tÂy tiẾn gv - buithixuandn.com
TRANSCRIPT
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 8
TÂY TIẾN - Quang Dũng -
PHẦN NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Giới thiệu về tác giả:
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: vừa làm thơ, viết văn, vừa vẽ tranh, soạn nhạc.
Nhưng Quang Dũng trước hết là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu,
lãng mạn, tài hoa và giàu chất nhạc, chất họa. Quang Dũng rất thành công với những
bài thơ viết về người lính, tiêu biểu là bài “Tây Tiến”.
II. Khái quát về tác phẩm:
Tây Tiến là một đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947, thành phần chủ yếu là
học sinh, sinh viên Hà Nội, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới
Việt - Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp ở Thượng Lào cũng như ở
miền tây Bắc Bộ Việt Nam. Quang Dũng là chiến sĩ trong đơn vị Tây Tiến, cuối
năm 1948, chuyển sang đơn vị khác, nhớ về đơn vị cũ, ông đã viết bài thơ này.
Được in trong tập “Mây đầu ô”, bài thơ có bốn đoạn, thể hiện nỗi nhớ của tác giả về
thiên nhiên, con người miền Tây, về những đồng đội Tây Tiến anh hùng.
III. Đọc hiểu nội dung văn bản:
1. Đoạn 1: Nỗi nhớ về những chặng đường hành quân của bộ đội Tây Tiến và
khung cảnh núi rừng miền Tây.
a. Hai câu thơ mở đầu: Cảm xúc chủ đạo là nỗi nhớ:
- Hình ảnh “Sông Mã” như gợi thức nỗi nhớ ùa về trong tâm hồn nhà thơ.
- Nhớ “Chơi vơi”: Nỗi nhớ da diết, vô tận, khôn nguôi luôn ẩn hiện trong lòng.
- Nhớ về “rừng núi” là địa bàn đóng quân với bao dốc cao vực thẳm.
b. Bức tranh thiên nhiên miền Tây hiểm trở và cuộc sống gian khổ
của người lính:
- Bức tranh thiên nhiên với tất cả sự hiểm trở và dữ dội, hoang vu và
heo hút của núi rừng.
- Những chiến sĩ anh hùng bất khuất không quản ngại vượt qua bao
chặng đường gian khổ, bao nhiêu hi sinh mất mát lớn lao.
- Nhưng đó còn là những chàng trai hào hoa lãng mạn, tinh nghịch với
bao hăm hở khám phá, chinh phục thiên nhiên.
c. Hai câu kết đoạn thơ: Gợi không khí đầm ấm tình quân dân, như xua
đi bao mệt mỏi của cuộc hành trình, tạo cảm giác êm dịu, ấm áp,
chuẩn bị tâm thế cho đoạn sau.
2. Đoạn 2: Nhớ về đêm liên hoan văn nghệ và khung cảnh chia tay.
a. 4 câu đầu: Gợi nhớ lại đêm liên hoan văn nghệ của đơn vị:
- Cả doanh trại sáng bừng lên bởi những ngọn đuốc.
- Những cô gái: dáng điệu e ấp, tình tứ trong bộ xiêm áo uốn lượn
=> là nhân vật trung tâm, là linh hồn của đêm văn nghệ.
- Những người lính: ngỡ ngàng, ngạc nhiên cả sự hân hoan, vui sướng
trước vẻ đẹp của cô gái Tây Bắc, say mê âm nhạc với vũ điệu mang
màu sắc của xứ lạ.
Điểm BCB Nhận xét của GV
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 9
=> Đêm liên hoan văn nghệ diễn ra trong không khí ấm áp tình người, tưng bừng,
nhộn nhịp thấy được tình quân dân thắm thiết.
b. 4 câu sau: Khung cảnh chia tay trên nền sông nước Tây Bắc:
- Dòng sông đậm màu sắc cổ tích, huyền thoại nổi bật lên dáng hình mềm mại của
cô gái miền Tây Bắc trên chiếc thuyền độc mộc. Và như hoà hợp với con người,
những bông hoa rừng cũng “đong đưa” làm duyên trên dòng nước lũ.
- Tâm trạng của người ra đi buồn bã, lưu luyến, tiếc nuối như phả vào “hồn lau”.
3. Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến.
a. 4 câu đầu: Vẻ đẹp hào hoa và lãng mạn của người lính:
- Bên ngoài: có vẻ kì dị, lạ thường: không mọc tóc, da xanh màu lá => chiến trường
khắc nghiệt, thiếu thốn, vì bệnh sốt rét đang hoành hành.
- Bề ngoài thì lạ thường nhưng bên trong không hề yếu đuối, vẫn oai phong lẫm liệt
ở tư thế “dữ oai hùm”.
- Người lính Tây Tiến là những chàng trai lãng mạn, hào hoa với trái tim rạo rực,
khao khát yêu đương: “gửi mộng, dáng kiều thơm”.
b. 4 câu sau: Sự hi sinh bi tráng của người lính:
- “Chiến trường....đời xanh”: thái độ dứt khoát ra đi với tất cả ý thức trách nhiệm,
không tính toán. Sẵn sàng hiến dâng tuổi thanh xuân cho đất nước.
- “Mồ viễn xứ”, “Áo bào thay chiếu”: nấm mồ vô danh của người chiến sĩ thể hiện
ý chí quyết hy sinh để bảo vệ Tổ quốc.
- Cái bi nâng lên thành hùng tráng bởi lí tưởng của người nằm xuống. Cái chết
bi hùng, có bi nhưng không luỵ. Cái chết đậm chất sử thi bi hùng bởi tiếng gầm của
sông Mã.
=> Cả đoạn thơ là cảm hứng bi tráng về cuộc đời chiến đấu gian khổ, tư tưởng
lạc quan và sự hi sinh gian khổ, anh dũng của người lính.
4. Đoạn 4: Lời thề gắn bó với Tây Tiến và đồng đội.
- “Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy ...”: thời điểm mơ mộng hào hùng.
- Câu kết “Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi” thể hiện tinh thần “một đi
không trở lại”.
=> Gợi không khí một thời đại ra đi kháng chiến “thà chết chớ lui” của
tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
IV. Nghệ thuật:
- Bài thơ có cảm hứng bút pháp lãng mạn.
- Có cách sử dụng ngôn từ đặc sắc: từ chỉ địa danh, từ tượng hình, từ
Hán Việt,...
- Có sự kết hợp nhiều biện pháp tu từ như: liệt kê, nhân hóa, ẩn dụ,...
- Có sự kết hợp giữa chất nhạc và chất họa.
V. Ý nghĩa văn bản:
- Khắc họa thành công hình tượng thiên nhiên miền Tây khắc nghiệt,
hiểm trở, hùng vĩ và thơ mộng.
- Khắc họa thành công hình tượng người lính Tây Tiến có vẻ đẹp
lãng mạn, đậm chất bi tráng.
- Thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả với thiên nhiên, đồng đội.
DẶN DÒ HỌC SINH: ______________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 10
PHẦN BÀI SOẠN CỦA HỌC SINH
_______________________________________________________________________
VI. Luyện tập:
Đề 1: Cảm nhận của em về thiên nhiên và con người trong 14 câu thơ đầu của
bài thơ Tây Tiến do Quang Dũng sáng tác.
* Phần học sinh soạn trước:
Câu 1: Tóm tắt ý chính của đoạn thơ thứ nhất ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Câu 2: Nêu luận điểm của đề văn trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
PHẦN DÀN Ý NỘI DUNG
______________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 11
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 12
Đề 2: Cảm nhận của em về hình tượng người lính Tây Tiến trong 8 câu thơ ở
đoạn 3 của bài thơ Tây Tiến do Quang Dũng sáng tác.
Câu 3: Tóm tắt ý chính của đoạn thơ thứ ba ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Câu 4: Nêu luận điểm của đề văn trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 13
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________ ________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
* Các dạng đề tham khảo:
Đề 3: Phân tích không khí đêm liên hoan và thiên nhiên miền Tây Bắc
trong 8 câu thơ đoạn 2 bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng.
Đề 4: Phân tích vẻ đẹp hào hoa và hào hùng của hình tượng người lính
trong trong 8 câu thơ đoạn 3 bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng.
Đề 5: (Đề thi dự bị kỳ thi THPT quốc gia năm 2019):
Trong bài thơ Tây Tiến, Quang Dũng viết:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
........................................................
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lính qua đoạn thơ trên.
Từ đó, nhận xét về bút pháp lãng mạn của nhà thơ Quang Dũng.
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 14
VII. Bài tập thêm:
Bài tập 1: Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa,
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”.
Câu 1: Đoạn thơ trên được viết theo phương thức biểu đạt chính nào ?
Câu 2: Các từ “xiêm áo”, “khèn”,“man điệu”, “e ấp” có vai trò gì trong việc
thể hiện những hình ảnh vẻ đẹp văn hoá miền núi và tâm trạng người lính Tây Tiến.
Câu 3: Viết mở bài và kết bài cho đề thiên nhiên và con người miền Tây Bắc ở
8 câu thơ trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Bài tập 2: Vẽ sơ đồ tư duy hình tượng người lính Tây Tiến.
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 15
PHẦN MỞ RỘNG
________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
PHẦN LIÊN HỆ, SO SÁNH
______________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 16
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 17
VIỆT BẮC
- Tố Hữu -
PHẦN NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Giới thiệu về tác giả:
Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca Cách mạng Việt Nam hiện đại. Thơ Tố Hữu
thể hiện lẽ sống, tình cảm Cách mạng của con người Việt Nam hiện đại nhưng mang
đậm chất dân tộc, truyền thống. Tố Hữu có nhiều tập thơ với nhiều bài thơ có giá trị
trong đó có bài “Việt Bắc”.
II. Khái quát về tác phẩm:
Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi. Tháng 7 – 1954, hiệp định
Giơ – ne – vơ về Đông Dương được kí kết. Hòa bình lập lại, miền Bắc nước ta được
giải phóng và bắt tay vào sự nghiệp xây dựng cuộc sống mới.
Tháng 10 – 1954, những người kháng chiến từ căn cứ miền núi trở về miền xuôi,
Trung ương Đảng và chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về thủ đô. Nhân sự kiện
thời sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ “Việt Bắc”. Bài thơ có hai phần:
phần đầu tái hiện những kỉ niệm Cách mạng và kháng chiến, phần sau gợi viễn cảnh
tươi sáng của đất nước và ngợi ca công ơn của Đảng, Bác Hồ với dân tộc.
III. Đọc hiểu nội dung văn bản:
1. Đoạn 1 (8 câu đầu): Khung cảnh chia tay và tâm trạng của con người.
- Mình - ta: hai đại từ, hai cách xưng hô quen thuộc của ca dao như một khúc
trao duyên đằm thắm => tạo không khí trữ tình cảm xúc.
- Câu hỏi ngọt ngào, khéo léo “Mười lăm năm” cách mạng gian khổ hào hùng,
cảnh và người Việt Bắc gắn bó nghĩa tình với những người kháng chiến.
- Gợi tình cảm cội nguồn, nhớ núi nhớ nguồn là nhớ đến Việt Bắc –
cội nguồn của cách mạng.
- “Bâng khuâng”, “bồn chồn” => tâm trạng vấn vương, không nói
nên lời vì có nhiều kỉ niệm với Việt Bắc.
- Hình ảnh “Áo chàm”- nghệ thuật hoán dụ, trang phục quen thuộc của
người dân Việt Bắc.
- Cử chỉ “Cầm tay nhau” xúc động bồi hồi đã nói lên tình cảm: chưa xa
đã nhớ, sự bịn rịn luyến lưu của người cán bộ với cảnh và người
Việt Bắc.
2. Đoạn 2 (12 câu tiếp): Nỗi nhớ của người Việt Bắc.
- Những hình ảnh: “suối lũ”, “mưa nguồn”, “mây mù”, “miếng cơm
chấm muối” => những hình ảnh rất thực gợi được sự gian khổ của cuộc
kháng chiến, vừa cụ thể hoá mối thù của cách mạng đối với thực dân.
- “Hắt hiu...lòng son” => phép đối gợi nhớ đến mái tranh nghèo. Họ là
những người nghèo nhưng giàu tình nghĩa, son sắt, thuỷ chung với
cách mạng.
- “Mình đi, mình có nhớ mình” => Cả kẻ ở, người đi đều gói gọn trong
chữ “mình” tha thiết. Mình là một mà cũng là hai, là hai nhưng cũng là
một bởi sự gắn kết của cách mạng, của kháng chiến.
Điểm BCB Nhận xét của GV
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 18
=> Một Việt Bắc gian nan mà nghĩa tình, thơ mộng, rất hào hùng trong nỗi nhớ của
người ra đi.
3. Đoạn 3 (22 câu tiếp): Nỗi nhớ của người về xuôi.
- Phép điệp mình - ta: xoắn xuýt hoà quyện vào nhau => tình cảm thuỷ chung,
sâu nặng.
- Khẳng định tình nghĩa dạt dào không bao giờ vơi cạn: “Nguồn bao nhiêu nước
nghĩa tình bấy nhiêu”.
- Nhớ day dứt, cồn cào như nhớ người yêu: nhớ khoảnh khắc thiên nhiên đẹp, nhớ
những bếp lửa nhà sàn đón đợi người thương, nhớ những nẻo đường kháng chiến,
nhớ đời sống cần lao, nhớ những sinh hoạt kháng chiến, những lớp bình dân học vụ,
nhớ những âm thanh rất đặc trưng của miền núi.
4. Đoạn 4 (10 câu tiếp): Bộ tranh tứ bình về bốn mùa Việt Bắc.
- Thiên nhiên:
+ Chữ “rừng” xuất hiện trong tất cả các dòng lục => cảnh thiên nhiên chốn
núi rừng Việt Bắc.
+ Mỗi bức tranh vẽ một mùa với màu sắc chủ đạo.
=> Bức tranh thiên nhiên tươi sáng, phong phú, sinh động, thay đổi theo thời tiết,
theo mùa.
- Con người bình dị, cần cù: “người đi làm nương rẫy, người đan nón, người
hái măng, ấn tượng nhất là tiếng hát ân tình, thuỷ chung”… bằng những công việc
tưởng chừng nhỏ bé của mình nhưng họ đã góp phần tạo nên sức mạnh vĩ đại của
cuộc kháng chiến.
- Từ “nhớ” lặp lại => giọng thơ ngọt ngào, sâu lắng.
=> Ứng với mỗi bức tranh thiên nhiên là hình ảnh con người làm cho bức tranh
ấm áp hẳn lên.
5. Đoạn 5 (10 câu tiếp): Nỗi nhớ về cuộc kháng chiến anh hùng.
- Trong hoài niệm bao trùm có ba mảng thống nhất hòa nhập đó là:
nỗi nhớ thiên nhiên - nỗi nhớ con người cuộc sống ở Việt Bắc - nỗi nhớ
về cuộc chiến đấu anh hùng chống quân xâm lược.
+ Rừng núi mênh mông hùng vĩ trở thành bạn của ta, chở che cho
bộ đội ta, cùng quân và dân ta đánh giặc.
+ Chiến khu là căn cứ vững chắc, đầy nguy hiểm với quân thù.
+ Nghệ thuật so sánh, nhân hoá: “núi giăng…luỹ sắt, rừng che,
rừng vây…”.
+ Những cái tên, những địa danh ở chiến khu Việt Bắc: “phủ Thông,
đèo Giàng, sông Lô, Cao - Lạng…” vang lên đầy mến yêu, tự hào, cũng
trở thành nỗi nhớ của người cán bộ kháng chiến về xuôi.
6. Đoạn 6 (12 câu tiếp): Khung cảnh ra trận và vai trò của Việt Bắc
trong cách mạng và kháng chiến.
- Không khí chiến đấu sôi nổi hào hùng, khí thế hừng hực trào sôi:
+ Sức mạnh của quân ta với các lực lượng bộ đội, dân công… sự
hợp lực của nhiều thành phần tạo thành khối đoàn kết vững chắc.
+ Các từ: “Rầm rập, điệp điệp, trùng trùng” thể hiện khí thế dồn dập.
+ Hình ảnh người chiến sĩ được gợi lên qua chi tiết giàu chất tạo hình:
“Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan” => ánh sáng của sao dẫn đường,
ánh sáng của niềm tin, của lí tưởng.
+ Thành ngữ “Chân cứng đá mềm” đã được nâng lên thành một bước
cao hơn “Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay”.
+ Chiến công tưng bừng vang dội khắp nơi: Hoà Bình, Tây Bắc,
Điện Biên, đèo De, núi Hồng… Niềm vui chiến thắng chan hoà mọi nơi.
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 19
7. Đoạn 7 (16 câu tiếp): Vai trò của Đảng, của Bác Hồ trong cách mạng và
kháng chiến.
- Việt Bắc là quê hương của cách mạng, là căn cứ địa vững chắc, là đầu não của
cuộc kháng chiến, nơi hội tụ tình cảm, suy nghĩ, niềm tin và hi vọng của mọi người
Việt Nam.
- Việt Bắc là chiến khu kiên cường, nơi nuôi dưỡng bao sức mạnh đấu tranh, nơi
khai sinh những địa danh mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc.
- Khẳng định Việt Bắc là nơi có “Cụ Hồ sáng soi”, có “Trung ương chính phủ
luận bàn việc công”.
- Khẳng định niềm tin yêu của cả nước với Việt Bắc bằng những vần thơ mộc mạc,
giản dị mà thắm thiết nghĩa tình.
IV. Nghệ thuật:
- Bài thơ đậm đà tính dân tộc, tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu, biểu hiện qua:
lối đối đáp, cách xưng hô “mình – ta”.
- Sử dụng thể thơ lục bát của dân tộc.
- Ngôn từ mộc mạc, giàu sức gợi tả…
- Giọng thơ hào hùng, sôi nổi.
- Bài thơ có sự kết hợp nhiều biện pháp nghệ thuật như: điệp từ, từ láy, so sánh,
ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa, liệt kê,…
V. Ý nghĩa văn bản:
- Là bản hùng ca về cuộc kháng chiến (là bài ca hùng tráng về cuộc kháng chiến
chống Pháp).
- Là bản tình ca về nghĩa tình cách mạng và kháng chiến (là bài ca về tình cảm
cách mạng cao đẹp của con người Việt Nam).
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
DẶN DÒ HỌC SINH: ______________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 20
PHẦN BÀI SOẠN CỦA HỌC SINH
_______________________________________________________________________
VI. Luyện tập:
Đề 1: Cảm nhận của em về lời hỏi đáp của người Việt Bắc và người về xuôi
trong 8 câu thơ đầu của bài thơ Việt Bắc do Tố Hữu sáng tác.
Câu 1: Tóm tắt ý chính của đoạn thơ thứ nhất ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Câu 2: Nêu luận điểm của đề văn trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
PHẦN DÀN Ý NỘI DUNG
______________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 21
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 22
Đề 2: Cảm nhận của em về thiên nhiên và con người trong đoạn 4 của bài thơ
Việt Bắc do Tố Hữu sáng tác.
Câu 3: Tóm tắt ý chính của đoạn thơ thứ tư ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Câu 4: Nêu luận điểm của đề văn trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 23
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
* Các dạng đề tham khảo:
Đề 3: Cảm nhận của em về nỗi nhớ của người Việt Bắc trong đoạn 2 của
bài thơ Việt Bắc do Tố Hữu sáng tác.
Đề 4: Cảm nhận của em về nỗi nhớ của người về xuôi trong đoạn 3 của
bài thơ Việt Bắc do Tố Hữu sáng tác.
Đề 5: Cảm nhận của em về thiên nhiên và chiến khu kháng chiến trong
đoạn 5 của bài thơ Việt Bắc do Tố Hữu sáng tác.
Đề 6: Về bài thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu, sách Ngữ Văn 12, tập một,
NXB Giáo dục có viết: “Việt Bắc” là khúc hùng ca và cũng là khúc
tình ca về cách mạng, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến.
Qua phần trích bài thơ “Việt Bắc” đã học, anh/chị hãy làm sáng tỏ
ý kiến trên.
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 24
VII. Bài tập thêm:
Bài tập 1: Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
“Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn ?
Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay...”
Câu 1: Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào ?
Câu 2: Chỉ ra và nêu hiệu quả của một biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong
đoạn thơ ?
Câu 3: Viết mở bài và kết bài cho đề tâm trạng của người đi và kẻ ở trong
8 câu thơ trên.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Bài tập 2: Vẽ sơ đồ tư duy về bức tranh tứ bình ở đoạn 4.
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 25
PHẦN MỞ RỘNG
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
PHẦN LIÊN HỆ, SO SÁNH
______________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 26
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________