nuk është bërë ndonjë përcaktim

sipas nenit 5 paragrafi 1 në lidhje me planin, programin ose modifikimin, atëherë autoriteti përgjegjës pushon së

funksionuari nga detyra që ngarkohet nga ai nen.

Neni 6

Njoftimi për përcaktimet dhe udhëzimet

1. Në afat prej tridhjetë (30) ditësh nga përcaktimi i bërë, sipas nenit 5, paragrafit 1. të këtij ligji, autoriteti

përgjegjës do t’i dërgojë secilit trup konsultativ;

1.1. një kopje për përcaktimin e bërë; dhe

1.2. në rastet kur autoriteti përgjegjës konstaton se plani ose programi nuk kërkon një VSM, lëshon deklaratën e

arsyeve, për këtë përcaktim.

2. Autoriteti përgjegjës:

2.1. mban një kopje të përcaktimit dhe çdo deklaratë përcjellëse të arsyeve dhe vë bë dispozicion në zyrën e tij

kryesore për qasje nga publiku në afate kohore të arsyeshme dhe pa pagesë; dhe

2.2. informon publikun përmes ueb faqes së ministrisë dhe shpalljeve publike brenda tridhjetë (30) ditësh nga dita e

përcaktimit. Informata për publikun duhet të përmbaj:

2.2.1. titullin e planit, programit ose modifikimit të cilit i përgjigjet përcaktimit;

2.2.2. se autoriteti përgjegjës ka përcaktuar që plani, programi ose modifikimi do të ketë, ose nuk do të ketë

efekte të theksuara në mjedis, dhe në këtë mënyrë VSM kërkohet ose nuk kërkohet për planin,

programin ose modifikimin; dhe

2.2.3. adresën e ueb faqes së ministrisë, ku mund të ketë qasje ose të merret kopja për përcaktimin dhe çdo

deklaratë përcjellëse e arsyeve.

3. Në rastet kur autoriteti përgjegjës merr udhëzimin sipas nenit 5 paragrafi 6, ai duhet të:

3.1. mbaj një kopje të udhëzimit të Ministrit dhe të deklaratës së arsyeve të tij dhe ti vë në dispozicion për publikun

në afat kohor të arsyeshëm i cili afat varet nga specifikat e planit apo programit, dhe pa pagesë; dhe

3.2. informon publikun përmes ueb faqes së ministrisë dhe shpalljeve publike brenda tridhjetë (30) ditësh nga

pranimi i udhëzimit;

3.2.1. për titullin e planit, programit ose modifikimit të cilit i përgjigjet udhëzimi;

3.2.2. se Ministri ka udhëzuar që plani, programi ose modifikimi ka gjasë që të ketë efekte të theksuara në

mjedis, kështu që kërkohet VSM; dhe

3.2.3. adresën e ueb faqes së ministrisë, ku mund të ketë qasje ose të merret kopja për përcaktimin dhe çdo

deklaratë përcjellëse e arsyeve.

4. Autoriteti përgjegjës, kopjen e udhëzimit të Ministrit së bashku me deklaratën e arsyeve e jep pa pagesë.


63

KREU III

RAPORTI I VSM DHE PROCEDURAT E KONSULTIMIT

Neni 7

Përgatitja e raportit të VSM

1. Në rastet kur kërkohet një VSM, sipas nenit 3, të këtij ligji, autoriteti përgjegjës do të përgatis një raport të VSM-së,

në pajtim me paragrafët 2 dhe 3 të këtij neni.

2. Raporti identifikon, përshkruan dhe vlerëson efektet e mundshme të theksuara në mjedis:

2.1. nga implementimi i planit ose programit; dhe

2.2. alternativat e arsyeshme, që marrin parasysh objektivat dhe fushëveprimin gjeografik të

planit ose programit.

3. Raporti i VSM duhet të përmbajë edhe informacionet e referuara në Shtojcën II të këtij ligj, duke marrë

parasysh edhe:

3.1. njohuritë aktuale dhe metodat e vlerësimit;

3.2. përmbajtjen dhe nivelin e detajeve në plan ose në program;

3.3. fazën e planit ose programit në procesin e vendimmarrjes, shkallën në të cilën çështjet e caktuara vlerësohen në

nivele të ndryshme të atij procesi për të shmangur vlerësimin e dyfishtë.

4. Informacioni për efektet e planeve dhe programeve në mjedis, i marrë nga nivelet tjera vendimmarrëse ose

nëpërmjet legjislacioneve të tjera, mund të përdoret në hartimin e raportit për VSM.

5. Gjatë vendosjes për sfondin dhe nivelin e detajeve të informacioneve të cilat duhet të përfshihen në raport, autoriteti

përgjegjës do të konsultojë trupat konsultues. Trupi konsultues, vepron brenda pesë (5) javësh duke filluar nga data

kur merr ftesën e autoritetit përgjegjës për tu kyçur në konsultime.

Neni 8

Procedurat e konsultimit

1. Çdo draft plan ose program për të cilin është përgatitur një raport i VSM-së në pajtim me nenin 8 të këtij ligji dhe

dokumentet relevante shoqëruese të këtij raporti të VSM-së do të jetë në dispozicion për qëllime të konsultimit në

pajtim me këtë nen.

2. Sa më parë që të jetë e mundur, pas përgatitjes së dokumenteve relevante, autoriteti përgjegjës:

2.1. dërgon secilit trup konsultativ nga një kopje të atyre dokumenteve;

2.2. ndërmerr hapa të cilët i konsideron si të përshtatshëm për të sjellë përgatitjen e dokumenteve relevante në

vëmendjen e personave të cilët, janë të ndikuar ose me gjasë mund të ndikohen, ose që kanë interes në

vendimet e përfshira në vlerësimin dhe miratimin e planit ose programit në fjalë;

2.3. informon publikun lidhur me adresën e cila përfshinë ueb faqen e vet dhe ueb faqen e ministrisë, ku mund të

shikohet pa pagesë ose ku mund të sigurohet kopja e dokumenteve përkatëse

2.4. fton trupat konsultues dhe publikun për të shprehur mendimin e tyre lidhur me dokumentet relevante, duke

specifikuar adresën si dhe periudhën brenda të cilës duhen dërguar mendimet.

3. Afati kohor i referuar në nën-paragrafin 2.4 të paragrafit 2. të këtij neni në këtë nen duhet të jetë i mjaftueshëm për

të siguruar që trupave konsultativ dhe publikut u është dhënë mundësia efektive për të shprehur mendimin e tyre

lidhur me dokumentet relevante dhe në çfarëdo rasti nuk duhet të jetë më pak se tridhjetë (30) ditë.

4. Autoriteti përgjegjës vë në dispozicion një kopje të dokumenteve relevante publikut në kohën e arsyeshme në pajtim

me dispozitat e parapara në Konventën e Arhusit dhe Ligjit për qasje në dokumentet publike.

Neni 9

Debati publik

1. Autoriteti përgjegjës do të aranzhojë që draft plani ose programi si dhe draft raporti i VSM-së t’i nënshtrohet debatit

publik.

2. Autoriteti përgjegjës informon Ministrinë, autoritetet konsultative dhe publikun lidhur me aranzhimet e

detajuara për debat jo më pak se pesëmbëdhjetë (15) ditë para debatit publik.

3. Aranzhimet të cilat duhen njoftuar në përputhje me paragrafin 2 përfshijnë:

3.1. adresën në të cilin mund të ketë qasje në kopjen e draft planit ose programit si dhe draft raportit të VSM-së si

dhe çfarëdo informacion tjetër mjedisor tashmë në dispozicion, nga ana e publikut dhe kohën kur ata mund të

kenë qasje;

3.2. adresën ku mund të merren kopjet e draft planit, programit ose raportit;

3.3. adresën në të cilën mund të dërgohet ndonjë koment me shkrim si dhe datën deri kur ato pranohen;

3.4. adresën, datën, kohën si dhe agjendën e debatit publik.


64

Neni 10

Konsultimet ndërshtetërore

1. Në rastet kur autoritet përgjegjës i planit apo programit, me përjashtim të Ministrit, ka mendimin që ndonjë plan ose

program për të cilën ai është autoritet përgjegjës mund të ketë efekte të theksuara në mjedisin e shtetit tjetër, po sa të

jetë i zbatueshëm pas dhënies së atij mendimi, ai do të:

1.1. njoftojë Ministrin lidhur me opinionin e tij dhe lidhur me arsyet për të; dhe

1.2. ofroj Ministrit një kopje të planit ose programit në fjalë, bashkë me raportin e VSM-së.

2. Në rastet kur Ministri është njoftuar sipas nën-paragrafit 1.1, paragrafi 1. i këtij neni autoritet përgjegjës, do t’i

ofrojë Ministrit informacione lidhur me planin ose programin ose lidhur me raportin e VSM-së, ashtu siç mund të

kërkohet nga ana e vet Ministrit në formë të shkruar në mënyrë të arsyeshme brenda periudhës së tillë siç do të

specifikohet nga ana e Ministrit, me shkrim.

3. Në rastet kur:

3.1. Ministri, qoftë si pasojë e njoftimit nga nën paragrafi 1.1 ose në forma të tjera, konsideron se implementimi i

një plani ose programi në ndonjë pjesë të Republikës së Kosovës mund të ketë efekte të theksuara në mjedis të

ndonjë shteti tjetër; ose

3.2. shteti i cili ka gjasa që të mund të ndikohet në mënyrë të dukshme nga implementimi i një plani ose programi,

Ministri, para miratimit të planit ose programit përcjellë një kopje të këtij plani ose programi si dhe të raportit

të VSM-së shtetit në fjalë.

4. Në rastet kur ministri pranon nga ndonjë shtet tjetër ndonjë kërkesë për të hyr në konsultime para miratimit, të një

plani ose programi të dërguar tek ai në pajtim me paragrafin 3. të këtij neni, Ministri do të:

4.1. konsultohet me shtetin për aranzhimet e detajuara, përfshirë kohën e arsyeshme për kohëzgjatjen e

konsultimeve, për t’u siguruar se: autoritetet mjedisore, publiku, dhe organizatat joqeveritare mjedisore në

vendin i cili ka gjasë që të ndikohet dukshëm, janë informuar dhe u është dhënë mundësia për të shprehur

mendimin e tyre brenda një afti kohor të arsyeshëm; dhe

4.2. të hyjnë në konsultime me shtetin e prekur në lidhje me:

4.2.1. efektet e mundshme ndërkufitare mjedisore nga implementimi i planit ose programit

4.2.2. masat e parapara për zvogëlimin ose eliminimin e efekteve të tilla; dhe

4.2.3. në rastet kur ai nuk është bartës, të udhëzojë autoritetin përgjegjës të atij plani ose programi se nuk do të

miratojë planin ose programin, ose ta përcjellë atë në procedurë legjislative për miratim, derisa të jenë

përmbyllur konsultimet me atë shtet.

5. Në rastet kur konsultimet zënë vend në pajtim me paragrafin 4, Ministri:

5.1. njofton trupat konsultativ lidhur me këtë fakt po sa të bëhet i zbatueshëm pas fillimit të konsultimeve; dhe

5.2. njofton trupat konsultativ dhe, në rastet kur ai nuk është autoritet përgjegjës, autoritetin përgjegjës, lidhur me

rezultatet e konsultimeve.

6. Gjatë interpretimit dhe zbatimit të këtij neni, autoritetet relevante bëjnë zbatimin e parimeve të kërkuara sipas

Konventës ESPOO.

Neni 11

Planet dhe programet e shteteve të tjera

1. Në rastet kur Ministri pranon nga ndonjë shtet tjetër një kopje të në draft plani ose programi:

1.1. i cili është duke u përgatitur në atë shtet; dhe

1.2. implementimi i të cilit mund të ketë efekte të dukshme në mjedisin e ndonjë pjese të Republikës së Kosovës,

2. Ministri do të inicioj me shtetin përkatës që Republika e Kosovës dëshiron të hyjë në konsultime në lidhje me

ndikimet mjedisore ndër kufitare përkatës për:

2.1. efektet e mundshme nga implementimi i planit ose programit; dhe

2.2. masat e parapara për zvogëlimin ose eliminimin e efekteve të tilla.

2. 3. në rastet kur Ministri dakordohet në lidhje me aranzhimet e detajuara për ato konsultime brenda një kohe të

arsyeshme për kohëzgjatjen e konsultimeve.

3. Në rastet kur konsultimet e tilla fillojnë, Ministri:

3.1. informon trupat konsultativ lidhur me pranimin e një draft plani ose programi dhe ofron kopjen e draft planit

ose programit dhe raportit relevant të VSM-së

3.2. ndërmerr hapa të tillë të cilat ai i konsideron si të përshtatshme, për të sjellë draft planit ose programit tek

vëmendja e personave që ndikohen ose me gjasë mund të ndikohen ose kanë një interes të përfshirjes në

vendimet e vlerësimit dhe miratimin e planit ose programit në fjalë;

3.3. informon të konsultuarit ndërshtetëror lidhur me adresën ku mund të qasen ose sigurohet një kopje të draft

planit ose programit dhe raportit përkatës të VSM-së; dhe


65

3.4. fton trupat konsultativ dhe të konsultuarit ndërshtetëror t’i përcjellin tek ai mendimet e tyre brenda periudhës së

specifikuar, jo më vonë se tridhjetë (30) ditë para periudhës për të cilën Ministri është dakorduar me shtetin

përkatës.

Neni 12

Vlerësimi i raportit të VSM-së

1. Autoriteti përgjegjës , në rast kur ky nuk është Ministria, do të dërgojë një kopje të draft planit ose programit, draft

raportin e VSM-së, raportin e pjesëmarrjes së publikut dhe trupave konsultues dhe të debatit publik, si dhe ndonjë

dokumentacion tjetër përcjellës te Ministria, për marrjen e pëlqimit për raportin e VSM-së.

2. Në rastin kur Ministria është autoriteti përgjegjës, ajo do të dërgojë dokumentet e referuara në paragrafin 1. të këtij

neni, tek Komisioni i themeluar në pajtim me nenin 4 paragrafi 5 të këtij ligji.

3. Në pranim të raportit të referuar në paragrafin 1. të këtij neni, Ministri mund të kërkojë këshilla ose informacione

shtesë nga autoriteti përgjegjës ose nga organizatat tjera të autorizuara ose nga personat profesional nëse kjo është e

nevojshme për t’i mundësuar atij të marrë vendimin.

4. Gjatë vlerësimit të raportit të VSM-së të referuar në paragrafin 1. të këtij neni, trupi përgjegjës i Ministrisë apo

Komisioni, do të vë në përdorim kriteret e përcaktuara në shtojcën 3 të këtij ligji.

5. Në bazë të vlerësimit, Propozim-vendimi nga trupi përgjegjës i Ministrisë apo Komisioni, përgatitet në afat prej

gjashtëdhjetë (60) ditësh nga dita e pranimit të Raportit të VSM-së.

Neni 13

Vendimi për Pëlqim mjedisor për raportin e VSM-së

1. Në bazë të vlerësimit nga neni 13 i këtij ligji, trupi përgjegjës i Ministrisë ose Komisioni përgatit propozim

vendimin, të cilin ia prezanton me shkrim Ministrit.

2. Brenda afatit prej pesëmbëdhjetë (15) ditësh, nga dita e pranimit të propozim-vendimit nga trupi përgjegjës i

Ministrisë, Ministri vendosë për aprovim ose për refuzim të pëlqimit për raportin e VSM-së dhe e njofton me shkrim

autoritetin përgjegjës Qeverinë dhe Kuvendin e Republikës së Kosovës për vendimin e marrë.

3. Ministri mund të mos pranojë propozim-vendimi e trupit përgjegjës të Ministrisë, apo ta ndryshojë atë vetëm në

bazë të arsyeve të domosdoshme të interesave thelbësore publike, përfshirë arsyet e natyrë ekonomike, sociale apo

mjedisore. Në këtë rast, vendimi i tij duhet të i dërgohet Qeverisë dhe Kuvendit, për konfirmim, në përputhje me

paragrafët në vijim.

3.1. Ministri njofton në formë të shkruar Qeverinë dhe Kuvendin për vendimin e marrë, për të pranuar ose

ndryshuar propozim-vendimin. Njoftimi i Ministrit duhet të përmbajë arsyet, për vendimin propozuar;

3.2. Qeveria dhe Kuvendi do ta shqyrtojnë vendimin , të cilin mund ta miratoj, refuzojë ose ndryshojë vendimin e

Ministrit, brenda tridhjetë (30) ditësh, nga dita e pranimit;

3.3. nëse Kuvendi nuk vendos brenda tridhjetë (30) ditësh nga njoftimi mbi vendimin e Ministrit, duke u bazuar në

paragrafi. 3 paragrafi 2 të këtij neni, do të konsiderohet që Kuvendi e miraton vendimin e Ministrit.

Neni 14

Miratimi i planit apo programit

Autoriteti përgjegjës, merr parasysh raportin e VSM, rezultatet e konsultimeve përfshirë edhe konsultimet

ndërshtetërore, gjatë përgatitjes së planit apo programit dhe para aprovimit.

Neni 15

Informacion për vendimin

1. Pas miratimit të një plani ose programi, për të cilin është kryer një vlerësim strategjik mjedisor, autoriteti përgjegjës

do të informojë trupat konsultativ, publikun, personat të cilët kanë qenë të konsultuar, nga neni 9 nenparagrafi 2.2.

dhe Ministrin që plani ose programi është miratuar, datën e miratimit të tij, adresën – e cila mund të përfshijë një

ueb faqe se ku mund të shihet ose sigurohet kopja e tij dhe e raportit të VSM,

2. Ministri do të informojë shtetin me të cilin janë zhvilluar konsultimet lidhur me planin ose programit për çështjet e

referuara në paragrafin 1. të këtij neni.

3. Detajet e referuara në paragrafin 1 të këtij neni janë:

3.1. si janë integruar Çështjet mjedisore në plan ose në program;


66

3.2. si është marrë parasysh raporti i VSM-së;

3.3. si janë marrë parasysh mendimet nga autoritetet konsultuese dhe publikut, përfshirë edhe konsultimet e

publikut dhe ndonjë pikëpamje si rezultat i konsultimeve ndërshtetërore;

3.4. arsyet për zgjedhjen e planit apo programit të miratuar nga shqyrtimi i alternativave të tjera të arsyeshme; dhe

3.5. masat që do të merren për monitorimin e efekteve të dukshme mjedisore nga implementimi i planit ose

programit.

Neni 16

Monitorimi

1. Autoriteti përgjegjës do të monitorojë efektet e mundshme mjedisore të secilit plan apo program, me qëllim të

identifikimit të efekteve të kundërta, të paparashikuara, në një fazë më të hershme që të mund të ndërmerr veprime

të menjëhershme rehabilituese.

2. Aranzhimet e monitorimit të autoritetit përgjegjës mund të përfshijë aranzhimet e përcaktuara në mënyra të tjera me

qëllim të respektimit të paragrafit 1 të këtij neni.

KREU IV

MBIKËQYRJA

Neni 17

1. Mbikëqyrjen e zbatimit të këtij ligji, në kuadër të kompetencave të përcaktuara me këtë ligj, e kryen Ministria.

2. Detyrat për të mbikëqyrur zbatimin e këtij ligji do ti kryej inspektorati i ministrisë, në përputhje me ligjin.

3. Raportin për zbatimin e këtij ligji e përgatit Ministria tre (3) vjet pas hyrjes në fuqi të tij, ndërsa në periudhën vijuese

çdo pesë (5) vite.

KREU V

DISPOZITAT KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE

Neni 18

Planet dhe programet që i nënshtrohen këtij ligji

1. VSM i planeve dhe programeve për të cilat akti i parë formal përgatitor është para datës së hyrjes në fuqi të këtij

ligji, do të kryhen në pajtim me dispozitat e Ligjit për Vlerësimin Strategjik Mjedisor Nr. 03/L-015 të Republikës së

Kosovës.

2. Pjesë përbërëse të këtij ligji janë edhe shtojcat prej një (1) deri tre (3).

Neni 19

Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, shfuqizohet Ligji për Vlerësimin Strategjik Mjedisor nr. 03/L-015 të Republikës së

Kosovës.

Neni 20

Ky ligj do të hyjë në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës.

Ligji Nr. 03/L-230

30 shtator 2010

Anëtar i Kryesisë së Kuvendit

Xhavit Haliti


67



Kuvendi - Skupština – Assembly

Ligji Nr.03/L –230

PËR VLERËSIMIN STRATEGJIK MJEDISOR

SHTOJCA 1

KRITERET PËR PËRCAKTIMIN E EFEKTEVE TË MUNDËSHME TË PARASHIKUARA NË NENIN 5

1. Karakteristikat e planeve dhe të programeve, duke pasur parasysh në veçanti:

1.1. shkallën në të cilën një plan ose program përcakton kuadrin e projekteve dhe të aktiviteteve të tjera, ose lidhja e

tyre me vendndodhjen, natyrën, madhësinë dhe kushtet operuese ose me burimet e përcaktuara;

1.2. shkallën në të cilën plani ose programi influencon plane dhe programe të përfshira dhe ato në hierarki;

1.3. lidhjen e planit ose programit për integrimin e konsideratave mjedisore në veçanti në lidhje

me promovimin e një zhvillimi të qëndrueshëm;

1.4. probleme mjedisore që lidhen me planin ose programin

1.5. përputhshmërinë e një plani ose programi për zbatimin e legjislacionit të Komunitetit mbi mjedisin (p.sh planet

dhe programet e lidhura me menaxhimin e mbetjeve dhe mbrojtjen e ujit).

2. Karakteristika të efekteve dhe të zonave që ka të ngjarë të ndikohen, duke pasur parasysh, në veçanti:

2.1. probabilitetin, kohëzgjatjen, frekuencën dhe natyrën e efekteve;

2.2. natyrën kumulative të efekteve;

2.3. natyrën ndërkufitare të efekteve;

2.4. rrezikun e shëndetit të njeriut mbi mjedis (p.sh si shkak i aksidenteve);

2.5. shkallën dhe shtrirjen hapësinore të efekteve (zona gjeografike dhe madhësia e popullsisë që mund të preken);

2.6. vlerën dhe cënueshmërinë e zonës që ka të ngjarë të ndikohet si rezultat i:

2.6.1. karakteristikave të veçanta natyrore ose trashëgimisë kulturore,

2.6.2. standardeve mjedisore të tepërta dhe vlerave limit,

2.6.3. përdorimit intensiv të tokës;

2.7. efektet mbi zonat ose sipërfaqet që kanë një status të njohur kombëtar, Komunitar ose ndërkombëtar mbrojtës.


68

SHTOJCA 2

INFORMACIONET QË DUHET PËRFSHIRË NË RAPORTIN E VSM, NENI 7

1. Një përshkrim i përmbajtjeve, objektivave kryesore të planit ose programit dhe marrëdhënieve me plane ose

programe të tjera;

2. Aspektet përkatëse të gjendjes aktuale të mjedisit zhvillimi i ngjashëm për zbatimin e planit ose programit;

3. Karakteristikat mjedisore të zonave që mund të preken konsiderueshëm;

4. Problemet ekzistuese mjedisore që lidhen me planin ose programin, duke përfshirë në veçanti problemet që lidhen

me zona të një rëndësie të veçantë mjedisore, si për shembull zonat e projektuara sipas Direktivave 79/409/EEC

dhe 92/43/EEC;

5. Objektivat për mbrojtjen e mjedisit të përcaktuara në shkallë ndërkombëtare, nivel Komuniteti ose Shteti Anëtar,

të cilat lidhen me planin ose programin dhe mënyra në të cilën këto objektiva ose konsiderata mjedisore janë marrë

parasysh gjatë përgatitjes së planeve dhe programeve;

6. Efektet më të rëndësishme të mundshme mbi mjedis, duke përfshirë dhe çështje të tjera si biodiversiteti, popullsia,

shëndeti i njerëzve, fauna, flora, toka, uji, ajri, faktorët klimaterikë, asetet materiale, trashëgimia kulturore duke

përfshirë trashëgiminë arkitekturore dhe arkeologjike, pamjen dhe ndërlidhjen ndërmjet faktorëve të mësipërm;

7. Masat e parashikuara për të shmangur, ulur dhe për të zhdukur sa më shumë të jetë e mundur efektet domethënëse

negative mbi mjedis gjatë zbatimit të planit ose programit;

8. Një përshkrim të arsyeve për përzgjedhjen e alternativave të trajtuara, dhe një përshkrim të mënyrës sesi u realizua

vlerësimi, duke përfshirë vështirësitë (si për shembull mangësitë teknike ose mungesa e njohurive teknike) të

hasura gjatë përgatitjes së informacionit të kërkuar;

9. Një përshkrim të masave të parashikuara për monitorimin, sipas nenit […];

10. Një përmbledhje jo teknike të informacionit të dhënë nën kategoritë e mësipërme.


69

SHTOJCA 3

KRITERET PËR VLERËSIMIN E RAPORTIT TË VSM

1. Plani dhe programi:

1.1. janë pasqyruar qartë qëllimet dhe përmbajtja e planit dhe programit, zona për të cilën përgatitet plani dhe

programi, përfshirja hapësinore dhe horizonti kohor;

1.2. çështjet e mbrojtjes së mjedisit të cilat janë të përfaqësuara në përgatitjen e qëllimeve të planit dhe programit;

1.3. janë pasqyruar lidhjet mes planeve dhe programeve tjera relevante.

2. Gjendja e mjedisit:

2.1. është paraqitur gjendja e tashme dhe e ardhme e mjedisit;

2.2. përshkrimi i gjendjes së mjedisit është përshtatur me qëllimet dhe indikatorët për VSM-së;

2.3. janë prezantuar burimet e informacioneve për gjendjen e mjedisit dhe metodologjitë të cilat janë përshtatur me

shkallën e ndërlikueshmërisë së VSM-së.

3. Zgjidhjet alternative:

3.1. është paraqitur mënyra me të cilën janë përgatitur dhe shqyrtuar zgjidhjet alternative për çështjet dhe problemet

lidhur me mjedisin;

3.2. është përgatitur zgjidhja alternative e mosrealizimit të planit ose programit dhe zgjidhja alternative më e

përshtatshme, nga aspekti i mbrojtjes së mjedisit;

3.3. janë vlerësuar ndikimet e zgjidhjeve alternative në mjedis dhe është bërë krahasimi.

3.4. janë argumentuar arsyet për zgjidhjen e alternativës më të përshtatshme nga aspekti i mbrojtjes së mjedisit.

4. Vlerësimi i ndikimit në mjedis:

4.1. është paraqitur mënyra me të cilën janë përcaktuar dhe vlerësuar ndikimet e rëndësishme të planit dhe

programit në mjedis;

4.2. gjatë vlerësimit të ndikimit në mjedis janë përfshirë përbërësit: ajri, uji, toka, klima, bota bimore dhe shtazore,

habitatet natyrore, llojllojshmëria biologjike, vlerat e kulturës, natyrës dhe atyre historike, popullata dhe

shëndeti, qytetet dhe vendbanimet tjera, objektet e infrastrukturës, industrisë dhe objektet tjera dhe vlerat tjera

të krijuara;

4.3. gjatë vlerësimit të ndikimit në mjedis janë marrë parasysh, këto karakteristika të ndikimeve: probabiliteti,

intensiteti, ndërlikueshmëria/reverzibiliteti, dimensioni kohor: frekuenca, përsëritja, dimensioni hapësinor:

lokacioni, zona gjeografike, numri i njerëzve të ekspozuar, natyra e ndikimit ndërkufitar, natyra kumulative

dhe sinergjike e ndikimit, karakteristikat tjera të ndikimit;

4.4. përcaktimi dhe vlerësimi i ndikimeve të rëndësishme është në përputhshmëri me standardet e përcaktuara,

rregullat dhe vlerat kufitare;

4.5. është përshkruar metodologjia e përdorur.

5. Masat dhe programi i monitorimit të mjedisit;

5.1. janë paraparë masat për pengimin dhe kufizimin e ndikimeve negative, gjegjësisht rritjen e ndikimeve pozitive

në mjedis për çdo ndikim të vlerësuar;

5.2. është paraqitur mënyra me të cilën janë përgatitë kahet për hartimin e vlerësimit të ndikimit të projekteve në

mjedis dhe vlerësimeve tjera strategjike;

5.3. është përgatitur programi i përcjelljes së gjendjes së mjedisit gjatë realizimit të planit ose programit.

6. Raporti për VSM-në:

6.1. qartë është i definuar roli i organeve kompetente për hartimin e raportit të VSM-së;

6.2. raporti për VSM është përgatitur në mënyrë të qartë dhe të përpiktë;

6.3. janë përpunuar të gjitha elementet e raportit për VSM-në, të përcaktuara në nenin 13 të këtij ligji de janë dhënë

burimet e informacioneve duke përfshirë edhe mendimet profesionale;

6.4. është paraqitur mënyra e përfshirjes së çështjeve mjedisore në plan ose në program, mënyra e vendimmarrjes

dhe janë përshkruar shkaqet vendimtare për përzgjedhjen e planit ose programit të propozuar nga aspekti i

zgjidhjeve alternative të cilat janë shqyrtuar;

6.5. konkluzat në raportin e hartuar të VSM-së, janë paraqitur në mënyrë të kuptueshme për publikun

7. Pjesëmarrja e organeve, organizatave dhe publikut:

7.1. komentet nga trupat konsultues, publikut dhe të ndonjë shteti të cilat janë konsultuar janë përfshirë dhe

mënyrën si janë marrë në konsideratë janë të përshkruara në vendim.

Projekti është zbatuar

nga:

Eksperti individual:

Giuseppe RAZZA

Strada per Basovizza,

54

34128 Trieste

Italy

Tel.: +39-342-9005131

Email:

[email protected]

Projekti është përkrahur nga:

Projekti i UNDP-Përkrahje për

Zhvillim me emetim të Ulët

(SLED)

Adresa:

Zagrebi 39, Arbëria

10000 Prishtinë

Kosovë

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

vlerësimi i ndikimit në mjedis/ vlerësimi strategjik ... për... · mapl ministria e...

Documents