verantwoording van het onderzoek. - sel gent · 1.bekendmaking online bevraging huisartsen de...

SEL Zorgregio Gent – Rapport Samenwerking HAK - LDC-OCMW & (eerstelijns)psychologen 2016 -

1

RAPPORT ONLINE BEVRAGING NAAR SAMENWERKING VAN HUISARTSEN

EN LDC-OCMW’s MET (EERSTELIJNS)PSYCHOLOGEN

Verantwoording van het onderzoek. Het aantal contacten dat huisartsen en andere hulpverleners hebben met personen met een psychische problematiek stijgt. Uit onderzoek blijkt dat vooral de huisartsen nood hebben aan een laagdrempelige en toegankelijke eerstelijns psychologische functie1. De Vlaamse overheid stelt momenteel onvoldoende middelen ter beschikking om aan deze nood tegemoet

te komen. Het netwerk “het Pakt Psy 107” Gent-Eeklo-Vlaamse Ardennen stelt zelf een 1,5

FTE psychologische functie ter beschikking, 1 voor de regio Gent en een 0,5 voor de streek Vlaamse

Ardennen. De WGC van de Gentse regio hebben ook geïnvesteerd in een voltijdse eerstelijns

psychologische functie

In vergelijking is men in Nederland sedert de jaren ’80 begonnen met het inschakelen van eerstelijnspsychologen en zijn er momenteel in Nederland 1280 eerstelijnspsychologen ingeschreven in het kwalificatieregister van eerstelijnspsychologen van het Nederlands Instituut van Psychologen Anderzijds zien we dat de PAAZ-diensten in de vier Gentse ziekenhuizen als experiment elk een ambulante

psycholoog ter beschikking stellen. Ook de lokale dienstencentra stellen vaak een (eerstelijns)psycholoog

ten dienste van de artsen.

De huisartsen werken ondertussen wel vaker samen met zelfstandig gevestigde psychologen - al dan niet in een vast dienstverband. Zo zijn er groepspraktijken (eerstelijnspraktijken) die een vaste psychloog in dienst hebben, andere praktijken werken met een paar vaste psychologen of een vaste groepspraktijk psychologen. In april 2016 verscheen het ‘KCE Rapport 26 as’ omtrent een organisatie- en financieringsmodel voor de psychologische zorg.2 Ondertussen is de erkenning van de klinische psychologen een feit maar het financieringsmodel en de terugbetalingsmodaliteiten laten op zich wachten. Tenslotte is het helemaal niet duidelijk welke plaats deze zelfstandige klinische psychologen kunnen en mogen innemen binnen de verschillende functies die bestaan binnen de gespecialiseerde psychologische zorgprojecten zoals Het Pakt Psy 107. Met deze bevraging trachten we dan ook een antwoord te vinden op de vraag in welke mate de huisartsen en andere hulpverleners momenteel beroep doen op het eerder chaotische aanbod aan ambulante psychologen in de zorgregio van de SEL Gent.

1 Pr De Maeseneer. Jan e.a. Onderzoeksrapport EERSTELIJNSPSYCHOLOOG in opdracht van de Vlaamse overheid 2009 2 KCE rapport 265as Organisatie– en financieringsmodel van de psychologische zorg 2016


2

Stappenplan

1.Bekendmaking online bevraging

Huisartsen

De gegevens van de contactpersonen van de HAK werden eerst gecheckt en aangevuld waar nodig.

Voorafgaand aan het versturen van de online bevraging werden alle contactpersonen van de HAK van de

zorgregio Gent in oktober 2016 eerst telefonisch op de hoogte gebracht van het initiatief van de SEL Gent

en gevraagd om hun medewerking voor het verzenden van de bevraging binnen hun HAK. Alle

contactpersonen van de huisartsenkringen waren hiertoe bereid.

LDC-OCMW Alle contactgegevens van de LDC-OCMW van de zorgregio Gent werden eerst geüpdatet. Zij zijn niet op

voorhand gecontacteerd.

2.Methodiek Voor de online bevraging werd gebruikt gemaakt van het programma Survey Gizmo. Dit programma

genereert de resultaten in zowel individuele rapporten als in een globaal rapport. Er werden 10 vragen

gesteld naar de samenwerking met (eerstelijns)psychologen. Het opzet was om alle vragen te

beantwoorden met ‘ja’ of ‘nee’ of ‘geen idee’.

3. Timing

• 19/10/16: updaten contactlijsten van Huisartsenkringen en LDC-OCMW’s.

• 21/10/16: bellen naar contactpersonen Huisartsenkringen

• 25/10/16: 1ste oproep: verzenden van brief naar alle Huisartsenkringen – LDC-OCMW’s

• 15/11/16: reminder aan alle Huisartsenkringen -LDC-OCMW’s

• 18/11/16: einddatum invullen online bevraging

• 29/11/16: verwerking online resultaten 1ste oproep

• 10/12/16: rapport resultaten 1ste oproep

• 17/02/17: 2de oproep naar alle Huisartsenkringen-LDC-OCMW’s

• 17/02/17: aanvullende vragen aan de LDC-OCMW’s

• 20/04/17: definitief goedgekeurd rapport

• 24/04/17: bedankingsmail aan HAK en LDC – rapport op website SEL Gent

4.De mailing en de online bevraging

• Aan de huisartsenkringen

• Aan de LDC-OCMW’s


3

Mailing aan de Huisartsenkringen

Beste

Gezien het stijgend aantal contacten met personen met een psychologische problematiek, is er blijkbaar

vooral bij de huisartsen nood aan een eerstelijns psychologische functie.

De Vlaamse overheid stelt momenteel onvoldoende middelen ter beschikking om aan deze nood tegemoet



Ardennen.

Anderzijds zien we dat de PAAZ-diensten in de Gentse ziekenhuizen als experiment elk een ambulante

psycholoog ter beschikking stellen. Ook de lokale dienstencentra stellen vaak een

(eerstelijns)psycholoog ten dienste van de artsen.

De huisartsen werken ondertussen wel vaker samen met zelfstandig gevestigde psychologen - al dan niet

in een vast dienstverband. Zo zijn er groepspraktijken (eerstelijnspraktijken) die een vaste psychloog in

dienst hebben, andere praktijken werken met een paar vaste psychologen of een vaste groepspraktijk

psychologen.

Wij, als SEL-eerstelijnsnetwerk, willen daar meer zicht op krijgen.

Daarom vragen we aan de huisartsen om via hun kringen ons te laten weten welke manier van werken zij

momenteel toepassen in de samenwerking met de psychologen.

Wil u graag meewerken aan dit belangrijk onderzoek? Het invullen van de lijst duurt ongeveer 5 minuten.

U hoeft enkel op deze link http://www.surveygizmo.com/s3/3133811/New-Survey te klikken en u komt

automatisch in de vragenlijst terecht.

Mogen wij u vragen om de vragenlijst tegen 18/11/16 in te vullen? Wij zouden dit enorm waarderen!

Alvast bedankt voor uw bereidwillige samenwerking! U wordt op de hoogte gehouden van de resultaten

van dit onderzoek.

Dr P.Verdonck

Voorzitter van het SEL Zorgregio Gent

http://www.surveygizmo.com/s3/3133811/New-Survey


4

Online vragenlijst voor Huisartsenkringen

Aan de huisartsen

De SEL Gent wil graag een overzicht krijgen van de samenwerking van huisartsen met

(eerstelijns)psychologen - zelfstandig gevestigde psychologen.

Daarom vragen we aan de huisartsen om via hun kringen ons te laten weten welke manier van werken zij

momenteel toepassen in de samenwerking met de psychologen.

Wil u graag meewerken aan dit belangrijk onderzoek?

Gelieve alle vragen in de vragenlijst te beantwoorden met ‘ja’ of ‘nee’ of ‘geen idee’. Het invullen van de

lijst duurt ongeveer 5 minuten.

Mogen wij u vragen om deze vragenlijst te beantwoorden tegen 18/11/16? Wij zouden dit enorm

waarderen!


van dit onderzoek.

Bestuur SEL Gent

1. Bij welke huisartsenkring bent u aangesloten?

• Panacea

• HAK Ronse

• HAK Merelbeke

• OMEHAK

• WEMEHAK

• HVG Vesalius

• OVO

• HAK Schelde en Leie

• Huisartsenvereniging der Durmestreek

• HAK Oudenaarde OVO

• Huisartsenvereniging Gent

2. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan “Het Pakt”

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

3. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog niet verbonden aan “Het Pakt“

• JA

• NEE

• GEEN IDEE


5

4. Ik/wij werk samen met een psycholoog verbonden aan de praktijk

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

5. Ik/wij werk samen met verschillende psychologen uit de omgeving

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

6. Ik/ wij werk samen met een ambulante psycholoog verbonden aan een ziekenhuis

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

7. Ik/wij werk samen met een vaste psycholoog niet vast verbonden aan de praktijk

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

8. Ik/wij werk niet samen met ambulante psychologen

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

9. Ik/wij wens in de toekomst samen te werken met een eerstelijnspsycholoog

• JA

• NEE

• GEEN IDEE

10. Ik/wij wens in de toekomst samen te werken met een psycholoog

• JA

• NEE

• GEEN IDEE


6

Mailing aan de LDC-OCMW’s

Beste

Gezien het stijgend aantal contacten met personen met een psychologische problematiek, is er blijkbaar bij

de huisartsen – maar ook bij de LDC-OCMW’s - nood aan een eerstelijns psychologische functie.

De Vlaamse overheid stelt momenteel onvoldoende middelen ter beschikking om aan deze nood tegemoet



Ardennen

Anderzijds zien we dat de PAAZ-diensten in de Gentse ziekenhuizen als experiment elk een ambulante

psycholoog ter beschikking stellen. Ook de lokale dienstencentra stellen vaak een

(eerstelijns)psycholoog ten dienste van de artsen.

Wij, als SEL-eerstelijnsnetwerk, willen daar meer zicht op krijgen.

Daarom vragen we aan de LDC-OCMW’s ons te laten weten welke manier van werken zij momenteel

toepassen in de samenwerking met de psychologen.

Wil u graag meewerken aan dit belangrijk onderzoek? Het invullen van de lijst duurt ongeveer 5 minuten.

U hoeft enkel op deze link http://www.surveygizmo.com/s3/3133938/Bevraging-LDC-OCMW te klikken en

u komt automatisch in de vragenlijst terecht.

Mogen wij u vragen om de vragenlijst tegen 18/11/16 in te vullen? Wij zouden dit enorm waarderen!


van dit onderzoek.

Dr P.Verdonck

Voorzitter van het SEL Zorgregio Gent

http://www.surveygizmo.com/s3/3133938/Bevraging-LDC-OCMW


7

Online vragenlijst voor LDC-OCMW’s

De SEL Gent wil graag een overzicht krijgen van de samenwerking van LDC-OCMW's met

(eerstelijns)psychologen.

Daarom vragen we aan alle LDC-OCMW's uit de zorgregio Gent ons te laten weten welke manier van

werken zij momenteel toepassen in de samenwerking met de (eerstelijns)psychologen.

Wil u graag meewerken aan dit belangrijk onderzoek?

Gelieve alle vragen in de vragenlijst te beantwoorden met ‘ja’ of ‘nee’ of ‘geen idee’. Het invullen van de

lijst duurt ongeveer 5 minuten.

Mogen wij u vragen om deze vragenlijst te beantwoorden tegen 18/11/16? Wij zouden dit enorm

waarderen!


van dit onderzoek.

Team SEL Gent

1. Ik ben werkzaam in volgende LDC-OCMW *This question is required.

• LDC De Piramide

• LDC Elfdorpen

• LDC De Bosrank

• LDC De Reinaert

• LDC Zonneheem

• LDC Het Hoeksken

• LDC De Regenboog

• LDC De Vlaschaard

• LDC De Boei

• LDC De Horizon

• LDC De Thuishaven

• LDC Ten Hove

• LDC Speltinckx

• LDC Solidariteit voor het Gezin

• LDC Wibier

• LDC De Knoop

• LDC De Waterspiegel

• LDC 't Ryckbosch

• LDC 't Binnenhof

• LDC Oud Sint-Jozef

• LDC Het Wilgenhof

• LDC De Vesting

• LDC De Hoge Winde

• LDC De Kastanje


8

2. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan “Het Pakt”

• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


9


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


• JA

• NEE

• GEEN IDEE


10

Online aanvullende vragenlijst voor het LDC-OCMW

Op 25/10/16 en 15/11/16 heeft de SEL Gent aan alle LDC-OCMW's gevraagd om mee te willen werken aan

een belangrijk onderzoek over de samenwerking met (eerstelijns)psychologen via een online bevraging.

Op basis van deze resultaten zouden wij graag willen weten op welke wijze de doorverwijzing naar

(eerstelijns)psychologen gebeurt binnen de LDC’s. Hiervoor zijn er 6 extra vragen opgesteld.

Wenst u mee te werken aan het vervolg van dit onderzoek? Gelieve dan de onderstaande vragen in te

vullen. Wij zouden de online bevraging graag ten laatste tegen 20/2/17 willen ontvangen. Alvast bedankt

voor de extra inspanning!

Het bestuur SEL Gent

1. Ik werk bij de volgende LDC-OCMW

• Elfdorpen

• De Bosrank

• De Reinaert

• Zonneheem

• Het Hoeksken

• De Regenboog

• De Vlaschaard

• De Boei

• De Horizon

• De Thuishaven

• Ten Hove

• Speltinckx

• Solidariteit voor het Gezin

• Wibier

• De Knoop

• De Waterspiegel

• 't Ryckbosch

• 't Binnenhof

• Oud Sint-Jozef

• Het Wilgenhof

• De Vesting

• De Hoge Winde

• De Kastanje


11

2. Mijn LDC-OCMW heeft een psycholoog in dienst

• ja

• nee

• weet niet

• niet van toepassing

3. Voor hoeveel uren per week kan de psycholoog geraadpleegd worden?

• 0-8u per week

• 9-16u per week

• 17-40u per week


4. Hoeveel keer per jaar hebben huisartsen via verwijzing beroep gedaan op de psycholoog verbonden

aan jullie LDC in 2016?

• 0 keer per jaar

• 1-5 keer per jaar





5. Hoe vaak heeft een andere hulpverlener dan de huisarts iemand doorverwezen

naar de psycholoog verbonden aan jullie LDC in 2016?

• 0 keer per jaar






6. Heeft de psycholoog, verbonden aan jullie LDC-OCMW, een speciale opleiding

genoten als eerstelijnspsycholoog?

• ja

• nee

• weet niet



12

5. Verduidelijking begrippen

Eerstelijnspsycholoog (ELF)3 4 Is evengoed een psycholoog als een andere, werkt samen met huisartsen of in

wijkgezondheidscentra en geeft advies en kortdurende hulp. In de loop van één à twee maximaal

5 à 6 gesprekken brengt de eerstelijnspsycholoog de klacht en/of problemen helder in kaart, en

bekijkt met de patiënt wat hij/zij kan doen om dit te overwinnen/verhelpen. Als meer en

langduriger ondersteuning nodig is, zal worden doorverwezen naar andere hulpverleners

(ambulante psychologe, CGG, psychiater, ...).

Voorlopig zijn er slechts een paar gesubsidieerde experimenten in Vlaanderen met deze nieuwe

functie. Binnen de zorgregio Gent die het PAKT geografisch dekt zijn er 2,5 VTE ELP actief, waarvan

reeds de gesubsidieerd door het PAKT zelf is weggevallen. M.a.w. alleen het WGC De Sleep-

Sluizeke-Tolhuis-Ham is door het WGC zelf betaald en een ½ ELF in de Vlaamse Ardennen wordt

betaald door de HAK zelf.

Psycholoog Een psycholoog heeft aan een universiteit een licentiaatsdiploma of een masterdiploma in de

psychologie behaald. Psychologen zijn op diverse terreinen werkzaam: in scholen (bv.

schoolpsychologen in het CLB), in bedrijven (bedrijfs- of arbeidspsychologen), in

onderzoeksorganisaties, enzovoort.

Klinisch psychologen Hebben een opleiding in de klinische psychologie gevolgd. Daarnaast hebben ze vaak, maar niet

altijd, een bijkomende therapeutische vorming gekregen. Een psycholoog mag nooit

geneesmiddelen voorschrijven, dat mogen alleen psychiaters omdat zij eerst een opleiding in de

geneeskunde gekregen hebben.

Bij klinisch psychologen kan je terecht voor begeleiding of therapie bij psychische aandoeningen of

persoonlijke problemen. Klinisch psychologen werken bijvoorbeeld in het CAW, het CLB,

een CGG en in ziekenhuizen en psychiatrische instellingen. Daarnaast werkt een aantal klinisch

psychologen (gedeeltelijk) op zelfstandige basis.

Ambulante psycholoog verbonden aan ziekenhuis:5 Dit zijn een 4-tal psychologen die de diensten psychiatrie (PAAZ) van de NIET Psychiatrische

ziekenhuizen VOORLOPIG voltijds ter beschikking hebben gesteld aan de huisartsen om een ELF te

beoefenen op verwijzing van de huisarts. Zij blijven functioneren in het ziekenhuis, worden

vandaar uit ook betaald en begeleid. Daarover bestaat ook reeds een evaluatie.

3 Pr De Maeseneer. Jan e.a. Onderzoeksrapport EERSTELIJNSPSYCHOLOOG in opdracht van de Vlaamse

overheid 2009 4 Derksen, J. (2009). Primary care Psychologists in the Netherlands: 30 years of experience. Profession Psychology: Research and Practice, Vol 40(5), Oct 2009, 493-501.

5 Onderzoek evaluatie ELKP ZH GENT Raadpleging Psychologen in de Gentse Algemene Ziekenhuizen 2014

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/psycholoog

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/psychiater

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/centrum-voor-leerlingenbegeleiding-clb

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/centrum-voor-algemeen-welzijnswerk-caw

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/centrum-voor-leerlingenbegeleiding-clb

http://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/centrum-geestelijke-gezondheidszorg-cgg


13

Het verschil met de echte eerstelijnspsycholoog zit hem in de noodzaak van verwijzing. De ELF-functie binnen HAK kunnen door patiënten zonder verwijzing van een hulpverlener worden geraadpleegd. Het is aan de Vlaamse overheid om voldoende financiële ondersteuning te voorzien om meerdere echte ELF-functies te voorzien, rechtstreeks verbonden aan de huisarts of andere hulpverleners zoals CAW. Maar de Vlaamse overheid wacht nog steeds, ook al is de erkenning van de klinische psychologen nu rond.

6. Resultaten

•Huisartsenkringen In totaal zijn er 12 Huisartsenkringen bevraagd. Er zijn 117 vragenlijsten (=n) compleet ingevuld (9 Huisartsenkringen).

De totale resultaten na de 2de oproep

1% 3%

8%

21%

4%

9%

1%

53%

1. Bij welke huisartsenkring bent u aangesloten?

Panacea HAK Ronse

HAK Merelbeke OMEHAK

WEMEHAK HVG Vesalius

HAK Schelde en Leie Huisartsenvereniging Gent


14

16%

53%

31%

2. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan “Het Pakt

JA NEE GEEN IDEE

49%

20%

31%


JA NEE GEEN IDEE

22%

78%


JA NEE


15

96%

3%1%


JA NEE GEEN IDEE

30%

67%

3%


JA NEE GEEN IDEE

33%

63%

4%


JA NEE GEEN IDEE


16

18%

78%

4%


JA NEE GEEN IDEE

86%

4%10%


JA NEE GEEN IDEE

89%

5%

6%


JA NEE GEEN IDEE


17

• LDC-OCMW’s In totaal zijn er 24 LDC-OCMW’s bevraagd. Er zijn 22 vragenlijsten compleet ingevuld (92%).

De totale resultaten

1. Ik ben werkzaam in volgende LDC-OCMW

LDC De Piramide LDC Elfdorpen

LDC De Bosrank LDC Zonneheem

LDC Het Hoeksken LDC De Regenboog

LDC De Vlaschaard LDC De Boei

LDC De Horizon LDC De Thuishaven

LDC Ten Hove LDC Speltinckx

LDC Solidariteit voor het Gezin LDC Wibier

LDC De Knoop LDC De Waterspiegel

41%

59%

2. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan

“Het Pakt

JA NEE


18

45%

55%

3. Ik/wij werk samen met een eerstelijnspsycholoog niet verbonden

aan “Het Pakt“

JA NEE

50%50%


JA NEE

41%

59%


JA NEE


19

41%

59%


JA NEE

5%

95%

7. Ik/wij werk samen met een vaste psycholoog niet vast verbonden aan de

praktijk

JA NEE

18%

82%


JA NEE


20

64%

36%


JA GEEN IDEE

55%

4%

41%


JA NEE GEEN IDEE


21

• Aanvullende vragen voor de LDC-OCMW’s In totaal zijn er 24 LDC-OCMW’s bevraagd. Er zijn 17 vragenlijsten compleet ingevuld (71%).

De totale resultaten

1. Ik werk bij de volgende LDC-OCMW

Elfdorpen Zonneheem De Regenboog De Vlaschaard

De Boei De Horizon De Thuishaven Ten Hove

Speltinckx Wibier De Knoop De Waterspiegel

't Binnenhof Het Wilgenhof De Vesting De Hoge Winde

De Kastanje

71%

29%

2. Mijn LDC-OCMW heeft een psycholoog in dienst

ja nee


22

59%

41%

3. Voor hoeveel uren per week kan de psycholoog geraadpleegd worden?

0-8u per week niet van toepassing

6% 6%

59%

29%

4. Hoeveel keer per jaar hebben huisartsen via verwijzing beroep gedaan op de psycholoog

verbonden aan jullie LDC in 2016?

0 keer per jaar 1-5 keer per jaar

11-20 keer per jaar niet van toepassing


23

6%12%

0%

58%

24%

5. Hoe vaak heeft een andere hulpverlener dan de huisarts iemand doorverwezen naar de psycholoog

verbonden aan jullie LDC in 2016?

0 keer per jaar 1-5 keer per jaar 11-20 keer per jaar

21-50 keer per jaar niet van toepassing

58%

6%

36%

6. Heeft de psycholoog, verbonden aan jullie LDC-OCMW, een speciale opleiding genoten als

eerstelijnspsycholoog?

nee weet niet niet van toepassing


24

7. Conclusies

Resultaten 1ste en 2de oproep naar Huisartsenkringen

Totaal aantal ingevulde vragenlijsten n: = 117

Procentuele verdeling van het aantal vragenlijsten ingevuld per HAK:

HAK %

Huisartsenvereniging Gent 53

OMEHAK 21

HVG Vesalius 9

HAK Merelbeke 8

WEMEHAK 4

HAK Ronse 3

Panacea 1

HAK Schelde en Leie 1

TOTAAL 100

Van volgende HAK hebben we weinig of geen gegevens kunnen verwerken:

• OVO

• Huisartsenvereniging der Durmestreek

• Panacea (1 vragenlijst)

• HAK Schelde en Leie (1 vragenlijst)

Eén reden die zeker meespeelt is de timing: zowel de vragenlijst van de SEL Gent als van HAK Panacea zijn

rond dezelfde periode verspreid. De bevindingen van beide rapporten kunnen zeker aanvullend zijn op

elkaar.

Samenwerking met een eerstelijnspsycholoog Tussen 16% - 20% van de huisartsen werkt samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan “Het

Pakt”. 49% tot 53% werkt samen met een eerstelijnspsycholoog NIET verbonden aan ‘Het Pakt’.

Ongeveer 30% heeft geen idee of de eerstelijnspsycholoog verbonden is aan “Het Pakt” of niet.

(grafieken met nr.2 & 3)

Deze vrij diverse spreiding zou kunnen wijzen op het feit dat het voor huisartsen niet zoveel uitmaakt of

deze functie al dan niet vast zit binnen de gespecialiseerde psychologische zorg. Anderzijds is het aanbod

van een echte eerstelijnspsychologische functie binnen de zorgregio ook zeer laag of zelfs bijna

onbestaande.

Samenwerking met 1 of meerdere psychologen uit de omgeving 22% van de 117 huisartsen werkt samen met een psycholoog verbonden aan de praktijk. En opvallend

96% deelt mee dat er met verschillende psychologen uit de omgeving wordt gewerkt. (grafieken nr.4 & 5)

33% geeft aan samen te werken met een vaste psycholoog die niet vast verbonden is aan de praktijk zelf.

(grafiek nr.7)

Dit hoge cijfer (96%) - wat het samenwerken met verschillende psychologen betreft - zou kunnen wijzen op het feit dat NIET iedere ambulant werkende psycholoog eenzelfde begeleidingspakket aanbiedt of eenzelfde opleiding heeft gekregen. Er bestaat een zeer grote diversiteit binnen het psychologisch hulpverleningsaanbod. Het hoge cijfer van 96% bevestigt wel dat slechts 4% van de huisartsen niet met een psycholoog samenwerkt.


25

Samenwerking met een ambulante psycholoog verbonden aan een ziekenhuis Minder dan 20% werkt niet samen met een ambulante psycholoog. Iets meer dan 1/3 werkt samen met een ambulante psycholoog verbonden aan een ziekenhuis. (grafieken nr. 7 & 8) Hieruit zouden we kunnen besluiten dat huisartsen wel willen samenwerken met ambulante psychologen, maar toch eerder los van een instelling, hier een ziekenhuis. Uit onderzoek blijkt dat de inbedding lokaal en los van een instelling de laagdrempeligheid bevordert, leidt tot een betere relatie met de eerstelijnspartners - waaronder de huisarts - en het vertrouwen in de ELP als hulpverlener verhoogt.6

Samenwerking in de toekomst 86% wenst zeker samen te werken of verder samen te werken met een eerstelijnspsycholoog of met een ambulante psycholoog 89% (grafieken nr. 9 &10) Deze hoge percentages wijzen erop dat er GROTE behoefte is om samen te werken met een psycholoog zonder een specifieke keuze te maken welk type psycholoog. Uit de cijfers blijkt dat momenteel nog geen duidelijke keuze gemaakt wordt om specifiek in de eerste plaats met eerstelijnspsychologen samen te werken. Het zou kunnen dat ofwel de kennis bij de huisartsen omtrent het verschil in takenpakket tussen eerstelijnspsychologen en ambulante psychologen niet duidelijk is - ofwel dat het voor hen niet uitmaakt. Er is wel een duidelijk verschil tussen de samenwerking met een eerstelijnspsycholoog - al dan niet vast verbonden aan een prakrijk of aan het PAKT - 16%-20% kiest voor een psycholoog verbonden aan het PAKT, maar 49% kiest voor de verbinding met de huisartsenpraktijk. Op dit moment werkt 67% NIET samen met een ambulante psycholoog verbonden aan het ziekenhuis. Anderzijds geeft 79 % aan juist WEL te willen samen werken met dergelijk aanbod aan ambulante psychologen maar daarom niet verbonden aan een ziekenhuis. Ook hier zouden we kunnen besluiten dat huisartsen eerder kiezen voor psychologen die werkzaam zijn binnen de eerste lijn of basiszorg omdat ze meer flexibel inzetbaar en aanspreekbaar zijn en niet verbonden aan een of andere instelling.

Resultaten 1ste en 2de oproep naar LDC-OCMW

Er zijn 22 vragenlijsten ingevuld door LDC-OCMW’s of 92% heeft geantwoord. Van volgende LDC-OCMW’s hebben we geen gegevens kunnen verwerken:

• LDC De Reinaert

• LDC Het Binnenhof

Samenwerking met een eerstelijnspsycholoog 41% van de LDC-OCMW’s werkt samen met een eerstelijnspsycholoog verbonden aan “Het Pakt”.

45% werkt samen met een eerstelijnspsycholoog maar NIET verbonden aan “Het Pakt” (grafieken nr. 2&3).

Samenwerking met 1 of meerdere psychologen uit de omgeving Bijna de helft van de LDC-OCMW’s (10) werkt samen met een psycholoog verbonden aan de praktijk. En

41% werkt met verschillende psychologen uit de omgeving (grafieken nr. 4&5).

Maar 5% geeft aan samen te werken met een vaste psycholoog die niet vast verbonden is aan de praktijk

zelf (grafiek nr. 7).

• 6 Onderzoek naar de invoering van een eerstelijnspsychologische functie in Vlaanderen:

Onderzoeksrapport 2015 - Dr. Evelien Coppens, Veerle De Jaegere, Annelien Mestdagh, Dr. Inge Neyens, Renilt SWVG-Rapport 38 Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin


26

Samenwerking met een ambulante psycholoog verbonden aan een ziekenhuis 41% werkt samen met een ambulante psycholoog – verbonden aan een ziekenhuis (grafiek nr. 6). 18% werkt niet samen met een ambulante psycholoog (grafiek nr. 8).

Samenwerking in de toekomst 64% wenst zeker samen te werken of verder samen te werken met een eerstelijnspsycholoog. Idem voor de toekomstige samenwerking met een ambulante psycholoog nl. 55% zegt ‘ja’.

Resultaten van de aanvullende vragen voor de LDC-OCMW’s

Er zijn 17 vragenlijsten ingevuld (71%) van de 24 bevraagde LDC-OCMW’s.

Van volgende LDC-OCMW’s hebben we geen gegevens kunnen verwerken:

• LDC De Piramide

• LDC De Bosrank

• LDC De Reinaert

• LDC Het Hoeksken

• LDC Solidariteit voor het Gezin

• LDC ’t Ryckbosch

• LDC Oud Sint-Jozef

Psycholoog in dienst bij het LDC-OCMW 71% van de 17 LDC-OCMW’s heeft een psycholoog in dienst. Deze psycholoog kan tot 8u per week geconsulteerd worden bij 59% van deze LDC-OCMW’s (grafieken nr. 2&3). Bijna 60% van de psychologen verbonden aan het LDC-OCMW heeft GEEN speciale opleiding genoten als eerstelijnspsycholoog. 6% weet het niet en bij 36% is dit niet van toepassing (grafiek nr. 6)

Extra info over de interpretatie van: 1. de resultaten grafiek 3: bij grafiek 2 is het resultaat “71% van de 17 LDC’s heeft een psycholoog in dienst”. Bij grafiek 3 zien we dat 59% een concreet urenpakket heeft aangeduid. De overige 41% heeft ‘niet van toepassing’ aangeduid. De reden is dat de psychologen geen vast schema hebben over hoeveel uren ze juist mogen en of moeten besteden aan hun job. Sommigen doen veel meer dan 8uur per week, anderen doen dit strikt 8u per week. Sommigen zijn tewerkgesteld in verschillende LDC’s en kunnen daar niet op antwoorden. Maar de norm per week is 8 uur. 2. de resultaten grafiek 6: van de 71% psychologen in dienst heeft 58% geen speciale opleiding genoten – de overige 42% ‘weet het niet’ of heeft ‘niet van toepassing’ aangeduid. De reden: het antwoord wordt niet steeds door de psycholoog zelf gegeven (soms door de centrumleider). Waarschijnlijk weten ze het antwoord niet zeker en is dan ‘niet van toepassing’ vermeld.

Doorverwijzen naar de psycholoog Via de huisarts: 59% van de verwijzende huisartsen heeft tussen 11-20 keer op één jaar - of 1 tot 2 keer per maand – beroep gedaan op de psycholoog die verbonden is aan een LDC-OCMW. 6% heeft deze psycholoog sporadisch gecontacteerd nl. 1 tot 5 keer op één jaar (grafiek nr. 4). Maar hoeveel huisartsen patiënten hebben doorverwezen in 2015 en 2016 is niet bekend Via een andere hulpverlener: van de andere doorverwijzende hulpverleners heeft meer dan de helft (58%) tussen de 21 en 50 keer op één jaar (2 tot 4 keer per maand) een aanvraag gedaan voor hulp van de psycholoog van een LDC. 12% van hen deed dat 1 tot 5 keer op jaarbasis (grafiek nr. 5).


27

Uit deze cijfers blijkt dat toeleiding van een patiënt naar een psycholoog verbonden aan een LDC-OCMW gemakkelijker loopt via een andere hulpverlener dan de huisarts. Welke organisaties hierin een rol spelen kunnen we niet achterhalen. Of deze scores goed zijn, laag of beter dan de verwachtingen is moeilijk te zeggen. Bemerkingen op dit onderzoek Bij de vraagstelling werden omtrent drie typen van psychologen vragen gesteld nl: een eerstelijnspsycholoog, een ambulante psycholoog en een psycholoog al dan niet verbonden aan een praktijk. Het onderscheid tussen de drie typen werd voorafgaandelijk niet duidelijk genoeg beschreven. Dit kan de antwoorden hebben beïnvloed. Het feit dat er een zeer beperkt aanbod was aan een specifieke eerstelijnspsychologische functie (max 2,5 personen voor de ganse zorgregio SEL Gent en dan niet voltijds) zullen zeker een invloed gehad hebben op sommige vragen. Te meer daar de eerstelijnspsychologische functie verbonden aan “het Pakt” gelegen was in de stad Gent, in 2016 reeds gestopt was - en de meeste huisartsen die geantwoord hebben ook uit de huisartsenkring van de stad Gent kwamen - kan een vertekend beeld geven.

Algemeen besluit Huisartsen binnen onze zorgregio werken meer samen met ambulante psychologen dan in het verleden. Nu reeds werken rond de 50% van de ondervraagde huisartsen samen met een eerstelijnspsycholoog. Meer dan 85% wil in de toekomst verder werken met deze belangrijke functie binnen hun dagelijkse hulpverlening. Wanneer we zien dat momenteel bijna alle huisartsen beroep doen op (klinische) ambulante psychologen, duidt dit wel in de richting dat deze hulpverlener zijn plaats verdiend binnen de eerstelijnszorg of de basiszorg. Het aanbod aan psychologische hulp dat momenteel het OCMW via hun LDC doet, komt zeker tegemoet aan de grote vraag, maar is blijkbaar nog niet goed bekend bij alle huisartsen, ook al verschilt dit van streek tot streek. Het is aan de Vlaamse overheid om op dit gebied haar verantwoordelijkheid te nemen. Marleen Rasschaert en Dr P. Verdonck. April 2017

verantwoording van het onderzoek. - sel gent · 1.bekendmaking online bevraging huisartsen de...

Documents