-_.---, BAT! l·U~lcJU'-LL".l

BIRiNci ALKIBIADES

Efllilun

MiLL! EOiTiM BAKANLIGI Y A YINLARI : 112 BiLiM ve KULTUR ESERLERi Dizisi : 257

Batl Klasikleri : 57

Kilabm adl . BIRiNCi ALKIBIADES

Yaym Kodu 97.34. Y .0002.570

ISBN 975.11.0J58. (Tk. No.) ISBN 975.1 1.01 59.X (1. Cilt)

Bask; YIII

1997 Baskl adedi

5.000 Dizgi, bask/, cilt

MiLL! EGiTiM BASIMEYi

Yay/mfar Dairesi Ba~kanilgl' nm 9.12.1994 taJih ve 7966 .my/I! yazt/an ire djjrdilncil deja 5.000 ode! ba.wlmIJllr.

BiRiNCI AIJKIBIADES

Eflfttun

Eski Yunan has islmlerinfn ya.zili.ta bakkmda not

Yunan eserlerinin tercilmesinde tann, in san ve memleket asIllanndaki im· laya uygun bir yazmaYl muvafIk bulduk; bunun Avrupa mil-letlerinin hemen kullamlan trans-cnptLOn usulUnii Yunancamn her harfi. a~agldaki gosterildigi gi-bi, tek veya ~ift harfle kar~tlanml~tIr. Th ve kh gibi c;ift harfleri kullanmaya llizum vardl; ~iinkii Yunancanm (9 Slm da. T sini de tile gosteremezdik, ikisini aYlrmak zaruri idi. X ic;in de sadece h harfini alsaydlk Yunancada sesli harflerin online bazan gelen i~areti He

Ph c;ift harfine fini A vrupahlar vaktiyle Romahlar demek ki 0 hadin finin telaffuzuna

Yunancanm f) har-boyle gosterirler; gostermi~lerdir:

Romahlann f bar-uymuyormu~.

Romahlar ve bugiinkii Avrupa milletleri Yunancamn :g harfini de " He gosterirler; fa-kat " harfi bizim alfabemizde yoktur: onun ic;in bunun yerine ks c;ift barfini kullanmayx daha miinasip bulduk.

6

Yunanca isimlerde y harf! sessiz degil. sesli harftir ve Yunancanm Y harfini gosterir; mutlak de~ldir; bugtinkti Yuna.nhlar onu i okumaktadlrlar,

Cift sesli harfleri de gene ~ift olarak gos-terdik. Ancak (0'.1) yerine ya]mz bir u koyduk: bu, ~jmdiki milletlerarasl transcription'da da boyledir.

A A H B N N T T B B a Th 8 Ks Y Y r G I t 0 0 ¢i Ph l D K K n p x Kh E E A l P R IV Ps Z Z M M ~ S Q 0

Sesli harflerden ewe1 gelen o i~areti h He gosterilmi~tir,

ALK.mIADES I

KONUfjANLAR :

SOKRATES

ALKIBIADES

SOKRATES, - Ey Kleinias'm oglu. her 103 holde ~a~lyosun: seni ilk seven bendim, ~im-di de biitiin oteki sevenlerin seni blraklp git-tJkleri halde, yanmda yalmz ben kaldlm; on-lor bitmez tiikenmez sozleriyle seni bezdirir-ken, bunca yd, sana bir tek soz bile soyleme-dim. Ni~in sus tum ? Buna sebep insaniistii bir kuvvettir, Alkibiades, ne oldugunu sonra anla- b tmm; ama artlk boyle bir engel kalmadl, ge-lecekte de olamlyacagml kuvvetle umarak i~-tc yanma geldim. Uzun zamandlr, seni seven-lere nasil davrandlgma baklyorum; gordum ki ne kadar

10 ALKIBIADES

(1) var, kudreti ",,"'v.u.'U' sana karde~ine olarak bl-

Perikles, istedigini yalmz bu c ;;chirde degil, bUtiin Hellas'ta, hatta bin;ok

biiyUk barbar kavimlere yaptIrabilecek bir Pe-rikles... Zenginsin de, ama bundan pek gurur duymuyorsun. i~tc, Alkibiades, Ustiin-

sana hUyUk gurur verdi, a:;aklarma baktm, da anladl-

lar, seninle ba~a C;lkamayacaklanm kabul et-tiler. Sen bunun farkmdasm; ve ~imdi biitiin a~lklarm I,;ekilip gittikten sonra, ben nic;in sev-gimden vazgec;medim? Ne umuyorum da ya-

kahyorum? ogrenmek istiyor-sun.

d ALKIBIADES. Belki farkmda degilsin ama, Sokrates, sozii agzlmdan aldm. Seninle once ben konu~mak, ~unu sormak istiyordum: bendcn istiyorsun? benim boyle eamml slk-

gittigim her muhakkak gelmekle, ne umuyorsun? Dii!;'iindiigiin nedir? Soylersen c;ok memnun olacaglm.

SOKRAT ES. - Dedigin gibi, ne dU~iindU· giimii ogrenmek istiyorsan, burada istekle ka· lacak dinleyeccksin, degil ?

ALKI BT ADES. Sokrates, hadi soy-Ie, dinliyorum.

(1) Atinah iinlii devlet adaml.

ALKIBIAOES 11

SOKRATES. - Ama dikkat et; ba~lamak e i~in 0 kadar zahmete katlandun, bitirmek de belki zahmetli olur.

ALKIBIADES. - Soyle, dostum, dinliyo-rum.

SOKRATES. - Peki, soyliiyorum: bir a:;ak kendine hie;; sevgi duymayan biriyIe konu$mak· tan c;ekinirse de, ben ne demek istedigimi an-latmaya gayret edecegim. ~u·· saydlglm iistiin-lUklere kanarak, biitiin hayatml yalmz bunlar-dan faydalanarak gec;irmek istedigini sezrni~ olsaydlm - hemm ic;in oviinmektir ama -sevgimden e;oktan vazgec;erdirn. Fakat, Alkibi- 105 ades, ba!?ka dil~iincelerin var; bun Ian ~imdi sana ben soyleyecegim; boylece, seni hic;hir zaman goztimden kat;lrmadlglml goreceksin, Bir tann gelse: "Alkibiades! boyle oldugun gihi yaljamak ml, yoksa daha baljka tisttinliik-ler elde etmek imkfull oImazsa, hemen oImek mi istersin?" dese eminim, hemen olmek iste-yeceksin, Peki oyleyse, ya~amaktan ne bekli· yorsun? Bunu da soyleyeyim: birkac; giln iI;in-de, Atinahlann onUne C;lklP, kendini gostere-kimseden daha fazia ~erefe laYlk olduguna b rek, Perikles'ten, gelip gec;mi~ herhangi bir kimseden daha fazla ~erefe IftYlk olduguna Atinahlan inanwrmayt dii~iintiyorsun; onlan da inandlrdm ml, biitiin ~ehirde en kuvvetH adam oIcagmt umuyorsun. Bu kuvvetini yal. mz bu ~ehir degil, biitiin HeHenler, hatta aym kltada ya~ayan barbarIar da duyacak. 0 za-man, aym tann sana gene: "yalmz burada,

12 ALKlBIADES

c Avrupa'da hiiktim stireceksin, ne Asya'ya ge-c;ecek. de 0 Ulkenin i~lerine kan~acakslll" dese, eminim, yalmz bu ~artlar altmda da ya-~amaya raZl olmayacaksm. ~tinkii tiniin, kud-retin biittin dtinyada duyulmayacaktIr; hem sence yalmz Kyros, Kserkscs adamlann bir degeri vardlr. i~te umdugun ~eyler; bun-Ian biliyorum Alkibiades, tahmin etmiyorum. Dogruyu soyledigimi gortince belki bana so-rarsm: "Peki, Sokrates, hani her zaman ar-

d kamdan nic;in geldigini soyJeyecektin, blitiin soylediklerinin bununla ilgisi ne? Cevap verc-yim: ey Kleinias'la Deinomakte'nin sevgili ag-lu, senin ve i!?lerinin iizerindeki tesirim, bence, o kadar fazladlr ki, btitiin bu tasarladlklan-m bensiz geq;ekle~tiremezsin. i~te bunun ic;in tann seninle konu:;;maml llzun zaman isteme-di, samyorum. Ben de iznini bekledim_

ALKlI:lLWES 13

ALKlBlADES. - ~ey soylemeden arkamdan geldigin zaman seni

14 ALI

ALKIBIADES 15

ALKIBIADES. - Boyle olsa gerek.

SOKRATES. - Peki, Alkibiades ... Ogren-diklerini bak, sana soyleyeyim; ~ey unutursam, bana soylersin. lyi hatIrhyorsam, okuma yazma, kitara c;:alma, gtire~me ogren-din. Flavta ogrenmek istememi~tin. i~te bi!-digin ;;;eyler.. eger, haberim olma-dan, gece giindtiz evinden

16 ALIClBIADES

ALKIBIADES. - Elbette.

SOKRATES. - Bilicilik i,leri de olmaz.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Bu yolda da bir bilici sen-iyi verir.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - kuc;uk olsun, bUyiik oisun, gtizel oisun, I;irkin oisun, asH oisun, halktan oisun, bu boyledir degil mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Her konu iizerinde ogiit vennek, bilenin i~idir, zenginin mi?

ALKIBIADES. - Hi~ ~iiphe yok.

e SOKRATES. - $ehrin saghk i:;;leri rinde konu~ulurken, ogiit veren zengin oisun, fakir olsun, Atinahlarca hi9bir onemi yoktur; bunun bir hekime b~vururlar, degil

ALKIBIADES. - Eibette.

SOKRATES. - Oyleyse, pklP onlara ogiitler vennek i~in ne kou~malanm istiyor-sun?

ALKIBIADES. - Kendi i~lerini, Sokrates.

SOKRATES. - Ne ~e~it gemi yaptIrahm konu~urlarken deniz yapIlanndan

nu~acaksm?

AIJaBtADES 17

ALKIBIADES. - HaYlr, Sokrates.

SOKRATES. - Gemi yapmak bilmiyor-sun, kon~mamana sebep budur, de~ mi? Yoksa ba~ka ~ey mi var?

ALKIBIADES. - Yok, Sokrates, yalmz bu.

SOKRATES. - Peki ama i~e kan~mak d Ic;in hangi i~lerini konu~sunlar istiyorsun?

ALKIBIADES. - Sava~, ban~ i~lerini, Sokrates, yahut ba~ka bir devlet i~inL

SOKRATES. - Kiminle ban~a varalun. kiminle sava~a girelim ve bunu nasll yapahm diye konu~tuklan zaman ml demek istiyor-

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES, - Ban~, sava:;; kiminle dah:'a lyi olursa, onunla olmahdlr, degil mi?

ALKIBIADES. Evet.

SOKRATES. - Dah~ 1yi oldugu zaman e yapilmah, degiI mi?

ALKIBIADES'. - Elbette.

SOKR~I'ES. - Ve kaldlk~a ~l mi')

ALKIBIADES. Evet.

SOKRATES. - Peki, Atinahlar kiminle ka· p1:iiarak, yalmz el tutu~arak giire~elim,

18 AllCIBIADBS

ne zaman ve nasd giire~eHmdiye konu~salar, sen mi onlara daha iyi ogiitler verirsin, yoksa idman ogretmeni mi?

ALKIBIADES. - Elbette idman o~retme-ni.

SOKRATES. - tdman ogretmenl, Atinah-lara, kiminle giire~rneli, kirninle gUre~memeli, bunu ne zaman ve nasd yapmab diye o~Ut ve-rirken ne dii:;;iiniir, bana soyleyebiHr misin? Daha a

ALKlBIADES 19

ALKI BlADES. - Evet.

SOKRATES. - Peki, madem ~arkl soy le- b yerek kitara ~almak i~in, giire~ i

20

ALKIBIADES. -rates.

SOKRATES. -bu sanatm tannlan

ALKIBIADES. -mek istiyorsun, Sokrates?

d SOKRATES. - Evet. Simdi soyle baka hm: bu sanatm Musalardan aldl!?;l ad nedir?

ALKIBIADES. - Galiba musiki demel istiyorsun, Sokrates._

SOKRATES. - Evet, musiki. Peki bu sa nata uygun olarak yap dan ~ey ic;in ben /lid manh" kelimesini kullanml!;itlm. Musikide sa nata uygun olmak

ALKIBIADES. -

SOKRATES. -Sava~a girmede, ban~a ya ne diyeceksin?

e ye "idmanh", kitara sikili" demi~tin. Simdi ha iyi" dedigin nedir? Bir dene bakahm.

ALKIBIADES. - Beceremiyecegim, Sok rates.

SOKRATES. - Ne aYlp! Biri, yiyecek iize rinde konw;tugunu, ogiitler verdigini ve ~oylc dedigini i~itse: "Bu yiyecek, ~imdi ve ~u kada]

(1) Musikili'yi "musical"m kar~lhgl olarak aldlk

AtKIBIADES 21

ahmnca ~undan daha iyidir:" ve sana: "daha iyiden anhyorsun, Alkibiades?" diye hekimHk taslamadlgm hal de, H saghga gun olam demek istiyorum" diye kolayhkla cevap verebilirsin; ama, bildigin bir ~ey tize- 109 rinde, bildigini sanarak, stiye dti~tindliklerini zaman, sana bir ~ey sorarlarsa cevap vereme-mek aYlp olmaz ml?

ALKIBIADES. Evet, ~ok aYlp olur.

SOKRATES. - Oyleyse, ve ban~ i~lerinde, sava~ sunda "daha iyi" dedigin ne UlI.AUie;Ul ~9ylemeye r;ah~.

ALKI BI ADES. Di.i~tintiyorum, di.i~i.inti-yorum, ttirlii ~ey bulannyorum.

SOKRATES. - Ne! Sava~a girdigimiz za- b man. nelere ugradlglmlzl soyleyerek sava~a ba$hyoruz? Bunlara ad musun?

ALKIBIADES. - Bizi aldatIyorlar, bize $iddet gosteriyorlar, bizi soyuyorlar. diyoruz.

SOKRATES. Peki btittin hallerde ze kar$l nasll davramyorlar? Boyle bir hare-ketin, ba~kalanndan farkl ne? Bunu soyleme-ye ~ah!;ii.

ALKJ BlADES. ~u dogm. ~u hareket egri mi demek istiyorsun, Sokrates?

22 ALKIBIADES

SOKRATES. - Evet.

ALKIBIADES. - Oyleyse. aralannda dag-lar kadar fark var.

SOKRATES. - Peki Atinahlara, kiminle sava~a ginneleri i~in ogUt vereceksin? Egri davrananlara kar~l mI, dogru davrananlara kar~l mI?

c ALKIBIADES. - bir ~ey soruyor-sun. Sokrates; ~UnkU dogru davrananlara bi-le sava~ a

ALlCJaIADES

Yoksa benim haberim olmadan dogru ile eg-riyi aylrt etmeyi ogreten bir ogretmenden clers mi aldm Boyleyse, kim bu men? Beni de yamna gotiir de talebesi olaYlm.

ALKI BlADES. Alay ediyorsun . Sokra-tes.

SOKRATES. - Yalan yere hi~bir zaman anmayacagm1 dostluk tanrumzm hakkI soyliiyorum alay etmiyorUI11. Hadi, ogretme-ni

24 ALJCIBIADES

zaman di.i~i.indiin? Mesela gecen yd, bunlanr ne oldugunu bilmedigini dii~i.inerek. ara~tm yor muydun, yoksa 0 zaman bildigini mi sam yordun? AC;lkc;a soylc de, bo~ yere konu~mayahm.

ALKIBIADES. - Gec;en yd biliyorum sa-myordum.

SOKRATES. - tki, tic;, dort yll once ge-ne boyle dti~Uni.iyor muydun?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Ondan once de daha

ALKIBIADES 25

SOKRATES. - Sana kar~l davram]-dlgml 0 zaman bilmiyordu isen, "ne yapma-hydlm?" diye bana nasll sorarsm?

ALKIBIADES. - iyi biliyordum, c rates. Bana egd davramldlgml goriiyordum.

SOKRATES. - Anla~llan, ta C;ocuklugun-da, dogrunun, egrinin oldugunu bildigini samyordun.

ALKIBIADES. - Evet, Sokrates, hem de c;ok iyi biliyordum.

SOKRATES. - Peki oyleyse, bunlann oldugunu ne zaman buldun? Herhalde, bildigi-ni sandlgm zaman degil.

ALKIBIADES. - Elbette SOKRATES. - oyleyse, ne zaman

bilmedigini samyordun? tyice dii~iin, ne za-man? Bulamlyacaksm, Alkibiades.

ALKIBIADES. - Sokrates, ne man, soyleyemiyecegim.

SOKRATES. - Deme, dogruyu, egriyi ken- d di kendine araYlp bularak ogrenmedin?

ALKIBIADES. -

SOKRATES. - Ba~ka birinden ogrenme-digini de demin soylemi~tin. Peki. kendi ken-dine bulmadlgma, ba~kasmdan ogrenmedi-gine nedir. nedir. nasll, den biliyorsun?

26 ALKIBIADES

ALK1BIADES. - Demin, ken dim buldum, onun i~in biliyorum demi~tim Sokrates, iyi soylcrnemi~im.

SOKRATES. - Peki, nasil oyleyse?

ALKIBIADES. - Herkes nasd ogrendiy-se, ben de oyle ogrendim.

SOKRATES. - l~te gene aym yere don-dtik. Gene soruyorum: kimden ogren din ? soy-Ie bana.

e ALKI BlADES. - (::okluktan.

SOKRATES. -

28

ALKIB/,4DES. Ogretemetler.

odun nedir, ta~ ne-c dir denince, anla~mazhk olur

mu samrsm? sor, herkes birbi-rine benzer mi? Odun veya ta~ almak istedigi zaman herkes elini aym ~eylere uzatmaz ml? Buna benzer ~eylerde de hep boyle degil mi? Anladlglma gore, senin de, Hellence biliyorum demekle soylemek istedi-gin ~ey budur, degil mi?

ALKIBIADES. - Evet,

SOKRATES. - Demek bu gibi ~eylerde, ki~iler birbirleriyle ve kendileriyle anla~mI~-lardIr; ki~iler bunlar iizerinde -;eki~miyorlar, oteki ba~ka bir ~ey

d dii~iinmiiyor.

ALKIBIADES.

gibi ~eylerde bildir.

ALKIBIADES.

hi~ olmazsa bu ogretmen olmasl ta-

SOKRATES. - Hem bu gibi ~eyleri biri-ne ogretmek istesek, onu, bu senin -;okluk. dedigin okula gondermekle iyi ederiz, degil mi?

ALKI BlADES. - Evet.

SOKRATES. - Ama, adam nasIl bir ~ey' dir, at nasd bir ~eydir, yalmz bunu ogrenmek

ALKlBIADES 29

istemesek de, hangisi iyi ko~ar, hangisi kotii l\.O~ar, bunu bilmek istesek, bunu bize gene c;okluk mu ogretebilir?

ALKI BI ADES. - HaYIr.

SOKRATES. - Bukonu tizerinde e leriyle anla~amadlklanm gormek, bu adamla-rm, bu ~e'ylcri bilmcdigini ve iyi ogretmenler olmadlglnl sana gosterecek yeter bir kamt de-gil midir?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Adam nasII bir ~eydir. yal-I1IZ bunu bilmck istemesck hangileri slh~ hatli, hangileri has tal! kh, bunu bilmek istesek, ~okluk bunu bize ogretebilir mi?

ALKIBIADES. Ogreternez.

SOKRATES. - Birbirleriyle anla!?mama-gibi ~eylcrde koHi ogretmen olduklan-

m gostermez mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES, - Peki, insanlarm ve rin dogrulugu veya egriligi iizerinde, c;okluk-

birbiriyle ve kendileriyle anla~mI~ midIr? Ne dersin? 112

ALKI BlADES. - Hi~ anla~abilir mi, Sok-rates?

SOKRATES. - Birbirlerinden en ~ok bu :;;eyler iizerinde aynlrrlar, degH mi?

30 ALKIBIADES

ALKIBIADES. - Sokrates, de oyle aynhrlar kil...

SOKRATES. - Saghk veya hastahk ko-nulan Uzerinde, dovti~Up birbirlerini cek derecede ayn fikirde olan kimseleri ne gor-mii$, ne de duymu$sundur.

ALKlBIADES. - Oyle, Sokrates.

b SOKRATES. - Ama dogru, cgri iizerinde, oJdLlrcn adarnlar gorrnemi~scn de,

biliyorum, boyle adamlar oldugunu herhalde ba~kalanndan, Horneros'tan muhakkak duymu~sundur. Odysseia'Yl, dinlemi~sindir.

ALKIBIADES. - dinlememi:;;: ohir muyum, Sokrates?

SOKRATES. ~ Bu ;;iirlerin konusu, dogru, tizerindeki anla~mazhklar mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Bu anla$mazhklar yUztin-den degil midir ki, Akhaiohlarla dti~manlan

c Troiahlar sava!?a giri~ip kadar kan doktii-Bu yiizden degil ki, Odysseus, Pe-

nelope 'nin tali pIerini oldtirdii?

ALKl BlADES. - Gcn;ek, Sokrates.

SOKRATES. - Tanagra'da Olen Atinah, Ispartah ve Boiotiahlar bu oldUler ... Baban Kleinias'm oldtigu ~oroneia'da olenler

ALKlBlADES 31

de ... Bu sava:;;lara, bu oluye sebep, ru egri iizerinde olan anla~mazhklar degil de nedir?

ALKIBIADES. - Oyle, Sokrates.

SOKRATES. - bu adamlan, d me kadar dovii~ etmeye gott!.recek derecede birbirinden aytranbu ~eyleri, bu ad.:imlar bi-liyor diyebilir miyiz?

ALKIBIADES. - Diyemeyiz.

SOKRATES. - Bilgisizliklerini kabul et-tigin halde, ba:;;vurmak istedigin ogretmenler i~te bunlar, Alkibiades.

ALKIBIADES. - Hakkm var.

nedir, egri kararslzhk ic;indesin; gibi kendin bulmu~, ne de ba~kasmdan ogrenmi~sin... Dogruyu, egriyi nasIl bilebilirsin?

ALKIBIADES. - Senin dediklerine hrsa, bilemem.

SOKRATES. - Bak gene iyi soylemedin, e Alkibiades.

ALKIBIADES. - Neden? SOKRATES. - "Senin dediklerine bakl-

hrsa" diyorsun.

ALKIBIADES. - dogru nedir, nedir hi~ bilmiyorsun, dcmedin mi?

SOKRATES. - Yoo!

32 ALKIBIADES

ALKIBIADES. - Ben mi dedim?

A£KIBIADES. - olur?

SOKRATES. - Bak soy..leyeyim: bir mi yoksa iki mi daha bUyiiktilr diye sana sorsam. iki diye cevap verirsin, degil mi?

ALKIBIADES. -

farkla?

ALKIBIADES. - Bir farkla.

SOKRATES. - ~imdi hangimiz ikinin bir-den, bir farkla bUyiik oldugunu ~oyli.iyor?

ALKIBIADES. -

SOKRATES. - sordum, sen vap verdin degil mi?

ALKIBIADES. - Evet.

113 SOKR,4TES. - bu mesele de ren

soyleyen kim ?

ALKIBIADES. - Ben.

ben mi, cevap

SOKRATES. - Sokrates admda hangi harfler diye sorsam, de cevap bunu hangimiz soylemi=;; oluruz?

ALKIBIADES. -

SOKRATES. - Hadi, ~imdi sayle toplu bir cevap ver bakahm: sorulu cevaph konu~-

AlJ(IBIADES

malarda asIl kanu~an yap veren mi?

ALKIBIADES. - Bence rates.

SOKRATES. - Peki, ba~tan bed saran b ben degil miyim?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Cevap veren de sen?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Biittin soyleyen kim oyleyse?

ALKIBIADES. - Ben Sokrates.

SOKRATES. - Dogru, egri iizerinde ne dendiydi? Kleinias'm ogiu giizel Alkibiadcs dogru nedir, egri nedir, bilmiyor, bildigini sa-myor, bilmedigi konular iizerinde AtinalJlara ogutler vermek i

34 ALKIBIADflS

d ALKIBIADES. - Dogrusu. Sokrates. Ati-nahlar olsun. ba~ka Hellenler olsun. dogru ne-dir. egri nedir pek araStlrmazlar; boyle seyle-ri herkesin bildigini diisiiniirler. bunlan bir yana blraklr. fayda getirecek is nedir. onu in-celerler. C;:iinkii dogru ile faydah aym seyler degildir. Sokrates; bin;ok kim seier egri dav-ranmlS. faydalanmlS. baskalan dogru davran-miS. hi~bir fayda gormemistir.

e SOKRATES. - Dogru ile faydahmn bir-birinden bu kadar ayn oldugunu kabul edelim; sen. insalara nelerin faydah oldugunu. ni~in faydah oldugunu bildigini sanmlyorsun. degil mi?

ALKIBIADES. - Nic;in bilmeyeyim. Sok-rates? Ama sen gene bunu kimden ogrendin. kendi kendine buldunsa. nasxl buldun diye so-rarsan. 0 baska.

SOKRATES. - Ne demek istiyorsun. AI-kibiades. Yanhs bir fikir yiiriitiince. bunun yanhs oldugunu kullandlglmlz ispatlarla gos-termek miimkiinken. buunlar eskimis gibi.

114 baska baska yeni ispatlar istiyorsun; artlk giy-mek istemedigin eski elbiselerin gibi. sana hi~ kullamlmamlS. yepyeni kaOltlar bulmak gere-kiyor. Ama ben senin bu sapmalanna uymaya-caglm. sana gene soracaglm; faydah nedir? Nereden ogrendin? Ogretmenin kim? Tek bir soruyla once sorduklanmm hepsini soruyo-rum. Ama. belli. gene deminki gii~liiklere dii-

ALKIBJADES 35

~eceksin, gerek kendin bulrnu~, gerek ba~kasmdan ogrenrni~ 01, faydalmm ne oldugunu bildigini bir tiirlii soyleyemiyeceksin. Madem ince bir adamsm, aym ispatlan kullanmaktan ho~lanmlyorsun, Atinahlara nelerin fay dab olacagml bilip bilmedigini ara~tIrrnaktan vaz-gc

36 ALKlBIADES

SOKRATES. - Bu kimse bilendir. yani saYl ogretmenidir, degil mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Sen de, blr~ok1anm inan-dlracagm meselede bir tek ki~iyi de inandlra-maz mlsm?

ALKIBIADES. - Oyle gozilkilyor.

SOKRATES. - Inandlracagm ~ey de bil-digin ~eydir, degil mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Halkm onilnde soz soyle-yenle, boyle buradaki gibi bir konu~mada soz soyleyenin arasmda ne fark var? Aym konu ilzerinde biri, dinleyicilerini top tan inandmyor, oteki herkesi teker teker inandmyor. degil mi?

ALKIBIADES. - Olabilir.

SOKRATES. - Madem ki aym adam, bir-~ok dinleyiciyi de, tek bir ki~iyi de inandlra-biliyor, hadi bakahm, sen de benimle konu~arak dogrunun faydah olmadlgl halleri goster-meye ~ah~.

ALKIBIADES. - Cok Heri gidiyorsun, Sokrates.

SOKRATES. - Bak daha ne kadar ileri gidecegim: beni inandlrmak istemedigin ~eyin tersine seni inandlracaglm.

ALK1I>IADES 37

ALKIBIADES. - Peki oyleyse, konu~.

SOKRATES. - Sen yalIllz cevap ver.

ALKIBIADES, - HaYlr, sen kendin soyle. e SOKRATES, - tyice inanrnak istemiyor

musun? ALKIBIADES. - Elbette istiyorum. SOKRATES. - Sen,kendin "gergekten bu

boyle" dedigin zaman daha iyi inanml$ olmaz mlsm?

ALKIBIADES. - Oyle olsa gerek. SOKRAT ES. - Cevap ver oyleyse; eger

sen dogru faydahdlr dedigini kendi agzmdan i~itmezsen, ba~kasl bunun tizerinde ne der-se desin, inanma.

ALKIBIADES. - Hadi cevap vereyim, bundan bana bir kotiiliik geJecegini sanmlyo-rum.

SOKRATES. - Gelecegi gen;ekten iyi gar- 115 dUn, Alkibiades; soyle bana: dogru ~eyler ara-smda baziiarm faydah, bazllan faydaslzdlr, cli-yorsun, degil mi?

ALKIBIADES, - Evet. SOKRATES. - Bazdan giizel. baZllan cla

~irkin, degH mi? ALKIBIADES. - Ne demek istiyorsun? SOKRATES. - Cirkin ama dogru i~ler

goren bir kimse gordiin mil, onu sormak isti-yorum.

ALKlBIADES 39

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Ama, cesaret ba~k.a, aHim c ba~ka, degil mi?

ALKIBIADES. - Oyle.

SOKRATES. - Oyleyse, arkada~lanna yar-dIm etmek, bir tek baklmdan giizel ve kotii degil.

ALKIBIADES. - Elbette degil.

SOKRATES. - Peki, ~imdi gene deminki gibi, bak bakahm, bu yard lID giizel oldugu i~in iyi rnidir? Biraz once bu yardmun cesa-ret baklmmdan gUzel oldugunu soylemi~tin; ~imdi, cesaret denen l>ey iyi midir, kotll mll-dtir, onu sayle ve ~ayle incele: sence hangile-ri yegdir? tyi ~eyler mi, katll ~eyler mi?

ALKIBIADES. - tyi ~eyler.

SOKRATES. - Tabii en iyi ~yler. d

ALKI BlADES. - TabU.

SOKRAT ES. - Mahrum olmaYl en az iste-digin ~eyler, degil min

ALK/BIADES. - ~iiphesiz.

SOKRATES. - Peki cesarete ne dersin? Ne pahasma ondan mahrum olmaya razl olur-sun?

ALKIBIADES. - Korkak oImaktansa, ben-ce almek yeWlir, Sokrates.

40 ALJ

ALlQBJADES 41

SOKRATES. - Oyleyse her hareketimizi 116 ~oyle gonnek dogru olur: kotiiye sebep olduk-

katil, iyiye sebep oldukl,;a, iyi.

ALKIBIADES. - Ben de boyle du,iiniiyo-rum.

SOKRATES. - Oyleyse, hareketimiz, iyi oduk

c

42 AlJCl8IADES

SOKRATES. - tyiYl elde ettiklerinden otiirU mesutturlar, degil

ALKIBIADES. -

SOKRATES. - Ama iyiyi, giizel davran-dIklanndan otiirii elde etmiyorlar ml?

bir

ALKIBIADES. - Evet,

davranmak

ALKIBIADES. - Elbette.

SOKRATES. - tyi hareket de gUzeldir.

AIXIBIADES. -

SOKRATES. -oldugunu gene goruyoruz,

iyinin ayru mi?

ALKIBIADES. - byle.

SOKRATES. - Demek bu sozlerimizden, gUzel buldugumuz her iyi de oldugu !i;l-kIyor.

SOKRATES. - tyi olan ~ey faydah ml-dIr, degil midir?

ALKIBIADES. - Faydahdlr.

ken etmi~tik, musun?

ALKIBIADES. - tyi hatlrhyorsam, dogru davrananlar, muhakkak iyi davrarurlar demi~. tik.

ALKlBIADES 43

SOKRATES. - Giizel davranan da iyi dav-ramr

ALKIBIADES. -

SOKRATES. - tyi olan ~ey de faydahdlr, demi~tik.

ALKIBIADES. - Evet. d

Alkibiades, dogru faydahdlr.

ALKIBIADES. - Oyle goziikiiyor.

SOKRATES. - Bunu soyleyen de sensin, degil mi? Ben degilim, ben yalmz soruyorum.

ALKIBIADES. - gen;ekten benim.

SOKRATES. - Alkibiades, dogru He egriyi aylrt ettigini sanan bir kimse, Atina veya Peparethos halkma ogiit vermek i~in ~lkar, dogru l?eyler bazan kotiidiir, derse, - dog-ru ile bir sen soy- e ledigine alay etmez misin?

ALKIBIADES. - Tannlar hakkI i~in, Sok-rates, ne soyledigimi artIk bilmiyorum, akh-m} kaybettim samyorum. Sorduklarma bir-birini tutmayan, ba~ka veri-yorum.

SOKRATES. - neden Heri ",plnm,.- bi!-miyorsun, degil mi dostum?

ALKI BlADES. - Bilmiyorum.

44 ALKISIADES

SOKRATES. - Sana, gozun mil var, il~ goziin mil, iki elin mi var, dort elin mi di-ye, veya buna benzer t;;eyler sorsalar, hep aym cevabl ml verirsin, yoksa b~ka ba~ka cevap-lar ml verirsin?

117 ALKIBIADES. - Artlk kendimdcn bile ~iiphe ediyorum. Sokrates, ama, hep aym ce-vab. veririm samyorum.

SOKRATES. - Neden, Alkibiades? Bili-yorsun da ondan. degil mi

ALKIBIADES. - Oyle samyorum.

SOKRATES. - Aym ~eye birbirini tutma-yan ba~ka ba~ka cevaplar verirsen, bu, 0 ~eyi bilmedigini aC;lkz;:a gostcrir de gil mi?

ALKI BlADES. - Oyle, her halde. SOKRATES. - Dogru, giizel,

AU::JB1AOF.5

IILKI BlADES. - Nereden bileyim, rates!

45'

SOKRATES. - Bu yolda da ba~ka ba~ka fikirlerin val ?

LKI 81 ADE'S. - Elbette SOKRATES. - Neden yok, biliyor mu-

sun? Yoksa soyleyeyim mi? ALKI 81 ADES.':'"

SOKRATES. -

ALKIBLl\DBS

ALK1BIADES. -Sokrates.

diimenciye

SOKRATES. - Demek. bilmedigin ~eyleri bilmedigini biJince, fikirlerin muyor.

ALKlBlADES. - Evet, oyle goziikiiyor.

SOKRATES. - Hata i!$lemck de, bilmedi-gini bilir sanmak olan bu bilgisizlikten ileri gelmiyor mu?

ALKI BI ADES. ~ ~imdi de ne demck is-tiyorsun, Sokrates?

SOKRATES. - i~e. yaptlgmuzl liyoruz sandlglmlz zaman giri~miyor muyuz?

ALKIBlADES. - Evet.

SOKRAT ES. - i~i bHmiyoruz sandlgl-e mlZ zaman, ba~kalanna blrakmaz mlYlz?

ALKIBlADES. - Elbette.

SOKRAT ES. - Boyle davranan bilgisiz-ler hayatta hatah hareket etmezlcr,

ALKIDIADl:S 47

gisizlcr, geriye, bilmedikleri halde bildikleri-ni sananlar kahyor, de gil mi?

ALKIBIADES. - Evet, yalmz onlar kah-yor.

SOKRATES. - i~te nice kutUlUklerin se-bebi, astl aYlp ulan bilgisizlik de bu, oyle degil mi

ALKIBIADES. -".. byle.

SOKRATES. Bu bilgisizlik en onemli ~eylerde en en bir ;;;cy olur, de-gil mi?

ALKIBIADES. - byle olur. Sokrates.

SOKRATES. Peki, dogru, gUzel ve faydahdan daha onemli bir ~ey soylcyebilir mi-sin?

ALKIBIADES. - Dugrusu soyleyemem, Sokrates.

SOKRATES. Bu konular ba~-ka ba;;ka fikirlerin oldugunu kabul etmiyor musun?

ALKIBIJtDES. - Evet.

SOKRAT ES. - Bu konular Uzcrinde ba;;-ka ba~ka fikirlerin olmakJa, soylediklcrimize gore, yalmz en oncmli ;;eylcri bihnemeklc kal-mlyorsun, bun Ian bilmedigin halde, bildigini samyorsun, oyle mi

ALKIBIADES. - Oyle.

AUCIBIADES

SOKRATES. - $u haline bak, Alkibiades! Ona ad vermekten c;ekiniyorum dogrusu. Ama madem ki biz bizeyiz, a~lk~a kon~aca-~lm: kotil bilgisizlik i~indesin, sevgili tum; btittin' sozlerimiz bunu gosterdi, sen de agzmla soyledin; bunun de hi

ALKIBIADES

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Bir ~ey bilenler, ba~ka bi-rini kendileri kadar bilgili bu, onlar· da geq;ekt.en bilgi oldugunu degil rni

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Peki, 1;iimdi sayle baka-hm: Perikles kimi. bilge klldl? Ogullanndan ba~layahm.

- tki Sokrates, Perikles ne yapabilirdi?

budala

SOKRATES. - Peki, karde~in Kleinias'a ne yapt1?

ALKI BI ADES. deliyi...

Kleinias'l,

SOKRATES. - Kleinias deli, Perikles'in iki oglu da budala, peki seni ned en ihmal edi-yor da blraklyor, neye verelim

ALKIBI/iDES. - Bana inee, Sokrates, kabahat benim samyorum; ~i.inki.i Pcrikles'j dinledigim yok.

SOKRATES. - Peki, Atinahlar veya 119 bancIlar htir olsUl1, olsun, bakahm Perikles'in daha bi oldu? Ben sana Zenon'dan ders alan Isolokho,

so ALKIBIADES

as'} gosterebilirim. tkisi de Zenon'a ylizer mi-na (1) vererek bilgclik edindiler, iinlii oldular.

ALKIBIADES. - Ben sana kimseyi goste-remem, Sokrates.

SOKRATES. - bunu blrakahm, kibiades, sana gelelim. Niyetin nedir? ~imdi

b oJdllglln gibi kalmak ml, yoksa kendinle biraz mi istiyorsun?

ALKIBIADES. - Bunu birlikte konu~ahm, Sokrates. Biiti..in 0 soylediklerini an11yo-rum, de serlin di..i~unUyonHn. Evet, birka

ALKI8lADES 51

SOKRATES. - Ne diyorsun, sevgili dos-tum $u di.i~iindi.igiine bak; ne giiezelligine kl~lyor, ne de oteki iistiinliiklerine.

ALKIBIADES. Ne demek istiyorsun, Sakrates, ne dii~iiniiyorsun?

SOKRATES, - Senin hesabma, sevgim hesabma r;ok iiziildiim.

ALKIBIADES. - Niyc?

SOKRATES, - Yalmz buradaki adamlar-la sava~acaglm samyorsun da ona.

ALKIBIADESS. - Peki kiminle sava~acaglm?

SOKRATES. - Ostlin Iuhla oldugunu nan bir adam boyle sarar mr?

ALKIBIADES. 6yleyse ne? d adamlarla sava$amayacaglm da kiminle sava-~acagrm?

SOKRATES. - DinIe, Alkibiadcs. Sava~a giri$mek uzerc olan bir Slr3 kiirekliyi kul· lanmak istesen. gernide. en iyi diimenci olrnak sence yeter mi, yoksa bu listiinltigun zaten ge· rektigini dii$Unerek, f;'imdi yaptlgm lerini yardlrncllanna degil de, rakiplerine mi r;eVU1.rsm Yardrrncllanna 0 kadar iistiin 01-rnahsm ki, onlar sana rakip olacaklan yer· de, senden olduklanm anlasmlar, manIa sava~ta sana yardlm etsinler. Kendine, e

52 AlJOBIADES

~hre yakl~lr, gercrekten glizel bir i~ gorerek kendini gostennek niyetinde isen, bu boyle olur, Alkibiades.

ALKIBIADES. - Evet Sokrates, niyetim bu.

SOKRATES. - yalmz bizim askerlere tisttin olmak istemekle gcn;:ekle~tirebHir misin? Du~manlann ba~mda buhman· lara dikkat etmek, ilsttin olmak i~in idman etmek, onlardan rlaha iyi olmaya

AU

e

121

54 ALKIBIAD!iS

SOKRATES. - tkinci kotii tarafl da ~u : fikrin yanh~, Alkibiades. Dogru olabilir mi? Bir incele.

ALKIBIADES.

lard an ml

ALKIBIADES. ~lkar.

Nastl?

tabiatlar asd soy-degil midir?

asH soylardan

SOKRATES. gelmi~ olanlar da, iyi yeti~mi~lcrse, erdcmde en iyiye eri~mezlcr mi?

ALK/BIADES. - Hi~ ~Uphe yok.

SOKRATES. - Oyleyse, Isparta ve Persa krallanyla kendimizi kar~da~tlrahm, bizden a~agl bir soydan ml geliyorlar, once bunu in-celiyelim. Isparta krallannm Herakles, Persa kral1annm soyundan geldikle-rini bilmiyor Herakles'in Akhaime-nes'in soylan Perseus'a ka-dar ~lkmlyor

sakes'e, Sokrates.

soyum da Eury-Zeus'a kadar ~lkar,

SOKRATES. Benimki de Daidalos'a, Daidalos'unki de Zeus'un oglu Hephaistos'a ~lkar, asH Alkibiades. Ama, onlann soyu, ken-dilerinden ba~layarak, Zeus'a kadar hep kral ve kral oglu: Argos ve Isparta krallan; her

ALK!I:lIADFS 55

zaman Persa ilinde ve ~imdi oldugu gibi, c;ok kere de bUtUn Asya'da hlikUm siirmu:;; Persa krallan... Halbuki biz, Alkibiades, dUpedtiz insanlanz, babalanmlz da oyle. Atalanm, rysakes'in yurdu Salamis'i, Aikos'un yurdu b Aigina'Yl, Kserkses'in oglu Artakserkses'in 0-nlinde ortaya koymak zorunda kalsan kendini maskara edersin. Sakm hem soylanllln yUceli-gi, hem aldlklan terbiye baklmmuan onlardan a~agt olmayahm! Isparta krallanmn neka-dar yUce olduklanm her halde duymu~sundur, Herakles soyundan olmayan bir kral dUnyaya getinnesinler diye, kanlanlll, devlet Ephoro' (1) farm baklmma terkedilmi~lerdir. Persa kra-hna gelince, 0 herkesten 0 kadar yliksektir ki, kimse bir krahn kraldan ba~ka birinuen gc-lecegine ~Uphe etmez bile; kanlarmm da kor-kudan ba~ka bekC;isi yoktur. 11k oglu dogunca, o gUn, bUtUn Persa iii bayram eder, sonra, her Yll aym blitUn Asya, kurbanlada, ~en1iklerle krahn dogum glinUnii kutlar. Halbuki, Alkibiades, biz dogunca. komedia yazannm d (2) dedigi gibi, ' kom~ulanmlz bile farkma var-maz'. Yeni dogan c;ocuga, diipedliz bir dadl degil, krahn, iyileri se

ALKIBIADES

tUn ihtiya~lanm kar~llamak, kiit;iiciik kolunu budunu ~ekillendirerek, terbiye ederek, onu elden geldigi kadar giizelle~tirmeye ~ah~maktlr. Bu vazife, onlara hiiyiik ~erefler getirir, C;:ocuk ya!,'ma gelince, ala biner, binicilik

e ogretmenlerine gider, avlanmaya ba~lar. iki kere yedi ya~ma gelince, orada kraJ t;ocukla·

pedagoglan denilen adam lara verilir. Bunlar, en iyi olarak tamnml~, olgun ya~

ta Persa'lar arasmdan set;ilir ve dort tanedir-122 en bilge, dogru, en ve cesa-

retli olan en bilgesi ~ocuga Horomagos'un ogiu Zoroastros'un Mageia bilimini, yani tan-nlara tapmaYl ve kralhk sanatml qgretir. tkincisi ~ocuga biitiin omriince dogru soy Ierne-sini ogretir; en ol~tilUsii hUr ve gen;ekteh

olmaya ah~masl, kolelik etme-yip, emretmesi i~in zevklerinin birinin bile boyundurugu altmda kalmamaYl ogretir. En

korkunun kOlelik oldugunu goste-rerek, onu korkudan uzakl~tmr, cesaretli kl-lar. Halbuki, Alkibiades, sana, Perikles, kOle·

b lerinin ya~hsl, hic;bir i~e yaramaz, Trakya-h Zopyros'u pedagog olarak verdi. Rakipleri-nin ogrendigi ~eyleri, gordiikleri terbiyeyi sana uzun uzun anlatabilirim ama, slklCl hem ~imdiye kadar soylediklerim daha nefer soy-Jeyebilecegimi gostermeye yeter. Dogu~una.

(3) Miirebbi demektense, aynen pedagogu alma-YJ daha uygun bulduk.

ALKIBIADES

tebiyene, ogrendigin ~eylere, ba~ka kimse aldlrmaz, bir Atinah i

58

giimii~ aklyor. bir daha un masalmda tilkinin partaya giren giimii:;;lcrin izJeri iyice goriilliyor bir ize raslanmlyor. sanlar altm. giimii~ lerin en zenginlcri... Hele krallan, Alkibiades ... Isparta'ya gelen giimii~iin. altmm bUyiik bir par.;aSl onlara gider. iistelik Ispartahlardan

b yiiksek vergiler de ahrlar. Ispartahlann zen-ginligi Hcl1enlerinkine gore biiyiikse. Persall-lann ve krallannmkine gore hi.;tir. Bak. Persa krahl1ln yal1lna ~lkanlardan, soztine ina-I1lhr biri bana ne dedi: ~ok geni~. ~ok verimli bir i1den gec;:mi~, bu n bir giinliik yiiriiyii:;;mij:;;; lic;:enin kemeri derlermi;;;, il varml~, yerJiler lermi~, daha giizel, iller varml~, gelirleri

c lanml~. her biri de I1ln adml ta~lyormu:;;, bir kimse Kserkses'in kansl, ~imdiki krahn anaSl, Amestris'e gitse, ~oyle dese: "Biri var. ogJunJa sava~a girmek istiyor; nnaSl Deinomak-he'nin biitiin siis ewaSl 50 mina tutmaz, ken-dinin Erkhia'da topragl var. tic;: yiiz pJeth-ron (1) gelmez!" 0 zaman ana kralic;e. acaba

(1) Plethron; yUzey Olt;UsU; a~agl yukan bir do· nlim gelirdi.

ALKIBIM 1I~"

Alkibiades neye gUveniyor sava~a girmek istiyor, ~oyle der: "Bu adam boyle c;ah~kanhgmdan, bilgeliginden ye guvencmez, Hellenlerin ler yalmz bunlardlr." Ona, giri~mek istiyor ama, daha yinni ya~mda bile degil, hie; yeti~memi~, ustelik dostu ona, kral-la boyle bir sava$a girmeden once, bilgi edin- e mesini, kendiyle ilgilenmesini, idman etmesini soyluyor da, 0 aldlrmlyor, gereken her ~eyin kendinde oldugunu, hie;bir ~eye ihtiyaci olma-dlgml soyli.iyor, dense, samnm ~a~ar ve sorar: "Peki, bu e;ocuk neye guveniyor?" Ona, guzel-ligine, boyuna bosuna, tabU zekasma guveniyor, buti.in bu ustunlukleri kar~lla~tInr, topumuzu Kral Leoty kides'in klZl, kansl, Kral Agis'in anasl leketinin kaynaklanna da bu bilgisiz halinle ~unuyorsun diye ~a~ar, zm kanlan ne oldugumuzu bizden daha iyi go-ruyor, onlarla sava~a girmek ic;:in ne olmamlz gerekti3ini bizden daha iyi biliyor, Alkibiades, aYlp degil mi? Hadi, dostum, hadi, beni dinle, b Delphoi'daki yazlya inan: kendinin ne oldugu-nu bi!; ~unu da bit ki bizim di.i~manlanmlz olan bu saydlklanm, senin sandiklann degil.

60 ALKIBIADES

iistiin l~m bilgi edinmekten ve kendinle ilgilenmekten ba~ka hi~bir yol yok; bunlar olmadan. Hellenlerle barbarlar arasm-da tinlii olabilecegini sanma; senin tinlil 01-maYl istedigin de dunyada hi~bir ~ey istememi~tir. Alkibiades.

ALKIBIADES. - Soylediklerinden daha SOl Sokrates; neye

ALKIBIADES 61

ALKlBIADES. - Benim var, biliyorum, Sokrales, bunda aldanmlyorsun.

SOKRATES. - Benim de var, Alkibiades, bunda aldanmlyorum.

ALK/BIADES, - Peki ne liriz?

SOKRATES. - Cesaretimizi kaybetme-mek, gev~ememek gerekir

ALKlBlADES. - Evet, Sokrates, bu gere-kir.

SOKRATES. Oyle mi?.. ge-ne dii~iineljm: elden gddigi en iyi olmak istiyoruz, diyoruz, degil mi? e

ALKlBlADES. - Evet.

SOKRATES. Hangi erdcmde?

ALKlBlADES. - insanlan iyi kllan er-demde.

SOKRATES. Nede kilan?

ALK/BlADES. - GorUlen i~lerde. SOKRATES. - Hangi i~lerde? Binicilik

i~lerinde mi?

- Elbette degil.

SOKRATES. - Bunun ic;in binicilik usta· lanna ba~vururuz, degil mi?

ALK/BlADES. - EveL

SOKRATES. Deniz i~lerinde mi diyor-sun?

62 ALKJ8IAOBS

ALKIBIADES. - HaYlr.

SOKRATES. - Bunun i~in de denizcile-re ba~vururuz, degil mi?

ALKIBIADES, - Evet.

min gordiigu

ALKIBI ADES. diikleri i~lerde.

125 SOKRAT ES.

hangi i~lerde? Ki-

Atinahlann gor~

Atinahlar kimler-dir? AnlaYI~hlar ml, anlaYI~h olmayanlar ml?

ALKIBIADES. - AnlaYI~hlar.

SOKRATES. - Demek bir i~te anlaYI~h olan, 0 i~te iyidir.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - AnlaYI~h olmayan da kotii.

ALKIBIADES.

rna i~lerinde

ALKIBIADES.

ayakkabl yap-mi?

SOKRATES. - Demek bunun i~in iyidir.

ALKIBIADES. - Evet, iyidir.

SOKRATES. - Arna elbise dikme i~lerinde ayakkablcl anlaYI~slz degil midir?

,4LKIBIADES. - Evet.

ALKIBIADES

SOKRATES. - ,-,,,,uu,,, bunun ic;:in ko- b tiidiir.

ALKlBIADES. - Oyle.

SOKRATES. - Demek, bu sozlerimize go-re, aym adam hem iyidir, hem de katii.

ALKIBIADES. - Oylc goziikuyor.

SOKRATES. - Jyi adamlar aym zamanda kotiidLir mLi demek is tiyorsun?

ALKlH1ADES. - Haylr.

SOKRATES. - byleyse iyi dediklerin han-gileri?

ALK/BIADES. - tyi dedigim adamlar, ~ehirde idare edcbilenlenlir.

SOKRATES. - Herhalde attar! idare ede-bilenlcr degil.

ALK/BlADES. - Elbette dcgiL

SOKRATES. - Oyleyse, insanlan ml?

ALKl BI ADES. - Evet.

SOKRATES. - Hastalan ml?

ALK/BIADES. - HaYlr.

SOKRrlTES. - Denizde dola~anlan illl?

ALK/BI ADES. - Elbctte degiL SOKRATES. - Oyleyse ekin bigenleri?

ALKlBIADES. - HaYlr.

SOKRATES. - Bir i~ gormeyenleri mi, go- c renleri mi?

A.LICIBIADES

ALKIBIADES. - Bir i~ gorenleri diyorum, Sokrates.

SOKRATES. Hangi i~i gorenleri? Ba-na anlatmaya ~ah~.

ALKIBIADES. - ayrn ~ehirde bizler gibi, birbirleriyle i!? goren, ba~kalanyla i~i olan adamlan demek istiyorum.

SOKRATES. - Ba!?kalanyla i~i olan adam-Ian idare elmek demek istiyorsun, oyle mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. Mesela,. Keleustonlan (1) nu?

Al,KI BlADES. - Elbctte degil. SOKRATES.

ALICIBIADES 65

ALKI BlADES. - ~ehrin i~lerinde payl olanlan, birbiri~le i~i olanlan anhyorum, Sok-rates, ~ehirde bun'lan idare etmek gerekir.

SOKRATES. - Peki, bu sanat nedir? De-minki misali de payl olanlan dir?

ALKIBIADES.

yuriimesin-sanat ne-

sanatIdlr.

SOKRATES. sozunu ettigi- e miz 0 birlikte idare etmeyi ogrcten bilgi nedir?

ALKIBIADES. - Demin soyledigin, Sokra-tes, koro ogretmenin bilgisi.

SOKRATES. - ~ehir i~lerinde payl olano Ian idare ctmeyi ogre ten bilgi nedir?

ALKI BlADES. - Bence, Sokrates, bu, iyi ogut verme sanatldlr.

SOKRATES. dLlmencinin sana-tl iyi ogut vermemek

ALKIBIADES.

SOKRATES.

ALKIBIADE,'S.

sal1lyorsun?

ogut vermek.

selametini. 126 sagladlgl i

66 ALJQBlAOES

SOKRATES. - Peki, ne varken, ne yokken bir ~ehir daha iyi idare edilir, selamette olur? MeseIa bana; ne varken, ne yakken, bedene ha iyi bakdmlli olur, beden slhhatli olur? diye sarsan, sana' saghk varken, hastahk yakken, derim. Sen de boyle dti~tinmtiyor musun?

bALK/BlADES. - Evet.

SOKRATES. - Gozler ne zaman iyi rumdadlr? diye sorsan, gorme varken, korltik yokken, derim; kulak i~in de i:;;itme varken, glrhk yokken, iyi bir durumdadlr, iyi i~ler de-rim,

ALKIBlADES. - Dog-ru.

SOKRATES. - Peki, ne varken, ne yokken ~ehir daha iyi oIur, daha iyi idarc edilir. ona daha iyi baklhr?

c ALK! BlADES. - Bence, Sokratcs, varken, dii~manltk aynhk yokken.

SOKRATES. - Dostluk derken, anla~ma mt demek istiyorsun, anla~mazhk ml?

ALKlBlADES. - Anla~ma.

SOKRATES. - ~ehirlerin saYllar iizerinde anla~ml~ olmalanm sagJayan sanat nedir?

ALKIBlADES. - Aritmetik.

SOKRAT ES. - Ki~ilcr mi?

ALKIBIADES. - Evet.

de boyle deg!:

AtKIBIADES 67

SOKR,1TES. - Kendimizle anla~ml;; olma-IDIZI da bu sanat mi?

- EveL

SOKRATES. - Herbirimizin, kan~la enda-ze (1) uzunJuklan lizerinde kendimizle anla~- d ml~ olmamlZl saglayan sanat hangisidir? Ol

68

ALKIBIADES, - Soztinii ettigim dostluk ve anla~ma, Sokrates, ogullanm seven ana ile babamn karde!;lerin birbiriyle, karmm da kocaslyla anla~masml saglayan ~eydir.

SOKRATES, - Yiin egirmesini bilmeyen koca, ytin egirmesini bilen kanslyla bunun

tizerinde anla~abi1ir mi samyorsun?

ALKIBIADES. - HaYlr.

SOKRATES. Boyle anla~maya da lU-zum yok, degil mi?

ALKIBIADES 69

ALKIBIADES. - Evet. oyle gozUkUyor.

SOKRATES. - Oyleysc, kendi i~lerini gar-

dUk

70 ALKIBIADBS

ALKIBIADES. - Hi~ ~Uphe yok, dogru dav-ramrlar.

SOKRATES. - Oyleyse, ~ehirliler, $ehirde

dogru davrandlklan zaman, aralannda dostluk yok.

ALKIBIADES. - bir sonuca vanna-mlZ gerekiyor. Sokrates.

SOKRATES. - Oyleyse: soyle, 0 dostluk veya anla:;;ma, adam olmak ogrenmemiz, Uzerinde iyi ogiitler vermemiz gereken 0 dost. luk veya anla:;;ma nedir? Ne oldugunu. kimler arasmda bulundugunu bir tUrlU anlayamadlm, ~tinkti soylediklerine baklhrsa, aym adamlar arasmda var.

ALKIBIADES. - Tannlar hakk1 i~in, Sok· rates, ne dedigimi artIk ben de bilmiyorum. Deminden bed de, hie; farkmda olmadan, ken-dimi belki, utane; veren bir hale sokuyorum.

SOKRATES. - Cesaretin kmlmasm! Bu halin elli ya~mda farkma varml~ olsaydm, ken-

e dinle ilgilenmek c;ok gtie; olurdu, ama ~imdi, bunun tam farkma varman gereken ya~tasm.

ALKIBIADES. - Bunun farkma vanhnca da ne yapmak gerekir. Sokrates?

SOKRATES. - Somlanma cevap vermek. Boyle edersen tanrlnm izniyle, duygularlm da beni aldatmlyorsa, ikimiz de ~ok faydalanaca-(r;IZ.

ALKIBIADES 71

ALKIBIADES. - Cevap vermekle olursa, herhalde faydalanacaglZ.

- Hadi Kendimizle ilgilenmek ne demektir, soyle bana? ~iinkii ~ok 128 kere ilgilenmedigimizin farkma varmlYoruz da ilgileniyoruz samyoruz. Bir insan kendiyle ne zaman i1gilenmi~ olur? Kendine ait lerle kendiyle olur mu

.?"',"PI',">. - Bana geliyor, Sokra· tes ...

SOKRATES. - Bak, bir insan ayaklanyla ne zaman ilgilenmi~ olur? ayaklanna ait bir ~eyle mi?

SOKRATES. - Ele ait olan bir ~ey var ml? Mesela yiiziik. Parmaktan ba~ka bedende yii-ziigun ait oldugu bir yer var ml?

-Yok.

- Ayakkabl ayaga ait gil midir?

ALKI BlADES. - Evet.

SOKRAT ES. - Elbise ve ortiiler bedenin b geri kalan pan;;:asma degil

I'll,,, ....... - Evet.

SOKRATES. - AyakkabIlanmlzla ilgilen-digimiz zaman, ayaklanmlzla ilgileniyor sayl-hr nuylZ?

72 ALKIBIADES

ALKIBIADES. - anlamadlm. Sokra-tes,

SOKRATES. - Ama Alkibiades, ~oyle davranmak, ilgHenmektir, demez misin?

ALKIBIADES. - Evet. SOKRAT ES. - Bid bir ~eyi daha iyi kI-

hnca tam ilgileniyor demez

ALKIBIADES. Evet.

SOKRATES. - Peki ayakkablYl daha iyi kdan sanat nedir?

ALKIBIADES, - Ayakkablcmm sanah. SOKRATES. - Demek ayakkablcmm sa-

natIyla ayakkabllarumzla ilgilenmi~ oluruz?

cALK/BlADES. Evet.

SOKRATES. - Ya ayaklanmlzla, gene bu sanatla ml ilgilenmi~ oluruz, yoksa ayaklan-mlZln daha iyi olmaslfll saglayan sanatla ml?

ALK/BIADES. - AyaklanmlZln daha iyi olmasInI saglayan sanatla.

SOKRATES. - Ayaklanmlzl daha iyi kI· Ian sanat, bliWn bedenimizi daha iyi kIlan sanat degil midir?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Bu sanat midir?

ALKIBIADES. - Evet.

idman degil

ALKIBIADES 73

SOKRATES. - Demek ayaklanmlzla id-man saycsinde, ayaklanmlza ait de ayakkablcmm sanahyla i1gilenmi~ oluruz.

ALK/BIADES. - Hic:; ~iiphe yok. SOKRATES. Ellerimizle sayesin-

de, ellerimize ait olan ~eyle de yiiziikciiniin sanatlyla ilgilenmi~ oluruz,

ALK/BIADES. - Evet. SOKRATES. - tdman sayesinde bedeni-

do kuma ve ba~ka da, bedeni-mize ait olan ~eyle ilgilenmi~ oluruz.

ALK/BIADES, - Hic:; ~i.iphe yok. d

SOKR..4TES. Demek bir ~eyin kendiy-Ie bir sanat sayesinde, ona ait olan ~eyle de ba~ka bir sanat ilgilenmi~ oluruz.

ALKlBIADES. - Bu gayet a~lk, Sokrates.

SOKRATES. Demek kendine ait bir ~eyle ilgilenirsen kendinle ilgilenmi~ olmaz-sm.

ALKIBIADES, - Evet, Sokrates.

SOKRATES.

74 AUClBlAOES

e SOKRATES. - Ama, hi~ olmazsa ~nda anla~tlk; bize ait olan herhangi bie ~eyi daha

kIlan sanatla degil bizi, kendimizi daha iyi kdan sanatla, degil mi?

ALKIBIADES. - Dogru.

SOKRATES. - Peki, ayakkabmm ne 01· dugunu bilmeseydik, ayakkablYl hangi sanat daha iyi kllar, bilir miydik?

ALKIBIADES. - Bilmezdik.

SOKRATES. - Yi.iztigun ne oldugunu bilmeseydik, onu daha iyi kIlan sanatl da bil" mezdik, degil mi?

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Peki, kendimizin ne oIdu-gunu bilmesek, hangi sanatla kendimizi daha

kdabiliriz, bunu bilebilir miyiz?

ALKI BI ADES. - Bilemeyiz.

SOKRATES. - Kendinin ne oJdugunu hil· mek kolay bir ~ey midir ve 0 "Kendinin ne oldugunu bil" yazlsml Pytho tapmagma yazan dupedtiz bir insan mlydl? Yoksa herkesin elinde olmayan gtiC; bir ~ey midir?

ALKIBIADES. - Kendini bilmenin her-kesin elinde oldugunu 90k kere dti~iindiim, Sokrates, ama, ~ok gtilY bir $ey oldugunu da ara Sira dti:;;tinmedim diyemem ...

75

ne ise, gii~ oisun, kolay oisun, ~u da muhakkak ki kendimizin ne oldugumuzu bilirsek, kendimiz-Ie nasll ilgilenebiliriz, belki biliriz; bu bilgi olmazsa, kendimizle

ALKIBIADES. -kendi ()ztimiiz b

nedir? nasll bulabiliriz? Boylece kendimiz ne· yiz, belki ortaya

76 ALKIBIADES

SOKRATES. - Ama, bir ~cy kullanan kim-seyJe, kullandtgl ~ey ayn miuir?

ALKIBIADES. - Ne dernek istiyorsun?

SOKRATES. - Mesela, ayakkablcl, blc;ak. biz ve ba~ka aletlerle keser, degil mi?

ALKI BI ADES. - Evet.

SOKRATES. - Peki, kesen vc alet kul· lanan kimse, kcsmek i

ALKlBIADES 77

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Peki, bir ~eyi kullanan kimseyle, kulland181 ~ey ayndlr, demiyor mu-yuz?

ALKIBIADES.

SOKRATES. taraCl, gozlerini, gozlerinden,

ALKIBIADES.

ayakkablclyla ki- c kullandlklan i~in

SOKRATES. - lnsan bUtUn bedenini de kullanmlyor mu?

ALKI BlADES. - Evet.

SOKRATES. - Ama, bir ~eyi kullanan kimse, kullandt81 ~eyden ayndlr, demi~tik.

ALKI BI ADES. - EveL

SOKRATES. ba~ka bir ~ey.

ALKIBIADES.

SOKRATES.

ALKIBIADES.

bedeninden

gozilkiiyor.

oyleyse?

SOKRATES. - Ama, bedenini kullanan bir varhk oldugunu biliyorsun, degil mi?

ALKI BlADES. - Evet.

SOKRJ1.TES. - Peki, bedeni kullanan ruh 130 degil de nedil.·?

78 ALKIBIADES

ALKl Bl ADES. - Evet, ruhtur, yalmz odur.

SOKRATES. - Bedene emredcr. onu oyle kullamr, degi) mi?

ALKIBI AD!:.S. - EveL

SOKRATES, - Ama, herkesin kabul ede-cegi ~cy var.

ALKlBlADES, - Ne?

SOKRATES. - insan ~u ti~ ~eyden biri-dir.

ALKlBlADES. - Hangi U9 $eyden?

SOKRATES. - Ruh, bcdcn veya ruhla bedenjn te:;;kil ettigi btittin.

ALKlBlADES. - Hi9 1j>uphe yok.

SOKRATES. - Bedene emrcden insandlr demi:;;tik.

ALKlBlADES. - Evet, oyle demi~tik.

SOKRATES, - Beden kendine rni emre· diyor-

ALKlBIADES. - Haylr,

SOKRATES. - Ona emrediyor demi~tik, degil mi?

ALKlBlADES. - Evet.

SOKRATES. - Oyleyse aradlglmlz beden degil.

ALKlBlADES. - Hie; degil.

ALKIBIADES 79

SOKRATES. - Peki. bedene emreden be-denle ruh biitiinii mii ve bu btitiin insan ml?

ALKIBIADES. - Belki.

SOKRATES. - Yok. degil ... Btitiiniin par-~alanndan birinin emirde payl olmazsa. iki par~anm te~kil ettigi biitiin de emredemez.

ALKlBlAD~S. - Dogru.

SOKRATES. - Beden de. bedenle ruh c da insan degilse. insan ya hi

80

dilik bize samnm, c;iinkii bizde ruh-tan daha hflkim hi~bir ~ey yoktur.

ALKIBIADES, - Evet yoktur. e SOKRATES. - Oylcyse ben, birbiri-

mizle konu~urken, asd konu~an ruhlanmlzd1r. ALK/BlADES. -

SOKRATES. - i~te demin de soyledigi-miz bu; Sokrates, kelime kullanarak Alkibia-des'le Alkibiades'in ytiztiyle de-gil. Alkibiadcs'le, yani ruhu ile konu~uyor.

ALKIBlADES. - Ben de boyle dti!?tintiyo-rum.

SOKRAT ES. - Demek, "Kendinin ne 01-dugunu I" o bize, ruhumuzu bil-rnemizi cmrediyor.

131 ALKlBlADES. - Ovle goziiktiyor. SOKRATES. - Demek. bedeninin par-

c;asmm ne oldugunu bilen kimse, kendine ait bir ~eyi biliyor, kendinin ne oldugunu degil.

ALKIBJ ADES. - Tamam. SOKRATES. - Hekim, hekim kald1kc;a,

idman idman ogretmeni kalchk

ALJaBIADES

baklmmdan. kendilerine ait ~eylerden daha uzak ,eyler. yani bedene ait. bedenin baklml-na yanyan biliyorlar. b

ALKIBIADES. - Do~ru soyliiyorsun.

SOKRATES. - Bilgelik, kendinin ne 01-bilmekse, bunlann hi~biri meslekleri

bakmundan degildir.

ALKIBIADES. - Evet, oyle goziikiiyor.

SOKRATES. - t$te bunun it;,:in bu sanat· lar adidir ve degerli adama yakl~maz.

ALKIBIADES. -

82 ALKlRIADES

ALKIBIADES. - Dogro soyliiyorsun.

SOKRATES. - Seni seven, ruhunu seven-dire

ALKIBIADES. - Biitiin soylediklerimiz-den bu ~lklyor.

SOKRATES. - Bedenini seven kimse. be-den solunca. senden uzakla~lp gidiyor.

ALKIBIADES. - Evet.

d SOKRATES. - Ama ruhunu seven kimse, ruhun daha iyi olmaya ~ah~tlk9a, hi9bir za-man seni blrakmaz.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - t~te Alkibiades, ben, be-den solup da ba~kalan ~ekilip gidince, gitme-yip kalan kimseyim.

ALKIBIADES. - Ne iyi ediyorsun, Sok-rates. Dilerim senden, beni hi~ blraklp gitme.

SOKRATES. - Oyleyse elinden geldigi ka-dar giizel olmaya ~ah~, Alkibiades.

ALKIBIADES. - Cah~acaglm. Sokrates.

SOKRATES. - Gerc;ek olan ~u ki, Kleini· as'lll oglu Alkibiades'in hic;bir zaman a~lgl 01-madlgllli goriiyoruz, ~imdi de yok; ama bun-

e lardan bir ki~iyi aYlrahm, sevilmeye deger bir ki~iyi... 0 da Sophroniskos'la Phainarete'nin oglu sokrates'dir.

ALKIBIADES 83

ALKIBIADES. - Dogru.

SOKRATES. - Yanma gelmekle senden biraz once davranml~ oldugumu soylememi~ miydin? Once sen benim yamma gelip, seni ni~in blraklp gitmedigimi ogrenmeyi dii~iinmiiyor muydun?

ALKI BlADES. - Evet, dii$niiyordum.

SOKRATES. - Seni yalmz ben seviyorum da ondan. Ba~kalan sana ait bir ~eyi seviyor-lardl; sana ait ~ey de artIk soluyor, halbuki sen ~:i~ekleniyorsun. Atinahlarm seni ~;}mart- 132 masma meydan vermez, giizelligini de kay bet-mezsen, ben de seni blraklp gitmem, emin ol. Ama ~ok korktugum bir ~ey var: halka biiyiik bir sevgiyle tutulup ~lmaracaksm. Bir~ok de-gerli Atinahlann ba~ma gelen bu oldu; ~iinkii "Erektheus'un 0 yiiksek kalbli halkI" gom-nii~te giizeldir, ama onu ~lplak gormek gerek. Hadi, Alkibiades, verecegim ogiitleri dinle.

ALKIBIADES. - Nedir bu ogiitler?

SOKRATES. - Once ~ah~, idman et; dev- b let i~lerine atllmadan, neler bilmek gerekir, ogren... 0 zamana kadar bekle, ba~ma bir ~ey gelmemek i~in elinde bir panzehir olsun.

ALKIBIADES. - Hakkm var samyorum, Sokrates; ~imdi bana soyle bakahm: kendi-mizle nasil ilgilenebiliriz?

84 ALKI1UADES

SOKRATES. - Ne oldugumuz Uzerinde bir ad 1m atml~ olduk;

yamlsaydlk, korktugumuz hie; farkmda kendimizden

ba~ka bir ~eyle ilgilenmi~ olurduk.

ALK1B1ADES. - Dogru.

c SOKRATES. - daima onUnde tutmak, onunla i1gilenmek kabul

A['K1B1ADES. - Evet.

SOKRATES. - Bedenle, parayla ilgilen-mek de ba~kalanna blrakahm,

ALKI111ADES. -

SOKRATES. - Oziimiizii iyice bilmek ie;in ne yapmahYlz? Bunu bilirsek, ne oldugumuzu da bilmi~ oluruz, demi~tik. Tannlar adma Alkihiadcs. ~u. demin ettigimiz hoi'deki ne demektir? tyice anhyor yuz

ALKIBIADES. - Ne dii~iiniiyorsun da bunu soyliiyorsun?

d SOKRATES. - Bu ne demektir, digi nedir, bak anhyorum yeyim. anlatmak de "gonne" daha uygun bir misal bul&mlyorum.

ALKIBIADES. - Bu ne demek, Sokrates?

ALXIBIADES 85

SOKRATES. - Sen de dii~iin: bu yaZI. tlpkl bir insana gibi goze soy lese ve dese: "Kendini gor". bu ogiitten ne anlanz? ne «;1-kannz? Goz kendini gorebilecegi bir ~eye bak-mahdlr. deriz. ?

ALKIBIADES.

SOKRATES. da hem kendimizi,

ALKIBIADES, bunun bir

~eye bakahm e gorelim?

herhalde. veya

SOKRAT ES. - Dogru. Ama. gazde. bize her nesneyi gordiiren gozde. buna benzer bir ~ey yok mu?

ALKIBIADES. - Var. SOKRATES. - Elbette farkma vanm~sm

dlr: birinin goziine bakan kimsenin yiizii. tam kar~lS1ndaki aynada 01-dugu gibi gozukur. pan;:aya gozbebegi diyoruz. «;iinku bakamn imgesi orada goziikiir.

ALKIBIADES.

SOKRATES. gaze bakan ba~ka bir goz. 0 goziin en iyi par~asma. yani goren par~asma. bakarsa kendini gorebilir.

ALKIBIADES. - Evet. SOKRATES. - Bedenin ba~ka bir yerine

veya kendine benzemeyen ba!jka bir ~eye ba-karsa. kendini goremez.

ALKIBIADES

ALKIBI ADES. Do~ soylilyorsun. b SOKRATES. - 0 hal de goz kendini gor-

mek isterse. bir gaze. bu gazde de. gozUn erdemi (1) yani garme erdemi clan yere bak-mahdlr.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - h;te. sevgili Alkibiades. da kendini bilmek isterse, bir ve

ruhta. ruhun erdemi yani bilgeligin bulun-dugu yere bakmahdlr veya kendine benzeyen herhangi bir seye.

ALKIBIADES. Bana ayle Sokrates.

c SOKRATES. - Ruhta da bilgi He akim bulundugu yerden tannsal bir bula-

miyiz? ALKIBIADES. - BuJamaYlz. SOKRATES. - Demek bu parcasl

tannsaJdlr; buraya biltOn ~ey-leri. tannYl, akll garebilen de kendinin ne oldugunu daha kolay aniayabilir.

ALKlBIADES. Elbette, SOKRATES. - Ciinkil. gaziin ayna-

sIDdan nasI} daha parlak. daha temiz, daha aydmsa, tann da, ruhumuzun en iyi par~asm-

daha aydmdlr, degil

(1) Erdem: llkt;a~m kullandl~ gibi, geni~ an· lamda ahnml~ttr.

ALK/BIADES.

SOKRATES. mek i

ALKlBIADES

ALKJ BlADES. - Evet, bilemeyiz.

e SOKRATES. - ki kendile-ne bilmeyen, ama kendilerinin

olan ~eyleri ve bunlara ait ~eyleri bilen kim-seIer vardlr derken, yanIlml~lz.

ALKI8IADES 89

SOKRATES. - Yamhnca da hem kendi, hem i~lerinde davranmaz

ALKIBIADES. - ttirlil

SOKRATES. - Kotil davranarak da baht· SIZ olmaz ml?

ALKIBTADES. - Elbette. SOKRATES . . -'- il;llerini kim·

seIer? ALKIBIADES. - Onlar da bahsttz olur.

SOKRATES. - Oyleyse, bilgi ve iyi 01-madlk

90 AlJ(IBIADES

ALK.I BlADES. -SOKRATES. -

verebilir mi? ALKI BlADES. -

SOKRATES. -edinmelisin; hem sana, hem de yalmz ken-diyle ve kendinin olan ~eylere degil, ~ehirle ve ~ehrin olan ~eylerle ilgilenmek, onlan idare etmek isteyen herhangi bir kimseye bu gere-kir.

ALKIBIADES. - Dogru soylUyorsun. SOKRATES. - Kendine ve ~ehre saglaya-

cagm ~ey, istendigi gibi davranmak i~in ser-bestlik ve kudret degil, dogruluk ve bilgelik-tiro

ALKIBIADES. -

d SOKRATES. -hir dogrulukla, bilgelikle ketiniz tannlarm hO$una

ALK/BIADES. -

SOKRATES. - Demin gibi. i~lerinizi, gozleriniz tannsal, aydm olan bir ~eye cevrilmi~ olarak goreceksiniz.

ALKlBIADES. - Evet.

SOKRATES. - 0 zaman bu l~lga baka-rak, kendinizin, kendinizin olan ~eylerin ne oldugunu gorecek, bileceksiniz.

ALKIBIADES. - Evet.

ALKIBIADES 91

SOKRATES. - 0 zaman dogruya, iyiye uygun olarak davrarum~ olmayacak nllSrnlZ?

ALKIBIADES, - Evet.

SOKRATES. - Oyleyse mesut olacaksl- e mz, sizi temin ederim.

ALKIBIADES, - tnamyorum, Sokrates.

SOKRATES .~ Ama egri davramrsamz, gozleriniz dine uygun olmayan, karanhk ~eylere

92 ALKIBIADES

ALKIBIADES. - Evet, Sokrates, hepsi yok

b Alkibiades. bir de, iktidarIa ilgili her yerde, erdem yoksa kotii davranmak onlenemeyecek bir ~eydir.

ALKI BlADES. - Muhakak. e~siz

mesut UIUld1\, istiyorsamz, senin de, tam degil. edinmeniz

ALKlBlADES. - Dogru soyliiyorsun.

SOKRATES - Erdem edinmedikc;e de yalmz c;ocuklarm degil, yeti~mi~ adamlarm da,

ziyade, kendilerinden dUollUd boyun daha iyi olur.

ALKI BlADES. - Elbette.

SOKRATES - Daha iyi olan, daha giizel olan degil midir?

ALKIBIADES. -

llygun !;,eydir. c ALKIBl ADES. - ~iiphesiz.

SOKRAT ES - Oyleyse kotii adamm kOle oImas1 uygun oIur, onun i~in iyidir,

ALK/BIADES. -SOKRATES. - Demek kotiiliik koleye uy·

gundur.

93

ALKIBIADES. - Elbette.

SOKRATES. - Erdem de hUr bir adama uygundur.

ALKIBIADES. - Evet.

SOKRATES. - Oyleyse dostum, kolelikten ka~mmak gerek.

ALKIBIADES, - Muhakkak.

SOKRATES. - Kendi halinin farkmda ml-sm? bu, hur bir adamm hali mi, yoksa degil mi?

ALKIBIADES. - tyice farkmdaYlm sam-yorum.

SOKRATES. Peki halinden, se-nin guzel adamm ederken ne oldugunu soylemeyecegim bu halden - nasIl kurtulabilirsin, biliyor musun?

ALKIBIADES, - Biliyorum.

SOKRATES. Nasll?

ALKl BlADES. - Sen istersen, Sokrates.

SOKRATES. Bak gene iyi soylcmedin, Alkibiades.

ALKIBIADES. - Ne diyeyim?

SOKRATES, Tann

ALKIBIADES, - Peki, de di-yeyim; ama bir ~ey daha soylemek istiyorum:

d

94 ALKIBIADES

boyle ycrlerimizi degi~tireccgiz, Sokra-tes, sen ben olacaksm, ben de sen. f;iinkii, bugiinden tezi yok, arhk senin arkandan ben gelecegim, de arkandan benim geldigimi goreceksin.

e SOKRATES. - Oyleyse, benim sevgim de· hpkl leyleginkine benzeyecek; 0 sende kanath

bir yarattl onu, ... " .. "~u ... bu sevgi besleyecek.

ALKIBIADES. - Evet. Sokrates, oyle. B :.mdan boyle dogruluk nedir ara~tlrmaya ko-yulacaglm.

SOKRATES. - Yolundan ~a$mamam di-lerim. Ama gene korkuyorum, tabiatma gU-

olmadlgmdan ~ehrin kuvvetini goruyorum seni beni de altetmesinden korkuyorum.

040041042043043a044045046047048049050051052053054055056057058059060061062063064065066067068069070071072073074075076077078079080081082083084.085086087088089090091092093094095096097098099100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134