De Vaucluse, ik wilde deze streek allereerst via

de meest bekende bezienswaardigheden leren

kennen. Avignon, in de omgeving van het

Palais des Papes, tijdens het theaterfestival. Orange, in het

antieke theater voor de dans. Op de top van de Mont-Ventoux

tijdens de Tour de France. In de wijnkelders van Chateauneuf-

du-Pape, Gigondas, Vacqueyras en Beaumes-de-Venise bij het

proeven van de grand cru-wijnen. En natuurlijk via de Luberon

of aan de oever van de mysterieuze bron van de Fontaine de

Vaucluse. Als ik vandaag die prestigieuze namen hoor, komen

er vooral persoonlijke herinneringen in me op: het licht dat

over een boomgaard schijnt, een heerlijke Provençaalse

maaltijd met vrienden, een fietstocht in alle vrijheid over

geurende paden, een wandeling in de vroege ochtend die

begint in een lavendelveld. Het is alsof Vaucluse een stukje

van ieder van ons is.

VAUCLUSE ONTDEKKEN . . . . . . . . . . . . . . . 2

NATUUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

PATRIMONIUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

LAND VAN KUNSTEN . . . . . . . . . . . . . . . . 29

HANDWERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

GEUREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

IN DE BUITENLUCHT . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

EEN FEESTELIJK JAAR . . . . . . . . . . . . . . 46

NUTTIGE INFORMATIE . . . . . . . . . . . . . . . 48

© ML

© DF

© JPC

© FV

Vau

clu

seon

tdek

ken

2

© ML

Vau

clu

seon

tdek

ken

3

En zonder twijfel bij elke stap, want de Vaucluse is één van de kleinste Franse departementen, rijk

aan contrasten. Het is de Provence van de zon, de blauwe hemel en lavendel, maar waar tijdens de

zomermaanden voldoende water en koelte is door de aanwezigheid van de Sorgues en de valleien van

de Nesque. Het is een tuin vol fruitbomen, maar ook van wijngaarden.

Als wandelaar doorkruis je de vlakten en rotsige heuvels om je daarna te wagen in het hart van de

Dentelles de Montmirail, in het woud van de ceders of de paden van de Luberon, en waarom ook niet,

een beklimming van de Mont Ventoux, de reus van de Provence.

© EL

© DF

Vau

clu

seon

tdek

ken

4

© ML © EL © EL

In Gordes of in Roussillon, in Ménerbes of

in Venasque, als je één van de zeven

dorpjes geklasseerd als “mooiste dorpen

van Frankrijk” betreedt, besef je dat onze

voorouders toch mooie plekjes met prach-

tige uitzichten wisten uit te zoeken!

Okerkleurige gevels of gevels van steen

gebrand door de zon die smalle, koele

straatjes omsluiten. Op het plein een

sprankelende fontein (in de zomer) in de

schaduw van enkele platanen. De kerk

met haar klokkentoren, het kasteel dat de

omstreken domineert. Zichtbare kenmer-

ken van een erfgoed en een geschiedenis,

waarvan je je het bruisende leven van

weleer nog kunt inbeelden als je’s

avonds over de vestingmuren wandelt.

Vau

clu

seon

tdek

ken

5

© ML

De Provence is veeleisend voor haar boeren, en niet minder vrijgevig voor fijnproevers. De aardbeien van

Carpentras en de kersen komen in het voorjaar met de asperges, meloenen van Cavaillon, perziken,

abrikozen of tomaten zijn er in de zomer, en in de herfst natuurlijk druiven. Olijven zijn er in de winter.

En dan hebben we het nog niet over de Truffel (waarvan de Vaucluse ongeveer 80% van de nationale

productie voor haar rekening neemt). Ze worden met plezier uitgekozen op de markten, al die streekproducten

die met veel kunst worden verwerkt in de recepten van de Provençaalse keuken. Het is dan ook niet verbazend

dat de Vaucluse één van de departementen is met de meeste sterrenkoks!

Vau

clu

seon

tdek

ken

6

© PG © EL

Vau

clu

seon

tdek

ken

7

© ML

Vau

clu

se/

Pat

rim

oin

e/

Avi

gnon

8

En dan komt het moment dat zo

beeldend is voor de Provençaalse art de

vivre… de siësta!

En de siësta, dat is veel meer dan een

slaapje. Ze geeft de siëstaliefhebber de

kans om de charmes van het huis te

herontdekken. Men geniet van een

ogenblik voor zichzelf, van het halfduis-

tere interieur van dat oude buitenhuis

dat werd gerenoveerd tot charmehotel

of chambres d’hôtes.

Een andere dag kies je voor de tuin en

de verfrissende klanken van het

water… Of van de natuur op de

camping, de schaduw van een

olijfboom. En in de geur van lavendel

klinken de gezangen van de krekels, als

aanmoediging voor het zoete leven.

Vau

clu

seon

tdek

ken

8

© WM © ML

Vau

clu

se/

Pat

rim

oin

e/

Avi

gnon

9

Vau

clu

seon

tdek

ken

9

© EL

© ML

© ML

Vau

clu

seon

tdek

ken

10

© ML

Het huis zal altijd het kader van het art de vivre zijn. In de tuin staan potten die uitpuilen van de bloemen.

Het zouden Romeinse potten kunnen zijn want het pottenbakken is hier een eeuwenoude traditie. Tijdens

het aanleggen van de tuin hebben de steenhouwer en de siersmid al hun talenten gebruikt om een zo fris

mogelijk beeld te scheppen; ambachtslieden zijn één van de schatten van de Provence. Binnen roepen de

sobere, elegante meubels de aangename herinnering op van het snuffelen bij de antiquairs op l’Isle-sur-la-

Sorgue. Op een bed ligt een sprei van kunstig geweven katoen. In de keuken staan flessen olijfolie,

aardewerken borden vol verse groenten, potten met honing en jam, een boeket lavendel.

Vau

clu

seon

tdek

ken

11

© PhM

© EL

© ML

© ML

© X

© X

© PB © ML

© ML © ML

© PG

© MC

© PG © PB

© X

© NFM © PG

© JLS

© JLS

’s Ochtends ontwaken en zien dat de zon

schijnt, net zoals gister. Een ontmoeting op een

marktje. Zich verwonderen over een landschap.

Een smakelijk gerecht tot zich nemen. Vrienden

aan zien komen wandelen. Praten onder het

prieeltje. Een wandeling voorbereiden of erover

vertellen bij terugkeer. Stapelverliefd worden

bij een antiquair. Een deur openen en een warm

gedag beantwoorden. Als men plezier heeft in

het leven, zijn er duizend redenen om te

glimlachen.

Vau

clu

seon

tdek

ken

12

Vau

clu

se/

Nat

ure

13

De zachtgroene wijngaarden in de lente

en rood na de wijnoogst, geven een eerste

kleurschakering aan de Provence. In de

zomer geeft geven de platanen schaduw

terwijl zij in de winter de zon doorlaten.

Cipressen geven een elegante indruk aan

de lanen en parken. De olijfboom behoort

hier toe, in de zomer is ze vervuld met het

gezang van de krekels. De groene eik

weerspiegelt de wilde maar altijd

gastvrije kant van de Provence.

Laagvlakten vol van fruitbomen,

rotsachtige hellingen begroeid met bos of

waar wijngaarden pronken, hoogvlakten

bedekt met lavendel… En daarboven

Luberon, de bergen van Vaucluse en

de Mont Ventoux.

MONT VENTOUX . . . . . . . . . . . . . . . . 14

DE LUBERON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

OKER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

GEOLOGISCHE WONDEREN . . . . . . . . 17

LAVENDEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

AAN DE WATERKANT . . . . . . . . . . . . 19

IN DE TUINEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

NNATUUR: DE KLEUREN, DE MUZIEK EN HET RITME VAN DE LANDSCHAPPEN

© JLS

© ML © DiB

Vau

clu

se /

Nat

ure

14De Mont-Ventoux staat op de werelderf-goedlijst van UNESCO geklasseerd als biosfeer-reservaat. De berg biedt een grote verscheidenheid aanlandschappen die een opvallend contrast vor-men met de naakte toppen, een unieke faunaen flora. Men vindt er mediterrane plantenmaar ook zeldzame soorten, zoals papaver uitGroenland, de bleke orchidee, steenbreek…Meer dan 120 soorten vogels en grote zoog-dieren: everzwijnen, vossen, moeflons, edel-herten, gemzen leven hier samen.

Hij verrijst over de gehele

Vaucluse, is altijd zichtbaar.

Het is een schuilplaats. Hij geeft

de seizoenen weer: in de winter

bedekt met sneeuw, in de zomer

wordt de top door de dichtbijs-

taande zon gebrand. Bij het

benaderen van de berg wordt de

natuurlijke rijkdom alleen maar

duidelijker. En op een dag komt

de mythe tot leven, dan denk je

aan de ontsnapping van de Tour

de France, wordt je verleidt om

je te meten met zijn krachten, wil

je zijn flanken beklimmen.

7

5

6

4

3

2

1

1 - Top van de Mont Ventoux - © ML 2 - De Mont Ventoux in de herfst - © DB 3 – Wilde orchidee - © NFM 4 – Korte pauze op de top van de

kale berg - © EL 5 - Venasque en de Mont Ventoux - © DB

Ook de moeite waard: het Natuurontdekkings-centrum in Sault. Permanente tentoonstellingenover de flora en fauna, het water, het bos, her-ders, bijenteelt… bezoekjes met of zonder gids,interactieve praatpaal, filmpjes, activiteiten voorkinderen. T. 04 90 64 13 96cd.nature.patrimoine.cynegetique@wanadoo.frwww.saultenprovence.com

ONTDEKKINGSUITSTAPJESIn de zomer biedt het Office National des Forêts (NationaalBosbureau) de mogelijkheid om de bossen van de “Reus vande Provence” te ontdekken: de geschiedenis, de ceder, de truf-fel, de fauna… iedere stap is een brengt de bezoeker dichterbijde natuur. Voor een familiewandeling moet je ongeveer 4 uurrekenen. Inlichtingen data en prijzen: Maison Forestière desCèdres T. 04 90 12 83 35 35 of in het VVV van Bedoin T. 04 90 65 63 95 - www.bedoin.org

ONTDEKKINGSUITSTAPJE MET DE AUTO 115 km om de schatten van de Mont-Ventoux te ontdekken:De Gorges de la Nesque (panorama-uitzicht), Sault en haarlavendellandschappen, de vallei van de Toulourenc (de hoog-gelegen dorpjes Aurel, Brantes) Entrechaux (Romeinse brugover de Ouvèze) Malaucène (Ontdekkingstocht van deRomaanse kapellen van de Ventoux). Een uittreksel van hettoeristische gidsje «ik beweeg» is beschikbaar in hetNederlands in de verschillende VVV’s van de Vaucluse..

NACHTELIJKE BEKLIMMING VAN DE MONT-VENTOUX(voor ervaren wandelaars) In de zomer, met vertrek uitMalaucène of Bedoin. Aan het einde van een vrij zwarebeklimming wordt u beloond met het spektakel van dezonsopgang. Vergeet niet wat eten en warme kleding meete nemen. Inschrijvingen: VVV van Malaucène T. 04 90 65 22 59 - ot-malaucene@wanadoo.frVVV van Bedoin T. 04 90 65 63 95 - www.bedoin.org

HET STATION VAN DE MONT-SEREIN 1350 METER HOOGTEDit station biedt zowel in de zomer als in de winter tal-rijke activiteiten. In de winter: alpineskiën en Noordsskiën, snowboarden, sleeën, voor de kinderen een veiligespeeltuin. In de zomer: paden voor wandeltochten om deflora en fauna te ontdekken, een botanisch wandelpad«Jean-Henri Fabre», devalkart, trottin’herbe, gras-skiën,paardrijden, survival in het bos. Ruime keuze aan logiesen restaurants en verhuur van materiaal mogelijk in hetstation. Opgelet: in de winter kan de weg onderges-neeuwd zijn, dan is de bergpas gesloten. Inlichtingen over activiteiten, logies of sneeuwberichtenbij de receptie in het Châlet d’Accueil (“Ontvangst-Châlet”) T. 04 90 63 42 02www.stationdumontserein.com

Een volledige lijst van gidsen en begeleiders voor uits-tapjes in de natuur, wandeltochten, klimmen, wandelin-gen met sneeuw rackets is te vinden in de gids voorBuitenactiviteiten «ik beweeg». Deze wordt uitgegevendoor het Comité Départemental du tourisme en is ver-krijgbaar in de VVV’s van het departement.

1

Vau

clu

se /

Nat

ure

15

1

De Luberon is ook een mozaïek vanpittoreske dorpjes die tegen de flan-ken van het massief lijken te hangen.

DE HOOGGELEGEN DORPJES VAN DELUBERON :Roussillon geklasseerd als «Eén vande Mooiste Dorpjes van Frankrijk»* Bonnieux Lacoste Oppède le VieuxSaignon Ansouis geklasseerd als «Eén van deMooiste Dorpjes van Frankrijk»* Gordesgeklasseerd als «Eén van deMooiste Dorpjes van Frankrijk» *Ménerbes geklasseerd als «Eén van deMooiste Dorpjes van Frankrijk» *Lauris...(Deze lijst is niet volledig)*(cf pagina 26 )

1 - Panorama over de Luberon - © EL 2 – Op de daken van Gordes - © ML 3 - Fietstochtje - © ML 4 – Cederbos in Bonnieux - © EL 5 - Straatje in Ménerbes - © PB 6 – In de straatjes van Oppède le Vieux - © ML

De Luberon, dat is het zoete leven.

Punt. Nee, eigenlijk is het nog

veel meer… Schattige dorpjes,

wijngaarden op rotsachtige

hellingen, verschillende markten

een heerlijke streekkeuken,

huizen die uitnodigen om er voor

altijd te blijven, iedere keer

ontdek je weer iets meer.

Ze verleidt snel.

VAN APRIL TOT JUNI worden er avon-tuurlijke tochten georganiseerd door hetParc Naturel Régional du Luberon. Een gidsvan het park begeleidt u om u de flora enfauna van dit gebied in de Luberon te ont-dekken. In de zomer organiseert la Maisondu Parc geologische uitstappen.Programma beschikbaar in het Maison duParc (Parkhuis) - T. 04 90 04 42 00 of inhet VVV van Apt. T. 04 90 74 03 18

BOSWANDELING - E4Vanaf Bonnieux, op een hoogte van 700meter verrijst een 10 km lang pad door eenbos met honderdjarige ceders. De wandel-en fietspaden maken het mogelijk ditgebied beter te leren kennen en het spekta-kel dat de cyclus van de seizoenen waar tenemen. Op de paden zijn verschillendeinformatiepunten over de typische planten-soorten van de Luberon te vinden. Betaaldparkeren. VVV : T. 04 90 75 91 90

PARADIJS VOOR WANDELAARS, FIETSERS, RUITERS EN BERGBEKLIM-MERS, de Luberon biedt voor iedereenactiviteiten aan. Ideeën voor circuits enpraktische informatie zijn te vinden in degids voor vrijetijdsbesteding in de buiten-luchtlucht, «ik beweeg», beschikbaar in deverschillende VVV’s van het departementen op www.provenceguide.com

2

4

3

5

De Luberon en haar dorpjes, onderge-dompeld in licht, zachtheid en kleuren. In het zuiden overheersen de heuvelsvan de Luberon de rustige stroom van deDurance. De schoonheid van de dorpjes,hooggelegen kastelen en stijle okerkleu-rige rotsen zorgen voor een uniek spek-takel. Met een hoogte van 1125 meter isde Luberon ook een berg (één van delaatste Alpenplooiingen) waar de natuur,op haar zachte en groene hellingen, haarlevenslust, voor het geluk van de wande-laars en de liefhebbers van flora enfauna. Over die natuur waakt hetRegionaal Natuurpark van de Luberon,dat door UNESCO is geklasseerd alsbiosfeer-reservaat. La Maison du Parc60 place Jean Jaurès 84400 AptT. 04 90 04 42 07www.parcduluberon.fr

«DE LUBERON OP DE FIETS» Een uitgestippelde route van 236 km inbeide richtingen rondom het bebakende massief door mooie landschappen endorpjes. Kaarten en inlichtingen over logiesen transport: Vélo Loisirs en Luberon T. 04 92 79 05 82www.veloloisirluberon.comen VVV’s van de omgeving.

1

6

Aardekleuren zoals rood,

geel en zelfs purper ook al

wordt het donker.

Contrasten met de kleur van de

hemel en die van de planten.

Het kan niet anders gezegd

worden dan dat dit landschap

uitzonderlijk is.

7

6

2

43Vau

clu

se /

Nat

ure

16

HET PAD VAN DE OKERKLEURIGE ROTSEN VAN DE ROUSSILLON - D4Als geologische rariteit dragen de groevesmet hun ‘bloed en goud’ rotswanden ertoebij dat Roussillon één van de meest gere-nommeerde bezienswaardigheid van deLuberon is. Wandelaars hebben de mogelij-kheid zich in dit doolhof van verschillendekleuren te wanen. Borden wijzen te weg enverschaffen informatie over de vorming ende ontginning van de okerkleurige groeves.Bezoekjes zonder gids van maart totnovember, in de winter is op afspraak eenbezoek met gids mogelijk, georganiseerddoor de vereniging Okhrâ. Betaalde toe-gang. FamiliewandelingVVV van Roussillon - T. 04 90 05 60 25www.roussillon-provence.com

1 – Okerkleurige rotswanden - © ML 2 – Gekleurde gevels - © PB 3 - Roussillon en de Mont Ventoux - © DF 4 – Wandelingen in het okerlandschap - © ML 5 – Bewerking van oker in Ôkhra - © PB

5

CONSERVATORIUM VAN OKER EN TOEGEPASTEPIGMENTEN IN ROUSSILLON - D4In een oude okerfabriek (de Mathieu Fabriek), opgericht in1871, vindt men rode en gele okerkleurige waterbronnen,ovens, molens en een verftuin. De vereniging Okhrâ ont-vangt bezoekers en specialisten voor bezoeken met gids,stages voor volwassenen, pedagogische workshops voorkinderen, congressen, informatie over de toepassing vankleuren. Verder worden er ook tentoonstellingen georgani-seerd. OKHRÂ - Route d’Apt- D 104T. 04 90 05 66 69 - www.okhra.com

PROVENÇAALS COLORADO IN RUSTREL - D5De schoonheid van de okerrotsen is te danken aan hetgezamenlijke werk van mens en natuur. In de 19de en 20steeeuw speelde de ijzerindustrie een belangrijke rol inRustre, daarna nam de okerindustrie de overhand. Heteinde van de okerontginning heeft het natuurlijke even-wicht tussen okerbewerkers en boeren doen wankelen. Depaden lopen langs openbare wegen maar doorkruisen ookprivé-grondgebieden. Het is belangrijk de grondgebiedenen de afgezette gebieden te respecteren, hiertoe wordt ereen gedetailleerde, gratis kaart van de paden ter beschik-king gesteld op de parking van Bouvène.(Familiewandeling). Inlichtingen: Mairie de Rustrel T. 04 90 04 91 09 - http://mairie.rustrel.net

OKERCIRCUIT PER FIETS.

Een rondje van 50 km op kleine, rustige wegen door een

rotsachtig landschap (rotsen, tunnels, kraters, kliffen) met

opvallende dorpjes: Roussillon, Rustrel, Gargas, Apt en

Villars. Kaarten en inlichtingen over logies en transport:

Vélo Loisirs en Luberon

T. 04 92 79 05 82 - www.veloloisirluberon.com

1

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

17

Vau

clu

se /

Nat

ure

17

De prachtige activiteit van de natuur,

kleine maar ingrijpende verande-

ringen van de verschillende

geologische periodes hebben in de

Vaucluse contrastrijke opvallende

landschappen geschept: de Dentelles

die te voorschijn komen boven de

wijnranken, de stroom van de

Nesque zich een weg heeft doen

banen in de dieptes van de

bergengtes.

2

2 3

1 - Les Dentelles de Montmirail - © DF 2 – Fietsen in de Gorges de la Nesque - © PM 3 – Wijngaarden en kantwerken van de

Montmirail - © DB 4 – De Gorges de la Nesque - © DB DE LES GORGES DE LA NESQUE - C4

Na de Gorges du Verdon (kloven vande Verdon), zijn de Gorges de laNesque (kloven van de Nesque) despectaculairste bergengtes van deProvence. Tussen de Mont Ventoux enhet Pays de Sault, wandelingen, toch-ten en ontdekkingen van de natuur.

De kronkelende weg (D. 942 vanVilles-sur-Auzon naar Monieux) geefttoegan tot de canyon: een aaneenscha-keling van tunnels en prachtige uit-zichten. Schenk extra aandacht aan hetuitzicht van Castellas, tegenover deRocher du Cir, een geklasseerd natuur-gebied, dat in ecologisch opzicht envoor haar flora en fauna van bijzon-dere betekenis is.

Kaarten en gidsen over de tochten ende wandelpaden in de gorges wordengratis verdeeld door het VVV vanMonieux.T. 04 90 64 14 14

HET KANTWERK (DENTELLES) VAN MONTMIRAIL - B2-3

Dit fraaie gebergte (Mons mirabilis)draagt haar naam met eer. Boven dewijnranken, met uitzicht op de dorpjes,vormen de Dentelles een versiering vanhet landschap en vormen zij hetgedroomde decor voor wandelaars.

Fijn uitgebeiteld door erosie, ziet menvan ver al een echt kantwerk van stenenop een hoogte van 755 m. Het zijn deeerste uitstulpingen van de Alpen in deRhône Vallei, de vegetatie is mediter-raans: aromatische planten, groeneeiken, Alep-pijnbomen. De wijnstokkenproduceren prestigieuze wijnen: Côtesdu Rhône de Vacqueyras, Gigondas, leMuscat de Beaumes de Venise. DeDentelles de Montmirail (het kantwerkvan Montmirail) bekoren zowel om detalrijke activiteiten die ze bieden: slente-ren in haar dorpjes, buitenactiviteiten,als om de wandel-, fiets-, mountainbike-en klimtochten.

De regio biedt een palet van aantrekke-lijke dorpjes die aan de flanken van deheuvels lijken te hangen: Séguret,geklasseerd als «Mooiste Dorpje vanFrankrijk» (cf pagina 26), Sablet,Suzette, La Roque Alric, Crestet,Lafare, Le Barroux, Gigondas.

3

1

4

GEOLOGISCH MUSEUM IN HET MAISON DUPARC (PARKHUIS) IN APT. De geologische geschiedenis van de Luberon sinds150 miljoen jaar, een ontdekking van de archievenvan Aarde en Leven, de paleo-geografie en -ecologievan het verleden om de verdwenen wereldenopnieuw te kunnen amenstellen. Fresco’s doen deoude zee- en meerlandschappen, maar ook continen-tale landschappen van de Luberon herleven. Gratistoegang. Open van maandag tot en met vrijdag. T. 04 90 04 42 07 - www.parcduluberon.fr

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

18

7

1

Vau

clu

se /

Nat

ure

18

ZOMERBEZOEK VAN DE LAVENDELBOERDE-RIJ IN SAULT. La Ferme aux Lavandes, routedu Mont-Ventoux 84390 Sault. T. 04 90 64 13 08 et 06 82 93 52 09 www.la-ferme-aux-lavandes.com

DE WEG VAN DE LAVENDEL IN SAULT: een pad aangelegd tussen de lavendelveldenmet informatieborden (botanisch, teelt, oogst,distillatie) Inlichtingen: VVV van Sault. T. 04 90 64 01 21www.saultenprovence.com

ALLES OVER LAVENDEL: productie, bezoeken,wellness- en culinaire verblijven, feesten enmeer. Raadpleeg de ontdekkingsgids uitgege-ven door «Les Routes de la Lavande» (“lavan-delwegen”). T. 04 75 26 65 91www.routes-lavande.com

LAVANDELMUSEUM VAN CABRIÈRESD’AVIGNON. T. 04 90 76 91 23www.museedelalavande.com. Open van februari tot en met december.

1 - Lavandel - © EL 2 – Op de markt - © ML 3 - Lavandel - © DF 4 - Lavandelveld - © DF

DE LAVENDEL IN DE VAL DE SAULT - C5De laagvlakte van Aurel tot Monieux, aan de voetvan het dorpje Sault, roept een zorgvuldig onder-houden tuin op, omringd met bossen die geurennaar hazelnoten, bramen en wilde bessen. Een har-monie tussen het agrarisch leven en de bewaring vande flora en fauna; tussen de kleuren van de zonover-goten teelt van lavendel, tarwe en eenkoren.

In de zomer openen de boeren en de distillateurs hundeuren in Sault en Apt.Bezoek de uitgestrekte lavendelvelden in de omge-ving van Apt en de Pausenenclave in de omgevingvan Valréas. Inlichtingen in de VVV’s (zie lijstpagina 48)

WANNEER KAN ZIJN DE LAVENDELVELDEN OP HUNBLAUWST? De volle bloeitijd van lavendel is tussen half juni enhalf augustus, afhankelijk van de soort en de hoogte.Ook de oogst en de distillatie vinden plaats tijdensde zomer.

Mis het feest van Lavendel in Sault niet op 15 augustus!

3

4

Vel blauwe velden, het parfum

van de lavendel… We zijn in de

Provence. De traditie wil dat

lavendel gebruikt werd om het

linnen of het badwater te

parfumeren. Maar lavendel geeft

ook één van de fijnste

honingsoorten en wordt gebruikt

in de Provençaalse keuken.

2

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

19

Vau

clu

se /

Nat

ure

19

De aanwezigheid van water in de

Provence kan als verrassend

overkomen, toch stroomt het er

echt! De Mont Ventoux speelt zijn

rol als reservoir en voedt de

bronnen en de rivieren. Ze dragen

bij aan de natuurlijke rijkdommen

van dit zonnige gebied. Beslis zelf

of je in de zomer stroomopwaarts

wilt varen of je erin wilt baden.

Als je van roeien houdt, huur dan

een kano. Als visser zwicht je

voor de verleiding te vissen. Je

kunt ook voor kiezen om gewoon

onder de bomen, aan het water,

“in de koelte” te vertoeven.

2 5

1 – Een plons in de Toulourenc - © NT 2 – Aan de waterkant van de Sorgue - © ML 3 –Kanoën op de Sorgue - © PM 4 – Heldere wateren van de Sorgue - © EL 5 - De Sorgue bij Fontaine de Vaucluse - © ML

DE SORGUE, VAN STROOMVERSNEL-LINGEN TOT VREDIGE WATERS… - D3

Een diepe bergengte, en uitgebeiteldeklif, waar komt het water vandaan?De bron van de Sorgue blijft een mys-terie. De helderheid van het water enhaar smaragdgroene kleur wordenbewonderd door wandelaars, vissersen kanovaarders (er worden kano’sverhuurd). De bezoeker bevindt zichin de Fontaine de Vaucluse.Een pad volgt de rivier tot aan deafgrond. Stop even in Vallis Clausa,waar een groot schoepenrad draait.Het is de laatste fabriek van in dekuip handgefabriceerd papier zoalsdit in de 15de eeuw werd gedaan.Gratis toegang.

Op hetzelfde pad kunnen de ontdek-kingen en onderzoeken van de afgronden andere speleologische sites wordenbewonderd in het Museum van deondergrondse wereld (Musée duMonde Soutterain). Collectie van 400kristalvormingen. T. 04 90 20 34 13

Iets verder stroomafwaarts, op de plaatsdie “De splitsing der wateren”genoemd wordt, splitst de Sorgue zichin twee armen om de laagvlakte vanhet Graafschap te bevloeien. Hierbevindt zich een picknickplaats en res-taurant.

ISLE SUR SORGUE - D3Aanvankelijk was dit een vissersdorpje,gebouwd in een lofwerk van rivierenen kanalen, en werd het heel toepasse-lijk het "Graafschappelijk Venetië”genoemd. De schoepenraderen herin-neren aan de textielnijverheid uit hetverleden. Vandaag de dag vergezelleneenden de slentertochten langs dekades. Dorpjes met antiquairs, antiekbeurzenen de zondagsmarkt zijn erg beroemdop Isle-sur-la-Sorgue. In de zomerorganiseert het VVV bezoekjes metgids «Au fil de l’eau» (“Aan de water-kant”) in dit culturele en natuurlijkeerfgoed. T. 04 90 38 04 78www.oti-delasorgue.fr

Kaarten van de waterwegen en de -activiteiten op pagina 44 en 45

1

2

3

4

OOK DE MOEITE WAARD De grotten van Thouzon in Thor. Geleidebezoeken van april tot oktober in een uniekgebied in de Provence. De bezoeker krijgt eenoverzicht van de fossiele bedding van de onder-grondse rivier die vroeger door deze grottenliep. T. 04 90 33 93 65www.grottesdethouzon.com

De Vallei van Toulourenc. Een kleine pitto-reske route van 40 km langs de Mont Ventouxtussen Entrechaux en Sault. Niet te missen: hetprachtig gelegen dorpje Brantes, de Romaansekapel van Beaumont du Ventoux. Zelfs in dezomer is het hier fris genoeg voor een wande-ling in de groene gorges met een zeer geva-rieerde flora en fauna.

«Wandelingen in het land van het wateren de droge steen» een wandeling van 52 kmdie op beschreven staat op de kaart «je mebalade; verkrijgbaar in de VVV’s van het depar-tement (beschikbaar in het Nederlands).

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

20

Vau

clu

se /

Nat

ure

20

HAUT-VAUCLUSE De Harmas in Sérignan du Comtat (wegnaar Orange). De beroemde naturaliste eninsectenkundige Jean-Henri Fabre (1823-1915) verhuisde in 1879 naar zijn domein inSérignan en wijdde daar de rest van zijnleven aan de studie van de insecten en deflora. Hij publiceerde talrijke werken voorscholieren en de 10 delen van zijn belan-grijkste werk "les Souvenirs entomolo-giques". Op een braakliggend terrein (oors-

prong van het woord Harmas) maakte hijzijn "veldlaboratorium" om het leven van deinsecten te observeren. Onderwijzer, leraar,hij besloot de chemie, de wiskunde en descheikunde links laten liggen om zich volle-dig te wijden aan de NatuurlijkeGeschiedenis. In 1922 werd het geheledomeine gekocht door het Nationalemuseum van natuurgeschiedenis (MuséeNational d'Histoire Naturelle). De werkka-mer van de geleerde bevat collecties die doorhemzelf zijn achtergelaten: fossielen, mine-ralen, drukwerk, manuscripten, enkeledozen met insecten en twee prestigieuze col-lecties: aquarellen van belangrijke champi-gnons en een onuitgegeven herbarium. Nazes jaar werken, uitgevoerd door bovenge-noemd museum, heeft de Harmas haar deu-ren weer geopend. Bezoeken met of zondergids van Pasen tot Allerheiligen. T. 04 90 30 57 62 - www.museum-paca.org

Ook de moeite waard:Le Massif d’Uchaux entre Sérignan duComtat et Uchaux dans le Haut-Vaucluse.Documentation sur www.ccayguesouveze.com

MONT-VENTOUX :Het wandelpad Jean-Henri Fabre bij het sta-tion van Mont-Serein van de Mont-Ventoux.Chalet d’Accueil: T. 04 90 63 42 02www.stationdumontserein.com

LUBERONDe route «Châteaux et jardins» (Kastelen entuinen) in de zuidelijke Luberon (30 km tus-sen Lauris en Pertuis in het zuiden van deLuberon), te vinden in de gids «je mebalade», verkrijgbaar bij de plaatselijkeVVV’s als mede het VVV van de Vaucluse.T. 04 90 80 47 00www.provenceguide.com

Uittreksel uit de gids:De tuinen van het wijndomein Val Joanis inPertuis. Olijfbomen, rozentuin, boomgaard,moestuin… door het Ministerie van Cultuurgeklasseerd als «Bijzondere tuin». Iederedag geopend van april tot en met oktober. T. 04 90 79 20 77 - www.val-joanis.com

De tuinen van het Conservatorium vankleurstofrijke planten op de terrassen van hetkasteel van Lauris. Ontdek de meer dan 300planten die traditioneel gebruikt werdenvoor het produceren van verf, inkt, en tex-tielverf. Open van april toten met oktober,workshops voor kinderen en volwassenen inde zomer. Association Couleur Garance T. 04 90 08 40 48www.couleurgarance.com

Ook de moeite waard:De Ferme Gerbaud in Lourmarin gespeciali-seerd in aromatische planten van deProvence. Bezoeken met gids. T. 04 90 68 11 83 www.lourmarin.com/gerbaud

AVIGNON De tuinen van het Kasteel van Brantes inSorgues. Buksen, reuzenmagnolia’s, vijversen nog veel meer. geklasseerd als«Bijzondere tuinen» T. 04 90 39 11 73www.jardinez.com/jardindebrantes. Open van Pasen tot Allerheiligen, op afspraak.

De tuinen van het Kasteel van Val Seille inCourthézon. Schouwtoneel van groen,bosjes, vijvers, fonteinen, rozentuinen…Gratis toegang. Mairie T. 04 90 70 72 06

De Romeinse tuin in Caumont sur Durance.Vijver met Romeinse verfraaiingen met eenlengte van 65 m, uniek in Frankrijk, recons-tructie van Romeinse tuinen. Alle dagenopen. T. 04 90 22 00 22 - www.jardin-romain.fr

1 - Herbarium van Jean Henri Fabre - © PA 2 – De Harmas in Sérignan du Comtat - © PA 3 – Kasteel van Brantes in Sorgues - © VB 4 – Conservatorium van kleurstofrijke planten in Lauris- © CG 5 - Altera Rosa in het pausenpaleis - © DF / RMG 6 – Koele schaduw van de bramenstruik - © EL

1

VERGEET NIET HET VOLGENDETE NOTEREN:April: - Zeldzame planten en Natuurtuin inSérignan du ComtatMei: - Altera Rosa in het Palais des Papesin Avignon - De Botanilles in Ansouis - Bloemenmarkt van Richerenches - Okerfeesten in RustrelAugustus: - Lavendelfeesten in Sault en ValréasOktober: - Uitwisselingsmarkt van planten,zaad, boeken en tuindecoratie inSérignan du Comtat

De natuur herontdekken,

betekent ook planten herken-

nen en ze bij hun naam kun-

nen noemen. De Vaucluse kan

beschouwd worden als een

tuin van Frankrijk een para-

dijs van 1500 aromatische

plantensoorten, iedere wan-

delaar wordt hier vanzelf

plantkundige. Loop door de

tuinen van kastelen, langs

bebouwde terrassen, bergpa-

den in de sporen van de

bekende insectenkundige

Jean-Henri Fabre…

4

2

3

5

6

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

Romeinse keizers, pausen, grote leen-

heren vestigden dorpjes, paleizen, en

flamboyante kastelen gebouwd terwijl

monniken een abdij tussen de lavendel-

velden bouwden.

Gelovigen hebben het platteland met

charmante kapelletjes bezaaid. Herders

vonden hun schuil in stenen huisjes,

terwijl ambachtslieden, ijzer smeedden

om de klokken in de ranke klokkento-

rens te verfraaien.

De eeuwen gingen voorbij en de

Vaucluse kreeg een steeds rijker erf-

goed dat haar gezellige uitnodigende

art de vivre onderstreept.

.

EERFGOED : OP DE WEGEN VAN DE GESCHIEDENIS

Vau

clu

se /

Erf

goed

AVIGNON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

DE ROMEINSE PROVENCE . . . . . . . . . 24

FORTEN EN KASTELEN . . . . . . . . . . . 25

DE MOOISTE DORPEN

VAN FRANKRIJK . . . . . . . . . . . . . . . . 26

RELIGIEUS ERFGOED . . . . . . . . . . . . . 27

KLEIN ERFGOED . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

© ML

© PM

21

Vau

clu

se /

Erf

goed

22

AAVIGNON - D1

PAUSENPALEIS

Het grootste gotische paleis In de 14de eeuw hebben negen pausenhebben in Avignon geleefd. HetPausenpaleis, indrukwekkende ves-ting en weelderig paleis, is het sym-bool van de christelijke macht en dewereldlijke en spirituele macht die depausen in die periode hadden. Het ishoofdzakelijk het werk van twee pau-sen: Benoît XII en Clément VI. Bij eenbezoek aan de stad kunnen de vol-gende bezienswaardigheden wordenbezocht: de grote pronkzalen, waarceremonies en feesten georganiseerd

werden, kapellen met geschilderdedecors, de privé-vertrekken van depausen, de terrassen die een prachtigpanorama over Avignon en de Rhônebieden. Een bezoek aan het Musée del'Œuvre maakt deel uit van hetbezoek aan het paleis. In deze sceno-grafische ruimte wordt op een peda-gogische en ludieke manier de evolu-tie van de oprichting van het gebouwen de realisatie van de fantastischedecors getoond, uitgelegd en gerecons-trueerd. Bezoek aan het Paleis metaudiogids in verschillende talen enthemabezoeken. Inlichtingen:Avignon Tourisme T. 04 90 27 50 00www.avignon-tourisme.com

• Avignon te voet: Bezoek van destad met gids vanaf het VVV of dePont d’Avignon. Vrije wandelingenof aan de hand van een aangegevenwandeling.

• Avignon op de fiets: Aangevenroutes in de stad en op het île de laBarthelasse dat tegenover de stad ligt.

• Avignon per boot: De boottochtjesgeven u een ander beeld van de stad,namelijk vanaf de Rhône.

• Avignon per toeristisch treintje:Van maart tot en met november,meertalige gidsen.

VVV Avignon T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

De aanwezigheid van pausen in

Avignon en in het Graafschap

Venaissin zorgde ervoor dat het

één van de politieke en spirituele

hoofdsteden van het 14de-eeuwse

Europa werd. Toen werden niet

alleen de vestingsmuren en het

Pausenpaleis opgericht, maar ook

talrijke paleizen voor kardinalen.

In de 18de eeuw is Avignon nog

steeds een trefpunt voor

Italiaanse en Franse kunst en de

stad blijft kunstenaars aantrek-

ken. De prachtige herenhuizen

getuigen van de ontwikkeling

van de stad na de annexatie aan

Frankrijk. En sinds 1947 zorgt

het festival van Avignon ervoor

dat de Provençaalse stad de

smeltkroes van het hedendaagse

theater is.

1

2

1 - Avignon - © PM 2 – Crillon-Plein - © PM 3 - Muntenhuis, Paleisplein - © EL 4 – Paleis van Roure - © JPC 5 - Rue des Teinturiers - © PM 6 - Ereplein in het Pausenpaleis - © JPC

Vau

clu

se /

Erf

goed

23

DE BRUG VAN AVIGNONDe Brug van Avignon (Saint-Bénezet),de grootste getuige van de geschiedenisvan de stad en van de Rhône, de bouwbegon in de 12de eeuw. De brug werdmeerdere keren beschadigd en her-bouwd na de verschillende oorlogen ende overstromingen en uiteindelijk in de17de eeuw aan haar soort overgelaten.Audiogidsen in zeven talen. Specialeruimte gewijd aan de geschiedenis vande brug en haar legende en medebepaalddoor het beroemde liedje (speelsegeluids-en visuele fragmenten). Het helejaar door open, betaalde toegang.T. 04 90 27 50 00www.avignon-tourisme.com

DE VESTINGSWALLEN

Ze ommuren nog steeds het oude stadsge-deelte. De vestingswallen zijn in totaal 4,3km lang en werden gebouwd vanaf 1355onder het pontificaat van paus InnocentiusVI om de aanvallen van de GrandeCompagnies te onderdrukken. In 1370werd de bouw afgerond onder pausUrbanus V. Via de brug van Avignon toe-gang tot de vestingsmuren die naar de tuinvan de Rocher des Doms leiden. Practhiguitzicht over de stad en de Rhône. T. 04 90 27 50 00www.avignon-tourisme.com

AVIGNON PASS’IONHet VVV en de toeristische en culturele centra

(monumenten, musea,…) van de stad verdelen

deze gratis pas, die korting geeft tijdens de ont-

dekking van het prestigieuze erfgoed van Avignon.

Bij het eerste bezoek betaalt u het volledige

bedrag, de volgende keren gaat het bedrag procen-

tueel omlaag: van - 20% tot - 50% korting. De

kaart is voor alle gezinsleden (max. 5 personen)

gedurende twee weken geldig; en kan in alle beta-

lende toeristische plaatsen van Avignon en van

Villeneuve lez Avignon gebruikt worden. De kaart

geeft ook korting aan andere excursies waarvoor

een korting verkregen kan worden.

HET FESTIVAL VAN AVIGNON

Het Festival werd in het leven geroe-pen door Jean Vilar in 1947 en is éénvan de beroemdste theaterfestivals terwereld. Gedurende 3 weken in juliworden de beste hedendaagse

Europese live spektakels getoond. Hetfestival “In” vindt plaats op een twin-tigtal plaatsen, waarvan deberoemdste het voorplein van hetPausenpaleis is. Het “Off”-festival bezet de hele stad,de theaters, de pleinen en de straten.Het Maison Jean Vilar bezit het com-plete archief van het Festival vanAvignon vanaf het prille begin en her-bergttalrijke collecties die gewijd zijnaan de theaterkunst. Gratis video-theek en bibliotheek. Gratis toegang,gesloten op maandag. T. 04 90 86 59 64www.maisonjeanvilar.org

Bureau van het “In”:T. 04 90 27 66 50 et 04 90 14 14 14www.festival-avignon.comBureau van het “Off”:T. 04 90 85 13 08www.avignonfestivaletcompagnies.com

AVIGNON CULTUURSTAD

Avignon is niet alleen tijdens het festi-val een stad van cultuur, maar biedthet hele jaar door culturele en thea-trale activiteiten. De stad heeft altijdonderdak geboden aan artiesten, vanMolière en zijn gezelschap in hun tijd

tot alle soorten hedendaags spekta-kel: opera, dans, theater en muziek.Avignon heeft niet minder dan 6theaters en gezelschappen die ver-bonden zijn aan "Scènes d'Avignon"en een opera met een gevarieerdprogramma. Dans-, jazz-, film-,orgelfestivals, oude muziekfesti-vals… ze worden er elk jaar weergeorganiseerd. In het jaar 2000 wasAvignon de “Europese hoofdstadvan de cultuur” en de stad verdientdie titel nog steeds.Opératheater vanAvignonT. 04 90 82 42 42

HET GEHEIME PALEISEen bevoorrecht bezoek aan de woningvan de pausen: privé-vertrekken, stoomba-den, garderobes, kapellen en tuinen.Verborgen trappen en geheime gangen leiden van de wijnkelders naar de terras-sen. Een ongeëvenaarde wandeling, inclu-sief lunch en een degustatie van Côtes duRhône-wijnen op het terras van de GroteHoogwaardigheidsbekleders. Van septem-ber tot eind mei worden er op afspraak opzaterdag en zondag bezoeken georgani-seerd met Franse gids. Avignon Tourisme - Pausenpaleis T. 04 90 27 50 00www.avignon-tourisme.com

5

6

4

3

ONGEËVENAARD:

DE ENCLAVE VAN DE PAUSEN

Een uniek historisch erfgoed in Frankrijk.

De enclave is te bewonderen vanuit het

noorden van de Vaucluse, in de heuvels

van de Drôme, bewonder hier de midde-

leeuwse dorpjes van de Vaucluse zoals

Valréas, Richerenches, Visan en Grillon.

Voor meer informatie:

VVV van de Enclave

T. 04 90 35 04 71

www.ot-valreas.fr

Vau

clu

se /

Erf

goed

24

DDE ROMEINSEPROVENCE

VAISON LA ROMAINE - B3

Neem de tijd voor een wandeling langsde prachtige antieke woningen, de handels- en kunstenaarswijken, deopenbare baden en privébaden, de straten en tuinen die in twee GalloRomeinse wijken van 15 hectaren ver-deeld zijn: Puymin en la Villasse. Hetantieke theater: dankzij het marmerenstandbeeld van Tiberius Claudius Nero,dat werd gevonden voor de majestueuzepoort van het gebouw, kan zijn bouwgeschat worden omstreeks 20 naChristus. Het theater vormt nu hetkader voor het jaarlijkse stadsfestival.De meeste beelden die op de site gevon-den werden, zijn te zien in het museumThéo Desplans.De Romeinse brug: verbinding tussen demiddeleeuwse stad en de benedenstad.Symbool van de Romeinse architecturalekunst. Bezoek van de verschillende beziens-waardigheden, met of zonder(audio)gids. VVV van Vaison laRomaine T. 04 90 36 02 11www.vaison-la-romaine.com

ORANGE - C1

Het klassieke theater van Orange: Het enige theater in Europa dat nogsteeds in bezit is van haar originele scè-nemuur (37 m hoog en 107 m lang).Opgenomen op de werelderfgoedlijstvan UNESCO. Het theater is niet alleende scène voor “Les Chorégies”, eenwereldberoemd lyrisch festival, maarook voor Romeinse spektakels, film enverschillende muziekconcerten. Culture Espace - T. 04 90 51 17 60www.culture-espaces.comArc de triomphe: bijzonder monumentvan de Romeinse kunst in de Provence,dat ook op de werelderfgoedlijst vanUNESCO staat. Het is één van deoudste en grootste arcs de triomphe vanFrankrijk op de via Agrippa. Toegangmet of zonder gids. VVV van Orange T. 04 90 34 70 88 - www.otorange.fr

Museum van Orange: het museumgeeft een beeld van de geschiedenisvan Orange van de prehistorie totdezer dagen en bezit talrijke archeo-logische werken: sculpturen en res-tanten uit het theater en uit andereopgravingen in de stad. Verder eengroot mozaïek uit de 3de eeuw “auxamphorettes” genaamd. Combiticketmet het klassieke theater. CultureEspace. T. 04 90 51 17 60www.culture-espaces.com

ANDERE PLAATSEN...

Julien-brug gemeente van Bonnieux,op de via Domitia. Het is één van debest bewaarde Romeinse kunstwer-ken van de Provence.

De Romeinse tuin van Caumont surDurance: opgravingen hebben een bronvan 65 m lang aan het licht gebracht, degrootste en best bewaarde vanFrankrijk. Rond de bron ligt een botani-sche tuin van 12 ha die de sfeer van eenrijke Romeinse villa ten tijde van KeizerAugustus oproept. Bezoeken met ofzonder gids voor groepen van april toten met oktober. T. 04 90 22 00 22 - www.jardin-romain.fr

De sarcofagen en het archeologischemuseum van Mazan: 66 monolithischesarcofagen uit de 5de tot de 6de eeuwomringen het kerkhof. Vrije of bege-leide bezoeken. VVV van Mazan. T. 04 90 69 74 27www.mazantourisme.com

Edelstenmuseum in Avignon, onderge-bracht in de kapel van hetJezuïetencollege (17de eeuw).Beeldhouwwerken van de archeologi-sche collectie van het Calvetmuseum:Egyptische, Griekse, Romeinse en GalloRomeinse stukken, begrafenisstukken,vazen, glaswerk… T. 04 90 86 33 84www.musee-lapidaire.org

In de omgeving: de Pont du Gard (25 kmd’Avignon);de Arènes en het Maison Carréevan Nîmes (45 km van Avignon); Glanum en de Klassieken in Saint-Rémy de Provence(20 km van Avignon); het museum van hetouderwetse Arles, de Arènes,de Thermen vanConstantin, de Alyscamps in Arles. (37 kmvan Avignon).

… net zoals zij gefascineerd

waren op de Provence die ze

veroverden vanaf 125 voor

Christus. Ze hebben er mooie

getuigenissen van hun

beschaving achtergelaten, zoals

de triomfboog en het Romeins

theater van Orange, het best

bewaarde theater van de

Romeinse beschaving.

In Vaison-la-Romaine wordt de

Romeinse stad op twee plaatsen

onthuld met haar theater, haar

baden, haar villa’s. De Julien-

brug in Bonnieux, het museum

van Mazan, de tuin van Caumont

maken het bezoek compleet.

1 – Gallo-Romeinse wijk van Villasse in Vaison la Romaine - © NFM

2 – Mozaïek in Vaison la Romaine - © JLS 3 - Arc de Triomphe van Orange - © GSM 4 – Klassiek theater van Orange - © GSM

3

1

4

ROMEINSE MAALTIJDVooraf reserveren, ook voor groepen

Restaurantlijst verkrijgbaar bij het VVV van

Vaison la Romaine

T. 04 90 36 02 11

www.vaison-la-romaine.com

2

25

FORTEN

MIDDELEEUWS FORT

VAN BUOUX - E4

Middeleeuws fort als militaire verde-diging, uniek in de Provence. Het ligtin de vallei van de Aiguebrun, debelangrijkste grot van de Provence(Oud Keltisch-Liguriër oppidum).Een geheimzinnig gevoel maakt zichvan de bezoeker meester langs dekronkelige weg die langs eikenomhoog leidt tot aan de voet van hetfort. Het hele jaar open, betalaaldetoegang. T. 04 90 74 25 75

FORT VAN MORNAS - B1

Van april tot en met september bezoekmet Mevrouw Péagère, van half maarttot half oktober bezoeken doen degekostumeerde personnages het dage-lijkse leven uit de 13de eeuw herleven. T. 04 90 37 01 26www.forteresse-de-mornas.com

RICHERENCHES:

STAD DER TEMPELIERS - A2

De eerste Commanderij van deProvence, gesticht in de 12de eeuw.Ontdek via een aangegeven routelangs de vestigingen het verleden vande Tempeliers van Richerenches.Gratis toegang. VVV van ValréasT. 04 90 35 04 71 - www.ot-valreas.fr

De eerste Commanderij van de Provence, gesticht in de 12de eeuw. Ontdek via eenaangegeven route langs de vestigingen hetverleden van de Tempeliers vanRicherenches. Gratis toegang. VVV van Valréas - T. 04 90 54 34 39www.lesbauxdeprovence.com

KASTELEN

KASTEEL VAN LOURMARIN - E4

Dit is het belangrijkste Renaissance-kasteel in de Provence (einde 15de

eeuw). In de Renaissancevleugelbevinden zicht collecties uit de 15de toten met de 19de eeuw. Deze kleine “VillaMédicis” van de Provence is tijdens dezomermaanden de verblijfplaats voorartiesten en er wordt een muziek- entheaterfestival georganiseerd.Bezoeken met of zonder gids.Audiogidsen beschikbaar (Frans enEngels). T. 04 90 68 15 23www.chateau-de-lourmarin.com

KASTEEL VAN LA TOUR

D’AIGUES - F5

Dit Renaissancekasteel geeft eenprachtig uitzicht over de heuvels en dewijngaarden. Op het voorplein, hetgrote terras en in de gewelfde keldersworden congressen, gala’s en receptiesgeorganiseerd, evenals een zomerfesti-val. In de overwelfde zalen is het aar-dewerk museum (Musée des Faïences)ondergebracht (opmerkelijke stukkenuit de 18de eeuw). Van juli tot en metaugustus alle dagen open, de rest vanhet jaar gesloten op maandagochtend,dinsdagmiddag en zondagochtend. T. 04 90 07 50 33www.chateau-latourdaigues.com

KASTEEL VAN ANSOUIS - F5

Oorspronkelijk was dit een klassiekfort, maar de aanpassingen (in de 12de

en 13de eeuw) en talrijke uitbreidingen,waaronder de elegante zuidelijkegevel, hebben de strengheid van hetgebouw wat verzacht. Bossen, tuinenen terrassen die het kasteel omringenmet een schatkist aan groen, makendeze plek nog charmanter. VVV: T. 04 90 09 86 98

OOK DE MOEITE WAARDKasteel van Gordes(gereconstrueerd in 1525, maar bestond alin 1031) Werd in 1931 als HistorischMonument geklasseerd, en biedt onderdakaan het werk van Pol Mara, hedendaagsVlaamse schilder. Het hele jaar door open,betaalde toegang. VVV van Gordes.T. 04 90 72 02 75www.gordes-village.com

Kasteel van LacosteDit kasteel is nu privé-eigendom vanPierre Cardin, maar was in de 18de eeuwde woning van de beroemde Marquis deSade. In de zomer wordt op het voorpleinen de aangrenzende terreinen het Festivalgeorganiseerd (lyriek en theater).T. 04 90 06 11 36 - www.lacoste-84.com

Kasteel van BarrouxGebouwd in de 12de eeuw. Eén van demooiste vestigingen uit de Renaissance.Bezoeken met gids van april tot oktober.De vrienden van het Kasteel van Barroux.T. 04 90 62 35 21www.chateau-du-barroux.com

Kasteel van Simiane in Valréas(Gebouwd in1446) Huisvest het stadhuis.Bezoeken met of zonder gids. VVV van Valréas:T. 04 90 35 04 71

Ruïnes van het Pausenkasteel inChâteauneuf-du-Pape. VVV: T. 04 90 83 71 08

De Ferrande-toren van Pernes-les-Fontaines Monument uit de 12de eeuw met de weel-derige fresco’s uit de 13de eeuw. VVV: T. 04 90 61 31 04www.ville-pernes-les-fontaines.fr

Aan het einde van de

middeleeuwen veranderde de

oude forten in Renaissance-

kastelen.

Verbouwingen vonden plaats

naar Italiaans voorbeeld, tuinen

werden ontworpen en hangend

terrassen over de wijngaarden

aangelegd.

Bezoeken met of zonder gids om

de kastelen van Barroux, Valréas,

Ansouis, deTour d’Aigues te

ontdekken. In andere kastelen

zoals die van Lourmarin, Lacoste

of Gordes bevinden zich musea

en kunstcollecties of worden

festivals georganiseerd.

1 2 3

1 – Kasteel van Ansouis - © DB 2 – Muziekzaal in het Kasteel van Lourmarin - © FRLV 3 – Kasteel van La Tour d’Aigues - © JPC

Uitstapje met de auto in het Pays d’aigues (84 km):toeristisch circuit via kleine wegen die leiden naarpittoreske dorpjes van Zuid-Luberon en haar kastelen. Parkhuis (Maison du Parc). T. 04 90 04 42 00 Download de route op de website van het Parc Naturel Régional du Luberon: www.parcduluberon.com

Vau

clu

se /

Erf

goed

Vau

clu

se /

Erf

goed

26

ANSOUIS - F5

Aan de voet van het kasteel staan de hui-zen van het dorp in een halve cirkellangs de rotsachtige heuvel beschermdtegen de mistral. Ook de moeite waard:gemeubeld kasteel uit de 13de en 18de

eeuw. Franse tuinen en terrassen.Uitzonderlijk museum: fossielen van deLuberon die denk geven aan een onder-waterwereld. Sculpturen en schilderijenvan C. Mazoyer

GORDES - D3

Huizen van droge stenen schuilen rondde rotsige uitlopers die over de vallei vande Calavon uitsteken. Ook de moeitewaard: Collectie van Pol Mara in hetkasteel, de grotten van de holbewonersin het Paleis St Firmin, het dorpje van debories, de abdij van Sénanque.

LOURMARIN - E4

Dorpje in de laagvlakte, gedomineerddoor het kasteel, met poëtische, literairerondleidingen, verhalen en anekdotesover het verblijf van Albert Camus enHenri Bosco, georganiseerd door hetVVV van Lourmarin.

MÉNERBES - E4

Vestingstad die het toneel was vanhevige gevechten tijdens de godsdiens-toorlogen. Herenhuis uit de 18de eeuw enoude woningen. Ook de moeite waard:Museum van de kurkentrekker, Hettruffel- en wijnhuis, de Priorij van St-Hilaire.

ROUSSILLON - D4

Jean Vilar gaf deze stad de bijnaam «hetRode Delphi». Roussillon ligt in het cen-trum van het okerland en is bekend omde kleur van haar gevels. Ook de moeitewaard: de okerkleurige groeves, Okhrâ -Conservatorium van Oker enToegepaste Pigmenten (cf pagina 16)

SÉGURET - B3

Séguret komt van het Provençaalseword “Ségur” (“sur” = zeker), dat isafgeleid van het Latijnse woordSecuritas (“sécurité” = zekerheid). Opde flank van de helling, op de laatste uit-lopers van de Alpen, steekt het boven devlakte van het graafschap, bedekt metwijngaarden, en de vallei van de Rhôneuit. Het middeleeuwse karakter vanSéguret is te danken aan de geplaveidestraten, aan de kleine poorten omringddoor oude huizen, aan de Fontaine desMascarons (historisch monument), enaan de ruïnes van het feodale kasteel,vanwaar men een prachtig uitzicht

heeft. Elk jaar wordt er eenProvençaals kerstfeest georganiseerd.

VENASQUE - D3

Het hoge dorpje op een rotsachtigeuitloper heeft haar naam gegeven aanhet Graafschap Venaissin. Langs dehoofdstraat liggen huizen uit de 14de

tot de 18de eeuw, onderbroken metstukken grond. De Pré-Romeinsedoopkapel is een bezoeken waard.

Zeven dorpen van de Vaucluse

staan op de lijst van «de mooiste

dorpen van Frankrijk». Dit zijn

evenveel liefdesverhalen.

Het Provençaalse dorpje ligt vaak

op een rotsachtige heuvel,

huisjes rondom het het kasteel,

vergezichten over de omliggende

wijngaarden of vlakten.

Boven de rotsen en stenen

gepolijst door de tijd, schijnt de

zon die uitnodigt om de schaduw

van de smalle straatjes en de

koelte van de fonteinen op de

pleintjes te proeven.

Wees niet verbaasd als je in

jezelf zegt dat je hier wel zou

willen wonen, iedereen valt voor

de charmes van deze dorpjes!

7

3

1 2 5

4

1 - Ansouis - © DB 2 - Lourmarin - © DB 3 - Venasque - © DB 4 - Gordes - © VB 5 - Roussillon - © PB 6 - Séguret - © DB 7 - Ménerbes - © PB

6

27

Vau

clu

se /

Erf

goed

CHRISTELIJKRELIGIEUS ERFGOED

ABDIJ NOTRE-DAME DESÉNANQUE - D3Omsloten door de steile afgronden van devallei kan deze abdij, met drie andere abdi-jen van de Cistercijnzen van de Provence,beschouwd worden als de beste getuige vande kloosterarchitectuur van de 12de eeuw.Bezoeken met gids (in het Frans) van degebouwen uit de 12de eeuw: het klooster,de kerk, de kapittel-, de slaap-, de stook-zaal en nog veel meer.T. 04 90 72 05 72 - www.senanque.fr

OOK DE MOEITE WAARD:Romaanse kapellen van de Ventoux: Er zijn veel schatten te ontdekken langs de routesof op de aangegeven paden van Brantes,Malaucène, Beaumont-du-Ventoux, Monieux, Aurel,Bedoin, Entrechaux, Le Barroux. Brochure beschik-baar in de VVV’s van Bedoin, Malaucène, Monieuxen Sault.

Kapellen van de Dentelles de Montmirail:Circuit van 54 km : Vaison-la-Romaine - Saint-Marcellin-les-Vaison - Lafare – Beaumes-de-Venise– Gigondas – Sablet – Séguret. VVV’s van Vaison-la-Romaine: T. 04 90 36 02 11www.vaison-la-romaine.com

De Kathedraal van Notre-Dame deNazareth en het klooster in Vaison-la-Romaine. Gebouwd op de Gallo Romeinse fun-deringen van een gebouw uit de 1ste eeuw.Prachtig voorbeeld van Romaans Provençaalsekunst. Georganiseerde bezoeken door de gidsenvan het VVV van Vaison la Romaine

Kathedraal Saint-Siffrein in Carpentras.Gebouwd tussen 1405 en 1519. Typische architectuur van de zuidelijke gotiek. Talrijkereligieuze kunstwerken en edelsmeedkunst.

Doopkapel van Venasque (6de eeuw). Opmerkelijk gebouw in de vorm van een Griekskruis, Romeinse zuilen, doopvat uit de periodevan de stichting en akoestische potten.

JOODS RELIGIEUS ERFGOED

CARPENTRAS - C3

Synagoge van Carpentras: gebouwd in1367, één van de oudste actieve synagogenin Frankrijk. Baden en zwembaden(mikwé) uit de 14de eeuw, bakkerij, cultus-zaal uit de 18de eeuw. Gesloten tijdens dejoodse feesten en tijdens het weekend.Bezoeken met gids van april tot en metoktober, georganiseerd door het VVV vanCarpentras. T. 04 90 63 00 78www.carpentras-ventoux.com

CAVAILLON - E3

Synagoge van Cavaillon – Het Joods graaf-schappelijk museum: meesterwerk van degraafschappelijke kunst van de 18de eeuw,één van de opvallendste bekende joodsegebedshuizen. Betaalde toegang, het helejaar door open, bezoeken met of zondergids. Combieticket met het museuml’Hôtel de Dieu. T. 04 90 76 00 34 VVV van Cavaillon T.04 90 71 32 01www.cavaillon-luberon.com

AVIGNON - D1

De synagoge van Avignon (placeJérusalem). Herbouwd in de 19de eeuw opde ruïnes van een andere synagoge. In dezewijk heeft de Joodse gemeenschap, van demiddeleeuwen tot de Franse Revolutie,voortdurend gewoond.

1

De middeleeuwse spiritualiteit

heeft het gezicht van de Provence

bepaald. Op het platteland en in

de dorpen van de Provence had

de Romaanse kunst haar thuis

al lang gevonden.

De pracht van de pausen werd

geassocieerd met de gotische

kunst.

Later ontwikkelde de barok

haar charmes in de kerken en

in de synagogen.

1 – Klooster van Vaison la Romaine - © ML 2 – Ferrande Toren in Pernes les Fontaines - © FV 3 – Cistercien Abbij van Sénanque - © EL 4- Synagoge van Carpentras - © FD 5 - Detail van een romeins kapiteel - © EL

2

3

4

5

Vau

clu

se /

Erf

goed

28

KKLEIN ERFGOED

Op het platteland van de Vaucluse bouwden

de Provençaalse herders “bories” waar ze

‘s nachts konden schuilen. De herders waren

voortdurend opzoek naar water en hebben

waterreservoirs in de rotsen gehouwen.

Waren ze artiesten zonder het te beseffen?

Nee, ze hadden een heel eenvoudige kijk op

het leven. De fontein is onmisbaar, en werd

altijd mooi versierd. De kerkklok moest de

mistral opvangen, daarom werd deze op een

gietijzeren klokkentoren geplaats.

BORIESAls je, verlaten op het platteland, een pun-tig hutje ziet, dat helemaal opgetrokken isuit droge steen, waar geen cement aan tepas is gekomen, dan is de kans groot dat diteen borie is.Het natuurpark van de Luberon telt er1610: in de omgeving van Gordes,Bonnieux, de hoogvlakte van deClarapèdes, in de regio Viens - Forcalquier.

Borie-dorpje naar GordesGeklasseerd als Historisch Monument in1977, dit is de belangrijkste groepering vanbories en bestaat uit schapenkooien, broo-dovens, wijnkelders, plaatsen om het tarwete dorsen, steegjes en omheiningen.Betaalde toegang. T. 04 90 72 03 48 www.gordes-village-des-bories.com

De omheining van Bories in BonnieuxOp deze privé-site van 4 hectaren zijn meerdan 20 achterblijfselen van droge steen tevinden, waaronder dorsplaatsen, bories,waterreservoirs, ovens. Het is ongeveer 1km lopen tot aan de vertrekplaats van hetcederbos van Bonnieux. Open van apriltoten met november. Betaalde toegang. T. 06 08 46 61 44http://pierreseche.chez-alice.fr/enclos_des_bories.htm

WATERRESERVOIRSIdeeën om de bezienswaardigheden teontdekken: Wandelcircuit van 8,5 km «De water-reservoirs van de Ventoux» te downloadenop www.provenceguide.com (fragmentuit de Topo guide FFRP «Le Pays duVentoux à Pied»)

FONTEINEN EN WASPLAATSEN Pernes les Fontaines: Ontdek via een ont-dekkingsparcours de 40 fonteinen (demeeste uit de 18de eeuw) die hun naamhebben gegeven aan een charmant dorpje.Enkele voorbeelden: la Grand Font, laFontaine du Cormoran, waar je, volgensde legende, als je van het water drinkt,gek wordt, die van Gigot…

«Langs de fonteinen»… In de Haut-Vaucluse : Piolenc, Mornas,Sérignan du Comtat, Sainte-Cécile-les-Vignes, Saint-Roman-de-Malegarde,Séguret, Sablet, Crestet, Vaison-la-romaine, Villedieu, Buisson. In het graaf-schap Venaissin: Malemort du Comtat,

Modène, Venasque. In de streek vanAvignon: Bédarrides en in de Luberon:Saignon, Saint-Saturnin-les-Apt,Bonnieux, Ménerbes, Ansouis, Rustrel.

KLOKKENTORENS In de Provence wordt een dorp geïdentifi-ceerd aan de hand van haar kerkklok dievaak verfraaid werd met een toren. Dezeijzeren omhulsels verschenen voor heteerst in de 16de eeuw en geven een per-soonlijke toets aan de klokkentorens zon-der dat de wind er te veel vat op kan krij-gen. Het is de nalatenschap van de smeed-kunst van het dorp. Het VVV vanCadenet organiseert «Le circuit desCampaniles». Brochure beschikbaar in hetVVV: T. 04 90 68 38 21ot-cadenet@wanadoo.fr

BEZIENSWAARDIGHEID

DE DUIVENTIL VAN JAS DE PUYVERT - E4

(«Les Grottes» in Puyvert). Als ruïnevan een feodaal kasteel werd de ves-tingstoren in de 17de eeuw verbouwdtot duiventil. De duiventil heeft nietminder dan 3 000 vogelgaten (nestenin groen, geel, donkerbruin geschil-derde terracotta). Inlichtingen: T. 04 90 04 42 00www.parcduluberon.fr

1

1 – Bories-dorpjes - © EL 2 - Jas de Puyvert - © X – Fontein in Pernes - © PM

4 - Dorpsfontein - © EL 5 – Kerkklok van Caderousse -

© CCCPRO 6 – Klokkentoren uit een dorpje - © EL 7 – Kerkklok uit een dorpje - © EL 8 - Klokkentoren uit een dorpje - © EL 9 – Fontein van Pernes - © FV

10 - Kerkklok uit een dorpje - © EL 11 – Klokkentoren van Ménerbes - © PB12 - Klokkentoren uit een dorpje - © SP13 – Fontein van Pernes - © FV 14 – Fontein van Gordes - © ML 15 - Ayguiers - © DB 16 – Klokkentoren van Carpentras - ©Communicatiedienst van Carpentras 17 - Borie - © EL 18 - Jas de Puyvert - © X

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11 12

13

14 15 16

17

18

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

29

De Romeinen stimuleerden de

beeldhouwkunst, de pausen de

schilderkunst. Van de middeleeuwen

tot de 19de eeuw waren talrijke

kunstenaars actief in de Vaucluse.

Een deel van de schilderijen die zij

hebben achtergelaten zijn nu te

bewonderen in de diverse musea van

de regio. De kunstuiting blijft leven,

daarvan getuigen de stichtingen

voor hedendaagse kunst.

BEROEMDE SCHILDERS . . . . . . . . . . 30

MUSEUM VAN KUNSTEN . . . . . . . . 30

HEDENDAAGSE KUNST . . . . . . . . . . . 31

GOUDEN PLUIM . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

GOUDEN PLUIM . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

FILMS IN DE VAUCLUSE . . . . . . . . . . .32

EEEN STREEK RIJKAAN KUNSTHISTORIE: INSPIREREN, CREËREN…

Vau

clu

se /

Een

str

eek

rij

k a

an k

un

sth

isto

rie

29

© FC - Lambert-Collectie in Avignon - "Ik droomde van eenandere wereld" montage van Claude Lévèque - 2000

© PM - Calvet Museum van Avignon - "Cassandra valt tegen het altaar van Minerve nadatze de gewelddadigheden van Ajax heeft moeten ondergaan" van James Pradier - 1843

Vau

clu

se /

Een

str

eek

rij

k a

an k

un

sth

isto

rie

30

Nicolas Mignard (1606-1668) verbleefin Avignon: zijn meesterwerken zijn teontdekken in de kathedraal van NotreDame des Doms in Avignon.

Tentoonstelling over de in Avignongeboren Joseph Vernet (1714-1789) inhet Musée Calvet te Avignon.

Tal van andere schilders die verblevenin de Pausenstad vielen voor decharmes van de Provençaalse land-schappen: Jean-Baptiste Camille Corot(1796-1875), Paul Signac (1863 – 1935)maar ook Nicolas de Staël (1914 – 1955)die in Ménerbes verbleef.

TENTOONSTELLINGEN OVER DEZEKUNSTENAARS IN AVIGNON

Tentoonstelling over Botticelli, SimoneMartini, Carpaccio in het Musée duPetit Palais. David, Soutine, Manet,Daumier, Delacroix, Corot, Dufy,Utrillo, Vuillard in het Musée Calvet.Degas, Cézanne, Sisley, Van Gogh,Modigliani, Daumier, in het MuséeAngladon.

BBEROEMDESCHILDERS

Schilders in de Vaucluse?

Sommige zijn er geboren en

ondanks dat ze later naar andere

gebieden zijn vertrokken, hebben

er hun sporen achtergelaten.

Anderen – vooral Italianen

gedurende de pausentijd - die

naar Avignon zijn gekomen

om de paleizen en kerken

te verfraaien. 1

1 - «Avignon in de ochtend» van Paul Signac- 1909 © Privé collectie

2 - «Schipbreuk in de storm» van Joseph Vernet - 1788© Angladon Museum

3 - «Stilleven met een stenenvaasje» van Paul Cézanne -1873 © Angladon Museum

4 - Museumgevel van het Kleine Paleis in Avignon- © RGO

5 - «De maagd en de het kindje, omcirkeld door engelen» van Ludovico Urbani (bekend van 1460 tot1493) in het Museum van het Kleine Paleis in Avignon- © RGO

MUSEUM VANKUNSTEN

De grote musea van de Vaucluse

ontstonden uit de passie van enkele

rijke verzamelaars. Wandel langs de

meesterwerken van de oudheid tot

aan de geboorte van de moderne

schilderkunst.

AVIGNON - D1

Musée Angladon, 5 rue Laboureur. Kunstcollectie verzameld door eenkunstenaars echtpaar die de erfgena-men waren van de beroemde Parijsecouturier en mecenaat Jacques Doucet.De collectie bestaat uit schilderijen vanDaumier, Degas, Sisley, Van Gogh,Cézanne, Picasso, Foujita, Modigliani.Meubelstukken en kunstobjecten ver-fraaien de 17de eeuwse salons. Het helejaar door ’s middags open, in de wintermaandags en dinsdags gesloten.Workshops voor kinderen. T. 04 90 82 29 03www.angladon.com Musée Calvet, 65 rue Joseph Vernet.Het museum voor Schone Kunsten vanAvignon: schilderijen, beelden, kunst-voorwerpen uit de 15de tot en met de 20ste

eeuw, tentoongesteld in het oude 18de-eeuwse hotel Villeneuve-Martignan.Het gebouw en de collectie vormen éénvan de meest poëtische plekjes vanAvignon. Het hele jaar door open, opdinsdag gesloten. T. 04 90 86 33 84www.musee-calvet.org.

Musée du Petit Palais, Place du Palaisdes Papes. Kardinaalswoning uit hetbegin van de 14de eeuw die meer dandriehonderd jaar oude collectie her-bergt van Italiaanse primitieve kunst.De collectie is uniek in Europa en fun-damenteel om de kunstzinnige uitingvan het Italië uit de middeleeuwen, deRenaissance en de grote Italiaanse scho-len met Boticelli, di Paolo, Carpaccio,Ghirlandaio te begrijpen. Beelden uitAvignon uit de 12de tot de 15de eeuw(indrukwekkende grafstenen van kerk-voogden), schilderkunst uit Avignon uitde 15de eeuw. Het hele jaar door open,op dinsdag gesloten. Workshops voorkinderen. T. 04 90 86 44 58

Musée Louis Vouland, 17 rue VictorHugo. Kunstcollectie van meubelstuk-ken verzameld in de 19de eeuw doorLouis Vouland in zijn privé-woning.De collectie geeft een fraai beeld van18de eeuw. Commodes, logeerbedden,zetels met handtekening van grotemeubelmakers uit de tijd van LodewijkXV en Lodewijk XVI, klokkenmake-rij, tapijten, schilderijen, voorwerpenuit het dagelijkse leven. Kunstwerkenvan kunstenaars van de School vanAvignon voor de Kunsten van het eindevan de 19de en begin 20ste eeuw. Het helejaar door open, op maandag geslotenT. 04 90 86 03 79 - www.vouland.com2 3

5

4

Vau

clu

se /

Een

str

eek

rij

k a

an k

un

sth

isto

rie

31

CARPENTRAS - C3

Musée Comtadin – Duplessis, 234 boulevard Albin Durand. Collectiesuit de studieruimte van Monseigneurd'Inguimbert, bisschop van Carpentrasvan 1735 tot 1757: Provençaalse primi-tievenkunst, schilders van buitenlandsescholen, regionale schilders uit detweede helft van de 18de en de gehele19de eeuw, kunstcollecties en populairetradities. Open van april tot september,op dinsdag gesloten, de rest van het jaaropen op afspraak. T. 04 90 63 04 92www.ville-carpentras.fr

HHEDENDAAGSEKUNST

Passie voor kunst is in tact

gebleven, de creativiteit is nog

steeds aanwezig. Kunst leeft voort

in de Vaucluse.

AVIGNON - D1

Collectie Lambert, 5 rue Violette.Creaties, uitwisseling en verspreidingvan hedendaagse kunst. Collectie vande galerijhouder en verzamelaar YvonLambert, thematische exposities enwerken van internationale artiesten.Het hele jaar door open, in de winter opmaandag gesloten. Tijdelijke expositiesen workshops voor kinderen. T. 04 90 16 56 20www.collectionlambert.com

GORDES - D3

Musée Pol Mara, het Kasteel.Exposities in de zalen van het kasteel.Er zijn 200 doeken te bezichtigen vande hedendaagse Vlaamse schilder PolMara. De grootste Renaissance-schoorsteen van Europa en indrukwek-kende trappen. Open van februari totdecember. T. 04 90 72 02 75www.gordes-village.com

SÉRIGNAN DU COMTAT - B2

Musée-Atelier Werner Lichtner, RueSaint Roch. Het atelier waar deBerlijnse artiest Werner Lichtnerwerkte is omgebouwd in een museumen herbergt een collectie van schilderi-jen, beelden, tekeningen en bijna 260steendrukken. Open van april tot okto-ber, gesloten op dinsdag. T. 04 90 70 01 40www.museelichtner-aix.com

GIGONDAS - B2

Aaneenschakeling van beelden: eenparcours van semi- monumentalehedendaagse beelden in de open luchtop de middeleeuwse hellingen van hetdorp en in het hart van oude gasthui-zen. Aanwezigheid expositiezalen, eenbibliotheek en een theater. Gratis toegang. T. 04 90 65 80 76

GOUDEN PLUIM

De Vaucluse geeft inspiratie aan

schrijvers en dichters. Het prachtige

licht, landschappen die een gevoel

van eeuwigheid teweeg brengen, of,

zoals Petrarca geïnspireerd door een

glimlach.

Francesco Petrarca (1304-1374). DeItaliaanse dichter heeft zijn liefde voorLaure de Noves, echtgenote vanHugues de Sade, vereeuwigd in demooiste sonnetten in zijn huis inFontaine de Vaucluse. De Museum Bibliotheek FrançoisPétrarque bevindt zich op de linkeroe-ver van de Sorgue in Fontaine deVaucluse. Dit museum herbergt eenverzameling prenten en zegels overPetrarca, een aantal oude originele uit-gaven van werken van de dichter, eneen collectie moderne kunst van enkelekunstenaars die aan de site zijn verbon-den. Het hele jaar door open, op dins-dag gesloten.T. 04 90 20 37 20 /04 90 20 58 36 musee-biblio-petrarque@cg84.fr

Ook de moeite waard in Fontaine deVaucluse: Het Geschiedenis Museum39-45 - Jean Garcin. Op een historische,literaire en artistieke manier geeft hetmuseum kennis van de periode van

voor de oorlog tot de bevrijding: hetdagelijkse leven van de Fransen tijdensde bezetting, het verzet in de Vaucluse,de (letter)kunsten tijdens het verzet.Een collectie van enkele clandestieneuitgaven, onderheven aan censuur ofuit het buitenland afkomstig, maar ookmilitante tijdschriften en manuscriptenvan René Char, Georges Rouault,André Breton verder ook originelewerken van Henri Matisse, Joan Miró.Op dinsdag gesloten. T. 04 90 20 24 00

De Marquis de Sade (1740 – 1814). OmParijs en de schandalen ontvluchtendheeft de markies enkele tijd in het fami-liekasteel van Lacoste doorgebracht.Nu is het kasteel eigendom van de cou-turier Pierre Cardin, en in de zomer hetdecor voor het Festival van Lacoste. Indat kasteel – het fort van Saumane-woonde de echtgenote van de markies-schrijver. Hijzelf verbleef verschillendekeren op het kasteel van Mazan, waarzijn vader geboren was. Dit kasteel isnu nu verbouwd tot 4-sterrenhotel.

Frédéric Mistral (1830 – 1914). won in1904 de Nobelprijs voor de Literatuur.Hij deed er alles aan om de deProvençaalse taal en cultuur te bevorde-ren. Hiertoe richtte hij in 1854 samenmet zijn vriend Théodore Aubanel

9

«God is voor de mens wat kleuren voor een blindgeborene zijn, het is voor hem onmogelijk omhet zich voor te stellen.»

Marquis de Sade - Fragment uit de “Pensées”

6 - «Het noorden van Carpentras» van Jean JosephXavier Bidault - 1809 in het Duplessis Museum inCarpentras - © VVV van Carpentras 7 - Sol LeWitt “Wall Drawing n°1143”, 2004 EneaRighi-Collectie. In 2005 toegevoegd aan de Lambert-Collectie - foto P. Martinez 8 – Expositieposter van Cy Twombly voor de Lambert-Collectie in Avignon – Graphische vormgeving: Antoine+ Manuel. Courtesy van de kunstenaar. 9 - Montages van Guillaume Liffran - Aaneenschakelingvan sculpturen in Gigondas - © AV 10 - «Pétrarque en Laure» in de Bibliotheek FrançoisPétrarque in Fontaine de Vaucluse- © X 11 - «De Markies van Sade»- © JLS

6

7

8

10

11

Vau

clu

se /

Een

str

eek

rij

k a

an k

un

sth

isto

rie

32

(Avignon 1829 – 1886) en enkele anderelokale auteurs in Châteauneuf deGadagne de literaire stroming “féli-brige” op.Het “Palais du Roure” in Avignonwerd de zetel van de félibrige(Renaissance stroming van deProvençaalse cultuur). Frédéric Mistralgaf zelf de naam “Palais du Roure” aanhet paleis, “roure” is Provençaals voor“eik”. Nu is het een gemeentelijkmuseum voor Provençaalse volkskunsten -traditie, geschiedenis en literatuur –centrum voor Provençaalse geschriftenen archeologie. Het hele jaar door open,op zondag en in augustus gesloten. T. 04 90 80 80 88 - www.avignon.fr

Henri Bosco (1888 – 1975) en AlbertCamus (1913 – 1960) in Lourmarin."Lourmarin, het charmantste dorpjevan de Luberon", zou Bosco schrijven,verliefd op de schoonheid van het land-schap met haar harmonieuze en fasci-nerende krommingen. Camus bleefook niet onverschillig voor dat kleinestukje aan de Middellandse Zee, waarhij uiteindelijk een huis kocht. AlbertCamus en Henri Bosco rusten beidenop het kerkhof van Lourmarin. HetVVV organiseert in de zomer iederedinsdag en woensdag literaire wande-lingen in de sporen van de twee schrij-vers. T. 04 90 68 10 77www.lourmarin.com

Het Musée Salinger is gelegen in leThor, op het landgoed van PierreSalinger, dit was tevens zijn laatstewoonplaat in de Provence. In hetmuseum kom je meer te weten of hetleven van deze uitzonderlijke man. Alskleinzoon van een Franse volksverte-genwoordiger, wordt Pierre Salinger op35-jarige leeftijd woordvoerder van deAmerikaanse regering en van presidentJohn Fitzgerald Kennedy. T. 04 32 40 96 06lesjardinsdepoppy@yahoo.frIn de Bastide worden er elk jaar ten-toonstellingen van internationale heden-daagse kunstenaars georganiseerd.

René Char (1907 – 1988). Surrealistischpoëet, geboren en getogen in Isle-sur-la-Sorgue. Met de surrealisten van zijn tijdschreef hij één van de mooiste pagina’svan de Provençaalse litteratuur. Zijngedichten dragen titels van landschap-pen waar de Vaucluse trots op mag zijn:Les Dentelles de Montmirail, LesParcelles du Luberon, Chérir Thouzon,L’Eternité in Lourmarin en nog veelmeer. Bij het grote publiek is hij vooralbekend door zijn rol in het verzet enzijn filosofische gedachtegangen. Zijnvriendschap en ontmoetingen met PaulEluard, André Breton, Albert Camusbeïnvloedden zijn werk. Door zijnnauwe samenwerking met anderekunstenaars uit de Provence speelde hijin 1947 een belangrijke rol bij de tots-tandkoming van het Festival vanAvignon. Hij werkte vanuit het hotelDonadeï in Campredon, hier wordentegenwoordig exposities en tentoonstel-lingen georganiseerd die zijn filosofiein leven houden.

Musée Campredon – Maison RenéChar. 20 rue du Docteur Tallet à L’Islesur la Sorgue. Het hele jaar door open,op maandag gesloten.T. 04 90 38 17 41maisonrenechar-campredon@mairie-islesurlasorgue.fr

Pierre Boulle (1912 – 1994). Schrijvergeboren in Avignon (hij schrijft overzijn kindertijd in Avignon in “L’Ilon”),auteur van het beroemde “Brug over derivier Kwai”, en van het niet minderbekende “De apenplaneet”, dat sneldoor Hollywood werd opgemerkt enverfilmd.

Door over zijn dagelijkse leven inMénerbes te vertellen, heeft de schrijverPeter Mayle de Luberon bekendge-maakt in de hele wereld. Zijn boek “eenjaar in de Provence” werd vertaald in 20 talen.

Andere beroemde auteurs die met passievan Avignon hielden: Mallarmé, StuartMill, Daudet, Dumas, Stendhal…

PPROVENÇAALSETONEN

“Sur le pont d’Avignon” is waarschijn-lijk één van de meest bekende deuntjester wereld. Dit beroemde kinderliedjewerd in 1853 aan de man gebracht doorAdolphe Adam in zijn operette “Dedoven” of “de volle herberg”. Bij debrug van Saint Bénézet waar wandelin-gen worden georganiseerd, is eenmuseum gevestigd dat aan het liedjegewijd is. Avignon is ook de geboorteplaats van de hedendaagse componisten organist Olivier Messiaen (1908 -1992). In de Vaucluse werden ookandere muzikale sterren geboren, zoalsde zangeressen Mireille Mathieu(Avignon 1946) en Michelle Thor(Pertuis 1947) en de jazzpianist MichelPetrucciani (Orange 1962).

1

1 - Portret van René Char - © JR 2 - © Twentieth Century Fox France / Filmbureau

van de Luberon Vaucluse

«In het krachtigste onweer is altijd een vogel om ons gerust te stellen.

Het is de onbekende vogel, die zingt voordat hij wegvliegt.»

René Char - Fragment uit de«Rougeurs des matinaux»

FILMS IN DEVAUCLUSEDe dorpspleinen, de cafeetjes, de landhuizen omringd door eeuwenoudecipressen en platanen, een licht waariedereen verliefd op is, de Vaucluse iseen natuurlijk decor om films op tenemen. De volgende films werden in het depar-tement gedraaid: “De huzaar op hetdak” van Jean-Paul Rappeneau,“Surviving Picasso” van James Ivory,“Swimming-pool” van FrançoisAuzon, “Manon des sources” en “Jeande Florette” van Claude Berri, “MrBean’s Holiday” met Rowan Atkinson,“A Good Year” van Ridley Scott naarhet verhaal van Peter Mayle “A goodyear” en nog veel meer..

2

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

33

De handwerkers van de Vaucluse

houden een traditie in ere die niet

van gister is. Het is een waar genot!

Het traditionele handwerk is niet

verloren gegaan, in de werkplaatsen

wordt nog steeds volop gewerkt.

In de verschillende musea kunnen de

meesterwerken van ambachtelijk

handwerk bewonderd worden en wordt

meer over de geschiedenis verteld.

Ook bij de antiquairs en in de

brocantewinkeltjes wordt duidelijk

dat de Vaucluse land van de koopjes

op gebied van antiek is.

MUSEA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

L’ISLE SUR LA SORGUE,

HOOFDSTAD VAN DE BROCANTE . . 35

NOTEREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

HHANDWERK: HET WERK EN HET MATERIAAL

Vau

clu

se /

Han

dw

erk

33

© PG

© NFM

34

Vau

clu

se /

Han

dw

erk

La Chambre de Métiers et de l’Artisanatde Vaucluse heeft een lijst gemaakt vanalle ambachtslieden die zich inzetten omhunvakkennis te delen: houtbewerkers,potten- en keramiekbakkers, vioolbou-wers, siersmeden, santonmakers, edels-meden en juweliers, boekbinders en lijstenmakers, steenhouwers, leerlooiers,werkplaatsen waar stenen worden geslepen, doeken worden geweven, glasblazers, speelgoedmakers. Lijst op www.provenceguide.com

MUSEA

In de musea kan men de avonturen her-beleven die hebben geleid tot het onts-taan van keramiek, de oker, tot alles watde Vaucluse zo Provençaals maakt.

Musée des faïences in het kasteel van laTour d’Aigues. Het hele jaar door open,afhankelijk van het seizoen één dag inde week gesloten. T. 04 90 07 42 10 - www.vaucluse.fr

Musée Louis Vouland (Decoratievekunsten) in Avignon. Het hele jaar dooropen, op maandag gesloten.T. 04 90 86 03 79www.vouland.com

Musée Sobirats (Decoratieve kunsten) inCarpentras. T. 04 90 63 04 92www.ville-carpentras.fr

Maison Fléchier - Musée des TraditionsComtadines (Tradities van grafen) inPernes-les-Fontaines. Open van april totseptember, met kerst en op afspraak derest van het jaar.

Musée du Costume Comtadin (grafen-kleding)(19de eeuw) Maison Drapier in Pernes-les-Fontaines. Open met Pasen, van junitot september en met Kerst. VVV: T. 04 90 61 31 04www.ville-pernes-les-fontaines.fr

De Provençaalse stijl is een

weerspiegeling van het Zuiden.

Notenhouten meubels, verfraaid

met een houten olijf- of amandel-

blad; de galoubet of blokfluit

met drie gaten die typisch is

voor de Provençaalse muziek;

fijne bespikkelde keramiek

opgelegd met bloemmotieven;

de kleigrond waar tegeltjes van

worden gemaakt vormen de ste-

nen vloeren van de Provençaalse

landhuizen; uit steen gehouwen

fonteinen; katoenen tafellakens

die de bankjes en tafels

verfraaien; traditionele

kerstfiguurtjes die elk jaar hun

plaats weer vinden in de

kerststal.

1

1 – Traditionele Siersmid - © DL 2 – Vannerie Museum in Cadenet - © DB 3 – Traditionele vioolbouwer - © DL 4 - Musée de l’Imprimerie et du Cartonnage (Karton- endrukkunst museum) in Valréas - © DB

Ecomuseum van dierenfluitjes enfauna in Saint-Didier. Atelier en col-lectie van “fluitjes” om de vogels endieren van de streek te roepen. Openvan februari tot december. T. 04 90 66 13 13www.appeaux-raymond.com

Museum van de Vannerie in Cadenet.Open van april tot november. T. 04 90 68 24 44 - www.vaucluse.fr

Museum over de glas- en glas-in-lood-geschiedenis in Gordes. Open vanapril tot oktober. T. 04 90 72 22 11

Speelgoed en oude poppen museum inIsle-sur-la-Sorgue. Het hele jaar dooropen (in de winter alleen in het week-end) T. 04 90 20 97 31 en 06 09 10 32 66 De muziekmolen (collectie instru-

menten: muziekdozen, draaiorgels,straatorgels, etc) in Mormoiron. Openvan mei tot oktober en op afspraak. T. 04 90 61 75 91perso.wanadoo.fr/musique.mecanique

Karton- en drukkunst museum inValréas. Het hele jaar door open, ges-loten op dinsdag en zondagochtend.T. 04 90 35 58 75 - www.vaucluse.fr

Museum van de industriële avonturenvan het Pays d'Apt (Geschiedenis vande oker, het keramiek, en het gekon-fijte fruit). Het hele jaar door open,afhankelijk van het seizoen, geslotenop dinsdag en zondag. T. 04 90 74 95 30 - www.ot-apt.fr

Bakkersmuseum in Bonnieux. Openvan april tot eind oktober/ beginnovember, op dinsdag gesloten. T. 04 90 75 88 34 en 04 90 20 58 36www.vaucluse.fr

Museum van de Provençaalse traditiesen haar kerstfiguurtjes in Fontaine deVaucluse. Open van februari tot halfnovember (openingstijden verschillenper seizoen. T. 04 90 20 20 83 www.musee-du-santon.org3

2

4

35

Vau

clu

se /

Han

dw

erk

VERGEET NIET HET VOLGENDE TE NOTEREN

Pasen: - Antiekmarkt in l’Isle-sur-la-Sorgue - Aardewerkmarkt in Bonnieux

Mei: - Aardewerkmarkt in Tour d’Aigues

Pinksteren: - Antiekmarkt in Isle-sur-la-Sorgue - Brocantemarkten van Avignon

Juli: - Pottenbakkersdag in Vaison-la-Romaine - Keramiekmarkt in Apt

Augustus:- Aardewerkmarkt in Séguret

September:- Brocantemarkten van Avignon

Oktober:- Kunstnijverheidsmarkt in Pernes-les-Fontaines

Allerheiligen:- Antiekbeurs in Isle-sur-la-Sorgue

November:- Santontentoonstelling (typische

Provençaalse kerstfiguurjes) en kersttraditiesin Séguret (tot januari)

December: - Kerstmarkt en markt van Provençaalsekerstfiguurtjes (santonniers) in Carpentras - Kerstmarkt en markt van Provençaalsekerstfiguurtjes (santonniers) in Apt

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE, HOOFDSTAD VANDE BROCANTE

Zeven “antiquairdorpjes”, vijf “ver-zamelingen” van grote en kleinewinkeltjes, galerijen (open tijdenshet weekend en op feestdagen, som-mige winkeltjes zijn donderdag envrijdag ook open), L’Isle-sur-la-Sorgue staat, na Parijs, op de 2de

plaats van de antiekhandel (bijna300 antiquairs en décorateurs). Elkezondag komen brocantehandelaarsen snuffelaars samen op de kadesvan de Sorgue, waar de brocante-markt al meer dan 30 jaar plaats-vindt. Inlichtingen over de antiquairs ende winkeltjes in het VVV T. 04 90 38 04 78 of op www.oti-delasorgue.fr

1 - Traditionele pottenbakker - © PG 2 - Keramiekatelier in Apt - © PG 3 - Café de France in l’Isle sur la Sorgue - © MLV 4 - Brocanteverzamelaar in l’Isle sur la Sorgue - © ML 5 - Antiekstand in l’Isle sur la Sorgue - © NFM

1

2 3

4

5

36

Vau

clu

se/

Geu

ren

© EL © EL © ML

Vau

clu

se/

Pat

rim

oin

e/

Avi

gnon

Vau

clu

se/

Geu

ren

Alles. Gevarieerd. Overvloedig.

Deze woorden beschrijven de geuren

van de Vaucluse. Tussen de Rhône en

de Durance het vruchtbare land van

de Provence. Het is het land van de

wijn- en boomgaarden, het is een

moestuin, een olijfgaard.

Het is de ideale bodem voor de truffel.

Maar ook de gezellige sfeer van de

markten. Tenslotte de kunst van de

Provençaalse keuken, de sterren

ontbreken niet op de koksmutsen

van de chefs.

WIJN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

STREEKPRODUCTEN . . . . . . . . . . . . . 39

MARKTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

MOLENS VAN VROEGER . . . . . . . . . . 39

RECEPT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

GGEUREN:DE HOORN DESOVERVLOEDS

© ML

© PhM

37

38

Vau

clu

se /

Geu

ren

WIJN

Drie «A.O.C’s» (Appellation d’originecontrôlée) verdelen het grondgebied:

REGIONALE CÔTES-DU-RHÔNEEN DORPJES:

Cairanne, Rasteau, Beaumes deVenise,Valréas, Roaix, Sablet, Séguret,Puyméras, Massif d’Uchaux, Plan deDieu, Visan en 4 wijnen: Châteauneuf-du-Pape (“Bijzondere Site van Smaak”)Vacqueyras, Gigondas, Beaumes- de-Venise. Beaumes-de-Venise (“BijzondereSite van Smaak ”) en Rasteau dragen deA.O.C “Vin Doux Naturel (zoete natuur-lijke wijn)” voor hun Muscat.

CÔTES-DU-VENTOUX :

51 gemeentes van Puyméras tot Apt viaCarpentras.

CÔTES-DU-LUBERON :

36 gemeentes in het Parc NaturelRégional (Regionaal Natuurpark) vande Luberon.

De toeristische wijnroutes leiden langslandschappen en pittoreske dorpjes totde ontdekking van de bodem, wijnbou-wers, proefkelders. Het is een anderemanier om de Vaucluse te ontdekken.

Inlichtingen: “Chemins Vignerons dans les paysages

des Côtes du Ventoux (wijnroutes in het land van de

Côtes du Ventoux)”, reisgids met leuke adressen en

routes uitgegeven door het Bureau van de Côtes du

Ventoux in Carpentras T. 04 90 63 36 50 -

www.cotes-ventoux.com. «De wijnroutes» zijn met

bordjes en verschillende kleuren aangegeven in de

vallei van de Rhône: azuurblauwe, indigo, sepia, pur-

per, turkoois. Langs iedere route kunnen wijnkelders

worden bezocht, via de zogenaamde “wijnblaadjes”

wordt op een schaal van 1 tot 3 de kwaliteit van de

ontvangst en de aangeboden activiteiten (degustatie,

voorstelling, aantal gesproken talen, wijnpaden, ani-

matie) aangegeven. Het gidjse is uitgegeven door

Inter-Rhône. Maison des vins (Inter-Rhône

Wijnhuizen), Avignon

T. 04 90 27 24 00 - www.vins-rhone.com

WIJNGAARD-MUSEUM

Museum van de kurkentrekker inDomaine de la Citadelle in Ménerbes Het hele jaar door open, openingstijdenverschillen per seizoen.T. 04 90 72 41 58www.musee-tirebouchon.com

Truffel- en wijnhuis van de Luberon inMénerbes Het hele jaar door open, openingstijdenverschillen per seizoen.T. 04 90 72 52 10www.vin-truffe-luberon.com

Wijngaard- en wijnmuseumin de Château Turcan in AnsouisHet hele jaar door openT. 04 90 09 83 33www.chateau-turcan.com

Wijnmuseum in de Cave Brotte / PèreAnselme in Châteauneuf-du-PapeHet hele jaar door openT. 04 90 83 70 07www.brotte.com

Museum van oude instrumentenin de Cave Saint-Marc in CarombMuseum van oude instrumentenT. 04 90 62 40 24www.cave-st-marc.com

Wijngaardmuseum in het Domaine deBeaurenard in RasteauOpen van april tot september, geslotenop dinsdag en zondag, per maand wis-selende openingstijdenT. 04 90 46 11 75 - www.beaurenard.fr

Ontdek via een ludieke en didactischeaanpak de wereld van de wijn in lawijnkelder van CairanneBezoeken met gids van de galerij en dezaal van de 5 zintuigen, wijnproeverij.Het hele jaar door openT. 04 90 30 82 05www.cairanne.com

AVIGNON,HOOFDSTAD VAN DE CÔTES DU RHÔNE

Het zijn de pausen die hier, in de midde-leeuwen, de beplanting van wijngaardenhebben gestimuleerd. De wijnen die op de oevers van deRhône worden geproduceerd hebbeneen voortreffelijke plaats verworven tus-sen de grote Franse “AOC’s”(appellationd’origine contrôlée). Ze maken deel uitvan de cultuur in de Vaucluse. Avignonbeschikt over een gastvrije ruimte in hethart van het Pausenpaleis waar haar wij-nen ontdekt kunnen worden. DeBouteillerie van het Paleis is het hele jaardoor open tijdens de openingsuren vanhet paleis, een veertigtal wijnen van deCôtes du Rhône kunnen hier geproefdworden. Uitleg en adviezen van echtesommeliers.

“En dag zonder wijn is een

dag zonder zon” zegt een oud

gezegde. Geen enkele probleem,

de Vaucluse geniet van beiden.

Van de oevers van de Rhône tot

de hellingen van de Luberon of de

Ventoux, de lange geschiedenis

van de wijn drukt zich in een

kleurrijke en bloeiende taal uit.

Ontdek deze geschiedenis

via langs de wijnroutes en

in de musea.

1 - Wijnlandgoed - © DF 2 - Wijnoogst - © ID

3 - Wijnkelder - © DiL 4 - Wijnproeven - © MC

5 – Wijnstok in de herfst - © MB

1

2

3

4

5

39

STREEK-PRODUCTENDe Vaucluse verzamelt niet alleen de

“appellations d’origine” van de wijn

maar ook die van de Cavaillon-

meloenen, de olijfolie uit de Provence,

de aardbeien uit Carpentras, de druif

die wordt gebruikt voor de Muscat du

Ventoux, kersen van de Monts de

Venasque. Hoewel de truffel wordt

onderscheiden met de “appellation du

Périgord”, het overgrote deel van de

productie komt uit de Vaucluse.

Andere traditionele specialiteiten

kunnen toegevoegd worden aan dit

lijstje van lekkernijen: het gekonfijte

fruit van Apt, de nougat en de

berlingots van Carpentras en nog

veel meer

…En dan hebben we het nog niet gehadover de tomaat, de koningin van dezomer, die, overladen met zonnestralen,mooi te combineren valt met olijfolie enbasilicum (De Vaucluse is het 2de depar-tement in de productie van tomaten enhet 1ste als het om conserveren gaat.).Provençaalse tip:Vergeet voor een echt Provençaals effectniet de «Provençaalse kruiden» “roodlabel”) aan uw keuken toe te voegen.Een knappe mengeling waar je de geu-ren van het zuiden in herkent: tijm,rozemarijn, bonenkruid, oregano, basili-cum, maar vooral knoflook, die karaktergeeft aan al uw schotels. (De Vaucluse isde 2de producent van groene knoflook.).

PROEVEN:Artisanaal gekonfijt fruit van de ConfiserieSaint Denis, confiseur sinds 1873. De gekonfijtevruchten en de suikerwaren die hiervan gemaaktworden (mmm! douces Marions...) zijn getuige vaneen bereiding “op grootmoeders’ wijze” en van eenfamiliale bedrevenheid die van generatie op gene-ratie word overgedragen. Le Plan des Amandiers - RN 10084220 Les Beaumettes -T. 04 90 72 37 92

In Apt en Carpentas zijn ook verschillende werkplaatsen te bezoeken.

MARKTENHet is vandaag de dag van de markt!Pas op voor onverwachte verleidingen:manden met aardbeien, abrikozen, dekleine Muscatdruif, regionale kaas-soorten, verse olijfolie, heerlijk geu-rende basilicum voor bij de tomatensa-lade, een mooie bundel asperges… Enin de winter is moeilijk de truffel teweerstaan die bij de gedachten alleenal de papillen doet prikkelt van genot. Het hele jaar door, van het éneuiteinde van het departement tot hetandere, zijn er verschillende soortenmarkten die de pleinen en stratenkleuren en opvrolijken.

De wekelijkse markten van Apt,Carpentras, Coustellet (Maubec), l’Isle-sur-la-Sorgue, Velleron dragen het natio-nale label «marché exceptionnel» (“bij-zondere markt”) voor de kwaliteit vanhun producten en de sfeer.

De boerenstreekproducten zijn te vindenop de markten van Cadenet, La Tourd’aigues, Pertuis, Saint-Martin-de-la-Braque, Apt, Coustellet (Maubec), dezemarkten hebben het label «MarchésPaysans» (“Boerenmarkten”) gekregen,uitgevaardigd door het Parc NaturelRégional (Regionaal Natuurpark) van deLuberon.

In de zomer, als de cicades plaats makenvoor de krekels, is het moment gekomenom naar de avondmarkten in Cavaillon,Malaucène, Pernes-les-Fontaines,Vaison-la-Romaine, Avignon, Château-neuf-de-Gadagne te gaan

Boerderijen verkopen hun productendirect op de “producentenmarkten”.Een overzicht van deze markten is ver-krijgen bij de VVV’s en staat ook aange-geven in de brochure “Bienvenue à laFerme” (Welkom op de boerderij), uit-gegeven door de Chambre del’Agriculture van de Vaucluse. In dezegids staan ook adressen van logeerboer-derijen, boerderijen die degustaties aan-bieden, boerderijen waar direct produc-ten gekocht kunnen worden, wijnkel-ders bij de wijnboeren, pedagogischeboerderijen, “producentenmarkten”,logies, chambres d’hôtes of kampeer-boerderij. Chambre de l’AgricultureRéseau Bienvenue à la FermeT. 04 90 23 65 39www.bienvenue-a-la-ferme.com/pacawww.provenceguide.com

De truffelmarkten vinden plaats in dewinter tijdens de oogsttijd de “cavage”plaats in Apt, Carpentras, Richerenchesen Valréas.

Het Comité Départemental duTourisme (departementaal VVV) geeftelk jaar een gids uit over gastronomie,wijnen, streekproducten en restaurantsdie koken op met streekproducten. «Jeme régale» is beschikbaar op eenvoudigverzoek in het departementale en degewone VVV’s.www.provenceguide.com

Vau

clu

se /

Geu

ren

OLIJVEN, OLIJFOLIE (A.O.C olijfolie van de Provence) en dewerkzame molens (Beaumes de Venises,Saint-Hippolyte le Graveron, Travaillan, Caromb,Malaucène, Le Barroux, Cucuron, Gordes, LaBastidonne, Mérindol, Beaumont de Pertuis,Malemort du Comtat, Oppède, Saint-Saturnin-d’Apt, Travaillan).

MOLENS VAN VROEGEROliemolen van Rustrel (18de eeuw) Behoort tot de categorie bloedmolens, dat wilzeggen dat de molen werd aangedreven doordierlijke kracht. Te bezoeken in juli en augustus,de rest van het jaar op afspraak. T. 04 90 04 91 09http://mairie.rustrel.net

Grotten van holbewoners van het Paleisvan Saint-Firmin (12de - 17de eeuw) inGordes Citernes, ondergrondse trappen, oliemolens.Open van half april tot half oktober T. 04 90 72 02 75 / 04 90 72 02 23www.gordes-village.com

De molens van Bouillons in Gordes.Dit is de oudste olijfoliemolen die nog intact is.Grieks systeem. Open van april tot oktober T. 04 90 72 22 11www.gordes-village.com

1 - Wijnlandgoed - © DF 2 - Wijnoogst - © ID 3 - Wijnkelder - © DiL 4 - Wijnproeven - © MC 5 – Wijnstok in de herfst - © MB

1

2

3

4 5 6 7

40

Vau

clu

se /

Geu

ren

Recept van Franck GomezMeesterkok van Frankrijk Restaurant la Table du Comtat in Séguret Voor 4 personen 4 scharreleieren - 1 dl vloeibare room -50 g truffels - zout - peper. Onthoofd de eieren met behulp vaneen eiersnijder Scheid de eieren. Menghet eigeel met de vloeibare room enbreng op smaak met zout, peper entruffelsap. Klop het eiwit tot sneeuw met eensnuifje zout. Schik in elk ei de heelfijn gesneden truffel. Verwarm de eieren voor, leg ze opgrof zout zodat ze niet kunnen omval-len (2 minuten op 180°). Haal de eieren uit de oven en schik hettot sneeuw geklopte eiwit er bovenopmet een sifon of lepel. Werk af met fijngesneden dennen-boompitten. 2 minuten opwarmen op 180°. Net voor het bedienen een schijfjelicht in boter opgewarmde engekruide truffel toevoegen en debovenkant van het eierdopje er opleg-gen. Bedienen met gegrild brood, zoals bijtraditionele zachtgekookte eieren.

Recept van Jean-Jacques PrévôtRestaurant Prévôt in CavaillonVoor 2 personen1 stevige mooie meloen, sap van 1citroen, 2,5 dl muscat de Beaumes deVenise. Snijd de meloen in twee stukken, meteen speciaal lepeltje bolletjes uit hetvruchtvlees snijden, de rest van hetvruchtvlees mengen met de Muscat,een scheutje citroensap en het sap vande geperste pitten. De meloen in de vriezer zetten. Net voor het opdienen, de meloenhelf-ten garneren met de balletjes en de ijs-gekoelde soep. Serveren met een glas frisse Muscat deBeaumes de Venise (zoete natuurlijkewijn).

Recept van Christian ÉtienneMeesterkok van Frankrijk Restaurant Christian Étienne in AvignonVoor 6 personen 18 kleine ronde tomaatjes 2 kg marmande-tomaten, 10 dragonblaadjes, 25 cl runderbouillon, 2 teentjes knoflook, 1 ui. Maak de tomaatjes schoon, snijd eenklein horizontaal hoedje uit (op éénderde) en verwijder het vruchtvlees.Draai de tomaten om zodat ze kunnenuitlekken. Hak de marmandes fijn (schoonma-ken, vruchtvlees verwijderen, snij-den.) Laat de ui en de teentjes kno-flook met wat olijfolie sudderen envoeg er de gehakte marmandes bij. Laat dit mengsel droogkoken en voegde gehakte dragonblaadjes toe en vulde tomaten. Zet de tomaatjes gedurende 5 minutenmet de runderbouillon in een warmeoven, dien meteen op.Dit recept is heerlijk omdat het deechte smaak van de tomaat benadrukt.De tomaten die gevuld worden moe-ten minder rijp en steviger zijn dan demarmandes voor de vulling, zodat desmaken optimaal tot hun rechtkomen.

VERGEET NIET HET VOLGENDE TE NOTEREN

- Truffelmis in Richerenches

- Feest van Sint-Vincent (vader der wijngaarden) in

Visan

- Truffel- en wijnfeest in Carpentras

- Dag van de aardbei in Carpentras

- Aspergefeest in Mormoiron

- Kersenfeest in Venasque

-- Aardbeienfeest in Velleron

- Wijn- en wijngaardfeest in de wijndorpjes

- Provençaals feest in Jonquières

- Meloenfeest in Cavaillon

- Abrikozenfeest in Barroux

- Wijnfeest in Vacqueyras, Visan, Violès, Cairanne

- Feest van de biodiversiteit – Domein van de

Oiselet in Sarrians

- Lammetjes markt in Saint-Christol

- Wijnfeest in Valréas

- Nacht van de zoete wijn in Rasteau

- Knoflookfeest in Piolenc

- Drijvende markt op Isle sur la Sorgue

- Festival van de Provençaalse geuren en kleuren

in Carpentras

-- Officiële aankondiging van de wijnoogst in

Avignon

- Middeleeuws eenkorenfeest in Monieux

- Appelfeest in de Hameau des Vignères

(Cavaillon)

- Soepfestival in de dorpjes in de omgeving van

Vaison-la-Romaine

- Feest van de olijfboom en de oliemolensfeest, elk

jaar in een ander dorpje

- Champignonfeest In Saint-Trinit

- Dagen voor fijnproevers in Vaison-la-Romaine

- Millévin in Avignon

- Truffelfeest in Ménerbes

LAAT JEZELF VERLEIDEN DOOR EENHEERLIJK WEEKENDJE IN EENCHARMANT HOTELLETJE OF BEDAND BREAKFAST MET ALS THEMADE PROVENÇAALSE GASTRONOMIE:

In september wijnoogst in de Côtes-du-Rhône,truffelweekends van november tot en metmaart, olijvenweekend in de Luberon vannovember tot en met december, en het helejaar door: de Provençaalse keuken enProvençaalse markten, Cuisine-Saveurs etSanté (koken, smaken en gezondheid),Kookworkshops, Ontdek de wijngaard op de fiets

Alle weekendjes weg zijn te vinden op:www.provenceguide.com

1 - Kooklessen - © ML 2 - Jean Jacques Prévôt in Cavaillon - © X 3 - Christian Etienne in Avignon - © X

11

2

3

Vau

clu

se /

Pat

rim

oin

e /

Avi

gnon

41

Te voet, met de fiets, te paard, per

kano en waarom niet per luchtballon...

alle activiteiten zijn goed om zich te

ontspannen, energie op te doen in het

hart van de natuur, zich te vermaken.

De Vaucluse is met haar wandelpaden,

rivieren en valleien, en haar

zonneschijn het hele jaar door,

een echt speelterrein.

En iedereen doet op zijn eigen ritme

wat hij leuk vindt.

FIETSTOERISME . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

WANDELINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

SPECIAAL VOOR KINDEREN . . . . . . . 44

EN VERDER... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

IIN DE BUITENLUCHT: ART DE VIVRE IN DEOPEN LUCHT

Vau

clu

se /

In

de

buit

enlu

cht

41

© ML © PM

42

Vau

clu

se /

In

de

buit

enlu

cht

De legendarische Mont-Ventoux,bekent als één van de zwaarsteetapes van de Tour de France, ver-leidt velen de beklimming teondernemen. Maar de MontVentoux biedt ook meer toeganke-lijke routes langs olijf- en kersen-bomen, wijngaarden, lavendel-velden, tussen kapellen en boom-gaarden.

In de praktische gids van de Provence vande Pausen (Haut-Vaucluse) staan negenroutes opgenomen voor alle niveaus dievariëren in tochtjes van 1 tot 4,5 uur. Eenreis door de tijd tussen Romeinse ruïnes,middeleeuwse steden en hooggelegen dor-pen met fonteinen en ouderwetse wasbas-sins, langs wijn- en boomgaarden.De diverse overnachtingsmogelijkheden,restaurants en fietsservices vormen eenwarm welkom aan de fietser. De gids isbeschikbaar in het VVV van de Haut-Vaucluse. De routes zijn te downloaden op www.hautvaucluse.com

en www.provenceguide.com

«ik beweeg», de gids van Buitenlucht acti-viteiten in Vaucluse (vertaald in hetNederlands) biedt aan iedereen die land-schappen wil ontdekken en zijn lievelings-sport wil beoefenen sportieve ideeën: fiets-,wandel- en ruitertochten, parapente (zowelopstijg- als landinglocaties), badplaatsen,kanoën of vissen, golfen, klimsites, boom-klimmen. Verder bevat deze gids ook eenlijst van logies en gidsen voor iedere aange-boden sport.Deze praktische gids is beschikbaar in deVVV’s en bij het departementale VVV. De routes zijn te downloaden op:www.provenceguide.com

Ieder fietser zal volmondig

beamen: “de Vaucluse is een

echt fietsparadijs”. Het is eén

van de beste manieren om u onder

te dompelen in contrastrijke

landschappen van de Provence,

langs kleine landwegen of over

de paden.

In het Parc Naturel Régional (Regionaal natuurpark)van de Luberon is een aangegeven route van 236 kmuitgestippeld om een volledig rondje te maken. Deroute komt langs ongebruikelijke wegen langs mooiesites en dorpen zoals Oppède-le-Vieux, Lacoste,Bonnieux, Lourmarin. Neem contact op met VéloLoisir om een fietstocht in de Luberon te organiseren T.04 92 79 05 82www.veloloisirluberon.com

1 - fietstochtje - © ML 2 - Fietsen in de schaduw van de platanen - © EL 3 - Mountainbike voor een borie - © JT 4 - Mountainbike met uitzicht op de

Mont Ventoux - © JT 5 - Fietstochtje met de hele familie- © EL

1

2

3 4

5

43

Vau

clu

se /

In

de

buit

enlu

cht

INLICHTINGEN OVER FAMILIEWANDELINGEN IN DE VVV’SThema wandelingen met gids dieeven gevarieerd zijn als de landschap-pen: honingtochten, wandelingen omvogels te ontdekken, wandelingendoor de wijngaarden of langs hetwater, kaartwandelingen, de gemzenvan de Ventoux. Een selectie van circuits en praktische informatie in de«guide des Loisirs de Plein-Air» (Gidsvoor buitenactiviteiten) en op www.provenceguide.com

4000 kilometer aangegeven

wandelpaden. Aan het einde van

een pad, een hooggelegen dorp;

rode aarde omgeven door

cypressen, het wilde leven van

de gemzen, vruchtbare vlaktes

die je de Provence doen voelen.

De ruimte en het licht maken

van de Vaucluse een perfecte

wandelomgeving voor de

hele familie.

(de GR4 en GR9 doorkruisen het

departement).

1 – Panorama-uitzicht op de top van de Ventoux - © ES2 - Wandelaar- © ML 3 – Uitzicht op Roque Alric - © JT 4 – Wandeling met vrienden- © ML

1

2

3

4

44

Vau

clu

se /

In

de

buit

enlu

cht

AVONTURENPARCOURS

IN DE BOMEN

Mormoiron - C3langs het water van Salettes met Ventoux Aventure.T. 04 90 61 98 67 / 06 14 02 46 77www.ventouxaventure.com

Station van de Mont-Serein - B4Mont-Ventoux.Chalet accueil T. 04 90 63 42 02www.stationdumontserein.com

Rustrel - D5met Colorado Aventures.T. 06 78 26 68 91 / 06 12 54 14 09www.colorado-aventures.com

Lagnes - D3la Passerelle des Cimes.T. 04 90 38 56 87www.parcours-aerien.com

Saint-Christol d’Albion - C5l’ASPA. T. 04 90 75 08 33www.aspanet.com

WANDELTOCHT MET EZEL

Le Beaucet - D3Asinerie du DevensT. 04 90 66 14 53

Monieux - C4Les Anes des AbeillesT. 04 90 64 01 52www.ane-et-rando.com

Villes-sur-Auzon - C4La Petite FermeT. 06 77 56 63 49lapetiteferme@wanadoo.fr

ZWEMBAD

Cabrières d’Aigues - E5Etang de la Bonde (de Plas van Bonde)Zwemmen onder toezicht

Cadenet - F4Zwembad van camping Val de DuranceZwemmen onder toezicht

Mormoiron - C3Zwembad van les SalettesZwemmen onder toezicht

Pernes-les-Fontaines - D3Prato PlageZwemmen onder toezicht

Saint-Léger du Ventoux - B4Le Toulourenc (rivier)en in Hameau de VeauZwemmen zonder toezicht

Entrechaux - B3L’Ouvèze (rivier)Zwemmen zonder toezicht

Caderousse - C1Zwembad van RevestidouZwemmen zonder toezicht

VOOR KINDEREN (EN OOKVOOR VOL-WASSENEN!)

Klimmen, lopen, springen,

zwemmen… Er zijn genoeg

dingen te doen tijdens de

vakantie. De Vaucluse is een

echte kampioen als het gaat

om sport en vermaak!

Sportieve jongeren, op uw

plaatsen!

Voor alle culturele, sportieve en creatieve activeiten voor kinderen, ga naar www.provenceguide.com

1 - Okerwandelpaden in Roussillon - © ML 2 - Glimlach van een kind - © ML 3 - Slingerbomen voor de hele familie - © ML 4 - Parcours in de bomen- © ML 5 - Zwemmen- © JLS 6 - Een eerste kennismaking met de speleologie- © DI

1 2

3

4 5

6

45

Vau

clu

se /

In

de

buit

enlu

cht

ACTIVITEITEN IN

STROMEND WATER

Een duik in het frisse water is een per-fect begin van de vakantie. Daarna vulje alles zelf in:afvaart van de Sorgue per kayak,roeien op de Rhône, surfen op demeren, watertochtjes in de kloven vande Toulourence, vissen.

Afdaling van de rivier met begeleider– Cano en Kayak verhuur:Fontaine de Vaucluse - D3SNC de l'Aqueduc - Kayak VertT. 04 90 20 35 44www.canoefrance.com/sorgue

Avignon - D1Canoë Vaucluse Avignon-RhôneT. 04 90 27 90 63www.canoe-alpesprovence.com

L’Isle-sur-la-Sorgue - D3Canoë Evasion T. 04 90 38 26 22www.canoe-evasion.net

Canoë Kayak Islois T. 04 90 38 33 22www.canoe-sur-la-sorgue.com

Lauris - E4Au Fiéu de L'Aigo - A.F.D.A.T. 06 86 88 50 76

VISSEN

Het Departementaal Centrum terkennismaking van het vissen en hetmilieu ligt aan de oevers van deSorgue. Het is de ideale plaats om derivier te ontdekken. Een begeleidervan de vereniging geeft inlichtingenover de parcoursen, de verschillendevistechnieken... Cursussen voor vol-wassenen en kinderen gedurende hethele jaar.Avenue des Sorgues à VelleronT. 04 90 20 09 57 / 06 19 12 41 35jerome.marin4@wanadoo.fr

KLIMMEN

Het klimaat en de kwaliteit van desites maken het departement tot éénvan de eerste keuzes voor hobbyklim-mers. In het hart van de Luberon isde site van Buoux “wereldwijd”bekend en erkend door klimmers.Andere locaties zoals de Dentelles deMontmirail met uitgeruste sporen opde noord- en zuidkant maken klimmen het hele jaar door mogelijk. FFME van de VaucluseT. 04 90 14 06 10 - www.ffme.fr

GOLFEN IN DE VAUCLUSE

Er zijn drie golfterreinen met 18 holes en één met 9 holes in mooienatuurgebieden, dichtbij de grote toeristische steden zoals Avignon,Fontaine de Vaucluse, Orange. Comité départemental du Golf enVaucluse: T. 04 90 22 24 37 / 06 73 22 73 76.Inlichtingen over de Golf PassProvence bij het regionale VVV: T. 04 91 56 47 36www.golfpass-provence.com

Bij alle activiteiten kunnen wij

voor begeleiding zorgen!

Ontdek en beoefen sporten zoals

zeilen, klimmen, golfen of

paardrijden.

Een warm onthaal van clubs

en professionals.

VERGEET NIET HET VOLGENDE TE NOTEREN

Januari:

- Cheval Passion (Passie voor paarden) in Avignon

Juni:

- Critérium du Dauphiné in Bedoin

- De afvaart van de Dentelles in Gigondas

Juli:

- Tour de France (data en rondes verschillen per jaar)

Oktober:

- Marathon van de Provence Luberon in Pertuis

November:

- Aventurod – Wedstrijd zonder sneeuw voor

sledehonden in Sault

PAARDRIJDENDankzij een netwerk van afgezettepaden kunnen ervaren ruiters door dehele Vaucluse hun lol opdoen. Deze ruiterpaden verbinden logieswaar ruiters en paarden welkom zijn.Maneges bieden zowel paarden- enhuifkarritten aan als pony- en paardrijles.Association Départementale deTourisme Equestre. T. 08 72 43 14 20adtev@laposte.net

1 - Ontdekking van Roussillon per luchtballon- © JLS2 - Buitenrit in de bergen van de Vaucluse - © PM 3 - Kajakken in de Sorgue - © PM 4 - Golfparcours- © PG

1

2

3

4

Vau

clu

se /

Een

fee

stel

ijk

jaa

r

46

JANUARI - FEBRUARI

JANUARI

Paardenpassie in AvignonT. 04 32 74 32 74www.cheval-passion.com

Truffelmisin RicherenchesT. 04 90 28 02 00www.richerenches.fr

Scènes van Avignon &Toneelgezelschap (Theatrale ontmoetingen)T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Feest van Sint-Vincent (Patroon van de wijnbouwers)in VisanT. 04 90 28 50 80www.coteau-de-visan.fr

FEBRUARI

Humorfestival lesZygomatic…tacte AptT. 04 90 74 03 18www.luberon-apt.fr

Feest van de truffel en dewijnin CarpentrasT. 04 90 60 33 33www.ville-carpentras.fr

De winterfeesten van de dans(Dansfestival)in AvignonT. 04 90 14 00 29www.hivernales-avignon.com

MAART

De Lente van de poëtenDorpjes van zuidelijk Luberon(La Tour d‘Aigues, Ansouis,Pertuis…)T. 04 90 08 05 52nouvelles-hybrides@wanadoo.fr

Carmentran (traditioneel feest)Carnaval van MursT. 04 90 72 60 00

Het feest van de Schoonheden (traditioneel feest)in Cheval-BlancT. 04 90 71 01 17en 06 22 15 17 02

Het Vijgenballet (traditioneel feest)in RobionT. 04 90 76 60 44

Historische reconstructie in het fort van Mornas(van maart tot oktober)T. 04 90 31 01 26www.forteresse-de-mornas.com

APRIL

Curiosabeurs in L’Isle-sur-la-SorgueT. 04 90 38 04 78www.oti-delasorgue.fr

Pottenbakkersmarkt in BonnieuxT. 04 90 75 91 90www.tourisme-en-luberon.com

Vreemde planten enNatuurlijke tuinenin Sérignan-du-ComtatT. 04 90 70 09 02www.plantes-rares.com

Feest van de aspergein MormoironT. 04 90 61 80 17

MEI

Altera RosaFeest van de roos in AvignonT. 04 90 27 50 00www.alterarosa.com

Jazzfestival in Luberon In de dorpjes van LuberonT. 04 90 74 55 98www.jazzluberon.net

Feest van de wingerd en dewijnIn de wijndorpjesT 04 90 84 01 67www.fetedelavigneetduvin.com

Grote Provençaalse en transhumance dag in Jonquières - T.04 90 70 59 04www.jonquieres.fr

Feest van de aardbeiin Velleron - T. 04 90 20 00 71

Okerfeest in Rustrel - T. 04 90 74 03 18www.ot-apt.fr

Feest van de Drac (traditioneel feest)in MondragonT. 04 90 30 19 41comitedesfetesmondragon@wanadoo.fr

De meiboom van Sainte-Tullein CucuronT. 04 90 77 28 37www.cucuron-luberon.com

Bedevaart van Saint-Gensin Monteux - T. 04 90 66 97 52www.monteux.fr

Curiosabeursin Avignon - T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

JUNI

Middeleeuws feest in OrangeT. 04 90 34 70 88www.otorange.fr

Les Floraison Musicales (van juni tot oktober)Concerten van klassiekemuziek op verschillende historische plaatsen van hetdepartement T. 04 90 30 45 68www.floraisonsmusicales.com

Nuit du Petit Saint-Jean (traditioneel feest)in ValréasT. 04 90 35 04 71www.ot-valreas.fr

Muziekfeest Op 21 juni in de meestegemeenten van het departement.

JULI

Festival van AvignonT. 04 32 74 32 74www.festival-avignon.com (In)www.avignonfestivaletcompagnies.com (Off)

Les Chorégies d’Orangein Orange - T. 04 90 34 24 24www.choregies.com

De zomerfeesten in Carpentras - T. 04 90 63 00 78www.carpentras-ventoux.com

Festival van LacosteLyriek en theaterT. 04 90 75 93 12www.concertclassic.com

Festival – Vaison Danst in Vaison-la-RomaineT. 04 90 36 02 11www.vaison-la-romaine.com

De muziekkunsten vanLuberonin Taillades, MénerbesT. 04 90 71 32 01www.cavaillon-luberon.com

Theatrale en muzikale nachten van de Enclave in Valréas, Grillon,Richerenches, VisanT. 04 90 35 04 71www.ot-valreas.fr

Les Polymusicales in Bollène - T. 04 90 40 51 45www.bollenetourisme.com

Internationaal festival vanstrijkkwartetten De hele zomer in verschillendedorpjes van LuberonT. 04 90 75 89 60www.festival-quatuors-luberon.com

© JPC

© JLS

© VB

© PB

© NFM

© DL

47

Vau

clu

se /

Een

fee

stel

ijk

jaa

r

JULI (VERVOLG)

Nachtstellage in Apt - T. 04 90 74 03 18www.luberon-apt.fr

Muziek in de wijngaardenIn de wijndorpjes in de valleivan de RhôneT. 04 90 30 90 78www.musiquesdanslesvignes.com

Dagen van het boek in Sablet - T. 04 90 46 82 46

Salon van het aardewerk in Apt - T. 04 90 74 03 18www.luberon-apt.fr

De nacht van de legendes in Pernes - T. 04 90 61 31 04www.ville-pernes-les-fontaines.fr

Middeleeuwse markt in Mornas - T. 04 90 37 00 97

Zeevaart- en vissersstoet van weleerl’Isle sur la SorgueT. 04 90 38 04 78www.oti-delasorgue.fr

Meloenenfeestin Cavaillon - T. 04 90 71 32 01www.cavaillon-luberon.com

Feest van de wijnin Visan - T. 04 90 35 04 71www.ot-valreas.com

Feest van de wijnin VacqueyrasT. 04 90 65 86 72

AUGUSTUS

Festival Durance-LuberonIn de dorpen van zuidelijkLuberon - T. 04 90 08 39 30www.festival-durance-luberon.com

Font’Arts - Straatfestival in Pernes-les-FontainesT. 04 90 61 31 04www.ville-pernes-les-fontaines.fr

Zomeravonden in Gordes - T. 04 90 72 02 75www.gordes-village.com

Festival van Joodse muziek in Carpentras - T. 04 90 63 00 78www.carpentras-ventoux.com

La Véraison (traditioneel wijnfeest) in Châteauneuf-du-PapeT. 04 90 83 71 08perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape

Festival van de Provençaalsesmaken in Carpentras - T. 04 90 63 00 78www.carpentras-ventoux.com

Drijvende markt L’Isle-sur-la-SorgueT. 04 90 38 04 78www.oti-delasorgue.fr

Beurs met lammerenin St-Christol - T. 04 90 75 01 05

De nacht van de zoete wijn in Rasteau - T. 04 90 46 10 47

Feest van de lavendel in Sault - T. 04 90 64 01 21www.saultenprovence.com

Feest van de look in Piolenc - T. 04 90 29 43 86www.mairie-piolenc.fr

Corso van de lavendel in Sault - T. 04 90 64 01 21www.saultenprovence.com

SEPTEMBER

Officiële afkondiging van dewijnpluk in Avignon en dewijndorpen T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Middeleeuws feest van deeenkoorn (traditioneel feest)in MonieuxT. 04 90 64 14 14www.monieux.fr

Romeins feestin OrangeT. 04 90 34 70 88www.otorange.fr

Feest van de Appelin Hameau des Vignères(Cavaillon)T. 04 90 71 32 01www.cavaillon-luberon.com

Festival van de strip in Vaison la RomaineT. 04 90 36 02 11www.bd-vaison.org

La Valse des As Straatspektakelfestivalin ValréasT. 04 90 35 04 71www.ot-valreas.fr

Patrimoniumdagenin de meeste gemeenten van hetdepartement.

OKTOBER

Internationaal tornooi vanDenkspelen in Avignon (herfstvakantie)T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Herfstfeesten van de Orgue in AvignonT. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Kunstroutein AvignonT. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Soepfestival in de omgevingvan Vaison-la-RomaineT. 04 90 36 02 11http://soupes84.free.fr

Animo Nature (Dierensalon)Model Show(kleine modellen)in Avignon T. 04 32 74 32 74www.avignon-tourisme.com

Feest van de Champignon in Saint-TrinitT. 04 90 64 01 21www.saultenprovence.com

Feest van de olijfboom en de oliemolensElk jaar een ander dorp dat eenmolen heeftT. 04 90 78 21 61civam84@wanadoo.fr

NOVEMBER

Millévin in Avignonen feesten van de jonge wijnenin de wijndorpjes

Lekkerbekkendagen in Vaison-la-RomaineT. 04 90 36 02 11www.journees-gourmandes.com

Amateurtheaterfestival anZuid-Luberonin PertuisT. 04 90 79 15 56www.vivreleluberon.com

Afrikaans filmfestival van lePays d’Aptin AptT. 04 90 74 03 18www.luberon-apt.fr

Aventurod - Wedstrijd zondersneeuw voor sledehonden in SaultT. 04 90 64 01 21www.saultenprovence.com

Kerstmarktenin verschillende dorpjes (Meer inlichtingen bij OTSI)

DECEMBER

Kerstmarkt en kerststalin Avignon

Salon van santonniers(typisch Provençaals beeldje)en circuit van de kerststallenin Carpentras

Kerstmarkt en salon van santonniers in Apt

Kerstmarkt, geanimeerde oflevende kerststallen,Provençaalse kersttraditie(kerstfeesten)in talrijke dorpjes. (Meerinlichtingen bij OTSI)

FRAGMENT UIT ONZE AGENDAVOOR ALLE FESTIVITEITEN GANAAR: WWW.PROVENCEGUIDE.COM

© LF

© JLS

© NFM

© JLS

© PhM © DL

48

Vau

clu

se /

Nu

ttig

e in

form

atie

Avignon

Avignon (84000) - O.T. ••••

41 cours Jean Jaurès BP 8 - 84004 Avignon Cedex 1T. 04 32 74 32 74 - F. 04 90 82 95 03www.avignon-tourisme.com information@ot-avignon.fr

Rhône Ouvèze (84370)O.T. Intercommunal.www.ccpro.fr - contact@ccpro.fr

Antenne : Châteauneuf-du-Pape(84230)Place du PortailT. 04 90 83 71 08 - F. 04 90 83 50 34 http://perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape tourisme-chato9-pape@wanadoo.fr

Antenne : Courthézon (84350)1 place NassauT. 04 90 70 26 21 - F. 04 90 70 26 21ot-courthezon@wanadoo.fr

Haut Vaucluse

Beaumes-de-Venise (84190) - O.T. ••

Maison des Dentelles - Place du Marché T. 04 90 62 94 39 - F. 04 90 62 93 25Bureau d’accueil : Cours Jean Jaurès www.ot-beaumesdevenise.comotbeaumes@wanadoo.fr

Bollène (84500) - O.T. ••

Place Reynaud de la Gardette - BP 51T. 04 90 40 51 45 - F. 04 90 40 51 44www.bollenetourisme.com-info@bollenetourisme.com

Gigondas (84190) - O.T. ••

Place du PortailT. 04 90 65 85 46 - F. 04 90 65 88 42 www.gigondas-dm.frtourisme.gigondas@hotmail.fr

Orange (84100) - O.T. •••

5 cours Aristide BriandT. 04 90 34 70 88 - F. 04 90 34 99 62www.otorange.frcontact@otorange.fr

Vacqueyras (84190) - S.I. Place de la Mairie T. 04 90 12 39 02 - F. 04 90 65 83 28 www.vacqueyras.tm.fr tourisme.vacqueyras@wanadoo.fr

Vaison-la-Romaine (84110) - O.T. ••

Place du Chanoine Sautel T. 04 90 36 02 11 - F. 04 90 28 76 04 www.vaison-la-romaine.com tourisme.vaison@wanadoo.fr

Valréas (84601 Cedex) - O.T. ••

Avenue du Maréchal Leclerc - BP 28 T. 04 90 35 04 71 - F. 04 90 35 03 60www.ot-valreas.fr - info@ot-valreas.fr

Mont-VentouxAubignan (84810) - O.T. •

Place A. B. Guillaume T. 04 90 62 65 36 - F. 04 90 37 77 13 ot.aubignan@cegetel.net

Bedoin (84410) - O.T. ••

Espace M.L. Gravier - Place du MarchéT. 04 90 65 63 95 - F. 04 90 12 81 55 www.bedoin.org -office.tourisme.bedoin@wanadoo.fr

Caromb (84330) - O.T. •

64 place du CabaretT. 04 90 62 36 21 - F. 04 90 62 36 22www.ville-caromb.fr - otcaromb@wanadoo.fr

Carpentras (84200) - O.T. ••

Maison de Pays- 97 place du 25 août 44 T. 04 90 63 00 78 - F. 04 90 60 41 02www.carpentras-ventoux.comtourisme@carpentras-ventoux.com

Malaucène (84340) - O.T. ••

Place de la Mairie - BP 31 T. 04 90 65 22 59 - F. 04 90 65 22 59 ot-malaucene@wanadoo.fr

Mazan (84380) - O.T. ••

83 place du 8 Mai T. 04 90 69 74 27 - F. 04 90 69 66 31www.mazantourisme.com officetourisme-mazan@wanadoo.fr

Monieux (84390) - O.T. •

Place Léon Doux T. 04 90 64 14 14 - F. 04 90 64 14 15 www.monieux.frot.monieux@wanadoo.fr

Monteux (84170) - O.T. ••

Place des Droits de l’Homme T. 04 90 66 97 52 - F. 04 90 66 32 97 www.monteux.fr office.monteux@wanadoo.fr

Mormoiron (84570) - S.I. Les Terrasses du Ventoux - Le Clos T. 04 90 61 89 73 - F. 04 90 61 89 73 www.mormoiron.com -tourisme.mormoiron@libertysurf.fr

Pernes-les-Fontaines (84210) - O.T. ••

Place Gabriel Moutte T. 04 90 61 31 04 - F. 04 90 61 33 23 www.ville-pernes-les-fontaines.frot.pernes@wanadoo.fr

Sarrians (84260) - S.I. 51 place Jean Jaurès T. 04 90 65 56 73 - F. 04 90 65 41 12 www.ville-sarrians.fr -sarrians.syndicat.initiative@wanadoo.fr

Sault (84390) - O.T. ••

Avenue de la Promenade T. 04 90 64 01 21 - F. 04 90 64 15 03www.saultenprovence.com info@saultenprovence.com

Venasque (84210) - O.T. •

Intercommunal

Grand’Rue T. 04 90 66 11 66 - F. 04 90 66 11 66 www.tourisme-venasque.com -otvenasque@wanadoo.fr

LuberonAnsouis (84240) - O.T. •

Place du Château T. 04 90 09 86 98 - F. 04 90 09 86 98 www.tourisme-ansouis.comansouis.ot@wanadoo.fr

Apt (84400) - O.T.20 avenue Philippe de Girard T. 04 90 74 03 18 - F. 04 90 04 64 30 www.luberon-apt.fr - ot@apt.fr

Bonnieux (84480) - O.T. •Intercommunal

Bonnieux, Buoux, Lacoste, Ménerbes, Oppède,Sivergues7 place Carnot T. 04 90 75 91 90 - F. 04 90 75 92 94 www.tourisme-en-luberon.comotibonnieux@wanadoo.fr

Cadenet (84160) - O.T. •

11 place du Tambour d’Arcole T. 04 90 68 38 21 - F. 04 90 68 24 49www.mairie-cadenet.frot-cadenet@wanadoo.fr

Cavaillon (84305) - O.T. •••

Intercommunal

Place François Tourel - BP 176 T. 04 90 71 32 01 - F. 04 90 71 42 99 www.cavaillon-luberon.como.t.cavaillon@wanadoo.fr

Cucuron (84160) - O.T. •

Rue Léonce Brieugne T. 04 90 77 28 37 - F. 04 90 77 12 58www.cucuron-luberon.comofficetourisme.cucuron@wanadoo.fr

Gordes (84220) - O.T. ••

Le Château T. 04 90 72 02 75 - F. 04 90 72 02 26 www.gordes-village.comoffice.gordes@wanadoo.fr

Grambois (84240) - S.I.Rue de la Mairie T. 04 90 77 96 29 - F. 04 90 77 94 68 www.grambois-provence.com otsi-grambois@wanadoo.fr

Lauris (84360) - O.T. ••

Cour du Château T. 04 90 08 39 30 - F. 04 90 08 28 86 www.laurisenluberon.comlauris.tourisme@wanadoo.fr

Lourmarin (84160) - O.T. ••

9 avenue Philippe de Girard T. 04 90 68 10 77 - F. 04 90 68 11 01 www.lourmarin.com - ot@lourmarin.com

Pertuis (84120) - O.T. ••

Le Donjon - Place Mirabeau T. 04 90 79 15 56 - F. 04 90 09 59 06 www.vivreleluberon.comtourisme.pertuis@wanadoo.fr

Roussillon (84220) - O.T. ••

Place de la Poste T. 04 90 05 60 25 - F. 04 90 05 63 31 www.roussillon-provence.com info@ot-roussillonprovence.fr

La Tour-d’Aigues (84240) - O.T. ••

Le Château - BP 48 T. 04 90 07 50 29 - F. 04 90 07 35 91www.sourireduluberon.comcontact@sourireduluberon.com

Pays des SorguesL’Isle-sur-la-Sorgue (84800) - O.T. ••

Intercommunal

Place de la Liberté T. 04 90 38 04 78 - F. 04 90 38 35 43www.oti-delasorgue.frislesurlasorgue@oti-delasorgue.fr

Antenne : Fontaine de Vaucluse (84800)

Maison du Tourisme

Chemin du GouffreT. 04 90 20 32 22 - F. 04 90 20 21 37www.oti-delasorgue.frfontainedevaucluse@oti-delasorgue.fr

Antenne : Le Thor (84250)

Maison du Tourisme

Place du 11 Novembre T. 04 90 33 92 31 - F. 04 90 33 92 31www.oti-delasorgue.frlethor@oti-delasorgue.fr

V V V

4

Maison du Parc Naturel Régional duLuberon60 place Jean Jaurès - BP 12284404 Apt Cedex - T. 04 90 04 42 07contact@parcduluberon.frwww.parcduluberon.fr

Inter-RhôneMaison des vins6 rue des 3 Faucons84000 Avignon - T. 04 90 27 24 00maison@inter-rhone.comwww.vins-rhone.com

REGELMATIGE EXCURSIES IN MINIBUSEN AUTOCAR

Provence RéservationExcursies in minibus gedurende het helejaar vanaf 2 personen, en in autocar tij-dens het hoogseizoen. Deze rondrittenmet Engelstalige gids worden georgani-seerd naar alle belangrijke sites van de:Pont du Gard, Saint Rémy, de wijngaar-den van Châteauneuf du Pape, de dorpjesvan Luberon, Arles, etc. volgens een voo-raf vastgelegd programma dat u op dewebsite kan raadplegen.Lavender Tours : Excursies in bus of mini-bus naar de lavendelvelden van begin junitot half augustus www.provence-reserva-tion.comT. 04 90 14 70 02

Provence Tours AvignonExcursies in minibus gedurende het helejaar vanaf 2 personen naar alle belangrijkesites van de Provence (Pont du Gard, lesBaux, Camargue, Saint Rémy…) volgenseen vooraf vastgelegd programma dat u opde website kan raadplegen. Chauffeur-begeleider tweetalig Engels.www.provencetours-avignon.comT. 06 10 69 19 67 en 04 90 29 76 05

Avignon Wine TourExcursies in minibus doorheen de wijn-gaarden van de Côtes du Rhône, metdegustaties in verschillende kelders. Vanaf2 personen. Vooraf vastgelegd programmate raadplegen op de website.www.avignon-wine-tour.comT. 06 28 05 33 84

EXCURSIES À LA CARTE METCHAUFFEUR-GIDS OF CHAUFFEUR-BEGELEIDER:

Ventoux Découverteswww.ventoux-decouvertes.comT. 06 10 56 73 03(chauffeur-begeleider)

Provence Exclusivewww.provence-exclusive.comT. 04 90 16 37 81 (chauffeur-gids)

Bleu Soleil VoyagesT. 04 90 72 38 37 - info@bleusoleil.com(chauffeur-gids)

BUSVERBINDINGENGare Routière d’Avignon5 Avenue MonclarT. 04 90 82 07 35www.vaucluse.fr/86-reseau-departemen-tal.htm

TREINVERBINDINGENDe TGV verbindt de stations vanAvignon en Orange.Betalende shuttle tussen het TGV-stationvan Avignon en het stadscentrum van5h38 tot 23h20.Inlichtingen en reservaties: 3635www.voyages-sncf.com

De Eurostar doet Avignon rechtstreeksaan vanuit Londen tijdens de zomer.Anders overstap in station Lille Europe.Tijdens het hoogseizoen is er een directeverbinding naar Avignon uit Brussel.

Regionaal treintransport Regionale treinendoen ook de stations van Avignon-centre,Bollène, Cavaillon, Montfavet, Orange,Pertuis en Sorgues aan.Inlichtingen SNCF : 3635www.ter-sncf.com

LUCHTVERBINDINGENAéroport d’AvignonRechtstreekse vluchten tussen de luchtha-ven van Avignon Caumont en Paris Orlymet Air France. Rechtstreekse vluchtenvanuit het Verenigd Koninkrijk:Southampton en Exeter met FlyBe –Edinburgh, Manchester en Leeds met Jet 2T. 04 90 81 51 51www.avignon.aeroport.fr

Aéroport de Nîmes – GaronsT. 04 66 70 49 59Aéroport de Marseille - ProvenceT. 04 42 14 14 14

DE VAUCLUSE PER BOOTRelais nautique d’AvignonLa CapitainerieT. 04 90 85 65 54 – F. 04 90 27 19 14

Boottocht op de RhôneCruisetochten, ontbijt-of dinercruises metvertrek in Avignon of Villeneuve-lez-Avignon naar Arles, Châteauneuf-du-Pape,Tarascon, Viviers…Les Grands Bateaux de Provence àAvignonT. 04 90 85 62 25www.mireio.netL’Odyssée (Ulysse Voyages), à Villeneuve-lez-AvignonT. 04 90 49 86 08www.rhone-odyssee-croisieres.info

CRUISEBOTEN OP DE RHÔNEMeerdere internationale bedrijven biedencruises van een week op de Rhône aan,met ankerplaats in Avignon en excursies.Inlichtingen bij uw reisagent.

TAALCURSUS FRANSMeerdere scholen bieden taalstages Fransaan. Wij vermelden hier de belangrijkste,maar u kan de volledige lijst van de instel-lingen vragen:

Jardin des Cultures d’Europe CEILA16 impasse Jean-Pierre Gras84000 AvignonT. 04 32 76 39 94www.ceila.com - jdce-ceila@wanadoo.fr

TOEGANG TOT BOSSENTIJDENS DE ZOMERPraatpaal in de prefectuurT. 04 98 17 80 00

NOODNUMMERSBrandweer: 18MUG: 15Politie: 17Europees noodnummer: 112Antigifcentrum Marseille:T. 04 91 75 25 25

N U T T I G E I N F O R M A T I E

Waar logeren ? Waar lunchen ? Wat ontdekken ?U vindt alle antwoorden in de gidsen

die worden uitgegeven doorhet Departementaal Comité

voor Toerisme.

- Toeristenkaart

- Gastronomische gids: wijnen, streekproducten en restaurants

- Logeergids: hotels, campings, gemeenschappelijke accommodatie

- Gids van Chambres d’Hôtes

- Gids voor Provençaalse uitstapjes: weekendtips en korte verblijven

- Gids vakantiehuurwoningen Clévacances

- Gids Vrije tijd in open lucht

En een eenvoudige klik op:

www.provenceguide.com

Vau

clu

se/

Nu

ttig

ein

form

atie

Gedrukt in december 2007 door Imprimerie Laffont (Avignon) in 210.000 exemplaren (F-GB-D-I-NL)op papier Pioneer 170 g., en Couché Silk sans bois 100 g.Concept en redactie: Les Frères de la Côte en CDT Vaucluse.

Credits fotografie:ML : Marc Laurin ; EL : Eric Laurin ; PM : Patrick Manez ; JPC : Jean Pierre Campomar - Coll. Mairie d’Avignon ;DB : Dominique Bottani - Conseil Général de Vaucluse ; DF : Damien Falco ; FV : François Vachet - Coll. Mairie dePernes les Fontaines ; PG : Philippe Giraud - Terres du Sud (84) ; DL : David Lefranc - Coll. CDT Vaucluse ; JLS :Jean Luc Seille - Conseil Général de Vaucluse ; NFM : Nathalie et Fred Michel - Coll. CDT Vaucluse ; FD : FrançoisDoury - Coll. CDT Vaucluse ; MLV : Marie Laure Vareille - Coll. CDT Vaucluse ; DiB : Dieter Basse - Coll. CDTVaucluse ; PM : Pascale Merlette - OT de Sault ; PhM : Philippe Médard - Coll. OT de Carpenras - CG : CouleurGarance - Lauris ; PA : Philippe Abel - MNH - Muséum Harmas JH Fabre ; GSM : Grégoire Saint Martin - Coll. OTd’Orange ; FRLV : Fondation Robert Laurent-Vibert ; FC : Franck Couvreur - Coll. Collection Lambert ; RGO :René Gabriel Ojeta - RMN ; DI : David Israël / Artémis - Coll. CDT Vaucluse ; AV : Anick Vinay - Coll.Cheminement des Sculptures ; JR : Jacques Robert - Coll. Maison René Char ; Twentieth Century Fox France ;ID : Isabelle Desarzens - Coll. Inter Rhône ; DiL : Didier Leclanche - Coll. CCCPRO ; MB : Marc Barthélémy - Coll.Inter Rhône ; MP : Muriel Pellegrin - Coll. OT de Valréas ; JT : Joël Tribhout - Coll. CDT Vaucluse ; ES : ErichSpiegelhalter - Coll. CDT Vaucluse ; WM : Willem Meerloo ; PB : Philippe Bar - Coll. CDT Vaucluse ; NT : NadineTardieu - Coll. CDT Vaucluse ; VB : Valérie Biset - Coll. CDT Vaucluse ; SP : Sylvie Poux - Coll. CDT Vaucluse ;MC : Marie Costat - Coll. CDT Vaucluse.

Dankbetuigingen voor de terbeschikkingstelling of de realisatie van beelden:De Toeristische Dienst van Carpentras, Orange, Sault, Pernes les Fontaine, Valréas, Venasque, Rhône Ouvèze ; Jean Pierre Campomar inhet stadhuis van Avignon, RMG, Inter Rhône, het Musée du Petit Palais, le Musée Angladon, de Collectie Lambert in Avignon, deFrançois Pétrarque-bibliotheek in Fontaine de Vaucluse, het Maison René Char op l’Isle sur la Sorgue, het Filmbureau van LuberonVaucluse, de Cheminement des Sculptures in Gigondas, Ôkhra in Roussillon, l’Harmas J. H. Fabre in Sérignan du Comtat, het FondsLaurent-Vuibert in Lourmarin, de Kamer voor Beroepen en Ambachten van Vaucluse, Dominique Bottani en Jean Luc Seille in deAlgemene Raad van Vaucluse, Jean Jacques Prévôt in Cavaillon, Christian Etienne in Avignon, l’Aube Safran in Barroux, l’Atelier CourtePointe in Velleron, Une Journée en Provence in Gordes, l’Atelier du Vieil Apt, Frédérique en Laurent, Caroline en Philippe, Blandine enJean Christophe, de modellen.

ORGANISEER UW VERBLIJFORGANISEER UW VERBLIJF

© ML

COMITÉ DÉPARTEMENTAL DU TOURISME DE VAUCLUSE : 12, rue Collège de la Croix - BP 147 - F-84008 AVIGNON CEDEX 1T. 33 (0)4 90 80 47 00 - F. 33 (0)4 90 86 86 08 - www.provenceguide.com - www.degrifprovence.com - info@provenceguide.com