UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Characterizing scaphoid nonunion deformity using 2-D and 3-D imaging techniques

ten Berg, P.W.L.

Link to publication

Citation for published version (APA):ten Berg, P. W. L. (2017). Characterizing scaphoid nonunion deformity using 2-D and 3-D imaging techniques

General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s),other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, statingyour reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Askthe Library: http://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam,The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

Download date: 17 Jun 2018

ADDENDUM

References

Abbreviations

Erratum

Samenvatting & Discussie (Summary & Discussion, in Dutch)

Conclusie (Conclusion, in Dutch)

List of contributing authors

Dankwoord (Acknowledgements, in Dutch)

PhD portfolio

List of Publications

Curriculum Vitae

References 105

REFERENCES

1. van de Giessen M, Foumani M, Streekstra GJ, et al. Statistical descriptions of scaphoid and lunate bone shapes. J Biomech. 2010;43(8):1463-1469.

2. Gupta V, Rijal L, Jawed A. Managing scaphoid fractures. How we do it? J Clin Orthop Trauma. 2013;4(1):3-10.

3. Kijima Y, Viegas SF. Wrist anatomy and biomechanics. J Hand Surg Am. 2009;34(8):1555-1563.4. Berger RA. The anatomy of the scaphoid. Hand Clin. 2001;17(4):525-532.5. Kobayashi M, Berger RA, Nagy L, et al. Normal kinematics of carpal bones: a three-dimensional

analysis of carpal bone motion relative to the radius. J Biomech. 1997;30(8):787-793.6. Moojen TM, Snel JG, Ritt MJ, Kauer JM, Venema HW, Bos KE. Three-dimensional carpal

kinematics in vivo. Clin Biomech (Bristol, Avon). 2002;17(7):506-514.7. Moojen TM, Snel JG, Ritt MJ, Venema HW, Kauer JM, Bos KE. Scaphoid kinematics in vivo. J

Hand Surg Am. 2002;27(6):1003-1010.8. Wolfe SW, Neu C, Crisco JJ. In vivo scaphoid, lunate, and capitate kinematics in flexion and in

extension. J Hand Surg Am. 2000;25(5):860-869.9. Buijze GA, Lozano-Calderon SA, Strackee SD, Blankevoort L, Jupiter JB. Osseous and ligamen-

tous scaphoid anatomy: Part I. A systematic literature review highlighting controversies. J Hand Surg Am. 2011;36(12):1926-1935.

10. Gelberman RH, Menon J. The vascularity of the scaphoid bone. J Hand Surg Am. 1980;5(5):508-513.

11. Kawamura K, Chung KC. Treatment of scaphoid fractures and nonunions. J Hand Surg Am. 2008;33(6):988-997.

12. Hove LM. Epidemiology of scaphoid fractures in Bergen, Norway. Scand J Plast Reconstr Surg Hand Surg. 1999;33(4):423-426.

13. Duckworth AD, Jenkins PJ, Aitken SA, Clement ND, Court-Brown CM, McQueen MM. Scaphoid fracture epidemiology. J Trauma Acute Care Surg. 2012;72(2):E41-45.

14. Larsen CF, Brondum V, Skov O. Epidemiology of scaphoid fractures in Odense, Denmark. Acta Orthop Scand. 1992;63(2):216-218.

15. Haisman JM, Rohde RS, Weiland AJ, American Academy of Orthopaedic S. Acute fractures of the scaphoid. J Bone Joint Surg Am. 2006;88(12):2750-2758.

16. Bohler L, Trojan E, Jahna H. The results of treatment of 734 fresh, simple fractures of the scaphoid. J Hand Surg Br. 2003;28(4):319-331.

17. Cooney WP, Dobyns JH, Linscheid RL. Fractures of the scaphoid: a rational approach to management. Clin Orthop Relat Res. 1980(149):90-97.

18. Schernberg F, Elzein F, Gerard Y. [Anatomo-radiological study of fractures of the carpal scaphoid bone. Problems of abnormal callus]. Rev Chir Orthop Reparatrice Appar Mot. 1984;70 Suppl 2:55-63.

19. Geissler WB, Adams JE, Bindra RR, Lanzinger WD, Slutsky DJ. Scaphoid fractures: what’s hot, what’s not. J Bone Joint Surg Am. 2012;94(2):169-181.

20. Tiel-van Buul MM, Roolker W, Broekhuizen AH, Van Beek EJ. The diagnostic management of suspected scaphoid fracture. Injury. 1997;28(1):1-8.

106 Addendum

21. Buijze GA, Ochtman L, Ring D. Management of scaphoid nonunion. J Hand Surg Am. 2012;37(5):1095-1100

22. Clay NR, Dias JJ, Costigan PS, Gregg PJ, Barton NJ. Need the thumb be immobilised in scaphoid fractures? A randomised prospective trial. J Bone Joint Surg Br. 1991;73(5):828-832.

23. Dias JJ, Brenkel IJ, Finlay DB. Patterns of union in fractures of the waist of the scaphoid. J Bone Joint Surg Br. 1989;71(2):307-310.

24. Duppe H, Johnell O, Lundborg G, Karlsson M, Redlund-Johnell I. Long-term results of fracture of the scaphoid. A follow-up study of more than thirty years. J Bone Joint Surg Am. 1994;76(2):249-252.

25. Terkelsen CJ, Jepsen JM. Treatment of scaphoid fractures with a removable cast. Acta Orthop Scand. 1988;59(4):452-453.

26. Wong K, von Schroeder HP. Delays and poor management of scaphoid fractures: factors contributing to nonunion. J Hand Surg Am. 2011;36(9):1471-1474.

27. Trumble TE, Salas P, Barthel T, Robert KQ, 3rd. Management of scaphoid nonunions. J Am Acad Orthop Surg. 2003;11(6):380-391.

28. Langhoff O, Andersen JL. Consequences of late immobilization of scaphoid fractures. J Hand Surg Br. 1988;13(1):77-79.

29. Reigstad O, Grimsgaard C, Thorkildsen R, Reigstad A, Rokkum M. Scaphoid non-unions, where do they come from? The epidemiology and initial presentation of 270 scaphoid non-unions. Hand Surg. 2012;17(3):331-335.

30. Pao VS, Chang J. Scaphoid nonunion: diagnosis and treatment. Plast Reconstr Surg. 2003;112(6):1666-1676

31. Eastley N, Singh H, Dias JJ, Taub N. Union rates after proximal scaphoid fractures; meta-analyses and review of available evidence. J Hand Surg Eur Vol. 2013;38(8):888-897.

32. Dinah AF, Vickers RH. Smoking increases failure rate of operation for established non-union of the scaphoid bone. Int Orthop. 2007;31(4):503-505.

33. Little CP, Burston BJ, Hopkinson-Woolley J, Burge P. Failure of surgery for scaphoid non-union is associated with smoking. J Hand Surg Br. 2006;31(3):252-255.

34. Garcia-Elias M. Kinetic analysis of carpal stability during grip. Hand Clin. 1997;13(1):151-158.35. Shah CM, Stern PJ. Scapholunate advanced collapse (SLAC) and scaphoid nonunion advanced

collapse (SNAC) wrist arthritis. Curr Rev Musculoskelet Med. 2013;6(1):9-17.36. Vender MI, Watson HK, Wiener BD, Black DM. Degenerative change in symptomatic scaphoid

nonunion. J Hand Surg Am. 1987;12(4):514-519.37. Cayci C, Carlsen BT. Osteoarthritis of the wrist. Plast Reconstr Surg. 2014;133(3):605-615.38. Fernandez DL. A technique for anterior wedge-shaped grafts for scaphoid nonunions with

carpal instability. J Hand Surg Am. 1984;9(5):733-737.39. Strauch RJ. Scapholunate advanced collapse and scaphoid nonunion advanced collapse

arthritis--update on evaluation and treatment. J Hand Surg Am. 2011;36(4):729-735.40. Bindra R, Bednar M, Light T. Volar wedge grafting for scaphoid nonunion with collapse. J Hand

Surg Am. 2008;33(6):974-979.41. Compson JP. The anatomy of acute scaphoid fractures: a three-dimensional analysis of patterns.

J Bone Joint Surg Br. 1998;80(2):218-224.

References 107

42. Schweizer A, Furnstahl P, Nagy L. Three-dimensional computed tomographic analysis of 11 scaphoid waist nonunions. J Hand Surg Am. 2012;37(6):1151-1158.

43. Bain GI, Bennett JD, MacDermid JC, Slethaug GP, Richards RS, Roth JH. Measurement of the scaphoid humpback deformity using longitudinal computed tomography: intra- and interob-server variability using various measurement techniques. J Hand Surg Am. 1998;23(1):76-81.

44. Bhat M, McCarthy M, Davis TR, Oni JA, Dawson S. MRI and plain radiography in the assessment of displaced fractures of the waist of the carpal scaphoid. J Bone Joint Surg Br. 2004;86(5):705-713.

45. Forward DP, Singh HP, Dawson S, Davis TR. The clinical outcome of scaphoid fracture malunion at 1 year. J Hand Surg Eur Vol. 2009;34(1):40-46.

46. Ring D, Patterson JD, Levitz S, Wang C, Jupiter JB. Both scanning plane and observer affect measurements of scaphoid deformity. J Hand Surg Am. 2005;30(4):696-701.

47. Pinder RM, Brkljac M, Rix L, Muir L, Brewster M. Treatment of Scaphoid Nonunion: A Systematic Review of the Existing Evidence. J Hand Surg Am. 2015;40(9):1797-1805 e1793.

48. Kent ME, Rehmatullah NN, Young L, Chojnowski AJ. Scaphoid nonunion in the presence of a degenerate carpus: don’t rush to salvage surgery. J Hand Surg Eur Vol. 2012;37(1):56-60.

49. Belsole RJ, Hilbelink DR, Llewellyn JA, Dale M, Greene TL, Rayhack JM. Computed analyses of the pathomechanics of scaphoid waist nonunions. J Hand Surg Am. 1991;16(5):899-906.

50. Ten Berg PW, Dobbe JG, Strackee SD, Streekstra GJ. Quantifying Scaphoid Malalignment Based Upon Height-to-Length Ratios Obtained by 3-Dimensional Computed Tomography. J Hand Surg Am. 2015;40(1):67-73.

51. Schweizer A, Mauler F, Vlachopoulos L, Nagy L, Furnstahl P. Computer-Assisted 3-Dimensional Reconstructions of Scaphoid Fractures and Nonunions With and Without the Use of Patient-Specific Guides: Early Clinical Outcomes and Postoperative Assessments of Reconstruction Accuracy. J Hand Surg Am. 2016;41(1):59-69.

52. Amadio PC, Berquist TH, Smith DK, Ilstrup DM, Cooney WP, 3rd, Linscheid RL. Scaphoid malunion. J Hand Surg Am. 1989;14(4):679-687.

53. Nakamura P, Imaeda T, Miura T. Scaphoid malunion. J Bone Joint Surg Br. 1991;73(1):134-137.54. Burgess RC. The effect of a simulated scaphoid malunion on wrist motion. J Hand Surg Am.

1987;12(5 Pt 1):774-776.55. Inoue G, Shionoya K, Kuwahata Y. Herbert screw fixation for scaphoid nonunions. An analysis of

factors influencing outcome. Clin Orthop Relat Res. 1997(343):99-106.56. Megerle K, Harenberg PS, Germann G, Hellmich S. Scaphoid morphology and clinical outcomes

in scaphoid reconstructions. Injury. 2012;43(3):306-310.57. Penteado FT, Dos Santos JB, Caporrino FA, de Moraes VY, Belloti JC, Faloppa F. Scaphoid

nonunion advanced collapse classifications: a reliability study. J Hand Microsurg. 2012;4(1):12-15.

58. Vishwanathan K, Hearnden A, Talwalkar S, Hayton M, Murali SR, Trail IA. Reproducibility of radiographic classification of scapholunate advanced collapse (SLAC) and scaphoid nonunion advanced collapse (SNAC) wrist. J Hand Surg Eur Vol. 2013;38(7):780-787.

59. Rogers J, Watt I, Dieppe P. Comparison of visual and radiographic detection of bony changes at the knee joint. BMJ. 1990;300(6721):367-368.

108 Addendum

60. Eggli S, Fernandez DL, Beck T. Unstable scaphoid fracture nonunion: a medium-term study of anterior wedge grafting procedures. J Hand Surg Br. 2002;27(1):36-41.

61. Tomaino MM, King J, Pizillo M. Correction of lunate malalignment when bone grafting scaphoid nonunion with humpback deformity: rationale and results of a technique revisited. J Hand Surg Am. 2000;25(2):322-329.

62. Capito AE, Higgins JP. Scaphoid overstuffing: the effects of the dimensions of scaphoid reconstruction on scapholunate alignment. J Hand Surg Am. 2013;38(12):2419-2425.

63. Daly K, Gill P, Magnussen PA, Simonis RB. Established nonunion of the scaphoid treated by volar wedge grafting and Herbert screw fixation. J Bone Joint Surg Br. 1996;78(4):530-534.

64. Fukuda S, Ishida O, Kido M, Suzumura F, Ikuta Y. A morphological study of the scaphoid using a mathematical technique and comparative study of the three-dimensional measurements of the scaphoid. Hand Surg. 2003;8(2):157-161.

65. Guo Y, Tian GL. The length and position of the long axis of the scaphoid measured by analysis of three-dimensional reconstructions of computed tomography images. J Hand Surg Eur Vol. 2011;36(2):98-101.

66. Heinzelmann AD, Archer G, Bindra RR. Anthropometry of the human scaphoid. J Hand Surg Am. 2007;32(7):1005-1008.

67. Cooney WP, 3rd. Scaphoid fractures: current treatments and techniques. Instr Course Lect. 2003;52:197-208.

68. Letta C, Schweizer A, Furnstahl P. Quantification of contralateral differences of the scaphoid: a comparison of bone geometry in three dimensions. Anat Res Int. 2014;2014:904275.

69. Smith DK. Anatomic features of the carpal scaphoid: validation of biometric measurements and symmetry with three-dimensional MR imaging. Radiology. 1993;187(1):187-191.

70. ten Berg PW, Dobbe JG, Strackee SD, Streekstra GJ. Three-Dimensional Assessment of Bilateral Symmetry of the Scaphoid: An Anatomic Study. Biomed Res Int. 2015;2015:547250.

71. Crisco JJ, Coburn JC, Moore DC, Upal MA. Carpal bone size and scaling in men versus in women. J Hand Surg Am. 2005;30(1):35-42.

72. Watson HK, Ryu J. Evolution of arthritis of the wrist. Clin Orthop Relat Res. 1986(202):57-67.73. Dobbe JG, Strackee SD, Schreurs AW, et al. Computer-assisted planning and navigation for

corrective distal radius osteotomy, based on pre- and intraoperative imaging. IEEE Trans Biomed Eng. 2011;58(1):182-190.

74. Leventhal EL, Wolfe SW, Walsh EF, Crisco JJ. A computational approach to the “optimal” screw axis location and orientation in the scaphoid bone. J Hand Surg Am. 2009;34(4):677-684.

75. Nakamura T, Cooney WP, 3rd, Lui WH, et al. Radial styloidectomy: a biomechanical study on stability of the wrist joint. J Hand Surg Am. 2001;26(1):85-93.

76. Zlatkin MB, Rosner J. MR imaging of ligaments and triangular fibrocartilage complex of the wrist. Radiol Clin North Am. 2006;44(4):595-623, ix.

77. Schmidle G, Rieger M, Klauser AS, Thauerer M, Hoermann R, Gabl M. Intraosseous rotation of the scaphoid: assessment by using a 3D CT model--an anatomic study. Eur Radiol. 2014;24(6):1357-1365.

78. Schuind F, Haentjens P, Van Innis F, Vander Maren C, Garcia-Elias M, Sennwald G. Prognostic factors in the treatment of carpal scaphoid nonunions. J Hand Surg Am. 1999;24(4):761-776.

References 109

79. Nakamura R, Hori M, Horii E, Miura T. Reduction of the scaphoid fracture with DISI alignment. J Hand Surg Am. 1987;12(6):1000-1005.

80. Nakamura R, Imaeda T, Tsuge S, Watanabe K. Scaphoid non-union with D.I.S.I. deformity. A survey of clinical cases with special reference to ligamentous injury. J Hand Surg Br. 1991;16(2):156-161.

81. Watanabe K. Analysis of carpal malalignment caused by scaphoid nonunion and evaluation of corrective bone graft on carpal alignment. J Hand Surg Am. 2011;36(1):10-16.

82. Ten Berg PW, Dobbe JG, Horbach SE, Gerards RM, Strackee SD, Streekstra GJ. Analysis of deformity in scaphoid non-unions using two- and three-dimensional imaging. J Hand Surg Eur Vol. 2016;41(7):719-726.

83. Buijze GA, Jorgsholm P, Thomsen NO, Bjorkman A, Besjakov J, Ring D. Diagnostic performance of radiographs and computed tomography for displacement and instability of acute scaphoid waist fractures. J Bone Joint Surg Am. 2012;94(21):1967-1974.

84. Oka K, Moritomo H, Murase T, Goto A, Sugamoto K, Yoshikawa H. Patterns of carpal deformity in scaphoid nonunion: a 3-dimensional and quantitative analysis. J Hand Surg Am. 2005;30(6):1136-1144.

85. Oka K, Murase T, Moritomo H, Goto A, Sugamoto K, Yoshikawa H. Patterns of bone defect in scaphoid nonunion: a 3-dimensional and quantitative analysis. J Hand Surg Am. 2005;30(2):359-365.

86. Vroemen JC, Dobbe JG, Jonges R, Strackee SD, Streekstra GJ. Three-dimensional assessment of bilateral symmetry of the radius and ulna for planning corrective surgeries. J Hand Surg Am. 2012;37(5):982-988.

87. Coburn JC, Upal MA, Crisco JJ. Coordinate systems for the carpal bones of the wrist. J Biomech. 2007;40(1):203-209.

88. Carelsen B, Jonges R, Strackee SD, et al. Detection of in vivo dynamic 3-D motion patterns in the wrist joint. IEEE Trans Biomed Eng. 2009;56(4):1236-1244.

89. Tuijthof GJ, Beimers L, Jonges R, Valstar ER, Blankevoort L. Accuracy of a CT-based bone contour registration method to measure relative bone motions in the hindfoot. J Biomech. 2009;42(6):686-691.

90. Furnstahl P, Szekely G, Gerber C, Hodler J, Snedeker JG, Harders M. Computer assisted reconstruction of complex proximal humerus fractures for preoperative planning. Med Image Anal. 2012;16(3):704-720.

91. Miyake J, Murase T, Oka K, Moritomo H, Sugamoto K, Yoshikawa H. Computer-assisted corrective osteotomy for malunited diaphyseal forearm fractures. J Bone Joint Surg Am. 2012;94(20):e150.

92. Auerbach BM, Ruff CB. Limb bone bilateral asymmetry: variability and commonality among modern humans. J Hum Evol. 2006;50(2):203-218.

93. Lazenby R. Skeletal biology, functional asymmetry and the origins of “Handedness”. J Theor Biol. 2002;218(1):129-138.

94. Moritomo H, Murase T, Oka K, Tanaka H, Yoshikawa H, Sugamoto K. Relationship between the fracture location and the kinematic pattern in scaphoid nonunion. J Hand Surg Am. 2008;33(9):1459-1468.

110 Addendum

95. Lynch NM, Linscheid RL. Corrective osteotomy for scaphoid malunion: technique and long-term follow-up evaluation. J Hand Surg Am. 1997;22(1):35-43.

96. Lindstrom G, Nystrom A. Incidence of post-traumatic arthrosis after primary healing of scaphoid fractures: a clinical and radiological study. J Hand Surg Br. 1990;15(1):11-13.

97. Jiranek WA, Ruby LK, Millender LB, Bankoff MS, Newberg AH. Long-term results after Russe bone-grafting: the effect of malunion of the scaphoid. J Bone Joint Surg Am. 1992;74(8):1217-1228.

98. Leventhal EL, Wolfe SW, Moore DC, Akelman E, Weiss AP, Crisco JJ. Interfragmentary motion in patients with scaphoid nonunion. J Hand Surg Am. 2008;33(7):1108-1115.

99. Hidaka Y, Nakamura R. Progressive patterns of degenerative arthritis in scaphoid nonunion demonstrated by three-dimensional computed tomography. J Hand Surg Br. 1998;23(6):765-770.

100. Guitton TG, van der Werf HJ, Ring D. Quantitative three-dimensional computed tomography measurement of radial head fractures. J Shoulder Elbow Surg. 2010;19(7):973-977.

101. Sabesan VJ, Callanan M, Youderian A, Iannotti JP. 3D CT assessment of the relationship between humeral head alignment and glenoid retroversion in glenohumeral osteoarthritis. J Bone Joint Surg Am. 2014;96(8):e64.

102. Saha PK, Liang G, Elkins JM, et al. A new osteophyte segmentation algorithm using partial shape model and its applications to rabbit femur anterior cruciate ligament transection via micro-CT imaging. IEEE Trans Biomed Eng. 2011;58(8).

103. Walch G, Mesiha M, Boileau P, et al. Three-dimensional assessment of the dimensions of the osteoarthritic glenoid. Bone Joint J. 2013;95-B(10):1377-1382.

104. Moritomo H, Viegas SF, Elder KW, et al. Scaphoid nonunions: a 3-dimensional analysis of patterns of deformity. J Hand Surg Am. 2000;25(3):520-528.

105. Haefeli M, Schaefer DJ, Schumacher R, Muller-Gerbl M, Honigmann P. Titanium template for scaphoid reconstruction. J Hand Surg Eur Vol. 2015;40(5):526-533.

106. Ten Berg P, Ring D. Quantitative 3D-CT anatomy of hamate osteoarticular autograft for reconstruction of the middle phalanx base. Clin Orthop Relat Res. 2012;470(12):3492-3498.

107. Ramamurthy C, Cutler L, Nuttall D, Simison AJ, Trail IA, Stanley JK. The factors affecting outcome after non-vascular bone grafting and internal fixation for nonunion of the scaphoid. J Bone Joint Surg Br. 2007;89(5):627-632.

108. Inoue G, Sakuma M. The natural history of scaphoid non-union. Radiographical and clinical analysis in 102 cases. Arch Orthop Trauma Surg. 1996;115(1):1-4.

109. Iwakura T, Miwa M, Sakai Y, et al. Human hypertrophic nonunion tissue contains mesenchymal progenitor cells with multilineage capacity in vitro. J Orthop Res. 2009;27(2):208-215.

110. Matyas JR, Sandell LJ, Adams ME. Gene expression of type II collagens in chondro-osteophytes in experimental osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage. 1997;5(2):99-105.

111. Moore DC, Casey JA, Gilbert SL, Crisco JJ. muCT-generated carpal cartilage surfaces: validation of a technique. J Biomech. 2011;44(13):2516-2519.

112. Forthman, Ring, Jupiter. Scaphoid nonunion: correction of deformity with bone graft and internal fixation. Atlas Hand Clin. 2003;8:107–116.

References 111

113. Dodds SD, Halim A. Scaphoid Plate Fixation and Volar Carpal Artery Vascularized Bone Graft for Recalcitrant Scaphoid Nonunions. J Hand Surg Am. 2016;41(7):e191-198.

114. Ghoneim A. The unstable nonunited scaphoid waist fracture: results of treatment by open reduction, anterior wedge grafting, and internal fixation by volar buttress plate. J Hand Surg Am. 2011;36(1):17-24.

115. Leixnering M, Pezzei C, Weninger P, et al. First experiences with a new adjustable plate for osteosynthesis of scaphoid nonunions. J Trauma. 2011;71(4):933-938.

116. Moon ES, Dy CJ, Derman P, Vance MC, Carlson MG. Management of nonunion following surgical management of scaphoid fractures: current concepts. J Am Acad Orthop Surg. 2013;21(9):548-557.

117. Jeong HS, Park KJ, Kil KM, et al. Minimally invasive plate osteosynthesis using 3D printing for shaft fractures of clavicles: technical note. Arch Orthop Trauma Surg. 2014;134(11):1551-1555.

118. Kim HN, Liu XN, Noh KC. Use of a real-size 3D-printed model as a preoperative and intraopera-tive tool for minimally invasive plating of comminuted midshaft clavicle fractures. J Orthop Surg Res. 2015;10:91.

119. Lethaus B, Poort L, Bockmann R, Smeets R, Tolba R, Kessler P. Additive manufacturing for microvascular reconstruction of the mandible in 20 patients. J Craniomaxillofac Surg. 2012;40(1):43-46.

120. Prisman E, Haerle SK, Irish JC, Daly M, Miles B, Chan H. Value of preoperative mandibular plating in reconstruction of the mandible. Head Neck. 2014;36(6):828-833.

121. van Doremalen RF, Kootstra JJ, Hekman EE, van Helden SH. Use of rapid prototyping in a midschaft clavicular pseudarthrosis repair. J Shoulder Elbow Surg. 2016;25(1):e21-24.

122. Wagner JD, Baack B, Brown GA, Kelly J. Rapid 3-dimensional prototyping for surgical repair of maxillofacial fractures: a technical note. J Oral Maxillofac Surg. 2004;62(7):898-901.

123. Ender HG. [A new method of treating traumatic cysts and pseudoarthrosis of the scaphoid (author’s transl)]. Unfallheilkunde. 1977;80(12):509-513.

124. Herbert TJ, Fisher WE. Management of the fractured scaphoid using a new bone screw. J Bone Joint Surg Br. 1984;66(1):114-123.

125. Meermans G, Van Glabbeek F, Braem MJ, van Riet RP, Hubens G, Verstreken F. Comparison of two percutaneous volar approaches for screw fixation of scaphoid waist fractures: radiographic and biomechanical study of an osteotomy-simulated model. J Bone Joint Surg Am. 2014;96(16):1369-1376.

126. Murase T, Moritomo H, Goto A, Sugamoto K, Yoshikawa H. Does three-dimensional computer simulation improve results of scaphoid nonunion surgery? Clin Orthop Relat Res. 2005(434):143-150.

127. Slade JF, 3rd, Dodds SD. Minimally invasive management of scaphoid nonunions. Clin Orthop Relat Res. 2006;445:108-119.

128. Schrank C, Meirer R, Stabler A, Nerlich A, Reiser M, Putz R. Morphology and topography of intraosseous ganglion cysts in the carpus: an anatomic, histopathologic, and magnetic resonance imaging correlation study. J Hand Surg Am. 2003;28(1):52-61.

129. Li G, Yin J, Gao J, et al. Subchondral bone in osteoarthritis: insight into risk factors and micro-structural changes. Arthritis Res Ther. 2013;15(6):223.

112 Addendum

130. Waizenegger M. Intraosseous ganglia of carpal bones. J Hand Surg Br. 1993;18(3):350-355.131. Buijze GA, Guitton TG, van Dijk CN, Ring D, Science of Variation G. Training improves interob-

server reliability for the diagnosis of scaphoid fracture displacement. Clin Orthop Relat Res. 2012;470(7):2029-2034.

132. Moritomo H, Tada K, Yoshida T, Masatomi T. The relationship between the site of nonunion of the scaphoid and scaphoid nonunion advanced collapse (SNAC). J Bone Joint Surg Br. 1999;81(5):871-876.

133. Sample Size Estimation Functions for Studies of Interobserver Agreement [computer program]. Version 1.1: R package; 2013.

134. A Modification of Fleiss’ Kappa in Case of Nominal and Ordinal Variables [computer program]. Version 2.0.1: R package; 2014.

135. Marasini D, Quatto P, Ripamonti E. Assessing the inter-rater agreement for ordinal data through weighted indexes. Stat Methods Med Res. 2014.

136. Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics. 1977;33(1):159-174.

137. Vanbelle S, Albert A. A note on the linearly weighted kappa coefficient for ordinal scales. Stat Methodol. 2009;6(2):157-163.

138. Abdel-Salam A, Eyres KS, Cleary J. Detecting fractures of the scaphoid: the value of comparative X-rays of the uninjured wrist. J Hand Surg Br. 1992;17(1):28-32.

139. Mann FA, Wilson AJ, Gilula LA. Radiographic evaluation of the wrist: what does the hand surgeon want to know? Radiology. 1992;184(1):15-24.

140. Weiss S, Schwartz DA, Anderson SC. Radiography: a review for the rehabilitation professional. J Hand Ther. 2007;20(2):152-178

141. Kok EM, de Bruin AB, Leppink J, van Merrienboer JJ, Robben SG. Case Comparisons: An Efficient Way of Learning Radiology. Acad Radiol. 2015;22(10):1226-1235.

142. Christensen EE, Murry RC, Holland K, Reynolds J, Landay MJ, Moore JG. The effect of search time on perception. Radiology. 1981;138(2):361-365.

143. Berbaum K, Franken EA, Jr., Smith WL. The effect of comparison films upon resident interpreta-tion of pediatric chest radiographs. Invest Radiol. 1985;20(2):124-128.

144. Schuind F, Alemzadeh S, Stallenberg B, Burny F. Does the normal contralateral wrist provide the best reference for X-ray film measurements of the pathologic wrist? J Hand Surg Am. 1996;21(1):24-30.

145. Watson HK, Ballet FL. The SLAC wrist: scapholunate advanced collapse pattern of degenerative arthritis. J Hand Surg Am. 1984;9(3):358-365.

146. Batiste DL, Kirkley A, Laverty S, Thain LM, Spouge AR, Holdsworth DW. Ex vivo characterization of articular cartilage and bone lesions in a rabbit ACL transection model of osteoarthritis using MRI and micro-CT. Osteoarthritis Cartilage. 2004;12(12):986-996.

147. Lim YW, van Riet RP, Mittal R, Bain GI. Pattern of osteophyte distribution in primary osteoarthri-tis of the elbow. J Shoulder Elbow Surg. 2008;17(6):963-966.

148. Dobbe JG, Kievit AJ, Schafroth MU, Blankevoort L, Streekstra GJ. Evaluation of a CT-based technique to measure the transfer accuracy of a virtually planned osteotomy. Med Eng Phys. 2014;36(8):1081-1087.

References 113

149. Mack GR, Bosse MJ, Gelberman RH, Yu E. The natural history of scaphoid non-union. J Bone Joint Surg Am. 1984;66(4):504-509.

150. Ruby LK, Stinson J, Belsky MR. The natural history of scaphoid non-union. A review of fifty-five cases. J Bone Joint Surg Am. 1985;67(3):428-432.

151. Lichtman DM, Alexander AH. The Wrist and Its Disorders. 2nd ed. Philadelphia: WB Saunders; 1997.

152. Mellema JJ, Janssen SJ, Guitton TG, Ring D. Quantitative 3-Dimensional Computed Tomography Measurements of Coronoid Fractures. J Hand Surg Am. 2015;40(3):526-33.

153. Adolfsson L, Lindau T, Arner M. Acutrak screw fixation versus cast immobilisation for undis-placed scaphoid waist fractures. J Hand Surg Br. 2001;26(3):192-195.

154. Arora R, Gschwentner M, Krappinger D, Lutz M, Blauth M, Gabl M. Fixation of nondisplaced scaphoid fractures: making treatment cost effective. Prospective controlled trial. Arch Orthop Trauma Surg. 2007;127(1):39-46.

155. Bond CD, Shin AY, McBride MT, Dao KD. Percutaneous screw fixation or cast immobilization for nondisplaced scaphoid fractures. J Bone Joint Surg Am. 2001;83-A(4):483-488.

156. Gellman H, Caputo RJ, Carter V, Aboulafia A, McKay M. Comparison of short and long thumb-spica casts for non-displaced fractures of the carpal scaphoid. J Bone Joint Surg Am. 1989;71(3):354-357.

157. Vinnars B, Pietreanu M, Bodestedt A, Ekenstam F, Gerdin B. Nonoperative compared with operative treatment of acute scaphoid fractures. A randomized clinical trial. J Bone Joint Surg Am. 2008;90(6):1176-1185.

158. Ceri N, Korman E, Gunal I, Tetik S. The morphological and morphometric features of the scaphoid. J Hand Surg Br. 2004;29(4):393-398.

159. Mendonca DA, Naidoo SD, Skolnick G, Skladman R, Woo AS. Comparative study of cranial anthropometric measurement by traditional calipers to computed tomography and three-dimensional photogrammetry. J Craniofac Surg. 2013;24(4):1106-1110.

160. Carelsen B, Haverlag R, Ubbink DT, Luitse JS, Goslings JC. Does intraoperative fluoroscopic 3D imaging provide extra information for fracture surgery? Arch Orthop Trauma Surg. 2008;128(12):1419-1424.

161. Carelsen B, van Loon J, Streekstra GJ, Maas M, van Kemenade P, Strackee SD. First experiences with the use of intraoperative 3D-RX for wrist surgery. Minim Invasive Ther Allied Technol. 2011;20(3):160-166.

162. Catalano LW, 3rd, Barron OA, Glickel SZ. Assessment of articular displacement of distal radius fractures. Clin Orthop Relat Res. 2004(423):79-84.

163. Edwards CC, 2nd, Haraszti CJ, McGillivary GR, Gutow AP. Intra-articular distal radius fractures: arthroscopic assessment of radiographically assisted reduction. J Hand Surg Am. 2001;26(6):1036-1041.

164. Richter M, Geerling J, Zech S, Goesling T, Krettek C. Intraoperative three-dimensional imaging with a motorized mobile C-arm (SIREMOBIL ISO-C-3D) in foot and ankle trauma care: a preliminary report. J Orthop Trauma. 2005;19(4):259-266.

165. Sanders WE. Evaluation of the humpback scaphoid by computed tomography in the longitudi-nal axial plane of the scaphoid. J Hand Surg Am. 1988;13(2):182-187.

114 Addendum

166. Hannemann PF, Brouwers L, van der Zee D, et al. Multiplanar reconstruction computed tomography for diagnosis of scaphoid waist fracture union: a prospective cohort analysis of accuracy and precision. Skeletal Radiol. 2013;42(10):1377-1382.

167. Dobbe JG, Vroemen JC, Strackee SD, Streekstra GJ. Corrective distal radius osteotomy: including bilateral differences in 3-D planning. Med Biol Eng Comput. 2013;51(7):791-797.

168. Foumani M, Strackee SD, Stekelenburg CM, Blankevoort L, Streekstra GJ. Dynamic in vivo evaluation of radiocarpal contact after a 4-corner arthrodesis. J Hand Surg Am. 2015;40(4):759-766.

169. Foumani M, Strackee SD, van de Giessen M, Jonges R, Blankevoort L, Streekstra GJ. In-vivo dynamic and static three-dimensional joint space distance maps for assessment of cartilage thickness in the radiocarpal joint. Clin Biomech (Bristol, Avon). 2013;28(2):151-156.

170. Ten Berg PW, Dobbe JG, Meermans G, Strackee SD, Verstreken F, Streekstra GJ. Estimating Scaphoid Lengths Using Anatomical Measurements in the Wrist. J Hand Surg Am. 2016;41(9):e279-284.

171. Ten Berg PW, Dobbe JG, Brinkhorst ME, Strackee SD, Streekstra GJ. Comparing radial styloid size between osteoarthritic and healthy wrists: a pathoanatomical three-dimensional study. J Hand Surg Eur Vol. 2016.

Abbreviations 115

ABBREVIATIONS

1-D One-dimensional2-D Two-dimensional3-D Three-dimensionalAP AnteroposteriorAVN Avascular necrosisCI Confidence intervalCLA Capitate-lunate angleCT Computed tomographyDCA Dorsal cortical angleDISI Dorsal intercalated segment instabilityH/L ratio Height-to-length ratioICC Intraclass correlation coefficientISA Intrascaphoid angleK-wires Kirschner wiresMRI Magnetic Resonance Imagingn.s. Not significantRLA Radiolunate angleSD Standard deviationSLA Scapholunate angleSLAC Scapholunate advanced collapseSNAC Scaphoid nonunion advanced collapseSOVG Science of Variation Group

116 Addendum

ERRATUM

In chapter 1, 7, 8 and 9 of this thesis, the term ‘anteroposterior (AP)’ to describe the radiographs of the wrist following a scaphoid nonunion has been used incorrectly. The correct term should be ‘posteroanterior (PA)’, as in standard radiography of the wrist, images are taken with the palm of the hand facing downwards, so the x-ray beam is directed from the dorsum to the palm.

Samenvatting & discussie (Summary & Discussion, in Dutch) 117

SAMENVATTING EN DISCUSSIE

INTRODUCTIEEen scaphoïd nonunion is een veelvoorkomende, maar ernstige complicatie van een scaphoïd fractuur.21 Er is sprake van een nonunion als na zes maanden na het ongeval er nog geen genezing van de fractuur is opgetreden.20 De relatief hoge incidentie van een nonunion zoals beschreven in de literatuur (~5‒10%),22,153-157 wordt vaak verklaard door de kleine en complexe vorm van het scaphoïd en de kwetsbare bloedvoorziening.10,19,66 Nonunions laten vaak een typische deformiteit zien waarin het distale fragment naar de handpalmzijde roteert ten opzichte van het proximale fragment. Dit resulteert in een standsafwijking van de scaphoïd nonunion fragmenten, wat een humpback deformiteit wordt genoemd.104 In onbehandelde nonunions zal er uiteindelijk artrose ontstaan in de pols, zgn. carpale artrose. Atrose is het gevolg van slijtage van het kraakbeen waardoor de botten in het gewricht niet meer soepel langs elkaar kunnen glijden, en waardoor beweging pijnlijk is. Een kenmerk van carpale artrose door een scaphoïd nonunion is onder andere het puntiger worden van het processus styloïdeus radii door osteofyt vorming, zgn. radial styloid pointing. De behandeling van een scaphoïd nonunion met een deformiteit bestaat vaak uit een chirurgische correctie van de standsafwijking van de fragmenten. Door de fragmenten te herpositioneren probeert de chirurg de originele anatomie van het scaphoïd zo goed mogelijk te herstellen. Dit zou het klinisch resultaat ten goed komen en het risico op artrose op lange termijn verkleinen. Eerdere klinische case studies suggereren dat er na een dergelijke correctie soms in een kwart tot een helft van de patiënten een aanhouden-de standsafwijking kan worden waargenomen. Het is echter op dit moment niet duidelijke welke mate van fragment reductie klinisch succesvol is.47 Dit probleem kan worden verklaard door de onbetrouwbare manier waarop de scaphoïd deformiteit en carpale artrose op dit moment worden beoordeeld.45,52,53,95,97 Deze manier is veelal gebaseerd op standaard 2-D beeldvorming middels röntgenfoto’s. Om chirurgische technieken te verbeteren zijn betrouwbaardere 3-D beeldvormende technieken nodig, aangezien de deformiteit en artrose zich niet in twee dimensies, maar in drie dimensies ontwikkelen.84,104 In dit proefschrift worden op CT gebaseerde 3-D beeldvormende technieken beschre-ven die de deformiteit in scaphoïd nonunions en de mate van artose in de pols beter in kaart brengen. De volgende onderzoeksdoelen zijn opgesteld: 1. Om de originele vorm van het aangedane scaphoïd te schatten (anatomische studies),2. Om te onderzoeken hoe de deformiteit in scaphoïd nonunions zich ontwikkelt in de

tijd (patiëntenstudie) en om de correctie van deze deformiteit te verbeteren tijdens een chirurgische reconstructie (experimentele studie),

3. Om te onderzoeken hoe artrose in de pols zich ontwikkelt in de tijd (patiëntenstudies).

118 Addendum

DEEL I: ANATOMIE VAN HET SCAPHOÏDHet kennen van de originele anatomie van een scaphoïd nonunion van vóór het ongeval is noodzakelijk om de mate van deformiteit objectief te kunnen vaststellen ná het ongeval, inclusief de standsafwijking van de fragmenten. Aangezien het scaphoïd erg van vorm en grootte kan verschillen tussen mensen onderling in een populatie,1 is een patiënt-specie-ke benaderingen noodzakelijk om de originele anatomie precies te kunnen schatten. Als de niet-aangedane scaphoïd in de pols aan de andere zijde wordt gebruikt als anatomi-sche referentie, dan kunnen mogelijke links-rechts verschillen, zgn. bilaterale assymme-trie, deze schatting minder precies maken. Eerdere kadaver en radiologische studies lieten zien dat er geen grote links-rechts verschillen zijn in gezonde scaphoïd-paren.66,69,158 In deze studies werd de anatomie van het scaphoïd gemeten met een fysieke schuifmaat of met standaard radiologische 2-D metingen. Deze metingen zijn echter onbetrouwbaar gebleken door onder andere de handmatige aanpak en de moeilijkheid om het scaphoïd volledig in beeld te brengen.43,44,46,158,159 De originele anatomie kan bovendien mogelijk preciezer geschat worden wanneer andere niet-aangedane botten worden gebruikt als anatomische referentie in plaats van het niet-aangedane scaphoïd. In hoofdstuk 2 is daarom onderzocht in hoeverre de originele lengte van het scaphoïd kan worden geschat aan de hand van anatomische metingen van aanliggende botten aan dezelfde zijde. Deze schattingen werden vergeleken met lengte schattingen aan de hand van metingen van het scaphoïd aan de andere zijde, om zo te onderzoeken welke referentie het meest precies is. Voor dit anatomische onderzoek werden de lengten van het scaphoïd en capitatum, en de breedte van de distale radius gemeten in virtuele 3-D botmodellen afkomstig van CT scans van 28 gezonde polsparen. Na het correleren van deze anatomische metingen, bleek dat een goede schatting van de originele lengte van het scaphoïd kan worden verkregen door het gemiddelde te nemen van de breedte van de distale radius en de lengte van het capitatum. Desondanks leidde het gebruik van het scaphoïd aan de andere zijde tot de meest precieze lengte schatting, en is daarom aan te raden als anatomische referentie voor het herstellen van de lengte in reconstructieve chirurgie van een scaphoïd nonunion met een deformiteit. In de reconstructieve chirurgie is het herstel van alleen de lengte onvoldoende, aangezien de deformiteit niet een 1-D maar een 3-D probleem is. De deformiteit moet dus worden gecorrigeerd door de fragmenten te herpositioneren in alle richtingen. In hoofdstuk 3 is daarom onderzocht in hoeverre de 3-D vorm van het scaphoïd aan de niet-aangedane zijde kan worden gebruikt om de mate van de standsafwijking van proximale en distale nonunion fragmenten te kwantificeren in de drie dimensies. Hiervoor hebben wij in een anatomische studie de natuurlijke links-rechts variatie in de positie van het distale scaphoïd segment ten opzichte van het proximale segment gekwantificeerd. Onze metingen werden verricht in virtuele 3-D botmodellen afkomstig van CT scans van 19 gezonde polsparen. Gemiddeld bleek dat de distale en proximale scaphoïd segmenten

Samenvatting & discussie (Summary & Discussion, in Dutch) 119

van linker en rechter polsen symmetrisch waren gepositioneerd ten opzichte van elkaar. Met dit resultaat hebben wij het gebruik van het scaphoïd aan de niet-aangedane zijde als 3-D anatomische referentie kunnen valideren. Ondanks de aangetoonde bilaterale symmetrie in gezonde scaphoïd-paren in het algemeen, kunnen in individuele cases links-rechts verschillen tot 2 mm of 10° groot zijn. Dientengevolge, wanneer in de praktijk de niet-aangedane scaphoïd als referentie wordt gebruikt, kan er een kleine afwijking optreden tussen de geschatte vorm en de originele vorm van vóór het ongeval. Desondanks raden wij aan om de niet-aangedane zijde als referentie te gebruiken, aangezien het gebruik ervan relatief eenvoudig is en er op dit moment geen preciezere referentie bekend is.

DEEL II: NONUNION DEFORMITEITOndanks de toenemende literatuur op gebied van scaphoïd nonunions, is het nog steeds onduidelijk hoe precies de deformiteit in onbehandelde nonunions zich ontwikkelt in de tijd, en hoe deze deformiteit effectief gecorrigeerd kan worden door de fragmenten te herpositioneren.21,50,51 Deze onduidelijk kan verklaard worden door de onbetrouwbare manier waarop de deformiteit op dit moment radiologisch wordt beoordeeld. Met standaard röntgenfoto’s kan soms het scaphoïd niet goed in beeld worden gebracht door overprojectie van achter elkaar gelegen botten in de pols.160-164 Eerdere interobserver studies43,44,46 lieten zien dat conventionele 2-D metingen op CT plakken, zoals de intras-caphoïd hoek (ISA), onvoldoende betrouwbaar zijn. De ISA is een veelgebruikte hoekme-ting om de mate van deformiteit te meten in het sagittale vlak; het is gebaseerd op de hoek tussen de twee lijnen loodrecht op de proximale en distale gewrichtsoppervlakten van het scaphoïd (Fig. 4.3). De variatie in metingen tussen waarnemers wordt veroorzaakt door variaties in de positie waarin de pols ligt tijdens het scannen, door de arbitraire selectie van de CT plak waarin de metingen worden verricht, en door de handmatige metingen zelf. Om het scaphoïd over de volledige lengte beter in het sagittale beeld te brengen, ontwikkelde Sanders165 in 1988 een speciaal CT protocol. Met dit protocol worden er CT plakken in de lange as van het scaphoïd gemaakt, waarbij de arm boven het hoofd in de scanner wordt gelegd. Tegenwoordig kunnen radiologische werkstations de optimale richting van de plakken waarin het scaphoïd is te zien ook aanpassen nádat de scan is gemaakt. Door middel van reformateren kunnen sagittale plakken parallel aan de lange as van het scaphoïd worden gereconstrueerd, ongeacht de positie van de pols tijdens het scannen.166 Ondanks deze radiologische verbeteringen, blijft de beoordeling van de deformiteit in een scaphoïd nonunion onbetrouwbaar.43,44,46 Door het gebruik van de niet-aangedane scaphoïd als 3-D referentie (Hoofdstuk 2 en 3), waren wij in staat om de deformiteit in scaphoïd nonunions uit een retrospectieve serie van 28 patiënten objectief te kwantificeren. In deze serie, beschreven in hoofdstuk 4, werd wederom gebruik gemaakt van virtuele 3-D CT botmodellen. Speciale software

120 Addendum

maakte het mogelijk om de nonunion fragmenten over de bijbehorende, gespiegelde niet-aangedane scaphoïd segmenten te leggen waarna de deformiteit in 3-D gekwantifi-ceerd kon worden. In deze 28 nonunions was een duidelijke humpback deformiteit te zien, waarin het distale fragment naar de handpalmzijde was geroteerd (gemiddeld onder een hoek van 26°). Deze humpback deformiteit kwam niet overeen met de ISA metingen zoals handmatig gemeten op standaard sagittale CT plakken (gemiddelde hoek: 8°). Dit suggereert dat standaard 2-D metingen de mate van deformiteit onderschatten. Boven-dien bleek de overeenstemming tussen herhaalde ISA metingen door verschillende waarnemers onvoldoende te zijn. Deze onnauwkeurigheid in ISA metingen is ook waarge-nomen in eerdere betrouwbaarheidsstudies.43,44,46 In onze serie zagen wij niet alleen botverlies tussen de proximale and distale nonunion fragmenten, maar ook botgroei aan de rugzijde van het scaphoïd, zgn. osteofyten. Met onze 3-D techniek hebben we het volume van het botverlies en van deze osteofyten kunnen kwantificeren. Het bleek dat het botverlies en de osteofyten qua volume overeenkwamen. Bovendien namen beide volumes toe in de tijd naarmate de nonunions langer onbehandeld waren gebleven. In de medische literatuur is weinig aandacht besteed aan het fenomeen van deze osteofyten; standaard reconstructieve chirurgie is voornamelijk gefocust op het adequaat herpositio-neren van de fragmenten waarbij meestal een botspaan wordt ingebracht tussen de fragmenten om het botdefect op te vullen. Onze bevindingen suggereren dat het verwij-deren van (een deel van) de osteofyten waarschijnlijk noodzakelijk is om de anatomie van het scaphoïd volledig te kunnen herstellen, als aanvulling op het inbrengen van een botspaan. Vanwege de retrospectieve opzet van onze studie was het helaas niet mogelijk om de relatie tussen de mate van deformiteit en pols functie op een gedegen manier te onderzoeken. Hiervoor is een prospectieve studie-opzet nodig. In hoofdstuk 5 hebben wij een experimentele chirurgische techniek middels plaatfixa-tie onderzocht voor een preciezere herpositionering van de nonunion fragmenten om zo een beter herstel van de anatomie te verkrijgen. Uit eerder onderzoek blijkt dat plaatfixa-tie een adequate behandeling vormt in selecte scaphoïd nonunions, zoals nonunions met een groot botdefect waardoor een schroef onvoldoende compressie kan bieden, of in aanhoudende nonunions die reeds tevergeefs behandeld zijn middels schroeffixatie. Uit de literatuur blijkt dat voor deze selecte groep nonunions plaatfixatie een goede gene-zingskans geeft van ongeveer 90%.114,115,167 In de praktijk wordt tijdens de operatie de plaat vaak door de chirurg zelf met de hand gebogen zodat de plaat de contour van het scaphoïd volgt. Soms is echter de plaat niet goed gebogen en steekt het na fixatie uit in het polsgewricht met als gevolg iatrogene kraakbeenschade.113 In onze experimentele studie hebben wij een andere techniek voorgesteld waarbij een standaard plaat eerst wordt voorgebogen aan de hand van een 3-D geprint model van de gespiegelde niet-aan-gedane zijde. Dit zou mogelijk tot een betere anatomische pasvorm en preciezere herpositionering van de fragmenten kunnen leiden. We onderzochten het verschil in de

Samenvatting & discussie (Summary & Discussion, in Dutch) 121

restfout in de stand van de fragmenten tussen scaphoïd nonunions die gefixeerd waren met voorgebogen platen en met standaard, niet-voorgebogen platen. Daarnaast onder-zochten we in hoeverre de platen uitstaken ten opzichte van de scaphoïd contour. De experimenten werden verricht op plastic 3-D geprinte botmodellen van scaphoïd nonuni-ons gebaseerd op pre-operatieve scans afkomstig van acht reeds behandelde patiënten. Drie onafhankelijke chirurgen hebben de fixatieprocedure uitgevoerd met beide plaatty-pen in alle acht nonunion cases. Na analyse, bleek dat er geen relevant verschil was tussen de twee plaattypen met betrekking tot het herpositioneren van de fragmenten. Dit resultaat kan worden verklaard door de algemene moeilijkheid om een unieke pasvorm van de plaat aan het scaphoïd te behalen vanwege de ronde en gladde contour van het proximale fragment met als gevolg dat er meerdere manieren waren om de fragmenten te herpositioneren. Aan de andere kant, de voorgebogen plaat volgde wel beter de scaphoïd contour dan de standaard plaat, wat het risico op iatrogene gewrichtsschade kan verkleinen wanneer plaatfixatie in de praktijk zou worden toegepast. Nieuwe studies zijn nodig om reconstructieve technieken te verbeteren en om de relatie tussen de mate van anatomisch herstel en klinische uitkomst na chirurgie te onderzoeken. In een eerder onderzoek51 werd een andere reconstructieve techniek beschreven waarbij er ook gebruik werd gemaakt van de niet-aangedane scaphoïd als anatomische referentie om zo de optimale positie van de fragmenten te vinden. Dit onderzoek gebruikte echter geen voorgebogen platen maar 3-D geprinte patiënt-specifie-ke mallen om intra-operatief de optimale positie op te leggen zoals pre-operatief was gepland met 3-D software. In een klinische serie van negen patiënten met een scaphoïd nonunion bleek deze techniek tot een precieze herpositionering van de fragmenten te leiden. Deze techniek is echter op dit moment relatief duur en tijdrovend, en vereist geavanceerde planningssoftware. Bovendien zijn de klinische resultaten op lange termijn (nog) onbekend. Toch zijn wij van mening dat dit soort geavanceerde technieken steeds laagdrempeliger kunnen worden ingezet vanwege de enorme ontwikkelingen die op dit moment plaats vinden in de radiologie en in 3-D printen. Deze ontwikkelingen vormen een interessant aandachtsgebied voor toekomstig onderzoek.

DEEL III: CARPALE ARTROSEOp dit moment is het onduidelijk of reconstructieve chirurgie van een scaphoïd nonunion de mogelijke ontwikkeling van carpale artrose op lange termijn kan voorkomen.21 Het is bovendien onduidelijk, indien artrose ontstaat, bij welke gradatie van artrose de operatie-ve behandeling veranderd moet worden van reconstructieve in een salvage chirurgie waarbij het aangedane scaphoïd wordt verwijderd.48 Een belangrijke oorzaak voor deze onduidelijkheden is de onbetrouwbare, kwalitatieve evaluatie van carpale artrose op standaard röntgenfoto’s.57,58 Om besluitvorming te verbeteren, is een betere methode nodig om artrose te kunnen beoordelen.

122 Addendum

In hoofdstuk 6 was ons doel om nieuwe radiologische indicatoren te vinden die op carpale artrose kunnen wijzen, naast de algemeen bekende indicatoren zoals sclerose en gewrichtsspleetvernauwing. Voor dit onderzoek hebben wij ons gefocust op de intrinsieke veranderingen van andere carpale botten dan het scaphoïd. Hierbij hebben wij gebruik gemaakt van CT en MRI scans verkregen uit een retrospectieve serie van 73 patiënten die reeds behandeld waren voor scaphoïd nonunions. De niet-aangedane polsen in de bilaterale scans dienden als controle groep. Het bleek dat in de aangedane polsen vaker intra-ossale cysten in de carpale botten voorkwamen dan in de niet-aangedane polsen. Bovendien waren er méér cysten in polsen met oúdere nonunions. De meeste intra-ossa-le cysten buiten het scaphoïd waren eccentrisch gelegen in het trapezoidium (12%). We zijn van mening dat de formatie van de cysten in het trapezoidium wordt getriggerd door locale mechanische stress veroorzaakt door het distale fragment van de scaphoïd nonunion. Deze cysten zouden als een extra radiologische parameter voor carpale artrose gezien kunnen worden. In hoofdstuk 7 hebben wij de betrouwbaarheid van het stadiëren van carpale artrose op standaard röntgenfoto’s onderzocht. In een observerstudie hebben wij specifiek gekeken of de betrouwbaarheid werd verhoogd door toevoeging van een röntgenfoto van de niet-aangedane pols ter vergelijking en van een educatieve training voor de waarne-mers. Hiertoe hebben 82 chirurgen anteroposterieure röntgenfoto’s van polsen afkomstig van 19 patiënten met een scaphoïd nonunion beoordeeld in een online enquête. Voor deze beoordeling gebruikten ze een kwalitatieve schaal van 0 tot 4 – een gangbare röntgenologische maat voor de algemene status van carpale artose.36 Er waren geen significante verschillen tussen de waarnemeners die eenzijdige röntgenfoto’s beoordeel-den en die röntgenfoto’s van beide polsen beoordeelden, noch tussen waarnemers met en zonder training. Deze transversale studie liet zien dat de toevoeging van een röntgen-foto ter vergelijking en van een training niet klinisch relevant is in dit type diagnostiek. In het algemeen was de overeenstemming tussen de waarnemers matig. Dit betekent dat er nog steeds ruime is voor verbetering in de manier waarop carpale artose in de dagelijkse praktijk wordt beoordeeld. Om artrose beter te kunnen beoordelen, zijn wij van mening dat de focus moet worden verlegd naar het ontwikkelen van kwantitatieve beeldvorming, in plaats van standaard, kwalitatieve beeldvorming. In hoofdstuk 8 was ons doel het ontwikkelen van een semi-automatische techniek om de mate van puntvorming van het processus styloïdeus radii, zgn. radial styloid pointing, te meten in 3-D, om hiermee een kwantitatieve in plaats van een kwalitatieve maat voor artrose te bieden. Radial styloid pointing is het gevolg van osteofytvorming en wordt gezien als een kenmerk van vroege carpale artrose. Voor deze studie hebben we gebruik gemaakt van pre-operatieve CT scans van 31 patiënten die reeds behandeld waren voor scaphoïd nonunions. Middels virtuele 3-D botmodellen afkomstig van deze scans hebben we de grootten van de processus styloïdeus radii vergeleken tussen aangedane en

Samenvatting & discussie (Summary & Discussion, in Dutch) 123

niet-aangedane polsen. Vervolgens werden deze bevindingen gecorreleerd met de leeftijd van de nonunions en de mate van artose zoals beoordeeld door zes onafhankelijke waarnemers op de reeds genoemde röntgenologische schaal van 0 tot 4. Het bleek dat in 74% van de aangedane polsen de processus styloïdeus radii significant meer gepunt was dan normaal. Oudere nonunions en nonunions met een ernstiger vorm van artrose waren geassocieerd met meer gepunte processus styloïdeï. Wij zijn van mening dat het stadië-ren van carpale artrose verbeterd kan worden door standaard evaluatietechnieken te combineren met meer objectieve en kwantitatieve metingen zoals 3-D metingen van het processus styloïdeus radii. Dit kan chirurgen helpen om een keuze te maken tussen reconstructieve en salvage chirurgie. Eerder onderzoek in ons instituut168,169 liet zien dat er ook andere indirecte maten van carpale artose gekwantificeed kunnen worden middels CT, zoals gewrichtsspleetafstan-den. Dynamische 3-D beeldvorming van de pols is bijvoorbeeld een veelbelovende methode voor het objectief kwantificeren van gewrichtsspleetafstanden en biedt tevens de mogelijkheid om de veranderde carpale kinematica te analyseren na een fractuur.

124 Addendum

CONCLUSIE

Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van 3-D beeldvormende technieken om de mate van scaphoïd deformiteit en van carpale artrose in polsen met een scaphoïd nonunion te kwantificeren. Voor een objectieve evaluatie van de deformiteit in een individuele casus, is de niet-aangedane, intacte scaphoïd de meest geschikte anatomische referentie (Hoofdstuk 2 en 3).70,170 Middels dit concept hebben wij kunnen laten zien dat onbehandelde scaphoïd nonunions de neiging hebben om in een vast patroon in de tijd te deformeren en osteofyten te vormen aan de rugzijde van het scaphoïd (Hoofdstuk 4).82 Voor een volledig anatomisch herstel van de aangedane scaphoïd is waarschijnlijk naast herpositionering van de fragmenten ook verwijdering van (een deel van) deze osteofyten noodzakelijk. Desondanks blijft het herstellen van de originele anatomie een uitdaging voor de chirurg. Een chirurgische reconstructie middels fixatie met een plaat aangepast op een 3-D geprint anatomisch model leidt niet tot een preciezere correctie van de deformiteit (Hoofdstuk 5). Kwalitatieve beoordeling van carpale artrose op standaard röntgenfoto’s is onvoldoende betrouwbaar, ongeacht de beschikbaarheid van een foto van de niet-aangedane pols ter vergelijking of van een training (Hoofdstuk 7). Daarom hebben wij een meer objectieve 3-D beeldvormende techniek ontwikkeld om de puntvor-ming van het processus styloïdeus radii te meten als kwantitative maat voor carpale artrose (Hoofdstuk 8).171 De processus styloïdeus was significant meer gepunt in de meerderheid van de polsen met een scaphoïd nonunion, waarbij er meer puntvorming was te meten in oudere nonunions met een ernstiger vorm van artrose. Wij verwachten dat onze voorgestelde 3-D beeldvormende technieken een solide basis vormen voor toekomstige klinische studies die de gevolgen van de mate van anatomisch herstel van het scaphoïd op polsfunctie en op artrosevorming op lange termijn onderzoeken. Dit kan uiteindelijk leiden tot een overeenstemming tussen chirurgen over de optimale reconstructieve techniek in de behandeling van scaphoïd nonunions.

List of contributing authors 125

LIST OF CONTRIBUTING AUTHORS

Michelle E. Brinkhorst, Dep. of Plastic, Reconstructive, and Hand Surgery, Erasmus Medical Center, University Medical Center Rotterdam, Rotterdam, The Netherlands

Sophie E.R. Horbach, Dep. of Plastic and Reconstructive Surgery, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Geert A. Buijze, Dep. of Orthopaedic Surgery, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Geert Meermans, Dep. of Orthopaedics, Lievensberg Hospital, Bergen Op Zoom, The Netherlands

Frederik Verstreken, Dep. of Orthopae-dics, Monica Hospital, Antwerp, Belgium

David Ring, Dep. of Surgery and Perioperative Care, Austin Dell Medical School, University of Texas, Austin, TX, USA

Tessa Drijkoningen, Dep. of Plastic and Reconstructive Surgery, Academic Medical Center, University of Amster-dam, Amsterdam, The Netherlands

Simon D. Strackee, Dep. of Plastic and Recon-structive Surgery, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Mahyar Foumani, Dep. of Plastic and Reconstructive Surgery, Academic Medical Center, University of Amster-dam, Amsterdam, The Netherlands

Geert J. Streekstra, Dep. of Biomedical Engineer-ing and Physics, Dep. of Radiology, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Rogier M. Gerards, Dep. of Orthopaedic Surgery, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

George S.I. Sulkers, Dep. of Plastic and Recon-structive Surgery, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Thierry G. Guitton, Dep. of Plastic Surgery, University Medical Center Groningen, University of Groningen, Groningen, The Netherlands

Johannes G.G. Dobbe, Dep. of Biomedical Engineering and Physics, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Dankwoord (Acknowledgements, in Dutch) 127

DANKWOORD

Prof. dr. C.M.A.M. van der Horst, beste professor, dank dat u mijn promotor wilt zijn en voor uw begeleiding tijdens mijn promotieperiode. U hebt mij de afgelopen jaren de ruimte geboden om onderzoek te doen op uw afdeling, waar ik altijd met veel plezier heb rond-gelopen. Ook uw betrokkenheid bij het initiëren en verrichten van extracurriculaire activiteiten zoals het organiseren van het symposium, waardeer ik enorm.

Dr. S.D. Strackee, beste Simon, het avontuur begon allemaal bij jou. Na mijn co-schappen wilde ik graag verder met onderzoek. Al snel kwam ik je op G-4 tegen en we raakten aan de praat over het scaphoïd. Als geen ander wist jij klinisch relevante vragen te stellen over dit onderwerp, die beantwoord konden worden met 3-D beeldvormende technieken. Vanwege jouw enthousiasme voor techniek was er reeds een vruchtbare samenwerking met de afdeling Biomedical Engineering, waar ik dankbaar gebruik van heb kunnen maken. Ik wil je bedanken voor alle uren dat we samen hebben doorgebracht om over ons onderzoek van gedachten te wisselen, en voor het slaan van bruggen tussen techniek en kliniek.

Dr. ir. G.J. Streekstra, beste Geert, ik wil jou als co-promotor bedanken voor al jouw hulp en adviezen. Jouw deur stond altijd voor mij open op de afdeling. De wekelijkse overlegmo-menten vormden een goede basis en waarborgden de continuïteit van ons onderzoek. Jij hebt mij tijdens die momenten geleerd om kritisch na te denken en om methodologisch verantwoord onderzoek te verrichten. Daarnaast wil ik je bedanken voor je feedback tijdens het schrijven van mijn beursaanvraag.

Dr. ir. J.G.G. Dobbe, beste Iwan, graag wil ik jou als co-promotor bedanken voor al jouw hulp tijdens het verrichten van experimenten en schrijven van artikelen. Jij keek naar onze manuscripten als totaal plaatje; je keek ze niet alleen regel voor regel na, maar gaf ook praktische tips over het vormgeven van figuren en tabellen. Jij leerde mij dat het duidelijk presenteren van resultaten minsten zo belangrijk is als het verkrijgen ervan. Jij leerde mij de fijne kneepjes van het vak. Daarnaast was je altijd bereid om brieven of andere, belangrijke emails voor mij na te kijken, als ik daar om vroeg. Als laatste wil ik je bedanken voor jouw software, waar ik dankbaar gebruik van heb kunnen maken tijdens de vele projecten.

Beste Vera van Vuure, en Mario Montesklaver, dank jullie wel voor al jullie hulp rondom de meer administratieve kant van het onderzoek, zoals jullie hulp met het aanvragen van literatuur en OK-lijsten. Daarnaast wil ik Vera speciaal bedanken voor haar hulp tijdens het organiseren van het symposium en in de afrondende fase van dit proefschrift. Jij zorgde ervoor dat alles soepeltjes verliep, met name door jouw heldere en snelle manier van communiceren en enorme betrokkenheid.

128 Addendum

Prof. dr. A.G.J.M. van Leeuwen, beste Ton, dank je wel dat ik de afgelopen jaren ook op uw afdeling welkom was en in een stimulerende omgeving aan mijn onderzoek kon werken, omringd door hele slimme, vriendelijke mensen.

Beste Jetty Stam, ook op de afdeling Biomedical Engineering and Physics loopt er een hele behulpzame secretaresse rond, en dat ben jij. Dank je wel dat ik altijd iets uit jouw “win-keltje” mocht pakken om mijn zaken netjes op orde te kunnen maken.

Prof. dr. M. Maas, prof. dr. R.J. Oostra, prof. dr. J.C. Goslings, dr. P. Kloen, dr. M. Foumani, prof. dr. J.H. Coert, prof. dr. M.J.P.F. Ritt, leden van de promotiecommissie, u allen wil ik bedanken voor het beoordelen van het manuscript. Ik kijk er naar uit om met u van gedachten te wisselen over dit proefschrift en de daarbij gevoegde stellingen.

Beste Prof. dr. P.J. Sterk, voorzitter AMC graduate school, ik wil u bedanken voor het toekennen van de AMC PhD beurs die mij financieel de ruimte heeft gegeven om een volwaardig promotieonderzoek te kunnen neerzetten.

Drs. G. Meermans en drs. F. Verstreken, beste Geert en Frederik, graag wil ik jullie bedan-ken voor onze samenwerking. Ik kende jullie aan het begin van mijn promotieperiode nog niet, maar mijn nieuwsgierigheid was al snel gewekt door jullie artikelen over het scaphoïd. Na een paar mailwisselingen zat ik in de trein naar Antwerpen, uitgenodigd om jullie onderzoek van dichterbij te aanschouwen. We hebben daarna samen succesvol aan meerdere projecten kunnen werken. Jullie klinische input heeft hieraan enorm bijgedragen.

Dr. ir. L. Blankevoort, beste Leendert, ondanks dat we niet gezamenlijk onderzoek hebben verricht, heb jij veel betekend voor mijn academische vorming. Daar wil ik je voor bedan-ken. Als mentor tijdens de 2-wekelijkse journal club gaf jij altijd nuttige tips over het correct opstellen van een artikel. Nog nooit heeft er een artikel weten te passeren zonder op- of aanmerkingen; ik denk dat die champagne fles daarom nog lang bij jou op de kast blijft.

Prof. dr. M. Maas, beste Mario Maas, bedankt voor je kritische blik en hulp tijdens het schrijven van onze case-report, systematic review en observer studie. De mening van een specialist uit een andere hoek dan de chirurgie heb ik als heel verfrissend ervaren. Graag wil ik je ook bedanken voor het tussentijds evalueren van mijn promotietraject als indepen-dent peer.

Dr. P. Kloen, beste Peter Kloen, graag wil ik je bedanken voor het feit dat je mijn begeleider wilde zijn tijdens mijn wetenschappelijke stage, toen ik nog als geneeskunde student een ‘groentje’ was op gebied van onderzoek. Nadat we samen een tweetal artikelen hadden

Dankwoord (Acknowledgements, in Dutch) 129

geschreven, bood je mij de mogelijkheid om naar Boston af te reizen voor een buitenlandse stage. In deze periode heb ik mijn passie ontwikkeld voor het doen van onderzoek.

Prof. dr. D. Ring, dear Dr. Ring, thank you for giving me the chance to perform my scientific internship in Boston. Your work ethic and academic spirit truly inspired me. Thank you for your help with the SOVG observer study on SNAC staging.

Dr. G.A. Buijze, Buijze, het is fijn om een mede-enthousiasteling van het scaphoïd te treffen. Bedankt voor je hulp met onze systematic review en voor het simuleren van de scaphoïd nonunion operaties. Ik heb respect voor de manier waarop jij je onderzoek weet te combineren met je opleiding. Succes met jouw grote scaphoïdboek; het wordt sowieso een bestseller!

Dr. M. Foumani, beste Mahyar, dank je wel voor het beoordelen van de beelden in onze cyste studie en voor je hulp met onze case-report. Ik reken jou tot dé nieuwe generatie toegewijde plastisch chirurgen met een passie voor techniek.

Drs. G.S.I. Sulkers, beste George, bedankt voor je hulp met het simuleren van de scaphoïd nonunion operaties. Succes met je cineradiography studies en je opleiding.

Beste Cees Kes, dank je wel dat je als technicus bij de intrumentmakerij mij hebt geholpen met het printen van de scaphoïdmodellen voor de experimenten. Het is altijd fijn om met enthousiaste mensen te werken die met je meedenken.

De volgende personen wil ik graag bedanken voor hun hulp met het onderzoek, kritische blik, en/of schrijven van artikelen; Michelle Brinkhorst, Tessa Drijkoningen, Rogier Gerards, Dr. Thierry Guitton, Erik Heeg, David Heidsieck, Sophie Horbach, Dr. Miryam Obdeijn, Dr. Niels Schep, en Gerhard van Wolfswinkel.

Alle lieve collega-onderzoekers van de plastische chirurgie, Sanne, Mariek en Sophie, en van de ortho, Thijs, Kim, Brent en Gwen, en van de Biomedical, Giuliana, Mustafa en Emilie, en alle journalclub vriendjes, ik wil jullie bedanken voor alle nuttige en minder nuttige afleidingen naast het onderzoek.

Meneer Wagenaar en Doktor Bouman, bedankt dat jullie mijn paranimfen willen zijn. Meneer Wagenaar, succes met je co-schappen; wellicht daarna ook een promotie voor u? Ach, zolang we samen maar een balletje kunnen trappen en een kampvuurtje kunnen bouwen. Doe Fred en Joyce de groeten, en bedank Pam voor alle lekkere hapjes. Doktor

130 Addendum

Bouman, succes met je huisartsenopleiding, je wordt een hele grote arts. Hoe gaat het eigenlijk met je mappenstructuur?

Arie, Boas, Bob, Daan, David, Ewout, Frankie, Gedden, Jager, Jappie, Joep, Joost, Jopie, Kai, Kloekkloek, Kooiemanse, Koskamp, Lars, Nout, Overtoom, Pam, Remi, Slijpert, Swen, Tante Anna, Tho, Tommy, Tony, Tristan, Van Eijk, Van Galen, Willems, Willie, Wimers, Yorick, en alle andere vrienden van vrienden, jullie zijn allemaal, in drie woorden, fan-tas-tisch!!

Lieve pa & ma, en grote broer Chris, bedankt voor alles.

PhD portfolio 131

PHD PORTFOLIO

Name PhD student: Paul Willem Louis ten Berg, MDPhD period: September 2013‒December 2016Name PhD supervisor: prof. dr. C.M.A.M. van der Horst

Year Workload (Ects)

Courses at AMC graduate school

Entrepreneurship in Health and Life Sciences 2015 1.5

Oral Presentation in English 2015 0.8

Practical Biostatistics 2015 1.1

Regulations and organization for clinical investigators 2015 1.0

Academic activities

Journal club (bimonthly) Supervisor: Dr. Ir. Leendert Blankevoort, dep. of Orthopaedics, AMC

2013-2016 5

Weekly department seminars, dep. of Plastic, Reconstructive, and Hand Surgery, AMC

2013-2016 3

Weekly department seminars, dep. of biomedical engineering and physics, AMC

2013-2015 3

Tutoring medical students 2013-2016 2

Journal reviewer of HAND (NY) 2015 0.5

Organizational activities

Head of Organization SYMPOSIUM: Medical 3D Printing, dep. of Plastic, Reconstructive, and Hand Surgery, dep. of Oral and Maxillofacial Surgery, AMC

2016 1.5

Volunteer in Organization Amsterdam Foot and Ankle Course (three-day course), dep. of Orthopaedics, AMC

2014, 2015 1.5

Volunteer in Organization 14th European Society of Sports Trauma-tology, Knee Surgery & Arthroscopy (ESSKA) Congress, Amsterdam

2014 0.5

132 Addendum

Year Workload (Ects)

Awards

AMC PhD Scholarship 2014 ‒

Presentations

Ten Berg PW, Dobbe JG, van Wolfswinkel G, Strackee SD, Streekstra GJ. Validation of the contralateral side as reference for selecting radial head implant sizes. MOVE, Annual Research Meeting, Amsterdam, The Netherlands (poster)

2016 0.5

Ten Berg PW, Dobbe JG, Horbach SE, Rogier M, Strackee SD, Streekstra GJAnalysis of Deformity in Scaphoid Non-Unions Using Three-Dimensional Imaging.MOVE, Annual Research Meeting, Amsterdam, The Netherlands, (poster)

2016 0.5

Ten Berg PW, Dobbe JG, Brinkhorst ME, Meermans G, Strackee SD, Verstreken F, Streekstra GJ. Simulation of Scaphoid Screw Place-ment in Three-Dimensional Models with Transverse and Horizontal Oblique Fractures. MOVE, Annual Research Meeting, Amsterdam, The Netherlands (poster)

2016 0.5

Ten Berg PW, Dobbe JG, Strackee SD, Streekstra GJ 3-D CT Analysis of Scaphoid Nonunion. SYMPOSIUM: Medical 3D Printing. 2016, Amsterdam, The Netherlands (oral)

2016 0.5

List of Publications 133

LIST OF PUBLICATIONS

In thesis (in order of appearance) • Ten Berg PW, Dobbe JG, Meermans G, Strackee SD, Verstreken F, Streekstra GJ. Estimat-

ing Scaphoid Lengths using Anatomical Measurements in the Wrist. J Hand Surg Am. 2016 Sep;41(9):e279-84

• Ten Berg PW, Dobbe JG, Strackee SD, Streekstra GJ. Three-Dimensional Assessment of Bilateral Symmetry of the Scaphoid: An Anatomic Study. Biomed Res Int. 2015;547250

• Ten Berg PW, Dobbe JG, Horbach SE, Gerards RM, Strackee SD, Streekstra GJ. Analysis of deformity in scaphoid non-unions using two- and three-dimensional imaging. J Hand Surg Eur Vol. 2016 Sep;41(7):719-26

• Ten Berg PW, Dobbe JG, Sulkers GS, Buijze GA, Strackee SD, Streekstra GJ. Plate Prebending using Real-Sized Plastic Anatomic Models in Corrective Scaphoid Nonunion Surgery – An Experimental Comparative Study. Submitted

• Ten Berg PW, Foumani M, Strackee SD. Carpal intraosseous cyst formation following scaphoid nonunion. J Hand Surg Eur Vol. 2016 Sep;41(7):769-71.

• Ten Berg PW, Drijkoningen T, Guitton TG, Ring D. Does a Comparison View Improve the Reliability of Staging Wrist Osteoarthritis? HAND (NY). Accepted

• Ten Berg PW, Dobbe JG, Brinkhorst ME, Strackee SD, Streekstra GJ. Comparing Radial Styloid Size between Osteoarthritic and Healthy Wrists ─ A Pathoanatomical 3-Dimen-sional Study. J Hand Surg Eur Vol. 2016 Sep 26. [Epub ahead of print]

Other (Published / Accepted)• Ten Berg PW, Heeg E, Streekstra GJ. Joint Space Narrowing in Patients with Pisotriqu-

etral Osteoarthritis. HAND (NY). Accepted• Ten Berg PW, Maas M, Strackee SD. Lunate fragments in unstable scaphoid nonunion

wrists – affect or effect? J Wrist Surg. 2016 Nov;5(4):327-328. • Ten Berg PW, Obdeijn MC. Distal Scaphoid Resection and Prosthetic Semireplacement

Arthroplasty for a Scaphoid Nonunion with Degenerative Changes. J Wrist Surg 2016 Aug 29. [eFirst].

• Ten Berg PW, Drijkoningen T, Strackee SD, Buijze GA. Classification Systems in Scaphoid Fractures: A Systematic Literature Review. J Wrist Surg. 2016 May;5(2):152-9

• Ten Berg PW, Strackee SD. Volar Plate Fixation of a Comminuted Scaphoid Fracture in an Adolescent with a Greater Arc Injury. J Wrist Surg. 2016 May;5(2):165-6

• Ten Berg PW, Dobbe JG, van Wolfswinkel G, Strackee SD, Streekstra GJ. Validation of the contralateral side as reference for selecting radial head implant sizes. Surg Radiol Anat. 2016 Sep;38(7):801-7

• Ten Berg PW, Strackee SD. A Rare Case of a Vertical Oblique Scaphoid Fracture Non-union. J Hand Surg Am. 2016 Jan;41(1):155

134 Addendum

• Heidsieck DS, Ten Berg PW, Schep NW, Strackee SD. Factors Associated with Patient Delay in Scaphoid Nonunions. J Hand Microsurg. 2015 Dec;7(2):300-5

• Ten Berg PW, Foumani M, Strackee SD. A Rare Case of Bilateral Lunotriquetral Coalition and Bilateral Scaphoid Nonunion. J Hand Surg Am. 2015 Sep;40(9):1921

• Ten Berg PW, Dobbe JG, Strackee SD, Streekstra GJ. Quantifying scaphoid malalignment based upon height-to-length ratios obtained by 3-dimensional computed tomography. J Hand Surg Am. 2015 Jan;40(1):67-73

• Ten Berg PW, Mudgal CS, Leibman MI, Belsky MR, Ruchelsman DE. Quantitative 3-dimensional CT analyses of intramedullary headless screw fixation for metacarpal neck fractures. J Hand Surg Am. 2013 Feb;38(2):322-330

• Ten Berg P, Ring D. Quantitative 3D-CT anatomy of hamate osteoarticular autograft for reconstruction of the middle phalanx base. Clin Orthop Relat Res. 2012 dec;470(12):3492-8

• Ten Berg PW, Ring D. Patients lost to follow-up after metacarpal fractures. J Hand Surg Am. 2012 Jan;37(1):42-6

• Ten Berg P, Oh LS, Ring D. Pathology of the Long Head of the Biceps. In: Evidence-Based Orthopaedics. Bhandari M, editor. Oxford: Wiley-Blackwell. 2012: 772-780 [book chapter]

• Ten Berg P, Wiggers JK, Kloen P. Eponiemen van fracturen: Deel II: de onderste ex-tremiteit, een medisch-historisch essay. Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie. 2010; 18(2): 36-42

• Wiggers JK, Ten Berg P, Kloen P. Eponiemen van fracturen: Deel I: de bovenste extremit-eit, een medisch-historisch essay. Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie. 2010; 18(1): 6-12

Other (Submitted / in revision)• Ten Berg PW, Dobbe JG, Brinkhorst ME, Meermans G, Strackee SD, Verstreken F,

Streekstra GJ. Simulation of Scaphoid Screw Placement in Three-Dimensional Models with Transverse and Horizontal Oblique Fractures. Submitted

• Heeg E, Ten Berg PW, Strackee SD. Observer Variability in Evaluating Pisotriquetral Osteoarthritis using Pisotriquetral Views. J Hand Microsurg. In revision

• Ten Berg PW, De Roo MG, Maas M, Strackee SD. Is There a Trend in CT Scanning Scaphoid Nonunions for Deformity Assessment? – A systematic review. Submitted

• Ten Berg PW, Strackee SD. Three-Dimensional Planning of Scaphoid Malunion and Nonunion Correction. Submitted [book chapter]

• Drijkoningen T, Ten Berg PW, Buijze GA. Classification Systems of Scaphoid Fractures. Submitted [book chapter]

Curriculum Vitae 135

CURRICULUM VITAE

Paul Willem Louis ten Berg (1987, Utrecht) grew up in Utrecht and attended the Christelijk Gymnasium Utrecht where he graduated with cum laude in 2005. Hereafter, he started to study Medicine at the University of Amsterdam.

During his study, for his scientific internship, Paul spent seven months in Boston at the department of Orthopaedics – Hand & Upper Extremity Service, Harvard Medical School, under supervision of dr. David Ring. In this period, he worked on several imaging studies using 3-D techniques to simulate wrist surgery, which were published in international orthopedic journals.

After completing his final clerkship at the department of plastic, hand and reconstructive surgery of the Academic Medical Center, Paul graduated in 2013. Because of his enthusiasm for scientific research, he continued his work at the latter department as research fellow, under supervision of dr. Simon Strackee, plastic surgeon. After exploring several potential research areas, Paul became interested in investigating scaphoid nonunions on which there was no consensus about optimal treatment.

By collaborating with the department of biomedical engineering and physics of the Academic Medical Center, Paul focused on advanced 3-D image analysis to characterize scaphoid nonunion deformity and wrist osteoarthritis, and to develop reconstructive techniques in scaphoid surgery. In 2014, for a self-designed research proposal about this topic, Paul received an AMC PhD Scholarship which allowed him to complete his research on scaphoid nonunions, resulting in this dissertation. During his PhD period, Paul has developed the wish to continue his academic career within the area of (imaging) biomarker research.