typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

1

Kurs: Roboty związane z montażem i remontem instalacji wentylacyjnych i instalacji klimatyzacyjnych

Źródło: www.fotolia.com

KURS

Roboty związane z montażem i remontem instalacji wentylacyjnych i instalacji klimatyzacyjnych

MODUŁ Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

http://www.fotolia.com/

2


8 Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

8.1 Typy instalacji wentylacyjnej1

Wentylacja jest procesem, który w sposób zorganizowany powoduje wymianę powietrza w pomieszczeniu zamkniętym.

Rodzaje wentylacji w zależności od sposobu wymiany powietrza:

wentylacja naturalna, która może przybierać formy:

− przewietrzania,

− infiltracji,

− wentylacji grawitacyjnej,

− aeracji;

wentylacja sztuczna, czyli mechaniczna, niezależna od wpływów atmosferycznych, która dzieli się na:

− wentylację ogólną,

− wentylację miejscową,

− odciągi miejscowe,

− nawiewy miejscowe,

− zasłony powietrzne,

− wentylację pożarową,

− wentylację hybrydową.

Rodzaje wentylacji w zależności od kierunku przemieszczania się powietrza:

nawiewna;

wywiewna;

nawiewno-wywiewna.

Ze względu na wytwarzaną różnicę ciśnienia pomiędzy pomieszczeniem a powietrzem zewnętrznym należy wyróżnić wentylację mechaniczną:

nadciśnieniową;

podciśnieniową.

1 M. Więcek, Wykonywanie i eksploatacja instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

3


8.1.1 Umiejscowienie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych2

Warunki techniczne, jakie powinny spełniać budynki i ich usytuowanie, reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury.

Instalacja wodociągowa ciepłej wody przygotowywanej centralnie rozpoczyna się bezpośrednio za armaturą odcinającą tę instalację od indywidualnego lub grupowego węzła ciepłowniczego lub od kotłowni. Kończy się punktami czerpalnymi.

Instalacja wodociągowa zimnej wody powinna spełniać wymagania określone w przepisach odrębnych, dotyczących ochrony przeciwpożarowej.

Wyroby zastosowane w instalacji wodociągowej powinny być dobrane z uwzględnieniem korozyjności wody – w taki sposób, aby nie następowało pogarszanie jej jakości oraz trwałości instalacji, a także aby takich skutków nie wywoływało wzajemne oddziaływanie materiałów, z których wykonano te wyroby.

Instalacja wodociągowa powinna mieć zabezpieczenia uniemożliwiające wtórne zanieczyszczenie wody – zgodnie z wymaganiami stawianymi przepływom zwrotnym, określonymi w Polskiej Normie dotyczącej zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym.

Instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać przeprowadzanie ciągłej lub okresowej dezynfekcji metodą chemiczną lub fizyczną (w tym okresowe stosowanie metody dezynfekcji cieplnej) bez obniżania trwałości instalacji i zastosowanych w niej wyrobów. Dla przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbędne jest zapewnienie uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niższej niż 70°C i nie wyższej niż 80°C.

Przewody spustowe (piony) grawitacyjnej instalacji kanalizacyjnej powinny być wyprowadzone jako przewody wentylujące ponad dach, a także powyżej górnej krawędzi okien i drzwi znajdujących się w odległości poziomej, mniejszej niż 4 m od wylotów tych przewodów.

Ciśnienie wody w instalacji wodociągowej w budynku (poza hydrantami przeciwpożarowymi) powinno wynosić przed każdym punktem czerpalnym nie mniej niż 0,05 MPa (0,5 bara) i nie więcej niż 0,6 MPa (6 barów). Jeżeli minimalne ciśnienie nie może być uzyskane ze względu na występujące stale lub okresowo niedostateczne ciśnienie wody w sieci wodociągowej, należy zamontować odpowiednie urządzenia techniczne, zapewniające wymaganą jego wielkość w instalacji wodociągowej w budynku.

Na połączeniu wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody w budynku lub zewnętrznej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową powinien być zainstalowany zestaw wodomierza głównego – zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczących zabudowy zestawów wodomierzowych w instalacjach wodociągowych oraz wymagań instalacyjnych dla wodomierzy. Za każdym

2 http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20090560461

http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20090560461

4


zestawem wodomierza głównego od strony instalacji należy zamontować zabezpieczenie, o którym mowa w § 113 ust. 7. W przypadku połączenia wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody w budynku lub zewnętrznej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową w więcej niż jednym miejscu, należy na każdym z tych połączeń zainstalować zestaw wodomierza głównego i zabezpieczenie, o których mowa w ust. 1 i 2.

Zestaw wodomierza głównego na połączeniu z siecią wodociągową powinien być umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, łatwo dostępnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wodą, zamarzaniem oraz dostępem osób niepowołanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej miejscem tym powinno być odrębne pomieszczenie. Dopuszcza się umieszczenie zestawu wodomierza głównego w studzience poza budynkiem, jeżeli jest on niepodpiwniczony i nie ma możliwości wydzielenia na parterze budynku miejsca, o którym mowa w ustawie. W przypadku instalacji wodociągowej wykonanej z materiałów przewodzących – zgodnie z Polską Normą dotyczącą uziemień i przewodów ochronnych – prąd elektryczny należy połączyć przewodem metalowym przed i za wodomierzem.

8.1.2 Wentylacja w pomieszczeniach3

Poprzez zastosowane rozwiązania technologicznego można zapewnić w pomieszczeniu wentylację:

zwykłą – czyli utrzymującą wymaganą temperaturę w pomieszczeniach wentylowanych tylko zimą;

z chłodzeniem – czyli utrzymującą wymaganą temperaturę niezależnie od temperatury zewnętrznej;

z osuszaniem – powodującą zmniejszenie wilgotności powietrza do zadanych wartości.

3 http://www.instsani.webd.pl/rodzwen1.htm

http://www.instsani.webd.pl/rodzwen1.htm

5


Rysunek 8.1 Klasyfikacja wentylacji Źródło: Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut

Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

8.1.3 Wentylacja mechaniczna

Jest to forma wentylacji, w której wymiana powietrza następuje za pomocą urządzeń mechanicznych – wentylatorów.

8.1.4 Wentylacja wywiewna – wyciągowa

Polega na tym, że powietrze jest czerpane z pomieszczeń wentylowanych przez wentylator wytwarzający podciśnienie. W pomieszczeniach wentylowanych tworzy się podciśnienie i następuje napływ świeżego powietrza przez nieszczelności lub przez specjalnie wykonane otwory nawiewne4.

4 http://www.instsani.webd.pl/wentmech.htm

http://www.instsani.webd.pl/wentmech.htm

6


Rysunek 8.2 Schemat wentylacji wywiewnej

Źródło: http://www.instsani.webd.pl/wentmech.htm

8.1.5 Wentylacja nawiewna

Polega na dostarczeniu do pomieszczeń wentylowanych powietrza za pomocą wentylatorów promieniowych, wytwarzających nadciśnienie powietrza. W wentylowanym pomieszczeniu panuje nadciśnienie, a nadmiar powietrza wypływa z niego przez nieszczelności lub specjalne otwory wentylacyjne.

Rysunek 8.3 Schemat wentylacji nawiewnej

Źródło: http://www.instsani.webd.pl/wentmech.htm

8.1.6 Wentylacja nawiewno-wywiewna

Jest to rodzaj wentylacji mechanicznej łączącej oba powyższe rodzaje.



7


Rysunek 8.4 Schemat wentylacji wywiewno-nawiewnej Źródło: http://www.instsani.webd.pl/wentmech.htm

8.1.7 Wentylacja miejscowa

Jest stosowana w procesach technologicznych, w wyniku których powstają zanieczyszczenia: pyły, opiłki, trociny, opary i wyziewy. Nie wolno dopuścić do rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń w powietrzu i należy je usunąć, najlepiej w miejscu ich powstawania. Do tego celu służą odciągi miejscowe.

Odciągi miejscowe dzielą się na5:

odciągi, których zadaniem jest wytworzenie podciśnienia wewnątrz obudowy – co zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń do pomieszczenia pracy;

odciągi, których zadaniem jest odprowadzenie całej ilości powstających zanieczyszczeń.

W pierwszym przypadku stosowane są tak zwane ssawki lub okapy, w drugim odciągi hermetycznie obudowane.

5 http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713%5B02%5D_Z4.04_u.pdf


http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713%5B02%5D_Z4.04_u.pdf


8


Rysunek 8.5 Schemat odciągu miejscowego

Źródło: Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

8.2 Typy instalacji klimatyzacyjnych6

Klimatyzacja jest udoskonaloną formą wentylacji mechanicznej. Zadaniem, które powinno być zrealizowane dzięki zastosowaniu klimatyzacji, jest utrzymanie na wymaganym poziomie temperatury, wilgotności, czystości powietrza i ruchu powietrza, niezależnie od zmiennych warunków w pomieszczeniu, pory roku i warunków zewnętrznych.

Ze względu na spełniane zadania klimatyzację dzielimy na:

klimatyzację komfortową;

klimatyzację przemysłową.

Zadaniem klimatyzacji komfortowej jest wytworzenie bądź utrzymanie stanu powietrza warunkującego dobre samopoczucie ludzi przebywających w pomieszczeniu. Zadaniem klimatyzacji przemysłowej jest zapewnienie wymaganych w procesie technologicznym warunków środowiskowych.

6 Tamże

9


Rysunek 8.6 Schemat instalacji klimatyzacyjnej wykorzystującej tylko świeże powietrze Źródło: Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut

Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

Rysunek 8.7 Schemat instalacji klimatyzacyjnej z recyrkulacją powietrza Źródło: Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut

Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

10


Innym sposobem zapewnienia warunków komfortu w pomieszczeniu – zamiast zestawiania poszczególnych elementów i urządzeń klimatyzacyjnych – jest zastosowanie centrali klimatyzacyjnej, która stanowi gotowy zespół.

Rysunek 8.8 Schemat centrali klimatyzacyjnej

Źródło: Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

8.3 Zasady montażu przewodów wentylacyjnych7

Zapoznaj się z prezentacją pt. „Zasady montażu przewodów wentylacyjnych”.

8.3.1 Otwory rewizyjne i możliwość czyszczenia instalacji8

Czyszczenie instalacji powinno być zapewnione przez zastosowanie otworów rewizyjnych w przewodach instalacji lub demontaż elementu składowego instalacji.

Otwory rewizyjne powinny umożliwiać oczyszczenie wewnętrznej powierzchni przewodów, a także urządzeń i elementów instalacji, jeśli konstrukcja tych urządzeń i elementów nie umożliwia ich oczyszczenia w inny sposób. Wykonanie otworów rewizyjnych nie powinno obniżać wytrzymałości i szczelności przewodów, jak również ich własności cieplnych, akustycznych i przeciwpożarowych.

Elementy usztywniające i inne elementy wyposażenia przewodów powinny być tak zamontowane, aby nie utrudniały czyszczenia tych elementów. Części usztywniające wewnątrz przewodów o przekroju prostokątnym powinny mieć opływowe kształty, najlepiej o przekroju kołowym. Niedopuszczalne jest stosowanie taśm perforowanych lub innych elementów trudnych do czyszczenia.

Nie należy stosować wewnątrz przewodów ostro zakończonych śrub i innych elementów, które mogą powodować zagrożenie dla zdrowia lub uszkodzenie urządzeń czyszczących. 7 http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/files/8179C2CB4E414327B7CED52C9C4942ED/SP41_specyfikacja%20san.pdf

8 Tamże

http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/files/8179C2CB4E414327B7CED52C9C4942ED/SP41_specyfikacja%20san.pdf


11


Nie wolno stosować ostrych krawędzi w otworach rewizyjnych, pokrywach otworów i drzwiach rewizyjnych. Pokrywy otworów rewizyjnych i drzwi rewizyjnych urządzeń powinny się łatwo otwierać.

W przewodach o przekroju kołowym o średnicy nominalnej mniejszej niż 200 mm należy wykorzystywać zdejmowane zaślepki lub trójniki z zaślepkami do czyszczenia. W przypadku przewodów o większych średnicach należy stosować trójniki o minimalnej średnicy 200 mm lub otwory rewizyjne o wymiarach podanych w tabeli 4.1.

Tabela 8.1 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych o przekroju kołowym

Źródło: http://www.instsani.webd.pl/montwen1.htm

W przewodach o przekroju prostokątnym należy wykonywać otwory rewizyjne o minimalnych wymiarach, jakie podano w tablicy 4.2.

Tabela 8.2 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych o przekroju prostokątnym Źródło: http://www.instsani.webd.pl/montwen1.htm

http://www.instsani.webd.pl/montwen1.htm

http://www.instsani.webd.pl/montwen1.htm

12


W przypadku wykonywania otworów rewizyjnych na końcu przewodów, należy zapewnić, by ich wymiary były równe wymiarom przekroju poprzecznego przewodu. Jeżeli jeden lub oba wymiary przekroju poprzecznego przewodu są mniejsze niż minimalne wymiary otworu rewizyjnego określone w tablicy 4.2, to otwór rewizyjny powinno się tak wykonać, aby jego krótsza krawędź była równoległa do krótszej krawędzi ścianki przewodu, w którym jest umieszczony9.

W przypadku, gdy przewiduje się demontaż instalacji, aby dokonać jej oczyszczenia, powstałe w ten sposób otwory nie powinny być mniejsze niż określone w tablicach 4.1 i 4.2.

Należy zapewnić dostęp do otworów rewizyjnych w przewodach zamontowanych nad stropem podwieszonym.

Należy zapewnić dostęp do następujących, zamontowanych w przewodach urządzeń, aby umożliwić ich oczyszczenie10:

przepustnice (z dwóch stron);

klapy pożarowe (z jednej strony);

nagrzewnice i chłodnice (z dwóch stron);

tłumiki hałasu o przekroju kołowym (z jednej strony);

tłumiki hałasu o przekroju prostokątnym (z dwóch stron);

filtry (z dwóch stron);

wentylatory przewodowe (z dwóch stron);

urządzenia do odzyskiwania ciepła (z dwóch stron);

urządzenia do automatycznej regulacji strumienia przepływu (z dwóch stron).

Powyższe wymagania nie dotyczą urządzeń, które można łatwo zdemontować w celu oczyszczenia (z wyjątkiem klap pożarowych, nagrzewnic i chłodnic).

Jeżeli projekt nie przewiduje inaczej, między otworami rewizyjnymi, nie powinny być zamontowane więcej niż dwa kolana lub łuki o kącie większym niż 45°, a w przewodach poziomych odległość między otworami rewizyjnymi nie powinna być większa niż 10 m.

W poziomych przewodach odprowadzających powietrze z okapów kuchni zawodowych należy stosować otwory rewizyjne w odstępach nie większych niż 6 m.

9 http://www.konin.psp.wlkp.pl/pliki/Z5.pdf

10 http://balakala.info.pl/tag/wentylacja-2/page/2/

http://www.konin.psp.wlkp.pl/pliki/Z5.pdf

http://balakala.info.pl/tag/wentylacja-2/page/2/

13


8.4 Literatura

8.4.1 Literatura obowiązkowa

Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia. Montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006;

Recknagel H., Sprenger E., Schramek E. R., Kompedium wiedzy. Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, chłodnictwo, Omni Scala, Wrocław 2008;

Gutkowski K. M., Butrymowicz D. J., Chłodnictwo i klimatyzacja, WNT, Olsztyn 2013;

Więcek M., Wykonywanie i eksploatacja instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007.

8.4.2 Literatura uzupełniająca

Kołodziejczyk L., Rubik M., Technika chłodnicza w klimatyzacji, Arkady, Warszawa 1976;

Makowiecki J., Montaż i eksploatacja urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, Arkady, Warszawa 1980;

Malicki M., Wentylacja i klimatyzacja, PWN, Warszawa 1980;

Steimle F., Kurs klimatyzacji, Arkady, Warszawa 1979.

8.4.3 Netografia

http://balakala.info.pl/tag/wentylacja-2/page/2/;

http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/files/8179C2CB4E414327B7CED52C9C4942ED/SP41_specyfikacja%20san.pdf;

http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20090560461;

http://www.instsani.webd.pl/;

http://www.konin.psp.wlkp.pl/pliki/Z5.pdf;

http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713%5B02%5D_Z4.04_u.pdf.

8.5 Spis rysunków i tabel

Rysunek 4.1 Klasyfikacja wentylacji ........................................................................................................ 5

Rysunek 4.2 Schemat wentylacji wywiewnej ....................................................................................... 6

Rysunek 4.3 Schemat wentylacji nawiewnej ........................................................................................ 6

Rysunek 4.4 Schemat wentylacji wywiewno-nawiewnej ................................................................ 7

Rysunek 4.5 Schemat odciągu miejscowego ......................................................................................... 8

http://balakala.info.pl/tag/wentylacja-2/page/2/



http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20090560461

http://www.instsani.webd.pl/

http://www.konin.psp.wlkp.pl/pliki/Z5.pdf



14


Rysunek 4.6 Schemat instalacji klimatyzacyjnej wykorzystującej tylko świeże powietrze ................................................................................................................................................................................ 9

Rysunek 4.7 Schemat instalacji klimatyzacyjnej z recyrkulacją powietrza .............................. 9

Rysunek 4.8 Schemat centrali klimatyzacyjnej ................................................................................. 10 Tabela 4.1 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych o przekroju kołowym .................... 11

Tabela 4.2 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych o przekroju prostokątnym .......... 11

8.6 Spis treści

4 Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych ................................................................. 2

4.1 Typy instalacji wentylacyjnej ...................................................................................................................... 2 4.1.1 Umiejscowienie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych .................................................................... 3 4.1.2 Wentylacja w pomieszczeniach .................................................................................................................................. 4 4.1.3 Wentylacja mechaniczna ............................................................................................................................................... 5 4.1.4 Wentylacja wywiewna – wyciągowa ........................................................................................................................ 5 4.1.5 Wentylacja nawiewna ..................................................................................................................................................... 6 4.1.6 Wentylacja nawiewno-wywiewna ............................................................................................................................. 6 4.1.7 Wentylacja miejscowa ..................................................................................................................................................... 7

4.2 Typy instalacji klimatyzacyjnych ............................................................................................................... 8 4.3 Zasady montażu przewodów wentylacyjnych .................................................................................. 10

4.3.1 Otwory rewizyjne i możliwość czyszczenia instalacji ................................................................................... 10 4.4 Literatura .......................................................................................................................................................... 13

4.4.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................. 13 4.4.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................. 13 4.4.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 13

4.5 Spis rysunków i tabel ................................................................................................................................... 13

typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

Education