“Uroczysko” nr 75 - 1

UROCZYSKOBiuletyn Informacyjny Zespo∏u Parków Krajobrazowych w Jerzwa∏dzie dla dzieci i m∏odzie˝y

Adres redakcji: Zespół Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich, 14-230 Zalewo, Jerzwałd 62, e-mail: zpk@warmia.mazury.pl, www.pkwim.pl

Numer 75 jesieƒ 2017

LeÊne mrówkistr. 8-9

(ZS)

Dbajmy o je˝estr. 3

fot.

S∏aw

omir

Har

abur

da

Zabawa w chowanegoz zimorodkiem

str. 4-5

Konkurs plastyczny"Aleje drzew"

str. 2

(AG)

(MR)

(DS)

“Uroczysko” nr 75 - 2

W ubiegłym roku szkolnym, na konkurs plastyczny, którego tematem były aleje drzew, na- płynęło do nas 409 prac z 26 placówek oświatowych. Prace oceniano w czterech katego- riach wiekowych: przedszkola, szkoły podstawowe klasy I-III, szkoły podstawowe klasy IV-VI oraz szkoły gimnazjalne.

Jury konkursu przyznało 35 nagród oraz 135 wyróżnień.

Najwięcej prac nadesłały do nas szkoły z Susza, Dobrzyk, nr 3 w Iławie, Babięt Wielkich, Frygnowa, Złotowa, Przedszkola Miejskiego nr 4 w Ostródzie.

Zwycięzcom gratulujemy, dziękujemy za udział i zapra- szamy do kolejnych naszych konkursów plastycznych. Poni- żej prezentujemy wybrane prace konkursowe. Więcej informacji o naszych konkursach szukajcie na stronie: www.pkwim.pl

Konkurs plastyczny

„Aleje drzewi ich

mieszkańcy”

Przedszkola Szkoły

podstawowe kl. I-III

Gimnazja

Szkoły podstawowe kl. IV-VI

Agata Kupczyńska, I miejsce,ZS Dobrzyki

Wiktoria Nowakowska, I miejsce,ZS Ząbrowo

Aniela Czubińska, II miejsce,ZS Ząbrowo

Weronika Stępka, II miejsce,Przedszkole Miejskie nr 4 w Ostródzie

Aleksandra Nierzwicka, I miejsce,SP Złotowo

Bianka Brzoska, I miejsce,ZS Złotowo

Alicja Dziaduszczyk, II miejsce,SP Gierzwałd

Mikołaj Malewski, II miejsce,SP Gierzwałd

Magdalena Głozak, I miejsce,Gimnazjum Dobrzyki

Anna Gawęda, II miejsce,Gimnazjum Durąg

Natalia Leppert, I miejsce,SSP nr 2 w Iławie

Zuzanna Szymanowska, I miejsce,SP Gierzwałd

Amelia Świętoń, II miejsce,SP Mielno

Łukasz Kryśkiewicz, II miejsce,SP Mielno

Oskar Busch, II miejsce,SP Kamieniec

“Uroczysko” nr 75 - 3

Jeż europejski to największy ssak owadożerny żyjący w Polsce. Odżywia się głównie owadami i ślimakami, ograniczając w ten sposób ich nadmierną ilość w naszych ogrodach. Latem i je- sienią jeże przemie-rzają duże obszary w poszukiwaniu po-żywienia, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia odżywia- jąc się wyłącznie tłuszczem nagroma-dzonym w swoim ciele.

Aby jeż mógł przezimować musi się schronić – najlepiej pod dużą stertą liści i gałęzi, które stanowią doskonałą izolację termiczną, chronią też przed wiatrem i śniegiem. Przezimować jeżom w naszych parkach i ogrodach jest coraz trudniej, ponieważ zbyt dokładnie sprząta się je jesienią, wygrabiając wszystkie jesienne liście opadłe z drzew.

Twórzmy zatem w ogrodach, miejskich parkach, miejsca przyjazne jeżom: najlepiej w krzakach, ułóżmy luźno kilka cegieł lub dachówek, między którymi musi pozostać wolna

przestrzeń – będzie to komora, w której przezimuje jeż. Całość tej konstrukcji pokrywamy warstwą pędów z krze-wów, traw i liści. Jeśli zatem jesienią grabimy liście

w ogrodzie, złóż-my je w jednym miejscu na zimę – jeśli nie wyko-rzysta ich jeż, z pewnością inne drobne stworze- nia wykorzystają je na swoje zimo-we mieszkanie.

D o d a t k o w o można w ogro-dzie ustawić spe-

cjalne sztuczne schronienia dla jeży, które mają szansę zostać zaakceptowane przez te zwierzęta.

Alina Rodziewicz

Chcesz dbaç o je˝e?Zostaw im liÊcie opadłe z drzew!

Fot. Maciej Rodziewicz

Sztuczne schronienie dla jeży, fot. Wikipedia

To co nas najbardziej irytuje pod-czas leśnych spacerów, to na pewno brzęczące komary.

Komary to muchówki z grupy długoczułkich. W Polsce znanych jest około 47 gatunków, z których do bardzo uciążliwych należy komar brzęczący (Culex pipiens). Jego ciało o długości 4-6 mm jest ubarwione na żółtobrunatno, z dwiema lub jedną

pręgą po stronie grzbietowej tułowia. W obrębie tego gatunku występują dwa podgatunki. Jeden zasiedla środowiska naturalne i rolnicze, a drugi środowiska miejskie i podmiejskie, gdzie atakuje ludzi.

Dorosłe komary odżywiają się nek-tarem kwiatów, a zamiłowanie samic do krwi wynika z tego, że krew jest pożywnym pokarmem potrzebnym do rozwoju ich jaj w jajnikach.

Samce żywią się wyłącznie nekta- rem. Samice komara brzęczącego po-

bierają krew przede wszystkim ptaków, drugim źródłem są ssaki, w tym czło- wiek. Po pobraniu krwi, samica składa około 150-130 jaj na powierzchni wody drobnych zbiorników wodnych - kałuż, rowów wypełnionych wodą, stawów, itp. Po 24-36 godzinach wylęgają się larwy, które po około 7-10 dniach prze- poczwarczają się. Po 2-4 dniach z po-czwarki wydostaje się dorosły komar. Całkowity rozwój trwa 13 dni, a w ciągu roku rozwija się od 3 do 6 pokoleń tych brzęczących stworzeń.

Komar brzęczący – uciążliwy towarzysz letnich wędrówek

Warto wiedzieç Komary z pewnością nie umilają nam letnich wieczornych spacerów, jednak zanim zaczniemy na nie narzekać, pamiętajmy, że podobnie jak każdy żyjący organizm na ziemi, spełniają swoją ważną rolę. Dla kogo komar jest ważny? Miliony tych stworzeń jest pokarmem ptaków (jaskółki, jerzyki) i nietoperzy. Zaś larwy komarów są pożywieniem ryb, które z kolei są ważnym pożywieniem ludzi.

Tekst i zdjęcie: Zbigniew Salwin

“Uroczysko” nr 75 - 4

Większość z nas lubi kolory. Świat bez nich byłby monotonny i smutny. Z pewnością, to co jest kolorowe i jaskrawe jest atrakcyjne i przykuwa większą uwagę, niż to co szarobure i przeciętne. Z drugiej jednak stro- ny, mając wokół siebie mnóstwo czychających z a g r o ż e ń , c z a s a m i lepiej byłoby pozostać nie-zauważonym. Ale jak tu wto- pić się w otocze- nie, będąc tak jaskra-wo ubarwionym ptakiem, jakim jest zimorodek, nie bez przyczyny nazywany klejnocikiem, diamencikiem, kolibrem północy.

Co jak co, ale nie można powiedzieć, żeby natura oszczędziła mu kolorów. Wręcz nasuwa się podejrzenie, że Projektantowi wpadł on do wiadra z turkusowym barwnikiem. Niektó-rzy widząc zimorodka nad rzekami lub potokami myślą nawet, że jest to uciekinier z hodowli egzotycznych ptaków. Nic podobnego! To repre-zentant rodzimej awifauny, ale trzeba też uczciwie przyznać, że większość jego krewnych (ok. 90 gatunków) ma adresy zamieszkania w znacznie bardziej tropikalnych obszarach naszej planety. Może właśnie

dlatego nasz zimorodek wydaje się jakby „trochę nie z tej bajki”, kiedy widzimy go w naszych, polskich krajobrazach. Szczególnie zimą wygląda dziwnie i frapująco – ta turkusowo-niebieska kulka siedząca

na zaśnieżonej, bezlistnej gałęzi. Będąc tak wyzywająco ubarwiownym dobrze być nie-

zmiernie ostrożnym, a jeśli trzeba gdzieś przelecieć, to należy zrobić to możliwie najszybciej, aby nie wpaść w oko drapieżnikowi. To dlatego wypatrzenie zimorodka, pomimo jego wyzywające- go ubarwienia, wcale nie jest takie łatwe. Jego strategia „ciuciubabki”

działa całkiem dobrze. Najczęściej ptak ten, siedzi nieruchomo w gąszczu nad-

brzeżnych gałęzi. W cieniu liści jego barwy są znacznie bardziej stonowane i subtelne.

W takiej hipnotycznej, bezpiecznej pozie potrafi spędzić nawet kilkadziesiąt minut. Siedząc bacznie obserwuje to, co dzieje się w jego otoczeniu. Jego oczy stale wypatrują małe rybki, szczególnie te,

pływające płytko pod lustrem wody. Jeśli zlokalizuje odpowiednią

rybę do upolowania, rzuca się z impetem w toń

wody. Sam atak trwa n i e w i a r y g o d n i e krótko, zaledwie 1-2 sekundy, po czym zimorodek z ofiarą trzymaną w dziobie

powraca do swego ukrycia. I aż dziwne, że

nie umiejąc pływać, nurkuje

Zabawaw chowanego

z zimorodkiem

Fot. Sławom

ir Haraburda

Fot. Krzysztof Dobek

Fot. Sławomir Haraburda

“Uroczysko” nr 75 - 5

na głębokość nawet 30 cm. Swoje ulubione miejsca odpoczynku i czatowania na zdobycz wy- biera starannie – bo przecież chodzi o doskonały kamu-flarz i równocześnie gwa-rancję, że co jakiś czas pojawi sie tam smaczny rybi kąsek.

Przelatując w otwartej przestrzeni, stale pamięta o zasadzie – im mniej cię widać, tym lepiej. Dlatego lata bardzo szybko, energicznie machając skrzydłami, jakby chciał ograniczyć do minimum każdą sekundę bycia widocznym dla otoczenia. Przelatuje z reguły zaledwie kilkadziesiąt metrów i bardzo szybko znika w kolejnym gąszczu gałęzi. Tam czuje się najbezpieczniej. Zimorodek przelatując, często wy-daje charakterystyczny ostry pisk, dzięki któremu

można go wcześniej usłyszeć niż zo-

baczyć. A co z

gniazdem? Gdzie je umieścić, aby było bezpieczne

nie tylko dla wysiadującego

rodzica, ale też dla gromadki piskląt,

które pod koniec dorastania są prawie tak samo kolorowe jak ich tatuś i mamusia. Dobrą alternatywą

okazuje się zejście do podziemia...., czyli mówiąc krótko, zniknięcie

z oczu najgłębiej jak to możliwe. W tym celu trze-

ba jednak umieć wyko- pać w ziemi tunel o dłu- gości 60-100 cm. To na szczęście zimorodki potrafią i właśnie w ta- kich norach, wydrążo-

nych w nadbrzeżnych skarpach, przychodzą na

świat kolejne pokolenia tych kolorowych ptaków.

Ukryte przed światłem słonecznym, w zupełnej ciemności, w tak niecodziennym

gnieździe przez ponad 3 tygodnie rosną i nabierają barw. Pewnego dnia, młode zimorodki, o p u s z c z a j ą bezp ieczną kry jówkę i rozpoczynają samodziel- ne życie. Na zawsze jednak w ich życiu po- zostanie zakodo-wana przestroga – będąc pięknym i koloro- wym ptakiem bezpieczniej jest być niezauważalnym. Może właśnie dlatego, nie tak łatwo jest zobaczyć zimorodka, ale z pewnością, każde spotkanie z tym kolorowym, egzotycznym i sympatycznym ptakiem dostarcza nam wielu emocji i wrażeń.

Romek Kucharski

Z ˝yciorysu zimorodka• w Polsce zimorodek jest chronionym, nielicznym gatunkiem lęgowym (ok 2.5-6 tys. par); najliczniej występuje na terenach bogatych w sieć rzek i jezior (Pomorze, Mazury, Warmia)• żywi się głównie niewielkimi, pospolitymi gatunkami ryb (m.in.: płoć, ukleja, okoń, ciernik)• okres lęgowy trwa od III/IV do VIII, wyprowadza najczęściej 6-7 młodych, ma 1-2 (wyjątkowo 3) lęgi w sezonie• zimorodki można spotkać również zimą w miejscach, gdzie rzeki i zbiorniki wodne nie zamarzają. Na okres zimowy odlatują głównie młode ptaki, dolatując nawet do Hiszpanii, Francji, Włoch, Chorwacji. • największym zagrożeniem dla zimorodków są surowe zimy, zanieczyszczenia i przekształcenia cieków wodnych. Z drapieżników niebezpieczne są: norka, lis, jenot

Fot. Sławomir Haraburda

Fot. Sławomir Haraburda

Fot. Krzysztof Dobek

“Uroczysko” nr 75 - 6

Zagadki

Marynarkę mam turkusową,koszulę pomarańczową,

latam szybko, nad wodami czatuję.Ryb do złowienia wypatruję.

Królową jestem choć korony nie noszę. W podziemnej komnacie mieszkam

i jajek tysiące znoszę.

Nazwę mam groźną –……….lwem mnie nazywają,

choć w Afryce nie mieszkam i na rącze gazele nie poluję,

tylko w piaskowym leju na swą ofiarę wyczekuję.

Pod korą drzewa mam małą „drukarnię”.Książek jednak w niej nie drukuję.

Drążę tunele do zamieszkania do jaj składania i dzieci wychowania.

WieÊciŁowię ryby i w Polsce zimuję. Miejsca na norkęna stromym zboczu poszukuję. Zimorodek

Raz, dwa, trzy, raz, dwa, trzy – idziemy i zdobyczdo mrowiska niesiemy. Mrówki

Rudnica, ćmawa, hurtnica, wścieklica – tak się nazywamy i w mrowiskach mieszkamy. Mrówki

Latem mnie spotkasz wśród kwiatów, z buczeniem z kwiatka na kwiatek przelatuję, by zebrać pyłek – ciężko pracuję. Trzmiel

Czekam na maj, ciepłe dni, wieczorne loty z „kuzynami”, objadanie się zielonymi liśćmi i pąkami. Chrabąszcz majowy

CHOCHLIKOWE PSOTY

ZAGADKACHOCHLIKA

Zimorodek

Królowa mrówek

Mrówkolew

Kornik drukarz

wierszyk

Wiosna zaczyna się zielenią.Lato się kładzie na trawie złotem.Jesień czerwienią rumieni jabłka Zima kolory odkłada na potem.

Ważki nad taflą jeziora akrobacje wykonują,w słońcu skrzydeł witraże suszązanim w podniebne loty wyruszą.

Zgadnij czyimi dziećmi są znajdujące się poniżej larwy? Dopasuj dzieci do ich rodziców.

Wzór odpowiedzi: 1a, 2b, itp.

„Rodzice i ich dzieci”

Zagadka Chochlika. Zgadnij czyimi dziedmi są znajdujące się poniżej larwy ? Dopasuj dzieci do ich rodziców. Wzór odpowiedzi: 1 a, 2b, itp.

1 2 3 4

a b c d

“Uroczysko” nr 75 - 7

krzy˝ówka

Na rozwiązanie rebusów, krzyżówki i Chochlikowych Zagadek czekamy do końca listopada 2017 r. Odpowiedzi przesyłajcie na adres pocztowy Redakcji z dopiskiem „Uroczysko” lub na adres mailowy. Nie zapomnijcie podać swojego imienia, nazwiska i adresu zamieszkania. Spośród otrzymanych prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy nagrody.

REBUSY

CHOCHLIKOWE PSOTY

Rozwiàzanie konkursów z numeru 74 zima 2016/2017Foto–zagadka: wróbelRebusy: płomykówka, puchacz, puszczyk, pójdźka Rebusy czytelników: sóweczka, pójdźka, sowa błotna, puchacz, płomykówka Hasło krzyżówki: szlaraZagadka Chochlika: puszczyk jada: ryby, myszy, żaby, ptaki, dżdżownice, nietoperze Lista nagrodzonych osób znajduje się na naszej stronie internetowej: www.pkwim.plw zakładce: Biuletyn Uroczysko/wyniki konkursów

ZAGADKA CHOCHLIKA„Kto kim jest?”

1. Na każdym pniu drzewa2. Podrzuca swoje jaja do innego gniazda3. Owad z czerwonymi, w czarne kropki, pokrywami skrzydłowymi4. Drąży pod korą korytarze5. Chrząszcz świecący w ciepłe, letnie noce6. Zbiera nektar by produkować miód7. Kuzynka pszczoły, cienka w talii

Rozwiązaniem krzyżówki jest nazwa gatunkowa jednego z gatunków mrówek.

Chochlik pomieszał nazwy owadów z charakterystycznymi dla nich cechami. Dopasuj właściwego owada do czynności, którą wykonuje. Wzór odpowiedzi: 1A, 2B, itd.

1. Leci jak mrówka do światła2. Muchy wydają cykanie pocierają o siebie przednie skrzydła3. Pasikoniki mogą spacerować po ścianie i suficie4. Ćma zakłada gniazdo w norce ziemnej 5. Trzmiel broniąc się wydziela kwas mrówkowy

a Pasikonik b Trzmiel c Ćma d Mrówka e Mucha

“Uroczysko” nr 75 - 8

Wś ró d g a t u n k ó w

mrówek, które zamie- szkują lasy, najczęściej

zauważanymi są tak zwane rude mrówki leśne, tworzące zespół mrówek

Formica rufa.Z tej grupy, na leśnym spacerze, z pewnością

spotkamy dwa gatunki: mrówkę rudnicę Formica rufa oraz mrówkę ćmawą Formica polycenta. Oba gatunki morfologicznie są do siebie podobne, tak że trudno jest odróżnić je od siebie, dlatego do obu gatunków tych mrówek używamy określenia – rude mrówki leśne lub mrówki leśne.

Mrówki leśne zamieszkują przede wszystkim typowe dojrzałe lasy iglaste i mieszane, można je spotkać również w lasach liściastych. Zwykle swoje gniazda budują w miejscach nasłonecznionych – na brzegach lasów, wzdłuż dróg leśnych. Mrówka ćmawa, częściej niż rudnica, swoje gniazda może zakładać w głębi lasu, w miejscach zacienionych.

LeÂ

ne mró

wki Tekst i zdjęcia: Zbigniew Salwin

Portret mrówki z rodzaju Formica L., należącej do rudych leśnych mrówek.W Polsce występuje 6 gatunków z tego rodzaju. Ogólna budowa mrówki jest typowa dla owadów i składa się z głowy, tułowia oraz odwłoka. Między tułowiem a odwłokiem występuje przewężenie jednosegmentowe w kształcie łuski, co jest charakterystyczne dla tego rodzaju mrówek. Na tułowiu osadzone są trzy pary odnóży.

Gniazdo, czyli mrowisko mrówek leśnych składa się z widocznego kopca zbudo- wanego z suchych części roślinnych oraz rozciągających się pod kopcem korytarzy i komór wydrążonych w ziemi, dochodzących do 2 metrów głębokości. Wysokość mrowiska może dochodzić do 2 metrów i 5 metrów szerokości. W takim mrowisku może żyć około 100 tysięcy mrówek. Gniazda mrówki rudnicy są pojedyncze, w którym zwykle żyje jedna królowa założycielka rodziny. U mrówki ćmawej powstają kolonie gniazd, gdzie dziesiątki, a nawet setki gniazd oddalone są od siebie o kilka met-rów. Pomiędzy nimi istnieją połączenia, którymi mrówki ćmawe przemieszczają się między gniazdami. Wówczas kolonia może liczyć ponad milion robotnic i kilka tysięcy królowych.

“Uroczysko” nr 75 - 9

Mrówki leśne są bardzo drapieżne. Zdobywają róż- nego rodzaju mięsny po- karm dla swych larw, sa- me zaś żywią się płynnym pokarmem, głównie spa-dzią, wydzieliną mszyc lub sokami roślinnymi.

Na głowie mrówek wyraź- nie widać szerokie, w za- rysie trójkątne żuwaczki. Ich krawędź jest tnąca i zębata.

W sytuacji zagrożenia mrówka przyjmuje pozy- cję obronną: ma odwłok podgięty, głowę podniesio-ną z rozwartymi żuwacz-kami. Rude mrówki leśne nie mają żądła tylko gru- czoły jadowe, umiejsco-wione w odwłoku, gdzie produkują kwas mrówko-wy. Zaniepokojona mrówka tryska tym kwasem w stro- nę ewentualnego napas-tnika.

Mrówkowe ciekawostki • Mrówcza rodzina składa się z królowej, samców i robotnic. Najliczniejsze są robotnice, które żyją przeciętnie 2-3 lata.• W głębi mrowiska żyją królowe przez około 20 lat, których głównym zadaniem jest składanie zapłodnionych jajeczek. • Najkrócej żyją samce mrówek, gdyż wkrótce po locie godowym giną.

Pracowita mrówka zebrała nasiona roślin. Idąc do mrowiska częśćz nich zgubiła.

Znajdź 12 nasion, które spadły z pracowitej mrówki.

Rys. Danuta Sokołowska

ZGUBA MRÓWKI ??

“Uroczysko” nr 75 - 10

Tekst i rysunek: Justyna Kierat

Zapraszamy Was do pokolorowania rysunku z zimorodkiem.Więcej takich pięknych rysunków oraz interesujących tekstów o ptakach autorstwa Justyny Kierat znajdziecie

w książce pt.”Edukolorowanka o ptakach”, którą możecie kupić w sklepie internetowym:http://putyourcolors.pl

Zimorodek wygląda jak mały błyszczący klejnot, ale tak naprawdę to drapieżnik, postrach małych rybek. Można go spotkać nad stawami, jeziorami i strumieniami, jak siedzi na gałęzi wpatrując się w wodę i czekając na okazję do zapolowania.

Zimorodek, wbrew nazwie, oczywiście nie rodzi się zimą, chociaż w taką wersję zdarzeń wierzyli już starożytni Grecy. W niektórych językach nazywany jest ”lodowym ptakiem”. Jednak niektórzy uważają, że polska nazwa wca- le nie pochodzi od „zimy”, ale od zwyczaju zakładania gniazd w wykopanych w ziemi norkach, i że dawniej zimorodek nazywał się „ziemiorodkiem”.

Polując, zimorodki nurkują pionowo w wodę.

Kolorowanka z zimorodkiem

“Uroczysko” nr 75 - 11

Cztery Pory Roku. Zima - wyniki

Konkurs

Cztery Pory Roku. Jesieƒ

Konkurs!!!

W 74 numerze „Uroczyska” zaprosiliśmy naszych Czytelników do obserwacji zimujących ptaków na spacerach i przy karmniku. Niektórzy z Was również samodzielnie przygotowywali karmniki tłuszczowe dla zimujących ptaków i przez okres zimy systematycznie dokarmiali skrzydlatych przyjaciół.

Otrzymaliśmy od Czytelników „Uroczyska” ponad 100 prac. Szczególnie dziękujemy Przedszkolakom z Przedszkola „Miś Uszatek” w Prabutach za fotorelację z zimowego dokarmiania ptaków i prace plastyczne. Wierzymy, że w tym sezonie zimowym, Przedszkolaki z Prabut również dzielnie będą dokar-miać ptasich przyjaciół.

Listę nagrodzonych osób znajdziecie na naszej stronie internetowej: www.pkwim.pl w zakładce: Biuletyn Uroczysko/wyniki konkursów.

Z pewnością nasi Czytelnicy wiedzą,

że jesienią liście przebarwiają się na różne kolory. Liście brzozy i lipy żółkną, klony przebarwiają się na żółto lub czerwono, liście osiki, derenia, kaliny czerwienieją, a liście dębów i buków stają się brązowe.

Wybierzcie się na jesienny spacer, zbierzcie kolorowe liście i w domu wykonajcie ich rysunki,

spróbujcie oznaczyć gatunki drzew, z których pochodzą wasze skarby.

Ci z Was, którzy lubią fotografować niech wykonają zdjęcia najpiękniejszych waszym zdaniem liści.

Na Wasze rysunki lub zdjęcia kolorowych, jesiennych liści czekamy do końca listopada 2017 roku. Najciekawsze prace zostaną przez nas nagrodzone.

Kolory jesieni

Aleksandra Krajewska SP nr 2 w Iławie Natalia Jurkiewicz SP Gałdowo Natalia Pokaz SP nr 2 w Iławie Michalina Olszewska SP nr 2 w Iławie Wiktoria Rejentiuk SP Goryń

Julia LaubePrzedszkole „Miś Uszatek” w Prabutach

Maria RacieniewskaPrzedszkole ”Miś Uszatek” w Prabutach

“Uroczysko” nr 75 - 12

Wydawca: Zespół Parków KrajobrazowychPojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich

Redakcja: Alina Rodziewicz (AR), Danuta Sokołowska (DS) Chochlikowe Psoty: Danuta SokołowskaRysunki na okładce: Danuta Sokołowska (DS), Anna Gaw´da (AG)Zdj´cia na ok∏adce: Zbigniew Salwin (ZS), Maciej Rodziewicz (MR)Skład: Agnieszka Ciszewska

Druk: AFW „Mazury” Sp. z o.o., tel. 89 542 70 44, www.afwmazury.com.pl

Adres redakcji: 14-230 Zalewo, Jerzwałd 62, tel./fax 89 758 85 27 e-mail: zpk@warmia.mazury.pl www.pkwim.pl

Druk sfinansowano ze Êrodków Warmiƒsko-Mazurskiego Urz´du Marsza∏kowskiego w Olsztynie

Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów.

ISSN 2081-5093

Egzemplarz bezp∏atny nak∏ad 1500 egz.

?Foto – zagadkaPisklę jakiego gniazdującego w naszym kraju ptaka ma tak intrygująco czerwoną głowę? Odpowiedzi prześlijcie na adres Redakcjido końca listopada 2017 r. Nagrody czekajà!

Fot.

Mac

iej R

odzie

wic

z

P PACJENCI OÂRODKA PTekst i zdjęcia: Tadeusz Markos

Jak dotychczas, w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Chronionych przy ZPK w Jerzwałdzie pomoc uzyskało wiele zwierząt. Niektóre, cudem uniknęły śmierci i tutaj dostały jeszcze jedną szansę na powrót do natury.

Sokół pustułka

jest ptakiem drapieżnym, który przystosował się do życia

w warunkach miejskich. Wysokie budynki i wieże kościołów

są dla niej odpowiednikiem skalnych ścian, na których

pierwotnie gniazdowała. To środowisko to także wiele

zagrożeń dla tego ptaka. Ta pustułka najprawdopodobniej

miała kontakt z prądem, co skutkowało martwicą części nogi.

Ptak został znaleziony przez wrażliwych ludzi w miejscowości

Susz.

Pójdźka

to jedna z mniejszych sów występujących w naszym kraju.

Dotychczas tylko jeden raz w ośrodku gościliśmy tego

pięknego ptaka. W tym roku w Ośrodku przebywają aż 4

młode osobniki. Są to ptaki z okolic Iławy oraz Nowego

Miasta Lubawskiego. Pójdźka widziana na zdjęciu została

wyjęta z siatki ogradzającej kort tenisowy w Nowym Mieście

Lubawskim. Na szczęście nie posiadała uszkodzeń i dlatego

jeszcze w tym samym dniu została wypuszczona.