vihok educational magazine issue 02 (th)

เชยงใหม

Vihokฉบบท 01 มกราคม 2555

Created by Man Art Project Thanitta apartment 59 Soi.4 Chang Puek roadTumbol.Sripoom A.Muang Chiang Mai 50200 contact us: [email protected] Tel.085-7070043

:.All rights reserved

เรองเลาจากใครสกคน Vihok jauary 2012

สารบญ ความร ผานพนปใหมมาไดดวยด สขสนตวนขนปใหมนะครบทานผอานเปนอยางไรกนบาง คงอมใจดวยความสขกนเลยสทา ผมเองกอมความสขครบ สขทไดทำ หลายๆ สง หลายๆ อยางกบครอบครวอนเปนทเคารพรก อากาศกยงคงหนาวเยนจบใจอยเชนเคย ชวงกลางกแดดออกเสยจนบางทกปรบตวแทบไมทน สำ หรบนตยสาร Vihok ฉบบ 01 ประจำ เดอน มกราคม 2555 กถอเปนนตยสารเลมแรกทเราไดจดทำ ขนเพอเปนสอการเรยนการสอนใหนกเรยนนกศกษารวมถงคร อาจารย ซงเราจะมอบใหกบหองสมดของโรงเรยนและมหาวทยาลย ความหวงทตงไวสงสดคอทวประเทศ แตตอนนเราทำ ไดเพยงทวจงหวดเชยงใหม เราเชอมนวา กำ ลงใจและความไมทอถอยสำ คญทสด เพอผลตสอใหแกนกเรยน นกศกษาใหมความรสบไป ทายนกอยากใหนกอานทกทานรกษาสขภาพดวยนะครบ อากาศกไมเหมอนแตกอน มลพษกเยอะ ถาวนไหนเครยดกใหหวเราะครบ การหวเราะทำ ใหมความสขเสมอ หรอไมกยม เพราะการยมใชกลามเนอนอยกวาการทำ หนาเครยด อยางวาแหละครบ ยมวนละนดจตแจมใส ยมตอไปสวยวนหลอคน แลวพบกนครบ สแตนลย เบนเนตต Creator www.facebook.com/vihokmag

สนบสนนโดย

บทความพเศษประจำ เดอน

ความรไมใชปญญา

บนเทงระเรงใจ

ศลปะสราง จนตนาการ

ยมสกหนอยกดนะ

โลกทศน

< อลเบรต ไอนไสตน ปชนยบคคลแหงความบรรลทางปญญา

<

<

<

<

คำ วา “ระบบสรยะ” ควรใช เฉพาะกบระบบดาวเคราะหทม โลกเปนสมาชก และไมควรเรยกวา “ระบบสรยจกรวาล” อยางทเรยกกนตดปาก เนองจากไมเกยวของกบคำ วา “จกรวาล” ระบบสรยะถอกำาเนดขนจากการแตกสลายดวยแรงโนมถวงภายในของ เมฆ โม เลก ลขนาดย กษ เ ม อกว า 4,600 ลานปมาแลว เมฆตนกำ เนดนมความกวางหลายปแสง...อานตอหนา 18

ระบบสรยะ

จากวรรณกรรมระดบตำ นานผลงานเขยนของ เซอรอาเธอร โคนน ดอยล สภาพยนตรฟอรมยกษ

ภาพถายชวตของเหลาสตวเลอยคลานและแมลง ผานเลนสมาโครรวมถงภาพวาดสนำ มนสดคลาสสค

เรยกเสยงฮาดวยมกตลกๆ อยาง ‘ตอนเปนแฟนกนอะไรๆ กดอยางน กบ อายยน’

เปด โลกทศนการเรยนรใหกวางขนผานสหวขออยาง ‘นวตกรรม , ปฐพ , ความฝน และ วาว’

ความรไมใชปญญา Vihok jauary 2012

อลเบรต ไอนสไตนปชนยบคคลแหงความบรรลทางปญญา

ประวต ไอนสไตนเกดในเมองอลม ในเวอรเทมบรก ประเทศเยอรมน หางจากเมองชตททการทไปทางตะวนออกประมาณ 100 กโลเมตร บดาของเขาชอวา แฮรมานน ไอนสไตน เปนพนกงานขายทวไปซงกำ ลงทำ การทดลองเกยวกบเคมไฟฟา มารดาชอวา พอลลน โดยมคนรบใชหนงคนชอ คอช ทงคแตงงานกนในโบสถในสตทการท (เยอรมน: Stuttgart-Bad Cannstatt) ครอบครวของเขาเปนชาวยว (แตไมเครงครดนก) อลเบรตเขาเรยนในโรงเรยนประถมคาธอลก และเขาเรยนไวโอลน ตามความตองการของแมของเขาทยนยนใหเขาไดเรยน เมอเขาอายไดหาขวบ พอของเขานำ เขมทศพกพามาใหเลน และทำ ใหไอนสไตนรวามบางสงบางอยางในพนททวางเปลา ซงสงแรงผลกเขมทศใหเปลยนทศไป เขาไดอธบายในภายหลงวาประสบการณเหลานคอหนงในสวนทเปนแรงบนดาลใจใหแกเขาในชวต แมวาเขาชอบทจะสรางแบบจำ ลองและอปกรณกลไดในเวลาวาง เขาถอเปนผทเรยนรไดชา สาเหตอาจเกดจากการทเขามความพการทางการอานหรอเขยน (dyslexia) ความเขนอายซงพบไดทวไป หรอการทเขามโครงสรางสมองทไมปกตและหาไดยากมาก (จากการชนสตรสมองของเขาหลงจากทไอนสไตนเสยชวต) เขายกความดความชอบในการพฒนาทฤษฎของเขาวาเปนผลมาจากความเชองชาของเขาเอง โดยกลาววาเขามเวลาครนคดถงอวกาศและเวลามากกวาเดกคนอน ๆ เขาจงสามารถสามารถพฒนาทฤษฎเหลานได โดยการทเขาสามารถรบความรเชงปญญาไดมากกวาและนานกวาคนอน ๆ ไอนสไตนเรมเรยนคณตศาสตรเมอประมาณอาย 12 ป โดยทลงของเขาทงสองคนเปนผอปถมถความสนใจเชงปญญาของเขาในชวงยางเขาวยรนและวยรน โดยการแนะนำ และใหยมหนงสอซงเกยวกบวทยาศาสตรและคณตศาสตร ใน พ.ศ. 2437 เนองมาจากความลมเหลวในธรกจเคมไฟฟาของพอของเขา ทำ ใหครอบครวไอนสไตนยายจากเมองมวนค ไปยงเมองพาเวย (ใกลกบเมองมลาน) ประเทศอตาล ในปเดยวกน เขาไดเขยนผลงานทางวทยาศาสตรชนหนงขนมา...

อลเบรต ไอนสไตน (เยอรมน: Albert Einstein) (14 มนาคม พ.ศ. 2422 - 18 เมษายน พ.ศ. 2498)

คอ “การศกษาสถานะของอเธอรในสนามแมเหลก” โดยทไอนสไตนยงอาศยอยในบานพกในมวนคอยจนเรยนจบจากโรงเรยน โดยเรยนเสรจไปแคภาคเรยนเดยวกอนจะลาออกจากโรงเรยนมธยมศกษา กลางฤดใบไมผล ในป พ.ศ. 2438 แลวจงตามครอบครวของเขาไปอาศยอยในเมองพาเวย เขาลาออกโดยไมบอกพอแมของเขา และโดยไมผานการเรยนหนงปครงรวมถงการสอบไล ไอนสไตนเกลยกลอมโรงเรยนใหปลอยตวเขาออกมา โดยกลาววาจะไปศกษาเปนนกศกษาแพทยฝกหดตามคำ เชญจากเพอนผเปนแพทยของเขาเอง โรงเรยนยนยอมใหเขาลาออก แตนหมายถงเขาจะไมไดรบใบรบรองการศกษาชนเรยนมธยม แมวาเขาจะมความสามารถชนเลศในสาขาวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร แตการทเขาไรความรใด ๆ ทางดานศลปศาสตร ทำ ใหเขาไมผานการสอบคดเลอกเขาสถาบนเทคโนโลยแหงสมาพนธรฐสวสในเมองซรค (เยอรมน: Eid-genössische Technische Hochschule หรอ ETH) ทำาใหครอบครวเขาตองสงเขากลบไปเรยนมธยมศกษาใหจบทอารอในสวตเซอรแลนด เขาสำ เรจการศกษาและไดรบใบอนปรญญาในเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2439 และสอบเขา ETH ไดในเดอนตลาคม แลวจงยายมาอาศยอยในเมองซรค ในปเดยวกน เขากลบมาทบานเกดของเขาเพอเพกถอนภาวะการเปนพลเมองของเขาในเวอรเทมบรก ทำ ใหเขากลายเปนผไรสญชาต ใน พ.ศ. 2443 เขาไดรบประกาศนยบตรสำ เรจการศกษาจากสถาบนเทคโนโลยแหงสมาพนธรฐสวส และไดรบสทธพลเมองสวสในป พ.ศ. 2444

งานในสำ นกงานสทธบตร หลงจากจบการศกษา ไอนสไตนไมสามารถหางานสอนหนงสอได หลงจากเพยรพยายามอยเกอบสองป พอของอดตเพอนรวมชนคนหนงกชวยใหเขาไดงานทำ ทสำ นกงานสทธบตรในกรงเบรน ในตำ แหนงผชวยตรวจสอบเอกสาร หนาทของเขาคอการตรวจประเมนใบสมครของสทธบตรในหมวดหมอปกรณแมเหลกไฟฟา ในป พ.ศ. 2446 ไอนสไตนกไดบรรจเขาเปนพนกงานประจำ หลงจากถกมองขามมานานจนกระทงกลายเปนผเชยวชาญดานเทคโนโลยจกรกล ไอนสไตนกบเพอนหลายคนทรจกกนในเบรน ไดรวมกลมกนเปนชมรมเลกๆ... ตอหนา 5

‘

’

4

ภาพถายไอนสไตนในวยเดก ถายเมอป พ.ศ. 2436‘ ’ ไอนสไตนกบเพอนหลายคนทรจกกนในเบรน ไดรวมกลมกนเปนชมรมเลกๆ สำ หรบคยกนเรองวทยาศาสตรและปรชญา ตงชอกลมอยางลอเลยนวา “The Olympia Academy” พวกเขาอานหนงสอรวมกนเชน งานของปวงกาเร แมค และฮม ซงสงอทธพลตอแนวคดดานวทยาศาสตรและปรชญาของไอนสไตนมาก[6] ตลอดชวงเวลาเหลาน ไอนสไตนแทบจะไมไดเขาไปของเกยวใดๆ กบชมชนทางฟสกสเลย งานทสำ นกงานสทธบตรของเขาโดยมากจะเกยวกบปญหาเรองการสงสญญาณไฟฟาและการซงโครไนซทางเวลาระหวางระบบไฟฟากบระบบทางกล ซงเปนสองปญหาหลกทางเทคนคอนเปนจดสนใจของการทดลองในความคดยคนน ซงในเวลาตอมาไดชกนำ ใหไอนสไตนไปสผลสรปอนลกซงเกยวกบธรรมชาตของแสงและความเกยวพนพนฐานระหวางอวกาศกบเวลา

ชวตครอบครว มเลวา มารค ภรรยาของไอนสไตน ไอนสไตนมบตรสาวหนงคนกบมเลวา มารค ชอวา ไลแซล (Lieserl) คาดวาเกดในตอนตนป พ.ศ. 2445 ทเมอง Novi Sad[8] ไอนสไตนแตงงานกบมเลวาเมอวนท 6 มกราคม พ.ศ. 2446 แมจะถกมารดาคดคานเพราะนางมอคตกบชาวเซรบ และคดวามารคนน “แกเกนไป” ทงยง “หนาตาอปลกษณ” ความสมพนธของคนทงสองคอนขางจะเปนสวนตวและเปนคชวตทมสตปญญา ในจดหมายฉบบหนงถงหลอน ไอนสไตนเรยกมารควา “สงมชวตทเสมอกนกบผม ผซงแขงแรงและมอสระเฉกเชนเดยวกน” มการถกเถยงกนอยเปนบางคราววา มารคมอทธพลตองานของไอนสไตนบางหรอไม อยางไรกตาม นกประวตศาสตรทางวทยาศาสตรตางลงความเหนเปนเอกฉนทวา ไมมบตรคนแรกของไอนสไตนกบมเลวา คอ ฮนส อลเบรต ไอนสไตน เกดเมอวนท 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 ทกรงเบรน ประเทศสวตเซอรแลนด บตรคนทสองคอ เอดอารด เกดทซรคเมอวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2453

ม ส อ งว ธ ใ นการ ใชชวต คอ ทางหนงไมมอะไรมหศจรรยเลยก บ อ ก ท า งท ก ส ง ล ว นมหศจรรย

อลเบรตกบมารคหยากนเมอวนท 14 กมภาพนธ พ.ศ. 2462 หลงจากแยกกนอย 5 ป ในวนท 2 มถนายนปเดยวกนนน ไอนสไตนแตงงานกบ เอลซา โลเวนธาล (น ไอนสไตน) นางพยาบาลทชวยดแลอภบาลระหวางทเขาปวย เอลซาเปนญาตหางๆ ทงทางฝงพอและฝงแมของไอนสไตน ครอบครวไอนสไตนชวยกนเลยงด มารกอต และ อลเซ ลกสาวของเอลซาจากการแตงงานครงแรกของเธอ แตทงสองคนไมมลกดวยกน

งานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย “การคดคนทฤษฎสมพทธภาพพเศษ” พ.ศ. 2448 ขณะทไอนสไตนทำ งานอยทสำ นกงานสทธบตร กไดตพมพบทความ 4 เรองใน Annalen der Physik ซงเปนวารสารทางฟสกสชนนำ ของเยอรมน บทความทงสนในเวลาตอมาเรยกชอรวมกนวา “Annus Mirabilis Pa-pers” บทความเกยวกบธรรมชาตเฉพาะตวของแสง นำ ไปสแนวคดทสงผลตอการทดลองทมชอเสยง คอปรากฏการณโฟโตอเลกทรก หลกการงายๆ กคอ แสงมปฏกรยากบสสารในรปแบบของ “กอน” พลงงาน (ควอนตา) เปนหวงๆ แนวคดนเคยนำ เสนอมากอนหนานแลวโดย แมกซ พลงค ในป พ.ศ. 2443 ซงเปนแนวคดทขดแยงกบทฤษฎเกยวกบคลนแสงทเชอกนอยในยคสมยนน บทความเกยวกบการเคลอนทของบราวน อธบายถงการเคลอนไหวแบบสมของวตถขนาดเลกมากๆ ซงเปนผลโดยตรงจากการกระทำ ของโมเลกล แนวคดนสนบสนนตอทฤษฎอะตอม บทความเกยวกบอเลกโตรไดนามกสของวตถทกำ ลงเคลอนท เปนกำ เนดของทฤษฎสมพทธภาพพเศษ แสดงใหเหนวาความเรวของแสงทกำ ลงสงเกตอยางอสระ ณ สภาวะการเคลอนทของผสงเกตจะตองมการเปลยนแปลงโดยพนฐานไปเหมอนๆ กน ผลสบเนองจากแนวคดนรวมถงกรอบของกาล-อวกาศของวตถทกำ ลงเคลอนทจะชาลงและหดสนลง (ตามทศทางของการเคลอนท) โดยสมพทธกบกรอบของผสงเกต บทความนยงโตแยงแนวคดเกยวกบ luminiferous aether ซงเปนเสาหลกทางฟสกสทฤษฎในยคนน วาเปนสงทไมจำ เปน บทความวาดวยสมดลของมวล-พลงงาน (ซงกอนหนานเชอวามนไมเกยวของกนเลย) ไอนสไตนปรบปรงสมการสมพทธภาพพเศษของเขาจนกลายมาเปนสมการอนโดงดงทสดแหงครสตศตวรรษท 20 คอ E = mc2 ซงบอกวา มวลขนาดเลกจวสามารถแปลงไปเปนพลงงานปรมาณมหาศาลได ซงเปนจดกำ เนดการพฒนาของพลงงานนวเคลยร


5

แสงกบทฤษฎสมพทธภาพทวไป ป พ.ศ. 2449 สำ นกงานสทธบตรเลอนขนใหไอนสไตนเปน Technical Examiner Second Class แตเขากยงไมทงงานดานวชาการ ป พ.ศ. 2451 เขาไดเขาเปนอาจารยทมหาวทยาลยเบรน พ.ศ. 2453 เขาเขยนบทความอธบายถงผลสะสมของแสงทกระจายตวโดยโมเลกลเดยวๆ ในบรรยากาศ ซงเปนการอธบายวา เหตใดทองฟาจงเปนสนำ เงน ระหวาง พ.ศ. 2452 ไอนสไตนตพมพบทความ “Über die Entwicklung unserer Anschauungen über das Wesen und die Konstitution der Strahlung” (พฒนาการของมมมองเกยวกบองคประกอบและหวใจสำ คญของการแผรงส วาดวยการพจารณาแสงในเชงปรมาณ ในบทความน รวมถงอกบทความหนงกอนหนานนในปเดยวกน ไอนสไตนไดแสดงวา พลงงานควอนตมของมกซ พลงค จะตองมโมเมนตมทแนนอนและแสดงตวในลกษณะทคลายคลงกบอนภาคทเปนจด บทความนไดพดถงแนวคดเรมตนเกยวกบโฟตอน (แมในเวลานนจะยงไมไดเรยกดวยคำ น ผตงชอ ‘โฟตอน’ คอ กลเบรต เอน. ลวอส ในป พ.ศ. 2469) และใหแรงบนดาลใจเกยวกบความเกยวพนกนระหวางคลนกบอนภาค ในวชากลศาสตรควอนตม พ.ศ. 2454 ไอนสไตนไดเปนผชวยศาสตราจารยทมหาวทยาลยซรค แตหลงจากนนไมนานเขากยอมรบตำ แหนงศาสตราจารยทมหาวทยาลยชารลส-เฟอรดนานด ของเยอรมนทตงอยในกรงปราก ทนไอนสไตนไดตพมพบทความเกยวกบผลกระทบของแรงโนมถวงทมตอแสง ซงกคอการเคลอนไปทางแดงเนองจากแรงโนมถวง และการหกเหของแสงเนองจากแรงโนมถวง บทความนชวยแนะแนวทางแกนกดาราศาสตรในการตรวจสอบการหกเหของแสงระหวางการเกดสรยคราส นกดาราศาสตรชาวเยอรมน เออรวน ฟนเลย-ฟรอนดลค ไดเผยแพรขอทาทายของไอนสไตนนไปยงนกวทยาศาสตรทวโลก[19] พ.ศ. 2455 ไอนสไตนกลบมายงสวตเซอรแลนดและรบตำ แหนงศาสตราจารยทมหาวทยาลยเดมทเขาเปนศษยเกา คอ ETH เขาไดพบกบนกคณตศาสตร มารเซล กรอสมานน ซงชวยใหเขารจกกบเรขาคณตของรมานนและเรขาคณตเชงอนพนธ และโดยการแนะนำ ของทลลโอ เลว-ซวตา นกคณตศาสตรชาวอตาล ไอนสไตนจงไดเรมใชประโยชนจากความแปรปรวนรวมเขามาประยกตในทฤษฎแรงโนมถวงของเขา มชวงหนงทไอนสไตนรสกวาแนวทางนไมนาจะใชได แตเขากหนกลบมาใชอก และในปลายป พ.ศ. 2458 ไอนสไตนจงไดเผยแพรทฤษฎสมพทธภาพทวไปซงยงคงใชอยตราบถงปจจบน...

ทฤษฎนอธบายถงแรงโนมถวงวาเปนการบดเบยวของโครงสรางกาลอวกาศโดยวตถทสงผลเปนแรงเฉอยตอวตถอน

ทฤษฎแรงเอกภาพ งานวจยของไอนสไตนหลงจากทฤษฎสมพทธภาพทวไปมหวใจหลกอยทการพยายามทำ ใหทฤษฎแรงโนมถวงสามารถอธบายคณสมบตของแมเหลกไฟฟาได ป พ.ศ. 2493 เขาไดพดถงแนวคดเรอง “ทฤษฎแรงเอกภาพ” ในวารสาร Scientific American ในบทความชอวา “On the Generalized Theory of Gravitation” แมเขาจะไดรบความยกยองอยพอสมควร แตกไมคอยไดรบการสนบสนนในการวจยเรองน และความทมเทสวนใหญของเขากไมประสบความสำ เรจ ในความพยายามของไอนสไตนทจะรวมแรงพนฐานทงหมดเขาในกฎเดยวกน เขาไดละเลยการพฒนากระแสหลกในทางฟสกสไปบางสวน ทสำ คญคอแรงนวเคลยรอยางเขมและแรงนวเคลยรอยางออน ซงไมมใครเขาใจมากนกตราบจนอกหลายปผานไปหลงจากเขาเสยชวตไปแลว ขณะเดยวกน แนวทางพฒนาฟสกสกระแสหลกเองกละเลยแนวคดของไอนสไตนเกยวกบการรวมแรงเชนเดยวกน ครนตอมาความฝนของไอนสไตนในการรวมกฎฟสกสทงหลายเกยวกบแรงโนมถวงจงเปนแรงบนดาลใจสำ คญตอแนวทางศกษาฟสกสยคใหม โดยเฉพาะอยางยงตอทฤษฎแหงสรรพสงและทฤษฎสตรง ขณะทมความตนตวมากขนในสาขากลศาสตรควอนตมดวย

แบบจำ ลองแกสของชเรอดงเงอร ไอนสไตนแนะนำ ใหแอรวน ชเรอดงเงอรนำ เอาแนวคดของมกซ พลงคไปใช ทมองระดบพลงงานของแกสในภาพรวมมากกวาจะมองเปนโมเลกลเดยวๆ ชเรอดงเงอรประยกตแนวคดน ในบทความวจยโดยใชการกระจายตวของโบลทซมนน เพอหาคณสมบตทางอณหพลศาสตรของแกสอดมคตกงคลาสสก ชเรอดงเงอรขออนญาตใสชอไอนสไตนเปนผเขยนบทความรวม แตตอมาไอนสไตนปฏเสธคำ เชญนน

ความจรงแทของทฤษฎอยภายในจตใจ ไมใชอยกบสงทมองเหน‘ ’ความรไมใชปญญา Vihok jauary 2012

6

ตเยนไอนสไตน พ.ศ. 2469 ไอนสไตนกบลกศษยเกาคนหนงคอ ลโอ ซลารด นกฟสกสชาวฮงการผตอมาไดรวมในโครงการแมนฮตตน และไดรบยกยองในฐานะผคนพบหวงโซปฏกรยา ทงสองไดรวมกนประดษฐ ตเยนไอนสไตน ซงเปนอปกรณทไมมชนสวนเคลอนไหวเลย และใชพลงงานนำ เขาเพยงอยางเดยวคอพลงงานความรอน สงประดษฐนไดจดสทธบตรในป พ.ศ. 2473

บอรกบไอนสไตน ราวครสตทศวรรษ 1920 มการพฒนากลศาสตรควอนตมใหเปนทฤษฎทสมบรณยงขน ไอนสไตนไมคอยเหนดวยนกกบการตความโคเปนเฮเกนวาดวยทฤษฎควอนตม ซงพฒนาขนโดย นลส บอร กบ แวรเนอร ไฮเซนแบรก ซงอธบายปรากฏการณทางควอนตมวาเปนเรองของความนาจะเปน ทจะสงผลตอเพยงอนตรกรยาในระบบแบบดงเดม มการโตวาทสาธารณะระหวางไอนสไตนกบบอรสบตอมาเปนเวลายาวนานหลายป (รวมถงในระหวางการประชมซอลเวยดวย) ไอนสไตนสรางการทดลองในจนตนาการขนเพอโตแยงการตความโคเปนเฮเกน แตภายหลงกถกบอรพสจนแยงได ในจดหมายฉบบหนงซงไอนสไตนเขยนถง มกซ บอรน ในป พ.ศ. 2469 เขาบอกวา “ผมเชอวา พระเจาไมไดสรางสรรพสงดวยการทอยเตา” ไอนสไตนไมเคยพอใจกบสงทเขาไดรบรเกยวกบการอธบายถงธรรมชาตทไมสมบรณในทฤษฎควอนตม ในป พ.ศ. 2478 เขาคนควาเพมเตมในประเดนเหลานรวมกบเพอนรวมงานอก 2 คน คอ บอรส โพโดลสก และ นาธาน โรเซน และตงขอสงเกตวา ทฤษฎดงกลาวดจะตองอาศยอนตรกรยาแบบไมแบงแยกถน ตอมาเรยกขอโตแยงนวา EPR พาราดอกซ (มาจากนามสกลของไอนสไตน โพโดลสก และโรเซน) การทดลอง EPR ไดจดทำ ขนในเวลาตอมา และไดผลลพธทชวยยนยนการคาดการณตามทฤษฎควอนตม สงทไอนสไตนไมเหนดวยกบแนวคดของบอรเกยวพนกบแนวคดพนฐานในการพรรณนาถงวทยาศาสตร ดวยเหตนการโตวาทระหวางไอนสไตนกบบอรจงไดสงผลสบเนองออกไปเปนการววาทะในเชงปรชญาดวย

รางวลโนเบล พ.ศ. 2465 ไอนสไตนไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกสประจำ ป 2464 ในฐานะท “ไดอทศตนแกฟสกสทฤษฎ โดยเฉพาะอยางยงการคนพบกฎทอธบายปรากฏการณโฟโตอเลกทรก” ซงเปนการอางองถงงานเขยนของเขาในป 2448 “โดยใชมมมองจากจตสำ นกเกยวกบการเกดและการแปรรปของแสง” แนวคดของเขาไดรบการพสจนอยางหนกแนนจากผลการทดลองมากมายในยคนน สนทรพจนในการมอบรางวลยงระบไววา “ทฤษฎสมพทธภาพของเขาเปนหวขอถกเถยงทนาสนใจทสดในวงวชาการ (และ) มความหมายในทางฟสกสดาราศาสตรซงประยกตใชอยางชดเจนในปจจบน” เชอกนมานานวาไอนสไตนมอบเงนรางวลจากโนเบลทงหมดใหแกภรรยาคนแรก คอมเลวา มารค สำ หรบการหยาขาดจากกนในป พ.ศ. 2462 แตจดหมายสวนตวทเพงเปดเผยขนในป พ.ศ. 2549 บงบอกวาเขานำ ไปลงทนในประเทศสหรฐอเมรกา และสญเงนไปเกอบหมดจากเหตการณเศรษฐกจตกตำ ครงใหญ ไอนสไตนเดนทางไปนวยอรก สหรฐอเมรกา เปนครงแรก เมอ 2 เมษายน พ.ศ. 2464 เมอมผถามวา เขาไดแนวคดทางวทยาศาสตรมาจากไหน ไอนสไตนอธบายวา เขาเชอวางานทางวทยาศาสตรจะกาวหนาไดจากการทดลองทางกายภาพและการคนหาความจรงทซอนเอาไว โดยมคำ อธบายทสอดคลองกนไดในทกสภาวการณโดยไมขดแยงกนเอง ไอนสไตนยงสนบสนนทฤษฎทคนหาผลลพธในจนตนาการดวย

ปายอนสรณอลเบรต ไอนสไตน ในกรงเบอรลน ไอนสไตนเสยชวตเมอวนท 18 เมษายน พ.ศ. 2498 ดวยโรคหวใจ ผลงานของไอนสไตนในสาขาฟสกสมมากมาย ไอนสไตนไดตพมพผลงานทางวทยาศาสตรมากกวา 300 ชน และงานอนทไมใชวทยาศาสตรอกกวา 150 ชน ป พ.ศ. 2542 นตยสารไทมส ยกยองใหเขาเปน “บรษแหงศตวรรษ” ผเขยนชวประวตของเขาเอยถงเขาวา “สำ หรบความหมายในทางวทยาศาสตร และตอมาเปนความหมายตอสาธารณะ ไอนสไตน มความหมายเดยวกนกบ “อจฉรยะ”

‘ ’


จากวกพเดย สารานกรมเสร

7

บนเทงระเรงใจ Vihok jauary 2012

เชอรลอค โฮมส จากวรรณกรรมระดบตำ นานผลงานเขยนของ เซอรอาเธอร โคนน ดอยล สภาพยนตรฟอรมยกษทนสรางมโหฬารโดย วอเนอร บราเดอรส พกเจอร

เชอรลอก โฮลมส เปนนวนยายสบสวนหรอรหสคด ประพนธโดยนกเขยนและนายแพทยชาวสกอต คอ เซอรอาเธอร โคนน ดอยล ในชวงปลายครสตศตวรรษท 19 ถงตนครสตศตวรรษท 20 ตวละคร เชอรลอก โฮลมส เปนนกสบชาวลอนดอนผปราดเปรองทมชอเสยงโดงดงดานทกษะการประมวลเหตและผล โดยอาศยหลกฐานและการสงเกตอนคาดไมถงเพอคลคลายคดตางๆ โคนน ดอยล แตงเรองเชอรลอก โฮลมส ไวทงสนเปนเรองยาว 4 เรอง และเรองสน 54 เรอง เกอบทกเรองเปนการบรรยายโดยเพอนคหของโฮลมส คอ ดร. จอหน เอช. วตสน หรอ หมอวตสน ในจำ นวนน ม 2 เรองทโฮลมสเปนผเลาเรองเอง และอก 2 เรองเลาโดยบคคลอน เรองสนสองเรองแรกตพมพใน Beeton’s Christmas Annual ในป ค.ศ. 1887 และ Lippincott’s Monthly Magazine ในป ค.ศ. 1890 แตหลงจากทชดเรองสนลงพมพเปนคอลมนประจำ ใน นตยสารแสตรนด เมอป ค.ศ. 1891 นยายเรองนกโดงดงเปนพล เหตการณในนยายอยในชวงป ค.ศ. 1878 ถง ค.ศ. 1903 และคดสดทายเกดในป ค.ศ. 1914

เมอถกถามวา เชอรลอก โฮลมสมตวตนจรงหรอไม โคนน ดอยล มกตอบวาเขาไดรบแรงบนดาลใจในการสรางเชอรลอก โฮลมส มาจากนายแพทยโจเซฟ เบลล ผซงดอยลเคยทำางานดวยทโรงพยาบาลเอดนเบรกรอยล นายแพทยเบลลมความสามารถในการหาขอสรปจากความสามารถในการสงเกตรายละเอยดเลกๆ นอยๆ เชนเดยวกบเชอรลอก โฮลมส นอกจากนนายแพทยเบลลยงมความสนใจในอาชญากรรมและเคยชวยเหลอตำ รวจในการคลคลายคดตางๆ ดวย ความโดงดงของเชอรลอก โฮลมส ทำ ใหผอานจำ นวนมากเชอวาเขามตวตนจรงและพากนเขยนจดหมายไปหา มพพธภณฑเชอรลอก โฮลมส ตงขนในตำ แหนงทนาจะเปนบานในนวนยายของเขาในกรงลอนดอน นบเปนพพธภณฑแหงแรกทสรางขนสำ หรบตวละครในนยาย เรองราวของเชอรลอก โฮลมส มการนำ ไปดดแปลงและแตงเพมเตมขนใหมอกโดยนกเขยนคนอน ทงทเขยนรวมกบทายาทของโคนน ดอยล และเขยนขนใหมเปนเอกเทศ บทประพนธของโคนน ดอยล และนวนยายทแตงขนใหม ไดรบการดดแปลงเปนภาพยนตร ละครโทรทศน ละครวทย และสออนๆ อกมากมายนบไมถวน จนกระทงเชอรลอก โฮลมส ไดรบการบนทกจากกนเนสสบควาเปน “ตวละครทมผแสดงมากทสด” ภาพลกษณของโฮลมสกลายเปนสญลกษณของนกสบ และสงอทธพลตอวรรณกรรมและการแสดงในประเภทรหสคดจำ นวนมาก

‘

’

9

บนเทงระเรงใจ Vihok jauary 2012

สแผนฟลม ผลงานการกำ กบของ กาย รตชย ผกำ กบดาวรงของวงการฮอลลวดกบงานกำ กบภาพยนตรทผานมาอยาง Lock, Stock and Two Smoking Barrels และ Snatch

‘

’ หลงจากทหนงสอกลายเปนระดบตำานาน ทำ ใหทางคายยกษใหญแหงวงการภาพยนตรระดบโลกอยาง วอรเนอร บราเดอรส พกเจอร นำ หนงสอเรองมาทำ เปนภาพยนตร ในชอ ภาษาไทย เชอรลอค โฮลมส ดบแผนพฆาตโลก ภาพยนตรกำ กบโดยกาย รตช และมโปรดวเซอรคอโจเอล ซลเวอร, ไลโอเนล ไวแกรม, ซซาน ดาวนยและแดน ลน เขยนบทภาพยนตรโดยไมเคล โรเบรต จอหนสน, แอนโทน เพกแฮม และไซมอน คนเบรก โดยยดจากเนอเรองตวละครของไลโอเนล ไวแกรมและโคนน ดอยล รบบทบาทเชอรลอก โฮลมส โดยโรเบรต ดาวนย จเนยร และหมอวตสน โดย จด ลอว ภาพยนตรออกฉายในสหรฐอเมรกาเมอวนท 25 ธนวาคม ค.ศ. 2009 และในวนท 26 ธนวาคม ค.ศ. 2009 ในสหราชอาณาจกรและแถบแปซฟกและเขาฉายในประเทศไทย เมอวนท 24 ธนวาคม ในปเดยวกน และแนนอนวา ภาพยนตรประสบความสำาเรจทงในดานของรายไดและใจคนด ทำ ใหทางคายหนงผสรางตองเปดไฟเขยวใหทำ ภาค 2 ตอทนท หนงเขาฉายเมอวนท 29 ธนวาคม 2554 ทผานมาโดยมนกแสดงชดเดมอยาง โรเบรต ดาวนย จเนยร และ จด ลอว กลบมารวมงาน

10

ศลปะสรางจนตนาการ Vihok jauary 2012

ชวตกบเลนสมาโครภาพถายโดย อกอร ซวาโนวค

11

ปรชญา Vihok jauary 2012

ไอนสไตนสอนอะไรเราไดบาง ในหองเรยนวนหนง ไอสไตนถามนกเรยนวา “มคนซอมปลองไฟสองคน กำลงซอมปลองไฟเกา พอ พวกเขาออกมาจากปลองไฟ ปรากฏวา คนหนงตวสะอาด อกคนควเลอะเทอะ เตมไปดวยเขมา ขอถามหนอยวา คนไหนจะไปอาบนำ กอน” นกเรยน คนหนงตอบวา “กตองคนทตวสกปรกเลอะเขมาควนสครบ” ไอน สไตน พดวา “งนเหรอ คณลองคดดใหดนะ คนทตวสะอาด เหนอก คนทตวสกปรกเตมไปดวยเขมาควน เขากตองคดวาตวเองออกมาจากปลอง ไปเกาเหมอนกน ตวเขาเองกตองสกปรกเหมอนกนแนๆเลย สวนอกคน เหนฝายตรงขามตวสะอาด กตองคดวาตวเองกสะอาดเหมอนกน ตอนนผมขอถามพวกคณอกครงวา ใครทจะไปอาบนำ กอนกนแน” นก เรยนคนหนงพดขนมาดวยความตนเตนวา “ออ! ผมรแลว พอคนตวสะอาดเหนอกคนสกปรก กนกวาตวเองตองสกปรกแน แตคนทตวสกปรก เหนอกคนสะอาด กนกวาตวเองไมสกปรกเลย ดง นนคนทตวสะอาดตองวงไปอาบนำ กอนแนเลย...ถกไหมครบ?” ไอน สไตนมองไปทนกเรยนทกคน นกเรยนทกคน ตางเหนดวยกบคำตอบน ไอน สไตน คอยๆพดขนอยางมหลกการและเหตผล “คำตอบนกผด ทงสองคนออกมาจากปลองไฟเกาเหมอนกน จะเปนไปไดไงทคนหนงสะอาด อก คนหนงจะสกปรก นแหละทเขาเรยกวา “ตรรก” เมอความคดของคน เราถกชกนำจนสะดด กจะไมสามารถแยกแยะและหาเหตผล แหงเรองราวท แทจรงออกมาได นนคอ “ตรรก” จะหาตรรกไดกตอง กระโดดออกมาจาก “พนธนาการของความเคยชน” หลบเลยงจาก “กบดกทางความคด” หลกหนจาก “สงททำใหหลงทางจากความรจรง” ขจด “ทฐแหงกลมสนดาน”

จะหา ตรรก ไดกตอเมอ คณสลดหมากทงหมดทคนเขาจดฉากวางลอคณไว

...ตอนเปนเดก ผมคดทจะรก แตเมอโตขน ผมรกทจะคด...

ทกสงทกอยางไมมเหตบงเอญหรอ ปาฏหารย มแตเหตและผลทเกยวเนองเชอมโยงกนหมด

จงมองใหลกลกลงไปในธรรมชาต แลวเราจะเขาใจสงตางๆ ไดดขน

ขาพเจาไม ไดมพรสวรรคพ เศษอะไร ขาพเจาเพยงแตมความกระหายใครรอยเสมอ ทมเทใหกบสงทอยากร พากเพยรอยางทรหด และสำ รวจวจารณความรของตวเองเปนประจำา ปจจยเหลานคอทมาของแนวคดตางๆ ของขาพเจา

ขาพเจาไมเคยคดถงอนาคต เพราะมนมาถงดวยความเรวสง

‘’

‘’

‘’

13

ศลปะสรางจนตนาการ Vihok jauary 2012

ภาพวาดสนำ มนสดวจตร

12

ยมสกหนอยกดนะ Vihok jauary 2012

ตอนเปนแฟนกน อะไรๆมนกดอยางน

สรศกดมายนรอแฟนทหางแหงหนง เขารอแฟนนานมากจงคดจะไปลางหนา หลงจากเดนออกมาจากหองนำ เขากเหลอบไปเหนเดกวยรนกำ ลงนงกนชอกโกแลตทอฟฟ นำ อดลม เขาจงเดนเขาไปเตอน สรศกด : นอง นองรไหมวาของพวกนไมมประโยชน เดกวยรน : รพ !! กผมกนประจำ สรศกด : อาว แลวนองไมเปนไรหรอ เดกวยรน : ปผมอาย 100 ป สรศกด : ปนองกนของพวกนประจำ เหมอนกนเรอะ เดกวยรน : ปาว สรศกด : แลวเอาปมาอางทำ ไม เดกวยรน : ปผมไมเคยยงเรองชาวบาน อายเลยยน สรสกด : ????????

irrigation.rid , เปปเปอร

ชายหนม : บานคณอยไกล ซอยเปลยว อนตราย ใหผมไปสงดกวา หญงสาว : ซอยมนแคบกลบรถลำ บากนะคะ ชายหนม : ไมเปนไรครบ ผมถอยหลงผานตลอดออกได เมอแตงงานกนผานไป 5 ป.... อะไรอยางนกเกดขน ภรรยา : พ ๆ กลบเถอะดกมากแลว สาม : จะคยกบเพอน กลบไปกอนซ ภรรยา : ซอยมนเปลยว อนตรายนะพ สาม : กลบประจำ ไมมอะไรหรอก ภรรยา : ชนกลวถกขมขน สาม : ไมหรอกนา ... เดยวน โจรมนฉลาด... มนรจกเลอก

13

โลกทศน Vihok jauary 2012

นวตกรรม

“แอโรเจล” (Aerogel) ทไดรบการรบรองวาเปนวสดท “เบา” ทสดในโลก เพราะ “อากาศ” เปนสวนประกอบถง 99.98% ยงถกแซงหนาดวยวสดชนดใหม ทเรยกวา “ไมโคร แลททซ” หรอ “ตาขายจว” ทเบากวาแอโรเจลเสยอก เพราะวสดใหมชนดนมโครงสรางเปนโครงขายทมอากาศเปนสวนประกอบถง 99.99% ไมโครแลททซ เปนผลงานการพฒนาโดยทมงานบรษท เอชอารแอล แอลแอลซ สถาบนเทคโนโลยแหงแคลฟอรเนย (แคลเทค) และมหาวทยาลยแคลฟอรเนย วทยาเขตเออรไวน ทใชเทคโนโลยระดบ “นาโน” สรางโครงขายทอโลหะขนาดจว ซงมความกวางเพยง 100 นาโนเมตร มาถกทอเปนโครงขายลายตารางสเหลยม ทมคณสมบตในการคนตวจากแรงกดไดมากกวา 50% และมประสทธภาพในการรบแรงกระทำ (จากวตถอนทพงเขาชน) ไดสงมากเปนพเศษ ทมวจยอธบายประโยชนของเจา ไมโคร แลททซวา สามารถใชเปนขวแบตเตอร หรอประกอบเปนวสดซบเสยงหรอรบแรงกระแทก ไดเปนอยางด ซงถาจะจนตนาการตอไปถงแนวทางการใชไมโคร แลททซ กคอ การสรางเสอเกราะกนกระสนนำ หนกเบาหวว ใหความคลองตวอยางยง ผดกบเสอเกราะกนกระสนทใชในปจจบนทใชวสดรบแรงกระแทก เชน แผนเหลกกลา เคฟลาร หรอ เซรามก แตกตองแลกดวยนำ หนกทเพมขนตามความหนาของวสดซบแรงกระแทก ดร.บล คารเตอร ผจดการกลมสถาปตยกรรมวสดแหงเอชอารแอล กลาวถงแนวคดในการสราง ไมโคร แลททซ วา เปนการจำ ลองรปแบบโครงสรางสถาปตยกรรมชนนำ ระดบโลก เชน

หอไอเฟล สญลกษณแหงความรงเรองของกรงปารส ทกอสรางขนในยคจกรพรรดนโปเลยน และสะพานโกลเดน เกท สญลกษณแหงนครซานฟรานซสโก โดยนำ เอาแนวคดการเชอมโลหะเปนโครงสรางขนาดใหญยกษทมเอกลกษณเฉพาะมาใชสรางสรรคโครงสรางโลหะขนาดจว ทมความหนานอยกวาเสนผมมนษยถง 1,000 เทา การผลตไมโคร แลททซ มความแตกตางจากแอโรเจลอยางมาก ตงแตการใชวสดทนำ มาผลต เพราะไมโคร แลททซ ใชโลหะขนาดจวเปนวสดหลก ถกทอขนมา ขณะทแอโรเจล แชมปเกาวสดทเบาทสดในโลก ใชคารบอน ซลกา หรอ อะลมนา (อะลมเนยมออกไซด) ในการผลต โดยใชกระบวนการ “การทำ แหงยงยวด” (Supercritical Dry-ing) ททำ ใหเกดโครงสรางทมรพรนสำ หรบอากาศจำ นวนมาก ทำ ใหแอโรเจลมคณสมบตการเปนตวตานทานความรอนดยง และสามารถรบแรงกดไดมหาศาล ขนาดกอนหนนำ หนก 2.5 กโลกรม ยงวางบนแอโรเจลนำ หนก 2 กรม ไดอยางสบาย

เบามาก

14


ปฐพ ภเขาไฟ ภเขาไฟ เปนธรณสณฐาน (โดยทวไป คอ ภเขา) ทหนหนด (หนภายในโลกทถกหลอมเหลวดวยความดนและอณหภมสง) ปะทผานขนมายงพนผวของดาวเคราะห แมวาเราจะสามารถพบภเขาไฟไดหลายแหงบนดาวเคราะหหนและดาวบรวารในระบบสรยะ แตบนโลก ภเขาไฟมกเกดขนใกลกบแนวรอยตอระหวางแผนเปลอกโลก อยางไรกตาม ยงมภเขาไฟทเปนขอยกเวน เรยกวา ภเขาไฟจดรอน วชาทศกษาเกยวกบภเขาไฟ เรยกวา วทยาภเขาไฟ

การจำ แนกภเขาไฟตามรปราง ปกตจะมการจำาแนกภเขาไฟตามรปราง ตามสวนประกอบททำ ใหเกด และชนดของการประท โดยสรปแลวเราจะจำ แนกภเขาไฟได 3 ลกษณะคอ 1.กรวยภเขาไฟสลบชน (Compos-ite Cone Volcano) เปนภเขาไฟซงเกดจากการสลบหมนเวยนของชนลาวา และเศษหน ภเขาไฟชนดนอาจจะดนลาวาไหลออกมาเปนเวลานาน และจะเปลยนแปลงรปแบบการประทอยางกระทนหน ภเขาไฟชนดนทมชอ เชน ภเขาไฟฟจ (ญปน), ภเขาไฟมายอน (ฟลปปนส) และ ภเขาไฟเซนตเฮเลน (สหรฐฯ) 2.ภเขาไฟรปโล (Shield Volcano) เปนภเขาไฟทมขนาดใหญ โดยพนฐานแลวภเขาไฟชนดนเกดจาก ลาวาชนดบาซอลททไหลดวยความหนดตำ ลาวาทไหลมาจากปลองกลาง และไมกองสงชน เหมอนภเขาไฟชนดกรวยสลบชน ภเขาไฟชนดนมกจะเปนภเขาไฟทใหญ เชน ภเขาไฟ Muana Loa (ฮาวาย)

3.กรวยกรวดภเขาไฟ (Cinder Cone) ภเขาไฟชนดนจะสงชนมาก และเกดจากลาวาทพงออกมาทบถมกน ลาวาจะมความหนดสง การไหลไมตอเนอง และมลกษณะเปนลาวาลกกลมๆ ทพงออกมาจากปลองเดยว และทบถมกนบรเวณรอบปลอง ทำ ใหภเขาไฟชนดนไมคอยกอใหเกดความสญเสยชวตมากมาย

ภเขาไฟในประเทศไทยมทไหนบาง? ภเขาไฟดอยผาคอกจำ ปาแดด และปลองภเขาไฟดอยผาคอกหนฟ จงหวดลำ ปาง ภเขาพระองคาร ตำ บลเจรญสข อำ เภอเฉลมพระเกยรต จงหวดบรรมย ภเขาหลวง จงหวดสโขทย ภเขาพนมสวาย (วนอทยานพนมสวาย) จงหวดสรนทร สถตอยท 52 ครง ภเขาพนมรง จงหวดบรรมย เขากระโดง จงหวดบรรมย

จาก Volcanoes15


ความฝน สถาปนก สถาปนก คอบคคลผเกยวของในการออกแบบ และ วางแผน ในการกอสราง หรอทเรยกวางานสถาปตยกรรม โดยสถาปนก จะเปนผทเขาใจในมาตรฐานการกอสรางของอาคาร เขาใจถงหนาทใชสอยของอาคารนน รวมถงวสดทจะนำ มาเปนสวนประกอบของสงกอสรางนน สถาปนกจำ เปนตองไดรบการศกษาทางสถาปตยกรรมศาสตร และไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพสถาปตยกรรม ถงจะสามารถทำ งานในวชาชพสถาปนกได ซงคลายกบการทำ งานในสาขาวชาชพอน

สถาปก คำ เกาของคำ วาสถาปนก ไดรบพระราชทานจากพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 เปนศพทภาษาสนสกฤต หมายถง ผสราง, ผกอตง ในเอกสารโบราณกอนสมยรตนโกสนทรเคยปรากฏคำ “สถาบก” หมายถง การสราง หรอผสราง รางวลทนายกยองของสถาปนกทรจกในฐานะผกอสรางอาคารไดแก รางวลพลตซเกอร ซงมกจะถกเปรยบเทยบเหมอนกบ “รางวลโนเบลในทางสถาปตยกรรม” หนาทของสถาปนกกบโครงการกอสรางในยคปจจบน ในรปแบบทเกดขนเปนสวนใหญ สถาปนกจะทำ สญญากบเจาของโครงการ(Owner) โดยรบหนาทเปนผใหบรการวชาชพ ใหคำ ปรกษาเกยวกบการกอสราง ผานทางการออกแบบ(Building Design) และการทำ แเบบกอสราง(Construction Document) สถาปนกจะมทปรกษาผใหคำ แนะนำ ในเรองเทคนคระดบซบซอนคอ วศวกร ซงจะเปนผเชยวชาญในแตละแขนงเกยวกบการกอสราง

โดยทวไปสำ หรบโครงการขนาดกลาง วศวกรเหลานจะประกอบดวย วศวกรโครงสราง (Struc-tural Engineer) วศวกรโยธา (Civil Engineer) วศวกรไฟฟา (Electrical Engineer) วศวกรประปา (Plumbing Engineer) และ วศวกรเครองกล (Me-chanical Engineer) นอกจากนอาจจะมทปรกษาอนๆทสำ คญ เชน มณฑนากร(Interior Designer) และ ภมสถาปนก (Landscape Architect)เปนตน

จากวกพเดย สารานกรมเสร16


วาว กำ เนดชดชนในสตร

ชดชนใน (Underwear) เปนสงททกคนทงผชายและผหญงใหความสำ คญ เพราะชดชนในเปนสวนสำ คญทสดของการแตงตว เเละแนบชดกบตวเรามากทสดทเดยว ชดชนใน ภาษาองกฤษ เรยกวา Under-wear แตคนในสมยกอน จะเรยกวา Foundation ซงเปนพนฐานของการแตงตว มหลายรปแบบทงทอนบนและทอนลาง สวนคำ วาชดชนในสตร นน เราจะเรยกทบศพท อกอยางหนงวา บรา (Bras) มาจากคำ เตมวา บราเซยร (Brassiere) หมายถงชดชนในทอนบนของผหญง ซงเรมสวมใสและพฒนากนมาตงแตตนศตวรรษท 20 (ค.ศ.1900-1950) บราชนดแรกออกแบบโดย Mary Phelps Jacob ในปค.ศ. 1913 หรอเกอบ 100 ปมาแลว และมการจดลขสทธของชดขนในเปนครงแรกดวย

Mary Phelps Jacob เปนสาวสงคมชนสงของนวยอรค เธอเกดเมอป ค.ศ.1891 และไดออกแบบบราสำ หรบผหญงไดสำ เรจ เมออาย 22 ป โดยสาเหตเรมมาจากวนหนง Mary ซอเสอคลมตวยาวไวเพอออกงานสงคมหรหรา แตชดชนในทมอยในขณะนนเปนเพยง คอรเซต ตวแขงทอทมโครงทำ จากกระดกปลาวาฬ หลงจากแตงตวเสรจแลว เธอเหนวาโครงของคอรเซตโผลออกมาจากเสอคลม ทำ ใหเสอคลมตวสวยดอยความงามไปทนท เธอจงหนมาใชรบบนสชมพเปนสายพาดกบไหล ผกกบผาเชดหนาผนใหญจบมมเปนเหลยมใชประคองหนาอก ผกใตหนาอกแทนคอรเซตแบบเดม ซงตอมาในเวลาไมนาน บราเซยในแบบของ Mary เปนทยอมรบและกลาวขานในวงการแฟชน แลวจงคอยๆ พฒนามาเปน Backless Brassiere ในปจจบนนนเอง จงถอไดวา Mary Phelps Jacob เธอเปนผคดคนและออกแบบชดชนในคนแรกของโลก Mary Phelps Jacob เสยชวตในป ค.ศ. 1970 รวมอายได 79 ป


บทความพเศษประจำ เดอน Vihok jauary 2012

ระบบสรยะ ประกอบดวยดวงอาทตยและวตถอนๆ ทโคจรรอบดวงอาทตยเนองจากแรงโนมถวง ไดแก ดาวเคราะห 8 ดวงกบดวงจนทรบรวารทคนพบแลว 166 ดวงดาวเคราะหแคระ 5 ดวงกบดวงจนทรบรวารทคนพบแลว 4 ดวง กบวตถขนาดเลกอนๆ อกนบลานชน ซงรวมถง ดาวเคราะหนอย วตถในแถบไคเปอร ดาวหาง สะเกดดาว และฝนระหวางดาวเคราะห โดยทวไปแลวจะแบงยานตางๆ ของระบบสรยะ นบจากดวงอาทตยออกมาดงนคอ ดาวเคราะหชนในจำ นวน 4 ดวง แถบดาวเคราะหนอย ดาวเคราะหขนาดใหญรอบนอกจำ นวน 4 ดวง และแถบไคเปอรซงประกอบดวยวตถทเยนจดเปนนำ แขง พนจากแถบไคเปอรออกไปเปนเขตแถบจานกระจาย ขอบเขตเฮลโอพอส (เขตแดนตามทฤษฎทซงลมสรยะสนกำ ลงลงเนองจากมวลสารระหวางดวงดาว) และพนไปจากนนคอยานของเมฆออรต กระแสพลาสมาทไหลออกจากดวงอาทตย (หรอลมสรยะ จะแผตวไปทวระบบสรยะ สรางโพรงขนาดใหญขนในสสารระหวางดาวเรยกกนวา เฮลโอสเฟยร ซงขยายออกไปจากใจกลางของแถบจานกระจาย

ดาวเคราะหชนเอกทง 8 ดวงในระบบสรยะ เรยงลำ ดบจากใกลดวงอาทตยทสดออกไป มดงนคอ ดาวพธ ดาวศกร โลก ดาวองคาร ดาวพฤหสบด ดาวเสาร ดาวยเรนส และดาวเนปจน นบถงกลางป ค.ศ. 2008 วตถขนาดยอมกวาดาวเคราะหจำ นวน 5 ดวง ไดรบการจดระดบใหเปนดาวเคราะหแคระ ไดแก ซรสในแถบดาวเคราะหนอย กบวตถอก 4 ดวงทโคจรรอบดวงอาทตยอยในยานพนดาวเนปจน คอ ดาวพลโต (ซงเดมเคยถกจดระดบไวเปนดาวเคราะห) เฮาเมอา มาคมาค และ อรส มดาวเคราะห 6 ดวงและดาวเคราะหแคระ 3 ดวงทมดาวบรวารโคจรอยรอบๆ เราเรยกดาวบรวารเหลานวา “ดวงจนทร” ตามอยางดวงจนทรของโลก นอกจากนดาวเคราะหชนนอกยงมวงแหวนดาวเคราะหอยรอบตวอนประกอบดวยเศษฝนและอนภาคขนาดเลก สำ หรบคำ วา ระบบดาวเคราะห ใชเมอกลาวถงระบบดาวโดยทวไปทมวตถตางๆ โคจรรอบดาวฤกษ คำ วา “ระบบสรยะ” ควรใชเฉพาะกบระบบดาวเคราะหทมโลกเปนสมาชก และไมควรเรยกวา “ระบบสรยจกรวาล” อยางทเรยกกนตดปาก เนองจากไมเกยวของกบคำ วา “จกรวาล” ตามนยทใชในปจจบน


บทความพเศษประจำ เดอน Vihok jauary 2012

ภาพถายแผนจานดาวเคราะหกอนเกดในเนบวลานายพราน จากกลองฮบเบล แสดงใหเหน “แหลงอภบาลดาวฤกษ” ทกวาง 1 ปแสง มลกษณะคลายคลงกบเนบวลาในยคโบราณซงฟมฟกดวงอาทตยของเราใหถอกำ เนดขน

‘ ’ กำ เนดและววฒนาการ ระบบสรยะถอกำาเนดขนจากการแตกสลายดวยแรงโนมถวงภายในของเมฆโมเลกลขนาดยกษเมอกวา 4,600 ลานปมาแลว เมฆตนกำ เนดนมความกวางหลายปแสง และอาจเปนตนกำ เนดของดาวฤกษอนอกจำ นวนมาก เมอยานเนบวลากอนสรยะ ซงนาจะเปนจดกำ เนดของระบบสรยะเกดแตกสลายลง โมเมนตมเชงมมทมอยทำ ใหมนหมนตวไปเรวยงขน ทใจกลางของยานซงเปนศนยรวมมวลอนหนาแนนมอณหภมเพมสงมากขนกวาแผนจานทหมนอยรอบๆ ขณะทเนบวลานหดตวลง มนกเรมมทรงแบนยงขนและคอยๆ มวนตวจนกลายเปนจานดาวเคราะหกอนเกด ทมเสนผานศนยกลางราว 200 AU พรอมกบมดาวฤกษกอนเกดทหนาแนนและรอนจดอย ณ ใจกลาง เมอการววฒนาการดำ เนนมาถงจดน เชอวาดวงอาทตยไดมสภาพเปนดาวฤกษชนด T Tauri ผลจากการศกษาดาวฤกษชนด T Tauri พบวามนมกมแผนจานของมวลสารดาวเคราะหกอนเกดทมมวลประมาณ 0.001-0.1 เทาของมวลดวงอาทตย กบมวลของเนบวลาในตวดาวฤกษเองอกเปนสวนใหญจำ นวนมหาศาล ดาวเคราะหกอตวขนจากแผนจานรวมมวลเหลาน ภายในชวงเวลา 50 ลานป ความดนและความหนาแนนของไฮโดรเจนทใจกลางของดาวฤกษกอนเกดกมมากพอจะทำ ใหเกดปฏกรยานวเคลยรฟวชนขนได ทงอณหภม อตราการเกดปฏกรยา ความดน ตลอดจนความหนาแนนตางเพมขนเรอยๆ จนกระทงถงสภาวะสมดลอทกสถต โดยมพลงงานความรอนทมากพอจะตานทานกบการหดตวของแรงโนมถวงได ณ จดนดวงอาทตยจงไดววฒนาการเขาสแถบลำ ดบหลกอยางสมบรณ

ระบบสรยะจะดำ รงสภาพอยางทเรารจกกนในปจจบนนไปตราบจนกระทงดวงอาทตยไดววฒนาการจนออกพนจากแถบลำ ดบหลกบนไดอะแกรมของเฮรตสปรง-รสเซลล เมอดวงอาทตยเผาผลาญเชอเพลงไฮโดรเจนภายในไปเรอยๆ พลงงานทคอยคำ จนแกนกลางของดาวอยกจะลดนอยถอยลง ทำ ใหมนหดตวและแตกสลายลงไป การหดตวจะทำ ใหแรงดนความรอนในแกนกลางเพมมากขน และทำ ใหมนยงเผาผลาญเชอเพลงเรวขน ผลทเกดคอดวงอาทตยจะสองสวางมากยงขนโดยมอตราเพมขนประมาณ 10% ในทกๆ 1,100 ลานป ในอกประมาณ 5,400 ลานปขางหนา ไฮโดรเจนในแกนกลางของดวงอาทตยจะเปลยนไปเปนฮเลยมทงหมด ซงเปนอนจบกระบวนการววฒนาการบนแถบลำ ดบหลก ในเวลานน ชนผวรอบนอกของดวงอาทตยจะขยายใหญขนประมาณ 260 เทาของขนาดเสนผานศนยกลางในปจจบน ดวงอาทตยจะกลายเปนดาวยกษแดง การทพนผวของดวงอาทตยขยายตวขนอยางมหาศาล ทำ ใหอณหภมทพนผวของมนเยนลงยงกวาทเคยเปนเมออยบนแถบลำ ดบหลก (ตำ แหนงเยนทสดคอ 2600 K) สงทเกดขนตามมากคอ ชนผวนอกของดวงอาทตยจะแตกสลาย กลายไปเปนดาวแคระขาว คอวตถทมความหนาแนนอยางยงยวด มวลประมาณครงหนงของมวลดงเดมของดวงอาทตยจะอดแนนอยในพนทของวตถขนาดประมาณเทากบโลก การแตกสลายของชนผวรอบนอกของดวงอาทตยจะทำ ใหเกดปรากฏการณทเรยกวา เนบวลาดาวเคราะห ซงเปนการสงคนสสารตางๆ อนประกอบขนเปนดวงอาทตยกลบคนใหแกสสารระหวางดาว


สงมหศจรรย Vihok jauary 2012

ชเชนอตซา แหลงโบราณคดขนาดใหญทสรางขนโดยชาวมายาในเขตวฒนธรรมเมโสอเมรกน

‘’

ชเชนอตซา เปนแหลงโบราณคดขนาดใหญทสรางขนโดยชาวมายาในเขตวฒนธรรมเมโสอเมรกน ตงอยในคาบสมทรยกาตง รฐยกาตง ทางภาคตะวนออกเฉยงใตของประเทศเมกซโก ชเชนอตซาเปนสวนหนงของเมองจำ นวนมากมายซงพวกมายาไดสรางขนเพอเปนอนสรณของเทพเจาผทรงกระหายพระโลหต ลกษณะโดยทวไปของชเชนอตซา ทำ เปนรปเหลยมลดขนเปนชน ๆ บนเนอทราว 6.4 ตารางกโลเมตร มบนไดกลาง วหารทใหญสดมชอวา วหารแหงนกรบ สรางขนในครสตศตวรรษท 12 หลงจากสรางวหารเกาแหงชกโมล ตรงกลางสรางเปนปราสาทเหลยมทบสงขนไป ใชเปนททำ พธสงเวยเทพเจาโดยใชเดกสาวโยนลงไปถวายเทพเจา ณ ทนน รอบ ๆ หางออกมาทำ เปนบรเวณตลาดทำ นองเดยวกบสถานสถตยตธรรมของพวกโรมน ซงอยกลางเมองทสาธารณะและเปนทรวมของฝงชน ชนเผามายาแหงเมกซโกสบสายมาจากคนพวกแรกทเดนทางจากทวปเอเชยเขามายงทวปอเมรกาทางชองแคบเบรง ไดมการพฒนาทางวฒนธรรม

ทงในดานเหยมโหดอนปาเถอนและความมสตปญญาอนสงสงในขณะเดยวกน พวกมายาฝกความเสยสละดานมนษยชาต ควกหวใจผทรบการบชาออกสงเวยพระเจา ขณะเดยวกนกมการพฒนาความรดานดาราศาสตร ศลปะของสถาปตยกรรม ทางอกษรศาสตร ดานการเขยนบนทกดวยตวอกษรพเศษ และการคนพบคาของเลข 0 ทางคณตศาสตร แตกนาแปลกทพวกเขามไดคนพบประโยชนอนเกดจากลอเลอน บางทอาจกลาวไดวาพวกมายาจะเปนตนตำ รบของพวกบชาความสงบทตองการศาสนารนแรง นองเลอด หลงจากทเคยพายแพพวกชนเผาตอลเตก ซงอยตอนกลางของเมกซโก ในทายทสด พวกมายากตกอยใตอำ นาจของผทนยมความรนแรงทเหนอกวา ในเมอผชนะทกระหายเลอด โลภทจะไดทองและทรพยสมบตของพวกมายาอยางเตมท 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 ชเชนอตซารบเลอกใหเปนหนงในเจดสงมหศจรรยของโลกยคใหม จากการลงคะแนนทวโลกทงทางอนเทอรเนตและโทรศพทมอถอ


VihokEducational magazine

นตยสารเพอการเรยนรสำ หรบหองสมดโรงเรยนและมหาวทยาลย

พบกบเราไดทwww.facebook.com/vihokmagCreated by Man Art Project Thanitta apartment 59 Soi.4 Chang Puek road

Tumbol.Sripoom A.Muang Chiang Mai 50200 contact us: [email protected] Tel.085-7070043 :.All rights reserved

‘’

vihok educational magazine issue 02 (th)

Documents