universiteti i gjakovës fehmi agani plani strategjik i ... i...2 “edukimi është arma më e...
TRANSCRIPT
-
1
Universiteti i Gjakovës
“Fehmi Agani”
PLANI STRATEGJIK I UNIVERSITETIT
2021-2025
Gjakovë, nëntor 2020
-
2
“Edukimi është arma më e fuqishme të cilën
mund ta përdorni për të ndryshuar botën”
(Nelson Mandela)
Përmbledhje ekzekutive
Universiteti Publik i Gjakovës “Fehmi Agani” (UGjFA) tani më edhe pse bënë pjesë në
mesin e institucioneve relativisht të reja, tani më ka kaluar fazën e konsolidimit fillestar
dhe mëton ngritje dhe avancim tutje të institucionit dhe punës së tij. Ky Universitet u
themelua me vendim të Qeverisë së Republikës së Kosovës nr. 02/118 të datës 6 mars
2013, i cili u ratifikua nga Kuvendi i Kosovës me datën 30 maj 2013. Universiteti filloi
punën me 1 tetor 2013, me tri fakultete dhe gjashtë programe mësimore.
UGjFA, në të kaluarën, përveç planifikimit afat-shkurtër (vjetor) ka dizajnuar dhe
miratuar edhe aktin e saj afat-mesëm “Strategjia e UGJFA 2015-2020” e cila ka
orientuar UGjFA - në në fazën e formësimit të programeve të veta dhe ndërtimit të
identitetit të saj. Porse, ky dokument, përveç që mëton ruajtjen e vazhdimësisë së
planifikimit dhe zhvillimit akademik e institucional të UGJFA-së, njëkohësisht siguron
edhe rrugëtimin e këtij institucioni duke marrë për bazë parametra dhe trende në vend,
rajon dhe më gjerë me qëllim të ndërtimit të një institucioni, i cili është bindshëm
konkurrent në Kosovë dhe në rajon. Procesi i planifikimit të Strategjisë filloi me
themelimin e Grupit Punues për Planifikim Strategjik (GPPS) me vendim të Këshillit
Drejtues të UGjFA me Nr. 05/1484, të dt. 09/10/2019, me përbërjeje nga Kryesuesi i
Këshillit Drejtues, Rektori i UGjFA-së, prorektorët e UGjFA-së, partnerët
ndërkombëtarë, dekanët e fakulteteve të UGjFA-së, sekretarja e përgjithshme,
përfaqësues të parlamentit studentor, ekspertë të jashtëm, përfaqësues të shoqërisë
civile, përfaqësues nga shoqata e infermierëve, përfaqësues të shoqatave të biznesit,
përfaqësues nga Komuna e Gjakovës, përfaqësues nga MASH-i, përfaqësues nga
NARIC-u, përfaqësues nga Ministria e Financave, dhe përfaqësues nga Asociacioni i
Komunave të Kosovës.
Ky dokument është hartuar përmes një qasje konsultative, me një numër të madh të
palëve të interesuara. I njëjti është menduar për përdorim nga stafi akademik e
administrativ i UGjFA-së, Bordet Drejtuese dhe Këshilluese të UGjFA-së dhe për
partnerët aktualë dhe atyre të mundshëm të cilët mbështetësin UGjFA në çfarëdo
aspekti.
Dokumenti është një reflektim i vendosmërisë së UGjFA-së, për të ngulitur një kulturë të
të menduarit strategjik dhe planifikimit të vazhdueshëm afat-mesëm e afat-gjatë të
universitetit. Si në çdo organizatë ku zhvillimi institucional e programor është dinamik,
është mëse e nevojshme që dokumente të tilla, siç është ky plan strategjik, të
modifikohet gjatë zhvillimit institucional të pesë viteve të ardhshme, pra plani duhet të
jetë objekt ri-shikimi sipas nevojave të kohës.
-
3
Pas analizës me metodën PEST të punës së deritanishme dhe të mjedisit ku vepron
institucioni, si dhe pas vlerësimit të kushteve dhe kritereve të Agjencisë Kosovare për
Akreditim (AKA), e gjithë përmbajtja e planifikimit u bë me metodën SWOT, me ç ‘rast u
analiza gjendja në gjashtë fusha me interes për punën e Universitetit.
Me qëllim të definimit sa më të mirë të rolit dhe kontributit të UGJFA-së dhe të këtij
dokumenti, universiteti krahas misionit institucional, ka nxjerrë edhe vizionin e këtij
dokumenti strategjik:
Misioni
Universiteti i Gjakovës “Fehmi Agani” është i përkushtuar të krijojë dije përmes metodave
bashkëkohore të mësimdhënies dhe kërkimit shkencor, duke nxitur entuziazmin studentor
dhe promovuar integritetin akademik. Universiteti ofron përvoja akademike e hulumtuese
duke bashkëpunuar me komunitetin dhe i kontribuon zhvillimit shoqëror e ekonomik të
vendit dhe rajonit, përmes programeve unike dhe cilësore të studimit.
Vizioni
Universiteti i Gjakovës “Fehmi Agani” është institucion publik i arsimit të lartë që përmes
zhvillimit dhe transformimit të vazhdueshëm ofron studime në shkenca humane dhe
mjekësore, ku mësimdhënia, të nxënit dhe hulumtimi shkencor u përshtaten nevojave
zhvillimore socio-ekonomike të shoqërisë.
Vlerat
Tradita në arsim, mësimdhënie, traditë kulturore.
Integriteti akademik dhe etika - garanton lirinë akademike, të shprehurit,
hulumtimin dhe kërkimin shkencor.
Transparencë dhe llogaridhënie - ndërtojmë marrëdhënie bazuar në
transparencë, ndershmëri dhe respekt të ndërsjellët, në raportin mësimdhënie
dhe mësimnxënie.
Respekton barazinë mes gjinive, etnive, si dhe trajton pikëpamjet dhe
kontributin e të gjithëve pa dallim.
Marrim përgjegjësi për vendime dhe rezultate. Monitorojmë dhe rishikojmë
performancën për të nxitur përmirësimin në punë.
Bashkëpunimi dhe promovimi, partneritetet kombëtare dhe ndërkombëtare.
Orientimi drejt tregut të punës.
Demokracia, princip kryesor dhe universal.
Infrastrukturë moderne, hapësira të mjaftueshme dhe rekreative.
UGJFA është institucion fleksibil, inovator dhe i besueshëm duke ofruar
shërbime të harmonizuara për të përmirësuar cilësinë e mësimdhënies dhe të
nxënit.
-
4
Objektivat Strategjike
Me qëllim të zbatimit sa më konkret dhe të orientuar të këtij dokumenti strategjik, çdo fushë
e listuar është shndërruar në objektivë të veçantë. Pra, ky plan përmban pesë objektiva
strategjike.
Tabela 1: Objektivat strategjike të Strategjisë 2021-2025 të UGJFA-së
Fuqizim institucional e organizativ i UGjFA-së, me qëllim të zhvillimit të
kapaciteteve të nevojshme dhe ofrimit të tyre në zbatim të obligimeve të dala
gjatë zbatimit të këtij dokumenti strategjik.
Sigurim të cilësisë dhe integritetit akademik në UGjFA, duke analizuar dhe
ndërlidhur programet me nevojat e shoqërisë;
Programe cilësore, mësimdhënie dhe hulumtime shkencore lehtësisht të
kapshme dhe të dallueshme nga programet tjera prezente.
Ndërkombëtarizim dhe rrjetëzim i universitetit dhe strukturave studentore me
universitetet tjera në vend, rajon dhe më gjerë;
Studentët dhe partneriteti me komunitet shërbime efikase dhe të lehta për
studentë, në partneritet me komunitetin;
Infrastrukturë bashkëkohore dhe mjedis të përshtatshëm si nevojë për
përmbushje të zotimeve të marra nga ky dokument dhe dokumente tjera të
UGjFA-së;
Me qëllim të përmbushjes së këtyre objektivave strategjike janë definuar edhe masat që
duhet ndërmarrë për arritjen e çdo objektivi veç e veç. Poashtu, këtij plani strategjik do
t’i bashkëngjitet edhe një Plan i Veprimit (PV) 2021-2025. Viti i parë përbën edhe vitin
vjetor të punës, ndërsa viti i dyte e tutje planifikohet të jetë planifikim indikativ me një
shkallë të arsyeshme të mirë-planifikimit. Ky plan i veprimit planifikohet të rishikohet çdo
vit duke përcjellë trendet e zbatimit, përkatësisht mos zbatimit të planit në vitin aktual.
-
5
1. Hyrje
Kosova, tani e disa vite ka rritur shkallën e pjesëmarrjes së qytetarëve në arsimin e
lartë, mesatare e kënaqshme dhe e krahasueshme edhe me atë në nivel të Bashkimit
Evropian. Po ashtu, numri i konsiderueshëm i institucioneve të arsimit të lartë në
Kosovë ofrojnë një diversitet programesh në portfoliot e tyre, të cilat kontribuojnë në
absorbimin e numrit të gjithmbarshëm të studentëve. Megjithatë, nga statistikat e
nxjerra nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) del se Kosova, tani e disa vite, ka
shënuar një trend të rënies së numrit të studentëve të regjistruar në vit akademik.
Tabela 2: Proporcioni në mes të regjistruarve dhe të diplomuarve për vitet akademike 2016-2019 në UGjFA
Proporcioni në mes të regjistruarve dhe të diplomuarve për vitet akademike 2016-2019 në UGjFA
Të regjistruar Të diplomuar Proporcioni
1825 1081 59%
Duke pasur parasysh, që UGjFA është institucion relativisht i ri, krahasuar me historinë
e zhvillimit të universiteteve, megjithatë Universiteti i Gjakovës ka arritur të tërheqë
numër të kënaqshëm të studentëve, për gjithësecilin vit akademik, gjë për të cilën
dëshmon numri gjithnjë në rritje i të regjistruarve për njësitë akademike në programet e
akredituara. Gjithsesi, UGjFA për periudhën 2016-2019 ka regjistruar gjithsejtë 1825
studentë dhe në të njëjtën kohë gjenerata e parë nga themelimi i UGjFA ka arritur vitin e
diplomimit tek më 2016, gjë që shënon një numër simbolik për t’u përcjellë më pas me
një numër të konsiderueshëm, gjë që është një tregues i një procesi të suksesshëm.
Nga statistikat e dala nga Agjencioni i Statistikave të Kosovë (ASK) dhe Ministrisë së
Arsimit dhe Shkencës (MASH) del se Kosova ka pasur një ulje të ndjeshme të numrit të
studentëve nëpër vite.
Tabela 3: Të dhëna vjetore për tri vitet e fundit për numrin e studentëve të regjistruar në Kosovë
Të dhëna vjetore për tri vitet e fundit për numrin e studentëve të regjistruar në Kosovë
Viti akademik Nr. Studenteve të regjistruar
Krahasimi në vite në numra
Krahasimi në vite në %
2017/18 110,137 - - 2018/19 104,606 -5531 -5% 2019/20 73,604 -31002 -30%
Siç shihet, trendi i uljes së numrit të studentëve në vitin 2018/19 në Kosovë ka qenë
rreth 5,531 studentë apo rreth 5% më pak krahasuar me vitin paraprak akademik
2017/18. Ndërsa, në vitin pasues akademik 2019/20 ka pasur një ulje të ndjeshme me
afër 1/3 apo 31,002 respektivisht rreth 30% e numrit të studentëve krahasuar me vitin
paraprak akademik, 2018/19.
Megjithatë, ulja e numrit të regjistrimeve në UGjFA në përqindje është më e ulët
krahasuar me trendin e uljes së përgjithshme në nivel të arsimit të lartë në Kosovë. Kjo
-
6
tregon se UGjFA ka krijuar një qëndrueshmëri. Numri i regjistrimeve, për vitin akademik
2019/20 është me i ulët për shkak të mos akreditimit të programeve nga ekspertët si
pasojë e shtyrjeve të shkaktuara nga pandemia COVID -19.
2. Procesi i planifikimit strategjik
Me qëllim të analizës dhe planifikimit sa më gjithëpërfshirës dhe konsultativ, UGjFA
ka themeluar Grupin Punues (GP) të akterëve relevant të brendshëm dhe të jashtëm
me vendim nr. 05/1484, të dt. 09.10.2019, për planifikimin e Strategjisë së re pesë
vjeçare të UGjFA-së për periudhën 2020–2025.
Grupi Punues, me qëllim të sigurimit të një procesi sa më të koordinuar, të
strukturuar dhe me kohezion kohor e kontribuues, ka hartuar një plan pune me një
kalendar dhe hapa konkret duke përcaktuar edhe rolet dhe kontributin e pritur të
anëtarëve të GP. Krejt kjo më qëllim që:
Një dokument konciz që shprehë vizionin zhvillimor, me të cilin identifikohen të gjithë
akterët e rëndësishëm të UGjFA.
Pasqyron sfidat me të cilat përballet Universiteti si dhe mundësitë, përfshirë mjedisin
institucional dhe rrjedhat globale.
Përkufizon programet akademike, programet kërkimore, veprimet dhe projektet, të
cilat duhet të realizohen për të arritur vizionin dhe objektivat zhvillimore.
Përkufizon burimet njerëzore dhe financiare, me të cilat mbështeten veprimet,
programet dhe projektet.
Gjatë punës në konceptimin e planit strategjik të punës së GP, janë nxjerrë një mori
konkluzionesh dhe veprimesh si në vijim:
Identifikimi dhe listimi i sfidave të UGjFA-së, gjatë kohës së zbatimit të
Strategjisë së UGjFA 2015-2020;
Identifikimi dhe diskutimi i mundësive të UGjFA-së sipas trendeve dhe definimi i
fushave strategjike;
Për analizimin e fushave të përcaktuara përmes SWOT analizës;
Analizën e mjedisit duke aplikuar metodën PEST, duke vlerësuar faktorët politikë
në vend dhe rajon, faktorët ekonomikë, ata socialë e teknologjikë, duke analizuar
edhe ndikimin e pandemisë COVID-19 në të gjithë faktorët e lartpërmendur, si
dhe momentumet e reja potenciale;
Analiza e gjendjes aktuale pas zbatimit të strategjisë si dhe ruajtja e
vazhdimësisë dhe avancimit të të arriturave të deritanishme;
Përcaktimi objektivave të strategjisë së re 2021-2025;
Hartimi i draft – Planit Strategjik, qarkullimi i draftit tek anëtarët e përfshirë në GP
si dhe tek departamentet dhe njësitë brenda UGjFA-së, dhe pas marrjes së
komenteve, GP ka hartuar dokumentin përfundimtar duke përfshirë dhe
kontributet e njësive respektive.
-
7
3. Rruga zhvillimore dhe mjedisi
3.1. Konteksti dhe trendi i zhvillimit të UGjFA
Që nga themelimi e deri më sot, UGjFA ka kaluar nëpër një dinamikë intenzive të
konsolidimit dhe të ngritjes së sistemit dhe infrastrukturës së domosdoshme, për të
vazhduar së funksionuari. Gjatë periudhës së strategjisë së parë të 2015-2020, UGjFA
u përqëndrua në sigurimin e infrastrukturës teknike e intelektuale sipas kritereve dhe
standardeve të përcaktuara në legjislacionin përkatës dhe të kërkuara e monitoruara
nga Agjencia Kosovare e Akreditimit.
Gjatë kësaj periudhe kohore, universiteti ka themeluar Fakultetin e Edukimit me
programet Parashkollor dhe Fillor; Fakultetin e Mjekësisë me programet Infermieri
dhe Mami, dhe Fakultetin e Filologjisë me programet Gjuhë Shqipe në dy nivelet
(Ma, MA) dhe Gjuhë dhe Letërsi angleze. Një nga sfidat e identifikuara për këtë Plan
Strategjik 2021-2025 mbetet edhe funksionalizimi i Fakultetit të Shkencave Aplikative
dhe Fakultetit të Shkencave Sociale me Programet Komunikim e multimedia dhe
Kujdes e Mirëqenie Sociale. Gjithashtu në kuader të Fakulteti të Mjekësisë në proces
akreditimi ka edhe programe unike studimi si: Shëndet Publik BSc, Fizioterapi BA dhe
Menaxhim shendetsor në Master.
Gjatë periudhës 2021-2025 universiteti ka plan konkret të zgjerimit të programeve
studimore edhe në profile të tjera dhe avancim në nivele studimi. UGJFA planifikon që
të vazhdoj studimet master në Edukim, si dhe të zgjerohet në shkencat mjekësore më
programet: Mjekësi e përgjithshme, Nutricion dhe dietikë, Stomatologji dhe
Kozmetikologji.
Njëkohësisht, janë themeluar edhe njësitë e tjera plotësuese si: Qendra Shëndetësore
Universitare, Instituti për Mjedis dhe Shëndet, Qendra Didaktike për Përsosshmëri
në Mësimdhënie, Qendra Universitare për Këshillime Psiko-Sociale, Shtëpia
Botuese etj., por që njëkohësisht po punohet në funksionalizimin sa më të mirë të tyre.
Trendi i numrit të studentëve të regjistruar në UGjFA, dhe krahasuar me tabelën 3 për
trendin e numrit të studentëve të regjistruar në nivel të Kosovës, po ashtu UGjFA-ja
ashtu si gjithë sistemi i arsimit të lartë në Kosovë, është prekur nga ulja e numrit të të
regjistruarve, porse me një përqindje relativisht më të ulët çka tregon se UGjFA tanimë
ka krijuar një themel qëndrueshmërie.
UGJFA për shkak të COVID nuk ju ka nënshtruar procesit të akreditimit të programeve
ndonëse i ka plotësuar kriteret e parapara me legjislacionin në fuqi. Gjashtë (6)
programe studimore janë në pritje për vlerësim nga viti 2019.
-
8
3.2. Universiteti i Gjakovës sot
Qeveria e Kosovës ka themeluar Universitetin e Gjakovcs “Fehmi Agani” si institucion
publik i arsimit të lartë me vendim nr.02/118 të datës 6 mars 2013, ndërsa Kuvendi i
Kosovës e ka ratifikuar këtë vendim me datën 30 maj 2013. Universiteti i Gjakovës ka
filluar punën me 1 tetor 2013 me tri fakultete. Të gjitha programet kanë qenë dhe janë të
akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës deri më tani.
Ndërsa tani, Universiteti i Gjakovës ka themeluar gjithë strukturën e nevojshme për t’u
qeverisur sipas kushteve dhe kritereve të përcakturara për mirëqeverisjen e Universitetit
dhe mbarëvajtjen e punës. Ka një KD funksional, ka Rektor dhe Prorektorë të zgjedhur
sipas regullativave në fuqi. UGjFA ka një strukturë funksionale të përcjellë me një
organigram të aprovuar.
Më 10.12.2020 Kuvendi i Kosovës ka miratuar Statutin e Universitetit, me ç ‘rast është
rregulluar baza ligjore. Me miratimin e Statutit është bërë një hap shumë i rëndësishëm
për sigurinë juridike dhe financiare të Universitetit.
Kampusi i Ri i Universiteti është ne fazën e vlerësimit dhe është shpallur kompania
fituese, e cila sipas planifikimit parashihet që të përfundoj punën në periudhën 3
vjeçare. Kjo do ta mundëson një nivel tjetër infrastrukturor modern dhe shumë komod
për studentë, praktika dhe punë kërkimore - shkencore.
3.3. Mjedisi institucional
Analiza e mjedisit u realizua me metodën PEST, duke u përqendruar në faktorët
politikë, ekonomikë, socialë dhe teknologjikë dhe duke i bërë dhe një analizë sipas
rrethanave aktuale të krijuara nga COVID-19 dhe ndikimit të tij në të ardhmen në
faktorët e lartpërmendur.
3.3.1. Faktorët politikë
Gjatë vlerësimit të aspektit politik përqendrimi është orientuar në fushat në të cilat
politikat e qeverisë dhe ndryshimet eventuale në legjislacion janë parë të ndikojnë
potencialisht në Universitet.
Faktorët kryesor të politikave që mund të ndikojnë në punën e Universiteti të Gjakovës
përfshijnë ndryshimet në rregullativën ligjore, ndryshimet eventuale në kuotat e
subvencioneve qeveritare apo të hyrat tjera financiare. Klima e përgjithshme politike në
vend si dhe marrëdhëniet rajonale e ndërkombëtare, si ndikues potencial të
drejtpërdrejtë në Universitet.
3.3.2. Faktorët ekonomikë
Përveç të hyrave nga subvencionet qeveritare, UGJFA punon vazhdimit për të krijuar
pavarësinë dhe qëndrueshmërinë financiare të institucionit me qëllim të krijimit të
kushteve për avancim të punës dhe proceseve në Universitet.
-
9
Qëndrueshmëria ekonomike: Universiteti i Gjakovës “Fehmi Agani” ka një mundësi
reale që në plan afatmesëm të krijojë kushte të afarizmit të qëndrueshëm të brendshëm
dhe të ndikojë në zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik të rajonit e të Kosovës. Kjo, në
planin e brendshëm, mund të realizohet duke ndërtuar kapacitetet për hartimin e
menaxhimin e projekteve arsimore e kërkimore, lidhjen me industrinë, krijimin e fondeve
për UGjFA-në, ndërtimin e partneriteteve me sektorë të tjerë të shoqërisë e të tjera. Në
planin e jashtëm ndërkaq, UGjFA-ja mund të ofrojë ekspertizë për operatorët e jashtëm,
institucionet publike e për ndërmarrjet e ndryshme publike e private të rajonit të
Gjakovës e të zonës së Shqipërisë së Veriut. Pastaj, rritja ekonomike ndikon në
planifikimin e ardhshëm zhvillimor të institucionit e të komunës. Krijimi i zonës së lirë
ekonomike në Gjakovë gjithashtu krijon një mundësi të mirë bashkëpunimi me partnerët
e biznesit duke ofruar programe për tregun e punës dhe kualifikime e kompetenca për
popullatën e rajonit të Gjakovës, Veriut të Shqipërisë dhe më gjerë në rrafsh kombëtar.
Recesioni ekonomik i krijuar si rrjedhojë e COVID-19 dhe ndikimi i tij në të ardhmen
mund të sjellë rezultate të pa pritura, edhe pse për këtë, Universiteti ka vlerësuar hapat
e zbutjes së sfidave të dala, në nivel vendi e global. Gjithsesi, pas përfundimit të
pandemisë, krijohen horizonte dhe mundësi të reja dhe në këto mundësi UGjFA është
gati me kuadrot e nevojshme për të adresuar drejtë dhe në kohë kërkesat e mirëfillta të
tregut.
3.3.3. Faktorët socialë
Pozita gjeografike e Universitetit të Gjakovës në kufi me disa komuna në Kosovë dhe
Shqipëri i ofron UGjFA-së një mundësi solide për shtrirje më të gjerë gjeografike të
tregut, kjo i jep një mundësi Universitetit të Gjakovës që të siguroj një themel solid të
punës dhe përafrimit me studentë. Gjithsesi, edhe përkundër një terreni të thyer të disa
zonave të targetuara, por brenda një rreze rreth 35 km afër nga qyteti i Gjakovës, si dhe
qytetet tjera të cilat janë targetuar, UGjFA ka analizuar mirë të gjithë ndikuesit e
mundshëm pozitiv apo negativ si dhe trendin socio-ekonomik dhe për këtë ka
ndërmarrë edhe masat e nevojshme. Vlen të përmendet se zonat që UGjFA ka
targetuar por edhe popullata në përgjithësi në Kosovë është e re në moshë e nga grup-
moshat e targetuara, numrin më të madh të studentëve e ka femra, të cilat stilistikisht
janë më pak në numër për emigracion e që siguron mundësi më të madhe për kontribut
social e ekonomik të të diplomuarve të UGjFA.
Gjinia Përqindja (%) Numri i studentëve
Femra 75.60 % 2168
Meshkuj 24.40 % 701
Total 2869
Po ashtu, Universiteti ka ndërtuar edhe një skemë të bursave për studentë, me qëllim
stimulimin dhe mbështetjen e numrit sa më të madh të studentëve pranë universitetit.
-
10
Trendet tregojnë se disa nga vendet e targetuara, që janë zona më të thella ka
tendencë që të largohen në vende më lehtë të qasshme për treg të punës, e po ashtu
edhe trendi i regjistrimeve në arsimin e lartë në Kosovë në lëvizje negative në kurbë në
nivel vendi, rrit nevojën për planifikim vjetor më të kujdesshëm bazuar në demografinë e
zonës.
3.3.4. Faktorët teknologjikë
Ndryshimet teknologjike ne shoqëri: Sistemi i arsimit të lartë në Kosovë nuk i shfrytëzon
në mënyrë sistematike e institucionale rezultatet e zhvillimeve teknologjike në botë. Një
gjë e tillë mund të mos vlejë në rrafsh individual, pasi që varësisht nga resurset në
dispozicion, njohja e gjuhëve të huaja, prirjet dhe interesimet, studentët i përdorin në
masë të konsiderueshme mjetet moderne teknologjike si në jetën e përditshme
(kryesisht për komunikim), ashtu edhe për qëllime akademike (për lexim të literaturës,
hulumtime dhe për përgatitje për provime). Teknologjitë e reja tashmë aplikohen
gjerësisht në aspektet më të ndryshme të jetës akademike si video-konferencat, të
nxënit në distancë dhe të nxënit elektronik, shkëmbimi i informacionit ndërmjet dhe në
mes të mësimdhënësve e studentëve. Këto në mënyrë thelbësore e kanë ndryshuar
komunikimin e ndërveprimin në mes të mësimdhënësve e studentëve si në fushën e
mësimdhënies e të hulumtimit. Këto forma të komunikimit kanë avancuar dhe janë bërë
aq të rëndësishme për jetën akademike sa që tashmë rangimet e shkallës së përdorimit
të internetit e të teknologjive të reja në jetën akademike e shkencore janë bërë tregues
të rëndësishëm të cilësisë së ofertës arsimore e shkencore në institucionet e arsimit të
lartë në botë e sidomos tash me ndikimin e COVID-19.
Interneti: Shkalla e përdorimit të internetit dhe të burimeve elektronike në procesin e
studimeve dhe hulumtimeve është shndërruar në ndërkohë në një nga kriteret e
vlerësimit dhe të rangimit të institucioneve të arsimit të lartë. Depërtimi I internetit në
Kosovë është më i lartë krahasuar me disa vende të rajonit, por gjithsesi mbetet nën
nivelin e vendeve të BE-se.
4. Analiza e gjendjes
Gjatë analizës së gjendjes në UGjFA është shfrytëzuar metoda e njohur SWOT duke u
përqendruar në pesë fushat e përcaktuara: 1) Fuqizim institucional e organizativ; 2)
Sigurimi i cilësisë dhe integritetit akademik; 3) Programe cilësore, mësimëdhënie dhe
hulumtime shkencore; 4) Ndërkombëtarizim dhe rrjetëzim; 5) Studentët dhe partneriteti
me komunitetin, dhe 6) Infrastrukturë bashkëkohore dhe mjedis të përshtatshëm.
Edhe pse Universiteti i Gjakovës ka një kohë jo shumë të gjatë që kur është themeluar
krahasuar më historinë e universiteteve, porse, për analizë janë përdorur të dhënat dhe
rezultatet në dispozicion të marra nga puna shtatë vjeçare e deri tanishme e
Universitetit. Po ashtu, janë identifikuar sfidat dhe janë analizuar shkaktarët e tyre.
-
11
5. Modalitetet e implementimit
Ky Plan Strategjik 2021-2025 përveç aktiviteteve të listuara ka definuar mire edhe
monitorimin dhe strukturat përgjegjëse për monitorimin e zbatimit të Strategjisë. Po
ashtu, ka paraparë edhe hartimin e një plani të detajuar me aktivitete konkrete
mbështetur me edhe me komponenten kohore. Bartësit e aktiviteteve planifikohet të
janë personat përgjegjës për mbikëqyrjen e aktiviteteve përkatëse, ndërsa
menaxhmenti siguron që ata do t’i kenë të gjitha autorizimet që të angazhojnë edhe
persona të tjerë për kryerjen e atyre aktiviteteve. Ndërkaq, korniza kohore e përcaktuar
është e karakterit orientues dhe duhet të rishikohet në baza vjetore.
5.1. Mënyra e implementimit dhe masat përcjellëse
5.1.1. Informimi
Pas miratimit planifikohet të organizohet një proces i informimit me partnerët, autoritetet,
studentët, klientët dhe përfitues të tjerë. UGjFA dizajnon dhe shtypë materiale të
ndryshme informuese, përfshirë fletëpalosje e broshura të ndryshme sipas planit të
komunikimit. Plani Strategjik publikohet edhe në version elektronik (në dy gjuhë) në web
faqen e UGjFA-së. Pjesët kryesore të planit përkthehen në gjuhën angleze për të
lehtësuar komunikimin me partnerët akademik (universitete) dhe me ata zhvillimorë
(donatorët).
5.1.2. Planifikimi vjetor
Në bazë të planit strategjik, hartohet dhe një Plan i Veprimit pesë vjeçar, ku viti i parë i
PV merret për hartimin e një plani vjetor të punës. Plani vjetor mbulon ciklin e vitit
akademik në vend të atij kalendarik. Cikli i planifikimit fillon në korrik për t’u finalizuar e
miratuar në shtator të secilit vit. Plani implementues rishikohet çdo vit ku përfshinë
aktivitetet kryesore, kohën / periudhën e implementimit, resurset e nevojshme
njerëzore, resurset financiare dhe personat përgjegjës. Secila njësi bënë përllogaritjen e
shpenzimeve për implementimin e aktiviteteve në plan vjetor. Kjo kosto reflektohet në
shtyllën e kostos të Planit të Veprimit dhe planit vjetor. Plani implementues shërben si
dokument kryesor për aktivitetet vjetore të të gjitha njësive të UGjFA-së dhe si
dokument për monitorimin e realizimit të Planit Strategjik sipas organogramit/strukturës
për monitorim.
5.1.3. Monitorimi dhe Rishikimi i Planit Strategjik
UGjFA organizon monitorimin e rregulltë të implementimit të aktiviteteve të parapara në
Planin Strategjik dhe në planet implementuese. Monitorimin e koordinon njëri nga pro-
rektorët, i cili do t’i raportojë për këtë rektoratit dhe Këshillit Drejtues. Njësitë akademike
hartojnë raporte mujore të realizimit të aktiviteteve të parapara. Për çdo objektiv
vendosët një person përgjegjës për koordinim të aktiviteteve. Këto raporte shërbejnë
-
12
për intervenim në procesin e implementimit të strategjisë. Monitorimi shërben për
informimin e rektoratit (gjatë marrjes së vendimeve) dhe për sigurimin e informacioneve
për rishikimet e rregullta.
Monitorimi i implementimit bazohet në kornizën e treguesve të ndërtuara më në hollësi
në PV. Treguesit kryesorë do t’i shërbejnë Këshillit Drejtues për përcjelljen e drejtimit të
përgjithshëm të implementimit të Planit Strategjik, ndërsa treguesit e performancës
shërbejnë për përcjelljen e zbatimit të planeve vjetore të implementimit dhe
performancës institucionale. Raportimi bëhet në baza tre mujore.
Rezultatet e monitorimit shërbejnë për (i) përcjelljen e implementimit të masave të
planifikuara, (ii) për përcjelljen e performancës së njësive për detyrat e marra përsipër
dhe (iii) për rishikimin vjetor të Planit Strategjik dhe Planit të Veprimit.
5.1.4. Vlerësimi afat-mesëm
Në muajt prill deri qershor 2023 bëhet një vlerësim gjithëpërfshirës dhe i më i detajizuar
i realizimit të Strategjisë dhe i implementimit të aktiviteteve të parapara. Për këtë
vlerësim do të angazhohen ekspertë të jashtëm për të siguruar pavarësi dhe objektivitet
të vlerësimit. Ekipi vlerësues harton raportin e vet, i cili duhet të përfshijë edhe
rekomandimet për periudhën e mbetur (2024 – 2025).
5.2. Sigurimi i mjeteve për implementim
Shumica e aktiviteteve të parapara në këtë Plan Strategjik mbulohen nga buxheti i
shtetit duke i shtuar të hyrat vetanake dhe donacionet.
-
13
5.3. Strategjia e komunikimit
Pas miratimi të Planit Strategjik, UGjFA vazhdon procesin e komunikimit të Strategjisë
2021-2025.
Komunikimi i brendshëm – me qëllim të rritjes së pronësisë së tërë personelit e të
studentëve ndaj Planit. Procesi i komunikimit synon që misioni, vizioni si institucional
dhe ai strategjik si dhe vlerat e Planit të jenë të përbashkëta për tërë personelin dhe për
studentët e UGjFA-së si garanci e suksesit në sektorin e arsimit të lartë.
Kësisoj, rektorati organizon seanca informimi për të gjithë të punësuarit në të gjitha
fakultetet dhe në degët të organizimit të studentëve nëpër fakultete. Pjesët përkatëse
kryesore të strategjisë mund të shumëzohen në formë të broshurave për segmente të
caktuara të UGjFA-së, si për shembull masat që trajtojnë shërbimet për studentë, pjesa
për zhvillimin e personelit, ndërkombëtarizimi dhe rrjetëzimi etj. UGjFA do ta dizajnojë
dhe publikojë edhe një fletëpalosje ku prezantohen synimet dhe masat kryesore
zhvillimore të UGjFA-së për periudhën e ardhshme pesëvjeçare.
Pos këtyre, organizohet edhe një komunikim i brendshëm për përcjelljen e
implementimit të planit strategjik. Kjo bëhet në formë të një raporti dhe informatori
periodik (çdo tre muaj) që do t’u shpërndahet njësive të brendshme, por sipas
nevojës/me kërkesë edhe autoriteteve, partnerëve e komunitetit.
Komunikimi i jashtëm – me partnerë dhe palë të tjera të interesuara, përfshirë
institucionet arsimore në vend e jashtë, autoritetet arsimore në Kosovë e në rajon,
studentët e tashëm dhe ata potencial, komunitetin, partnerët e tanishëm dhe potencial
në fushën e ekonomisë e industrisë në vend dhe jashtë, e të tjerë.
Komunikimi me partnerët e jashtëm zhvillohet përmes mediave, materialeve, e
ngjarjeve më të ndryshme. Kështu, versioni publik i Planit Strategjik publikohet në web
faqe në dy gjuhë (shqip dhe anglisht). Pos kësaj, numër ekzemplarësh shtypen në letër
në gjuhën shqipe e angleze edhe një numër i kufizuar i ekzemplarëve për përdorim të
brendshëm, por edhe për shpërndarje për partnerë të ndryshëm. Sektori për
bashkëpunim me jashtë harton, dizajnon dhe shtyp materiale në letër në formë të
broshurave, fletëpalosjeve e posterëve në tri gjuhë për shpërndarje në raste të
ndryshme, përfshirë edhe afatet për regjistrimin e studentëve të rinj, konferencat e
ndryshme, takimet me partnerë e të tjera. Materialet për promovimin e Strategjisë dhe
PV janë edhe pjesë e pakos së përgjithshme promovuese të UGjFA-së. Tre muaj pas
miratimit të Planit Strategjik sektori për bashkëpunim me jashtë harton dhe dorëzon për
miratim Planin për Komunikim.
-
14
SWOT ANALIZA
Përparësitë 1. Programe cilësore dhe unike studimore. 2. Liria e shprehjes dhe Integritet i larte akademik
e etik. 3. Komunikim i vazhdueshëm mësimdhënës-
student. 4. Traditë akademike në arsim. 5. Pozita gjeografike e favorshme. 6. Sistem stimulimi dhe shpërblimi për
komunitetin akademik (studentë, profesor, administratë)
7. Rrjetëzim dhe projekte ndërkombëtare. 8. Kushte komode dhe tarifa të favorshme
studimi. 9. Përfshirja e studentëve në vendimmarrje dhe
vlerësim. 10. Mjedis i përshtatshëm për mësimdhënie dhe
punë kërkimore-shkencore. 11. Zyrat e specializuara të universitetit
(Ombuspersoni, Qendra e Karrierës dhe Alumn-it, Qendra për Këshillime Psiko Sociale, Qendra Shëndetësore, QDPM etj.)
Dobësitë 1. Numri aktual i programeve studimore. 2. Mungesa e programeve në ciklet e
studimit te doktoratës. 3. Mungesa e programeve studimore në
gjuhë të huaja. 4. Mungesa e programeve të përbashkëta. 5. Numër i kufizuar i studentëve që
aplikojnë dhe zhvillojnë mobilitete. 6. Mundësit e kufizuara të komunikimit me
komunitetin akademik ndërkombëtar. 7. Pamjaftueshmëria për tregun e punës 8. Grumbullimi dhe transferi i kredive.
Mundësitë 1. Akreditimi i programeve të reja te studimit në
të tri nivelet dhe i programeve te përbashkëta. 2. Rritja e kapaciteteve infrastrukturore –
ndërtimi i kampusit të ri; 3. Shtimi nr. te bashkëpunimeve ndëruniversitare
brenda dhe jashtë vendit; 4. Përfshirja e UGJFA në projektet
ndërkombëtare, studime dhe fonde të përbashkëta.
5. Ofrimi i shërbimeve profesionale në komunitet; 6. Shkëmbimi i stafit akademik dhe studenteve ne
universitetet ndërkombëtare; 7. Gjenerimi i te hyrave shtese; 8. Përmbushja e nevojave te punës ne sektorin
publik dhe privat; 9. Pjesëmarrja e shtuar në hulumtime dhe
projekte kërkimore – shkencore; 10. Përkrahja dhe kujdes për studentët me aftësi
ndryshe. 11. Zhvillimi i aktiviteteve ekstra kurrikulare
(moduleve, mësimi ne distance etj.)
Rreziqet
1. Ndryshimet demografike
2. Recesioni ekonomik
3. Konkurrencë jo lojale nga bartësit
privat të arsimit të lartë.
4. Kufizime buxhetore dhe vështirësi në
rekrutimin e personeit specifik.
5. Mungesa e lirisë së lëvizjes dhe qasja
në tregun evropian të punës
6. Vështirësitë për anëtarësim në
organizatat ndërkombëtare të arsimit
dhe shkencës
-
15
Kontakti:
Universiteti i Gjakovës “Fehmi Agani”
Rr.Ismail Qemali, pn
Gjakovë
Tel. + 038 200 20 815
www.uni-gjk.org
E-mail: