vergilius aeneis 6.635-678
TRANSCRIPT
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 1/19
Het Elysium
Afvaart van
Aeneas
Elysium, fantasy art van Jeffrey K. Bedrick
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 2/19
635 Occupat Aeneas aditum corpusque recenti
spargit aqua ramumque adverso in limine figit.
Aeneas bereikt de ingang en besprenkelt zijn lichaam met fris water en maakt de tak vast aan de tegenoverliggende
drempel (deurpost)
635occupat ± praes historicumoccupat, spargit, figit: trikolon
635-6 corpus .. aqua ± waarom doet Aeneas dit?
Als gewone sterveling reinigt hij zich voor hij zo¶n heilige plaats
betreedt. Romeinen deden dit bv. ook, als
ze een tempel in gingen.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 3/19
637 His demum exactis, perfecto munere divae,
devenere locos laetos et amoena virecta
639 fortunatorum nemorum sedesque beatas.
P as nadat dit was volbracht, nadat het geschenk voor degodin was voltooid, kwamen zij terecht in de vreugdevolle
plaatsen en in het lieflijk groen van de gezegende bossen en
de gelukzalige woonplaatsen.
637 his exactis, perfecto munere ± welke constructie?
abl abs (munere = abl van munus)
divae ± welke godin wordt bedoeld?
Persefone (voor haar was de µmunus¶=
Gouden Tak, zie r. 6.142)
638devenere ± welke vorm?
= deven-erunt (3e mv pf)
638-9 Welke stijlfiguur zie je?
2x chiasme:
locos laetos et amoena virecta (znw bnw ± bnw znw)
fortunatorum nemorum sedesque beatas (bnw znw ± znw bnw)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 4/19
640 Largior hic campos aether et lumine vestit
purpureo, solemque suum, sua sidera norunt.
H ier bedekt de ether rijkelijker de velden en met stralend
licht, en zij kennen hun eigen zon, hun eigen sterren.
640 largior ± waarom compar? Waarmee wordt vergeleken?
met de rest van de Onderwereld.
641 norunt ± wie is het onderwerp?
de zielen daar in het Elysium
solemque suum, sua sidera ± chiasme,
asyndeton, alliteratie
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 5/19
642 Pars in gramineis exercent membra palaestris,
contendunt ludo et fulva luctantur harena;
644 pars pedibus plaudunt choreas et carmina dicunt.
E en deel oefent zijn ledematen in de met gras bedekte
worstelplaatsen, zij wedijveren in het spel en worstelen in het
bruingele zand; een deel stampt met zijn voeten reidansen
en zingt liederen.
642
-3exercent, contendunt, luctantur: trikolon
644 pars pedibus plaudunt ± alliteratie.
Welke stijlfiguur zie je nog meer in deze regel?
chiasme:
plaudunt choreas et carmina dicunt
( ww znw znw ww)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 6/19
645 Nec non Threicius longa cum veste sacerdos
obloquitur numeris septem discrimina vocum,
647 iamque eadem digitis, iam pectine pulsat eburno.
E n ook de Thracische priester in zijn lange gewaad speelt op
de zeven snaren de verschillende tonen van de snaren, en
nu eens slaat hij dezelfde aan met zijn vingers, dan weer met
zijn ivoren plectrum.
64
5Threicus sacerdos ± bedoeld is de zanger
Orpheus; hij kwam uitThracië (ten N. van Griekenland). Er bestond om Orpheus heen een
hele cultus (het Orfisme), waarbij men o.a. in reïncarnatie geloofde.
Vandaar dat hij als priester wordt genoemd.
Poeta doctus!
nec non obloquitur ± litotes
646 discrimina vocum ± lett : de verschillen v.d.
geluiden; elke snaar heeft zijn eigen hoogte.
647 eadem ± nl. de discrimina vocum
een plectrum
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 7/19
648 Hic genus antiquum Teucri, pulcherrima proles,
magnanimi heroes nati melioribus annis,
650 Ilusque Assaracusque et Troiae Dardanus auctor.
H ier [is] het oude geslacht van Teucer, zijn zeer voortreffelijke nageslacht, edele helden geboren in betere
jaren, zowel Ilus als Assaracus en Dardanus de stichter van
Troje.
64
8Teucer ± Trojaanse held, oorspronkelijk van
Kreta afkomstig, maar naar Troje geko-
men. Schoonvader van Dardanus.
649 melioribus annis ± nl. beter dan nu / na de
val van Troje; toen was Troje nog een
machtige stad.650 Alle genoemde personen zijn beroemde
voorvaderen van Aeneas.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 8/19
651 Arma procul currusque virum miratur inanes;
stant terra defixae hastae passimque soluti
653 per campum pascuntur equi.
Over de wapens iets verderop en de lege wagens van de
mannen verwondert hij zich; hun lansen staan vastgezet in de
aarde en wijd en zijd losgemaakt in het veld grazen de
paarden.
651 miratur ± ond. = Aeneasarma: het gaat om wapens die gebruikt worden bij wagenrennen;
currus ± idem
inanes ± 2 mogelijke betekenissen
leeg, nutteloos niet meer gebruikt
ijl, schimmig
ze behoren nu ooktot het rijk der schimmen
651-2 miratur ± praes historicum
stant ± geen praes historicum:
de situatie bestaat nog altijd zo
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 9/19
653 Quae gratia currum
armorumque fuit vivis, quae cura nitentes
655 pascere equos, eadem sequitur tellure repostos.
De vreugde die er voor hen, toen ze leefden, was over dewagens en de wapens, de vreugde om hun glanzende
paarden te weiden, diezelfde (vreugde) volgt hen nu ze zijn
begraven in de aarde.
653currum = curruum ± gen mv van currus (manus
-groep)
654 vivis ± gesubst. bijv nw; evt. eis aanvullen (bedoeld zijn degenen
die nu schim in het Elysium zijn; vroeger deden deze helden veel
aan wagenrennen)
nitentes ± congr met «?
equos655 repostos ± bedoeld zijn de zielen
Eigenlijk gaat het leven, dat ze boven
hadden dus door in de onderwereld.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 10/19
656 Conspicit, ecce, alios dextra laevaque per herbam
vescentes laetumque choro paeana canentes
658 inter odoratum lauris nemus,
K ijk hij zag anderen rechts en links in het gras eten en in
koor een vrolijke hymne zingen te midden van een bos
geurig door laurieren,
657laetum ± congr met paeana (Griekse acc.)
658 lauris ± deze boom was gewijd aan Apollo
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 11/19
658 unde superne
plurimus Eridani per silvam volvitur amnis.
vanwaar van boven af in zijn volle omvang de stroom van de
E ridanus door het bos kronkelt.
659Eridanus ± rivier de Po, die deels ook in
Onderwereld zou stromen
(nu ook een sterrenbeeld)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 12/19
660 Hic manus ob patriam pugnando vulnera passi,
quique sacerdotes casti, dum vita manebat,
H ier een groep [mannen] die door voor hun vaderland tevechten wonden hebben opgelopen, en die reine priesters
[waren], zolang hun leven standhield,
660 manus =1. hand
2. groep (mannen) zoals hier
661 passi - zegt iets over manus, maar
is mv (omdat het inhoudelijk over
meer mannen gaat): constructio adsententiam
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 13/19
662 quique pii vates et Phoebo digna locuti,
inventas aut qui vitam excoluere per artes
664 quique sui memores aliquos fecere merendo:
en [zij] die vrome zieners [waren] en P hoebus waardige
woorden spraken, of die door middel van de vaardigheden diezij hadden uitgevonden het leven hebben verrijkt en zij die
hebben gemaakt dat door hun verdienste enige mensen zich
hen herinneren:
662 Phoebus = Apollo
digna ± onz mv: waardige dingen (woorden)
locuti ± ppp van loqui; vul aan: sunt
663 inventas ± congr met «?
artes
excoluere = excoluerunt; idem: fecere = fecerunt
664 qui-que = et (ei) qui
facere + dubbele acc = iemand maken tot
lijd vw = aliquos
2e acc = memores
sui verwijst naar onderwerp (ei, qui..)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 14/19
665 omnibus his nivea cinguntur tempora vitta.
Quos circumfusos sic est affata Sibylla,
bij (van) al dezen werden de slapen omringd met eensneeuwwitte band. Dezen die zich rondom hen verdrongen
sprak de Sibylle zo toe,
665omnibus his
-dat. possessivus
666 quos ± rel. aansl.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 15/19
667 Musaeum ante omnes (medium nam plurima turba
hunc habet atque umeris exstantem suspicit altis):
M usaeus voor allen (want in zijn midden had een zeer dichte menigte hem en deze keek naar hem op terwijl hij
boven hen uitstak met zijn hoge schouders):
667 M
usaeus ± mythische dichter en priester, ll. vanO
rpheusante omnes ± denk hierbij µsprak de Sibylle toe¶.
Hij is een soort leider v.d. groep.
668 hunc - verwijst naar «?
Musaeum
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 16/19
µDicite, felices animae tuque optime vates,
670 quae regio Anchisen, quis habet locus? Illius ergo
venimus et magnos Erebi tranavimus amnes.¶
µZ eg, gelukkige zielen en u voortreffelijke zanger, welk gebied,welke plaats bevat Anchises? Ter wille van hem zijn wij
gekomen en over de grote stromen van de E rebus gevaren.¶
669tu « vates =
Musaeus
670 Anchisen ± Griekse acc.; lvw. bij habet
illius = Anchises
quis, quae ± anafoor (polyptoton)
671 venimus - enjambement
Erebus ± andere naam voor Onderwereld
Erebus ± nu ook de naam van een
berg op één van de meest onherberg-
zame plekken ter wereld: Antarctica.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 17/19
672 Atque huic responsum paucis ita reddidit heros:
µNulli certa domus; lucis habitamus opacis,
674 riparumque toros et prata recentia rivis
incolimus.
E n haar gaf zo de held in weinig [woorden] het antwoord:µV oor niemand is een vaste verblijfplaats; in bossen vol
schaduw wonen wij en de glooiingen van de oevers en de
weiden fris door beken bewonen wij.
672 huic = Sibylle
673 nulli ± dat. van nullus
(nullus, nullius, nulli, nullum, nullo)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 18/19
675 Sed vos, si fert ita corde voluntas,
hoc superate iugum, et facili iam tramite sistam.¶
M aar jullie, als de wil in je hart jullie hiertoe aanzet, moeten
deze heuvelrug overgaan en ik zal u spoedig op een
makkelijk pad brengen.¶
675ita ± nl. om Anchises te vinden
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 19/19
677 Dixit, et ante tulit gressum camposque nitentes
desuper ostentat; dehinc summa cacumina linquunt.
Z o sprak hij en vooruit zette hij zijn pas(sen) en deglanzende velden van bovenaf liet hij zien; vervolgens
verlieten zij de hoogste toppen.
677campos nitentes ± het Elysium wordt ook vaak µde ElyseïscheVelden¶ genoemd. Hiernaar is de beroemde straat in Parijs
genoemd.
678 ostentat, linquunt ±
praes historicum