Turystyka na obszarach

Natura 2000

1. Natura 2000 –NASZĄ SZANSĄ

a

STRATĄ BĘDZIE TO JEŚLI JEJ

NIE WYKORZYSTAMY

w turystyce

Jolanta Kamieniecka

Soczewka - marzec 2015.

Soczewka 2015

2

Turystyka na obszarach Natura 2000;

1. Ochrona różnorodności biologicznej,

obszary Natura 2000 a turystyka.

2. Formy turystyki przyjaznej

środowisku.

3. Dzieci, młodzież, dorośli i turystyka.

4. Turystyka proekologiczna.

5. Promocja turystyki.

Natura 2000 a Turystyka

czy Turystyka a Natura 2000?

3

Wprowadzenie w Polsce sieci obszarów tj. Europejskiej

sieć ekologicznej Natura 2000 (Unia Europejska), 1992

to NOWE!

• podejście do ochrony przyrody

• wyzwania dla rozwoju lokalnego

• zadania dla edukacji

• walory turystyczne i ich wykorzystanie

4

5

Postrzeganie Natury 2000

• Z Naturą 2000 wiąże się dużo mitów i nieporozumień – jedni się jej boją, inni wręcz przeciwnie

• Nieliczni tylko mają świadomość jakie wymogi i zobowiązania oraz jakie szanse i korzyści niesie ze sobą Natura 2000

• Nieliczni też wiedzą dlaczego, z jakich powodów zdecydowano się na ten wielkie program

Turystyka

korzystająca WPROST z walorów środowiska przyrodniczego

wie o Naturze 2000 tak samo mało jak wielu

2. Formy turystyki a Natura 2000

• Kajakowa, żeglarska = wodne

• Rowerowa, konna = nie! samochodowa

Albo;

• aktywna, zielone szkoły, górska,

• w Parkach Narodowych i Krajobrazowych

• NA TERENACH WIEJSKICH

……………………….

…………………….

6

7

„W ZGODZIE Z NATURĄ”

= promocja turystyki +eko

Hasło NA CZASIE promujące OFERTY dla:

• dzieci, młodzieży, dorosłych

• rodzin, zakochanych par, singli,

• na długie wakacje lub weekend

• mniej zamożnych, bogatych

• Polaków, obcokrajowców

Jak żyć w zgodzie z Naturą 2000 ? Kto wie?

samorządy, nauczyciele, usługodawcy

czy sami turyści nam o to podpowiedzą?

8

Turystyka musi wiedzieć, że

Natura 2000 wynika z potrzeby zmiany podejścia

do ochrony przyrody wobec jej zagrożenia

• Od drugiej połowy XX w. notowany jest w Europie

i w skali globalnej bardzo intensywny proces

wymierania gatunków

• W obliczu tych zmian dotychczasowe systemy

ochrony przyrody okazały się być niewystarczające,

a one chroniły turystyczne walory przyrodnicze

EECONET- Rada Europy 1990-1993, BSPA – Bałtycki System Obszarów Chronionych (Komisja Helsińska), 1994, PEEN – Paneuropejska sieć ekologiczna (Konferencja europejskich ministrów środowiska w Sofii), 1995, Emerald – sieć obszarów szczególnie interesujących z punktu widzenia ochrony (element Konwencji Berneńskiej), 1996 PAN-Parks (1989)

9

Najważniejsze przyczyny (duży wpływ człowieka)

wymierania gatunków i zaniku siedlisk przyrodniczych to:

• zawłaszczanie ich przestrzeni życiowej (wylesienia, urbanizacja, budowa dróg),

• przekształcanie miejsc ich naturalnego występowania (np. intensywne rolnictwo, leśnictwo i gospodarka rybacka),

• odprowadzanie zanieczyszczeń do środowiska (rolnictwo, przemysł, gospodarka komunalna),

• wprowadzanie nowych (obcych) gatunków i chorób

• zmiany klimatu.

10

DO ZAPAMIĘTANIA:

główne cele wprowadzania

obszarów Natura 2000

• powstrzymanie wymierania gatunków zwierząt i roślin oraz zaniku ważnych siedlisk przyrodniczych na obszarze Unii Europejskiej oraz

• ochrona pełnego spektrum różnorodności biologicznej na tym obszarze w warunkach stałego monitorowania jej stanu i zachodzących zmian.

11

Ważne dla turystyki (1)

Sieć Natura 2000

a dotychczasowe systemy ochrony przyrody

Sieć Natura 2000 nakłada się na dotychczasowe systemy ochrony przyrody – nie zastępuje ich, ale je uzupełnia.

Wiele dotychczasowych obszarów chronionych (np. parki narodowe, część parków krajobrazowych i rezerwatów) otrzymuje jedynie dodatkowy status obszaru Natura 2000, tak jak to było dotychczas z

• rezerwatami biosfery czy

• obiektami światowego dziedzictwa.

Ważne dla turystyki (2) PTAKI

Turystyka ornitologiczna - ?

• znana, aprobowana, wielu ma amatorów –

mało świadomych uczestników

• Główny edukator: OTOP (Polska)

Wiodący organizatorzy podglądania ptaków:

• PTOP

• Rzeczpospolita Ptasia

• Biebrza Eco-Travel

12

OTOP edukuje

13

Rzeczpospolita Ptasia - EDEN

14

Podlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków

– program ochrony Dubelta

15

Biebrza Eco-Travel

= plener 2015

16

17

Ważne dla turystyki (3)

Skąd odrębność obszarów „ptasich”?

Ptaki od bardzo dawna mają na całym świecie ogromne rzesze miłośników (profesjonalnych ornitologów i amatorów), którzy interesują się nimi, zbierają informacje o nich i walczą o ich ochronę – stąd przepisy o ich ochronie były przyjmowane najwcześniej:

• Konwencja o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa (z 1902 r. – Polska ratyfikowała w 1932 r.)

• Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (z 1971 r. – Polska ratyfikowała w 1977 r.)

• Dyrektywa Rady EWG w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków (z 1979 r. – Polska zobowiązała się do przestrzegania jej zapisów w Traktacie Akcesyjnym)

18

Skąd odrębność obszarów „ptasich”? (c.d.)

Ptaki są grupą organizmów, o której w skali globalnej

jest najwięcej danych co do ich liczebności, miejsc

występowania i potrzeb życiowych, oraz dla której

opracowane zostały bardzo ścisłe kryteria do

wyznaczania obszarów ważnych dla ptaków – dane

te zbierali właśnie ci miłośnicy ptaków.

Utrzymanie odrębności obszarów „ptasich” w ramach

sieci Natura 2000 jest więc w dużym stopniu formą

docenienia wysiłku tych rzesz miłośników ptaków.

19

Turystyka przyrodnicza ?

to o wiele więcej możliwości niż podglądanie

ptaków

20 Skrót do Spiewamy.lnk

21

22

„Życie z Naturą 2000”

Ustawa o ochronie przyrody stanowi (art.. 4):

„Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób

prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz

osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą

dziedzictwem i bogactwem narodowym”

Zapis ten odnosi również do przyrody obszarów

Natura 2000.

Podstawowe więc pytanie to:

Kto i jakie ma obowiązki w związku z Naturą 2000

oraz kto ma możność uzyskiwać korzyści?

23

Ważne dla turystyki (…)

Wykorzystywanie obszarów Natura 2000 a wymogi ich ochrony

Do wrażliwości chronionych siedlisk i gatunków oraz

koniecznych zasad ich ochrony dostosować trzeba:

• intensywność i terminy penetracji obszarów Natura

2000 (w tym ruchu turystycznego)

• skalę i rodzaj gospodarczego ich wykorzystywania

• lokalizowanie inwestycji w obrębie obszarów Natura

2000 oraz w ich sąsiedztwie

By unikać potencjalnych zagrożeń i konfliktów

trzeba szerzyć wiedzę o sieci Natura 2000

i o uwarunkowaniach rozwoju jakie ona stwarza.

24

RELACJE: Społeczeństwo a Natura 2000

Powołanie obszarów Natura 2000

• będzie miało zasadniczy wpływ na rozwój lokalny – pojawią się pewne ograniczenia dla niektórych form gospodarowania, ale też otworzą się szanse na nowe kierunki rozwoju – przyjazne środowisku

• jest wyzwaniem dla oświaty i edukacji – trzeba pomagać zrozumieć ich rolę oraz wyjaśniać wątpliwości, pokazywać co niesie ona pozytywnego

• to powrót do dbałość o świat przyrody w kształtowanie świadomości ekologicznej w bezpośrednim i autentycznym kontakcie z naturą

(również w powiązaniu roli gospodarki odpadami, energią lub ochroną klimatu)

Rozwój turystyki na obszarach chronionych rodzi wiele pytań

odnoszących się do wzajemnych relacji między gospodarką turystyczną a

zasadami turystycznego wykorzystywania zasobów przyrody i ochrony

różnorodności biologicznej. Mimo pozornej sprzeczności interesów, jest

możliwe budowanie pozytywnego klimatu dla rozwoju turystyki również w

Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych Natura 2000. Temu sprzyjają

następujące argumenty:

• Obszary te nie są wyłączone spod użytkowania turystycznego, podobnie

jak inne tereny chronione. Jedynie w niektórych rezerwatach przyrody

lub w niewielkich częściach parków narodowych stosowanie zasad

ścisłej ochrony rodzi ograniczenia. Koncepcja ochrony rzadkich i

zagrożonych wyginięciem gatunków i siedlisk oraz inne wymogi

ochrony środowiska i różnorodności biologicznej nie ograniczają

działalności człowieka. Nigdzie gospodarka nie „stanęła” i turystyka się

nie „zawaliła” z powodu powołania obszarów Natura 2000;

Ochrona różnorodności biologicznej, obszary Natura 2000 a turystyka

Turystyka jest specyficzną formą użytkowania środowiska

przyrodniczego, która powinna dostrzegać ochronę terenów przed

dewastacją i biologicznym zubożeniem jako kolejną szansę na

zachowanie tych cennych zasobów różnorodności biologicznej, które

uznaje się za atrakcyjność danego regionu. Dzięki zinwentaryzowaniu

cennych w skali Europy osobliwości przyrodniczych turystyka czerpie

nowe inspiracje dla rozwoju, wzbogacania oferty i pozyskiwania nowych

klientów.

Użytkowanie środowiska przyrodniczego przez turystykę to przede

wszystkim gospodarowanie jego zasobami przyrodniczymi, aby

korzyści były zarówno po stronie turystów, jak i sektora usług

turystycznych (w postaci efektów ekonomicznych).

Europejski wymiar ochrony różnorodności biologicznej sprawia, że

bogactwo przyrodnicze danego kraju staje się czynnikiem

współdecydującym o jego atrakcyjności. Unikatowość, wielość i

przestrzenne rozmieszczenie gatunków budują rangę konkurujących

destynacji turystycznych.

Turyści coraz częściej poszukują miejsc i obiektów przyjaznych

środowisku, a także atrakcji zbudowanych z wykorzystaniem

unikatowości przyrody, odpowiedniej do tego obsługi. Uznanie Natury

2000 za szansę rozwijania zainteresowań klienta, wzbogacania treści

produktów turystycznych i tworzenia kolejnych nowych, tzw. zielonych

miejsc pracy, to minimum potrzebne do wyznaczania sposobów sukcesu

turystyki.

Formy turystyki przyjaznej środowisku

FORMY kontaktu turysty z przyrodą są

bardzo różne

PROMOCJA

Kto co widzi? Na co patrzy ?

KOMU CO PRZEKAZAĆ chcemy ?

Zagospodarowanie = urządzenia

Urządzenia bazy (cd)

w zgodzie z NATURĄ

Udostępnianie obiektów przyrodniczych

Dojście do jaskini Drogi asfaltowe

Młodzież a turystyka

W świetle tytułu naszego projektu

Natura 2000 naszą szansą

Młodzież to: SZANSA

- a zagrożeniem jest ją stracić !

• Młodzież a Natura 2000 - wyniki badań

DZIECI, MŁODZIEŻ, DOROŚLI I TURYSTYKA = WYNIKI BADAŃ

MŁODZIEŻ A NATURA 2000

1%

5%

11%

84%

Tak, słyszałem/am o takim obszarze pozaPolską

Tak, słyszałem/am o takim obszarze w mojejokolicy

Tak, słyszałem/am o takim obszarze w Polsce,ale nie w mojej okolicy

Nie, nie słyszałem/am o takim obszarze

Czy słyszałeś/aś o obszarach Natura 2000?

GIMNAZJALIŚCI O SWOJEJ WIEDZY NA TEMAT

PRZYRODY

69%

69%

56%

19%

20%

26%

12%

11%

19%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

klasa I gimnazjum

klasa IIgimnazjum

klasa IIIgimnazjum

Moja wiedza na temat przyrody/ochrony środowiska jest wystarczająca

zgadzam się

nie zgadzam się

trudnopowiedzieć/niewiem

źródło: te i następne Młodzież a Natura 2000. Wyn ik i badania soc jologicznego Alina Stanaszek

Magdalena Tędziagolska . InE 2011.

UDZIAŁ W ZAJĘCIACH POZALEKCYJNYCH I

KONKURSACH

30%

27%

70%

73%

brałeś/aś udział w konkursie, któregotematem była przyroda/ochrona

środowiska?

uczęszczałeś/aś na zajęcia pozalekcyjnedotyczące przyrody/ochrony środowiska?

Czy w tym lub ubiegłym roku szkolnym:

tak nie

4%

6%

8%

23%

23%

21%

14%

20%

31%

40%

34%

23%

33%

24%

23%

25%

24%

19%

13%

9%

17%

33%

20%

8%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

czytasz artykuły/książki na tematprzyrody/ochrony środowiska?

rozmawiasz zprzyjaciółmi/znajomymi o kwestiach

przyrody/ochrony środowiska?

szukasz w Internecie informacji natemat przyrody/ochrony

środowiska?

chodzisz na spacery/wycieczki, abyoglądać przyrodę

oglądasz filmy przyrodnicze?

Jak często....?

kilka razy wtygodniu

kilka razy wmiesiącu

kilka razy wroku

raz w rokulub rzadziej

nigdy

ŹRÓDŁA INFORMACJI O PRZYRODZIE

PROGRAMY TV/FILMY (86%)

INTERNET (55%)

LEKCJE W SZKOLE (44%)

PODRĘCZNIKI (29%)

ŹRÓDŁA INFROMACJI NA TEMAT PRZYRODY/OCHRONY ŚRODOWISKA

ZACHOWANIA PROEKOLOGIC

ZNE PRAKTYKOWANE W DOMACH RESPONDENTÓ

W

Torba wielokrotnego

użytku na zakupy (58%)

Segregacja śmieci (46%)

Wyłączanie nieużywanego

sprzętu elektronicznego

(44%)

Żarówki energooszczędne

(52%)

ZACHOWANIA PROEKOLOGICZNE PRAKTYKOWANE W

DOMACH RESPONDENTÓW

oszczędzanie wody (38%)

Zakup żywności ekologicznej (8%)

wyrzucanie baterii do

specjalnych pojemników

(38%)

GRUPY „PROEKOLOGICZNE”

ZAINTERESOWANI TEMATYKĄ PRZYRODY

Oglądają filmy przyrodnicze kilka razy w tygodniu lub

miesiącu

Czytają artykuły/książki

na temat przyrody/ochrony środowiska kilka razy w tygodniu

lub miesiącu

Szukają w Internecie informacji na temat przyrody/ochrony

środowiska kilka razy w tygodniu lub miesiącu

Chodzą na spacery/wycieczki, aby oglądać przyrodę kilka

razy w tygodniu lub miesiącu

Potrafią wymienić

przynajmniej jedną nazwę organizacji ekologicznej

GRUPY „PROEKOLOGICZNE”

ZAANGAŻOWANI

Deklarują, że w ciągu ostatniego roku podjęli osobiście jakieś działania na rzecz

ochrony środowiska

W tym lub ubiegłym roku szkolnym brali udział w akcji na rzecz ochrony

środowiska

Dorośli Turyści a Natura 2000 Badanie świadomości ekologicznej dorosłych

Polaków

Turystyka na obszarach cennych

przyrodniczo Badani wybierając miejsce wypoczynku kierują

się przede wszystkim:

• piękną przyrodą oraz ciszą

• i spokojem danej okolicy

• sentymentem do danego miejsca.

• Walorami zdrowotnymi okolicy.

Motywacje respondentów do wyboru miejsca wypoczynku różniły się w zależności od rejonu, w którym spędzali urlop, jednak we wszystkich miejscach walory przyrodnicze okolicy były najczęściej wskazywaną odpowiedzią.

Dorośli

WALORY PRZYRODNICZE w OPINII

TURYSTÓW

• Znajomi i rodzina są głównym źródłem informacji o walorach przyrodniczych miejsca wypoczynku. Na drugim miejscu znalazły się strony internetowe poświęcone danemu regionowi. Źródła „lokalne”, dostępne na miejscu wypoczynku, tj. tablice informacyjne czy miejsce zakwaterowania znalazły się dopiero na kolejnych miejscach, ze wskazaniami co 10 badanego.

• Małe znaczenie dla badanych miały informacje udostępniane lokalnie przez branżę turystyczną i samorządy, może to świadczyć o małej aktywności osób prowadzących obiekty noclegowe, jak również ubogiej, niedostosowanej do oczekiwań turysty, ofercie lokalnych punktów informacji turystycznej (lub o braku takich obiektów).

WAŻNA JEST DOSTĘPNOŚĆ

walorów przyrodniczych terenu

Największe znaczenie dla respondentów ma

wypoczynek w miejscach o szczególnych walorach przyrodniczych,

• gdzie znajdują się ścieżki przyrodnicze, możliwość aktywnego wypoczynku oraz

• okazje do poznawania lokalnych tradycji.

Wymienione kwestie miały duże znaczenie dla największej grupy badanych, jednocześnie mały odsetek respondentów uznał je za niemające żadnego znaczenia.

WIEDZA TURYSTÓW O NATURZE 200

• Badani turyści zdecydowanie częściej słyszeli o Naturze 2000 niż Europejczycy czy polscy gimnazjaliści, którzy wykazali większą niewiedzę w tym zakresie.

• Przy czym znajomość obszarów Natura 2000 wśród turystów ogranicza się jednak głównie do miejsca,

w którym spędzają urlop, co może świadczyć o dobrej promocji tych obszarów w regionach.

Warto zauważyć, że większość turystów, którzy zetknęli się z pojęciem Natura 2000 potrafiła również wskazać trafną jego definicję.

Źródła informacji o Naturze 2000=dla badanych

turystów to przede wszystkim media i Internet

3%

5%

7%

7%

11%

13%

24%

28%

53%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Inne

organizator pobytu/biuro…

Nie pamiętam

plakaty/przydrożne tablice…

szkoła/uczelnia/uniwersytet III…

publikacje

rodzina i/lub znajomi

internet

media (TV, radio, prasa)

Mało osób wskazało na „lokalne” informacje w miejscu pobytu:

tablice informacyjne czy obiekt noclegowy.

Można wysnuć przypuszczenie o dobrej promocji regionów,

jednak przede wszystkim poprzez strony internetowe

(poświęcone regionowi, prowadzone przez samorządy).

Branża turystyczna wydaje się w niewystarczającym stopniu

doceniać wartość Natury 2000 jako atrakcyjnego „produktu

turystycznego”, który może przyciągać turystów

Respondenci zaś doceniają obecność Natury 2000 w miejscu,

gdzie odpoczywają.

Istnienie obszarów Natura 2000 w okolicy dla co piątego

ankietowanego było jednym z ważnych kryteriów wyboru tego

miejsca na wypoczynek, a co trzecia osoba brała ten aspekt pod

uwagę uznając, że obszar ten jest dodatkowym atutem.

Z ogółu badanych nieco ponad połowę (55%)

w ogóle nie słyszała o obszarach Natura 2000.

Podobny % niestety dotyczy związanych z turystyką lub ochroną środowiska.

Ci co słyszeli:

Doceniają obecność Natury 2000 w miejscu, gdzie odpoczywają.

Istnienie obszarów Natura 2000 w okolicy dla co piątego ankietowanego było jednym z ważnych kryteriów wyboru tego miejsca na wypoczynek, a co trzecia osoba brała ten aspekt pod uwagę uznając, że obszar taki jest dodatkowym atutem.

Wiedza o Naturze 2000

Turyści NIE BOJĄ SIĘ OCHRONY PRZYRODY

Ponad ⅔ badanych uważa, że utworzenie obszaru ochrony

przyrody wpłynie pozytywnie na rozwój turystyki danego

regionu, zwiększając tym samym jego atrakcyjność, a 5%

ankietowanych jest zdania, że takie działanie będzie miało

negatywny wpływ, hamując rozwój turystyki na danym obszarze.

Pokazuje to, iż badani uznają, iż istnienie tego typu obszaru jest

atutem zwiększającym atrakcyjność danego terenu i może on

przyciągnąć większa liczbę turystów, przyczyniając się tym

samym do rozwoju danego regionu.

Wykres 35 Odpowiedź na pytanie: Proszę sobie wyobrazić, że na terenie

pewnej gminy lub kilku gmin powstał obszar ochrony przyrody (np. park

narodowy, park krajobrazowy, rezerwat, „Natura 2000”). Jak Pan(i) sądzi, w

jaki sposób wpłynie to na rozwój turystyki w takim regionie? N=500.

KTO MA WPŁYW NA OCHRONĘ WALORÓW

PRZYRODNICZYCH ? 27% turystyka

4%

24%

27%

28%

32%

48%

51%

63%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Nie wiem/trudno powiedzieć

Polityka instytucji Unii Europejskiej

Działalność pozarządowych org.…

Polityka polskiego rządu

Zachowania mieszkańców danego…

Zachowania turystów…

Działalność władz…

13%

5%

14%

68%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Trudno powiedzieć/nie wiem

Wpłynie negatywnie na rozwójturystyki (zahamuje jej rozwój)

Nie będzie miało żadnego znaczeniadla rozwoju turystyki w regionie

Wpłynie pozytywnie na rozwójturystyki (wzmocni zasoby naturalne

regionu, zwiększy atrakcyjność…

WPŁYW POWOŁANIA OBSZARU CHRONIONEGO

na GOSPODARKĘ REGIONU (W OPINII TURYSTÓW)

W ślad za tym można zapytać

czy pojawienie ponad 1000 obszarów Natura 2000

zostało zauważone przez polską gospodarkę

turystyczną?

• Czy branża turystyczna jest przygotowana do tego, by traktować te obiekty chronione, jako nowy – atrakcyjnych element produktu turystycznego?

• Czy postawi na eko-marke regionów ubogich gospodarczo a bogatych przyrodniczo, do których coraz więcej turystów przyjeżdża?

• W takich obszarach jak Dolina Baryczy jest miejsce i dla ryb, ptaków i ludzi; może nawet i eko-polityków by tu się przydało więcej.

WNIOSKI Badanie świadomości ekologicznej Polaków zostało

poświęcone turystyce bardziej niż ochronie

przyrody.

JEST DEDYKOWANE TURYSTYCE

Poznaliśmy lepiej stosunek turystów do

turystycznych walorów przyrodniczych, jako

elementu wymagającego ochrony – tak jak wiele

zasobów naturalnych środowiska.

Wiemy więcej o zachowaniach i preferencjach

proekologicznych oraz postawach względem

turystyki zrównoważonej.

RYNEK TURYSTYCZNY:

Proekologiczne preferencje „ zwiększają konkurencyjność

ośrodków czy miejsc ukierunkowanych na

usługi respektujące ekologiczne standardy.

Turyści umieszczając na trzecim miejscu typów zagrożeń,

” nadmierną eksploatację terenów atrakcyjnych

przyrodniczo przez masowy ruch turystyczny”

jednocześnie ogólnie pozytywnie oceniają stan środowiska,

w którym wypoczywają – 80 %, a także uważają, że ponad

63% turystów szanuje przyrody.

W dalszym ciągu odpowiedzialnymi za zachowanie dobrej

kondycji walorów przyrodniczych czynią samorządy -

ngos i turystyka nie odgrywają tu większej roli.

Wg dr. Janusza Radziejowskiego

Istotnym przesłaniem dla władz lokalnych jest, że

turyści w większości cenią sobie dbałość o środowisko

przyrodnicze przez władze lokalne,

widzą w nich gwaranta odpowiedniego stanu

środowiska.

A dla władz powinno być ważne, że

- dla wielu turystów fakt istnienia na danym terenie

obszarów Natura 2000 może stanowić dodatkowy

czynnik rozwoju gospodarczego, bo jest elementem

wyboru danego obszaru, jako miejsca wypoczynku.

(zdaniem dr Anny Kalinowskiej)

Opinie turystów mogą być „ istotną wskazówką dla

kierunków prowadzenia edukacji ekologicznej,

skierowanej do mieszkańców terenów atrakcyjnych

przyrodniczo

Wnioski z tych badań są interesujące i ważne i powinny

dać do myślenia przedstawicielom branży związanych z

turystyką oraz ochroną przyrody a także wpłynąć na ich

strategie informacyjną i edukacyjną.

Powinny być także istotną informacją dla osób

zajmujących się edukacją dla zrównoważonego rozwoju

wskazując na jakie problemy powinno ukierunkowywać

się środki i formy edukacji w różnych grupach wiekowych.

Dorośli (nie turyści)

a

turystyka przyrodnicza

czyli

mieszkańcy, samorząd,

nauczyciele

a

Natura 2000

Edukacyjne funkcje turystyki w służbie

edukacji ekologicznej

czy Edukacja ekologiczna w turystyce ?

Jedna i druga droga to:

ROZWÓJ PRZEZ WIEDZĘ

• turystyki i dzięki turystyce

• osobowości człowieka i ochrony przyrody

• rozwój zrównoważony

IX Krajowa Konferencja Naukowa z cyklu Ochrona Przyrody a Turystyka

Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000

„Skuteczność działań ochronnych na terenie obszarów Natura 2000 zależy w dużej mierze od: • rozwoju edukacji ekologicznej na tych obszarach •zaangażowania poszczególnych mieszkańców w działania na rzecz ochrony przyrody”.

–

„Efektywna ochrona przyrody na danym obszarze jest

w dużej mierze uwarunkowana świadomością ekologiczną

mieszkańców i decyzjami podejmowanymi na szczeblu

lokalnym” źródło: dr Małgorzata Strzyż – Uniwersytet Humanistyczno-

Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach i prof. UP dr hab.

Bożena Wójtowicz – Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji

Narodowej w Krakowie,

Ochrona Przyrody a Turystyka

Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000

Badania ankietowo-sondażowe, dotyczyły czterech grup

zagadnień:

a) stosunku społeczności lokalnej wobec rozwoju Obszarów

Natura 2000,

b) cech charakterystycznych Obszarów Natura 2000,

c) wiedzy na temat istniejących Obszarów Natura 2000

na terenie regionu (województwa) świętokrzyskiego.

d) roli Obszarów Natura 2000 w edukacji ekologicznej.

Ryc.3. Źródło wiedzy dotyczącej Obszarów Natura 2000

w opini ankietowanych

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

internet

przewodniki

publikacje

naukowe

brak odpowiedzi

brak odpowiedzi

publikacje naukowe

przewodniki

internet

Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000

Wnioski:

Przeprowadzone w roku 2010 badania ankietowe

wśród nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i

szkół średnich regionu świętokrzyskiego wykazały:

– zainteresowanie nauczycieli Naturą 2000,

– potrzebę edukacji w zakresie ochrony dziedzictwa

przyrodniczego i kulturowego i funkcjonowania

Obszarów Natura 2000.

Ochrona Przyrody a Turystyka

Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000

Zainteresowania te winny

• przejawiać się chęcią inwestowania w rozwój regionu,

• tworzenia różnego typu produktów regionalnych oraz

• ścieżek dydaktycznych i tras turystycznych.

Zajęcia w Obszarach Natura 2000 odgrywają istotną

rolę w edukacji:

• umożliwiają poznanie najbliższej okolicy

i regionu.

• stanowią efektywny i emocjonalny sposób kształcenia

w zakresie kształtowania i ochrony środowiska

przyrodniczego i kulturowego, oraz ekologii

Jedziemy dalej

Jolanta Kamieniecka

Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

PROMOCJA

Najpierw informacja

EKOpromocja ………Temat ?

Atrakcje czy eko = można to

łączyć

Grzechy promocji

zajęcia warsztatowe

Język:

zrozumiały,

treściwy,

prosty,

zwięzły,

wyraźny druk,

bezbłędny,

interesujący.

Obraz:

wyrazisty,

zaciekawiający,

przykuwający uwagę,

czytelny,

prawdziwy,

naturalny.

Narzędzia promocji:

katalogi,

bilbord,

ulotki,

mapki, mapy, szkice, plany,

atlasy,

prelekcje,

Internet,

przeźrocza,

foldery,

albumy,

plakaty,

media (radio, gazety, prasa, ogłoszenia, TV),

tablice informacyjne.

Warsztaty

• Analiza doboru treści i ilustracji w materiałów informacyjnych i promocyjnych,

• Trafność, jakość, aktualność, kompleksowość,

• Czytelność dla klienta

• Różnica:

materiały edukacyjne i promocyjno

informacja a reklama

• Imprezy promocyjne,

• Współpraca z mediami

Dziękuję za uwagę

Jolanta Kamieniecka

kkjka@wp.pl Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej