TÜRK ÜROLOJ! DERGISI

Cil!: 9. Sayı: 3. 251-260. 1983

RETROVESIKAL KlsT HIDATIK OLGUSU (")

(A ıpro.pos d'un ıeas ıkyste ihydatique retro-vesical)

Dr. Nejat CANBAZOCLU, Dr. Mo,,~ KAZADO, Dr. Nazif ARCAN c-ıKlst hidatiğin retro-veslkat yerleşimi nadir rastlanan bir lokallzasyo-

nudur. UrogenHal sistem dışında yerleşmesine karşılık, bütün semptom-ların bu sisteme ait bulunmasıyla enteresandır. Bu lokallzasyon, F. Deveve Jendy'nin 2727 kist hidatik vak'asırıa dayanan büyük istatistiğine göre%3,8 oranındadır (6, 10).

Tarihçe: Ilk olguyu Tyson (1687), de takdim etmiştir. Morand (1722)de bu lokalizasyonabağlı olarak ilk idrar retansiyon bulgusunu vurgula-mıştır. Chareot (1852), Dolbeau (1867), Alearan (1892) nın çalışmaların-dan da yararlanarak, Felix Deve (1924) vtsseral kistlerin lntraoerltoneairüptürüyle sekonder teşekkülü prenslblnl, eksperlmental çalışmalarla pe-tojeneslnt ortaya koymuştur (3). 1945'deP. Bernard (10), 6'51 L.A. Surra-co'ya ait 16 vak'a yayınlamıştır. 1952'deR. Gayet (2) ve G. Pelot (11)' bi-rer yeni vak'a daha bildirdiler. 1953'deM.S. Sabadini (13), Literatürde 6'sıkendisine ait olmak üzere 29 yeni vak'a bulunduğunu yazdı. 1954'de L.A.Surraco (14), geniş materyale dayananbir monografi yayınladı. Gene aynıyıl A. De La Pena ve arkadaşları (6) 4 vak'a daha bildirdiler. 1958'de L.Leone (5). R. Rohrer (12) ve A. Gerrnalne (4) birer. D. Dubau ve arka-daşları (1) iki yeni vak'a tebliğ etmişlerdir.

Yurdumuzda ise Ş. Özdilek (1955) iki olqu (9) M. Özen, K. Karabay(1961) bir olgu (10) i. Kayabalı (1963) bir (6) F. Maeit ve ark. (1979) (7)retro-veslkal hidatik klst olgusu yayınlamışlardır.

Patogenez: F. Deve'nin ilk zamanlar uzun tartışmalara sebebiyet ve-ren, yaptığı ekspertmental çalışmalardan sonra tüm otörler tarafındankabul edilen teorisi halen geçerli alanıdır.

(*) T. Ürolo]i Derneği 17.2.1982 Tarihli toplantıda tebliğ edildi.( •• ) Haseki Hast. Ürolojt Kliniği.

Türk Üroloji Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 3, 1983 251

Karaciğer veya dalaktaki primer Idsttn spontan ya da operasyon so-nucu rüptürüne bağlı olarak klst mayii ve vesiküller periten içine dağı la-rak. Dougl·as'taki Oul-de-sac'a varırler. Peritoneal endotelturn'un kistikreaksiyonu, intraperitoneal pr.Jmitiv ktstın progresiıv olarak ekstreperttonta-!izasyonuna ve pelviste seroza altına yerleşmesine sebep olur. Böyleceretro-veslkal, Sous-peritoneal kistler daima sekonder olarak teşekkül eder.Geve, inisyal kistin rüptürü sonucu perltoneal kavite içinde serbest dolaşanscolex'lenn peritonun müdafea mekanizmasıyla imha edildiğini izah etmiş-tir.

M. Ülker. (15), etüd ettiği 1'853 krst hidatiık olgusunda perltoneat klsthidatiklerin %3.6 olduğunu tespit etmlştlr. Bu yazara göre, periton içindedamar dışı yolla meydana gelen primer ve direkt bir lnokülasyon düşün-müştür. Bu inokülasyonu, bizzat barsak duvarından dışarı çıkan hexacantheembrlonlar yapmaktadır. Önce intra-peritoneal olan klst, zamanla sekonderadhesyon ve bridler tarafından örtülerek periten altına girer ve retro-perl-toneal olur.

Anatomo-Patolojl: Rüptüre olan intraperitoneal kistler küçükse, pa-tırdılı ve klinik tablo giöstermeksizin ve laparatoml sırasında görülebilecekkarakteristik parenkimatöz bır sikatrisk bırakır.

Pelvien kistler, retro-veslkal v80/aretroprostatlk olmak üzere iki şekil-de yerleşim gösterirler.

Retro-veslkal yerleşimli kistler, veslkayı öne, yukarıya pubise doğruiter ve adeta mesane klst üzerine oturtutmuş bir takke vaziyetini alır. Hek-tum sacro-coccyx'e doğru Ittlrnlştlr, yassılaşrrnştır. V. Deferensler ve V.Semlnallsler ilk tazyike uğrayan organlardır.. Üreterler de yukarı ve dışad.oğru ltllrnlştlr.

Retro-prostati:kyerleşirnde. prostat ile rektum arasındaki dokura yer-leşerek her iki organa eşjttazyrk ederler. Periri'ye ve yukarı peritona doğ-ru büyür. Kadınlarda, mesane ile uterus veya rektum ile uterus arasındabüyüyehiiir.

Semptomlar: Üriner semptomlar ön plandadır. Kıstin vesLka üzerıneyaptığı tazyikin derecesine göre pollakiüri, dizüri, komplet veya inkompletretansiyon ve inkontinans görülür. Kistin vesika ve üreterleri üzerine yap-tığı tazyik sonucu üronefroz, azotemi ve pyelonefrit pusseleri gösterenolgular bildirilmiştir.

Gastro intestinal sistemde, progressif konstipasyon, defekasyon sıra-sında ağrı bazen de intestinal obstrüksiyon görülebilir. Atipik bazı olgu-larda kusma, 001 antı, anoreksi, epandlsltls VJb. gibi bulgular olabilir.

252 Retro Vesikol Kist Hidatik Olgusu/N. Canbczoğlu ve ark.

Klinik olarak, retro-veslkal kist abdomino-pelvlen tümör görünümü ve-rir. Bu hastalar tarafından da bizzat hissedilir. Bazendeprurit, eritem gibianafl·aktlk semptomlar ortaya çıkabilir.

Teşhis: KIst ~üçük iken zordur. Kist büyük iken glop intlıbanı verenhypogastrik tümör, kataterizm ile de boşaltılaınaz. Antesedan'da veya mua-yenede karaciğerde, dalakta primer klst hldatlk bulgusu teşhisi kolaylaş-tırır. Eosinofili, Casoni, Weinberg reaksiyonunun müspet olması teşıhistekıymetlidir.

Tuşe'de ileri derecede büyümüş bir prestat adenomu hlsslnl verir.Bazen kisti prestattan ayırdermek mümkün olur, kist için tipik fremismanhissi alınabilir.

Sistoskopi, kist mesaneyi öne doğru "ittiğinden rahatlıkla yapılamaz veçoğu zaman olumlu sonuç vermez.

Radyolojik tetkikte, basit grafide kalsiflye olmuş olgularda kistin düz-gün konturları görülebilir. Lv.p de üst üriner sistemde değişik derece'lerdedllatasyon görülür. Üreterler yukerı ve dışa doğru itilmiştir. Sistografide,vesika aşağıdanve geriden ltllme sonucu yukarıda, konkavitesi aşağı doğrubakan, genişliğine uzamış bir halde görülür. Oblik grafil erde, bu deforrnltedaha bariz gözükür. Lavman opakla, kistin rektum ve sigmoid üzerine taz-yiki görülebııir.

Tedavi: Cerrahidir. Umumiyetle sous-umblikal yolla girilip, periton ıçıkontrol edildikten sonra, karaciğer ve dalek kontrol edilir. Bilahare peritonkapatılarak sous-perltoneal olarak klste ayrılır. Deve bütün kistlerin, hattaprimer kistlerin bir seansta çıkarılmasını tavsiye eder. Ama bu riskli ame-liyatı bölmek daha uygundur.

Klstin tamamen çıkarılması en idealidir. Enfekte olmamış, kalsifiyeolmayan, yapış'ık bulunmayan kistlerde bu ol~dır. Bu metodu ilk defaTuffier uygulamıştır.

Sabadini de bu metodun üzerinde durmuş ise de otörlerin çoğu mar-suıpializasyonyapmanın daha emin ve doğnı olduğu kanısındadırlar. Mesa-ne gerisi hidatik kistlerl, etraflarındaki orqanlara, bllbassa büyük karındamarları, mesane, Üreterler ve veslküla semlnellslere ileri derecede

yapışmiş durumdadırlar; bu bakımdan klstin radikalolarak çıkarılmasımümkün olamaz. Operasyon sırasında kist içerisine %2'lik tormol atıışma-nı yapılır. Kistektomide yara kapanması ve şifa daha çabuktur. Marsipiali·zasyonda ise 1-3 aylık bir süreye lhtlyaç vardır.

Türk Oralali Dergisi, Cılt: 9, Sayı: 3, 1983 253

- Ol9u raporu

- Öz geçmişi

- Soy geçmişi

- Genel (lurwn

- Sistem muayenesi

- Tuşe rektal

Z.Ş., 51 yaşında. Kars doğumlu., Erkek., Çiftçi.2 seneden beri gittikte artan pollakürl 0:6-7N:4-S, total stranqün şikayetleri olan hasta6 ay önce aniden idrarım yapamaz olmuş. Git-tiğ,i Dr. Katater ileidrarım boşaltmış (idrarmiktarını bilmiyor). Operasyon tavsiye edllenhasta daha sonra da 3-4 defa kendi kendinekatater tatbik etmiş. Şikayetlerinin artmasıüzerine polikliniğimize müracaat eden hastatetkik ve tedavi için yatırıldı.

7 seneden beri sağ ksburqasırun altında şlş-lik varmış. Gittiği Doktor.lar ameliyat olması-nı önermişler. Başka özellik ta"it etmiyor.Önemli özellik yok.

Şuur açık, koopare, vücut yapısı normal, ciltcllt altı yağ dokusu azalmış, ödem, Ikter, si-yanoz yok, miksIyon şikayetleri dışında, özel-lik yok,

C.R.S.'deözellik yok, TA 130/80 mm/Hg. Na-bız 72 ritmik. GlS'de, sağ hypokondriumdakaraciğer Ile lştlrakll, portakal cesametinde,üzeri düz, solunurma hareketli, ağnsız, flüktankitle mevcut.Hypogastriumda palpasyonla göbekten 2 cmaşağıda glop vesikal Intlbant veren kitle mev-cut.G.Ü.S. de bilateral ren non-palpabl, perküs-yonla C V A (-), üreterlerde ağrılı noktalardahassasiyet yok, göbekten 2 cm aşağıda glopmevcut, dış genital orqanlar normal görünüm-de. İdrar bulanık. O 6-7, N 5.

Üst hududuna varılamayan, yan hudutları belir-gin, üzen düz, prostat dokusundan daha yu-muşak kitle palpe edildı.

Hasta A.P.Ü., retansiyon tnkomplet, karaciğer klst hidatiği ön tanısr ilehospltallze edildi. Ürethral yoldan Foley katater kondu, 50 cc idrar geldi,glop boşalmadı. Foley balonu sağ inguinal nahiyade palpe ediloirhalde idi.

254 Retro Vesikol Kist Hidatik Olgusu/N. Conbozoğlu ve ark.

laboratuvar Bulguları

1drar: Dansite: 1020

Görünüm: BerrakAlbumin: [-)Glikoz: (-)

Mikroskopi: Her sahada 3-4Lökosit. 4-5 oksalat, 1-2 e-PiteL.

Kan: Eritrosit: 3.560.000Hernoqlohln: %6~Lökosit: 5700Sedimantasyon: 15-37-70Glisemi: %87 mgÜre: %39 mKreatinin: %1 mg

SGOT: 10 B.O.SGPT: 8.5S. Total Bilurulbin: %0.5 mgS. Direk Biluruhin: %0.25 mg.S. indirekt Bilurubin: %0.25 mg

Timol bulanıklık: 6

Çinko Sulfat: 4.5

Cadmium: (-)Sefalin kolesterin: (-)lotal protein: 7.58 grS. AlbU'min: 3.5 grS. Globulin: 4.08 gr

Casonl: Kuvvetli müsbetWeinıberg: (+ + + +)

Formül Lökosit: Stab: %5

Eosinofil: %2Say: %68Mono: %2lenfo: %23

Radyolojik Bulgular: (25.1.982) DUSG: Normal,i.V.P. de sağda üronet-roz ve terminal üreterde king, solda kalisektazi qenerallze, sistegrafide,alt kısmı şerit şeklinde daha opek, sakııo-Iomber artikülasyona kadar uza-nan kenarları montezam vesika görülmektedir. POStmiksionel aynı görünümdevam etmektedir, (Resim: 1) Üretro sistografide: (26.1.1982)! A.P., sağve sol dblik grafide, vezikanın arkadan öne, sağdan sola ve yukarı doğruitildiği, bariz olarak tespit edilmiştir. (Resim: 2, 3, 4) lavmant opakt ileyapılan tetkikte sigmoidde patolojik bir hususiyet tespit edilmedi.

Hasta 28.1.1982tanrı ve 5 prot. No: su ile Betro-vesikal kist hidatik ta-nısı ile operasyona alındı. G.AP.. Hyp.long,med.ine. ile parua açılarak, ve-sika iki peksi sütürü ile asılarak, kist cıdan peritondan ve veslkadan ko-laylıkla ayrıldı. Kist içinden 800 cc. Eau de roohe boşaltıldı. kist açılarakgerminal tabaka tamamen çıkarıldı, veslküller alındı. %2'lik formolleanısman yapıldı. Periton açılarakiçi kontrol edildi, douglasta pato-k.jik bir vetireye rastlanmadı. Periton kapatılarak malsupiellzasyon yapıldı.Kist boşluğuna iki adet diren kondu. Hasta post. Op, 11. gün ayaktan parısı-man yapılmak kaydıyla tabureu edildi.

Türk Üroloji Dergisi, Cilt: 9, SOyı: 3, 1983 255

ResIm: 1

Resim.~ 2

Retro Vesikal Kist. Hldatik Olgusu/N. CanbozoOlu ve ark.

Resim: 3

Resim: 4Türk Üroloji Dergisi, Cilt: 9, seve 3, 1983 257

KI'iniğimizde rastladığımız retro-veslkal bir klst hldatlk olgusu takdimedilmiştir. Yurdumuzda şimdiye 'kadar 5 olgu neşredllrnlş olup, bu nadirüriner sistem dışı sekonder yerleşimin üriner sernptomlarla görülmesi di·ğer enteresen yönüdür.

Resume

Nous presentons un cas kyste hydatique retro-veslcal qui nous avonsrencontre dans notrs cHnique. Jusqu'a maintenant dans rıotre pays on aprecise 5 dbservations. ii est ınteressent que cette rare localisation ext-raurinaire secondaire, provoque une syrnptornatoloqle urinaire.

LITERATÜR:

1) Dubau R., RouffıilangeF., Bourdet P. L'ecinococcose urinaire. Kystesrerıaux polaires imfirieurs. Kystes retro-vesicaux.Mern. Acad. Chir. 84, (6-7), 234-241,1958.

2) Gayet R. ·VoI,umineuxkyste hydatique retro-veslcal accompagnant uneechlnococcosa otıdomtno-pentonecl generalisee. J d'urol, 58, (12).842'845, 1952.

3) Ducassou J. -Kyste hydatique retro-vesical.E.M.C. Vol: 3., A-10, 18245,1966.

4) Germa;ne, A., -Un cas de kyste retro-vesical comolique de compressi-on ureteral et de mort proqresslve d'un rein. Mem. Acad. Chir. 84:251,1958.

5) Leone L. -Su un caso di cisti da echinococco retrö-vesical. MinervaUrol. 10.40.1958.

6) Kayabalı i., -retrovesikal bir klst hidatik yakası. T. Hid. Der. 2, (35). 41,1963.

7)1 Macit F. Aras N. Özsoy N. Üldegez U. Yurtsever M. Ender Lokalizas-yonlu bir klst hidatik vak'ası. T. Urol. Dergisi, 5 (2)i:53, 1979.

8) Merz H. -echinococcose pelvienne. J. Uroloqle, 59, (12), 919-921,1953.

9) ÖZdilek Ş., Retrovesikal kist hidatik. Dirim. 30, 172-174,1955.

10) Özen M., Karabay K. ·Retro·vesikal bir kist hidatik vak'ası müna-sebetiyle. ist. Tıp. Fak. Mec. 24:346-353,1961.

25G Retro Vesikol Kist Hidotik Olgusu/N, Caiıbazo(jlu ve ark.

11) Pelot G., Aulong J. -kyste hydatique retro-veslcal. J. d'urol, 58.(12) :904-907, 1952_

12) Rohrer. R. -Perforation elner retrovesicalen echinococcuseyste In dieharnblase. Helvet. Ohir. Acta. 25. 167-171-1958.

13) Sabadmı L. -Les kystes retro-veslco-prostetlques (kystes hydatiquedu bassin.) Lyon ehir. mars-av. 1948. 43. 179-193.

14) Surraco L.A. -Le kyste hydatique pelvien chez la femme. Sa topoqrap-hie reetro-vesico-qenltale. J. Uroloqle. 1953. 59. 12, 8ul-865.

15) Ülker M. -Ünlloküler kist hldatlk hastalığının Türkiye'de durumu.T. Hid. Der 1962, 1. 5-39.

16) Sözen, T. Nadir lokalizasyonlu bi-r kist hidatik OI'g'U9Unedeniyle.Hastane Mee. Vol. 28 Sah. 294. 1973.

Türk Oroloj! Dergisi, Ciit: 9, Sayı: 3. 1983 259